Hỏi đáp về chế độ thai sản

Cập nhật lúc 10:16, Chủ Nhật, 29/03/2009 (GMT+7)

,

- Trong thời gian qua, có nhiều bạn đọc thắc mắc về các vấn đề liên quan đến quyền lợi bảo hiểm xã
hội của thai sản, chế độ làm việc, nghỉ ngơi... của người lao động nữ sau thời gian sinh con. Chúng tôi đã liên
lạc với cơ quan bảo hiểm xã hội và xin giải đáp các thắc mắc của bạn:

Đóng bảo hiểm 9 tháng, có được hưởng chế độ thai sản?

Hỏi: Tôi làm cho 1 công ty hơn 1 năm nay, vào tháng 3/2009, tôi được chính
thức ký hợp đồng. nhưng hiện tại bây giờ tôi vừa mang thai (cũng bắt đầu từ
tháng 3/2009). Nếu như vậy là từ giờ tới lúc sinh con, tôi chỉ đóng bảo hiểm
xã hội đúng 9 tháng. Vậy xin cho hỏi là khi sinh thì tôi có được hưởng chế độ
thai sản không? (Câu hỏi của bạn Trương Thị Hồng Nhy, Điện Biên Phủ,
TP.HCM, hongnhy10@...).

Trả lời: Điều 28 Luật Bảo hiểm Xã hội quy định các trường hợp hưởng chế
độ thai sản cụ thể như sau:
Siêu âm khi mang thai. (Ảnh:
- Lao động nữ mang thai. L.Hà)
- Lao động nữ sinh con.

- Người lao động nhận nuôi con nuôi dưới bốn tháng tuổi.

- Người lao động đặt vòng tránh thai, thực hiện các biện pháp triệt sản.

- Người lao động phải đóng bảo hiểm xã hội từ đủ sáu tháng trở lên trong thời gian mười hai tháng trước khi sinh
con hoặc nhận nuôi con nuôi.

Căn cứ vào quy định nêu trên trường hợp của bạn thời gian bắt đầu đóng bảo hiểm xã hội là từ tháng 3/2009, đồng
thời bạn cũng có thai, đến lúc bạn sinh con là tháng 12/2009. Như vậy, thời gian bạn đóng bảo hiểm xã hội được 9
tháng liên tục trước khi sinh con. Bạn hoàn toàn đủ điều kiện để được hưởng chế độ thai sản theo quy định của bảo
hiểm xã hội.

Chế độ thai phụ sau khi đi làm

Hỏi: Luật Lao động cho phép nữ lao động sau khi nghỉ thai sản 4 tháng vào làm việc lại được đi trễ, về sớm mỗi
ngày tổng cộng 1 giờ đến khi con được 12 tháng tuổi. Như vậy, thời gian đi sớm về trễ này nữ lao động có được
chấm công tính lương không hay phải ghi là xin nghỉ không lương, hoặc bị trừ vào phép hàng năm? (Câu hỏi của
bạn Lê Phương Giang, Lê Trung Nghĩa, TB, TP.HCM, phuonggianghcm@...).

Trả lời: Điều 115 Bộ luật Lao động quy định: Người sử dụng lao động không được sử dụng người lao động nữ có
thai từ tháng thứ bảy hoặc đang nuôi con dưới 12 tháng tuổi làm thêm giờ, làm việc ban đêm và đi công tác xa.

Người lao động nữ trong thời gian hành kinh được nghỉ mỗi ngày 30 phút; trong thời gian nuôi con dưới 12 tháng
tuổi, được nghỉ mỗi ngày 60 phút trong thời gian làm việc, mà vẫn hưởng đủ lương.

Căn cứ vào quy định nêu trên của Bộ luật Lao động thì trong thời gian nuôi con dưới 12 tháng tuổi, người lao động
nữ được nghỉ mỗi ngày 60 phút trong thời gian làm việc mà vẫn hưởng lương. Đương nhiên thời gian này của người
lao động nữ vẫn được chấm công và không bị trừ vào phép năm.

Tuy nhiên khi người lao động nữ nghỉ 60 phút mỗi ngày “đi sớm về trễ” phải thông báo cụ thể cho người sử dụng
lao động để có kế hoạch sắp xếp bố trí công việc một cách hợp lý, chứ không được sử dụng thời gian này một cách
tùy tiện.
Trợ cấp thai sản

Hỏi: Tôi là lao động tham gia bảo hiểm xã hội. Tuy nhiên trong doanh nghiệp chúng tôi, quyền lợi của người lao
động nữ không được rõ ràng, nhiều chị em nghỉ thai sản bị cắt chế độ. Công đoàn chưa thể hiện được vai trò của
mình. Chúng tôi muốn hỏi lao động nữ được hưởng trợ cấp thai sản trong trường hợp nào và thời gian nghỉ việc
hưởng trợ cấp thai sản được quy định như thế nào? (Câu hỏi của bạn Huyền Mai, TP.HCM).

Trả lời: Điều 28 Luật Bảo hiểm Xã hội quy định người lao động nữ được hưởng chế độ thai sản khi thuộc một trong
các trường hợp sau đây:

- Lao động nữ mang thai.

- Lao động nữ sinh con.

- Người lao động nhận nuôi con nuôi dưới bốn tháng tuổi.

- Người lao động đặt vòng tránh thai, thực hiện các biện pháp triệt sản.

- Người lao động phải đóng bảo hiểm xã hội từ đủ sáu tháng trở lên trong thời gian mười hai tháng trước khi sinh
con hoặc nhận nuôi con nuôi.

Theo khoản 3 Điều 115 Bộ luật Lao động quy định: Người lao động nữ trong thời gian hành kinh được nghỉ mỗi
ngày 30 phút, trong thời gian nuôi con dưới 12 tháng tuổi, được nghỉ mỗi ngày 60 phút trong thời gian làm việc, mà
vẫn hưởng đủ lương.

Điều 29 Luật Bảo hiểm Xã hội quy định trong thời gian mang thai, lao động nữ được nghỉ việc để đi khám thai năm
lần, mỗi lần một ngày, trường hợp ở xa cơ sở y tế hoặc người mang thai có bệnh lý hoặc thai không bình thường thì
được nghỉ hai ngày cho mỗi lần khám thai.

Thời gian nghỉ việc hưởng chế độ thai sản quy định tại Điều này tính theo ngày làm việc không kể ngày nghỉ lễ,
nghỉ Tết, ngày nghỉ hằng tuần.

Điều 31 Luật Bảo hiểm Xã hội quy định thời gian hưởng chế độ khi sinh con như sau:

- Bốn tháng, nếu làm nghề hoặc công việc trong điều kiện lao động bình thường;

- Năm tháng, nếu làm nghề hoặc công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm thuộc danh mục do Bộ Lao động -
Thương binh và Xã hội và Bộ Y tế ban hành; làm việc theo chế độ ba ca; làm việc thường xuyên ở nơi có phụ cấp
khu vực hệ số từ 0,7 trở lên hoặc là nữ quân nhân, nữ công an nhân dân.

- Sáu tháng đối với lao động nữ là người tàn tật theo quy định của pháp luật về người tàn tật.

- Trường hợp sinh đôi trở lên, ngoài thời gian nghỉ việc quy định thì tính từ con thứ hai trở đi, cứ mỗi con được
nghỉ thêm ba mươi ngày.

- Trường hợp sau khi sinh con, nếu con dưới sáu mươi ngày tuổi bị chết thì mẹ được nghỉ việc chín mươi ngày tính
từ ngày sinh con, nếu con từ sáu mươi ngày tuổi trở lên bị chết thì mẹ được nghỉ việc ba mươi ngày tính từ ngày con
chết, nhưng thời gian nghỉ việc hưởng chế độ thai sản không vượt quá thời gian quy định, thời gian này không tính
vào thời gian nghỉ việc riêng theo quy định của pháp luật về lao động.

- Trường hợp chỉ có cha hoặc mẹ tham gia bảo hiểm xã hội hoặc cả cha và mẹ đều tham gia bảo hiểm xã hội mà mẹ
chết sau khi sinh con thì cha hoặc người trực tiếp nuôi dưỡng được hưởng chế độ thai sản cho đến khi con đủ bốn
tháng tuổi.

- Thời gian hưởng chế độ thai sản quy định tính cả ngày nghỉ lễ, nghỉ Tết, ngày nghỉ hằng tuần.

Riêng về thời gian nghỉ việc hưởng trợ cấp thai sản (nghỉ trong thời gian hành kinh, nghỉ khi khám thai, nghỉ khi
sinh con, nuôi con dưới 12 tháng tuổi...) chúng tôi chỉ đưa ra một số điều luật để bạn tham khảo. Ngoài ra để tìm
hiểu sâu hơn vấn đề này bạn có thể tham khảo thêm Bộ luật Lao động và Luật Bảo hiểm Xã hội.

Vợ sinh con, chồng có được nghỉ chế độ?

Hỏi: Vợ tôi chuẩn bị sinh con lần đầu, do cô ấy rất yếu nên tôi muốn được chia sẻ chăm sóc cho cháu bé. Tôi được
biết bảo hiểm xã hội có chính sách cha cũng đựoc nghỉ nuôi con sơ sinh và được hưởng trợ cấp như người phụ nữ.
Vì vậy, vui lòng cho hỏi rõ quyền lợi và điều kiện để tôi được hưởng khoản trợ cấp này. Số ngày nghỉ tối đa là bao
nhiêu? (Câu hỏi của bạn Nguyễn Văn Hải, hainguyen@...).

Trả lời: Theo khoản 3 Điều 31 Luật Bảo hiểm Xã hội quy định: Trường hợp chỉ có cha hoặc mẹ tham gia bảo hiểm
xã hội hoặc cả cha và mẹ đều tham gia bảo hiểm xã hội mà mẹ chết sau khi sinh con thì cha hoặc người trực tiếp
nuôi dưỡng được hưởng chế độ thai sản cho đến khi con đủ bốn tháng tuổi.

Điều 34 Luật Bảo hiểm Xã hội quy định việc trợ cấp một lần khi sinh con hoặc nhận nuôi con nuôi như sau:

- Lao động nữ sinh con hoặc người lao động nhận nuôi con nuôi dưới bốn tháng tuổi thì được trợ cấp một lần bằng
hai tháng lương tối thiểu chung cho mỗi con.

- Trường hợp chỉ có cha tham gia bảo hiểm xã hội mà mẹ chết khi sinh con thì cha được trợ cấp một lần bằng hai
tháng lương tối thiểu chung cho mỗi con.

Như vậy, không có chế độ trợ cấp thai sản nào cho người cha trong trường hợp vợ sinh, trừ trường hợp vợ chết sau
khi sinh.

• Hà My thực hiện