You are on page 1of 6

PHN NG X PHNG HA CHT BO V CC CH S

I. PHNG PHP GII V MT S LU QUAN TRNG


1. Trong cht bo thng gm hai thnh phn chnh: Trigixerit v axit bo t do

RCOOH + KOH RCOOK + H 2O

(1)

( RCOO)3 C3 H 5 + KOH 3RCOOK + C3 H 5 (OH )3

(2)

2. Cc ch s ca cht bo:
* Ch s axit:
S mg KOH dng trung ha lng axit bo t do c trong 1gam cht bo
Ch s axit =

mKOH (1) (mg )


mChat beo ( g )

* Ch s X Phng Ha:
S mg KOH dng cn x phng ha hon ton 1g cht bo
( Bng ch s Axit + ch s Este ha)
Ch s X Phng Ha =

mKOH (1) + mKOH (2) (mg )


mChat beo ( g )

Ch s X Phng Ha = Ch s axit + Ch s Este ha


* Ch s Este ha:
S mg KOH cn dng x phng ha hon ton cc glixerit trong 1g cht bo.
Ch s Este ha =

mKOH (2) (mg )


mChat beo ( g )

- Khi thay KOH bng NaOH, khi lng s khc nhau nhng nNaOH = nKOH
* Trong cc bi ton lin quan n cc loi ch s v khi lng x phng thng p dng pp BTKL

Trigixerit
Chat beo
+ MOH Xa phong + C3 H5 (OH)3 + H 2 O
Axit beo ( tu do)

mCht bo + mMOH(p) = mx phng + mglixerol + mH2O


II. V D
Bi 1: x phng ho 35 kg triolein cn 4,939 kg NaOH thu c 36,207 kg x phng. Ch s axit ca mu cht bo
trn l:
A. 7
B. 8
C. 9
D. 10
Bi gii :
36,207.1000
= 119,102mol nNaOH (dng x phng ho) = 119,102 mol
Theo bi: nRCOONa (x phng) =
304
4,939.1000
119,102 = 4,375mol
nNaOH ( trung ho axit bo t do) =
40
nKOH ( trung ho axit bo t do) = 4,375 mol
4,375.56
.1000 = 7mg
mKOH (trong 1 g cht bo) =
35000
ch s axit = 7 p n A
Bi 2: Mt loi cht bo c ch s x phng ho l 188,72 cha axit stearic v tristearin. trung ho axit t do c
trong 100 g mu cht bo trn th cn bao nhiu ml dung dch NaOH 0,05 M
A. 100 ml
B. 675 ml
C. 200 ml
D. 125 ml
Bi gii :
axp = 188,72.10-3 phn ng vi 100 g cht bo cn mKOH = 188,72.10-3 .100 = 18,872 g
18,872
= 0,337( mol ) nNaOH = 0,337 mol
nKOH =
56

nNaOH = naxit + 3ntristearin = 0,337mol naxit = 0,01mol




mchtbo= 284naxit + 890ntristearin = 100g ntristearin = 0,109mol
Vy: Trong 100 g mu cht bo c 0,01 mol axit t do nNaOH (p) = 0,01 mol
Vdd NaOH = 200 ml p n C

III. BI TP
Cu1: trung ha 14g mt cht bo cn 15ml dd KOH 1M. Ch s ca axit bo ca cht bo bng bao nhiu?
A: 0,0011
B: 0,06
C: 1,1
D: 6,0
Cu2: trung ha 15g mt loi cht bo c ch s axit bng 7, cn dng dd cha a gam NaOH. Gi tr ca a l:
A: 0,150
B: 0,280
C: 0,075
D: 0,200
Cu3: Mt loi cht bo cha 4,23% axit oleic, 1,6% axit panmitic cn li l triolein. Ch s x phng ha ca mu cht
bo trn l:
A: 59,6
B: 63,2
C: 68,0
D: 71,6
Cu4: X phng ha hon ton 10g mt lipit trung tnh cn 1,68g KOH. T 1 tn lipit trn iu ch c bao nhiu tn
x phng natri loi 72%?
A: 1,028
B: 1,428
C: 1,513
D: 1,628
Cu5: x phng ha hon ton 1kg cht bo (c ln mt lng nh axit bo t do) c ch s axit bng 8,4 cn dng ti
thiu 450ml dd NaOH 1M. Khi lng x phng thu c l:
A: 1006,1kg
B: 987,7kg
C: 1,08kg
D:
Cu6: : x phng ha 5,04g cht bo A cn 90ml dung dch KOH 0,2M.ch s x phng ca cht bo.
Cu7: : x phng ha hon ton 1,68g cht bo A cn 30ml dd KOH 0,2M.sau phn ng thu c 0,1766g

glixerol. ch s x phng ha v ch s axit ca cht bo A l?


Giai cau 6.
Ch s x phng ho
7.
Ch s x phng ho

dng trung ho lng axit bo l:

Ch s axit
__________________
X phng ha hon ton 100g cht bo X cn dng va 100ml dung dch NaOH 0,8M, sau phn ng thu
c 100,81g x phng. Xc nh ch s axit ca cht bo
A. 2,8 B. 5,6
C. 11,2
D. 1,4
i s mol NaOH trung ho lng axit t do l Xmol:
tham gia p este ho l (0.08 -x )mol

p trn c
bo ton khi lng, ta c:

ch s axit bo =

=2.8 /A :A
Bi ton xc nh cc ch s ca cht bo : ch s axit, ch s x phng ho

lm cc bi tp dng ny, cn nm vng cckhi nim sau:


Ch s axit : l s mg KOH cn trung ho axit bo t do c trong 1 gam cht bo
Ch s x phng ho : l s mg KOH cn x phng ho glixerit v trung ho axit bo t do c
trong 1 gam cht bo
Mt s bi tp vn dng

Cu 1: x phng ho 35 kg triolein cn 4,939 kg NaOH thu c 36,207 kg x phng. Ch s


axit ca mu cht bo trn l
A. 7
B. 8
C. 9
D.
10
Cu 2: Mt loi cht bo c ch s x phng ho l 188,72 cha axit stearic v tristearin. trung
ho axit t do c trong 99,85 g mu cht bo trn th cn bao nhiu ml dung dch NaOH 0,05M
A. 100 ml
B. 675 ml
C. 200 ml
D.
125 ml
Cu 3: Trong cht bo lun c mt lng nh axt t do. S miligam KOH dng trung ho lung axt t
do trong 1 gam cht bo gi l ch s axt ca cht bo. trung ho 2,8 gam cht bo cn 3,0 ml dung dch
KOH 0,1 M. Ch s axt ca mu cht bo trn l:
A.4
B.6
C.12
D.24
Cu 4: trung ha 14 gam 1 cht bo cn 15ml dung dch KOH 1M. Ch s axit ca cht bo bng
A. 5
B. 6
C. 7
D. 8
Cu 5: x phng ha hon 1,51 gam mt cht bo cn dng 45ml dung dch KOH 0,1 M. Ch s x phng
ha cht bo l
A. 151
B. 167
C. 126
D. 252
Cu 6: x phng ha 63mg cht bo cht bo (trung tnh) cn 10,08mg NaOH .Tm ch s x phng ha
A. 200mg,
B. 224mg
C. 220mg,
D. 150mg
Cu 7: Ch s x phng ha l:
A. ch s axit ca cht bo.
B. s mol NaOH cn dng x phng ha hon ton 1 gam cht bo.
C. s mol KOH cn dng x phng ha hon ton 1 gam cht bo.
D. Tng s mg KOH cn trung ha ht lng axit bo t do v x phng ha ht lng este trong 1
gam cht bo.
Cu 8:Mt cht bo X c ch s axit l 5,6. Khi lng NaOH cn thit trung ho 10g cht bo X
l
A. 0,04 gam
B. 04 gam
C. 4 gam
D. 0,056 gam
Cu 9: Khi x phng ho 1,5 gam cht bo cn 100 ml dung dch KOH 0,1M . Ch s x phng ho
ca cht bo bng
A. 373,3
B. 337,3
C. 333,7
D. 377,3
Cu 10: phn ng vi 100g lipit c ch s axit bng 7 phi dng 17,92g KOH. Tnh khi l ng mui
thu c.
A. 108,265
B. 150,256
C. 120,265
D. 103,256
Cu 11: Khi trung ho 2,8g cht bo cn 3ml dung dch KOH 0,1M . Ch s axit ca cht bo l
A. 6
B. 5
C. 5,5
D. 6,5
Cu 12: trung ho axit d c trong 5,6g lipit cn 6 ml dung dch NaOH 0,1M. Ch s axit ca cht bo l
A. 6
B. 2,4
C. 4,28
D. 4,8
Cu 13: x phng ho hon ton 2,52g mt lipit cn dng 90ml dung dch NaOH 0,1M. Tnh ch s x
phng ho ca lipit
A. 200
B. 100
C. 142,8
D. 400
Cu 14: Mt cht bo Y c ch s axit l 7. Khi lng KOH cn thit trung ho 4g cht bo Y l
A. 0,028 gam
B. 0,28 gam
C. 2,8 gam
D. 28 gam
Cu 15: Xa phong hoa 1 kg cht beo co chi s axit bng 7, chi s xa phong hoa 200. Khi lng glixerol thu c
la:
A.352.43g
B. 105.59g
C. 320.52g
D. 193 g
Cu 16: xa phong hoa 10 kg cht beo co chi s axit bng7 ng ta un cht beo vi dung dch cha 1.42 kg
NaOH. Sau phn ng hoan toan mun trung hoa hn hp cn 50ml dd HCl 1M. Tinh khi lng ca glixerol
va khi lng xa phong nguyn cht a tao ra
A. 1048.8g va 10346.7g
B. 1200g va 11230.3g
C. 1345g va 14301.7g
D. 1452g va 10525.2g

Cu 17: Xa phong hoa 2.52 g cht beo cn 90ml dd KOH 0.1M.Mt khac xa phong hoa hoan toan 5.04g cht
beo A thu c 0.53 g glixerol. Tim chi s xa phong hoa va chi s axit cua cht beo A:
A. 200 va 8
B. 198 va 7
C. 211 va 6
D. 196 va 5
Cu 18: Khi x phng ho hon ton 2,52 gam cht bo trung tnh cn 90 ml dung dch KOH 0,1M. Tnh ch s
x phng ca cht bo trn?
A. 200
B. 192
C. 190
D. 198
Cu 19: khi x phng ho hon ton 2,52 gam cht bo trung tnh thu c 0,265gam glixerol. Tnh ch s x
phng ca cht bo?
A. 18
B. 80
C. 180
D. 8
Cu 20: x phng ho hon ton 100gam cht bo c ch s axit bng 7 ngi ta dng ht 0,32 mol KOH.
Khi lng glixerol thu c l bao nhiu gam?
A. 9,4 gam
B. 9,3gam
C. 8,487 gam
D. 9,43 gam
Cu 21: Tnh khi lng KOH cn dng trung ho 4 gam cht bo c ch s axit l 7?
A. 28mg
B. 14mg
C. 82mg
D. p n khc.
Cu 22: Tnh khi lng NaOH cn dng trung ho axit t do c trong 5 gam bo vi ch s axit bng 7?
A. 0,025mg
B. 0,025g
C. 0,25mg
D. 0,25g
Cu 23: X phng ho 1kg lipit c ch s axit l 2,8 ngi ta cn dng 350 ml KOH 1M. Khi lng glixerol
thu c l bao nhiu?
A. 9,2gam
B. 18,4 gam
C. 32,2 gam
D. 16,1 gam
Cu 24: Mt loi m cha 40% triolein, 20% tripanmitin, 40% tristearin. X phng ho hon ton m gam m
trn bng NaOH thu c 138 gam glixerol. Gi tr ca m l?
A. 1209
B. 1304,27
C. 1326
D. 1335
Cu 25: Mt loi m cha 70% triolein v 30% tristearin v khi lng. Tnh khi lng x phng thu c
khi x phng ho hon ton 100kg cht m bng NaOH?
A. 90,8kg
B. 68kg
C. 103,16kg
D. 110,5kg
Cu 26: X phng ho hon ton 0,1 mol cht hu c X ( cha C, H, O) cn va 300 ml dung dch NaOH
1M. C cn dung dch sau phn ng thu c 24,6 gam mui khan. Xc nh CTPT ca X?
A. (HCOO)3C3H5
B. (CH3COO)3C3H5
C. C3H5(COOCH3)3
D. (CH3COO)2C2H4
Cu 27: Tnh ch s este ca mt loi cht bo cha 89% tristearin?
A. 168
B. 84
C. 56
D. p n khc
Cu 28: un 20 gam lipit vi dung dch cha 10 gam NaOH. Sau khi kt thc phn ng trung ho 1/10
dung dch thu c cn dng 90 ml dung dch HCl 0,2 M. Tnh ch s x phng ho v phn t khi trung bnh
ca axit bo trong lipit?
A. 140 v 273
B. 120 v 273
C. 130 v 273
D. p n khc
Cu 29: Cho 0,25 mol NaOH vo 20 gam bo trung tnh ri un nng ln, khi phn ng xy ra hon ton ngi
ta thu c dung dch c tnh baz, trung ho dung dch ny phi dng ht 0,18 mol HCl. Tnh khi lng
NaOH cn x phng ho 1 tn cht bo trn?
A. 0,14 tn
B. 1,41 tn
C. 0,41 tn
D. p n khc
Cu 30: Tnh khi lng NaOH cn dng trung ho cc axit bo t do c trong 200 gam cht bo, bit cht
bo c ch s axit bng 7?
A. 5g
B. 9g
C. 1g
D. 15g
Cu 31: Cho 0,25 mol NaOH vo 20 gam bo trung tnh ri un nng ln, khi phn ng xy ra hon ton ngi
ta thu c dung dch c tnh baz, trung ho dung dch ny phi dng ht 0,18 mol HCl. Tnh khi lng
NaOH cn x phng ho 1 tn cht bo trn?
A. 0,14 tn
B. 1,41 tn
C. 0,41 tn
D. p n khc
Cu 32: Khi cho 178kg cht bo trung tnh phn ng va vi 120kg dung dch NaOH 20%, gi s hiu sut
phn ng l 100%. Tnh khi lng x phng thu c?
A. 61,2 kg
B. 183,6 kg
C. 122,4 kg
D. p n khc
Cu 33: x phng ho hon ton 50 gam cht bo c ch s axit l 7 cn 0,16 mol NaOH. Tnh khi lng
glixerol thu c?

A. 9,43gam

B. 14,145gam

(RCOO)3C3H5 (Cht bo) +


RCOOH (t do)
+
Bo
+

3KOH
KOH
KOH

C. 4,715gam

D. 16,7 gam

3RCOOK + C3H5(OH)3

RCOOK + H2O
mui (x phng) + C3H5(OH)3 + H2O

(1)
(2)
(3)

Cn nm r cc khi nim
1. Ch s axit: l s mg KOH (2) cn trung ho ht axit t do c trong 1 gam cht bo
2. Ch s este: l s mg KOH (1) cn thu phn ht este bo c trong 1 gam cht bo
3. Ch s x phng = ch s axit + ch s este
4. Khi lng x phng thu c khi x phng ha.
p dng nh lut bo ton khi lng cho phng trnh s (3)
mbo + mKOH = mx phng + mnc + mglixerol
mx phng = mbo + mKOH - mnc - mglixerol

You might also like