Professional Documents
Culture Documents
Mc tiu
1. Trnh by c cc khi nim tng qut v cc giai on hp thu, phn b, chuyn ho, thi tr 2. Nu c nh ngha v cch tnh mt s thng s dc ng hc c bn 3. Xc nh c vai tr ca cc thng s dc ng hc trong tnh ton liu dng v la chn phng thc tr liu 4. Xc nh c cc yu t nh hng n cc thng s dc ng hc.
Dc lc hc (Pharmacodynamics, PD)
Dc ng hc (Pharmacokinetics, PK)
Thuc
C th
nh ngha dc ng hc Dc ng hc (Pharmacokinetics) l mn hc nghin cu v s phn ca mt thuc khi c a vo c th, thng qua s thay i theo thi gian ca cc hnh thi khc nhau (hp thu, phn b, chuyn ha, o thi) ca thuc y (Thrapie,1978).
ng dng dc ng hc
- Gip pht trin, la chn v s dng cc sn phm thuc - Gip xc nh thuc s v tr tc ng vi hm lng bao nhiu v ko di bao lu - Gip tnh c liu dng thuc ph hp cho tng c th - Gip theo di tr liu - Gip hiu chnh liu nhng c a c bit (ngi gi, tr em, ngi suy gan, thn,) - Gip nh gi v tin lng c hiu qu v c tnh ca thuc
Dc ng hc (Pharmacokinetics)
S ADME
Thuc dng ng ung Thuc dng ng IV
Thi tr
Drug Absorption
Hp thu
Thuc trong mu
Chuyn ho
Phn b
GIAI ON HP THU
Bao gm ton b cc hin tng gip thuc tht s vo c th bt u t ni c chn a thuc vo
Cc thng s dc ng c bn ca s hp thu
Sinh kh dng (SKD) (Bioavailability) Biu th t l (%) v vn tc ca thuc vo n vng tun hon dng cn tc dng (dng nguyn thy v cht chuyn ho c hot tnh)
GIAI ON HP THU
- Phn kh dng F (%): c nh gi trong mi tng quan vi dng bo ch quy chiu - Vn tc hp thu: o lng bi Cmax: nng ti a trong huyt tng Tmax: thi gian t nng ti a Ka: hng s ca vn tc hp thu
GIAI ON HP THU
SKD c th c tnh ton bi din tch di ng cong (AUC-Area Under the Curve) AUC: biu din s bin thin ca nng thuc trong mu theo thi gian hay tng trng cho lng thuc vo c vng tun hon dng cn hot tnh sau mt thi gian t.
(Tmax) (Cmax)
AUC
GIAI ON HP THU
AUC
GIAI ON HP THU
Tnh AUC nh th no?
GIAI ON HP THU
SKD tuyt i (so vi dng bo ch chun l dd tim IV) AUC ng ung (PO) F= AUC ng tnh mch (IV) x Liu PO Liu IV (1)
SKD tng i (so vi dng bo ch mu chn la, cng liu v cng ng cho thuc) AUC dng th nghim (PO) F= AUC dng mu (PO) (2)
GIAI ON HP THU
Mt s v d v ng dng cc thng s dc ng hc ca s hp thu 1. nh gi kh nng p ng yu cu iu tr da vo SKD tuyt i: SKD tuyt i < 50%: kh t yu cu cho tc dng ton thn, cho tc ng ti ng tiu ho nu dng ng ung. SKD tuyt i > 50%: cho tc dng ton thn SKD tuyt i > 80%: lng thuc vo mu xp x ng tnh mch
GIAI ON HP THU
Mt s v d v ng dng cc thng s dc ng hc ca s hp thu 2. nh gi tng ng sinh hc (bioequivalence) da vo SKD tng i
nh ngha tng ng sinh hc: Hai ch phm cng hot cht, cng liu dng, cng ng a thuc c xem l tng ng sinh hc (bioequivalence) khi cc s liu trung bnh ca AUC0-t, AUC0-, Cmax; Tmax thu c t thuc th dao ng mc cho php (thng trong khong 80% - 125%) so vi thuc la chn th nghim (thuc i chng) (Lu : cc gi tr logarit ho. Nu cha logarit ho, khong dao ng cho php l 80 120%)
GIAI ON HP THU
GIAI ON HP THU
Hai dng bo ch ca cng 1 hot cht c cng SKD nhng khng tng ng sinh hc
GIAI ON HP THU
Thng thng, quy nh v tng ng sinh hc ch bt buc p dng i vi AUC. i vi cc thuc c phm vi tr liu hp, TSH cn bt buc p dng i vi c 3 thng s (AUC, Tmax, Cmax)
GIAI ON HP THU
A B C
MTC
MEC
GIAI ON HP THU
Cc yu t nh hng n s hp thu - Dng bo ch - Hot cht - C ch lm trng d dy ca h tiu ho - Lng mu rut - Hiu ng vt qua ln u (first pass effect) - Cc yu t khc (thc n, tui tc, tng tc thuc, bnh l,)
GIAI ON HP THU
Hiu ng vt qua ln u (first pass effect) L s mt mt ca thuc bi cc bin i sinh hc trc khi vo n h thng tun hon chung khi thuc tip xc vi c quan c chc nng trong s bin dng (hay ph hu) n.
GIAI ON HP THU
GIAI ON PHN B
S phn b thuc l ton b cc hin tng chi phi s phn chia hot cht trong c th. N c thc hin bng hnh thc vn chuyn th ng bi mu v cc c ch chuyn ch qua mng t bo.
S ADME
Thuc dng ng ung Thuc dng ng IV
Thi tr
Drug Absorption
Hp thu
Thuc trong mu
Chuyn ho
Phn b
GIAI ON PHN B
S phn b mu
GIAI ON PHN B
GIAI ON PHN B
Dc ng hc 2 ngn
GIAI ON PHN B
Dc ng hc 2 ngn Vd: Vancomycin
GIAI ON PHN B
S phn b m Cc yu t nh hng n s phn b thuc m: - Kh nng gn kt ca thuc v protein ca m Thuc-protein huyt tng >> Thuc-protein m Thuc c i lc vi huyt tng Thuc-protein huyt tng << Thuc-protein m Thuc c i lc vi m
GIAI ON PHN B
S phn b m Cc yu t nh hng n s phn b thuc m: - c tnh l ho ca thuc Vd: Cc thuc gy m thng c ch s lipid/nc cao nn thm vo c cc t bo thn kinh. Lng thuc gy m cn a cho ngi bo ph thng cao hn ngi bnh thng c cng cn nng
GIAI ON PHN B
S phn b m Cc yu t nh hng n s phn b thuc m: - S ti mu cc c quan - i lc c bit ca thuc i vi mt s m. Vd: cc aminosides tp trung m thn v tai trong
GIAI ON PHN B
Cc thng s dc ng c bn ca s phn b
Th tch phn b biu kin (Vd): biu th th tch cn phi c ton b lng thuc c a vo c th phn b nng bng nng trong huyt tng. Vd thng c tnh ton sn v c th s dng trn nhng i tng khng c nhng bt thng v sinh l hoc khng c bnh l nng trn gan, thn.
GIAI ON PHN B
D: Dose (Liu) (g/mg) DxF Vd = Cp (3a) F: Sinh kh dng (%) Cp: Nng thuc trong huyt tng (g/L, mg/mL) Vd x Cp Loading dose = F (3b)
C hot tnh
Giai on I Kiu phn ng Loi tc ng ca phn ng Oxy ho, kh, thu phn Bin i hay hnh thnh 1 nhm chc ho hc
Transferase
T1/2 =
(5)
ClT =
(6)
D: Dose (Liu)
ClT =
AUC0-
Cl =
(8)
: Tc thanh lc (mg/pht)
e
(9)
Css
inf)
e=
inf
/ Cl
(10)
Nu thuc c ung hay tim IV gin on, trng thi n nh (~5 T1/2):
Css = FxD Cl x t Css x Cl x t (11a) hay Maintenance dose = F (11b)
x T1/2
(13)
GIAI ON THI TR
Dc ng hc bc 0 (zero-order pharmacokinetics) (dc ng hc khng tuyn tnh) Khi vn tc thi tr khng ph thuc vo nng thuc trong c th.
GIAI ON THI TR
Dc ng hc bc 1 (first-order pharmacokinetics) (dc ng hc tuyn tnh) Khi vn tc thi tr ph thuc vo nng thuc trong c th.
TM TT CC THNG S DC NG HC C BN
D
(Loading dose (liu tn cng), maintenance dose ( liu duy tr))
Dc ng hc (Pharmacokinetics)
CC YU T C TH NH HNG N CC THNG S DC NG HC Cc yu t sinh l - pH d dy, c ch lm trng d dy - pH mu, pH nc tiu - Lu lng mu rut, lu lng lc cu thn - Protein huyt tng - Tui tc
Cc yu t sinh l - Tui tc
Phng trnh Rowland gip hiu chnh liu dng trn tr em v ngi cao tui
Din tch ton c th (m2) x Liu ngi ln Liu tr em = 1,8 (140 tui) x Din tch ton c th (m2) Liu ngi cao tui = 153
x Liu ng l n
Cc yu t bnh l - Suy thn - Gim lc cu thn - Gim t l thuc gn vi protein huyt tng Liu (-) Liu Liu (-) S ln dng thuc S ln dng thuc S ln dng thuc
(140 tui) x Cn nng (kg) ClCr (ml/pht)= 72 x Creatinin huyt thanh (mg/dL)
(x 0,85 (n))
Cc yu t bnh l
Cc yu t bnh l - Suy gan - Gim lu lng mu n gan - Gim kh nng chuyn ho ca t bo gan - Gim nng albumin hay tng nng bilirubin trong mu
- Cc bnh l khc