You are on page 1of 68

TR M CO CI C NC!

NCON 1
MC LC
Chuong 1: CIa c ngu ...................................................................................4
Ta I sao gIa c ngu ngon Ia I quan fro ng7...................................................................4
Chu c nang cu a gIa c ngu ............................................................................................4
CIa c ngu fre em..........................................................................................................5
R I Ioa n gIa c ngu ........................................................................................................ 6
Chuong 2: CIa c ngu ngon...........................................................................8
Th na o Ia gIa c ngu ngon7........................................................................................ 8
Tho I Iuo ng ngu ............................................................................................................8
CIuo ng ngu ................................................................................................................11
Tu fh ngu .................................................................................................................12
A nh huo ng cu a r I Ioa n gIa c ngu ..........................................................................12
Chuong 3: R I Ioa n gIa c ngu ..................................................................... 15
Tnh fra ng qua fInh fa o..........................................................................................15
Ca n pha I chu a ngay.................................................................................................16
Thu c dm o fre 4-8 fha ng fu I...............................................................................16
Thu c dm o fre fu 1 d n 5 fu I.............................................................................. 19
Chuong 4: Tre hay kho c a nh huo ng d n gIa c ngu nhu fh na o....................20
Tre hay kho c.............................................................................................................. 20
Ha u qua cu a chu ng hay kho c ................................................................................21
Xu Iy h I chu ng fre kho c...................................................................................... 23
Chu me chm so c g c ngu con cu
Chuong 5: Tre fu fha ng da u d n fha ng fhu 4 ........................................................25
Tua n da u....................................................................................................................25
Tu 2- 4 fua n fu I.......................................................................................................25
.S. I VAN TRI 2
Tha ng fhu 2 ...............................................................................................................26
Tre fu 3 d n 4 fha ng fu I .......................................................................................27
Chuong 6: Tre fu 4 d n 12 fha ng fu I ....................................................... 30
Tu 4 d n 8 fha ng fuI.............................................................................................. 30
Tu 9 d n 12 fha ng fu I............................................................................................34
Nguyn nhan r I Ioa n gIa c ngu o fre 4-12 fha ng fu I...................................... 35
CIa I quy f nhu ng r I Ioa n gIa c ngu o fre 4-12 fha ng fu I .............................. 37
Chuong 7: Tre fu 12 d n 36 fha ng fu I......................................................38
CIa I quy f r I Ioa n gIa c ngu o fre 12-36 fha ng fu I .........................................38
Chuong 8: Tre 3-6 fuI .............................................................................41
CIa I quy f r I Ioa n gIa c ngu o fre 3-6 fuI..........................................................41
Chuong 9: Tre Io n 7-12 fu I va vI fha nh nIn ............................................44
Tu 7 d n 12 fu I........................................................................................................44
Tu I vI fha nh nIn...................................................................................................44
H I chu ng pha ngu mu n:...................................................................................... 45
CIa I quy f r I Ioa n gIa c ngu o Iu a fu I 7-12 va vI fha nh nIn. ...................... 46
Ca c va n d ba f fhuo ng............................................................................................49
Chuong 11: Nhu ng va n d ca n chu y .........................................................58
1. Chuy n nha ...........................................................................................................58
2. I nghI....................................................................................................................58
3. Tre m y u............................................................................................................. 59
4. Cha n fhuong .........................................................................................................60
5. Tre be o ph............................................................................................................. 61
Chuong 12: a o v gIa c ngu fre fho ..........................................................62
Ca c y u f a nh huo ng d n gIa c ngu ..................................................................... 62
Tam sInh Iy cu a fre ..................................................................................................63
TR M CO CI C NC! NCON 3
Ca c phuong pha p fa p ngu ...................................................................................... 66
Ta o gIa c ngu ba ng kI m fra...................................................................................66
Ta o gIa c ngu da I .......................................................................................................66
Ta o gIa c ngu ba ng ca ch cho bu su a va nuo c.......................................................67
Ta o gIa c ngu ba ng kha nang fu ru ngu cu a cha u............................................. 68

.S. I VAN TRI 4
CH!ONC 1: CIC NC!
Tu suo g c ngu ngon lu quun trong?
CIac ngu ngon Ia gIac ngu dung gIo, ngu du, ngu sau. MI nguoI
pha I fu re n Iuy n cho mnh fho I quen da f mnh xu ng Ia ngu duo c
ngay. Tho I quen na y pha I duo c hua n Iuy n fu be . NhI u nguo I,
nhaf Ia fre em, v khng co fho I quen na y ma bI r I Ioa n gIa c ngu ,
fhIu ngu, maf ngu, hoac mac cac bnh fam - fh, voI bao dIu
phIn foaI.
Truo c kIa, nguo I fa chI chu y d n su fhu c ma if no I fo I su ngu . Ma I
vaI chuc nam gan day, khI dI n nao va da ky ra doI, su ngu moI
duoc nghIn cuu fuong dI day du. Thuc ra ng cha fa da noI fu
Iau: An duoc ngu duoc Ia fIn. Khng an, khng ngu, maf fIn
fhm Io. Qua fhaf, gIac ngu da duoc coI frong fu xa xua.
I vo I fre em, gIa c ngu ca ng quan fro ng v no a nh huo ng d n su c
Io n, fri fhng mInh va finh fnh cu a chu ng. Hon aI h f, fre pha I co
fho I quen ngu ngon va pha I duo c hua n Iuy n fu Iu c co n fho d co
duo c fho I quen a y.
Chu c nng cuu gc ngu
Co haI kIu ngu:
- KI u ngu so ng cha m |d ng fh).
- KI u ngu da o nguo c |d ng ma f nhanh). Trong fho I gIan na y
nguoI ngu co fh mo, mng.
Ngu, mo - m ng Ia su u c ch Ian fo a vo na o, c f d ba o v fha n
kInh khoI bI kich dng qua nhIu, gIup gIaI foa nhung am uc xung
d ng frong co fh . Theo Ireud, mo - mng fhuong Ia duc vong bI
d n ne n. KhI dang na m mo ma bI da nh fhu c hoa c khI ma f ngu ,
nguoI fa cam fhay mf. o Ia do chuc nang gIac ngu bI suy yu.
TR M CO CI C NC! NCON 5
Nguoc IaI hIn fuong ngu qua nhIu |fang nang gIac ngu) cung co
fh do b nh fa f.
Ngu Ia m ha chuy n ho a co fh , frong do qua frnh d ng ho a chI m
uu fh . Ngoa I ca c co quan s ng nhu h h ha p, h fua n hoan van
fu d ng Ia m vI c, ca c co quan kha c d u hoa f d ng o mu c fha p hoa c
khng hoa f d ng. Nguo I fa fhuo ng du ng gIa c ngu nga n hay gIa c
ngu da I d dI u frI m f s b nh, nha f Ia b nh fam-fh.
Gc ngu tre em
V co ba n, gIac ngu fre em gIng gIac ngu nguoI Ion, ca v cau fruc
va fho I gIan ngu . ChI co dI u gIa c ngu fre em hnh fha nh da n da n
fheo su pha f frI n h fha n kInh cu a fre :
- Tre so sInh: KhI mo I ra do I, fre chuy n sang m f mI fruong
hoa n foa n kha c vo I bu ng I va pha I fm ca ch fhich u ng da n, ban
dau Ia voI mI fruong fu nhIn, sau do Ia mI fruong xa hI. Taf ca
nhu ng y u f na y d u u c ch vo na o, Ia m fre ngu nhI u |16-20
gIo /nga y). Tre chua co nhIp ngu -fhuc rIng, dIn nao chua co song
an pha. Sau khoang 1 nam nhung finh chaf nay moI hoan fhIn.
V vay, Iuc nay fre hay fhn fhuc, Io au |khoc).
- T 1 n 12 thang:
Tha ng 2-4: Tre Io n nhanh, ngu if hon. Hay dau bung
|coIIc).
Tha ng 4-8: Hay quay khoc, hay co hI chung sau dau
bu ng |posf coIIc).
Tha ng 9-12: If noI nhung h fhan kInh chua fhaf
fruong fhanh, ngu gIam hon fruoc.
Tre co n hoa n foa n ba f Iu c, s ng du a va o me . e vo I me ho a Ia m
m f, fa ch me Ia cha u Io so va qua y kho c. Tho I ky na y pha I xa me
Ia maf ngu.
- T 12 n 36 tha ng: Tre Ion cham hon. ThoI gIan fhuc va choI
fang da n. e ba f da u co finh d c Ia p, fhich fu do, bI f dI, bI f no I,
mun fach me d khng bI cam doan. KhI do, nguoI me IaI hay
.S. I VAN TRI 6
khep con vao ky Iuaf, so faI nan xay ra. Mau fhuan nay nu khng
kheo gIaI quyf cung co fh Iam cho fre maf ngu.
- T 3 n 6 tui: CIac ngu cua be ngan hon fruo c. e da kI m soa f
duo c vI c fI u fI n. H fha n kInh frung uong va ngoa I bIn da bI f
ho a. Tre co nhI u bI n d ng v ma f va n d ng, fri khn, finh fnh,
quan h xa h I. e khng chI nghI v mnh |duy ky ) nhu fruo c ma
baf dau nghI ca v nguoI khac va baf chuoc b me.
- T 7 n 12 tu i: Tre Io n cha m, pha f frI n fri fhng mInh, fu Ia p
nhung fam fhan chua n dInh.
- T 12 n 15 tu i: Tre Ion nhanh, bIf yu ghef, fu Iap, fu duy.
Tinh fu do va frach nhIm phaf frIn. Tre hay fhn fhuc, phan fan
va co nhu ng nhI u Ioa n fam Iy , fuy khng a nh huo ng nhI u d n
gIac ngu nhu khI con nho.
Song song vo I su fhay d I fh cha f, fam fha n - va n d ng cu ng pha f
frI n, da c bI f Ia frong fho I gIan fu fha ng fhu nha f d n fha ng fhu 3.
O na o fre so sInh n p nhan co n if, chuy n ho a na o cha m v mo I
chuy n fu ch d y m khi |frong bu ng me ) sang hI u khi |ra do I),
frong khI men chuyn hoa chua phaf frIn. n canh do, fre d bI
cac bnh nhIm khuan va nhIm frung fhan kInh v fhanh mach
va ha ng ra o ma u-na o co d fha m cao.
o h fha n kInh co n chua hoa n fhI n nn fha ng fhu 3 sau khI ra
do I, fre hay bI dau bu ng |coIIc) va fha ng fhu 8 hay bI h I chu ng
sau dau bu ng |posf coIIc), nghIa Ia fre hay ca u ga f, qua y kho c va
fhu c dm. Khoa ng 3 fu I fh na o mo I pha f frI n fuong d I hoa n
fhI n, gIa c ngu cu a fre mo I ba f da u n dInh bnh fhuo ng.
R loun g c ngu
RI Ioan gIac ngu co fh xay ra o baf cu gIaI doan nao nhung nhIu
nha f Ia fho I ky 1-3 fuI. NguoI fa phan bIf cac IoaI rI Ioan gIac
ngu :
- Thc tn: Co fn fhuong fhuc fh.
- Khng th c t n: Khng co f n fhuong.
TR M CO CI C NC! NCON 7
- Th ch t |somafIque): Co nguyn nhan Ia bnh o mf b phan
na o do frong co fh .
- Tinh th n |psychIque): Co nguyn nhan fu ca m xu c, fam Iy , ca c
sfress fInh fhan kInh.
Su maf ngu cua cac em phan nhIu Ia IoaI khng thc tn va tinh
thn.
RI Ioan gIac ngu khng fhuc fn bao gm cac frang fhaI maf ngu,
ngu nhIu va rI Ioan nhIp fhuc - ngu.
M t ngu : Su khng fho a ma n v s Iuo ng va /hoa c cha f
Iuong gIac ngu, fn faI frong fhoI gIan daI. RI Ioan
gIac ngu qua 3 Ian/fuan, keo daI frong mf fhang fro IaI
Ia ma f ngu . Ma f ngu co fh Ia kho ngu , kho duy fr gIa c
ngu, hoac fhuc day qua som. Maf ngu cung co fh Ia
frI u chu ng cu a m f b nh. Ca n Iuu y Ia fre hay bI gan
cho h I chu ng kho ngu , nhung fhu c ra do Ia su kho
qua n Iy fho I gIan ngu nhI u hon Ia ba n fhan gIa c ngu .
Ngu nhi u: Tra ng fha I ngu nga y qua mu c va nhu ng
gIac ngu keo daI sang pha fInh fao Iuc fhuc fInh. Ngu
nhIu co fh do bnh hoac khng ro nguyn nhan.
R i loa n nhp th c - ngu : ThI u finh d ng b
|desynchronIsafIon) gIua nhIp fhuc - ngu cua ca nhan
va nhIp fhu c - ngu mong mun cua nhIu nguoI, dan
dn maf ngu hoac ngu nhIu. Co fh maf ngu frong
fhoI gIan chinh |Ia fhoI gIan can ngu) va ngu nhIu
frong fhoI gIan fhuc.
Tom IaI: Co mf gIac ngu bnh fhuong Ia raf quy. Mun vay, phaI
Iuyn fap d co fhoI quen ngu ngon. RI Ioan gIac ngu se anh
huo ng fo I su c kho e, fo I su Io n va pha f frI n, fo I fri fhng mInh sau
na y cu a ca c em.
.S. I VAN TRI 8
CH!ONC 2: CIC NC! NCON
Th nu o lu g c ngu ngon?
M f gIa c ngu ngon pha I co 4 y u f :
- ThoI Iuong ngu phaI du, finh ca ngu dm va ngu nga y.
- Co ca c gIa c ngu nga n xen Ia n.
- uy fr gIa c ngu f f.
- Co fho I gIan bI u ngu d ba o da m hoa c dI u chInh gIa c ngu khI
can va fao fhanh fhoI quen ff cho ngu, nghI.
Tho luo ng ngu
ThoI Iuong ngu Ia Iuong fhoI gIan cua gIac ngu co duoc frong 24
gIo. NguoI fa phan bIf:
- ThoI Iuong ngu ngan: Iuong fhoI gIan cua cac gIac ngu ngan.
- ThoI Iuong ngu daI: Iuong fhoI gIan cua cac gIac ngu daI.
- T ng fho I Iuo ng ngu : Iuo ng fho I gIan cu a ca gIa c ngu nga n va
daI frong 24 gIo.
ThoI Iuong ngu phaI du d hI phuc suc khoe, d fre du fInh fao va
fI p fu c choI, va d b me yn fam Ia m vI c.
Vay ngu bao nhIu Ia vua 7 Thaf kho noI. Iu nay fuy fhuc vao
Iu a fu I cu a fre :
1. La tui di 3-4 thang: Tre ngu fheo yu cau, v chau chua co
nhIp fhu c - ngu fu nhIn, chua co kI u ngu fu nhIn, co n Ia n I n
nga y va dm |ngu da I ban nga y, fhu c da I ban dm), khng chIu
anh huong cua cac fIng dng mI fruong.
Nh ng nga y u s sinh: Tre ngu 16-17, fha m chi 20
gIo/ngay nhung gIac daI nhaf chI keo daI 4-5 gIo.
TR M CO CI C NC! NCON 9
T 1 tu n n 4 tha ng: Tho I Iuo ng ngu gIa m xu ng fu 15-
16,5 gIo, gIac daI nhaf frong do fang In fhanh 4-9 gIo .
Tho I gIan na y no I chung fre ngu nhI u, fha h a m b dI kha p noI.
Xung quanh co fh n ao, fre van khng bI fhuc day. Cha me
khng Io ngaI v Iuc nay chau ngu fheo nhu cau ban fhan.
Thuc f, co chau 1-2 fuan fuI IaI fhuc kha Iau, sau do moI
yn fInh Ia I. o Ia do h fha n kInh cu a cha u chua pha f
frI n.
2. L a tu i trn 3-4 thang: Tre van ngu nhIu nhung chIu fac dng
cua mI fruong xung quanh |hanh vI cua b me va nguoI fhan,
muc d yn fInh, anh sang, su cang fhang cua mI fruong). CIu gn
su yn fInh xung quanh, hanh vI au ym cua b me Iuc nay Ia raf
ca n.
Sau 6 fhang, fre baf dau chu y dn xung quanh: caI fu, chIc xe
ma y, fa m a nh freo frn fuo ng, d choI ba y xung quanh ch na m.
Ca c fhu na y dI khI Ia m fre ma f fa p frung. Ta f nhIn cu ng co m f
vaI fruong hop dac bIf, nhIp fhuc - ngu hnh fhanh som.
3. Tre ang bu va tui rng sa
Tre cang Ion, fhoI Iuong ngu cang gIam dan. NghIn cuu fIn hanh
frn hon 2.000 fre em cua bac sI WeIssbIufh |My) vao nam 1980
cho fhay:
- Tu i ca ng l n, th i l ng ngu ca ng gia m |ca s gIo ngu dm, ngu
ngay va fng fhoI Iuong ngu).
- 90% fre em o d fu I na y ngu duo I 16 gIo , frong do 10% fre ngu
fu 11 gIo fro xung.
Kf qua nay hoan foan frung hop voI cac nghIn cuu fruoc do cua
Anh |1910), cua Nhaf |1925), cua My o MInnesofa |1927) va o
CaIIfornIa |1941). I u na y chu ng fo , ba f cha p su kha c bI f v van
hoa, dan fc, II sng, xa hI..., su fhay dI fhoI Iuong ngu cua fre
em fa I ca c nuo c d u gI ng nhau v duo c quy dInh bo I ca c y u f
sInh hoc.
.S. I VAN TRI 10
Khao saf moI day cu a ba c sI WeIssbIufh frn 60 em kho e ma nh,
Iu c 5 fha ng fu I va Iu c 36 fha ng fu I cho k f qua :
Tre 5 thang tui: KhI dI chIu fhoI Iuong ngu voI kha nang
chu y cu a fre , fa c gIa nha n fha y nhu ng fre hay choI du a,
hay mIm cuo I vo I b me , co finh fhich u ng bnh fhuo ng,
nhn nguo I Ia m f ca ch cham chu , d u co fho I Iuo ng ngu
da I.
Tuy fheo fhoI Iuong ngu, cac chau duoc chIa Iam 2 nhom:
Tho I Iuo ng ngu Nho m 1 Nho m 2
ThoI gIan ngu ngay 3 gIo 30 phu f 3 gIo
ThoI gIan ngu dm 12 gIo 9 gIo 30 phu f
Tng fhoI Iuong ngu 15 gIo 30 phuf 12 gIo 30 phuf
Tho I gIan ngu cu a nho m 1 Io n hon nho m 2 Ia 3 gIo |ga n 20%) va
khoang chu y cua nhom 1 cung daI hon. Tre co fhoI Iuong ngu du
fh fInh fa o, fI p fhu h f ca c fhng fIn xung quanh, nhu mI ng bo f
bIn kh kIf ngam nhIu nuoc. NgoaI ra, kha nang chu y con IIn
quan foI gIac ngu ngay hoac gIac ngu ngan ban ngay. Tre ngu
ngay nhIu hon co khoa ng chu y da I hon.
Kf Iuan: ThoI Iuong ngu co anh huong dn khoang chu y cua fre,
nhung fhoI Iuong cua gIac ngu ngan ban ngay cung gop phan raf
quan fro ng d n su fInh fa o cu a ca c cha u.
Tre 3 tu i: Tu y fheo khi chaf, fre duoc chIa Iam 2 nhom:
- Nho m 1: Khi cha f dIu da ng, d fhich u ng vo I ngoa I ca nh, d ga n,
d qua n Iy .
- Nho m 2: Khi cha f buo ng bInh, hay ca u kInh, kho fhich u ng khI
ga p kho khan, fI p xu c fh ru f re , kho qua n Iy .
I chIu fng fhoI Iuong ngu voI khi chaf cua fre fhay cac em
nho m d qua n Iy co fho I Iuo ng ngu Io n hon ca c em nho m kho qua n
TR M CO CI C NC! NCON 11
Iy Ia 1 gIo 30 phu f, fuong duong m f gIa c ngu nga n ban nga y,
frong khI gIa c ngu dm co fh coI nhu bang nhau. Vay gIac ngu
nga n co IIn quan d n khi cha f.
ThoI Iuong ngu ngan ban ngay khng h anh huong foI fhoI Iuong
ngu dm nhu fa va n fuo ng. Quan nI m n u ngu nga n if fh se ngu
dm nhIu Ia khng dung. Trn fhuc f, gIac ngu qua dI khng can
duoc dn bu. V vay, can khuyn khich fre ngu ngay.
K f Iua n: Tre co f ng fho I Iuo ng ngu nhI u, du , fh d qua n Iy . Tre
co fhm gIac ngu ngan ban ngay se co fng fhoI Iuong ngu Ion hon,
d fhich ung voI xung quanh, fuoI cuoI, hoa mnh va if doI hoI hon
ca c em kha c.
To m Ia I, fho I Iuo ng ngu , k ca gIa c ngu nga n ban nga y, a nh huo ng
raf nhIu dn su fhng mInh nhanh nhen va finh khi cua fre em.
Guo ng ngu
CIuo ng ngu cua gIa dnh, frong do co chau be, phu fhuc vao nhIu
y u f : phong fu c, frnh d , kInh f va van ho a, I I s ng cu a gIa
dnh va cng dng. O My, dI voI 1/3 nguoI da frang, khI fre moI ra
doI, b me va chau be ngu chung mf gIuong. Con o VIf Nam fh
haI me con ngu rIng.
V ma f fam Iy , nam da u do I Ia fu I b b ng, con khng xa me , con
va me ho a Ia m m f. Tho I gIan na y nn d be ngu chung vo I me .
KhI 1-3 fuI, be co khuynh huong fach me d duoc fu do. Nu me
cu khep con vao ky Iuaf fh raf d nay sInh mau fhuan. ThoI ky
na y co fh d be ngu rIng, nhung khng duo c do a na f be , v be
hay hoang so.
KhI fre Io n hon nu a, ca ng khng nn cho fre ngu chung v fre se
nghe, nhn fhay nhung dIu ma con chua du hIu. Cho con nam
rIng ff hon, nhung nn co mf gIuong vua voI con, khng qua fo
Ia m fre so v fr ng va ng.
No I chung khI fre co n nho , duo I 12 fha ng, nn cho na m chung
|khng fa ch me ), v sau nn ngu rIng |fa ch me ). N u co pho ng
.S. I VAN TRI 12
rIng va con chIu ngu fh cang ff, nhung phaI fap cho fre fhoI
quen ngu rIng ngay fu dau.
Tu th ngu
NhIu ba me khng fhich cho con nam sap v so fu fh nay khng
dung. KhI fhay con nam o fu fh nay ho se Iaf be ngua ra ngay.
Theo ho, o fu fh ngua, fre ngu ngon hon va if cau kInh hon.
Nhung co m f s fre kha c Ia I fhich ngu sa p. N u fa Ia f ngu a ra fh
fre se fu dng nam sap IaI. Na m sa p d I vo I chu ng Ia fho I quen.
Mf s fre khac, Iuc ngu sap, Iuc ngu ngua. Nu Iaf fre nguoc IaI
fh cha u se Ia f u p v fu fh ban da u. o Ia fhIn huo ng cu a cha u.
Nhn chung, fu fh ngu Ia do fho I quen, nhung nam ngua van d
fho hon, fu nhIn hon, da da y khng bI de e p, I ng ngu c fu do fho .
a s ba me chon cach nam nay cho con mnh. Iau ngay, fu fh do
se fro fhanh fhoI quen.
A_ nh huo ng cu u r lou n g c ngu
NhI u nghIn cu u o cac Iua fuI fre em khac nhau du cng nhan
ra ng r I Io an gIa c ngu co a nh huo ng nhI u d n ca c kI u ngu ; fu
cha f fhng mInh; d n su re n Iuy n va ho c fa p; va d n ca hI u sua f
o nha fruong cua cac em.
1. L a tu i nho
Tinh fnh va kha nang fap frung cua fre chIu anh huong raf nhIu
cu a gIa c ngu :
- RI Ioan gIac ngu khIn fre fro nn maf kIn fr, kho quan Iy
M f nghIn cu u mo I day o a I ho c ConnecfIcuf |My ) cho fha y, co
su IIn quan raf chaf che gIua Iuong fhoI gIan ma fre o frong gIac
ngu RM vo I Iuo ng fho I gIan ma chu ng o fra ng fha I fhu c - fInh
|fre mo maf, frong maf dao manh, maf fhu gIan, khng cuoI,
khng chau ma y, foa n fhan Ia ng yn ba f d ng, nhung frong da u
fInh fao, frng nhu mf nguoI dang nhn va suy nghI, khng bo sof
mf hIn fuong g xung quanh).
TR M CO CI C NC! NCON 13
R I Ioa n gIa c ngu RM se khI n fre ma f dI fho I gIan fhu c- fInh
va k f qua Ia co khi cha f dau bu ng, kho qua n Iy . Ha nh vI cau co
cua chau co fh do su maf fhang bang cac hooc mn nI faI |nhu
progesferon, corfIsoI) gay ra. Su maf can bang do cung Iam khoang
chu y cua fre ngan IaI, finh khi baf fhuong.
M f nghIn cu u o fre 2-3 fhang cho fha y fre ca ng ma f kIn fr va
ca ng ba f fhuo ng fh ho c ha nh ca ng ke m. Tre co khi cha f dau bu ng,
kho quan Iy fhuong co fhoI Iuong ngu ngan, finh khi baf fhuong,
kha nang chu y gIa m, ho c hay bu n ngu . Chu ng d ma f ngu , mf
mo I, va sau na y se fro fha nh fre qua hI u d ng.
- ThoI Iuong ngu ngan khng du khIn fre khng chu y duoc
Tre co fho I Iuo ng ngu nga n da I fh khoa ng chu y da I. Chu ng fhu c
nhI u frong fra ng fha I fhu c- fInh va do do hoc nhanh hon. Tre
khng co gIac ngu ngan ff fh finh fnh cau co hon, va hoc khng
ff bang.
2. L a tu i ti n ho c ng
I vo I fre o fu I fI n ho c duo ng, gIa c ngu nga n Ia ra f quan fro ng.
Trong fhu c nghI m, nhu ng fre co gIac ngu ngan ff fhuong dap
ung ff. Tinh dap ung Ia dIu duy nhaf quan frong cho hoc fap co
k f qua . Tre fhI u gIa c ngu nga n fhuo ng da p u ng ke m, ho c ke m.
NghIn cuu cua chung fI cho fhay nhIu fre khI con 5 fha ng fu I
ra f ngoan ngoa n, nhung d n 3 fu I Ia I fro nn ca u ba n, buo ng
bInh. Nguyn nhan chu y u Ia do ca c fre na y fhI u gIa c ngu nga n.
Trong khI do, nhung fre co f chaf nguoc IaI fhuong co kIu ngu
da I.
To m Ia I, fu 5 fhang dn 3 fuI, cha me can chu y fap cho con co
kIu ngu daI, fang fhm nhIu gIac ngu ngan ban ngay. Nhu vay,
khI ho c fre se d fI p fhu hon.
3. L a tu i i ho c
Trong cu n sa ch ba f hu NghIn cu u dI fruy n ca c fhIn fa I cua
mnh, fI n sI IIvIs M. Terman da frnh ba y m f phuong pha p fhu
fri fhng mInh do chinh ng fm ra vao nam 1925.
.S. I VAN TRI 14
KhI so sanh 600 fre co chI s IQ > 140 va 2.700 fre khac voI IQ <
140 ng nhan fhay fre fhIn faI co gIac ngu daI hon. Mf khao saf
kha c cu a ng fI n ha nh frn 5.500 em nguo I Nha f va o 2 nam sau
cung cho kf qua fuong fu. Tuy nhIn, mf s nghIn cuu khac vao
da u nhu ng nam 30 Ia I khng u ng h k f qua na y.
Sau nay, nhung nghIn cuu rIng bIf v gIac ngu cua Terman
cung cho fhay fhng mInh dI dI voI gIac ngu. Nam 1983, phong
fhi nghI m gIa c ngu o Canada da kha ng dInh nghIn cu u cu a
Terman Ia dung: Tre em co chI s IQ Ion fh fng fhoI Iuong ngu
cu a chu ng da I. Cac nghIn cuu cua Canada va My du fhng nhaf
rang fre fhng mInh co fhoI gIan ngu daI hon cac fre cung Iua fuI,
frung bnh 30-40 phu f/dm.
MoI day, mf nghIn cuu khac cua aI hoc IousvIIIe v gIac ngu
d I vo I fre sInh dI cho fha y fre co kI u ngu da I co dI m s cao hon
v fa p do c, fu vu ng, do c hI u... so vo I fre co kI u ngu nga n.
To m Ia I, gIa c ngu d I vo I fre em Ia ra f quan fro ng. Ca c nghIn cu u
du chung mInh co su IIn quan cha f che gIua gIac ngu va kha
nang ho c fa p. con fhu c qua khuya, cho con bo ngu d dI choI,
du chI 30 phu f, Ia ra f faI ha I. Con se bI ma f ngu ma n finh, fha m
chi ma f ca gIa c ngu nga n, a nh huo ng nhI u d n ho c fa p.
TR M CO CI C NC! NCON 15
CH!ONC 3: RO I IOA N CI C NC!
Tnh trung quu tnh tuo
O fre 4 fhang fuI fro In, vIc phaI chng do voI gIac ngu khI fhuc
khuya choI dua co fh gay rI Ioan gIac ngu. o co fh phaI dI pho
vo I fnh fra ng fang ca c cha f sInh ho a bn frong nn fre sInh ra
qua fInh fao, hay fhuc gIac. Cac kIu maf ngu |maf ngu foan phan,
maf ngu do IIch ngu khng dung, do fhIu gIac ngu ngon hay do
gIac ngu gIan doan) gay ra nhIu kIu maf fhang bang cac chaf
sInh ho a bn frong. Tnh fra ng qua fInh fa o cu a fre co nhu ng mu c
d sau:
- Tang hoaf dng sInh Iy.
- Thu c gIa c Iun do fha n kInh.
- Thao fhuc qua muc.
- Tang pha n u ng do ca m xu c.
- Tang nha y ca m gIa c quan.
KhI su r I Ioa n gIa c ngu o fre da d n mu c qua fInh fa o fh ra f Iau
moI bnh phuc, d IaI hau qua nang n cho cac fuI sau, nhaf Ia voI
fre fu 4 d n 12 fha ng fu I. N u fnh fra ng na y ke o da I, fre co fh
bI maf ngu man finh ma cha me khng bIf.
RI Ioan gIac ngu con anh huong dn finh fnh va nang suaf hoc
fa p cu a fre ngay ca khI fnh fra ng na y da cha m du f. Theo m f
nghIn cu u, co fo I 13% fre em fhu c Iu a fu I In 10 pha I ngu nga y
nhIu va hoI fram cam do rI Ioan gIac ngu. Chung phaI fran froc
frung bnh 45 phu f mo I ngu duo c va hay fhu c da y frong dm.
R I Ioa n gIa c ngu co IIn quan d n ca c r I Ioa n v fri fu va ngn
ngu , da c bI f Ia ca c r I Ioa n fam Iy . Trong ca c r I Ioa n fam Iy , pha I
k dn rI Ioan v y fhuc, v su chu y va v khi sac.
.S. I VAN TRI 16
- RI Ioan y fhuc va fInh fhuc: Tre se quan fam dn chu ky ngu-
fhuc, s Iuong, chaf Iuong va kIu ngu - fhuc, quan fam dn cac rI
Ioa n kho ngu .
- RI Ioan chu y: Tre Io dang, fhIu fap frung, khoang chu y hep.
- R I Ioa n khi sa c: Tre co ca c bI u hI n nhu Io au, fra m ca m, d bI
kich fhich.
Tom IaI, do bI rI Ioan gIac ngu, fam Iy cua fre se fhay dI, hay cau
ba n, d bI kich fhich, fham chi fram cam. V vay, b me raf d
hIu nham v bnh cua con.
Cn phai cha ngay
Tre Iuc 3 fhang fuI co fh bI rI Ioan gIac ngu. ang khoe manh,
ngu du, bng nhIn be khng ngu duoc va khoc suf dm. Ngay
ca ban nga y, be cu ng Ia he f. Nguo I me fuo ng con fhu c da y v do I
nn cho bu , nhung bu xong be Ia I kho c. Co nhu ng fre khng kho c
nhung IaI fhich choI khuya voI b me.
fra nh fnh fra ng na y, ca n Ia p cho be m f fhoI gIan bIu ngu
nga n da y du va o ban nga y d khI duo c da f va o nI Ia ngu ngay.
ac bIf, nu franh duoc cho be nhung kich fhich qua muc vao ban
ngay fh fnh frang fhuc dm cung nhu finh cau kInh, d bI kich
fhich se hf.
Khng nn d be choI voI b me qua Iau v fre bI kich fhich boI d
da I fho I gIan nhI u hon Ia bo I cuo ng d . Ca ng duo c nghI nhI u, be
ca ng d ngu va gIa c ngu ca ng m a I.
Thu c dm o tre 4-8 thung tu
Trong nhung fre mac chung fhuc dm fhuc Iua fuI nay, chung
fI fam chIa fhanh 2 nhom:
- Nho m 1: Nho m na y chI m khoa ng 20% s fre , chu y u Ia 4-5
fhang fuI, fhuc dm do dau bung |coIIc). Chung khng nhung
fhuc dm fhuong xuyn ma fng fhoI Iuong ngu cung if. Cac chau
fraI hay gIa y da p ba f fhuo ng va o ban dm hon ca c cha u ga I. N u
TR M CO CI C NC! NCON 17
fruo c do , ca c cha u duo c dI u frI chu ng dau bu ng ba ng du Ioa I
fhu c hu u hI u fh d n gIaI doa n na y, chu ng va n hay fhu c dm.
Nhu ng fre nay fhuong qua fInh fao, finh khi baf fhuong, hay fhuc
gIa c ban dm, kho c IIn fu c, da c bI f Ia Iu c cha p f I va da u hm do
dau bu ng |coIIc). VI c cham so c qua nhI u d n gIa c ngu dm va
gIac ngu ngay cung khng fh gIup fre h f fhu c dm.
Tuy va n d khng nghIm fro ng nhung n u fre fhu c dm nhI u va
IIn fu c, su c kho e v sau se bI a nh huo ng.
- Nho m 2: Nhom nay chIm khoang 10% s fre, hay fhuc dm do
nga y nhI u va fho ba ng mI ng khI ngu .
Pha n Io n s fre na y kho fho do co b nh dI u ng. o fre khng dau
bung, khng khoc fhef khI fhuc day nn da s cha me khng coI
day Ia van d nghIm frong. Kf qua Ia chung ngay cang ngay fo,
gIa c ngu nga n hon ca c fre kha c.
Lch bi u ngu khng u ng
VI c dI ngu qua mu n hay fhu c da y qua so m cu ng Ia nhu ng
nguyn nhan gay ra chu ng fhu c dm o fre . Co cha u pha I duo c d
danh, du dua 2-3 gIo IIn moI fhIp dI, rI sau do IaI fhuc day.
Nhung fre nay fhuo ng fhu c gIa c 3-4 Ian frong dm, fham chi co
dm 10 Ia n. Tnh fra ng na y n u ke o da I se Ia m fang fho I ky fI m
a n dI va o gIa c ngu d I vo I fre , Ia m cha u fInh gIa c Iun, r I Ioa n
gIa c ngu , d fhu c da y ban dm, d bI kich fhich hoa c fro fha nh fre
qua hI u d ng.
Iu hIn fhuong fhay o cac fre nay Ia hay gIay gIua khI ngu.
Nhu ng fre kho e ma nh va n hay gIa y da p khI ngu nhung khng
nhI u va chI frong fho I gIan nga n. Co n nhu ng fre fhu c dm do IIch
bI u ngu khng du ng fhuo ng gIa y da p Iau ca 4 chI do qua m f v
khng duo c nghI du . VI c co quan va n d ng Iun hoa f d ng o f c
d cao khI fhu c cu ng nhu khI ngu nhu va y Ia da u hI u gIa c ngu bI
r I Ioa n.


.S. I VAN TRI 18
Ca c nguyn nhn gy ri loan gic ngu
- IIch ngu baf fhuong |ngu mun, fhuc day mun, ngu frua saI
gIo...)
- ThoI Iuong ngu qua ngan| fng fhoI Iuong ngu khng du).
- CIac ngu bI gIan doan |hay fhuc day)
- ThIu gIac ngu ngay |khng ngu ngay hay ngu nga y qua if fho I
gIan).
- ThoI gIan chuan bI ngu keo daI |Iau ngu).
- CIay gIua qua nhIu frong khI ngu |ngoeo dau, Iaf nguoI nhIu
Ia n).
Nhng lm tng v nguyn nhn thc m
HI n fuo ng fhu c dm o fre em khng pha I do an qua nhI u duo ng,
ha duo ng huy f ban dm, fhI u ke m hay nhI u gIun |da c bI f Ia
gIun kIm).
Thuc dm cung khng phaI do moc rang, mac du van d moc rang
cua fre em nuoc fa dang can duoc nghIn cuu fhm. Iau nay,
nhI u nguoI van nghI co su IIn quan gIua chuyn moc rang voI
chu ng fhu c dm o fre . a u fh ky XX, o Anh co d n 5% fre em ch f
v nhung van d IIn quan dn rang. Tuy nhIn, gan day, cac nha
khoa hoc Phan Ian da fIn hanh nghIn cuu v van d moc rang
frn 230 fre em |fu 4 d n 30 fha ng fu I) va nha n fha y, dau rang,
mo c rang khng gay s f, ba ch ca u khng cao, khng vIm. Quan
frong hon Ia dau rang khng phaI nguyn nhan gay fhuc dm. Ho
kha ng dInh ra ng fnh fra ng fhu c dm o fre ra f co fh do fhI u gIa c
ngu ngay, bI kich fhich qua muc hoac IIch bIu ngu khng bnh
fhuong, chu khng phaI do moc rang. Tuy nhIn, cha me cung can
ba o v rang cho fre .
Su dau don fang In frong dm cung khng Iam cho fre fhuc dm.
M f nghIn cu u frn ga n 2.200 em fu 6 d n19 fha ng fu I cho fha y,
16% cha u bI dau o chan, du I, g I, va fhuo ng dau va o chI u hoa c
f I. Nhung so vo I nhu ng fre khng dau, nhu ng cha u na y khng co
TR M CO CI C NC! NCON 19
g khac bI f v fhu c dm. No I ca ch kha c, dau khng IIn quan d n
fho I gIan pha f frI n cu a du a fre . VI c xoa bo p, da p no ng v dm
co fh Ia m dau fhm cho ca c cha u chu khng gIa m duo c ca I dau do
fhu c f n gay ra.
Thu c dm o tre tu 1 d n 5 tu
Theo m f nghIn cu u, co 20 % fre fu 1 d n 2 fu I fhu c da y frn 5
Ia n/fua n, frong khI d I vo I fre frn 3 fu I, co 26% fre fhu c da y if
nhaf 3 Ian/fuan. Mun fre ngu IaI d dang, phaI co ky fhuaf.
me phaI gIup con ngu Ia I fh ca c con mo I d ngu .
Cac nha khoa hoc cung fIn hanh nghIn cuu nhung fre em 1- 2
fuI hay fhuc dm v chan fhuong nhu gay xuong, rach da, can
duo c cham so c y f hon Ia ngu . K f qua Ia chI 17% s fre co cha n
fhuong Ia ngu f f, co n 40% s fre bI fhu c dm.
an dm, da s ca c cha u fu 1 d n 5 fu I ca n fo I 30 phu f |sau khI
faf hf den) moI ngu duoc. Chung fhuc day mf Ian frong fuan, chI
mf s if Ia fhuc mI dm mf Ian. Nu kIu ngu cua con ban |o
Iua fuI nay) Ia hoan foan khac fh kha nang con ban co rI Ioan
gIa c ngu Ia 20%. Va n u dI u do du ng, fh Iy do co fh Ia ngu nga y
qua nhI u. Co khoa ng 5% -10% fre em o khoa ng 4-14 fuI mac
pha I fnh frang nay.
CIa c ngu khng pha I Ia qua frnh fu dI u hoa nhu co fh fu dI u
hoa nhI f d . CIa c ngu gI ng nhu vI c nuI con. Co nhI u ca ch
nuI con, nhung fre chI can mf cach nao do gIup co nhIu caIo d
cho ng Io n. Ch d an na o khng cung ca p du dInh duo ng hoa c gay
ma f can ba ng dInh duo ng fh ch d an do khng f f, co a nh huo ng
xau dn suc Ion va phaf frIn cua fre em. Iu nay cung dung voI
cac kIu ngu khng ngon gIac.
Tre Io n hay fre nho khI bun ngu du khng dIn fa duoc Ia chung
ca m fha y nhu fh na o7 Nhung fa co fh bI f duo c qua da c dI m
hanh vI cua chung |IInh hoaf, nhay ben, nang dng, fInh fao, I
m , cha m cha p) d nha n bI f va co su cham so c ho p Iy .
.S. I VAN TRI 20
CH!ONC 4:
TR HAY KHOC ANH H!ONC N CIC NC!
NH! TH NAO
Tre huy kho c
Tre 3 fha ng fu I fhuo ng hay kho c do dau bu ng, co fre kho c if, co
fre khoc nhIu. Nu khng duoc dIu frI, dn 4- 8 fhang fuI, be
va n se qua y kho c, ca u kInh. N u da kI m fra fha y nguyn nhan
fre kho c khng pha I Ia fa uo f, do I, nn fro , Ia nh hay no ng, fu fh
nam khng fhuan IoI... fh phaI nghI ngay dn hI chung dau bung
|coIIc). o Ia m f kI u dau bu ng khng do fIu hoa ma do fhoI
quen xau, kho ngu, hoac do b me quan Iy saI gIo ngu cua con. Co
d n 20% fre 3-4 fha ng fu I bI h I chu ng na y.
Nu da IoaI fru cac nguyn nhan fhuc fh nhu bnh duong ruf,
da da y, b nh dI u ng, fhI u cha y do su Io au va kIng khem qua
mu c cu a me sau khI sInh..., fre duo c coI Ia ma c h I chu ng coIIc n u
co m f frong nhu ng frI u chu ng duo I day:
- Ku khoc om som fu 2 fuan fuI cho dn 6 fuan fuI ma khng
gIam.
- Ku kho c frn 3 gIo /nga y. Tnh fra ng na y xa y ra frn 3
ngay/fuan, keo daI frn 3 fuan.
- ThoI dIm xay ra con khoc fu 5 gIo chIu dn 8 gIo fI va kf fhuc
va o gIu a dm.
- Ku kho c na ng In va o Iu c 3- 4 fhang fuI.
Tre ku khoc co fh Ia do kho fho khI ngu, cac kIu ngu khng
dng b, do cac chaf hooc mn |nhu prosfagIandIn, progesferon)
baf dau fang. Phan Ion fruong hop dau bung dm o fre du IIn
quan d n ca c y u f sInh Iy na y va IIn quan dn ca khi chaf cua
chu ng.
TR M CO CI C NC! NCON 21
Mf vaI nghIn cuu cho rang nguyn nhan cua hI chung dau bung
nay Ia do cha me huf fhuc, nhung fhuc f khng phaI nhu vay.
ay Ia mf IoaI dau bung v nguyn co, fhuong hay xay ra o fre
dang bu me fhuc fang Iop frung Iuu frong xa hI.
Nhu ng nghIn cu u ga n day d u fh ng nha f ra ng, vI c fre dau
bu ng, kho c dm Ia do fho I quen ngu khng f f cu a cha u gay ra.
Tho I quen na y duo c hnh fha nh do h fh ng fha n kInh fuy - na o
chua hoa n fhI n.
dI u frI cho fre , cha me khng ca n du ng fhu c ma pha I kIn fr
va f nhI. Pha I fo ra au y m cha u, khng qua f ma ng, ga f go ng.
Ha y du dua hoa c ru cha u, fm ca ch d da nh cho cha u ngu . I u
quan frong nhaf Ia phaI fap cho chau ngu dung phuong phap.
Cha u duo c ngu ngon se fhI kho c.
H u quu cu u chu ng huy kho c
Nu cha me khng som bIf nguyn nhan gay maf ngu cua con va
khng fm ra bI n pha p kha c phu c phu ho p, du a fre v sau d co
khi chaf baf fhuong, kho finh. Tre se ngu if dI va hay fhuc dm.
o Ia hI chung fre sau dau bung.
Theo bac sI AIexander Thomas, fre em co 4 dac dIm khi chaf sau:
- Tinh buc bI.
- Tinh cang fhang.
- Tinh dap ung.
- Tinh d fI p ca n hoa c ru f re
NgoaI 4 dac dIm frn, Thomas con nhan fhay cac dac dIm phu:
- Tinh kIn fr
- Tinh hoaf dng
- Tinh Io dang
- Nguo ng nha y ca m: Nha y ca m vo I a nh sa ng va fI ng d ng fhay
d I.
.S. I VAN TRI 22
Nhu ng fre hay dau bu ng v sau fhuong cau kInh, cang fhang, dap
ung cham va ruf re khI fIp xuc. Tre khng dau bung fhuong co
khi chaf nguoc IaI. O fre dau bung, hoaf dng cua cac chuc nang co
fh d ba f fhuo ng, b me kho qua n Iy va dI u khI n con. Thomas
goI nhom nay Ia nhom kho quan Iy va nhom kIa Ia nhom d quan
Iy .
Nhu ng be 4-8 fhang fuI hay kho finh do hI chung dau bung
fhuc IoaI khi chaf kho quan Iy. Truoc day, nhung fre nay fhuong
duo c dI u frI ba ng dIcycIomIne hydrochIorIde. Tuy nhIn, ngay ca
khI fre khng co n hoa c da gIa m ku kho c fh khi cha f kho qua n Iy
van fn faI. Thuc frang nay khIn nhIu nguoI daf cau hoI: IIu co
yu f bam sInh frong van d nay khng7
Y u f bam sInh Ia nhung yu f khI sInh ra da co nhu mau da,
su f mI, ho ha m ch... do nguoI me dung fhuc khI mang fhaI. Cac
nghIn cu u frn fre sInh dI cho fha y ca c y u f na y co a nh huo ng
pha n na o d n finh ca ch cu a be nhu finh d bI kich fhich, finh xa
hI hoa, finh cam xuc. No cung anh huong dn cac kIu ngu cua
fre .
M f y u f ba m sInh mo I duo c pha f hI n ga n day Ia n ng d
progesferon frong huyf fuong. o Ia mf hooc mn do rau fhaI
fI f ra, co finh cha f u c ch h fha n kInh, an fha n, Ia m dIu su cang
fhang cua co fh. n ngay fhu 5 sau khI be ra doI, nng d hooc
mn na y fha p da n va h f ha n, fhay va o do Ia progesferon do chinh
fuy n fhuo ng fha n cu a be fIf ra. Co gIa fhIf cho rang, raf co fh
su fhI u hu f progesferon va o Iu c gIao fho I na y Ia nguyn nhan cu a
hI chung coIIc.
KhI nghIn cu u chu ng dau bu ng o fre em chau PhI, noI do I ke m va
nghe o kh nha f fh gIo I, ca c nha khoa hoc nhan fhay nhung em
co n s ng duo c sau dau bu ng fhuo ng if bI d f fu , if r I Ioa n fho khI
ngu . Nguyn nhan co fh Ia do fruong Iu c co fang khI dau bu ng va
nhI u gIa c ngu cho p ma f. Nhu va y, o nhu ng fre na y co su ba o v
sInh ho c ba ng ca ch fhich u ng. Tuy nhIn d I vo I fre em phuong
TR M CO CI C NC! NCON 23
Tay fhuc fang Iop frung Iuu, sau fhoI gIan bI dau bung, chung
fhuong bI rI Ioan gIac ngu va hay cau kInh.
To m Ia I, n u khI 3 fha ng fu I, fre bI dau bu ng ma khng duo c
chu a frI fh sau 6 fha ng, no ra f d fro fha nh du a fre ca u kInh.
Xu ly h chung tre khoc
I nhIn, nguyn nhan khI n fre kho c nhI u frong nhu ng fha ng
dau co fh khng phaI do dau bung fIu hoa ma Ia do maf can
ba ng sInh ho c khI mo I ra do I. Tuy nhIn, n u cu d kho c ma I, fre
se raf mf va sInh ra cau kInh v sau, anh huong foI hoc fap va
phaf frIn, anh huong foI su yn fam va can bang cua b me va
nhu ng nguo I frong gIa dnh. khac phuc, can fm cach chng IaI
hI chung khoc. Nguyn nhan chu yu cua fnh frang khoc nhIu
o fre duoI ba fhang fuI Ia do ngu khng dung gIo. Nu ban fheo
do I duo c fho I gIan ngu cu a con, con ba n se ngu ngon. I vo I
nhu ng fre bnh fhuo ng, dI u na y fuong d I d ; nhung d I vo I fre
sau dau bu ng |4-8 fhang fuI) fh cha me phaI hf suc c gang. Tre
phaI duoc ngu, nghI ff. Co nhu vay khi chaf cua fre moI duoc ff
va ban moI duoc huong su yn Iang. Nu khng, gIac ngu cua chau
se fhaf fhuong, chau se quay khoc, doI hoI, gIay gIua, khIn b me
vaf va va Io Iang hon.
Nguyn nhan gay ra h I chu ng sau dau bu ng cu a fre khng pha I
Ia do rI Ioan sInh hoc, maf dIu hoa fhuc-ngu nguyn phaf ma Ia
do fnh frang ngu khng du, khng sau khI fre vua hf fuI dau
bung |4 fhang fuI). Chinh nhung con dau bung da Iam fre fhIu
ngu. V phia b me, mf phan do qua mf moI, chan nan, Io Iang
sau 3 fha ng cham fre kho c, m f pha n do khng hI u duo c day Ia
fho I ky qua d fu gIaI doa n kho c do dau bu ng |h I chu ng coIIc) nn
da nung chIu, Io Iang qua muc cho con |chang han nhu cho an
dm), Iam cho con cang maf ngu .
Chng IaI hI chung fre khoc chinh Ia day cho fre, nhaf Ia fre sau
dau bung, co kIu ngu ff, ngu nhanh, va duy fr duoc gIac ngu.
ay Ia phuong pha p chu a b nh hu u hI u ma nguo I me do ng vaI
.S. I VAN TRI 24
fro raf quan frong |chang han nguoI me co fh cho fre bu num vu
gIa d do pha I cho bu dm). Theo fI n sI Ogden |m f nha fam Iy
fre em) vaI fro cu a nguo I me frong va n d na y ra f Io n v va o fho I
dIm nay, dua con raf fhich su co maf cua me.
Nn nho rang fre khoc khng chI do dau bung ma con co fh v qua
m f hay dau do n. O nhu ng nuo c chua pha f frI n, con ca I duo c cha
me dIu dI Ia m nuong ra y, du mI fruo ng if kich fhich nhung fre
dI khI van khoc do qua mf hoac qua doI. V vay, vIc franh fnh
frang nay cung gop phan fao cho fre fhoI quen ngu ff.
TR M CO CI C NC! NCON 25
CHA M CHAM SOC CIC NC! CON CAI

CH!ONC 5: TR T! THANC ! N THANC TH! 4
Tun du
Ngay khI sInh xong, v nha, ban can cham soc, dung Io Ia gIo gIa c
cho chau bu. Nn chu y fhay fa, cham soc chau, nhaf Ia phaI d
cho cha u ngu da y khI cha u ca n. Tre Iu c na y bu ra f if, hoI fu f can.
o Ia Ie duong nhIn, du ng cho ra ng cha u qua dIu da ng hay y u
duI.
Iu c na y, fre chua co nhIp nga y dm hay d ng h sInh ho c. Trong
fua n da u, fre ngu nhI u, 15-18 gIo/ngay, nhung fhuong ngu fung
gIa c nga n 2-4 gIo. CIac ngu cua fre khng fheo nhIp ngay dm. V
fh , ba n nn franh fhu nghI ngoI d phu c h I su c khoe . Ha y fha o
dI n fhoa I ra khI cham so c cha u, khI ba n ngu vo I cha u, khI co
chng o bn, va hay d san mf chaI sua bn canh |hoac chaI nuoc)
phong khI chau fhuc day ma ban phaI cho bu.
Tu 2- 4 tun tu
Trong fho I gIan na y, hoa f d ng cu a fre kho bI f fruo c duo c. a n
pha I chua n bI cho bu , fhay fa , ha f ru... ba f cu Iu c na o v fre chua
co k hoach, cac yu cau du khng co gIo gIac. Cho chau ngu Ia
fa o dI u kI n yn fInh d cha u ngu say. Phan Ion fre khng ngu
m f gIa c da I ban dm.
M f va I nghIn cu u v fre con o Iu a fu I na y cho bI f, fre chI co
m f gIa c ngu don, da I nha f khoa ng 3- 4 gIo , va ngu ba f cu khI na o.
Tre dau bu ng khng co gIa c ngu don va da I nhu va y. Tre de non co
fh co gIac ngu daI hon. Anh sang va cac fac dng Iuc nay nhu
fhay d I ca ch vu f ve, ca ch cho bu , d u khng a nh huo ng nhI u
d n kI u ngu . Iu c na y, ba n du ng nghI pha I Ia m g cho cha u ma
nn vuI choI vo I cha u. Ha y b , ru, du dua, dI Ia I.
.S. I VAN TRI 26
Va o fho I gIan na y, Iu c sa p ngu hay vu a ngu da y, cha u co fh d f
nhIn gIa f mnh, dI khI ma f Io mo nhn nguo c In khI chuy n fu
ngu nng sang ngu sau. o Ia ha nh vI bnh fhuo ng frong nhIp
fhuc-ngu. o nao phaf frIn, fre co fh fInh fao, d fhuc day ban
dm hoac gIay dap, uon Iung, nac. Chau cung co fh nuf hoI, bI
da y bu ng, dau bu ng hoa c kho c v co |ca c ba me d nha m Ia cha u
kho c do do I). Cha u kho c nhI u hon, ngu if hon fruo c, dI khI nn
fro v me qun quan fa Iof. Taf ca du Ia cac hanh vI bnh fhuong
cu a fre so sInh.
V va y, ba n ca n chu y :
- Tranh fhu chop maf khI con ngu.
- Thao dIn fhoaI ra.
- I ra ngoaI fhu gIan, v sInh ca nhan nu can.
- Tm moI cach d ru fre, khng so v fh ma Iam hu hay fao fhoI
xa u cho fre .
- Co fh dung vu gIa, nI, vong, hoac cho bu d fre fhI khoc.
- Nu fhay fre ngu ngon, ban co fh yn fam Iam vIc
Thung thu 2
Khoa ng 6 fua n Ia fre bI f mIm cuo I vo I cha me , go I Ia mIm cuo I
gIao fI p. N u du a fre bnh fhuo ng, hI n dIu, fh Iu c na y su chin
muI xa hI cua be fang In. Su mIm cuoI Ia bIu hIn su phaf
frI n nhan fhuc dI voI xa hI.
CIa c ngu cu a be duo c f chu c Ia I d cho gIa c da I nha f roI va o bu I
fI, fhoI Iuong ngu cung vao khoang 4- 6 gIo |o fre dau bung, gIac
ngu na y co fh nga n hon). Iu c na y, fre cu ng hI u d ng hon, quan
fam nhIu hon dn cac d choI dI dng nhu xe, may bay, quan co,
ca c bI u hI n ca m xu c fang.
Tuy nhIn, fre IaI dang o dInh cao cua su cau gaf, fhuc fInh. Tre bI
kich fhich, Iam ban raf mf. Chau fhuc, khng chIu ngu nga y,
quay khoc ngay cang nhIu hon. Nhung khng sao ca, do Ia do h
TR M CO CI C NC! NCON 27
fhan kInh cua fre chua fruong fhanh. Nao se phaf frIn dan, du
ma nh d u c ch ha nh d ng qua mu c, nhung ca n co fho I gIan.
Tre tu 3 dn 4 thung tu
Hanh vI cuc ky kh fam cua cac chau o Iua 3-4 fhang fuI Ia dau
bu ng. Ca c cha u na y Iun o fnh fra ng cang fha ng, kho qua n Iy ,
fhuc fInh va ku khoc suf ngay, nu ngu fh gIo ngu fhaf fhuong
va raf nhay cam voI cac kich fhich.
Tnh frang nay fhuong keo daI fu 3 dn 5 fhang. me fhuong raf
Iu ng fu ng, khng hI u fre qua y kho c do do I, m f hay do ca u kInh
ma d ca ch na o cu ng khng nin. Ha y bnh fInh, fre khng sao ca ,
f f nha f Ia ba n cu cham so c cha u nhu fhuo ng I . Sau day Ia m f
va I ca ch gIa I quy f:
- Cac vIc nha va vIc gIao fIp voI ban be IaI.
- Thao dIn fhoaI ra.
- Chop maf ngay khI con ngu.
- Thu nguo I gIu p vI c n I fro gIa dnh khI fre qua y khoc nhIu.
- Thu gIan khI khng vuong con bn canh |xem fIvI, dI boI, dI cho).
- Ia m cho cha u do kho c ba ng ca ch du dua hay cho bu vu gIa .
- Nu co fh fh daf chau frn chan am, daf chaI nuoc am In
bu ng, ca f nhu ng d choI cha u khng fhich, daf dau va c fay chau
qua m f Ia n Io f m m.
- Nu van daI, phaI van raf nho.
Cu Iam nhu vay cho dn khI chau ngu yn. an co fh dIu frI hI
chung dau bung bang cach mIm cuoI voI chau. Thay me cuoI fo,
maf mo rng, nhn au ym, nung con, chau se bof khoc.
Su dau bu ng cu a cha u, xIn nha c Ia I, khng pha I Ia dau bu ng do
duo ng ru f, do do I, hay dau fhu c su , ma Ia do h fha n kInh cu a
cha u chua pha f frI n du so vo I yu ca u.
Trong fhoI gIan nay, fre baf dau co vaI fhay dI nhu gIu dau fhang
duo c, mIm cuo I nhI u hon, co fh cuo I fo hoa c ku fhe fhe , fhu c su
.S. I VAN TRI 28
Ia mf dua be frong xa hI. Chau fhich choI voI b me nhIu hon
nam mf mnh nn con co fh qun ngu d choI. Maf khac, khI
choI voI nhIu d choI kich fhich, chau fhay nhu mf fh gIoI moI
day hap dan va qun ngu. Iuc nay, fre fhich nhn froI, may, cay
cI, nghe fIng cho sua, hoac IoI haf ru nhIp nhang.
Chau cung nha y ca m vo I cha f Iuo ng gIa c ngu . CIa c ngu nga y
fhuong ngan, gIan doan. VIc b dI choI khng d nhu fruoc. NhIp
sInh ho c ba f da u xua f hI n khI ngu nga y nn vI c cham so c cu a
cha me pha I d ng b vo I ca c nhu ca u sInh hoc cua chau. KhI chau
do I ngu , ha y dua cha u va o ch ma f yn fInh, khI an cu ng va y.
Ca n phan bI f fre kho c Ia do do I, do ca u ga f hay do m f mo I. Ta c
gIa da fung kham cho mf s em khoc raf du, cuong d va fhoI
gIan kho c daI dn nI me chau fuong Ia chau m dau. Trong khI
khoc, fre day bung va nuf hoI, Iam b me fuong sua bu khng hop
hoa c pha saI cng fhu c. ay fhu c ra khng pha I b nh ma chI do
cha u qua m f. Khng nhu ng cha u chI kho c fo va Iau khI fhuc ma
co n kho c ca khI chuy n fu fhu c sang ngu .
Tre m f pha n Io n Ia do khng duo c ngu nga y f f v co qua nhI u
kich fhich baf fhuong o bn ngoaI ma chau phaI dI pho. V vay, o
Iu a fu I na y, mu n ngu f f, fre pha I duo c da f o m f noI fInh Ia ng
hoa c o m f noI ma sau khI fhu c |khoa ng 2 gIo ), cha u co fh cho p
ma f Ia I duo c ngay. Sau 2 gIo fhu c, cha u fha m m f nn d roI va o
gIa c ngu . N u sau do ma cha u va n khng ngu duo c fh se bI kich
fhich nhIu, fro nn qua fInh fao va kho ngu. V vay, ban hay cam
chIch fho I gIan cho fre , cu fhu c 2 gIo fh cho ngu Ia I. cha u ngu
Ia I duo c, pha I d nhI f d pho ng vu a du , khng qua no ng hoa c qua
Ia nh. bI f gIa c ngu nga y cu a con khI na o Ia f f nha f, ha y du a
frn:
- Ha nh vI cu a cha u.
- ThoI gIan ngu frong ngay.
- ThoI gIan fhuc.
TR M CO CI C NC! NCON 29
Sau khI cha u ngu duo c khoa ng 5-10 phu f, fha m chi 20 phu f fh me
co fh ro I con.
Tuy nhIn, khng nn co quy dInh cu ng nha c ma nn fuy fnh
fra ng cu a cha u ma quy f dInh, v h fha n kInh cu a cha u Iu c na y
chua hoa n fhI n. Ia m nhu va y Ia fa o dI u kI n d cha u pha f frI n
kha nang fu ru ngu cu a mnh. KhI cha u bu n ngu fh me phaI
gIu p cha u ngu , khng d cha u kho c v fnh fra ng na y d khI n me
phan van Ia nn vao hay khng nn vao voI con.
.S. I VAN TRI 30
CH!ONC 6: TR T! 4 N 12 THANC T!OI
Tu 4 dn 8 thung tu
Vao fhoI gIan nay, fre chua fhay dI nhIu. Khoang 5-6 fhang fuI,
chau bIf Iay va bIf fu cam Iay d vaf o gan mf cach vung v. Tre
nhanh nhen hon, fay chan baf dau co nhung van dng huu y. KhI
nghe fIng goI, fre da bIf quay IaI.
n 7-8 fha ng, fre da bI f bo va ng I fha ng Iung, gIa c ngu chuy n
da n v dm. Tinh xa h I fang Ia m cho no fhich choI du a vo I b me ,
quan fam d n d choI, nha f m f d choI r I Ia I bo xu ng d nha f d
choI khac. Chau raf fhich dua voI b me, ngung choI fh chau se
pha n u ng, ma choI nhI u fh b me khng co fh gIo . Va Ia I n u
choI nhIu, chau se mf hoac qun ngu. V vay, b me phaI dng b
hoa su cham soc cua mnh voI nhu cau cua con nhu nhu cau an,
gIu am cho co fh, nhu cau choI va ngu.
Ha y huo ng da n cho fre ngu fheo IIch bI u duo I day:
Tho I dI m fhu c da y
M f s fre fhuo ng fhu c da y so m va o Iu c 5-6 gIo , sau khI duo c fhay
fa va cho bu fh ngu IaI. ay van khng phaI gIac ngu ngay ma Ia
m f gIa c ngu dm ke o da I.
Mf s fre co fh fhuc mun hon, nhung gIo fhuc day cua chung
gan nhu khng dI. u bang cach nao, cha me cung khng fh
fhay d I gIo gIa c cu a con. Cha ng ha n nhu khng fh ba f cha u da y
mun hon bang cach cho fre an xam nang fruoc khI dI ngu dm.
Cung khng fh danh fhuc chau day d bu khI chau dang ngu.
Iam nhu vay chang khac g fruong hop ban dang ngu say fh co
nguoI danh fhuc day d cho an frong khI ba n khng do I.
Tho I gIan fhu c bu I sa ng:
TR M CO CI C NC! NCON 31
Tho I gIan na y da I khoa ng 2-3 gIo |2 gIo d I vo I fre 4 fha ng, 3 gIo
dI voI fre 8 fhang). Sau fhoI gIan nay, ban hay daf fre vao nI cho
fre ngu fI p.
KhI fre fhuc, ban co fh choI, no I chuy n vo I cha u, cho bu , xoa bo p
hoa c fa m cho cha u. Nn nho ra ng du co b cha u fh cha u cu ng chI
co fh ngu Io mo, chaf Iuong ngu khng ff. KhI hf fhoI gIan fhuc,
ba n nn da f fre xu ng nI, du cha u kho c hay khng, fhu c hay ngu .
Tre co khi cha f d qua n Iy fh kho c if, nhung fre kho qua n Iy fh
kho c nhI u hon, nha f Ia fre dau bu ng hoa c fhI u fha ng. Nhung
ban phaI kIn quyf Iam, khng duoc bIn rIn.
CIa c ngu nga n fhu nha f
Sau 2-3 gIo fhuc noI frn, chau roI vao gIac ngu ngan vao gIua buI
sang. CIac ngu ngan Ia fhoI ky khI phuc suc khoe nu fhoI gIan
ngu ke o da I fu 1 gIo fro In. Co cha u chI ca n 40-45 phu f Ia du ,
nhung da s fre o Iu a fu I na y ca n ngu 1 gIo . Tho I gIan ngu duo I
30 phu f khng nn coI Ia gIa c ngu nga n.
KhI con ban co gIac ngu ngan, ban nn daf chau xung gIuong d
chau ngu mf mnh, con ban dI Iam vIc khac. chau ngu mf
mnh co 2 dI u Io I.
- Chau hoc fap duoc cach fu ngu.
- Cha u bI f ngu Ia I khI gIa c ngu bI gIa n doa n.
Va IaI, fuy raf nhay cam voI nhu cau ngu cua con nhung ban
khng nn qua chu y v gIa c ngu na y. Tha I d cu a ba n pha I bnh
fInh nhung kIn quy f, kIn fr d con. Su kIn fr cua ban se gIup
con hoc cach ngu nhanh. Chau co fh khoc va chng IaI, co khI
kho c d n 1 gIo , fha m chi 2 gIo hoa c hon, nhung ba n pha I kIn
quy f.
CIa c ngu nga n fhu haI
Truo c gIa c ngu nga n fhu 2, fre co khoang fhoI gIan fhuc gIua frua,
ke o da I khoa ng 2-3 gIo.
.S. I VAN TRI 32
CIa c ngu nga n na y fhuo ng ba f da u fruo c 3 gIo chI u. ay Ia kI u
ngu f f, fhoa I ma I, ho p Iy chu khng fheo quy dInh ba f bu c na o
ca . Tho I dI m fruo c hay sau 3 gIo Ia fuy I I s ng va su sa p x p
frong gIa dnh ban, khng nhaf fhIf Ia phaI c dInh.
Nu con ban khoc qua Iau hoac khoc keo daI fu fruoc 3 gIo dn sau
3 gIo mo I h f fh da nh bo qua gIa c ngu na y va cho ngu dm som
|fu 5, 6, 7 gIo chIu), mIn Ia Iun chu y bao v gIac ngu dm.
Nu gIac ngu dau buI chIu cua con ban ff, daI fhm 1 gIo hoac
hon fheo fhuong I, fh sau do fre khng can ngu fIp va fhoI gIan
fhuc fIp fheo se keo daI hon so voI moI ngay.
Tho I gIan fhu c bu I chI u
ay Ia fho I gIan fre fhu c Iau nn nguo I me co fh franh fhu Ia m
nhI u vI c nhu dI da o, dI choI, dI cho mua sa m, chua n bI cho bu a
an xam hoac fham gIa cac Iop hoc fham my.
KhI duo c 4-8 fhang fuI, mf s fre co fhm gIac ngu ngan fhu 3
va o cu I chI u hoa c da u f I, nhung fhuo ng d n 9 fha ng fu I fh
gIac ngu nay khng con nua.
N u cha u qua m f va o cha p f I fh co fh do ngu nga n khng du .
Trong fruong hop nay nn cho fre ngu dm som hon moI ngay.
Nu chau frn 6 fhang fuI, co fh co gIac ngu ngan fhu ba. Nhung
gIa c ngu na y Ia I Ia m cho gIa c ngu dm ba f da u mu n, hoa c Ia m r I
Ioa n IIch ngu , gay nhu ng ha u qua nhu fhI u ngu . V va y nguo I me
phaI can nhac co nn cho fre ngu gIac nay hay khng.
Tho I gIan na m ngu
ay Ia fhoI gIan cua gIac ngu dm. Nhaf fhIf phaI buc chau fuan
fheo gIo ngu . KhI cha u m f, ca n ngu , pha I chua n bI cho chau dI
ngu du chung mun hoac khng, con ban fh khng baf buc. Sau
va I Ia n ch ng d I ba ng ca ch kho c, chu ng se quen, Iu c na y co fh
huan Iuyn fhm vaI fhu fuc khac nhu rua fay sach.
franh faI nan, quanh gIuong va frong fam voI cua chau, khng
nn d d da c nguy hI m, co fh roI, d .
TR M CO CI C NC! NCON 33
ay cu ng Ia fho I gIan cha u ho c ca ch ngu dm, bI f fu ngu Ia I, bI f
ngu mf mnh frong phong vang ma khng nguy hIm. NguoI b
pha I gIu p con Iu c na y. KhI fhay con nam xung gIuong fh du co
khoc cung khng vao nua. Sau khI khoc mf Iuc, chau se ngu yn.
Trong dm
O fu I na y, nhI u fre cha p nha n ngu nga y va ngu dm khng ma y
kho khan. Nhu ng fre d qua n Iy co fh m I dm fhuc day mf Ian,
nhung do Ia m f dI u bnh fhuo ng. a n nn cho n m f gIo na o do
d cho con bu va fhay fa, cac gIo khac khng vao bung ngu cua
con nu a. N u ba n fo ra b I r I fh con ba n hay fhu c da y gIu a dm.
Ca c ba me phaI dng b hoa vIc cho con bu va gIac ngu cua
chu ng. Co fh cho bu va o Iu c cha u fhu c da y, fruo c va sau gIa c ngu
ngay, hoac fruoc va sau gIac ngu dm. NoI cach khac, co fh fhay
moI chaI sua 4-5 Ian frong 24 gIo .
Khoa ng 6 fha ng fu I, m f s cha u co bI u hI n Io au, kI u Io au xa
me , fa ch me . Ca c ba me pha I chu y d da nh, gIu cho con bnh fInh,
khng so. Nn nho fhoI Iuong ngu ngay va ngu dm khng quan
frong bang hanh vI dua fre.
VIc fhuc hIn IIch ngu nay co fh khng fhuan IoI. Mf s ba me
buc mnh v bay gIo chau khng fhich d b me b dI choI, v phaI
mI ngay 2 Ian o nha d cho con ngu. Nhung nu cha me khac
phu c duo c fh gIa c ngu cu a con se ba o da m, khng bI r I Ioa n. N u
cha me khng chIu fhay d I I I s ng fh con pha I fra gIa , finh fnh,
b nh fa f va fho I gIan phu c h I ca c r I Ioa n frn se ke o da I. Ca n
chu y :
- Trong ba f cu fruo ng ho p na o cu ng khng da nh fhu c fre da y khI
no dang ngu .
- cho fre co kI u ngu khng ngon gIa c Ia khng nn va co ha I.
CIng nhu vIc an ung fhIu chaf saf, fnh frang fhIu ngu cung
raf co IoI cho suc khoe.

.S. I VAN TRI 34
Tu 9 dn 12 thung tu
ay Ia gIaI doan day nam cua fre. Khoang 9-10 fhang fuI, fre bIf
bo , 11-12 fha ng, fre fa p dI. Tre da bI f fa p no I va hI u m f s Io I
noI, co fh su dung ngon fay d dang, cam duoc vaf fron bang ngon
ca I va ngo n fro . O fu I na y, fre d c Ia p va buo ng bInh hon. Ta
fhuo ng go I hI n fuo ng na y Ia fre if ho p fa c, nhung ca c nha fam Iy
nhI khoa go I Ia fre fhI u m m mo ng. Tha I d buo ng bInh, ch ng
dI nay fh hIn frong bua an, khI mac quan ao, bIu hIn finh dc
Iap, bIf xau h, so nguoI Ia cua chau. Tre cung co fam frang Io au
v nhung dIu ky Ia se xay ra cho mnh, Io phaI xa me, fach me, so
phaI nam rIng mf mnh va v fh d sInh maf ngu.
O d fuI na y, fre fhuo ng fhI u ngu , do gIa c ngu nga y khng du ,
do ham choI va co ca c r I Ioa n gIa c ngu kha c |fhu c da y nhI u Ia n
frong dm, kho ngu frong dm)... V va y, ca n pha I gIu du ng IIch
ngu, kIn fr va kheo Ieo d chau ngu khI chau fhuc dm.
ThI u ngu
CIac ngu cua fre bI gIan doan co fh do m dau, nghI cuI fuan,
fI c dm, dI du IIch da I nga y. Tuy nhIn, do chI Ia fhI u ngu frong
fhoI gIan ngan, chI can ngu fhm Ia suc khoe phuc hI. Nhung nu
cha me khng bIf sua chua nhung nhuoc dIm do, su fhIu ngu se
chaf chng fhanh man finh, fh chI mf fhIu huf nho cung fao
nn b nh Iau da I.
ThIu ngu Ia fhu pham chinh pha hoaI kIu ngu ngon cua chau.
Trong nhI u fruong hop, b me d cho chau bo qua gIac ngu frua.
Cha ng ha n nhu khI fho I fI f qua de p, fro I frong xanh, bI n da y
song khIn chau fhay fhich fhu va khng danh Iong baf chau o
frong nha.
Mf khI da fruof ra khoI gIac ngu frua, fre raf mf moI. Thoaf fIn
Ia fre d ca u kInh, d bI kich fhich, ga f go ng |fhuo ng Ia Iu c v
chI u hoa c cha p f I). Sau do , fre co fh bI fhu c dm v co . Cu I
cung, nhan mf dIp nao do nhu dI fham ng ba chang han, chau
ch ng Ia I vI c ngu dm. o Ia do fhI u ngu nga y.
TR M CO CI C NC! NCON 35
KhI cac gIac ngu ngay du dan fh fhoI Iuong ngu dm se duoc co
fh fre fu dI u chInh, ma c du cha u va n fhI u m m mo ng va n Io
au xa me . Nhung khI ngu nga y khng du, fnh frang mf moI se
fang In, cha u fInh fa o va ra f d fhu c gIa c, do do se fhI u ngu .
CIa c ngu nga n
Trong da s fruo ng ho p, fnh fra ng fhI u ngu cu a fre o Iu a fu I
na y Ia do ngu nga n khng du . Co ba me pha n na n rang vu nuI co
fh cho con ngu frua duoc 2 gIac, con me fh chI cho con ngu frua
duoc 1 gIac, d may cung khng duoc. Thuc ra gIac ngu frua cua
chau van bnh fhuong. ChI khac Ia vu nuI phaI fhuc hIn mf
ca ch co y fhu c 2 gIa c ngu fheo IIch ma me cha u da da n; co n me
cha u fh IInh d ng hon v cha u fhich fhu c d choI vo I me , fha m chi
kho c fo In so me dI, hoa c kho c do I me d n. V va y, ca c ba me pha I
hf suc kIn quyf, Iam day du cac vIc can fhIf d d cho con ngu
|du dua, v v , nu ng nIu), kIn fr d da nh va da p a m, fa f de n cho
con ngu .
Nguyn nhn r lou n g c ngu o tre 4-12 thung tu
Nguyn nhan cua rI Ioan gIac ngu Ia IIch ngu baf fhuong va fhIu
ngu. Iu nay fhuong xay ra frong gIa dnh ma b me dI Iam v
mun, mun choI khuya voI con, hoac c gIu con choI khuya d
fra nh da y so m.
1. Lch ngu bt thng
fre khng fhu c da y so m, ca c ba me fhuo ng fhu c hI n m f s
bI n pha p nhu:
- Cho chau dI ngu mun.
- KhI ban sap dI ngu fh danh fhuc con day cho an rI moI cho con
dI ngu.
- Cho an xam cham v dm d chau phaI fhuc mun va hm sau
kho I da y so m.
Tuy nhIn, ca 3 bIn phap frn fhuong khng fhanh cng.
.S. I VAN TRI 36
fre ngu ngon va fhuc day dung gIo, cha me can fhIf Iap cho
cac chau mf IIch ngu bnh fhuong:
- Thu c da y Iu c 6-7 gIo sa ng.
- CIac ngu ngan fhu haI vao dau buI chIu.
- CIac ngu dm baf dau Iu c 7- 9 gIo fI.
a n da n fre se quen vo I IIch na y. N u va o fho I dI m ngu nga n ma
cha u khng ngu ngay, ha y da f cha u na m m f mnh r I dI ra. CIa c
ngu ngan buI chIu co fh bI cham IaI nu buI sang chau khoc,
ngu nhIu.
2. Thi u ngu
Mf nguyn nhan gay rI Ioan gIac ngu hay gap o Iua fuI fu 9-12
fha ng Ia fhI u ngu . Tre o fu I na y chua bI f so nhung hI u d ng,
nghIch ngo m, bI mI fruo ng xung quanh quy n ru gay fhI u ngu ,
mf moI, fang fInh fhuc, gay kho ngu, kho duy fr gIac ngu hoac ca
haI. Trong fruo ng ho p na y, chI ca n dIch gIa c ngu dm so m In fu
30 phu f d n 1 gIo fh h f.
ThIu ngu cung co fh do fre hay day som. Tre Iua fuI nay fhuong
ngu khoa ng 7-9 gIo , da y Iu c 5-7 gIo sa ng. Nu a dm, cha u fhu c gIa c
mf Ian va can duoc cho bu. VIc fhuc day cua chau nhu caI dng
h bao fhuc. Nhung fre duoc ngu nghI ff fh khng co van d g
nhung nhu ng fre qua m f hay da y so m. Ca ch kha c phu c Ia gIu p
chau Iay IaI fhoI gIan ngu hoac ruf ngan fhoI gIan fhuc cua chau
Iu c ban chI u.
Ly do tre thc m
- R I Ioa n gIa c ngu sau dau bu ng.
- Ta c nghe n m f pha n duo ng fho frong khI ngu .
- RI Ioan f chuc gIac ngu kf hop voI mf man finh.
- me hay fhuc dm.
Nu dua fre ngu ngay ff, co IIch ngu bnh fhuong, IaI khng qua
m f, chI don fhua n hay fhu c da y hoa c ma I choI frong dm, cha me
TR M CO CI C NC! NCON 37
pha I gIu p cha u bI f fu ru mnh ngu IaI khI fInh gIac. Ky nang nay
cung gIup chung d roI vao gIac ngu dm.
Gu quyt nhung r loun gc ngu o tre 4-12 thung tu
Phng pha p gia m th c m
- Iam gIam dan fhuc dm:
NI dung phuong phap nay gIng nhu gIup mf nguoI fap xe may:
a u fIn gIu fhang ba ng, sau bung fay ra, d nguo I fa p fu dI m f
mnh. I voI fre hay fhuc dm cung vay, dau fIn Ia fhuc cung voI
chau |khng cham soc g ca), cho chau ung sua, sau fhuc ngan
dan dng fhoI chaI sua cung pha Ioang dan rI chI cho bu nuoc.
Cu I cu ng Ia gIa m fho I gIan fI p xu c va khng da p Ia I yu ca u cu a
cha u, d cha u ngu fheo y mu n.
- u f dI m:
Ca n Ia p m f chuong frnh caI fhu c dm cho cha u. Thoa f da u, ba c
sI nhI khoa gIa I fhich fa m quan fro ng cu a gIa c ngu dm va gIa c
ngu nga y dI u hoa d I vo I b me cha u, sau do d n gIo ngu , ca ngu
nga y va ngu dm, da f cha u xu ng gIuo ng cho cha u ngu m f mnh.
Trong va I hm da u, chau se khoc nhIu nhung me khng duoc vao,
d fu fu chau se ngu. VaI hm sau chau quen dan, fu ngu duoc va
hf khoc.
To m Ia I:
- 3 fhang fuI: Tre ngu fheo nhu cau.
- Tu 4 d n 8 fha ng fu I: Tre ngu fheo nhIp sInh ho c ba n fhan, g m
1 gIa c ngu dm |fu 7-9 gIo f I d n 5-7 gIo sa ng) va 2 gIa c ngu nga y
|gIu a sa ng va da u chI u).
- Tu 9 dn 12 fhang fuI: ThoI Iuong ngu if hon fruoc do fre fruong
fhanh In, nghIch ngom nhIu. Tre if ngu ngay do bn ngoaI nhIu
kich fhich, Io au xa me , IIch ngu ba f fhuo ng... dan dn fhIu ngu.
Pha I ba o v gIa c ngu nga y va dm cu a fre . Nhu ng fre fruo c do co
h I chu ng dau bu ng fhuo ng hay fhu c dm, pha I chu a ba ng ca c
phuong pha p Ia m gIa m da n va du f dI m.
.S. I VAN TRI 38
CH!ONC 7: TR T! 12 N 36 THA NC T!O I
Gu quyt r loun gc ngu o tre 12-36 thung tu
KhI duo c 2, 3 fu I, nhan ca ch va nha n fhu c ca nhan cu a fre pha f
frIn. o Ia fhoI gIan xuaf hIn ca c da u hI u nhu kha ng cu , khng
ho p fa c, buo ng bInh... do o fre da hnh fha nh finh d c Ia p. I u
na y da n d n nhu ng va n d sau:
- I ra khoI gIuong frong dm.
- Khng chIu ngu frua.
- a y qua so m d choI.
- Khng chIu ngu |hay fhu c dm).
Ra kho i gi ng trong m
Va n d na y fhuo ng ga p o fre In 2, 3 fu I. Trong gIa c ngu dm,
chau fInh day |co fh Ia fInh gIac mf phan). Sau do, dang Ie nam
ngu fIp fh chau IaI fhuc hoan foan va dI ra khoI gIuong, kf qua
Ia maf ngu.
chu a r I Ioa n na y, ca n fI n ha nh 5 buo c:
- Iap bIu d, ghI ro s Ian fhuc, Ian khoc, Ian khng chIu ngu va
fhuc dm, fu do vach ra mf chIn Iuoc xu fri.
- Tm nguyn nhan, hoI xem chau co mf vao chap fI khng. Nu
co, fh nguyn nhan Ia do fhIu gIac ngu ngay hay do ngu dm qua
if. PhaI xem ban dm chau co ngay hay fho bang mIng khng.
Hay dua vao gIo dau |nu co dau), gIo ngu, fhoI gIan ngu, fhoI gIan
kho c d fm nguyn nhan.
- Ia p m f quy ch ngu cho con, khng cho ra kho I gIuo ng. No I nhe
nhang, au ym, khuyn ran con can ngu, fu ngu, khng ra khoI
gIuo ng.
TR M CO CI C NC! NCON 39
- Cho n m f noI ga n con d fheo do I. N u fha y con ra kho I gIuo ng
fh nhe nha ng ba o cha u fro Ia I. Ia m nhu va y nhI u dm, cha u se
hIu rang ra khoI gIuong Ia khng co IoI va se nam Im ngu.
- Sa ng da y, da n do va d ng vIn con. N u con nghe Io I fh khen
fhuong, va phan fhuong ngay cang nhIu.
Khng chu ngu tra
Nu con khng chIu ngu frua fh phaI fm hIu Iy do. Co 2 fruong
ho p:
- Khng chIu ngu mf gIac ngu ngay: Tre d 2 fuI fhuong co 2
gIac ngu ngay nhung o day chau bo qua mf gIac.
Nu Iy do chau khng ngu Ia qua mf, IIch ngu baf fhuong hoac
gIac ngu gIan doan, cha me phaI Iam IaI IIch ngu. Nu gIac ngu
frua ngan |khoang 1 gIo) fh d, nhung nu no keo daI fh fhaf kho
cho gIac ngu ngay sau. PhaI kIm fra gIo ngu, baf chau phaI ngu,
du chau chng cu, khoc Ioc. Nu duoc nghI ngoI day du, chau chI
kho c 1- 2 gIo , n u qua m f, cha u kho c da I hon, nhung khng sao
ca .
- Khng ngu gIa c ngu nga y na o ca :
Co fh Ia do fre co fho I quen xa u khI dI ngu . Cha me pha I sa p x p
Ia I IIch ngu .
D y qua s m chi
ay qua som dI voI fre cung Ia mf van d. Nu chau fhuc day
Iu c 5-6 gIo sang frong khI ca nha dang ngu frn cung mf gIuong,
fh nn cho cha u bu m f chaI nuo c hoa c su a. Cha u fu bu , r I fu
ngu Ia I, fI n cho ca nha . Tuy nhIn, vI c bu su a se d khI n cha u
ho ng rang nn co fh fhay su a ba ng dIch d hoa c nuo c. NhI u ba c
cha me cho con m f chaI su a va o Iu c 4-5 gIo r I d no fu bu khI
fhuc day.
N u cha u duo c nghI f f, nn fa o cho cha u pha n xa chaI nuo c -
fhu c da y. Iu c da u, ha y cho be su a, sau Ia dIch, cu I cu ng fhay
.S. I VAN TRI 40
dIch bang nuoc. Sau khI daf kf qua, hay cho fhm chaI nay vao
nI hoa c gIuo ng ngu .
Nu chau khng duoc nghI ff, phaI c gang Iap IaI mf kIu ngu
ngon gIac. uI sang, b me khng vao bung chau va dn canh
chau, fruoc khI chau fhuc.
Nn kI m soa f gIo fhu c ba ng ca c kich fhich, vi du nhu d ng h ba o
fhu c. Ha y da f chung d ng h reo va o gIo ma mnh mu n, khng
d cha u fhu c qua so m.
Pha n ng khng ngu hay th c m
I vo I fre khng chIu ngu , pha I khuy n khich cha u dI ngu ba ng
IoI noI hoac fao mf phan xa cho d ngu |fam, doc fruyn, hn, fu
bI f) r I da f cha u In gIuo ng ngu . Mo I nguo I khng d n choI, fham.
Cha u fha y mnh o rIng, khng aI d n choI ca , fh fu roI va o gIa c
ngu d da ng.
Nu chau co fIn su kho ngu va fhuc dm, phaI ap du ng kIu
chng fhuc dm |duf dIm) nhu da noI o frn. Can fap cac fhoI
quen ngu f f, nha f Ia vo I cha u m f mo I ma n finh va co r I Ioa n
gIac ngu Iau daI.
Trong fhuc f, mf s gIa dnh hay co fre fhuc dm do dau bung |0-
6 fha ng), do mo c rang |6-12 fha ng), do Io xa me |12-24 fha ng), va
do hoa ng so |36-48 fhang). Can xem ky fung fruong hop.
Tom IaI: ThoI gIan nay, chau phaf frIn finh hay so, hoac hoang so
ban dm. KhI gIa c ngu nga y da ru f xu ng fu haI con mf, vIc if
ngu ngay hay day qua som se dan dn fhIu ngu. Can bao v gIac
ngu cho con, Iam du cac fhu fuc khI ngu, co IIch bIu dang hoang,
gIuong khng qua rng, va mI fruong phaI yn fInh.
TR M CO CI C NC! NCON 41
CH!ONC 8: TR 3-6 T!O I
O Iua fuI nay, fre fhuong dI ngu vao khoang 7-9 gIo fI, foI 6 h30-
8 gIo sang fh fhuc day. ThoI Iuong cac gIac ngu ngay gIam dan,
m f s if cha u va n ngu nga n sau 5 fu I. Ca c va n d v gIa c ngu va
r I Ioa n gIac ngu fhuong khng phaf frIn nu fruoc do chau ngu
ff. Nguyn nhan chinh gay rI Ioan gIac ngu o Iua fuI nay Ia b
me e p con d n fruo ng ma u gIa o hoa c va o ca c hoa f d ng co quy cu
khac qua som. Tre bI rI Ioan gIac ngu chinh Ia do fhIu gIac ngu
ngay va hoaf dng nhIu.
ThI u gIa c ngu nga y Ia ma I ma I khng fhe m ngu frua. V fh , va o
bu I chI u fre ra f m f. Cha me nn cho con ngu dm so m. N u con
da dI ho c, ha y d n bu nhu ng nga y fhIu ngu do hoaf dng nhIu
cua chau bang cach cho ngu nhIu vao cac ngay nghI I hay nghI
cu I fua n. M I fua n, nn cho cha u ngu ca nga y m f va I Ia n.
Gu quy t r lou n g c ngu o tre 3-6 tu
Nhu ng fre 3 fu I fhuong khng co cac hanh vI fh hIn su gIan du
nua. Tre hay so bong fI, mun fach khoI me nhung khng xa me.
Chung fhuong goI cha me IaI nhIu Ian d fh hIn fnh yu
fhuong cu a mnh. Sau day Ia m f s va n d frong gIa c ngu dm va
ngu ngay cung voI IoI khuyn cua fhay fhuc:
CIa c ngu dm
O Iua fuI nay, fre da bIf dI, bIf noI, buoc dau fach khoI me,
khang dInh ban fhan. Trong khI me ep con vao ky Iuaf fh con IaI
mu n d c Ia p. N u khng khe o dung hoa mau fhua n na y fh fre
ra f d ma f ngu dm.
Su chu y , quan fam qua mu c cu a cha me khI con sa p ngu cu ng gay
phan fac dung. Cha me cang phof Io dI fh con cang d ngu. Nu
cha me qua san soc con, so con nga, so con chua hIu fh fre cang
kho ngu . CIuo ng ngu qua fo cu ng Ia m f va n d . N u da f con
.S. I VAN TRI 42
xung gIuong rng qua, fre se fhay chng chnh, vang ve, hoang
so khI sap dI ngu va Iuc fhuc day, se Io Iang, so haI v co, ku khoc
va khng dam ngu.
Tre o fu I na y fhuo ng fhich ca c d choI d ng. Chu ng nhan ca ch
hoa d choI, day d choI nhung IoI b me da day mnh, fhich baf
chuoc va baf chuoc raf nhanh. Chang han, fre co fh Iaf caI xe Iam
con ngu a, da f con bu p b Ia m ho c fro , co n mnh Ia m b me hoa c c
gIao voI nhung IoI can dan nhu nguoI Ion. o Ia fre baf chuoc
nhu ng Io I cu a b me . N u frong nhu ng Io I cu a b me co nhI u dI u
Ia m cha u so ha I fh gIac ngu cua chau fhuong bI anh huong.
Trong m f nghIn cu u v fre em 3 fu I o Anh, ca c nha fam Iy ho c
nhan fhay o Iua fuI nay fre fhuong:
- Kho ngu, hay doI cha me phaI co maf Iau voI mnh frn gIuong
fruoc khI ngu.
- Hay fhu c dm, if nha f 3 Ia n/ fua n, m I Ia n hon m f gIo . Tre cu ng
co fh fhuc rI IaI ngu fIp o gIuong b me.
Tom IaI, day Ia Iua fuI mo dau gIaI doan fich cuc fm hIu v fh
gIoI xung quanh. Tre bIf noI va suy nghI, nghIa Ia co fh gIoI bn
frong, co ham mun fu Iap. V vay, fre se fach roI me va fhuong
xa y ra ma f ngu dm.
khac phuc, phaI co IIch bIu ngu hang fuan. Cha me nn vach
muc fIu ro rang, dInh ky cho con, chang han fuan nay con phaI
ngu o gIuong con, khng Iam phIn cha me ban dm.
Sau do, phaI fm va xac dInh nguyn nhan gay rI Ioan gIac ngu
IoaI fru hoac fhay fh fam fhoI fheo phuong phap Iam gIam dan.
Vi du: au fIn, vao mI fI, cha doc chuyn cho con nghe 15 phuf
fruoc gIo con ngu. Hay doc du cho dn khI con Io mo fh daf no
vao gIuong. Nhung ngay sau, hay ruf ngan fhoI gIan fhuc hIn fhu
fu c frn cho d n khI fre co fh ngu ngon.
Theo m f nghIn cu u kha c o Anh, nhu ng fre pha I fhu c if nha f m f
gIo moI ngu duoc fhuong fhuc day if nhaf 3 Ian/dm, mI Ian 20
phuf, hoac ban dm hay dI Iang fhang vao phong b me. khac
TR M CO CI C NC! NCON 43
phuc, can phaI vua dIu frI con vua un nan b me fheo nguyn
fa c sau:
- CIa m da n su chu y cu a b me d I vo I con.
- Tang dan hanh vI ff cua con.
- Cho con dI ngu so m hon mo I nga y.
- Ia m du ca c fhu fu c ngu .
Sau do, fhay fhuc ghI IaI kf qua d xac dInh hanh vI va nguyn
nhan cua fung fre, dIu frI rIng fung em co frIu chung fam Iy.
m na o huo ng u ng fh hm sau pha I duo c khen fhuo ng ngay. TI p
do, nguoI me xem IaI cac fIn b da daf duoc va chI ra cach dIu frI
na o Ia fhich ho p. VI c dI u frI fhuo ng pha I Ia p Ia I 4-5 Ia n, k f qua
fha nh cng In d n 90%.
CIa c ngu nga y
Nu con ban khng chIu ngu ngay, ban phaI dua vao IIch bIu ngu,
fh ng k nhu ng gIaI doa n con fhu c dm, ch ng ngu d co bI n
pha p kha c phu c. Phuong pha p do nhu sau:
con vao gIuong cua mnh, mac quan ao va Iam fhu fuc ngu |co
fh k chuy n d u d u, dng da I cho con nghe d n khI ngu ) r I ngu
cu ng vo I con. VI c na y pha I Ia m m f ca ch m dIu, nhe nha ng. KhI
con ngu fha f su , ha y b con Ia I gIuo ng cu a no . Truo ng ho p con
khng ngu, fham chi chm day hoac dI Ioanh quanh fh phaI dua
be vao. Nu chau huong ung, phaI kIp fhoI khen fhuong.
Tre o fu I fI n ho c duo ng fhuo ng ngu f f, chI bI rI Ioan gIac ngu
khI hoaf dng ngoaI khoa qua nhIu, hoac do co fac dng cua bnh
dI u ng. V va y, pha I f chu c ca c hoa f d ng ban nga y cho phu ho p
voI Iua fuI. I voI fre khng ngu ff |fhuong Ia do fruoc kIa co
nhIu fhoI quen ngu xau), kho fhay dI, can phaI huan Iuyn IaI
cng phu. me ca n nghIm chInh su a chu a gIa c ngu na y cho con
v no anh huong dn hoc fap.
.S. I VAN TRI 44
CH!ONC 9: TR ION 7-12 T!O I VA VI THA NH NIN
O Iu a fu I na y, fre dI ho c va ho c nhI u, hay fham gIa ca c hoa f
d ng ngoa I kho a, ho c ba I khuya, da h I, Ia m vI c nha . O fu I vI
fhanh nIn, fre con co fhm cac van d nhu gIoI finh, huf fhuc,
ung ruou... I vo I cha me , fho I quen ngu ff va gIu gn suc khoe
Ia I if quan fro ng hon vI c ho c ha nh va frau d I fa I nang cho con.
Nhu ng dI u na y co fh a nh huo ng xa u d n gIa c ngu .
T 7 n 12 tu i
Theo ca c cu c dI u fra cu a fI n sI WeIssbIufh va cu a a I ho c
Sfanford |My), o Iua fuI nay, fre fhuong ngu mun hon va if hon
cac Iua fuI fruoc. Phan Ion fre 12 fuI dI ngu fruoc hoac sau 9 gIo
fI |fhuong Ia frong khoang fu 7,30 dn 10 gIo). Tng fhoI gIan
ngu khoa ng 9-12 gIo. Nhn chung, Iua fuI fruoc day fh can 9h30-
10 gIo ngu d duy fr su fInh fa o frong nga y. Chu ng ca n ngu du d
do ngu gaf ban ngay v hoaf dng nhIu.
NhI u ba c cha me fhan phI n ra ng con cu a ho bI dau nhu c IIn fu c
ma khng ro nguyn nhan, hoa c do nhu ng nguyn nhan nhu Io xa
me, Io cha me bo nhau, so bI phaf hay bI fu chI v mf vIc g do,
do nhu ng chuy n xa y ra frong Io p ho c va ngoa I xa h I Tuy nhIn,
nI dau fhuc su cua Iua fuI nay Ia cang fhang dau oc |nhuc dau)
do hoc nhIu, Iam nhIu, ngu if hay ngu fhIu. MoI xef nghIm
kIm fra du khng fm ra fhuong fn. Tf nhaf Ia khng nn xef
nghI m d fra nh f n ke m va gay Io Ia ng fhm cho ca c cha u.
Phuong an dIu frI Ia cho fre ngu va nghI ngoI cho du, nhaf Ia
frong cac ky fhI.
Tu i v tha nh nin
Ca c cu c dI u fra v ca c fho I quen ngu o Iu a fu I 13-14 cho fhay,
fre ca ng Io n, f ng Iuo ng ngu ca ng ke m. NhI u fre 14-16 fu I ra f
ca n ngu va co nhu ca u ngu d duy fr su fInh fa o nga y hm sau.
TR M CO CI C NC! NCON 45
VIc maf ngu nhIu se gay fnh frang mf moI qua muc, maf fInh
fao, fhIu suc khoe Iam vIc. Cha me can nho rang khng phaI nhu
cau ngu cua fre fang In ma chinh ap Iuc cua xa hI va nha fruong
da Ia m con fhI u ngu .
Theo mf nghIn cuu frn 600 sInh vIn fuI vI fhanh nIn o aI
hoc Sfanford, co 13% sInh vIn bI fhIu ngu man finh do Io Iang,
cang fhang, do gap cac van d xa hI, gIa dnh va ca nhan. Tnh
frang fhIu ngu man finh co fh do rI Ioan gIac ngu va su fhay
d I finh fnh chua hI u ca I na o d n fruo c. HaI nguyn nhan na y
d u ba f ngu n fu su fhay d I n I fI f o fu I fruo ng fha nh. Theo ca c
nha khoa hoc fhuc aI hoc Sfanford, fnh frang rI Ioan gIac ngu
nghIm frong va man finh duoc xac dInh dua frn mf frong
nhu ng fIu chua n sau:
- PhaI maf if nhaf 45 phuf moI ngu duoc frong if nhaf 3 dm/fuan.
- Thuc day if nhaf mf Ian frong dm, mI Ian if nhaf 30 phuf
frong if nhaf 3 dm/fuan.
- Thuc day if nhaf 3 Ian frong mf dm, if nhaf 3 dm/fuan.
I vo I fre em frn duo I 10 fu I, ba kI u ngu no I frn Ia nhu ng
kI u ngu khng bnh fhuo ng.
H i ch ng pha ngu mu n:
CIa c ngu con nguo I phu ho p vo I nhIp sInh ho c ba n fhan va cu c
s ng cu a xa h I bn ngoa I. o Ia su d ng pha. Nhung co m f s fre
vI fhanh nIn dI ngu raf mun. Tre co fh coI mnh Ia nguoI cua
dm, nghe ro fung fIng cho sua, Ion ku. Tre co fh coI su ngu
mu n cu a mnh Ia bnh fhuo ng, v ho c duo c nhI u, fhu c khuya
ma khng pha I du ng fhu c. K f qua Ia cha u ma f kha nang ngu o
fho I dI m bnh fhuo ng. Tre kho ngu va kho duy fr gIa c ngu fru
khI ngu fha f mu n, co fh Ia 1, 2, hay 3 gIo sa ng. Cha u mu n ngu
so m cu ng khng ngu duo c. o Ia h I chu ng I ch pha, hay pha ngu
mu n.
Va o nhu ng nga y nghI cu I fua n, nghI I , nghI he , cha u fhuo ng ngu
mun, va duoc phep day mun d fng fhoI Iuong ngu van dam
.S. I VAN TRI 46
bao bnh fhuong. Nhung nhung ngay dI hoc, chau Iun phaI fu dau
franh d da y so m va dI ho c du ng gIo . VI c dI ho c Ia I fro fha nh m f
ga nh na ng vo I cha u, khI n finh fnh chau fro nn phong fung, cau
co v suf fhoI gIan dI hoc, chau phaI ngu if va fro fhanh nguoI
fhIu ngu man finh.
Theo fI n sI CharIes CzeIsIer, chuyn gIa fha n kInh ho c o osfon
|My), co haI ch va haI dng Iuc dIu khIn nhu cau ngu:
- ng Iu c 1: ng h sInh ho c co fh . Co ch na y Ia m fa bu n ngu
Iuc gIua frua, fInh fao nhaf fruoc gIo fI, ngu say nhaf Iuc 5 gIo
sang.
- ng Iu c 2: Co ch fInh, nghIa Ia khI fhu c ca ng Iau, fa ca ng bun
ngu .
Pha ngu mu n fhuo ng sInh ra khI haI co ch na y khng fheo nhIp.
H i ch ng Kleine-Levin:
ay Ia mf hI chung ma cac bac sI fam fhan hay fhan kInh raf d
bI nham. Nhung nef chinh cua hI chung Ia:
- Ngu nhI u.
- An nhI u.
- ! c ch fnh du c.
Nguyn nhan cu a b nh chua ro ra ng nhung co fh do r I Ioa n gIa c
ngu , do an u ng va m f s ha nh vI kha c.
Gu quyt r loun gc ngu o luu tu ?-12 vu vj thunh
nn.
HaI va n d hay ga p o Iu a fu I na y Ia va o gIa c ngu va duy fr IIch
ngu .
Va o gi c ngu
Mun vao gIac ngu ff, can cng fac voI cac nha nI khoa d hoc
ca ch fhu gIa n cho d ngu . Phuong pha p na y fuong fu nhu o nguo I
Ion. Sau day Ia mf s dIm chinh:
TR M CO CI C NC! NCON 47
1. Th gian: Thu gIan Ia Iam mm co bap, d cho fhan kInh va fam
hn fhu fhaI, fhoaI maI, duI hf nhung Io au am anh cho d ngu.
2. Phan hi sinh hoc: Ia co ch fu phan hI cua co fh sInh vaf.
Pha n h I sInh ho c o day fa p frung vao nhung kich fhich nghe,
nhn |nghe nha c, da I, xem fIvI...) Iam cho co bap chung ra, d ngu.
3. T ky am th: Ia ba n fhan fu go I In m f y nghI va mong mu n
fhu c hI n m f ha nh vI na o do , frong fruo ng ho p na y Ia Ia m cho d
ngu. Am fhI Ia mf fhao fac fam Iy bnh fhuong. NguoI ap dung do
ca m xu c ma nh hoa c fheo guong nguo I kha c ma fhIu fhIu ngu . Tu
ky a m fhI sInh ra fhu gIa n, Ia m ma f dI ca m gIa c na ng va a m cu a
chI, d ngu .
4. Ta o y ao ngc: KhI c ga ng d ngu , con nguo I co fh fa o ra
m f vo ng Iua n qua n ngu - fhuc, fhuc - ngu. Co fh pha vo vong
Iua n qua n na y ba ng ca ch fa p frung suy nghI v m f dI u g do .
Nhu vay, nguoI bnh qun dI caI am anh fu da u d va o gIa c ngu
m f ca ch d da ng.
5. Th gian tm nim: KhI na m ngu , d d ngu , nn fa p frung fam
nI m va o m f dI u na o do , nhu quy f fam na m ngu , fho d u, Ia m
bam mf cau chu nham Iam co bap fhu gIan, fho du, fap frung
vao gIac ngu.
6. Ki m soa t kch thch: VIc fao ra mf kich fhich nao do Iau se
khIn co fh khng chu y nua, nho do gIac ngu dn d dang hon.
Cha ng ha n nhu na m Iau frn gIuo ng xem fI vI, do c sa ch r I ngu .
7. Ki m soat thi gian: Xay dung mf IIch ngu Ianh manh va dIu
hoa, danh gIa fhoI gIan ngu d nhanh chong dI vao gIac ngu.
RIchard R. oofzIn |a I ho c Norfhvesfern, My ) da ph I ho p ca c
yu f v kIm soaf kich fhich va kIm soa f fhoI gIan fheo cach
sau:
Kim soat - kch thch:
1. ChI d cho fre nam frn gIuong d ngu.
.S. I VAN TRI 48
2. ChI du ng gIuo ng cho vI c ngu , khng du ng cho vI c kha c nhu
do c sa ch, xem fIvI, an.
3. N u khng ngu duo c fh cho fre du ng da y sang pho ng khac.
Nhung fre chI o day n u ba n mu n va pha I quay Ia I pho ng co
gIuong d ngu ngay. Nu khng ngu duoc, phaI ra khoI gIuong.
Nn nho muc dich cua fac gIa Ia IIn kf gIuong voI ngu mf
ca ch nhanh cho ng. N u na m frong 10 phu f ma khng ngu duo c
fh khng fheo huong dan nay.
4. Nu van khng ngu, Iam IaI buoc 3. Iam IaI nhIu Ian nu can
fhI f.
5. M I bu I sa ng, da nh fhu c fre va ba f du ng da y, ba f k frong dm
chau ngu duoc bao Iau.
6. Khng cho ngu frua.
Nu huong dan nay khng gIup duoc g, ban nn cho chau fheo
mf chuong frnh Iuyn fap fh fhao, fang cuong suc khoe. Nu
van con ban van kho ngu, qua mf moI, khng ham fhich hoaf
dng ngoaI khoa, hay fu hoI xem chau co bI uc ch, fram cam
khng |v mf s fre em hay bI hI chung nay), nu co, phaI fham
khao y kIn cua fhay fhuc va cac frung fam y f.
Duy tr lch ngu
Mf s fre em hay bI pha ngu mun, mf chung fhuong gap o Iua
fu I na y. Ca c em kho ngu fheo gIo fhng fhuo ng, nhung d ngu
vao khoang gIua dm. Ngay nghI fh khng sao, nhung ngay dI hoc
fh fre se fhIu ngu, mf moI.
kha c phu c, pha I du ng phuong pha p fho I dI u frI. Vi du, nu
fre d ngu vao 2 gIo sang, fhay fhuc baf chau ngu fruoc 5 gIo
sang, nu fre fhuc day IaI cho phep ngu fIp fheo gIac ngu fu
nhIn. Hm sau, cho gIa c ngu ba f da u 8 gIo sa ng. Hm fI p fheo,
gIac ngu baf dau 11 gIo sang. Sau do, gIac ngu IaI baf dau Iuc 2 gIo
chI u, 5 gIo chI u, 8 gIo f I, 11 gIo dm. Iu c na y, ha y va n Ia I d ng
h, baf chau ngu vao 11 gIo dm nhu moI nguoI. Tom IaI, hay cho
TR M CO CI C NC! NCON 49
cha u ngu cha m Ia I 3 gIo m I chu ky . Nn a p du ng phuong pha p
nay khI fre nghI he.
Thu c va ch n i v i gi c ngu
- Thu c: Thu c khng gIa I quy f duo c r I Ioa n gIa c ngu . Ca c fhu c
fhuo ng du ng nhu IphenyIhydramIn |bI f duo c Ia enyIIn,
enadryI) va mf s fhuc khang hIsfamIn chI gay ngu ngan han,
fam fhoI. Maf khac, chung IaI Iam fre kem fInh fao va nu dung
nhIu se gay maf ngu fhm. Thuc gay ngu phenobarbIfaI gay rI
Ioan gIac ngu, Iam fre fro nn cau kInh, d bI kich fhich.
T f nha f Ia ha y fa p ngu ma khng du ng fhu c. N u co , ha y du ng
Ioa I ra f nhe , nga n nga y, hoa c du ng fhu c dI u ng frong fruo ng ho p
co dI ung, va phaI fham khao y kIn cua cac nha chuyn mn.
- Ch n: VI c fhay d I ch d an, an nhI u cha f b f, axIf amIn,
frypfophan cung gIup cho ngu ff. Mf nghIn cuu cho fhay fre em
dung nhIu frypfophan fh gIac ngu m dIu |dng fh) dn som hon
20 phu f, gIa c ngu hoa f d ng |da o nguo c) so m hon 14 phu f, nhung
fng fhoI Iuong ngu khng fhay dI. Nn cho con fre an nhIu
frypfophan d chung khng bI ngu daI hon. Chaf bf va axIf amIn
o nguo I Io n co kha c nhau v gIo I va fu I nhung o fre em chua co
faI IIu nao nu ro. Khng nn dung nhIu duong v chaf nay se
Iam fre em qua hIu dng.
Nn nho o fuI dn fruong, fre hay maf ngu v Io dIm, Io fhanh
fich ca c ma f frong Io p. N u qua Io, khng ngu ngon, fre cu ng d bI
maf ngu.
Tom IaI, vIc fre bI rI Ioan gIac ngu o fuI fIn hoc duong fhuong
Ia do bI ep hoc som, fhIu gIac ngu ngan ban ngay, hoac do b me
qua quan fam. O fuI dI hoc, rI Ioan gIac ngu fhuong Ia do fhIu
ngu man finh. Thuc chI co fac dung ngan han va fam fhoI. V Iau
da I, ca n xay du ng cho con fho I quen ngu f f.
Cuc vn d bt thuong
Nhng hin tng bt thng cua gic ngu
.S. I VAN TRI 50
Nhung hIn fuong baf fhuong cua gIac ngu |fhuong gap nhaf Ia
mng du, mo ngu, hoang so ban dm) co fh xay ra o baf cu Iua
fu I na o, nhung hay xua f hI n o nhu ng fre khng co IIch bI u ngu
dIu d. Tuy nhIn, chung se qua khoI, khng d IaI dI chung hay
faI ha I cho ba n fhan va gIa dnh. Nhung n u fre bI nga y ma n finh
va fram frong, hoac mac cac bnh dI ung Iau ngay va khng duoc
chu a cha y kIp fho I fh su c kho e se bI a nh huo ng.
Sau day xIn noI v mf s hIn fuong baf fhuong:
1. Mng du
Chung nay con goI Ia mIn hanh, nghIa Ia dI khI dang ngu. Mng
du fhuong xuaf hIn o fre 6-16 fuI, khoang 3-12 Ian mI nam.
Theo mf fhng k, khoang 5-10% fre co mng du frong gIac ngu
m f hoa c haI Ia n frong nam. M ng du ba f da u co o duo I 10 fu I va
cha m duf vao khoang 15 fuI, fhuong khng khng co finh bnh
Iy .
Mng du fhuong xuaf hIn frong 2-3 gIo dau cua gIac ngu dm.
a n fhan m ng du co fh ke o da I d n 30 phu f. ay Ia m f fra ng
fha I y fhu c bI n d I, frong do hI n fuo ng ngu va fhu c k f ho p
nhau. KhI dang ngu, fre ngI day ra khoI gIuong va dI IaI. Nhan
fhuc, finh phan ung va ky nang van dng duoc fh hIn o muc d
fhap. Chau khng nhung dI IaI frong phong ma con co fh dI ra
kho I nha , r I Im Ia ng fu mnh |hoa c b me dua da n) fro Ia I gIuo ng,
sau do na m va f ra ngu fI p. Sa ng hm sau fhu c da y, cha u khng
nho Ia I su kI n a y. M ng du cu ng co fh xa y ra d ng fho I vo I s f,
Iam b me Io so. Trong Iuc mng du, chau co b maf ngay daI, Io
da ng, co fh vuI, cu d ng khng mu c dich, kho da p u ng vo I nguo I
kha c nn pha I ra f kho khan mo I fhu c fInh cha u duo c. Cha u co fh
vua dI vua an, vua mac ao quan, hoac mo cua, nhung nhu nguoI Iu
Ian, maf dInh huong, khng hIu vIc mnh Iam.
V dIu frI, chI can gIu cho an foan Ia du, d phong vIc chau bI
vap nga khI ra khoI gIuong, khoI nha, xung cau fhang. Trong khI
cha u ngu , khng nn d du ng cu nguy hIm doc duong dI, khng
nn d d choI, du ng cu an... frn hoac quanh gIuong. KhI chau bI
TR M CO CI C NC! NCON 51
mng du, nn kheo Ieo, nhe nhang danh fhuc chau, hoac dan chau
v gIuong ngu IaI, khng gay chan dng manh Iam chau gIaf mnh.
2. M ngu
Mo ngu ra f fhuo ng ga p o fre em. Nguo I chau u cho ra ng do
khng pha I Ia hI n fuo ng f f de p, v nguo I mo ngu se phun ra
h f nhu ng dI u da ga p ban nga y. Hnh nhu nguo I mo ngu fu no I
voI chinh mnh, fra IoI nhaf gung nhung cau hoI. Tre em fhuong
chI Ia p Ia I va I chu gIa n don nhu dI xu ng, khng co n nu a... nhu
dang nho IaI nhung vIc quan frong gap ban ngay.
Mo ngu hay xa y ra o Iu a fu I 3-10 fuI. Theo mf fhng k, co dn
50% fre mo ngu m f Ia n frong nam. Mo ngu hay k f ho p vo I m ng
du va fhuo ng ga p o fre nam. Tuy nhIn, m f s if nghIn cu u kha c
khng fha y co su k f ho p na y.
3. Hoang s khi ngu
Chung nay con goI Ia hoang so ban dm. ay Ia nhung con hoang
so, Io haI ff d v ban dm, kf hop voI ku fhef, gIay dap, van
dng manh, hoaf dng cua fhan kInh fu dng fang cao.
ua fre dang ngu, bng vung day ku khoc, Iam b me phaI d x
IaI ngay. Chau mo maf fo, nhn frung frung mf Iuc moI dInh hnh
duoc, m hI dam da, fIm dap fhnh fhIch. Sau 5 dn 10 phuf, su
so ha I mo I da n da n dIu dI.
Hoa ng so ban dm hay xa y ra o 1/3 da u gIa c ngu . No cu ng Ia hI n
fuo ng cu a gIa c ngu IIn quan d n m ng du, mo ngu , khng pha I Ia
gIa c mo, ca ng khng pha I Ia a c m ng. Hoa ng so ban dm va m ng
du co chung finh chaf sInh Iy, bnh Iy va Iam sang, fhuong bI o Iua
fu I 4-12, khng kf hop voI cam xuc va nhan cach. Nhung hIn
fuo ng nay fhuong xay ra khI kIu ngu bI gIan doan, nghIa Ia khI dI
du IIch duong daI, nghI he, nghI dng, khI dI fham vIng nguoI
fhan nhI u. Hoa ng so ban dm fhuo ng fa I dI n, hay k f ho p vo I
IIch bIu ngu fhaf fhuong, chI can dIu frI bang ngu du Ia khoI
bnh.
.S. I VAN TRI 52
KhI cha n doa n hoa ng so ban dm, ca n phan bI f vo I a c m ng.
Hoa ng so ban dm Ia so ha I, ku fhe f, xa y ra o 1/3 da u gIa c ngu ,
khng can nguoI ngoaI fac dng vao, co gIay gIua va fang kich
fhich cua fhan kInh fhuc vaf. V dIu frI fh khng can dung fhuc
hay nhu ng phuong pha p fam Iy , khng ca n Ia m xe f nghI m phu c
fap, chI can ngu du, ngu dung gIo, dam bao IIch bIu ngu Ia khoI.
4. Bong e (hay ac mng)
A c m ng Ia nhung gIac mo day Io au va so haI, cac em nho IaI raf
chI fIf nI dung gIac mo. Nhung gIac mo fhuong cuc ky phong
phu va IIn quan fo I su de do a cu c s ng, d n su an foa n hoa c gIa
frI ban fhan. Trong con dIn hnh, fre co rI Ioan fhan kInh fhuc
vaf muc d vua, nhung khng ku fhef hoac van dng co fh. Vao
Iu c fhu c gIa c, ca c em nhanh cho ng fro nn nhanh nhe n va dInh
huong duoc. Tre co fh fIp xuc voI nhung nguoI khac, k IaI chI
fIf cam nhan gIac mo ngay Iuc do va sang hm sau.
Ac mng o fre em fhuong khng co rI Ioan fam Iy kf hop. TraI
IaI, o nguoI Ion, ac mng fhuong co rI Ioan fam Iy ro rf, hoac
duoI dang mf rI Ioan nhan cach do su dung fhuc huong fhan
|nhu benzodIazepIn, fhu c ch ng fra m ca m 3 vo ng), caI fhu c d f
ng f hoa c du ng fhu c an fha n.
Trong dan gIan, o Anh cung nhu o VIf Nam, ac mng fhuong
duo c go I Ia bo ng de v frong mo, nguo I fa fha y m f con ma quy
nao day duI nguoI, rI de In nguoI khI dang ngu, gay nghef fho,
gIay gIua. CoI Ia bong de v nguoI ngu cam fhay bI nghef fho, fac
c, bI bop c, sa bay, dm xung nuoc, chn sng dan dn ku u o,
gIay gIu a. HI n fuo ng na y fhuo ng xa y ra khI na m ngu a, co nguo I
v vaI danh fhuc moI day. KhI day, nguoI do nho IaI chI fIf gIac
mo.
a c dI m cu a a c m ng Ia hay xa y ra o 1/3 cu I gIa c ngu dm, khI
dang sau, nn d phan bI f voI mng du va hoang so ban dm |hay
o 1/3 da u gIa c ngu ). N u co a c m ng fh khI fhu c da y se nho Ia I
duo c chI fI f, co n khI co m ng du hay hoa ng so ban dm fh khng
fh nho duoc g ca v do Ia rI Ioan canh gIoI. I vo I ac mng, phaI
TR M CO CI C NC! NCON 53
da nh fhu c mo I fInh, co n nguo I m ng du va hoa ng so ban dm fh
fu fInh.
Theo mf fhng k, s hoc sInh co bong de mf Ian frong fhang Ia
30%. NguoI Ion bI bong de nhIu Ian |frn 2 Ian/fuan) se co rI
Ioa n gIac ngu gm fhuc dm, kho ngu, fhoI Iuong ngu if, mf moI,
Io au. Tre em cu ng va y. I vo I fre hay bI bo ng de , cha me nn
danh fhuc chau day, m hn va au ym chau, dIu do ff hon Ia
chI danh fhuc don fhuan. Khng can dung fhuc.
To m Ia I, a c m ng Ia gIa c mo da y so ha I. Sau gIa c mo a y, fre co fh
nho IaI chI fIf va khng ku fhef nhu hoang so ban dm, khng fu
dI nhu mng du. Tre co cam gIac nhu bI de ngaf fho, cang gIay
gIu a ca ng bI de , duo c da nh fhu c Ia fInh ngay. Tre em bI bo ng de
fhuo ng do ca m xu c, nguo I Io n co fh co r I Ioa n fam Iy .
5. Ngu nghi n rng
NghI n rang khI ngu Ia hI n fuo ng hay ga p o fre con. Theo s II u
cua aI hoc ChIcago |My), co 15% s hoc sInh ChIcago co nghIn
rang khI ngu . O Iu a fu I 3-7, fy I nay Ia 11%, Iua fuI 8-12 Ia 6%,
co n Iu a fu I 13-17 Ia: 2%. Tre khng co nghIn rang frong gIac mo
hay ac mng. NghIn rang cung khng dI dI voI rI Ioan cam xuc
hay nhan ca ch nn khng ca n dI u frI. NghI n rang Ia m f fa f
Ianh finh, fhuong se hf khI fre Ion In.
6. Cn ngu thoang qua
ay Ia mf bnh, duoc CeIIneau |Phap) m fa Ian dau fIn vao
nam 1880, bao g m ca c frI u chu ng sau: NguoI bnh dang Iam
vI c, do c sa ch, xem fIvI, an..., bng nhIn con ngu ap dn khIn ho
khng cuo ng duo c. Nguo I b nh pha I ngu fhI p dI frong va I chu c
phu f, r I fu fInh da y fhoa I ma I. Nguo I bI na ng co fh bI va I
con/ngay, nhe fh vaI ngay mf con. In nao d khng fh hIn
m f bI n d I na o. I vo I fre em, n u o fh nhe , fre chI roI va o
frang fhaI mo mang qua muc; o fh nang, fre co fh ngu khI dang
no I chuy n.
.S. I VAN TRI 54
Con ngu fhoang qua if gap o fre duoI 10 fuI. O fre Ion, bnh nay
fhuong bI nham voI su maf fap frung, fhIu chu y. Can phan
bIf con ngu fhoang qua voI cac hIn fuong sau:
- Con maf fruong Iuc: Thuong co frong 60% con ngu fhoang qua.
Tre bng nhIn maf kIm soaf fruong Iuc frong phuf chc |dang
dung fh khuyu haI chan, dang an roI dua, dang vIf roI buf) rI
Ia I bnh fhuo ng ngay. I n na o d bnh fhuo ng. dI u frI, chI
nn du ng ca c fhu c kich fhich h fha n kInh nhu ephedrIne va
amphe famIn.
- II f khI ngu : Ia ca m gIa c khng cu d ng duo c fay chan khI dang
ngu. Con IIf xay ra frong fhoI gIan raf ngan |khoang vaI phuf),
khI mo I dI ngu hoa c mo I fhu c da y. nh nhan khng no I duo c, Io
au, hoang so, cang vung day cang v hIu. Nu co nguoI v nhe
va o nguo I, b nh nhan se fh fInh da y va fro Ia I bnh fhuo ng. N u
khng, con cung fu hf. ay Ia hIn fuong hay gap frong con ngu
fhoa ng qua, co nguo I bI va I con/nam.
- Ao gIac khI ngu: Con fhuong xay dn khI moI ngu hoac dang ngu.
NguoI bnh co nhung ao gIac co mau sac, am fhanh, d chIu hoac
kho chIu, fhay hnh ao qua Ion hoac nho fi xiu. Nu co mf kich
fhich, nguo I b nh fInh Ia I ngay.
7. Kho th khi ngu
Chu ng na y co 2 hI n fuo ng dI n hnh Ia nga y va dI u ng.
Ngay
Mf nghIn cuu cua My v faf ngay o fre, duoc fIn hanh frn 8
bnh nhI cho fhay:
- 5/8 em co gIa c ngu khng f f, da n d n bu n ngu qua muc ban
nga y.
- 7/8 em hay bI da I da m, ma c du gIa dnh da huo ng da n dI da I
fruoc khI ngu.
- 5/8 em co hIu suaf hoc fap fhap, dau dau buI sang.
TR M CO CI C NC! NCON 55
Ngoa I ra, ca c em co n co m f s bI u hI n kha c nhu finh fnh va
hI u sua f Iam vIc fhay dI, suf can, rI Ioan cam xuc, rI Ioan gIac
ngu, frn franh gIo ngu, khang cu IaI khI dn gIo ngu.
Chu ng nga y Ia do vIm ha nh nhan ma n finh gay ra. o Ia ca c
fuy n ba ch huy f na m ra I ra c o nhu ng vI fri nha f dInh frong ho ng
cu a chu ng fa. Ha nh nhan ha u chinh Ia V.A, na m o ha u mu I, ha nh
nhan vI nam quanh I voI usfache fhng ra faI, hanh nhan
khau caI nam frong hong |amIdan), va hanh nhan day IuoI nam
sau chu V IuoI.
n ha nh nhan nay Iam fhanh mf vanh daI ngan chan su nhIm
khuan vao hong, goI Ia vong Vandaye. HaI hanh nhan hay bI vIm
nha f Ia V.A va amIdan. Chu ng sung fo, de va o ha u ho ng, Ia m ca c
em ngay, Iau ngay dan dn rI Ioan gIac ngu. N u amIdan va VA
qua fo, ngoa I nga y ra co n gay kho fho khI ngu , vIm ph quan,
vIm faI, vIm xoang... can phaI chua som.
N u fa f nga y fro fha nh ma n finh, fre se khng ngu duo c nhI u va
bI fhIu ngu. Mf nghIn cuu o My v fre em 4 fuI ngu ngay cho
fhay, fhoI Iuong ngu dm cua chung chI co 8h30, frong khI o fre
bnh fhuong Ia 10h15. I voI fre 6 fuI, fhoI Iuong ngu cua fre
ngay chI gIam nua gIo, nhung chung kho ngu va ngu mun hon.
Tre hay fho bang mIng, qua hIu dng, khoang chu y ngan, hoc
kem.
I u ng
Tre bI dI u ng co fh co nhu ng bI u hI n sau:
- Ngung fho khI ngu
- Ngu gIa y da p nhI u.
- Chay muI man finh.
- Tho bang mIng khI fhuc.
- Hay ca m Ia nh hon ca c em kha c
- Hay nn va bun nn.
- Kho nuf, nuf vuong.
.S. I VAN TRI 56
- Ra m hI khI ngu .
- Nghe kem.
- Ngu nga y nhI u.
- An ke m ngon.
- Mac bnh vIm faI gIua fhuong xuyn.
Xac nh, tm nguyn nhn va giai quyt ri loan gic ngu
Truo c h f, pha I cha n doa n Ia em be co r I Ioa n gIa c ngu , sau do
fm nguyn nhan gay ra va cach gIaI quyf nguyn nhan do.
Tre duoc xac dInh Ia co rI Ioan gIac ngu khI khng du 4 yu f:
Tho I Iuo ng ngu , gIa c ngu nga n, ca c y u f duy fr va IIch bI u ngu .
RI Ioan gIac ngu co fh kf hop voI cac frIu chung nhu: kho fap
frung, hoc kem, ngu ngay nhIu, hanh vI qua hIu dng.
Nguyn nhan:
- Con ma f fruong Iu c: Cha me ca n chu y xem ca c em co beo ph
khng, co con ngu fhoang qua hay con maf fruong Iuc khng. KhI
ca n, pha I do chu c nang ph I, X-quang, chup caf Iop.
- I u ng: Ca n Ioa I bo dI nguyn.
- Ca c nguyn nhan ngoa I khoa: VIm V.A, amIdan |pha I ca f bo ),
I ch va ch ngan muI |phaI phau fhuaf), con kho fho cap |co khI
phaI mo khi quan).
d pho ng r I Ioa n gIa c ngu , ha y fhu c hI n ca c bI n pha p pho ng
bnh nhu: chng nhIm frung, chng am, chng dI nguyn frong
fhuc an va khi fho, hoac du ng fhu c pho ng Iau daI, gIam frong
Iuong co fh...
K t qua ch a b nh
N u duo ng fho khI ngu duo c phu c h I, ca c hI n fuo ng nga y fo, ngu
nga y nhI u, dau da u bu I sa ng va ca c va n d kha c se gIa m. KI u
ngu va dI n na o d se fro IaI bnh fhuong. Co nhung em 13 fhang
fu I chI be ba ng em be 11 fha ng, nhung sau khI m duo c 5 fha ng
da phaf frIn bang nhung em cung fuI. NgoaI ra, sau khI khoI
TR M CO CI C NC! NCON 57
b nh, ca c r I Ioa n do fhI u ngu |a nh huo ng fru c fI p d n ho c fa p,
phaf frIn va hanh vI) se hf.
Nguoc IaI, nu cac frIu chung keo daI, can phaI xem xef cac yu f
dI fruyn, fhoI quen xau cua gIa dnh va xa hI, cac sfress; can nho
cac nha chuyn mn fheo doI.
.S. I VAN TRI 58
CH!ONC 11: NH!NC VN CN CH! Y
Co mf s van d co fh anh huong dn gIac ngu cua fre nhu
chuyn nha, dI nghI hay du IIch daI ngay, con m hay bI chan
fhuong... Nu khng hIu va chu dng gIaI quyf, su rI Ioan gIac
ngu co fh fro fhanh man finh, raf kho chua.
1. Chuyn nhu
KhI moI chuyn nha, do Ia ch, fre fhuong Io Iang, khng ngu yn,
mo I m f, huy f a p fang, so s f. Ca n pha I d ng vIn, Ia m fre quen
da n vo I mI fruo ng d ngu yn.
N u fre duoI 1 fuI, chung co fh fhay dI kIu ngu va fhuc dm.
Nhung n u fruo c do cha u ngu bnh fhuo ng fh chI sau va I nga y Ia
n, chau IaI ngu IaI nhu cu.
N u fre da duo c va I fu I, su h I phu c gIa c ngu se cha m hon. Chau
kho ngu , hay fhu c dm, ban nga y khng cho p ma f. Ca n d ng vIn,
Iam cho chau khng hoang so noI o moI bang cach dua sang hang
xom Iam quen, dan dI dao xung quanh, xem nhung canh dep nham
gIup chau yu fhich nha moI. an dm, fruoc khI dI ngu, nn co
nguo I bn ca nh, hoa c mo cu a, ba f de n cho cha u do so . KhI cha u da
ngu yn moI nn faf den, bung rem, hay dong cua. Nhung nguoI
Io n pha I fo ra yu fhich nha mo I, bnh fInh nhu khng co g xa y ra
d cho chau yn fam.
2. ngh
I vo I fre em, chI nn dI nghI nga n nga y. N u pha I dI d n noI
cach nhIu muI gIo frong mf fhoI gIan daI, ban phaI dIu chInh
gIa c ngu cho cha u. T f nha f Ia Ia y Ia I d ng h nhu gIo dIa phuong,
ngu va hoa f d ng nhu nguo I ba n xu , c gIu cho sInh hoa f khng
da o I n. Iau nga y cha u se quen.
TR M CO CI C NC! NCON 59
Nu nghI he, dI bIn, nn choI frong ch maf, co du che, fn frong
nhung fhu vuI moI Ia cua chau nhu nhaf so, c, fm cua, cay, Iam
du n xay ca f... Co fh cha p nha n vI c da o I n fho I quen ngu cu a
chau frong vaI ngay, cf d fhu gIan dau oc. KhI fro v nha, cha
me IaI dua dan chau vao IIch bIu cu. VIc nay se Ioac choac frong
va I nga y da u, nhung b me phaI noI ro Ia da hf ngay nghI d cac
con dua mo I sInh hoa f va o n n n p cu . Va I nga y da u, fre co fh
khng chIu ngu frua, dm fhu c khuya, ngu mu n, nhung sau se
quen dan. ung dua vao quy cu nhanh va khaf khe qua; cu fu fu ,
mo I vI c se n.
3. Tre m y u
M f du a fre m y u, qua f que o se hay fhu c dm, qua y kho c v gIa c
ngu khng sau. Tre em kho e cu ng co fhu c dm, nhung sau va I
ngay fre se IaI co gIac ngu ngon. Taf nhIn, fre con co fh fhuc
dm v dau va sf khI bI vIm nhIm |nhu vIm faI gIua chang
han) hoac qua ban rn, m maI voI vIc hoc fap.
Kha nang fu ngu Ia I cu a fre m y u Ia ra f ke m nn m f khI da
fhu c, cha u kho ngu Ia I. Co fh xa y ra ba fnh hung:
- KhI m dau, fre duo c nung chI u nhI u. Sau khI kho I, fre da
quen fhu c dm d choI du a vo I b me , d o bn me duo c Iau.
Truong hop nay, fa phaI kheo Ieo d chau dI ngu, fao dIa dIm va
khng khi d ngu nhu fa f de n, gIu yn Ia ng. VI c b me m f mo I,
cau kInh v con fhuc dm nhIu cung Iam cho con fInh ngu, fhuc
day Iun. o Ia dIu cha me phaI chu y.
- KhI con m, b me hay vao phong con d cham soc, dn Iuc con
khoe, b me if hoac khng vao. V mong b me vao phong, fre
fhuong khoc fhaf fo d doI. NhIu b me fhuong cam fhay kho xu
v khng bIf con khoc do Iam nung hay dau yu. Can fInh fao d
phan bI f cho ro .
Thng fhuong, nu m nhe, chau van chIu choI, an ngu bnh
fhuo ng. Tre co fh se fhu c dm dI chu f nhung b me va n co fh
yn fam d fre ngu mf mnh. Tuy nhIn, khI fre m yu nhIu,
.S. I VAN TRI 60
dau cap finh, hay fhuc dm, quay khoc, gIay dap... fh b me phaI
o cu ng vo I con cho d n khI Ia nh ha n b nh.
4. Ch n thuong
Ca c nha khoa ho c da nghIn cu u frn 200 fre em 4-8 fhang fuI,
frong do co mf s em fhuc dIn kho quan Iy |finh khi baf fhuong,
cha m fhich u ng, ru f re , cang fha ng). Ho nha n fha y sau 2 nam,
nhu ng em na y hay bI cha n fhuong |cha ng ha n nhu ra ch da da u)
hon cac em fhuc dIn d quan Iy. Cac fac gIa kf Iuan: Trong haI
nam da u do I, khoa ng 1/3 s fre kho qua n Iy hay bI cha n fhuong
nghIm frong, frong khI o nhom fre d quan Iy, fy I nay chI co 5%.
Mf nghIn cuu khac cung o Iua fuI 4-8 fhang cho fhay, fhoI
Iuo ng ngu o nho m kho qua n Iy if hon 3 gIo so vo I nho m kIa. KhI
fre In 3 fu I, su chnh I ch na y co n 1h 30 nhung do gIac ngu
nga n, khi cha f qua hI u d ng, d bI kich fhich, fhI u chu y nn
nhung fre nay hay bI chan fhuong.
Theo m f nghIn cu u frn 7.000 du a fre 1-2 fuI, co su IIn quan
cha f che gIu a mo I m f va cha n fhuong. Mo I m f o day duo c da nh
gIa bang fhuc dm. Thuc dm duoc fIu chuan hoa Ia fhuc fu 5
dm/fuan fro In, cung voI mf frong cac dIu kIn sau:
- Thuc frn 3 Ian/dm.
- Thuc fu 20 phuf/dm fro In.
- Con fu dI vao phong b me.
Ta c gIa nha n fha y, 40% s fre fhu c dm bI cha n fhuong, frong khI
fy I nay o fre khng fhuc dm Ia 17%. CIa dnh cang co nhIu su
c fh fan s fhuc dm cang cao. Cha me khng kIm soaf duoc
Iuo ng ngu /yu ca u ngu cu a con, cu ng khng kIm soaf duoc hanh
dng cua con, khIn chung bI chan fhuong.
Tac gIa nhan manh rang fre bI chan fhuong Ia do qua mf moI, v
vay khI con bI vap nga do vung v va fhIu can fhan, cha me
khng pha I cu ng quy f In ma nguoc IaI, phaI fu fn, kIn fr,
cham soc gIac ngu cho con d con khoI moI mf.
TR M CO CI C NC! NCON 61
5. Tre beo ph
Tre be o ph co fh do dInh duo ng hoa c nhu ng nguyn nhan kha c.
Mf s fre kho quan Iy, hay quay khoc fhuong duoc b me d bang
ca ch cho bu hoa c cho an. K f qua Ia nhu ng fre na y ra f d bI be o
ph v sau. o Ia k f qua dI u fra o fa ng Io p frung Iuu bang
PennsyIvanIa |My) nam 1974. Nhung cuc dIu fra faI MasaI,
ng PhI |nhung noI dang han han va doI kem) cung cho kf qua
fuong fu.
Theo fI n sI WeIssbufh, o fre em, su be o ph co IIn quan cha f che
vo I su m f mo I. Tre m f nn kho c. Tha y con kho c, me cho bu . Cu
fh , v sau con co fh be o ph. Cho bu fu y fI n Ia m f fa c phong
xa u khI d con, nha f Ia Iu c fre duo c 3-4 fhang fuI. VIc cho an
nn fheo gIo gIac. Nu fre khoc ma chua foI gIo an fh hay cho
ngam vu gIa. Co nguoI d xuaf Ia cho bu dIch khng dInh duong
hoac nuoc ngof, nhung dIu nay se anh huong dn vIc an xam v
sau.
.S. I VAN TRI 62
CH!ONC 12: AO V CIC NC! TR THO
Cuc yu t unh huong dn gc ngu
Th na o Ia r I Ioa n gIa c ngu fre fho7 I u na y fha f kho xa c dInh,
chI co cha me mo I ro . Co fh cha u kho ngu, quay khoc, fhuc dm
hoa c Io pha I xa me . Cu ng co fh cha u bI r I Ioa n do fho I quen xa u
khI ngu, do bu dm nhIu hoac do sInh fhIu fhang, phaI fruyn
fInh ma ch Iau.
ay khng phaI van d cua chau ma Ia cua cha me. Chinh cac ba
me da v qua fhuong yu, say sua con ma Iam chung d fInh fhuc,
Iam cham phaf frIn kha nang fu ru ngu frong con nguoI chau.
Sau day Ia m f va I vi du :
Nhung rac rI v hn nhan
KhI co baf hoa |vo chng fo fIng, Iy fhan, Iy hn), nguoI me khng
na m vo I b ma sang na m vo I con, Ia m cho con kho c. Co khI me cho
mnh Ia dung nn sang voI con, Iay con Iam nIm an uI mnh, v
fnh da gIeo vao dau oc fre nhung nIm ban khoan, fhac mac, kho
ngu .
CIa n ho n
I khI nguoI me gIan hon v mf vIc g do, nhung khng fh hIn
vo I ch ng ma fh hI n vo I con, hy vo ng qua con, n I bu c fu c se d n
ch ng. Nhung su fh hI n na y da d n vo I con khng du ng Iu c, Ia m
chau fhuc, hoac su fhIu au ym Iam cho con Io nghI, gIac ngu maf
bnh fhuo ng.
Me if duoc yu chIu
NguoI me Ia frung fam cua gIa dnh, Ia hnh mau cua con. Nhung
v maf fam Iy, nguoI me can duoc chIu chung, yu fhuong. Mf
s phu nu hay phu fhu c fnh ca m va o nguo I ch ng, anh chI em
frong nha . S kha c Ia I so xa ch ng, so s ng c don frong Iu c so ng
gIo hay nhu ng khI con m dau. N u nguo I ch ng hay ca u kInh, if
TR M CO CI C NC! NCON 63
quan fam yu chIu vo |nhaf Ia khI con bI m) fh nguoI vo cang
fhm suy nghI, Iam anh huong dn con.
Trong m f gIa dnh if nguo I, n u va ng bo ng m f aI do |nha f Ia
nguoI chng), nguoI vo se cam fhay frng fraI, fhIu an foan, dm
hm khng yn fam. Ho se co khuynh huong dn fnh cam cho con,
khIn con d bI rI Ioan gIac ngu.
Tm snh ly cu u tre
Ngay nay, khoa hoc da ghI nhan duoc nhung bIn dI v fam sInh
Iy cua fre ngay fu khI con Ia bao fhaI. Trong 3 fhang dau, cac co
quan fhaI nhI hnh fhanh.
Thang fhu 5, co quan fhinh gIac hoan chInh va dn fhang fhu 7 fh
hoa f d ng. ThaI s ng vo I m f n n am fhanh khoa ng 90 decIbeI
frong bung me, quen voI fIng me va b bn ngoaI fu cung. ThoI
gIan nay, co quan vI gIac cung hoan chInh, fhaI nhI nhan bIf duoc
b n vI co ba n: ngo f, ma n, da ng, chua, nha f Ia ngo f. Ca I bo c da bao
quanh foa n fhan be cu ng fI p nha n ca c ca m gIa c du dua, gIu p con
va me Ia m quen vo I nhau ba ng nhIp dI u.
Nhu va y, fhaI nhI o frong m f mI fruo ng ra f da c bI f, co fh hI u
duoc b me frong gIoI han bang am dIu.
Sau khI ra doI, mI fruong bn ngoaI hoan foan moI Ia voI chau.
Mu n f n fa I, cha u pha I fhich nghI da n. Su fhich nghI nhI u hay if
phu fhuc vao su fruong fhanh cua h fhan kInh.
Nhu ng fua n da u
H fha n kInh cu a fre chua fruo ng fha nh. Cha u chua co nhIp sa ng
fI, bI cac yu f frong mI fruong moI uc ch nn ngu nhIu,
khng chIu duo c fI ng d ng qua ma nh, hay khoc. Co quan nhan
cam Iuc nay Ia mI, mIng. Tre co nhIu phan ung sInh Iy: muf
fay, bo an, da I da m, nn fro , Ia du n.
Iuc nay, fre chI bu me, fh hIn moI cam gIac fhng qua bu. Cuc
sng me con Iuc nay Ia baf phan. Me hoa vao con Iam mf fheo
.S. I VAN TRI 64
mf kIu da ap da. Thng qua bu muf, me con hIu nhau, kIu
hI u nhau fI n ngn ngu .
a fhang dau
Chau ngu nhIu, fhuong fhuc Iuc 6 gIo sang rI IaI ngu sau khI
duo c bu va cham so c. n 8 gIo sa ng, cha u fhu c, 10-12 gIo IaI ngu
Ia I. Sau do , cha u fhu c r I Ia I ngu fu 2 d n 4 gIo chI u, sau do Ia I
fhuc, dn 7 gIo fI IaI ngu. NoI fom IaI, chau chI an va ngu.
Tho I gIan na y, cha u s ng du a va o me , fha n kInh co fh chua hoan
fhIn. Nhung v sau, s Ian ngu va fhoI Iuong ngu bof dI, chau
choI nhI u hon. Cha u da n da n phan bI f duo c sa ng f I. Tinh fo mo
cua fre phaf frIn dan, fhoI ky fm hIu fh gIoI bn ngoaI baf dau.
Tre chuy n fu ch duo c b a m sang na m nI, ca finh hnh fha nh,
du finh chaf cua mf con nguoI va chuan bI fach khoI me.
Tha ng fhu 4-9
NhI u nguo I cho ra ng fre s ng phu fhu c va o me cho d n frn m f
fuI, nhung fheo cac nha nghIn cuu, chung da co finh dc Iap som
hon. V fh , ca n co IIch bI u ngu so m hon cho cha u.
KhI duoI 4 fhang, fre fhay ngay Ia v fan v h fhan kInh chua
pha f frI n, cu c s ng co n phu fhu c. Nhung sau 4 fha ng, fre bI f
phan bI f an, ngu , choI, dm, nga y va fha y nga y gIo hu u ha n hon.
Ha y da f IIch ngu Iu c 6 fha ng. Iu c da u, fre co fh ch ng Ia I, nhung
3 fha ng sau, cha u da p u ng ngay. uo I 4 fha ng, fre d ngu , b dI
dau cu ng duo c. Nhung fu 4 d n 9 fha ng, chau kho ngu hon frong
mI fruo ng dng va n. o cha u d fhI u ngu , d m f mo I hon
fruoc nn phaI co IIch ngu som.
Tnh yu fh gIoI
Thuong fu 1 fuI fro In, fre fhI bu, roI me. o fhan kInh phaf
frIn, chau mun kham pha fh gIoI bn ngoaI. Co quan van dng
cu ng ba f da u pha f frI n, cha u bI f dI, hay quo qua ng, gIa y da p,
chuyn fu caI ma fa goI Ia gIac - dng |nhan bIf su vaf bang cam
gIa c va va n d ng chan fay) sang suy nghI. CIa o su NhI khoa
TR M CO CI C NC! NCON 65
MahIer goI dIu nay Ia fnh yu fh gIoI bn ngoaI, baf dau xuaf
hI n o Iu a fu I 10-15 fha ng.
Cu ng v fh ma o fho I ky na y, fu fuo ng cha u phan fa n, fhm kho
ngu, chI khI qua mf chau moI chIu ngu. Cac nghIn cuu cho fhay
o fho I ky na y f ng Iuo ng ngu nga y va dm cu a fre d u if. Cha u
ch ng Ia I gIa c ngu do qua say m vo I nhu ng kha m pha mo I Ia . V
va y, nguo I me pha I u n na n d cha u d ngu .
Ta ch kho I me
Tu 1-2 fuI fro In, do gIa c quan pha f frI n, fre nha n fhu c duo c xa
h I va vu fru xung quanh, fha y mnh Io n va d c Ia p, mu n fa ch
kho I me nhung khng xa me . Tre bI f dI, bI f nghIch, mu n kha m
pha fh gIoI xung quanh. Con nguoI me fhay con v ky Iuaf qua
fh vua mung vua Io con bI faI nan, mun khep con vao khun
phep. V vay, v fam Iy, me con khng d hIu nhau.
TI n sI onaId WInIcoff, m f nha phan fam nhI khoa da no I: Tho I
ky nay fre co mf y fhich kho can fro Ia fu fm hIu fh gIoI xung
quanh. o Ia hIn fuong qua fu fIn o fre".
So ha I
Tu 2 fu I fro In, cha u bI f so . Tha n kInh da pha f frI n, ca finh da
hnh fha nh, da co nhu ng kha m pha v fh gIo I xung quanh nn
chau fhay mnh qua nho be so voI khng gIan mnh mng xung
quanh. a u fIn, cha u ca m fha y so ha I v co , sau do Ia so ma f me ,
xa me, so khng con aI d nuong fua |khac voI Iuc duoI 1 fuI Ia
ho a mnh vo I me ). N I Io so na y cha ng khac g cam gIac khI ra
nuo c ngoa I, ngn ngu khng bI f, fI n cu ng khng ma nguo I phIn
dIch Ia I dI dau ma f.
ay cu ng Ia Iu c cha u duo c chuy n fu nI sang gIuo ng. N u gIuo ng
qua fo, frng fraI, yn Iang va fI, nI khIp so cang fang. V vay,
cha me nn o cu ng con khI con co n fhu c, va d n ngay khI be vu a
fInh day. Xung quanh gIuong, fuong nn freo va bay nhIu fhu |d
choI, bu p b...) d fang su a m cu ng, gIa m n I Io so fu nhIn cu a
chau.
.S. I VAN TRI 66
Cuc phuong phu p t p ngu
Co nhIu phuong phap d Iam cho fre ngu. Tuy nhIn, mI phuong
phap chI fhich hop voI mf Iua fuI, va khng phaI dI voI chau
na o cu ng hu u hI u.
V vI c d fre ngu , ca c ba me VI f Nam co nhI u kInh nghIm
nhung chua duoc fng kf d ph bIn chung. Cac nuoc chau u
cu ng co nhI u phuong pha p, nhung khng pha I phuong pha p na o
cu ng duo c fhu a nha n.
M f phuong pha p fa p ngu f f pha I don gIa n, d fhu c hI n, va pha I
dua vao fam sInh Iy cac chau moI vung chac. VIc hIu ro fam sInh
Iy cua fre khng nhung gIup fa chu dng phong chng rI Ioan gIac
ngu cho con ma co n dI u chInh duo c r I Ioa n do . Sau day Ia m f s
phuong pha p cu fh :
Tu o g c ngu bng km tru
N u con hay fhu c da y va qua y kho c ban dm, ba n ha y fa p cho con
ngu yn ba ng ca ch va o fham con nhI u Ia n nhung chI d kI m fra.
Tha I d cu a ba n pha I kIn quy f, khng b , khng ru, nhung Ia m
con yn fam. an dung mf Iuc, nu khng khng fhay g fruc frac
fh du con co n kho c cu ng pha I dI ra kho I pho ng. Nam phu f sau ba n
Ia I va o kI m fra, khng fha y g ba n Ia I dI ra. Ia m nhu va y 3- 4 Ian
frong dm, fre se ngu v khng mong duoc g o b me.
ay Ia phuong phap cua Jo ougIas va NaomI RIchman, chI fhich
ho p cho fre frn 1 fu I.
Tu o g c ngu du
ay Ia phuong pha p cu a RIfa J.McCarr va MeIbourne I.HoveI.
Muc dich cua phuong phap nay Ia fang d daI gIac ngu, IoaI bo
fho I quen kho c dm.
Cach Iam: I voI nhung fre hay fhuc day qua som, cha me hay
chu d ng da nh fhu c con so m hon fhuo ng I 15 phu f. Cha ng ha n
nu fre fhuong fhuc day Iuc 4 gIo sang, ban hay danh fhuc chau
da y Iu c 3h 45. KhI cha u fhu c da y, me ha y m va au y m, hn
TR M CO CI C NC! NCON 67
chau, vuf ve chau, sau do daf chau ngu IaI |fheo fac gIa, voI su au
y m cu a me , fre se d ngu va khng kho c). TI p d n, fa Ia I chu
d ng da nh fhu c cha u da y, nhung cha m 15-30 phuf so voI fruoc.
Sau do, muc cham fang dan foI IIch ngu mong mun. Nu fre van
fhuc day som fh Iam IaI phuong phap nay nhung danh fhuc chau
so m hon fruo c 15-30 phu f. Phuong pha p na y chI fhich ho p vo I fre
3 fha ng fu I.
Tuo gc ngu bng cuch cho bu suu vu nuoc
Phuong phap co fh fIn hanh fu ngay fhu 3 sau de, nhung ff
nhaf Ia fu sau 6 fuan |khI hnh fhanh gIac ngu dm)
Cach Iam: Cho bu me dn mf Iuc, fap frung fu 10-12 gIo dm, sau
do cho bu nuoc va au ym chau. Hay fhuc hIn qua 6 buoc nhu
sau:
- uo c 1: Chua n bI sa n chaI nuo c.
- uo c 2: Cho bu d n, da nh fhu c cha u da y d bu fu 10-12 gIo dm.
Sau do , da f cha u ngu Ia I.
- uo c 3: N u Ia n da u cha u fu fhu c, nguo I cha ha y va o qua n fa va
d da nh |khng cho me va o). Nha f fhI f khng b , khng ru, ha y
daf chau xung gIuong hoac cho ngam vu ngu.
- uo c 4: N u cha u da ngu va bay gIo fhu c da y, ba n ha y c ga ng
choI vo I cha u d keo daI fhoI gIan |co fh b chau hoac dI dao).
N u cha u khng ngu , sau khI da f 10-20 phu f, pha I b cha u da y,
choI vo I cha u.
- uo c 5: Ke o da I fho I gIan choI vo I cha u ca ng nhI u ca ng f f,
nhung pha I cho bu nuo c, khng bu su a me . Theo fa c gIa , cha u se
bo kho c dm ngay Ia p fu c n u duo c cho bu nuo c va au y m nhI u.
- uo c 6: Thay fa , da f cha u ngu Ia I, r I sau do cho cha u bu |fheo
cng fhu c dInh sa n).


.S. I VAN TRI 68
Tuo gc ngu bng khu nng tu ru ngu cu u chu u
ay Ia phuong phap kf hop ngu voI mf dIu kIn fhich hop cua
RIchard Ierber. Thuo ng du a fre khI ngu hay k f ho p vo I m f dI u
kI n na o do nhu b a m, na m frn dI vang, du dua frn vo ng. KhI
dIu kIn nay maf dI fh gIac ngu kho fhuc hIn. Phuong phap nay
nham fm ra mf dIu kIn kf hop.
Ca ch Ia m:
- m fhu nhaf: KhI fre fhuc day, cu d fre khoc 5 phuf rI moI
va o. ChI o frong pho ng 2-3 phuf |co finh chaf kIm fra cho yn
fam), khng b, khng ru, rI dI ra, baf k chau khoc hay nin, ngu
hay fhuc.
Muo I phu f sau, dI va o va Ia m Ia I ca c d ng fa c nhu cu , xong Ia I dI
ra. MuoI Iam phuf sau fro IaI, Iam nhu frn.
Sau do , cu 15 phu f ba n Ia I va o m f Ia n cho dn khI con ngu. Nu
con con khoc, hay vao ra mf Ian nua voI cac khoang cach fhoI
gIan: 5, 10, 15, 15, 15 phu f. N u cha u da ngu fh khng va o nu a.
- m fhu 2: N u fre fhu c da y fh cu ng Ia m nhu frn nhung
khoa ng fho I gIan cha m hon: 10, 15, 20, 20, 20 phu f.
- m fhu 3: KhI fre fhuc, cung Iam nhu frn, nhung khoang fhoI
gIan cha m hon nu a: 15, 20, 25, 25, 25.
N u Ia m nhu frn, fre se bI f k f ho p vI c dI va o gIa c ngu vo I vI c
ngu Ia I frong nI cu a mnh. V fh , phuong pha p na y co n co fn Ia
Iuyn kha nang fu ru ngu.

You might also like