Professional Documents
Culture Documents
Cho læåüc âäö quang hãû R=(A1,A2,...,An), taïch læåüc âäö quang hãû R laì thay noï båíi mäüt
bäü caïc læåüc âäö P=(R1,R2,...,Rk) sao cho R1∪R2∪...∪Rk =R
Vê duû: xeït 2 læåüc âäö quang hãû NGUOI_CCKTNT(TEN,DCHI,TENMH,GIA),
Khi âoï våïi læåüc âäö quang hãû NGUOI_CCKTNT coï táûpphuû thuäüc haìm sau:
F=(TEN→DCHI;TEN,MATH→GIA)
khi âoï ta coï thãø taïch læåüc âäö quang hãû NGUOI_CCKTNT thaình 2 læåüc âäö quang hãû
sau:
R1(TEN,DCHI), R2=(TEN,MATH,GIA)
khi âoï moüi hiãûn haình r cuía R âæåüc taïch ra thaình 2 quang hãû r1=ΠR1(r), r2= ΠR2(r).
Âãø phuûc häöi laûi R tæì R1 vaì R2 ta cáön näúi pheïp näúi R1∞ R2. (r = r1 ∞ r2)
Váún âãö âàût ra laì khi naìo r = r1 ∞ r2.
4.1 Pheïp näúi khäng máút thäng tin
Cho læåüc âäö quang hãû R vaì táûp phuû thuäüc haìm F trãn R, pheïp taïch P=(R1,R2,...,Rk)
âæåüc goüi laì taïch coï näúi khäng máút thäng tin (hay goüi tàõt laì taïch khäng máút thäng tin )
nãúu våïi moüi quang hãû r cuía Rthoía maîn F thç
r= ΠR1(r) ∞ΠR2(r) ∞ ...∞ ΠRk(r)
Âàût Mp(r)= ΠR1(r) ∞ΠR2(r) ∞ ...∞ ΠRk(r)
khi âoï âiãöu kiãûn näúi khäng máút thäng tin laì : Våïi moüi quang hãû r thuäüc R thoîaman F
thç Mp(r)= r
Bäø Âãö
Cho læåüc âäö quang hãû R vaì mäüt pheïp taïch P=(R1,R2,...,Rk), goüi r laì quang hãû cuía R.
Âàût ri = ΠRi(r) ta coï:
1. r ⊆ Mp(r)
2. nãúu s = Mp(r) thç ΠRi(s)=ri
3. Mp(r)=Mp(Mp(r))
chæïng minh
1. r ⊆ Mp(r)
Chuï yï r laì quang hãû (táûp håüp), mäùi pháön tæí cuía r laì mäüt bäü (xãúp theo ma tráûn laì mäüt
haìng). Láúy mäüt bäü t∈r; âàût ti=t(Ri)
(t=(a1,a2,...,an)
Trong âoï t(Ri) laì nhæîng thaình pháön æïng våïi caïc thuäüc tênh cuía Ri
Vê duû
A B C D
1 4 5 2
t=3 2 7 6
3 3 7 4
láûp baíng:
A B C D E
AD a1 b12 b13 a4 b15
Pheïp taïch trãn khäng máút thäng tin vç coï doìng BE toaìn kyï hiãûu a
Vê duû 2:
Xeït quan hãû ngæåìi cung cáúp nhæ sau:
S(PRO, PRICE, ADD, PRO, PRICE)
Âæåüc taïch thaình 2 læåüc âäö quan hãû sau
S1(SNAME, ADD)
S2(SNAME, PRO, PRICE)
Våïi caïc phuû thuäüc haìm nhæ sau:
SNAME → ADD
SNAME,PRO →PRICE
Ban âáöu ta thiãút láûp baíng nhæ sau:
SNAME ADD PRO PRICE
S1 a1 a2 b13 b14
S2 a1 b22 (a2) a3 a4
Trang 3
Xæí lyï thäng tin trong CSDL
AÏp duûng phuû thuäüc haìm SNAME→ADD cho hai haìng cuía baíng. Hai baíng bàòng nhau
trãn cäüt SNAME ( âãöu bàòng a1) nãn åí cäüt ADD chuïng âæåüc laìm bàòng vaì laìm bàòng a2
Baíng kãút quaí laì
Vê duû
S# PRO S# P# QTY
P# QTY
1 100 1 Khäng chuáøn hoïa 1 100 1
200 2 1 200 2
300 1 1 300 1
Chuáøn hoïa
2 100 4 2 100 4
200 2 2 200 2
3 400 5 3 400 5
500 1 3 500 1
Trang 4
Xæí lyï thäng tin trong CSDL
SINHVIEN
MONTHI MSSV TEN TUOI DCHI DIEM
Toaïn 11 Lan 20 30_LTT 8.0
Toaïn 12 Hue 21 24_PÂP 7.5
Hoïa 11 Lan 20 30_LTT 7.0
Hoïa 12 Hue 21 24_PÂP 6.0
Lyï 11 Lan 20 30_LTT 5.0
Lyï 13 An 22 12_HV 4.0
Våïi 2 hiãûn haình trãn xuáút hiãûn mäüt säú váún âãö nhæ sau:
Trang 5
Xæí lyï thäng tin trong CSDL
1 ÅÍ quan hãû SINHVIEN , viãûc læu træî thäng tin vê duû nhæ sinh viãn coï maî sinh viãn
11 phaíi làûp laûi 3 láön âëa chè, 3 láön tuäøi. Roî raìng laì quaï dæ thæìa
2. Khi cáön thay âäøi thäng tin âäúi våïi mäüt mäüt sinh viãn phaíi thay âäøi táút caí caïc bäü
æïng våïi sinh viãn âoï. Vê duû nhæ âäúi våïi sinh viãn tãn laì Lan thç phaíi thay âäøi åí caí 3 bäü,
roî raìng laì täún keïm thåìi gian.Hån næîa khi sæîa âäøi thäng tin vãö sinh viãn thç khäng liãn
quan gç âãún thäng tin vãö thi cæí.
3. khäng thãø bäø sung mäüt sinh viãn måïi vaìo quan hãû SINHVIEN nãúu sinh viãn naìy
chæa thi män naìovç trong quan hãû SINHVIEN chè chæïa thäng tin vãö nhæîng sinh viãn âaî
thi.
4. Giaí sæí vç mäüt lyï do naìo âoï cáön phaíi huíy boí män thi Lyï maì danh saïch sinh viãn váùn
giæî nguyãn . Khi âoï trong quan hãû THI ta xoïa bäü (Lyï, T.THANH), coìn åí quan hãû
SINHVÈN nãúu xoïa män thi Lyï thç thäng tin vãö sinh viãn An seî máút.
Âãø khàõc phuûc caïc báút låüi trãn ta coï thãø taïch Læåüc âäö quan hãû SINHVIEN thaình 2 læåüc
âäö quan hãû sau:
SINHVIEÛN(MSSV,TEN,TUOI,DCHI) vaì THIXONG(MSSV,MONTHI,DIEM)
Nhæ váûy luïc naìy CSDL thaình 3 quan hãû âaî âæåüc chuáøn hoïa vaì åí daûng chuáøn thæï hai.
Âënh nghéa
Læåüc âäö quan hãû U âæåüc goüi laì daûng chuáøn 2 , kyï hiãûu laì 2NF nãúu noï åí daûng chuáøn 1
vaì moüi khoïa cuía U phuû thuäüc haìm âáöy âuí vaìo khoïa chênh.
(Chuï yï: X→Y laì phuû thuäüc haìm âáöy âuí nãúu khäng täön taûi mäüt Z⊂X maì Z→Y laì
âuïng.)
4. Daûng chuáøn 3
cho læåüc âäö quan hãû U vaì táûp phuû thuäüc haìm F. nãúu thuäüc tênh A cuía U âæåüc goüi laì
thuäüc tênh khoïa nãúu A laì thaình pháön cuía 1 khoïa naìo âoï. Ngæåüc laì A âæåüc goüi laì thuäüc
tênh khäng khoïa nãúu noï khäng phaíi laì thaình pháön cuía mäüt khoïa naìo caí trong U
Vê duû: U= ABCD
F=(AB→C, B→D, BC→A)
Dãù daìng kiãøm tra AB vaì BC laì caïc khoïa cuía U , tæì âoï suy ra A,B,C laì caïc thuäüc tênh
khoïa
D khäng phaíi laì thuäüc tênh khoïa
Khaïi niãûm vãö phuû thuäüc bàõt cáöu
Cho mäüt læåüc âäö quan hãû R(U); X laì táûp con caíu caïc thuäüc tênh X ⊆U, A laì mäüt thuäüc
tênh thuäüc U.A âæåüc goüi laì phuû thuäüc bàõt cáöu vaìo X trãn R nãúu täön taûi mäüt táûp con Y
cuía U sao cho X →Y, Y→A nhæng Y →X (Khäng xaïc âënh haìm X) våïi A ∉XY
Tênh bàõt cáöu thãø hiãûn qua så âäö sau:
X
Trang 6
Xæí lyï thäng tin trong CSDL
Qua så âäö ta tháúy ràòng A coï thãø xaïc âënh haìm Y. trong træåìng håüp A khäng xaïc âënh
haìm Y goüi laì tênh bàõt cáöu chàût.
Tênh bàõt cáöu seî âæåüc sæí duûng trong 3NF. Âiãöu kiãûn A ∉XY laì cáön thiãút vç ràòng nãúu A
⊆Y⊆X thç theo luáût phaín xaû ta luän coï X → Y→ A. âiãöu kiãûn Y → X âãø loaûi boí
nhiãöu khoïa khoíi daûng chuáøn 3NF. Cuîng nhæ åí 2NF viãûc loaûi boí phuû thuäüc batæï cáöu
âãø âi âãún 3NF nhàòm loëa boí nhæîng dë thæåìng gáy ra do quaï trçnh cáûp nháût dæî liãûu vaìp
quan hãû . tæì doï ta coï âënh nghéa sau:
Âënh nghéa
Læåüc âäö quan hãû R âæåüc goüi laì åí daûng chuáøn 3NF nãúu R åí daûng chuáøn 2NF vaì mäùi
thuäüc tênh khäng khoïa cuía R laì khäng phuû thuuoüc haìm bàõt cáöu vaìo khoïa chênh.
Vê duû:
Cho læåüc âäö quan hãû R=( SAIP)
Våïi caïc phuû thuäüc haìm nhæ sau:
SI →P vaì S →A
Ta tháúy ràòng R khängåí daûng chuáøn 3NF. Giaí sæí X = SI, Y= S. A laì thuäüc tênh khäng
khoïa ( åí âáy khoïa laì SI). Vç X → Y vaì Y → A vaì X → Y ( S khäng suy ra SI) chæïng
toí ràòng A phuû thuäüc bàõt cáöu vaìo khoïa chênh.
Hoàûc
Cho læåüc âäö quan hãû R=(CSZ) våïi caïc phuû thuäüc haìm nhæ sau:
CS→Z, Z→ C
Trong læåüc âäö quan hãû naìy moüi thuäüc tênh âãöu laì thuäüc tênh khoïa . do âoï R åí daûng
chuáøn 3NF
4.2.3 Taïch khäng máút thäng tin thaình caïc daûng chuáøn BCBF
Cho læåüc âäö quan hãû U, táûp phuû thuäüc haìm F, R ⊆U. Chiãúu cuía F lãn R laì táûp phuû
thuäüc haìm Kyï hiãûu ΠR(F) âæåüc xaïc âënh nhæ sau:
ΠR(F) = (X→Y sao cho X,Y ⊆R, F suy ra logic X→Y)
Bäø âãö:1
Giaí sæí R laì læåüc âäö quan hãû ,F laì táûp phuû thuäüc haìm trãn R, P={R1,R2,..,Rn} laì pheïp
taïch khäng máút thäng tin âäúi våïi R.Nãúu Q=(S1,S2) laì pheïp taïch khäng máút thäng tin
cuía R1 âäúi våïi táûp phuû thuäüc haìm F1= ΠR1(F)
Thç pheïp taïch P’= {S1,S2,R2,..,Rn} cuîng khäng máút thäng tin.
Chæïng minh:
Láúy 1 quan hãû r thoía maîn F
do P laì pheïp taïch khäng máút thäng tin nãn r= ΠR1(r) ∞ ΠR2(r) ∞ ... ∞ ΠRn(r)
Âàût r1 = ΠR1(r), do âoï r1 thoía maîn F1= ΠR1(F), màût khaïc do pheïp taïch Q=(S1,S2)
cuía R1 laì khäng máút thäng tin nãn
r1=ΠS1(r1) ∞ ΠS2(r1)
= ΠS1(ΠR1(r)) ∞ ΠS2(ΠR1(r))
= ΠS1(r) ∞ ΠS2(r)
Váûy ta coï: r= ΠR1(r) ∞ ΠR2(r) ∞ ... ∞ ΠRn(r)
= ΠS1(r) ∞ ΠS2(r) ∞ ΠR2(r) ∞ ... ∞ ΠRn(r)
âiãöu naìy chæïng toí pheïp taïch P’= {S1,S2,R2,..,Rn} cuîng khäng máút thäng tin.
Tæì bäø âãö naìy ta suy ra phæång phaïp taïch mäüt læåüc âäö quan hãû thaình caïc læåüc âäö åí daûng
chuáøn BCNF
Cho læåüc âäö quan hãû R vaì táûp phuû thuäüc haìm F.Nãúu R khäng åí daûng chuáøn BCNF thç
tçm âæåüc êt nháút laì mäüt phuû thuäüc haìm X→A, A∉X vaì X khäng phaíi laì siãu khoïa( X
khäng suy ra R). Khi âoï taïch R thaình 2 læåüc âäö quan hãû sau:
R-A vaì XA
Khi âoï ta coï R-A ∩XA = X
X→A=(XA-(R-A))
Do âoï pheïp taïch laì khäng máút thäng tin.
Nãúu læåüc âäö R1 åí daûng chuáøn BCNF âäúi våïi ΠR1(F) thç âæa R1 vaìo pheïp taïch. Ngæåüc
laûi thç R1 chæa åí daûng chuáøn BCNF âäúi våïi ΠR1(F) thç tiãúp tuûc quaï trçnh trãn .
ÅÍ âáy R1= R-a hoàûc R1=XA
Bäø âãö:2
1. Moüi læåüc âäö quan hãû chè coï 2 thuäüc tênh âãöu åí daûng chuáøn BCNF
2. Nãúu læåüc âäö quan hãû R khäng åí daûng chuáøn BCNF thç coï thãø tçm ra âæåüc hai thuäüc
tênh A vaì B sao cho (R-AB ) → A âuïng trong R
Chæïng minh.
1 Moüi læåüc âäö quan hãû chè coï 2 thuäüc tênh âãöu åí daûng chuáøn BCNF
Trang 8
Xæí lyï thäng tin trong CSDL
Nãúu R = AB thç táûp phuû thuäüc haìm trãn R coï thãø laì F1= {A→B}, F2 = { B→A},
F3= { A→B, B→A}.
Âäúi våïi F1 ta coï A→B, B∉A , A laì khoïa msuy ra R åí daûng BCNF
Âäúi våïi F2 ta coï B→A, A∉B, B laì khoïa suy ra R åí daûng BCNF
Âäúi våïi F3 ta coï hoàûc A hoàûc B laì khoïa suy ra R åí daûng chuáøn BCNF
2. Nãúu læåüc âäö quan hãû R khäng åí daûng chuáøn BCNF thç coï thãø tçm ra âæåüc hai thuäüc
tênh A vaì B sao cho (R-AB ) → A âuïng trong R
Nãúu R khäng åí daûng chuáøn BCNF thç täön taûi mäüt phuû thuäüc haìm X→A, A∉X vaì X
khäng phaíi laì khoïa (X khäng suy ra R), thç trong R phaíi täön taûi êt nháút mäüt thuäüc tênh
B khäng thuäüc XA( nãúu khäng thç XA=R vaì X→R). Nhæ váûy (R-AB)→A lad âuïng
trong R
(Vç X ⊆ R_AB do A∉X vaì B∉X)
Thuáût toaïn taïch khäng máút thäng tin thaình caïc læåüc âäö åí daûng BCNF
Âáöu vaìo:
Læåüc âäö quan hãû R
Táûp phuû thuäüc haìm F trãn R
Âáöu ra:
Pheïp taïch P = { R1, R2,...,Rn } cuía R khäng máút thäng tin
Coï nghéa laì Mp(r)= r våïi moüi r thoía maîn F
Phæång phaïp:
Chæång trçnh chênh:
Z:=R { Bàõt âáöu pheïp taïch gaïn Z= R}
Repeat
Taïch {Thuí tuûc taïch} Z thaình Z-A vaì XA åí âáy Xa åí daûng chuáøn BCNF vaì X→A
Âæa XA vaìo pheïp taïch
Z:=Z-A
Until Z khäng thãø taïch âæåüc båíi bäü âãö âaî nãu
Âæa Z vaìo pheïp taïch
Thuí tuûc Taïch
If Z khäng chæïa A,B sao cho A∈(Z-AB)+ then Return
Else
Begin
Láúy càûp A,B thoía maîn A∈(Z-AB)+
Y:=Z-B
While Y coìn chæïa A,b sao cho A∈(Z-AB)+ do
Y:= Y-B
Z:=Y
Return
Vê duû:
Xeït læåüc âäö quan hãû U= CTHRSG
Åí âáy:
Trang 9
Xæí lyï thäng tin trong CSDL
C: män hoüc (ngoaûi ngæî)
T: Giaïo viãn
H: Giåì hoüc
R: phoìng hoüc
G: trçnh âäü
S: Sinh viãn
Ta coï táûp phuû thuäüc haìm F={ C→T, RH→C, HT→R, CS→G, HS→R } trong âoï caïc
phuû thuäüc haìm âæåüc giaíi thêch nhæ sau:
C→T: mäùi män hoüc chè coï mäüt giaïo viãn
RH→C: Taûi mäüt phoìng hoüc ,åí mäüt giåì nháút âënh thç chè hoüc mäüt män hoüc
HT→R: Mäùi giaïo viãn , taûi mäüt giåì nháút âënh chè åí mäüt phoìng nháút âënh
CS→G: Mäùi sinh viãn hoüc män ngoaûi ngæî naìo âoï chè åí mäüt trçnh âäü nháút âënh
HS→R: Mäùi sinh viãn taûi mäüt giåì hoüc taûi mäüt phoìng nháút âënh
Yãu cáöu:
Duìng thuáût toaïn âaî trçnh baìy , taïch læåüc âäö quan hãû U trãn thaình caïc læåüc âäö quan hãû åí
daûng BCNF vaì pheïp taïch khäng máút thäng tin.
Ta coï U= CTHRSG
Xeït càûp C,T
Ta coï (HRSG)+ = U= CTHRSG chæïa C vaì T
Âàût A=C,B=T
Y=CHRSG { Loaûi B ra khoíi læåüc âäö quan hãû }
Xeït càûp C,H , ta coï (RSG)+ khäng chæïa C vaì H
Xeït càûp C,R ta coï (HSG)+ chæïa R
Âàût A= R, B=C
Âàût Y= HRSG { loaûi B ra khoíi Y }
Xeït càûp R,G ta coï (HS)+ chæïa R
Âàût A=R, B=G
Y= HRS { loaûi B ra khoíi Y }
Tiãúp tuûc ta tháúy khäng coï càûp naìo bë loaûi khoíi Y nãn Y= HRS åí daûng chuáøn BCNF
Khi âoï ta coï thãø taïch U= CTHRSG thaình
1. HRS : âoïng vai troì laì XA våïi X=HS , A=R
2. Z:= CTHRSG-A = CTHSG
Tiãúp tuûc taïch pháön coìn laûi Z= CTHSG nhæ âaî laìm åí trãn
Danh saïch caïc càûp A,B láön læåüt nhæ sau:
1. trong CTHSG A= T, B= H ⇒ Y= CTSG
2. trong CTSG A= T, B=S ⇒Y= CTG
2. trong CTG A= T, B=G ⇒Y= CT
Y= CT åí daûng chuáøn BCNF, trong âoï C→T, âæa CT vaìo pheïp taïch våïi XA
=CT,X=C,A=T
Z= CHSG ( chæa åí daûng BCNF) tiãúp tuûc taïch
Trong CHSG A= G, B=H ⇒Y= CSG
Trang 10
Xæí lyï thäng tin trong CSDL
Ta coï phuû thuäüc haìm CS→G ∈F nãn Y= CSG åí daûng chuáøn BCNF, âæa BCNF vaìo
pheïp taïch
XA=CSG, X=CS, A=G
Pháön coìn laûi Z= CHSG-A = CHS åí daûng chuáøn BCNF
Váûy cuäúi cung ta coï pheïp taïch P khäng máút thäng tin vaì caïc pheïp taïch åí daûng BCNF
nhæ sau
P= { HRS, CT, CSG, CHS }
Trang 11