39

2.7. Chm sc v thu hi 2.7.1. Chm sc * Lm gin dy treo nm - Ct dy treo ti, chiu di dy treo tnh t gin treo xung mt t, cch mt t t 10 - 15cm. - Tht mi u dy treo vo gin, m bo khong cch gia cc mi ct dy l 25 30cm (hnh 3.42). - Lm vng dy trn gi ti gi th - Lng vng dy vo dy treo ti gi th, mi dy treo ti khong 8 - 10 vng dy ngn ti. - Tht mi ui dy treo - Treo ti nm ln dy: t ti nm vo khung dy, p mng ti quay ngc xung. Mi dy treo khong 8 - 12 ti nm (hnh 3.43).

Hnh 3.42. Dy treo nm s * Rch ti Sau khi treo cc ti nm ln dy v v sinh cc ti nm bng nc sch, tin hnh rch ti : - Dng dao nhn, sc rch 4 6 vt rch xung quanh ti nm; - Khong cch gia cc vt rch phi u nhau v v tr so le nhau; - Rch theo kiu ng xin, khng nn rch thng.

Hnh 3.43. Treo ti nm s ln dy

Hnh 3.44. Rch ti nm s * Ch khi rch ti: Mi ng rch m bo di 3 - 4cm, su 2 3mm. Nu vt rch ngn, khng su th nm ra t, ngc li, vt rch qu di v su th d b nhim. * Ti nc - Sau khi rch ti khng c ti nc trc tip ln cc ti nm, ch c ti nc xung nn nh hoc phun nc ln vch h nhit v gi m cho mi trng nh trng.

40

Hnh 3.45. Ti nc cho nm s - Khi bt u xut hin mm qu th ti cc vt rch bt u ti nc trc tip ln ti nm. - Ti nc dng phun sng, ti t trn gin xung. Khng c ti nc qu mnh trc tip ln qu th nm lm cho tai nm b dp, nhn, c th lm cht nm non. - Lng nc ti, ty thuc vo thi tit v ln qu th nm. Ti trung bnh 3 - 5 ln/ngy, sao cho trn b mt m nm lun c nc ng nh git sng. - Phun nc xung nn nh, gi cho nn nh lun t m khng kh t 90%. 2.7.2. Thu hi * Bc 1: La chn nm s ng tui Qu th nm s ng tui thu hi c nhng c im sau: - Ra m nm vn cn co vo, tht nm dy, chc, mp v non; - C pht tn bo t dng ln khi trng.

Hnh 3.46. Qu th nm s ng tui thu hi

Hnh 3.47. Qu th nm s non

* Bc 2: Hi nm s - t mt tay gi c nh ti nm trn dy treo, m bo ti nm khng b ung a. - Tay cn li cm phn gc ca chm nm, xoay nh cho gc nm long ra,

41

ri ko mnh cho chm nm ri hn khi gi th. - Xp nm vo gi ng, cn ch t mt sau tai nm nga ln trn trnh lm dp nm.

Hnh 3.48. Hi nm s * Ch khi hi nm: - Qu th nm s mc thnh tng chm, do khi hi phi hi c chm, khng c tch qu th ln hi trc; - Thao tc hi nm phi nh nhng, trnh lm long phn gc; - Khng c st phn chn nm bn trong gi th; - Hi nm trc khi ti nc. * Bc 3: Lm sch nm s sau khi hi - Dng dao gt sch phn gi th bm quanh gc chn nm. - Ct b phn cht x cng di gc chn nm

Hnh 3.49. Lm sch nm s B. Cu hi v bi tp thc hnh Bi tp 1: X l nguyn liu mn ca trng nm s. Bi tp 2: Thc hnh ng ti gi th mn ca trng nm s. Bi tp 3: Thc hnh cy ging nm s (dng ht, dng que) vo ti gi th. Bi tp 4: Thc hnh thu hi nm s. C. Ghi nh - Quy trnh x l mn ca, lm gi th nui trng nm s - Phng php chn ging v cy ging nm s vo ti gi th mn ca - Cch rch ti, thu hi v ti nc cho nm s

42

BI 4. TRNG NM S TRN BNG HT M bi: M3-04 Mc tiu: - M t c cc bc cng vic, cc thng s v yu cu k thut trong quy trnh trng nm s t bng ht; - Chn v x l bng ht trng nm s theo ng quy trnh k thut; - La chn c ging nm s t tiu chun; - Thc hin ng ti v cy ging nm s trn gi th bng ht theo ng trnh t, m bo yu cu k thut; - Thc hin ti nc, theo di v iu chnh cc iu kin mi trng nh trng ph hp vi s sinh trng v pht trin ca nm s; - La chn nm s ng tui v thc hin thao tc thu hi ng k thut; - Rn luyn tnh cn thn, t m. A. Ni dung 1. Quy trnh trng nm s trn bng ht Bng ht Nc vi pH= 12 - 13

X l s b

ng

ng ti, cy ging

Meo ging

Nui si Rch ti Chm sc v thu hi Hnh 4.1. S quy trnh trng nm s trn bng ht 2. Cch tin hnh 2.1. Chn bng ht - Bng ht c thi ra t cc nh my dt si sau khi ly gn ht si

43

bng. Phn thi ra ch yu l cc ht v si bng vn nn gi l bng ht. - Yu cu ca bng ht: + Bng kh, khng b nhim mc; + Khng b dnh du m, ho cht hoc ln t, ct, .

Hnh 4.2. Bng ht 2.2. X l bng ht * Bc 1: Pha nc vi Nc vi dng x l bng ht c pH khong 12 13. Cch tin hnh: - Mang bo h lao ng. - Cn vi ti hoc vi sng cho vo trong thau sch, lng vi ph thuc vo lng bng x l.

Hnh 4.3.Cn vi sng - Dng que khuy cho vi ho tan hon ton trong nc sch.

Hnh 4.4. Ha tan vi sng trong nc - nc vi vo b ngm bng v thm nc sch vo b ngm, dng que khuy u dung dch nc vi cho vi ha tan hon ton.

Hnh 4.5. nc vi vo b x l

44

- Kim tra pH nc vi bng giy o pH, m bo nc vi c pH: 12 13. Phng php kim tra nh sau: + Nhng mu giy qu vo nc vi (hnh 4.6) + i chiu mu giy qu trn bng so mu v c kt qu pH ca nc vi (hnh 4.7) + iu chnh pH nc vi theo ng yu cu

Hnh 4.6. Nhng mu giy qu vo nc vi

Hnh 4.7. Kim tra pH trn bng mu

* Ch khi pha nc vi: - Pha ng pH nc vi. - Tu theo khi lng bng, th tch b ngm ho nc vi trnh lng ph. - Nu s dng vi sng pha nc vi: phi cn thn trnh b bng do nc vi bn ln ngi, khng nhn trc tip vo thng nc vi khi ta vi sng vo thng hi nc vi bay ln gy hi cho mt. * Bc 3: Lm t bng bng nc vi - Cch 1: + Nhng bng vo trong nc vi cho thm t u. + Vt bng ra, vt nh v t ln gi bng g hoc bng tre cho ro nc. + Kim tra m ca bng trc khi ng. Yu cu m trong bng t 65 70% bng cch nm mt lng bng va phi trn tay, vt tht mnh nu c nc t vn tay l t yu cu. + Ti bng ri ra v tin hnh cht ln k.

Hnh 4.8. Lm t bng trong nc vi

Hnh 4.9. Vt bng sau khi lm t

45

- Cch 2: - Ngm bng ngp trong nc vi thi gian 10 - 15pht. - Vt bng ra ln k bng chy ht nc. - Ti bng v tin hnh ng. Yu cu m ca bng trc khi c m 65 70% bng cch nm mt lng bng va phi trn tay, vt tht mnh nu c nc t vn tay l t yu cu. Phng php ny thng p dng cho nhng c s sn xut vi quy m ln, khi lng bng cho mt ln nhiu v bng c cht lng km, thi gian ng ko di.

Hnh 4.10. Lm t bng trong b nc vi * Bc 4: ng - Yu cu khi ng: + Lng bng ti thiu cho mt ng t 50 kg tr ln. + ng c cht c dng hnh hp, tu theo khi lng bng chng ta gii hn kch thc ng cho hp l, thng ng yu cu c kch thc ti thiu phi t 1,0m x 1,0m x 1,0m. + i vi nhng ng ln cn c mt hoc nhiu cc thng kh trong ng . Thi gian ng di hay ngn tu thuc vo cht lng bng. - Phng php ngn ngy: p dng i vi bng c cht lng tt, thi gian ng ko di 24 - 36 gi, sau tin hnh ti bng, kim tra m m bo 65 - 70% v c th s dng lm gi th ngay. Trong trng hp nu kim tra m khng t yu cu chng ta phi iu chnh m theo cch sau: + Nu m qu cao cn ti rng ng thot hi nc. + Nu m qu thp b sung thm nc vi, sau li 24 - 36 gi na mi tin hnh lm ti bng v cy ging vo. - Phng php di ngy: p dng i vi bng cht lng km, thi gian ng ko di khong 6 - 8 ngy. Trong thi gian bng, chng ta phi tin hnh o ng mt ln sau 3 - 4 ngy. Tin hnh ng: + t k lt ng vo v tr sch s, cao ro. + t cc thng kh vo gia k.