i hc Vinh

Tp ch khoa hc, tp XXXVI, s 3b-2007

gio dc gia nh - gii php quan trng ca vic xy dng gia nh vn ha nc ta hin nay
Phan Vn Bnh
(a)

Tm tt. Trong bi vit, chng ti a ra v phn tch cc ni dung ch yu ca gio dc gia nh nh: gio dc o c, gio dc truyn thng, gio dc php lut, gio dc th cht, gii tnh, ng thi xut mt s yu cu c bn v nhn thc v thc tin khng ngng nng cao hiu qu ca cng tc gio dc gia nh nc ta hin nay.

ia nh l t bo x hi. Gia nh tt, mi c x hi tt. Do vy, ng, Nh nc ta rt quan tm n xy dng gia nh; trong , xy dng gia nh vn ho c xem l mt sng to, c ngha quyt nh. phong tro xy dng gia nh vn ho c hiu qu, chng ta ra nhiu gii php, trong , gio dc gia nh l gii php quan trng nht, c bn nht...

1. Gia nh vn ha
Trong thc cng ng cc dn tc Vit Nam, gia nh c coi l t m, l mi trng u tin pht sinh, nui dng nhng phm cht tt p, to nn nhn cch con ngi Vit Nam. Hin nay, vn gia nh ang c ng, Nh nc, cc t chc, on th, cc ngnh khoa hc, cc nh nghin cu ht sc quan tm. i hi i biu ton quc ln th VIII ca ng Cng sn Vit Nam nhn mnh mc tiu: Xy dng gia nh no m, bnh ng, tin b v hnh phc, lm cho gia nh thc s l t bo lnh mnh ca x hi, l t m ca mi ngi [1, 112]. i hi IX tip tc
.

khng nh: Nu cao trch nhim ca gia nh trong vic bi dng cc thnh vin ca mnh c li sng vn ho, lm cho gia nh thc s l t m ca mi ngi v l t bo lnh mnh ca x hi [2, 116]. Ch tch H Ch Minh khng nh: Rt quan tm n gia nh l ng v nhiu gia nh cng li mi thnh x hi. X hi tt th gia nh cng tt, gia nh tt th x hi mi tt. Ht nhn ca x hi l gia nh. Chnh v vy, mun xy dng XHCN, phi ch ht nhn cho tt [3, 523]. Nhn thc c tm quan trng v v tr to ln ca gia nh, thc hin ch trng ca ng v Nh nc, trong nhng nm qua, cc a phng, gia nh rt ch trng n vic xy dng t m ca mnh. Cht lng gia nh ngy cng c nng ln, cc mi quan h trong gia nh ngy cng c cng c. V chng thng yu, tn trng gip nhau. Con ci sng chn thnh, thng yu, knh trng b m, v c trch nhim vi x hi... Song, hin nay vn cn nhiu gia nh gp cuc sng kh khn v kinh t; cn c s sai lch v nh hng gi tr

Nhn bi ngy 01/10/2007. Sa cha xong 26/11/2007.

i hc Vinh

Tp ch khoa hc, tp XXXVI, s 3b-2007

cuc sng; hin tng khi phc cc h tc v tip thu li sng tiu cc t bn ngoi c xu hng tng nhanh. Ch th 27 ca Ban Chp hnh Trung ng ng kho VIII lu rng: Nhiu gia nh, trong c c nhng cn b c chc c quyn, v ng c hiu danh, v li, t chc m ci, m tang linh nh, ph trng, c nhng trng hp thc cht l bn c ly tin. M tn d oan cng nhiu h tc, v c mt s h tc mi hnh thnh do thi ua i v do cch hc theo nc ngoi thiu s ph phn, chn lc, ang c khuynh hng phc hi v pht trin kh ph bin nhiu ni [4]. Hn na, trong nhiu gia nh, mt s thnh vin cn c li sng thiu lnh mnh, thc o c km, chy li, tham gia nhiu vo cc t nn x hi...iu khng ch gy nn bt hnh cho gia nh; m cn nh mt t bo bnh hon, nh hng trc tip n s pht trin ca cng ng v x hi. khc phc nhng hn ch v cc nhc im ca gia nh, ng thi, khng ngng nng cao vai tr, v tr ca gia nh vi c nhn v x hi, vic xy dng gia nh, c bit, xy dng gia nh vn ho l ht sc quan trng. Gia nh vn ho l mt sng to mi ca ng, Nh nc ta. y l hnh thc gia nh pht trin cao nht hin nay. Yu cu ca gia nh vn ho c ni dung ton din. Theo Quyt nh s 62/2006/ Q- BVHTT ngy 23/6/2006 v Quy ch cng nhn danh hiu Gia nh vn ho ca B trng B Vn ha-Thng tin, Gia nh vn ha l gia nh phi t cc tiu chun sau y:

Th nht, Gng mu chp hnh ch trng, chnh sch ca ng, php lut ca Nh nc; tch cc tham gia cc phong tro ca a phng. Ni dung ny yu cu cc gia nh thc hin y ngha v cng dn, khng vi phm php lut ca Nh nc, quy c, hng c ca cng ng. Gi gn an ninh chnh tr, trt t, an ton x hi; gi v sinh mi trng; np sng vn ha ni cng cng. Khng s dng vn ha phm thuc loi cm lu hnh; khng mc cc t nn x hi; khng vi phm cc quy nh v thc hin np sng vn minh trong vic ci, tang v l hi. Tham gia y cc phong tro thi ua, cc sinh hot hi hp cng ng... Th hai, Gia nh vn ha l gia nh phi ha thun, hnh phc, tin b; phi tng tr gip mi ngi trong cng ng. Ni dung ny yu cu cc thnh vin gia nh, nht l v chng phi on kt, bnh ng, tn trng, thng yu, gip ln nhau. C trch nhim chm lo, bo v hnh phc gia nh, nui dy con ci. Con ci phi hiu tho vi ng b, b m. Gia nh vn ho yu cu cn phi thc hin tt k hoch ha gia nh, phi gi gn v sinh, mi trng sng. Phi c np sng vn minh, lnh mnh, thng xuyn luyn tp th dc, th thao. on kt xm ging, tham gia cc hot ng n n p ngha, tch cc gip nhau trong lc kh khn, hon nn, trong lao ng sn xut, gip

i hc Vinh

Tp ch khoa hc, tp XXXVI, s 3b-2007 chun Gia nh vn hocn cha t mc tiu ra. qu trnh xy dng gia nh vn ha t hiu qu, cht lng v bn vng, chng ta cn thc hin ng b nhiu gii php, trong , gio dc gia nh c xem nh l mt trong nhng gii php quan trng, quyt nh nht.

nhau pht trin kinh t, xa i, gim ngho... Th ba, gia nh vn ha phi t chc lao ng, sn xut, kinh doanh, cng tc, hc tp t nng sut, cht lng v hiu qu. y l ni dung ht sc quan trng, va th hin chc nng c bn ca gia nh, va l mt trong nhng yu cu c bn ca gia nh vn ho. Chng ta ang trong thi k qu ln CNXH, kinh t cn kh khn, i sng vt cht cn nhiu thiu thn. Do vy, mi gia nh cn phi t chc lao ng sn xut nhm n nh v kinh t, khng ngng nng cao mc sng. Gia nh cn l n v tiu dng, nn ch trng chi tiu cho hp l, tit kim, trnh lng ph. Phi c k hoch pht trin kinh t gia nh, nng cao i sng vt cht, vn ha, tinh thn cho cc thnh vin. Cc thnh vin gia nh cn phi tch cc hc tp, cng tc, tham gia cc hot ng on th, x hi... Trn y l nhng tiu chun c bn ca gia nh vn ho. thc hin tt, cn s n lc to ln ca mi c nhn, gia nh, t chc x hi. Qu trnh t chc, xy dng gia nh vn ho cho n nay t c nhng kt qu nht nh. Nhiu a phng thu ht c ng o nhn dn tham gia. S lng ng k xy dng gia nh vn ho v t l c cng nhn gia nh vn ho kh cao, c nhiu gia nh t danh hiu gia nh vn ho tiu biu cc cp. Song, so vi yu cu x hi, t l gia nh t

2. V tr v ni dung ca gio dc gia nh

- V tr ca gio dc gia nh rt quan trng trong h thng gio dc quc gia. Gio dc l mt trong nhng chc nng c bn ca gia nh, l mt trong ba b phn cu thnh ca nn gio dc hin i. l s kt hp bin chng, gn b hu c gia gio dc gia nh, gio dc nh trng v gio dc x hi. Gio dc gia nh va l mt khoa hc, va l mt ngh thut. Gio dc gia nh l s tc ng thng xuyn, t gic, c h thng v c mc ch n s pht trin ton din ca con ngi. Cc thnh vin gia nh gm nhng ngi chung sng trong cng mt khng gian sinh tn, trn c s quan h hn nhn v quan h huyt thng, cng gn b bng tnh cm, bng trch nhim, cng c quan h chung v kinh t... Nn c trng ca gio dc gia nh mang nng tnh tnh cm, xc cm, c bit, t gic v t gio dc. Ngoi ra, gio dc gia nh cn da trn c s ca tnh yu thng v trch nhim rut tht. Gio dc gia nh nhm b sung, hon thin thm cho gio dc nh trng v x hi. D gio dc nh trng, gio dc x hi ng vai tr rt quan trng. Nhng gio dc gia nh c nhng ni dung v phng

i hc Vinh

Tp ch khoa hc, tp XXXVI, s 3b-2007 tin b th mi c nhn, gia nh phi k tha. c bit, trong xu th hi nhp, khu vc ha, quc t ha, cn gio dc thc o c truyn thng tt p ca gia nh, dng h, dn tc. Nhng ni dung nh: knh gi, yu tr, tnh tng thn, tng i, lng trung thc, tn trng s tht, khim tn, dng cm... cn c ch trng. Phi gio dc nhng ni dung ny c bn lnh, bit tn trng, bo v ci ng, ci tt, ci p, ng thi bit ln n ci c, ci xu. Ngoi ra, cn ch trng gio dc tnh cn c, chu kh, tnh nng ng, sng to; gio dc c tnh hiu hc, sng lc quan, c tnh, c ngha, giu lng nhn i, v tha v bao dung. Song song vi gio dc truyn thng, cn phi tip thu nhng tinh hoa vn ho ca thi i. T , nhm thc hin thnh cng ni dung xy dng gia nh vn ho, xy dng gia nh no m, ho thun, tin b v hnh phc bn vng. Th hai: gio dc thc tn trng v chp hnh ng ch trng ca ng, chnh sch, php lut ca Nh nc. y ang l vn bc xc ca x hi. H thng php lut ca chng ta khng ngng c cng c v hon thin. Song, thc chp hnh ca mt b phn ln trong dn c cha tt. Nhiu thnh vin gia nh cha hiu bit nhiu v lut, hoc m lut, nn hin tng vi phm php lut cn ph bin. Vic b tr hc tp, tm hiu v thi hnh php lut trong nh trng v cc t chc x hi cha nhiu. Do vy, cc gia nh v thnh vin phi t gic tm hiu, tuyn truyn, vn ng, gip nhau hc tp v thc hin. Trong ,

php c th mang li hiu qu ln khng th thay th c. Trong x hi hin i, gio dc gia nh l mt b phn quan trng hp thnh h thng gio dc x hi nhm xy dng v pht trin con ngi mt cch ton din. Cng vi gio dc nh trng v gio dc x hi, gio dc gia nh gp phn to ra nhng con ngi phm cht, o c, nng lc chuyn mn, th cht v thc cng dn. H s gp phn thc hin thng li mc tiu dn giu, nc mnh, x hi cng bng, dn ch, vn minh. Do vy, vn gio dc gia nh ngy cng c quan tm, ch trng nc ta. - Ni dung ca gio dc gia nh rt a dng, phong ph. Gio dc gia nh l mt qu trnh thng xuyn, lin tc, c quy nh bi ch kinh t- x hi, m c bn l h t tng, chun mc o c, h thng gi tr v trnh vn ho ca x hi. Do vy, ni dung ca gio dc gia nh hin nay nc ta c bn thng nht vi ni dung gio dc chung ca nh trng v x hi (c th khc nhau v mc ), c th cn ch trng cc ni dung sau: Th nht: gio dc cho cc th h trong gia nh cn phi k tha, gi gn v pht huy cc gi tr o c tt p ca gia nh truyn thng Vit Nam. o c, nhn cch l nhng c trng c bn ca phm cht c nhn. Mi thi i, mi giai on lch s u c nhng quan nim o c khc nhau, quan nim v li sng, nhn cch khc nhau. Song, nhng c trng c bn, gi tr,

i hc Vinh

Tp ch khoa hc, tp XXXVI, s 3b-2007 trng, x hi mi ch p ng c nhng ni dung c bn. Gio dc vn ho v tri thc khoa hc nhm khng ngng nng cao trnh lc lng sn xut ngay trong chnh tng gia nh. Ch khi c trang b y tri thc vn ho v khoa hc th mi c s hiu su, bit rng, mi c t duy khoa hc, mi c s nh hng gi tr ng n. Hn na, c trnh vn ho, mi c iu kin, kh nng tip thu cc ni dung tri thc khoa hc khc Trong phm vi gia nh, ngi ln phi c trch nhim chun b nng lc cho th h tr, nng cao trnh cho cc thnh vin gia nh. Do vy, cc gia nh phi ch ng, tch cc hc hi, hng dn nhau khng ngng nng cao trnh vn ho, tri thc khoa hcVi tinh thn , ni dung gio dc vn ho, tri thc khoa hc ang tng bc tr thnh ni dung quan trng ca gio dc gia nh. Th t, gio dc v cc quan h bnh ng, thng yu, c trch nhim, cng chia s, cng gnh vc cng vic thc hin cc chc nng c bn ca gia nh v ngha v vi x hi. Trong quan h gia cc thnh vin gia nh, cn cp hai mi quan h c bn nht, l quan h hn nhn v quan h huyt thng. Hn nhn l mt hnh thc quan h tnh giao gia nam v n, nhm tho mn cc nhu cu v tm, sinh l, tnh cm v m bo ti sn xut ra con ngi. y l chc nng c trng ca gia nh, do v chng quyt nh. Nn s thng cm, chia s, cng gnh vc l rt cn thit. Trong gia nh cn

cn ch trng xy dng gia nh Vit Nam hin nay phi trn c s ch hn nhn t nguyn, tin b. Phi gip mi ngi trong gia nh hiu r hn nhn t nguyn, tin b l bc pht trin t nhin ca tnh yu chn chnh. Trnh hn nhn cng p, v li. T , mi thnh vin gia nh c quyn t do la chn ngi bn i tng lai theo mun, to c s cho hnh phc bn vng. Song, hn nhn t nguyn khng bc b s quan tm, hng dn, chia s tm t, tnh cm ca cc bc cha m nhng khng c p buc. Quyt nh cui cng l do mi c nhn m cc thnh vin phi tn trng. iu quan trng l mi ngi hiu c yu, ly ai l quyn t do la chn ca mi c nhn, nhng phi ch n kinh nghim ca cc th h trc, phi m bo hn nhn v mt php l; phi thc hin ch hn nhn mt v, mt chng Hiu c nhng vn ny, cc thnh vin gia nh, c bit l th h tr s ch ng trong tnh yu, hn nhn, trong gi gn, bo v hnh phc gia nh, tch cc, hng say xy dng gia nh vn ho. Th ba: gio dc vn ho, tri thc khoa hc. y l ni dung quan trng ca gio dc gia nh. Trc y, cc gia nh thng quan nim gio dc vn ho, tri thc khoa hc l chc nng ca nh trng. iu ng, nhng cha . mi ngi khng ngng nng cao trnh vn ho, tri thc khoa hc, gia nh phi tch cc tham gia. Tri thc vn ho, khoa hc ca nhn loi v cng s, v ngy cng tng nhanh. Trong khi , gio dc nh

i hc Vinh

Tp ch khoa hc, tp XXXVI, s 3b-2007 vy, gia nh cn gio dc cc thnh vin c thi lao ng ng, lao ng c k lut, c k thut, nng sut, cht lng v hiu qu cao; phi gio dc mi ngi c thc tit kim, cn c, chu kh, chm ch lao ng sn xut; bit trn trng thnh qu lao ng. Kin quyt u tranh chng cc hin tng chy li, li, xa hoa, lng ph, t tng lm di, lm u. Chng di tr, gian ln thng mi Th su, gio dc cc gia nh v thnh vin gia nh thm nhun vic xy dng gia nh vn ho va l trch nhim, ngha v; va l quyn li; va l mc tiu, ng lc, l c s ca gia nh hnh phc. ng thi, xy dng gia nh vn ho phi gn b vi vic xy dng khi, xm vn ho, lng vn ho, n v vn ho; gn vi vic hnh thnh, xc lp v cng c tng bc cc quan h gn b vi cng ng, vi cc t chc ngoi gia nh; gn vi vic thc hin hng c, quy c, cc phong tc, tp qun tin b. Gia nh cng phi gio dc cc thnh vin hiu v thc hin c hiu qu quy ch dn ch c s trong mi lng, x, trong mi gia nh. c bit, gia nh cng chc nh nc, phi ng vin, gip nhau nhn thc v thc hin tt quyt nh s 129/ 2007/ QTTG ngy 02/ 8/ 2007 ca Th tng Chnh ph v Quy ch vn ho cng s ti cc c quan hnh chnh nh nc. y l mt vn bn mi ra i, rt c ngha i vi vic tu dng, rn luyn n np, hnh vi ng x ca cn b cng chc. ng thi, thc hin tt Quy ch ny, s c tc dng to ln i vi qu

m bo tt quyn bnh ng gia v v chng, gia nam v n. Phi nhn nhn, nh gi ng vai tr, v tr ca ngi ph n, ngi v trong gia nh v trong x hi. Ngi ph n, ngi m l ngi gn gi nht i vi con ci, ngi qun xuyn nhiu cng vic trong gia nh. Thc t x hi cng khng nh rng: ng sau mi ngi n ng thnh t lun c bn tay ca mt ngi ph n. Hn na, s tc ng, chi phi ca ngi ph n n cc thnh vin gia nh l khng nh. Do vy, vic thc hin bnh ng, tn trng ph n, to iu kin nng cao trnh cho ngi ph n l iu ht sc cn thit. Vn kin i hi ton quc ln th IX ca ng nu: Thc hin quyn bnh ng ca ph n trong gio dc, o to v to iu kin thun li cho ph n c nng cao trnh v mi mt [5, 292-293]. Th nm, gio dc tinh thn, thc lao ng, nng lc pht trin kinh t gia nh. Lao ng sn xut, pht trin kinh t va l chc nng ca gia nh, va l yu cu ca vic xy dng gia nh vn ho. Gio dc gia nh l lm cho mi ngi hiu r vic xy dng gia nh cn phi gn b v tr thnh mt b phn ca chin lc pht trin kinh tx hi. Trong iu kin Vit Nam hin nay, hu ht cc gia nh cn c thu nhp thp, kinh t cha n nh, cc gia nh cn gio dc mi thnh vin nhn thc c kh nng kinh t gia nh, t , tm cch t chc sn xut, kinh doanh c hiu qu to iu kin, tin v vt cht thc hin cc yu cu khc. Mun

10

i hc Vinh

Tp ch khoa hc, tp XXXVI, s 3b-2007 gn gi nhau, h c th trao i, tm s, truyn t nhng kin thc, kinh nghim v gii tnh ht sc b ch cho th h tr. Cng t cc mi quan h , th h tr cng khng cm thy ngi ngng, xu h khi tm s, trao i nhng vn kn o, ring tdn dn, cc em s hiu bit c nhiu v cc vn gii tnh, to iu kin cc em c th ch ng trong cuc sng ring t ca mnh. Nh vy, gio dc gia nh c v tr ht sc quan trng v c th hin trn tt c mi lnh vc ca i sng x hi. Vic xy dng gia nh vn ho mun t hiu qu cao, khng th khng quan tm, ch trng n vai tr ca gio dc gia nh. Nhng thc hin tt gio dc gia nh, cn phi p ng mt s yu cu nht nh.

trnh xy dng gia nh vn ho nc ta hin nay. Th by, gio dc kinh nghim sng, tnh t lp, gio dc gii tnh, thm m, thc cng ng cho cc thnh vin gia nh. Kinh nghim sng l s c rt, hc hi qua nhiu th h con ngi c th ng x mt cch tt hn cho hin ti. kha cnh ny, nhng ngi gi c, b, m c u th; do vy, cn ph bin, tuyn truyn, gio dc mi ngi; c bit l th h tr c th tip thu, hc hi, bin thnh kh nng hin ti ca mnh. Gio dc gia nh phi hng vo vic to lp cho tr tinh thn t lp, t ch, thc t rn luyn, tnh nng ng, nhy bn; tnh ch ng, sng to, dm ngh, dm lm, t chun b cho th h tr s t tin bc vo cuc sng hin i ang din ra ht sc phc tp. Gio dc gii tnh l vn cn mi nc ta. Cc on th, cc t chc x hi v nh trng cha thc hin c nhiu. Vit Nam, i a s nhn dn cn ngi ni n gii tnh, xem y l vn t nh nn t a ra trao i, bn bc cng s, trng hc cng nh cc t chc ngoi x hi. Song, y l vn quan trng, mang tnh cp bch. Nu khng c nh hng, gio dc kp thi, hu qu s rt ln i vi th h tr trong gia nh v cho c x hi. Xt v c trng, gio dc gia nh rt c li th trong lnh vc ny. Cc thnh vin gia nh nh b, m, anh, chu c th l nhng nh gio dc v gii. Trn c s quan h tnh cm rut tht,

3. Mt s yu cu nhm nng cao hiu qu ca gio dc gia nh

3.1. Yu cu v nhn thc Th nht, phi nhn thc c vai tr, tm quan trng ca gio dc gia nh. y l mt trong nhng chc nng c bn ca gia nh. L mt b phn khng kht, gn b hu c v khng th tch ri gio dc nh trng v gio dc x hi. S yu km, li lng bt c khu no cng u hn ch n kt qu gio dc ni chung, kt qu xy dng gia nh ni ring. iu11 ca Lut gio dc Vit Nam quy nh: Mi t chc, gia nh v cng dn u c trch nhim tham gia s nghip gio dc, xy dng phong tro hc tp v mi trng gio dc lnh mnh, phi hp vi nh trng thc hin mc tiu

11

i hc Vinh

Tp ch khoa hc, tp XXXVI, s 3b-2007 m v ngi ln phi khng ngng nng cao trnh vn ho, trnh nhn thc v mi lnh vc ca i sng x hi, trong , nhng kin thc v gia nh l ht sc quan trng. C trnh vn ho, mi nng cao c trnh nhn thc, mi c c lng tri thc nht nh. C trnh vn ho mi c th i mi c ni dung, phng php gio dc. Cc thnh vin gia nh, c bit l ng, b, cha, m mi c iu kin gio dc, tuyn truyn, ph bin cho nhau v cho con chu cc tri thc khoa hc, kin thc v gia nh, x hi. Mun thc hin tt gio dc gia nh, mi thnh vin gia nh phi hiu bit v gia nh, nht l gia nh vn ho. Phi gio dc cho cc thnh vin gia nh v nhng nt p, nhng yu cu ca vic xy dng gia nh vn ho mi nc ta hin nay. Song, cng phi nhn thc c cc yu t tin tin, hin i ca gia nh trn th gii, t tip thu, vn dng trong xy dng gia nh vn ho Vit Nam ph hp vi giai on lch s mi. 3.2. Yu cu v thc tin - Th nht, ton b h thng chnh tr, cng nh cc gia nh phi tham gia tch cc vo vic cng c, xy dng, pht trin gia nh. Phi xy dng chin lc pht trin gia nh bn vng; ng thi tin hnh nghin cu, tng kt, nh gi thc trng ca cng tc gio dc gia nh trong thi gian qua. Qua tng kt, nh gi, s nhn bit c nhng u, khuyt im, nhng thnh tu v hn ch, nhng mt lm c v cha c, t rt ra bi hc kinh nghim, xut chin lc mi cho gio dc gia nh.

gio dc [6, 3]. Trnh tnh trng ph thc vic gio dc cho nh trng, x hi. Gio dc gia nh va l trch nhim, ngha v, quyn li, va l iu kin xy dng v gi vng hnh phc gia nh. Th hai, nhn thc c tnh c th, v nhng li th ca gio dc gia nh. T , thc c s cn thit v i mi ni dung, phng php gio dc gia nh. Gio dc gia nh c nhiu li th. Trc ht l sc mnh cm ho, thuyt phc to ln. S tip xc thng xuyn, gn gi v nhy cm trong gia nh cho php cc thnh vin hiu r c im v tnh cch, tm l, s thch, nng lc nhn thc ca nhau. ng thi, cng t tnh c th , cho php hnh thnh nn cc ni dung, hnh thc, phng php gio dc ph hp, nng ng, a dng, v c hiu qu. Ni dung gio dc gia nh th hin mt cch ton din, nhng ngn gn. Ngn ng biu t thng l ngn ng ni, d hiu. Qu trnh gio dc gia nh c th thng qua tr chuyn, trao i lc lm vic, lc ngh ngi, th gin v c th ngay c trong ba n. Ngha l trong mi mi trng khng gian, thi gian Th ba, phi nhn thc c tm quan trng ca vic nng cao trnh vn ho, tri thc, s hiu bit cc vn chnh tr- x hi ca cc thnh vin gia nh. Ch tch H Ch Minh khng nh: Mt dn tc dt l mt dn tc yu. Gia nh cng vy, mt c nhn yu km, s nh hng c gia inh. Do vy, cc thnh vin gia nh, nht l b,

12

i hc Vinh

Tp ch khoa hc, tp XXXVI, s 3b-2007 va c th, ph hp vi gia nh, a phng, x hi ph hp mc tiu pht trin ngun nhn lc, ph hp vi ni dung, yu cu ca xy dng gia nh vn ho. V phng php, ch trng s dng tng hp nhiu phng php khc nhau. Kt hp c phng php truyn thng v hin i nh: gio dc truyn thng gia nh, dng h; khch l vt cht, tinh thn trong , ch trng phng php nu gng. ng b, cha m phi gio dc con ci bng chnh tm gng ca mnh. Trc ht phi t gio dc, t hc tp nng cao trnh , kinh nghim sng, ng thi, t tu dng, rn luyn v chuyn mn, t cch, o c, sng c uy tn trong gia nh v x hi. Tm gng ca b, m, ca ngi ln trong gia nh l s gio dc trc tip v c hiu qu nht. iu 82 Lut gio dc ca Nc cng ho x hi ch ngha Vit Nam quy nh trch nhim ca gia nh: Mi ngi trong gia nh c trch nhim xy dng gia nh vn ho, to mi trng thun li cho vic pht trin v o c, tr tu, th cht, thm m ca con em; ngi ln tui c trch nhim gio dc, lm gng cho con em, cng nh trng nng cao cht lng, hiu qu gio dc [6, 22]. Tm li: Gio dc gia nh c ni dung ton din, n l b phn khng th thiu ca s nghip gio dc quc dn. Vic tm kim, xut nhng gii php nhm nng cao hiu qu ca gio dc gia nh ang rt c quan tm, ch trng, nht l trong phong tro xy dng gia nh vn ho nc ta hin nay.

- Th hai, phi coi trng v phi hp mt cch nhp nhng, thng xuyn vi gio dc nh trng v gio dc x hi. Tc gi Nguyn Linh Khiu cho rng Mi loi hnh gio dc u c vai tr v v tr khng th thay th trong vic hnh thnh con ngi Vit Nam mi, nhng gio dc gia nh vi nhng c trng ring ca mnh c ngha c bit quan trng trong giai on i mi v hi nhp Quc t hin nay [7, 32]. y l ba loi hnh gio dc c mi quan h tng h ln nhau. S phi hp ny s to kh nng hnh thnh mt h thng gio dc ng b, c hiu qu. c c nh hng tt cho gio dc gia nh, b, m, ngi ln tui phi phi hp vi nh trng, vi ngi ph trch cc n v, t chc x hi nm c mt cch c th, thng xuyn v tnh hnh hot ng, hc tp ca con ci, ca cc thnh vin gia nh ni h ang, hc tp, cng tc.. T , c s gio dc mt cch su st hn, hiu qu hn. Cc gia nh phi tham gia tch cc vo cng tc xy dng gia nh vn ho mi, lng vn ho, khi, xm vn ho, xy dng i sng vn ho khu dn c. Tch cc tham gia, v tham gia c hiu qu cuc vn ng Gia nh ng, b, cha m mu mc, con chu hiu tho. Th ba, phi khng ngng i mi ni dung v phng php gio dc gia nh. V ni dung, gio dc gia nh phi ton din; nhng phi st vi iu kin kinh t- x hi ca t nc v xu th ca thi i; va mang tnh ph qut,

13

i hc Vinh

Tp ch khoa hc, tp XXXVI, s 3b-2007

Ti liu Tham Kho

[1] ng Cng sn Vit Nam, Vn kin i hi i biu ton quc ln th VIII, NXB Chnh tr quc gia, H Ni, 1996. [2] ng Cng sn Vit Nam, Vn kin i hi i biu ton quc ln th IX, NXB Chnh tr quc gia, H Ni, 2001. [3] H Ch Minh, Ton tp, tp IX, NXB Chnh tr quc gia, H Ni, 1996. [4] ng Cng sn Vit Nam, Ch th 27- CT/T, ngy 12- 4- 1998. [5] ng Cng sn Vit Nam, Vn kin i hi i biu ton quc ln th IX, NXB Chnh tr quc gia, H Ni, 2001. [6] Quc hi nc Cng ho x hi ch ngha Vit Nam, Lut gio dc, 1998. [7] Nguyn Linh Khiu, Gio dc gia nh hng ti xy dng con ngi thi k y mnh cng nghip ho, hin i ho, Tp ch Cng sn, s 12/2006.

summary
Family education- the major way to build cultural families in Vietnam nowadays
In this acticle, we presented and analyzed main contents in family education such as: moral education, traditional education, law education, physical education and sex education. And we also suggested some basic requirements of awareness and reality to improve the effectiveness of family education in our country nowadays.

(a) Khoa Gio dc chnh tr, trng i hc Vinh.

14