Tap 2

PhÇn thø 3
L−íi khèng chÕ tr¾c ®Þa
Ch−¬ng 6
L−íi khèng chÕ mÆt ph¼ng
I. Kh¸i niÖm
I.1. Kh¸i niÖm vÒ l−íi khèng chÕ mÆt ph¼ng
L−íi khèng chÕ mÆt ph¼ng tr¾c ®Þa (gäi t¾t lµ l−íi khèng chÕ) lµ mét hÖ
thèng çc ®iÓm khèng chÕ tr¾c ®Þa, ®−îc liªn kÕt víi nhau theo mét d¹ng h×nh
häc nhÊt ®Þnh vµ ®−îc ®¸nh dÊu ë thùc ®Þa b»ng çc dÊu mèc ®Æc biÖt.
Nguyªn t¾c chung ®Ó thµnh lËp l−íi lµ : “Tõ toµn diÖn ®Õn côc bé, tõ ®é
chÝnh x¸c cao ®Õn ®é chÝnh x¸c thÊp, cÊp trªn lµm c¬ së ®Ó x©y dùng cÊp d−íi,
cÊp cuèi cïng ph¶i ®ñ ®é chÝnh x¸c ®Ó ®o vÏ chi tiÕt ®Þa h×nh”.
I.2. Ph©n lo¹i l−íi khèng chÕ mÆt ph¼ng
* L−íi khèng chÕ mÆt ph¼ng ®−îc t¨ng dµy theo 2 giai ®o¹n:
- Giai ®o¹n 1: X©y dùng l−íi to¹ ®é nhµ n−íc bao gåm 4 h¹ng: I, II, III,IV.
§iÓm gèc to¹ ®é quèc gia ®Æt t¹i Tæng côc §Þa chÝnh. §é chÝnh x¸c gi¶m dÇn tõ
h¹ng I ®Õn h¹ng IV.
- Giai ®o¹n 2: X©y dùng l−íi to¹ ®é t¨ng dÇy bao gåm:
- L−íi khèng chÕ khu vùc: Do çc bé, çc ngµnh x©y dùng, trong ngµnh ®Þa
chÝnh gäi lµ l−íi to¹ ®é ®Þa chÝnh phôc vô thµnh lËp b¶n ®å ®Þa chÝnh trong
ngµnh tr¨c ®Þa ®Þa h×nh, l−íi khèng chÕ khu vùc cã hai cÊp lµ: L−íi gi¶i tÝch cÊp1
vµ l−íi gi¶i tÝch cÊp 2.
+ L−íi khèng chÕ ®o vÏ: Phôc vô trùc tiÕp ®o vÏ b¶n ®å.
+ T¨ng dµy l−íi tr¹m ®o: T¨ng dÇy thªm mËt ®é ®iÓm phôc vô ®o chi tiÕt ®Þa h×nh.
I.3. Çc ph−¬ng ph¸p x©y dùng l−íi khèng chÕ mÆt ph¼ng
L−íi khèng chÕ mÆt ph¼ng ®−îc x©y dùng theo çc ph−¬ng ph¸p sau.
- L−íi tam gi¸c.
- L−íi ®−êng chuyÒn.
- Giao héi x¸c ®Þnh ®iÓm.
Trong phÇn nµy giíi thiÖu thµnh lËp l−íi khèng chÕ ®o vÏ bao gåm: §−êng
chuyÒn kinh vÜ, giao héi x¸c ®Þnh ®iÓm, ph−¬ng ph¸p tam gi¸c nhá, cßn c«ng t¸c
t¨ng dµy l−íi tr¹m ®o giíi thiÖu ë phÇn ®o vÏ b¶n ®å ®Þa chÝnh.
H×nh d¹ng l−íi cña tõng ph−¬ng ph¸p ®−îc giíi thiÖu trong çc phÇn t−¬ng
øng.
http://www.ebook.edu.vn 1
II. Ph−¬ng ph¸p ®−êng chuyÒn kinh vÜ
II.1. Kh¸i niÖm

Bè trÝ çc ®iÓm khèng chÕ ph©n bè ®Òu trong khu vùc ®o ®¹c, nèi çc ®iÓm
®ã l¹i thµnh çc tuyÕn g·y khóc hë hay kÝn gäi l¸ ®−êng chuyÒn.
Trong ®−êng chuyÒn ng−êi ta ®o tÊt c¶ çc gãc ë ®Ønh vµ çc c¹nh cña
®−êng chuyÒn. Dùa vµo ph−¬ng vÞ ®Çu vµ to¹ ®é ®iÓm ®Çu ®Ó tÝnh chuyÒn to¹ ®é
cho tÊt c¶ çc ®iÓm cña ®−êng chuyÒn.
H×nh d¹ng cña ®−êng chuyÒn bè trÝ theo h×nh 6-1 (a, b, c, d).
b
a
c H×nh 6-1 d
Chó thÝch:
: §iÓm vµ c¹nh ®· biÕt ( c¹nh gèc).
: §iÓm cÇn tÝnh to¹ ®é.
Trong ®ã : H×nh 6-1a: §−êng chuyÒn nót.
H×nh 6- 1b: §−êng chuyÒn khÐp kÝn.
H×nh 6- 1c: §−êng chuyÒn phï hîp .
H×nh 6- 1d: §−êng chuyÒn treo.
- Khi chän ®Ønh ®−êng chuyÒn cÇn ®¹t çc yªu cÇu sau:
+ §iÓm ®−êng chuyÒn ph¶i ®Æt ë n¬i cã tÇm nh×n bao qu¸t, ®o ®−îc nhiÒu
®iÓm chi tiÕt. T¹i mét ®iÓm ph¶i nh×n thÊy hai ®iÓm bªn c¹nh.
+ ThuËn lîi cho c«ng t¸c ®o chiÒu dµi c¹nh.
Çc c¹nh kÒ nhau cña ®−êng chuyÒn ®é dµi kh«ng chªnh lÖch nhau qu¸ 1,5 lÇn.
- Theo ®é chÝnh x¸c ®−êng chuyÒn chia ra çc lo¹i:
+ Trong l−íi to¹ ®é ®Þa chÝnh gäi lµ ®−êng chuyÒn cÊp I, cÊp II.
+ Trong l−íi khèng chÕ ®o vÏ gäi lµ ®−êng chuyÒn kinh vÜ cÊp 1, cÊp 2.
II.2. Ph−¬ng ph¸p ®o
§o gãc: Th«ng th−êng ®o gãc ®o theo ph−¬ng ph¸p ®o ®¬n gi¶n m¸y ®o, sè
lÇn ®o, sai sè ®o víi tõng cÊp ®−êng chuyÒn theo quy ®Þnh cña quy ph¹m.
§o c¹nh : ¸p dông çc ph−¬ng ph¸p ®o vµ dông cô ®o nµo ®ã nh−ng ph¶i
®¶m b¶o ®é chÝnh x¸c theo yªu cÇu ®o c¹nh cña tõng cÊp ®−êng chuyÒn.
§o chªnh cao: Cã thÓ ¸p dông ph−¬ng ph¸p ®o thuû chuÈn h×nh häc hay
thuû chuÈn l−îng gi¸c.
II.3. TÝnh to¸n b×nh sai gÇn ®óng
Tr−íc khi tÝnh to¸n b×nh sai ph¶i kiÓm tra sæ ®o gãc, ®o c¹nh. NÕu kÕt qu¶ ®¹t
yªu cÇu th× tÝnh gi¸ trÞ trung b×nh trÞ ®o gãc, trÞ ®o c¹nh, vÏ s¬ ®å ®−êng chuyÒn, ghi
kÕt qu¶ võa tÝnh vµ çc sè liÖu khëi tÝnh cña ®−êng chuyÒn råi tiÕn hµnh b×nh sai.
§−êng chuyÒn cÊp I, cÊp II b×nh sai chÆt chÏ.
§−êng chuyÒn kinh vÜ cÊp 1, cÊp 2 b×nh gÇn ®óng. ë ®©y chØ giíi thiÖu b×nh
sai gÇn ®óng.
II.3.1. B×nh sai ®−êng chuyÒn kinh vÜ khÐp kÝn.
§−êng chuyÒn kinh vÜ khÐp kÝn lµ ®−êng chuyÒn ®−îc cã h×nh d¹ng nh−
h×nh 6-2.
Trong ®ã: H×nh 6-2 a,b lµ ®−êng chuyÒn kinh vÜ khÐp kÝn dùa vµo hai ®iÓm
khèng chÕ cÊp cao.
H×nh 6-2c ®−êng chuyÒn kinh vÜ kh«ng liªn hÖ víi ®iÓm khèng chÕ cÊp cao
cßn gäi lµ ®−êng chuyÒn kinh vÜ ®éc lËp, lóc ®ã ta ph¶i ®o thªm gãc ®Þnh h−íng
α , vµ gi¶ ®Þnh to¹ ®é mét ®iÓm ®Çu cña c¹nh ®ã.
X X
α 1
S X B S 1 α 2 S 3
S β1 β
β 2 β1 β S S β S
β α
S β 2 1 β1
S β β 4
β 3 S
β S β
S β
5 β 6 β S
S 4 A S 3 S
a 5
b c
H×nh 6-2
VÝ dô: B×nh sai ®−êngchuyÒn kinh vÜ khÐp kÝn: h×nh 6-2c.

II.3.1.1. S¬ ®å sè liÖu tÝnh to¸n
Gi¶ sö ta cã s¬ ®å sè liÖu ®−êng truyÒn kinh vÜ khÐp kÝn nh− h×nh vÏ (6–2c).
Trong ®ã: β i (i =1,2,..,n ) lµ çc gãc ®o cña ®−êng chuyÒn.
S i ( i = 1, 2,..,n ) lµ çc c¹nh ®o.
i (i = 1,2,..,n ) lµ çc ®Ønh cña ®−êng chuyÒn.
Tµi liÖu gèc lµ: To¹ ®é ®iÓm 1(X1, Y1 ) gãc ®Þnh h−íng c¹nh 1-2 lµ α 1 .
Tr×nh tù b×nh sai gåm çc b−íc sau:
B−íc 1: B×nh sai gãc.
- TÝnh sai sè khÐp gãc f βdo theo c«ng thøc:
f βdo = ∑ β do − ∑ β lt (6 − 1)
Trong ®ã: ∑ βdo - tæng çc gãc ®o trong ®−êng chuyÒn.
∑ β lt =180 0 (n − 2) - tæng çc gãc trong ®−êng chuyÒn theo lý
thuyÕt.
n - sè gãc cña ®−êng chuyÒn.
§Õn ®©y ta ®Æt ®iÒu kiÖn:
f βdo ≤ f βcp mµ: f βcp = ± 1,5t n ( 6 − 2)
hay: f βcp = ± m′′β cp n (6 − 3)
th× míi ®−îc b×nh sai.

Trong ®ã: t - §é chÝnh x¸c cña m¸y.
n - Sè gãc.
m ′β′cp - SSTP ®o gãc cho phÐp quy ®Þnh trong quy ph¹m.
VÝ dô: Mét ®−êng chuyÒn khÐp kÝn cã 8 gãc, tæng sè çc gãc ®o lµ:
8
∑β1
do =180 0 57′,9 M¸y ®o cã t = ± 30 ′′ , tÝnh fβ do , f β cp
Ta cã: f βdo = ∑ β do − ∑ β lt =1079 0 57′,9−180 0 (n − 2) = − 2′,1
f βcp = ± 1,5t. n = ± 1,5t. 8 = ± 2′,8
- TÝnh sè hiÖu chØnh cho çc gãc ®o β do theo c«ng thøc:

− f β do
Vβ = (6-4)
n
Khi Vβ lÎ ta cã thÓ lµm trßn nh−ng ph¶i ®¶m b¶o ®iÒu kiÖn kiÓm tra lµ:
n
∑ Vβ
1
+ f βdo = 0 (6 − 5)
TÝnh trÞ sè gãc ®· b×nh sai theo c«ng thøc:

βi h / c = β ido + Vβ (6 − 6)
B−íc 2: TÝnh gãc ®Þnh h−íng α çc c¹nh theo gãc ®Þnh h−íng ®Çu α 1 vµ çc
gãc n»m ngang ®· b×nh sai .
NÕu ta gäi α n - gãc ®Þnh h−íng c¹nh cÇn tÝnh (c¹nh tiÕp theo).
α n −1 - gãc ®Þnh h−íng c¹nh ®· biÕt (c¹nh tr−íc).
Ta cã: α n =α n−1 + 180 0 − β ph nÕu gãc n»m bªn ph¶i ®−êng ®o.
α n = α n−1 + β tr − 180 0 nÕu gãc ®o n»m bªn tr¸i ®−êng ®o.
B−íc 3: B×nh sai sè gia to¹ ®é:
- Dùa vµo gãc ®Þnh h−íng vµ chiÒu dµi c¹nh ®o, tÝnh sè gia to¹ ®é theo c«ng
thøc:
ΔX = S .Cosα
ΔY = S .Sinα
- TÝnh sai sè khÐp sè gia to¹ ®é.
Trong çc ®a gi¸c khÐp kÝn, tæng çc sè gia to¹ ®é theo lý thuyÕt ph¶i b»ng
kh«ng nghÜa lµ:
n
∑ ΔX
1n
lt = 0
∑ ΔY
1
lt = 0
Nh−ng thùc tÕ ΔX , ΔY ®−îc tÝnh theo chiÒu dµi c¹nh ®o cßn sai sè nªn
n n
∑ ΔX tÝnh vµ ∑ ΔY tÝnh sÏ kh¸c víi trÞ sè lý thuyÕt, nghÜa lµ kh¸c 0 trÞ sè kh¸c
1 1
nµy chÝnh lµ sai sè khÐp sè gia to¹ ®é gäi lµ fx vµ fy tøc lµ:

n
f x = ∑ ΔX tÝnh
1
(6-7)
n
f y = ∑ ΔY tÝnh
1
NÕu gäi fs lµ sai sè khÐp chiÒu dµi ®−êng chuyÒn th×:
fs = f x2 + f y2 (6−8)
fs 1
NÕu gäi lµ sai sè khÐp t−¬ng ®èi cña ®−êng chuyÒn vµ ký hiÖu lµ ( T ) do th×:
[s]
fs
1 f f 1 1
= s = s = ≤ ( ) cp (6 − 9)
T [ s ] [s ] [s ] T
fs fs
1
( )cp lµ gi¸ trÞ cho phÐp ®èi víi ®−êng chuyÒn kinh vÜ, theo quy ph¹m th×:
T
Víi ®−êng chuyÒn kinh vÜ 2, thµnh lËp b¶n ®å tû lÖ 1:500, 1:1000, 1:2000 lµ:
1 1
( )cp =
T 2500
1 1
Víi ®−êng chuyÒn kinh vÜ 1: ( )cp =
T 4000
Khi ®iÒu kiÖn trªn tho¶ m·n ta b×nh sai sè gia to¹ ®é.
- Sè hiÖu chØnh sè gia to¹ ®é tÝnh theo c«ng thøc:
− fx − fy
VΔxi = Si; VΔYi = Si (6-10)
[s] [s]
- TÝnh sè gia to¹ ®é ®· hiÖu chØnh theo c«ng thøc:
ΔXi hc = ΔX i ti′nh + VΔxi
ΔYi hc = ΔYi ti′nh + VΔyi (6-11)
B−íc 4: TÝnh to¹ ®é:

Dùa vµo to¹ ®é mét ®iÓm ®· biÕt vµ sè gia to¹ ®é ®· hiÖu chØnh, tÝnh chuyÒn
to¹ ®é cho çc ®Ønh ®−êng chuyÒn theo c«ng thøc:
X i +1 = X i + ΔX i , i +1
Y y +1 = Yi + ΔYi , i +1 (6-12)
Chó ý: - B×nh sai ®−êng chuyÒn khu vùc khÐp kÝn h×nh 6-2a gièng h×nh 6-2c.
- B×nh sai ®−êng chuyÒn khÐp kÝn h×nh 6-2b th×:
+ B×nh sai gãc gièng b×nh sai ®−êng chuyÒn kinh vÜ khÐp kÝn.
+ B×nh sai sè gia to¹ ®é gièng nh− b×nh sai ®−êng chuyÒn kinh vÜ phï hîp.
II.3.2. B×nh sai ®−êng chuyÒn kinh vÜ phï hîp
§−êng chuyÒn kinh vÜ phï hîp lµ ®−êng chuyÒn mµ hai ®Çu cña nã liªn hÖ
víi ®iÓm khèng chÕ tr¾c ®i¹ cÊp cao (h×nh 6-3). Theo h×nh vÏ ta cã:
Çc ®Ønh ®−êng chuyÒn kinh vÜ A, B ≡ 1,2,3,4,5 ≡ C, D .
Çc gãc β i (i = 1,2,...)
Çc c¹nh ®o S i (i = 1,2,...,5) . αc D
Tµi liÖu gèc. α® B ≡1 3 β5
Çc ®Ønh A,B,C,D ®· biÕt to¹ ®é, β1
2 β3 4 C ≡5
A β2 β4
α d lµ gãc ®Þnh h−íng c¹nh AB, α c lµ
gãc ®Þnh h−íng c¹nh CD, B lµ ®iÓm ®Çu, H×nh 6-3
C lµ ®iÓm cuèi.
II.3.2.2. Tr×nh tù b×nh sai gåm çc b−íc sau
B−íc 1: B×nh sai gãc:
- TÝnh sai sè khÐp gãc theo c«ng thøc: f βdo = ∑β do − ∑ β lt
Trong ®ã: ∑β do lµ tæng sè çc gãc ®o.
∑β lt ®−îc tÝnh theo gãc bªn ph¶i hay bªn tr¸i ®−êng chuyÒn.
∑β lt phai = α d − α c + n.1800 (6 − 13)
∑β lt trai = αc − αd + n.180 0 (6 − 14 )
Trong ®ã: n – sè gãc cña ®−êng chuyÒn.
NÕu f βdo ≤ f βcp ta tiÕn hµnh b×nh sai gãc nh− ®−êng chuyÒn khÐp kÝn.
VÝ dô: Mét ®−êng chuyÒn kinh vÜ phï hîp cã sè gãc n =7, tæng çc gãc ®o
bªn tr¸i ®−êng tÝnh lµ:
∑β do = 1232 0 20 ′30 ′′, α c = 13 0 36 ′,5; α d = 41018′,5.
Sai sè trung ph−¬ng ®o gãc cho phÐp lµ m′β′cp = ± 60′′, tÝnh sai sè khÐp gãc
fβ do vµ xem cã ®¹t yªu cÇu ?
∑ β lt = α c − α d + n.180 0 = 130 36′,5 − 41018′,5 + 7.180 0 = 1232 018′
f βdo = ∑β do − ∑ β lt = 1232 0 20′30′′ − 1232 018′ = + 2′30′′
′′ 7 = ± 60′′ 7 = 158′′ = ± 158′′ ± 2′38′′

f βcp = ± mcp
So s¸nh: 2′30′′ < 2′38′′ ®¹t yªu cÇu.

B−íc 2: TÝnh gãc ®Þnh h−íng çc c¹nh: T−¬ng tù trong ®−êng chuyÒn kinh vÜ
khÐp kÝn.
B−íc 3: B×nh sai sè gia to¹ ®é:
- TÝnh sè gia to¹ ®é: T−¬ng tù nh− lµm trong ®−êng chuyÒn kinh vÜ khÐp kÝn.
- TÝnh sai sè khÐp sè gia to¹ ®é.
n
fx = ∑ ΔX tinh − (X c − Xd )
1
(6-15)
n
fy = ∑ ΔY tinh − (Yc − Yd )
1
- TÝnh sai sè khÐp t−¬ng ®èi chiÒu dµi ®−êng chuyÒn: T−¬ng tù nh− trong
®−êng chuyÒn kinh vÜ khÐp kÝn.
- TÝnh sè hiÖu chØnh sè gia to¹ ®é: T−¬ng tù nh− trong ®−êng chuyÒn kinh
vÜ khÐp kÝn.
- TÝnh sè gia to¹ ®é ®· hiÖu chØnh: T−¬ng tù nh− trong ®−êng chuyÒn kinh
vÜ khÐp kÝn.
B−íc 4: TÝnh to¹ ®é çc ®Ønh cña ®−êng chuyÒn: T−¬ng tù nh− trong ®−êng
chuyÒn kinh vÜ khÐp kÝn.
II.3.3. VÝ dô mÉu
Mét ®−êng chuyÒn kinh vÜ cã s¬ ®å sè liÖu nh− h×nh 6-4, h·y b×nh sai
®−êng chuyÒn vµ tÝnh to¹ ®é çc ®iÓm cña ®−êng chuyÒn, biÕt r»ng:
⎛1 ⎞ 1
⎜ ⎟ cp = , fβ cp = ± 60 ′′ n
⎝T ⎠ 2000
αMN=121031’30”
XN = 5839,62m.
YN = 4354,07m.
XP=5629,64m
YP=4673,97m αPQ=261044’40”
H×nh (6-4)
II.3.3.1. B×nh sai gãc
( ) (
f βdo = ∑ βdo − α PQ − α MN + 5.180 0 = 1040 012 ′25′′ − 261 0 44 ′40 ′′−121 0 31′ 30 ′′+ 900 0 = −45′′ )
f βcp = ± 60′′ 5 = ± 134′′, f do < f cp §¹t yªu cÇu.
− f βdo − (− 45′′ )
Vβ = = = + 9′′
n 5
II.3.3.2. TÝnh chuyÒn gãc ®Þnh h−íng theo c«ng thøc:
α n = α n −1 + β trai − 180 0
II.3.3.3. B×nh sai sè gia to¹ ®é: TÝnh theo b¶ng (trang bªn):
B¶ng ngang
II.3.4. L−íi ®−êng chuyÒn cã mét ®iÓm nót
- S¬ ®å sè liÖu tÝnh to¸n.
(1) B E
A β4
βB S1 (3) β5
1 S4 4
β1 SF
β3
S2 F
C S3 3
5 β2
S5 2
D β5 S6
(2) 6 S7 β’2
βD β6
H×nh 6-5
Gi¶ sö cã l−íi ®−êng chuyÒn kinh vÜ cã mét ®iÓm nót nh− h×nh 6-5.
Trong ®ã:
+ Tµi liÖu ®· biÕt: A, B, C, D, E, F lµ ®iÓm cÊp cao ®· biÕt to¹ ®é.
+ Tµi liÖu ®o: β i (i = 1,2,......n.) - lµ çc gãc ®o t¹i ®Ønh ®−êng chuyÒn.
S i - chiÒu dµi c¹nh ®o ®−îc.
+ i (i = 1,2,.......n.) - lµ ®Ønh ®−êng chuyÒn cÇn tÝnh to¹ ®é.
Trong ®ã ®iÓm 2 gäi lµ ®iÓm nót.
Ta ký hiÖu (I), (II), (III), lµ ký hiÖu ®−êng ®o tõ ®iÓm ®· biÕt ®Õn ®iÓm nót.
II.3.4.2. Tr×nh tù b×nh sai
B−íc 1: B×nh sai gãc.
+ TÝnh gãc ®Þnh h−íng c¹nh nót: Chän c¹nh 2-3 cã liªn quan ®Õn ®iÓm nót
gäi lµ c¹nh nót, tÝnh gãc ®Þnh h−íng α i cña c¹nh 2-3 theo çc ®−êng ®o.
αi = α igoc + 180 0.n i − [ β ]i (6 − 16 )
ë ®©y: α i goc = α AB ,α CD ,α EF
ni - sè gãc ®−a vµo tæng [ β ]i cña ®−êng chuyÒn thø i (i = 1,2,3).
+ KiÓm tra chÊt l−îng ®o gãc theo çc ®−êng ®o.
Tõ çc kÕt qu¶ α 1 ,α 2 ,α 3 theo ®−êng (1), (2), (3) t×m sai sè khÐp gãc fβ do ,
chän hai ®−êng cã sè gãc Ýt nhÊt.
Sai sè khÐp gãc: f β (1+ 2 ) do = α 2 − α 1
f β (2 + 3 ) do = α3 − α3 (6-17)
Yªu cÇu çc sai sè khÐp nµy ph¶i n»m trong ph¹m 6 cho phÐp míi ®−îc
b×nh sai tiÕp.
§èi víi ®−êng chuyÒn kinh vÜ th×:
f β (1+ 2 ) cp = ± 60′′ n1 + n 2 §èi víi ®−êng (I) vµ (II)
f β (2+3 ) cp = ± 60′′ n2 + n3 §èi víi ®−êng (II) vµ (III)
+ TÝnh träng sè cho çc gãc ®Þnh h−íng α 1 ,α 2 ,α 3 cña c¹nh 2-3.
c
Pi = (6-18)
ni
Trong ®ã: c - h»ng sè tuú chän.

ni - sè gãc tham gia tÝnh chuyÒn cña ®−êng thø i (i=1,2,3)
+ TÝnh gãc ®Þnh h−íng c¹nh 2-3 theo sè trung b×nh céng tæng qu¸t.
P1α 1 + P2α 2 + P3α 3 [ Pα ] [ Pε ]
α ( 2 −3 ) = = =α 0 + (6-19)
P1 + P2 + P3 [ P] [ P]
+ TÝnh sai sè khÐp gãc cho çc ®−êng ®o (1), (2), (3).
f βi do = α (2 − 3 ) − α i , (i = 1, 2,3 ) (6-20)
Yªu cÇu: f βido ≤ f βcp = ± 6 0 ′′ n i ( ni - sè gãc trong ®−êng ®o thø i)
+ Ph©n phèi sai sè khÐp gãc vµ tÝnh gãc ®Þnh h−íng cho çc c¹nh cña mçi
®−êng ®o.
− f β ido
Vi = (i = 1,2,3)
ni
− f β1
VÝ dô ë ®©y: §−êng ®o (1): V1 =
3
− fβ2
§−êng ®o (2): V2 =
4
fβ3
§−êng ®o (3): V3 = −
3
§¸nh gi¸ ®é chÝnh x¸c:

+ TÝnh sai sè trung ph−¬ng träng sè ®¬n vÞ:
μ =
[Pf ]
β
2
(6-21)
N −1
Trong ®ã: N - sè ®−êng ®o (ë ®©y N=3).

c
Pi = ; c - h»ng sè trong c«ng thøc tÝnh.
ni
ni - sè gãc trong ®−êng ®o thø i.
+ TÝnh sai sè trung ph−¬ng ®o gãc mét lÇn ®o cña mçi ®−êng ®o:
μ
m = (6-22)
c
B−íc 2: TÝnh vµ b×nh sai sè gia to¹ ®é:

+ TÝnh sè gia to¹ ®é mçi c¹nh vµ tæng sè gia to¹ ®é cña mçi ®−êng ®o.
+ TÝnh to¹ ®é ®iÓm nót 2 theo çc ®−êng ®o.
Xi = X i goc + [ΔX ]i
(i = 1,2,3) (6-23)
Yi = Yi goc + [ΔY ]i
+ KiÓm tra chÊt l−îng ®o chiÒu dµi c¹nh: Chän hai ®−êng ®o cã tæng chiÒu
dµi ng¾n nhÊt ®Ó tÝnh sai sè khÐp sè gia to¹ ®é.
fx(1+ 2 ) = X 1 − X 2 ; fy (1+ 2) = Y1 − Y2 ; fs (1+ 2) = f 2 x (1+ 2 ) + f 2 y (1+ 2 ) (6-24)
fs (1+ 2 ) ⎛1⎞ ⎛1⎞
Yªu cÇu: ≤ ⎜ ⎟cp ⎜ ⎟cp - quy ®Þnh trong quy ph¹m kü thuËt.
[ s ](1+ 2 ) ⎝T ⎠ ⎝T ⎠
+ TÝnh träng sè cho to¹ ®é ®iÓm nót 2:

c
Pi = [ s ]i − tæng chiÒu dµi ®−êng ®o thø i.
[ s ]i
+ TÝnh to¹ ®é ®iÓm nót 2 theo sè trung b×nh céng tæng qu¸t:
P1 X 1 + P2 X 2 + P3 X 3 [ PX ] [ Pε Xi ]
X2 = = = X0 +
P1 + P3 + P3 [ P] [ p]
(6-25)
p1Y1 + P2Y2 + P3 I Y3 [ PY ] [ Pε Yi ]
Y2 = = = Y0 +
P1 + P2 + P3 [ P] [ P]
ε Xi = X i − X 0
*Trong ®ã: (X0,Y0 -gi¸ trÞ to¹ ®é gÇn ®óng cña ®iÓm 2)
ε Yi = Yi − Y0
+ TÝnh sai sè khÐp sè gia to¹ ®é theo çc ®−êng ®o:

fxi = X i − X 2 ; fy i = Yi − Y2 ; (i = 1,2,3) (6-26)
+ Ph©n phèi sai sè khÐp sè gia to¹ ®é vµ tÝnh to¹ ®é cho çc ®Ønh ®−êng chuyÒn.
§æi dÊu sai sè khÐp sè gia to¹ ®é råi ph©n phèi cho çc sè gia to¹ ®é trong
çc ®−êng ®o t−¬ng øng víi tØ lÖ chiÒu dµi c¹nh nh− ®èi víi ®−êng chuyÒn kinh
vÜ phï hîp. Dùa vµo sè gia to¹ ®é ®· ®−îc hiÖu chØnh tÝnh to¹ ®é cho çc ®Ønh
®−êng chuyÒn.
- VÝ dô mÉu: Theo s¬ ®å sè liÖu nh− h×nh vÏ.
H·y b×nh sai tÝnh gãc ®Þnh h−íng c¹nh nót, vµ to¹ ®é ®iÓm nót ?
XB = 2.113482,35m XD = 2.112475,40m XF = 2.112948,84m
YB = 18583345,62m YD = 18.583226,24m YF = 18484610,60m
H×nh 6-6
B¶ng tÝnh gi¸ trÞ gãc ®Þnh h−íng c¹nh nót 2-3:
TT C
P= KiÓm tra sai sè
§−êng α ε n n P.ε Fβ
cho phÐp
chuyÒn (n=12)
f β (1− 2) = α 2 − α 1 =
1 102043’48” +2’06” 3 4 +8’24” 1’12”
= 102 0 42'12"−102 0 43'48" = −1'36"
f β (1− 2)CP = ±60" n1 + n 2 = ±60" 7 =
2 102042’12” +0”30” 4 3 +1’30” +0’24”
= ±2'36"
f β (2 −3 ) = α 3 − α 2 =
3 102041’42” 0 3 4 0 +0’54”
= 102 0 41'42"−102 0 42'12" = 30"
f β ( 2 −3)CP = ±60" n 2 + n3 = ± 7 =
α0 0
102 41’42” 11 +9’54” '
= ±2 36"
α 2−3 = α 0 +
[P.ε ] = 102041'42"+ 9'54" = 1020 42"36"
[P] 11
B¶ng tÝnh to¹ ®é ®iÓm nót 2:

TT c
εx Pεx Fx S P =
s Pεy εx
§−êng X(m) Fy Y(m)
(cm) (cm) (cm) (Km) C=1 (cm) (cm)
chuyÒn
1 2113025,43 +1 30,4 -1 0,62 1,6 +17 +52,8 33 18583770,57
2 2113025,65 +41 49,2 +21 0,80 1,2 -16 0 0 18583770,24
3 2113025,24 0 0 -20 0,85 1,2 -5 +13,2 11 18583770,35
X0 2113025,24 79,6 4,0 66,0 Y0 18.583770,24
X = X0 +
[P.ε X ] = 2113025,24 + 0,796 = 2113025,44 (m)
[P] 4
Y = Y0 +
[P.ε Y ] = 18.583770,24 + 0,66 = 18.583770,40 (m)
[P] 4
III. Ph−¬ng ph¸p giao héi kinh vÜ
Giao héi lµ h×nh thøc t¨ng dµy thªm ®iÓm khèng chÕ vµo gi÷a çc ®iÓm khèng
chÕ cÊp cao h¬n. Tuú theo çch ®o ng−êi ta chia lµm çc ph−¬ng ph¸p sau ®©y:
P C B C
P
P
A C B
B D
A A
a b c
H×nh 6-7
a - giao héi thuËn
b - giao héi kÕt hîp Δ - ®iÓm ®· biÕt to¹ ®é
c - giao héi nghÞch. ο - ®iÓm cÇn t×m to¹ ®é
c¹nh ®o ®i, ®o vÒ ; ----- c¹nh ®o theo mét h−íng.
III.1. Giao héi kinh vÜ phÝa tr−íc (giao héi thuËn)
III.1.1. §å h×nh ®o ng¾m
Giao héi kinh vÜ phÝa tr−íc cã d¹ng nh− h×nh vÏ 6-8.
Trong ®ã: α1, β1, α2, β2 lµ çc gãc ®o. P
A, B, C lµ ®iÓm ®· biÕt to¹ ®é.
P lµ ®iÓm cÇn t×m to¹ ®é. I II
III.1.2. TÝnh to¸n α1 β1
A
β2
Theo c«ng thøc Iung. α2
C
- TÝnh to¹ ®é ®iÓm P theo tam gi¸c I: B
X A cot gβ 1 + X B cot gα 1 − Y A + YB
Xp I = H×nh 6-8
cot gα 1 + cot gβ 1
(6-27)
Y cot gβ 1 + YB cot gα 1 + X A − X B
Yp I = A
TÝnh to¹ ®é ®iÓm P theo tam gi¸c II:

X B cot gβ 2 + X C cot gα 2 − YB + YC
Xp II =
(6-28)
Y cot gβ 2 + YC cot gα 2 + X B − X C
Yp II = B
Xp I + Xp II
Xp =
2
TÝnh trÞ trung b×nh to¹ ®é ®iÓm P: (6-29)
Yp I + Yp II
Yp =
2
III.2. Giao héi kinh vÜ c¹nh s−ên (giao héi kÕt hîp)
βPC
Giao héi kinh vÜ kÕt hîp cã d¹ng nh− h×nh 6-9. P
γ ε
Trong ®ã: α , γ , ε - lµ çc gãc ®o.
βPB
A, B, C - lµ ®iÓm ®· biÕt to¹ ®é. A α
C
P - lµ ®iÓm cÇn t×m to¹ ®é. β
III.2.2. TÝnh to¸n
B
TÝnh gãc β : β = 180 0 − (α + γ )
TÝnh to¹ ®é ®iÓm P theo c«ng thøc I ung: H×nh 6-9
cot g β + X B cot g α − Y A + Y B
X
Xp = A
cot g α + cot g β
6-30)
Y cot g β + Y B cot g α + X A − X B
Yp = A
cot g α + cot g β
II.2.3. TÝnh kiÓm tra

TÝnh gãc ®Þnh h−íng α PB va α PC theo bµi to¸n tr¾c ®Þa nghÞch.
Δ Y PB Y − YP
tg α PB = = B
Δ X PB XB − XP
(6-31)
Δ Y PC Y − YP
tg α PC = = C
Δ X PC XC − XP
TÝnh gãc εtÝnh : ε tinh = α PB − α PC

TÝnh gãc Δε kiÓm tra:
Yªu cÇu:
Δ ε kiemta = ε tinh − ε do
Δ ε kt ≤ Δ ε cp P
III.3. VÝ dô mÉu γ1 γ2
VÝ dô 1:
I II
TÝnh to¹ ®é ®iÓm giao héi thuËn:
- §å h×nh ®o ng¾m: (theo h×nh 6-10). α1
A β2
- Sè liÖu ®· biÕt (to¹ ®é çc ®iÓm A, B, C) β1 α2
sè liÖu ®o (gãc α 1 , β 1 ,α 2 , β 2 vµ tr×nh tù tÝnh to¸n C
B
nªu trong b¶ng tÝnh to¹ ®é ®iÓm P.
H×nh 6-10
B¶ng tÝnh to¹ ®é ®iÓm P:
§iÓm khëi tÝnh Gãc α X Khëi tÝnh Cotgβ Y Khëi tÝnh
§iÓm khëi tÝnh Gãc β X Khëi tÝnh Cotgα Y Khëi tÝnh
§iÓm giao héi Gãc γ XP ( m) YP (m)
A α1.37051’ 920547,8 -0,18053 507523,4

B β1 . 100014’ 915474,6 +1,28687 506638,6
P γ1 . 41055’ 913847,0 1,10634 511079,8
B α2 . 57047’ 915474,6 +1,80034 506638,6
C β2 . 29003’ 905964,2 +0,63014 508676,8
P γ2 . 93010’ 913847,5 +2,43048 511080,0
Tung b×nh XP (TB) 913847,2 YTB 511079,9
Ng−êi tÝnh :
Ng−êi kiÓm tra:
VÝ dô 2: TÝnh to¹ ®é ®iÓm giao héi kÕt hîp.
- §å h×nh ®o ng¾m (theo h×nh 6-11).
βPC
- Sè liÖu khëi tÝnh. P
γ ε
Tªn ®iÓm CÊp X(m) Y(m) βPB
A α C
A Gi¶i tÝch 2 80204,0 394651,0 β
B Gi¶i tÝch 2 82336,2 399178,5 B
C Gi¶i tÝch 2 79260,6 403272,1 H×nh 6-11
B¶ng tÝnh to¹ ®é:

Tªn ®iÓm Gãc X(m) Cotg Y(m)
P γ. 44015’30” XP: 85997,0 +1,026230 YP: 398480,9
A α. 31018’45” XA: 80204,0 +1,643903 YA: 394651,0
B β. 104025’45” XB: 82336,2 - 0,257299 YB: 399178,5
Σ 180000’00 +1,386604
B¶ng tÝnh kiÓm tra:
ΔXpc -6736,4 ΔX PB -3660,8 ε tinh 24037’59”

ΔYpc +4791,2 ΔYPB +697,6
α PC 144034’41” α PB 192012’40”
ε do 24037’20”
Spc(m) 8862,48 Δε KT
''
+39”
Ng−êi tÝnh:
Ng−êi kiÓm tra:
III.4. Giao héi kinh vÜ phÝa sau (giao héi nghÞch)
Giao héi nghÞch cã d¹ng nh− h×nh 6-12: C
Trong ®ã: §Æt m¸y t¹i P lµ ®iÓm giao héi cÇn c
b1 b2
x¸c ®Þnh to¹ ®é, ng¾m vÒ çc ®iÓm ®· biÕt to¹ ®é lµ
P3
A, B, C, K ®o gãc : α , β , ε . γ δ B
A
II.4.2. TÝnh to¸n p1 α β p1
- Theo to¹ ®é çc ®iÓm A, B, C gi¶i bµi to¸n P ε
tr¾c ®Þa nghÞch ®Ó tÝnh chiÒu dµi vµ gãc ®Þnh h−íng

c¹nh AC, BC vµ tÝnh gãc C.
+ Tr−íc hÕt ta tÝnh: K
1 1 H×nh 6-12
(γ + δ ) = 180 0 − (α + β + C ) ( 6-31)
2 2
b1 Sinβ
+ TÝnh tg θ = ( 6-32)
b2 Sinα
+ Sau ®ã tÝnh :
γ −δ γ +δ
tg = cot g (45 0 + θ ). tg
2 2
1 ⎧ γ +δ ⎫
hay: (γ + δ ) = arctg ⎨cot g (45 0 + θ ). tg ⎬ (6-33)
2 ⎩ 2 ⎭
Gi¶i hÖ ph−¬ng tr×nh (6-31) vµ (6-33) ta t×m ®−îc gãc bæ trî γ vµ δ.

TÝnh chiÒu dµi vµ gãc ®Þnh h−íng çc c¹nh AP vµ BP.
TÝnh to¹ ®é ®iÓm P theo bµi to¸n tr¾c ®Þa thuËn.
TÝnh kiÓm tra:
TÝnh gãc ε nh− giao héi liªn hîp:
Δ ε KT = ε ti′nh − ε do
TÝnh Δε KT :
Δ ε KT ≤ ε CP
A C
Chó ý:
P
Gäi vßng trßn ®i qua 3 ®iÓm A, B, C lµ vßng trßn
“nguy hiÓm” th× cÇn ®Æt ®iÓm P çch xa vßng trßn
nguy hiÓm kho¶ng 1/5 b¸n kÝnh cña nã. Tèt nhÊt lµ
®iÓm P nªn bè trÝ ë trong tam gi¸c ABC hoÆc ë trong B
gãc kÑp gi÷a 2 c¹nh tam gi¸c ®ã, kh«ng nªn ®Æt ®iÓm
P ë trong ph¹m vi g¹ch chÐo nh− h×nh 6-13. K
H×nh 6-13
IV. Ph−¬ng ph¸p tam gi¸c nhá
IV.1. Kh¸i niÖm

Bè trÝ çc ®iÓm khèng chÕ ph©n bè ®Òu trong khu ®o, nèi çc ®iÓm ®ã thµnh
tõng h×nh tam gi¸c, çc tam gi¸c nµy l¹i liªn kÕt t¹o thµnh mét l−íi gäi lµ l−íi
tam gi¸c. L−íi khèng chÕ ®o vÏ bè trÝ theo ph−¬ng ph¸p tam gi¸c gäi lµ ph−¬ng
ph¸p tam gi¸c nhá. §Ó x¸c ®Þnh to¹ ®é çc ®iÓm cña l−íi, cÇn biÕt tr−íc tèi thiÓu
lµ gãc ®Þnh h−íng vµ chiÒu dµi cña mét c¹nh, to¹ ®é mét ®iÓm cña c¹nh ®ã vµ tÊt
c¶ çc gãc ®o trong l−íi. Nhê ®Þnh lý hµm sè sin trong tam gi¸c ta tÝnh ®−îc tÊt c¶
çc c¹nh cña l−íi, dùa vµo bµi to¸n tr¾c ®Þa thuËn ®Ó tÝnh to¹ ®é çc ®iÓm cña l−íi.
Ph−¬ng ph¸p tam gi¸c nhá th−êng ®−îc bè trÝ theo mét sè h×nh d¹ng
th−êng gÆp nh− h×nh vÏ sau:
a - Tø gi¸c tr¾c ®Þa b - Chuçi tam gi¸c ®¬n c - Tam gi¸c trung t©m
d - Kho¸ tam gi¸c h×nh tuyÕn e - H×nh qu¹t

H×nh 6-14.
* Chó thÝch : §iÓm vµ c¹nh ®· biÕt.
§iÓm cÇn tÝnh téa ®é.
IV.2. Néi dung c«ng t¸c x©y dùng l−íi
IV.2.1. C«ng t¸c chuÈn bÞ
- Thu thËp tµi liÖu cã liªn quan nh−: Çc b¶n ®å ®· cã, sè liÖu vµ s¬ ®å. Çc
®iÓm khèng chÕ cÊp cao ë trong hay gÇn khu ®o.
- Kh¶o s¸t khu ®o, x¸c ®Þnh ranh giíi ®o vÏ, t×m mèc tr¾c ®Þa theo tµi liÖu
thu thËp ®−îc, dù kiÕn bè trÝ l−íi h×nh d¹ng khèng chÕ.
IV.2.2. ThiÕt kÕ l−íi tam gi¸c nhá
- ThiÕt kÕ çc h×nh d¹ng l−íi trªn b¶n ®å ®Þa h×nh ®· cã. Çc chØ tiªu kü
thuËt khi thiÕt kÕ theo quy ph¹m quy ®Þnh. Cô thÓ gãc trong tam gi¸c kh«ng nhá
h¬n 200, kh«ng lín h¬n 1400, c¹nh tam gi¸c kh«ng ng¾n h¬n 150m, sè tam gi¸c
gi÷a hai c¹nh khëi tÝnh kh«ng nhiÒu h¬n 10 tam gi¸c. Sau ®ã lËp luËn chøng
kinh tÕ kü thuËt vµ tr×nh duyÖt.
IV.2.3. Chän ®iÓm, ch«n mèc, dùng tiªu
Sau khi luËn chøng kinh tÕ kü thuËt ®· ®−îc phª chuÈn tiÕn hµnh x¸c ®Þnh
vÞ trÝ tõng ®iÓm khèng chÕ ë b¶n thiÕt kÕ ra thùc ®Þa. Çc ®iÓm khèng chÕ ®Æt ë
n¬i cao, ®Êt cøng, quang ®·ng, tÇm nh×n th«ng suèt. Sau ®ã ch«n mèc vµ dùng
tiªu theo quy ®Þnh cña quy ph¹m.
IV.2.4. §o gãc, ®o c¹nh trong l−íi
- §èi víi l−íi bè trÝ dùa vµo ®iÓm khèng chÕ cÊp cao th× ®o gãc ngang.
- §èi víi l−íi ®éc lËp (kh«ng liªn hÖ víi ®iÓm khèng chÕ cÊp cao) th× ®o gãc
ngang, ®o c¹nh ®¸y, ®o gãc ph−¬ng vÞ tõ b»ng ®Þa bµn g¾n trªn m¸y kinh vÜ.
NÕu l−íi x¸c ®Þnh ®é cao b»ng thuû chuÈn l−îng gi¸c th× ®o gãc ®øng cïng
víi gãc ngang. Sè lÇn ®o gãc ngang, gãc ®øng çc quy ®Þnh kü thuËt ®o gãc theo
quy ph¹m quy ®Þnh.
IV.2.5. TÝnh to¸n b×nh sai
Sau khi kÕt thóc c«ng t¸c ®o ®¹c ph¶i tiÕn hµnh kiÓm tra sæ s¸ch thùc ®Þa, nÕu
®¹t yªu cÇu th× tÝnh trÞ trung b×nh kÕt qu¶ ®o, vÏ s¬ ®å l−íi vµ tiÕn hµnh b×nh sai.
IV.3. B×nh sai ®¬n gi¶n tam gi¸c nhá.
Trong c«ng t¸c b×nh sai ®−îc chia ra: B×nh sai chÆt chÏ vµ b×nh sai ®¬n gi¶n.
Trong b×nh sai chÆt chÏ viÖc gi¶i çc ph−¬ng tr×nh ®Ó t×m çc sè hiÖu chØnh
cã sù liªn quan rµng buéc víi nhau gi÷a çc ph−¬ng tr×nh ®ã.
Cßn b×nh sai ®¬n gi¶n ta cã thÓ chia çc ph−¬ng tr×nh thµnh çc nhãm,
trong qu¸ tr×nh b×nh sai gi¶i quyÕt tuÇn tù vµ t¸ch biÖt tõng nhãm, nhãm tiÕp
theo kh«ng lµm ph¸ vì sù c©n b»ng cña nhãm tr−íc.
§èi víi l−íi tam gi¸c nhá tiÕn hµnh b×nh sai ®¬n gi¶n.
IV.3.1. Çc d¹ng ph−¬ng tr×nh ®iÒu kiÖn trong l−íi
Gi¶ sö ta cã l−íi trung t©m nh− h×nh 6-15. Pj-1
Ký hiÖu: i [1,2,3...] lµ gi¸ trÞ gãc ®o. Aj
J Bj Pj
(i) [(1), (2), (3),...] sè hiÖu chØnh t−¬ng øng
− − − −
i (1, 2, 3,...) gi¸ trÞ gãc ®· b×nh sai.
P3
8 ϖj
C
ωi – Sai _ sè khÐp hay sè h¹ng tù do, III 9
O
ϖI 6 3 C
ta cã: i = i + (i). (6-34) 7
P2 5
N A Pn-1
Ta x¸c ®Þnh çc ph−¬ng tr×nh ®iÒu kiÖn sau:
II
ϖI I ϖ
ϖI 1
B
IV.3.1.1. Ph−¬ng tr×nh ®iÒu kiÖn h×nh 42
Q
P1
§iÒu kiÖn h×nh lµ ®iÒu kiÖn tæng çc gãc cña
H×nh 6-15
mçi tam gi¸c sau b×nh sai ph¶i b»ng 1800.
− − −
1+ 2 + 3 = 180 0
(6-35)
Thay (6-34) vµo (6-35) ta cã ph−¬ng tr×nh ®iÒu kiÖn h×nh.
(1) + (2) +(3) + ω1 = 0 (6-36)
Trong ®ã: ω1 = 1 + 2 + 3 - 1800
IV.3.1.2. Ph−¬ng tr×nh ®iÒu kiÖn vßng (mÆt b»ng)
§iÒu kiÖn vßng lµ tæng çc gãc ®· b×nh sai cã chung ®Ønh 0 ph¶i b»ng 3600.
− − _ _
3 + 6 + .... + c j + .... + c N = 360 0 (6-37)
Thay trÞ b×nh sai b»ng gãc ®o vµ sè hiÖu chØnh vµo (6-34), ta cã ph−¬ng
tr×nh ®iÒu kiÖn (pt®k) vßng.
(3) + (6) +...+ (CJ ) +...+ (CN) + ωV = 0 (6-38)
Trong ®ã: ωV = 3 + 6 + ... + CJ + ...+ CN - 3600
IV.3.3.1. Ph−¬ng tr×nh ®iÒu kiÖn cùc
§iÒu kiÖn cùc lµ xuÊt ph¸t tõ chiÒu dµi mét c¹nh nµo ®ã trong l−íi tam gi¸c
dïng çc gãc ®· b×nh sai ®Ó tÝnh chuyÒn sang c¹nh kh¸c, khi quay trë l¹i c¹nh
ban ®Çu th× trÞ sè tÝnh ®−îc ph¶i ®óng b»ng trÞ sè ®· cho.
VÝ dô: H×nh 6-13 xuÊt ph¸t tõ c¹nh OQ tÝnh ra c¹nh OP1, vµ tÝnh chuyÒn
theo h−íng mòi tªn l¹i vÒ OQ, ®iÓm O gäi lµ ®iÓm cùc, ph−¬ng tr×nh ban ®Çu lµ:
_ _ _ _
Sin 1 .Sin 4 L Sin A J ....Sin A N OQ
_ _ _ _
= = 1 (6-39)
OQ
Sin 2 . Sin 5 L Sin B J ....Sin B N
Thay trÞ b×nh sai b»ng trÞ ®o vµ sè hiÖu chØnh vµo (6-36) råi logarit ho¸ hai
vÕ ta cã:
lg sin{1 + (1)}+ lg sin{4 + (4)} + .... + lg sin{AN + ( AN )} −
(6-40)
lg sin{2 + (2)} + lg sin{5 + (5)} + .... + lg sin{BN + ( BN )} = 0
Hay viÕt gän (6 - 40):

∑ lg sin{ A + ( A)} − ∑ lg sin{B + ( B)} = 0 (6-41)
Sè gia logarit Sin gãc ®−îc tÝnh:
Δlgsini = lgsin{i + (i)}− lgsini : ⇒ lgsin{i + (i)}= lgsini + Δlgsini
Δ lg sin i
hoÆc: lg sin{i = (i )} = lg sin i + (i ) ′′
(i ) ′′
Δ lg sin i
Trong ®ã: δ i = chÝnh lµ sè gia logarit sin khi t¨ng gãc i lªn 1”.
(i )′′
Do ®ã ta cã: lg sin{i + (i )} = lg sin i + δ i (i )′′ (6-42)

Theo çch viÕt cña (6-42) th× (6 - 41) cã d¹ng:
∑δ A ( A) − ∑δ B ( B) + ω cùc = 0 (6-43)
Ph−¬ng tr×nh (6-43) lµ ph−¬ng tr×nh ®iÒu kiÖn cùc.
Trong ®ã: ωcùc = ∑ lg sin A − ∑ lg sin B (6-44)
IV.3.1.4. Ph−¬ng tr×nh ®iÒu kiÖn c¹nh ®¸y

§iÒu kiÖn c¹nh ®¸y lµ xuÊt ph¸t tõ
R
mét c¹nh ®· biÕt nµo ®ã trong l−íi tam T
4 5 AN BN
3 9
gi¸c, dïng çc c¹nh b×nh sai ®Ó tÝnh a II N
chuyÒn ®Õn c¹nh ®· biÕt chiÒu dµi kh¸c I CN b
1 6
vµ ph¶i ®óng b»ng trÞ sè ®· biÕt cña nã. 2 7 8
VÝ dô: Theo h×nh 6-16 xuÊt ph¸t M H×nh 6-16
Q
tõ c¹nh MT = a tÝnh chuyÒn sang c¹nh
QR = b ; ph−¬ng tr×nh ban ®Çu lµ:
_ _ _
a sin 1 . sin 4 ... sin A N
_ _ _
= 1 (6-45)
b. sin 2 . sin 5 ... sin B N
Chøng minh t−¬ng tù ®èi víi ®iÒu kiÖn cùc ë trªn, ta cã ph−¬ng tr×nh ®iÒu
kiÖn c¹nh ®¸y lµ:
∑ δ A ( A) − ∑ δ B ( B) + ω cd = 0 (6 - 46)
Trong ®ã: ωcd = lga + ∑lgsinA − lgb − ∑lgsinB

IV.3.1.5. Ph−¬ng tr×nh ®iÒu kiÖn gãc ®Þnh h−íng
§iÒu kiÖn gãc ®Þnh h−íng lµ xuÊt ph¸t tõ mét c¹nh ®· biÕt gãc ®Þnh h−íng
trong l−íi tam gi¸c, dïng çc gãc b×nh sai ®Ó tÝnh chuyÒn ®Õn c¹nh ®· biÕt gãc
®Þnh h−íng kh¸c vµ ph¶i dïng b»ng trÞ sè ®· biÕt cña nã.
Theo h×nh 6-16 c¹nh MT cã gãc ®Þnh h−íng ®· biÕt lµ α 0 , c¹nh QR cã gãc
®Þnh h−íng ®· biÕt lµ α M , nÕu chän ®−êng tÝnh chuyÒn theo ®−êng g¹ch ng¾n ta cã:
_ _ _
αN = α 0 − 3+ 6+ ... + (−1) .C N + 1800.N N
(6-47)
_
NÕu N ch½n th×_
C N mang dÊu (+) (+CN).
N lÎ th× C N mang dÊu (-) (-CN).
Thay trÞ b×nh sai b»ng trÞ ®o vµ sè hiÖu chØnh ta cã ph−¬ng tr×nh gãc ®Þnh
h−íng.
-(3) + (6) - (9) + (12) +.... + (-1)N. (CN) + ω α = 0 (6-48)
Trong ®ã:
ωα = α1N −αN = α0 − 3 + 6 − 9 +12+ ....+ (−1) N .CN +1800.N −αN (6-49)
IV.3.1.6. Ph−¬ng tr×nh ®iÒu kiÖn to¹ ®é (hoµnh ®é vµ tung ®é)
§iÒu kiÖn to¹ ®é lµ xuÊt ph¸t tõ mét ®iÓm to¹ ®é ®· biÕt vµ çc yÕu tè.
Sau b×nh sai cña l−íi tÝnh vÒ mét ®iÓm ®· biÕt to¹ ®é kh¸c vµ ph¶i b»ng to¹
®é ®· biÕt cña nã.
VÝ dô: Theo h×nh (6-14) çc ®iÓm M, T, Q, R ®· biÕt täa ®é, dùa vµo to¹ ®é
®iÓm T (XT,YT) tÝnh chuyÒn to¹ ®é qua çc ®Ønh råi vÒ ®iÓm Q.
Qua chøng minh, ph−¬ng tr×nh ®iÒu kiÖn to¹ ®é ë d¹ng viÕt rót gän nh− sau.
∑ (ΔX ) + ωX = 0
(6-50)
∑ (ΔY ) + ωY = 0
ωX = ∑ ΔX − (XC − X D )
Trong ®ã:
ωY = ∑ ΔY − (YC − YD )
IV.3.2. Gi¸ trÞ cho phÐp cña çc sè h¹ng tù ®o trong çc ph−¬ng tr×nh ®iÒu kiÖn
Çc sè h¹ng tù do thùc tÕ ϖTT cña çc ph−¬ng tr×nh ®iÒu kiÖn dïng ®Ó ®¸nh
gi¸ chÊt l−îng kÕt qu¶ ®o vµ mèi quan hÖ h×nh häc cña l−íi, do ®ã ph¶i tho¶ m·n
®iÒu kiÖn sau:
ωTT ≤ ωCP
Gi¸ trÞ ωCP ®−îc tÝnh nh− sau:
- §èi víi ph−¬ng tr×nh ®iÒu kiÖn h×nh vµ ph−¬ng tr×nh ®iÒu kiÖn mÆt b»ng:
ωC = ± 2,5m n
- §èi víi ph−¬ng tr×nh ®iÒu kiÖn gãc ®Þng h−íng:
ω CP = ± 2,5 2mα2 + n.m 2
- §èi víi ph−¬ng tr×nh ®iÒu kiÖn cùc:
ω CP = ± 2,5m [δ 2 ]
- §èi víi ph−¬ng tr×nh ®iÒu kiÖn c¹nh ®¸y:
ω CP = ± 2,5 2m 2 lg b + m 2 [δ 2 ]
Trong ®ã:
m - Sai sè trung ph−¬ng ®o gãc trong l−íi quy ®Þnh cho mçi cÊp.
N - Sè gãc tham gia vµo ph−¬ng tr×nh ®iÒu kiÖn.
m α - Sai sè trung ph−¬ng gãc ®Þnh h−íng c¹nh khëi tÝnh.
mlgb - Sai sè trung ph−¬ng logarit c¹nh khëi tÝnh.
δ - Sè gia logarit sin gãc khi t¨ng gãc lªn 1”.
IV.3.3. Kh¸i niÖm vÒ b×nh sai theo ph−¬ng ph¸p sè b×nh ph−¬ng nhá nhÊt
Gi¶ sö trong l−íi tr¾c ®Þa cã çc ph−¬ng tr×nh ®iÒu kiÖn sè hiÖu chØnh sau:
a, a1(1) + a2(2) +... + an(n) + ωa = 0
b, b1(1) + b2(2) +... + bn(n) + ωb = 0 (6-51)
----------------------------
r, r1(1) + r2(2) +... + rn(n) + ωr = 0
Trong ®ã: a, b,..., r lµ çc ph−¬ng tr×nh ®iÒu kiÖn.
ωa, ωb,..., ωr : lµ sè h¹ng tù do cña ph−¬ng tr×nh ®iÒu kiÖn.
(i) = [(1), (2),...,(n)] lµ n sè hiÖu chØnh hay gäi lµ Èn sè ph−¬ng
tr×nh (6-51) . ViÕt rót gän l¹i nh− sau:
[a(i)] + ωa = 0
[b(i)] + ωb = 0 (6-52)
-----------
[r(i)] + ωr = 0
HÖ (6-52) cã r ph−¬ng tr×nh nh−ng cã n Èn sè nªn lµ hÖ ph−¬ng tr×nh v«
®Þnh cã v« sè nghiÖm tho¶ m·n ph−¬ng tr×nh nµy. Do ®ã muèn cã mét cÆp
nghiÖm duy nhÊt ®¸ng tin cËy ph¶i cã ®iÒu kiÖn phô. Tæng b×nh ph−¬ng çc
nghiÖm sè ph¶i lµ mét sè nhá nhÊt trong çc Èn sè t×m ®−îc, nghÜa lµ:
F = [ (i2) ] = min (6-53)
§ã chÝnh lµ nguyªn t¾c sè b×nh ph−¬ng nhá nhÊt.
ViÖc gi¶i hÖ (6-52) theo ®iÒu kiÖn cña (6-53) lµ gi¶i bµi to¸n theo ®iÒu kiÖn
cùc trÞ.
Bµi to¸n ®−îc gi¶i th«ng qua sö dông hÖ sè Lagr¨ng K (hµm Lagr¨ng) trong
tr¾c ®Þa gäi lµ hÖ sè liªn hÖ nh− sau:
Nh©n çc ph−¬ng tr×nh a, b, ..., r cña (6-52) víi çc hÖ sè sau:
- 2ka, -2kb, ..., -2kr råi céng víi ph−¬ng tr×nh (6-53) ta ®−îc:
F = [(i2)] – 2ka {[a(i) + ωa } -
- 2kb {[b(i) + ωb } - (6-54)
------------
- 2kr {[r(i) + ωr }
§Ó gi¶i hµm Lagr¨ng (6-54) theo ®iÒu kiÖn cùc trÞ, ta lÊy ®¹o hµm riªng
bËc nhÊt cña hµm theo tõng biÕn sè (i ) vµ cho ®¹o hµm nµy b»ng kh«ng.
∂F
= 2(1) − 2a1 k a − 2b1 k b − .... − 2r1 k r = 0
∂ (1)
∂F
= 2(2) − 2a 2 k a − 2b2 k b − .... − 2r1 k r = 0
∂ ( 2) (6-55)
−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−
∂F
= 2(n) − 2a n k a − 2bn k b − .... − 2rn k r = 0
∂ ( n)
Tõ hÖ (6-55) ta t×m ®−îc:
(1) = a1ka + b1kb +...+ r1kr
(2) = a2ka + b2kb +...+ r2kr (6-56)
---------------------
(n) = anka + bnkb +...+ rnkr
HÖ (6-56) gäi lµ hÖ ph−¬ng tr×nh sè hiÖu chØnh.
Thay (6-56) vµo (6-51) ta cã hÖ ph−¬ng tr×nh sau:
[aa]ka + [ab]kb +... + [ar]kr + ωa = 0
[ab]kb + [bb]kb +... + [br]kr + ωb = 0 (6-57)
----------------------------
[ar]ka + [br]kb +... + [rr]kr + ωr = 0
HÖ ph−¬ng tr×nh (6-57) lµ hÖ ph−¬ng tr×nh ph¸p d¹ng sè liªn hÖ (hÖ ph−¬ng
tr×nh chuÈn), hÖ nµy cã sè l−îng ph−¬ng tr×nh b»ng sè Èn sè.
Çc hÖ sè [aa], [bb],...,[rr] lµ çc hÖ sè b×nh ph−¬ng n»m trªn ®−êng chÐo
chÝnh (®−êng chÐo ®i qua çc hÖ sè b×nh ph−¬ng).
Çc hÖ sè kh«ng b×nh ph−¬ng cßn l¹i th× çc hÖ sè b»ng nhau ®èi xøng qua
®−êng chÐo chÝnh.
Gi¶i hÖ (6-57) ta t×m ®−îc ka, kb, kr, sau ®ã gi¶i hÖ (6-56) t×m ®−îc çc sè
hiÖu chØnh (1), (2), ..., (n).
VÝ dô : Trong mét tam gi¸c ta cã: 1 + (1) + 2 + (2) + 3 + (3) - 1800 = 0
(1) + (2) + (3) +1 + 2 + 3 - 1800 = 0
(1) + (2) +(3) + ϖ = 0
Çc hÖ sè ®Òu b»ng 1: a1 = a2 = a3 =1 nªn [aa] = 3
Ph−¬ng tr×nh ph¸p d¹ng sè liªn hÖ lµ: [aa]ka + ω = 0
−ω
3ka + ω = 0 ⇒ ka =
3
Sè hiÖu chØnh çc gãc ®o lµ:
−ω
Pj-1
(1) = (2) = (3) = Aj
3
J Bj Pj
IV.3.4. B×nh sai gÇn ®óng l−íi tam gi¸c trung t©m P3 ωj
8
Gi¶ sö ta cã l−íi tam gi¸c trung t©m nh− C
O
h×nh 6-17. III 9
ωII 6 3 C
Trong ®ã: Cj (3, 6, 9...) lµ gãc ë ®Ønh O. N
7 A Pn-1
J (I, II,..., N) sè hiÖu tam gi¸c. P2 5 II ω
ωII I
Gãc A (1, 4, 7,..., 3N-2).
ω1 B
Gãc B (2, 5, 8,..., 3N-1). 42 1
Q
P1
H×nh 6-17
§Ó b×nh sai ta ®−a çc ph−¬ng tr×nh ®iÒu kiÖn cã hÖ sè ±1 vµo nhãm 1,
ph−¬ng tr×nh ®iÒu kiÖn cùc vµo nhãm 2.
VËy ta cã:
Ph−¬ng tr×nh ®iÒu kiÖn nhãm 1: Gåm çc ph−¬ng tr×nh ®iÒu kiÖn h×nh vµ
ph−¬ng tr×nh ®iÒu kiÖn gãc mÆt b»ng.
a, (1) + (2) + (3) + ω I = 0
b, (4) + (5) + (6) + ω II = 0
c, (7) + (8) + (9) + ω III = 0 (6-58)
-- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
g, (AN) + (BN) + (CN) + ω N = 0
r, (3) + (6) + (9) +... + (CN) + ω mb = 0
- Ph−¬ng tr×nh ®iÒu kiÖn nhãm 2: Cùc lµ ph−¬ng tr×nh ®iÒu kiÖn
∑δ A ( A) − ∑δ B ( B) + ω cuc = 0 (6-59)
Trong ®ã çc ω j ®−îc tÝnh theo c«ng thøc ë môc 1 ë trªn.
- TÝnh sè hiÖu chØnh lÇn thø nhÊt (ij).
Ph−¬ng tr×nh ph¸p d¹ng sè liªn hÖ nhãm 1:
[aa]kI + [ab]k II +[ac]kIII + .... + [ag]kN + [ar]kr + ωI = 0
[ab]kI + [bb]kII + [bc]kIII + .... + [bg]kN + [br]kr + ωII = 0
[ac]kI + [bc]kII + [cc]kIII + .... + [cg]kN + [cr]kr + ωIII = 0
−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−− (6-60)
[ag]kI + [bg]kII + [cg]kIII + .... + [ gg]kN + [ gr]kr + ωN = 0
[ar]kI + [br]kII + [br]kIII + .... + [rg]kN + [rr]kr + ωr = 0
Çc hÖ sè cña ph−¬ng tr×nh ph¸p d¹ng tÝnh ®−îc nh− sau:
[aa] = 3 [ab] = 0 [ac] = 0 [ag] = 0 [ar] = 1
[bb] = 3 [bc] = 0 [bg] = 0 [br] = 1
[cc] = 3 [cg] = 0 [cr] = 1
[gg] = 3 [gr] = 1
[rr] = N
Thay hÖ sè t×m ®−îc vµo (6-60):
3k I + kr + ωI = 0
3k II + kr + ω II = 0
3k III + kr + ω III = 0 (6-61)
−−−−−−−−−−−−−−−−−−
3k N + kr + ωN = 0
kI + kII + kIII + .....+ kN + Nkr + ωr = 0
Nh©n ph−¬ng tr×nh cuèi cña hÖ (6-61) lªn 3 lÇn råi trõ ®i çc ph−¬ng tr×nh
cßn l¹i ë trªn ta ®−îc.
′ 1 N
§Æt: ω r = ω r − ∑ω j
3 j =1
(6-63) cã d¹ng
2 Nk r + 3ω r' = 0. (6-63)
V× ph−¬ng tr×nh thø r lµ ph−¬ng tr×nh ®iÒu kiÖn mÆt b»ng nªn kr = kmb ,
ω r = ω mb do ®ã tõ (6-63) ta cã:
− 3ω mb
'
k mb = (6-64)
2N
Thay (6-61) vµo (6-58) ta ®−îc:
−ω j ω mb
'
kj = + (6-65)
3 2N
J (I, II, ...., N) - sè hiÖu tam gi¸c.
Theo (6-56) th× ph−¬ng tr×nh sè hiÖu chØnh ë ®©y cã d¹ng tæng qu¸t lµ:
(i)’ = aikI + bikII +cikIII +...+ gikN + rikmb (6-66)
Thay (6-65) vµo (6-66) ta cã sè hiÖu chØnh cña tam gi¸c I lµ:
(1) = kI + 0 + 0 + 0 +...+ 0 = kI = (Ai )
(2) = kI + 0 + 0 + 0 +...+ 0 = kI = (Bi )
(3) = kI + 0 + 0 + 0 +...+ kr = kI + kmb = (Ci )
Theo ký hiÖu th× sè hiÖu chØnh (1) vµ (2) lµ sè hiÖu chØnh cho çc gãc Ai vµ
Bi, cßn sè hiÖu chØnh (3) lµ sè hiÖu chØnh cho çc gãc Ci , mét çch tæng qu¸t cã:
ωj ω mb
′
( AJ )′ = ( B j )' = k j = − +
2N 3
(6-67)
ωj ′
ω mb 3ω ' mb ωj ′
ω mb
(C j )′ = k j + k mb = − + − = − −
3 2N 2N 3 N
C«ng thøc (6-67) cho thÊy mçi sè hiÖu chØnh trong mét tam gi¸c cã 2 thµnh
phÇn:
Thµnh phÇn thø nhÊt trong mçi tam gi¸c ®−îc tÝnh theo c«ng thøc:
ω
(i j ) ′I = − i (6-68)
3
Thµnh phÇn thø hai ®−îc tÝnh theo c«ng thøc:
ω mb
′
(C j ) ′II = −
N
(6-69)
1 ′
ω mb
( A j ) ′II = ( B j )' II = (C j ) ′II =
2 2N
- TÝnh sè hiÖu chØnh lÇn thø hai (iJ)”.
Sè hiÖu chØnh lÇn thø hai cña ph−¬ng tr×nh ®iÒu kiÖn cùc nhãm hai cã
d¹ng:
∑ δ A ( A)′′ − ∑ δ B ( B)′′ + ω cuc
′ =0 (6-70)
Trong ®ã ω cu′ c lµ sè h¹ng tù do tÝnh tõ gãc ®· hiÖu chØnh lÇn 1.
,
§Ó sè hiÖu chØnh lÇn thø hai kh«ng lµm ph¸ vì sù c©n b»ng çc ®iÒu kiÖn ®·
®−îc hiÖu chØnh lÇn 1 th× ta ph¶i ®Æt ®iÒu kiÖn:
(AJ)” = -(BJ)” (6-71)
Do vËy ph−¬ng tr×nh (6-70) cã d¹ng:
∑ (δ A + δ B ) A′′ + ω cu
′ ,c = 0 (6-72)
Ph−¬ng tr×nh ph¸p d¹ng cña ®iÒu kiÖn cùc cã d¹ng lµ:
∑ (δ A
′,
+ δ B ) 2 k cu , c + ω cu c
=0 (6-73)
ω cu′ c
= −
,
k cu ,c (6-74)
∑(δ A + δ B ) 2
Sè hiÖu chØnh lÇn thø hai lµ:

( AJ )′′ = − (BJ )′′ = kcu,c (δ Aj + δ Bj ) 6-75)
Tæng sè hiÖu chØnh lÇn thø nhÊt vµ lÇn thø hai lµ sè hiÖu chØnh cña gãc ®ã.
Th«ng th−êng viÖc tÝnh to¸n b×nh sai ®−îc ghi vµo çc b¶ng cña mçi gãc
nh− trong gi¸o tr×nh tr¾c ®Þa.
Sau b×nh sai ta tiÕn hµnh gi¶i tam gi¸c ®Ó t×m chiÒu dµi çc c¹nh cña l−íi,
tÝnh chuyÒn gãc ®Þnh h−íng cho çc c¹nh, sau ®ã tÝnh to¹ ®é çc ®Ønh.
IV.3.5. B×nh sai gÇn ®óng tø gi¸c tr¾c ®Þa
Gi¶ sö ta cã tø gi¸c tr¾c ®Þa nh− h×nh P2
vÏ 6-18. Trong ®ã ®iÓm R vµ Q ®· biÕt to¹
6 7
®é. Ta ký hiÖu:
Çc gãc ®o: i (1,2,3... 8). 5 8
R Q
A (1, 3, 5, 7 ). 4 1
B (2, 4, 6, 8).
32
ωi - sè h¹ng tù do ph−¬ng
tr×nh ®iÒu kiÖn. P1
- Ph−¬ng tr×nh ®iÒu kiÖn nhãm 1: H×nh 6-18
Gåm cã ph−¬ng tr×nh ®iÒu kiÖn h×nh tø gi¸c (a) vµ ph−¬ng tr×nh ®iÒu kiÖn tæng
sè cña tõng ®«i gãc cña hai tam gi¸c ®èi xøng nhau qua RQ lµ (b) vµ (c).
a, (1) + (2) + (3) + (4) + (5) + (6) + (7) + (8) + ω1 = 0
b, (1) + (2) - (5) - (6) + ω2 = 0 (6-76)
c, (3) + (4) - (7) - (8) + ω3 = 0
ω1 = 1 + 2 + 3 + 4 + 5 + 6 + 7 + 8 − 3600 = 0
Trong ®ã: ω 2 = (1 + 2) − (5 + 6)
ω 3 = (3 + 4) − (7 + 8)
- Ph−¬ng tr×nh ®iÒu kiÖn nhãm2: Gåm ph−¬ng tr×nh ®iÒu kiÖn cùc:
NÕu lÊy O lµm cùc th× ph−¬ng tr×nh ®iÒu kiÖn cùc cã d¹ng:
∑δ A ( A) − ∑δ B ( B) + ω cu , c = 0 (6-77)
Trong ®ã: ω cu , c
= ∑ 1 − ∑ 2 = ∑ lg sin A − ∑ lg sin B
- TÝnh sè hiÖu chØnh lÇn thø nhÊt cho çc gãc ®o.
Tõ 3 ph−¬ng tr×nh ®iÒu kiÖn hÖ (6-76) ta lËp ®−îc 3 ph−¬ng tr×nh ph¸p d¹ng
sè liªn hÖ lµ:
[aa ]k I + [ab]k II + [ac]k III + ω1 = 0
[ab]k I + [bb]k II + [bc]k III + ω 2 = 0 (6-78)
[ac]k I + [bc]k II + [cc]k III + ω 3 = 0
Çc hÖ sè cña ph−¬ng tr×nh ph¸p d¹ng lµ:

[aa] = 8 ; [ab] = 0; [ac] = 0
[bb] = 4 ; [bc] = 0; [cc] = 4
Thay çc hÖ sè vµo (6-78) ta cã.
8k I + ω 1 = 0
4k II + ω 2 = 0 (6-79)
4k III + ω 3 = 0
ω1
Tõ (6-79) ta cã: kI = −
8
ω2
k II = − (6-80)
4
ω3
k III = −
4
Sè hiÖu chØnh lÇn 1 ®−îc tÝnh theo c«ng thøc:

(i)/ = aikI + bikII + cikIII (6-81)
Thay (6-80) vµo (6-81) ta ®−îc:
ω1 ω2
(1) ′ = ( 2 ) ′ = k I + k II = − −
8 4
ω1 ω3
( 3 ) ′ = ( 4 ) ′ = k I + k III = − −
8 4 (6-82)
ω1 ω2
( 5 ) ′ = ( 6 ) ′ = k I − k II = − +
8 4
ω1 ω3
( 7 ) ′ = ( 8 ) ′ = k I − k III = − +
8 4
Sè hiÖu chØnh trong hÖ (6-82) gåm 2 thµnh phÇn.

ω1
Thµnh phÇn thø nhÊt ®Òu gièng nhau: (i ) ′I = − (6-83)
8
Thµnh phÇn thø hai ®−îc tÝnh theo c«ng thøc:
ω2
(1)′II = (2)′II = − (5)′II = − (6)′II = −
4
(6-84)
ω3
(3)′II = (4)′II = − (7)′II = − (8)′II = −
4
- TÝnh sè hiÖu chØnh lÇn thø hai cho çc gãc ®o.
Sè hiÖu chØnh lÇn thø hai cña ph−¬ng tr×nh ®iÒu kiÖn cùc nhãm hai cã d¹ng:
∑δ A ( A) ′′ − ∑δ B ( B) ′′ + ω cu
′,
c
= 0 (6-85)
Trong ®ã: ω cu , c
= ∑ 1 −∑ 2 = ∑ lg sin A′ − ∑ lg sin B′
§Ó sè hiÖu chØnh lÇn hai kh«ng lµm ph¸ vì sù c©n b»ng çc ®iÒu kiÖn ®· ®−îc
hiÖu chØnh lÇn mét ta ®Æt ®iÒu kiÖn: (Ai)” = - (Bi)”. Ph−¬ng tr×nh (6-85) cã d¹ng:
∑ (δ A + δ B ) ′′( A) ′′ + ω ' cu ,c = 0 (6-86)
Ph−¬ng tr×nh ph¸p d¹ng sè liªn hÖ lµ:

∑ (δ A
′,
+ δ B ) 2 k cu , c + ω cu c
= 0 (6-87)
′,
− ω cu
Do ®ã: k cu ,c = c
(6-88)
∑ (δ A +δ B )2
Sè hiÖu chØnh lÇn thø hai lµ: ( Ai )′′ = − ( Bi )′′ = (δ Ai + δ Bi )k cu ,c

§−a sè hiÖu chØnh lÇn thø nhÊt vµ lÇn thø hai vµo gãc ®o ®−îc gãc ®· b×nh sai.
Gi¶i tam gi¸c RP1Q t×m ®−îc c¹nh RP1 vµ P1Q.
Gi¶i tam gi¸c P1RP2 t×m ®−îc c¹nh RP2 vµ P1P2.
Gi¶i tam gi¸c P1QP2 t×m ®−îc c¹nhP2Q vµ P1P2.
TÝnh chuyÒn gãc ®Þnh h−íng cho çc c¹nh råi t×m to¹ ®é çc ®iÓm cÇn t×m.
IV.3.6. VÝ dô b×nh sai gÇn ®óng l−íi tø gi¸c tr¾c ®Þa
Lµm bµi mÉu trong gi¸o tr×nh tr¾c ®Þa.
Ch−¬ng 7
l−íi khèng chÕ ®é cao
I. Kh¸i niÖm
I.1. Kh¸i niÖm vÒ l−íi khèng chÕ ®é cao

L−íi khèng chÕ ®é cao lµ mét hÖ thèng çc ®iÓm ®−îc ®¸nh dÊu b»ng çc
dÊu mèc ®Æc biÖt v÷ng ch¾c trªn mÆt ®Êt, tiÕn hµnh ®o ®¹c vµ tÝnh ra ®é cao cña
çc ®iÓm ®ã so víi mÆt thuû chuÈn gèc.
HÖ thèng ®é cao cña n−íc ta lÊy mùc n−íc biÓn trung b×nh t¹i Hßn DÊu- §å
S¬n - H¶i Phßng lµm mÆt thuû chuÈn gèc.
Nguyªn t¾c thµnh lËp: Tõ toµn diÖn ®Õn côc bé, tõ ®é chÝnh x¸c cao ®Õn ®é
chÝnh x¸c thÊp.
I.2. Ph©n lo¹i l−íi khèng chÕ ®é cao
* L−íi khèng chÕ ®é cao gåm: L−íi ®é cao nhµ n−íc, l−íi ®é cao ®o ®¹c.
- L−íi ®é cao nhµ n−íc: Cã 4 h¹ng lµ h¹ng I, II, III, IV. §é chÝnh x¸c gi¶m
dÇn tõ h¹ng I ®Õn h¹ng IV.
- L−íi khèng chÕ ®é cao ®o ®¹c gåm: L−íi ®é cao kü thuËt, l−íi ®é cao ®o
vÏ, l−íi ®é cao tr¹m ®o.
- L−íi ®é cao kü thuËt: Lµ l−íi lµm c¬ së vÒ ®é cao cho l−íi ®é cao ®o vÏ.
C¬ së ®Ó ph¸t triÓn l−íi ®é cao kü thuËt lµ çc ®iÓm ®é cao h¹ngI, II, III, IV cña
nhµ n−íc. L−íi ®é cao kü thuËt cã thÓ bè trÝ d¹ng ®−êng ®¬n, hÖ thèng cã mét
hoÆc nhiÒu ®iÓm nót, kh«ng cho phÐp bè trÝ vµ khÐp vÒ cïng mét ®iÓm. ChiÒu
dµi ®−êng kü thuËt theo quy ®Þnh cña quy ph¹m.
- L−íi ®é cao ®o vÏ: Lµ cÊp cuèi cïng ®Ó chuyÒn ®é cao cho ®iÓm mia. C¬ së
®Ó ph¸t triÓn l−íi ®é cao ®o vÏ lµ çc mèc ®é cao Nhµ n−íc, mèc ®é cao kü thuËt,
çc chØ tiªu kü thuËt lËp l−íi khèng chÕ ®é cao ®o vÏ theo quy ®Þnh cña quy ph¹m.
- L−íi ®é cao tr¹m ®o: Lµ cÊp t¨ng dµy thªm mËt ®é ®iÓm phôc vô cho ®o
chi tiÕt ®Þa h×nh, c¬ së ®Ó ph¸t triÓn l−íi ®é cao tr¹m ®o lµ çc ®iÓm ®é cao cã ®é
chÝnh x¸c tõ l−íi ®é cao ®o vÏ trë lªn.
I.3. Çc ph−¬ng ph¸p ®o ng¾m
L−íi ®é cao nhµ n−íc ®o b»ng ph−¬ng ph¸p ®o cao h×nh häc.
L−íi ®é cao ®o ®¹c th−êng sö dông hai ph−¬ng ph¸p.
+ Thuû chuÈn kü thuËt h×nh häc ®èi víi vïng ®ång b»ng.
+ Thuû chuÈn l−îng gi¸c ®èi víi vïng nói.
Dông cô ®o, ®é chÝnh x¸c ®o ®¹c cña tõng cÊp khèng chÕ theo quy ®Þnh quy
ph¹m.
VÝ dô sai sè khÐp ®−êng thuû chuÈn kü thuËt kh«ng v−ît qua ®¹i l−îng theo
c«ng thøc:
fhcp = ± 50mm L ( 6-71 )
Trong ®ã L - chiÒu dµi tÝnh b»ng km.
hoÆc: fhcp = ± 10mm n ( 6-72)
Trong ®ã n - sè tr¹m cña ®−êng ®o.
§èi víi thuû chuÈn l−îng gi¸c chªnh lÖch ®o ®i vµ ®o vÒ cña mét c¹nh
kh«ng v−ît qu¸ ®¹i l−îng theo c«ng thøc:
Δhcp = ±100mm L (L tÝnh b»ng km) (6-73)
Sai sè khÐp ®é cao cña ®−êng ®o kh«ng v−ît qu¸ ®¹i l−îng theo c«ng thøc:
fhcp = ± 75mm ∑ S ( 6-74)
Trong ®ã ∑ S chiÒu dµi ®−êng ®o tÝnh b»ng km.
II. B×nh sai gÇn ®óng ®−êng chuyÒn ®é cao
II.1. §−êng chuyÒn ®é cao phï hîp

II.1.1. S¬ ®å, sè liÖu.
Gi¶ sö cã tuyÕn ®é cao phï hîp nh− h×nh 7-1:
h1 M2
P1 P3
h1 h1 h1 L1 Hc
L1 L1 L1
M
H P2
H×nh 7-1
Trong ®ã:
Pi (i = 1, 2, 3) - §iÓm cÇn x¸c ®Þnh ®é cao.
hi (i = 1, 2, 3, 4) - HiÖu sè ®é cao ®o ®−îc.
Li (i = 1, 2, 3, 4) - Kho¶ng çch gi÷a çc mèc ®o ®−îc.
§é cao gèc ®· biÕt: M1 (H®Çu) ; M2 (Hcuèi)
II.1.2. Tr×nh tù b×nh sai
- TÝnh sai sè khÐp hiÖu sè ®é cao.
- TÝnh hiÖu sè ®é cao theo lý thuyÕt lµ ∑ hlt theo c«ng thøc:
∑ hlt = Hc − Hd = H M 2 − H M1 (7-5)
- TÝnh tæng sè hiÖu sè ®é cao ®o ®−îc tõ mèc M1 vÒ mèc M2:
∑ hdo = h1 + h2 + h3 + h4 (7-6)
- Trong thùc tÕ ®o ®¹c cã sai nªn ∑ hlt ≠ ∑ hdo . Sù kh¸c nhau nµy t¹o nªn ®é
chªnh lÖch gäi lµ sai sè khÐp ®é cao, ký hiÖu lµ fh®o.
fh®o ®−îc tÝnh: fhdo = ∑ hdo − ∑ hlt = ∑ hdo − ( H c − H d ) (7-7)
- NÕu fhdo ≤ fhcp th× míi ®−îc b×nh sai.

- VÝ dô: §èi víi l−íi thuû chuÈn kü thuËt, quy ®Þnh:
fhcp = ±50mm L
Trong ®ã: L - ChiÒu dµi ®−êng ®o tÝnh b»ng km.
TÝnh hiÖu sè ®é cao ®· hiÖu chØnh.
TÝnh sè hiÖu chØnh cho hiÖu sè ®é cao gi÷a çc mèc theo c«ng thøc:
fhdo
Vhi = − Li (7-8)
∑L
Trong ®ã: ∑ L − Tæng chiÒu dµi ®−êng ®o.

Li - ChiÒu dµi thø i gi÷a hai mèc.
- KiÓm tra:
n
∑Vh
1
i + fhdo = 0 (7-9)
- TÝnh hiÖu sè ®é cao ®· hiÖu chØnh:

hi = hi®o + Vhi (7-10)
TÝnh ®é cao çc ®iÓm:
- Dùa vµo hiÖu sè ®é cao çc ®iÓm ®· hiÖu chØnh tÝnh chuyÒn ®é cao çc
mèc theo c«ng thøc:
Hi+1 = Hi + hi,i+1 ( 7-11)
- Chó ý: Khi chuyÒn vÒ ®é cao Hc th× ®é cao tÝnh ®−îc nµy ph¶i b»ng ®é
cao ®· biÕt tr−íc cña nã.
II.1.3. Bµi tËp mÉu
Gi¶ sö ta cã sè liÖu ®−êng ®o cao kü thuËt phï hîp nh− h×nh 7 -2. H·y b×nh
sai vµ tÝnh ®é cao çc ®iÓm ?
+9,483m +7,514m -2,876m P3 +3,771m

M1 M2
2,8km 2,7km 1,6km 4,7Km
HM1 = 251,768m P1 P2 HM2 = 269,696m
H×nh 7-2
B¶ng b×nh sai vµ tÝnh ®é cao:
Tªn Kho¶ng çch Chªnh cao Sè hiÖu Chªnh cao ®· §é cao
mèc gi÷a çc mèc ®o ®−îc h®o chØnh hiÖu chØnh mÆt mèc
®é cao Li(km) (m) Vhi ( m) h (m) H (m)
M1 251,768
2,8 +9,483 +0,008 9,491
P1 261,259
2,7 7,514 +0,008 7,522
P2 268,781
1,6 -2,876 +0,005 -2,871
P3 265,910
4,7 +3,771 +0,015 +3,771
M2 269,696
∑ 11,8 +17,842 +0,036 +17,928
∑ hlt = Hc − Hd = 269,696 − 251,768 = 17,928

∑ hdo = 17,892.
fhdo = − 0,036
fhcp = ± 50mm L = ± 50 11,8 = ± 0,172m
II.2. §−êng chuyÒn ®é cao khÐp kÝn

P1 h2
II.2.1. S¬ ®å, sè liÖu L2 P2
h1
L1
Gi¶ sö cã tuyÕn ®é cao khÐp kÝn nh− h×nh 7-3.
M9
Trong ®ã: Pi ( i=1, 2, 3, 4) - §iÓm cÇn x¸c ®Þnh ®é cao. L3 h3
hi (i = 1, 2, 3, 4, 5) - HiÖu sè ®é cao ®o ®−îc. h5 L5
Li (i = 1, 2, 3, 4, 5) - Kho¶ng çch gi÷a çc mèc L4 P3
P4 h4
®o ®−îc.
M9 - §é cao ®iÓm gèc ®· biÕt. H×nh 7-3
- TÝnh sai sè khÐp hiÖu sè ®é cao: Ta xem tuyÕn ®é cao khÐp kÝn lµ tr−êng
hîp ®Æc biÖt cña tuyÕn ®é cao phï hîp tøc lµ ®é cao ®iÓm ®Çu vµ ®é cao ®iÓm
cuèi b»ng nhau, nªn:
∑ hlt = H c − H d = 0
Do ®ã: fhdo = ∑ hdo (7-13)
- TÝnh hiÖu sè ®é cao ®· hiÖu chØnh: Nh− ®−êng ®o cao phï hîp.
- TÝnh ®é cao çc ®iÓm: Nh− ®−êng ®o cao phï hîp.
II.2.3. VÝ dô mÉu
Gi¶ sö cã tuyÕn ®é cao kü thuËt khÐp kÝn nh− s¬ ®å, sè liÖu h×nh 7-4.
H·y b×nh sai vµ tÝnh ®é cao çc ®iÓm ?
P1
-1.039m
-1.673m
1.5Km 2.1Km
P2
M9
HM9 = 15,682m
1.7Km
+0.297m 2.4Km
+2.357m
P3
H×nh 7-4
§é cao
Kho¶ng çch Chªnh cao Sè hiÖu Chªnh cao hiÖu
mÆt mèc
Tªn mèc çc mèc ®o ®−îc ChØnh chØnh
H (m)
Li (km) h®o (m) Vh(m) h (m)
M9 15,682
1,5 -1,673 +0,011 -1,662
P1 14,020
2,1 -1,039 +0,016 -1,023
P2 12,997
2,4 +2,357 +0,018 +2,357
P3 15,372
1,7 +0,297 +0,013 +0,310
M9 15,682
∑ 7,7 -0,058 +0,058 0
4
fhdo = ∑ hdo = −58mm; fhcp = ±50mm 7,7 = ±0,139m.
1
II.3. L−íi ®−êng chuyÒn ®é cao mét ®iÓm nót

C
II.3.1. S¬ ®å, sè liÖu A (3)
(1) L3(n3)
Gi¶ sö cã l−íi ®é cao mét ®iÓm nót L1(n1)
h33
h31
nh− h×nh 7-5.
Trong ®ã: Q- ®iÓm nót ch−a biÕt ®é cao. Q
A, B, C, D - ®iÓm gèc ®· biÕt ®é L4(n4)
L2(n2)
cao t−¬ng øng lµ: h32 h34
(4)
(2)
Hi gèc = (HA, HB, HC, HD) B
D
H×nh 7-5
[h]i (i = 1, 2, 3, 4)
Tæng sè hiÖu sè ®é cao tõ ®iÓm ®· biÕt ®Õn ®iÓm nót.
hoÆc ni ( i = 1,2,3,4) Sè tr¹m m¸y theo mçi tr¹m ®o tõ ®iÓm ®· biÕt ®Õn ®iÓm nót.
- TÝnh ®é cao ®iÓm nót Q theo çc ®−êng ®o.
Hi = Hi gèc + [h]i (7-13)
TÝnh kiÓm tra chÊt l−îng hiÖu qu¶ ®o theo çc ®−êng ®o.
Chän hai ®−êng ®o cã chiÒu dµi ng¾n nhÊt hay hai ®−êng ®o cã sè tr¹m
m¸y Ýt nhÊt ®Ó tÝnh sai sè khÐp hiÖu sè ®é cao heo hai ®−êng ®o ®· chän.
fhi + k = Hk - Hi (7-14)
(i, k = 1, 2, 3, 4 , i ≠ k )
ThÝ dô chän ®−êng (1) vµ (2) th× ta cã:
fh1 + 2 = H2 - H1
Trong ®ã H1 ®é cao ®iÓm nót Q tÝnh theo ®−êng (1) tõ A vÒ Q.
H2 ®é cao ®iÓm nót Q tÝnh theo ®−êng (2) tõ B vÒ Q.
LÇn l−ît tÝnh víi çc ®−êng ®o kh¸c theo c«ng thøc ( 7-14) vµ ®Æt ®iÒu kiÖn:
⎢fhi + k⎢ ≤ ⎢fh(i + k) CP⎢ (7-15)
fhCP lµ gi¸ trÞ cho phÐp cña quy ph¹m, ®èi víi tuyÕn ®o cao kü thuËt th×:
fh (i + k)CP = ± 50mm Li + Lk (7-16)
Trong ®ã L chiÒu dµi ®−êng ®o tÝnh b»ng km.
hay: fh( i + k)CP = ± 10mm ni + nk (7-17)
Trong ®ã: n sè tr¹m cña ®−êng ®o.
Khi ®iÒu kiÖn nªu trong c«ng thøc (7-15) tho¶ m·n, ta tÝnh träng sè cho gi¸
trÞ ®é cao ®iÓm Q ®· ®−îc tÝnh theo ®−êng ®o theo c«ng thøc:
c
Pi = (7-18)
Li
c
hay: Pi = (7-19)
ni
Trong ®ã: c - lµ h»ng sè tuú ý chän.

- TÝnh trÞ sè ®é cao chÝnh thøc ®iÓm nót Q theo sè trung b×nh céng tæng qu¸t:
H 1 P1 + H 2 P2 + H 3 P3 + H 4 P4 [ HP]
HQ = = (7-20)
P1 + P2 + P3 + P4 [ p]
[ Pε ]
hoÆc: HQ = H0 + (7-21)
[ P]
Trong ®ã: H0 - gi¸ trÞ ®é cao gÇn ®óng.

εi = Hi − H0 - lµ sè d− (i = 1, 2, 3, 4)
- TÝnh sai sè khÐp ®é cao cña çc ®−êng ®o.
Sau khi tÝnh ®−îc ®é cao chÝnh thøc cña ®iÓm Q theo (7-20) hay (7-21) ta
tÝnh sai sè khÐp ®é cao chÝnh thøc cña ®−êng ®o theo c«ng thøc sau:
fhi = Hi - HQ (7-22)
Trong ®ã Hi ®é cao tÝnh theo c«ng thøc (7-13).
Ph©n phèi sai sè khÐp fhi cho çc ®−êng ®o.
Khi ®· tÝnh ®−îc HQ theo c«ng thøc (7-20) hay (7-21) th× çc ®−êng ®o
(1), (2), (3), (4) lµ çc tuyÕn ®o cao phï hîp, ta ph©n phèi sai sè khÐp cña tõng
®−êng gièng nh− çc tuyÕn ®é cao phï hîp.
− fhi
Vhi = Si (7-23)
Li
Trong ®ã: Li = [ S ] - lµ chiÒu dµi ®−êng ®o tõ ®iÓm gèc ®iÓm nót.

Si – Kho¶ng çch gi÷a çc ®iÓm mèc trªn ®−êng ®o tõ ®iÓm gèc
tíi ®iÓm nót.
Sau ®ã tÝnh ®é cao çc ®iÓm n»m trªn tõng ®−êng ®o.
- TÝnh kiÓm tra.
NÕu gäi [Vhi] lµ tæng sè hiÖu chØnh cña ®−êng ®o thø i th×:
[Vhi] + fhi = 0
V× [PV] = 0 nªn c«ng thøc kiÓm tra lµ: [Pf] = 0 (7-24)
Thùc tÕ do sai sè lµm trßn sè nªn: [Pf] ≈ 0
§¸nh gi¸ ®é chÝnh x¸c:
- Sai sè trung ph−¬ng ®¬n vÞ träng sè ®−îc tÝnh:
[ Pf 2 ]
μ = + (7-25)
N −1
Trong ®ã: N - Sè ®−êng ®o.

NÕu Pi tÝnh theo (7-18) th× sai sè trung ph−¬ng ®¬n vÞ träng sè μ lµ sai sè
trung ph−¬ng träng sè ®¬n vÞ tÝnh cho ®−êng ®o cao cã chiÒu dµi C km.
NÕu ®−êng ®o cã chiÒu dµi 1km th× sai sè trung ph−¬ng ®−îc tÝnh:
μ
mkm = (7-26)
C
Trong ®ã: C - lµ h»ng sè tuú ý chän trong c«ng thøc (7- 18).
NÕu khi tÝnh ta chän C = 1 th×: mkm = μ
NÕu khi tÝnh μ träng sè Pi ®−îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc (7-19) th×:
[ n]
mkm = μ (7-27)
C[ L ]
Sai sè trung ph−¬ng trÞ sè ®é cao ®iÓm nót Q (sau b×nh sai) ®−îc tÝnh theo
μ
c«ng thøc: M = (7-28)
[P]
II.3.3. Bµi tËp mÉu: Gi¶i bµi tËp trong gi¸o tr×nh ®o ®¹c
III. Ph−¬ng ph¸p giao héi ®é cao ®éc lËp
Ph−¬ng ph¸p giao héi ®é cao ®éc lËp lµ x¸c ®Þnh ®é cao cña mét ®iÓm tõ
ba h−íng hoÆc tõ hai h−íng nh−ng trong ®ã ph¶i cã mét h−íng ®o ®i vµ ®o vÒ.
III.1. §å h×nh ®o ng¾m
Giao héi ®é cao ®éc lËp cã d¹ng ®å h×nh nh− h×nh vÏ 7- 6:
A B C B B A
C B
A C A
P P P P
a b c d
H×nh 7-6
Trong ®ã : A, B, C - lµ nh÷ng ®iÓm ®· biÕt to¹ ®é, ®é cao HA, HB, HC
P - lµ ®iÓm cÇn x¸c ®Þnh to¹, ®é cao HP .
ChiÒu ®o tõ ®iÓm cÇn x¸c ®Þnh ®é cao gäi lµ “®o ®i”.
ChiÒu ®o tõ ®iÓm ®· biÕt ®é cao ®Õn ®iÓm cÇn x¸c ®Þnh to¹ ®é lµ “®o vÒ”.
SPA, SPB, SPC gäi lµ c¹nh giao héi ®é cao ®éc lËp.
H×nh 7-6 a ®Æt m¸y t¹i P ®o ng¾m vÒ A, B, C.
H×nh 7-6 b ®Æt m¸y t¹i A, B, C ®o ng¾m vÒ P.
H×nh 7-6 c ®Æt m¸y t¹i P ®o ng¾m vÒ A, C ; ®Æt m¸y t¹i B ®o ng¾m vÒ P.
H×nh 7-6 d ®Æt m¸y t¹i P ®o ng¾m vÒ A, B; ®Æt m¸y t¹i B ®o ng¾m vÒ P.
T¹i çc ®iÓm ®Æt m¸y ta ®o chiÒu cao m¸y, ®o gãc ®øng V ®Õn çc ®iÓm
ng¾m ®ång thêi víi ®o gãc n»m ngang (®o kÕt hîp víi giao héi kinh vÜ) .
T¹i çc ®iÓm ng¾m ta ®o chiÒu cao tiªu ®iÓm ng¾m khi ®o gãc ®øng V.
§é chÝnh x¸c ®o ®¹c theo quy ®Þnh cña quy ph¹m kü thuËt hiÖn hµnh.
II.2. TÝnh ®é cao ®iÓm cÇn x¸c ®Þnh

Sau khi x¸c ®Þnh to¹ ®é ®iÓm P theo giao héi kinh vÜ dùa vµo bµi to¸n tr¾c
®Þa ng−îc ta tÝnh kho¶ng çch SPA, SPB, SPc
Dùa vµo sè liÖu ®o ta tÝnh chªnh cao tõ ®iÓm ®Æt m¸y dÕn ®iÓm ng¾m theo
c«ng thøc tæng qu¸t:
h = StgV + i – l + f
Dùa vµo ®é cao çc ®iÓm A, B, C vµ chªnh cao tõ A, B, C ®Õn P lµ hAP, hBP,
hCP ta tÝnh ®é cao kh¸i l−îc ®iÓm P:
HPA = HA + hAP
HPB = HB + hBP
HPC = HB + hCP
NÕu chªnh ®é cao kh¸i l−îc lín nhÊt kh«ng v−ît qu¸ giíi h¹n cho phÐp cña
quy ph¹m kü thuËt th× ta tÝnh ®é cao trung b×nh ®iÓm P:
1
HP = (H P + H P + H P )
A B C
PhÇn thø 4
§o vÏ b¶n ®å ®Þa chÝnh
Ch−¬ng 8
§o vÏ b¶n ®å ®Þa chÝnh
b»ng ph−¬ng ph¸p toμn ®¹c
I. Kh¸i niÖm c¬ b¶n
I.1. B¶n ®å ®Þa chÝnh c¬ së

B¶n ®å ®Þa chÝnh c¬ së lµ tªn gäi chung cho b¶n ®å gèc ®−îc ®o vÏ b»ng
çc ph−¬ng ph¸p ®o vÏ trùc tiÕp ë thùc ®Þa, ®o vÏ b»ng çc ph−¬ng ph¸p cã sö
dông ¶nh chôp tõ m¸y bay kÕt hîp víi ®o vÏ bæ sung ngoµi thùc ®Þa hay ®−îc
thµnh lËp trªn c¬ së biªn tËp, biªn vÏ tõ b¶n ®å ®Þa h×nh cïng tû lÖ ®· cã. B¶n ®å
®Þa chÝnh c¬ së ®−îc ®o vÏ kÝn ranh giíi hµnh chÝnh vµ kÝn khung, m¶nh b¶n ®å.
B¶n ®å ®Þa chÝnh c¬ së lµ tµi liÖu c¬ b¶n ®Ó biªn tËp, biªn vÏ vµ ®o vÏ bæ
sung thµnh b¶n ®å ®Þa chÝnh theo ®¬n vÞ hµnh chÝnh cÊp x·, ph−êng thÞ trÊn,
®−îc lËp phñ kÝn mét hay mét sè ®¬n vÞ hµnh chÝnh çc cÊp x·, huyÖn, tØnh ®Ó
thÓ hiÖn hiÖn tr¹ng vÞ trÝ, diÖn tÝch, h×nh thÓ cña çc « thöa cã tÝnh æn ®Þnh l©u
dµi dÔ x¸c ®Þnh ë thùc ®Þa cña mét hoÆc mét sè thöa ®Êt cã lo¹i ®Êt theo chØ tiªu
thèng kª kh¸c nhau hoÆc cïng mét chØ tiªu thèng kª.
I.2. B¶n ®å ®Þa chÝnh
B¶n ®å ®Þa chÝnh lµ tªn gäi cho b¶n ®å ®−îc biªn tËp, biªn vÏ tõ b¶n ®å ®Þa
chÝnh c¬ së theo tõng ®¬n vÞ hµnh chÝnh x·, ph−êng, thÞ trÊn (cÊp x·) ®−îc ®o vÏ
bæ sung ®Ó vÏ trän thöa ®Êt, x¸c ®Þnh lo¹i ®Êt cña mçi thöa theo chØ tiªu thèng kª
cña tõng chñ sö dông trong mçi m¶nh b¶n ®å vµ ®−îc hoµn chØnh phï hîp víi
çc sè liÖu trong hå s¬ ®Þa chÝnh.
B¶n ®å ®Þa chÝnh ®−îc lËp cho tõng ®¬n vÞ hµnh chÝnh cÊp x·, lµ tµi liÖu
quan träng cña hå s¬ ®Þa chÝnh, trªn b¶n ®å ph¶i thÓ hiÖn vÞ trÝ, h×nh thÓ, diÖn
tÝch, sè thöa vµ loai ®Êt cña tõng thöa theo tõng chñ sö dông hoÆc ®ång sö dông
®¸p øng ®−îc yªu cÇu qu¶n lý ®Êt ®ai cña nhµ n−íc ë tÊt c¶ çc cÊp x·, huyÖn,
tØnh vµ trung −¬ng.
I.3. B¶n trÝch ®o
B¶n ®å trÝch ®o lµ tªn gäi cho b¶n vÏ cã tû lÖ lín h¬n hoÆc nhá h¬n tû lÖ
b¶n ®å ®Þa chÝnh c¬ së, b¶n ®å ®Þa chÝnh, trªn ®ã thÓ hiÖn chi tiÕt tõng thöa ®Êt
trong çc «, thöa cã tÝnh æn ®Þnh l©u dµi hoÆc thÓ hiÖn çc chi tiÕt theo yªu cÇu
qu¶n lý ®Êt ®ai.
I.4. Thöa ®Êt
Thöa ®Êt lµ tªn gäi cña ph¹m vi trong ranh giíi sö dông ®Êt cña tõng chñ sö
dông vµ ph¶i tån t¹i, x¸c ®Þnh ®−îc trªn thùc ®Þa ®Þa vÒ vÞ trÝ, h×nh thÓ, diÖn tÝch.
Trong mçi thöa ®Êt cña tõng chñ sö dông cã thÓ cã mét hoÆc mét sè lo¹i ®Êt.
Trªn b¶n ®å ®Þa chÝnh tÊt c¶ çc thöa ®Êt ®Òu ®−îc x¸c ®Þnh vÞ trÝ, ranh giíi
(h×nh thÓ), diÖn tÝch, lo¹i ®Êt d−íi d¹ng h×nh khÐp kÝn vµ ®−îc ®¸nh sè thø tù.
NÕu tr−êng hîp thöa ®Êt qu¸ nhá kh«ng ®ñ chç ghi chó sè thø tù, diÖn tÝch lo¹i
®Êt th× ®−îc lËp b¶ng trÝch ®o hoÆc thÓ hiÖn b»ng ghi chó ngoµi khung b¶n ®å.
I.5. HÖ thèng tû lÖ b¶n ®å ®Þa chÝnh
- B¶n ®å ®Þa chÝnh ®−îc thµnh lËp ë çc tû lÖ 1:500, 1:1000, 1: 2000, 1:5000,
1:10 000, 1:25 000, viÖc chän tû lÖ b¶n ®å ®Þa chÝnh c¨n cø vµo çc yÕu tè c¬ b¶n sau
®©y:
+ §¶m b¶o ®é chÝnh x¸c cña viÖc ®o vÏ çc yÕu tè néi dung cña b¶n ®å, ®¸p
øng ®−îc yªu cÇu nhiÖm vô cña c«ng t¸c qu¶n lý ®Êt ®ai.
+ Lo¹i ®Êt vµ kinh tÕ gi¸ trÞ sö dông ®Êt.
+ Møc ®é khã kh¨n cña tõng khu vùc.
+ MËt ®é thöa trung b×nh trªn 1 ha.
+ TÝnh chÊt quy hoÆch cña tõng khu vùc.
- Trong mçi ®¬n vÞ hµnh chÝnh cÊp x· kh«ng nhÊt thiÕt thµnh lËp b¶n ®å ®Þa
chÝnh cïng mét tû lÖ nh−ng ph¶i x¸c ®Þnh mét tû lÖ c¬ b¶n cho ®o vÏ b¶n ®å ®Þa
chÝnh ë mçi ®¬n vÞ hµnh chÝnh cÊp x·.
- Quy ®Þnh chung vÒ chän tû lÖ b¶n ®å nh− sau:
+ Khu vùc ®Êt n«ng nghiÖp tû lÖ ®o vÏ c¬ b¶n lµ 1:2000, 1:5000, ®èi víi
miÒn nói, nói cao cã ruéng bËc thang hoÆc ®Êt n«ng nghiÖp xen kÏ trong khu vùc
®« thÞ, trong khu vùc ®Êt ë cã thÓ chän tû lÖ ®o vÏ 1:500, 1:1000.
+ Khu vùc ®Êt ë: Çc thµnh phè lín ®«ng d©n cã çc thöa ®Êt nhá hÑp, x©y
dùng ch−a cã quy ho¹ch râ rÖt chän tû lÖ c¬ b¶n 1:500.
Çc thµnh phè, thÞ x·, thÞ trÊn lín, x©y dùng theo quy ho¹ch, çc khu d©n
c− cã ý nghÜa kinh tÕ v¨n ho¸ quan träng cña khu vùc chän tû lÖ c¬ b¶n 1:1000.
Çc khu d©n c− n«ng th«n, khu d©n c− cña çc thÞ trÊn n»m tËp trung hoÆc
r¶i r¸c trong khu vùc ®Êt n«ng nghiÖp chän tû lÖ ®o vÏ lín h¬n mét hoÆc hai bËc
so víi tû lÖ ®o vÏ ®Êt n«ng nghiÖp cïng khu vùc, hoÆc chän tû lÖ ®o vÏ cïng tû lÖ
®o vÏ ®Êt n«ng nghiÖp.
Khu vùc ®Êt l©m nghiÖp ®· quy hoÆch, khu vùc c©y trång cã ý nghÜa c«ng
nghiÖp chän tû lÖ ®o vÏ c¬ b¶n 1:1000 hay 1:5000.
Khu vùc ®Êt ch−a sö dông: §èi víi khu vùc ®åi nói, khu duyªn h¶i cã diÖn
tÝch ®Êt ch−a sö dông lín chän tû lÖ ®o vÏ c¬ b¶n 1:10 000 hoÆc 1:25 000.
+ §Êt chuyªn dïng: Th−êng n»m xen kÏ trong çc lo¹i ®Êt nªu trªn nªn
®−îc ®o vÏ vµ biÓu thÞ trªn b¶n ®å ®Þa chÝnh cïng tû lÖ ®o vÏ cña khuvùc.
I.6. Çc yÕu tè cÇn ®o vÏ
§Ó thµnh lËp b¶n ®å ®Þa chÝnh, çc yÕu tè cÇn ®o vÏ bao gåm:
- §iÓm khèng chÕ to¹ ®é, ®é cao çc cÊp.
- §Þa giíi hµnh chÝnh çc cÊp, mèc ®Þa giíi hµnh chÝnh.
- Mèc quy ho¹ch, chØ giíi quy hoÆch, ranh giíi hµnh lang an toµn giao th«ng.
- Ranh giíi thöa ®Êt, çc lo¹i ®Êt vµ çc yÕu tè nh©n t¹o tù nhiªn cã trªn
®Êt: C«ng tr×nh d©n dông, x©y dùng, hÖ thèng giao th«ng, hÖ thèng thuû v¨n.
- D¸ng ®Êt.
I.7. Çc ph−¬ng ph¸p thµnh lËp b¶n ®å ®Þa chÝnh
Theo quy ®Þnh cña quy ph¹m hiÖn hµnh th× b¶n ®å ®Þa chÝnh ®−îc thµnh lËp
b»ng çc ph−¬ng ph¸p sau:
- Thµnh lËp b»ng ph−¬ng ph¸p ®o vÏ trùc tiÕp ë ngoµi thùc ®Þa, sö dông çc
lo¹i m¸y kinh vÜ quang häc, kinh vÜ ®iÖn tö, m¸y toµn ®¹c ®iÖn tö ®Ó ®o vÏ chi
tiÕt b¶n ®å.
- Thµnh lËp b»ng ph−¬ng ph¸p ®o vÏ ¶nh chôp tõ m¸y bay kÕt hîp víi
ph−¬ng ph¸p ®o vÏ trùc tiÕp ë ngoµi thùc ®Þa. Ph−¬ng ph¸p nµy ®−îc giíi thiÖu
trong bµi gi¶ng tr¾c ®Þa ¶nh.
- Thµmh lËp b»ng ph−¬ng ph¸p biªn tËp, biªn vÏ vµ ®o vÏ bæ sung chi tiÕt
trªn nÒn b¶n ®å ®Þa h×nh cïng tû lÖ. Ph−¬ng ph¸p nµy ®−îc giíi thiÖu trong bµi
gi¶ng b¶n ®å ®Þa chÝnh. Ph−¬ng ph¸p nµy chØ ®−îc ¸p dông ®Ó bæ sung çc yÕu
tè ë khu vùc ®Êt l©m nghiÖp, khu vùc trång c©y c«ng c«ng nghiÖp, ®Êt ch−a sö
dông ë khu vùc ®åi nói, duyªn h¶i ë tû lÖ 1:5000, 1:10000, 1:25000.
I.8. Tr×nh tù çc b−íc c«ng viÖc khi ®o vÏ thµnh lËp b¶n ®å ®Þa chÝnh.
1. X¸c ®Þnh khu vùc thµnh lËp b¶n ®å.
2. Thµnh lËp l−íi khèng chÕ ®o vÏ hoÆc l−íi khèng chÕ ¶nh.
3. X¸c ®Þnh ®Þa giíi hµnh chÝnh çc cÊp theo hå s¬ ®Þa giíi hµnh chÝnh,
®èi chiÕu thùc ®Þa vµ lËp biªn b¶n x¸c ®Þnh ®Þa giíi hµnh chÝnh ë cÊp x·.
4. X¸c ®Þnh néi dung ®o vÏ (hoÆc ®iªu vÏ ¶nh), ranh giíi sö dông ®Êt,
lo¹i ®Êt vµ chñ sö dông (ë khu vùc ®Êt ë ®« thÞ vµ khu vùc ®Êt cã gi¸ trÞ kinh tÕ
cao ph¶i lËp biªn b¶n x¸c ®Þnh ranh giíi thöa ®Êt).
5. Thµnh lËp l−íi tr¹m ®o (hoÆc t¨ng dµy ®iÓm ®o vÏ ¶nh), ®o vÏ chi tiÕt
néi dung b¶n ®å, vÏ b¶n ®å, vÏ b¶n trÝch ®o (nÕu cÇn thiÕt), ®¸nh sè thöa, tÝnh
diÖn tÝch. KiÓm tra diÖn tÝch theo m¶nh b¶n ®å.
6. KiÓm tra, söa ch÷a vµ hoµn chØnh b¶n ®å ®Þa chÝnh c¬ së.
7. Hoµn chØnh çc tµi liÖu, kiÓm tra nghiÖm thu b¶n ®å ®Þa chÝnh c¬ së.
8. Biªn tËp b¶n ®å ®Þa chÝnh theo ®¬n vÞ hµnh chÝnh cÊp x·. KiÓm tra
diÖn tÝch theo b¶n ®å ®Þa chÝnh c¬ së.
9. LËp b¶ng thèng kª theo hiÖn tr¹ng gåm diÖn tÝch, lo¹i ®Êt, chñ sö dông cña
tõng thöa ®Êt vµ giao nhËn diÖn tÝch theo hiÖn tr¹ng cho chñ sö dông hoÆc chñ qu¶n lý.
10. LËp b¶ng tæng hîp sè thöa, sè chñ sö dông, diÖn tÝch cña tõng m¶nh
b¶n ®å vµ theo ®¬n vÞ hµnh chÝnh.
11. LËp b¶ng thèng kª diÖn tÝch ®Êt (hiÖn tr¹ng sö dông) néi dung vµ
thèng kª diÖn tÝch ®Êt n«ng nghiÖp (theo hiÖn tr¹ng sö dông) nãi riªng theo mÉu.
X¸c nhËn diÖn tÝch tù nhiªn cña ®¬n vÞ hµnh chÝnh.
12. Hoµn chØnh çc tµi liÖu, çc thñ tôc ph¸p lý. KiÓm tra, nghiÖm thu.
13. §ãng gãi, chuyÓn tµi liÖu sang kh©u ®¨ng ký xÐt cÊp giÊy chøng nhËn
sö dông ®Êt (hoÆc giÊy chøng nhËn quyÒn së h÷u nhµ vµ quyÒn sö dông ®Êt ®èi
víi khu vùc ®« thÞ) vµ thèng kª ®Êt ®ai.
14. Hoµn chØnh b¶n ®å ®Þa chÝnh theo kÕt qu¶ cÊp giÊy chøng nhËn quyÒn
sö dông ®Êt, nh©n b¶n, giao nép ®Ó l−u tr÷, b¶o qu¶n vµ khai th¸c.
II. §¸nh sè chia m¶nh b¶n ®å ®Þa chÝnh
II.1. Chia m¶nh ®¸nh sè phiªn hiÖu m¶nh vµ ghi tªn gäi cña m¶nh b¶n
®å ®Þa chÝnh c¬ së
II.1.1. Chia m¶nh b¶n ®å
II.1.1.1. M¶nh b¶n ®å tû lÖ 1:25000
Dùa theo l−íi km cña hÖ to¹ ®é vu«ng gãc, theo kinh tuyÕn trôc vµ xÝch ®¹o
quy ®Þnh chung cho tõng tØnh chia thµnh çc « vu«ng cã kÝch th−íc thùc tÕ
12x12km, mçi « vu«ng t−¬ng øng víi mét m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 25000, kÝch th−íc
h÷u Ých cña b¶n vÏ lµ 48 x 48 cm t−¬ng øng víi 14400 ha.
Sè hiÖu m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 25000 gåm 8 ch÷ sè: hai sè ®Çu lµ 25, tiÕp theo
lµ dÊu g¹ch ngang (-), 3 sè tiÕp lµ sè ch½n km to¹ ®é X, 3 ch÷ sè sau lµ 3 sè ch½n
km to¹ ®é Y cña ®iÓm gãc tr¸i trªn cña m¶nh b¶n ®å (gãc T©y B¾c).
VÝ dô: 25 - 728 488 (h×nh 8-1)
II.1.1.2. M¶nh b¶n ®å tû lÖ 1:10000
Chia m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 25000 thµnh 4 « vu«ng, mçi « vu«ng cã kÝch
th−íc thùc tÕ 6 x 6km t−¬ng øng víi diÖn tÝch 3600 ha, kÝch th−íc khung b¶n vÏ
lµ 60x60cm.
Sè hiÖu m¶nh b¶n ®å ®¸nh theo nguyªn t¾c t−¬ng tù nh− ®¸nh sè hiÖu m¶nh
b¶n ®å tû lÖ 1:25000 nh−ng thay sè 25 b»ng sè 10.
VÝ dô: 10-722 494 (h×nh 8-1)
II.1.1.3 M¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 5000
Chia m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1:10000 thµnh 4 « vu«ng, mçi « vu«ng cã kÝch
th−íc thùc tÕ lµ 3 x 3km t−¬ng øng víi mét m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 5000, kÝch
th−íc h÷u Ých cña m¶nh b¶n vÏ lµ 60 x 60 cm t−¬ng øng víi diÖn tÝch lµ 900 ha.
Sè hiÖu m¶nh b¶n ®å ®¸nh theo nguyªn t¾c t−¬ng tù nh− ®¸nh sè hiÖu
m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1:25000 vµ 1:10000 nh−ng kh«ng ghi sè 25 hay sè 10.
VÝ dô: 719 497 (h×nh 8-1)
Giíi h¹n tØnh
1728
1725
Tê b¶n ®å 1:25000: 25-728488
1722
Tê b¶n ®å 1:10000: 10-722494
1719
Tê b¶n ®å 1:5000: 719497
1716
1713
Ghi chó: 1710

Trôc to¹ ®é X lÊy tõ xÝch ®¹o.
Trôc to¹ ®é Y cã gi¸ trÞ 500km 1707
trïng víi kinh tuyÕn trôc cña tØnh.
1704
488 491 494 497 500 503 506 509 512
H×nh 8-1
II.1.1.4. M¶nh b¶n ®å tû lÖ 1:2000
Chia m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1:5000 thµnh 9 « vu«ng, mçi « 1 2 3
vu«ng cã kÝch th−íc thùc tÕ 1 x 1 km t−¬ng øng víi mét m¶nh
4 5 6
b¶n ®å tû lÖ 1: 2000. KÝch th−íc h÷u Ých cña b¶n vÏ lµ
50x50cm t−¬ng øng víi diÖn tÝch 100 ha. 7 8 9
Çc « vu«ng ®−îc ®¸nh sè thø tù b»ng sè ¶ rËp tõ 1, 2,...,9
theo nguyªn t¾c tõ tr¸i sang ph¶i tõ trªn xuèng d−íi. Sè hiÖu H×nh 8-2
m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1:2000 bao gåm cã sè hiÖu m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1:5000 g¹ch nèi
vµ sè thø tù « vu«ng. VÝ dô: 719 497-9 (h×nh 8-2)
II.1.1.5. M¶nh b¶n ®å tû lÖ 1:1000
a b
Chia m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1:2000 thµnh 4 « vu«ng, mçi «
c d
vu«ng cã kÝch th−íc thùc tÕ 0,5 x 0,5km t−¬ng øng víi mét
m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1:1000.
KÝch th−íc h÷u Ých cña m¶nh b¶n vÏ lµ 50 x 50cm t−¬ng H×nh 8-3
øng víi diÖn tÝch lµ 25 ha.
Çc « ®−îc ®¸nh sè thø tù b»ng çc ch÷ çi a, b, c, d theo nguyªn t¾c
tõ tr¸i sang ph¶i tõ trªn xuèng d−íi. Sè hiÖu m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1:1000 bao gåm
sè hiÖu m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1:2000, g¹ch nèi vµ sè thø tù « vu«ng.
VÝ dô: 497 719-9 - d (h×nh 8-3)
II.1.1.6. M¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 500
Chia m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1:2000 thµnh 16 « vu«ng. 1 2 3 4
Mçi « vu«ng cã kÝch th−íc thùc tÕ 0,25 x 0,25km. T−¬ng 5 6 7 8
øng víi mét m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1:500. KÝch th−íc h÷u Ých
9 10 11 12
cña b¶n vÏ lµ 50 x 50cm t−¬ng øng víi diÖn tÝch 6,25 ha.
Çc « vu«ng ®−îc ®¸nh sè thø tù tõ 1, 2,..., 16 theo 13 14 15 16
nguyªn t¾c tõ tr¸i sang ph¶i tõ trªn xuèng d−íi. Sè hiÖu
H×nh 8-4
m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1:500 bao gåm sè hiÖu m¶nh b¶n ®å tû
lÖ 1:2000, g¹ch nèi vµ sè thø tù « vu«ng trong ngoÆc ®¬n.
VÝ dô: 719 497-9-(16) (h×nh 8-4)
II.1.1.2. Tªn gäi cña m¶nh b¶n ®å
Tªn gäi cña m¶nh b¶n ®å ®Þa chÝnh c¬ së lµ tªn gäi cña ®¬n vÞ hµnh chÝnh
(tØnh – huyÖn – x· ) ®o vÏ b¶n ®å.
II.1.3. Ph¸ khung b¶n ®å
Khi lËp b¶n ®å trong tr−êng hîp biÓu, phÇn l·nh thæ cña n−íc l¸ng giÒng
hoÆc ®¬n vÞ hµnh chÝnh bªn c¹nh chiÕm phÇn lín diÖn tÝch cña m¶nh b¶n ®å mµ
phÇn ®Êt liÒn (hoÆc phÇn l·nh thæ ViÖt Nam) hay phÇn diÖn tÝch cña ®¬n vÞ cÇn
®o vÏ b¶n ®å chØ chiÕm kho¶ng 1/5 diÖn tÝch hoÆc nhá h¬n th× cho phÐp ghÐp vµo
m¶nh b¶n ®å kÒ s¸t nã. M¶nh b¶n ®å kÒ s¸t ®−îc phÐp më réng kÝch th−íc
khung (gäi lµ ph¸ khung), nh−ng ®−êng khung më réng ph¶i lÊy ch½n 10 cm trªn
b¶n ®å (ch½n 4cm nÕu tû lÖ 1:25000).
II.2. Chia m¶nh ®¸nh sè hiÖu m¶nh vµ ghi tªn 1722
1 2 3 4
gäi cña m¶nh b¶n ®å ®Þa chÝnh
1719
5 6 7 8
B¶n ®å ®Þa chÝnh ®−îc ph©n m¶nh theo nguyªn
1716
t¾c mét m¶nh b¶n ®å ®Þa chÝnh c¬ së lµ mét m¶nh b¶n 9 10 11
®å ®Þa chÝnh. 1713
KÝch th−íc khung m¶nh b¶n ®å ®Þa chÝnh lín h¬n 12 13 14
1710
kÝch th−íc khung m¶nh b¶n ®å ®Þa chÝnh c¬ së lµ 10 494 497 500 503 506
hoÆc 20 cm. H×nh 8-5
Tªn gäi cña m¶nh b¶n ®å ®Þa chÝnh lµ tªn gäi cña
®¬n vÞ hµnh chÝnh (tØnh - huyÖn - x·) lËp b¶n ®å. §−êng giíi h¹n
Sè hiÖu m¶nh b¶n ®å ®Þa chÝnh gåm sè hiÖu cña hµnh chÝnh cÊp x·
m¶nh b¶n ®å ®Þa chÝnh c¬ së vµ sè ¶ rËp ®¸nh theo ®¬n vÞ x·.
VÝ dô: Theo h×nh vÏ sè hiÖu m¶nh b¶n ®å ®Þa chÝnh c¬ së tØ lÖ 1: 5000 lµ
719 497, cßn cã sè hiÖu m¶nh b¶n ®å ®Þa chÝnh : Tê sè 6 (719 497).
II.3. L−íi km trªn b¶n ®å ®Þa chÝnh c¬ së, b¶n ®å ®Þa chÝnh
Trªn b¶n ®å ®Þa chÝnh c¬ së, b¶n ®å ®Þa chÝnh ph¶i kÎ giao ®iÓm cña l−íi
km ch½n tõng 10cm mét (ch½n tõng 4cm mét ®èi víi b¶n ®å tû lÖ 1:25000).
III. L−íi khèng chÕ thμnh lËp b¶n ®å ®Þa chÝnh
C¬ së khèng chÕ to¹ ®é, ®é cao trong ®o vÏ b¶n ®å ®Þa chÝnh lµ:
L−íi khèng chÕ to¹ ®é ®é cao Nhµ n−íc çc h¹ng vµ l−íi to¹ ®é ®Þa chÝnh.
L−íi to¹ ®é ®Þa chÝnh lµ cÊp khèng chÕ t¨ng dÇy theo hÖ to¹ ®é thèng nhÊt trong
c¶ n−íc phôc vô ®o vÏ B§§C. L−íi to¹ ®é ®Þa chÝnh bao gåm:
+L−íi to¹ ®é ®Þa chÝnh c¬ së t−¬ng ®−¬ng ®iÓm to¹ ®é h¹ng III nhµ n−íc.
+L−íi to¹ ®é ®Þa chÝnh cÊp I, II, l−íi ®é cao kü thuËt.
+L−íi khèng chÕ ®o vÏ, ®iÓm khèng chÕ ¶nh.
III.1. L−íi ®Þa chÝnh c¬ së
§−îc bè trÝ cè ®Þnh bao trïm c¶ n−íc, ®iÓm khëi tÝnh ®Ó bè trÝ l−íi ®Þa
chÝnh c¬ së lµ çc ®iÓm to¹ ®é nhµ n−íc h¹ng I, II.
Ph−¬ng ph¸p x©y dùng l−íi ®Þa chÝnh c¬ së.
Ph−¬ng ph¸p tam gi¸c chÌn ®iÓm.
Ph−¬ng ph¸p ®−êng chuyÒn.
Ph−¬ng ph¸p ®Þnh vÞ toµn cÇu (c«ng nghÖ GPS).
Çc yªu cÇu kü thuËt theo quy ph¹m hiÖn hµnh cña Tæng côc §Þa chÝnh.
III.2. L−íi to¹ ®é ®Þa chÝnh cÊp I, II
L−íi to¹ ®é ®Þa chÝnh cÊp I, cÊp II ®−îc x©y dùng chñ yÕu b»ng ph−¬ng
ph¸p l−íi ®−êng chuyÒn, nÕu thµnh lËp b»ng ph−¬ng ph¸p l−íi tam gi¸c ®o gãc,
c¹nh b»ng ph−¬ng ph¸p GPS hoÆc ph−¬ng ph¸p kh¸c th× ph¶i tr×nh bµy râ trong
luËn chøng kinh tÕ kü thuËt.
§−êng chuyÒn ®Þa chÝnh cÊp I, cÊp II ®−îc thiÕt kÕ d−íi d¹ng phï hîp hoÆc
theo d¹ng l−íi ®−êng chuyÒn nót, bè trÝ gÇn duçi th¼ng, çc c¹nh ®−êng chuyÒn
kh«ng ®−îc c¾t chÐo nhau, ®é dµi c¹nh liªn tiÕp chªnh nhau kh«ng qu¸ 1,5 lÇn,
gãc ®o nèi ph−¬ng vÞ ®iÓm ®Çu ®−êng chuyÒn trong kho¶ng tõ 200- 3400.
Çc ®iÓm khëi tÝnh ®Ó bè trÝ ®−êng chuyÒn ®Þa chÝnh cÊp I lµ çc ®iÓm to¹
®é nhµ n−íc h¹ng III vµ ®Þa chÝnh c¬ së trë lªn, c¬ së ®Ó bè trÝ ®−êng chuyÒn ®Þa
chÝnh CÊp II lµ çc ®iÓm ®Þa chÝnh cÊp I vµ to¹ ®é nhµ n−íc h¹ng IV trë lªn.
MËt ®é ®iÓm ®Þa chÝnh cÊp I, cÊp II theo çc tû lÖ b¶n ®å cÇn thµnh lËp nh−
sau:
+ Tû lÖ 1: 5000 ÷ 1: 25000: 5km2 cã mét ®iÓm ®Þa chÝnh cÊp I, 1km2 cã
mét ®iÓm ®Þa chÝnh cÊp II.
+ Tû lÖ 1: 500 ÷ 1: 2000 tõ 3 ÷ 5km2 cã mét ®iÓm ®Þa chÝnh cÊp I, tõ
0,7 ÷ 1km2 cã ®iÓm ®Þa chÝnh cÊp II.
+ ë khu c«ng nghiÖp, ®« thÞ cã çc thöa ®Êt nhá, khu ®Êt cã gi¸ trÞ kinh tÕ
cao th× trung b×nh 0,5km2 cã mét ®iÓm ®Þa chÝnh cÊp I trë lªn, 0,1km2 cã mét
®iÓm ®Þa chÝnh cÊp II trë lªn.
Nh÷ng yªu cÇu kü thuËt c¬ b¶n cña l−íi ®−êng chuyÒn ®Þa chÝnh cÊp I, II
quy ®Þnh ë b¶ng (8-1).
Ghi chó :
+ ë khu vùc chØ ®o vÏ b¶n ®å ®Þa chÝnh tû lÖ 1: 1000 vµ nhá h¬n, ë khu vùc
n«ng th«n, khu d©n c− miÒn nói th× çc yÕu tè 1, 2, 3 trong b¶ng ®−îc t¨ng lªn
1,5 lÇn. Sai sè khÐp t−¬ng ®èi giíi h¹n cña ®−êng chuyÒn lµ 1: 10000 ®èi víi cÊp
I vµ 1: 5000 ®èi víi cÊp II.
Khi chiÒu dµi ®−êng chuyÒn cÊp I ng¾n h¬n 600m, cÊp II ng¾n h¬n 400m
th× sai sè khÐp tuyÖt ®èi kh«ng lín h¬n 0,04 m.
- §o gãc ngang:
+ Dïng m¸y cã ®é chÝnh x¸c 1” ÷ 2” th× ®−êng chuyÒn cÊp I ®o 4 lÇn, cÊp II ®o
2 lÇn.
+ Dïng m¸y cã ®é chÝnh x¸c 3” ÷ 5” th× ®−êng chuyÒn cÊp II ®o 6 lÇn, cÊp
II ®o 4 lÇn. VÞ trÝ bµn ®« ®Æt trong çc lÇn ®o theo c«ng thøc:
180 0
βi= ( i-1)
n
Çc h¹n sai trong ®o gãc quy ®Þnh trong b¶ng 8-2.
- §o c¹nh: C¨n cø vµo chØ tiªu kü thuËt cña l−íi chän dông cô ®o c¹nh cho
phï hîp. Sè lÇn ®o c¹nh ®−êng chuyÒn cÊp I, cÊp II lµ ®o 3 lÇn riªng biÖt.
- TÝnh to¸n: L−íi to¹ ®é ®Þa chÝnh cÊp I, II ®−îc b×nh sai chÆt chÏ khi tÝnh
to¸n vµ trong kÕt qu¶ cuèi cïng gãc lÊy ch½n ®Õn gi©y, to¹ ®é, ®é cao lÊy ch½n
®Õn 0,001m.
B¶ng 8-1: Yªu cÇu kü thuËt c¬ b¶n cña l−íi ®−êng chuyÒn ®Þa chÝnh c©p I, cÊp II
ChØ tiªu kü thuËt
STT Çc yÕu tè cña l−íi ®−êng chuyÒn
CÊp I CÊp II
1 2 3 4
1 ChiÒu dµi ®−êng chuyÒn kh«ng lín h¬n 4 km 2,5 km
2 Sè c¹nh kh«ng lín h¬n 10 15
3 ChiÒu dµi tõ ®iÓm khëi tÝnh ®Õn ®iÓm nót hoÆc 2,5 km 1 km
gi÷a 2 ®iÓm nót kh«ng lín h¬n
4 ChiÒu dµi c¹nh ®−êng chuyÒn
+ Lín nhÊt 1000 m 400 m
+ Nhá nhÊt 200 m 60 m
+Trung b×nh 400 m 200 m
5 Sai sè trung ph−¬ng ®o gãc kh«ng lín h¬n 5” 10”
6 Sai sè trung ph−¬ng ®o c¹nh sau b×nh sai kh«ng 1:50000
lín h¬n
§èi víi c¹nh d−íi 500 m 0,012 m 0,012 m
7 Sai sè giíi h¹n khÐp gãc ®−êng chuyÒn 10” n 20” n
n- Sè gãc trong ®−êng chuyÒn hoÆc vßng khÐp
8 fS 1:15000 1:10000
Sai sè khÐp giíi h¹n t−¬ng ®èi ®−êng chuyÒn
[s]
B¶ng 8-2: Çc h¹n sai trong ®o gãc:

STT Çc yÕu tè trong ®o gãc H¹n sai
(’’)
1 Sè chªnh trÞ gi¸ gãc gi÷a çc lÇn ®o 8
2 Sè chªnh trÞ gi¸ gãc gi÷a çc nöa lÇn ®o 8
3 Dao ®éng 2C trong 1 lÇn ®o (®èi víi m¸y kh«ng cã bé phËn tù c©n b»ng) 12
4 Sai sè khÐp vÒ h−íng më ®Çu 8
5 Chªnh lÖch trÞ h−íng çc lÇn ®o ®· quy “0” 8
III.3. L−íi khèng chÕ ®é cao
III.3.1. Quy ®Þnh chung
Çc ®iÓm ®Þa chÝnh c¬ së x¸c ®Þnh ®é cao h¹ng IV, c¬ së ®Ó ph¸t triÓn ®é
cao h¹ng IV lµ çc ®iÓm ®é cao nhµ n−íc h¹ng III trë lªn. Çc ®iÓm ®Þa chÝnh
cÊp I, II ®−îc x¸c ®Þnh ®é cao kü thuËt, c¬ së ®Ó ph¸t triÓn ®é cao kü thuËt lµ çc
®iÓm ®é cao nhµ n−íc h¹ng IV trë lªn. ChiÒu dµi ®−êng ®é cao h¹ng IV vµ kü
thuËt kh«ng v−ît qu¸ quy ®Þnh ë b¶ng 8-3. Tr−êng hîp ®Æc biÖt cã thÓ bè trÝ
®−êng “ treo”.
ChiÒu dµi ®−êng treo kh«ng qu¸ 8 km ®èi víi h¹ng IV vµ 4 km ®èi víi ®é
cao kü thuËt ®−êng treo ph¶i ®o ®i vµ ®o vÒ. §èi víi ®−êng chuyÒn “treo” ph¶i
®o theo hai chiÒu “ ®o ®i” vµ “®o vÒ”, chªnh cao lµ gi¸ trÞ trung b×nh cña “®o ®i”
vµ “®o vÒ”.
B¶ng 8-3:
Sè ChiÒu dµi ®−êng (km)

Lo¹i ®−êng ®é cao
thø tù IV KT
1 §−êng ®¬n 16-20 8

2 Gi÷a ®iÓm gèc vµ ®iÓm nót 9-15 6
3 Gi÷a 2 ®iÓm nót 6-10 4
III.3.2. §o ®é cao cÊp IV vµ kü thuËt

III.3.2.1. §o theo ph−¬ng ph¸p thuû chuÈn h×nh häc
M¸y ®o ®é cao ph¶i cã ®é cao 20X trë lªn, dïng mia hai mÆt sè, ®èi víi ®o
cao h¹ng IV, nÕu ®o cao kü thuËt cã thÓ dïng mia mét mÆt sè, m¸y vµ mia ®−îc
kiÓm nghiÖm tr−íc khi ®o.
Khi ®o mia ®Æt trªn ®Õ mia hay cäc ®ãng xuèng ®Êt, chiÒu dµi tia ng¾m tõ
100m-150m ®èi víi h¹ng IV, tõ 120m-200m ®èi víi ®é cao kü thuËt. ChiÒu cao
tia ng¾m so víi mÆt ®Êt hoÆc ®Þa vËt mµ tia ng¾m ®i qua ph¶i lín h¬n 0,2m ®èi
víi h¹ng IV.
Sè chªnh kho¶ng çch tõ m¸y ®Õn hai mia kh«ng qu¸ 5m, tÝch luü trªn mét
®o¹n gi÷a hai mèc kh«ng qu¸ 10m ®èi víi h¹ng IV vµ 50m ®èi víi ®o cao kü
thuËt.
HiÖu sè ®é chªnh cao mÆt ®en, mÆt ®á hoÆc chªnh cao hai lÇn ®o (mia mét
mÆt) trªn mét tr¹m m¸y kh«ng qu¸ 7 mm.
• Sai sè khÐp ®é cao tÝnh theo c«ng thøc:
- §é cao cÊp IV: fh= ± 20mm L
- §é cao kü thuËt: fh= ± 50mm L
Trong ®ã: L lµ chiÒu dµi ®−êng ®o cao tÝnh b»ng km.
• Ngoµi ra sai sè khÐp ®é cao cßn tÝnh theo c«ng thøc:
- §é cao cÊp IV: fh= ± 5mm n
- §é cao kü thuËt: fh= ± 10mm n
Trong ®ã n - lµ sè tr¹m cña ®−êng ®o.
III.3.2.2. §o theo ph−¬ng ph¸p thuû chuÈn l−îng gi¸c
Çc ®iÓm ®é cao ®Þa chÝnh cÊp I, II cã thÓ x¸c ®Þnh b»ng ph−¬ng ph¸p thuû
chuÈn l−îng gi¸c.
Gãc ®øng ®−îc ®o 3 lÇn, sè chªnh trÞ gãc ®øng gi÷a çc lÇn ®o d−íi 15”.
§é chÝnh x¸c ®o c¹nh nªu trong b¶ng 8-1.
Chªnh cao ®o ®i ®o vÒ mét c¹nh:
fh= ± 100mm l
Trong ®ã l lµ chiÒu dµi c¹nh tÝnh theo km.
Sai sè khÐp ®é cao cña ®−êng ®o kh«ng v−ît qu¸ ®¹i l−îng tÝnh theo c«ng thøc:
fh= ± 75mm ∑ S
Trong ®ã: ∑ S - lµ sè km ®é dµi ®−êng chuyÒn.
TÝnh to¸n: B×nh sai l−íi ®é cao cho phÐp ¸p dông ph−¬ng ph¸p gÇn ®óng.
III.4. L−íi khèng chÕ ®o vÏ
III.4.1. Quy ®Þnh chung
L−íi khèng chÕ ®o vÏ lµ cÊp khèng chÕ nh»m t¨ng dµy çc ®iÓm to¹ ®é, ®é
cao, lµm c¬ së ®Ó t¨ng dµy l−íi tr¹m ®o.
§é chÝnh x¸c cña l−íi khèng chÕ ®o vÏ quy ®Þnh nh− sau: Sai sè trung
ph−¬ng vÒ vÞ trÝ mÆt ph¼ng cña çc ®iÓm khèng chÕ ®o vÏ sau b×nh sai so víi
®iÓm khèng chÕ to¹ ®é Nhµ n−íc gÇn nhÊt kh«ng qu¸ 0,1 mm tÝnh theo tû lÖ b¶n
®å thµnh lËp, ë vïng Èn khuÊt kh«ng qu¸ 0,15 mm, ®èi víi khu vùc ®« thÞ sai sè
nµy kh«ng v−ît qu¸ 6 cm trªn thùc ®Þa ¸p dông chung cho çc tû lÖ.
Sai sè trung ph−¬ng vÒ ®é cao cña ®iÓm khèng chÕ ®o vÏ ®é cao sau b×nh
sai so víi ®iÓm ®é cao Nhµ n−íc gÇn nhÊt kh«ng qu¸ 1/10 kho¶ng cao ®Òu ®−êng
b×nh ®é c¬ b¶n.
L−íi khèng chÕ ®o vÏ gåm cã l−íi khèng chÕ ®o vÏ cÊp 1 vµ cÊp 2. L−íi
khèng chÕ ®o vÏ cÊp 1 ®−îc bè trÝ dùa vµo çc ®iÓm täa ®é ®Þa chÝnh cÊp 2 trë
lªn. L−íi khèng chÕ ®o vÏ cÊp 2 trë lªn ®−îc bè trÝ dùa vµo çc ®iÓm khèng chÕ
®o vÏ tõ cÊp 1 trë lªn.
Ph−¬ng ph¸p thµnh lËp: + §−êng chuyÒn kinh vÜ cÊp 1, cÊp 2.
+ L−íi tam gi¸c nhá.
+ Giao héi.
+ C«ng nghÖ GPS.
III.4.2. L−íi ®−êng chuyÒn kinh vÜ cÊp 1, cÊp 2
ThiÕt kÕ d−íi d¹ng phï hîp hoÆc hÖ thèng cã mét hay nhiÒu ®iÓm nót.
Tr−êng hîp ®Æc biÖt ®−êng chuyÒn kinh vÜ 2 ®−îc thiÕt kÕ ®−êng chuyÒn treo, sè
c¹nh ®−êng chuyÒn treo kh«ng v−ît qu¸ bèn c¹nh.
Çc chØ tiªu kü thuËt c¬ b¶n cña l−íi ®−êng chuyÒn gåm:
ChiÒu dµi lín nhÊt ®−êng chuyÒn ®¬n ( [S]max )
Sai sè trung ph−¬ng ®o gãc ( m β ).
fs
Sai sè khÐp t−¬ng ®èi giíi h¹n ®−êng chuyÒn ( ) ®−îc quy ®Þnh trong b¶ng 8-4:
[s ]
B¶ng (8-4):
[s]max (m) mβ ” fs/[s]
STT Tû lÖ b¶n ®å
KV-1 KV-2 KV-1 KV-2 KV-1 KV-2
1 Khu vùc ®« thÞ
1:500; 1:1000; 1:2000 600 300 15 15 1:4000 1:2500
2 Khu vùc n«ng th«n

1:1000 900 500 15 15 1:4000 1:2000
1:2000 2000 1000 15 15 1:4000 1:2000
1:5000 4000 2000 15 15 1:4000 1:2000
1:10000 ÷ 1:25000 8000 6000 15 15 1:4000 1:2000
- §èi víi l−íi ®−êng chuyÒn chiÒu dµi lín nhÊt tõ ®iÓm gèc ®Õn ®iÓm nót,
gi÷a çc ®iÓm nót ph¶i nhá h¬n 2/3 chiÒu dµi ®· quy ®Þnh trong b¶ng (8- 4).
C¹nh dµi nhÊt ®−êng chuyÒn kh«ng qu¸ 400 m, ng¾n nhÊt kh«ng d−íi 20 m.
Riªng ë ®« thÞ ®−êng chuyÒn cÊp 2 cho phÐp c¹nh ng¾n kh«ng d−íi 5 m.
ChiÒu dµi hai c¹nh kÒ nhau kh«ng chªnh nhau qu¸ 2,5 lÇn, sè c¹nh trong
®−êng chuyÒn kh«ng qu¸ 15 c¹nh cho tû lÖ 1:500 - 1:5000; kh«ng qu¸ 25 c¹nh
cho tû lÖ 1:10000 – 1:25000. Sai sè trung ph−¬ng ®o c¹nh sau b×nh sai kh«ng lín
h¬n 0,015m.
Sai sè khÐp gãc ®−êng chuyÒn kh«ng v−ît qu¸ ®¹i l−îng: f β = 2m β n
Trong ®ã: m β - sai sè trung ph−¬ng ®o gãc
n - sè gãc
III.4.3. Ph−¬ng ph¸p tam gi¸c nhá
§−îc bè trÝ ë vïng quang ®·ng, vïng ®åi nói, trong l−íi ph¶i cã Ýt nhÊt 3
®iÓm gèc tõ ®Þa chÝnh cÊp II trë lªn.
ChiÒu dµi chuçi tam gi¸c hoÆc chiÒu dµi c¹nh gi÷a çc ®iÓm khëi tÝnh
kh«ng ®−îc v−ît qu¸ chiÒu dµi ®−êng chuyÒn kinh vÜ cÊp 1 t−¬ng øng víi tõng
lo¹i tû lÖ ®−îc quy ®Þnh ë b¶ng (8-4 ). Sè tam gi¸c gi÷a hai c¹nh khëi tÝnh ≤ 10 .
C¹nh tam gi¸c nhá nhÊt lµ 150 m, gãc trong tam gi¸c kh«ng nhá h¬n 200. Sai sè
trung ph−¬ng ®o gãc m′′β ≤ 15′′ .
Sai sè khÐp gãc trong tam gi¸c fβ ≤ 26′′ .
L−íi tam gi¸c nhá ®−îc ph¸t triÓn l−íi kinh vÜ cÊp 2.
III.4.4. Ph−¬ng ph¸p giao héi
§−îc ¸p dông ë khu vùc quang ®·ng, ®åi nói, c¬ së ®Ó bè trÝ giao héi lµ
çc ®iÓm to¹ ®é tõ ®Þa chÝnh cÊp II trë lªn.
Giao héi thuËn vµ giao héi kÕt hîp ph¶i cã Ýt nhÊt 3 ®iÓm khëi tÝnh trë lªn.
Giao héi nghÞch ph¶i cã Ýt nhÊt 4 ®iÓm khëi tÝnh.
Gãc giao héi kh«ng nhá h¬n 30”, kh«ng lín h¬n 1500.
III.4.5. C«ng t¸c ®o ®¹c vµ tÝnh to¸n l−íi khèng chÕ ®o vÏ
- §o gãc ngang :
+ Dïng m¸y cã ®é chÝnh x¸c tõ 1” – 5” ®o 1 lÇn.
+ Dïng m¸y cã ®é chÝnh x¸c 6” – 10” ®o 2 lÇn, çc lÇn ®o thay ®æi bµn ®é 900.
- §o c¹nh:
+ C¹nh ®−êng chuyÒn kinh vÜ vµ c¹nh ®¸y trong l−íi tam gi¸c nhá ®−îc ®o
víi ®é chÝnh x¸c 1:3000.
+ NÕu lµ ®−êng chuyÒn kinh vÜ “treo” th× gãc vµ c¹nh ®−îc ®o theo chiÒu “thuËn,
nghÞch”.
+ Gi¸ trÞ gãc, c¹nh ®−a vµo tÝnh to¸n lµ gi¸ trÞ trung b×nh cña lÇn ®o “thuËn,
nghÞch”.
+ §o ®é cao l−íi khèng chÕ ®é cao ®o vÏ:
Tuú thuéc vµo kho¶ng cao ®Òu, l−íi khèng chÕ ®é cao ®o vÏ cã thÓ x¸c ®Þnh
b»ng çc ph−¬ng ph¸p:
+ Thuû chuÈn tia ng¾m ngang ( sö dông m¸y kinh vÜ).
+ Thuû chuÈn l−îng gi¸c.
+ Giao héi ®é cao ®éc lËp.
Quy ®Þnh cô thÓ xem b¶ng (8-5).
§iÓm khëi tÝnh ®Ó ph¸t triÓn l−íi khèng chÕ ®o vÏ ®é cao lµ çc ®iÓm ®é
cao kü thuËt trë lªn.
B¶ng 8-5:
Kho¶ng cao
Ph−¬ng ph¸p x¸c ®Þnh ®é cao §iÓm khëi tÝnh
®Òu
Thuû chuÈn tia ng¾m ngang m¸y
1,0 m §é cao nhµ n−íc vµ KT
kinh vÜ
2,0 m; 5,0 m; Thuû chuÈn l−îng gi¸c giao héi ®é
§é cao nhµ n−íc vµ KT
10 m; 20 m cao ®éc lËp
IV. C«ng t¸c chuÈn bÞ tr−íc khi ®o vÏ chi tiÕt
IV.1. Kh¶o s¸t thu thËp tµi liÖu chuÈn bÞ b¶n vÏ

IV.1.1. Kh¶o s¸t
§iÒu tra ®Ó n¾m t×nh h×nh kinh tÕ x· héi, ®Þa lý tù nhiªn, ranh giíi hµnh
chÝnh çc cÊp, hiÖn tr¹ng ®Êt ®ai, diÖn tÝch trung b×nh çc « thöa, yªu cÇu qu¶n lý
®Êt ®ai ë c¬ së.
IV.1.2. Thu thËp tµi liÖu
Ph¶i cã s¬ ®å l−íi ®Þa chÝnh cÊp I, II l−íi khèng chÕ ®o vÏ vµ b¶ng thèng kª
to¹ ®é, ®é cao cña çc ®iÓm thuéc çc l−íi kÓ trªn.
Çc lo¹i giÊy tê cho phÐp ®i l¹i vµ thi c«ng trªn çc ®Þa bµn cã liªn quan.
IV.1.3. ChuÈn bÞ b¶n vÏ
§èi víi b¶n vÏ: dïng b¶n nhùa (®ia m¸t) cã ®é co d·n 0,1 mm trªn 1m
chiÒu dµi lµm b¶n gèc ®Ó thÓ hiÖn néi dung b¶n ®å.
Dùng l−íi « vu«ng b»ng th−íc th¼ng:
m
m
a b c
H×nh 8-6
Trªn vËt liÖu vÏ dïng th−íc th¼ng kÎ 2 ®−êng chÐo bÊt kú (h×nh 8-6-a) vµo
gi÷a b¶n vÏ. Dïng th−íc ®o 4 ®o¹n b»ng nhau tõ M ra 4 h−íng, nèi çc ®iÓm ®ã
l¹i ta ®−îc h×nh ch÷ nhËt (h×nh 8-6-b).
Dïng th−íc th¼ng ®¸nh dÊu theo mçi c¹nh ë vÞ trÝ cã kÝch th−íc 10 cm, sau
®ã nèi vÞ trÝ ®iÓm t−¬ng øng 2 c¹nh ®èi diÖn ta ®−îc l−íi « vu«ng (h×nh 8-6-c).
KiÓm tra l−íi « vu«ng theo ®−êng chÐo, nÕu çc ®Ønh l−íi « vu«ng n»m lÖch
khái ®−êng chÐo 0,2 mm lµ ®¹t yªu cÇu.
Ghi trÞ sè to¹ ®é cña l−íi « vu«ng: dùa vµo s¬ ®å ph©n chia m¶nh b¶n vÏ ghi
gi¸ trÞ to¹ ®é cña l−íi « vu«ng theo mÉu khung b¶n ®å ®Þa chÝnh.
IV.2. TriÓn ®iÓm khèng chÕ ∆YMA
y2
Gi¶ cÇn triÓn ®iÓm A cã to¹ ®é XA, YA lªn b¶n vÏ
A
ta lµm nh− sau: x1 x2
Dùa vµo XA, YA t×m ra « vu«ng chøa ®iÓm A. ∆XMA ∆XMA
LÊy hiÖu to¹ ®é cña ®iÓm A vµ to¹ ®é gãc M ∆YMA y1

T©y Nam « vu«ng ( ký hiÖu lµ M).
ΔX MA = X A − X M : ΔYMA = Y A − YM H×nh 8-7
Thu nhá ΔX MA theo tû lÖ b¶n ®å, lÊy gãc T©y Nam
vµ gãc §«ng Nam « vu«ng lµm chuÈn, theo h−íng trôc X
x¸c ®Þnh ®−îc x1, x2.
Thu nhá ΔYMA theo tû lÖ b¶n ®å, lÊy gãc T©y Nam vµ T©y B¾c « vu«ng lµm
chuÈn theo h−íng trôc Y ta
x¸c ®Þnh ®−îc y1, y2. Nèi y1 vµ y2, x1 vµ x2 ®−îc giao ®iÓm lµ ®iÓm A cÇn t×m.
VÏ ®iÓm A theokÝ hiÖu cña b¶n ®å ®Þa chÝnh. Çc ®iÓm kh¸c lµm t−¬ng tù, tõ
®iÓm thø 2 t×m ®−îc ta kiÓm tra b»ng çch ®o kho¶ng çch gi÷a chóng trªn b¶n
®å råi so s¸nh kho¶ng çch t−¬ng øng ngoµi thùc ®Þa thu theo tû lÖ b¶n ®å, nÕu
chªnh nhau kh«ng qu¸ 0,2mm lµ ®−îc.
IV.3. ChuÈn bÞ vËt t−, m¸y mãc thiÕt bÞ
ChuÈn bÞ ®Çy ®ñ çc lo¹i vËt t−, thiÕt bÞ m¸y mãc, çc lo¹i sæ s¸ch cÇn thiÕt.
KiÓm tra vµ kiÓm nghiÖm thiÕt bÞ m¸y mãc theo yªu cÇu cña quy ph¹m.
V. Çc ph−¬ng ph¸p x¸c ®Þnh ®iÓm chi tiÕt
V.1. Ph−¬ng ph¸p to¹ ®é cùc

To¹ ®é cùc gåm 1 ®iÓm cè ®Þnh lµm ®iÓm
cùc vµ mét h−íng cè ®Þnh lµm h−íng cùc A
OA.
Mét ®iÓm nµo ®ã ®−îc x¸c ®Þnh trªn β1 1
mÆt ph¼ng to¹ ®é b»ng hai yÕu tè gãc cùc β β d1
β3 2
vµ c¹nh cùc d. ( h×nh 8-8) β 4 d2

2
VÝ dô muèn x¸c ®Þnh çc ®iÓm chi tiÕt O d3
1, 2, 3, 4 cña thöa ®Êt gÇn c¹nh ®−êng d4
chuyÒn OA ta lµm nh− sau: 3
4
§Æt m¸y t¹i O (®iÓm cùc) ng¾m h−íng
chuÈn vÒ A (h−íng cùc) ®Ó sè ®äc khëi ®Çu H×nh 8-8
00 00’ 00” råi lÇn l−ît ng¾m ®Õn çc ®iÓm 1, 2, 3, 4 ®o kho¶ng çch di ( i = 1, 2,
3, 4) vµ çc gãc n»m ngang βi (i = 1, 2, 3, 4).
Trªn b¶n vÏ (h×nh 8-9) nèi O víi A råi ®Æt
th−íc ®o ®é cho t©m th−íc trïng víi O, c¨n
cø vµo h−íng cùc (®−êng nèi OA) trªn b¶n
vÏ xoay th−íc c¾t ®óng trÞ sè gãc β 1 trªn
th−íc, thu kho¶ng çch 0-1 theo tû lÖ b¶n ®å
lÊy O lµm chuÈn theo c¹nh th−íc ®o ®é ta ®−îc
vÞ trÝ ®iÓm 1. Çc ®iÓm kh¸c lµm t−¬ng tù.
H×nh 8-9
V.2. Ph−¬ng ph¸p dùng gãc vu«ng (to¹ ®é vu«ng gãc)
VÝ dô: CÇn x¸c ®Þnh ®iÓm 1 vµ 2 gÇn c¹nh ®−êng chuyÒn AB (h×mh 8-10),
dïng Eke tr¾c ®Þa x¸c ®Þnh ch©n ®−êng vu«ng gãc 1’, 2’
cña ®iÓm 1 vµ 2 trªn AB, ®o trùc tiÕp çc kho¶ng çch 1 2
A-1’, A-2’, 1-1’, 2-2’.
Trªn b¶n vÏ nèi A víi B , lÊy A lµm chuÈn, theo
A 2 B
h−íng AB thu kho¶ng çch A-1’, A-2’ theo tû lÖ ®−îc 1
’ ’
1’ vµ 2’. Tõ 1’ vµ 2’ trªn AB theo h−íng vu«ng gãc vÏ ë H×nh 8-10
s¬ ®å ®o vÏ, thu kho¶ng çch 1-1’ vµ 2-2’ theo tû lÖ sÏ
®−îc ®iÓm 1 vµ 2. §Ó cã sè liÖu kiÓm tra ta ®o gi¸ trÞ
kho¶ng çch 1-2 ë thùc ®Þa.
V.3. Ph−¬ng ph¸p giao héi
V.3.1. Giao héi gãc 1 3
2
d1’
d
Gi¶ sö cÇn x¸c ®Þnh çc ®iÓm d2’
1, 2, 3 (h×nh 8-11) d
d3’
tõ çc ®iÓm ®· biÕt to¹ ®é A vµ β2’
β β d β3’
B b»ng giao héi gãc ta lµm nh− sau.
§Æt m¸y kinh vÜ t¹i A vµ B ®o β β1’
çc gãc β i va β i ′ (i = 1,2,3) nh− h×nh A b B

vÏ. Trªn b¶n vÏ dùa vµo c¹nh b,
th−íc ®o ®é vµ çc gãc β i va β i ′ vÏ
H×nh 8 -11
®iÓm cÇn ®o.
V.3.2. Ph−¬ng ph¸p giao héi c¹nh
Gi¶ sö cÇn x¸c ®Þnh çc ®iÓm 1, 2, 3 tõ çc ®iÓm ®· biÕt to¹ ®é AB b»ng
giao héi c¹nh (h×nh 8-11) ta lµm nh− sau.
ë ngoµi thùc ®Þa ta ®o çc cÆp c¹nh t−¬ng øng di vµ di’ (i = 1, 2, 3).
Trªn b¶n vÏ dïng Com- pa dùng çc cung trßn cã b¸n kÝnh di vµ di’ ®· thu
theo tû lÖ, hai cung trßn t−¬ng øng c¾t nhau lµ ®iÓm chi tiÕt cÇn t×m.
VI. §o vÏ chi tiÕt b»ng ph−¬ng ph¸p toμn ®¹c

VI.1. §−êng chuyÒn toµn ®¹c vµ ®iÓm ch¹m phô
VI.1.1. §−êng chuyÒn toµn ®¹c
§−êng chuyÒn toµn ®¹c ®−îc bè trÝ nh»m ®¶m b¶o mËt ®é ®iÓm tr¹m ®o,
®iÓm khëi tÝnh cña ®−êng chuyÒn toµn ®¹c lµ çc ®iÓm cã ®é chÝnh x¸c tõ l−íi
khèng chÕ ®o vÏ trë lªn, çc chØ tiªu kü thuËt cña ®−êng chuyÒn toµn ®¹c ®−îc
quy ®Þnh trong quy ph¹m nh− sau: (B¶ng 8-6)
B¶ng 8-6:
Tû lÖ ChiÒu dµi lín nhÊt ChiÒu dµi lín

Sè c¹nh
®o vÏ cña ®−êng chuyÒn nhÊt cña c¹nh
tèi ®a
(m) (m)
1:500 200 100 4

1:1000 300 150 6
1:2000 600 200 8
1:5000 1200 300 10
1:10000 3000 400 15
1:25000 5000 400 20
VI.1.1.1. C«ng t¸c ®o ®¹c

+ §o c¹nh:
B¶n ®å tû lÖ 1:500, 1:1000 chiÒu dµi c¹nh ®o ®i ®o vÒ b»ng th−íc thÐp hay
dông cô cã ®é chÝnh x¸c t−¬ng ®−¬ng víi ®é chÝnh x¸c 1:2000.
B¶n ®å tû lÖ 1:2000 ÷ 1:25000 chiÒu dµi c¹nh ®o ®i vµ ®o vÒ b»ng l−íi chØ
cña m¸y vµ lÊy sè ®äc ®Õn 0,1 m, ®é chÝnh x¸c ®o c¹nh lµ 1:300.
+ §o gãc:
Gãc ngang ®o hai lÇn ®äc sè ®Õn 0’,1 hay ch½n gi©y.
Gãc ®øng ®o hai lÇn theo h−íng ®o ®i ®o vÒ. Mçi h−íng (®o ®i hoÆc ®o vÒ)
®o hai lÇn, chªnh lÖch chªnh cao gi÷a hai lÇn ®o cho phÐp nh− sau:
Δhcp = ± 0,04.S (cm)
Trong ®ã: S – chiÒu dµi c¹nh ngang tÝnh b»ng m.
+ Sai sè ®Þnh t©m m¸y kh«ng qu¸ 3 mm.
VI.1.1.2. C«ng t¸c tÝnh to¸n
+ TÝnh kho¶ng çch ngang, chªnh cao mçi c¹nh, gãc ngang t¹i mçi tr¹m
®o. NÕu ®¹t yªu cÇu th× tiÕn hµnh b×nh sai.
+ TiÕn hµnh b×nh sai ®−êng chuyÒn toµn ®¹c nh− b×nh sai ®−êng chuyÒn
kinh vÜ, chØ kh¸c lµ sai sè cho phÐp trong ®−êng chuyÒn toµn ®¹c kh«ng v−ît qu¸
gi¸ trÞ theo c«ng thøc:
f β cp = ± 60’’ n (8-1)
Trong ®ã n - sè gãc trong ®−êng chuyÒn.
+ Sai sè khÐp sè gia to¹ ®é tÝnh theo c«ng thøc:
fS = ±
[S ] (8-2)
400 n
+ Sai sè khÐp ®é cao kh«ng v−ît qu¸:
f h = ± 0,04 [S ] (cm) (8-3)

n
Trong ®ã [S] – chiÒu dµi ®−êng chuyÒn tÝnh b»ng m.

n- sè c¹nh ®−êng chuyÒn.
VI.1.2. §iÓm tr¹m phô
§iÓm tr¹m phô lµ tr−êng hîp ®−êng chuyÒn B
toµn ®¹c chØ cã mét ®iÓm nh−ng kh«ng ®o khÐp vÒ P
®iÓm ®· biÕt kh¸c. S¬ ®å bè trÝ ®iÓm tr¹m phô nh−
h×nh 8-12.
Trong ®ã A, B lµ ®iÓm ®· biÕt to¹ ®é. P lµ ®iÓm A
cÇn t×m to¹ ®é. Gãc ngang BAP, chiÒu dµi vµ chªnh H×nh 8-12
cao c¹nh AP ®o nh− trong ®−êng chuyÒn toµn ®¹c.
VI.2. C«ng t¸c trªn tr¹m m¸y ®o chi tiÕt
§o vÏ chi tiÕt b»ng m¸y kinh vÜ th−êng cã tõ 4-5 ng−êi, mét ng−êi ®øng
m¸y, mét ng−êi ghi sæ, mét ng−êi vÏ, tõ mét ®Õn hai ng−êi ®i mia. ChiÒu dµi tõ
m¸y tíi mia ®−îc quy ®Þnh trong quy ph¹m.
VI.2.1. Ng−êi ®øng m¸y
§Æt m¸y t¹i ®iÓm tr¹m ®o, sai sè ®Þnh t©m kh«ng qu¸ 5 mm cho çc tû
lÖ, tiÕn hµnh c©n b»ng, ®o chiÒu cao m¸y, kiÓm tra l¹i trÞ sè MO, lÊy h−íng khëi
®Çu, thèng nhÊt víi ng−êi ®i mia çch lÊy ®iÓm mia. Sau ®ã quay m¸y lÇn l−ît
ng¾m ®Õn çc ®iÓm ®Æt mia vµ lÊy sè ®äc nh− : §äc chiÒu dµi b»ng d©y ®o
kho¶ng çch, ®äc chiÒu cao mia, c©n b»ng bät thuû trªn bµn ®é ®øng (nÕu m¸y
cã èng thuû nµy), ®äc gãc nghiªng V, ®äc sè trªn bµn ®é ngang; gãc nghiªng,
gãc ngang ®o ë mét vÞ trÝ bµn ®é tr¸i lµm trßn ®Õn phót.
VI.2.2. Ng−êi ®i mia
Dùng mia th¼ng ®øng vµ trùc tiÕp trªn ®iÓm chi tiÕt cÇn ®o. Çch ®Æt mia,
lÊy ®iÓm chi tiÕt xem môc II.
VI.2.3. Ng−êi ghi sæ
Ghi çc sè liÖu do ng−êi ®øng m¸y ®äc, ghi chó tªn ®iÓm mia, thø tù nèi
®iÓm mia do ng−êi ®i mia b¸o vµo ®óng mÉu sæ.
VI.2.4. Ng−êi vÏ l−îc ®å
VÏ l−îc ®å cã tû lÖ kh«ng nhá h¬n tû lÖ b¶n ®å cÇn thµnh lËp, trªn b¶n
l−îc ®å ghi sè thø tù ®iÓm chi tiÕt, sè ®o (nÕu chiÒu dµi ®o b»ng th−íc d©y), lo¹i
®Êt, chñ sö dông ®Êt, ®iÓm ®Æt m¸y, ®iÓm ®Þnh h−íng, ®Þa danh, çc ghi chó cÇn
thiÕt kh¸c, l−îc ®å ®ãng thµnh quyÓn theo thø tù, cã môc lôc kÌm theo cho tõng
m¶nh b¶n ®å.
Chó ý: Khi ®o tõ 10 ®Õn 15 ®iÓm chi tiÕt cÇn kiÓm tra l¹i h−íng khëi ®Çu
sai sè cho phÐp lÖch lµ 1’ 30”.
KÕt thóc mét tr¹m cÇn ®èi so¸t sù t−¬ng quan thø tù vµ h×nh d¸ng, ngoµi ®Êt
víi s¬ ®å, sæ ghi chÐp.
Tr−íc khi ®o tr¹m tiÕp theo ph¶i kiÓm tra l¹i mét ®iÓm mia ë tr¹m tr−íc nÕu
trïng hoÆc chªnh kh«ng qu¸ 0,5 mm th× tiÕp tôc ®o vÏ nÕu sai qu¸ ph¶i kiÓm tra l¹i.
VI.2.5. §o gi¸p biªn
§Ó çc ®Þa vËt vµ d¸ng ®Êt hai biªn b¶n vÏ kÒ nhau khíp víi nhau, ®o
gi¸p biªn ®−îc quy ®Þnh ë thùc ®Þa nh− sau:
M¶nh b¶n ®å tû lÖ 1:500 ÷ 1:2000 ®o chêm ngoµi khung 1,0 cm.
M¶nh b¶n ®å tû lÖ 1:5000 ÷ 1:25000 ®o chêm ngoµi khung 1,5 cm.
VI.2.6. MÉu sæ ®o chi tiÕt b»ng m¸y toµn ®¹c
Tr¹m ®o: C M¸y ®o: 3T 5Kπ
§é cao mÆt mèc tr¹m ®o: 5,24 m MO: 00 02’ 00”
ChiÒu cao m¸y:1,35 m. V = TR - MO
H−íng khëi ®Çu: 0000’00”: B. Ngµy ®o: ........................................
H−íng kiÓm tra: E Ng−êi ®o: ......................................
Ng−êi ghi sæ: ..................................
Sè ®äc trªn Bµn ®é §é cao
C¹nh
TT Gãc
mia K/c ®øng K.c ngang ®iÓm
®èi gãc Ghi
®iªm ngang
S’=k.n Sè Gãc S=S’Cos2V V mia chó
®o DD
DG β H’=S.tgV H(m)
DT ®äc ®øng
1 1000 1174 34,8 248.29 -0.44 -0.46 34,8 -0,46 4,96 1nèi 2
1348
2 1800 1968 33,6 264.21 0.27 0.25 33,6 0,24 4,86 2nèi 3
2136
3 1600 1790 38,0 290.46 -0.01 -0.03 38,0 -0,03 4,77 3nèi 4
1980
4 1800 2039 47,8 286.26 0.12 0.10 47,8 0,14 4,69 4nèi 5
2278
5 1600 1819 43,8 264.24 0.02 0.00 43,8 0 4,77 5nèi 6
2038 5nèi 2
6 1600 1827 45,4 253.04 0.01 -0.01 45,4 -0,11 4,75 6nèi 7
2054 6nèi 1
7 1400 1659 51,8 254.04 0.05 0.03 51,8 0,04 4,97 7nèi 8
1918
8 2000 2275 55,0 284.09 0.23 0.21 55,0 0,34 4,65 8nèi 4
2550
- C«ng thøc tÝnh trong b¶ng mÉu sæ ®o E
chi tiÕt. 7 8
+ ChiÒu dµi ngang: S = S’cos2v Lóa
+ Chªnh cao: 5
6 4
h = h’ + i – l = Stgv + i – l Lóa Lóa
+ §é cao ®iÓm ®Æt mia: 3
1 2
HchitiÕt = Htr¹m ®o + h C B
B¶n l−îc ®å tr¹m m¸y C. (h×nh 8-13)
H×nh 8-13
VI.3. §o chi tiÕt ë khu vùc ®« thÞ
Tr×nh tù ®o.
− §o vÏ ®−êng phè, ngâ phè, çc yÕu tè ë mÆt ngoµi phè, ngâ phè.
− §o vÏ ë trong « phè (sau khi ®o vÏ ®−êng phè vµ chuyÓn vÏ çc ®Þa vËt
®· ®o vÏ ë ®−êng phè lªn b¶n vÏ).
− §o vÏ çc yÕu tè kh¸c.
Ph−¬ng ph¸p ®o: ¸p dông çc ph−¬ng ph¸p nh− ®· nªu ë môc V.
Çc ®iÓm dïng ®Ó ®o chi tiÕt lµ ®−êng chuyÒn cÊp 1, cÊp 2, b»ng çc hµng
®iÓm dãng tõ çc ®iÓm cña l−íi khèng chÕ ®o vÏ mµ vÞ trÝ çc ®iÓm trªn hµng
®iÓm ®o víi ®é chÝnh x¸c 1:2000, çc gãc phè, gãc nhµ ®· ®−îc x¸c ®Þnh to¹ ®é.
Çc kÕt qu¶ ®o ph¶i ghi vµo b¶n l−îc ®å.
VI.4. §o vÏ chi tiÕt trong çc « thöa cè ®Þnh, æn ®Þnh, trÝch ®o khu d©n
c−, trÝch ®o çc « thöa nhá (gäi chung lµ trÝch ®o)
C«ng t¸c nµy ®−îc ®o sau khi ®· vÏ çc ®−êng viÒn ranh giíi cña khu trÝch
®o lªn b¶n ®å ®Þa chÝnh c¬ së.
Ph−¬ng ph¸p ®o: ®−îc sö dông çc ph−¬ng ph¸p nh− ®· nªu trong môc V.
Çc ®iÓm dïng ®Ó ®o chi tiÕt.
Tõ çc ®iÓm khèng chÕ bªn ngoµi ®−êng phè.
Cã thÓ bè trÝ ®−êng chuyÒn toµn ®¹c treo nh−ng ph¶i ®o ®i, ®o vÒ.
Çc gãc thöa, gãc nhµ, çc ®Þa vËt cã d¹ng h×nh häc râ nÐt ®· ®o vµ vÏ trªn
b¶n ®å gèc ®Þa chÝnh c¬ së, nÕu dïng nh÷ng ®iÓm nµy lµm ®iÓm khëi tÝnh cña
l−íi tr¹m ®o th× viÖc ®o gãc, ®o c¹nh trong l−íi tr¹m ®o ph¶i ®o nh− ®· nªu trong
l−íi ®o vÏ cÊp 2.
VI.5. TriÓn ®iÓm chi tiÕt vÏ b¶n gèc ch× b¶n ®å ®Þa chÝnh c¬ së
Néi dung nµy ®−îc tiÕn hµnh song song víi c«ng viÖc ngoµi trêi.
Dông cô vÏ gåm bót ch× 2H, th−íc ®o ®é, compa, eke, th−íc tû lÖ, tÈy ch×,
kim chÊm ®iÓm.
C¨n cø vµo kÕt qu¶ tÝnh to¸n trong çc sæ ®o chi tiÕt cña mçi tr¹m ®o vµ b¶n
vÏ l−îc ®å chuyÓn ®iÓm ®o chi tiÕt lªn b¶n vÏ. Ngoµi thùc ®Þa ®o b»ng ph−¬ng
ph¸p nµo th× khi chuyÓn vÏ dùa vµo ph−¬ng ph¸p ®ã. Khi vÏ dùa vµo quyÓn ký
hiÖu b¶n ®å ®Þa chÝnh ®Ó vÏ çc yÕu tè néi dung.
VI.6. TiÕp biªn vµ xö lý tiÕp biªn
Sau khi hoµn thµnh b¶n vÏ ch× vµ vÏ song vïng biªn, ph¶i can néi dung bªn
trong b¶n vÏ ë vïng biªn kho¶ng 3 cm çc yÕu tè sau:
§−êng biªn gi÷a 2 b¶n vÏ.
§−êng kÎ l−íi to¹ ®é cã ghi sè to¹ ®é ë hai ®Çu.
§Þa h×nh, ®Þa vËt cã trong kho¶ng biªn.
Dïng b¶n can biªn cña b¶n nµy ®Æt s¸t ®−êng biªn cña b¶n vÏ liÒn kÒ ®Ó so
s¸nh ®é lÖch, h¹n sai tiÕp biªn quy ®Þnh nh− sau: ®é lÖch ®Þa vËt quan träng, chñ
yÕu kh«ng qu¸ 0,6 mm, çc ®Þa vËt kh¸c kh«ng qu¸ 1 mm. NÕu ®é lÖch trong
ph¹m vi cho phÐp mçi b¶n vÏ chØnh söa 1/2 ®é lÖch. NÕu lµ c¹nh thöa ®Êt th×
ph¶i vÏ l¹i c¹nh thöa tõ 2 ®iÓm gÉy, nÕu lÖch qu¸ quy ®Þnh ph¶i x¸c minh ®Ó
quyÕt ®Þnh.
VII. Çc ph−¬ng ph¸p ®i mia lÊy ®iÓm chi tiÕt
VII.1. Kh¸i niÖm vÒ ®iÓm chi tiÕt

Nh÷ng ®iÓm ®o x¸c ®Þnh vÞ trÝ vµ ®é cao cña çc ®iÓm thuéc ®Þa vËt vµ mÆt
®Êt tù nhiªn víi sè l−îng cÇn vµ ®ñ ®Ó diÔn t¶ ®−îc ý nghÜa, h×nh d¸ng, kÝch
th−íc vµ ®é cao cña ®Þa vËt vµ d¸ng ®Êt ®ã gäi lµ ®iÓm chi tiÕt ®Þa vËt vµ d¸ng ®Êt.
VII.2. Ph−¬ng ph¸p ®i mia khi ®o vÏ d¸ng ®Êt
Khi ®o vÏ d¸ng ®Êt ph¶i lùa chän ®−êng ®i mia theo ®−êng ®ång møc, ®iÓm
mia ph¶i ®Æt däc theo ch©n nói, sèng nói, ®Ønh nói, yªn ngùa, s−ên nói vµ ®Æt däc
theo ®−êng tô thuû vv... d¸ng ®Êt cµng phøc t¹p ®iÓm mia cµng ph¶i dÇy, d¸ng
®Êt b»ng ph¼ng, dèc ®Òu th× ®iÓm mia th−a h¬n.
VII.3. Ph−¬ng ph¸p ®i mia khi ®o vÏ ®Þa vËt
§Ó thÓ hiÖn ý nghÜa, h×nh d¸ng, kÝch
3
th−íc cña ®Þa vËt, vÞ trÝ ®Æt mia ph¶i ë chç 2
6 8
®Æc tr−ng cña ®Þa vËt nh−: ®iÓm ngoÆt, 5
1 4 9
cong, l−în, ng· ba, ng· t− ®−êng x¸, 7
m−¬ng, c¹nh thöa ®Êt vv... Khi vÏ theo tû B
H×nh 8-14
lÖ ®iÓm chi tiÕt ®Æt ë ®−êng viÒn ®Þa vËt,
khi vÏ nöa kh«ng theo tû lÖ th× ®iÓm chi
tiÕt ®Æt ë t©m ®Þa vËt.
VÝ dô: Theo h×nh vÏ:
Çc ®iÓm tõ 1 ÷ 7 vÏ theo tû lÖ. Çc ®iÓm 8 ÷ 9 vÏ nöa kh«ng theo tû lÖ.Khi
®i mia ph¶i tu©n theo nguyªn t¾c sau: §i mia ph¶i theo liÒn bê, tr−êng hîp t¾t
ngang ph¶i b¸o cho ng−êi ®øng m¸y biÕt.
VÝ dô tõ ®iÓm 12 sang ®iÓm 13 ph¶i b¸o 1 8 9
16
17 21
cho ng−êi ®øng m¸y biÕt. §Õn ng· ba, ng·
22
t− bê ng−êi ®i mia ph¶i b¸o khÐp vÒ ®©u?. 7
2 10 18
Khi ®· cã thöa khÐp kÝn ph¶i ra hiÖu khÐp 15
23
thöa. 6 14
3 11 19
VÝ dô ®Õn ®iÓm 6 ph¶i ra hiÖu khÐp A
4 24
thöa vÒ phÝa 3 ®ång thêi ra hiÖu vÒ phÝa 11 12 13 20
5
cßn bê ch−a vÏ. Khi chuyÓn sang tr¹m ®o 13
kh¸c, tr−íc khi ®o tiÕp ph¶i dùng mia t¹i H×nh 8-15
mét ®iÓm cña tr¹m tr−íc võa ®Ó kiÓm tra
võa ®Ó ng−êi ®øng m¸y vµ vÏ s¬ ®å biÕt ®iÓm xuÊt ph¸t ®Ó tr¸nh nhÇm lÉn. VÝ dô
tr¹m ®o A ®o ®Õn ®iÓm 20 lµ hÕt tÇm ng¾m cña m¸y sang tr¹m ®o B ph¶i dùng
l¹i ®iÓm 17 råi ®Õn ®iÓm 21 ®Ó biÕt nèi ®iÓm 17 víi ®iÓm 21. Nh÷ng thöa ruéng
gi¸p ®−êng ao, hå, m−¬ng, m¸ng... mia ®Æt ë mÐp ruéng, mÐp ao hå, víi thöa
ruéng bËc thang mia ®Æt ë mÐp ruéng phÝa thÊp. Víi bê cong çc ®iÓm mia lÊy
theo nguyªn t¾c 3 ®iÓm mia liªn tiÕp t¹o thµnh mét ®−êng th¼ng, nÕu ®é cong
d−íi 0,2 mm theo tû lÖ b¶n ®å th× ®−îc phÐp tæng hîp thµnh ®−êng th¼ng.
VIII. C«ng t¸c néi nghiÖp thμnh lËp b¶n då ®Þa chÝnh
VIII.1. VÏ hoµn chØnh b¶n ®å ®Þa chÝnh c¬ së

VIII.1. Tu chØnh, lªn mùc b¶n gèc
B¶n gèc ch× sau khi chØnh söa theo yªu cÇu cña b¶n kiÓm tra nghiÖm thu
tiÕn hµnh vÏ b»ng çc mµu mùc:
Mµu n©u: Çc ký hiÖu vµ ghi chó ®Þa h×nh.
Mµu ve ®Ëm: §−êng nÐt vµ ghi chó thuû hÖ
Mµu ®en: Çc yÕu tè cßn l¹i.
Ph−¬ng ph¸p vÏ mùc: Tr×nh bµy b¶n gèc vÏ mùc xem bµi gi¶ng kü thuËt
b¶n ®å.
VIII.1.2. §¸nh sè thöa t¹m thêi
Sè thø tù thöa ®Êt t¹m thêi trªn b¶n ®å ®Þa chÝnh c¬ së ghi b»ng sè ¶-rËp tõ
1 ®Õn thöa cuèi cïng trong tõng m¶nh b¶n ®å theo thø tù liªn tôc tõ tr¸i sang
ph¶i, tõ trªn xuèng d−íi theo d¹ng ch÷ Z b¾t ®Çu tõ gãc T©y – B¾c. Çc « trÝch
®o, çc « æn ®Þnh, khu d©n c− tÝnh lµ 1 thöa.
NÕu thöa hÑp kh«ng ®ñ chç ghi cho phÐp ghi ë thöa bªn c¹nh, hoÆc chØ ghi sè
thöa vµ lËp b¶ng kª diÖn tÝch thöa, lo¹i nhµ ë ngoµi khung b¶n ®å ë vÞ trÝ thÝch hîp.
Çc thöa bÞ chia c¾t bëi khung b¶n ®å th× coi phÇn khung trong lµ c¹nh thöa
®Ó tÝnh diÖn tÝch vµ ph¶i chó ý khi tÝnh diÖn tÝch thöa ®Çy ®ñ trªn b¶n ®å.
VIII.1.3. §o tÝnh diÖn tÝch
VIII.1.3.1. Quy ®Þnh chung cña c«ng t¸c ®o tÝnh diÖn tÝch lµ
+ C«ng t¸c ®o tÝnh diÖn tÝch thùc hiÖn sau khi ®· kiÓm tra ngo¹i nghiÖp b¶n
®å, tiÕp biªn, hoµn chØnh b¶n gèc vÏ mùc.
+ §èi víi khu vùc ®Êt ®« thÞ, khu ®Êt cã gi¸ trÞ kinh tÕ cao, diÖn tÝch çc
thöa ®Êt ph¶i tÝnh tõ to¹ ®é çc ®iÓm, kho¶ng çch ®· ®−îc x¸c ®Þnh. Kh«ng
®−îc ®o b»ng l−íi ®o diÖn tÝch trªn b¶n ®å.
+ §èi víi khu vùc kh¸c ngoµi ph−¬ng ph¸p nªu trªn ®−îc phÐp ¸p dông çc
ph−¬ng ph¸p gi¶i tÝch, ®å gi¶i, c¬ häc (Planimet), hoÆc phèi hîp çc ph−¬ng
ph¸p nµy ®Ó tÝnh diÖn tÝch.
VIII.1.3.2. Çc ph−¬ng ph¸p tÝnh diÖn tÝch
+ TÝnh diÖn tÝch b»ng ph−¬ng ph¸p chia h×nh, ph−¬ng ph¸p tÊm ®o diÖn tÝch
(ph−¬ng ph¸p ®Õm «) - xem bµi gi¶ng b¶n ®å ®Þa chÝnh.
+ TÝnh diÖn tÝch theo to¹ ®é ®Ønh cña h×nh ®a gi¸c: Gi¶ sö ®a gi¸c cã n c¹nh
(h×nh 8 -16).
To¹ ®é ®Ønh cña ®a gi¸c lµ XK, YK ( K= 1, 2, ..., n).
Th× diÖn tÝch P cña ®a gi¸c ®−îc tÝnh theo c«ng thøc:
n
X
2 P = ∑ ( X K + X K +1 )(YK +1 − YK ) K-1(xk-1,yk-1)
K =1
2(x2y2)
hoÆc:
K(xkyk)
n
2 P = ∑ X K (YK +1 − YK −1 )
K =1 1(x1,y1)
n
2 P = ∑ YK ( X K −1 − X K +1 )
K =1
n(xn,yn) K+1(xk+1,yk+1)
Trong çc c«ng thøc trªn mét c«ng thøc

O Y
tÝnh, cßn mét c«ng thøc ®Ó kiÓm tra. H×nh 8-16
+ TÝnh diÖn tÝch b»ng m¸y ®iÖn tö
XPLAN-360.
Çc phÝm chøc n¨ng.
OFF/ON : T¾t / më.
END A/L : §Æt chÕ ®é ®o diÖn tÝch hay chu vi, nÕu mµn ¶nh cã ch÷:
ARE – Lµ chÕ ®é ®o diÖn tÝch.
LINE – Lµ chÕ ®é ®o chu vi.
CONTINUOUS: ChÕ ®é ®o chu vi hay diÖn tÝch víi h×nh thÓ cã h×nh d¸ng
bÊt kú, Ên nót nµy ®Ìn chØ thÞ mµu ®á bËt s¸ng.
START/POINT: ChÕ ®é ®o chu vi hay diÖn tÝch h×nh ®a gi¸c (chÕ ®é
®iÓm). Kh«ng cã ®Ìn chØ thÞ mµu ®á.
SET: Ên nót nµy x¸c ®Þnh chÕ ®é lµm viÖc sau:
LÊy ®¬n vÞ dµi: m, cm, mm.
LÊy tû lÖ chuyÓn ®æi 1/M ( 1/1000, 1/2000, ...).
LÊy sè l−îng ch÷ sè thËp ph©n.
CE / C: §−a mµn h×nh vÒ 0.
* Chó ý khi sö dông nót SET:
Ên SET lÇn 1: trªn mµn h×nh hµng ®¬n vÞ cm, mm,... nhÊp nh¸y ta Ên SET
lÇn n÷a th× m¸y ®· x¸c ®Þnh chÕ ®é lµm viÖc theo ®¬n vÞ, lóc nµy hµng ®¬n vÞ
®øng im.
Ên SET lÇn 2 nÕu trªn mµn ¶nh dÊu chÊm nhÊp nh¸y (.) ta ®Æt sè tõ 1 ÷ 7 sÏ
®−îc sè ch÷ sè thËp ph©n råi Ên SET, lóc ®ã dÊu chÊm (.) ®øng im.
Ên SET lÇn 3 vµ 4 th× trªn mµn ¶nh xuÊt hiÖn R vµ R’ nhÊp nh¸y ®Ó
lÊy tû lÖ tÝnh diÖn tÝch. Khi R vµ R’ ®øng im th× m¸y ®· lµm viÖc theo tû lÖ
diÖn tÝch ta ®· ®Þnh. Sau ®ã ta b¾t ®Çu sö dông m¸y ®Ó ®o.
VIII.1.4. Sai sè cho phÐp tÝnh diÖn tÝch
Mçi h×nh thÓ tÝnh diÖn tÝch 2 lÇn, chªnh lÖch 2 lÇn kh«ng v−ît qu¸ ®¹i
l−îng sau:
0,04M P
ΔS = ± (m 2 ) (8-7)
100
NÕu tÝnh b»ng ph−¬ng ph¸p to¹ ®é th× sai sè tÝnh diÖn tÝch b»ng sai sè lµm
trßn sè. Khi tÝnh diÖn tÝch tuú theo thùc tÕ, mçi m¶nh b¶n ®å ®−îc chia thµnh çc
khu, mçi khu ®−îc chia thµnh çc côm, mçi côm kh«ng qu¸ 20 thöa. Sè chªnh
diÖn tÝch b¶n då theo lý thuyÕt vµ tæng diÖn tÝch çc khu (hoÆc çc côm, çc
thöa) trong m¶nh. Sè chªnh diÖn tÝch cña khu vµ tæng diÖn tÝch çc côm trong
khu, sè chªnh gi÷a diÖn tÝch côm vµ diÖn tÝch çc thöa trong côm kh«ng v−ît
qu¸ ®¹i l−îng:
0,05M ∑ P
ΔS CP = ± (m 2 ) (8-8)
100
Trong ®ã: P - DiÖn tÝch çc thöa trong côm tÝnh b»ng m2.
M - MÉu sè tû lÖ b¶n ®å.
NÕu sè chªnh v−ît qu¸ h¹n sai tÝnh l¹i diÖn tÝch, nÕu trong h¹n sai ta hiÖu
chØnh theo thø tù: diÖn tÝch khu hiÖu chØnh theo diÖn tÝch m¶nh, diÖn tÝch côm
hiÖu chØnh theo diÖn tÝch khu, diÖn tÝch thöa hiÖu chØnh theo diÖn tÝch côm.
Sau hiÖu chØnh tæng diÖn tÝch khu ph¶i b»ng diÖn tÝch m¶nh b¶n ®å, tæng
diÖn tÝch çc côm trong khu ph¶i b»ng diÖn tÝch khu, tæng diÖn tÝch çc thöa
trong côm ph¶i b»ng diÖn tÝch côm, tæng diÖn tÝch çc thöa ph¶i b»ng diÖn tÝch
m¶nh b¶n ®å.
VIII.2. Thµnh lËp b¶n ®å ®Þa chÝnh theo ®¬n vÞ hµnh chÝnh cÊp x·
VIII.2.1. Biªn tËp biªn vÏ b¶n vÏ gèc ®Þa chÝnh
Mçi m¶nh b¶n ®å ®Þa chÝnh c¬ së lËp mét b¶n vÏ gèc, b¶n vÏ gèc lËp theo
®¬n vÞ hµnh chÝnh cÊp x·, ph−¬ng ph¸p biªn tËp biªn vÏ tham kh¶o xem bµi
gi¶ng b¶n ®å ®Þa chÝnh. B¶n vÏ gèc thÓ hiÖn b»ng mµu ®en (mét mµu).
VIII.2.2. §o vÏ bæ sung chi tiÕt trªn b¶n vÏ gèc
¸p dông çc ph−¬ng ph¸p ®o vÏ nh− ®· nªu trong (Môc V) ®Ó ®o vÏ bæ
sung çc yÕu tè néi dung.
VIII.2.3. Sè thø tù thöa ®Êt
Sè thø tù thöa ®Êt trªn b¶n ®å ®Þa chÝnh: Sè thø tù thöa ®Êt trªn b¶n ®å ®Þa
chÝnh ®−îc ®¸nh theo nguyªn t¾c nh− trong b¶n ®å ®Þa chÝnh c¬ së. Sè thø tù
thöa ®Êt trªn b¶n ®å ®Þa chÝnh kh«ng trïng víi sè thø tù ®¸nh t¹m thêi cho çc «
thöa æn ®Þnh trªn b¶n ®å ®Þa chÝnh c¬ së nªn ph¶i lËp b¶ng tæng hîp (øng víi
mçi « thöa æn ®Þnh trªn b¶n ®å ®Þa chÝnh c¬ së lµ çc thöa nµo trªn b¶n ®å ®Þa
chÝnh) ®Ó kiÓm tra tÝnh diÖn tÝch theo b¶n ®å ®Þa chÝnh.
Tr−êng hîp thöa ®Êt n»m trªn nhiÒu m¶nh b¶n ®å ®Þa chÝnh c¬ së th× biªn
vÏ chuyÓn m¶nh ®ã vµo m¶nh b¶n ®å ®Þa chÝnh cã diÖn tÝch lín nhÊt.
Sè thø tù thöa ®Êt trªn b¶n ®å trÝch ®o:
+ Tr−êng hîp b¶n trÝch ®o ®−îc chia m¶nh theo ph−¬ng ph¸p thø nhÊt th×
sè thø tù thöa ®Êt theo nguyªn t¾c nh− trong b¶n ®å ®Þa chÝnh c¬ së.
+ Tr−êng hîp b¶n trÝch ®o lËp theo ph−¬ng ph¸p thø hai th× sè thø tù thöa
®Êt ®¸nh theo h×nh th¸p dùa vµo sè thø tù thöa ®Êt ®· ghi trªn b¶n ®å ®Þa chÝnh
theo nguyªn t¾c t−¬ng tù nh− trong b¶n ®å ®Þa chÝnh c¬ së.
VÝ dô: Sè thø tù çc « thöa trªn b¶n ®å ®Þa chÝnh lµ 15 th× sè thø tù çc thöa
trÝch ®o bªn trong çc « thöa sÏ lµ 15.1, 15.2, ..., 15.n.
VIII.2.4. §o tÝnh diÖn tÝch vµ kiÓm tra tÝnh diÖn tÝch
T−¬ng tù nh− trong b¶n ®å ®Þa chÝnh c¬ së.
IX. LËp hå s¬ kü thuËt thöa ®Êt
ë khu vùc ®« thÞ vµ khu vùc ®Êt cã gi¸ trÞ kinh tÕ cao ph¶i lËp hå s¬ kü
thuËt thöa ®Êt, hå s¬ kü thuËt thöa ®Êt ®−îc lËp riªng cho mçi thöa vµ b¾t ®Çu
®−îc tËp hîp trong qu¸ tr×nh thµnh lËp b¶n ®å ®Þa chÝnh gèc tõ kh©u ®o vÏ ngoµi
thùc ®Þa biªn vÏ b¶n ®å gèc vµ b¶n ®å ®Þa chÝnh. Hå s¬ kü thuËt thöa ®Êt ®−îc
tr×nh bµy trªn giÊy A4 in theo h−íng n»m ngang ®−îc ®−a vµo l−u tr÷. Hå s¬ kü
thuËt thöa ®Êt ®−îc ®Ýnh kÌm víi biªn b¶n x¸c ®Þnh mèc giíi, ranh giíi thöa ®Êt.
Çc néi dung chÝnh cña hå s¬ kü thuËt thöa ®Êt lµ:
+ Sè hiÖu thöa ®Êt:
Thuéc tê b¶n ®å ®Þa chÝnh sè.
Thuéc m¶nh b¶n ®å gèc sè.
Çc sè liÖu nµy lÊy trªn b¶n ®å.
+ §Þa chØ thöa ®Êt:
Sè nhµ:
§−êng phè.
Ph−êng (ThÞ TrÊn)
QuËn (HuyÖn)
Thµnh phè (TØnh).
Çc sè liÖu nµy do ®iÒu tra thùc ®Þa ®¬n vÞ hµnh chÝnh qu¶n lý cung cÊp.
+ Môc ®Ých sö dông:
Ghi theo hiÖn tr¹ng sö dông ®Êt cã thÓ ®−a vµo néi dung nµy c¶ th«ng tin
vÒ t×nh tr¹ng sö dông ®Êt tr−íc ®©y vµ kÕt qu¶ quy hoÆch ®· duyÖt.
+ S¬ ®å thöa ®Êt:
Lùa trän tû lÖ sao cho toµn bé b¶n ®å n»m trong phÇn quy ®Þnh ®ãng khung
h×nh vu«ng. S¬ ®å vÏ −u tiªn theo h−íng B¾c.
Trªn s¬ ®å cã mòi tªn chØ h−íng B¾c.
VÏ mét ®−êng phè, ngâ phè ®i vµo thöa ®Êt ®Ó lÊy h−íng nhËn biÕt.
§−êng biªn thöa ®Êt vÏ nÐt liÒn, t¹i çc gãc thöa ®Êt cã vÏ “r©u” chØ h−íng
®−êng biªn çc thöa ®Êt cã liªn quan thöa bªn c¹nh. Gãc thöa ®Êt lµ ®iÓm cã
®¸nh dÊu b»ng cäc ®inh s¾t hoÆc hoÆc dÊu s¬n vµ ®−îc çc chñ hé cã liªn quan
cïng chÊp nhËn, lËp biªn b¶n x¸c nhËn mèc giíi. Trong thöa ®¸t cã vÏ çc c«ng
tr×nh sö dông chÝnh, kÝch th−íc çc c¹nh lÊy ®Õn cm theo kÕt qu¶ ®o thùc ®Þa
hoÆc tÝnh tõ to¹ ®é gãc thöa, kÝch th−íc ph¶i ®−îc kiÓm tra, nghiÖm thu vµ chØnh
söa. Trªn s¬ ®å cã ghi to¹ ®é çc thöa ®Êt bªn c¹nh.
- B¶ng kª to¹ ®é gãc thöa:
To¹ ®é çc ®iÓm gãc thöa sÏ kÌm theo sè liÖu gèc ®o ®¹c thùc ®Þa tíi cm
trªn c¬ së nµy sÏ tÝnh diÖn tÝch thöa ®Êt.
Tªn chñ hé sö dông ®Êt:
Tªn chñ sö dông ®Êt ®−îc x¸c ®Þnh theo kÕt qu¶ ®iÒu tra hiÖn tr¹ng lóc ®o
®¹c kÕt hîp víi hå s¬ hîp ph¸p mµ çc c¬ quan chøc n¨ng qu¶n lý tªn chñ sö
dông ®Êt sÏ chÝnh x¸c ho¸ qua viÖc ®¨ng ký sö dông ®Êt. Tr−êng hîp cã tranh
chÊp th× xö lý theo ph¸p luËt.
MÉu hå s¬ kü thuËt thöa ®Êt (xem phô lôc 11- Quy ph¹m 1999. Tæng côc
§Þa chÝnh).
X. C«ng t¸c kiÓm tra nghiÖm thu hoμn thiÖn tμi liÖu
X.1. C«ng t¸c kiÓm tra nghiÖm thu

X.1.1. Môc ®Ých yªu cÇu
C«ng t¸c kiÓm tra nghiÖm thu ®−îc dùa trªn c¬ së çc tiªu chuÈn kü thuËt
®· quy ®Þnh trong quy ph¹m, luËn chøng kinh tÕ kü thuËt, çc v¨n b¶n kü thuËt
cña khu ®o ®· ®−îc cÊp cã thÈm quyÒn phª duyÖt. Qua kiÓm tra ph¸t hiÖn kÞp
thêi thiÕu sãt, sai lÇm vÒ kü thuËt ®Ó kÞp thêi söa ch÷a vµ n©ng cao chÊt l−îng
c«ng t¸c.
X.1.2.1. Néi dung c«ng t¸c kiÓm tra
Sæ s¸ch d· ngo¹i: KiÓm tra hoµn chØnh sæ s¸ch theo ®Ò môc tõ tê ®Çu ®Õn tê
cuèi cña mçi sæ nhËt kÝ, kiÓm tra ph−¬ng ph¸p ghi sæ, tÝnh to¸n, ph−¬ng ph¸p ®o
®¹c ®· thùc hiÖn vµ çc sai sè ®o ®¹c ®¹t ®−îc ghi trong sæ.
X.1.2.2. KiÓm tra gi¸p biªn
Dïng b¶n can gi¸p biªn so s¸nh biªn cña hai tê b¶n ®å gi¸p nhau xem çc ®−êng
®ång møc vµ çc ®Þa vËt cïng tªn, cã sai lÖch trong ph¹m vi cho phÐp hay kh«ng.
X.1.2.3. KiÓm tra ®èi so¸t h×nh thÓ
Mang b¶n ®å ra thùc ®Þa ®èi chiÕu, tr−íc tiªn x¸c ®Þnh ®iÓm ®øng trªn b¶n
®å, sau ®ã ®Þnh h−íng b¶n ®å råi tiÕn hµnh quan s¸t, ®èi chiÕu tõng thöa trªn b¶n
®å vµ ngoµi thùc ®Þa xem cã ®ång d¹ng kh«ng. NÕu sai kh«ng qu¸ 10% sè thöa
kiÓm tra th× tiÕn hµnh söa sai cho ®óng. NÕu sai qu¸ 10% sè thöa kiÓm tra ta ®o
l¹i tõng phÇn hay ®o l¹i c¶ b¶n vÏ.
X.1.2.4. KiÓm tra kÝch th−íc
+ Çch 1: Dïng m¸y ®o l¹i mét sè ®iÓm trªn b¶n ®å, ®iÓm kiÓm tra chªch
lÖch so víi ®iÓm ®· vÏ kh«ng qu¸ 0,5 mm trªn b¶n ®å lµ ®¹t. NÕu sai h¬n ph¶i
söa l¹i theo ®iÒu kiÖn kiÓm tra.
+ Çch 2: ¸p dông ë nh÷ng n¬i bÞ che khuÊt.
§o l¹i vµi c¹nh råi ®èi chiÕu víi b¶n ®å, kho¶ng çch ®o kiÓm tra ®· thu
theo tØ lÖ so víi kho¶ng çch trªn b¶n ®å kh«ng lÖch qu¸ 0,5mm.
+ Çch 3: KiÓm tra kÝch th−íc b»ng çch ®o ®uæi ( kiÓm tra qua bê).
Chän ®−êng d©y kiÓm tra xa çc ®iÓm khèng chÕ cÊp cao, c¾t qua Ýt nhÊt 4
bê vµ gÇn vu«ng gãc víi çc bê vµ dµi kho¶ng 80m, ®iÓm ®Çu vµ ®iÓm cuèi
®−êng d©y ph¶i râ rµng. §−êng d©y kiÓm tra ®o ®i ®o vÒ víi sai sè t−¬ng ®èi ®¹t
1:1000. Tr×nh tù thao t¸c nh− sau: (h×nh 8-17)
Ngoµi thùc ®Þa:
§o ®i: §Æt v¹ch O cña th−íc trïng víi A, v¹ch cuèi th−íc kÐo vÒ B ®Õn a1
lµ hÕt th−íc, c¨n cø bê 1 vµ 2 ta ®äc sè trªn th−íc. §o¹n thø 2 ®Ó v¹ch O trïng
víi a1, c¨ng th−íc vÒ B ®Õn a2 hÕt th−íc dùa vµo bê 3 vµ 4 ®äc sè trªn th−íc,
kho¶ng çch bê 3 vµ bê 4 so víi A ph¶i céng thªm 1 ®é dµi th−íc ®o, cø tiÕp tôc
nh− vËy ®Õn ®o¹n thø 3, thø 4..., khi vÒ ®Õn B ta c¨n cø vµo bê B ®äc sè. Ta chó
ý ë kho¶ng çch çc bê ®o¹n ®o thø 3 ph¶i c«ng thªm 2 lÇn ®é dµi cña th−íc,
®o¹n 4 céng thªm 3 lÇn ®é dµi th−íc.
1 2 3 4
A a1 a2 B
H×nh 8-17
§o vÒ: §Æt v¹ch O th−íc trïng víi B vµ thao t¸c nh− ®o ®i.
Tæng chiÒu dµi ®o ®i, ®o vÒ cña mçi bê ph¶i b»ng nhau vµ b»ng tæng chiÒu
dµi AB. NÕu lÖch sai sè t−¬ng ®èi nhá h¬n 1:1000.
+ §èi chiÕu trªn b¶n ®å:
Tr−êng hîp chiÒu dµi ®−êng d©y phï hîp víi b¶n ®å ta lÊy kÕt qu¶ ®o ®i råi
®Ó v¹ch O cña th−íc tØ lÖ trïng vµo A, mÐp th−íc trïng AB. C¨n cø chiÒu dµi ®o
®i cña çc bê thu theo tØ lÖ, chÊm xuèng b¶n vÏ, nÕu çc ®iÓm chÊm trïng hoÆc
lÖch khái bê nhá h¬n hoÆc b»ng 0,5 mm lµ ®−îc, bê nµo lÖch qu¸ 0,5 mm lµ sai.
NÕu chiÒu dµi ®−êng d©y kh«ng phï hîp víi b¶n ®å th× so s¸nh kÕt qu¶ ®o
®i vµ kÕt qu¶ ®o vÒ vµ chän kÕt qu¶ nµo Ýt bê sai th× lÊy ®ã ®Ó ®¸nh gi¸ kÕt qu¶
c«ng t¸c.
§Ó söa bê ta cã thÓ dïng çc ph−¬ng ph¸p:
Giao héi c¹nh, ®−êng th¼ng hµng x¸c ®Þnh l¹i çc ®iÓm chi tiÕt lµm c¬ së vÏ
l¹i bê sai.
Tû lÖ sai ®−îc phÐp qu¸ h¹n quy ®Þnh cña çc bê trªn ®−êng d©y kh«ng qu¸
1/6 qu¸ h¹n nµy, tuú theo møc ®é ®o l¹i tõng phÇn hay c¶ b¶n vÏ.
X.2. Hoµn thiÖn tµi liÖu
Sau khi kiÓm tra nghiÖm thu ph¶i tiÕn hµnh chØnh söa çc tµi liÖu vµ b¶n vÏ
theo yªu cÇu cña c«ng t¸c kiÓm tra nghiÖm thu ®· ®Ò xuÊt.
TiÕn hµnh lËp çc b¶ng biÓu theo quy ®Þnh cña quy ph¹m, cã x¸c nhËn cña
chÝnh quyÒn c¬ së.
Tr×nh bµy khung vµ mÉu khung, çc ®Ò môc ngoµi khung b¶n ®å ®Þa chÝnh
c¬ së, b¶n ®å ®Þa chÝnh, ch÷ kÝ x¸c nhËn cña çc thµnh phÇn tham gia kiÓm tra
nghiÖm thu tµi liÖu.
XI. ®o vÏ b¶n ®å ®Þa chÝnh b»ng m¸y toμn ®¹c ®iÖn tö
XI.1. Kh¸i niÖm

§Ó n©ng cao chÊt l−îng ®o ®¹c, nhiÒu h·ng s¶n xuÊt m¸y ®o ®¹c ®· nghiªn
cøu vµ chÕ t¹o çc m¸y toµn ®¹c ®iÖn tö vµ çc thiÕt bÞ tù ®éng nh−: Sæ ®o ®iÖn
tö, Card nhí. Thùc chÊt cña m¸y toµn ®¹c ®iÖn tö lµ sù kÕt hîp gi÷a mét m¸y
kinh vÜ ®iÖn tö vµ mét m¸y ®o dµi ®iÖn quang ®−îc ®iÒu hµnh bëi mét phÇn
mÒm chuyªn dông. Çc kÕt qu¶ ®o ngoµi thùc ®Þa nh−: Gãc ngang, gãc ®øng,
kho¶ng çch nghiªng, ®−îc xö lý vµ tÝnh to¸n ra çc yÕu tè nh−: Kho¶ng cachs
ngang, chªnh cao, to¹ ®é, ®é cao cña çc ®iÓm.
C«ng nghÖ thµnh lËp b¶n ®å ®Þa chÝnh b»ng m¸y toµn ®¹c ®iÖn tö gåm çc
c«ng ®o¹n chÝnh sau:
1. §o ®¹c t¹i thùc ®Þa theo ph−¬ng ph¸p toµn ®¹c b»ng çc lo¹i m¸y toµn
®¹c ®iÖn tö vµ çc thiÕt bÞ nhí ®iÖn tö ®Ó ghi sè liÖu.
2. Thµnh lËp b¶n ®å sè b»ng phÇn mÒm vÏ b¶n ®å.
¦u ®iÓm cña b¶n ®å sè:
- Gi÷ ®−îc ®é chÝnh x¸c ®o ®¹c t¹i thùc ®Þa.
- Tõ mét c¬ së d÷ liÖu b¶n ®å cã thÓ vÏ ra çc b¶n vÏ ë rÊt nhiÒu tû lÖ kh¸c nhau.
- Nhê kh¶ n¨ng t¸ch líp, cã thÓ sö dông çc th«ng tin trªn b¶n ®å sè phôc
vô cho mét môc ®Ých cô thÓ, vÝ dô nh− sö dông líp ®−êng giao th«ng vµ d©n c−
®Ó phôc vô cho viÖc quy ho¹ch vïng d©n c−...
- ViÖc b¶o qu¶n, l−u gi÷ tµi liÖu gän nhÑ, dÔ tra cøu vµ sö dông.
Trong quy tr×nh ®o vÏ chi tiÕt b»ng m¸y toµn ®¹c ®iÖn tö cã 2 çch:
Çch 1:
Sö dông m¸y toµn ®¹c ®iÖn tö kÕt hîp víi viÖc ghi chÐp sè liÖu ®o b»ng sæ
®o theo ph−¬ng ph¸p toµn ®¹c chuyÒn thèng
Çch 2:
Sö dông m¸y toµn ®¹c ®iÖn tö kÕt hîp víi viÖc ®o b»ng FielBook (sæ ®o, ghi
®iÖn tö ngo¹i nghiÖp) hoÆc Memory Card hoÆc l−u gi÷ sè liÖu ®o b»ng bé nhí cã
s½n trong mét sè m¸y toµn ®¹c ®iÖn tö SET 5F, TC 600...).
Khi ®o chi tiÕt chØ ®o mét vÞ trÝ ®Æt mia (g−¬ng) nªn ®Æc biÖt chó ý ®Õn
kiÓm tra vµ khö ®é nghiªng trôc ngang, trôc ®øng cña m¸y.
Trong ch−¬ng nµy giíi thiÖu çch ®o thø nhÊt. Çch thø hai ®−îc giíi thiÖu
trong gi¸o tr×nh “ Tin häc øng dông trong tr¾c ®Þa”.
XI.1.2. §o vÏ chi tiÕt b»ng m¸y toµn ®¹c ®iÖn tö:
XI.2.1. M¸y toµn ®¹c ®iÖn tö
Çc m¸y toµn ®¹c ®iÖn tö ®ang sö dông ë n−íc ta cã nhiÒu lo¹i vµ cña nhiÒu
n−íc. Çc lo¹i m¸y nµy cã kh¸c nhau vÒ vÞ trÝ vµ tªn çc phÝm nh−ng rÊt gièng
nhau vÒ nguyªn lý ho¹t ®éng, ë ®©y tr×nh bµy mét lo¹i m¸y ®−îc coi lµ ®Æc tr−ng
cho çc m¸y toµn ®¹c ®iÖn tö, ®ã lµ m¸y SET cña h·ng SOKKIA. Çc phÝm chøc
n¨ng cã ký hiÖu vµ t¸c dông nh− sau:
EDM - Chøc n¨ng SHFT+: Vµo chÕ ®é ®o c¹nh
+/- - §æi dÊu sè liÖu ®−a vµo
RCL
- Gäi l¹i sè liÖu tõ bé nhí
- DÞch chuyÓn vÒ tham sè tr−íc
- Chøc n¨ng SHFT+: NhËp to¹ ®é tr¹m m¸y, to¹ ®é ®iÓm

• ®Þnh h−íng vµ to¹ ®é ®iÓm bè trÝ.
S-O
- NhËp dÊu thËp ph©n.
- Khëi ®éng ch−¬ng tr×nh bè trÝ ®iÓm ra ngoµi thùc ®Þa.
-DÞch chuyÓn vÒ tham sè tiÕp theo
0 - SET
0 - Chøc n¨ng SHFT+: §Æt gãc ngang b»ng 00.00’.00’’

- Vµo sè 0
REC
- Ghi sè liÖu vµo card nhí d÷ liÖu hoÆc thiÕt bÞ ngoµi.
7
- Chøc n¨ng SHFT+: NhËp vµo chiÒu cao m¸y.
- NhËp d÷ liÖu: Vµo sè 7.
- §o kho¶ng çch nghiªng.
4 - Chøc n¨ng SHFT+: NhËp kho¶ng çch vµ gãc ngang ®Ó c¾m ®iÓm
- + - NhËp d÷ liÖu: Vµo sè 4.
- §o to¹ ®é 3 chiÒu: N, E, Z ( X, Y, H).
1 - Chøc n¨ng SHFT+: §Æt gi¸ trÞ gãc ngang theo gi¸ trÞ bÊt kú.
- Chøc n¨ng nhËp d÷ liÖu: Vµo sè 1.
MENU
- Vµo thùc ®¬n MENU ®Ó thay ®æi tham sè cµi ®Æt trong m¸y.
8 - Chøc n¨ng SHFT+: NhËp vµo chiÒu cao g−¬ng.

- §o kho¶ng çch ngang.
5 - Chøc n¨ng SHFT+: ChuyÓn ®æi ®¬n vÞ ®o chiÒu dµi ( feet vµ met)
- §o chiÒu cao gi¸n tiÕp (kh«ng ®Æt g−¬ng tíi).
- Chøc n¨ng SHFT+: D÷ vµ nh¶ sè ®äc trªn bµn ®é ngang.

2
- Vµo sè 2.
PROG - Khëi ®éng chÕ ®é ®o theo ch−¬ng tr×nh: §o giao héi nghÞch
hoÆc ®o to¹ ®é vµ gãc ph−¬ng vÞ cho tr¹m m¸y.
9 - Chøc n¨ng SHFT+: Vµo chÕ ®é ®o bï. ( §o ngoµi t©m)
- §o ®é chªnh cao.
6 - Chøc n¨ng SHFT+: §Æt gãc ph−¬ng vÞ cho c¹nh tõ tr¹m

m¸y ®Õn ®iÓm ®Þnh h−íng.
- §o kho¶ng çch gi¸n tiÕp gi÷a hai g−¬ng.
3 - Chøc n¨ng SHFT+: Chän gãc ngang ph¶i/ tr¸i/ ®o gãc ngang lÆp.
- ChuyÓn tõ chÕ ®é ®o gãc sang chÕ ®é kiÓm tra ®é nghiªng
trôc (nÕu m¸y ®Æt ë chÕ ®é c¶i chÝnh nghiªng trôc).
- ChÕ ®é SHFT+: KiÓm tra tÝn hiÖu thu.

- T¾t më ®Ìn chiÕu s¸ng l−íi chØ vµ mµn h×nh.
NO
- Chøc n¨ng SHFT+: NhËp c©u tr¶ lêi “NO”.
CE-CA
- Xo¸ sè liÖu ®−a vµo.
- Dõng phÐp ®o vÒ mµn h×nh c¬ b¶n (MHCB) tho¸t khái
Yes
mµn h×nh hiÖn t¹i.
ENT - NhËp c©u tr¶ lêi “YES”.
- NhËn d÷ liÖu vµo bé nhí.
SHET - Khëi ®éng hoÆc huû bá chøc n¨ng “SHIFT”.
XI.2.2. C«ng t¸c chuÈn bÞ

+ §Þnh t©m m¸y: Thùc hiÖn nh− m¸y kinh vÜ th«ng th−êng.
+ C©n b»ng kh¸i l−îc: Thùc hiÖn nh− m¸y kinh vÜ th«ng th−êng.
+ Khëi ®éng m¸y.
+ Më c«ng t¾c ®iÖn, kiÓm tra ®iÖn ¸p nguån nÕu thÊy Battery Low th× ph¶i
thay ¾c quy ngay.
+ Khëi ®éng bµn ®é ®øng: Quay èng kÝnh tíi khi nghe thÊy tiÕng “bip” lµ
bÇn ®é ®øng ®· ®−îc khëi ®éng.
+ Khëi ®éng bµn ®é n»m: Quay th©n m¸y khi thÊy tiÕng “bip” lµ bµn ®é
n»m ®−îc khëi ®éng.
Tilt angle.
C©n b»ng ®iÖn tö:
X = 0000’05”.
+ §Ó bät n−íc dµi song song víi 2 èc c©n m¸y råi Ên
Y = 0000’02”
“SHIFT+OSET” bµn ®é n»m ®−îc ®Æt vÒ 00 00’ 00”.
+ Ên phÝm ®o gãc b»ng mµn h×nh xuÊt hiÖn nh− sau:
Tilt angle
Dïng 3 èc c©n m¸y ®Ó ®−a X = 0, Y = 0. Face 2
+ Quay m¸y tíi vÞ trÝ HAR = 1800 00’ 00” HAR = 180000’00”
th× dõng l¹i, lóc ®ã mµn h×nh cã d¹ng. Tilt angle.
X = 0000’03”
Y = 0000’02”
+ Ên tiÕp SHIFT + OSET mµn h×nh sÏ xuÊt hiÖn:
Dïng 3 èc c©n m¸y ®Ó ®−a X = 0, Y = 0.
+ Ên CE_CA ®Ó ®−a m¸y vÒ mµn h×nh c¬ b¶n.
Cµi ®Æt çc tham sè cho m¸y:
+ M¸y SET 2B cã 16 tham sè cµi ®Æt vµ nã th−êng ®−îc cµi ®Æt khi m¸y
xuÊt x−ëng. Çc tham sè cña m¸y th−êng ®−îc ghi l−u cho tíi khi cµi ®Æt tham
sè míi. Muèn vµo phÇn cµi ®Æt th× tõ MHCB Ên phÝm MENU mµn h×nh cµi ®Æt sÏ
hiÖn lªn. Dïng mòi tªn di chuyÓn ®Õn chøc n¨ng cÇn thiÕt ®Ó cµi ®Æt çc tham sè.
Mµn h×nh c¬ b¶n (MHCB) Mµn h×nh cµi ®Æt tham sè
Press Funtion.
Config.
Keys To Select.
Coozd.
Operation
Sau khi chuÈn bÞ xong, Ên phÝm chøc n¨ng cã biÓu t−îng ®Ó tiÕn hµnh lo¹i
®o mong muèn.
XI.2.3. §o chi tiÕt b»ng m¸y toµn ®¹c ®iÖn tö kÕt hîp ghi sè b»ng sæ ®o
XI.2.3.1. §o chi tiÕt vµ ghi sè liÖu b»ng sæ ®o (Sè thø tù, gãc b»ng, c¹nh
b»ng, chªnh cao, ghi chó)
- C«ng t¸c chuÈn bÞ (nh− ®· ghi ë trªn).
- LÊy h−íng ban ®Çu.
+ Ên phÝm THEO ®−a vÒ mµn h×nh m¸y kinh vÜ.
+ §−a t©m l−íi chØ trïng t©m ®iÓm ®Þnh h−íng.
+ Kho¸ bµn ®é ngang, Ên phÝm OSET hoÆc sö dông phÝm mÒm chøc n¨ng
®−a bµn ®é vÒ 00 00’ 00”.
+ §−a mµn h×nh vÒ mµn h×nh c¬ b¶n, Ên phÝm EDM ®Ó vµo hµm ®o kho¶ng
çch, chän kiÓu c¹nh ®o lµ H dist (®o c¹nh b»ng).
- TiÕn hµnh ®o chi tiÕt:
+ B¾t môc tiªu chÝnh x¸c (môc tiªu g−¬ng).
+ Ên phÝm mÒm chøc n¨ng Hdist ®Ó ®o, sau mét vµi gi©y mµn h×nh kÕt qu¶
®o xuÊt hiÖn:
Hd 39,678.
ZA 89015’20”.
HAR 128019’40”
+ Sö dông phÝm chøc n¨ng ®Ó gäi chªnh cao Vd = ?
+ KÕt qu¶ ghi vµo theo mÉu sau:
MÉu sæ ®o chi tiÕt b»ng m¸y toµn ®¹c ®iÖn tö
Ngµy ... th¸ng ... n¨m.... Tr¹m m¸y: KV1. 15.
Ng−êi ®o: ....................... Cao m¸y: i = 1,345m.
Ng−êi ghi: ...................... §é cao: Hkv1- 15 = 18,310
Lo¹i m¸y: SET 4E §Þnh h−íng: KV1-14
§iÓm kiÓm tra: KV1-16
Sè Gãc b»ng C¹nh b»ng Cao g−¬ng Chªnh cao §é cao Ghi chó
0 ‘ “
TT (m) (m) (m) H(m)
1 30039’ 69,457 1,450 +1,526 Nhµ
2 65056’ 45,890 1,230 +1,231 Cèng

XI.2.3.2. §o chi tiÕt vµ ghi sè liÖu b»ng sæ ®o theo ch−¬ng tr×nh ®o to¹ ®é
cña m¸y toµn ®¹c ®iÖn tö (sè thø tù, to¹ ®é X, to¹ ®é Y, ®é cao H, ghi chó).
- C«ng t¸c chuÈn bÞ (nh− ®· nªu ë trªn).
- LÊy h−íng më ®Çu (nh− ®· nªu ë trªn).
- N¹p to¹ ®é ®iÓm tr¹m m¸y, ®iÓm ®Þnh h−íng, chiÒu cao m¸y, chiÒu cao
g−¬ng (b»ng ch−¬ng tr×nh S-O cña m¸y).
- VÒ mµn h×nh c¬ b¶n vµo ch−¬ng tr×nh ®o to¹ ®é (COORD).
- Më kho¸ bµn ®é n»m, quay m¸y ®Õn môc tiªu g−¬ng vµ tiÕn hµnh ®o.
- Ng¾m t©m l−íi chØ vµo trïng t©m g−¬ng, Ên phÝm mÒn COORD ®Ó ®o
theo ch−¬ng tr×nh ®o to¹ ®é ®iÓm mia chi tiÕt, sau vµi gi©y sÏ xuÊt hiÖn mµn h×nh
kÕt qu¶ ®o: N 5000,000
E 3000,000
Z 18,435
Sè liÖu ®−îc ghi vµo sæ ®o lµ: Sè thø tù, N (X), E (Y), Z (H) vµ ghi chó
cña ®iÓm mia chi tiÕt.
MÉu sæ ®o chi tiÕt b»ng m¸y toµn ®¹c ®iÖn tö
Ngµy ... th¸ng ... n¨m.... Tr¹m m¸y: KV1. 15.
Ng−êi ®o: ....................... Cao m¸y: i = 1,345m.
Ng−êi ghi: ...................... §é cao: Hkv1- 15 = 18,310
Lo¹i m¸y: SET 4E §Þnh h−íng: KV1-14
§iÓm kiÓm tra: KV1-16
Sè TT To¹ ®é X To¹ ®é Y §é cao (H) Ghi chó
1 1259637,612 526328,178 18,865 CÇu
2 1259650,256 526300,214 21,567 §−êng
Ch−¬ng 9
§o vÏ b¶n ®å ®Þa chÝnh b»ng ¶nh m¸y bay
I. Kh¸i niÖm thμnh lËp b¶n ®å b»ng ¶nh m¸y bay
Chôp ¶nh lµ mét ph−¬ng ph¸p cho phÐp thu thËp çc th«ng tin ®Þa vËt, ®Þa
h×nh mét çch nhanh chãng, çc th«ng tin ®Þa vËt vµ ®Þa h×nh ®−îc xö lý nhê
nh÷ng thiÕt bÞ ®o ¶nh ngµy cµng hoµn thiÖn vµ cã ®é chÝnh x¸c cao. ViÖc thùc
hiÖn thµnh lËp b¶n ®å ®Þa chÝnh çc tû lÖ kh¸c nhau lµ mét øng dông quan träng
cña ®o ®¹c chôp ¶nh.
C¨n cø vµo nguyªn lý chôp vµ ®o ¶nh ta chia ra:
+ §o ®¹c chôp ¶nh hµng kh«ng.
+ §o ®¹c chôp ¶nh mÆt ®Êt.
+ §o ®¹c chôp ¶nh vò trô.
Trong ch−¬ng tr×nh nµy giíi thiÖu vÒ ®o ®¹c chôp ¶nh hµng kh«ng.
Tuú theo qu¸ tr×nh c«ng nghÖ, ®o ®¹c chôp ¶nh hµng kh«ng, hiÖn nay ®−îc
øng dông chñ yÕu çc ph−¬ng ph¸p sau:
Ph−¬ng ph¸p tæng hîp: Lµ sù kÕt hîp sö dông ¶nh m¸y bay kÕt hîp
víi ®o vÏ bæ sung trùc tiÕp ë thùc ®Þa.
Ph−¬ng ph¸p toµn n¨ng (ph−¬ng ph¸p ®o ¶nh lËp thÓ).
Dùa vµo m¸y ®o ¶nh lËp thÓ toµn n¨ng, ng−êi ta dùng l¹i çc m« h×nh lËp
thÓ gièng hÖt nh− kh«ng gian vËt. Trªn m« h×nh lËp thÓ, ng−êi ta ®o ®¹c x¸c ®Þnh
vÞ trÝ çc ®iÓm ®Þa vËt vµ d¸ng ®Êt. Çc sè liÖu ®o nµy ®−îc ghi chÐp l¹i hoÆc nhê
mét hÖ thèng tù ®éng ®−îc chuyÓn vÏ lªn mÆt giÊy thµnh çc ®−êng liÒn ®Þa vËt
vµ ®−êng ®ång møc.
II. Mét sè kiÕn thøc vÒ ¶nh m¸y bay
II.1. Nguyªn lý chôp ¶nh m¸y bay

Çc tÊm ¶nh chôp tõ m¸y bay lµ h×nh chiÕu xuyªn t©m cña kh«ng gian vËt
lªn mÆt ph¼ng ¶nh. H×nh chiÕu ®−îc t¹o nªn qua phÐp t¹o h×nh quang häc vµ
®−îc ghi nhËn trªn phim ¶nh. Nguyªn lý chôp ¶nh qua phÐp chiÕu xuyªn t©m
®−îc thÓ hiÖn trªn h×n vÏ 9-1.Trong ®ã:
- A, B, C lµ çc ®iÓm trªn mÆt ®Êt.
- S - lµ t©m chiÕu.
- a, b, c lµ h×nh chiÕu cña çc ®iÓm t−¬ng øng A, B, C trªn mÆt ph¼ng P
trong phÐp chiÕu xuyªn t©m, mÆt ph¼ng P chÝnh lµ mÆt ph¼ng tÊm phim trong
m¸y ¶nh.
- f = OS Lµ tiªu cù m¸y chôp ¶nh.
NÕu høng mét mÆt ph¼ng P’ song song víi P vµ çch S mét ®o¹n f sÏ
®−îc ®iÓm ¶nh a’, b’, c’ mÆt ph¼ng P lµ mÆt ph¼ng tÊm ¶nh, t−¬ng ®−¬ng dïng
tÊm phim in ra çc ¶nh.
§iÓm O lµ h×nh chiÕu cña S trªn mÆt c a
o
ph¼ng ¶nh ®−îc gäi lµ ®iÓm chÝnh ¶nh. p b
f
NÕu SO trïng víi ph−¬ng d©y däi,
mÆt ph¼ng ¶nh n»m ngang, ®©y lµ vÞ trÝ S
lý t−ëng. Nh−ng thùc tÕ m¸y ¶nh kh«ng
ë vÞ trÝ th¼ng ®øng, nã nghiªng trong b’
kh«ng gian, mÆt ®Êt l¹i låi lâm, v× vËy vÞ p’ a’ o’ c’
trÝ h×nh chiÕu çc ®iÓm tõ mÆt ®Êt lªn
mÆt ph¼ng ¶nh hµng kh«ng sÏ bÞ xª dÞch.
B
C¨n cø vµo vÞ trÝ trôc quang häc cña
m¸y chôp ta chia ra. O
C
A
- ¶nh ph¼ng khi ®é lÖnh trôc quang P
häc cña m¸y chôp so víi ph−¬ng th¼ng H×nh 9-1
0
®øng kh«ng v−ît qu¸ 3 .
- ¶nh nghiªng khi ®é lÖnh trôc s
quang häc cña m¸y chôp so víi ph−¬ng
th¼ng ®øng lín h¬n 30. f
KÝch th−íc ¶nh hµng kh«ng th«ng y x0

o
th−êng lµ 18cmx18cm hoÆc 23x23cm, y0
¶nh ®−îc giíi h¹n trong khung vu«ng, o’ x
trªn 4 c¹nh cña khung vu«ng cã in h×nh 4
mÊu khung (h×nh 9-2), nèi çc ®iÓm ®èi
diÖn cña mÊu khung sÏ c¾t nhau ë ®iÓm H×nh 9-2
O’. ë vÞ trÝ lý t−ëng, ®iÓm chÝnh ¶nh O
sÏ trïng víi O’.
Hai trôc trïng víi hai ®−êng th¼ng nèi çc mÊu khung vµ çc giao ®iÓm O’
cña chóng gäi lµ hÖ to¹ ®é mÆt ph¼ng ¶nh.
II.2. Çc yÕu tè h×nh häc
Nh÷ng yÕu tè dïng ®Ó x¸c ®Þnh vÞ trÝ cña tÊm ¶nh trong kh«ng gian vËt vµ
vÞ trÝ t−¬ng ®èi cña t©m chôp S so víi mÆt ph¼ng ¶nh t¹i thêi ®iÓm bay chôp gäi
lµ çc yÕu tè h×nh häc (hay yÕu tè ®Þnh h−íng). Cã hai lo¹i yªó tè ®Þnh h−íng lµ
yÕu tè ®Þnh h−íng trong vµ yÕu tè ®Þnh h−íng ngoµi.
+ YÕu tè ®Þnh h−íng trong x¸c ®Þnh vÞ trÝ t©m chiÕu cña èng kÝnh S t−¬ng
øng víi tê phim trong m¸y chôp ¶nh, yÕu tè ®Þnh h−íng trong bao gåm: Tiªu cù
m¸y chôp ¶nh fK, to¹ ®é X0, Y0 cña ®iÓm chÝnh ¶nh.
Çc yÕu tè ®Þnh h−íng trong cã t¸c dông kh«i phôc l¹i chïm tia chiÕu nh−
khi chôp ¶nh.
+ YÕu tè ®Þnh h−íng ngoµi x¸c ®Þnh vÞ trÝ cña m¸y chôp ¶nh t−¬ng øng
víi ®Þa h×nh t¹i thêi ®iÓm bay chôp.
YÕu tè ®Þnh h−íng ngoµi bao gåm:
- To¹ ®é t©m chiÕu h×nh S: XS , YS, ZS (ZS = H - lµ ®é cao bay chôp) trong
hÖ to¹ ®é tr¾c ®Þa mÆt ®Êt.
- Gãc nghiªng cña tÊm ¶nh α .
- Gãc ph−¬ng vÞ h−íng bay chôp A.
- Gãc xoay cña ¶nh K.
II.3. Tû lÖ ¶nh
Tû lÖ ¶nh lµ tû sè gi÷a tiªu cùc fK cña m¸y chôp ¶nh vµ ®é cao bay chôp H.
1 fk
=
M H
§é cao bay chôp H lµ kho¶ng çch th¼ng ®øng tõ t©m chôp S ®Õn mÆt thuû
chuÈn ®−îc chän lµm gèc. §é cao bay chôp thay ®æi sÏ thay ®æi tû lÖ ¶nh vµ
®−îc ghi tù ®éng b»ng m¸y trªn m¸y bay.
III. Néi dung çc c«ng ®o¹n s¶n xuÊt chñ yÕu trong quy tr×nh
lËp b¶n ®å ®Þa chÝnh b»ng ¶nh m¸y bay
III.1. C«ng t¸c chuÈn bÞ. (lËp luËn chøng kinh tÕ kü thuËt vµ tr×nh duyÖt)
Nghiªn cøu néi dung vµ yªu cÇu nhiÖm vô, ph¹m vi ®o vÏ, t×nh h×nh chung
vÒ ®Þa h×nh, ®Þa vËt, thùc vËt phñ, thêi tiÕt, khÝ hËu vv... cña khu vùc ®o. (t×nh
h×nh ®Æc ®iÓm khu ®o).
Thu thËp vµ ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng sö dông cña tµi liÖu tr¾c ®Þa vµ b¶n ®å ®· cã
trong khu ®o.
Nghiªn cøu t×nh h×nh trang thiÕt bÞ vµ kh¶ n¨ng sö dông cña chóng.
ThiÕt kÕ kü thuËt : Tõ kh©u bay chôp ®Õn gia c«ng phim ¶nh, ®o ®¹c bæ
sung, ®o vÏ ¶nh trong phßng vv...
LËp kÕ ho¹ch kü thuËt vµ kÕ hoÆch thi c«ng.
KiÓm tra kiÓm nghiÖm çc lo¹i m¸y, thiÕt bÞ sö dông.
III.2. C«ng t¸c bay chôp ¶nh
Chôp ¶nh m¸y bay ®−îc tiÕn hµnh theo çc d¶i (tuyÕn) bay.
§Ó t¹o ra m« h×nh lËp thÓ, mçi ®èi t−îng ®Òu ph¶i chôp trªn hai tÊm ¶nh
liÒn nhau, phÇn chång lªn nhau cña hai tÊm ¶nh so víi kÝch th−íc ¶nh gäi lµ ®é
phñ, phÇn chång lªn nhau cña 2 tÊm ¶nh trªn cïng mét d¶i gäi lµ ®é phñ däc
(h×nh 9-3) phÇn chång lªn nhau cña hai tÊm
¶nh thuéc hai d¶i bay gäi lµ ®é phñ ngang.
Trong quy ph¹m th−êng quy ®Þnh ®é q
phñ däc: P = 60% ÷ 80% , ®é phñ ngang:
q = 30% ÷ 40% . p
Çc chØ tiªu chÊt l−îng chung vÒ bay chôp
H×nh 9-3
®−îc quy ®Þnh trong quy ph¹m.
III.3. Bè trÝ ®iÓm khèng chÕ ¶nh vµ ®o nèi to¹ ®é
Mçi tÊm ¶nh hoÆc mçi m« h×nh cÇn cã 4 ®iÓm nhËn biÕt vÞ trÝ chÝnh x¸c
trªn ¶nh vµ biÕt to¹ ®é ®é cao trong hÖ to¹ ®é tr¾c ®Þa ë thùc ®Þa, nh÷ng ®iÓm nµy
gäi lµ ®iÓm khèng chÕ ¶nh. Çc ®iÓm khèng chÕ ¶nh dïng ®Ó n¾n ¶nh hoÆc ®Þnh
h−íng tuyÖt ®èi çc m« h×nh lËp thÓ tr−íc khi ®o.
Çc ®iÓm khèng chÕ ¶nh th−êng ®−îc chän çc ®Þa vËt râ nÐt nh− gãc bê
ruéng, gãc giao nhau cña ®−êng giao th«ng hoÆc lµm dÊu riªng tr−íc khi bay
chôp.
C«ng t¸c ®o ®¹c x¸c ®Þnh to¹ ®é, ®é cao ®iÓm ®iÓm ®· trän trªn ¶nh vµ
®ãng cäc lµm dÊu ë thùc ®Þa gäi lµ ®o nèi ¶nh hµng kh«ng.
III.4. T¨ng dµy ®iÓm khèng chÕ ¶nh
§Ó cã ®ñ mËt ®é ®iÓm khèng chÕ ¶nh cÇn thiÕt, ng−êi ta lµm c«ng t¸c t¨ng
dµy ®iÓm ®o vÏ ¶nh ë trong phßng nhê çc m¸y ®o ¶nh ®¬n vµ çc m¸y ®o ¶nh
toµn n¨ng. ViÖc chän trÝch ®iÓm vµ ®o to¹ ®é ¶nh trªn m¸y ph¶i theo quy ph¹m
hiÖn hµnh.
III.5. N¾n ¶nh
N¾n ¶nh lµ qu¸ tr×nh ®−a çc tÊm ¶nh m¸y bay bÞ nghiªng vÒ vÞ trÝ n»n
ngang cã cïng tû lÖ nhê m¸y n¾n ¶nh.
III.6. LËp b×nh ®å ¶nh
Trªn nÒn b¶n giÊy vÏ, ng−êi ta chuyÓn tÊt c¶c çc ®iÓm khèng chÕ ¶nh, dùa
vµo çc ®iÓm nµy ghÐp çc ¶nh ®· n¾n l¹i víi nhau, khi ghÐp chØ gi÷ l¹i phÇn
gi÷a çc tÊm ¶nh, c¾t bá çc phÇn trïng lÆp ë ngoµi r×a, dïng hå d¸n çc tÊm ¶nh
®ã l¹i sÏ ®−îc mét b×nh ®å ¶nh kÝn liªn tôc, cïng tû lÖ vµ kÝch th−íc víi b¶n ®å
cÇn lËp.
III.7. §o¸n ®äc vµ ®iÒu vÏ ¶nh hµng kh«ng
§o¸n ®äc ¶nh hµnh kh«ng lµ c¨n cø vµo ®Æc tr−ng h×nh d¹ng cña çc lo¹i
®Þa vËt, dùa vµo quy luËt ®Ó t¹o ¶nh, ®Ó ®o¸n nhËn h×nh d¹ng, kÝch th−íc, ranh
giíi, tÝnh chÊt vµ néi dung cña çc ®Þa vËt.
§iÒu vÏ ¶nh hµng kh«ng lµ c¨n cø vµo néi dung vµ yªu cÇu cña b¶n ®å, dùa
vµo kÕt qu¶ ®o¸n ®äc vµ ®iÒu tra thùc ®Þa mµ tæng hîp çc ®Þa vËt ®· cã trªn ¶nh
hoÆc x¸c ®Þnh lªn ¶nh çc yÕu tè ch−a cã trªn ¶nh, dùa vµo ký hiÖu b¶n ®å thÓ
hiÖn ®Çy ®ñ çc yÕu tè ®Þa vËt trªn ¶nh.
III.8. §o vÏ ®Þa h×nh ë thùc ®Þa
- Bè trÝ l−íi khèng chÕ ®é cao r¶i ®Òu trªn toµn bé khu ®o.
X¸c ®Þnh ®é cao cña çc ®iÓm tr¹m ®o.
TiÕn hµnh ®o vÏ chi tiÕt theo çc ph−¬ng ph¸p ®· häc, bæ sung nh÷ng ®Þa
vËt quan träng cã kÝch th−íc nhá nh−ng kh«ng thÊy hiÖn trªn ¶nh.
VÏ ®−êng ®ång møc trªn b¶n vÏ.
III.9. §o ¶nh lËp thÓ
Hai tÊm ¶nh ®Æt trªn hai gi¸ ®ì cña m¸y toµn n¨ng sau khi ®Þnh h−íng
t−¬ng ®èi cÆp ¶nh ®ã, m« h×nh lËp thÓ ®−îc t¹o thµnh ë n¬i hai tÊm ¶nh cã ®é
phñ 60%- 70%, dùa vµo 6 ®iÓm khèng chÕ ¶nh cã to¹ ®é , ®é cao ®· ®−îc x¸c
®Þnh trong ph−¬ng ph¸p t¨ng dµy ®Ó æn ®Þnh h−íng tuyÖt ®èi cña m« h×nh. Ta cã
m« h×nh lËp thÓ ë tû lÖ x¸c ®Þnh, sau ®ã ®iÒu khiÓn tiªu ®o tiÕp xóc víi bÒ mÆt
m« h×nh vµ di chuyÓn theo ®−êng biªn ®Þa vËt hoÆc ®−êng ®ång møc. Khi tiªu ®o
di ®éng nhê hÖ thèng chuyÒn ®éng sÏ chuyÓn qua b¶n vÏ vµ bót ch× sÏ di ®éng
trªn mÆt bµn ®Ó vÏ ®−êng biªn hay ®−êng ®ång møc trªn b¶n vÏ.
III.10. Hoµn chØnh b¶n ®å gèc
Sau khi ®o vÏ xong ®Þa vËt vµ d¸ng ®Êt tiÕn hµnh tiÕp biªn b¶n ®å, hoµn
chØnh b¶n ®å gèc nÒn ®Þa chÝnh. Sau ®ã tÕn hµnh ®o vÏ bæ sung ®Ó ®−îc b¶n ®å
®Þa chÝnh hoµn chØnh.
Ch−¬ng 10
Mét sè d¹ng ®o phôc vô c«ng t¸c qu¶n lý ®Êt ®ai
I. §o ®¹c chØnh lý b¶n ®å ®Þa chÝnh
I.1. Môc ®Ých cËp nhËt chØnh lý bæ sung

Môc ®Ých cËp nhËt chØnh lý bæ sung b¶n ®å ®Þa chÝnh lµ ®Ó ®¶m b¶o çc yÕu
tè néi dung b¶n ®å phï hîp víi hiÖn tr¹ng sö dông qu¶n lý ®Êt theo thêi gian ë
cÊp x·, huyÖn, tØnh vµ phï hîp víi hå s¬ ®Þa chÝnh.
I.2. Néi dung cËp nhËt chØnh lý bæ sung
§Þa giíi hµnh chÝnh cÊp x·.
Quy ho¹ch sö dông ®Êt.
H×nh d¹ng, kÝch th−íc, diÖn tÝch cña thöa ®Êt.
Sè thø tù cña thöa ®Êt, lo¹i ®Êt theo môc ®Ých sö dông.
I.3. C¬ së ph¸p lý ®Ó cËp nhËt chØnh lý b¶n ®å ®Þa chÝnh
Çc quyÕt ®Þnh thay ®æi ®Þa giíi hµnh chÝnh.
QuyÕt ®Þnh vÒ quy ho¹ch vµ kÕt qu¶ thÓ hiÖn quy ho¹ch sö dung ®Êt ë thùc ®Þa.
QuyÕt ®Þnh giao ®Êt, thu håi ®Êt cña cÊp cã thÈm quyÒn.
QuyÕt ®Þnh cho phÐp chuyÓn ®æi, chuyÓn nh−îng, thõa kÕ, cho thuª thÕ
chÊp quyÒn sö dông ®Êt, quyÒn së h÷u nhµ ë, quyÒn sö dông ®Êt ë.
QuyÕt ®Þnh cña toµ ¸n nh©n d©n çc cÊp vÒ viÖc gi¶i quyÕt tranh chÊp ®Êt ®ai.
I.4. Néi dung c«ng t¸c chØnh lý bæ sung ngoµi thùc ®Þa
I.4.1. LËp biªn b¶n x¸c ®Þnh ranh giíi, mèc giíi thöa ®Êt (theo hiÖn tr¹ng
sö dông)
TiÕn hµnh x¸c ®Þnh mèc giíi, c¾m mèc giíi, lËp biªn b¶n x¸c ®Þnh ranh giíi,
mèc giíi víi ®Çy ®ñ çc thµnh phÇn vµ ch÷ ký cña chñ sö dông, chñ gi¸p ranh, ®¹i
diÖn th«n vµ chÝnh quyÒn c¬ së, ®ai diÖn tæ ®o ®¹c, vÏ s¬ ®å ph¸c ho¹ thöa ®Êt, trªn
s¬ ®å ghi ®Çy ®ñ tªn chñ sö dông, chñ gi¸p ranh, kÝch th−íc çc yÕu tè cña thöa ®Êt,
mòi tªn chØ h−íng B¾c (xem phô lôc 10 – Quy ph¹m 1999. Tæng côc §Þa chÝnh)
I.4.2. C«ng t¸c ®o ®¹c
I.4.2.1. Nh÷ng ®iÓm khëi tÝnh ®−îc phÐp sö dông khi ®o ®¹c chØnh lý
+ Çc ®iÓm to¹ ®é tõ l−íi tr¹m ®o trë lªn ®· sö dông ®o vÏ b¶n ®å.
+ Çc gãc thöa ®Êt, gãc c«ng tr×nh x©y dùng cã trªn b¶n ®å, cßn tån t¹i ë
thùc ®Þa qua kiÓm tra vÉn ®¶m b¶o ®é chÝnh x¸c.
I.4.2.2. Ph−¬ng ph¸p ®o ®¹c C
B
Tuú thuéc møc ®é thay ®æi vµ møc ®é che L1(l1) L2(l2)
khuÊt ngoµi thùc ®Þa mµ quyÕt ®Þnh ph−¬ng ph¸p
®o ®¹c chØnh lý. A
L3(l3)
NÕu thay ®æi nhiÒu dïng m¸y chØnh lý ta cã
thÓ dïng ph−¬ng ph¸p to¹ ®é cùc hay giao héi gãc. H×nh 10-1 D
NÕu thay ®æi Ýt ta cã thÓ dïng th−íc d©y ¸p
dông ph−¬ng ph¸p giao héi c¹nh, ®−êng th¼ng hµng.
§é chÝnh x¸c ®o ®¹c çc c¹nh thöa kh«ng v−ît qu¸ 0,4 mm trªn b¶n ®å
ph¶i ®o ®ñ çc yÕu tè ®Ó dùng h×nh ®èi víi çc yÕu tè chØnh lý.
Ph−¬ng ph¸p giao héi c¹nh.
- Gi¶ sö cÇn x¸c ®Þnh ®iÓm A n»m trªn ranh giíi gi÷a çc thöa lªn b¶n ®å
b»ng giao héi c¹nh ta lµm nh− sau:
+ Chän çc ®iÓm khëi tÝnh B, C, D sao cho kho¶ng çch tõ çc ®iÓm nµy
®Õn ®iÓm A gÇn b»ng nhau vµ çc cung c¾t nhau gÇn b»ng 900. Dïng th−íc d©y
®o çc kho¶ng çch Li ( i = 1, 2, 3 ) (h×nh 10-1) råi tÝnh ®æi kho¶ng çch nµy vÒ
tû lÖ b¶n ®å.
Li
li =
M
Trong ®ã: li (i = 1, 2, 3) Kho¶ng çch trªn
b¶n ®å.
Li ( i = 1, 2, 3) Kho¶ng çch A B 1 2
t−¬ng øng ngoµi thùc ®Þa.
M – MÉu sè tû lÖ b¶n ®å. H×nh 10-2
+ Sau ®ã lÊy B, C, D lµm t©m, dïng com pa
quay lÇn l−ît çc cung cã kho¶ng çch li (i=1,2,3)
çc cung c¾t nhau t¹i mét ®iÓm lµ ®iÓm A cÇn
t×m. 2
A 1 B
Tr−êng hîp çc cung c¾t nhau t¹o thµnh h×nh
tam gi¸c cã c¹nh nhá h¬n 0,5 mm trªn b¶n ®å th×
H×nh 10-3
träng t©m cña tam gi¸c lµ ®iÓm A.
Ph−¬ng ph¸p ®−êng th¼ng hµng.
- Tr−êng hîp ®iÓm cÇn x¸c ®Þnh n»m trªn ®o¹n th¼ng AB ®· biÕt cÇn kÐo
dµi (h×nh10-2) ta lµm nh− sau:
T¹i A vµ B dùng 2 sµo tiªu, sau ®ã ng−êi ®o ®¹c cÇn çc sµo tiªu kh¸c, dùa
vµo hai sµo tiªu A vµ B ®Ó dãng h−íng çc sµo tiªu t¹i 1, 2, ... cho ®Õn ®iÓm cÇn
x¸c ®Þnh, sau ®ã ta ®o kho¶ng çch tõ A vµ B ®Õn ®iÓm nµy.
- Tr−êng hîp ®iÓm cÇn x¸c ®Þnh n»m trªn ®−êng th¼ng gi÷a hai ®iÓm A vµ
B ®· biÕt (h×nh 10-3) ta lµm nh− sau:
C¾m cét tiªu ë A vµ B, mét ng−êi ®øng çch ®iÓm A (hoÆc B) vµi b−íc ch©n
®iÒu khiÓn ng−êi thø 2 dùng sµo tiªu t¹i çc ®iÓm 1, 2, ... Trªn ®−êng th¼ng AB,
sau ®ã ®o kho¶ng çch tõ çc ®iÓm A vµ B ®Õn ®iÓm cÇn x¸c ®Þnh.
Ph−¬ng ph¸p tam gi¸c:
Gi¶ sö cã thöa ®Êt A, B, C, D, E (h×nh 10- 4) cã B
d¹ng h×nh ®a gi¸c ®−îc x¸c ®Þnh b»ng ph−¬ng ph¸p

C
tam gi¸c, ta lµm nh− sau: A
+ Ta chia thöa ®Êt thµnh çc h×nh tam gi¸c tiÕn

D
hµnh ®o çc c¹nh cña h×nh ®a gi¸c, sau ®ã tiÕn hµnh E
®o çc ®−êng chÐo. Hinh 10-4

+ Dùa vµo kÕt qu¶ ®o ta dùng çc tam gi¸c trªn
b¶n ®å theo kÝch th−íc ®· thu tû lÖ.
I.4.3. VÏ b¶n l−îc ®å
ë khu vùc chØnh lý ph¶i vÏ phãng tõ b¶n ®å ®Þa chÝnh thµnh b¶n l−îc ®å víi
tû lÖ lín h¬n tû lÖ b¶n ®å ®Þa chÝnh cÇn chØnh lý mét hoÆc hai cÊp tû lÖ. Trªn b¶n
l−îc ®å ph¶i thÓ hiÖn ®Çy ®ñ kÝch th−íc çc c¹nh ®Õn ®¬n vÞ 0,01 m vµ ph¶i ®¶m
b¶o ®Çy ®ñ yÕu tè dùng h×nh ®èi víi çc yÕu tè cÇn chØnh lý, çc yÕu tè míi thÓ
hiÖn trªn l−îc ®å b»ng mùc ®á vµ g¹ch bá çc yÕu tè cò b»ng mùc ®á, ®ång thêi
ghi tªn çc chñ sö dùng ®Êt cña tõng thöa ®Êt.
I.5. ChØnh lý biÕn ®éng trªn b¶n ®å
Dùa vµo b¶n l−îc ®å ta tiÕn hµnh chØnh lý trªn b¶n ®å ®Þa chÝnh. Çc yÕu tè néi
dung chØnh lý thÓ hiÖn b»ng mùc ®á vµ g¹ch bá çc yÕu tè cò còng b»ng mùc ®á.
Sè thø tù thöa ®Êt sau khi chØnh lý ®−îc ®¸nh sè b»ng sè tiÕp theo sè hiÖu
thöa ®Êt cuèi cïng cña tê b¶n ®å vµ lËp b¶ng çc thöa biÕn ®éng ë vÞ trÝ thÝch
hîp trong hoÆc ngoµi khung b¶n ®å, néi dung b¶ng çc thöa biÕn ®éng ph¶i thÓ
hiÖn sè hiÖu thöa thªm, nguån gèc thöa thªm, sè hiÖu thöa l©n cËn vµ sè hiÖu
thöa bá.
Nh÷ng thöa míi chØnh lý ph¶i tÝnh l¹i diÖn tÝch theo mét trong çc ph−¬ng
ph¸p ®· nªu trªn. DiÖn tÝch çc « thöa sau khi ®· chØnh lý so víi diÖn tÝch çc «
thöa t−¬ng øng trø¬c khi chØnh lý ph¶i phï hîp nhau.
Hoµn chØnh b¶n ®å sau chØnh lý.
I.6. ChØnh lý hå s¬
Song song víi c«ng t¸c chØnh lý trªn b¶n ®å ph¶i chØnh lý trong hå s¬ ®Þa
chÝnh vµ çc tµi liÖu cã liªn quan kh¸c ®Ó ®¶m b¶o sù thèng nhÊt gi÷a hå s¬ ®Þa
chÝnh vµ b¶n ®å ®Þa chÝnh.
II. §o trÝch thöa
II.1. Tr−êng hîp øng dông

§èi víi khu vùc ®« thÞ vµ d©n c− n«ng th«n kh«ng cã b¶n ®å ®Þa chÝnh vµ
çc lo¹i b¶n ®å kh¸c cã thÓ sö dông ®−îc th× ta cã thÓ trÝch ®o ®éc lËp tõng thöa
®Êt ë thùc ®Þa nh»m môc ®Ých phôc vô cho c«ng t¸c hoµn thiÖn hå s¬ ®Þa chÝnh
xÐt cÊp giÊy chøng nhËn quyÒn sö dông ®Êt.
II.2. Néi dung c«ng t¸c trÝch ®o
II.2.1. C«ng t¸c ®o ®¹c ë thùc ®Þa
TiÕn hµnh çc néi dung sau:
X¸c ®Þnh mèc giíi, c¾m mèc giíi, lËp biªn b¶n x¸c ®Þnh ranh giíi, mèc gíi
víi ®Çy ®ñ çc thµnh phÇn nh− : chñ sö dông ®Êt, chñ gi¸p ranh, çn bé ®o ®¹c,
®¹i diÖn chÝnh quyÒn c¬ së. (xem phô lôc 10 – Quy ph¹m 1999. Tæng côc §Þa
chÝnh)
TiÕn hµnh ®o ®¹c çc yÕu tè cña thöa ®Êt ®ñ ®Ó dùng s¬ ®å thöa ®Êt ®Ó tÝnh
diÖn tÝch. §é chÝnh x¸c ®o kÝch th−íc ®Êt phï hîp theo nhu cÇu tõng ®Þa ph−¬ng,
nh−ng kh«ng v−ît qu¸ 0,4 mm theo quy ®Þnh vÒ chän tû lÖ ®o vÏ ®· nªu trong
quy ph¹m.
VÏ s¬ ®å ph¸c ho¹ thöa ®Êt, trong s¬ ®å ph¸c ho¹ ph¶i ghi râ chñ sö dông,
ranh giíi cña chñ gi¸p ranh, ghi kÝch th−íc c¹nh thöa vµ mòi tªn chØ h−íng b¾c.
II.2.2. C«ng t¸c v¨n phßng
C¨n cø s¬ ®å ph¸c ho¹ vÏ s¬ ®å chÝnh thøc theo tû lÖ yªu cÇu, tÝnh diÖn tÝch
thöa ®Êt theo ph−¬ng ph¸p chia h×nh tam gi¸c, chªnh lÖch kÕt qu¶ gi÷a hai lÇn
tÝnh cña mçi h×nh tam gi¸c kh«ng v−ît qu¸ ®¹i l−îng sau:
0,04.M S
ΔScp = ± (m2 )
100
Trong ®ã:
ΔS cp : Sai sè cho phÐp tÝnh diÖn tÝch.
M: MÉu sè tû lÖ b¶n ®å (s¬ ®å).
S : DiÔn tÝch thöa ®Êt tÝnh b»ng m2.
II.3. Ph−¬ng ph¸p ®¬n gi¶n phôc vô ®o trÝch thöa
¸p dông çc ph−¬ng ph¸p ®· nªu trong phÇn cËp nhËt chØnh lý b¶n ®å ®Þa
chÝnh.
II.4. VÝ dô øng dông
Gi¶ sö thöa ®Êt ABCDE (h×nh 10-5) cã çc gãc kh¸c 900, c¹nh CD kh«ng
®o trùc tiÕp ®−îc ë thùc ®Þa.
1, 2, 3, 4 lµ nhµ x©y cã çc gãc b»ng 900 ta tiÕn hµnh ®o vÏ nh− sau:
Çch 1: Chñ B
+ Ngoµi thùc ®Þa ®o çc c¹nh: A-13,
13
13-14,14-5, A-14, 5-B, B-6, 5-6, 6-7, 7-C, B’
A 5 B
C-8, 7-8, 9-10, 9-D, 10-D, 10-11, 11-E, E- 14
12, 11-12, 12-A, B-B’, C-C’. 12 1 2 6
+VÏ s¬ ®å thöa ®Êt trªn giÊy. 7
+ Dïng bót ch× 2H, th−íc th¼ng kh¾c E 4 3 C’
11
v¹ch tíi mm, com pa tØ lÖ, vÏ trªn giÊy Chñ C 10 8
C
croky ®o¹n AB theo tû lÖ trªn b¶n ®å. Tõ A D 9
®Æt ®o¹n th¼ng A-14 vµ x¸c ®Þnh ®−îc vÞ Chñ D
trÝ ®iÓm 14. H×nh 10-5
+ Dùa vµo A vµ ®iÓm 14 theo ®é dµi
®· thu theo tû lÖ cña ®o¹n A-13,14-13 ta x¸c ®Þnh ®iÓm 13.
+ KÐo dµi c¹nh A-13 ta x¸c ®Þnh ®iÓm E çch A mét ®o¹n b»ng AE ®· thu
tû lÖ.
+ T−¬ng tù nh− vËy ta x¸c ®Þnh ®−îc çc ®iÓm B, C, D råi nèi çc ®iÓm A,
B, C, D, E b»ng bót ch× ta ®−îc ranh giíi çc thöa ®Êt.
§Ó kiÓm tra ta x¸c ®Þnh vÞ trÝ çc ®iÓm 7, 8, 9, 10 trªn s¬ ®å råi so s¸nh ®é
dµi 7-8 vµ 9-10 ®· quy vÒ tû lÖ ®Ó so s¸nh víi 7-8, 9-10 trªn s¬ ®å, nÕu thÊy
chªnh lÖch kh«ng qu¸ 0,4 mm lµ ®¹t yªu cÇu, nÕu sai qu¸ ph¶i vÏ l¹i.
Çch 2:
+ Ngoµi thùc ®Þa ®o kÝch th−íc ng«i nhµ 1-2, 3-2, 3-4, 4-1 vµ ®o çc kho¶ng
çch 1-A, 1-B, 2-A, 2-B, 2-C, 3-C, 4-D, 3-D, 1-E, 4-E, A-B, B-C, A-E, E-D, B-B’,
C-C’
+ VÏ s¬ ®å thöa ®Êt trªn giÊy:
Dùa vµo s¬ ®å ®o vÏ vµ kho¶ng çch ®o vÏ, dïng bót ch× 2H, th−íc tû lÖ,
compa tû lÖ, vÏ lªn giÊy croky theo tû lÖ cÇn thiÕt.
+ §Çu tiªn vÏ ng«i nhµ 1234, sau ®ã dùa vµo çc ®iÓm 1, 2, 3, 4 dùng çc
cung trßn cã b¸n kÝnh lµ çc ®é dµi çc c¹nh: 1-A, 2-A, 1-B, 2-B, 3-C, 2-C, 3-D,
4-D, 1-E, 4-E ®· thu theo tû lÖ. Nèi çc ®iÓm A, B, C, D, E ta ®−îc ranh giíi
thöa ®Êt.
Ta kiÓm tra b»ng çch so s¸nh çc c¹nh AB, BC, AE, ED ®· thu theo tû lÖ
víi kho¶ng çch t−¬ng øng trªn s¬ ®å; nÕu chªnh lÖch nhá h¬n hoÆc b»ng 0,4
mm th× ®¹t yªu cÇu.
III. C¾m mèc ®Þa giíi hμnh chÝnh
ViÖc c¾m mèc ®Þa giíi hµnh chÝnh ®−îc thùc hiÖn sau khi héi ®ång ®Þnh
giíi tiÕn hµnh kh¶o s¸t, ®¸nh dÊu vÏ s¬ ®å ®Þa giíi vµ ®−îc cÊp cã thÈm quyÒn
xem xÐt quyÕt ®Þnh.
§−êng ®Þa giíi th−êng cã mét sè quy luËt sau:
ë vïng ®ång b»ng th−êng ph©n chia ®Þa giíi theo çc ®Þa vËt râ rµng nh−:
§−êng x¸, bê ruéng, t−êng v©y, hµng rµo c©y...
ë vïng cao th−êng ph©n chia ®Þa giíi hµnh chÝnh theo çc ®−êng sèng nói, khe nói.
NÕu ®−êng ph©n chia ®Þa giíi lµ s«ng ngßi th× lÊy lßng s«ng s©u nhÊt vµo
mïa n−íc c¹n, chó ý x¸c ®Þnh ph©n chia t¹i çc cï lao, b·i båi. Khi trªn s«ng cã
cÇu th× th−êng lÊy ®iÓm gi÷a cÇu lµm ®iÓm ®Þa giíi.
Khi ®−êng ®Þa giíi qua hå réng, çnh rõng, b·i çt ... th−êng dïng d¹ng
®−êng th¼ng, t¹i chç vµo vµ ra khái hå hoÆc rõng ph¶i ®ãng cäc lµm dÊu.
Khi c¾m mèc ®Þa giíi ph¶i dùa vµo chç giao nhau cña ®−êng ®Þa giíi nh−
chç gi¸p nhau cña ba, bèn ®¬n vÞ hµnh chÝnh hoÆc ®Æt çc chç ®Æc tr−ng nh−:
chç ®æi h−íng, chç c¾t nhau cña ®−êng giao th«ng, cña kªnh m−¬ng, mÐp hå.
Kho¶ng çch gi÷a çc mèc ®Þa giíi kh«ng v−ît qu¸ 2 km ë ®ång b»ng, khu
d©n c− vµ tõ 3-5 km ë vïng nói ®Þa h×nh phøc t¹p.
Çc mèc ®Þa giíi hµnh chÝnh ®−îc x©y dùng vµ ch«n theo quy ®Þnh cña quy
ph¹m hiÖn hµnh vµ theo luËn chøng kinh tÕ kü thuËt thµnh lËp b¶n ®å ®Þa giíi
hµnh chÝnh.
C«ng t¸c ®o ®¹c: Çc mèc ®Þa giíi hµnh chÝnh ®−îc ®o nèi vµ x¸c ®Þnh to¹
®é theo ph−¬ng ph¸p vµ ®é chÝnh x¸c nªu trong luËn chøng kinh tÕ kü thuËt.
Sau khi ®o ®¹c ph¶i thµnh lËp b¶ng x¸c nhËn s¬ ®å vÞ trÝ mèc vµ biªn b¶n
bµn giao mèc theo quy ®Þnh cña quy ph¹m.
IV. Phôc håi mèc ®Þa giíi ®∙ bÞ mÊt
Gi¶ sö trªn ®−êng ranh giíi hµnh M7

M6
chÝnh cã çc mèc M4, M5 ... M8 ®· ®−îc
x¸c ®Þnh to¹ ®é, trong ®ã mèc M6 bÞ mÊt M5
M4 M8
(h×nh 10-6), ®Ó phôc håi mèc M6 ta cã
thÓ ¸p dông ph−¬ng ph¸p cùc nh− sau: H×nh 10-6
IV.1. X¸c ®Þnh çc yÕu tè ®Ó phôc håi b»ng ph−¬ng ph¸p cùc
Theo h×nh 10-7 ®Ó phôc håi mèc M6, ta dùa vµo çc mèc ®· biÕt M4, M5.
Çc yÕu tè ®Ó phôc håi lµ gãc β vµ chiÒu dµi S M 5 − M 6 .
Dùa vµo bµi to¸n tr¾c ®Þa nghÞch ta tÝnh αM4-M5 M6
αM5-M6
β
®−îc chiÒu dµi S M5 −M 6 vµ gãc ®Þnh h−íng
M4
α M −M , α M 5 − M 6 ; sau ®ã tÝnh gãc:

SM5-M6
4 5 M5
β = αM 5 −M 6 -
αM 5 −M 4
H×nh 10-7
IV.2. X¸c ®Þnh vÞ trÝ mèc M6 ë thùc ®Þa

§Æt m¸y kinh vÜ ë M5, däi ®iÓm, c©n
1’
b»ng m¸y, ®Ó m¸y ë vÞ trÝ tr¸i (TR), ng¾m 1
a2
M4 a1
h−íng khëi ®Çu vÒ M4, quay m¸y theo β
2 2’
chiÒu kim ®ång hå më mét gãc ®óng
M5
b»ng β , ®¸nh dÊu h−íng më b»ng hai
®iÓm trªn hai cäc lµ 1 vµ 1’ (h×nh 10-8). H×nh 10-8
§¶o kÝnh ®Ó m¸y ë vÞ trÝ ph¶i (PH), ng¾m
®iÓm M4 sau ®ã quay m¸y theo chiÒu kim a’
d
®ång hå më mét gãc b»ng β . NÕu m¸y M4
β
kh«ng cã 2C vµ thao t¸c chÝnh x¸c th×

giao ®iÓm l−íi ch÷ thËp ph¶i ng¾m ®óng M5
®iÓm 1 vµ1’, nÕu bÞ lÖch ta ®¸nh dÊu 2

H×nh 10-9
®iÓm 2 vµ 2’. Chia ®«i ®o¹n th¼ng nhá 1-2
vµ 1’-2’ ®−îc 2 ®iÓm a1 vµ a2 ®o gãc M4M5a2 = β ' tõ 2-3 vßng ®o. NÕu β ' chªnh
víi β kh«ng v−ît qu¸ sai sè ®o gãc cho phÐp th× trªn h−íng M5-a2 ta ®Æt kho¶ng
çch b»ng kho¶ng çch S M 5 − M 6 tÝnh ®−îc ë trªn sÏ ®−îc ®iÓm M6. NÕu sai qu¸
ta tÝnh Δβ = β ' − β råi ®o ®o¹n M5 – a’= S. Tõ a’ kÎ ®−êng vu«ng gãc víi

Δβ ′′
M5 – a’, trªn ®−êng vu«ng gãc tõ a’ lÊy 1 ®o¹n d = S .tg Δβ = S . vÒ bªn tr¸i
ρ "
hay bªn ph¶i h−íng M5- a’ th× tuú thuéc dÊu cña tÝnh Δβ ′′ sÏ x¸c ®Þnh ®−îc
h−íng cña gãc β . Trªn h−íng nµy ®o kho¶ng çch b»ng kho¶ng çch S M 5 − M 6 sÏ
x¸c ®Þnh ®−îc mèc M6.
IV.3. C«ng t¸c kiÓm tra
M7
§Æt m¸y t¹i M7, h−íng chuÈn M8
SM7-M6
ta ®o gãc β hai lÇn theo ph−¬ng ph¸p
β
®¬n gi¶n, chiÒu dµi S M − M ®o víi ®é
7 6
M6 M8
chÝnh x¸c 1: 2000 (h×nh 10-10). Sau ®ã
tÝnh to¹ ®é M6 nh− ®iÓm tr¹m phô, nÕu
H×nh 10 -10
sai trong ph¹m vi 0,5 mm trªn b¶n ®å
lµ ®−îc.
IV. Tæng hîp sè liÖu vμ b¸o ço tæng kÕt
Sau khi hoµn thµnh c«ng t¸c theo khèi l−îng nhiÖm vô nªu trong luËn
chøng kinh tÕ kü thuËt vµ ®−îc cÊp cã thÈm quyÒn kiÓm tra nghiÖm thu, ph¶i
tæng hîp sè liÖu tr¾c ®Þa vµ viÕt b¸o ço tæng kÕt.
V.1. Tæng hîp sè liÖu
KÕt thóc mçi c«ng ®o¹n thi c«ng, çc tµi liÖu ph¶i lËp biªn b¶n giao cho çn
bé cã tr¸ch nhiÖm qu¶n lý b¶o qu¶n.
KÕt thóc toµn bé qu¸ tr×nh ®o vÏ, çc hå s¬ tµi liÖu ph¶i ®−îc hoµn chØnh,
s¾p xÕp theo tõng lo¹i tµi liÖu, bao gåm:
V.1.1. Tµi liÖu sæ s¸ch, tÝnh to¸n
Tµi liÖu kiÓm nghiÖm m¸y vµ dông cô ®o ®¹c.
Çc lo¹i sæ ®o ®¹c ngoµi trêi.
Tµi liÖu tÝnh to¸n to¹ ®é cao çc ®iÓm tr¾c ®Þa.
Tµi liÖu thèng kª to¹ ®é, ®é cao, ghi chó ®iÓm vµ biªn b¶n bµn giao mèc to¹
®é, mèc ®Þa giíi hµnh chÝnh.
B¶ng tÝnh diÖn tÝch, b¶ng tæng hîp diÖn tÝch.
Biªn b¶n x¸c ®Þnh ranh giíi, mèc giíi sö dông ®Êt theo hiÖn tr¹ng.
Hå s¬ kü thuËt thöa ®Êt.
Biªn b¶n kiÓm tra nghiÖm thu ®¸nh gi¸ chÊt l−îng thµnh qu¶.
V.1.2. Tµi liÖu b¶n ®å, s¬ ®å
B¶n ®å ®Þa chÝnh c¬ së, b¶n ®å ®Þa chÝnh, çc b¶n trÝch ®o.
B¶n can ®é cao, b¶n can gi¸p biªn.
S¬ ®å chia m¶nh, ®¸nh sè phiªn liÖu m¶nh b¶n ®å.
S¬ ®å khèng chÕ mÆt ph¼ng vµ ®é cao.
V.2. ViÕt b¸o ço tæng kÕt kü thuËt c«ng t¸c ®o ®¹c
V.2.1. PhÇn v¨n b¶n
Môc ®Ých yªu cÇu nhiÖm vô c«ng t¸c ®o vÏ b¶n ®å.
T×nh h×nh ®Æc ®iÓm khu ®o.
T×nh h×nh çc tµi liÖu ®· cã
C«ng t¸c kü thuËt ®· thùc hiÖn.
T×nh h×nh thi c«ng.
KÕt luËn vµ kiÕn nghÞ.
V.2.2. PhÇn s¬ ®å
S¬ ®å vÞ trÝ khu vùc ®o vÏ ë tû lÖ 1:10000
S¬ ®å chia m¶nh b¶n vÏ.
S¬ ®å khèng chÕ mÆt ph¼ng vµ ®é cao.
Bµn giao tµi liÖu: toµn bé tµi liÖu ®o vÏ lËp b¶n ®å trong khu vùc ®o vÏ ph¶i
bµn giao cho c¬ quan qu¶n lý theo quy ®Þnh cña quy ph¹m hiÖn hµnh.
Tμi liÖu tham kh¶o
[1] Quy ph¹m thµnh lËp b¶n ®å ®Þa chÝnh tû lÖ 1:500, 1:1000, 1:2000,
1:5000, 1: 10000 vµ 1: 25000. Tæng côc §Þa chÝnh - Hµ Néi 1999.
[2] Ký hiÖu B¶n ®å ®Þa chÝnh tû lÖ 1:500, 1:1000, 1:2000, 1:5000, 1: 10000
vµ 1: 25000. Tæng côc §Þa chÝnh. Hµ Néi 1999.
[3] NguyÔn Träng TuyÓn, “Gi¸o tr×nh tr¾c ®Þa”. NXB N«ng nghiÖp – Hµ Néi
1999.
[4] NguyÔn Träng San, §µo Quang HiÕu, NguyÔn TiÕn N¨ng “Gi¸o tr×nh tr¾c
®Þa”phæ th«ng. §¹i häc Má §Þa ChÊt - 1992.
[5] NguyÔn Träng San. Bµi gi¶ng “§o ®¹c §Þa chÝnh”. Hµ Néi – 2001.
[6] §ç H÷u Hinh, §µo Duy Liªm, Lª Duy Ngô, NguyÔn Träng San, “Tr¾c
®Þa”. Hµ Néi - 1992.
[7] Phan Khang, NguyÔn §×nh Thi, §µo Duy Liªm, Lª §×nh H−ng,
T¹ Ngäc Linh. Bµi gi¶ng “§o ®¹c §¹i c−¬ng” Hµ Néi - 1969.
[8] NguyÔn Träng San, §µo Quang HiÕu, §inh C«ng Hoµ. “Tr¾c ®Þa c¬ së
TËp1, TËp 2”. Hµ Néi - 2002.
[9] Th«ng tin Khoa häc – C«ng nghÖ §Þa chÝnh. “C«ng nghÖ thµnh lËp b¶n
®å ®Þa chÝnh b»ng m¸y toµn ®¹c ®iÖn tö”. Tæng côc §Þa chÝnh. Hµ Néi 1999.
[10] “Tµi liÖu båi d−ìng nghiÖp vô çn bé ®Þa chÝnh cÊp c¬ së”. Tæng côc
§Þa chÝnh. Hµ Néi 1997.

Tap 2

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Tap 2

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

PhÇn thø 3

L−íi khèng chÕ tr¾c ®Þa

II.1. Kh¸i niÖm

VÝ dô: B×nh sai ®−êngchuyÒn kinh vÜ khÐp kÝn: h×nh 6-2c.

hay: f βcp = ± m′′β cp n (6 − 3)

th× míi ®−îc b×nh sai.

Ta cã: f βdo = ∑ β do − ∑ β lt =1079 0 57′,9−180 0 (n − 2) = − 2′,1

f βcp = ± 1,5t. n = ± 1,5t. 8 = ± 2′,8

- TÝnh sè hiÖu chØnh cho c¸c gãc ®o β do theo c«ng thøc:

TÝnh trÞ sè gãc ®· b×nh sai theo c«ng thøc:

nµy chÝnh lµ sai sè khÐp sè gia to¹ ®é gäi lµ fx vµ fy tøc lµ:

NÕu gäi fs lµ sai sè khÐp chiÒu dµi ®−êng chuyÒn th×:

ΔXi hc = ΔX i ti′nh + VΔxi

ΔYi hc = ΔYi ti′nh + VΔyi (6-11)

B−íc 4: TÝnh to¹ ®é:

Trong ®ã: ∑β do lµ tæng sè c¸c gãc ®o.

∑β do = 1232 0 20 ′30 ′′, α c = 13 0 36 ′,5; α d = 41018′,5.

∑ β lt = α c − α d + n.180 0 = 130 36′,5 − 41018′,5 + 7.180 0 = 1232 018′

f βdo = ∑β do − ∑ β lt = 1232 0 20′30′′ − 1232 018′ = + 2′30′′

′′ 7 = ± 60′′ 7 = 158′′ = ± 158′′ ± 2′38′′

So s¸nh: 2′30′′ < 2′38′′ ®¹t yªu cÇu.

II.3.3.2. TÝnh chuyÒn gãc ®Þnh h−íng theo c«ng thøc:

Trong ®ã: c - h»ng sè tuú chän.

§¸nh gi¸ ®é chÝnh x¸c:

Trong ®ã: N - sè ®−êng ®o (ë ®©y N=3).

ni - sè gãc trong ®−êng ®o thø i.

B−íc 2: TÝnh vµ b×nh sai sè gia to¹ ®é:

+ TÝnh träng sè cho to¹ ®é ®iÓm nót 2:

+ TÝnh sai sè khÐp sè gia to¹ ®é theo c¸c ®−êng ®o:

B¶ng tÝnh to¹ ®é ®iÓm nót 2:

TÝnh to¹ ®é ®iÓm P theo tam gi¸c II:

II.2.3. TÝnh kiÓm tra

TÝnh gãc εtÝnh : ε tinh = α PB − α PC

B¶ng tÝnh to¹ ®é ®iÓm P:

A α1.37051’ 920547,8 -0,18053 507523,4

B¶ng tÝnh to¹ ®é:

B¶ng tÝnh kiÓm tra:

ΔXpc -6736,4 ΔX PB -3660,8 ε tinh 24037’59”

- Theo to¹ ®é c¸c ®iÓm A, B, C gi¶i bµi to¸n P ε

tr¾c ®Þa nghÞch ®Ó tÝnh chiÒu dµi vµ gãc ®Þnh h−íng

Gi¶i hÖ ph−¬ng tr×nh (6-31) vµ (6-33) ta t×m ®−îc gãc bæ trî γ vµ δ.

IV.1. Kh¸i niÖm

d - Kho¸ tam gi¸c h×nh tuyÕn e - H×nh qu¹t

Hay viÕt gän (6 - 40):

Do ®ã ta cã: lg sin{i + (i )} = lg sin i + δ i (i )′′ (6-42)

IV.3.1.4. Ph−¬ng tr×nh ®iÒu kiÖn c¹nh ®¸y

Trong ®ã: ωcd = lga + ∑lgsinA − lgb − ∑lgsinB

kI + kII + kIII + .....+ kN + Nkr + ωr = 0

Sè hiÖu chØnh lÇn thø hai lµ:

C¸c hÖ sè cña ph−¬ng tr×nh ph¸p d¹ng lµ:

Sè hiÖu chØnh lÇn 1 ®−îc tÝnh theo c«ng thøc:

Sè hiÖu chØnh trong hÖ (6-82) gåm 2 thµnh phÇn.

Ph−¬ng tr×nh ph¸p d¹ng sè liªn hÖ lµ:

Sè hiÖu chØnh lÇn thø hai lµ: ( Ai )′′ = − ( Bi )′′ = (δ Ai + δ Bi )k cu ,c

I.1. Kh¸i niÖm vÒ l−íi khèng chÕ ®é cao

II. B×nh sai gÇn ®óng ®−êng chuyÒn ®é cao

II.1. §−êng chuyÒn ®é cao phï hîp

fh®o ®−îc tÝnh: fhdo = ∑ hdo − ∑ hlt = ∑ hdo − ( H c − H d ) (7-7)

- NÕu fhdo ≤ fhcp th× míi ®−îc b×nh sai.

Trong ®ã: ∑ L − Tæng chiÒu dµi ®−êng ®o.

- TÝnh hiÖu sè ®é cao ®· hiÖu chØnh:

+9,483m +7,514m -2,876m P3 +3,771m

∑ 11,8 +17,842 +0,036 +17,928

∑ hlt = Hc − Hd = 269,696 − 251,768 = 17,928