Professional Documents
Culture Documents
- C s ha hc v ha l cc hp cht cao phn t ca Strekhepedev --> Sch c dch ra ting Vit v c th vin Tng hp L T Trng-tp HCM, mc D78 - Cc hp cht cao phn t tip cn tt , bn cn nm r: Dung dch thc l g? Dung dch polymer khc cc dung dch cht tan thp phn t ch: - Xy ra qu trnh trng trc khi tan - nht cao nng phn tn thp - Qu trnh phn tn / di chuyn cu t (phn t polymer) trong pha lin tc (dung mi) chm - Chu nh hng nhiu v lin kt ngang ca cc cu t phn tn ( mch polymer), khi lng phn t, tnh mm do ca mch - C cc kiu h : gel loi 1, gel loi 2, dung dch a in ly - ng dng t dung dch polymer: ha do polymer, h dung mi cho sn ph, cht hp ph polymer,...
Nh vy polymer c kh phn hy sinh hc khng ch nm gi gn trong cc ng dng c tnh xanh nh vt liu nng nghip, phn bn, chng cn c ng dng trong y hc nh nu trong bi vit ca bn hoaquynh. Th theo cc bn, ti sao vt liu ny vn cn cha c trin khai p dng rng ri ti VN d rng y l vt liu c tim nng v nh cu cao? ( xin ch bn v kha cnh k thut v ha hc)
em i tiu hy. Cc phng php ph bin nht cho vic tiu hy rc thi rn l chn t. S kt hp vic gim ngun thi, ti ch, thiu v lm mn ang c pht trin ngy cng nhiu Ty u, Hoa Kz v cc ni khc nh l mt cch thay th cho vic chn cht thi rn trong t. cc polymer tng hp c ch to v s dng v chng c tnh khng chu gim cp. Tuy nhin, khi chng khng cn hu dng th vic tiu hy chng tr thnh mt vn .S gim cp nha thi khng phi l mt qu trnh n gin, nht l khi xt n trong gim cp do tc ng ca mi trng. C ch chi tit ca s gim cp nha thi trong cc iu kin mi trng vn cha c hiu thu o v vn ang l ti nghin cu chuyn su trong nhiu thp nin qua. S gim cp nha trong cc ch khc nghit nh thiu t ch l mt qu trnh vt l ( mt trong nhng la chn tiu hy cht thi) v khng c coi l lin quan n gim cp do tc ng mi trng t nhin. c bit trong trng hp cht thi nha nng nghip, mt trong nhng cch thc s dng thay th vic tiu hy l s gim cp sinh hc. S gim cp sinh hc lin quan c bit n polymer c thit k cu trc m ta gi l polymer c th phn hy sinh hc (polymer t hoi). Hu ht cc chuyn gia v cc tiu chun o lng hin hnh nh ngha mt polymer t hoi hon ton l mt polymer c chuyn i hon ton thnh kh carbon dioxide, nc, khong v c v sinh khi do vi sinh (hoc trong trng hp gim cp sinh hc ym kh th s nha s chuyn i thnh kh carbon dioxide, methane v mn) m khng c to cht c hi. Tuy vy, cu hi gy tranh ci l thi gian t n gim cp nh trn l bao lu th chp nhn c v o lng nh th n. Thi gian cn cht liu gc carbon phn hy c th ko di n hng ngn nm. Do vy, khng phi mi cht liu gc carbon c th gim cp sinh hc. Ch c nhng vt liu t mc gim cp sinh hc chp nhn c trong mt khong thi gian hn nh th mi c th gi l vt liu c kh nng phn hy sinh hc. Mc gim cp sinh hc chp nhn c v thi gian hn nh ca s gim cp sinh hc c nh r trong cc tiu chun o lng quc t v s c ni r trong cc phn ti. Phng cch tiu hy polymer t hoi l vic lm mn. Tuy nhin, qu trnh lm mn i hi c s h tng quy m bao gm h thng thu lm v trang thit b lm mn chng. N khng l gii php thc t cho cht thi do trong nng nghip khi so snh vi vic gim cp sinh hc trong t. S dng cht do trong nng nghip Tm quan trng ca vic s dng cht do trong nng nghip Polymer c dng trong nng nghip v chn nui t gia th k 20. S pht trin cht do trong nng nghip cho php cc nh nng gia tng sn lng ma mng. Cht do dng trong nng nghip ngy nay lm tng hiu sut , gip thu hoch sm hn, gim s l thuc thuc tr su dit cn trng, v bo v thc phm tt hn cng nh gi nc hiu qu hn. Cc mng nha c dng lm vt liu ph nh king, lt knh dn cng nh l mng t. Mng cht do c th ci thin cht lng sn phm v cnh ng khi s khc nghit ca thi tit, ti u ha cc iu kin sinh trng, tng thi v v gim nhim bnh cy trng. Th tch mng phim dng cho nhng ng dng ni trn c tnh khong 2 triu n 3 triu tn /nm. Cht do dng rng ri v ch yu trong thm canh l nha LDPE v n c c tnh tt, trong sut v gi thnh cnh tranh.
Tiu hy cht do nng nghip Bi cht do dng lng ln ch yu trong nng nghip v tng theo mi nm, bi ton thu gom v lm sch cng nh tiu hy lng rc thi cht do nng nghip tch t dn l mt bi ton ln v kh. Do vy, cc la chn lm gim cp v tiu hy, hoc kh nng gim cp sinh hc ca polymer c dng l ch tm im quan trng trong cc kha cnh c kinh t ln mi trng. S gim cp ca cht do dng trong nng nghip S gim cp trong sut thi gian hu dng S gim cp ca mt cht do c nh ngha l s bin i gy hy hoi trong din th, cu trc ha hc, c l{ tnh. iu ny l quan trng phn bit gia s khi u ca qu trnh gim cp ( hnh thnh trong my n nhit 2000C nhng c kim sot) v s xung cp ca n trong qu trnh s dng. Qu trnh gim cp dn s h hng c tr hon nh cc cht c ch chuyn bit. Cht c ch gip ko di tui th ca cht do. Nhit , bc x tia cc tm l cc yu t xc tin lm gim cp vt liu. S gim cp ca cht do nng nghip trong qu trnh s dng l do s kt hp ca cc yu t trn m ch yu l bc x cc tm. S gim cp ny c th kim sot c mc bng vic s dng cc ph gia ph hp. S gim cp sau khi s dng S gim cp ca cht do thi sau khi s dng trong nng nghip lin quan trc tip n cc la chn tiu hy. Trong bt kz trng hp, s gim cp cht do thi nng nghip khng c gy ra nhim t v mi trng tnh c cnh quan. Vic m t s gim cp ca cht do, o lng v kim sot s gim cp b phc tp bi 3 yu t chnh. - Cc c ch: Cht do c th gim cp theo nhiu hng mt cch lin tip hay cng mt lc. Cht do b phn mnh bng lc c hc. S phn mnh ng vai tr quan trng trong giai on u ca s gim cp. Cc thay i ha hc c th xy ra v bt u vi s gim cp v sinh. S gim cp ha hc xy ra thng qua cc phn ng ca cht do vi ha cht nng nghip hoc cc ha cht khc. S gim cp i t cc phn ng ha thng lin quan n s ct mch- s phn mnh ca cc mch polymer. S bo mn b mt l kt qu ca s cch mch thng qua phn ng thy phn. im no , mt s cht do c th b tn cng hiu qu bi vi sinh vt - im khi u ca gim cp sinh hc. S gim cp sinh hc thng c xem bao gm s thy phn c xc tc men v thy phn khng c xc tc men. S gim cp do men c th xy ra bi men ngoi bo v c bi men ni bo. C hai cho kt qu ct mch polymer thnh nhng phn on ngn v nh hn. Cc men c th va l men ni bo m n c th tch cc lin kt trong mch hoc va l men ngoi bo m n c th tch cc lin kt gia cc n v monomer mt cch tun t. Men ni bo tch lin kt trn mch mt cch ngu nhin a n s gim trng lng phn t mt cch nhanh chng. S tch tun t cc phn on bi men ngoi bo lm gim trng lng phn t t thy r hn. Di mt s iu kin mi trng, vi sinh vt gip cho s gim cp polymer thng qua s tiu ha, nhai v bi tit. Tt c nhng c ch
trn l nhng hng tim nng cho s gim cp polymer. - Cc iu kin mi trng: S gim cp polymer ph thuc vo mi trng m cht do ang trong trong sut qu trnh s dng hoc trong qu trnh tiu hy sau . ng hc gim cp polymer ty thuc vo mi trng l khng kh kh hay m, t trng, t xy dng, mn, nc cng, nc ngt hay nc bin. Mi mi trng u c tnh c th ring bit theo s khc bit nng oxy, nc, ha cht khc, nh sng ngy, v h vi sinh vt gy gim cp. Ty theo bn cht mi trng m c ch gim cp cho hiu qu cao hoc thp . cc yu t mi trng c tm thy c nh hng n s gim cp gy ra bi vi sinh vt bao gm nhit , hm lng m, p sut khng kh, p sut oxy, nng acid v kim loi, v mc phi sng. Cc yu t lin quan n vi sinh l nng vi sinh, c hay khng c mt men c th thy gii polymer, nng men, s hin din dinh dng dng vt cho vi sinh vt v s hin din cht c ch. Nu thiu bt kz yu t c i hi no, hoc s hin din ca yu t thp di mc chun , s gim cp sinh hc skhng nhng b chm li m cn ngng ton b cho n khi gp iu kin thun li. -Thnh phn trong polymer: Bn cnh yu t mi trng, c ch v tc gim cp cng ph thuc vo thnh phn ha hc trong polymer. c bit tc gim cp sinh hc ph thuc vo c tnh polymer bi v chng l c cht cho men. Mt yu t xc nh chng c th kh nng t hoi hay gim cp sinh hc ca mt polymer l bn cht ca lin kt ha hc hin din trong mch polymer. Cu trc ha hc ca polyolefin l cc ni n carbon-carbon trong mch chnh. Cc ni n carbon-carbon lm cho polyolefin mang tnh k nc. Do chng khng th b thy phn. Chng c th c gim cp thng qua c ch oxy ha nhng khng d thc hin v qu trnh gia cng vt liu lm tng kh nng khng chu oxy ha. Chng ta bit l cc cht chng oxy ha c cho vo lm tng kh nng bn chu cc c ch gim cp. Bn cnh bn cht lin kt ha hc trong polymer, s phn nhnh v ha hc lp th cng c vai tr quan trng v men c phn ng chn lc ln cc v tr c bit trong mch polymer. Trng lng phn t v mm do ca mch polymer cng quan trng khng km v n lin quan n kt tinh. Mc kt tinh trong polyolefin nh hng n s thm nhp oxy . S oxy ha ch yu ch xy ra trong vng v nh hnh ca polyolefin.
- Cht do t hoi c kim sot ( cht do c th t gim cp vi cc mc theo chng trnh nh) - Cht do t hoi nh mi trng ( cht do ca nhm ny c th xp vo mt trong hai nhm trn) Cht do khng th t hoi Cht do thng mi thng bn trong thi gian s dng v ch gim cp nh sau . Trong mt s mi trng, cc vt lm t cht do loi ny nu b gim cp vn gi nguyn th hnh ca chng sau hng chc nm. S bn dai ca cht do ( bn c hc, chu nc v chu vi sinh tn cng) lm chng hu ch trong nhiu ng dng hn 40 nm qua. Cht do d t hoi Cht do d t hoi l loi cht do sau khi ht thi gian s dng l n "t hy". Tuy nhin s gim cp dn dn ca vt liu ny khng th kim sot c. Sau khi t ti tui th s dng, vt liu ny hoc b r ra hoc b tiu ha. N c th c vi sinh vt tiu ha tip .Cn nu khng th cht do tr thnh bi phn tn gy nhim. Khi c vi sinh tiu ha , cht do ny tr li h sinh thi vi phng cch an ton, khng gy nhim. iu ny gip nh ra r trong cc tiu chun o lng v nh gi gim cp sinh hc cho cht do s c bn r phn sau. Cht do t hoi c kim sot S gim cp c kim sot l tng c a ra t cch y 30 nm. Mc ch l gip cht do c s dng linh hot hn, ngha l to sn phm c tui th s dng xc nh v a dng ha sn phm vi thi gian tui th khc nhau ty theo ng dng. S khc bit gia cht do loi ny vi loi d t hoi l mc kim sot s gim cp theo thi gian v dng ng cong gim cp. Cht do t hoi c kim sot biu l s gim cp theo tng bc v tc gim cp ln thi im nh trc ch khng xy ra t t u u nh loi d t hoi.
Cht do t hoi nh mi trng Mt s polymer c gi l c th t hoi hay gim cp sinh hc th thc ra mang tnh cht l c th b bo mn bi s thy gii nh men hoc hoc gim cp do quang ha hoc t hoi mt phn. Cc polymer khc nhau ny c xp trong nhm phn loi rng hn gi l polymer t hoi c nh mi trng. Tt nhin vic s dng thut t Nh mi trng c th b hiu sai trong mt s trng hp. Ngay c khi thut t ny dng rng ri trong cc ti liu tham kho k thut v c trong tiu chun ASTM D6002-96 ( Cc hng dn chun cho vic nh gi kh nng phn ha ca cc cht do t hoi nh mi trng) , ngi ta vn cha c th tm ra c mt nh ngha chnh thc cho h polymer ny.
Cc cht do t hoi nh mi trng, da vo s dng thut t hn l s nh ngha c th , c th c coi l mt nhm rng cc vt liu polymer t nhin v tng hp. Cc polymer trong nhm ny thc hin s thay i ha hc di tc ng ca cc yu t mi trng . Cc thay i ha hc phi c theo tip bng s tiu ha hon ton cc sn phm gim cp bi vi sinh to ra kh CO2 v nc. c bit, qu trnh gim cp ca cht do t hoi nh mi trng tri qua hai giai on: phn r v khong ho. Trong giai on khi u, s phn r lin quan r nt n s suy gim tnh cht vt l nh bin mu, tr nn gin v v vn. Giai on th hai c cho l s chuyn ha su ca cc mnh vn cht do thnh kh CO2 v nc, sinh khi ( trong iu kin hiu kh) hoc CH4, CO2 v sinh khi t bo ( trong iu kin ym kh). S gim cp v tiu ha cht do t hoi nh mi trng phi kt thc hon ton v xy ra tc nhanh hiu qu trnh s tch t cht thi trong mi trng. c nhiu cu hi c a ra xoay quanh tnh hp l v cc iu kin cn v v giai on th hai ny. Cc cht do t hoi nh mi trng c th l loi nguyn liu c th ti ch1h hoc khng th ti ch. Cc loi cht do t hoi nh mi trng c th ti ch l cellulose, tinh bt, cc ester ca tinh bt, collagen, nha visco, cellulose acetate ( c DS <2), cc polyhydroxy alkanoate, polylactic acid (PLA). Loi khng th ti ch c nh polyvinyl alcohol, polycaprolactone, cc copolyester aliphatic v aromatic, blend ca tinh bt vi cc polyester t hoi, v.v Nguyn liu ti ch dng cho sn xut cht do t hoi nh mi trng l c th l cc hp cht thin nhin n gin ( nh cc amino acid, ng, ngun sinh dng thy sn v ng vt) hoc l cc dn xut t cc hp cht thin nhin c chuyn sang ha hc xy dng cc thnh t cho cht do t hoi nh mi trng. Cht do t hoi nh mi trng cng c th dc sn xut t cc nguyn liu khng ti ch c, thng dng nht l t du m v kh thin nhin. Cc cht do t hoi nh mi trng thng c dng dng blend hoc composite m trong c nhiu hn hai loi vt liu t hoi kt hp li p ng cc yu cu ti u v tnh nng phc v trong khi vn duy tr hay ci thin kh nng t hoi hon ton. Theo t chc pht trin cng nghip ca Lin Hip Quc , trong phn hng dn v p dng khoa hc k thut cng ngh cao v xanh ICS EDP-2003 dnh cho cht do t hoi nh mi trng, cc tnh cht cn c loi cht do t hoi nh mi trng nh sau: - Gim cp nhanh chng km theo hoc c s gim cp sinh hc - Sn phm gim cp phi c th sau tiu ha c nh vi sinh ( ngha l c th c tiu ha v chuyn ha thnh CO2 v nc bng con ng sinh hc) -D gia cng Tnh ang dng cao Tnh nng phc v chp nhn c Gi thnh hp l Theo B mi trng v ti nguyn ca c, cc phn loi cht do t hoi nh mi trng c nh ra nh sau: - Cc polyester t hoi - cc polymer gc tinh bt t hoi - Cc polyerm tan c trong nc - Cc polymer gim cp nh quang ha - Cc b mu gim cp c kim sot
S gim cp sinh hc S gim cp sinh hc l s gim cp ha hc ca vt liu gy ra bi hot ng ca vi sinh vt din ra trong t nhin. Cc vi sinh vt gy gim cp ha hc l cc vi khun, nm v to. Khi s gim cp sinh hc din ra, qu trnh ny to ra kh CO2 hoc CH4 (m tan) v nc. Nu c s hin din oxy, qu trnh c gi l s t hoi hiu kh. Nu qu trnh xy ra trong iu kin khng c oxy , n c gi l qu trnh t hoi ym kh. Sn phm ca qu trnh ym kh l kh CH4 (m tan) v nc. Trong vi trng hp, c hai loi sn phm kh ( CO2, CH4) u c mt. S khong ha c nh ngha nh l s chuyn ha ca cc vt liu t hoi hoc sinh khi thnh kh ( nh CO2, CH4 v hp cht nit), nc , mui v c, v cc khong cht. S khong ha hon tt khi tt c phn vt liu t hoi hoc sinh khi c tiu th ht cng nh tt c phn carbon c chuyn thnh kh CO2. C hai bc lin quan n s gim cp sinh hc ca polymer: - C hc ( nghin), ha hc ( bc x tia cc tm gy gim cp nh quang ha hoc gim cp do nhit). Trong sut bc ny, vi nm v vi khun , hoc cc tc nhn sinh hc khc ( su, mi, giun,r cy) cng c th phn mnh sn phm (phn ha sinh hc to mn). Bc to mn u tin rt quan trng v hu ch v n lm tng b mt tip ca vt liu gim cp gip thun tin cho bc k tip xy ra. - Bc ny lin quan n s gim cp sinh hc gi l Sensu Structo. Vi sinh vt tn cng v tiu ha sn phm mn. Chng chuyn mn thnh cc sn phm ph v dn thnh kh CO2 hoc CH4 , nc v sinh khi.