Chuyen de Bai Tap Toan Lop 4

BI 1
CC DNG TON THNG GP .

I. MC TIU TIT DY :
- HS nm c dng ton v cc bc gii dng ton ny.
- Lm c mt s bi tp nng cao.
- Rn k nng tnh ton cho hc sinh .
II. CHUN B
- Cu hi v bi tp thuc dng va hc.
- Cc kin thc c lin quan.
III. CC HOT NG DY HC
1/ n nh t chc lp.
2/ Kim tra bi c.
Gi hc sinh lm bi tp v nh gi trc, GV sa cha.
3/ Ging bi mi.
Dng 1 : S chn, s l, bi ton xt ch s tn cng ca mt s
* Kin thc cn nh :
- Ch s tn cng ca 1 tng bng ch s tn cng ca tng cc ch s hng n v ca cc s hng trong tng y.
- Ch s tn cng ca 1 tch bng ch s tn cng ca tch cc ch s hng n v ca cc tha s trong tch y.
- Tng 1 + 2 + 3 + 4 + ...... + 9 c ch s tn cng bng 5.
- Tch 1 x 3 x 5 x 7 x 9 c ch s tn cng bng 5.
- Tch a a khng th c tn cng bng 2, 3, 7 hoc 8.
* Bi tp vn dng :
Bi 1:
a) Nu tng ca 2 s t nhin l 1 s l, th tch ca chng c th l 1 s l c khng?
b) Nu tch ca 2 s t nhin l 1 s l, th tng ca chng c th l 1 s l c khng?
c) Tng v hiu hai s t nhin c th l s chn, v s kia l l c khng?
Gii :
a) Tng hai s t nhin l mt s l, nh vy tng gm 1 s chn v 1 s l, do tch ca chng phi l 1 s
chn (Khng th l mt s l c).
b) Tch hai s t nhin l 1 s l, nh vy tch gm 2 tha s u l s l, do tng ca chng phi l 1 s
chn(Khng th l mt s l c).
c) Ly Tng cng vi hiu ta c 2 ln s ln, tc l c 1 s chn. Vy tng v hiu phi l 2 s cng
chn hoc cng l (Khng th 1 s l chn, s kia l l c).
Bi ton 2 : Khng cn lm tnh, kim tra kt qu ca php tnh sau y ng hay sai?
a, 1783 + 9789 + 375 + 8001 + 2797 = 22744
b, 1872 + 786 + 3748 + 3718 = 10115.
c, 5674 x 163 = 610783
Gii :
a, Kt qu trn l sai v tng ca 5 s l l 1 s l.
b, Kt qu trn l sai v tng ca cc s chn l 1 s chn.
c, Kt qu trn l sai v tch ca 1s chn vi bt k 1 s no cng l mt s chn.
Bi 3 : Tm 4 s t nhin lin tip c tch bng 24 024
Gii :
Ta thy trong 4 s t nhin lin tip th khng c tha s no c ch s tn cng l 0; 5 v nh th tch s tn
cng l ch s 0 (tri vi bi ton)
Do 4 s phi tm ch c th c ch s tn cng lin tip l 1, 2, 3, 4 v 6, 7, 8, 9
Ta c :
24 024 > 10 000 = 10 x 10 x 10 x 10
24 024 < 160 000 = 20 x 20 x 20 x 20
Nn tch ca 4 s l :
11 x 12 x 13 x 14 hoc
16 x 17 x 18 x 19
C : 11 x 12 x 13 x 14 = 24 024
16 x 17 x 18 x 19 = 93 024.
Vy 4 s phi tm l : 11, 12, 13, 14.

Bi 4 : C th tm c 2 s t nhin sao cho hiu ca chng nhn vi 18 c 1989 khng?
Gii :
Ta thy s no nhn vi s chn tch cng l 1 s chn. 18 l s chn m 1989 l s l.
V vy khng th tm c 2 s t nhin m hiu ca chng nhn vi 18 c 1989.
Bi 5 : C th tm c 1 s t nhin no nhn vi chnh n ri tr i 2 hay 3 hay 7, 8 li c 1 s trn chc hay
khng.
Gii :
S tr i 2,3 hay 7,8 l s trn chc th phi c ch s tn cng l 2,3 hay 7 hoc 8.
M cc s t nhin nhn vi chnh n c cc ch s tn cng l 0 ,1, 4, 5, 6, 9.
V : 1 x 1 = 1
4 x 4 = 16
7 x 7 = 49
2x2=4
5 x 5 = 25
8 x 8 = 64
3 x3 = 9
6 x6 = 36
9 x 9 = 81
10 x10 = 100
Do vy khng th tm c s t nhin nh th .
Bi 6: C s t nhin no nhn vi chnh n c kt qu l mt s vit bi 6 ch s 1 khng?
Gii :
Gi s phi tm l A
(A > 0 )
Ta c :
A x A = 111 111
V 1 + 1 +1 + 1+ 1+ 1+ = 6 chia ht cho 3 nn 111 111 chia ht cho 3.
Do vy A chia ht cho 3, m A chia ht cho 3 nn A A chia ht cho 9 nhng 111 111 khng chia ht cho 9.
Vy khng c s no nh th .
Bi 7:
a, S 1990 c th l tch ca 3 s t nhin lin tip c khng?
Gii :
Tch ca 3 s t nhin lin tip th chia ht cho 3 v trong 3 s lun c 1 s chia ht cho 3 nn 1990 khng l
tch ca 3 s t nhin lin tip v :
1 + 9 + 9 + 0 = 19 khng chia ht cho 3.
b, S 1995 c th l tch ca 3 s t nhin lin tip khng?
3 s t nhin lin tip th bao gi cng c 1 s chn v vy m tch ca chng l 1 s chn m 1995 l 1 s l do
vy khng phi l tch ca 3 s t nhin lin tip.
c, S 1993 c phi l tng ca 3 s t nhin lin tip khng?
Tng ca 3 s t nhin lin tip th s bng 3 ln s gia do s ny phi chia ht cho 3.
M 1993 = 1 + 9 + 9 + 3 = 22 Khng chia ht cho 3
Nn s 1993 khng l tng ca 3 s t nhin lin tip.
Bi 8 : Tnh 1 x 2 x 3 x 4 x 5 x ............ x 48 x 49 tn cng l bao nhiu ch s 0?
Gii :
Trong tch c cc tha s chia ht cho 5 l :
5, 10, 15, 20, 25, 30, 35, 40, 45.
Hay 5 = 1 x 5 ; 10 = 2 x 5 ; 15 = 3 x 5; ........; 45 = 9 x 5.
Mi tha s 5 nhn vi 1 s chn cho ta 1 s trn chc. m tch trn c 10 tha s 5 nn tch tn cng bng 10
ch s 0.
Bi 9 : Bn Ton tnh tng cc chn trong phm vi t 20 n 98 c 2025. Khng thc hin tnh tng em cho bit Ton
tnh ng hay sai?
Gii :
Tng cc s chn l 1 s chn, kt qu ton tnh c 2025 l s l do vy ton tnh sai.
Bi 10 : Tng tnh tng ca cc s l t 21 n 99 c 2025. Khng tnh tng em cho bit Tng tnh ng hay sai?
Gii :
T 1 n 99 c 50 s l
M t 1 n 19 c 10 s l. Do vy Tng tnh tng ca s lng cc s l l : 50 10 = 40 (s)
Ta bit tng ca s lng chn cc s l l 1 s chn m 2025 l s l nn Tng tnh sai.
Bi 11 : Tch sau tn cng bng my ch s 0?
20 x 21 x 22 x 23 x . . . x 28 x 29
Gii :
Tch trn c 1 s trn chc l 20 nn tch tn cng bng 1 ch s 0
Ta li c 25 = 5 x 5 nn 2 tha s 5 ny khi nhn vi 2 s chn cho tch tn cng bng 2 ch s 0
Vy tch trn tn cng bng 3 ch s 0.
Bi 12 : Tin lm php chia 1935 : 9 c thng l 216 v kghng cn d. Khng thc hin cho bit Tin lm ng
hay sai.
Gii :
V 1935 v 9 u l s l, thng gia 2 s l l 1 s l. Thng Tin tm c l 216 l 1 s chn nn sai
Bi 13 : Hu tnh tch :
2 x 3 x 5 x 7 x 11 x 13 x 17 x 19 x 23 x 29 x 31 x 37 = 3 999
Khng tnh tch em cho bit Hu tnh ng hay sai?
Gii : Trong tch trn c 1 tha s l 5 v 1 tha s chn nn tch phi tn cng bng ch s 0. V vy Hu
tnh sai.
Bi 14 : Tch sau tn cng bng bao nhiu ch s 0 :
13 x 14 x 15 x . . . x 22
Gii :
Trong tch trn c tha s 20 l s trn chc nn tch tn cng bng 1 ch s 0. Tha s 15 khi nhn vi 1 s
chn cho 1 ch s 0 na tch.
Vy tch trn c 2 ch s 0.
* BI TP V NH :
Bi 1/ Khng lm php tnh hy cho bit kt qu ca mi php tnh sau c tn cng bng ch s no?
a, (1 999 + 2 378 + 4 545 + 7 956) (315 + 598 + 736 + 89)
b, 1 x 3 x 5 x 7 x 9 x . . . x 99
c, 6 x 16 x 116 x 1 216 x 11 996
d, 31 x 41 x 51 x 61 x 71 x 81 x 91
e, 56 x 66 x 76 x 86 - 51 x 61 x 71 x 81
Bi 2/ Tch sau tn cng bng bao nhiu ch s 0
a, 1 x 2 x 3 x . . . x 99 x 100
b, 85 x 86 x 87 x . . . x 94
c, 11 x 12 x 13 x . . . x 62
Bi 3/ Khng lm tnh xt xem kt qu sau ng hay sai? Gii thch ti sao?
a, 136 x 136 - 41 = 1960
b, ab x ab - 8557 = 0
Bi 4/ C s no chia cho 15 d 8 v chia cho 18 d 9 hay khng?
Bi 5/ Cho s a = 1234567891011121314. . . c vit bi cc s t nhin lin tip. S a c tn cng l ch s no? bit
s a c 100 ch s.
Bi 6/ C th tm c s t nhin A v B sao cho :
(A + B) (A B) = 2002.
Dng 2: K thut tnh v quan h gia cc thnh phn ca php tnh
* Cc bi tp.
Bi 1: Khi cng mt s t nhin c 4 ch s vi mt s t nhin c 2 ch s, do s sut mt hc sinh t php tnh
nh sau :
abcd
+ eg
Hy cho bit kt qu ca php tnh thay i nh th no .
Gii :
Khi t php tnh nh vy th s hng th hai tng gp 100 ln .Ta c :
Tng mi = SH1 + 100 x SH2
= SH1 + SH2 + 99 x SH2
=Tng c + 99 x SH2
Vy tng mi tng thm 99 ln s hng th hai.
Bi 2 : Khi nhn 1 s t nhin vi 6789, bn Mn t tt c cc tch ring thng ct vi nhau nh trong php cng
nn c kt qu l 296 280. Hy tm tch ng ca php nhn .
Gii :Khi t cc tch ring thng ct vi nhau nh trong php cng tc l bn Mn ly tha s th nht ln
lt nhn vi 9, 8, 7 v 6 ri cng kt qu li. Do
9 + 8 + 7 + 6 = 30
nn tch sai lc ny bng 30 ln tha s th nht. Vy tha s th nht l :
296 280 : 30 = 9 876
Tch ng l :
9 876 x 6789 = 67 048 164
Bi 3 : Khi chia 1 s t nhin cho 41, mt hc sinh chp nhm ch s hng trm ca s b chia l 3 thnh 8 v ch s
hng n v l 8 thnh 3 nn c thng l 155, d 3. Tm thng ng v s d trong php chia .
Gii :
S b chia trong php chia sai l :
41x 155 + 3 = 6358
S b chia ca php chia ng l : 6853
Php chia ng l :
6853 : 41 = 167 d 6
Bi 4 : Hiu ca 2 s l 33, ly s ln chia cho s nh c thng l 3 v s d l 3. Tm 2 s
Gii :
Theo bi ra ta c
S nh :
|
|
3
S ln :
|
|
|
| |
33
S nh l :
(33 - 3) : 2 = 15
S ln l :
33 + 15 = 48
p s 15 v 48.
Bi 5 : Hai s thp phn c tng bng 55,22; Nu di du phy ca s b sang tri 1 hng ri ly hiu gia s ln v n
ta c 37, 07. Tm 2 s .
Gii :
Khi di du phy ca s b sang tri 1 hng tc l ta gim s b i 10 ln
Theo bi ra ta c s :
37,07
S ln : | |
|
55,22
S b : | | | | | | | | | | |
Nhn vo s ta thy :
11 ln s b mi l :
55,22 - 37,07 = 18,15
S b l :
18,15 : 11 x 10 = 16,5
S ln l :
55,22 - 16,5 = 38,2
p s : SL : 38,2; SB : 16,5.
Bi 6 : Hai s thp phn c hiu l 5,37 nu di du phy ca s ln sang tri 1 hng ri cng vi s b ta c 11,955.
Tm 2 s .
Gii:
Khi di du phy ca s ln sang tri 1 hng tc l ta gim s i 10 ln
Ta c s :
S ln : | | | | | | | | | | |
S b : | | |
1/10 s ln + s b = 11,955 m s ln - s b = 5,37.
Do 11 ln ca 1/10 s ln l : 11,955 + 5,37 = 17,325
S ln l : 17,325 : 11 x 10 = 15,75
S b l : 15,75 - 5,37 = 10, 38
p s : SL : 15,75 ; SB : 10, 38.
Bi 7 : C gio cho hc sinh lm php tr mt s c 3 ch s vi mt s c 2 ch s, mt hc sinh ng tr vit s tr
di ct hng trm ca s b tr nn tm ra hiu l 486. Tm hai s , bit hiu ng l 783.
Gii :
Khi t nh vy tc l bn hc sinh tng s tr ln 10 ln. Do vy hiu gim i 9 ln s tr.
S tr l :
(783 - 486) : 9 = 33
S b tr l :
783 + 33 = 816
p s : S tr : 33
S b tr : 816
Bi 8 : Hiu 2 s t nhin l 134. Vit thm 1 ch s no vo bn phi s b tr v gi nguyn s tr, ta c hiu mi
l 2297.
Tm 2 s cho.
Gii :
S b tr tng ln 10 ln cng thm ch s vit thm a, th hiu mi so vi hiu c tng thm 9 ln cng vi s
a.
9 ln s b tr + a = 2297 - 134 = 2163 (n v)
Suy ra (2163 - a) chia ht cho 9

2163 chia cho 9 c 24 d 3 nn a = 3 (0 a 9)
Vy ch s vit thm l 3
S b tr l :
(2163 - 3) : 9 = 240
S tr l :
240 - 134 = 106
Th li : 2403 - 106 = 2297
p s : SBT : 240; ST : 106.
Bi 9 : Tng ca 1 s t nhin v 1 s thp phn l 62,42. Khi cng hai s ny 1 bn qun mt du phy s thp phn
v t tnh cng nh s t nhin nn kt qu sai l 3569.
Tm s thp phn v s t nhin cho.
Gii :
S thp phn c 2 ch s phn thp phn nn qun du phy tc l tng s ln 100 ln. Nh vy tng
tng 99 ln s . Suy ra s thp phn l :
(3569 62,42) : 99 = 35,42
S t nhin l : 62,42 - 35,42 = 27
p s : S thp phn :35,42 ; S t nhin : 27.
Bi 10 : Khi nhn 254 vi 1 s c 2 ch s ging nhau, bn Hoa t cc tch ring thng ct nh trong php cng nn
tm ra kt qu so vi tch ng gim i 16002 n v.
Hy tm s c hai ch s .
Gii :
Gi tha s th hai l aa
Khi nhn ng ta c 254 x aa hay 254 x a x 11
Khi t sai tch ring tc l ly 254 x a + 254 x a = 254 x a x 2
Vy tch gim i 254 x a x 9
Suy ra : 254 x 9 x a = 16002
a = 16002 : (254 x 9) = 7
Vy tha s th hai l 77.
Bi 11 : Khi nhn 1 s vi 235 1 hc sinh s t tch ring th 2 v 3 thng ct vi nhau nn tm ra kt qu l
10285.
Hy tm tch ng.
Gii :
Khi nhn mt s A vi 235, hc sinh t 2 tch ring cui thng ct nh trong php cng, tc l em ln
lt nhn A vi 5, vi 30, vi 20 ri cng ba kt qu li .
Vy : A x 5 x A x 30 x A x 20 = 10 285
A x 55 = 10 285
A = 10 285 : 55 = 187
Vy tch ng l:
187 x 235 = 43 945
Bi 12: Tm ba s bit hiu ca s ln nht v s b nht l 1,875 v khi nhn mi s ln lt vi 8, 10,14 th c ba
tch bng nhau.
Gii:
V tch ca s ln nht vi 8 bng tch ca s b nht vi 14 nn ta c s
S ln nht : | | | | | | | | | | | | | | |
S b nht : | | | | | | | | |
S ln nht l :
1,875 : ( 14 - 8 ) x 14 = 4,375
S b nht l :
4,375 - 1,875 = 2,5
S gia l :
2,5 14 : 10 = 3,5
p s : 2,5 ; 3,5 ; 4,375.
*Bi tp v nh:
Bi 1 : Khi cng 1 s t nhin vi 107, 1 hc sinh chp nhm s hng th 2 thnh 1007 nn c kt qu l 1996.
Tm tng ng ca 2 s .
Bi 2 : Khi nhn 1 s t nhin vi 5 423, 1 hc sinh t cc tch ring thng ct vi nhau nh trong php cng nn
c kt qu l 27 944. Tm tch ng ca php nhn .
Bi 3 : Khi chia 1 s t nhin cho 101, 1 hc sinh i ch ch s hng trm v hng n v ca s b chia, nn nhn
c thng l 65 v d 100.
Tm thng v s d ca php chia .
Bi 4 : Cho 2 s, nu ly s ln chia cho s nh c thng l 7 v s d ln nht c th c c l 48. Tm 2 s .
Bi 5 : Hai s thp phn c tng l 15,88. Nu di du phy ca s b sang phi 1 hng, ri tr i s ln th c 0,12.
Tm 2 s .
Bi 6 : Mt php chia c thng l 6 v s d l 3. Tng ca s b chia, s chia v s d bng 195. Tm s b chia v s
chia.
Bi 7 : Tng ca 2 s thp phn l 16,26. Nu ta tng s th nht ln 5 ln v s th hai ln 2 ln th c 2 s c tng l
43,2. Tm 2 s.
Bi 8 : So snh tch : 1,993 199,9 vi tch 19,96 19,96
Bi 9 : Mt hc sinh khi nhn 1 s vi 207 qun mt ch s 0 ca s 207 nn kt qu so vi tch ng gim 6 120
n v. Tm tha s .
Bi 10 : Ly 1 s em chia cho 72 th c s d l 28. Cng s em chia cho 75 th c s d l 7 thng ca 2
php chia l nh nhau. Hy tm s .
Dng 3 : Bi ton lin quan n iu kin chia ht.
* Bi tp vn dng
a.Loi ton vit s t nhin theo du hiu chia ht
Bi 1 : Hy thit lp cc s c 3 ch s khc nhau t 4 ch s 0, 4, 5, 9 tho mn iu kin
a, Chia ht cho 2
b, Chia ht cho 4
c, Chia ht cho 2 v 5
Gii :
a, Cc s chia ht cho 2 c tn cng bng 0 hoc 4. Mt khc mi s u c cc ch s khc nhau, nn cc s thit lp
c l
540; 504
940; 904
450; 954
950; 594
490
590
b, Ta c cc s c 3 ch s chia ht cho 4 c vit t 4 ch s cho l :
540; 504; 940; 904
c, S chia ht cho 2 v 5 phi c tn cng 0. Vy cc s cn tm l
540; 450;490
940; 950; 590 .
Bi 2: Vi cc ch s 1, 2, 3, 4, 5 ta lp c bao nhiu s c 4 ch s chia ht cho 5?
Gii:
Mt s chia ht cho 5 khi tn cng l 0 hoc 5.
Vi cc s 1, 2, 3, 4, ta vit c 4 x 4 x 4 = 64s c 3 ch s
Vy vi cc s 1, 2, 3, 4, 5 ta vit c 64 s c 5 ch s (C tn cng l 5)
b, Loi ton dng du hiu chia ht in vo ch s cha bit .
dng ny: -Nu s phi tm chia ht cho 2 hoc 5 th trc ht da vo du hiu chia ht xc nh ch s
tn cng .
-Dng phng php th chn kt hp vi cc du hiu chia ht cn li ca s phi tm xc
nh cc ch s cn li .
Bi 3:Thay x v y vo 1996 xy c s chia ht cho 2, 5, 9.
Gii :
S phi tm chia ht cho 5 vy y phi bng 0 hoc 5.
S phi tm chia ht cho 2 nn y phi l s chn
T suy ra y = 0 . S phi tm c dng 1996 0.
S phi tm chia ht cho 9 vy (1 +9 + 9+ 6 + x )chia ht cho 9 hay (25 + x) chia ht cho 9 .Suy ra x = 2.
S phi tm l : 199620.
Bi 4: Cho n = a 378 b l s t nhin c 5 ch s khc nhau. Tm tt c cc ch s a v b thay vo ta dc s n chia
ht cho 3 v 4 .
Gii :
- n chia ht cho 4 th 8b phi chia ht cho 4. Vy b = 0, 4 hoc 8
- n c 5 ch s khc nhau nn b = 0 hoc 4
- Thay b = 0 th n = a3780
+ S a3780 chia ht cho 3 th a = 3, 6 hoc 9
+ S n c 5 ch s khc nhau nn a = 6 hoc 9
Ta c cc s 63 780 v 930780 tho mn iu kin ca bi
- Thay b = 4 th n = a3784
+ S a3784 chia ht cho 3 th a = 2, 5 hoc 8
+ S n c 5 ch s khc nhau nn a = 2 hoc 5. Ta c cc s 23784 v 53 784 tho mn iu kin

bi
Cc s phi tm 63 780; 93 780; 23 784; 53 784.
c.Cc bi ton v vn dng tnh cht chia ht ca mt tng v mt hiu .
- Cc tnh cht thng s dng trong loi ny l :
. Nu mi s hng ca tng u chia ht cho 2 th tng ca chng cng
chia ht cho 2
. Nu SBT v ST u chia ht cho 2 th hiu ca chng cng chia ht cho 2
. Mt s hng khng chia ht cho 2, cc s hng cn li chia ht cho 2 th tng khng chia ht cho 2
. Hiu ca 1 s chia ht cho 2 v 1 s khng chia ht cho 2 l 1 s khng chia ht cho 2.
(Tnh cht ny tng t i vi cc trng hp chia ht khc)
Bi 5 : Khng lm php tnh xt xem cc tng v hiu di y c chia ht cho 3 hay khng .
a, 459 + 690 1 236
b, 2 454 - 374
Gii :
a, 459, 690, 1 236 u l s chia ht cho 3 nn 459 + 690 + 1 236 chia ht cho 3
b, 2454 chia ht cho 3 v 374 khng chia ht cho 3 nn 2454 - 374 khng chia ht cho 3.
Bi 6 : Tng kt nm hc 2001- 2002 mt trng tiu hc c 462 hc sinh tin tin v 195 hc sinh xut sc. Nh trng
d nh thng cho hc sinh xut sc nhiu hn hc sinh tin tin 2 quyn v 1 em. C vn th tnh phi mua 1996
quyn th va pht thng. Hi c vn th tnh ng hay sai ? v sao?
Gii :
Ta thy s HS tin tin v s HS xut sc u l nhng s chia ht cho 3 v vy s v thng cho mi loi HS
phi l 1 s chia ht cho 3. Suy ra tng s v pht thng cng l 1 s chia ht cho 3, m 1996 khng chia ht cho 3 >
Vy c vn th tnh sai.
d. Cc bi ton v php chia c d
loi ny cn lu :
- Nu a : 2 d 1 th ch s tn cng ca a l 1, 3, 5, 7, 9
- Nu a : 5 d 1 th ch s tn cng ca a phi l 1 hoc 6 ; a : 5 d 2 th ch s tn cng phi l 2 hoc 7 . . .
- Nu a v b c cng s d khi chia cho 2 th hiu ca chng cng chia ht cho 2
- Nu a : b d b - 1 th a + 1 chia ht cho b
- Nu a : b d 1 th a - 1 chia ht cho b
Bi 7 : Cho a = x459y. Hy thay x, y bi nhng ch s thch hp khi chia a cho 2, 5, 9 u d 1
Gii :
Ta nhn thy :
- a : 5 d 1 nn y bng 1 hoc 6
- Mt khc a : 2 d 1 nn y phi bng 1. S phi tm c dng a= x4591
- x4591 chia cho 9 d1 nn x + 4 + 5 + 9 + 1 chia cho 9 d 1. vy x chia ht cho 9 suy ra x = 0 hoc 9. M x l ch s
u tin ca 1 s nn khng th bng 0 vy x = 9
S phi tm l : 94591
Bi 8 : Tm s t nhin nh nht sao cho khi chia s cho 2 d 1, cho 3 d 2, cho 4 d 3, cho 5 d 4, cho 6 d 5, cho 7
d 6
Gii :
Gi s phi tm l a th a + 1 chia ht cho 2, 3, 4, 5, 6 v 7 nh vy a + 1 c tn cng l ch s 0
a + 1 khng l s c 1 ch s. Nu a + 1 c 2 ch s th a + 1 tn cng l ch s 0 li chia ht cho 7 nn a + 1 =
70 (loi v 70 khng chia ht cho 3)
Trng hp a + 1 c 3 ch s th c dng xy0
. S xy0 chia ht cho 4 nn y phi bng 0, 2, 4, 6 hoc 8
. S xy0 chia ht cho 7 nn xy bng 14; 21; 28; 35; 42; 49; 56; 63; 70; 77; 84; 91 hoc 98
. S xy0 chia ht cho 3 th x + y + 0 chia ht cho 3
Kt hp cc iu kin trn th a + 1 = 420 vy a = 419
p s : 419.
e. Vn dng tnh cht chia ht v chia cn d gii ton c li vn
Bi 9 : Tng s HS khi 1 ca mt trng tiu hc l 1 s c 3 ch s v ch s hng trm l 3. Nu xp hng 10 v
hng 12 u d 8, m xp hng 8 th khng cn d. Tnh s HS khi 1 cua trng .
Gii :
Theo bi th s HS khi 1 c dng 3ab. Cc em xp hng 10 d 8 vy b = 8. Thay vo ta c s 3a8. Mt
khc, cc em xp hng 12 d 8 nn 3a8 - 8 = 3a0 phi chia ht cho 12 suy ra 3a0 chi ht cho 3. suy ra a = 0, 3, 6 hoc 9.
Ta c cc s 330; 390 khng chia ht cho 12 v vy s HS khi 1 l 308 hoc 368 em. s 308 khng chia ht cho 8 vy
s HS khi 1 ca trng l 368 em.
* Bi tp v nh :
Bi 1 : Cho 4 ch s 0, 1, 5 v 8. Hy lp cc s c 3 ch s khc nhau tho mn iu kin
a, Chia ht cho 6
b, Chia ht cho 15
Bi 2 : Hy xc nh cc ch s ab khi thay vo s 6a49b ta c s chia ht cho :
a, 2, 5 v 9
b, 2 v 9
Bi 3 : Khng lm php tnh xt xem cc tng v hiu i y c chia ht cho 3 hay khng
a, 1 236 + 2 155 + 42 702
b, 92 616 - 48 372
Bi 4 : Tm s t nhin nh nht sao cho khi chia s cho 3, 4, 5 u d 1 v chia cho 7 th khng d.
Bi 5 : Mt cng ty c s cng hng mc lng 360 000. S khc hng mc 495 000, s cn li hng 672 000/
thng. Sau khi pht lng thng 7 cho cng nhn c k ton cng ht 273 815 000. Hi c k ton tnh ng hay sai?
ti sao?
Bi 6 : Lp 5A xp hng 2, hng 3, hng 4 c mt s hng khng tha bn no. Nu ly tng cc hng xp c
th c 39 hng. Hi lp 5A c bao nhiu bn.
Dng 4 : Biu thc v php tnh lin quan n tnh gi tr biu thc
*Bi tp vn dng
Bi 1 : Cho hai biu thc :
A = (700 4 + 800) : 1,6
B = (350 8 + 800) : 3,2
Khng tnh ton c th, hy gii thch xem gi tr biu thc no ln hn v ln hn my ln?
Gii :
Xt A c 700 x 4 = 700 : 2 x 2 x 4 = 350 x 8 nn b chia ca c hai biu thc A v B ging nhau nhng s
chia gp i nhau (3,2 : 1,6 = 2) nn A c gi tr gp i B.
Bi 2 : Tnh gi tr ca cc biu thc sau bng cch thch hp
a, 17,58 x 43 + 57 x 17,58
b, 43,57 x 2,6 x (630 315 x 2)
c,
d,
45 16 17
45 15 + 28
0,18 1230 + 0,9 4567 2 + 3 5310 0,6
1 + 4 + 7 + 10 + ... + 52 + 55 414
e, 9,8 + 8,7 + 7,6 + . ..+2,1 1,2 2,3 3,4 - . . .- 8,9

Gii :
a, 17,58 x 43 + 57 x 17,58
= 17,58 x 43 + 17,58 x 57 (tnh giao hon)
= 17,58 x (43 + 57) = 17,58 x 100 = 1758 (nhn 1 s vi 1 tng)
b, 43,57 x 2,6 x (630 315 x 2)
= 43,57 x 2,6 x (630 630)
= 43,57 x 2,6 x 0 = 0
c,
d,
45 16 17 45 (15 + 1) 17
=
45 15 + 26
45 15 + 28
45 15 + 45 17 45 15 + 28 A
=
=
=
=1
45 15 + 28
45 15 + 28 A
0,18 1230 + 0,9 4567 2 + 3 5310 0,6
1 + 4 + 7 + 10 + ... + 52 + 55 414
0,18 123 + (0,9 2) 4567 + (3 0,6) 5310
=
(1 + 55) 19 414
2
1,8 123 + 1,8 4567 + 1,8 5310
=
28 19 414
1,8 x (123 + 4567 + 5310)
=
18
=
1,8 x10000
= 1000
18
s chia, t 1 ti 55 l cc s m 2 s lin tip hn km nhau 3 n v nn t 1 n 55 c (55 1) :3 + 1 = 19

s).
c, 9,8 + 8,7 + 7,6 + . . . + 2,1 1,2 2,3 3,4 - . . . 8,9
= (19,8 8,9) + (8,7 7,8) + . . . +(2,1 1,2)
= 0,9 + 0,9 + 0,9 + 0,9 + 0,9
= 0,9 x 5 = 4,5.
Bi 3 :Tm X :
a,(X + 1) + (X + 4) + (X +7) +(X + 10) + . . . + (X + 28) = 155
Gii :
(X + 1) + ( X + 4) + ( X + 7) + ... +(X + 28) = 155
Ta nhn thy 2 s hnh lin tip ca tng hn km nhau 3 n v nn tng c vit y s c 10 s hng
(28 1) : 3 + 1 = 10)
(X + 1 + X + 28) x 10 : 2 = 155
(X x 2 + 29) x 10 = 155 x 2 = 310 (Tm s b chia)
X x 2 + 29 = 310 : 10 = 31 (Tm tha s trong 1 tch)
X x 2 = 31 29 = 2 (Tm s hng trong 1 tng)
X = 2 : 2 = 1 ( Tm tha s trong 1 tch).
Bi 4 : Vit cc tng sau thnh tch ca 2 tha s :
a, 132 + 77 + 198
b, 5555 + 6767 + 7878
c, 1997, 1997 + 1998, 1998 + 1999, 1999
Gii :
a, 132 + 77 + 198
= 11 x 12 + 11 x 7 + 11 x 18
= 11 x (12 + 7 + 18) ( nhn 1 s vi 1 tng)
= 11 x 37
b, 5555 + 6767 + 7878
= 55 x 101 + 67 x 101 + 78 x 101
= (55 + 67 + 78) x 101
= 200 x 101
c, 1997, 1997 + 1998, 1998 + 1999, 1999
= 1997 x 1,0001 + 1998 x 1,0001 + 1999 x 1,0001
= (1997 + 1998 + 1999) x 1,0001
= 5994 x 1,0001 ( nhn 1 tng vi 1 s)
Bi 5 : Tm gi tr s t nhin ca a biu thc sau c gi tr ln nht, gi tr ln nht
l bao nhiu?
B = 1990 + 720 : (a 6)
Gii :
Xt B = 1990 + 720 : (a 6)
B ln nht khi thng ca 720 : (a 6) ln nht.
Khi s chia phi nh nht, v s chia khc 0 nn a 6 = 1 (l nh nht)
Suy ra : a = 7
Vi a = 7 th gi tr ln nht ca B l :
1990 + 720 : 1 = 2710.
* Bi tp v nh
Bi 1 : Thm du php tnh v du ngoc n vo 5 ch s 3 c kt qu ln lt l : 1, 2, 3, 4, 5.
Bi 2 : Tm X :
a, X x 1999 = 1999 x 199,8
b, (X x 0,25 + 1999) x 2000 = ((53 + 1999) x 2000
c, 71 + 65 x 4 =
X + 140
+ 260
X
Bi 3 : Tm gi tr s ca biu thc sau :

A = a + a + a + a + . . . + a 99 (c 99 s a)
Vi a = 1001.
Bi 4 : Tm gi tr s t nhin a biu thc sau c gi tr ln nht, gi tr nh nht l bao nhiu?
C = (a 30) x (a 29) x . . . x (a 1)
Dng 5 : Cc bi ton v in ch s vo php tnh
* Bi tp vn dng
Bi 1: in ch s thch hp vo du * trong php tnh sau :
a)
432
b) * * * * *
**
**
**2
**
30**
***
***
***
1****
0
Gii :
Trc ht ta xc nh ch s hng n v ca s nhn :
* x 432 = 30**.
Nu * = 6 th 6 x 432 = 2 592 < 30**
Nu * = 8 th 8 x 432 = 3 456 > 30**
Vy * = 7
tip theo ta xc nh ch s hng chc ca s nhn :
* x 432 = ***. Vy * = 1 hoc 2.
- Nu * = 1 thay vo ta c php nhn khng th c kt qu l mt s c 5 ch s. Vy * = 2, thay vo ta c php
nhn :
432
27
3024
864
11664
b) Trc ht ta xt tch ring 2 x * * = * * *
T y ta suy ra ch s hng trm ca tch ring phi bng 1 v ch s hng chc ca s chia ln hn hoc bng
5. Thay vo ta c php tnh :
***** **
**
**2
1**
1**
Ta xt s d ca php chia th nht :
***-**=1
Vy php tr phi l 100 99 = 1.
Thay vo ta c :
100**
**
99
**2
1**
100
0
Xt tch ring th nht * x * * = 99 m ch s hng chc ca s chia phi ln hn hoc bng 5, nn s chia l
99. Suy ra tch ring cui cng l
2 x 99 = 198 v s b chia l 1 0098. Thay vo ta c php chia :
1 0098 99
99
102
198
198
0
Bi ton 2 : Thay mi ch s bng cc ch s thch hp trong php tnh sau :
a) 30ab c: abc = 241
b) aba + ab = 1326
Gii :
a) Ta vit lai thnh php nhn :
30abc = 241 x abc
30000 + abc = 241 x abc
30000 = 241 x abc abc
30000 = (241 1) x abc
30000 = 240 x abc
abc = 30000 : 240
abc = 125
b) Ta c : abab = 101 x ab
101 x ab + ab = 1326
102 x ab = 1326
ab = 13
Bi 3 : Tm ch s a v b
1ab x 126 = 201ab
Gii :
1ab x ( 25 + 1) = 2000 + 1ab ( cu to s)
1ab x 125 + 1ab = 2000 + 1ab (nhn 1s vi 1 tng)
1ab x 125 = 2000 (hai tng bng nhau cng bt i 1 s hng nh nhau)
1ab = 2000 : 125 = 160
160 x 125 = 20160
Vy a = 6; b = 0
Bi 4 : in cc ch s vo du hi v vo cc ch trong biu thc sau :
a, (? ? x ? + a) x a = 123
b, (? ? x ? b) x b = 201
Gii :
a, V 123 = 1 x 123 = 3 x 41 nn a =1 hay = 3
- Nu a =1 ta c
(? ? x ? + 1) x 1 = 123
Hay ?? x ? = 123 : 1 1 = 122
122 bng 61 x 2. Vy ta c
(61 x 2 + 1) x 1 = 123 (1)
- Nu a = 3. Ta c
(?? x ? + 3) x 3 = 123
Hay ?? x ? = 123 : 3 3 = 38
38 = 1 x 38 hay = 2 x 19
Vy ta c : (38 + 1 + 3) x 3 = 123 (2)
Hoc : (19 x 2 + 3) = 123 (3).
Vy, Bi ton c 3 p s (1), (2), (3).
b, V 201 =1 x 201 = 3 x 67, nn b =1 hay 3
- Nu b = 1 ta c : (?? x ? 1) x 1 = 201
Nn khng tm c cc gi tr thch hp cho ?? x ?
- Nu b = 3. Ta c (?? x ? 3) x 3 = 201
Hay ?? x ? = 201 : 3 + 3 = 70
70 = 1 x 70 = 2 x 35 = 5 x 14 = 7 x 10
Nnc cc kt qu :
(70 x1 3) x 3 = 2001
(35 x 2 3) x 3 = 2001
(14 x 5 3) x 3 = 2001
(70 x 7 3) x 3 =2001.
Bi 5 : Tm ch sa, b, c trong php nhn cc s thp phn :
a,b x a,b = c,ab
Gii :
a,b x a,b = c,ab
a,b x 10 x a,b x 10 = c,ab x 10 x 10 (Gp 100 ln)
ab x ab = cab
ab x ab = c x 100 + ab 9 (cu to s)
ab x ab ab = c x 100 (Tm s hng trong 1 tng)
ab x (ab 1) = c x 4 x 25
ab 1 hay ab : 25 v nh hn 30 cab l s c 3 ch s
Vy ab hoc ab 1 l 25
Hn na ab 1 v ab l 2 s t nhin lin tip nn :
Xt : 24 x 25 v 25 x 26
Loi 25 x 26 v c = 26 x 25 : 100 = 6,5 (khng c)
Vi ab 1 = 24, ab = 25 th php tnh l:
2,5 x 2,5 = 6,25
Vy : a = 2, b = 5 v c = 6.
* Bi tp v nh
Bi 1 : Tm ch s a, b, c, d :
ab x cd = bbb
Bi 2 : Tm cc ch s a, b, c :
abc cb = ac
Bi 3 : in ch s vo cc ch v du hi :
abcd x dcba = ?????000
Bi 4 : Tm cc ch s a, b, c, d, y :
a,b x c,d = y,yy
Dng 6 : Cc bi ton v in du php tnh
*Trongdng ton ny ngi ta thng cho mt dy ch s, ta phi in du ca 4 php tnh ( +,- ,x hoc : )v
du ngoc xen gia cc ch s c php tnh c kt qu cho trc.
Bi 1: Hy in thm du php tnh vo dy s sau:
6 6 6 6 6
cbiu thc c gi tr ln lt bng : 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6
Gii:
a, Bng 0 :
( 6 6 ) x ( 6 + 6 +6 )
(6 6 ) : ( 6 + 6 + 6 )
...
b, Bng 1 :
6 + 6 66 : 6
6 ( 66 : 6 6 )
...
c, Bng 2 :
(6+6):66:6
(6x6:6+6):6
6 : (6 6 : ( 6 + 6 ))
...
d, Bng 3 :
6:6+(6+6):6
6:(6:6+6:6)
...
e, Bng 4 :
6(6:6+6:6)
(6 + 6 + 6 + 6 ) : 6
...
g, Bng 5 :
66:6x6:6
6 6 6 : 6: 6
...
h, Bng 6 :
66 66 + 6
6:66:6+6
666x6+6
...
Dng 7: Vn dng tnh cht ca cc php tnh tm nhanh kt qu ca dy tnh .
Lu : -T/c giao hon : a + b = b + a v a x b = b x a
- T/c kt hp : ( a + b )+ c = a + ( b + c )
v :( a x b ) x c = a x ( b x c )
- Nhn vi 1 v chia cho 1
a x 1 = a ; a : a = 1 v a : 1 = a
- Cng v nhn vi 0 :
a + 0 = a v a x 0 = 0
- Nhn 1 s vi 1 tng v 1 hiu :
a x (b + c) = a x b + a x c
a x (b c) = a x b a x c
* Bi tp vn dng :
Bi 1 : Thc hin cc php tnh sau bng cch nhanh nht
a, 1996 + 3992 + 5988 +7948;

b, 2 x 3 x 4 x 8 x 50 x 25 x 125;
c, (45 x 46 + 47 x 48) x (51 x 52 - 49 x 48) x (45 x 128 - 90 x 64) x (1995 x 1996 + 1997 x 1998);
d,
1998 x1996 + 1997 x11 + 1985

1997 x1996 1995 x1996
Gii :
a, Ta c :
1996 + 3992 + 5988 + 7984
= 1 x 1996 + 2 x 1996 + 3 x 1996 + 4 x 1996
= (1 + 2 + 3 + 4) x 1996
= 10 x 1996
= 19960
b, 2 x 3 x 4 x 8 x 50 x 25 x 125
= 3 x 2 x 4 x 50 x 8 x 25 x 125
= 3 x (2 x 50) x (4 x 25) x (8 x 125)
= 30 000 000.
c, Ta nhn thy :
45 x 128 90 x 64 = 45 x (2 x 64) 90 x 64
= (45 x 2) x 64 90 x 64
= 90 x 64 90 = 0
Trong 1 tch c 1 tha s bng 0. Vy tch bng 0, tc l :
(45 x 46 + 47 x 48) x (51 x 52 49 x 48) x (45 x 128 90 x 64) x (1995 x 1996 + 1997 x 1998) = 0
d,
1988 x1996 + 1997 x11 + 1985

1997 x1996 1995 x1996
=
1988 x1996 + (1996 + 1) x11 + 1985

1996 x(1997 1995)
1988 x1996 + 1996 x11 + 11 + 1985

1996 x 2
1999 x1996 + 1996
=
2 x1996
(1999 + 1) x1996
=
2 x1996
=
2000 x1996
= 1000
2 x1996
*Bi tp v nh :
Bi 1 : Hy in thm du cng (+) xen gia cc ch s
8 8 8 8 8 8 8 8. c dy tnh c kt qu bng :
a, 208
b, 1000
Bi 2 : Hy in thm du cc php tnh vo mi dy s sau c dy tnh c kt qu ln lt l 1, 2, 3, 4, 5 :
a, 3 3 3 3 3
b, 4 4 4 4 4
c, 5 5 5 5 5
Bi 3 : Thc hin cc php tnh sau bng cch nhanh nht :
a,
9975 + 11970 + 13965 + 15960 + 17955 + 19950

1995 + 3990 + 5985 + 7980 + 9975
b, 1234 x 5678 x (630 315) : 1996

c,
319 x 45 + 55 x399
;
1995 x1996 1991x1995
d,
e,
1996 x1995 996

;
1000 + 1996 x1994
(1 + 2 + 4 + 8 + ... + 512) x(101x102 101x101 50 51)

;
2 + 4 + 8 + 16 + ... + 1024 + 2048
BI 2:
SUY LUN L GC
I. MC TIU TIT DY :
- HS nm c dng ton v nhng bi ton gii c nh c s phn on, suy lun.
- Bit cch suy lun tm li gii cho bi ton
II. CHUN B
1/ n nh t chc lp.
2/ Kim tra bi c.
3/ Ging bi mi.
I/ PHNG PHP LP BNG :
Cc bi ton gii bng phng php lp bng thng xut hin hai nhm i tng (chng hn tn ngi v
ngh nghip, hoc vn ng vin v gii thng, hoc tn sch v mu ba, ... ). Khi gii ta thit lp 1 bng gm cc
hng v cc ct. Cc ct ta lit k cc i tng thuc nhm th nht, cn cc hng ta lit k cc i tng thuc nhm
th hai.
Da vo iu kin trong bi ta loi b n (Ghi s 0) cc (l giao ca mi hng v mi ct). Nhng cn
li (khng b loi b) l kt qu ca bi ton.
* Bi tp vn dng :
Bi 1 : Trong 1 bui hc n cng ba bn Cc, o, Hng lm 3 bng hoa cc, o, hng. Bn lm hoa hng ni vi
cc : Th l trong chng ta chng ai lm loi hoa trng vi tn mnh c! Hi ai lm hoa no?
Gii :
Ta c bng chn l sau :
cc
o
hng
Cc
khng
c
khng
o
khng
c
Hng
c
khng
Nhn vo bng ta thy : Cc lm hoa o
o lm hoa hng
Hng lm hoa cc.
Bi 2 : Ba ngi th hn, th tin, th in ang ngi tr chuyn trong gi gii lao. Ngi th hn nhn xt :
Ba ta lm ngh trng vi tn ca 3 chng ta nhng khng ai lm ngh trng vi tn ca mnh c.
Bc in hng ng : Bc ni ng.
Em cho bit tn v ngh nghip ca mi ngi th .
Gii :
Ngh
hn
tin
in
Tn
Hn
0
x
Tin
x
0
in
0
x
0
Bc in hng ng li bc th hn nn bc in khng lm th hn
Bc in lm th tin.
Bc Hn phi lm th in.
Bc in phi lm th hn.
Bi 3 : Nm ngi th tn l : Da, in, Hn, Tin v Sn lm 5 ngh khc nhau trng vi tn ca tn ca 5 ngi
nhng khng c ai tn trng vi ngh ca mnh. Tn ca bc th da trng vi ngh ca anh v mnh v v bc ch c 2
anh em. Bc tin khng lm th sn m li l em r ca bc th hn. Bc th sn v bc th da l 2 anh em cng h. Em

cho bit bc da v bc tin lm ngh g?
Gii :
Tn
Da
in
Hn
Tin
Sn
Ngh
da
0
0
in
0
0
x
hn
x
0
0
tin
0
sn
0
0
0
Bc Tin khng lm th sn. Bc Tin l em r ca bc th hn nn bc Tin khng lm th hn Bc Tin
ch c th l th da hoc th in.
Nu bc Tin lm th da th bc Da l th in. Nh vy bc Tin va l em r ca bc th tin va l em r ca
bc th hn m v bc Tin ch c 2 anh em. iu ny v l.
Bc Tin l th in
Bc Da v bc th sn l 2 anh em cng h nn bc Da khng phi l th sn. Theo lp lun trn bc Da
khng l th tin Bc Da l th hn.
Bi 4 : Trn bn l 3 cun sch gio khoa : Vn, Ton v a l c bc 3 mu khc nhau : Xanh, , vng. Cho bit
cun bc ba mu t gia 2 cun Vn v a l, cun a l v cun mu xanh mua cng 1 ngy. Bn hy xc nh
mi cun sch bc ba mu g?
Gii :
Ta c bng sau :
Tn sch
Vn
Ton
a
Mu ba
Xanh
0
1
2
x
3
0
x
7
8
9
Theo bi Cun ba mu t gia 2 cun Vn v a l . Vy cun sch Vn v a l u khng
t mu cho nn cun ton phi bc mu . Ta ghi s 0 vo 4 v 6, nh du x vo 5.
Mt khc, Cun a l v cun mu xanh mua cng ngy. iu c ngha rng cun a l khng bc mu
xanh. Ta ghi s 0 vo 3.
- Nhn vo ct th 4 ta thy cun a l khng bc mu xanh, cng khng bc mu . Vy cun a l bc mu vng.
Ta nh du x vo 9.
- Nhn vo ct 2 v 9 ta thy cun Vn khng bc mu , cng khng bc mu vng. Vy cun Vn bc mu xanh.
Ta nh du x vo 1.
Kt lun : Cun Vn bc mu xanmh, cun Ton bc mu , cun a l bc mu vng.
*Bi tp v nh :
Bi 1 : Gi Vn c gio tr bi kim tra. Bn bn Tun, Hng, Lan, Qun ngi cng bn u t im 8 tr ln. Gi ra
chi Phng hi im ca 4 bn, Tun tr li :
- Lan khng t im 10, mnh v Qun khng t im 9 cn Hng khng t im 8.
Hng th ni :
- Mnh khng t im 10, Lan khng t im 9 cn Tun v Qun u khng t im 8.
Bn hy cho bit mi ngi t my iom?.
Bi 2 : 3 gc vn trng cy cnh ca ng ni trng 4 khm hoa cc, hu, hng v dn. Bit rng hai gc vn pha
ty v pha bc khng trng hu. Khm hu trng gia khm cc v gc vn pha nam, cn khm dn th trng gia
khm hng v gc vn pha bc.
Bn hy cho bit mi gc vn ng ni trng hoa g?
Bi 3 : Ba thy gio dy 3 mnvn, ton, l tr chuyn vi nhau. Thy dy l nhn xt : Ba chng mnh c tn trng vi
3 mn chng ta dy, nhng khng ai c tn trng vi mn mnh dy. Thy dy ton hng ng : Anh ni ng.
Em hy cho bit mi thy dy mn g?
Bi 4 : Trong m d hi ngoi ng, 3 c gio dy ting Nga, ting Anh v ting Nht c giao ph trch. C Nga ni
vi cc em : Ba c dy 3 th ting trng vi tn ca cc c, nhng ch c 1 c c tn trng vi th ting mnh dy. C
vng
dy ting Nht ni thm : C Nga ni ng ri ch vo c Nga ni tip : Rt tic c tn l Nga m li khng dy

ting Nga. Em hy cho bit mi c gio dy ting g?
Bi 5 : Ba thy gio Vn, S, Ho dy 3 mn vn, s, ho trong ch c 1 thy c tn trng vi mn mnh dy. Hi
mi thy dy mn g, bit thy dy mn ho t tui hn thy v thy s.
II/ PHNG PHP LA CHN TNH HUNG
* Bi tp vn dng :
Bi 1 : Trong k thi HS gii tnh c 4 bn Phng, Dng, Hiu, Hng tham gia. c hi qu mi ngi u ta nhn
c cc cu tr li sau :
Phng : Dng Thng Long cn ti Quang Trung
Dng : Ti cng Quang Trung cn Hiu Thng Long
Hiu : Khng, ti Phc Thnh cn Hng Hip Ho
Hng : Trong cc cu tr li trn u c 1 phn ng 1 phn sai.
Em hy xc nh qu ca mi bn.
Gii :
V trong mi cu tr li u c 1 phn ng v 1 phn sai nn c cc trng hp :
- Gi s Dng Thng Long l ng Phng Quang Trung l sai
Hiu Thng Long l ng
iu ny v l v Dng v Hiu cng Thng Long.
- Gi s Dng Thng Long l sai Phng Quang Trung v do Dng Quang Trung l sai Hiu
Thng Long
Hiu Phc Thnh l sai Hng Hip Ho
Cn li Dng Phc Thnh.
Bi 2 : Nm bn Anh, Bnh, Cc, Doan, An qu 5 tnh : Bc Ninh, H Ty, Cn Th, Ngh An, Tin Giang. Khi
c hi qu tnh no, cc bn tr li nh sau :
Anh : Ti qu Bc Ninh cn Doan Ngh An
Bnh : Ti cng qu Bc Ninh cn Cc Tin Giang
Cc : Ti cng qu Bc Ninh cn Doan H Ty
Doan : Ti qu Ngh An cn An Cn Th
An : Ti qu Cn Th cn Anh H Ty
Nu mi cu tr li u c 1 phn ng v 1 phhn sai th qu mi bn u?
Gii :
V mi cu tr li c 1 phn ng v 1 phn sai nn c cc trng hp :
- Nu Anh Bc Ninh l ng Doan khng Ngh An . Bnh v Cc Bc Ninh l sai Cc Tin
Giang v Doan H Ty.
Doan Ngh An l sai An Cn Th v Anh H Ty l sai.
Cn bn Bnh Ngh An (V 4 bn qu 4 tnh ri)
- Nu Anh Bc Ninh l sai Doan Ngh An
Doan H Ty l sai Cc Bc Ninh. T Bnh Bc Ninh phi sai
Cc Tin Giang
iu ny v l v cc va Bc Ninh va Tin Giang (loi)
Vy : Anh Bc Ninh; Cc Tin Giang; Doan H Ty; An Cn Th v Bnh Ngh An.
Bi 3 : Cp Tiger 98 c 4 i lt vo vng bn kt : Vit Nam, Singapor, Thi Lan v Innxia. Trc khi vo u
vng bn kt ba bn Dng, Quang, Tun d on nh sau
Dng : Singapor nh, cn Thi Lan ba.
Quang : Vit Nam nh, cn Thi Lan t.
Tun : Singapor nht v Innxia nh.
Kt qu mi bm d on ng mt i v sai mt i. Hi mi i t gii my ?
Gii :
- Nu Singapo rt gii nh th Singapo r khng t gii nht.Vy theo Tun th Inn xia t gii nh. iu ny v l,
v hai i u t gii nh .
- Nu Singap rkhng t gii nh th theo Dng, Thi Lan t gii ba. Nh vy Thi Lan khng t gii t. Theo Quang,
Vit Nam t gii nh.Th th Inn xiakhng t gii nh. Vy theo Tun,Singapo r t gii nht, cui cng cn i
Inn xia t gii t.
Kt lun : Th t gii ca cc i trong cp Tiger 98 l :
Nht : Singapor ;
Nh : Vit Nam.
Ba : Thi Lan ;
T : Innxia
Bi 4 : Gia nh Lan c 5 ngi :ng ni, b, m, Lan v em Hong. Sng ch nht c nh thch i xem xic nhng ch
mua c 2 v. Mi ngi trong gia nh xut 5 kin : Hong v Lan i
B v m i
ng v b i
M v Hong i
Hong v b i.
Cui cng mi ngi ng vi ngh ca Lan v theo ngh th mi ngh ca 4 ngi cn li trong
gia nh u c tho mn 1 phn. Bn hy cho bit ai i xem xic hm .
Gii :
Ta nhn xt :
- Nu chn ngh th nht th ngh th hai b bc b hon ton. Vy khng th chn ngh th nht.
- Nu chn ngh th hai th ngh th nht b bc b hon ton. Vy khng th chn ngh th hai.
- Nu chn ngh th ba th ngh th t b bc b hon ton. Vy khng th chn ngh th ba.
- Nu chn ngh th t th ngh th ba b bc b hon ton. Vy khng th chn ngh th t.
- Nu chn ngh th nm th c 4 ngh trn u tho mn mt phn v bc b mt phn. Vy sng hm
Hong v b i xem xic.
*Bi tp v nh :
Bi 1 : Trong 1 cuc chy thi 4 bn An, Bnh, Cng, Dng t 4 gii : nht, nh, ba, t. Khi c hi : Bn Dng t
gii my th 4 bn tr li :
An : Ti nh, Bnh nht.
Bnh : Ti cng nh, Dng ba.
Cng : Ti mi nh, Dng t.
Dng : 3 bn ni c 1 ng 1 sai.
Em cho bit mi bn t my?
Bi 2 : T ton ca 1 trng ph thng trung hcc 5 ngi : Thy Hng, thy Qun, c Vn, c Hnh v c Cc. K
ngh h c t c 2 phiu i ngh mt. Mi ngi u nhng nhau, thy hiu trng ngh mi ngi xut 1
kin. Kt qu nh sau :
1. Thy Hng v thy Qun i.
2. Thy Hng v c Vn i
3. Thy Qun v c Hnh i.
4. C Cc v c Hnh i.
5. Thy Hng v c Hnh i.
Cui cng thy hiu trng quyt nh chn ngh ca c Cc, v theo ngh th mi ngh u tho mn 1
phn v bc b 1 phn.
Bn hy cho bit ai i ngh mt trong k ngh h ?
Bi 3 : Ba bn Qun, Hng v Mnh va t gii nht, nh v ba trong k thi ton quc t. Bit rng :
1. Khng c hc sinh trng chuyn no t gii cao hn Qun.
2. Nu Qun t gii thp hn mt bn no th Qun khng phi l
hc sinh trng chuyn.
3. Ch c ng 1 bn khng phi l hc sinh trng chuyn
4. Nu Hng v Mnh t gii nh th mnh t gii cao hn bn qu
Hi Phng.
Bn hy cho bit mi bn t gii no? bn no khng hc trng chuyn v bn no qu Hi Phng.
Bi 4 : Thy Nghim c nh trng c a 4 hc sinh L, Huy, Hong, Tin i thi u in kinh. Kt qu c 3 em t
gii nht, nh, ba v 1 em khng t gii. Khi v trng mi ngi hi kt qu cc em tr li nh sau :
L : Mnh t gii nh hoc ba.
Huy : Mnh t gii nht.
Hong : Mnh t gii nht.
Tin : Mnh khng t gii.
Nghe xong thy Nghim mm ci v ni : Ch c 3 bn ni tht, cn 1 bn ni a.
Bn hy cho bit hc sinh no ni a, ai t gii nht v ai khng t gii.
Bi 5 : Cp Euro 96 c 4 i lt vo vng bn kt : c, Cng ho Sc, Anh v Php. Trc khi thi u 3 bn Hng,
Trung vc d on nh sau :
Hng : c nht v Php nh
Trung : c nh v Anh ba
c : Cng ho Sc nh v Anh t.
Kt qu mi bnd on mt i ng, mt i sai. Hi mi i t gii my?
III/ GII BNG BIU VEN
Trong khi gii bi ton, ngi ta thng dng nhng ng cong kn m t mi quan h gia cc i lng
trong bi ton. Nh s m t ny m ta gii c bi ton 1 cch thun li. Nhng ng cong nh th gi l biu
ven.
Bi 1 : phc v cho hi ngh quc t, ban t chc huy ng 30 cn b phin dch ting Anh, 25 cn b phin dch
ting Php, trong 12 cn b phin dch c c 2 th ting Anh v Php. Hi :
a, Ban t chc huy ng tt c bao nhiu cn b phin dch cho hi ngh .
b, C bao nhiu cn b ch dch c ting Anh, ch dch c ting Php?
Gii :
S lng cn b phin dch c ban t chc huy ng cho hi ngh ta m t bng s ven.
Ting Php
Ting Anh
Nhn vo s ta c :
S cn b ch phin dch c ting Anh l :
30 12 = 18 (ngi)
S cn b ch phin dch c ting Php l :
25 12 = 13 (ngi)
S cn b phin dch c ban t chc huy ng l :
30 + 13 = 43 (ngi)
p s : 43; 18; 13 ngi.
Bi 2 : Lp 9A c 30 em tham gia d hi ting Anh v ting Trung, trong c 25 em ni c ting Anh v 18 em ni
c ting trung. Hi c bao nhiu bn ni c c 2
th ting?
Gii :
Cc em lp 9A tham gia d
Ting Trung
Ting Anh
hi c m t bng s
18
25
ven.
S hc sinh ch ni c ting Trung l :

30 25 = 5 (em)
S hc sinh ch ni c ting Anh l : 30 18 = 12 (em)
S em ni c c 2 th ting l :30 (5 + 12) = 13 (em)
p s : 13 em.
Bi 3 : C 200 hc sinh trng chuyn ng tham gia d hi ting Nga, Trung v Anh. C 60 bn ch ni c ting Anh,
80 bn ni c ting Nga, 90 bn ni c ting Trung. C 20 bn ni c 2 th ting Nga v Trung. Hi c bao
nhiu bn ni c 3 th ting?
Gii :
Ting Anh
60
Ting Nga
80
Ting Trung 90
S hc sinh ni c ting Nga hc ting Trung l :
200 60 = 140 (bn)
S hc sinh ni c 2 th ting Nga v Trung l :
(90 + 80) 140 = 30 (bn)
S hc sinh ni c c 3 th ting l :
30 20 = 10 (bn)
p s : 10 bn.
Bi 4 : Trong 1 hi ngh c 100 i biu tham d, mi i biu ni c mt hoc hai trong ba th ting : Nga, Anh
hoc Php. C 39 i biu ch ni c ting Anh, 35 i biu ni c ting Php, 8 i biy ni c c ting Anh v
ting Nga. Hi c bao nhiu i biu ch ni c ting Nga?
Anh 39
Php 35
Nga
S i biu ni c ting Php hoc Nga l :

100 39 = 61 (i biu)
S i biu ni c ting Nga nhng khng ni c ting Php l :
61 35 = 26 (i biu)
S i biu ch ni c ting Nga l :
26 8 = 18 (i biu)
p s : 18 i biu.
*Bi tp v nh :
Bi 1 : Lp 5A c 15 ban ng k hc ngoi kho mn Vn, 12 bn ng k hc ngoi kho mn Ton, trong c 7 bn
ng k hc c Vn v Ton . Hi
a, C bao nhiu bn ng k hc Vn hoc Ton?
b, C bao nhiu bn ch ng k hc Vn? ch ng k hc Ton?
Bi 2 : Trn 1 hi ngh cc i biu s dng mt hoc hai trong 3 th ting : Nga, Anh hoc Php. C 30 i biu ni
c ting Php, 35 i biu ch ni c ting Anh, 20 i biu ch ni c ting Nga v 15 i biu ni c c ting
Anh v ting Nga. Hi hi ngh c bao nhiu i biu tham d?
Bi 3 : Bn mi em hc sinh ca trng X d thi 3 mn : nm t, chy v cu. Trong i c 8 em ch thi nm t, 20
em thi chy v 18 em thi cu. Hi c bao nhiu em va thi chy va thi cu?
Bi 4 : i tuyn thi hc sinh gii ca tnh X c 25 em thi Vn v 27 em thi ton, trong c 18 em va thi Vn va thi
ton. Hi i tuyn hc sinh gii 2 mn Vn v Ton ca tnh X c bao nhiu em?
IV/ PHNG PHP SUY LUN N GIN
* Bi tp vn dng :
Bi 1 : Trong 1 ngi n c 3 v thn ngi cnh nhau. Thn tht th (lun lun ni tht) ; Thn di tr (lun ni di) ;
Thn khn ngoan (lc ni tht, lc ni di). Mt nh ton hc hi 1 v thn bn tri : Ai ngi cnh ngi?
- Thn tht th.
Nh ton hc hi ngi gia :
- Ngi l ai?
- L thn khn ngoan.
Nh ton hc hi ngi bn phi
- Ai ngi cnh ngi?
- Thn di tr.
Hy xc nh tn ca cc v thn.
Gii :
C 3 cu hi ca nh ton hc u nhm xc nh 1 thng tin : Thn ngi gia l thn g? Kt qu c 3 cu tr
li khc nhau.
Ta thy thn ngi bn tri khng phi l thn tht th v ngi ni ngi ngi gia l thn tht th.
Thn ngi gia cng khng phi l thn tht th v ngi ni : Ti l thn khn ngoan Thn ngi bn phi l
thn tht th gia l thn di tr
bn tri l thn khn ngoan.
Bi 2 : Mt hm anh Quang mang quyn Album ra gii thiu vi mi ngi. Cng ch vo n ng trong nh v hi
anh Quang : Ngi n ng ny c quan h th no vi anh? Anh Quang bn tr li : B ni ca ch gi v anh y l ch
gi ca b ni v ti.
Bn cho bit anh Quang v ngi n ng y quan h vi nhau nh th no?
Gii :
B ni ca ch gi v anh y cng chnh l b ni ca v anh y. B ni ca v anh y l ch gi ca b ni v
anh Quang. V anh y v v anh Quang l ch em con d con gi. Do vy anh Quang v ngi n ng y l 2 anh em r
h.
Bi 3 : C 1 thng ng 12 lt du ho. Bng 1 can 9 lt v 1can 5 lt lm th no ly ra c 6 lt du t thng :
Gii :
Ln
Can 9 lt
Can 5 lt
Thng 12 lt
1
0
5
7
2
5
0
7
3
5
5
2
4
9
1
2
5
0
1
11
6
1
0
11
7
1
5
6
Bi 4 : 1 x X c 2 lng : Dn lng A chuyn ni tht, cn dn lng B chuyn ni di. Dn 2 lng thng qua li thm
nhau. Mt chng thanh nin n v thm bn lng A. Va bc vo x X, dang ng ngc cha bit y l lng no,
chng thanh nin gp ngay mt c gi v anh ta hi ngi ny mt cu. Sau khi nghe tr li chng thanh nin bn quay
ra (v bit chc mnh ang lng B) v sang tm bn lng bn cnh.
Bn hy cho bit cu hi th no v ccu tr li ra sao m chng thanh nin li khng nh chc chn nh
vy
phn tch :
nge xong cu tr li ngi thanh nin c th khng nh mnh ang ng trong lng A hay lng B th anh
ta phi ngh ra 1 cu hi sao cho cu tr li ca c gi ch ph thuc vo h ang ng trong lng no. C th hn : cn
t cu hi c gi tr li l phi, nu h ang ng trong lng A v khng phi, nu h ang ng trong lng B.
Gii :
Cu hi ca ngi thanh nin l : C phi ch ngi lng ny khng?.
Trng hp 1 : H ang ng trong lng A : Nu c gi l ngi lng A th cu tr li l phi (v dn lng A
chuyn ni tht) ; Nu c gi l ngi lng B th cu tr li cng l phi (v dn lng ni di).
Trng hp 2 : H ang ng trong lng B : Nu c gi l ngi lng A th cu tr li l : khng phi ; Nu c gi
l ngi lng B th cu tr li cng l : khng phi.
Nh vy, Nu h ang ng trong lng A th cu tr li ch c th l phi, cn nu h ang ng trong lng B
th cu tr li ch c th l khng phi.
Ngi thanh nin quyt nh quay ra, v anh nghe cu tr li l khng phi.
* Bi tp v nh
Bi1 : Nm vn ng vin Tun, T, K, Anh, Hp chy thi. Kt qu khng c 2 bn no v ch cng 1 lc. Tun v
ch trc T nhng sau hp. Cn Hp v K khng v ch lin k nhau. Anh khng v ch lin k vi Hp, Tun v
K.
Bn hy xc nh th t v ch ca 5 vn ng vin ni trn.
Bi 2 : Hong nc n m cuc thi ti kn ph m. Giai on cui ca cuc thi, hong chn c 3 chng trai
u thng minh. Nh vua ang phn vn khng bit chn ai th cng cha a ra 1 sng kin : Ly 5 chic m, 3 chic
mu v 2 chic mu vng trn bn ri giao hn : By gi c 3 chng u bt mt li, ti i ln u mi ngi 1
chic m v 2 m cn li ti s ct i. Khi b bng bt mt ra , ai l ngi u tin ni ng mnh ang i m g th s
c kn lm ph m
Va b bng bt mt, 3 chng trai im lng quan st ln nhau, lt sau hong t nc B ni to ln rng : Ti i
m mu . Th l chng c cng cha kn lm chng.
Bn hy cho bit hong t nc B suy lun nh th no?
Bi 3 : Lp 12A c 3 bn Hnh, c, Vinh i thi hc sinh gii 6 mn Vn, Ton, L, Ho, Sinh vt v Ngoi ng cp
thnh ph, mi bn d thi 2 mn. Nh trng cho bit v cc em nh sau :
(1) Hai bn thi V v Sinh vt l ngi cng ph.
(2) Hnh l hc sinh tr nht trong i tuyn.
(3) Bn c, bn d thi mn L v bn thi Sinh vt thng hc nhm vi
nhau.
(4) Bn d thi mn L nhiu tui hn bn thi mn Ton.
(5) Bn thi Ngoi ng, bn thi Ton v Hnh thng t kt qu cao trong
cc vng thi tuyn.
Bn hy xc nh mi hc sinh c c i d thi nhng mn g?
Bi 4 : 1 doanh nghip n ngi ta cn chn 4 ngi vo hi ng qun tr (HQT) vi cc chc v : ch tch, ph
ch tch, k ton v th qu. Su ngi c c la chn vo cc chc v trn l : c, Su, Hng, Vinh Mnh v
c.
Khi tm hiu, cc c vin c nhng nguyn vng sau :
(1) c khng mun vo HQT nu khng c su. Nhng d c Su anh cng khng mun lm ph chr tch.
(2) Su khng mun nhn chc ph ch tch v th k.
(3) Hng khng mun cng tc vi Su, nu c khng tham gia.
(4) Nu trong HQT c Vinh hoc c th Mnh kin quyt khng tham gia HQT
(5) Vinh cng t chi,nu HQT c mt c c v c.

(6) Ch c c ng lm ch tch vi iu kin Hng khng lm ph ch tch.
Ngi ta phi chon ai trong s 6 c vin tho mn nguyn vng ring ca cc c vin.
BI 3 :S, CH S, DY S
I. MC TIU TIT DY :
- HS nm c dng ton v cc tnh cht c bn ca s
- Nm c cu to thp phn ca s.
II. CHUN B
1/ n nh t chc lp.
2/ Kim tra bi c.
3/ Ging bi mi.
I/S V CH S
1. Nhng kin thc cn lu
a, C mi ch s l 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9. Khi vit 1 s t nhin ta s dng mi ch s trn. ch s u tin k t
bn tri ca 1 s t nhin phi khc 0.
b, Phn tch cu to ca mt s t nhin :
ab = a x 10 + b
abc = a x 100 + b x 10 + c = ab x 10 + c
abcd = a x 1000 + b x 100 + c x 10 + d = abc x 10 + d = ab x 100 + cd
c, Quy tc so snh hai s t nhin :
c.1- Trong 2 s t nhin, s no c ch s nhiu hn th s ln hn.
c.2- Nu 2 s c cng ch s th s no c ch s u tin k t tri sang philn hn s ln hn.
d, S t nhin c tn cng bng 0, 2, 4, 6, 8 l cc s chn. S chn c tn cng bng 0, 2, 4, 6, 8.
e, S t nhin c tn cng bng 1, 3, 5, 7, 9 l cc s l. S l c tn cng bng 1, 3, 5, 7, 9.
g, Hai s t nhin lin tip hn (km) nhau 1 n v. Hai s hn (km) nhau 1n v l hai s t nhin lin tip.
h, Hai s chn lin tip hn (km) nhau 2 n v. Hai s chn hn (km) nhau2 n v l 2 s chn lin tip.
i, Hai s l lin tip hn (km) nhau 2 n v. Hai s l hn (km) nhau2 n v l 2 s l lin tip.
k, Khi phi vit s c nhiu ch s ging nhau ngi ta thng ch vit 2 ch s u ri ... sau vit ch s cui bn
di ghi s lng ch s ging nhau
10 . . . 0
8ch s 0
2. Cc dng ton
2.1. Dng 1 : S dng cu to thp phn ca s .
dng ny ta thng gp cc loi ton sau:
Loi 1: Vit thm 1hay nhiu ch s vo bn phi, bn tri hoc xen gia mt s t nhin.
Bi 1: Tm mt s t nhin c hai ch s,bit rng nu vit thm ch s 9 vo bn tri s ta c mt s ln gp 13
ln s cho .
Gii :
Gi s phi tm l ab. Vit thm ch s 9 vo bn tri ta dc s 9ab. Theo bi ra ta c :
9ab = ab x 13
900 + ab = ab x 13
900 = ab x 13 ab
900 = ab x ( 13 1 )
900 = ab x 12
ab = 900 : 12
ab = 75
Bi 2 : Tm mt s c 3 ch s, bit rng khi vit thm ch s 5 vo bn phi s th n tng thm 1 112 n v .
Gii :
Gi s phi tm l abc. Khi vit thm ch s 5 vo bn phi ta dc s abc5.
Theo bi ra ta c :
abc5 = abc + 1 112
10 x abc + 5 = abc + 1 112

10 x abc = abc + 1 112 5
10 x abc = abc + 1 107
10 x abc abc = 1 107
( 10 1 ) x abc = 1 107
9 x abc = 1 107
abc = 123
Bi 3: Tm mt s t nhin c 2 ch s, bit rng nu vit ch s 0 xen gia ch s hng chc v hng n v ca s
ta c s ln gp 10 ln s cho, nu vit thm ch s 1 vo bn tri s va nhn dc th s li tng ln 3 ln.
Gii:
Gi s phi tm l ab. Vit thm ch s 0xen gia ch s hng chc v hng n v ta c s a0b. Theo bi ra ta c :
ab x 10 = a0b
Vy b = 0 v s phi tm c dng a00. Vit thm ch s 1 vo bn tri s a00 ta c s 1a00. Theo bi ra ta c :
1a00 = 3 x a00
Gii ra ta c a = 5 .S phi tm l 50
Loi 2 : Xo bt mt ch s ca mt s t nhin
Bi 1: Cho s c 4 ch s . Nu ta xo i ch s hng chc v hng n v th s gim i 4455 n v. Tm s .
Gii :
Gi s phi tm l abcd. Xo i ch s hng chc v hng n v ta c s ab.
Theo bi ta c
abcd ab = 4455
100 x ab + cd ab = 4455
cd + 100 x ab ab = 4455
cd + 99 x ab = 4455
cd = 99 x (45 ab)
Ta nhn xt tch ca 99 vi 1 s t nhin l 1 s t nhin nh hn 100. Cho nn 45 ab phi bng 0 hoc 1.
- Nu 45 ab = 0 th ab = 45 v cd = 0.
- Nu 45 ab = 1 th ab = 44 v cd = 99.
S phi tm l 4500 hoc 4499.
Loi 3 : S t nhin v tng, hiu, tch cc ch s ca n
Bi 1 : Tm mt s c 2 ch s, bit rng s gp 5 ln tng cc ch s ca n.
Gii :
Cch 1 :
Gi s phi tm l ab. Theo bi ra ta c
ab = 5 x (a + b)
10 x a + b = 5 x a + 5 x b
10 x a 5 x a = 5 x b b
(10 5) x a = (5 1) x b
5xa=4xb
T y suy ra b chia ht cho 5. Vy b bng 0 hoc 5.
+ Nu b = 0 th a = 0 (loi)
+ Nu b = 5 th 5 x a = 20, vy a = 4.
S phi tm l 45.
Cch 2 :
Theo bi ra ta c
ab = 5 x ( a + b)
V 5 x (a + b) c tn cng bng 0 hoc 5 nn b bng 0 hoc 5.
+ Nu b = 0 thay vo ta c :
a5 = 5 x (a + 5)
10 x a + 5 = 5 x a + 25
Tnh ra ta c a = 4.
Th li : 45 : (4 + 5) = 5 . Vy s phi tm l 45.
Bi 2 : Tm mt s c 2 ch s, bit rng s chia cho hiu cc ch s ca n c thng l 28 v d 1
Gii :
Gi s phi tm l ab v hiu cc ch s ca n bng c.
Theo bi ra ta c :
ab = c x 28 + 1, vy c bng 1, 2 hoc 3.
+ Nu c = 1 th ab = 29.
Th li : 9 2 = 7 1 (loi)
+ Nu c = 2 th ab = 57.
Th li : 7 5 = 2 ; 57 : 2 = 28 (d 1)
+ Nu c= 3 th ab = 58.
Th li : 8 5 = 3 ; 85 : 3 = 28 (d 1)
Vy s phi tm l 85 v 57.
Bi 3 : Tm mt s t nhin c 3 ch s, bit rng s gp 5 ln tch cc ch s ca n.
Gii :
Cch 1 :
Gi s phi tm l abc. Theo bi ra ta c
abc = 5 x a x b x c.
V a x 5 x b x c chia ht cho 5 nn abc chia ht cho 5. Vy c = 0 hoc 5, nhng c khng th bng 0, vy c = 5. S
phi tm c dng ab5. Thay vo ta c.
100 x a + 10 x b + 5 = 25 x a x b.
20 x a + 2 x b +1 = 5 x a x b.
V a x 5 x b chia ht cho 5 nn 2 x b + 1 chia ht cho 5. Vy 2 x b c tn cng bng 4 hoc 9, nhng 2 x b l s
chn nn b = 2 hoc 7.
- Trng hp b = 2 ta c a25 = 5 x a x 2. V tri l s l m v phi l s chn. Vy trng hp b = 2 b loi.
- Trng hp b = 7 ta c 20 x a + 15 = 35 x a. Tnh ra ta c a = 1.
Th li :
175 = 5 x 7 x 5.
Vy s phi tm l 175.
Cch 2 :
Tng t cach 1 ta c :
ab5 = 25 x a x b
Vy ab5 chia ht cho 25, suy ra b = 2 hoc 7. Mt khc, ab5 l s l cho nna, b phi l s l suy ra b = 7. Tip
theo tng t cch 1 ta tm c a = 1. S phi tm l 175.
Loi 4 : So snh tng hoc in du
Bi 1 : Cho A = abc + ab + 1997
B = 1ab9 + 9ac + 9b
So snh A v B
Gii :
Ta thy : B = 1009 + ab0 + 900 + ac + 90 + b
= 1999 + ab0 + a0 + c + b
= 1999 + abc + ab
. . . a > B
Bi 2 : So snh tng A v B.
A = abc +de + 1992
B = 19bc + d1 + a9e
Gii :
Ta thy : B = 1900 + bc + d0 + 1 + a00 + e + 90
= abc + de + 1991
T ta suy ra A > B.
bi 3 : in du
1a26 + 4b4 +5bc abc + 1997
abc + m000 m0bc + a00
x5 + 5x xx +56
2.2. Dng 2 : K thut tnh v quan h gia cc php tnh.
Bi 1 : Tng ca hai s gp i s th nht. Tm thng ca 2 s .
Gii :
Ta c : STN + ST2 = Tng. M tng gp i STN nn STN = ST2 suy ra thng ca 2 s bng 1.
Bi 2 : Mt php chia c thng l 6 v s d l 3, tng ca s b chia, s chia v s d bng 195. Tm s b chia v s
chia.
Gii :
Gi s b chia l A, s chia l B
Ta c : A : B = 6 (d 3) hay A = B x 6 + 3
V : A + B + 3 = 195
A + B = 1995 3 = 1992.
3
A:
|
|
|
|
|
| | | |
192
B:
B = (1992 3) : (6 + 1) = 27
A = 27 x 6 + 3 = 165.
Bi 3 : Hiu ca 2 s l 33, ly s ln chia cho s nh c thng l 3 v s d l 3. Tm 2 s .
Gii :
3
S ln : |
|
|
| |
33
S b : |
|
S b l :
(33 3) : 2 = 15
S ln l :
33 + 15 = 48
p s : SL 48 ; SB 15.
* Bi tp v nh :
Bi 1 : Tm 1 s c 2 ch s, bit rng khi vit thm s 21 vo bn tri s ta c 1 s ln gp 31 ln s phi tm.
Bi 2 : Tm 1 s c 3 ch s, bit rng khi vit thm ch s 9 vo bn tri s ta c s ln gp 26 ln s phi tm.
Bi 3 : Tm 1s c 2 ch s, bit rng khi vit thm ch s 5 vo bn phi s ta c s ln hn s phi tm 230 n
v.
Bi 4 : Cho s c 3 ch s, nu ta xo ch s hng trm th s gim i 5 ln. Tm s .
Bi 5 : tm mt s t nhin c hai ch s, bit rng s ln gp ba ln tch cc ch s ca n .
Bi 6 : Cho A = abcde + abc + 2001
B = ab56e + 1cd8 + a9c + 7b5
So snh A v B
Bi 7 : Cho hai s, nu ly s ln chia cho s nh ta c thng l 7 v s d ln nht c th c c l 48. Tm hai s
.
Bi 8 : Tm s c hai ch s bit tng cc ch s ca s bng s l nh nht c hai ch s, cn ch s hng n v
ln hn ch s hng chc 3 n v
2.3. Dng 3 : Thnh lp s v tnh tng.
Bi 1 : Cho 4 ch s 0, 3, 8 v 9.
a, Vit c tt c bao nhiu s c 4 ch s khc nhau t 4 ch s cho.
b, Tm s ln nht, s nh nht c 4 ch s khc nhau c vit t 4 ch s cho.
c, Tm s l ln nht, s chn nh nht c 4 ch s khc nhau c vit t 4 ch s cho.
Gii :
Chn 3 lm ch s hng nghn, ta c cc s :
8 9 : 3089
0
9 8 : 3098
0 9 : 3809
3
8
9 0 : 3890
0 8 : 3908
8 0 : 3980
Nhn vo s trn ta thy : T 4 ch s cho ta vit c 6 s c ch s hng nghn bng 3 tho mn iu
kin ca bi.
Ch s 0 khng th ng v tr hng nghn. Vy s cc s tho mn iu kin ca bi l:
6 x 3 = 18 (s)
Cch 2 :
Ln lt chn cc ch s hng nghn, hng trm, hng chc v hng n v nh sau :
- c 3 cch chn ch s hng nghn ca s tho mn iu kin bi (v s 0 khng th ng v tr hng
nghn).
- C 3 cch chn ch s hng trm ( l 3 ch s cn li khc ch s hng nghn)
- C 2 cch chn ch s hng chc ( l 2 ch s cn li khc ch s hng nghn v hng trm).
- C 1 cch chn ch s hng n v ( l ch s cn li khc hng nghn, hng trm v hng chc).
Vy cc s vit c l :
3 x 3 x 2 x 1 = 18 (s)
b, S ln nht c 4 ch s khc nhau c vit t 4 ch s cho phi c ch s hng nghn l ch s ln nht (Trong 4
ch s cho). Vy ch s hng nghn ca s phi tm bng 9.
Ch s hng trm phi l ch s ln nht trong 3 ch s cn li. Vy ch s hng trm bng 8.
Ch s hng chc l ch s ln trong 2 ch s cn li. Vy ch s hng chc l 3.
S phi tm l 9830.
Tng t phn trn ta nhn c s b nht tho mn iu kin ca bi l 3089.
c, S l ln nht tho mn iu kin ca bi phi c ch s hng nghn l s ln nht trong 4 ch s cho. Vy ch
s hng nghn ca s phi tm bng 9.
S phi tm c ch s hng nghn bng 9 v l s l nn ch s hng n v phi bng 3.
Ch s hng trm phi l ch s ln nht trong hai ch s cn li, nn ch s hng trm phi bng 8.
Vy s phi tm l 9830.
Tng t s chn nh nht l 3098.
Bi 2 : Vit lin tip 15 s l u tien c mt s t nhin. Hy xo i 15 ch s ca s t nhin va nhn c m
vn gi nguyn th t cc ch s cn li e c :
a, S ln nht.
b, S nh nht.
Vit cc s .
Gii :
Vit 15 s l u tin lin tip ta c s t nhin :
1 3 5 7 9 11 13 15 17 19 21 23 25 27 29
sau khi xo 15 ch s ta nhn c s ln nht th ch s gi li u tin k t bn tri phi l ch s 9. Vy
trc ht ta xo 4 ch s u tin ca dy 1, 3, 5, 7. S cn li l :
9 11 13 15 17 19 21 23 25 27 29
Ta phi xo tip 15 4 = 11 ch s cn li c s ln nht. sau khi xo nhn c s ln nht th ch s
th hai k t bn tri phi l ch s 9. Vy tip theo ta phi xo tip nhng ch s vit gia hai ch s 9 trong dy, l
11 13 15 17 1. S cn li l :
992 123 252 729.
Ta phi xo tip 11 9 = 2 ch s t s cn li c s ln nht. Ch s th ba cn li k t bn tri phi l
2, vy c s ln nht sau khi xo 2 ch s ta phi xo s 12 hoc 21. Vy s ln nht phi l
9 923 252 729.
b, Lp lun tng t cu a. s phi tm l 1 111 111 122
Bi 3 : Cho 3 ch s 2, 3 v 5. Hy lp tt c cc s c 3 ch s m mi s c 3 ch s cho. Hi :
a, Lp c my s nh th
b, Mi ch s ng mi hng my ln?
c, Tnh tng cc s.
Gii :
a, Ta lp c 6 s sau
235
325
523
253
352
532
b, Mi ch s ng mi hng 2 ln.
c, Tng cc s l :
(2 + 3 + 5) x 2 x 100 + (2 + 3 + 5) x 2 x 10 + (2 + 3 + 5) x 1
= 10 x 2 x (100 + 10 + 1)
= 10 x 2 x 111
= 2220
Bi 4 : Cho 4 ch s 1, 2, 3, 4. Hy lp tt c cc s c 4 ch s m mi s c 4 ch s cho. Tnh tng cc s .
Gii :
Chn ch s 1 hng nghn ta lp c 6 s sau :
1234
1324
1423
1243
1342
1432
Ta thy mi ch s ng mi hng 6 ln. Vy tng cc s lp c :
(1 + 2 + 3 + 4) x 1000 x 6 + (1 + 2 + 3 + 4) x 100 x 6 + (1 + 2 + 3 + 4) x 10 x 6 + (1 + 2 + 3 + 4) x 1 x 6
= 10 x 6 x (1000 + 100 + 10 + 1)
= 60 x 1111
= 66660.
Bi 5 : Cho 5 ch s 1, 2, 3, 4, 5. Hy lp tt c cc s c 5 ch s m mi s c 5 ch s cho. Tnh tng
Gii :
Chn ch s 1 hng chc nghn ta lp c 24 s
Tng t nn ta lp c
24 x 5 = 120 (s)
Tng l :
(1 + 2 + 3 + 4 + 5) x 10000 x 24 + (1 + 2 + 3 + 4 + 5) x 1000 x 24 + (1 + 2 + + 3 + 4 + 5) x 100 x 24 + (1 + 2 + 3 + 4
+ 5) x 10 x 24 + (1 + 2 + 3 + 4 + 5) x x 1 x 24
= (1 + 2 + 3 + 4 + 5) x 24 x 11111
= 15 x 24 x 11111
= 3999960
Bi 6 : Cho 3 ch s 3, 3, 4. Hy lp tt c cc s c 3 ch s m mi s c 3 ch s cho m mi ch s trn ch
vit 1 ln. Tnh tng cc s .
Gii :
Ta lp c 3 s 334, 343, 433
Tng cc s :
(3 + 3 + 4) x 100 x 1 + (3 + 3 + 4) x 10 + (3 + 3 + 4) x 1
= 10 x (10 + 10 + 1)
= 10 x 111
= 1110.
Bi 7 : Cho 4 ch s : 2, 2, 5, 1.
Hy lp tt c cc s c 4 ch s m mi s c 4 ch s cho. Tnh tng
Gii :
- Chn ch s 1 hng nghn ta lp c cc s :
1225
1522
1252
- Chn ch s 5 hng nghn ta cng lp c 3 s.
- Chn ch s 2 hng nghn ta lp c 6 s
2152
2251
2512
2125
2215
2521
Vy ta lp c 12 s.
Tng l :
(1 + 2 + 2 + 5) x 1000 x 3 + (1 + 2 + 2 + 5) x 100 x 3 + (1+ 2 + 2 + 5) x 1 x 3
= (1 + 2 + 2 + 5) x 3 x 1111
= 10 x 3 x 1111
= 33330
Bi 8 : Cho 3 ch s 0, 3, 7. Hy lp tt cc cc s c 3 ch s sao cho mi s c 3 ch s cho. Tnh tng cc s
va lp
Gii :
Ta lp c 4 s
307
703
370
730
Tng
(3 + 7) x 100 x 2 + (3 + 7) x 10 + (3 + 7) x 1
= 10 x 100 x 2 + 10 x 10 + 10 x 1
= 20 x 100 + 100 + 10
= 2110.
* Bi tp v nh :
Bi 1 : Cho 4 ch s : 0, 2, 3, 5. Hy lp tt c cc s m mi s c 4 ch s cho. Tnh tng.
Bi 2 : Cho 4 ch s : 1, 3, 3, 4. Hy lp tt c cc s c 4 ch s m mi s c 4 ch s cho. Tnh tng.
Bi 3 : Cho 5 ch s : 0, 1, 3, 2, 4. Hy lp tt c cc s c 5 ch s m mi s c 5 ch s cho. Tnh tng.
Bi 4 : Cho 5 ch s 0, 1, 2, 3, 4.
a, C th vit cbao nhiu s c 4 ch s khc nhau t 5 ch s cho? Trong cc s vit c c bao nhiu s chn?
b, Tm s chn ln nht, s l nh nht c 4 ch s khc nhau c vit t 5 ch s cho
Bi 5 : C th vit c bao nhiu s c 3 ch s khc nhau, bit rng :
a, Cc ch s ca chng u l nhng s l?
b, Cc ch s ca chng u l nhng s chn?
Bi 6 :
a, Tm s t nhin nh nht c 5 ch s c vit t 3 ch s khc nhau.
b, Tm s t nhin ln nht c 5 ch s c vit t 3 ch s khc nhau.
Bi 7 : Vit lin tip cc s t nhin t 1 n 15 c 1 s t nhin. Hy xo i 10 ch s va nhn c m vn gi
nguyn th t ca cc ch s cn li c :
a, S ln nht;
b, S nh nht;
Vit cc s .
Bi 8 : Vit lin tip 10 s chn khc 0 u tin c mt s t nhin. Hy xo i 10 ch s ca s va nhn c
m vn gi nguyn th t ca cc ch s cn li c :
a, S chn ln nht;
b, S l nh nht.
II DY S
Dng 1 . Quy lut vit dy s.
* Kin thc cn lu (cch gii) :
Trc ht ta cn xc nh quy lut ca dy s.
Nhng quy lut thng gp l :
+ Mi s hng (k t s hng th hai) bng s hng ng trc n cng (hoc tr) vi 1 s t nhin d ;
+ Mi s hng (k t s hng th hai) bng s hng ng trc n nhn (hoc chia) vi 1 s t nhin q khc 0 ;
+ Mi s hng (k t s hng th ba) bng tng hai s hng ng trc n ;
+ Mi s hng (k t s hng th t) bng tng ca s hng ng trc n cng vi s t nhin d cng vi s
th t ca s hng y ;
+ s hng ng sau bng s hng ng trc nhn vi s th t ;
v...v
Loi 1: Dy s cch u
Bi 1 : Vit tip 3 s :
a, 5, 10, 15, ...
b, 3, 7, 11, ...
Gii :
a, V : 10 5 = 5
15 10 = 5
Dy s trn 2 s hng lin nhau hn km nhau 5 n v. Vy 3 s tip theo l :
15 + 5 = 20
20 + 5 = 25
25 + 5 = 30
Dy s mi l :
5, 10, 15, 20, 25, 30.
b,
73=4
11 7 = 4
Dy s trn 2 s hng lin nhau hn km nhau 4 n v. Vy 3 s tip theo l :
11 + 4 = 15
15 + 4 = 19
19 + 4 = 23
Dy s mi l :
3, 7, 11, 15, 19, 23.
Dy s cch u th hiu ca mi s hng vi s lin trc lun bng nhau
Loi 2 : Dy s khc
Bi 1 : Vit tip 3 s hng vo dy s sau :
a, 1, 3, 4, 7, 11, 18, ...
b, 0, 2, 4, 6, 12, 22, ...
c, 0, 3, 7, 12, ...
d, 1, 2, 6, 24, ...
Gii
a, Ta nhn xt :
4=1+3
7=3+4
11 = 4 + 7
18 = 7 + 11
...
T rt ra quy lut ca dy s l : Mi s hng (K t s hng th ba) bng tng ca hai s hng ng trc
n. Vit tip ba s hng, ta c dy s sau :
1, 3, 4, 7, 11, 18, 29, 47, 76,...
b, Tng t bi a, ta tm ra quy lut ca dy s l : Mi s hng (k t s hng th t) bng tng ca 3 s hng ng
trc n.
Vit tip ba s hng, ta c dy s sau.
0, 2, 4, 6, 12, 22, 40, 74, 136, ...
c, ta nhn xt :
S hng th hai l :
3=0+1+2
S hng th ba l :
7=3+1+3
S hng th t l :
12 = 7 + 1 + 4
T rt ra quy lut ca dy l : Mi s hng (k t s hng th hai) bng tng ca s hng ng trc n
cng vi 1 v cng vi s th t ca s hng y .
Vit tip ba s hng ta c dy s sau.
0, 3, 7, 12, 18, 25, 33, ...
d, Ta nhn xt :
S hng th hai l
2=1x2
S hng th ba l
6=2x3
s hng th t l
24 = 6 x 4
...
T rt ra quy lut ca dy s l : Mi s hng (k t s hng th hai) bng tch ca s hng ng lin trc
n nhn vi s th t ca s hng y.
Vit tip ba s hng ta c dy s sau :
1, 2, 6, 24, 120, 720, 5040, ...
Bi 2 : Tm s hng u tin ca cc dy s sau :
a, . . ., 17, 19, 21
b, . . . , 64, 81, 100
Bit rng mi dy c 10 s hng.
Gii :
a, Ta nhn xt :
S hng th mi l
21 = 2 x 10 + 1
S hng th chn l :
19 = 2 x 9 + 1
S hng th tm l :
17 = 2 x 8 + 1
...
T suy ra quy lut ca dy s trn l : Mi s hng ca dy bng 2 x th t ca s hng trong dy ri cng

vi 1.
Vy s hng u tin ca dy l
2x1+1=3
b, Tng t nh trn ta rt ra quy lut ca dy l : Mi s hng bng s th t nhn s th t ca s hng .
Vy s hng u tin ca dy l :
1x1=1
Bi 3 : Lc 7 gi sng, Mt ngi xut pht t A, i xe p v B. n 11 gi tra ngi dng li ngh n tra mt
ting, sau li i tip v 3 gi chiu th v n B. Do ngc gi, cho nen tc ca ngi sau mi gi li gim i 2
km. Tm tc ca ngi khi xut pht, bit rng tc i trong ting cui qung ng l 10 km/ gi.
Gii :
Thi gian ngi i trn ng l :
(11 7) + (15 12) = 7 (gi)
Ta nhn xt :
Tc ngi i trong ting th 7 l :
10 (km/gi) = 10 + 2 x 0
12 (km/gi) = 10 + 2 x 1
14 (km/gi) = 10 + 2 x 2
...
T rt ra tc ngi lc xut pht (trong ting th nht) l :
10 + 2 x 6 = 22 (km/gi)
Bi 4 :in cc s thch hp vo trng, sao cho tng cc s 3 lin tip u bng 1996 :
496
996
Gii :
Ta nh s cc theo th t nh sau
496
996
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Theo iu kin ca u bi ta c :
496 + 7 + 8 = 1996
7 + 8 + 9 = 1996
Vy 9 = 496. T ta tnh c
8 = 5 = 2 = 1996 (496 + 996) = 504;
7 = 4 = 1 = 996 v 3 = 6 = 496
in vo ta c dy s :
996
504
496
996
504
496
996
504
496
996
Dng 2 : Xc nh s a c thuc dy cho hay khng
Cch gii :
- Xc nh quy lut ca dy.
- Kim tra s a c tho mn quy lut hay khng.
Bi tp : Em hy cho bit :
a, Cc s 50 v 133 c thuc dy 90, 95, 100, ... hay khng?
b, S 1996 thuc dy 3, 6, 8, 11, ... hay khng?
c, S no trong cc s 666, 1000, 9999 thuc dy 3, 6, 12, 24, ... ?
Gii thch ti sao?
Gii :
a, C 2 s 50 v 133 u khng thuc dy cho v
- Cc s hng ca dy cho u ln hn 50 ;
- Cc s hng ca dy cho u chia ht cho 5 m 133 khng chia ht cho 5.
b, S 1996 khng thuc dy cho, V mi s hng ca dy khi chia cho u d 2 m 1996 : 3 th d 1.
c, C 3 s 666, 1000, 9999 u khng thuc dy 3, 6, 12, 24, ... , v
- Mi shng ca dy (k t s hng th 2) bng s hng lin trc nhn vi 2. Cho nn cc s hng (k t s
hng th 3) c s hng ng lin trc l s chn m 666 : 2 = 333 l s l.
- Cc s hng ca dy u chia ht cho 3 m 1000 khng chia ht cho 3
- Cc s hng ca dy (k t s hng th hai) u chn m 9999 l s l.
* Bi tp v nh
Bi 1 : Vit tip hai s hng ca dy s sau :
a, 100 ; 93 ; 85 ; 76 ; ...
b, 10 ; 13 ; 18 ; 26 ; ...
c, 0 ; 1 ; 2 ; 4 ; 7 ; 12 ; ...
d, 0 ; 1 ; 4 ; 9 ; 18 ; ...
e, 5 ; 6 ; 8 ; 10 ; ...
f, 1 ; 6 ; 54 ; 648 ; ...
g, 1 ; 3 ; 3 ; 9 ; 27 ; ...
h, 1 ; 1 ; 3 ; 5 ; 17 ; ...
Bi 2 : in thm 7 s hng vo tng sau sao cho mi s hng trong tng u ln hn s hng ng trc n :
49 + ... ... = 420.
Gii thch cch tm.
Bi 3 : Tm hai s hng u ca cc dy sau :
a, . . . , 39, 42, 45 ;
b, . . . , 4, 2, 0 ;
c, . . . , 23, 25, 27, 29 ;
Bit rng mi dy c 15 s hng.
Bi 4 :
a, in cc s thch hp vo cc trng, sao cho tch cc s ca 3 lin tip u bng 2000
50
2
b, Cho 9 s : 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 v 9. Hy in mi s vo 1 trn sao cho tng ca 3 s 3 thng hng nhau u
chia ht cho 5. Hy gii thch cch lm.
O
O
O
O
O
O
O
O
c, Hy in s vo cc trn sao cho tng ca 3 lin tip u bng nhau. Gii thch cch lm.?
Dng 3 : Tm s s hng ca dy s .
* Lu :
- dng ny thng s dng phng php gii ton khong cch (trng cy).Ta c cng thc sau:
S s hng ca dy = S khong cch + 1
- Nu quy lut ca dy l : s ng sau bng s hng lin trc cng vi s khng i th :
S cc s hng ca dy = (S cui s u) : K/c + 1
*Bi tp vn dng :
Bi 1: Vit cc s l lin tip t 211. S cui cng l 971. Hi vit c bao nhiu s ?
Gii:
Hai s l lin tip hn km nhau 2 n v
S cui hn s u s n v l :
971 211 = 760 (n v)
760 n v c s khong cch l :
760 : 2 = 380 (K/ c)
Dy s trn c s s hng l :
380 +1 = 381 (s)
p s :381 s hng
Bi 2: Cho dy s 11, 14, 17, ... , 68.
a, Hy xc nh dy trn c bao nhiu s hng ?
b, Nu ta tip tc ko di cc s hng ca dy s th s hng th 1 996 l s my ?
Gii :
a,Ta c : 14 11 = 3
17 14 = 3
Vy quy lut ca dy l : mi s hng ng sau bng s hng ng trc cng vi 3 .
S cc s hng ca dy l :
( 68 11 ) : 3 + 1 = 20 (s hng)
b, Ta nhn xt :
S hng th hai : 14 = 11 + 3 = 11 + (2 1) x 3
S hng th ba : 17 = 11 + 6 = 11 + (3 1) x 3
S hng th t : 20 = 11 + 9 = 11 + (4 1) x 3
Vy s hng th 1 996 l : 11 + (1 996 1) x 3 = 5 996
p s : 20 s hng ; 5 996
Bi 3: Trong cc s c ba ch s, c bao nhiu s chia ht cho 4 ?
Gii :
Ta c nhn xt :s nh nht c ba ch s chia ht cho 4l 100 v s ln nht c ba ch s chia ht cho 4 l 996. Nh vy
cc s c ba ch s chia ht cho 4 lp thnh mt dy s c s hng u l 100, s hng cui l 996 v mi s hng ca
dy (K t s hng th hai) bng s hng ng k trc cng vi 4.
Vy cc s c 3 ch s chia ht cho 4 l :
(996 100) : 4 + 1 = 225 (s)
p s : 225 s
Dng 4 : Tm tng cc s hng ca dy s
* Cch gii
Nu cc s hng ca dy s cch u nhau th tng ca 2 s hng cch u s hng u v s hng cui trong
dy bng nhau. V vy :
Tng cc s hng ca dy = tng ca 1 cp 2 s hng cch u s hng u v cui x s hng ca dy : 2
* Bi tp vn dng :
Bi 1 : Tnh tng ca 100 s l u tin.
Gii :
Dy ca 100 s l u tin l :
1 + 3 + 5 + 7 + 9 + . . . + 197 + 199.
Ta c : 1 + 199 = 200
3 + 197 = 200
5 + 195 = 200
...
Vy tng phi tm l :
200 x 100 : 2 = 10 000
p s 10 000.
Bi 2 : Cho 1 s t nhin gm cc s t nhin lin tip t 1 n 1983 c vit theo th t lin nhau nh sau :
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 . . . 1980 1981 1982 1983
Hy tnh tng tt c cc ch s ca s .
( thi hc sinh gii ton quc nm 1983)
Gii :
Cch 1. Ta nhn xt :
* cc cp s :
- 0 v 1999 c tng cc ch s l :
0 + 1 + 9 + 9 + 9 = 28
- 1 v 1998 c tng cc ch s l :
1 + 1 + 9 + 9 + 8 = 28
- 2 v 1997 c tng cc ch s l :
2 + 1 + 9 + 9 + 7 = 28
- 998 v 1001 c tng cc ch s l :
9 + 9 + 8 + 1 + 1 = 28
- 999 v 1000 c tng cc ch s l :
9 + 9 + 9 + 1 = 28
Nh vy trong dy s
0, 1, 2, 3, 4, 5, . . . , 1997, 1998, 1999

Hai s hng cch u s hng u v s hng cui u c tng bng 28. C 1000 cp nh vy, do tng cc ch s to
nn dy s trn l :
28 x 1000 = 28 000
* S t nhin c to thnh bng cch vit lin tip cc s t nhin t 1984 n 1999 l
(1 + 9 + 8 + 4) + (1 + 9 + 8 + 5) +... +(1 + 9 + 8 + 9) + (1 + 9 + 9 + 0) + ... +
22
23
27
19
(1 + 9 + 9 + 8) + (1 + 9 + 9 + 9) = 382
27
28
* Vy tng cc ch s ca s t nhin cho l :
28 000 382 = 27 618.
Bi 3 : Vit cc s chn lin tip :
2, 4, 6, 8, . . . , 2000
Tnh tng ca dy s trn
Gii :
Dy s trn 2 s chn lin tip hn km nhau 2 n v.
Dy s trn c s s hng l :
(2000 2) : 2 + 1 = 1000 (s)
1000 s c s cp s l :
1000 : 2 = 500 (cp)
Tng 1 cp l :
2 + 2000 = 2002
Tng ca dy s l :
2002 x 500 = 100100.
* Bi tp v nh
Bi 1 : Tnh tng :
a, 6 + 8 + 10 + ... + 1999.
b, 11 + 13 + 15 + ... + 147 + 150
c, 3 + 6 + 9 + ... + 147 + 150.
Bi 2 : Vit 80 s chn lin tip bt u t 72. S cui cng l s no?
Bi 3 : C bao nhiu s :
a, C 3 ch s khi chia cho 5 d 1? d 2?
b, C 4 ch s chia ht cho 3?
c, C 3 ch s nh hn 500 m chia ht cho 4?
Bi 4 : Khi nh s th t cc dy nh trn mt ng ph, ngi ta dng cc s l lin tip 1, 3, 5, 7, ... nh s dy
th nht v cc s chn lin tip 2, 4, 6, 8, ... nh s dy th hai. Hi nh cui cng trong dy chn ca ng ph
l s my, nu khi nh s dy ny ngi ta dng 769 ch c thy?
Bi 5 : Cho dy cc s chn lin tip 2, 4, 6, 8, ... Hi s 1996 l s hng th my ca dy ny? Gii thch cch tm.
Bi 6 : Tm tng ca :
a, Cc s c hai ch s chia ht cho 3 ;
b, Cc s c hai ch s chia cho 4 d 1 ;
c, 100 s chn u tin ;
d, 10 s l khc nhau ln hn 20 v nh hn 40.
Dng 5 : Tm s hng th n
* Bi tp vn dng
Bi 1 : Cho dy s : 1, 3, 5, 7, ...
Hi s hng th 20 ca dy l s no?
Gii :
Dy cho l dy s l nn cc s lin tip trong dy cch nhau 1 khong cch l 2 n v.
20 s hng th c s khong cch l :
20 1 = 19 khong cch)
19 s c s n v l :
19 x 2 = 38 (n v)
S cui cng l :
1 + 38 = 39
p s : S hng th 20 ca dy l 39
Bi 2 : Vit 20 s l, s cui cng l 2001. S u tin l s no?
Gii :
2 s l lin tip hn km nhau 2 n v

20 s l c s khong cch l :
20 1 = 19 (khong cch)
19 khong cch c s n v l :
19 x 2 = 38 (n v)
S u tin l :
2001 38 = 1963
p s : s u tin l 1963.
Cng thc :
a, Cui dy : n = S u + khong cch x (n 1)
b, u dy : n = S cui khong cch x (n 1)
* Bi tp v nh :
Bi 1 : Vit cc s chn bt u t 2. S cui cng l 938. Dy s c bao nhiu s?
Bi 2 : Tnh :
2 + 4 + 6 + ... + 2000.
Bi 3 : Cho dy s : 4, 8, 12, ...
Tm s hng 50 ca dy s .
Bi 4 : Vit 25 s l lin tip s cui cng l 2001. Hi s u tin l s no?
Bi 5 : Tnh tng :
a, 6 + 8 + 10 + ... + 2000
b, 11 + 13 + 15 + ... + 1999.
c, 3 + 6 + 9 + ... + 147 + 150.
Bi 6 : Vit 80 s chn lin tip bt u t 72. Hi s cui cng l s no?
Bi 7 : Cho dy s gm 25 s hng :
. . ., 146, 150, 154.
Hi s u tin l s no?
Dng 6 : Tm s ch s bit s s hng
* Bi tp vn dng
Bi 1 : Cho dy s 1, 2, 3, 4, ..., 150.
Dy ny c bao nhiu ch s
Gii :
Dy s 1, 2, 3, ..., 150 c 150 s.
Trong 150 s c
+ 9 s c 1 ch s
+ 90 s c 2 ch s
+ Cc s c 3 ch s l : 150 9 90 = 51 (ch s)
Dy ny c s ch s l :
1 x 9 + 2 x 90 + 3 x 51 = 342 (ch s)
p s 342 ch s
Bi 2 : Vit cc s chn lin tip t 2 n 1998 th phi vit bao nhiu ch s?
Gii :
Dy s : 2, 4, ..., 1998 c s s hng l :
(1998 2) : 2 + 1 = 999 (s)
Trong 999 s c :
4 s chn c 1 ch s
45 s chn c 2 ch s
450 s chn c 3 ch s
Cc s chn c 4 ch s l :
999 4 45 450 = 500 (s)
S lng ch s phi vit l :
1 x 4 + 2 x 45 + 3 x 450 + 4 x 500 = 3444 (ch s)
p s : 3444 ch s
Ghi nh :
tm s ch s ta :
+ Tm xem trong dy s c bao nhiu s s hng
+ Trong s cc s c bao nhiu s c 1, 2, 3, 4, ... ch s
Dng 7 :Tm s s hng bit s ch s
* Bi tp vn dng
Bi 1 : Mt quyn sch coc 435 ch s. Hi quyn sch c bao nhiu trang?
Gii :
nh s trang sch ngi ta bt u nh t trang s 1. Ta thy nh s trang c 1 ch s ngi ta nh

mt 9 s v mt :
1 x 9 = 9 (ch s)
S trang sch c 2 ch s l 90 nn nh 90 trang ny mt :
2 x 90 = 180 (ch s)
nh quyn sch c 435 ch s nh vy ch n s trang c 3 ch s. S ch s nh s trang sch c 3 ch
s l:
435 9 180 = 246 (ch s)
246 ch s th nh c s trang c 3 ch s l :
246 : 3 = 82 (trang)
Quyn sch c s trang l :
9 + 90 + 82 = 181 (trang)
p s 181 trang.
Bi 2 : Vit cc s l lin tip bt u t s 87. Hi nu phi vit tt c 3156 ch s th vit n s no?
Gii :
T 87 n 99 c cc s l l :
(99 87) : 2 + 1 = 7 (s)
vit 7 s l cn :
2 x 7 = 14 (ch s)
C 450 s l c 3 ch s nn cn :
3 x 450 = 1350 (ch s)
S ch s dng vit cc s l c 4 ch s l :
3156 14 1350 = 1792 (ch s)
Vit c cc s c 4 ch s l :
1792 : 4 = 448 (s)
Vit n s :
999 + (448 1) x 2 = 1893
Dng 8 : vit lin tip mt nhm ch s hoc ch ci
Bi 1 : Vit lin tip cc ch ci A, N, L, , U thnh dy AN LU, AN LU, ... Ch ci th 1998 l ch ci g?
Gii :
vit 1 nhm AN LU ngi ta phi vit 5 ch ci A, N, L, , U.
Nu xp 5 ch ci y vo 1 nhm ta c :
Chia cho 5 khng d l ch ci U
Chia cho 5 d 1 l ch ci A
Chia cho 5 d 2 l ch ci N
Chia cho 5 d 3 l ch ci L
Chia cho 5 d 4 l ch ci
M : 1998 : 5 = 339 (nhm) d 3
Vy ch ci th 1998 l ch ci L ca nhm th 400
Bi 2 : Mt ngi vit lin tip nhm ch T quc vit nam thnh dy
T quc vit nam T quc vit nam ...
a, Ch ci th 1996 trong dy l ch g?
b, Ngi ta m c trong dy c 50 ch T th dy c bao nhiu ch ? bao nhiu ch I
c, Bn An m c trong dy c 1995 ch . Hi bn y m ng hay sai? Gii thch ti sao?
d, Ngi ta t mu cc ch ci trong dy theo th t : Xanh, , tm, vng. xanh, , ... Hi ch ci th 1995 trong dy
t mu g?
Gii :
a, Nhm ch T QUC VIT NAM c 13 ch ci. M 1996 : 13 = 153 (nhm) d 7.
Nh vy k t ch ci u tin n ch ci th 1996 trong dy ngi ta vit 153 ln nhm ch T QUC
VIT NAM v 7 ch ci tip theo l : T QUC V. Ch ci th 1996 trong dy l ch V.
b, Mi nhm ch T QUC VIT NAM c 2 ch T v cng c 2 ch v 1 ch I. v vy, nu ngi ta m c
trong dy c 50 ch T th dy cng phi c 50 ch v c 25 ch I.
c, Bn m sai, v s ch trong dy phi l s chn
d, Ta nhn xt : cc mu Xanh, , tm, vng gm c 4 mu.
M 1995 : 4 = 498 (nhm) d 3.
Nhng ch ci trong dy c s th t l s chia cho 4 d 3 th c t mu tm
Vy ch ci th 1995 trong dy c t mu tm.
* Bi tp v nh :
Bi 1 : Dy s l t 9 n 1999 c bao nhiu ch s
Bi 2 : Vit cc s chn lin tip bt u t 60. Hi nu vit 2590 ch s th vit n s no?

Bi 3 : Ngi ta vit TON TUI TH thnh dy mi ch s vit 1 mu theo th t xanh, , vng. Hi ch th 2000
l ch g, mu g?
Bi 4 : Mt ngi vit lin tip nhm ch CHM HC CHM LM thnh dy CHM HC CHM LM CHM
HC CHM LM ...
a, Ch ci th 1000 trong dy l ch g?
b, Nu ngi ta m c trong dy c 1200 ch H th m c ch A?
c, Mt ngi m c trong dy c 1996 ch C. Hi ngi m ng hay sai? Gii thch ti sao?
Bi 5 :
a, C bao nhiu s chn c4 ch s?
b, C bao nhiu s c 3 ch s u l?
c, C bao nhiu s c 5 ch s m trong c t nht hai ch s ging nhau?
Bi 6 : cho dy s t nhin lin tip : 1, 2, 3, 4, 5, ..., 1999
Hi dy s c bao nhiu ch s?
Bi 7 : Cho dy s t nhin lin tip: 1, 2, 3, 4, 5, ..., x.
Tm x bit dy s c 1989 ch s
Bi 8 : Cho dy s chn lin tip :
2, 4, 6, 8, 10, ..., 2468.
a, Hi dy c bao nhiu ch s?
b, Tm ch s th 2000 ca dy .
Bi 9 : Cho dy s 1,1; 2,2; 3,3; ...; 108,9; 110,0
a, Dy s ny c bao nhiu s hng?
b, S hng th 50 ca dy l s hng no?
Bi 10 : Cho dy 3, 18, 48, 93, 153, ...
a, Tm s hng th 100 ca dy.
b, S 11703 l s hng th bao nhiu ca dy
BI 4
CNG VIC CHUNG
I. MC TIU TIT DY :
- HS nm c cch gii cc bi ton trong dng ny
- Rn k nng gii ton cho hc sinh .
II. CHUN B
Cu hi v bi tp thuc dng va hc.
1/ n nh t chc lp.
2/ Kim tra bi c.
3/ Ging bi mi.
3.1 Kin thc cn nh.
a. Loi ton ny cng th hin r mi quan h i lng t l thun v t l nghch trong cc tnh hung phc tp hn bi
ton v quy tc tam sut.
b. ch :
- Ta c th hiu 1 cng vic nh l 1 n v. Do c th biu th 1 cng vic thnh nhiu phn bng nhau (ph hp vi
cc iu kin ca bi ton) thun tin cho vic tnh ton.
- S dng phn s c coi l thng ca php chia hai s t nhin.
- Bi ton nythng c i lng thi gian. Cn phi bit chuyn i v s dng cc n v o thi gian thch hp cho
vic tnh ton.
3.2 Bi tp vn dng.
Bi 1 : An v Bnh nhn lm chung mt cng vic. Nu mt mnh An lm th sau 3 gi s xong vic, cn nu Bnh lm
mt mnh th sau 6 gi s xong vic . Hi c 2 ngi cng lm th sau my gi s xong vic ?
Gii :
Cch 1 :
Biu th cng vic thnh 6 phn bng nhau th sau 1 gi An lm c 2 phn v Bnh lm c 1 phn . Do
, sau 1 gi c 2 ngi cng lm c
2 + 1 = 3 (phn)
1 gi
|
|
|
|
|
|
I
II
Thi gian 2 ngi cng ln xong vic l :
6 ; 3 = 2 (gi)
p s 2 gi
Cch 2 :
|
Nu An lm mt mnh th sau 1 gi lm c
1
1
cng vic, nu Bnh lm 1 mnh th sau 1 gi lm c
3
6
cng vic. Do , Nu c 2 ngi cng lm th sau 1 gi s lm c s phn cng vic l :
1 1 1
+
=
(cng vic)
3 6 2
Thi gian 2 ngi cng lm xong vic l :
1:
1
= 2 (gi)
2
p s 2 gi.
Bi 2 : Ba ngi cng lm mt cng vic. Ngi th nht c th hon thnh trong 3 tun; ngi th hai c th hon
thnh mt cng vic nhiu gp ba ln cng vic trong 8 tun; ngi th ba c th hon thnh mt cng vic nhiu
gp 5 cng vic trong 12 tun. Hi nu c ba ngi cng lm cng vic ban u th s hon thnh trong bao nhiu
gi? nu mi tun lm 45 gi?
Gii:
Theo bi ra ta c :
Ngi th hai lm xong cng vic ban u trong:
8:3=
8
(tun)
3
Ngi th ba lm xong cng vic ban u trong :

12 : 5 =
12
(tun)
5
1
cng vic, ngi th hai lm c 3/8 cng vic, ngi th ba lm
3
5
1 3 5 9
dc
cng vic . Vy c ba ngi trong mt tun s lm c:
+ +
=
(cng vic)
12
3 8 12 8
Trong mt tun ngi th nht lm c
Thi gian c ba ngi lm xong cng vic l:

1:
9
8
=
(tun)
8
9
S gi c ba ngi lm xong cng vic l:

45 x
8
= 40 (gi)
9
p s : 40 gi
Bi 3 : Hai vi nc cng chy vo b th sau 1 gi 12 pht s y b. Nu mt mnh vi th nht chy th sau 2 gi s
y b. Hi mt mnh vi th hai chy th my gi s y b?
Gii :
i : 1 gi 12 pht = 72 pht
2 gi = 120 pht
Cch 1:
Biu th lng nc y b l 360 phn bng nhau th sau mt pht c hai vi cng chy c s phn l :
360 : 72 = 5 (phn)
Mi pht vi th nht chy c s phn l:
360 : 120 = 3 (phn)
Do mi pht vi th hai chy c s phn l:
5 3 = 2 (phn)
Thi gian vi th hai chy c y b l :
360 : 2 = 180 (pht) = 3 gi
Cch 2 :
Mt pht c hai vi chy c
1
(b nc)
72
Mt pht mt mnh vi th nht chy c
1
b nc.
120
Do mt pht vi th hai chy mt mnh c :
1
1
1
=
(b nc)
72 120 180
Thi gian vi th hai chy mt mnh y b l:
1:
1
= 180 (pht)
180
= 3 gi
p s : 3 gi
Bi 4 : Kin v Hin cng lm mt cng vic c th hon thnh trong 10 ngy. Sau 7 ngy cng lm th Kin ngh vic.
Hin phi lm nt phn vic cn li trong 9 ngy. Hi nu lm ring th mi ngi lm trong bao lu ?
Gii :
Cch 1: Kin v Hin cng lm 1 ngy c
1
cng vic
10
Sau 7 ngy cng lm hai ngi lm c s phn cng vic l :
1
7
x7=
(cng vic)
10
10
Phn vic cn li l :
1
7
3
=
(cng vic)
10 10
Mi ngy Hin lm c :
3
1
:9=
(cng vic)
10
30
S ngy Hin lm mt mnh xong cng vic l:
1:
1
= 30 (ngy)
30
Mi ngy Kin lm c :
1
1
1
=
(cng vic)
10 30 15
S ngy Kin lm mt mnh xong cng vic l:
1:
1
= 15 (ngy)
15
p s : Kin 15 ngy
Hin 30 ngy
4. Bi tp v nh :
Bi 1 :Ba vi nc cng chy vo b th sau 1 gi 20 pht s y b. Nu ring vi th nht chy th sau 6 gi s y b,
ring vi th hai chy th sau 4 gi s y b. Hi ring vi th ba chy th sau my gi s y b?
Bi 2: My cy th nht cn 9 gi cy xong din tch cnh ng, my cy th hai cn 15 gi cy xong din tch
cnh ng y . Ngi ta cho my cy th nht lm vic trong 6 gi ri ngh my cy th hai lm tip cho n khi cy
xong din tch cnh ng ny. Hi my cy th 2 lm trong bao lu?
Bi 3 : Hai vi nc cng chy vo b bi sau 48 pht s y b. Mt mnh vi th nht chy 2 gi s y b. Hy tnh
xem b bi ny cha c bao nhiu mt khi nc, bit rng mi pht vi th hai chy nhiu hn vi th nht 50 m 3
nc.
Bi 4: Ba ngi th cng lm mt cng vic . Nu ngi th nht lm mt mnh th sau 8 gi s xong cng vic ; nu
ngi th ba lm mt mnh th sau 6 gi s xong vic ;nu ngi th hai lm mt mnh th sau 3 gi s xong vic .
Hi c ba ngi cng lm th sau bao lu s xong cng vic ny ?
Bi 5: C mt cng vic m Hong lm mt mnh th sau 10 ngy s xong vic, Minh lm mt mnh th sau 15 gi s
xong vic . Anh lm mt mnh phi cn s ngy gp 5 ln s ngy ca Hong v Minh cng lm xong vic .
Hi nu c ba ngi cng lm th sau bao lu s xong vic ny ?
Bi 6:C ba vi nc chy vo mt ci b cn nc . Nu mt vi th nht v vi th hai cng chy trong 9 gi th c
3
7
b .Nu m vi th hai v vi th ba cng chy trong 5 gi th c
b .Nu vi th nht v vi th ba chy
4
12
3
trong 6 gi th c
b.
5
Nu m c ba vi cng chy th sau bao lu b s y ?
BI 5
T S V T S PHN TRM.
I. MC TIU TIT DY :
- HS nm c cch gii cc bi ton v t s phn trm.
- Rn k nng gii ton cho hc sinh .
II. CHUN B
Cu hi v bi tp thuc dng va hc.
1/ n nh t chc lp.
2/ Kim tra bi c.
3/ Ging bi mi.
* Bi tp vn dng
Bi 1 : Mt lp c 22 n sinh v 18 nam sinh. Hy tnh t s phn trm ca n sinh so vi tng s hc sinh c lp, t s
phn trm ca nam sinh so vi tng s hc sinh ca c lp.
Gii :
Tng s hc sinh ca lp l :
22 + 18 = 40 (hc sinh)
T s hc sinh n so vi hc sinh ca lp l :
22 : 40 = 0,55 = 55% (
22
55
=
= 55% )
40 100
T s hc sinh nam so vi hc sinh ca lp l :

18 : 40 = 0,45 = 45%
p s : 55% v 45%
Bi 2 : Mt s sau khi gim i 20% th phi tng thm bao nhiu phn trm s mi li c s c.
Gii :
Mt s gim i 20% tc l gim i
S c :
S mi :
|
|
|
|
|
|
Vy phi tng s mi thm
1
gi tr ca s .
5
|
|
|
|
1
ca n tc l 25% th c s ban u.
4
Bi 3 : Mt s tng thm 25% th phi gim i bao nhiu phn trm li c s c.

Gii :
Mt s tng thm 25% tc l tng thm
S c :
S mi :
|
|
|
|
|
|
|
|
1
ca n
4
|
|
1
Vy s mi phi gim i
gi tr ca n tc l 20% ca n th lai c s ban u.
5
Bi 4 : Lng nc trong c ti l 55%, trong c kh l 10%. Hi phi 100 kg c ti ta c bao nhiu ki l gam c
kh.
Gii :
Lng c c trong c ti l :
100 55 = 45%
Hay 100 kg c ti c 45 kg c.
Nhng trong c kh cn c 10% nc. Nn 45 kg c l 90% khi lng trong c kh.
Vy 100 kg c ti thu c s c kh l :
45x100
= 50 (kg)
90
p s 50 kg.
Bi 5 : Nc bin cha 4% mui. Cn thm bao nhiu gam nc l vo 400 gam nc bin t l mui trong dung
dch l 2%.
Gii :
Lng nc mui c trong 400g nc bin l :
400 x 4 : 100 = 16 (g)
Dung dch cha 2 % mui l :
C c 100 g nc th c 2 g mui
16 g mui cn s lng nc l :
100 : 2 x 16 = 800 (g)
Lng nc phi thm l :
800 400 = 400 (g)
p s 400 g.
Bi 6 : Din tch ca 1 hnh ch nht s thay i th no nu tng chiu di ca n ln 10 % v bt chiu rng ca n i
10 %
Gii :
Gi s o chiu di l 100 x a
S o chiu rng l 100 x b
S o din tch l : 10 000 x a x b
S o chiu di mi l : 110 x a
s o chiu rng mi l : 90 x b
S o din tch mi l : 9900 x a x b
S o din tch mi km s o din tch c l :
10 000 x a x b 9 900 x a x b = 100 x a x b
Tc l km din tch c l :
Bi 7
Bi 8
100 xaxb
= 10%
10000 xaxb
: Lng nc trong ht ti l 20%. C 200 kg ht ti sau khi phi kh nh i 30 kg.

Tnh t s % nc trong ht phi kh.
Gii :
Lng nc ban u cha trong 200 g ht ti l :
200 : 100 x 20 = 40 (kg)
S lng ht phi kh cn :
200 30 = 170 (kg)
Lng nc cn li trong 170 kg ht phi kh l :
40 30 = 10 (kg)
T s % nc cha trong ht phi kh l :
10 : 170 = 5,88%
p s 5,88 %
: Gi hoa ngy tt tng 20% so vi thng 11. Thng ging gi hoa li h 20%. Hi
Gi hoa thng ging so vi gi hoa thng 11 th thng no t hn v t hn bao nhiu phn trm.
Gii :
Gi hoa ngy tt so vi thng 11 l :
100 + 20 = 120 (%)
Gi hoa sau tt cn l : 100 20 = 80 (%
hoa sau tt so vi thng 11 l :
120
x
100
80
= 96 (%)
100
Gi hoa sau tt so vi thng 11 l :

100 96 = 4 (%)
p s 4 %
Bi 9 : Mt ngi mua mt k phiu loi 3 thng vi li xut 1,9% 1 thng v gi tr k phiu 6000 000 ng. Hi sau 3
thng ngi lnh v bao nhiu tin c vn ln li. Bit rng, tin vn thng trc nhp thnh vn ca thng sau.
Gii :
Vn ca thng sau so vi thng lin trc l :
100 + 1,9 = 101,9 (%)
Tin vn u thng th hai l :
6000000x101,9
= 6 114 0000 ()
100
Tin vn u thng th 3 l :
6114000x101,9
= 6230 166 ()
100
Tin vn v li sau 3 thng l :
6230166x101,9
= 6348539,154 ()
100
p s 6348539,154 ng
Bi 10 : Gi cc loi rau thng 3 thng t hn thng hai l 10%. Gi rau thng 4 li r hn thng 3 l 10%. Gi rau
thng 2 t hay r hn gi rau thng 4?
Gii :
Nu gi rau thng 2 l 100%
Nh vy gi rau thng 3 l :
100 + 10 = 110 (%) Gi rau thng 2
Gi rau thng 4 l :
100 10 = 90 (%) gi rau thng 3 v bng :
110
90
+
= 99% gi rau thng 2
100 100
Nh vy rau thng t r hn rau thng hai.
* Bi tp v nh :
Bi 1 : Mt ca sch, h gi 10% gi sch nhn ngy 1/6 tuy vy ca hng vn cn li 8%.
Hi : Ngy thng th ca hng c li bao nhiu phn trm.
Bi 2 : Mt ngi bn hng c li 15% gi bn. Hi ngi y c li bao nhiu phn trm gi mua?
Bi 3 : Mt ca hng bn go c li 25% gi mua. Hi ca hng c li bao nhiu phn trm gi bn.
Bi 4 : Cui nm hc, mt ca hng h gi bn v 20%. Hi vi cng mt s tin nh c, mt hc sinh s mua thm
c bao nhiu phn trm s v.
Bi 5 : Tm din tch hnh ch nht, bit rng nu chiu di tng 20% s o v chiu rng gim 20% s o th din tch
b gim i 30m2
Bi 6 : Sn lng la ca khu vc A hn khu vc B l 26% mc d din tch ca khu
vc A ch ln hn khu vc B l 5 %. Hi nng sut thu hoch ca khu vc A nhiu hn khu vc B l my phn trm?
Bi 7 : Khi lng cng vic tng 80%. Hi phi tng s ngi lao ng thm bao nhiu phn trm nng sut lao
ng tng 20%?
Bi 8 : Mc lng ca cng nhn tng 20%, gi hng gim 20%. Hi vi mc lng mi ny th lng hng mi s
mua c nhiu hn hng c bao nhiu phn trm?
BI 6
HNH HC
A/ CC BI TON V NHN DNG CC HNH
I. MC TIU TIT DY :
- HS nm c mt s tnh cht ca cc hnh hc
- Nhn dng c cc hnh v gii c cc bi ton c lin quan
- Rn k nng gii ton, quan st, tnh ton cho hc sinh .
II. CHUN B
1/ n nh t chc lp.
2/ Kim tra bi c.
3/ Ging bi mi.
3.1 Cc kin thc cn nh :
A
- Ni hai im A, B ta c on thng AB
|
B
|
A
- Hnh tam gic c 3 nh, 3 cnh v 3 gc.

. Hnh tam gic ABC c 3 nh l A, B, C ;
C 3 cnh l AB, BC v CA; C 3 gc l gc A,

gc B v gc C.
B
- Hnh t gic c 4 nh, 4 cnh v 4 gc.

B
T gic ABCD c 4 nh l A, B, C v D ;
C 4 cnh l AB, BC, CD v DA ; C 4 gc l
gc A, gc B v gc D
- Hnh vung c 4 gc vung v c 4 cnh bng A
nhau.
D
- Hnh ch nht ABCD c 4 gc
vung ; Hai cnh AD v BC l
chiu di, hai cnh AB v CD
l chiu rng.
A
D
3.2) Bi tp vn dng
Bi 1 : Cho tam gic ABC. Trn cnh BC ta ly 6 im. Ni nh A vi mi im va chn. Hi m c bao nhiu
hnh tam gic.
Gii :
A
A
1
3
E
B
D
E
P
G
H
I
C
Ta nhn xt :
- khi ly 1 im th to thnh 2 tam gic n ABD v ADC. S tam gic m c l 3 : ABC, ADB v ADC. Ta c :
1 + 2 = 3 (tam gic)
- khi ly 2 im th to thnh 3 tam gic n v s tam gic m c l 6 :
ABC, ABD, ADE, ABE, ADC v AEC. Ta c : 1+ 2 + 3 = 6 (tam gic)
Vy khi ly 6 im ta s c 7 tam gic n c to thnh v s tam gic m c l : 1 + 2 + 3 + 4 + 5 + 6 +
7 = 28 (tam gic)
Cch 2 :- Ni A vi mi im D, E, , C ta c mt tam gic c cnh AD. C 6 im nh vy nn c 6 tam gic
chung cnh AD (khng k tam gic ADB v tnh ri)
Lp lun tng t nh trn theo th t ta c 5, 4, 3, 2, 1 tam gic chung cnh AE, AP, , AI.
Vy s tam gic to thnh l :
7 + 6 + 5 + 4 +3 +2 + 1 = 28 (tam gic).
Bi tp 2 : Cho hnh ch nht ABCD. Chia mi cnh AD v BC thnh 4 phn bng nhau, AB v CD thnh 3 phn bng
nhau, ri ni cc im chia nh hnh v.
Ta m cbao nhiu hnh ch nht trn hnh v?
B
C
M
E
N
P
A
D
Gii :
Trc ht Ta xt cc hnh ch nht to bi hai on AD, EP v cc on ni cc im trn hai cnh AD v BC.
Bng cch tng t nh tronh v d 1 ta tnh c 10 hnh.
Tng t ta tnh c s hnh ch nht to thnh do hai on EP v MN, do MN v BC u bng 10.
Tip theo ta tnh s hnh ch nht to thnh do hai on AD v MN, EP v BC vi cc on ni cc im trn
hai cnh AD v BC u bng 10.
V vy :
S hnh ch nht m c trn hnh v l :
10 + 10 + 10 + 10 + 10 + 10 = 60 (hnh)
p s 60 hnh.
Bi tp 3 :Cn t nht bao nhiu im khi ni li ta c 5 hnh t gic ?
Gii :
E
Nu ta ch c 4 im ( trong lhng c
*
3 im no cng nm trn 1 on thng)
A
B
th ni li ch c 1 hnh t gic.
*
*
- Nu ta chn 5 im, chng hn
A, B, C, D, E (trong khng c 3 im
no nm trn cng mt on thng) th :
- Nu ta chn A l 1 nh th khi
*
*
chn thm 3 trong s 4 im cn li
D
C
B, C, D, E v ni li ta s c mt t gic
c mt nh l A. C 4 cch chn 3 im trong s 4 im B, C, D, E ghp vi A. Vy c 4 t gic nh A.
- C 1 t gic khng nhn A lm nh, d l BCDE. T kt qu trn y ta suy ra
Khi c 5 im ta c 5 t gic.
Vy c 5 hnh t gic ta cn t nht 5 im khc nhau (trong khng c 3 im no nm trn cng mt on
thng)
Bi 4 : Cho 5 im A, B, C, D, E trong khng c 3 im no nm trn cng mt on thng. Hi khi ni cc im
trn ta c bao nhiu on thng?
Cng hi nh th khi c 6 im, 10 im.
Bi 5 : c 10 on thng ta cn t nht bao nhiu im ?
4/ Bi tp v nh
Bi 1 : Cho tam gic ABC. Trn cnh BC ta ly :
a) 5 im ;
b) 10 im ;
c) 100 im .
Hi c bao nhiu tam gic c hnh thnh ?
Bi 2 : Cn t nmht bao nhiu im ni lai ta c :
a) 4 hnh tam gic ?
b) 5 hnh tam gic
Bi 3 : cho hnh ch nht ABCD. Trn cnh AB ly 5 im v trn cnh CD ly 6 im. Ni nh C v nh D vi mi
im thuc cnh AB. Ni nh A v nh B vi mi im thuc cnh CD. Hi c bao nhiu tam gic c cc nh nm
trn cc cnh ca hnh ch
nht c to thnh ?
Bi 4 : Cho hnh thang ABCD.
Chia cnh y AB v CD thnh
A
C
3 phn bng nhau v cc cnh
bn AB, CD thnh 4 phn bng
nhau nh hnh v.
Ta m c bao nhiu hnh
thang trn hnh v ?
A
D
Bi 5 : Cho tam gic ABC. Trn mi cnh ca tam gic ta ly mt im ri ni 3 im vi nhau. Trn cc cnh ca
mi tam gic va to thnh ta li ly mt im ri ni 3 im vi nhau. Tip tc nh th 3 ln th dng li. Hi khi
ta m c tt c bao nhiu tam gic ?
BI 7
CC BI TON V DIN TCH CC HNH
I - HNH TAM GIC
I. MC TIU TIT DY :
- HS nm c mt s tnh cht ca hnh tam gic
- Gii c cc bi ton v din tch hnh tam gic
II. CHUN B
1/ n nh t chc lp.
2/ Kim tra bi c.
3/ Ging bi mi.
3.1 Kin thc cn nh.
- Hnh tam gic c 3 cnh, 3 nh. nh l im 2 cnh tip gip nhau. C 3 cnh u c th ly lm y.
- Chiu cao ca hnh tam gic l on thng h t nh xung y v vung gc vi y. Nh vy mi tam gic
c 3 chiu cao.
Cng thc tnh :
S = (a x h) : 2
h=sx2:a
a=sx2:h
- Hai tam gic c din tch bng nhau khi chng c y bng nhau (hoc y chung), chiu cao bng nhau (hoc
chung chiu cao).
- Hai tam gic c din tch bng nhau th chiu cao ca 2 tam gic ng vi 2 cnh y bng nhau cng bng
nhau.
Hai tam gic c din tch bng nhau khi y tam gic P gp y tam gic Q gp chiu cao tam gic P by nhiu
ln.
Bi tp ng dng
Bi 1 : Cho tam gic ABC c din tch l 150 cm 2. Nu ko di y BC (v pha B) 5 cm th din tch s tng thm 37,5
cm2 . Tnh y BC ca tam gic.
Gii :
A
B
H
C 5 cm D
Cch 1 : T A k ng cao AH ca ABC th AH cng l ng cao ca
ABD
ng cao AH l :
37,5 x 2 : 5 = 15 (cm)
y BC l :
150 x 2 : 15 = 20 (cm)
p s 20 cm.
Cch 2 :
T A h ng cao AH vung gc vi BC . ng cao AH l ng cao chung ca hai tam gic ABC v
ABD . M : T s 2 din tch tam gic l :
S ABC
150
=
=4
S ABD
37,5
Hai tam gic c t s din tch l 4 m chng c chung ng cao,nn t s 2 y cng l 4. Vy y BC l :
5 x 4 = 20 (cm)
p s 20 cm.
Bi 2 : Cho tam gic ABC vung A c cnh AB di 24 cm, cnh AC di 32 cm. im M nm trn cnh AC. T M k
ng song song vi cnh AB ct BC ti N. on MN di 16 cm. Tnh on MA.
Gii :
Ni AN. Ta c tam gic NCA c NM l

ng cao v MN AB nn MN cng
CA
C
Din tch tam gic NCA l

32 x 16 : 2 = 256 (cm2)
Din tch tam gic ABC l :
24 x 32 : 2 = 348 (cm2)
Din tch tam gic NAB l
384 256 = 128 (cm2)
Chiu cao NK h t N xung AB l :
128 x 2 : 24 = 10
2
(cm)
3
V MN || AB nn t gic MNBA l hnh thang vung. Do vy MA cng bng 10

p s 10
2
cm
3
2
cm
3
Bi 3 : Cho tam gic ABC vung A. Cnh AB di 28 cm, cnh AC di 36 cm M l mt im trn AC v cch A l 9
cm. T M k ng song song vi AB v ng ny ct cnh BC ti N. Tnh on MN.
Gii :
C
V MN || AB nn MN AC
ti M. T gicMNAB l hnh
thang vung. Ni NA.
T N h NH AB th NH l
chiu cao ca tam gic NBA
M
v ca hnh thang MNBA nn

NH = MA v l 9 cm.
A
H
B
Din tch tam gic NBA l :
28 x 9 : 2 = 126 (cm2)
Din tch tam gic ABC l :
36 x 28 : 2 = 504 (cm2)
Din tch tam gic NAC l :
504 126 = 378 (cm2)
on MN di l :
378 x 2 : 36 = 21 (cm)
Bi 4 : Tam gic ABC c din tch l 90 cm 2, D l im chnh gia AB. Trn AC ly im E sao cho AE gp i EC.
Tnh din tch AED.
Gii :
A
+ Ni DC ta c
- SCAD =
1
SCAB
2
(v cng chiu cao h t C xung

AB v y DB = DA
= 90 : 2 = 45 cm2)
E
B
2
SDAE = 3 SADC (V cng chiu cao h t D xung AC v y
E=
2
45x 2
AC) =
= 30 (cm2)
3
3
p s SAED = 30 cm2
Bi 5 : Cho tam gic ABC, trn AB ly im D, E sao cho AD = DE = EB. Trn AC ly im H, K sao cho AK = HK =
KC. Trn BC ly im M, N sao cho BM = MC = NC.
Tnh din tch DEMNKH? Bit din tch tam gic ABC l 270 cm2.
Gii :
A
D
H
K
1
B
2
M
+ SABC (S1 + S2 + S3) = SDEMNHK

- Ni C vi E, ta tnh c :
SCEB =
1
1
SCAB (V cng chiu cao h t C xung AB, y BE =
BC).
3
3
1
Hay S1 = SABC .
9
+ Tng t ta tnh :
1
S1 = S2 = S3 = SABC v bng 270 : 9 = 30 (cm2)
9
+ T ta tnh c :
SDEMNKH = 180 (cm2)
p s 180 cm2
Bi 6 : Cho tam gic ABC, c BC = 60 cm, ng cao AH = 30 cm. Trn AB ly im E v D sao cho AE = ED = DB.
Trn AC ly im G v K sao cho AG = GK = KC. Tnh din tch hnh DEGK?
Gii :
A
Ni BK ta c :
E
G
2
- SABC = 60 x 30 : 2 = 900 (cm )
D
K
2
SBAC (V cng chiu cao h
3
2
t B xung AC v y KA = AC)
3
- SBKA =
SBKA = 900 : 3 x 2 = 600 (cm2)

Ni EK ta c :
- SEAG = SKDB (v cng chiu cao h t E xung AH. y GA- GK)
-VSKED = SKDB (V cng chiu cao h t K xung EB v y DE=DB).
- Do SEGK + SKED = SEAG + SKDB =
1
SBAK
2
- Vy SEGK + SKED = 600 : 2 = 300 (cm2)

Hay SEGKD = 300cm2
p s SEGKA = 300 cm2
Bi 7 : Cho tam gic MNP, F l im chnh gia cnh NP. E l im chnh gia cnh MN. Hai on MF v PE ct nhau
ti I.
Hy tnh din tch tam gic IMN? Bit SMNP = 180 cm2 .
Gii :
M
Ni NI, ta c :
1. - SPME = SPNE (V c cng chiu cao h t P
xung MN, y EM = EN)
- SIME = SINE (v c cng chiu cao h t I
xung MN, y EM = EN)
E
- Do SIMP = SINP
I
(Hiu hai din tch bng nhau)
2. SMNE = SPMF (V c cng chiu

cao h t M xung NP,
N
y FN = FP
m SINF = SIFP (v c cng chiu cao h t I xung NP, y FN = FP)
Do SIMN = SIMP (Gii thch nh trn).
Kt hp (1) v (2) ta c :
SIMP = SINP = SIMN = SABC : 3 =
P
F
1
SABC = 180 : 3 = 60 (cm2)
3
Bi 8 : Cho tam gic ABC. im M l im chnh gia cnh AB. Trn cnh AC ly AN bng 1/2 NC. Hai on thng
BN v CM ct nhau ti K. Hy tnh din tch tam gic AKC? Bit din tch tam gic KAB bng 42 dm 2.
Gii :
A
Ni AK, ta c
H
+ SCAM = SCMB (v c cng chiu cao
N
h t C xung AB, y MA = MB)
M
I
- M SKAM = SKBM (v c cng
K
chiu cao h t K xung AB,
y MA = MB)
B
- Vy SAKC = SBKC (v cng l hiu ca hai tam gic c din tch bng nhau)
+ SKAN =
1
1
SKCN (v cng chiu cao h t K xung AC, y AN = NC)
2
2
Nu coi A, C l nh th 2 tam gic c din tch gp i m chung y (AK) vy chiu cao cng phi gp i
nhau. Do :
AI =
1
CH.
2
- SAKB = SCKB (chung y BK, chiu cao AI =
1
CH)
2
Vy SAKC = SBKC = SABK x 2 = 42 x 2 = 84 (dm2)

* Bi tp v nh
Bi 1 : Mt tha t hnh tam gic c chiu cao l 10 m. Hi nu ko di y thm 4 m th din tch s tng thm bao
nhiu m2?
Bi 2 : Mt tha t hnh tam gic c y l 25 m. Nu ko di y thm 5 m th din tch s tng thm l 50 m 2. Tnh
din tch mnh t khi cha m rng.
Bi 3 : Cho tam gic ABC vung A, cnh AB di 54 cm, cnh AC di 60 m. im M trn AB cch A l 10 m. T M
k ng song song vi AC ct cnh BC ti N. Tnh on MN.
Bi 4 : Cho tam gic ABC c BC = 6 cm. Ly D l im chnh gia ca AC, ko di AB mt on BE = AB. Ni D
vi E, DE ct BC M. Tnh BM?
Bi 5 : Cho tam gic ABC, c AB = 6 cm. Trn AC ly im D sao cho AD gp i DC. Trn BC ly im E sao cho
BE = 1/2 EC, Ko di DE v AB ct nhau G. Tnh BG?
Bi 6 : Cho tam gic ABC, im D nm trn cnh AC, im E nm trn cnh BC sao cho : AD = DC, BE = 3/2 EC. Cc
on thng AE v BD ct nhau K.
a) BK gp my ln KD?
b) Bit din tch tam gic ABC bng 80 m2. Tnh din tch hnh DKEC?
II - HNH THANG
I. MC TIU TIT DY :
- HS nm c mt s tnh cht ca hnh thang
- Gii c cc bi ton v din tch hnh thang
II. CHUN B
1/ n nh t chc lp.
2/ Kim tra bi c.
3/ Ging bi mi.
3.1 Kin thc cn nh.
- Mt t gic c hai cnh y ln, y b song song vi nhau gi l hnh thang (Hnh vung, hnh ch nht cng coi l
dng hnh thang c bit)
- on thng gia hai y ca hnh thang v vung gc vi hai y l ng cao ca hnh thang. Mi chiu cao ca hnh
thang u bng nhau.
+ Cc loi hnh thang
- Hnh thang vung c mt cnh bn vung gc vi hai y ca hnh thang. Hnh thang vung c hai gc vung.
- Hnh thang cn c 2 cnh bn bng nhau.
- Cc hnh thang khng c iu c bit trn gi l hnh thang thng
CNG THC
S = (a + b) x h : 2
h = S x 2 : (a + b)
3.2 Bi tp vn dng
Bi 1 :Cho hnh thang ABCD. Hai ng cho AC v BD ct nhau
a + bti=I. STm
x 2cc: hcp tam gic c din tch bng nhau.
Ta c 3 cap tam gic c din tch bng nhau l
S ADB = SABC
(v cng y AB x chiu cao chia 2)
SACD = SBCD
SAID = SIBC
V chng u l phn din tch cn li ca 2
tam gic c din tch bng nhau v c chung 1
phn din tch. (Tam gic ICD hoc AIB)
B
I
Bi 2 : Cho hnh thang ABCD c y nh AB l 27 cm, y ln CD l 48 cm. Nu ko di y nh thm 5 cm th din

tch ca hnh tng 40 cm2. Tnh din tch hnh thang cho.
Gii :
cch1
A 27
B 5 E
CBE c :
y BE = 5 cm, chiu cao l chiu
40
cm2
cao ca hnh thang ABCD .
Vy chiu cao ca hnh thang ABCD
l : 40 x 2 : 5 = 16 (cm)
Din tch hnh thang ABCD l :
48
(27 + 48) x 16 : 2 = 600 (cm2)

Cch 2 :
Tng hai y hnh thang gp y BE l : (27 + 48) : 5 = 15 (ln)

Hai hnh (thang v tam gic) c chiu cao chung nn din tch hnh thang gp 15 ln din tch BCE
Din tch tam gic BCE l : 40 x 15 = 600 (cm2)
Bi 3 : Cho hnh thang ABCD c y ln CD l 20 cm, y nh AB l 15 cm. M l mt im trn AB cch B l 5 cm.
Ni M vi C. Tnh din tch hnh thang mi AMCD. Bit din tch tam gic MBC l 280 cm 2.
Gii :
A
M
B
y mi AM l :
15 5 = 10 (cm)
Tng hai y AM v CD l :
10 + 20 = 30 (cm)
A
M
B
Chiu cao hnh thang ABCD l :
280 x 2 : 5 = 112 (cm)

D
C
30 x 112 : 2 = 1680 (cm2)
Cch 2
Ni A vi C
Ta c on AM l : 15 5 = 10 (cm)
Din tch tam gic ACM gp 2 ln in tch tam gic MCB Din tch tam gic ACM = 280 x 2 = 560 (cm2) (v AM
gp BM hai ln v ng cao hai tam gic bng nhau)
DAC v MCB c :
DC gp MB l
20 : 5 = 4 ( ln)
ng cao chung nn din tch tam gic DAC gp din tch tam gic
MCB 4 ln.
Din tch tam gic ADC l :
280 x 4 = 1120 (cm2)
Bi 4 : Mt tha rung hnh thang c din tch l 361,8 m 2. y ln hn y nh l 13,5 m. Hy tnh di ca mi
y, bit rng nu tng y ln thm 5,6 m th din tch tha rung s tng thm 3,6 m 2.
Gii :
Chiu cao ca hnh thang l :
A
B
33,6 x 2 : 5,6 = 12 (m)
Tng hai y hnh thang l :
361,8 x2 : 12 = 60,3 (m)
y nh ca hnh thang l :
(60,3 13,5) : 2 = 23,4 (m)
y ln ca hnh thang l :
33,6 m2
23,4 + 13,5 = 36,9 (m).
E
D
H
C
Bi 5 : Mt hnh thang c chiu cao l 10 m, hiu 2 y l 22 m. Ko di y nh bng y ln hnh cho thnh
hnh ch nht c chiu daid bng y ln, chiu rng bng chiu cao hnh thang. Din tch c m rng thm bng 1/7
din tch hnh thang c. Phn m rng v pha tay phi c din tch l 90 m2. Tnh y ln ca hnh thang ban u.
Gii :
E
A
B
G
y BG ca CBG l :
90 x 2 : 10 = 18 (m)
90 cm 2
y EA ca DAE l :
22 18 = 4 (m)
Din tch 2 phn m rng l :
20 + 90 = 110 (m2)
110 x 7 = 770 (m2)
D
C
Tng hai y AB v CD l :
770 x 2 : 10 = 154 (m)
y CD l : (154 + 22) : 2 = 88 (m)
Bi 6 : Cho hnh thang vung ABCD, c y nh AB l 40 m. Ly E trn AD, G trn BC sao cho EG chia hnh thang
ABCD lm hai hnh thang c ng cao AE l 30 m v ED l 10 m. Tnh din tch hnh thangABGE v EGCD.
Gii :
Ni G vi A, G vi D
A
40 m
B
Din tch ABCD l :
(40 + 60) x 40
= 2000 (m2)
2
Din tch GBA l :

40 m
(40 x 30) : 2 = 600 (m2)
Din tich GDC l :
60 x 10 : 2 = 300 (m2)
10 m
Din tch AGD l :
D
2000 (600+300) = 1100 (m2)
60 m
Vy EG l: 1100 x 2 : 40 = 55 (m )
Din tch ABGE l : (55 + 40 ) x 30 : 2 = 1425 (m2)
G
C
Din tch EGCD l: ( 60 + 55) x 10 : 2 = 575 (m2)

Bi 6: Cho hnh thang ABCD c din tch l 60m2 , im M, N, P, Q l im chnh gia ca cc cnh AB, BC, CD, DA
Tnh din tch t gic MNPQ.
Gii : MQ ko di ct DC ti F; MN ko di ct DC ti E
Ta c din tch hnh thang ABCD bng din tch tam gic FME
Din tch MPF =din tch MPE
(y bng nhau, ng cao chung)
Din tch MNP = din tch NPE
A
M B
(y MN = NE, ng cao chung)
Din tch PMQ = din tch PQF
(y QM= QF, ng cao chung)
Q
N
Nn din tch MNPQ = 1/2 din tch
FME . Hay din tch MNPQ =1/2
din tch hnh thangABCD v bng
F
E
60 : 2 = 30 (cm2)
D
P
C
p s: 30 cm2
Bi 7: Tm din tch ca mt hnh thangbit rng nu ko di y b 2m v mt pha th ta c hnh vung c chu vi
24m. Gii:
Theo bi ra hnh thang vung. y
A
B 2m
M
ln bng cnh hnh vung AMCD
v chiu cao hnh thang cng bng
cnh hnh vung.
Cnh hnh vung AMCD l:
24 : 4 =6 (m)
y b hnh thang ABCDl:
6 2 = 4(m)
Din tch hnh thang ABCD l:
D
C
(6 + 4) x6
= 30 (m2)
2
p s :30m2
Bi 8 : Cho hnh thang ABCD c y b AB bng 18 cm, y ln CD bng 3/2 y b AB. Trn AB ly im M sao
cho AM = 12 cm. Ni M vi C. Tm din tch hnh thang AMCD, bit din tch hnh thang ABCD hn din tch hnh
thang AMCD l 42 cm2.
Gii :
y ln hnh thang ABCD l :
18 x
3
= 27 (cm)
2
di on MB l :
18 12 = 6 (cm)
MB chnh l y ca MBC,
chiu cao ca MBC ( cng l chiu
cao ca hnh thang AMCD)
42x 2
= 14 (cm)
6
Din tch hnh thang AMCD l :
(12 + 27) x14

= 273 (cm2)
2
p s 273 cm2
4.Bi tp v nh
Bi 1 : Mt tha rung hnh thang c trung bnh cng 2 y l 32 m. Nu y ln tng 16 m, y nh tng 10 m th din
tch tha rung s tng thm 130 m2. Tnh din tch tha rung .
Bi 2 : Cho hnh thang ABCD c y nh AB. Hai ng cho AC, BD ct nhau ti 0. Tnh din tch hnh thang bit
din tch hnh tam gicAOB l 15 cm2, din tch tam gic BOC l 30 cm2.
Bi 3 : Mt ming t hnh thang c din tch 705,5 m 2, y ln hn y b 8 m, nu y ln c tng thm 6 m th
ming t c din tch bng 756,5 m2. Tnh di mi y hnh thang.
Bi 4 : Trung bnh cng hai y ca mt tha rung hnh thang bng 34 m. Nu tng y b thm 12 m th din tch tha
rung tng thm 114 m2. Hy tm din tch tha rung.
Bi 5 : Cho hnh thang ABCD y AB = 30 cm v CD = 45 cm. AC v BD ct nhau ti O. Cho bit din tch tam gic
OAB l 180 cm2. Hy tnh din tch hnh thang.
Bi 6 : Cho hnh thang ABCD, hai y AB v CD. Cc cnh bn AD v BC ko di ct nhau K. Cho bit din tch tam
gic KCD gp 1,5 ln din tch tam gic KAC. Tnh cc cnh y ca hnh thang nu bit din tch ca hnh thang l
375 cm2 v chiu cao ca n l 10 cm.
III - CC BI TON V CT GHP HNH
I. MC TIU TIT DY :
- HS nm c mt s tnh cht ca hnh thang
- Gii c cc bi ton v din tch hnh thang
II. CHUN B
1/ n nh t chc lp.
2/ Kim tra bi c.
3/ Ging bi mi.
3.1. Lu
Cc bi ton v ct ghp hnh thng gp di hai dng :
1) Bng mt s nt k hy chia mt hnh cho trc ra thnh nhng phn c din tch t l vi cc s cho trc.
2) Bng mt s nht ct hy chia mt hnh cho trc thnh hng mnh nh ghp li ta c mt hnh c hnh
dng cho trc.
Phng php chung gii cc bi ton ny, ta s minh ho bng cc v d c th di y.
3.2. Bi tp vn dng
Bi 1 : Hy chia mt hnh ch nht thnh 4 hnh tam gic c din tch bng nhau ?
Gii :
Xut pht t nhn xt :
- Hai tam gic c cng chiu cao v s o ca y bng nhau th bng nhau.
- Hai tam gic c chung y v s o ca ng cao bng nhau th din tch bng nhau.
A
B
Ta gii bi ton trn .
Trc ht ta k ng cho AC hnh
ch nht thnh hai tam gic cdin tch
bng nhau.
C
D
By gi ta chia mi tam gic ABC v ADC thnh hai tam gic c din tch bng nhau. Nh vy ta c mt li gii ca
bi ton.
Cch 1
Chn AC lm y chung ca 2 tam
gic s chia ra. Nh vy c 2 tam
A
B
gic bng nhau c cng ng cao h
t B (v t D) xung AC th phi chia
y AC thnh 2 phn bng nhau bi
O
im O. Ni BO v DO ta c cc tam
gic ABO, BOC, COD v DOA tho
C
D
mn cc iu kin ca bi.
Cch 2
Chn 2 cnh BC v AD lm y ca 2 tam gic s chia ra.
M
Nh vy cc tam gic c chia ra t tam gic ABC c
B
C
chung ng cao AB cho nn ta phi chia y BC thnh 2
phn c s o bng nhau bi im M.Tng t chia AD
bi im N. Ni AM, CN ta c 4 tam gic ABM,
AMC, CAN v CND tho
A
N
D
mn iu kin ca bi
Cch 3
Chn hai cnh AB v CD lm y ca tam gic s chia ra.
Nh vy cc tam gic c chia t tam gic ABC c
chung ng cao CB thnh 2 phn c s o bng nhau

bi im P. Tng t ta chia CD thnh 2 phn bi im
H. Ni CP v AH ta c 4 tam gic ACP, CPB, ADH,
v AHC tho mn iu kin bi.
Cch 4
Phi hp cch 1 v cch 2 nh hnh v
Ngoi ra cn c th chia theo cc cch khc.

Bi 2 : Cho mnh ba hnh t gic ABCD. Bng mt ln ct (khng nhc ko) hy chia mnh ba thnh hai phn c
din tch bng nhau.
Gii :
K ng cho BD. Bng lp lun nh trong v d
C
8, chn im gia O ca BD. Ni AO, CO. Ta ct
B
mnh ba theo nt v chiu mi tn s c 2 mnh
ba ABCO v ADCO tho mn iu kin ca bi.
O
A
D
4. Bi tp v nh
Bi 1 : Cho 1 mnh ba hnh ch nht c chiu di 9 cm v chiu rng 4 cm. bng 1 nht ct (khng nhc ko) hy chia
mnh ba thnh 2 mnh ghp li c mt hnh vung c cng din tch.
Bi 2 : Hy ct mt mnh ba hnh ch nht thnh hai mnh ghp li ta c mt hnh thang c :
a) y ln gp 3 ln y nh ;
b) y ln gp 5 ln y nh.
Bi 3 : Hy ct mt mnh ba hnh thang thnh cc mnh nh ghp li ta c :
a) Mt tam gic
b) Mt hnh thang
c) Mt hnh ch nht
Bi 4 : Cho hai mnh ba hnh vung. Hy ct hai mnh ba thnh cc mnh nh ghp li ta c mt hnh vung.
Bi 5 : Cho mt ming tn hnh ch nht c chiu di gp hai ln chiu rng. hy ct ming tn ghp li c mt
ming tn hnh vung.
IV - HNH TRN
I. MC TIU TIT DY :
- HS nm c cch tnh din tch hnh trn v cc yu t c lin quan
- Gii c cc bi ton v hnh trn
II. CHUN B
1/ n nh t chc lp.
2/ Kim tra bi c.
3/ Ging bi mi.
3.1. Kin thc cn nh :
- Cc cng thc :
C = d x 3,14
C = r x 2 x 3,14
S = r x r x 3,14
r = C : 3,14 : 2
- Hai hnh trn c bn knh (hoc ng knh) gp nhau bao nhiu ln th chu vi ca chng cng gp nhau bao nhiu ln.
- Hai hnh trn c t s chu vi l k th t s bn knh (hoc ng knh) bng k th t s din tch ca chng l k x k
3.2 Bi tp vn dng
Bi 1 : Tm din tch hnh vung bit din tch hnh trn l 50,24 cm2.
Gi r l bn knh ca hnh trn
Din tch ca hnh trn l :
A
B
r x r x 3,14
Theo bi ra ta c :
r x r x 3,14 = 50,24
r x r = 16
rxr=4x4
r=4
S o on thng BD l :
4 x 2 = 8 (cm)
Din tch tam gic ABD l :
8x 4
= 16 (cm2)
2
Din tch hnh vung ABCD l : 16 x 2 = 32 (cm2)

Bi 2 : Mt ming ba hnh trn c chu vi 37,68 cm. tnh din tch ming ba :
Gii :
Bn knh ming ba l :
37,68 : 3,14 : 2 = 6 (cm)
Din tch ming ba l :
6 x 6 x 3,14 = 113,04 (cm2)
p s 113,04 cm2
Bi 3 : Hnh trn A c chu vi 219,8 cm, hnh trn B c din tch 113,04 cm2. Hnh trn no c bn knh ln hn?
Gii :
Bn knh hnh trn A l :
219,8 : 3,14 : 2 = 35 (cm) = 3,5 dm.
Gi r l bn knh hnh trn B ta c :
r x r = 113,04 : 3,14 = 36 (dm)
r = 6 dm
V 6 > 3,5 nn bn knh hnh trn B ln hn bn knh hnh trn A
Bi 4 : Bit t s bn knh ca 2 hnh trn l 3/4.Hy tnh t s 2 chu vi, 2 din tch ca 2 hnh trn .
Gii :
Gi r1 l bn knh ca hnh trn th nht, r2 l bn knh ca hnh trn th hai
Gi C1 v S1 l chu vi v din tch ca hnh trn th nht
Gi C2 v S2 l chu vi v din tch ca hnh trn th hai
th :
3,14 xr1x 2
C1
r1 3
=
=
=
C 2 3,14 x 2 xr 2 xr 2 r 2 4
T s chu vi hai ng trn bng 3/4
3,14 xr1xr 2
S1
r1 r1 3 3
9
=
=
x
=
x
=
S 2 3,14 xr 2 xr 2 r 2 r 2 4 4 16
4. Bi tp v nh
Bi 1 : Cho hai hnh trn ng tm, hnh trn th nht cp chu vi 18,84 cm ; Hnh trn th hai c chu vi 31,2 cm. Hy
tnh din tch hnh vnh khuyn do hai hnh trn to thnh.
Bi 2 : Din tch ca 1 hnh trn s thay i nh th no nu ta tng bn knh ca n ln 3 ln.
Bi 3 : Hai hnh trn c hiu hai chu vi bng 6,908 dm. Tm hiu 2 bn knh ca hai hnh trn .
V -DIN TCH XUNG QUANH, DIN TCH TON PHN, TH TCH
HNH HP CH NHT, HNH LP PHNG, HNH TR
I. MC TIU TIT DY :
- HS nm c cch tnh din tch xung quanh, din tch ton phn v th
tch ca cc hnh : hnh hp ch nht, lp phng, hnh tr.
- Vn dng lm c cc bi tp.
II. CHUN B
1/ n nh t chc lp.
2/ Kim tra bi c.
3/ Ging bi mi.
3.1. Kin thc cn nh :
A Hnh hp ch nht :
Hnh hp ch nht c 6 mt l cc hnh ch nht, c 3 kch thc l chiu di a, chiu rng b, chiu cao c.
Sxq = Pm x h = (a + b) x 2 x c
STP = Sxq + S2 = Sxq + a + b x 2
V=axbxc
B Hnh lp phng
Hnh lp phng c 6 mt l cc hnh vung bng nhau. Tt c cc cnh ca hnh lp phng u bng nhau.
Sxq = a x a x 4
STP = a x a x 6
V=axaxa
C Hnh tr
hnh tr c hai y l hai hnh trn bng nhau
Sxq = r x 2 x 3,14 x h
STP = Sxq + r x r x 3,14 x 2
V = r x r x 3,14 x h
3.2. Bi tp vn dng
Bi 1 : C 8 hnh lp phng, mi hnh c cnh bng 2 cm. Xp 8 hnh thnh 1 hnh lp phng ln. Tm din tch
xung quanh, dion tch ton phn v th tch ca hnh lp phng ln.
Gii :
8 hnh lp phng ta xp thnh hnh lp phng ln bao gm c 2 tng mi tng c 4 hnh lp phng
nh
Cnh ca hnh lp phng nh l 2 nn cnh ca hnh lp phng ln l :
2 x 2 = 4 (cm)
Din tch xung quanh l :
4 x 4 x 4 = 64 (cm2)
Din tch ton phn l :
4 x 4 x 6 = 96 (cm2)
Th tch l :
4 x 4 x 4 = 64 (cm2)
Bi 2 : C 27 hnh lp phng, mi hnh c th tch 8 cm3. Xp 27 hnh thnh mt hnh lp phng ln. hi
hnh lp phng ln c cnh l bao nhiu?
Gii :
Ta c :
8=2x2x2
Vy mi hnh lp phng nh c y bng 2 cm.
Xp 27 hnh lp phng nh thnh mt hnh lp phng ln c 3 tng mi tng c 3 hng, mi hng c 3 hnh
lp phng nh.
Nn cnh ca hnh lp phng ln l :
2 x 3 = 6 (cm)
p s 6 cm
Bi 3 : Mt hnh lp phng c din tch xung quanh bng 64 cm2. Tnh th tch ca hnh lp phng .
Gii :
Din tch mt mt ca hnh lp phng l :
64 : 4 = 16 (cm2)
Ta thy 16 = 4 x 4 cnh ca hnh lp phng l 4
Th tch ca hnh lp phng l :
4 x 4 x 4 = 64 (cm3)
p s 64 cm3
Bi 4 : Mt b cha nc hnh hp ch nht, o trong lng b thy chiu di bng 2,5 m ; chiu rng bng 1,4 m ;
chiu cao gp 1,5 ln chiu rng. Hi b cha y nc th c bao nhiu lt.
Gii :
Chiu cao ca b nc l :
1,4 x 1,5 = 2,1 (m)
Th tch b nc l :
2,5 x 1,4 x 2,1 = 7,35 (m3)
3
ta c : 7,35 m = 7350 dm3 = 7350 lt
p s 7350 lt
Bi 5 : Mt ci thng hnh hp ch nht c y l hnh vung c chu vi l 20 dm. Ngi ta vo thng 150 lt du. Hi
chiu cao ca du trong thng l bao nhiu?
Gii :
Cnh ca y thng l :
20 : 4 = 5 (dm)
Din tch y thng l :
5 x 5 = 25 (dm2)
Ta c : 150 lt = 150 dm3
Chiu cao ca du trong thng l :
150 : 25 = 6 (dm)
p s 6 dm.
Bi 6 : Mt phin hnh hp ch nht c chu vi y bng 60 dm, chiu di bng 3/2 chiu rng v chiu cao bng 1/2
chiu di. Phin cn nng4471,2 kg. Hi 1 dm3 nng bao nhiu ki l gam?
Gii :
Na chu vi phin l :
60 : 2 = 30 (dm)
Chiu di ca phin l :
30 : (3 + 2) x 3 = 18 (dm)
Chiu rng ca phin l :
30 18 = 12 (dm)
Chiu cao ca phin l :
18 : 2 = 9 (dm)
Th tch ca phin l :
18 x 12 x 9 = 1944 (dm3)
3
1 dm nng l :
4471,2 : 1944 = 2,3 (kg)
p s 2,3 kg
Bi 7: Mt hnh ch nht c chiu cao 6 dm. Nu tng chiu cao thm 2 dm th th tch hp tng thm 96 dm 3. Tnh th
tch hp.
Gii :
Din tch y ca hp ch nht l :
96 : 2 = 48 (dm2)
Th tch hp ch nht l :
48 x 6 = 228 (dm3)
Cch 2
6 dm so vi 2 dm th gp :
6 : 2 = 3 (ln)
Phn tng thm v hnh hp ch nht c chung din tch y v chiu cao hnh hp ch nht gp 3 lan phn
tng thm nn th tch hnh hp ch nht cng phi gp 3 ln th tch tng thm.
vy th tch hnh hp ch nht l :
96 x 3 = 288 (dm3)
p s : 288 dm3
Bi 8 : Mt cn phng di 8 m, rng 6 m cao 5 m. Ngi ta mun qut vi trn nh v 4 mt tng trong phng. Trn 4
mt tng c 2 ca ra vo mi ca rng 1,6 m cao 2,2 m v 4 ca s, mi ca s rng 1,2 m cao 1,5 m. Tin thu qut
vi 1 mt vung ht 1500 ng. Hi tin cng qut vi cn phng ht bao nhiu ?
Gii :
Din tch 4 mt tng ca cn phng l :
(9 + 6) x 2 x 5 = 150 (m2)
Din tch trn nh l :
9 x 6m = 54 (m2)
Din tch 4 ca s l :
1,2 x 1,5 x 4 = 7,2 (m2)
Din tch 2 ca ra vo l :
2,2 x 1,6 x 2 = 7,04 (m2)
Din tch cn qut vi l :
(150 + 54) (7,2 + 7,04) = 189,76 (m2)
Tin cng mn qut vi l :
1500 x 189,76 = 284640 (ng)
p s 284640 ng
Bi 9 : Mt phng hp di 8 m, rng 5 m, cao 4 m. Hi phi m rng chiu di ra thm bao nhiu phgng hp c th
cha c 60 ngi v mi ngi c 4,5 m2 khng kh m bo sc kho ?
Gii :
Th tch ca hi trng sau khi m rng l :
4,5 x 60 = 270 (m3)
Din tch mt bn ca hi trng l :
5 x 4 = 20 (m2)
Chiu di ca hi trng sau khi m rng l :
270 : 20 = 13,5 (m)
Chiu di phi m rng thm l :
13,5 8 = 5,5(m)
p s 5,5 m
Bi 10 : Ci b cha nc nh em c hnh ch nht, o trong lng b c chiu di 1,5 m, chiu rng l 1,2 m v chiu
cao l 0,9 m. B ht nc, ch em va vo b 30 gnh nc mi gnh 45 lt. Hi mt nc cn cch ming b bao
nhiu v cn thm bao nhiu gnh nc na y b ?
Gii :
S lt nc vo b l :
45 x 30 = 1350 (lt)
= 1350 dm3 = m1,35 m3
Din tch y b l :
1,5 x 1,2 = 1,8 (m2)
Mt nc cch y b l :
1,35 : 1,8 = 0,75 (m)
Mt nc trong b cch ming b l :
0,9 0,75 = 0,15 (m)
Th tch b l :
1,8 x 0,9 = 1,62 (m3) = 1620 lt
S gnh nc cn y b l :
1620 : 45 = 36 (gnh)
y b cn thm l :
36 30 = 6 (gnh)
p s 0,15 m v 6 gnh.
Bi 11 : Xp 8 hnh lp phng nh c cnh 4 cm thnh mt hnh lp phng ln ri sn tt c cc cnh ca hnh lp
phng ln. Hi mi hnh lp phng nh c my mt c sn v din tch c sn ca mi HLP nh l bao nhiu?
Gii :
Xp 8 HLP nh thnh 1 HLP ln gm 2 tng, mi tng gm 4 hnh lp phng nh, v th mi HLP nh u c
3 mt c ghp vi cc hnh lp phng khc. Cc mt c ghp khng c sn. V HLP c 6 mt nn s mt c
sn l :
6 3 = 3 (mt)
Din tch mt mt ca HLP nh l :
4 x 4 = 16 (cm2)
Din tch mi HLP nh c sn l :
16 x 3 = 48 (cm2)
p s 48 cm2
Bi 12 : Ngi ta x 1 khc g hnh tr di 5 m c ng knh y 0,6 m thnh 1 khi hnh hp ch nht c y l hnh
vung v ng cho ca y bng ng knh ca khc g. Tnh th tch ca 4 tm ba g c x ra?
Gii :
Ta chia y ca khc g HHCN thnh 2 tam gic c din tch bng nhau. Mi tam gic c mt cnh y bng
ng knh ca khc g v chiu cao ca tam gic ng vi cnh y bng
0,6 : 2 = o,3 (m)
Din tch tam gic l :
0,6 x0,3
= 0,09 (m2)
2
Din tch ca khc g HHCN l :
0,09 x 2 = 0,18 (m2)
Th tch khi g HHCN l :
0,18 x 5 = 0,9 (m3)
Th tch khc g hnh tr l :
0,3 x 0,3 x 3,14 x 5 = 1,413 (m3)
Th tch 4 tm c x ra l :
1,413 0,9 = 0,513 (m3)

p s 0,513 m3
Bi 13 : Din tch ton phn 1 ci hp khng c np hnh lp phng l 500 cm 2. Tnh cnh ci hp . Nu tng cnh
hp ny ln 2 ln th din tch ton phn tng ln my ln ?
Gii :
Din tch 1 mt l :
500 : 5 = 100 (cm2)
V 100 = 10 x 10 nn cnh HLP l 10 cm :
Cnh hp khi tng ln 2 ln l : 10 x 2 = 20 (cm)
Din tch ton phn ca hp mi l :
(20 x 20) x 5 = 2000 (cm2)
So vi trc din tch ton phn tng s ln l :
2000 : 500 = 4 (ln)
p s 4 ln.
Bi 14 : Tnh th tch hnh lp phng bit din tch ton phn v din tch xung quanh ca hnh l 128 cm 2.
Gii :
Hiu din tch ton phn v din tch xung quanh bng 2 ln din tch y.
Vy din tch y l: 128 : 2 = 64 (cm2)
V 64 = 8 x 8 cnh HLP l 8 cm :
Th tch hnh lp phng l :
8 x 8 x 8 = 512 (cm3)
p s 512 cm3
4/ Bi tp v nh :
Bi 1 : Mt HLP c din tch ton phn bng 384 cm2. Tnh din tch xung quanh v th tch ca hnh lp phng .
Bi 2 : Mt ci b HHCN cha 1500 lt nc th y b, bit y b c chu vi 8 m, chiu di bng 5/3 chiu rng. Tnh
chiu cao ca b?
Bi 3 : Ngi ta o mt ci ging hnh tr su 6 m c chu vi y bng 6,28 m, phn t ly ln t ging ngi ta em
p vo mt ci sn hnh ch nht c chiu di 8 m, rng 5 m. Hi sn c p thm 1 lp t dy bao nhiu?
Bi 4 : Phi xp bao nhiu hnh lp phng cnh 1 cm c 1 hnh lp phng c din tch ton phn l 150 m 2
Bi 5 : Mt khc g hnh hp ch nht c kch thc : di 3 dm, rng 2,5 dm, cao 2 dm c sn c 6 mt v em ct
thnh cc khi hp nh c kch thc bng di 3 cm, rng 2,5 cm, cao 2 cm lm chi cho tr em. Hi : Ct c bao
nhiu khi hp nh (mch ct khng ng k).
Bi 6 : Hai vt th c hnh lp phng v cng cht liu nhng kch thc gp nhau 3 ln. Tng khi lng ca 2 vt th
l 21 kg. Tnh khi lng mi vt th .
Nhng iu cn lu
- gii c loi ton ny, cn xc nh c quy lut ca dy s. Cc quy lut thng
gp l :
1. Mi s hng ( k t s hng th hai ) bng s hng ng lin trc n cng( hoc tr )
vi mt s t nhin d
2. Mi s hng ( k t s hng th hai ) bng s hng ng trc lin n nhn ( hoc chia )
vi mt s t nhin q khc 0
3. Mi s hng ( k t s hng th ba ) bng tng ca hai s hngnng lin trc n
4. Mi s hng ( k t s hng th t ) bng tng ca ba s hng ng lin trc n
5. Mi s hng ( k t s hng th hai ) bng s hng ng lin trc n cng vi s ch

th t ca s hng ri cng vi s t nhin d.
6. Mi s hng( k t s hng th ba ) bng tch ca hai s hng ng lin trc n.
7. Mi s hng ( k t s hng th t ) bng tch ca ba s hng ng lin trc n.
8. Mi s hng ( k t s hng th hai) bng s hng ng lin trc n nhn vi s ch
th t ca s hng .
9. Mi s hng bng s ch th t ca s hng nhn vi s lin sau ca s th t .
10. Mi s hng ( k t s hng th hai) bng s hng ng lin trc n nhn vi mt s
t nhin d ri nhn vi s ch th t ca s hng .
Mt dy ph c 19 s nh . S nh ca 19 nh c nh bng cc s chn lin tip . Bit tng ca 19

s nh ca dy ph bng 1140 . Hy cho bit s nh u tin v s nh cui cng trong dy ph .
V y l dy s cch u nhau nn :
Tng ca s nh u tin v s nh cui cng l : 1140 : 19 x 2 = 120
V c 19 s chn nn c 18 khong cch m mi khong cch = khong cch gia 2 s chn = 2v
Hiu gia s cui v u l : 18 x 2 = 36
S nh cui cng : (120 + 36) : 2 = 78
S nh u tin l : (120 - 36) : 2 = 42

Chuyen de Bai Tap Toan Lop 4

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Chuyen de Bai Tap Toan Lop 4

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

BI 1

CC DNG TON THNG GP .

Vy 4 s phi tm l : 11, 12, 13, 14.

Suy ra (2163 - a) chia ht cho 9

+ S n c 5 ch s khc nhau nn a = 2 hoc 5. Ta c cc s 23784 v 53 784 tho mn iu kin

e, 9,8 + 8,7 + 7,6 + . ..+2,1 1,2 2,3 3,4 - . . .- 8,9

s chia, t 1 ti 55 l cc s m 2 s lin tip hn km nhau 3 n v nn t 1 n 55 c (55 1) :3 + 1 = 19

Bi 3 : Tm gi tr s ca biu thc sau :

a, 1996 + 3992 + 5988 +7948;

1998 x1996 + 1997 x11 + 1985

1988 x1996 + 1997 x11 + 1985

1988 x1996 + (1996 + 1) x11 + 1985

1988 x1996 + 1996 x11 + 11 + 1985

9975 + 11970 + 13965 + 15960 + 17955 + 19950

b, 1234 x 5678 x (630 315) : 1996

1996 x1995 996

(1 + 2 + 4 + 8 + ... + 512) x(101x102 101x101 50 51)

anh em. Bc tin khng lm th sn m li l em r ca bc th hn. Bc th sn v bc th da l 2 anh em cng h. Em

dy ting Nht ni thm : C Nga ni ng ri ch vo c Nga ni tip : Rt tic c tn l Nga m li khng dy

S hc sinh ch ni c ting Trung l :

S i biu ni c ting Php hoc Nga l :

(5) Vinh cng t chi,nu HQT c mt c c v c.

10 x abc + 5 = abc + 1 112

T suy ra quy lut ca dy s trn l : Mi s hng ca dy bng 2 x th t ca s hng trong dy ri cng

0, 1, 2, 3, 4, 5, . . . , 1997, 1998, 1999

2 s l lin tip hn km nhau 2 n v

nh s trang sch ngi ta bt u nh t trang s 1. Ta thy nh s trang c 1 ch s ngi ta nh

Bi 2 : Vit cc s chn lin tip bt u t 60. Hi nu vit 2590 ch s th vit n s no?

cng vic. Do , Nu c 2 ngi cng lm th sau 1 gi s lm c s phn cng vic l :

Ngi th ba lm xong cng vic ban u trong :

Thi gian c ba ngi lm xong cng vic l:

S gi c ba ngi lm xong cng vic l:

Mt pht c hai vi chy c

Mt pht mt mnh vi th nht chy c

Do mt pht vi th hai chy mt mnh c :

Sau 7 ngy cng lm hai ngi lm c s phn cng vic l :

Bi 6:C ba vi nc chy vo mt ci b cn nc . Nu mt vi th nht v vi th hai cng chy trong 9 gi th c

T s hc sinh nam so vi hc sinh ca lp l :

Vy phi tng s mi thm

Bi 3 : Mt s tng thm 25% th phi gim i bao nhiu phn trm li c s c.

: Lng nc trong ht ti l 20%. C 200 kg ht ti sau khi phi kh nh i 30 kg.

Gi hoa sau tt so vi thng 11 l :

- Hnh tam gic c 3 nh, 3 cnh v 3 gc.

C 3 cnh l AB, BC v CA; C 3 gc l gc A,

- Hnh t gic c 4 nh, 4 cnh v 4 gc.

Ni AN. Ta c tam gic NCA c NM l

Din tch tam gic NCA l

V MN || AB nn t gic MNBA l hnh thang vung. Do vy MA cng bng 10

v ca hnh thang MNBA nn

(v cng chiu cao h t C xung

+ SABC (S1 + S2 + S3) = SDEMNHK

SBKA = 900 : 3 x 2 = 600 (cm2)

- Vy SEGK + SKED = 600 : 2 = 300 (cm2)

2. SMNE = SPMF (V c cng chiu

Vy SAKC = SBKC = SABK x 2 = 42 x 2 = 84 (dm2)

Bi 2 : Cho hnh thang ABCD c y nh AB l 27 cm, y ln CD l 48 cm. Nu ko di y nh thm 5 cm th din

(27 + 48) x 16 : 2 = 600 (cm2)

Tng hai y hnh thang gp y BE l : (27 + 48) : 5 = 15 (ln)

280 x 2 : 5 = 112 (cm)

Din tch GBA l :

Din tch EGCD l: ( 60 + 55) x 10 : 2 = 575 (m2)

Din tch hnh thang AMCD l :

(12 + 27) x14

chung ng cao CB thnh 2 phn c s o bng nhau