Khung php l v mua bn v sp nhp doanh nghip (M&A) ti Vit Nam

Tom, Nguyen Bin tp vin tp ch khoa hc tng hp 1. t vn Vit Nam, mt quc gia ang pht trin, hin c khong hn 500 ngn doanh nghip, trong s lng doanh nghip va v nh chim khong hn 90%. Ngoi ra, vi s ra i ca th trng chng khon (Vit Nam hin ti c 2 sn chng khon vi tng s lng doanh nghip nim yt n cui thng 9/2011 l khong 695 v khong 1 ngn cng ty i chng cha nim yt trn th trng chng khon) l mt iu kin thun li cho vic chuyn nhng c phn d dng i vi cc c ng ca cng ty. Do c s lng doanh nghip va v nh ln, cng vi s pht trin ca th trng chng khon, do hot ng M&A s l mt hnh thc rt quan trng qua gip cc doanh nghip va v nh ca Vit Nam ngy cng ln mnh hn thng qua vic bn c phn cho cc doanh nghip ln hn (hnh thc M&A). Ngoi ra, hot ng M&A cn gip cc doanh nghip Vit Nam m rng u t sang nhiu lnh vc kinh t khc nhau v hnh thnh nn cc cng ty ln sc cnh tranh vi cc cng ty nc ngoi. Trong nhng nm qua, Vit Nam ghi nhn nhiu thng v M&A vi gi tr giao dch ngy cng tng. Nm 2006 s thng v M&A l 38 vi tng gi tr giao dch l 229 triu USD, n nm 2010 s thng v M&A l 345 vi tng gi tr 1,75 t USD. Tuy nhin, vic thc hin M&A Vit Nam ang gp phi nhng kh khn v phng din php l, bi v khung php l cho M&A cha hon chnh, cha y v nm ri rc cc vn bn lut khc nhau, hn na, s khng nht qun v nh ngha, cch hiu M&A cng to nn kh khn cho cc cng ty mun thc hin M&A. Trong thi gian qua cng ghi nhn nhiu thng

v M&A gp kh khn v mt th tc v hp nht vn ch s hu (theo cch hiu ca c quan ng k kinh doanh l vn ch s hu sau sp nhp l tng vn ca hai cng ty) nh v H Tin 1 sp nhp vo H Tin 2, v cng ty D c MPK c xem l nh u t nc ngoi (bi v c t l s hu ca nh u t nc ngoi l 4%) nn khng c phn phi dc phm. V i nhng kh khn nu trn, nghin cu ny c thc hin nh gi tnh y v hon thin ca khung php l hin ti t a ra nhng kin ngh ph hp cho vic hnh thnh mt th trng M&A Vit Nam. Mc ch nghin cu ca nghin cu ny l nh gi li thc trng php l v nhng kh khn trong qu trnh thc hin M&A Vit Nam, trong thi gian t khi th trng chng khon (TTCK) Vit Nam c hnh thnh n khi hon thnh nghin cu ny, t a ra nhng kin ngh gp phn ho n thin khung php l v M&A Vit Nam. 2. Cu hi nghin cu V i mc ch nghin cu nh vy, cu hi nghin cu t ra l: (1) c cn thit ban hnh mt vn bn php lut ring cho hot ng M&A hay l b xung v sa i khung php l hin ti v M&A; (2) c cn thit hnh thnh mt th trng M&A hay l xem M&A l cch thc t chc li doanh nghip. 3. i tng v phm vi nghin cu Hot ng M&A din ra rt phc tp v n lin quan ti rt nhiu vn bn lut khc nhau v cc ngnh ngh khc nhau, v vy M&A cng c nhng c th khc nhau, chng hn M&A ca cc Ngn hng thng mi s khc so vi cc cng ty chng khon, cng nh cc doanh nghip thng thng. Ngoi ra, cc loi hnh cng ty khc nhau th hot ng M&A cng s khc nhau, M&A ca cc cng ty trch nhim hu hn (TNHH) s khc so vi cng ty c phn (CTCP), trong , trong cng ty c phn li chia ra, cng ty c phn i

chng v cng ty c phn cha i chng th hot ng M&A cng s khc nhau v phng din php l. Tuy nhin, i tng nghin cu trong nghin cu ny l cc cng ty c phn v cng ty TNHH nhng vi iu kin l sp c phn ha; phm vi nghin cu l hot ng M&A ca cc cng ty thuc cc tt c cc ngnh ngh, tr cc Ngn hng thng mi, cng ty chng khon, cc cng ty thuc lnh vc vin thong, cng nh hot ng c phn ho ca doanh nghip nh nc. 4. Phng php nghin cu Phng php nghin cu c s dng tr li cu hi nghin cu l ty theo cc chng khc nhau m phng php phn tch din dch hay quy np c thc hin, ngoi ra phng php m t hin tng cng c s dng trong nghin cu ny. 5. K t cu ca nghin cu K t cu ca nghin cu ny gm ba (03) chng. Chng 1, tng quan v ho t ng mua bn v sp nhp (M&A), chng ny gii thiu mt cch chung nht v nhng nh ngha M&A, cch thc tin hnh M&A, cc loi hnh M&A, cng nh cch thc tin hnh M&A theo php lut Vit Nam. Chng 2, nh gi tnh hon thin v y ca khung php l cho hot ng M&A Vit Nam, chng ny phn tch thc trng khung php l v nhng kh khn khi thc hin M&A Vit Nam. Chng 3, Kt lun v kin ngh, chng ny a ra nhng kt lun v khung php l t xut nhng kin ngh gp phn hon thin khung php l Vit Nam.

CHNG 1: TNG QUAN V HOT NG MUA BN V SP NHP DOANH NGHIP 1. Tng quan v M&A 1.1. nh ngha M&A Thut ng M&A ch mi ph bin Vit Nam trong nhng nm gn y, khi th trng chng khon Vit Nam bt u pht trin v tng trng nng t nm 2006. Tn ting Anh ca thut ng ny l Merger & Acquisition (M&A) c ngha l sp nhp v mua li. M&A c hiu l khi mt cng ty mua li mt phn hoc ton b c phn (phn vn gp) ca mt cng ty khc ginh quyn kim sot hoc chi phi hot ng ca cng ty . Trong trng hp, mt cng ty mua c phn (phn vn gp) ca mt cng ty khc nhng cha th kim sot hoc chi phi cng ty hot ng1 ca cng ty th vic mua li c phn (phn vn gp) ny khng c xem l hot ng M&A. Tuy nhin, trn thc t hot ng M&A c rt nhiu bin dng khc nhau, ch khng n gin nh nh ngha c nu trn. Trng hp 1: Cng ty A c vn thc gp ca c ng l 100 t ng, cng ty B mua li 10% c phn ca cng ty A, vi t l s hu ny B cha th kim sot hoc chi phi hot ng ca cng ty B. Nhng nu nh cc thnh vin Hi ng qun tr ca B iu nm gi c phn v chim a s gh trong Hi ng qun tr ca A, th lc ny r rng, cng ty B hon ton c th chi phi v kim sot hot ng ca A. Nh vy, theo nh ngha trn, y cng l mt hot ng M&A, mc d vi t l m B s hu th cha th kim sot cng ty A.

Kim sot hay chi phi trong nghin cu ny c hiu l c th chi phi chnh sch ti tnh, chnh sch nhn s, chin lc pht trin ca cng ty.

Trng hp 2: Cng ty C c 5 cng ty con l C1, C2, C3, C4, C5. Do mun s hu c phn ca D cho mt mc ch no , C mua li 5% c phn ca D v cc cng ty con ca C, mi cng ty nm gi 15% c p hn ca D trc . R rng, C v cc cng ty con [tm gi l nhm cng ty C] nm gi 90% c phn ca D, vi t l ny, nhm cng ty C hon ton c th kim sot hot ng ca D. Nh vy, mc d C ch mua li 5% c phn t D, nhng C hon ton c th kim sot hot ng ca D (do C v cc cng ty con nm gi ln n 90% c phn ca D). Theo nh ngha nh trn, y cng l hot ng M&A. Trng hp 3: Chng hn cng ty c phn u t KanTa (KanTa Holdings) c cng ty con l cng ty qun l qu u t KTH. KTH ang qun l mt qu u t c tn l KTH FUND vi quy m ln n 1.000 t ng. Do mun u t sang lnh vc khai khong, KanTa Holdings mua li 10% c phn ca cng ty c phn khong sn Si Gn (SGR). Nhng hin ti qu KTH FUND ang nm gi 50% c phn ca SGR. Nh vy, mc d ch s hu 10%, nhng KanTa Holdings hon ton c th kim sot v chi phi gn nh mi hot ng ca SGR. Do , mc d ch mua li 10% c phn v theo nh ngha nh trn, hnh ng mua li 10% c phn ca SGR c xem l hot ng M&A. Trng hp 4: Cng ty c phn u t MeKong c 70 c ng, do ang trong tnh trng kh khn v ti chnh, buc MeKong phi tng vn ch s hu bng cch bn 25% c phn cho cng ty thp Bc Vit. Hp ng mua bn c phn gia MeKong v Bc Vit c iu khon: K t ngy tr thnh c ng chnh thc, mi chnh sch ti chnh, chnh sch nhn s, chin lc u t v pht trin phi c Bc Vit chp thun thng qua ngi i din vn ca Bc Vit ti MeKong. Ngo i ra, theo hp ng mua c phn th s gh trong Hi ng qun tr ca MeKong c c nh l 7 v s gh hi ng qun tr ginh cho Bc Vit ti MeKong c c nh l 4, ch tch Hi ng qun tr phi l ngi i din vn ca Bc Vit ti MeKong v tt c

nhng tha thun ny phi c th ch ha trong iu l cng ty v quy ch lm vic ca Hi ng qun tr v phi c i hi c ng thng qua. R rng rng, vi t l 25% ti MeKong, th Bc Vit cha th chi phi v kim sot mi hot ng ca MeKong, nhng vi nhng iu khon c tha thun trong hp ng th MeKong ginh quyn kim sot v iu hnh cho Bc Vit. Nh vy, y chnh l hot ng M&A theo nh ngha c cp. Vi b n v d nh trn cho thy rng, hot ng M&A trong thc t din ra nhiu h nh th c khc nhau v v cng phc tp. iu ny cho th y rng, vic mt cng ty no mua li mt t l c phn (phn vn gp) cha t l chi phi mt cng ty khc, nhng hon ton c th chi phi v kim sot mi hot ng ca cng ty theo tng trng hp khc nhau. Nh vy, trn thc t a ra mt nh ngha chnh xc v nht qun v M&A l tng i kh khn.

1.2 nh ngha M&A theo php lut Vit Nam Cc quy nh v M&A ca Vit Nam tn ti nhiu vn bn lut khc nhau nh Lut doanh nghip 2005, Lut u t 2005, Lut cnh tranh 2006, Thng t s 04/2010/TT-NHNN ngy 11/2/2010 quy nh v vic sp nhp, hp nht, mua li t chc tn dng. Sau y, chng ta s tm hiu cc quy nh v M&A trong tng vn bn lut khc nhau. - Theo tinh thn ca Lut doanh nghip 2005, ho t ng M&A tn ti cc dng sau y: H p nht doanh nghip (khon 1, iu 152, Lut doanh nghip 2005): Hai ho c mt s cng ty cng loi (sau y gi l cng ty b hp nht) c th hp nht thnh mt cng ty mi (sau y gi l cng ty hp nht) bng cch

chuyn ton b ti sn, quyn, ngha v v li ch hp php sang cng ty hp nht, ng thi chm dt tn ti ca cc cng ty b hp nht. Sp nhp doanh nghip (khon 1, iu 153, Lut doanh nghip 2005): Mt ho c mt s cng ty cng loi (sau y gi l cng ty b sp nhp) c th sp nhp vo mt cng ty khc (sau y gi l cng ty nhn sp nhp) bng cch chuyn to n b ti sn, quyn, ngha v v li ch hp php sang cng ty nhn sp nhp, ng thi chm dt s tn ti ca cng ty b sp nhp. Mua bn c phn (iu 79, khon 1, im d, Lut doanh nghip 2005): C ng ca mt cng ty c quyn chuyn nhng phn vn gp ca mnh cho c ng khc v ngi (nh u t) khc khng phi l c ng2. - Theo Lut u t 2005, M&A c th hin theo nhiu dng khc nhau: iu 17, khon 1, Lut u t nm 2005, khi thc hin mt d n u t, nh u t c th chuyn nhng mt phn hoc ton b d n cho nh u t khc. Nh vy, y chnh l ho t ng M&A ca d n chng khng phi l ho t ng lin quan n mua bn c phn. Ngoi ra, Theo iu 21, khon 5&6, Lut u t 2005, hnh thc M&A cn c th hin di dng: Mua c phn hoc gp vn tham gia qun l hot ng u t, u t thc hin vic sp nhp v mua li doanh nghip. Theo iu 17, Lut cnh tranh, th M&A c th hin di cc hnh thc sau:
2

Tr trng hp: Trong thi hn ba nm, k t ngy cng ty c cp Giy chng nhn ng k kinh doanh, c ng sng lp c quyn t do chuyn nhng c phn ph thng ca mnh cho c ng sng lp khc, nhng ch c chuyn nhng c phn ph thng ca mnh cho ngi khng phi l c ng sng lp nu c s chp thun ca i hi ng c ng. Trong trng hp ny, c ng d nh chuyn nhng c phn khng c quyn biu quyt v vic chuyn nhng cc c phn v ngi nhn chuyn nhng ng nhin tr thnh c ng sng lp ca cng ty.

Sp nhp doanh nghip l vic mt hoc mt s doanh nghip chuyn ton b ti sn, quyn, ngha v v li ch hp php ca m nh sang mt doanh nghip khc, ng thi chm dt s tn ti ca doanh nghip b sp nhp. H p nht doanh nghip l vic hai hoc nhiu doanh nghip chuyn ton b ti sn, quyn, ngha v v li ch hp php ca mnh hnh thnh mt doanh nghip mi, ng thi chm dt s tn ti ca cc doanh nghip b hp nht. Mua li doanh nghip l vic mt doanh nghip mua ton b hoc mt phn ti sn ca doanh nghip khc kim sot, chi phi ton b hoc mt ngnh ngh ca doanh nghip b mua li. Kt lun: Theo quy nh hin ti th php lut Vit Nam cha a ra mt nh ngha thng nht v c th cho hot ng M&A. Tht vy, M&A c ngha l sp nhp v mua li, nhng Lut doanh nghip 2005 ca Vit Nam chia M&A thnh ba dng l: Sp nhp, hp nht v mua li (c phn). Trong khi , Lut u t 2005, cng c cp n hot ng M&A, nhng khng nh ngha M&A. Ch rng, im khc bit chnh gia Lut doanh nghip 2005 v Lut u t 2005 l i tng iu chnh. Lut doanh nghip 2005 quy nh vic thnh lp v t chc hot ng ca mt cng ty. Sau , khi cng ty c thnh lp, n s tin hnh u t vo mt d n no , gi l d n u t v Lut u t ch yu iu chnh hot ng ca d n u t . Ngoi ra, i vi d n nc ngo i ln u u t vo Vit Nam, theo quy nh ca Lut u t 2005, b t buc phi c d n v d n chnh l cng ty (hay ni cch khch vic u t d n chnh l vic thnh lp cng ty iu hnh d n ). Do vy, trong trng hp ny, khi mt cng ty no mua li d n cng ng ngha vi vic cng ty mua li cng ty (vi iu kin l sau khi bn d n cng ty chm dt hot ng). Vi nhng lp

lun trn, cho thy rng, Lut u t cha quy nh c th vic mua li d n v mua li cng ty m ch quy nh chung chung, cha r rng. Lut cnh tranh 2006 v Lut doanh nghip 2005 ca Vit Nam, cng chia M&A thnh ba hnh thc (sp nhp, hp nht v mua li) nhng im khc nhau l: Lut doanh nghip 2005 khng a ra khi nim mua li doanh nghip m ch cp n mua li c phn, v mt phng din no hai khai nim ny l tng ng, nhng thc cht hai khi nim ny hon ton khc nhau. Bi v khi cng ty A mua li cng ty B th B tr thnh cng ty con ca A, cn mua c phn c th ch l vic nm gi mt t l c phn nht nh, chng hn mt nh u t no mua c phn ca mt cng ty c nim yt trn th trng chng khon. Ngoi ra, phn hp nht v sp nhp doanh nghip th c Lut doanh nghip 2005 v Lut cnh tranh 2006 iu quy nh nh nhau v hai lut ny ch cp n vic hp nht v sp nhp phn ti sn, quyn, ngha v v li ch hp php, ch khng quy nh phn ngun vn. iu ny hm rng, vic hp nht v sp nhp hai doanh nghip l s t nguyn ca hai cng ty ch khng th l s p buc. Tht vy, nu hai cng ty hp nht vi nhau to thnh mt cng ty mi v cng ty m i ny mang li gi tr cao hn cho c ng th vic hp nht ny mang tnh tch cc v ngc li. Sau y chng ta s phn tch gia hp nht hoc/v sp nhp i vi ti sn v ngun vn c iu g khc nhau hay khng? Hy xem v d sau y: Chng hn nh ng A, ng B v ng C gp mi ngi 3 t thnh lp cng ty ABC. Nh vy, ABC c ngun vn l 9 t. Sau ABC dng ngun vn c c mua xe t (ti sn) c gi tr l 2 t. Chng ta hy phn bit l, khi ABC bn chic xe i chnh l vic ABC bn ti sn ca cng ty, nhng cc c ng ca ABC khng c s thay i trong t l s hu. Ngc li, nu cng ty ABC bn c phn (tr gi 2 t) cho cng ty u t Nam nh tng vn ch s hu th r rng t l s hu ca ng

A, B v C c s thay i v quyn kim sot cng ty ca ng A, B v C c chia s cho cng ty u t Nam nh. Nh vy, vic bn ti sn v ngun vn l hai cu chuyn hon ton khc nhau. Tc gi cho rng vic nh ngha sp nhp v hp nht nh ca Lut doanh nghip v Lut cnh tranh l cha chnh xc. Bi v: Sp nhp doanh nghip l vic mt hoc mt s doanh nghip chuyn ton b ti sn, quyn, ngha v v li ch hp php ca m nh sang mt doanh nghip khc, ng thi chm dt s tn ti ca doanh nghip b sp nhp (nh ngha ca Lut doanh nghip v Lut u t). Quy nh ny nhn b ngoi c v hp l nhng phn tch k s thy nhng bt cp. Tht vy, mt cng ty A chng hn chuyn ton b ti sn, quyn v ngha v sang mt cng ty B bng cch no? ch c hai cch l bn v tng cho ti sn. Khi A bn ton b ti sn cho B th tin i vo cng ty A v nu sau A chp dt s tn ti th tin bn ti sn s c chia cho c ng ca A. Nh vy, vic sp nhp theo cch nh vy c th l khng ng nh tinh thn ca Lut doanh nghip 2005 v Lut cnh tranh 2006, c v nh tinh thn ca Lut doanh nghip v Lut cnh tranh l sau khi sp nhp th c ng ca cng ty A s tr thnh c ng ca cng ty B, nhng theo phn tch th quy nh ca hai lut ny dng nh khng hp l. V c ng A phi thc hin mt bc na l sau khi c tin t vic chia ti sn (A chm dt s tn ti), cc c ng ny phi tip tc mua c phn tr thnh c ng ca B. Nh vy, vic quy nh v mua bn v sp nhp theo quy nh ca hai lut ny li tng ng (quay tr v) vi vic quy nh nh mua c phn theo quy nh ca Lut doanh nghip v mua li doanh nghip theo quy nh ca Lut cnh tranh. Ni tm li, quy nh v hp nht v sp nhp doanh nghip phi l hp nht bn phn ngun vn ch khng th l phn ti sn nh theo nh ngha ca Lut doanh nghip 2005 v Lut cnh tranh 2006.

10

1.3 Phn loi M&A M&A c phn loi theo nhiu tiu ch v hnh thc khc nhau nh M&A theo chiu dc, M&A theo chiu ngang, M&A hn hp. Ch rng, vic phn lo i ngy c cc nh nghin cu phn loi cho mc ch tm hiu v cc xu hng M&A din ra trn thc t, ch php lut Vit Nam khng quy nh vic phn loi ny. M&A theo chiu dc: Khi tin hnh sn xut kinh doanh, phn ln cc cng ty thng phi tin hnh mua nguyn vt liu hoc s dng dch v ca cc cng ty khc phc v hot ng sn xut v kinh doanh. Cc cng ty cung cp nguyn vt liu hoc dch v gi l cc cng ty h tr trong mt chui cung ng nht nh. Nh vy, M&A din ra theo chiu dc, c ngha rng, mt cng ty no tin hnh mua li cc cng ty h tr lm ch chui cung ng ca mnh. V d: Cng ty sn xut t Quata, sn xut c mt chic t th cn rt nhiu linh kin v nguyn liu t cc nh cung cp khc nhau, chng hn cng ty A chuyn cung cp gh t, cng ty B chuyn cung cp ng c, cng ty C chuyn sn xut ph tng t. Nh vy, khi Quata mua li cc cng ty ny th Quata c th lm ch c chui cung ng trong qu trnh sn xut ca mnh, iu ny c th mang li nhiu li ch khc nhau. M&A theo chiu ngang: L trng hp mt cng ty mua li hoc sp nhp vi mt cng ty khc cng ngnh to thnh mt doanh nghip mi ln hn v th phn, m rng th trng, ti sn, ngun vn v ngun nhn lc. M&A theo chiu ngang s to nn mt cng ty c th phn ln v c th dn n tnh trng tp trung kinh t (c quyn kinh t), iu ny nh hng n tnh cnh tranh (dn n tnh trng c quyn) ca mt ngnh hay mt th trng ca mt sn phm no . V nh vy, M&A theo chiu ngang cn c iu chnh ca lut cnh tranh 2006 . Trong khi M&A theo chiu dc khng b iu chnh bi lut ny. Theo iu 18, Lut cnh tranh 2006, cm

11

ho t ng M&A gia hai hoc nhiu cng ty, nu nh cc cng ty ny sau khi M&A c th phn trn 50%. Ngoi ra, theo iu 20, khon 1, Lut cnh tranh 2006, th trong trng hp sau khi M&A, m th phn kt hp t 30-50%, th phi thng bo cho Cc qun l cnh tranh, trc khi tin hnh M&A. M&A hn hp: Trng hp ny xy ra khi mt cng ty no mun tr thnh mt Tp on kinh t (conglomerate, nh cc Chaebol ca Hn Quc hay Keiretsu ca Nht) th n s tin hnh mua li cc cng ty hot ng nhiu lnh vc khc nhau. Thng qua M&A, mc tiu tr thnh mt Tp on kinh t s rt d dng. V d, Cng ty c phn t Trng Hi mua li cng ty ch Thun Pht v cng ty vn ti Nng l mt minh chng cho trng hp M&A hn hp. Mc d, M&A c phn loi theo nhiu tiu ch khc nhau, nhng mc ch ca M&A l to ra mt cng ty mi v th phn, ti sn, quy m th trng, a dng ha sn phm v ngoi ra, M&A l m t con ng ph hp cho cc cng ty mun tr thnh mt Tp on kinh t a ngnh v bnh trng ra khp th gii.

1.4 Cch thc tin hnh v tham gia vo mt thng v M&A C nhiu cch thc khc nhau tin hnh mt thng v M&A, hay ni cch khc l cch thc cng ty no mun mua c phn ca mt cng ty khc vi t l s nm quyn chi phi. Sau y l cc cch thc tin hnh M&A ph bin Vit Nam. Cho mua cng khai: Trng hp ny xy ra khi mt cng ty A no , mun mua li (thu tm) mt cng ty i chng3(cng ty mc tiu). Th A s tin hnh cho mua cng khai vi mt mc gi nht nh i vi tt cc cc c
3

Hin ti, ch c Lut chng khon 2006 v cc vn bn di lut mi quy nh cho mua cng khai v i tng iu chnh l cc cng ty c phn i chng.

12

ng ca cng ty mc tiu. N u nh cc c ng ca cng ty mc tiu ng bn c phn ca m nh cho cng ty A, n mt t l m A c th kim sot ho c chi phi hot ng ca cng ty mc tiu, th lc ny cng ty mc tiu s tr thnh ca cng ty con ca cng ty A. y chnh l cch thc mua li mt cng ty bng hnh thc cho mua cng khai. Lut chng khon 2006 v Lut sa i b sung mt iu ca Lut chng khon 2006 khng a ra nh ngha v ch o mua cng khai m ch quy nh cch thc tin hnh cho mua cng khai (c quy nh ti iu 32).
Hp 1: Quy nh v cho mua cng khai iu 32 Lut chng khon 2006 c sa i 1. Cc trng hp sau y phi cho mua cng khai: a) Cho mua c phiu c quyn biu quyt, chng c h qu ng dn n vic s hu t hai mi lm phn trm tr ln c phiu, chng ch qu ang lu hnh ca mt cng ty i chng, qu ng; b) T chc, c nhn v ngi c lin quan nm gi t hai mi lm phn trm tr ln c phiu c quyn biu quyt, chng ch qu ca mt cng ty i chng, qu ng mua tip t mi phn trm tr ln c phiu c quyn biu quyt, chng ch qu ang lu hnh ca cng ty i chng, qu ng; c) T chc, c nhn v ngi c lin quan nm gi t hai mi lm phn trm tr ln c phiu c quyn biu quyt, chng ch qu ca mt cng ty i chng, qu ng mua tip t nm n di mi phn trm c phiu c quyn biu quyt ca cng ty i chng, qu ng trong thi gian di mt nm, k t ngy kt thc t cho mua cng khai trc .

Tham gia vo IPO (pht hnh ln u ra cng ch ng): Khi mt cng ty c phn cha phi l cng ty i chng, tin hnh cho bn c phn ca chnh cng ty ra cng chng tr thnh cng ty i chng v mt cng ty no , chng hn A, tham gia mua c phn t cuc IPO , sau khi mua c phn, nu A nm gi mt t l chi phi cng ty pht hnh c phn ln u ra cng chng, theo quan im v nh ngha ca M&A trong nghin cu ny th y chnh l cch thc tin hnh mt thng v M&A.

13

Thc tin Vit Nam cho thy rng, t khi th trng chng khon (TTCK) hnh thnh n khi hon thnh nghin cu ny, th cha c mt thng v M&A c tin hnh theo cch thc ny. Ch rng, phng thc IPO s c iu chnh bi Lut chng khon 2006 v Lut sa i b xung Lut chng khon 2006 v cc vn bn di Lut hng dn thi hnh Lut chng khon (sau y gi l Lut chng khon 2006).
Hp 2: Phng thc cho bn chng khon ra cng chng 12. Cho bn chng khon ra cng chng l vic cho bn chng khon theo mt trong cc phng thc sau y: a) Thng qua phng tin thng tin i chng, k c Internet; b) Cho bn chng khon cho t mt trm nh u t tr ln, khng k nh u t chng khon chuyn nghip; c) Cho bn cho mt s lng nh u t khng xc nh.

Thng lng mua li: y l cch thc mt cng ty B no tin hnh tm kim v thng lng mua li mt cng ty khc nm quyn chi phi. Hoc ngc li, mt cng ty no , mun bn cng ty ca mnh th cng c th tm kim i tc bn li. Hai trng hp c cp trn chnh l mt trong nhng cch thc tin hnh mt thng vu M&A. Thu gom c phiu: Khi mt cng ty no tin hanh mua (thu gom) c phiu ca mt cng ty no bng cch mua trn th trng v/ho c tho thun vi cc c ng ca cng ty mua li, n mt t l nht nh c th kim sot cng ty . Nh vy, M&A theo hnh thc ny ch c th mua li c phiu t c ng hin hu.

14

2. Din bin hot ng M&A ca Vit Nam trong thi gian qua 2.1 Tng quan M&A Vit Nam trong nhng nm qua n nm 2009, Vit Nam c khong 500 ngn cng ty, trong khong 90% l cc cng ty va v nh (SMEs)4. Tuy nhin, s lng cng ty nim yt trn th trng chng khon n cui ngy 11/10/2009 mi ch khong 695, tng s lng cng ty c phn i chng khong 1 ngn. Nh vy, so vi h thng cc doanh nghip Vit Nam, tng s cng ty i chng nim yt v cng ty i chng cha nim yt l tng i nh. Trc khi c Lut doanh nghip 20055 th hot ng M&A Vit Nam cha c s pht trin m nh m. M&A trong thi gian ny ch yu l cc cng ty nc ngoi mua li cc cng ty trong nc, hoc mua li phn gn gp trong lin doanh. Mt vi thng v M&A tiu biu trong giai on ny: Khi cng ty Sn Hi s hu thng hiu kem nh rng D Lan bn li cho Colgate Palmolive vi gi 3 triu USD, cng ty Phong Lan chuyn sn xut kem nh rng vi thng hiu kem nh rng P/S bn cho cng ty Unilever vi gi 5 triu USD.
4

iu 3. Ngh nh 56/2009 V tr gip pht trin doanh nghip nh v va nh ngha doanh nghip nh v va: Doanh nghip nh v va l c s kinh doanh ng k kinh doanh theo quy nh php lut, c chia thnh ba cp: siu nh, nh, va theo quy m tng ngun vn (tng ngun vn tng ng tng ti sn c xc nh trong bng cn i k ton ca doanh nghip) hoc s lao ng bnh qun nm (tng ngun vn l tiu ch u tin), quy nh c th xem ph lc Lut Doanh nghip c Quc hi kha XI thng qua ngy 29/11/2005 v c hiu lc thi hnh t ngy 01/7/2006 (LDN 2005). Nhng ngi son tho thng gi o lut ny l Lu t Doanh nghip thng nht, v n c xy dng trn c s (ni ng hn l vi mc tiu) hp nht hai lut: Lut Doanh nghip nm 2000 v Lut Doanh nghip nh nc nm 2003 (Lut DNNN). LDN 2005 ra i to ra mt mt bng php l thng nht, mt sn chi chung cho tt c cc loi hnh doanh nghip thuc mi thnh phn kinh t. Ni c th hn, LDN 2005 xo b cc m hnh t chc php l ca cc DNNN theo quy nh ca Lut DNNN, chuyn sang cc m hnh cng ty theo quy nh ca LDN 2005. http://www.nclp.org.vn/thuc_tien_phap_luat/chuyen-111oidoanh-nghiep-nha-nuoc-thanh-cong-ty-theo-luat-doanh-nghiep-2005-co-phai-la201cbinh-moi-ruou-cu201d

15

Sau khi Lut doanh nghip 2005 ra i, cng vi s pht trin ca th trng chng khon t nm 2006 n nm 2010. Hot ng M&A Vit Nam din ra rt si ni, trong giai on ny, khng ch cc doanh nghip nc ngoi mua li cc cng ty trong nc, m cc cng ty trong nc cng mua li chnh cc cng ty trong nc. Mt vi thng v M&A tiu biu trong giai on ny gm: Cng ty Bourbon php bn li 97 triu c phiu SBT, tng ng 68.52% trong vn c phn ca cng ty ma ng Bourbon Ty Nin, cng ty c phn thy sn Hng Vng cho mua cng khai cng ty thy sn An Giang qua tng t l s hu ln 51%, cng ty chng khon gia quyn EPS bn 49% c phn cho cng ty u t v chng khon KIS Hn Quc. Hot ng M&A ca Vit Nam t nm 2003 n 2010, din ra kh mnh m, nm 2003 ch gi 41 thng v M&A nhng n nm 2010, s thng v M&A ln n 295 vi tng gi tr giao dch l 1.71 t USD. Chnh thng u nm 2011, theo thng k ca Stox, s thng v M&A l 63 vi tng gi tr ln n 2.67 t USD. Trong , thng v cng ty Chn nui CP Trung Quc (mt thnh vin ca Tp on CP Thi Lan) mua li 70.82% c phn ca cng ty chn nui CP Vit Nam (cng l mt thnh vin ca Tp on CP Thi Lan) tng ng 680 triu USD. Tuy nhin thng v ny, tin i vo CP Trung Quc ch khng phi Vit Nam, n thi im hin ti, y l mt trong nhng thng v c gi tr ln nht ti Vit Nam.
Bng : S lng v gi tr M&A M&A 2003 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Gi tr giao dch 118 61 229 1,719 1,009 1.1 1.75 S thng v M&A 41 22 38 108 146 295 345

Ngun: Bo co cc thng v M&A ca cng ty truyn thng Stox, 2011 16

Tuy nhin, nhn chung hu ht cc thng v M&A ti Vit Nam trong chn thng qua ch yu l cc cng ty nc ngoi hoc cc qu u t mua li cng ty Vit Nam, vi t l khong 81.3% tng ng 2.1 t USD. Trong khi , t l cc cng ty Vit Nam mua li cng ty Vit Nam chim t phn cn kim tn 18.7% tng ng 501.7 triu USD. S liu trn cng minh ha phn no th trng M&A Vit Nam, bi v cc cng ty Vit Nam thng c ngun vn ch s hu cn tng i nh v vic tip cn ngun vn tn dng cn hn ch. Do vy, vic tip nhn u t ca ca cc cng ty nc ngoi s gip cc cng ty trong nc gia tng vn v ti tr cho cc d n u t phc v s tng trng ca cng ty trong di hn. Mt thc t chng minh rng, n thi im nghin cu ny c hon thnh th cha ghi nhn mt cng ty Vit Nam no u t gin tip (mua c phn) nc ngoi. u t ra nc ngoi ca Vit Nam ch yu l di hnh thc lin doanh vi nc ngoi hoc u t mt cch trc tip. Mt vi d n tiu biu l Tp on HAGL u t thy in Lo, Campuchia, cng ty vin thng Qun i lin doanh vi i tc Mozambique l SPI&Invespar thnh lp cng ty vin thng Movitel. 2.2 Tim nng hot ng M&A Vit Nam Do s lng doanh nghip va v nh ca Vit Nam rt ln, ln n 90% so vi h thng doanh nghip Vit Nam. Hn na, cc doanh nghip ny thng c vn ch s hu rt thp, cng vi vic tip cn vn tn dng Ngn hng rt kh khn, kinh nghim qun tr cng ty cn khim tn v tnh cnh tranh ngy cng tng do phi cnh tranh vi cc doanh nghip ln trong nc v cc doanh nghip nc ngo i. c vn m rng buc cc doanh doanh nghip va v nh phi bn c phn cho cc cng ty nc ngoi hoc cc cng ty ln trong nc.

17

Ngoi ra, vi s pht trin ca th trng chng khon Vit Nam, ngy cng nhiu cng ty c phn c nim yt trn th trng chng khon th vic mua li c phn s d dng hn. Hot ng M&A l mt trong nhng cch d dng m rng hot ng kinh doanh v thng qua M&A s c th tn dng mng li kinh doanh, s lng khch hng, thng hiu hin c. Ring i vi lnh vc Ngn hng th trong nhng nm ti hot ng M&A c d bo s rt ln. Hin ti, Vit Nam c khong 46 Ngn hng, nhng a phn quy m vn ca h thng Ngn hng cn nh. Theo ngh nh 10/2009 ca Ngh chnh ph sa i ngh nh 141/2006 v vn php nh ca Ngn hng th n ht nm 2011 vn php nh ca Ngn hng thng mi ti thiu l 3 ngn t ng. Tuy vy, vi mc vn ny cng tng i nh, v vy Ngn hng nh nc ban hnh thng t s 04/2010 v sp nhp cc t chc tn dng chun b cho vic sp nhp cc Ngn hng thng mi Vit Nam trong tng cho vic to thnh cc Ngn hng ln v quy m vn v tng ti sn m bo s pht trin bn vng v n nh ca h thng Ngn hng Vit Nam ni ring v nn kinh t ni chung.

18

CHNG 2: NH GI TNH HON THIN V Y CA KHUNG PHP L CHO HOT NG M&A VIT NAM 1. Khi qut khung php l iu chnh hot ng M&A Hin ti, khung php lin quan n hot ng M&A Vit Nam nm nhiu vn bn lut khc nhau (v hot ng M&A lin quan n rt nhiu vn ) nh: Lut doanh nghip, Lut u t, Lut cnh tranh, Lut chng khon, B Lut dn s, Lut thu, Lut k ton, B Lut lao ng, Lut cc t chc tn dng, Lut t ai, php lut v c phn ha doanh nghip nh nc, cc vn bn cam kt quc t ca Vit Nam, Lut s hu tr tu, Php lnh qun l ngoi hi. Tht vy, mi vn bn lut trn chi phi hay iu chnh cc vn khc nhau lin quan n hot ng M&A. Lut doanh nghip: Lin quan n hot ng M&A, lut ny iu chnh v mua bn c phn, cch thc t chc li cng ty (sp nhp, hp nht, mua c phn) v cc th tc ng k kinh doanh cn thc hin vi c quan nh nc. Ngoi ra, Lut doanh nghip cn quy nh v t l biu quyt thng qua ti i hi c ng khi cng ty bn ti sn c gi tr ln, sp nhp vi mt cng ty khc, mua li mt cng ty khc.
Hp 3: T l c phn thng qua v t chc li cng ty iu 104, khon 3, im b, Lut doanh nghip 2005 i vi quyt nh v loi c phn v tng s c phn ca tng loi c quyn cho bn; sa i, b sung iu l cng ty; t chc li, gii th cng ty; u t hoc bn ti sn c gi tr bng hoc ln hn 50% tng gi tr ti sn c ghi trong bo co ti chnh gn nht ca cng ty nu iu l cng ty khng c quy nh khc th phi c s c ng i din t nht 75% tng s phiu biu quyt ca tt c c ng d hp chp thu n; t l c th do iu l cng ty quy nh. iu 104, khon 5, Lut doanh nghip 2005 Trng hp thng qua quyt nh di hnh thc ly kin bng vn bn th quyt nh ca i hi ng c ng c thng qua nu c s c ng i din t nht 75% tng s phiu biu quyt chp thun; t l c th do iu l cng ty quy nh. Ghi ch: T chc li theo lut doanh nghip l sp nhp, hp nht doanh nghip; u t l u t vo mt cng ty khc (bng cch mua c phn, gp vn) hoc vo d n u t.

19

Lut chng khon: Lin quan n vn M&A, Lut chng khon v cc vn bn hng dn quy nh v cch thc cho bn, mua c phn, cho mua cng khai, t l s hu ca nh u t nc ngoi ti cng ty c phn i chng.
Hp 4: T l s hu ca nh u t nc ngo i trong Ngn hng TMCP Vit Nam iu 4, Ngh nh 69, V vic nh u t nc ngoi mua c phn ca ngn hng thng mi Vit Nam 1. Tng mc s hu c phn ca cc nh u t nc ngoi (bao gm c c ng nc ngoi hin hu) v ngi c lin quan ca cc nh u t nc ngoi khng vt qu 30% vn iu l ca mt ngn hng Vit Nam. 2. Mc s hu c phn ca mt nh u t nc ngo i khng phi l t chc tn dng nc ngoi v ngi c lin quan ca nh u t nc ngoi khng vt qu 5% vn iu l ca mt ngn hng Vit Nam. 3. Mc s hu c phn ca mt t chc tn dng nc ngoi v ngi c lin quan ca t chc tn dng nc ngoi khng vt qu 10% vn iu l ca mt ngn hng Vit Nam. 4. Mc s hu c phn ca nh u t chin lc nc ngoi v ngi c lin quan ca nh u t chin lc nc ngoi khng vt qu 15% vn iu l ca mt ngn hng Vit Nam. Trng hp c bit, Th tng Chnh ph cn c ngh ca Ngn hng Nh nc Vit Nam, quyt nh mc s hu c phn ca mt nh u t chin lc nc ngoi v ngi c lin quan ca nh u t chin lc nc ngoi vt qu 15%, nhng khng c vt qu 20% vn iu l ca mt ngn hng Vit Nam. iu 2, Quyt nh 55 ca Th tng chnh ph, v t l tham gia ca nh u t nc ngoi trn th trng chng khon Vit Nam th t l s hu ti a ca nh u t nc ngoi ti cng ty i chng l 49% (trng hp lut chuyn ngnh quy nh khc th p dng theo lut chuyn ngnh).

B lut dn s: i vi hot ng M&A, s iu chnh ca B lut dn s ch yu l hp ng mua bn c phn. Ngoi ra, hp ng mua bn c phn gia cc cng ty phi m bo tun th cc quy nh ca Lut chuyn ngnh. C hai loi hp ng lin quan n M&A: Hp ng mua bn c phn (phn gp vn) gia cng ty A v c ng ca cng ty B v hp ng mua bn c phn ca cng ty A vi cng ty B. Hai loi hp ng ny l hon ton khc

20

nhau, hp ng th 2 i hi phi c s chp thun ca c ng thng qua i hi c ng hoc Hi ng qun tr. Cn hp ng th 1, l s tha thun gia cc bn, khng lin quan n cng ty (trng hp ny l cng ty B). Lut thu: Khi cng ty A mua li cng ty B (t l kim sot B hoc mua li 100% c phn ca B_t cc c ng ca B) th trong trng hp ny c th s phi ng thu chuyn nhng vn. Hoc nu A ang c min gim thu, nu B sp nhp vi A, th cng ty c th s c min gim thu. Lut k ton: Lut ny quy nh vic hp nht bo co ti chnh, khi cng ty A mua li cng ty B vi iu kin l t l nm gi ca A ti B l ln hn hoc bng 51%, hoc trong trng hp vi t l nh hn km thm mt vi iu kin khc th A v B cng phi hp nht bo co ti chnh. Vic hp nht c quy nh c th trong iu 45 Lut k ton v chun mc k ton s 11 - Hp nht Kinh doanh, Chun mc K ton s 25 - Bo co Ti chnh hp nht v k ton khon u t vo cng ty con v Thng t s 21/2006/TTBTC, Thng t s 161/2007/TT-BTC. Lut cnh tranh: iu chnh ca Lut cnh tranh i vi hot ng M&A ch yu l vn lin quan n tnh cnh tranh ca ngnh, hoc sn phm no trn th trng. Chng hn, nu mt cng no mua li cng ty khc m tng th phn qu ln s dn n tnh trng c quyn c th nh hng n quyn li ca ngi tiu dng. Lut lao ng: Sau khi cng ty A mua li cng ty B (hoc B c c sp nhp vo A v B chm dt s tn ti) th c th xy ra tnh trng gim bin ch i vi nhn vin ca B, do A cn phi tham chiu vi Lut lao ng thc hin ng php lut. Thng t 04/2010/TT-NHNN quy nh v mua bn, sp nhp cc t chc tn dng(ban hnh 11/02/2010): Vn bn di lut ny ch iu chnh hot ng

21

M&A ca cc t chc tn dng nh: Ngn hng thng mi, cng ty ti chnh, cng ty cho thu ti chnh, t chc tn dng hp tc. Mc d, c quy nh php l v M&A trong lnh vc Ngn hng nhng n thi im hin ti cha c Ngn hng ni a no ca Vit Nam tin hnh sp nhp vi nhau. C l Ngn hng nh nc ban hnh thng t ny l chun b cho vic sp nhp cc Ngn hng trong thi gian ti. Lut t ai: Lin quan n lut t ai, khi cng ty A no bn ton b c phn cho cng ty B, ch yu l vn xc nh quyn s dng t l t thu ca nh nc thu tin mt ln hay l thu tin tng nm, t c nh nc giao t c thu tin s dng t hay l khng thu tin s dng t hay l t thuc s hu ca cng ty (do cng ty mua). Ngoi ra, trong hot ng M&A cn phi xc nh gi tr ca quyn s dng t tin hnh nh gi gi tr ca cng ty. Php lut v c phn ha doanh nghip nh nc: Ngh nh 59/2011/NCP v chuyn doanh nghip (DN) 100% vn nh nc thnh cng ty c phn thay th Ngh nh 109/2007/N-CP ngy 26/6/2007.
Hp 5: Quy nh u t ca doanh nghip nh nc iu 12, Ngh nh s 09/2009/N-CP ngy 5/2/2009 ca Chnh ph v quy ch qun l ti chnh ca cng ty nh nc v qu n l vn nh nc u t vo doanh nghip khc, quy nh: Ring i vi hot ng u t gp vn vo cc lnh vc ngn hng, bo him, chng khon, cng ty nh nc ch c u t vo mi lnh vc mt doanh nghip; mc vn u t khng vt qu 20% vn iu l ca t chc nhn gp vn, nhng phi m bo mc vn gp ca cng ty m v cc cng ty con trong tng cng ty, tp on khng vt qu mc 30% vn iu l ca t chc nhn vn gp. Trng hp c bit c nhu cu u t vt qu quy nh ny cng ty nh nc phi trnh Th tng Chnh ph xem xt, quyt nh. Nhng nay, quy nh trn ang hng ti sit cht hn, khi ngy 23/9 va qua, B Ti chnh t chc hi tho bn v d tho ngh nh qun l, u t v kinh doanh vn Nh nc ti doanh nghip. Theo d tho, doanh nghip nh nc ch c u t, gp vn vo ngn hng, b o him, chng khon, mi lnh vc mt doanh nghip; mc vn gp tng lnh vc khng c vt qu 10% vn iu l t chc nhn gp vn v tng mc vn u t vo cc lnh vc trn khng qu 10% vn ch s hu ca doanh nghip. Ngun: Nguyn Hoi Vneconomy Vn en vi hai ngn hng tng vn, ngy 03/10/2011

22

Lut u t: Quy nh M&A i vi cc d n u tr trong nc v cc doanh nghip c vn u t nc ngoi. 2. Cc bc thc hin mt thng v M&A Thc hin mt thng v M&A ti Vit Nam l mt qu trnh rt phc tp, bi v n tri qua nhiu cng on v c iu chnh nhiu vn bn php lut. Trc ht, cng ty cho mua (cng ty A) tin hnh nghin cu v tm hiu cng ty mc tiu (cng ty B), sau khi t c cc tiu ch hoc mong mun, A tin hnh cc cch thc mua li B, tip n, A tin hnh cc th tc php l cn thit hon tt thng v mua li v chun b cho cc vn pht sinh sau hu mua li. Tm kim mua li: Trc khi tin hnh M&A, cng ty mua li (cng ty A) t mc tiu l M&A lm g? (m rng th phn, gia tng nng lc sn xut, t quy m kinh t, bnh trng v mun tr thnh mt Tp on a ngnh). Do , A phi tin hnh tm kim, tm hiu v nh gi cc cng ty ph hp cho ph hp vi mc tiu ra. Thm nh chi tit: Sau khi chn c cng ty theo cc tiu ch ra, A s tin hnh thm tra chi tit v cc vn lin quan n cng ty nh mua li nh: Nhn s, ti chnh, php l, t ai, chin lc pht trin. Cch thc mua li: Nh cp chng 1, c nhiu cch thc mua li ty vo iu kin v hon cnh khc nhau c th l cho mua cng khai, thng qua cho bn c phn ring l, thu mua c phiu trn th trng, m phn mua li, . Th tc php l sau khi mua li: Sau khi tin hnh mua li, cng ty b mua li s tin hnh cc th tc php l cn thit hon tt thng v v gii quyt cc vn khc pht sinh chng hn nh vic ti cu trc cng ty thng i km vi tinh gim bin ch nhn vin.

23

3. Th tc php l hin ti cho hot ng M&A 3.1 Th tc hp nht doanh nghip Theo iu 152 Lut Doanh Nghip nm 2005 th th tc hp nht doanh nghip c thc hin nh sau: Cc cng ty b hp nht chun b hp ng hp nht. Hp ng hp nht phi c cc ni dung ch yu nh sau: Tn, a ch tr s chnh ca cc cng ty b hp nht; tn, a ch tr s chnh ca cng ty hp nht; th tc v iu kin hp nht; phng n s dng lao ng; thi hn, th tc v iu kin chuyn i ti sn, chuyn i phn vn gp, c phn, tri phiu ca cng ty b hp nht thnh phn vn gp, c phn, tri phiu ca cng ty hp nht; thi hn thc hin hp nht; d tho iu l cng ty hp nht; Cc thnh vin, ch s hu cng ty hoc cc c ng ca cc cng ty b hp nht thng qua hp ng hp nht, iu l cng ty hp nht, bu hoc b nhim Ch tch Hi ng thnh vin, Ch tch cng ty, Hi ng qun tr, Gim c hoc Tng gim c cng ty hp nht v tin hnh ng k kinh doanh cng ty hp nht theo quy nh ca Lut Doanh nghip v cc vn b n hng dn thi hnh. H p ng hp nht phi c gi n cc ch n v thng bo cho ngi lao ng bit trong thi hn mi lm ngy, k t ngy thng qua. Sau , h s np n c quan ng k kinh doanh bao gm: Trng hp hp nht mt s cng ty cng loi thnh mt cng ty mi, ngoi giy t quy nh ti iu 20, iu 21 Ngh nh 436 v ng k doanh nghip

- Giy ngh ng k doanh nghip ; - D tho iu l cng ty. D tho iu l cng ty phi c y ch k ca ngi i din theo php lut, ca cc c ng sng lp hoc ngi i din theo u quyn ca c ng sng lp i vi cng ty c phn. Cc c ng sng lp phi cng nhau chu trch nhim v s ph hp php lut ca iu l cng ty;

24

ban hnh ngy 15/04/2010 (sau y gi tt l Ngh nh 43), h s ng k doanh nghip phi c hp ng hp nht cng ty theo quy nh ti iu 152 ca Lut Doanh nghip, bin bn hp v quyt nh ca Hi ng thnh vin i vi cng ty trch nhim hu hn hai thnh vin tr ln, bin b n hp v quyt nh ca i hi ng c ng i vi cng ty c phn v vic hp nht v Giy chng nhn ng k kinh doanh ho c Giy chng nhn ng k doanh nghip hoc giy t tng ng khc ca cc cng ty b hp nht. 3.2 Th tc sp nhp doanh nghip Cc cng ty lin quan chun b hp ng sp nhp v d tho iu l cng ty nhn sp nhp. Hp ng sp nhp phi c cc ni dung ch yu v tn, a ch tr s chnh ca cng ty nhn sp nhp; tn, a ch tr s chnh ca cng ty b sp nhp; th tc v iu kin sp nhp; phng n s dng lao ng; th tc, thi hn v iu kin chuyn i ti sn, chuyn i phn vn gp, c phn, tri phiu ca cng ty b sp nhp thnh phn vn gp, c phn, tri phiu ca cng ty nhn sp nhp; thi hn thc hin sp nhp; Cc thnh vin, ch s hu cng ty hoc cc c ng ca cc cng ty lin quan thng qua hp ng sp nhp, iu l cng ty nhn sp nhp v tin hnh ng k kinh doanh cng ty nhn sp nhp theo quy nh ca Lut ny.

- Danh sch c ng sng lp cng ty c phn lp theo mu do B K hoch v u t quy nh. Km theo danh sch c ng sng lp phi c: - Bn sao hp l mt trong cc giy t chng thc c nhn quy nh ti iu 24 Ngh nh 43 i vi c ng sng lp l c nhn; - Bn sao hp l Quyt nh thnh lp, Giy chng nhn ng k kinh doanh hoc Giy chng nhn ng k doanh nghip hoc giy t tng ng khc, bn sao hp l mt trong cc giy t chng thc c nhn quy nh ti iu 24 Ngh nh 43 ca ngi i din theo u quyn v quyt nh u quyn tng ng i vi c ng sng lp l php nhn - Vn bn xc nhn vn php nh ca c quan, t chc c thm quyn i vi cng ty kinh doanh ngnh, ngh m theo quy nh ca php lut phi c vn php nh; - Bn sao hp l chng ch hnh ngh ca mt hoc mt s c nhn i vi cng ty c phn nu cng ty kinh doanh ngnh, ngh m theo quy nh ca php lut phi c chng ch hnh ngh.

25

Trong trng hp ny, h s ng k kinh doanh phi km theo hp ng sp nhp. Hp ng sp nhp phi c gi n tt c cc ch n v thng bo cho ngi lao ng bit trong thi hn mi lm ngy, k t ngy thng qua. H s np cho vic thc hin sp nhp ging nh h s trong trng hp hp nht. 4. Nhng tr ngi v mt php l i vi hot ng M&A Vit Nam 4.1 Khi nim nh u t nc ngoi Theo iu 3, khon 5 Lut u t 2005 th nh u t nc ngoi l t chc, c nhn nc ngoi b vn thc hin hot ng u t ti Vit Nam7. Theo nh ngha ny th cha xc nh c th th no l nh u t nc ngoi. Theo iu khon v quc tch doanh nghip8 th c th xc nh t chc nc ngoi l doanh nghip c thnh lp v/hoc ng k kinh doanh nc, vng lnh th khng phi l Vit Nam. Nu theo cch hiu ny th kh n gin xc nh nh u t nc ngoi, nhng trong trng hp, mt nh u t nc ngoi thnh lp mt doanh nghip 100% vn ca nh u t nc ngoi ti Vit Nam, trong trng hp ny, cng ty c thnh lp ti Vit Nam c coi l nh u t nc ngoi. Nhng vn s phc tp hn, nu nh mt doanh nghip nc ngoi no lin doanh (tham gia gp vn) vi mt doanh nghip trong nc th cng ty c thnh c (cng ty A) coi l nh u t nc ngoi hay nh u t trong nc. Hin ti, Lut u t 2005 vn cha quy nh r vn ny. Nhng theo iu 29, khon 4 Lut u t 2005 th nh u t nc ngoi c p dng iu kin u t nh nh u t trong nc trong trng hp nh hoc cc nh u t Vit Nam s hu t 51% vn iu l ca doanh nghip tr ln. Cm t p dng iu kin u t nh nh u t trong nc
7

Trong nghin cu ny ch cp n hot ng M&A ca cc cc cng ty vi nhau, khng tp trung nghin cu hot ng M&A ca cc c nhn. iu 4, khon 20 Lut doanh nghip 2005

26

vn cha tht r ngha v Lut u t cng cha nh ngha cm t ny c ngha l g? Tuy nhin, theo ngi thc hin nghin cu ny, cm t ny c hiu l p dng cch thc, iu kin v th tc u t nh nh u t trong nc. V nh vy, da theo cch hiu ny th c th coi A l nh u t trong nc v th tc u t ca A c thc hin nh nh u t trong nc9. Theo Lut u t 2005 th khi nh u t nc ngoi tham gia mua c phn10 ti mt cng ty trong nc s c coi l u t trc tip, tuy nhin Lut u t 2004 khng quy nh r t l l bao nhiu. iu c ngha rng, nu nh u t nc ngoi mua li c phn vi t l ln hn 0% th c coi l u t trc tip. Nh vy, nu so snh vi Lut xc tin u t Hn Quc th quy nh ny c v khng ph hp11. Ch rng, phng thc u t trc tip chu s iu chnh ca Lut u t, con phng thc u t gin tip chu s iu chnh ca Lut chng khon 2006 v cc vn bn thi hnh Lut chng khon 200612. Chnh quy nh khng r rng v nh u t nc ngo i trong Lut u t 2005 a n rt nhiu kh khn i vi hot ng M&A. Mc d theo iu 1, Thng t 131/2010 ca B ti chnh v hng dn quy ch gp vn, mua c phn ca nh u t nc ngoi trong cc doanh nghip Vit Nam th doanh nghip nc ngoi thnh lp v hot ng Vit Nam c t l tham gia
9

Thc tc u t ca nh u t trong nc thng n gin hn nh u t nc ngoi Nu nh nh u t nc ngo i mua li mt t l t hn 51%, nhng km theo mt vi iu kin no th c th coi l ho t ng M&A (cch hiu trong nghin cu ny) 11 Theo Lu t xc tin u t Hn Quc th nu nh nh u t nc ngoi mua li cng ty trong nc vi t l t 10% tr ln c xem l u t trc tip v cc th tc u t tin hnh theo th tc u t trc tip.
10 12

Lu t chng khon ch iu chnh i vi cng ty i chng, hay ni cch khc i vi cng ty cha phi l cng ty i chung th s khng b iu chnh ca Lut chng khon. Theo iu 25, Lut chng khon 2006 th cng ty i chng l cng ty pht hnh chng khon ra cng chng hoc mt cng ty c phn no c 100 c ng tr ln (khng k nh u t chng khon chuyn nghip) v c vn iu l t 10 t ng tr ln th hin nhin tr thnh cng ty i chng.

27

gp vn ca bn nc ngoi trn 49% vn iu l. Do vy, nu t l nh hn ho c bng 49% th c xem l doanh nghip trong nc. Tuy nhin, thng t ny ch iu chnh i vi cng ty i chng, khng iu chnh i vi cng ty c phn cha i chng. Tht vy, xt hai trng hp sau: Trng hp 1: N u nh u t nc ngoi tin hnh mua c phn ca cc cng ty cha i chng v khng thuc cc lnh vc u t c iu kin th s khng b hn ch t l s hu ca nh u t nc ngoi. Trng hp 2: Nu nh u t nc ngoi mua c phn ca cng ty i chng (nim yt v cha nim yt) th s b khng ch t l s hu. Tuy nhin, nu cng ty c thnh lp ti Vit Nam vi t l gp vn ca nh u t nc ngoi l 49%, nh u t trong nc l 51% v theo hp ng thnh lp cng ty ca cc nh u t th nh u t trong nc ginh quyn kim sot cho nh u t nc ngoi hoc tin ca nh u t trong nc l tin c nh u t nc ngo i y thc th lc ny quy nh hn ch khi cng ty ny mua c phn ca cng ty i chng trong nc s nh th no?
Hp 6: Kh khn trong vic xc nh th no l nh u t nc ngo i Do c hn 4% c phn do NT nc ngoi nm gi nn MKP b coi l DN c vn TNN, khin Cng ty khng c ng k "bn bun, bn l dc phm" trong giy php kinh doanh theo danh mc quy nh ti ph lc 4, Quyt nh s 10/2007/QBTM ngy 21/5/2007 ca B Thng mi v cng b l trnh thc hin hot ng mua bn hng ho v cc ho t ng lin quan trc tip n mua bn hng ho (theo cam kt trong iu c quc t m Vit Nam l thnh vin). Theo quy nh hin hnh, cc cng ty dc phm c vn TNN u khng c php bn bun, bn l dc phm nhp khu. Trc nhiu bt li trong hot ng kinh doanh do "bng dng" tr thnh DN c vn u t nc ngoi, MKP c vn bn gi Vn phng Chnh ph, B K hoch v u t, B Ti chnh, B Cng Thng kin ngh. Nu vn khng c gii quyt, MKP c th s phi rt nim yt c phiu ti c cu c ng theo hng khng cn NT nc ngoi s hu c phn ca Cng ty, nhm gip MKP xin giy php hot ng bn bun, bn l dc phm. Ngun: http://stocknews.vn/PrintPreview.aspx?ID=29300, truy cp ngy 06/10/2011 06/10/2011

28

4.2 Hnh thc thanh ton trong hot ng M&A N u hiu mt cch thng thng, khi cng ty c phn A chng hn mua li cng ty B (mua li t c ng hin hu ca B hoc B pht hnh thm c phn cho B vi t l A kim sot B), trong trng hp A thanh ton cho B bng tin th vn s rt n gin. Tuy nhin, N u A thanh ton cho B bng ti sn th trng hp ny gi l thanh ton hay l hon i. Lut doanh nghip 2005, Lut chng khon 2006 v cc vn bn hng dn thi hnh cha quy nh vn ny. Tht vy, iu 30, khon 2 v 3 Lut doanh nghip 2005 ch quy nh vic gp v n bng ti sn ch cha quy nh mua li c phn bng cch tr ti sn thay v b ng tin13. Ngoi ra, Lut chng khon 2006 vn cha quy nh hnh thc thanh ton khi cc cng ty i chng nim yt sp nhp vi nhau. Xt cc trng hp sau y: Trng hp 1: Cng ty c phn i chng A ang c nh sp nhp vi cng ty c phn i chng B cng l mt cng ty i chng nim yt. A sp nhp vi B bng cch A b tin ra mua li c phn t cc c ng hin hu ca B cho n khi t t l 100%. Sau khi s hu 100% c phn ca B, A c th chn la l hy b t cch php nhn ca B v chuyn B thnh mt n v kinh doanh ca A, chng hn mt chi nhnh v ho c nh my. Hin ti Lut doanh nghip 2005, v cc vn bn php lut khc cha c iu khon no quy nh vn ny14. Trng hp 2: Cng ty A pht hnh thm c phn hon i c phn ca B. Chng hn B, c vn thc gp l 100 t ng, tng ng 10 triu c phn, 1 c phn gi 10 ngn ng. Nh vy, A s pht hnh thm 10 triu c phn
13

Tuy nhin, theo iu 1, thng t 21 ca B ti chnh hng dn chun mc k ton s 11 v hp nht kinh doanh th vic thanh ton gi tr mua, bn trong qu trnh hp nht kinh doanh c th c thc hin bng hnh thc pht hnh cng c vn, thanh ton bng tin, cc khon tng ng tin, chuyn giao ti sn khc hoc kt hp cc hnh thc trn. Nh vy, theo thng t ny th vic thanh ton i vi thng v M&A c th l ti sn. Tuy nhin y ch l thng t hng dn v mt hoch ton k ton.

14

Hin ti, Lut doanh nghip ch mi quy nh vic chuyn chi nhnh thnh cng ty TNHH hoc cng ty c phn ch cha quy nh vic chuyn i cng ty TNHH thnh chi nhnh.

29

 i ly 10 triu c phn ca B. Hin nhin c ng ca B s tr thnh c ng ca A v cng ty B s chm dt hot ng. Nh vy, cng ty B sp nhp vo cng ty A v B chm dt hot ng. Tuy nhin, th tc thc hin chuyn i c phn i vi cng ty cha i chng, Lut doanh nghip 2005 vn cha c hng dn c th. Cn i vi cng ty i chng th b chi phi bi Lut chng khon 2006, nhng Lut chng khon 2006 ( c sa i b sung 2010) v cc vn bn hng dn thi hnh vn cha quy nh vn ny. iu ny c th gy kh khn cho cc cng ty i chng v cha i chung trong vic sp nhp bng cch hon i c phn vi nhau.
Hp 7: Cng ty xi mng H tin 2 sp nhp vo H tin 1 Ti i hi, nhiu c ng c nhn ca H Tin 2 ln ting phn i vic sp nhp ny v cho rng s gy thit hi cho nh u t ln hot ng ca chnh cng ty trong thi gian ti. Tuy nhin, vi s ng ca 77,3% s c phn c quyn biu quyt tham d i hi (cao hn t l php lut quy nh l 75%), vic sp nhp c i hi thng qua. Theo phng n c thng qua, H Tin 2 s sp nhp vo H Tin 1 b ng cch chuyn to n b ti sn, quyn, ngha v v li ch hp php ca H Tin 2 sang H Tin 1. H Tin 1 s pht hnh thm c phiu i ly 100% s lng c phiu ang lu hnh ca H Tin 2 v t l chuyn i s l 1:1. Tuy nhin, trc khi chuyn i, m bo li ch ca c ng, H Tin 2 s chia c tc bng tin mt ti thiu l 1.000 ng/c phn, tc 10%. Theo Cng ty chng khon Bn Vit, n v thc hin t vn cho vic sp nhp gia hai cng ty trn, mc chnh lch m c ng H Tin 2 nhn c cao hn so vi gi th trng ca c phiu cng ty ny l hn 20%, bao gm gi H Tin 2 ang thp hn kho ng 13% so vi gi H Tin 1, v 10% c tc tng ng 8,5% trn gi th trng. Tuy nhin, c th thc hin sp nhp, c ng ca Cng ty CP Ximng H Tin 1 phi thng qua phng n v t l chuyn i nh trn trong i hi c ng bt thng hp ngy 29-12. Cng ty CP Ximng H Tin 1 c vn iu l 1.100 t ng v H Tin 2 c vn iu l 880 t ng, trong c ng nh nc l Tng cng ty Cng nghip ximng VN (ViCem) nm gi ln lt 66% v 69% trong hai cng ty. C hai n v u ang nim yt ti S giao dch chng khon TP.HCM, m chng khon l HT1 v HT2. Ngun:

http://tuoitre.vn/Kinh-te/Tai-chinh-Chung-khoan/354564/Sap-nhap-

Ximang - Ha Tien-1-va-Ha-Tien-2.html

30

4.3 Quy nh hp nht vn thc gp ca ch s hu trong M&A Mt vn na rt quan trng i vi hot ng M&A chnh l th tc hp nht vn thc gp ca ch s hu (vn c phn). Mc d chun mc k ton s 11 v hp nht vn c cp n vn ny, nhng Lut doanh nghip 2005, Lut chng khon 2006, cc vn bn php lut khc v cc vn bn di lut cha quy nh th tc hp nht vn khi mt cng ty sp nhp vo mt cng ty khc, c bit l cc cng ty nim yt. Chng hn, khi cng ty A, c vn iu l 100 t ng, tng ng 10 triu c phiu (mnh gi c phiu l 10 ngn ng), gi c phiu A trn th trng l 20 ngn ng, cng ty B c vn iu l 200 t ng, tng ng 20 triu c phiu, gi c phiu ca B trn th trng l 40 ngn ng. Khi A sp nhp vo B th vn c phn ca B lc ny l bao nhiu? N u nh ly vn c phn ca A v B cng li th vn m i ca B (khi A sp nhp vo B) l 100 t cng vi 200 t bng 600 t ng, ch rng, mt c phiu ca A gi 20 ngn ng, mt c phiu ca B gi 40 ngn ng, th gi c phiu ca B sau sp nhp l bao nhiu 20 ngn ng, 40 ngn ng hay l mt con s khc? N u gi c phn ca B sau sp nhp l 20 ngn ng th s khng cng bng vi c ng ca B hin ti (v gi c phiu ca B l 40 ngn ng) v c ng ca B s khng chp nhn vic sp nhp. Nu gi c phiu ca B sau sp nhp l 40 ngn ng, th s khng hp l v gi hin ti ca A ch 20 ngn ng, iu ny c ngha l c ng ca A s c li 20 ngn sau khi A sp nhp vo B. Nh vy, gi c phiu ca B sau sp nhp s nm trong khong t 20 ngn n 40 ngn ng v/hoc iu chnh t l sp nhp cho ph hp m b o mc vn ha khng thay i so vi trc sp nhp. Nh vy, vn c ng sau khi sp A sp nhp vo B khng th l ly 100 t cng vi 200 t, tr khi gi c phn ca A v B l nh nhau v cc c ng ca A v B chp nhn t l ny.

31

Nghin cu ny khng i tm cu tr li cho cu hi trn m ch cp n cc quy nh ca php lut hin ti iu chnh cc vn ny. Hin ti, cha c mt vn bn php lut no quy nh vn nu trn. Do , iu ny c th gy ra rt nhiu kh khn cho cc cng ty mun sp nhp li vi nhau. Nh vy, cc cng ty mun sp nhp li vi nhau phi xin kin v hng dn ca c quan c thm quyn, a n thi han hon thnh vic sp php s tn rt nhiu thi gian. Ngoi ra, hin ti, do cha c quy nh ca php lut v vn hp nht vn khi sp nhp nn theo cch hiu ca c quan quan ng k kinh doanh, khi hai cng ty sp nhp vi nhau th vn cng ty sau sp nhp l tng ca hai cng ty, mc d t l sp nhp khng phi l 1-115. Nh vy, c s hiu khng thng nht gia mnh gi mt c phn v gi th trng ca mt c phn. Lut doanh nghip 2005, khng cp n gi th trng ca mt c phn m ch cp n vn iu l (lin quan n mnh gi). iu a n l khi sp nhp hai cng ty li vi nhau th vn iu l s c cng li (hay ni cch khc l t l sp nhp l 1-1). Tuy nhin, vn s tr nn phc tp hn nu cng ty b sp nhp c thng d vn16. V phn thng d l ngun vn chung ca tt c cc c ng, ch khng phi l phn ring ca bt k c ng no. Do vy, khi tin hnh sp nhp nht thit phi tnh ton t l chuyn i cho ph hp. Hoc cng ty b sp nhp c th chuyn phn thng d vn thnh vn c phn, hay ni cch

15

Thiu hng dn c th nn c doanh nghip gp tnh hu ng "d khc d ci": Cng ty A c vn iu l 100 t ng, sp nhp vo cng ty B vn iu l 200 t ng vi t l hon i 2 c phiu A i c 1 c phiu B. Vn iu l ca B sau khi sp nhp vi A l 250 t ng. Tuy nhin, khi cng ty B i ng k li giy php kinh doanh th cch hiu ca c quan cp ng k vn l 200 + 100 = 300 t ng vn iu l.

16

Thng d vn l chnh lch ca gi bn cho nh u t so vi mnh gi, v d cng ty Sacom bn cho ACI Capital vi gi 50 ngn ng mt c phiu, th thng d vn l 40 ngn ng mt c phiu (mnh gi Vit nam l 10 ngn ng)

32

khc l chuyn phn chung thnh phn ring cho cc c ng hin ti ca cng ty. 4.4 S tn ti ca cng ty b sp nhp sau khi M&A Theo iu 153 Lut doanh nghip 2005, sau khi sp nhp th cng ty b sp nhp chm dt hot ng, cc quyn v ngha v c chuyn giao cho cng ty c sp nhp (nhn sp nhp). Theo iu khon ny th cng ty b sp nhp s chm dt hot ng di hnh no? Theo Lut doanh nghip 2005, mt cng ty b chp dt hot ng ri vo hai trng hp sau: Gii th hoc ph sn. Trong trng hp sp nhp, th cng ty b sp nhp khng ri vo trng hp ph sn, m ri vo trng hp cn li. Theo iu 157, khon 2 Lut doanh nghip 2005 th cng ty ch c gii th khi m bo thanh ton ht cc khon n v ngha v ti sn khc. Nh vy, trong trng hp trn vic chuyn ton b ngha v n v ti sn khc c tha thun trong hp ng sp nhp c c xem l mt bin php m bo n hay khng. Theo iu 324, khon 1 B lut dn s 2005 th cc bin php bo m l: Cm c ti sn; th chp ti sn; t cc; k cc; k qu; bo lnh; pht vi phm. V m bo an ton, trong hp ng sp nhp cn phi quy nh r ngha v bo m l g? C th cng ty nhn sp nhp ng ra bo lnh cho cc ch n v cc ngha v n. Tuy nhin cn lu rng, iu 153 Lut doanh nghip ch quy nh l thng bo cho ngi lao ng v ch n, ch khng xem ch n ca cng ty b sp nhp l mt b n lin quan n qu trnh sp nhp v iu ny c th a n ri ro cho cc ch n. Bi v, trong qu trnh sp nhp th cng ty b sp nhp s lm th tc gii th trc, nu nh sau khi lm th tc gii th, v mt l do no cuc sp nhp khng thnh, th ngha n ca cng ty b sp nhp s c x l nh th no. Hin ti, Lut doanh nghip v cc lut khc cha quy nh th vn ny.

33

Trong trng hp vic sp nhp l cng ty nim yt trn th trng chng khon, nu thi gian sp nhp di s nh hng n quyn li ca cc c ng. V cc c ng ca cng ty b sp nhp, lc ny chm dt hot ng, s gp kh khn cho vic chuyn nhng c phiu ca mnh cho c ng khc. Lc ny, r rng cc c ng ca cng ty b sp nhp khng c xem l chuyn nhng c phiu (v cng ty b sp nhp chm dt hot ng) m ch c th gi l chuyn nhng quyn nhn c phiu c sp nhp vo cng ty nhn sp nhp. 4.5 Vn tp trung kinh t trong Lut cnh tranh 2006 i vi hot ng M&A. Hot ng mua li hay sp nhp cc cng ty vi nhau c th a n tnh trng c quyn v lm hn ch tnh cnh tranh ca cc doanh nghip hot ng trn th trng. hn ch vn hn ch cnh tranh lm mo m th trng nh hng n quyn li ca ngi tiu dng v cc bn lin quan, iu 18 Lut cnh tranh 2006 quy nh Cm tp trung kinh t17 nu th phn kt hp ca cc doanh nghip tham gia tp trung kinh t chim trn 50% trn th trng lin quan. Tuy nhin, xc nh th phn kt hp ca cc doanh nghip trn 50% l rt kh khn. V hin ti, hu ht cc doanh nghip iu ho t ng trn nhiu lnh vc v ngnh ngh khc nhau, do cn c xc nh th phn kt hp vn cha c Lut cnh tranh v cc vn bn di lut hng dn. Hn na, Lut canh tranh vn cha nh ngha c th th trng lin quan v c s php l c th xc nh th trng lin quan l g? iu ny to nn tnh khng r rng v to ra nhng kh khn cho cc cng ty khi tin hnh M&A.

17

Tp trung kinh t theo Lut canh tranh 2006 gm: sp nhp doanh nghip; hp nht doanh nghip; mua li doanh nghip; lin doanh gia cc doanh nghip; cc hnh vi tp trung kinh t khc theo quy nh ca php lut (Trong nghin cu ny, tp trung kinh t c hiu l M&A.

34

Hy xt trng hp sau y: Theo iu 18 Lut canh tranh 2006 th cm tp trung trong trng hp th phn kt hp trn 50%. Nhng nu, sau khi cc cng ty hon thnh M&A v sau c quan c thm quyn pht hin ra rng th phn kt hp ca ca thng v M&A l trn 50% th trong trng hp ny c x l nh th no? V n ny vn cha c quy nh trong Lut canh tranh v cc vn bn di lut. 4.6 Vn hp nht i vi cc cng ty nim yt Theo iu 152 Lut doanh nghip 2005 th khi hai doanh nghip hp nht vi nhau s hnh thnh nn mt cng ty mi v hai cng ty b hp nht s chm dt s tn ti. Hy xt cc trng hp sau y: Trng hp 1: Khi hai cng ty nim yt trn th trng chng khon hp nht vi nhau to thnh mt cng ty mi th cng ty mi ng nhin c nim yt hay khng? Tuy nhin, cho n khi thc hin nghin cu ny th cha c mt trng hp l hai cng ty nim yt hp nht vi nhau. Trng hp 2: Mt cng ty cha nim yt v mt cng ty nim yt hp nht vi nhau th cng ty mi c to thnh l cng ty nim yt hay cha nim yt. Hin ti, Lut doanh nghip 2005 v Lut chng khon 2006 vn cha quy nh c th no i vi trng hp ny. Mc d rng, thc cht vic hp nht chnh l sp nhp.

35

CHNG 3: K T LUN V KIN NGH 1. K t lun 1.1 nh ngha M&A khng r rng Qua phn tch chng 1&2 cho thy rng, Lut doanh nghip 2005 khng a ra mt nh ngha c th v M&A, m ch lit k v nu ln cch thc t chc li doanh nghip18 nh: hp nht, sp nhp, chia, tch doanh nghip. iu ny cho thy rng, Lut doanh nghip cha xem hot ng M&A l mt hng ha c th kinh doanh trn th trng. Mc d rng, iu 77, khon 1, im d Lut doanh nghip 2005 c quy nh vic c ng c quyn chuyn nhng c phn ca mnh cho ngi khc. Tuy nhin, vic chuyn nhng c phn v hot ng M&A l hon ton khng ging nhau. V khi c ng ca mt cng ty c phn chuyn nhng c phn ca mnh cho cng ty khc vi t l cng ty kim sot cng ty th mi c th gi l M&A19. Ch rng, mc d Lut chng khon 2006 quy nh chi tit v mua bn c phn trn th trng chng khon (nim yt v cha nim yt). Nhng Lut chng khon 2006 ch iu chnh i vi cng ty c phn i chng, cn i vi cng ty c phn cha i chng th Lut chng khon 2006 khng iu chnh, m cc cng ty ny thuc s iu chnh ca Lut doanh nghip 2005. Lut u t 2005 th ch lit k cc hnh thc u t ch khng nh ngha mt cch chnh thc th no l M&A. Theo iu 21, khon 6 Lut u t 2004 th sp nhp v mua li doanh nghip l hnh thc u t trc tip, nhng li khng nh ngha th no l sp nhp v mua li doanh nghip. Lut doanh nghip 2005 c nh ngha th no l sp nhp, nhng li khng nh ngha th no l mua li doanh nghip. Mua li doanh nghip c th hiu theo nhiu ngha khc nhau: Mua li mt phn doanh nghip (cha ti mc kim

18 19

Chng 2, Lut doanh nghip 2005. Theo nh ngha trong nghin cu ny

36

sot doanh nghip mua li), mua li phn ln c phn ca doanh nghip nm quyn kim sot v chi phi, mua li ton b doanh nghip. N u hiu theo ngha l mua li mt phn doanh nghip th iu 21, khon 06 Lut doanh nghip 2005 mu thun vi chnh n, v iu 3 khon 3 Lut u t 2005 th u t gin tip l l hnh thc u t thng qua vic mua c phn, c phiu m nh u t khng trc tip tham gia qun l hot ng u t. Nhng phn tch trn cho thy rng, Lut doanh nghip 2005 v Lut u t 2005 khng c s thng nht v cha a ra mt nh ngha ph hp cho M&A. Lut cnh tranh 2005 cng a ra nh ngha v M&A nhng di tn l tp trung kinh t. V i s khng thng nht, khng r rng trong vic nh ngha M&A, ngo i ra Lut doanh nghip 2005 khng xem M&A l mt hng ha iu iu ny c th gy ra rt nhiu kh khn cho cc nh u t khi chuyn nhng phn vn gp ca m nh cho nh u t khc. 1.2 Th tc M&A cha hon chnh Xut pht t quan im ca Lut doanh nghip 2005 khng xem hot ng M&A l mt hng ha c th kinh doanh, nn quy nh v M&A ca Lut doanh nghip 2005 cha c th v hon chnh. Lut doanh nghip 2005, khng phn chia cc lo i cng ty m ch cp n cng ty c phn ni chung. M cng ty c phn th c chia thnh 2 nhm: Cng ty c phn i chng v cng ty c phn cha i chng, trong cng ty c phn i chng th li phn thnh hai lo i l cng ty c phn i chng nim yt v cng ty c phn i chng cha nim yt. Mc d Lut chng khon 2006 iu chnh cng ty c phn i chng, nhng phm vi iu chnh ca Lut chng khon 2006 ch l quy nh v hot ng

37

cho bn chng khon ra cng chng, nim yt, giao dch, kinh doanh, u t chng khon, dch v v chng khon v th trng chng khon20 ch Lut chng khon 2006 khng iu chnh vic t chc hot ng doanh nghip nh Lut doanh nghip 2005. Nh phn tch chng 2, trong trng hp cc cng ty hp nht, sp nhp, mua li gia li cc cng ty nim yt th s b vng th tc hp nht v vn, iu ny chnh l h qu ca vic Lut doanh nghip 2005 cha theo d bo c nhng vn pht sinh v iu chnh21, hoc c th do cch hiu ca c quan ng k kinh doanh cha nht qun. 1.3 Cha quy nh c th hnh thc thanh ton trong M&A Phn tch ca chng hai cho thy rng, Lut doanh nghip 2005 ch mi quy nh vic gp vn bng ti sn hoc tin mt. Cn i vi quy nh v sp nhp, hp nht th khng quy nh c th hnh thc thanh ton. Chng hn nh trng hp, mt cng ty pht hnh thm c phiu cho c ng ca cng ty khc i ly s c phiu ca c ng ca cng ty , hay ni cch khc y l hnh thc sp nhp kiu hon i c phiu. Tuy nhin, Lut doanh nghip 2005 vn cha c khung php l quy nh vn ny. iu ny s gy ra rt nhiu kh khn cho cc cng ty, c bit l cc cng ty c phn nim yt trn th trng chng khon Vit Nam khi tip hnh M&A. 1.4 Vit Nam cha c khung php l v u t gin tip ra nc ngoi Hin ti khung php Lut Vit Nam, c th l Lut u t 200 5, ch mi dng li vic u t trc tip ra nc ngo i ch cha quy nh u t gin tip ra nc ngoi. iu 76, khon 2 Lut u t 2004 c cp n u t gin tip ra nc ngoi nhng ch cp m khng nh ngha hay quy nh c th. Tht vy, theo iu lut ny th Vic u t ra nc ngoi theo hnh thc u
20 21

iu 1, Lut chng khon 2006 Xem mc 4.3 Hp nht vn thc gp ca ch s hu ca chng 2 nghin cu ny.

38

t gin tip phi tun th cc quy nh ca php lut v ngn hng, chng khon v cc quy nh khc ca php lut c lin quan. Tuy nhin, hin ti php lut v NGN hng, chng khon v cc vn bn php lut khc vn cha quy nh hay iu chnh v u t gin tip ra nc ngoi. V ngh nh hng dn u t ra nc ngoi th ngh nh 78 hng dn thi hnh Lut u t 2006 th ch quy nh v u t trc tip. Nh vy, c th ni rng, khung php l v u t gin tip ra nc ngoi ca Vit Nam ang cn b ng. Trong nhng nm gn y, c rt nhiu cng ty Vit Nam mun mua c phn ca cc cng ty nc ngoi, nhng u gp rt nhiu kh khn do Vit Nam cha c khung php l iu chnh vn ny. iu ny cn tr rt nhiu ca nhiu cng ty Vit Nam mun mua c phn cc cng ty nc ngoi cng nh vic m rng u t ra nc ngoi. V nguyn tc, khng th da vo cha c khung php l th khng cp php u t cho trng hp ny. V cng ty c th lm nhng g, trong trng hp ny u t l mang li gi tr gia tng cho cc doanh nghip Vit Nam cng nh nn kinh t Vit Nam, m php lut khng cm. Mt v d in hnh l thng 09/2011, cng ty t Trng Hi c nh mua li 50% cng ty cng ngh t Soo Sung ti H n Quc, nhng c l nh ny s gp rt nhiu kh khn v Trng Hi ang lm th tc trnh ln cc c quan c thm quyn cp giy php u t. V cha c mu biu cho vic hon thnh h s nn Trng Hi phi s dng mu biu km theo quyt inh 1175 v u t trc tip ra nc ngoi. V qu trnh chp thun u t i vi Trng Hi vn cn pha trc, nhng vn t ra l chnh s phiu quy phm php lut nh hng n c hi u t ca Trng Hi.

39

2. Kin ngh 2.1 Hon thin quy nh v M&A hin ti Do khung php l v M&A ca Vit Nam nm ri rc cc vn bn Lut khc nhau, trn mt phng din no , iu ny l hon ton hp l v cc lut khc nhau iu chnh M&A nhng kha cnh khc nhau, chng hn Lut cnh tranh iu chnh kha cnh tp trung kinh t, hay ni cch khc l hn ch s c quyn khi c hot tn M&A x y ra, Lut doanh nghip 2005 iu chnh lin quan n t chc hot ng doanh nghip v th tc M&A, cng nh vic chuyn nhng cng ty, Lut u t 2005 iu chnh M&A lin quan n d n v khi cng ty nc ngoi u t vo cc doanh nghip Vit Nam bng cch mua li c phn cng c iu chnh bi Lut u t 2005, Lut k ton iu chnh lin quan n hp nht bo co ti chnh, Lut chng khon 2006 iu chnh M&A lin quan n giao dch c phiu trn th trng chng khon. Tuy ho t ng M&A c iu chnh di nhiu vn bn lut khc nhau khung php l v M&A vn cha hon thin. Nghin cu ny cho thy rng cn phi sa i Lut doanh nghip 2005 theo hng xem hot ng M&A l mt hng ha22 thay v l s ti cu trc hay t chc li cng ty nh quy nh ca Lut doanh nghip 2005. Tht vy, nu xem M&A l mt hng ha th mi c th hnh thnh mt th trng M&A qua phn vn gp ca cng ty c th chuyn nhng mt cch d dng hn, iu ny s rt c li cho h thng cc doanh nghip Vit Nam v hn 90% tng s lng doanh nghip Vit Nam l cc doanh nghip va v nh, cc doanh nghip ny rt cn vn m rng sn xut v pht trin trong di hn. Hn na, mt th trng M&A hnh thnh s c th gim s lng doanh nghip ph sn bng cch bn cng ty cho nh u t khc qua gip gim t l tht nghip v to cng n vic lm cho ngi lao ng.
22

M&A c xem l hng ha, hng ha y c hiu l mua li mt t l c phn kim sot cng

ty

40

Ngoi ra, th trng M&A cn gip cc doanh nghip Vit Nam m rng kinh doanh v hnh thnh nn cc tp o n kinh t mnh nng cao sc cnh tranh so vi cc doanh nghip nc ngoi v con ng M&A l cch thc ph hp thc hin iu ny. K t qu nghin cu ca lun vn ny cho thy rng, do M&A b chi phi bi nhiu vn bn php lut khc nhau, nn khng cn thit phi ban hnh mt php lut ring v M&A. Mt khc, nu ban hnh mt lut ring v M&A c th dn n s thay i khi cc Lut khc thay i. C kin cho rng, khng cn phi ban hnh mt lun ring v M&A, thay vo , l sa i cc vn bn php lut hin ti nh Lut doanh nghip 2005, Lut chng khon 2006, Lut u t 2005, Lut canh tranh 2006 to mt khun kh php l ho n chnh v M&A, qua gip th M&A pht trin v to iu kin cho cc thng v M&A din ra nhanh chng bo v quyn li ca c ng ca cc cng ty, c bit l c ng thiu s. Ngoi ra, nn cn thit phi ban hnh mt vn bn di lut, di dng mt ngh nh, hng dn chi tit v hot ng M&A. Ngh nh M&A ra i s tho g nhng kh khn ca cc cng ty mun M&A hin ti v trong tng lai. Ngh nh v M&A nn theo hng xem M&A l mt hng ha ch khng phi l s ti cu trc hay t chc li cng ty.
Hp 8: Php lut M&A ca Vit Nam cha hon chnh

Hin c 3 vn bn php l chnh iu chnh vic sp nhp, hp nht doanh nghip. l Lut Chng khon, Lut Doanh nghip v Lu t Cnh tranh. Tuy nhin, nh gi chung th thy c s php l cho M&A cn s si. Vic thu tm thng qua hnh thc cho mua cng khai cn thiu cc quy nh lin quan. Php lut cha hng dn y v cho mua cng khai, nh cha a ra cn c y ban Chng khon nh nc ng hay t chi vic cho mua, cha th hin ngha v v quyn li ca cng ty chng khon c ch nh lm i l cho mua, khng nu r ngun vn V hnh thc, thu tm c phn bao gm thu tm trc tip (thu tm c phiu c quyn biu quyt), thu tm phi sinh, thu tm thng qua tha k, cho, tng. Tuy nhin, ti Vit Nam, hu nh cha c vn bn php lut quy nh v thu tm phi sinh v thu tm thng qua tha k, cho, tng.
41

2.2 Ban hnh ngh nh v M&A ra nc ngoi (cc cng ty Vit Nam mua li cng ty nc ngoi) Hin ti, khung php l ca Vit Nam, c th l Lut u t 2005, ch mi quy nh vic cc cng ty nc ngo i mua li cc cng ty trong nc. Tuy nhin, vic cng ty trong nc mua c phn ca cng ty nc ngoi th php lut Vit Nam cha c khung php l iu chnh. Do vy, cn thit phi xy dng mt ngh nh v u t gin tip ra nc ngoi. Hin ti, vic cc cng ty Vit Nam mua c nh mua c phn ca nh u t nc ngoi cha nhiu, nhng thi gian qua, cng ghi nhn mt vi cng ty trong nc nh cng ty c phn t Trng Hi, Ngn hng TPCP Hng Hi, Tp o n vin thng qun i, Ngn hng u t v pht trin Vit Nam. Trong thi gian ti, vic cc cng ty trong nc m rng u t ra nc ngoi bng cch mua c phn c d bo s gia tng, c bit l mua li cc cng ty trong cc nc ang pht trin. Trong thi gian cha c ngh nh v u t gin tip ra nc ngoi, cc cng ty trong nc mun mua c phn cc cng ty nc ngoi th nn c php, ch khng nn vin c l cha c khung php l, do vy khng cp gip php u t ra nc ngoi. Trong trng hp ny nn tm thi s dng mu biu ca quyt nh 1175 quy nh v u t trc tip ra nc ngoi v khung php l c quy nh ti ngh nh 78 hng dn u t trc tip ra nc ngoi, hoc th tng chnh ph cng c th ra mt quyt nh vic cc cng ty trong nc mua c phn nc ngoi l mt hnh thc u t trc tip ra nc ngoi, nh vy khi cc cng ty trong nc mua c phn nc ngoi s khng b vng l cha c th tc php l iu chnh. iu ny s gip cc cng ty Vit Nam c mt c s php l tm thi cho vic u t gin tip ra nc ngoi trong thi gian ch i mt ngh nh hng dn u t gin tip ra nc ngoi.

42

2.3 nh ngha r rng th no l nh u t nc ngoi Cn phi nh ngha mt cch r rng th no l m t nh u t nc ngoi trong Lut u t 2005. Ch rng, cn phn bit nh u t b vn ra thnh lp cng ty v cng ty c thnh lp. Bi v hai ch th ny hon ton khc nhau. Lut u t 2006 cha quy nh c th vn ny. Bi v, nu khng nh ngha r rng th no l nh u t nc ngoi s gy ra nhiu kh khn cho cc cng ty. Bi v khi cc cng ty nc ngoi mua c phn ca cc cng ty trong nc, th th tc ca nh u t nc ngoi v nh u t trong nc l hon ton khc nhau, thng thng th tc ca nh u t nc ngoi s phc tp hn. nh ngha th no l nh u t nc ngoi cn quy nh r, mt cng ty c phn c t l gp vn, mua li c phn trn th trng chng khon ca nh u t nc ngoi l bao nhiu. Nghin cu ny xut t l 49%, c ngha l mt nh u t nc ngoi c t l gp vn, mua c phn ca mt cng ty no m dn n t l s hu ca nh u t nc ngoi ln hn 49% th cng ty c xem l nh u t nc ngoi. Quy nh ny s ph hp vi Quyt nh 55/2009 ca Th tng chnh ph quy nh v t l tham gia ca nh u t nc ngoi trn th trng chng khon Vit Nam, theo quy nh ny th t l s hu ti a l 49%. Nhng nu nh, mt cng ty c phn khng phi l cng ty i chng th nh u t nc ngoi c th mua li vi t l ln hn 49%. N u nh Lut u t 2005, quy nh mt t l s hu c th xem xt mt cng ty l nh u t nc ngoi hay nh u t trong nc s gip c quan chc nng c s thng nht trong cch xc nh. iu ny c gip tho g nhng vng mc hin ti ca cc c quan chc nng v gy ra rt nhiu kh

43

khn cho nh u t nc ngo i, cng nh cc cng ty trong nc. Chng hn nh trng hp ca cng ty dc MKP cp chng 2 l mt v d. 2.4 Xy dng mt th trng M&A hon chnh Vic xy dng mt th trng M&A hon chnh s gp phn nng cao hiu qu hot ng ca h thng doanh nghip Vit Nam, bi v phn ln, khong 90%, doanh nghip Vit Nam l doanh nghip va v nh. Tuy nhin th trng M&A pht trin nht thit minh bch ha thng tin v kim sot thng tin. Tht vy, vic minh bch ha thng tin v th phn, qun tr, gi c, c cu c ng v thng hiu l mt trong nhng iu kin quan trng cho hot ng M&A ca bn mua ln bn bn. Ngc li, khi thng tin bt cn xng c th s to ra tn tht cho c bn mua ln bn bn. Hot ng M&A lin quan n rt nhiu lnh vc khc nhau, nh vy, nu thng tin khng minh bch s nh hng khng tch cc n cc lnh vc v gy ra s mt lng tin ca cc nh u t mun tham gia vo th trng M&A. Ngoi ra, cn to ra mt s cnh tranh gia cc doanh nghip vi nhau qua thc y s i mi v ti cu trc doanh nghip theo hng tch cc. Qu trnh cnh tranh s gy ra s o thi nhng doanh nghip yu km v iu ny cng c th gp phn to nn s si ng ca th trng M&A Vit Nam hay ni cch khc l s to ra nhu cu cho hot ng M&A. thc hin c nhng yu cu trn, qua thc y s pht trin ca th trng M&A, cn phi th ch ha cc yu cu trn thnh cc vn bn di lut to ra mt quy nh c th cho hot ng M&A. Hin tai, ch c cc cng ty i chng, theo Lut chng khon 2006, th mi phi cng b thng tin trong hot ng M&A. Cn i vi hot ng M&A ca cc cng ty cha i chng th Lut doanh nghip 2005 cha c mt quy nh c th v cng b thng tin.

44

Do vy, gii quyt vn ny, c th thm phn cng b thng tin trong trng hp c hot ng M&A ca cc cng ty trong Ngh nh 43/2010 ca Chnh Ph v ng k kinh doanh hoc c th ban hnh mt vn bn php lut di dng mt quyt nh ca Th tng chnh ph hoc Ngh nh ca chnh ph hng dn cng b thng tin trong trng hp c hot ng M&A. 2.5 Cn c nhng chnh sch u i i vi hot ng M&A i vi cc cng ty va v nh hot ng khng hiu qu Nn c mt vi u i i vi cc doanh nghip mua li cc doanh nghip ang b thua l, chng hn nh u i bng hnh thc gim thu kch thch s pht trin ca th trng M&A. S u i ny l cn thit v qua gip hn ch s ph sn ca cc doanh nghip va v nh ca Vit Nam, i tng d b tn thng nht. Ngoi ra, iu ny cn gim c s v n v gii quyt vn vic lm hay ni cch khc l gim gp phn gim tnh trng tht nghip.

2.6 Quy nh r v thi gian thc hin th tc M&A ti c quan nh nc Hot ng M&A l mt qu trnh rt phc tp, nh phn tch chng 02, M&A lin quan n rt nhiu vn bn php lut khc nhau nh Lut doanh nghip, Lut chng khon, Lut u t, Lut thu, Lut t ai . Do vy, thi gian hon thnh mt thng v M&A s mt rt nhiu thi gian. iu ny s gy ra ri ro rt ln cho cc cng ty tham gia vo M&A, c bit l cc cng ty nim yt trn th trng chng khon Vit Nam. Hin tai, hon thnh mt thng v M&A ca mt cng ty nim yt trn th trng chng khon s tn khong thi gian 6 thng n 1 nm, do th tc hnh chnh v M&A cha hon chnh. Do vy, khi thc hin M&A cc cng

45

ty phi hi kin ca nhiu c quan chc nng khc nhau, iu ny lm cn tr v gy ra nhiu kh khn cho cc cng ty tham gia vo M&A. Hn Quc, 4 thng23 l thi gian quy nh doanh nghip phi thc hin xong mt thng v M&A, nhng Vit Nam, th mt thng v M&A c th ko di do khng c quy nh v thi gian, khin doanh nghip gp kh khn khi thc hin M&A, Chris Kim, Tng gim c Cng ty Mirae (doanh nghip va M&A thnh cng ti Vit Nam) nu v d v cho bit thm, Hn Quc c quy nh kh r rng cho tng trng hp thc hin M&A, v nh thng v gia hai cng ty nim yt hoc gia cng ty nim yt v cng ty cha nim yt c tch bch v quy nh c th24. 2.7 Hon thin php lut v thu trong M&A Php lut v thu trong M&A vn cha c s thng nht, th hin ch cha phn bit r hai khi nim chuyn nhng chng khon v chuyn nhng vn. Theo iu 6, khon 1 Lut chng khon 2006 th chng khon l giy xc nhn quyn s hu phn vn gp hoc ti sn trong mt trong ty c phn v Lut doanh nghip 2005 khng c iu khon vo nh ngha th no l chng khon. Nh vy, gia chng khon v phn vn gp thc cht ch l mt, hay ni cch khc, chng khon l tn gi ca phn vn gp. Tuy nhin, v cha c mt s thng nht trong cch hiu, dn n cc c quan chc nng ca Vit Nam c nhng cch hiu khc nhau. Chng hn, theo php lut v thu th c hai cch tnh thu trong M&A ty thuc vo giao d ch l chuyn nhng chng khon hay chuyn nhng vn, v cch tnh thu cho hai loi chuyn nhng ny cng hon ton khc nhau. i vi chuyn nhng vn th thu thu nhp l 25% trong thu nhp thun (li nhun thun), cn i vi chuyn nhng c phn th thu thu nhp doanh nghip l 0.1%. R rng quy nh ca php lut v thu nh vy l khng chnh xc. Tht vy
23 24

L tng thi gian thc hin cc th tc thc hin M&A ti c quan nh nc Ngun: http://cfis.ueb.vnu.edu.vn/?act=newsdetail&pid=&cid=27&id=165&pg=110

46

cng vi vic chuyn nhng phn vn (v phn vn v c phn hay chng khon thc cht ch l mt) li quy nh hai cch nh thu khc nhau. Do vy, cn phi nh ngha r rng v chng khon, c phn, phn vn gp trong lut doanh nghip v sa i li php lut v thu theo hng thng nht mt cch nh thu thu nhp doanh nghip v c nhn v thu. Do vy, cn thit phi hon chnh php lut v k ton v chun mc k ton to iu hin cho cc doanh nghip Vit Nam tham gia M&A, qua gp phn to nn mt th trng M&A hon chnh to iu kin cho s pht trin ca doanh nghip Vit Nam. 2.8 Hon thin php lut v bo v c ng thiu s V vic thng qua quyt nh ca i hi ng c ng i vi cng ty c phn, khon 3 iu 104 Lut Doanh nghip 2005 quy nh nh sau: Quyt nh ca i hi ng c ng c thng qua ti cuc hp khi c cc iu kin sau y: a) c s c ng i din t nht 65% tng s phiu biu quyt ca tt c c ng d hp chp thun; t l c th do iu l cng ty quy nh; b) i vi quyt nh v loi c phn v tng s c phn ca tng loi c quyn cho bn; sa i, b sung iu l cng ty; t chc li, gii th cng ty; u t hoc bn ti sn c gi tr bng hoc ln hn 50% tng gi tr ti sn c ghi trong bo co ti chnh gn nht ca cng ty nu iu l cng ty khng c quy nh khc th phi c s c ng i din t nht 75% tng s phiu biu quyt ca tt c c ng d hp chp thun; t l c th do iu l cng ty quy nh. Khon 2 iu 52, cng c quy nh tng t i vi vic thng qua cc quyt nh ca hi ng thnh vin ca cng ty TNHH c t hai thnh vin tr ln.

47

Quy nh trn ca Lut doanh nghip 2005 l bo v c ng thiu s. Tuy nhin, trn thc t khi mt cng ty no tin hnh mua li cng ty khc vi t l nm quyn kim sot v chi phi, th c th vi t cch l c ng ln, cng ty mua li s hnh ng v li ch ca chnh mnh v b qua li ch ca c ng thiu s. Hin tai, Php lut v doanh nghip v chng khon ca Vit Nam cha c quy nh c th v vn bo v c ng thiu s. Ngy 20 thng 10 nm 2009, B ti chnh ban hnh thng t 194 hng dn cho mua cng khai c phiu ca cng ty i chng, qu u t i chng, theo th Sau khi kt thc t cho mua cng khai, bn cho mua nm gi t tm mi phn trm (80%) tr ln s c phiu ang lu hnh ca mt cng ty i chng phi mua tip trong thi hn ba mi (30) ngy s c phiu cng loi do cc c ng cn li nm gi, nu cc c ng ny c yu cu. Gi mua tip c phiu cn li khng c thp hn gi cho mua thc hin ca t cho mua cng khai va kt thc.

48

CHNG 4: TRNG HP THC TIN V M&A TI CNG TY KHOA HC THIN TRNG 1. Gii thiu Cng ty TNHH Khoa Hc Thin Trng Cng ty TNHH Thin Trng c thnh lp vo ngy 03 thng 08 nm 1996, vi vn iu l ban u l 50 t ng, vi 8 thnh vin gp vn, qua nhiu ln tng vn, hin ti vn iu l ca Thin Trng l 1 ngn 500 t ng. Thin Trng hin ti c 36 cng ty con trc thuc, hot ng 8 lnh vc l sn xut dc phm, nha gia dng, bt ng sn, cau su, thu in, sn xut thp xy dng, sn xut g cho xut khu v cng ngh sinh hc. Doanh thu nm 2010 ca Thin Trng l 8 ngn t ng, li nhun sau thu ca Thin Trng l 1 ngn 2 trm t ng. n ht thng 09 nm 2010, tng s nhn vin ca Thin Trng l 4 ngn ngi. 2. Chin lc ti cu trc cng ty Do quy m ho t ng trn nhiu lnh vc khc nhau v hu ht tt c cc cng ty con ca Thin Trng iu l cng ty c phn, trong Thin Trng nm khong 60%. Hin ti, ban lnh o ca Thin Trng mun tin hnh ti cu trc theo hng l chuyn tt c cc cng ty con thnh cng ty TNHH mt thnh vin v chuyn i Thin Trng thnh cng ty c phn, di dng holdings (cng ty m ch nm gi c phn ti cc cng ty v khng tin hnh hot ng kinh doanh trc tip). Ngoi ra, hin ti rt nhiu qu u t nc ngoi n tm hiu v mong mun u t vo Thin Trng, vi chin lc ti cu trc v tng vn cho cc cng ty con tng quy m hot ng, ban lnh o Thin Trng k bin bn ghi nh vi qu u t BI ca M. Theo , BI s u t 80 triu USD v tr thnh c ng chin lc ca Thin Trng vi t l s hu l 40%.

49

3. Kh khn ca Thin Trng khi tin hnh M&A 3.1 Nhng kh khn ca Thin Trng khi tin hnh chuyn i cng ty con (cng ty c phn) thnh cng ty cng ty TNHH mt thnh vin. Gii php thc hin ti cu trc ca Thin Trng c xut l trc tin Thin Trng s c phn ho chuyn i thnh cng ty c phn. Sau , Thin Trng mua li c phn ca c ng ca cng ty con bng cch pht hnh thm c phn hon i c phn vi cc c ng c, ni mt cch khc l, Thin Trng s t pht hnh thm c phiu ca mnh v chuyn cho c ng ca cc cng ty con v c ng ca cng ty con s chuyn c phn ca mnh cho Thin Trng, nh vy, c ng ca cng ty con s tr thnh c ng ca Thin Trng. Tuy nhin, t l hon i khng phi l 1-1 m l 1.7-1, c ngha l 1.7 c phn ca cng ty cng ty con s i li 1 c phn ca Thin Trng. Tuy nhin, Thin Trng gp kh khn khi thc thin th tc ng k li giy php kinh doanh v c quan ng k kinh doanh khng chp nhn phng n mua li ny. Theo cch hiu ca c quan ng k kinh doanh th khi mua li th t l l 1-1 c ngha l tng vn ca c ng c tnh theo mnh gi l 10 ngn ng, ch khng phi tnh theo gi th trng. 3.2 Thin Trng c xem l nh u t nc ngoi Do Thin Trng c kinh doanh sn xut v kinh doanh phn phi dc phm, tuy nhin, theo quy nh ca WTO th doanh nghip nc ngoi khng c trc tip phn phi dc phm ti th trng Vit Nam. Vi t l s hu ca qu u t BI l 40%, nn khi bn c phn cho BI, c quan ng k kinh doanh xem Thin Trng l nh u t nc ngo i. Do vy, Thin Trng khng c trc tip phn phi dc phm. Hay ni cch khc l c quan c thm quyn yu cu Thin Trng t b hot ng phn phi dc phm ti trng Vit Nam.

50

Do trong lut u t v Lut doanh nghip, khng quy nh th no l nh u t nc ngoi dn n cch hiu ca c quan ng k kinh doanh hiu l c c s hu c phn ca nh u t nc ngo i th doanh nghip trong nc tr thnh nh u t nc ngoi. Nh vy, s khng r rng ca php lut ca gy ra rt nhiu kh khn cho cc doanh nghip Vit Nam.

51

TI LIU THAM KHO 1. Martin Hillb, 2008, Qun tr hi ng doanh nghip kiu mi, Nh Xut Bn Tr. 2. Phm Tr Hng, ng Th c, 2011, Sp nhp v Mua li doanh nghip Vit Nam, Nh Xut Bn Lao ng X Hi. 3. Lut chng khon 2006 v Lut chng khon c sa i 2010 4. Lut doanh nghip 2005 5. Lut cnh tranh 2004 6. Lut u t 2004 7. Lut k ton 2001

52

Mc lc M U ................................................................ Error! Bookmark not defined. 1. t vn ........................................................................................................... 1 3. i tng v ph m vi nghin cu ........................................................................ 2 4. Phng php nghin cu ..................................................................................... 3 5. Kt cu ca nghin cu........................................................................................ 3 CHNG 1: TNG QUAN V HOT NG MUA BN V SP NHP DOANH NGHIP ................................................................................................... 4 1. Tng quan v M&A............................................................................................. 4
1.1. nh ngha M&A ...................................................................................................... 4 1.2 nh ngha M&A theo php lut Vit Nam ............................................................... 6 1.3 Phn lo i M&A ....................................................................................................... 11 1.4 Cch thc tin hnh v tham gia vo mt thng v M&A ...................................... 12

2. Din bin hot ng M&A ca Vit Nam trong thi gian qua............................ 15
2.1 Tng quan M&A Vit Nam trong nhng nm qua ................................................. 15 2.2 Tim nng hot ng M&A Vit Nam.................................................................. 17

CHNG 2: NH GI TNH HON THIN V Y CA KHUNG PHP L CHO HOT NG M&A VIT NAM ........................................... 19 1. Khi qut khung php l iu chnh hot ng M&A ........................................ 19 2. Cc bc thc hin mt thng v M&A .......................................................... 23 3. Th tc php l hin ti cho hot ng M&A .................................................... 24
3.1 Th tc hp nht doanh nghip ................................................................................ 24

3.2 Th tc sp nhp doanh nghip ........................................................................ 25 4. Nhng tr ngi v mt php l i vi hot ng M&A Vit Nam ................. 26
4.1 Khi nim nh u t nc ngo i ............................................................................. 26 4.2 Hnh thc thanh ton trong hot ng M&A ............................................................ 29 4.3 Quy nh hp nht vn thc gp ca ch s hu trong M&A ................................... 31 4.4 S tn ti ca cng ty b sp nhp sau khi M&A ...................................................... 33 4.5 Vn tp trung kinh t trong Lut cnh tranh 2006 i vi hot ng M&A. ........ 34 4.6 Vn hp nht i vi cc cng ty nim yt ......................................................... 35

53

CHNG 3: KT LUN V KIN NGH .......................................................... 36 1. Kt lun ............................................................................................................. 36

1.1 nh ngha M&A khng r rng ............................................................................... 36 1.2 Th tc M&A cha hon chnh ............................................................................... 37

1.3 Cha quy nh c th hnh thc thanh ton trong M&A ................................... 38 1.4 Vit Nam cha c khung php l v u t gin tip ra nc ngoi ................ 38 2. Kin ngh ........................................................................................................... 40
2.1 Hon thin quy nh v M&A hin ti ...................................................................... 40 2.2 Ban hnh ngh nh v M&A ra nc ngoi (cc cng ty Vit Nam mua li cng ty nc ngo i) .................................................................................................................. 42 2.3 nh ngha r rng th no l nh u t nc ngoi ................................................ 43 2.4 Xy d ng mt th trng M&A hon chnh ............................................................. 44 2.5 Cn c nhng chnh sch u i i vi hot ng M&A i vi cc cng ty va v nh hot ng khng hiu qu ...................................................................................... 45 2.6 Quy nh r v thi gian thc hin th tc M&A ti c quan nh nc .................... 45 2.7 Hon thin php lut v thu trong M&A ................................................................. 46 2.8 Hon thin php lut v bo v c ng thiu s ...................................................... 47

54