Vektorska algebra

Linearna (ne)zavisnost vektora: 1. Ispitajte linearnu (ne)zavisnost vektora: ! ! ! ! ! ! ! ! ! a = i + j + k , b =2i j +3k i ! c = i ! Rje enje: Vektori su linearno zavisni. ! c = 3! a +2b. ! ! 5j +3k.

! ! ! 2. Napi ite vektor ! a = i 2 j + 5 k kao linearnu kombinaciju vektora: ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! u = i + j + k , ! v = i +2j +3k i ! w =2i j + k. ! ! ! ! Rje enje: a = 6 u + 3 v + 2 w . ! ! ! ! ! ! ! ! ! 3. Zadani su vektori ! a = i +2j + k, b =2 i + j + k, ! c = j +2k ! ! ! ! i d = 2 i + j . Poka zite da su vektori ! a; b i ! c linearno nezavisni, a ! vektor d prika zite kao njihovu linearnu kombinaciju. ! ! Rje enje: d = 2! a +2b +3 ! c: Okomiti (normalni) vektori i kut meu vektorima: ! ! 4. Odredite vrijednost parametra za koju su vektori ! u = i + j ! ! ! i ! v =2i 5 j + 4 k okomiti. Rje enje: = 2. ! 3k

5. Odredite vrijednost parametra za koju su vektori ! u+ ! v i! w okomiti ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ako je zadano u = 6 i + j + k , v = 3 j k i w = 2 i +3 j +5 k . Rje enje: = 1.

6. Dane su to cke A (5; 2; 1) ; B (1; 3; 4); C ( 2; 1; 3) i D(2; 6; 2): Odredite ! ! kut izmeu vektora AC i BD: 7. Koji kut zatvaraju jedini cni vektori ! m i! n ako su vektori ! p =! m + 2! n ! ! ! i q = 5 m 4 n meusobno okomiti. Rje enje: =
3.

! 8. Dani su vektori ! a (2 ; 1; 1 ), b ( 1; 3; 0) i ! c (5; 1; 8). Odredite ! ! da vektor a zatvara jednake kutove sa vektorima b i ! c. Rje enje: =1 4.

tako

Primjena na dijagonale paralelograma:

10. Naite duljine i kut izmeu dijagonala paralelograma nad vektorima ! a = ! 2! m+! n i b =! m 2! n gdje su ! m i! n jedini cni vektori koji zatvaraju kut od 3 . p p p ! ! 91 . Rje enje: d1 = 7, d2 = 13, cos(d1 ; d2 ) = 4 91

! ! ! 9. Dani su vektori ! a = 2! u +! v w , b = 3! u +! v w ; gdje su ! u ,! v i ! ! ! ! ! w jedini cni vektori koji zatvaraju kutove: ]( u ; v ) = 6 , ]( v ; w ) = 56 i ](! u;! w ) = 6 . Izra cunajte duljine dijagonala paralelograma konstruiranog nad tim vektorima. p p Rje enje: d1 = 9 + 4 3, d2 = 5.

Skalarna projekcija (duljina ortogonalne projekcije) vektora: ! 11. Ako su ! a = (2; 0; 3) i b = ( 3; 5; 2) odredite skalarne prijekcije vektora ! ! ! a na b i vektora b na ! a: p p ! ! 38 6 Rje enje: proj! a = ; proj! b = 12 13 .
b 19 a 13

12. Izra cunajte duljinu ortogonalne projekcije vektora ! a = 2! p 3! q na ! ! ! ! ! vektor b = p + q ako je zadano j p j = 2, j q j = 3 i kut izmeu vektora ! p i! q je 3 . p Rje enje: proj! ! a = 22 19 .
b 19

Vektorski umno zak vektora: 13. Naite vektor okomit na ravninu odreenu to ckama P (1; 3; 2),Q(4; 1; 1) i R(3; 0; 2). ! ! ! ! ! Rje enje: ! n = PQ PR = 3 i 2j k. ! ! ! 14. Prika zite vektor ! a (b c ) preko vektora b i ! c ako je ! a (2; 0; 1), ! ! b (1; 1; 0) i c (1; 1; 1). ! ! ! Rje enje: ! a (b c)=3b 2! c. ! 15. Poka zite da su vektori ! a ( 1; 3; 2), b (2; 3; 4) i ! c ( 3; 12; 6) komplanarni i naite njihovu linearnu zavisnost. ! ! ! Rje enje: ! a (b c ) = 0; ! c = 5! a + b.

! ! ! 16. Naite projekciju vektora d = ! a (b ! c ) na vektor b ako je ! a (0; 1; 2), ! b (2; 1; 1) i ! c (2; 1; 1). ! d = Rje enje: proj! b
p 11 6 3 .

Primjena vektorskog umno ka na povr inu i obujam: 17. Zadane su to cke A( 2; 4; 3), B ( 3; 2; 1) i C (2; 1; 0). trokuta ABC . Rje enje: P =
p 11 2 2 .

Naite povr inu

18. Nai povr inu i visinu BD trokuta ABC ako je A(1; 2; 8), B (0; 0; 4) i C (6; 2; 0). p p Rje enje: P = 7 5, BD = 2 321 : ! ! 19. Neka je j! a j = 5, b = 5 i ](! a; b)= ! ! ! ! nad vektorima 2 b a i 3a +2b. p Rje enje: P = 100 2.
4.

Naite povr inu paralelograma

! 20. Zadani su vektori ! p ,! q i! r . Ako je poznato da vektori ! a = 2! p q ! ! ! ! ! ! i b = p + q razapinju kvadrat povr ine P1 , a vektori c = 4 p + r i ! ! ! d = p r kvadrat povr ine P2 , izra cunajte omjer povr ina tih dvaju kvadrata. Rje enje:
P1 P2

9 25 .

21. Ispitati da li to cke A( 1; 0; 1); B (2; 1; 4); C ( 1; 1; 1) i D(6; 2; 10) pripadaju istoj ravnini. Ako ne pripadaju istoj ravnini izra cunati: (a) Povr inu piramide ABCD. (b) Obujam piramide ABCD. (c) Visinu piramide ABCD iz to cke D.