1. I CNG 1.1. nh ngha K nguyn hin i ca ha tr liu khng khun c bt u t vic t ! ra "ul#$na!i% &'$!agk( )*+,-( ./h0i k1 v2ng "$n.

ca khng "inh bt u t khi "3n 4u5t 67nicilin 8 %9ng tr$ng l:! "2ng &)*;)-< Khi ( .khng "inh c c$i l2 nh=ng ch5t %$ vi "inh v>t ti?t ra &vi khun( vi n5!-( c kh3 n@ng k ! hA! "B 6ht tri8n ca vi "inh v>t khc.< CD "au( vEi "B 6ht tri8n ca kh$a hFc( ng0i ta A G H th8 tIng h6( bn tIng h6 cc khng "inh tB nhin &cl$ra!6h7nic$lG /Ing h6 nh:n t$ cc ch5t c tJnh khng "inhK "ul#a!i%( Luin$l$n G Hhi?t 4u5t t vi "inh v>t nh=ng ch5t %it c t? b2$ ung th &actin$!ycinC th? nh nghMa khng "inh A c thay IiK .Khng "inh l2 nh=ng ch5t %$ vi "inh v>t ti?t ra h$Nc nh=ng ch5t ha hFc bn tIng h6( tIng h6( vEi nOng P r5t th56( c kh3 n@ng Nc hiu k ! hA! "B 6ht tri8n h$Nc %it c vi khun. )<Q< HR ch? tc %Sng ca khng "inh TR O %Ei :y chU rV v trJ v2 cR ch? tc %Sng chJnh ca cc khng "inh trn vi khunK

W nh );<Q< Hc khng "inh Xc ch? Lu tr nh tIng h6 6r$t7i )< Yc ch? t$ cu 676ti% & Hl$ra!6h7nic$lQ< Zg@n c3n chuy8n Png chuy8n $n ca rib$"$! th7$ [\Z ! &]rythr$!ycin+< Zg@n c3n "B gn k?t ca [\Z t v2$ 6hXc h6 rib$"$! [\Z ! &/7tracyclin;< ^2! thay Ii h nh %ng +_T !A ha trn [\Z ! nn Fc nh! &Ttr76t$!ycin` W nh );<+< C trJ tc %Sng c a khng "inh Xc ch? tIng h6 6r$t7in 1.3. Ph khng khun '$ khng "inh c tc %Sng th7$ cR ch? Nc hiu nn !ai khng "inh chU c tc %Sng trn !Pt "b chng vi khun nh5t nh( gFi l2 6hI khng khun ca khng "inh 1.4. Tc dng tr n !" khun Khng "inh Xc ch? "B 6ht tri8n ca vi khun( gFi l2 khng "inh k ! khun c khng "inh hu h$i vMnh vidn c vi khun gFi l2 khng "inh %it khun < /c %Sng k ! khun v2 %it khun th0ng 6hS thuPc v2$ nOng P ZOng P %it khun tbi thi8u &efH/ l ZOng P k ! khun tbi thi8u &egHKhi t l h ;( khng "inh c tc %Sng k ! khun< KhU t l gn bing)( khng "inh c 4?6 v2$ l$i %it khun< 1.#. Ph$n %&'" Hc khng "inh c 6h:n l$i th7$ c5u trjc ha hFc( t chjng c chung !Pt cR ch? t c %Sng v2 6hI khng khun tRng tB< eNt khc( tr$ng c9ng !Pt hF khng "inh( tJnh ch5t %c Png hFc v2 "B %ung n6 th0ng khc nhau( v2 Nc i8! vD 6hI khng khun ckng khlng h$2n t$2n gibng nhau( v v>y ckng cn 6h:n bit cc khng "inh tr$ng c9ng !Pt hF ePt "b hF &h$Nc nh!- khng "inh chJnhK G Zh! m lacta! &cc 67nicilin v2 cc c76hal$"6$rinG Zh! a!in$"i% hay a!in$glyc$"i% G Zh! cl$ra!6h7nic$l G Zh! t7tracyclin G Zh! !acr$li% v2 linc$"a!i%

G Zh! Luin$l$n G Zh! nG nitr$G i!i%ao$l G Zh! "ul#$na!i% (. C)C *+)NG ,IN+ C+-N+ (.1. Nh./ 0 %acta/ CD c5u trjc Du c vpng m lacta! &W CD cR ch? Du gn vEi tran"676ti%a"7 &hay qfqK q7nicilin fin%ing qr$t7in-( 7noy! 4jc tc ch$ "B nbi 676ti%$glycan 8 t$ vch vi khun< Cch vi khun l2 bP 6h>n r5t Lua n trFng 8 3! b3$ "B tOn ti v2 6ht tri8n< /h2nh 6hn 3! b3$ ch$ tJnh bDn v=ng cR hFc ca vch l2 !ng lEi 676ti%$glycan( gO! cc chuai glycan nbi chr$ vEi nhau bing chuai 676ti%< Kh$3ng +_ 7noy! ca vi khun tha! gia tIng h6 676ti%$glycan( tr$ng c tran"676ti%a"7 &hay qfq-< Hc m lacta! v2 khng "inh l$i glyc$676ti% &nh vanc$!ycin- t$ 6hXc bDn v=ng vEi tran"676ti%a"7( Xc ch? t$ vch vi khun( l2! ly gi3i h$Nc bi?n %ng vi khun< Cch vi khun gra! &s- c !ng lEi 676ti%$glycan %y t n_ G )__ 6h:n tt( li u ngay bD !Nt t? b2$ nn %d b t5n clng< Hpn u vi khun gra! &Gvch chU %y ) G Q 6h:n tt nhng li c ch7 6h u lE6 ng$2i c9ng !Pt vv bFc li6$6$ly"acchari% nh ) h2ng r2$ khlng th5! khng "inh( !ubn c tc %Sng( khng "inh 6h3i khu?ch tn c Lua bng %wn &6$r7"ca !2ng ng$2i nh a!$4icilin( !Pt "b c76hal$"6$rin< '$ vch t? b2$ ca Png v>t a b2$ c c5u trjc khc vch vi khun nn khlng chu tc Png ca V lacta! &thubc hu nh khlng Pc-< /uy nhin vpng V lacta! r5t %d g:y % Xng< Hc khng "inh m lacta! c chia th2nh ; nh! %Ba th7$ c5u trjc ha hFc G Hc 67na!K vpng [ c n cnh bA$ hpa( gO! cc 67nicilin v2 cc ch5t 6h$ng tva Hc m lacta!< G Hc c76h7!K vpng [ c , cnh khlng bA$ hpa( gO! cc c76hal$"6$rin< G Hc 67n7!K vpng [ c n c nh khlng bA$ hpa( gO! cc i!i67n7!( 7rta67n7!< G Hc !$n$bacta!K khlng c vpng [( l2 khng "inh c th8 tIng h6 nh aotr7$na!< ` 2.1.1.1. Penicilin G ^2 nh! thubc tiu bi8u( c t ! ra u tin< x ZguOn gbc v2 Nc tJnh ly ha /r$ng "3n 4u5t clng nghi6( l5y t q7nicilliu! n$tatu!( ) !^ !li tr0ng nubi c5y ch$ +__ zgc ) Rn v Lubc t? &zg-{ _(, |g Za b7noyl67nicilin hay )<___<___ zg { _(,g< q7nicilin } l2 %n g bPt trng( v=ng bDn u nhit P th0ng( nhng u %ung %ch nEc( 6h3i b3$ Lu3n lnh v2 chU v=ng bDn u 6W ,G ,(n( !5t tc %Sng

nhanh u 6W ~ n v2 h (n x qhI khng khun G Hu khun }r &s-c lin cu &nh5t l2 l$i m tan huy?t-( 6h? cu v2 tS cu khlng "3n 4u5 t 67nicilina"7< G Hu khun }r &G-K l>u cu( !2ng nA$ cu G /rBc khun }r &s- i khJ &than( "ubtili"( bch cu- v2 y?! khJ &cl$"tri%iu! h$i th "inh hRiG $n khun( Nc bit l2 4$n khun giang !ai &tr76$n7!a 6alli%u!x 'c Png hFc G W56 thuK b %ch v 6h hu nn khlng ubng c< /i! b6( nOng P tbi a t c "au )n G +_ 6hjt( nhng gi3! nhanh &cn ti! ;h ln-< /i! b6 n__<___ zg( 6ic huy?t thanh )_ zg !^< G qh:n 6hbiK gn v2$ 6r$t7in huy?t tRng ;_ G ,_< Kh th5! v2$ 4Rng v2 nA$< Khi !2ng nA$ vi!( nOng P tr$ng %ch nA$ tu bing ) )_ huy?t tRng< /rn ng0i b nh th0ng( tQ l2 kh$3ng +_ G ,_ 6hjt< G /h3i trK ch y?u Lua th>n %Ei %ng khlng h$t tJnh ,_ G _( 6hn cpn li vwn cpn h$t tJnh< /r$ng gi0 u( ,_ G *_ th3i tr Lua nEc ti8u( tr$ng *_ Lua b2i 4u5t u bng th>n &!Pt "b aci% h=u cR nh 6r$b7n7ci% Xc ch? Lu tr nh n2y( l2! ch>! th3i tr 67nicilinx Pc tJnh q7nicilin r5t Jt Pc( nhng "$ vEi thubc khc( t l g:y % Xng kh ca$ &) G )_-( t 6h3n Xng r5t nh ?n tt v$ng %$ ch$ ng 6h3n v< H % Xng chr$ vEi !Fi m lacta! v2 c76hal$"6$rin< x Hh? 6h!( liDu lng G q7nicilin } lF bPt( 6ha ra %9ng ngay< ^iDu lng tu1 th7$ t nh trng nhid! khun( t ) triu ?n n_ triu zg Q;h chia ; ln( ti! b6 h$Nc truyDn tMnh !ch &6W %ch t ruyDn ,G -< /r 7! trung b nh ch$ )__<___ zg kg Q; h G q7nicilin c 6hI }( tc %Sng kr$ %2iK k?t h6 vEi cc !ubi Jt tan v2 ch>! h56 thu " kr$ %2i c tc %Sng ca 67nicilin }K < fi67nicilin &natri b7noyl67nicilinat s 6r$cain b7noyl67nicilinat-K !ai n g2y ti! ) ln( khlng %9ng ch$ tr 7!< < ]4t7ncilin &b7noathin 67nicilin-K ti! b6 ) ln( tc %Sng kr$ %2i + G ; tun< '9ng iDu tr l>u( giang !ai v2 %B 6hpng th56 khE6 c56 ti nhid! G lF ,__<___( )<___<___ v2 Q<;__<___ zg G q7nicilin c 6hI }( ubng c q7nicilin C &racilin( "67n-K khlng b %ch v 6h hy( h56 thu u t tr2ng( nhng 6h3i %9ng liDu g56 li 67nicilin } !Ei t c nOng P huy?t thanh tRng tB< Hch ,h ln< 2.1.1.2. Penicilin khng penicilinase: e7thicilin

^2 67nicilin bn tIng h6 qhI khng khun v2 th0i gian tc %Sng tRng tB 67nicilin }( nhng c0ng P tc %Sng th y?u hRn< /i! b6 h$Nc tMnh !ch Q G g Q;h chia l2! ; ln< Khlng ubng %c ePt "b thubc khc v=ng bDn vEi %ch v( ubng cK $4acilin &fri"t$67n-( cl$4acilin &rb7nin-K ubng QG g !Pt ng2y chia l2! ; ln HhU nh tbt tr$ng nhid! tS cu "3n 4u5t 67nicilina"7 &tS cu v2ng- H th8 gN6 vi! th>n k( Xc ch? ty 4Rng u liDu ca$ 2.1.1.3. Penicilin c ph rng [!6icilin( a!$4icilin ^2 67nicilin bn tIng h6( a!in$ G b7noyl 67nicilin c !Pt "b Nc i8!K G /rn cc khun }r &s- tc %Sng nh 67nicilin }( nhng c th! tc %Sng trn !Pt "b khun gra! &G-K ]< c$li( "al!$n7lla( Thig7lla( 6r$t7u"( h7!$6hilu" in#lu7noa7 G f 67nicilina"7 6h hu G Khlng b %ch v 6h hy( ubng c nhng h56 thu khlng h$2n t$2n &kh$3ng ;_-< Win c nhiDu thubc tr$ng nh! n2y c t l h56 thu Lua 0ng ubng ca$ &nh a!$4icilin tEi *_- nn nhiDu nEc A khlng cpn %9ng a!6icilin n=a G ^iDu lngK [!$4icilin &cla!$4yl( ra!$4zbngK QG ; g ng2y< /r 7! n_ !g kg ng2y< Hhia ; ln G HhU nh chJnhK vi! !2ng nA$ !( thRng h2n( nhid! khun 0ng !>t( ti?t niu( nhid! khun "R "inh< 2.1.1.4. Cc penicilin khng trc khun m !anh: Harb$4y67nicilin v2 ur7i%$67nicilin< ^2 nh! khng "inh Luan trFng c %9ng iDu tr cc nhid! khun nNng %$ trBc khun gra! & G- nh trBc khun ! 4anh( qr$t7u"( ]nt7r$bact7r( vi khun khng 67nicilin v2 a!6icilin< /h0ng l2 nhid! khun !c 6h3i ti bnh vin( nhid! khun "au bvng( nhid! khun ti?t niu( vi! 6hIi< Hc khng "inh n2y Du l2 bn tIng h6 v2 vwn b 67nicilina"7 6h hu< G Harb7nicilin( ticarcilinK ubng Q G Q_g ng2y< G zr7i%$67nicilinK < e7ol$cilinK nG )ng ng2y< /i! b6( truyDn tMnh !ch< < qi67racilinK ;G )g ng2y< /i! b6( truyDn tMnh !ch< (.1.(. Cc c12ha%&3 2&r"n c chi?t 4u5t t n5! c76hal$"6$rin h$Nc bn tIng h6( Du l2 %wn 4u5t ca aci% a!in$ G G c76hal$"6$ranic( c !ang vpng m lacta!< /u1 th7$ tc %Sng khng khun( chia th2nh ; .th? h.

2.1.2.1. Cephal"sp"rin th# h$ 1: H 6hI khng khun gn vEi !7tici lin v2 67nicilin [< /c %Sng tbt trn cu khun v2 trBc khun gra! &s-( khng c 67nicilina"7 ca tS cu< H tc %Sng trn !Pt "b trBc khun gra! & G-( tr$ng c cc trBc khun 0ng ruPt nh Tal!$n7lla( Thig7lla< f c76hal$"6$rina"7 & m lacta!a"7- 6h h u< HhU nh chJnhK "bc nhid! khun( nhid! khun huy?t %$ tS cu( nhid! khun khng 67nicilin< Hc ch? 6h! %9ng th7$ 0ng ti! &b6 h$Nc tMnh !ch- cK c7#al$tin &K7olin-( c7#ao$lin &K7#o$l-( liDu QG g ng2y /h7$ 0ng ubng c c7#al74in &K7#$ral-( c7#acl$r &[l#atil-( liDu Qgng2y< 8 khc 6hSc Q nhc i8!K Jt tc %Sng trn vi khun gra! & G- v2 vwn cpn b c76hal$"6$rina"7 6h( cc th? h c76hal$"6$rin ti?6 th7$ A v2 ang c nghin cXu "3n 4u5t< 2.1.2.2. Cephal"sp"rin th# h$ 2: W$t tJnh khng khun tr n gra! &G- A t@ng( nhng cpn kr! th? h +< Khng c c76hal$"6$rina"7< TB %ung n6 thubc ckng tbt hRn< Hh? 6h! ti!K c7#a!an%$l7 &K7#an%$l-( c7#ur$4i! &Hur$4i!- liDu + G , g ng2y< Hh? 6h! ubngK c7#ur$4i! ac7tyl &innat- Qn_ !g Q ln ng2y< 2.1.2.3. Cephal"sp"rin th# h$ 3 /c %Sng trn cu khun gra! &s- kr! th? h )( nhng tc %Sng trn cc khun gra! & G-( nh5t l2 trBc khun 0ng ruPt( k8 c3 chng ti?t m lacta!a"7 th !nh hRn nhiDu< Hh$ tEi nay( cc thubc nh! n2y hu h?t Du l2 %ng ti!K H7#$ta4i! &Hla#$ran-( c7#tio$4i! &H7#io$4-( c7#tria4$n &\$c76hin-( liDu t ) ?n ,gng2y( chia + G ; ln ti!< 2.1.2.4. Cephal"sp"rin th# h$ 4. qhI khng khun rPng v2 v=ng bDn vEi m lacta!a"7 hRn th? h +( Nc bit %9ng chU nh tr$ng nhid! trBc khun gra! & G- hi?u khJ A khng vEi th? h +< Hh? 6h!K c7#76i!( ti! t ! Qg Q ln ng2y< (.1.3. Cc ch4t 5c ch6 0 %acta/a31 7c4u tr8c P1na/9 ^2 nh=ng ch5t c tc %Sng khng "inh y?u( nhng gn khlng hOi 6hSc vEi m lacta!a"7 v2 c i lBc vEi m lacta!( ch$ nn khi 6hbi h6 vEi khng "inh nh! m lacta! " l2! v=ng bDn v2 t@ng c0ng h$t tJnh khng khun ca khng "inh n2y< Win c cc ch? 6h! "auK

` (.1.4. Cc 21n1/ g!i67n7! /huPc nh! carba67n7!( tr$ng clng thXc vpng [ thay T bing H< qhI khng khun r5t rPng ( gO! cc khun i khJ v2 k khJK lin cu( tS cu &k8 c3 chng ti?t 67nicilina"7-( cu khun ruPt &7nt7r$c$cci-( 6"7u%$!$na"< c %9ng tr$ng nhid! khun "inh %Sc G ti?t niu( 0ng hl h56 %Ei( !l !D!( 4Rng G khE6( nhid! khun bnh vin< Khlng h56 thu Lua 0ng ubng< HhU ti! tMnh !ch liDu ) G Qg ng2y< ]rta67n7! qhI khng khun nh i!i67n7!( nhng !nh hRn trn gra! & G-< /i! b6 h$Nc truyDn tMnh !ch )g ng2y< (.1.#. :&n&;acta/ <=tr1&na/ Kr! tc %Sng trn khun gra! &s- v2 k khJ< /ri li( tc %Sng !nh trn khun gra! & G-( tRng tB c76hal$"6$rin th? h + h$Nc a!in$glyc$"i%< Khng m lacta!a"7< Khlng tc %Sng th7$ 0ng ubng< 'ung n6 tbt( c th8 %9ng ch$ bnh nh:n % Xng vEi 67nicilin h$Nc c76hal$"6$rin< /i! b6 )G ; g ng2y< /r0ng h6 nNng( ti! tMnh !ch Qg( cch , G gi0 ln< Q<)<,< /hubc khc ckng Xc ch? tIng h6 vch vi khunK Canc$!ycin Khng "inh c nguOn gbc t Ttr76t$c$ccu" $ri7ntali"< HR ch? tc %Sng K Xc ch? tran"glyc$"yla"7 nn ng@n c3n kr$ %2i v2 t$ lEi 676ti%$glycan< Ci khun khlng t$ c vch nn b ly gi3i< Canc$!ycin l2 khng "inh %it khun< /c %SngK chU %it khun gra! &s-K 6hn lEn cc tS cu g:y bnh( k8 c3 tS cu ti?t m lacta!a"7 v2 khng !7thicilin< Wi6 Ong vEi g7nta!ycin v2 "tr76t$!ycin trn 7nt7r$c$ccu"< Png hFcK c h56 thu r5t Jt Lua 0ng tiu ha nn chU c %9ng iDu tr vi! ruPt k?t gi3 !c c9ng vEi t7tracyclin( clin%a!ycin< /i! truyDn tMnh !ch( gn vEi 6r$t7in huy?t tRng kh$3ng nn( th5! v2$ %ch nA$ tu G +_ n?u c vi! !2ng nA$( trn *_ th3i Lua lFc cu th>n &khi c vi! th>n 6h3i gi3! liDu-< /h0i gian bn th3i kh$3ng , h< HhU nh chJnh K vi! !2ng tr$ng ti! %$ tS cu khng !7thicilin( ch$ bnh nh:n c % Xng 67nicilin< ^iDu lng )g Q ln ng2y< /c %Sng khlng !$ng !ubnK chU kh$3ng )_ v2 nh< /h0ng gN6 l2 kJch Xng vi! tMnh !ch ti cha ti!

truyDn( rrt run( "bt( Pc vEi %:y Cggg< ZOng P truyDn nn gi= t n G )n |g !^ &%Ei ,_ |g !^- th trnh c tc %Sng 6hS< Hh? 6h!K Canc$!ycin &Canc$cin( Canc$l7%-K lF bPt lng khl 8 6ha %ch ti! truyDn n__ !g v2 )(_g< (.(. Nh./ a/"n&3"d ha> a/"n&g%>c&3"d Du l5y t n5!( c5u trjc ha hFc Du !ang 0ng &$"7- v2 c chXc a!in nn c tn a!in$"i%< ePt "b l2 bn tIng h6< H ; Nc tJnh chung ch$ c3 nh!K G Wu nh khlng h56 thu Lua 0ng tiu ha v c q e ca$< G H9ng !Pt cR ch? tc %Sng G qhI khng khun rPng< '9ng ch y?u 8 chbng khun hi?u khJ gra! & G-< G Pc tJnh chFn lFc vEi %:y thn kinh Cggg v2 vEi th>n &t@ng cr7atinin !u( 6r$t7in G niu< /h0ng 6hSc hOi/hubc tiu bi8u tr$ng nh! n2y l2 "tr76t$!ycin< Zg$2i ra cpnK Z7$!ycin( kana!ycin( a!ikacin( g7nta!ycin( t$bra!ycin< (.(.1. ,tr12t&/>c"n 2.2.1.1. %gu&n g'c () *+c t,nh ^5y t n5! "tr76t$!yc7" gri"7u" &)*;;-< /h0ng %9ng %Ei %ng !ubi %d tan( v=ng bDn u nhit P %Ei Qn_H v2 6W { +G < 2.2.1.2. C- ch# tc ./ng () ph khng khun Tau khi nh>6 v2$ vi khun( "tr76t$!ycin gn v2$ ti8u 6hn +_ " ca rib$"$!( l2! vi khun Fc "ai !A thlng tin [\Z !( tIng h6 6r$t7in b gin $n< H tc %Sng %it khun trn cc vi khun 6h:n chia nhanh( u ng$2i t? b2$ hRn l2 trn vi khun 6h:n chia ch>!< 6W tbi u l2 ( &ch$ nn cn alcali &kiD!- ha nEc ti8u n?u iDu tr nhid! khun ti?t niuqhI khng khun rPng( gO!K G Khun gra! &s-K tS cu( 6h? cu( lin cu &c tc %Sng hi6 Ong vEi khng "inh nh! m lacta!G Khun gra! &G-K Tal!$n7lla( Thig7lla( Wa7!$6hilu"( fruc7lla< G $n khun giang !ai G ^2 khng "inh h2ng u chbng trBc khun la$ &fKCi khun khng "tr76t$!ycinK khun k khJ( trBc khun ! 4anh v2 !Pt "b n5! bnh< 2.2.1.3. 012c *ng h3c G W56 thuK ubng( b th3i t r h$2n t$2n th7$ 6h:n< /i! b6( h56 thu ch>! hRn 67nicilin( nhng gi= c

l:u hRn nn chU cn ti! !ai ng2y ) ln< }n v2$ 6r$t7in huy?t tRng +_ G ;_< G qh:n 6hbiK %$ tan nhiDu tr$ng nEc v2 b i$n ha u 6W huy?t tRng( "tr76t$!ycin kh th5! ra ng$2i !ch< }n nhiDu hRn v2$ th>n( cR( 6hIi( gan< ZOng P tr$ng !u thai nhi bing )Q nOng P huy?t tRng< t th5! v2$ tr$ng t? b2$ &khlng %it c fK tr$ng i thBc b2$ nh i"$niaoi%-< Khlng Lua c h2ng r2$ !u nA$< G /h3i trK kh$3ng n G *_ liDu ti! b th 3i tr Lua lFc cu th>n tr$ng Q;h< 2.2.1.4. 4c t,nh G ':y Cggg r5t %d b tIn thRng( nh5t l2 khi iDu tr kr$ %2i v2 c "uy th>n< Pc tJnh u $n tiDn nh th0ng nh v2 ngng thubc " khvi( cpn Pc u $n bc tai c th8 g:y i?c vMnh vidn k8 c3 ngng thubc< 'ihy%r$"tr76t$!ycin c t l Pc ch$ bc tai ca$ hRn nn khlng cpn c %9ng n=a< G Pc vEi th>n v2 6h3n Xng Lu !wn Jt gN6< H th8 th5y vi! %a %$ ti?6 4jc u y t &ng0i ti! thubc-< G H tc %Sng !D! cR ki8u cura nn c th8 g:y ngng hl h56 %$ lit cR hl h56 v %9ng "tr76t$!ycin "au 6hwu thu>t c g:y !< Khlng %9ng ch$ ng0i nhc cR v2 6hS n= c thai< Q<Q<)<n< Hch %9ngK '$ Pc tJnh nn chU giEi hn gi2nh ch$ cc nhid! khun "auK G ^a$K 6hbi h6 vEi ) h$Nc Q khng "inh khc &47! b2i . thubc chbng la$.G ePt "b nhid! khun ti?t niu( %ch hch( bruc7ll$"7K 6hbi h6 vEi t7tracyclin G Zhid! khun huy?t nNng %$ lin cuK 6hbi h6 vEi 67nicilin }< ^F "ul#at "tr76t$!ycin )g< ^iDu thlng th0ng ti! b6 )g ng2y< /r$ng iDu tr la$( tIng liDu khlng Lu _G )__g< (.(.(. Cc a/"n&3"d khc G Kana!ycinK /c %Sng( %c Png hFc v2 Pc tJnh tRng tB nh "tr76t$!ycin< /h0ng %9ng 6hbi h6 &thubc h2ng Qtr$ng iDu tr la$< ^iDu )g ng2y &47! b2i. thubc chbng la$.G }7nta!ycinK qhI khng khun r5t rPng< ^2 thubc c chFn lBa ch$ nhid! khun bnh vin %$ ]nt7r$c$ccu" v2 q"7u%$!$na" a7rugin$"a< '9ng 6hbi h6 vEi 67nicilin tr$ng "bt gi3! bch cu v2 nhid! trBc khun gra! &G- nh vi! nPi t:! !c( nhid! khun huy?t( vi! tai ng$2i c tJnh< }7nta!ycin "ul#at ng tr$ng bn g ),_( _( ;_ v2 )_ !g< ^iDu h2ng ng2y l2 + G n !g kg( chia Q G + ln ng2y( ti! b6<

G [!ikacinK ^2 thubc c 6hI khng khun rPng nh5t tr$ng nh! v2 khng c cc 7noy! l2! !5t h$t a!in$glyc$"i% nn c vai trp Nc bit tr$ng nhid! khun bnh vin gra! & G- A khng vEi g7nta!ycin v2 t$bra!ycin< ^iDu lng !Pt ng2y )n !g kg ti! b6 h$Nc tMnh !ch ) ln( h$Nc chia l2! Q ln< ng n__ !g< G Z7$!ycinK /h0ng %9ng %Ei %ng thubc bli 8 iDu tr nhid! khun %a G ni! !c tr$ng bvng( v?t thRng( v?t l$rt v2 cc bnh ng$2i %a bPi nhid!< '9ng n7$!ycin Rn Pc h$Nc 6hbi h6 vEi 6$ly!y4in( bacitracin( khng "inh khc h$Nc c$rtic$i%< (.3. C%&ra/2h1n"c&% !? d@n Au4t (.3.1. NguBn gCc !? tDnh ch4t %E h.a qh:n l>6 t n5! Ttr76t$!yc7" v7n7ouala7 &)*;- v2 ngay "au A tIng h6 c < ^2 bPt trng( r5t ng( Jt tan tr$ng nEc( v=ng bDn u nhit P th0ng v2 6W t Q G *( v th? c th8 ubng c< (.3.(. CF ch6 tc dng !? 2h khng khun Hl$ra!6h7nic$l c tc %Sng k ! khun( gn v2$ ti8u 6hn n_" ca rib$"$! nn ng@n c3n [\Z ! gn v2$ rib$"$!( Ong th0i Xc ch? tran"#7ra"7 nn aci% a!in c !A ha khlng gn c v2$ 6$ly676ti%< Hl$ra!6h7nic$l ckng Xc ch? tIng h6 6r$t7in ca ty th8 u t? b2$ Png v>t c vj &v rib$"$! ca ty th8 ckng l2 l$i _" nh vi khun-( hOng cu Png v>t c vj Nc bit nhy c3! vEi cl$ra!6h7nic$l< qhI khng khun r5t rPngK 6hn lEn cc vi khun }ra! &s- v2 }ra! & G-( 4$n khun( tc %Sng Nc hiu trn thRng h2n v2 6h thRng h2n< (.3.3. GHIc JKng hLc G W56 thuK "au khi ubng( nOng P tbi a tr$ng !u t c "au Q gi0( t Q t )(n G + gi0( kh$3ng ,_ gn v2$ 6r$t7in huy?t tRng< G qh:n 6hbiK th5! %d %2ng v2$ cc !l( nh5t l2 cc hch !c tr7$( nOng P t c ca$ hRn tr$ng !u &r5t tbt ch$ iDu tr thRng h2n-< /h5! tbt v2$ %ch nA$ tu nh5t l2 khi !2ng nA$ b vi!( c th8 bing nOng P tr$ng !u< ua c rau thai< G Hhuy8n haK 6hn lEn b !5t h$t tJnh %$ Lu tr nh glycur$ G h6 u gan h$Nc Lu tr nh kht< G /h3i trK ch y?u Lua th>n( *_ %Ei %ng chuy8n ha< Q<+<;< Pc tJnh Wai Pc tJnh r5t nguy hi8!K G Tuy tyK < ^$i 6hS thuPc v2$ liDuK khi liDu ca$ Lu Qn |g !^ c th8 th5y "au n G ng2y 4u5t hin thi?u !u nNng(

gi3! !nh hOng cu lEi( bch cu( hOng cu n$n< ^iDu ubng _(ng " c 6ic huy?t thanh ,G )_ |g !^ < ^$i khlng 6hS thuPc liDu( th0ng %$ Nc XngK gi3! huy?t cu t$2n th8 %$ "uy tu thBc "B( t l tt v$ng t n_G _ v2 tn 4u5t !c t )K )n_<___ ?n )K ,<___ G WPi chXng 4! &gr7y baby "yn%r$!7- gN6 u nhk nhi "au khi %9ng liDu ca$ th7$ 0ng ti!K nln( au bSng( tJ! ti( !5t nEc( ng0i !D! nhk n( trSy ti! !ch v2 ch?t< l2 %$ gan cha trung th2nh( thubc khlng c kht Pc bing Lu tr nh glycur$ G h6 v2 th>n khlng th3i tr k6 cl$ra!6h7nic$l< G Zg$2i ra( u bnh nh:n thRng h2n nNng( %9ng ngay liDu ca$ cl$ra!6h7nic$l( vi khun ch?t gi3i 6hng Lu nhiDu nPi Pc tb c th8 g:y trSy ti! !ch v2 tt v$ng< C v>y( %uy nh5t tr$ng tr0ng h6 thRng h2n nNng 6h3i %9ng t liDu th56< (.3.#. THFng tc thuCc Hl$ra!6h7nic$l Xc ch? cc 7noy! chuy8n ha thubc u gan nn kr$ %2i tQ v2 l2! t@ng nOng P huy?t tRng ca 6h7nyt$in( t$lbuta!i%( ar#arin<<< (.3.M. Ch6 2h/ !? cch dNng C c Pc tJnh nNng nn 6h3i c:n nhc trEc khi %9ng cl$ra!6h7nic$l< HhU %9ng cl$ra!6h7nic$l khi khlng c thubc tc %Sng tRng Rng( kr! Pc hRn thay th?< G /hRng h2n v2 nhid! "al!$n7l la t$2n th:n trEc :y l2 chU nh tbt ca cl$ra!6h7nic$l< Zay khlng %9ng n=a v2 c thay bing c76hal$"6$rin th? h + &c7#tria4$n- h$Nc #lu$r$Luin$l$n< G Ci! !2ng nA$ %$ trBc khun gra! & G- &W< in#lu7noa7- l2 chU nh tbt v cl$ra!6h7nic$l %d th5! Lua !2ng nA$< Hkng c th8 thay bing c76hal$"6$rin th? h +< G fnh %$ 4$n khun \ick7tt"iaK /7tracyclin l2 chU nh tbt nh5t< Zhng khi t7tracyclin c chbng chU nh th thay bing cl$ra!6h7nic$l< ^iDu lngK ubng t Qn G n_ !g kg Q;h< Hhia l2! ; G , ln< Khlng %9ng ch$ ng0i "uy gan nNng< G /hi$6h7nic$l &thia!6h7nic$l-K ch? 6h! tIng h6( nh! Z Q tr$ng cl$ra!6h7nic$l c thay bing HW+ G TQ G < Pc tJnh Jt hRn( %d %ung n6( nhng tc %Sng ckng kr! hRn( v v>y liDu %9ng g56 Q ln cl$ra!6h7nic$l< Khlng %9ng ch$ ng0i "uy th>n nNng< (.4. Nh./ t1trac>c%"n (.4.1. NguBn gCc !? tDnh ch4t %E h.a Du l2 khng "inh c ; vpng , cnh( l5y t Ttr76t$!yc7" aur7$#aci7n" &cl$t7tracyclin( )*;-( h$Nc bn tIng h6< ^2 bPt v2ng( Jt tan tr$ng nEc( tan tr$ng ba"7 h$Nc aci%< (.4.(. CF ch6 tc dng !? 2h khng khun Hc t7tracyclin Du l2 khng "inh k ! khun( c 6hI khng khun rPng nh5t tr$ng cc khng "inh hin c<

Hc t7tracyclin Du c 6hI tRng tB( tr !in$cyclinK !Pt "b chng A khng vEi t7tracyclin khc c th8 vwn cpn nhy c3! vEi !in$cyclin< /c %Sng k ! khun l2 %$ gn trn ti8u 6hn +_" ca rib$"$! vi khun( ng@n c3n \Z[ t chuy8n aci% a!in v2$ v trJ [ trn 6hXc h6 [\Z! G rib$4$! 8 t$ chuai 6$ly676ti%< /c %Sng trnK < Hu khun gra! &s- v2 gra! & G-K nhng kr! 67nicilin < /rBc khun gra! &s- i khJ v2 y?! khJ < /rBc khun gra! & G-( nhng 6r$t7u" v2 trBc khun ! 4anh r5t Jt nhy c3! < $n khun &kr! 67nicilin-( rick7tt"ia( a!i6( trich$!$na"<<< (.4.3. ChO Jnh '$ 6hI khng khun rPng( t7tracyclin c %9ng ba bAi( %d g: y khng thubc< C v>y chU nn %9ng ch$ cc bnh g:y ra %$ vi khun tr$ng t? b2$ v t7tracyclin r5t %d th5! v2$ i thBc b2$< G Zhid! rick7tt"ia G Zhid! !yc$6la"!a 6n7u!$nia7 G Zhid! chla!i%iaK bnh Zic$la" G avr7( vi! 6hIi( 6h? Lu3n( vi! 4$ang( 6"ittac$" i"( bnh !t hPt< G fnh l:y truyDn Lua 0ng t nh %Sc G Zhid! trBc khunK bruc7lla( tular7!ia( bnh t3( l( ]<c$li< G /rXng cK %$ tc %Sng trn vi khun 6r$6i$nibact7ria khu trj tr$ng nang tuy?n bA v2 chuy8n ha li6i% th2nh aci% br$ tB %$ g:y kJch Xng vi!< '9ng liDu th56 Qn_ Qln ng2y< (.4.4. GHIc JKng hLc G Hc t7tracyclin khc nhau vD tJnh ch5t %c Png hFc( cc %wn 4u5t !Ei c Nc i8! h56 thu tbt hRn( th3i tr ch>! hRn v2 %$ c th8 gi3! c liDu %9ng h$Nc ubng Jt ln hRn< G W56 thu Lua tiu ha ,_ G _< 'd t$ 6hXc vEi "t( calci( !agn7"i v2 ca"7in tr$ng thXc @n v2 gi3! h56 thu< ZOng P tbi a tr$ng !u t c "au Q G ; gi0< G qh:n 6hbiK gn v2$ 6r$t7in huy?t tRng t +_ &$4yt7tracyclin- ?n n_ &t7tracyclin- h$Nc trn *_ &%$4ycyclin-< /h5! c v2$ %ch nA$ tu( rau thai( "=a nhng Jt< Nc bit l2 th5! c v2$ tr$ng t? b2$ nn c tc %Sng tbt tr$ng iDu tr cc bnh %$ bruc7lla< }n !nh v2$ h lEi nPi !l ca gan( lch( 4Rng( r@ng< ZOng P u ruPt ca$ g56 n G )_ ln nOng P tr$ng !u< G /h3i trK Lua gan &c chu k1 gan G ruPt- v2 th>n( 6hn lEn %Ei %ng cpn h$t tJnh< /h0i gian bn th3i l2 t h &t7tracyclin- ?n Q_h &%$4ycyclinf3ng );<)< Hc t7tracyclin th0ng %9ng `

(.4.#. Kc tDnh G \bi l$n tiu haK buOn nln( nln( tiu ch3y( %$ thubc kJch Xng ni! !c( nhng th0ng l2 %$ l$n khun G C2ng r@ng tr 7!K t7tracyclin lng Fng v2$ r@ng tr$ng th0i k1 u ca "B vli ha &tr$ng tt cung n?u ng0i ! %9ng thubc " au n thng c thai h$Nc tr 7! %Ei tuIiG Pc vEi gan th>nK khi %9ng liDu ca$( nh5t l2 trn ng0i c "uy gan( th>n( 6hS n= c thai c th8 gN6 v2ng %a g:y th$i ha !( ur !u ca$ %wn ?n tt v$ng< G Hc rbi l$n Jt gN6 hRnK % Xng( 4u5t huy?t gi3! ti8u cu( t@ng 6 lBc nPi "F u tr ang bj( nhXc u( 6h9 gai !t<<< C v>y( 6h3i th>n trFng th7$ %Vi khi "t %Sng v2 trnh %9ngK < Hh$ 6hS n= c !ang < Hh$ tr 7! %Ei tuIi (.4.M. Ch6 2h/P cch dNng '9 "a$( t7tracyclin vwn l2 khng "inh c 6hI rPng( Jt g: y % Xng( Jt Pc( Nc bit l2 th5! c v2$ tr$ng t? b2$ nn c %2nh ch$ iDu tr bnh %$ bruc7lla( nhid! khun 0ng !>t( !ki G hFng( 6hIi< ePt "b %wn 4u5t chJnhK G /7tracyclinK ubng )G Q g ng2y( chia + G ; ln< Cin Qn_G n__ !gc %ch tr7$ )Qn !g n!^ G Hl$t7tracyclin &[ur7$!ycin-K ubng( ti! t! ) G Q g< G 4yt7tracyclin &/7rra!ycin-K ubng ) G Q gc ti! b6( t! Q__ !g G )g< G ein$cyclin &eyn$cin-K ubng )__ !g Q lnc ti! b6 h$Nc t! )__ !g< Cin n_ G )__ !gc %ch tr7$ n_ !g n !^ G '$4ycyclin &Cibra!ycin-K ubng liDu %uy nh5t )__ G Q__ !g< Cin n_G )__ !gc %ch tr7$ Qn n_ !g !^ (.#. Nh./ /acr&%"d !? %"nc&3a/"d Wai nh! n2y tuy clng thXc khc nhau nhng c nhiDu i8! chung vD cR ch? tc %Sng( 6hI khng khun v2 Nc i8! "t %Sng l:! "2ng< (.#.1. NguBn gCc ! ? tDnh ch4t Zh! !acr$li% 6hn lEn Du l5y t "tr76t$!yc7"( clng thXc r5t cOng kDnh( i %in l2 7rythr$!ycin &)*nQ-( ng$2i ra cpn clarithr$!ycin v2 aoithr$!ycin< Hc linc$"a!i% ckng l5y t "tr76t$!yc7"( clng thXc Rn gi3n hRn nhiDu( i %in l2 linc$!ycin &)*,Q-( clin%a!ycin< Wai nh! n2y c Nc tJnhK G /c %Sng trn cc chng A khng 67nicilin v2 t7tracyclin( Nc bit l2 "ta6hyl$c$cu"<

G }i=a chjng c khng chr$ %$ cR ch? tRng tB G /h3i tr ch y?u Lua 0ng !>t G t Pc v2 %ung n6 tbt (.#.(. CF ch6 t c dng!? 2h khng khun }n v2$ ti8u 6hn n_" ca rib$"$! vi khun( c3n tru t$ chuai a 676ti% &ng@n c3n chuy8n v ca [\Ztca vi khun< qhI tc %Sng tRng tB 67nicilin }K cu khun v2 rick7tt"ia< W$2n t$2n khlng tc %Sng trn trBc khun 0ng ruPt v2 6"7u%$!$na"< /c %Sng k ! khun !nh( c tc %Sng %it khun( nhng y?u< (.#.3. GHIc JKng hLc f %ch v 6h hu !Pt 6hn( n?u %9ng %ng b2$ ch? thJch h6( c th8 ubng c tbt< ZOng P tbi a t c tr$ng !u "au ) G ;h v2 gi= khlng Lu , ti?ng nn 6h3i ubng ; ln !ai ng2y< }n v2$ 6r$t7in huy?t tRng kh$3ng _ &linc$!ycin- ?n *_ &7rythr$!ycin-( tQ t )h +_ ?n + h< /h5! !nh v2$ cc !l( Nc bit l2 6hIi( gan( lch( 4Rng( tuy?n tiDn lit< ZOng P tr$ng i thBc b2$ v2 bch cu a nh:n g56 )_ G Qn ln tr$ng huy?t tRng %$ c v>n chuy8n tJch cBc< \5t Jt th5! Lua !2ng nA$< /h3i tr ch y?u Lua !>t %Ei %ng cpn h$t tJnh &nOng P tr$ng !>t g56 n ln tr$ng huy?t tRng-< (.#.4. ChO Jnh ^2 thubc c chFn lBa chU nh ch$ nhid! c$ryn7bact7ria &bch hu( nh id! n5! c$ryn7bact7riu! !inuti""i!u! G 7rythra"!a-c nhid! cla!i%ia 0ng hl h56( "inh %Sc( !t( vi! 6hIi !c 6h3i u cPng Ongc thay th? 67nicilin ch$ bnh nh:n b % Xng vEi 67nicilin khi nhid! tS cu( lin cu h$Nc 6h? cuc %B 6hpng vi! nPi t:! !c tr$ng 6hwu thu>t r@ng !ing ch$ nh=ng bnh nh:n c bnh van ti!< (.#.#. Kc tDnh Zi chung Jt Pc v2 %ung n6 tbt chU gN6 cc rbi l$n tiu ha nh &buOn nln( nln( tiu ch3y- v2 % Xng ng$2i %a< /uy nhin( linc$!ycin v2 clin%a!ycin c th8 g:y vi! ruPt k?t !c gi3( li khi nNng( %wn ?n tt v$ngc 7rythr$!ycin v2 /ri [c7tyl l7an%$!ycin &/[- c th8 g:y vi! %a X !>t( v2ng %a< (.#.M. Ch6 2h/P cch dNng 2.5.6.1. %hm macr"li. G ]rythr$!ycin &]rythr$!ycin( ]rythr$cin-K ubng ) G Qg ng2y( chia l2! ; ln G T6ira!ycin &\$va!ycin-K ubng ) G +g ng2y( truyDn ch>! t! )(n triu zg + ln ng2y G [oithr$!ycinK th5! r5t nhiDu v2$ !l &tr %ch nA$ tu-( t nOng P ca$ hRn huy?t tRng tEi )_G )__ ln(

"au c gi3i 6hng ra t t nn tQ kh$3ng + ng2y< C th? ch$ 6hr6 %9ng l iDu ) ln ng2y v2 th0i gian iDu tr ngn< /hJ %S vEi vi! 6hIi cPng Ong( ng2y u ch$ n__ !g ubng ) lnc + ng2y "au ubng Qn_ !g ln ng2y chU %9ng tr$ng ; ng2y< Cin nang Qn_ !g 2.5.6.2. %hm linc"sami. G ^inc$!ycin &^inc$cin-K ubng Qg ng2y< Hhia l2! ; ln< Cin nang n__ !g< ti! b6( t!K _(, G )(g ng2y G Hlin%a!ycin &'alacin-K ubng _(, G )(Qg ng2y( chia l2! ; ln &_()n G _(+g lnKhng "inh Q nh! n2y th0ng %9ng ch$ nhid! cu khun gra! &s-( nh5t l2 tr$ng tai !ki hFng( vi! 6hIi( nhid! khun 0ng hl h56< Zh! linc$"a!i% %$ th5! !nh c v2$ 4Rng nn cpn c chU nh tbt ch$ cc vi! 4Rng ty< (.M. Nh./ Qu"n&%&n (.M.1. NguBn gCc !? tDnh ch4t %E h.a ^2 khng "inh h$2n t$2n tIng h6< ^$i kinh i8n c aci% nali%i4ic &)*,+- l2 tiu bi8u< ^$i !Ei( %$ gn th! #lu$r v2$ v trJ ,( gFi l2 , G #lu$r$Luin$l$n &67#l$4acin )*n- c 6hI khng khun rPng hRn( ubng c< /5t c3 Du l2 cc aci% y?u( cn trnh nh "ng (.M.(. CF ch6 tc dng !? 2h khng khun Hc Luin$l$n Du Xc ch? ['Z gyra"7( l2 7noy! !u vpng 4$n ['Z( gij6 ch$ "B "a$ chr6 v2 6hin !A( v v>y ng@n c3n "B tIng h6 ['Z ca vi khun< Zg$2i ra cpn tc %Sng c3 trn [\Z !nn Xc ch? tIng h6 6r$t7in vi khun< Hc Luin$l$n Du l2 thubc %it khun< [ci% nali%i4ic &cpn gFi l2 Luin$l$n th? h )- chU Xc ch? ['Z gyra"7 nn chU c tc %Sng %it khun gra! &G- 0ng ti?t niu v2 0ng tiu ha< Khlng tc %Sng trn trBc khun ! 4anh &q"7u%$!$na" a7rugin$"a-< Hc #lu$r$Luin$l$n c tc %Sng ln Q 7noy! Jch l2 ['Z gyr a"7 v2 t$6$i"$!7ra"7 gC ca vi khun &'rlica( )**- nn 6hI khng khun rPng hRn( h$t tJnh khng khun ckng !nh hRn t )_G +_ ln< Hc #lu$r$Luin$l$n th? h u( cpn gFi l2 Luin$l$n th? h Q &67#l$4acin( n$r#l$4acin( $#l$4acin( ci6r$#l$4acin<<< )* G )**- c khc nhau tRng bi vD tc Png trn gyra"7 v2 t$6$i"$!7ra"7 gCK trn vi khun gra! & G-( hiu lBc khng gyra"7 !nh hRnc cpn trn vi khun gra! &s-( li c hiu lBc khng t$6$i"$!7rra"7 gC !nh hRn< Hc #lu$r$Luin$l$n th? h !Ei cpn gFi l2 Luin$l$n t h? h + &l7v$#l$4acin( tr$va#l$4acin( t )***- c tc Png c:n bing trn c3 Q 7noy! v v>y 6hI khng !u rPng trn gra! &s-( nh5t l2 cc nhid! khun 0ng hl h56( v2 vi khun kh khng thubc hRn v 6h3i Pt bi?n Q ln trn Q 7noy! Jch< qhI khng khun ca #lu$r$Luin$l$n gO!K ]<c$li( Tal!$n7lla( Thig7lla( ]nt7r$bact7r( Z7i""7ria(

q<a7rugin$"a( ]nt7r$c$cci( 6h? cu( tS cu &k8 c3 l$i khng !7thicilin-< Hc vi khun tr$ng t? b2$ ckng b Xc ch? vEi nOng P #lu$r$Luin$l$n huy?t tRng nh chla!i%ia( !yc$6la"!a( bruc7lla( !yc$bact7riu!<<< (.M.3.GHIc JKng hLc [ci% nali%i4ic %d h56 thu Lua tiu ha v2 th3i tr nhanh Lua th>n( v v>y c %9ng l2! khng "inh 0ng ti?t niu( nhng 6hn lEn b chuy8n h$ u gan( chU ); Lua th>n %Ei %ng cpn h$t tJnh< Hc #lu$rLuin$l$n c "inh kh3 %Sng ca$( tEi *_ &67#l$4acin-( h$Nc trn *n &gati#l$4acin v2 nhiDu thubc khc-( Jt gn v2$ 6r$t7in huy?t tRng &)_ vEi $#l$4acin( +_ vEi 67#l$4acin-< \5t %d th5! v2$ !l v2 v2$ tr$ng t? b2$( k8 c3 %ch nA$ tu< f chuy8n h$ u gan chU !P t 6hn< q7#l$4acin b chuy8n ha th2nh n$r#l$4acin vwn cpn h$t tJnh v2 chJnh n b th3i tr Lua th>n _< /h0i gian bn th3i t ;h &Hi6r$#l$4acin- ?n )Qh &67#l$4acin-< ZOng P thubc tr$ng tuy?n tiDn lit( th>n( i thBc b2$( bch cu ht ca$ hRn tr$ng hu y?t tRng< (.M.4. ChO Jnh G Zhid! khun 0ng ti?t niu v2 vi! tuy?n tiDn lit( aci% nali4ilic( n$r#l$4acin( ci6r$#l$4acin( $#l$4acin( tc %Sng gibng nhau( tRng tB nh tri!7th$6ri! G "ul#a!7th$4ao$l G fnh l:y th7$ 0ng t nh %ScK <fnh l>uK ubng liDu %u y nh5t $#l$4acin h$Nc ci6r$#l$4acin < Zhuydn h ca!K + ng2y ci6r$#l$4acin < Hc vi! nhid! v9ng ch>u hlngK $#l$4acin 6hbi h6 vEi khng "inh chbng vi khun k khJ &clin%a!ycin( !7tr$ni%ao$lG Zhid! khun 0ng tiu haK %$ ]< c$li( T<ty6hi( vi! 6hjc !c trn bnh nh:n 6h3i l2! th! 6h:n nhiDu ln< G Ci! 0ng hl h56 trn v2 %Ei( vi! 6hIi !c 6h3i ti cPng Ong( vi! 4$angK cc #lu$r$Luin$l$n !Ei nh l7v$#l$4acin( tr$va#l$4acin( gati#l$4acin< G Zhid! khun 4Rng G khE6 v2 !l !D!K th0ng %$ trBc khun gra ! &G- v2 tS cu v2ng( liDu lng 6h3i ca$ hRn ch$ nhid! khun ti?t niu &n__ G n_ !g Q ln ng2y- v2 th0ng 6h3i kr$ %2i &G ); ng2y( c khi 6h3i tEi ; G , tun(.M.#. Kc tDnh Kh$3ng )_( t nh ?n nNngK buOn nln( nln( tiu ch3y( % Xng ng$2i %a( t@ng 6 lBc nPi "F &chng !Nt( nhXc u( lj lwn( c$ gi>t( 3$ gic-< /rn tr nhv( c aci% chuy8n ha( au v2 "ng khE6( au cR< /hBc nghi! trn "jc v>t cpn n$n th5y !l "Sn b hu h$i ch$ nn khlng %9ng ch$ tr 7! %Ei ) tuIi( 6hS n= c !ang v2 ang nuli c$n bj< Khlng %9ng ch$ ng0i thi?u } ,q'<

(.M.M. Ch6 2h/ !? cch dNng 2.6.6.1. 7"8i 9uin"l"n kinh *i:n ; aci. nali.i!ic <%egram=: nhid! khun ti?t niu %$ trBc khun gra! &G-( tr 6"7u%$!$na" a7rugin$"a< zbng Qg ng2y( chia Q ln< 0ng ti! t! chU c %9ng tr$ng bnh vin khi th>t cn thi?t< 2.6.6.2. 7"8i >lu"r9uin"l"n: %9ng ch$ cc nhid! khun bnh vin %$ cc chng a khng khng "inh nh vi! 6hIi( nhid! khun huy?t( vi! !2ng nA$( !2ng ti!( nhid! khun 4Rng cn iDu tr kr$ %2i< ePt "b ch? 6h! ang %9ng K q7#l$4acin &q7#lacin- K ubng __ !g Q;h chia Q ln Z$r#l$4acin &Z$r$4in-K ubng __ !g Q;h chia Q ln #l$4acin &#l$c7t- K ubng ;__ G __ !g Q;h chia Q ln Hi6r$#l$4acin &Hi#l$4- K ubng _(n G )(ng Q; h chia Q ln ^7v$#l$4acin &^7vaLuin-K ubng n__ !g }ati#l$4acin &/7Luin-K ubng liDu %uy nh5t ;__ !g Q;h Win nay #lu$r$Luin$l$n l2 thubc khng "inh c %9ng rPng rAi v K G qhI rPng G W56 thu Lua tiu ha tbt( t nOng P huy?t tRng gn vEi truyDn tMnh !ch< G qh:n 6hbi rPng( c3 cc !l ng$2i !ch G tQ %2i( khlng cn %9ng nhiDu ln G 'd %9ng nn c th8 iDu tr ng$i trj G \ hRn "$ vEi iDu tr bing khng "inh ti! truyDn khc< G /Rng bi Jt tc %Sng khlng !$ng !ubn C v>y A "inh ra l! %Sng thubc< Zn trnh %9ng ch$ cc nhid! khun thlng th0ng< W Ay gi2nh ch$ cc nhid! khun nNng( kh tr nhK q"7u%$!$na" a7rugin$"a( tS cu v2ng khng !7thicilin( ]< c$li v2 khun gra! & G- khng tri!7th$6ri! G "ul#a!7th$4ao$l< (.R. Nh./ #S n"tr&S "/"da=&% (.R.1. NguBn gCc !? tDnh ch4t ^2 %wn 4u5t tIng h6( Jt tan tr$ ng nEc( khlng i$n ha u 6W "inh ly( khu?ch tn nhanh Lua !2ng "inh hFc< ^jc u &)*,_- %9ng chbng Rn b2$ &trich$!$na"( a!i6- &47! b2i .thubc ch=a a!i6.-( "au &)*_- th5y c tc %Sng khng khun k khJ< (.R.(. CF ch6 tc dng !? 2h khng khun Zitr$i!i%ao$l c Pc tJnh chFn lFc trn cc vi khun k khJ v2 c3 cc t? b2$ tr$ng t nh trng thi?u $4y< /r$ng cc vi khun n2y( nh! nitr$ ca thubc b kht bui cc 6r$t7in v>n chuy8n 7l7ctr$n Nc bit ca vi

khun( t$ ra cc "3n 6h! Pc( %it c vi khun( l2 ! thay Ii c5u trjc ca ['Z< qhI khng khunK !Fi cu khun k khJ( trBc khun k khJ gra! & G-( trBc khun k khJ gra! &s- t$ c b2$ tt< ^$i trBc khun k khJ gra! &s- khlng t$ c b2$ tt th0ng khng c thubc &6r$6i$nibact7riu!-< (.R.3. GHIc JKng hLc W56 thu nhanh Lua tiu ha( Jt gn v2$ 6r$t7in huy?t tRng( th5! c v2$ !Fi !l( k8 c3 !2ng nA$( tQ t *h &!7tr$ni%ao$l- ?n );h &$rni%ao$l-< /h3i tr Lua nEc ti8u 6hn lEn %Ei %ng cpn h$t tJnh( l2! nEc ti8u c th8 b 4w! !2u< (.R.4. Kc tDnh fuOn nln( "n %a( rbi l$n thn kinh( gi3! bch cu( h huy?t 6< (.R.#. Ch6 2h/P cch dNng /h0ng c %9ng tr$ng vi! !2ng tr$ng ti!( a647 nA$( %B 6hpng nhid! khun "au 6hwu thu>t v9ng bSngG hb ch>u<<< H tc %Sng hi6 Ong vEi khng "inh nh! m lacta! v2 a!in$"i%< e7tr$ni%ao$l &lagyl-( $rni%ao$l &/ib7ral-K ubng )(ng h$Nc +_ G ;_ !g kg Q;h< &in 47! th! b2i .thubc chbng a!J6.(.T. ,u%Ua/"d Z@! )*+n '$!agk A 6ht hin ra tJnh khng khun ca !Pt 6h! nhuP! l2 "ul#a!i%$chry"$i%in &qr$nt$"il-( t !u r a k1 nguyn ca cc thubc chbng nhid! khun trEc khi c 67nicilin< (.T.1. NguBn gCc !? tDnh ch4t Tul#a!i% Du l2 cc ch5t tIng h6( %wn 4u5t ca Tul#anila!i% %$ thay th? nh! G ZWQ h$Nc nh! G TQZWQ< ^2 bPt trng( r5t Jt tan tr$ng nEc( %d tan hRn tr$n g huy?t thanh v2 !>t< (.T.(. CF ch6 tc dng !? 2h khng khun q[f[ &6ara a!in$ b7no$ic aci%- l2 nguOn nguyn liu cn thi?t ch$ vi khun tIng h6 aci% #$lic 8 6ht tri8n< '$ c c5u trjc ha hFc gn gibng vEi q[f[ nn "ul#a!i% A tranh ch56 vEi q[f[ ng@n c3n Lu tr nh tIng h6 aci% #$lic ca vi khun< ` Zg$2i ra( "ul#a!i% cpn Xc ch? %ihy%r$#$lat "ynth7ta"7( !Pt 7noy! tha! gia tIng h6 aci% #$lic &47! "R O !Sc Q<*-< C v>y "ul#a!i% l2 ch5t k ! khun< /? b2$ Png v>t c vj v2 vi khun n2$ c th8 "t %Sng trBc ti?6 aci% #$lic t !li tr0ng th Du khlng chu 3nh hung ca "ul#a!i%<

CD !Nt ly thuy?t( 6hI khng khun ca "ul#a!i% r5t rPng( gO! hu h?t cc cu khun( trBc khun gra! &sv2 &G-< Zhng hin nay( t l khng thubc v2 khng chr$ gi=a cc "ul#a!i% ang r5t ca$ nn A hn ch? vic "t %Sng "ul#a!i% r5t nhiDu< Ci khun khng thubc bing cch t@ng tIng h6 q[f[ h$Nc gi3! tJnh th5! vEi "ul#a!i%< (.T.3. GHIc JKng hLc G Hc "ul#a!i% c h56 thu nhanh Lua % %2y v2 ruPt &tr l$i "ul#aguani%in-( _ G _ liDu ubng v2$ c !u( gn vEi 6r$t7in huy?t tRng ;_ G _( nOng P tbi a t c "au Q G ;h< G / !u( "ul#a!i% khu?ch tn r5t %d %2ng v2$ cc !l( v2$ %ch nA$ tu &bing )Q h$Nc tRng Rng vEi nOng P tr$ng !u-( Lua rau thai( g:y Pc< G Hc Lu tr nh ch uy8n ha ch y?u u gan ca "ul#a!i% gO!K < [c7tyl ha( t )_ G n_ tu1 l$i< Hc "3n 6h! ac7tyl ha r5t Jt tan( %d g:y tai bi?n khi th3i tr Lua th>n< Hc "ul#a!i% !Ei c t l ac7tyl ha th56 &, G),- v2 "3n 6h! ac7tyl ha li %d tan< < W6 vEi aci% glucu r$nic &"ul#a%i!7th$4in-( r5t %d tan < 4y ha /h3i trK ch y?u Lua th>n &lFc Lua cu th>n v2 b2i 4u5t Lua bng th>n-< 'wn 4u5t ac7tyl ha &Qn G ,_ tr$ng nEc ti8u- khlng tan( t$ tinh th8 c th8 g:y i !u h$Nc vl niu< C v>y( cn ubng nhiDu nEc &)g _(n lJt-< x qh:n l$i "ul#a!i% K C tc %Sng ca "ul#a!i% Du gibng nhau( vic iDu tr %Ba v2$ %c Png hFc ca thubc ch$ nn ng0i ta chia cc "ul#a!i% l2! ; l$iK G ^$i h56 thu nhanh( th3i tr nhanhK nOng P tbi a tr$ng !u "au ubng l2 Q G ;h< tQ{,Gh( th3i tr *n tr$ng Q;h< }O! "ul#a%iaoin( "ul#i"$4ao$l &}antri"in-( "ul#a!7th$4ao$l &}antao$l-< '9ng iDu tr nhid! khun th7$ 0ng !u< G ^$i h56 thu r5t JtK %9ng ch=a vi! ruPt( vi! l$rt i tr2ng< }O! "u#aguani%in &}ani%an-( "alao$"ul#a6yri%in &Talao$6yrin-< G ^$i th3i tr ch>!K %uy tr c nOng P iDu tr tr$ng !u l:u( tQ c th8 tEi G * ng2y nn chU cn ubng ) ln ng2y< Win %9ng "ul#a%$4in &ana"il-( 6hbi h6 vEi 6yri!7tha!in tr$ng an"i%ar 8 %B 6hpng v2 iDu tr "bt rrt khng cl$r$Luin < G ^$i 8 %9ng ti chaK Jt h$Nc kh tan tr$ng nEc< '9ng iDu tr cc v?t thRng ti cha &!t( v?t bvng%Ei %ng %ung %ch h$Nc k7!< H "ul#ac7ta!i%( "ilv7r "ul#a%iaoin( !a#7ni%< (.T.4. Kc tDnh G /iu haK buOn nln( nln( tiu ch3y<

G /h>nK %$ "ul#a!i% Jt tan v2 cc %wn 4u5t ac7tyl ha k?t ta tr$ng bng th>n g:y cRn au bSng th>n( i !u( vl niu &iDu tr( %B 6hpng bing ubng nhiDu nEc v2 ba"7 ha nEc ti8u-< Ci! bng k th>n %$ % Xng< G Zg$2i %aK cc bi8u hin % Xng t nh ?n r5t nNng nh hPi chXn g Tt7v7n"G $hn"$n( hPi chXng ^y7ll< /h0ng gN6 vEi l$i "ul#a!i% ch>!< G euK thi?u !u tan !u &%$ thi?u } ,q'-( gi3! bch cu( gi3! ti8u cu( !5t bch cu ht( "uy ty< G }anK tranh ch56 vEi bilirubin 8 gn v2$ 6r$t7in huy?t tRng( %d g:y v2ng %a( Pc< Khlng %9ng ch$ 6hS n= c thai v2 tr 7! !Ei < Khlng %9ng ch$ ng0i "uy gan( "uy th>n( thi?u } ,q'( a tng % Xng< (.T.#. Ch6 2h/ cch dNng '$ c nhiDu Pc tJnh v2 A c khng "inh thay th?( "ul#a!i% ng2y c2ng Jt %9ng !Pt ! nh< /h0ng 6hbi h6 "ul#a!7th $4ao$l vEi tri!7th$6ri! &4in 47! 6hn "au-< Win cpn c chU nh tr$ng cc tr0ng h6 "auK G Ci! 0ng ti?t niuK < Tul#a%iaoinK vin nrn _(ng < Tul#a!7th$4ao$l &}antan$l-K vin nrn _(ng Zg2y u ubng Qg ; lnc nh=ng ng2y "au )g ; ln< zbng t n G )_ ng2y G Zhid! khun tiu haK < Tul#aguani%in &}ani%an-K vin nrn _(ng ubng + G ;g ng2y < Tul#a"alaoin &[oalin-K vin nrn _(ng ubng + G ; g ng2y G '9ng bli ti chaK < fc "ul#a%iaoin &Tilva%7n-K )_!g g k7! bli (.V. PhC" hI2 3u%Ua/"d !? tr"/1th&2r"/ (.V.1. CF ch6 tc dng !? 2h khng khun TR O %Ei :y ch$ th5y v trJ tc %Sng ca "ul#a!i% v2 tri!7th$6ri! tr$ng Lu tr nh tIng h6 aci% #$lic< Wai thubc Xc ch? tranh ch56 vEi Q 7noy! ca vi khun u Q kh:u ca Lu tr nh tIng h6 nn c tc %Sng hi6 Ong !nh hRn Q_G )__ ln "$ vEi %9ng "ul#a!i% !Pt ! nh< W nh );<n< C trJ tc %Sng ca "ul#a!i% v2 tri!7th$6ri! tr$ng Lu tr nh tIng h6 aci% #$lic /ri!7th$6ri! l2 !Pt ch5t ha hFc tIng h6 c tc %Sng Xc ch? %ihy%r$#$lat r7%ucta"7 ca vi khun n_<___G )__<___ ln !nh hRn trn ng0i( v2 Xc ch? trn 7noy! ca ky "inh tr9ng "bt rrt Q___ ln !nh hRn ng0i<

qhI khng khun rPng v2 chng khng li Jt hRn "$ vEi "ul#a!i%< H tc %Sng %it khun trn !Pt "b chng< Khlng tc %Sng trn q"7u%$!$na"( T<67r#ring7n"( 4$n khun< (.V.(. GHIc JKng hLc / l ly tung ch$ hi6 Ong tc %Sng ca nOng P thubc tr$ng !u ca "ul#a!7th$4ao$l &Te-K tri!7th$6ri! &/eq- l2 Q_K )< C /eq h56 thu nhanh hRn Te &6ic huy?t thanh l2 Q v2 ;h- v2 t Q )_h( ch$ nn n?u t l TeK /eq tr$ng vin thubc l2 nK ) &__ !g "ul#a!7th $4ao$l s ),_ !g tri!7th$6ri!-( "au khi ubng( nOng P tr$ng !u " t c t l Q_K )&;_ |g !^ huy?t tRng "ul#a!7th$4ao$l v2 Q |g !^ tri!7th$6ri!-< H3 Q thubc c h56 thu Lua 0ng ubng( 6h:n 6hbi tbt v2$ cc !l &%ch nA$ tu( !>t( tuy?n tiDn lit-< /h3i tr ch y?u Lua nEc ti8u vEi nOng P cpn h$t tJnh< (.V.3. Kc tDnh !? chCng chO Jnh /hubc 6hbi h6 n2y c t5t c3 cc Pc tJnh ca "ul#a!i%< Zg$2i ra( trn nh=ng ng0i thi?u #$lat( /eq c th8 g:y thi?u !u nguyn hOng cu khIng lO( t l b ban ckng ca$ hRn< Khlng %9ng ch$ 6hS n= c thai v2 tr 7! !Ei &nh5t l2 n$n(.V.4. Ch6 2h/ !? cch dNng /hubc k?t h6 c chU nh chJnh tr$ng nhid! khun ti?t niu( tai G !kiG hFng( 0ng hl h56( 0ng tiu ha &thRng h2n( t3-( bnh h$a lidu &cla!y%iaG qhbi h6 tri!7th$6ri! s "ul#a!7th$4ao$lK < Cin factri!( H$tri!$4ao$l( gO! tri!7th$6ri! &_ h$Nc ),_ !g- v2 "ul#a!7th$4ao$l &;__ h$Nc __ !g-< ^iDu th0ng %9ng l2 ; G , vin &l$i _ !g /eq s ;__ !g Te-( ubng tr$ng )_ ng2y < 'ch tr7$K tr$ng n !^ c ;__ !g /eq s Q__ !g Te< '9ng ch$ tr 7!< < 'ch ti! truyDnK /eq _ !g s Te ;__ !g tr$ng bng n !^< W$2 tr$ng )Qn !^ %74tr$"7 n truyDn tMnh !ch tr$ng ,_ G *_ 6hjt< 3. :WT ,X YZN [ Y[ ,\ G]NG *+)NG ,IN+ 3.1. Ngu> n t^c dNng khng 3"nh )< HhU %9ng khng "inh ch$ nhid! khun< Khlng %9ng ch$ nhid! viru" &c l$i ring-< '9ng c2ng "E! c2ng tbt< Q< HhU nh th7$ 6hI tc %Sng< Z?u nhid! khun A 4c nh( %9ng khng "inh 6hI h6< +< '9ng liDu 8 t c nOng P v2 In nh< Khlng %9ng liDu t@ng %n< ;< '9ng th0i gianK trn cR th8 nhid! khun( vi khun u nhiDu giai $n khc nhau vEi khng "inh< Z?u "au Q ng2y %9ng khng "inh( "bt khlng gi3!( cn thay h$Nc 6hbi h6 khng "inh< Khi iDu tr A h?t "bt(

vwn cn ch$ th! khng "inh Q G + ng2y n=a< Zi chung( cc nhid! khun c56( ch$ khng "inh n G ng2y< Hc nhid! khun Nc bit( %9ng l:u hRn( nhK vi! nPi t:! !c "l7r( nhid! khun ti?t niu &vi! b8 th>n-K Q G ; tunc vi! tuy?n nhi?6 hPK Q thngc nhid! khun khE6 hngK + G , thngc nhid! la$K * thng<<< n< HhFn thubc th7$ %c Png hFc &h56 thu( 6h:n 6hbi( chuy8n ha( th3i tr- 6hS thuPc v2$ nRi nhid! khun v2 t nh trng bnh nh:n< ,< Hn 6hbi h6 vEi bin 6h6 iDu tr khcK khi nhid! khun c I !( h$i tt !l( v>t l &"vi- th ch$ khng "inh 6h3i k! th7$ thlng !( 6hwu thu>t< 3.(. Nh_ng ngu> n nh$n th4t ;'" tr&ng !"`c dNng khng 3"nh )< HhFn khng "inh khlng jng 6hI tc %Sng Q< Khng "inh khlng t c tEi ngng tc %Sng ti I nhid! khun( %$ liDu lng khlng h6 ly( %$ %c Png hFc khlng thJch h6( %$ tRng tc thubc l2! gi3! tc %Sng ca khng "inh +< '$ vi khun A khng thubc< Hn thay khng "inh khc h$Nc 6hbi h6 khng "inh< 3.3. Y" khun khng khng 3"nh 3.3.1. *hng ta nh" nb vi khun A c tJnh khng t trEc khi ti?6 4jc vEi khng "inh( nh "3n 4u5t m lacta!a"7( c5u trjc ca th2nh vi khun khlng th5! vEi khng "inh< 3.3.(. *hng /^c 2hc"K vi khun ang nh>y c3! vEi khng "inh( "au !Pt th0i gian ti?6 4jc( tru th2nh khlng nh>y c3! n=a( %$K x Pt bi?n h$Nc khng Lua nhid! "c th8< eFi vi khun Du c .6r$t7in Jch. 8 gn vEi kh ng "inh cS th8 ti rib$"$!( 'Z[ gyra"7( \Z[ 6$ly!7ra"7<<< '$ Pt bi?n( cc .6r$t7in Jch. A thay Ii( khlng gn khng "inh n=a< xKhng Lua 6la"!i%K c nhiDu %ng< /h0ng l2 "3n 4u5t cc 7noy! l2! b5t h$t khng "inh( h$Nc gi3! i lBc ca khng "inh vEi . 6r$t7in Jch.( h$Nc thay Ii 0ng chuy8n ha< Ci khun khng khng "inh c th8 6ht tri8n "B khng chr$ vEi khng "inh tr$ng c9ng hF< ua 6la"!i% c th8 khng nhiDu l$i khng "inh !Pt ljc< Zg0i ln u n?u nhid! vi khun A khng khng "inh( !Nc %u ch a %9ng khng "inh ba$ gi0 A c khng khng "inh ngay< ^$i khng !c 6h3i th0ng l2 %$ %9ng khng "inh khlng jng liDu h$Nc l! %Sng thubc( ang g:y !Pt tru ngi r5t lEn ch$ vic iDu tr< 3.4. PhC" hI2 khng 3"nh 3.4.1. ChO Jnh 2hC" hI2 khng 3"nh

)< Zhid! Q h$Nc nhiDu vi khun !Pt ljc Q< Zhid! khun nNng !2 nguyn nh:n cha rV +< Tt %Sng tc %Sng hi6 Ong l2! t@ng h$t tJnh khng "inh tr$ng !Pt "b nhid! khun Nc bitK < Ci! nPi t:! !cK 67nicilin s "tr76t$!ycin < /ri!7th$6ri! s "ul#a!7th$4ao$l < Khng "inh m lacta! s ch5t Xc ch? lacta!a"7 ;< qhpng nga 4u5t hin vi khun khng khng "inh< HhU 6hbi h6 khng "inh ch$ !Pt "b Jt cc tr0ng h6 nhid! khun tr$ng bnh vin nh cu khun ruPt( !Pt "b trBc khun gra! & G- &trBc khun ! 4anh( trBc khun !Pt l$i T7rratia( ]nt7r$bact7r( Hitr$bact7r -< 3.4.(. NhHIc J"d/ cea 2hC" hI2 khng 3"nh Khi thy thubc khlng hi8u rV v2 6hbi h6 khlng jng "K < 'd g:y khng %$ "B chFn lBa ca vi khun < /@ng Pc tJnh ca khng "inh < Wi6 Ong bi khng < }i th2nh iDu tr c a$ Zi chung( nn hn ch? 6hbi h6 v A c khng "inh 6hI rPng