TRNG I HC NGOI THNG

KHOA KINH T NGOI THNG

**********************




KHA LUN TT NGHIP




ti:

GII QUYT TRANH CHP TRONG THNG MI
QUC T GIA CC THNG NHN BNG
TRNG TI V THC TIN VIT NAM





Gio vin hng dn : PGS.TS. Hong Ngc Thit
Sinh vin thc hin : L Th Tin
Lp : Php 1 - K38E






H NI 2003

Mc lc

LI NI U 2
CHNG I: L LUN CHUNG V TRNG TI ...................................... 5
1.1. Trng ti v thm quyn xt x ca trng ti ...................................................... 5
1.1.2. Khi nim trng ti ........................................................................5
1.1.2. Cc loi trng ti............................................................................7
1.1.3. Thm quyn xt x ca trng ti..................................................10
1.2. Th tc t tng trng ti ................................................................................................15
1.2.1. Th tc t tng trng ti............................................................... 15
1.2.2. S khc bit gia t tng trng ti v t tng to n trong gii
quyt tranh chp trong thng mi quc t. ...........................................19
1.2.3. u th ca vic gii quyt tranh chp bng trng ti so vi to n22
1.3. Phn quyt trng ti .........................................................................................................23
1.3.1. Khi nim phn quyt trng ti ....................................................23
1.3.2. Hiu lc ca phn quyt trng ti.................................................25
1.4. Thi hnh phn quyt trng ti .....................................................................................27
1.4.1. Thi hnh phn quyt trng ti trong nc ....................................29
1.4.2. Thi hnh phn quyt trng ti nc ngoi ....................................30
CHNG 2: T CHC V HOT NG CA MT S T CHC
TRNG TI TRN TH GII ................................................................... 37
2.1. Hip hi trng ti M (The American Arbitration Association- AAA)38
2.2. To n trng ti quc t ca Phng thng mi quc t ICC- (The ICC
International Court of Arbitration)....................................................................................39
2.3. Trng ti thng mi Trung Quc............................................................................41
2.3. Vin trng ti Thi Lan (Thai arbitration institute- TAI)..............................46
1.5. Trung tm trng ti quc t Singapore ( The Singapore International
Arbitration Centre-SIAC).......................................................................................................47

CHNG 3: THC TIN GII QUYT TRANH CHP THNG MI
BNG TRNG TI VIT NAM V MT S KIN NGH C LIN
QUAN.......................................................................................................... 50
3.1. Qui nh hin hnh v trng ti Vit Nam......................................................50
3.1.1. Cc vn bn php lut cp ti vic gii quyt tranh chp thng
mi bng trng ti ang c p dng Vit Nam hin nay..................50
3.1.2. Php lnh trng ti thng mi ngy 25/2/2003 ca Vit Nam....55
3.2. Thc tin gii quyt tranh chp thng mi quc t gia cc thng
nhn bng trng ti Vit Nam.........................................................................................60
3.2.1. Khi qut chung v trng ti thng mi Vit Nam..................60
3.2.2. Thc tin gii quyt tranh chp thng mi ti VIAC..................65
3.3. Mt s kin ngh c lin quan n gii quyt tranh chp bng trng ti
Vit Nam....................................................................................................................................73
3.3.1. Kin ngh hon thin php lut trng ti thng mi Vit Nam...73
3.3.2. Kin ngh i vi cc trung tm trng ti Vit Nam..................75
3.3.3. Kin ngh i vi cc doanh nghip khi gii quyt tranh chp bng
trng ti .................................................................................................76
KT LUN................................................................................................. 81




LI NI U
Phng php gii quyt tranh chp bng trng ti thng mi v ang
pht trin v ph bin tt c cc nc trn th gii theo nn kinh t th
trng v xu hng s dng cc bin php ngoi to n (ADR) mang tnh
ton cu. Vit Nam cng khng nm ngoi xu hng .
TRONG LM N KINH T, TRANH CHP L IU TT YU KHNG TH
TRNH KHI NHT L TRONG THNG MI QUC T DO CC BN C S
KHC BIT V NGN NG, VN HO, TP TC, TRNH , QUYN V LI
CH NGOI RA CHA K N CC GIAN LN TRONG QUAN H HP TC.
GII QUYT CC TRANH CHP NY L IU KHNG PHI N GIN. VIC
GII QUYT C TH BNG CON NG THNG LNG, HO GII, TO
N HAY TRNG TI NHNG VIC GII QUYT THNG QUA TRNG TI
VN C DNG NHIU HN C DO NHNG U IM CA PHNG PHP
NY L GII QUYT TRANH CHP MT CCH NHANH CHNG, TRIT V
B MT.
Trng ti Vit nam tuy ra i t rt lu song hot ng cha c hiu
qu do c ch php lut v trng ti cn nhiu bt cp v mt phn do cc
thng nhn cha hiu r v cch gii quyt tranh chp bng trng ti.
Mi y, Quc hi Vit Nam ban hnh php lnh trng ti thng mi
nhm khc phc nhng thiu st v lut t trc ti nay, to iu kin
cho trng ti thng mi nc ta pht trin. Trong iu kin , ti
chn Gii quyt tranh chp trong thng mi quc t gia cc thng
nhn bng phng php trng ti v thc tin Vit Nam lm ti
kho lun tt nghip ca mnh vi mong mun gip cho cc thng nhn
Vit Nam hiu r hn v trng ti thng mi v vic pht trin trng ti
thng mi Vit Nam.

Ti v cng bit n gia nh ti to mi iu kin thun li cho ti
trong qu trnh hc tp cng nh trong thi gian lm kho lun. Ti xin cm
n cc thy c gio trng i hc Ngoi thng dy d ti v c bit
ti xin cm n PGS. TS. Hong Ngc Thit hng dn ti lm kho lun
ny.
CHNG I: L LUN CHUNG V TRNG TI
1.1. Trng ti v thm quyn xt x ca trng ti
1.1.2. Khi nim trng ti
Trng ti thng mi c hiu ngn gn l trng ti gii quyt cc tranh
chp pht sinh trong lnh vc thng mi. hiu c r hn khi nim
trng ti thng mi chng ta tm hiu khi nim thng mi l g.
cc nc kinh t th trng pht trin mc cao ngi ta thng s dng
khi nim thng mi v quy nh phm vi ca n kh r rng trong cc
vn bn php lut vi phm vi rng. Cc quan h thng mi c phn
bit vi cc quan h dn s mc ch s dng ca n: cc quan h
thng mi l cc quan h nhm mc ch thu li nhun cn cc quan h
dn s l cc quan h ch nhm mc ch tho mn nhu cu c nhn. V
d nu nh ngi mua khiu ni ngi bn th c coi l quan h
thng mi, nhng nu ngi tiu dng khiu ni ngi bn th li c
coi l quan h dn s.
Lut Thng mi Vit Nam quy nh r trong iu 5 rng hot ng
thng mi l vic thc hin mt hay nhiu hnh vi ca thng nhn, bao
gm vic mua bn hng ho, cung ng dch v thng mi v cc hot
ng xc tin thng mi nhm mc ch li nhun hoc nhm thc hin

cc chnh sch kinh t x hi. Dch v thng mi gm nhng dch v
gn lin vi vic mua bn hng ho. Xc tin thng mi l hot ng
nhm tm kim, thc y c hi mua bn hng ho v cung ng dch v
thng mi. Nh vy l Lut thng mi quy nh khi nim thng
mi theo ngha hp, tc l ch cc hot ng mua bn hng ho v nhng
hot ng gn vi vic mua bn hng ho.
Trong phn ch thch ca iu 1 Lut mu UNCITRAL, ngi ta cho
rng khi nim thng mi cn phi c hiu theo ngha rng, bao gm
cc vn pht sinh t tt c cc quan h c bn cht thng mi, d c
hp ng hay khng. Quan h c bn cht thng mi bao hm nhng
khng ch gii hn vi cc giao dch sau y: bt k giao dch bun bn
no nhm cung cp hoc trao i hng ho hay dch v, hp ng phn
phi; i din thng mi hay i l, cc cng vic sn xut, thu my
mc thit b, xy dng, t vn thit k c kh, li-xng. u t, ngn hng,
ti chnh, bo him, cc hp ng khai thc hoc chuyn nhng, lin
doanh v cc hnh thc khc ca hp tc cng nghip hoc kinh doanh,
vn ti hng ho hoc hnh khch bng ng khng, ng bin, ng
st hoc ng b. Nh vy, chng ta c th thy rng Lut mu
UNCTRAL a ra gi v mt phm vi khi nim thng mi rt
rng so vi khi nim thng mi ca Vit Nam.

Trong Php lnh trng ti thng mi ca Vit Nam mi c ban hnh
ngy 25/2/2003 va qua chng ta c mt s i mi trong cch hiu v
khi nim thng mi. Khon 3 iu 2 ca Php lnh ny quy nh:
Hot ng thng mi l vic thc hin mt hay nhiu hnh vi thng
mi ca c nhn, t chc kinh doanh bao gm mua bn hng ho; cung
ng dch v; phn phi; i din; i l thng mi; k gi; thu; cho
thu; thu mua; xy dng; t vn; k thut; li-xng; u t; ti chnh;
ngn hng; bo him; thm d, khai thc; vn chuyn hng ho, hnh
khch bng ng khng, ng bim, ng b v cc hnh vi thng
mi khc theo quy nh ca php lut. Nh vy ta c th thy Php lnh
trng ti thng mi m rng khi nim thng mi ra rt nhiu v
khi nim ny gn ging vi Lut mu UNCITRAL.
T , rt ra khi nim trng ti thng mi l qu trnh gii quyt tranh
chp pht sinh trong lnh vc thng mi do cc bn t nguyn la chn
trong bn th ba trung lp (trng ti) sau khi nghe cc bn trnh by s
a ra mt quyt nh (phn quyt trng ti) c tnh cht bt buc i vi
cc bn tranh chp
1.1.2. Cc loi trng ti
TRONG NHNG NM GN Y, S LNG NHNG V TRANH CHP
TRONG THNG MI QUC T C GII QUYT BNG TRNG TI NGY
CNG TNG. CC T CHC TRNG TI PHI CHNH PH PHT TRIN
MNH M CHA TNG THY KHP CC NI TRN TH GII, C BIT
L KHU VC CHU - THI BNH DNG, NI C COI L KHU VC

PHT TRIN KINH T NNG NG NHT TRN TH GII. CC QUC GIA
KHC NHAU, TRNG TI THNG MI PHI CHNH PH C NHNG TNH
CHT, C IM KHC BIT, PH HP VI TRNH V C IM PHT
TRIN KINH T X HI CA MI NC. TUY VY, NHN CHUNG, CHNG
TA C TH CHIA TRNG TI KINH T PHI CHNH PH RA LM HAI LOI
CHNH DA TRN PHNG PHP TIN HNH T TNG:
A/ TRNG TI C BIT HAY TRNG TI V VIC (AD-HOC ARBITRATION)
TRNG TI C BIT L LOI HNH TRNG TI M DO CC BN T
THNH LP GII QUYT VN H YU CU, SAU KHI GII QUYT
XONG V TRANH CHP TH GII TN. NH VY, TRNG TI C BIT
HON TON PH THUC VO S T DO THO THUN CA CC BN
TRANH CHP. CC BN TRANH CHP C TON QUYN LA CHN BT K
MT NGI NO LM TRNG TI VIN GII QUYT TRANH CHP CA
MNH. NGI NY CH CN C CC BN NHT TR CH KHNG B GII
HN BI BT K MT IU KIN NO NHNG NU CC BN THNG NHT
LA CHN MT NGI KHNG KH NNG TH CHNH H L NGI S
PHI GNH CHU HU QU DO S C CA MNH EM LI. DO ,
TRNG TI VIN THNG L NGI C UY TN, KINH NGHIM, TINH
THNG NGHIP V TRONG LNH VC THNG MI QUC T V CNG
MINH TRONG XT X. NGOI RA, CC BN TRANH CHP CN C TON
QUYN TRONG VIC THO THUN T THIT LP NHNG TH TC,
NGUYN TC T TNG RING SAO CHO PH HP VI TRANH CHP CA
MNH CH KHNG NHT THIT PHI TUN THEO BT K MT NGUYN
TC SN C NO. NHNG H CNG C TH THO THUN CHP NHN
MT H THNG QUY NH MU V TRNG TI, IN HNH NH BN QUY
TC TRNG TI CA UNCITRAL THNG QUA NGY 28/4/1976 HAY LUT
MU UNCITRAL THNG QUA NGY 21/6/1985. NH VY, T CHC V T
TNG CA TRNG TI C BIT KH N GIN, C TH TIT KIM C
THI GIAN V CHI PH CA CC BN LIN QUAN. TUY NHIN TRN THC
T, HNH THC TRNG TI C BIT CH THCH HP VI NHNG TRANH
CHP C GI TR NH, HOC GIA CC BN NG S AM HIU PHP
LUT, DY DN TRN THNG TRNG V C NHIU KINH NGHIM
TRONG GII QUYT TRANH CHP.

VIT NAM, TRC Y CHA C QUI NH C TH V HNH THC
TRNG TI C BIT NY. TUY NHIN, PHP LNH TRNG TI THNG
MI C HIU LC T NGY 01/7/2003 A RA QUI NH V LOI HNH
TRNG TI NY TI IU 26, CHNH THC CNG NHN LOI HNH TRNG
TI NY V NG THI CNG A RA C GII PHP I VI HN
CH NU TRN CA TRNG TI AD-HOC.
Trng ti thng trc hay trng ti qui ch (Institutional Arbiration)
Trng ti thng trc l trng ti c thnh lp ra v hot ng thng
xuyn theo mt quy ch nht nh, c c quan thng trc (trung tm trng
ti). i vi trng ti thng trc, khi la chn trng ti vin, cc bn thng
ch c la chn trong mt danh sch trng ti vin ca trung tm trng ti,
hoc t nht trng ti vin cng phi p ng c mt s iu kin ti thiu
do trung tm trng ti t ra. Khi xt x, trng ti thng trc phi tun theo
qui tc t tng nh trc ca trung tm. Nh vy, i vi hnh thc trng
ti thng trc, quyn t do ca cc bn b hn ch mt phn nn c th coi
trng ti thng trc l hnh thc trung gian gia trng ti c bit v to n.
Tuy nhin, y cng l thun li cho cc bn cha c nhiu kinh nghim
trong thng mi quc t bi v cc bn tranh chp khng cn phi qui nh
qu chi tit v qui tc, th tc t tng m ch cn qui nh trung tm trng ti
no s gii quyt tranh chp gia cc bn v chp nhn qui tc t tng ca
trung tm trng ti .
Hnh thc trng ti thng trc c rt nhiu u im, vi mt iu l v
quy tc t tng c lp, tng i n nh, vi thc tin v kinh nghim
phong ph c tch lu qua qu trnh gii quyt cc v vic tranh chp,
vi mt i ng nhng trng ti vin l nhng chuyn gia thuc nhiu
lnh vc khc nhau (thng mi quc t, hng hi quc t, thanh ton
quc t, lut quc t...) khin cho qu trnh t tng din ra mt cch

nhanh chng v hiu qu. Do , cc t chc trng ti phi chnh ph
thng trc c thnh lp rt nhiu nc trn th gii. C nhng
nc nh Trung quc, Thi Lan...trng ti thng trc c t chc di
hnh thc cc trung tm trng ti bn cnh phng thng mi v cng
nghip, nhng cng c nhng nc trng ti thng trc c t chc
di dng cng ty hoc hip hi trng ti nh Nht, M, Anh,...
Vit Nam, Trung tm trng ti quc t bn cnh phng thng mi v
cng nghip Vit Nam c thnh lp theo quyt nh s 204/TTG ca Th
tng Chnh ph ngy 28/4/1993, trn c s hp nht Hi ng trng ti
hng hi v Hi ng trng ti ngoi thng. Trung tm trng ti quc t
Vit Nam c nhim v xt x cc tranh chp pht sinh t quan h kinh t
quc t v t ngy 15/4/1996, Trung tm c php m rng thm quyn xt
x sang cc quan h kinh t pht sinh trong nc. Trung tm hot ng theo
iu l ring, xt x theo quy tc t tng ring v l t chc trng ti thng
mi c uy tn nht hin nay Vit Nam.
Ngoi ra, cn c cc trung tm trng ti kinh t c thnh lp theo N
116 tuy nhin cc trung tm ny hot ng km hiu qu v t c bit n.
1.1.3. Thm quyn xt x ca trng ti
cc nc trng ti c lp ra xt x cc tranh chp pht sinh trong
thng mi v nhiu lnh vc khc. Nhng i vi mt tranh chp c th th
trng ti khng c thm quyn ng nhin. Trng ti ch c thm quyn xt
x khi cc bn giao tranh chp trong thng mi cho trng ti gii quyt ch
trng ti khng th t mnh em tranh chp ra xt x (tr trng hp Trng
ti kinh t Nh nc Vit Nam nhng hin nay chm dt hot ng).
Trong hot ng ngoi thng, thm quyn xt x ca trng ti i vi cc
tranh chp c th c th c quy nh trong hp ng, trong mt vn bn

tho thun ring v trng ti gia cc bn, hoc trong iu c quc t c
lin quan.
*/ Theo tho thun trng ti
Tho thun trng ti (cn c gi l hip ngh trng ti) l tho thun
gia cc bn cam kt a ra trng ti gii quyt tt c hoc mt s loi
tranh chp pht sinh gia h vi nhau v mt quan h php lut nht nh,
theo hp ng hoc ngoi hp ng. Tho thun trng ti c th di dng
mt iu khon trng ti trong hp ng hoc mt vn bn tho thun ring
(iu 7.1 Lut mu UNCITRAL)
Trong khi m phn, k kt hp ng, cc bn c th tho thun iu
khon v trng ti, trong qui nh trng ti no c quyn gii quyt
tranh chp c th pht sinh sau ny. iu khon trng ti ny tr thnh
mt phn ca hp ng. Khi , iu khon trng ti trong hp ng
c coi l mt hnh thc ca tho thun trng ti. Tt nhin, vo lc ny
cha th xc nh c tranh chp c xy ra hay khng v xy ra tranh
chp g. V vy, iu khon trng ti thng mang tnh tng quan, khng
i vo chi tit, tuy nhin s rt thun li nu cc bn thng nht v vic
chn c quan trng ti no, u c thm quyn gii quyt tranh chp
cng nh thng nht v th thc ch nh trng ti vin.
Trong bn quy tc trng ti UNCITRAL 1976, iu 21 quy nh nh sau:
1. U ban trng ti s c quyn quyt nh v vic phn i u ban trng
ti khng c thm quyn gii quyt, k c bt c s phn i v vic tn ti
hoc gi tr php l ca iu khon trng ti hoc tho thun trng ti ring.

2. U ban trng ti s c quyn quyt nh v s tn ti hoc gi tr php
l ca hp ng m trong iu khon trng ti hp thnh nh l mt
phn ca n. V mc ch ca iu 21 ny, mt iu khon trng ti s
c xem nh l mt tho thun c lp vi cc iu khon khc ca hp
ng. Mt quyt nh bi u ban trng ti cho rng hp ng v hiu v
khng c gi tr s khng ko theo lm mt hiu lc php l ca iu
khon trng ti.
Nh vy, iu khon trng ti trong hp ng l c lp tng i so vi
hp ng v n c coi nh mt dng ca tho thun trng ti. C ngha
l khi hp ng v hiu th iu khon trng ti vn c hiu lc tr phi
ngi k kt hp ng khng nng lc hnh vi
Nu trong hp ng khng c iu khon trng ti, th trong qu trnh
thc hin hp ng, thng l khi tranh chp xy ra nhng cng c th l
khi tranh chp cha xy ra, cc bn cng c th k mt vn bn tho thun
giao tranh chp cho mt t chc trng ti no gii quyt; tho thun ny,
cng c th c ghi nhn qua vic trao i th t hoc in tn ( sau y gi
chung l vn bn trng ti). Vn bn trng ti cng c coi l mt hnh thc
ca tho thun trng ti. Trong trng hp ny vn bn trng ti thng
chnh xc, chi tit hn so vi iu khon trng ti v cc bn giao kt nm
c y nguyn nhn xy ra tranh chp. Nhng y cng l l do m
vn bn trng ti t c xc lp trn thc t, do v tranh chp lm i lp
quyn li ca cc bn, lm hn ch ng k tho thun gia h.
Tho thun trng ti l c s khng nh thm quyn ca trng ti i
vi tranh chp trong thng mi quc t. Trng ti ch c thm quyn khi

tho thun trng ti c hiu lc. Vy th khi no tho thun trng ti c hiu
lc? Tho thun trng ti c hiu lc khi ni dung v hnh thc ca n ph
hp vi lut php. V ni dung th mt tho thun trng ti phi hm cha
cc ni dung sau
C quan gii quyt tranh chp
Quy tc t tng trng ti c p dng
Trng ti vin c ch nh gii quyt tranh chp
a im gii quyt tranh chp
Hu ht lut php cc nc u quy nh tho thun trng ti phi c
lp bng vn bn, tuy nhin c nhng nc qui nh tho thun trng ti
c th lp bng ming. Cng c New york 1958, cng c Chu u
1961 u qui nh rng: tho thun trng ti phi c lp thnh vn bn
tuy nhin li c cch gii thch khc nhau v hnh thc vn bn ca tho
thun trng ti. Cng c New york 1958 khng nh: mt tho thun
trng ti bng vn bn c hiu l iu khon trng ti trong mt hp
ng bng vn bn tho thun trng ti c cc bn k kt bng vn bn
c lp vi hp ng hoc c ghi nhn trong vic trao i th t hoc
in tn. Cng c Chu u 1961 m rng qui nh hnh thc vn bn
ca tho thun trng ti cn bao gm c tho thun trng ti hm cha
trong Telex. Trong Php lnh trng ti thng mi Vit Nam 2003 qui
nh tho thun trng ti phi c lm bng vn bn, bao gm c nhng
hnh thc nh th t, ti liu trao i gia cc bn. Nhng qui nh khng

ging nhau ny lm pht sinh kh khn trong vic gii quyt tranh chp
khi c s xung t php lut v hnh thc ca tho thun trng ti.
Tho thun trng ti s l v hiu khi tri vi qui nh ca php lut v
ni dung v hnh thc ca tho thun. Ngoi ra tho thun s khng c hiu
lc khi ngi k kt tho thun khng c nng lc hnh vi theo qui nh
ca lut php.
*/Theo iu c quc t
Vic giao tranh chp cho trng ti thng mi xt x cng c th c
quy nh trong cc iu c quc t. Trc y, trong iu kin chung
giao hng gia cc nc thnh vin khi SEV qui nh trng ti ca bn
b kin c thm quyn xt x tranh chp gia cc bn mua bn hng ho.
Hin nay, bn iu kin chung giao hng ny khng cn hiu lc na.
Trong cc iu c quc t hai bn hay nhiu bn ang c hiu lc khng
c qui nh v thm quyn ca trng ti. T rt ra thm quyn ca
trng ti hin nay ch do cc bn ng s lp ra.
Ngoi vic chp nhn xt x tranh chp ra, trng ti cn c th t chi
khng xt x tranh chp mc d hai bn tranh chp c tho thun a tranh
chp ra xt x ti c quan trng ti. y c th l nhng trng hp trng ti
xt thy rng tranh chp khng thuc thm quyn ca mnh hoc tho
thun trng ti v hiu do qui nh php lut ca mt trong hai bn tranh
chp m h khng bit.

1.2. Th tc t tng trng ti
1.2.1. Th tc t tng trng ti
TH TC T TNG TRNG TI THNG MI QUC T C TIN
HNH THEO NG QUY TC T TNG CA T CHC TRNG TI HOC
QUY TC T TNG M HAI BN THNG NHT LA CHN. MI TRUNG
TM TRNG TI THNG MI QUC T MT NC U XY DNG CHO
MNH MT BN QUI TC T TNG PH HP VI C IM LUT PHP V
TRNG TI CA NC . TUY NHIN, TNG S HP DN CA CC
TRUNG TM TRNG TI QUC T V THUN TIN CHO VIC XT X
V CNG NHN PHN QUYT TRNG TI, HU HT QUY TC T TNG
CA CC TRUNG TM TRNG TI QUC T U C XU TH XCH LI GN
VI QUY TC CA TRNG TI ICC V QUY TC CA LUT MU UNCITRAL.
QU TRNH T TNG TI TRNG TI QUC T THNG BAO GM CC
BC NH: N KIN, CHN V CH NH TRNG TI VIN, CNG TC
IU TRA TRC KHI XT X, PHIN HP XT X, KT THC XT X...
THEO MT CCH THNG THNG NHT, T TNG TRNG TI S BT
U KHI N KIN CA NGUYN N C GI TI TRUNG TM TRNG
TI. TRUNG TM TRNG TI XEM XT N YU CU V BN TNG
TRNH NI DUNG TRANH CHP, NU THY TRANH CHP L I TNG
CA THO THUN TRNG TI V THO THUN TRNG TI GIA CC BN
L C GI TR HIU LC PHP L TH QU TRNH T TNG S BT U
V TIP TC VI VIC HNH THNH MT HI NG TRNG TI (HAY CN
GI L U BAN TRNG TI).
HI NG TRNG TI C CHN V THNH LP THEO NG THO
THUN CA CC BN. TRONG VIC HNH THNH HI NG TRNG TI TH
VIC QUAN TRNG NHT L VIC CHN V CH NH TRNG TI VIN.
THI GIAN CHN LA V CH NH TRNG TI VIN C TH DO CC
BN THO THUN. THI GIAN NY PHI HP L, M BO CHO CC BN
LA CHN C TRNG TI PH HP NG THI VN M BO CHO
QU TRNH GII QUYT TRANH CHP DIN RA NHANH CHNG. NU CC
BN KHNG THO THUN V VN NY TH S CN C THEO QUI TC
T TNG HOC LUT TRNG TI C LIN QUAN. V D THEO LUT MU

UNCITRAL, CC BN TRONG VNG 30 NGY KHNG CH NH TRNG TI
S MT QUYN CH NH TRNG TI V KHI TA N HOC C QUAN
C THM QUYN KHC S THAY MT CC BN CH NH TRNG TI VIN.
THEO QUY TC CA HIP HI TRNG TI HOA K TH THI GIAN NY L
10 NGY, THEO QUY TC T TNG CA TRUNG TM TRNG TI QUC T
VIT NAM TH THI HN NY L T 30 NGY N 2 THNG.
PHP LUT TRNG TI CA CC NC KHC NHAU CNG QUY NH
CCH THC LA CHN TRNG TI VIN KHC NHAU. THNG THNG
NU TRANH CHP C GII QUYT BNG HI NG TRNG TI GM BA
TRNG TI VIN TH MI BN (NGUYN N, B N) CHN MT TRNG
TI VIN. HAI TRNG TI C CHN S BU MT TRNG TI VIN TH
BA C TN TRONG DANH SCH TRNG TI CA TRUNG TM LM CH
TCH HI NG TRNG TI. NU TRANH CHP C GII QUYT BNG
MT TRNG TI VIN DUY NHT TH CC BN T THNG LNG CHN
RA. Y L PHNG THC CHN LA PH BIN NHT THEO THNG L
QUC T, NGOI RA MI NC C TH C CC CCH QUI NH KHC. V
D TI M, NGOI PHNG PHP TRUYN THNG L VIC CHN LA
TRNG TI VIN DO CC BN THC HIN, NGY NAY C MT PHNG
PHP MI C P DNG RT PH BIN L: C QUAN HNH CHNH NH
NC S NG RA L NGI THAY MT CC BN NG S CH NH
TRNG TI , GIP VIC CHO C QUAN HNH CHNH TRONG VIC LA
CHN NY L HIP HI TRNG TI HOA K. CNG C KHI, CC THNG
NHN THO THUN LUN TRONG IU KHON TRNG TI NH HIP HI
TRNG TI CH NH LUN TRNG TI VIN KHI C TRANH CHP PHT
SINH.
CC BN C QUYN LA CHN V CH NH TRNG TI VIN TH
CNG C QUYN T CHI TRNG TI VIN DO CHNH H CH NH. LUT
MU UNCITRAL QUY NH: MT TRNG TI VIN C TH B T CHI NU
C TH GY NN NHNG NGHI NG CHNH NG V S CNG MINH V
TNH C LP KHCH QUAN CA MNH, HOC KHI TRNG TI VIN
KHNG IU KIN V TRNH CHUYN MN NH CC BN THO
THUN. QUY TC TRNG TI CA TUNG TM TRNG TI QUC T
SINGAPORE CNG QUY NH: BT K TRNG TI VIN NO CNG C TH

B KHC T,.. MT BN CH C TH KHC T TRNG TI VIN DO
CHNH MNH CH NH. PH HP VI THNG L QUC T, NGH NH 116
CP V QUY TC T TNG VIAC CNG C NHNG QUY NH TNG T.
IU 18 NGH NH 116 CP GHI: TRNG TI VIN PHI KHC T HOC B
BN YU CU KHC T NU C CN C CHO THY TRNG TI VIN C
TH KHNG V T TRONG VIC GII QUYT TRANH CHP. MI BN CH
C TH KHC T TRNG TI VIN M MNH CHN. IU 11 QUY TC
T TNG VIAC CNG QUY NH: CC BN NG S C QUYN KHC
T TRNG TI VIN NU NG S NGHI NG V S V T CA
TRNG TI VIN.
TH TC CA VIC KHC T TRNG TI VIN DO CC BN THO
THUN HOC TUN THEO QUY NH CA PHP LUT. THNG THNG,
VIC KHC T S DO THNH VIN KHC CA U BAN TRNG TI XEM
XT V QUYT NH. NU THNH VIN KHNG I N QUYT NH HOC
NU TRNG HP 2 TRNG TI VIN HOC TRNG TI VIN DUY NHT B
KHC T TH CH TCH TRUNG TM TRNG TI S QUYT NH. VIC
KHC T TRNG TI VIN CNG LI HU QU PHP L NHT NH;
NU N KHC T C CHP NHN TH VIC CHN V CH NH
TRNG TI VIN THAY TH S C TIN HNH.
THAY TH TRNG TI VIN KHC KHC T TRNG TI VIN CH:
KHC T DO CC BN NG S XUT DA TRN CC CN C
LUT NH CN THAY TH TRNG TI VIN DO CC IU KIN KHCH
QUAN V CH QUAN KHIN TRNG TI VIN KHNG TH TIP TC THAM
GIA GII QUYT TRANH CHP (V D NH CHT, M AU, I CNG TC,
C QUAN H GN GI VI NG S M TRC NG S KHNG
BIT)
SAU KHI THNH LP HI NG TRNG TI, HOT NG T TNG
TRNG TI S C TIP TC VI TH TC CHUN B XT X. A IM
XT X V NGN NG XT X CNG L MT TRONG NHNG YU T
QUAN TRNG TRONG QU TRNH T TNG, CHI PH I LI V PHIN DCH
C TH S L KHNG NH NU CC BN KHNG KHN KHO TRONG VN
NY. TUY NHIN, NU CC BN KHNG TH THNG NHT C VN
NY THI HI NG XT X S QUYT NH.

TRONG T TNG TRNG TI, NGUYN N PHI NG TRC L PH
TRNG TI THEO QUY NH CA BIU PH TRNG TI. L PH TRNG TI
CA CC TRUNG TM TRNG TI C QUY NH TRONG BIU PH
TRNG TI CN C THEO TR GI V KIN.
TRONG QU TRNH T TNG TRNG TI, TNH KHCH QUAN V VIC
XT X CNG BNG PHI C M BO. HI NG TRNG TI XT X
KHNG C C THNH KIN VI CC BN KHI T TNG, CC BN PHI
C I X BNH NG V C QUYN TRNH BY V V VIC. CC
BN TRANH TNG PHI C THNG BO V VIC M PHIN X V C
QUYN TRANH LUN TRC TIP, A RA MI PHNG TIN CHNG MINH
BO V L L CA MNH.
T TNG TRNG TI S C NH CH NU CC BN T C S
HO GII. BIN BN HO GII (NU C U BAN TRNG TI CHP
THUN) S TR THNH PHN QUYT TRNG TI V IU KIN C
THO THUN. PHN QUYT NY C GI TR HIU LC NH PHN QUYT
V NI DUNG V KIN.
T TNG TRNG TI S C CHM DT BI MT PHN QUYT
CHUNG THM HOC KHI NGUYN N RT N KIN, B N CHP
THUN V U BAN TRNG TI CNG NHN LI CH CHNH NG CA H
TRONG VIC C C MT GII PHP CUI CNG V GII QUYT TRANH
CHP HOC KHI U BAN TRNG TI THY RNG VIC TIP TC T TNG
C NHNG NGUYN NHN TR NN KHNG CN THIT V KHNG TH
C.
TM LI, T TNG TRNG TI C BT U KHI NGUYN N GI
N YU CU TI TRUNG TM TRNG TI, TRUNG TM TRNG TI GI
N KIN CA NGUYN N CHO B N M B N KHNG C S PHN
I HOC HP PHP NO. TRONG QU TRNH T TNG TRNG TI, YU
T THO THUN LUN C TN TRNG V A LN HNG U, VIC
P DNG LUT CH XY RA NU CC BN KHNG THO THUN C.
QU TRNH T TNG C NH CH NU NH CC BN T C GII
PHP T NGUYN. QU TRNH T TNG CHM DT KHI C PHN QUYT
CHUNG THM GII QUYT V KIN HOC KHI CC BN YU CU CHM

DT HOC KHI VIC GII QUYT V KIN TR THNH VIC KHNG CN
THIT, KHNG THC HIN C.
1.2.2. S khc bit gia t tng trng ti v t tng to n trong gii quyt
tranh chp trong thng mi quc t.
TRNG TI V TO N U L NHNG C QUAN TI PHN. MC CH
U NHM GII QUYT NHNG TRANH CHP PHT SINH. MI PHNG
PHP U C NHNG U IM RING M TRONG TNG V VIC C TH,
S DNG PHNG PHP NY HAY PHNG PHP KIA S PHT HUY C
LI TH CA CHNG. KHI NGHIN CU V GII QUYT TRANH CHP PHT
SINH T HP NG MUA BN HNG HO QUC T BNG PHNG PHP
TRNG TI, VIC NM BT NHNG U IM KHC NHAU CA PHNG
PHP NY SO VI PHNG PHP GII QUYT TRANH CHP BNG TO N
L RT CN THIT.
*/ V thm quyn xt x
Trng ti v to n u khng c thm quyn ng nhin i vi nhng
tranh chp trong thng mi quc t gia cc thng nhn. Tuy nhin, im
khc bit l ch khi tranh chp pht sinh trong thng mi quc t, mun
kin ra to n, cc bn ng s phi kin theo qui nh theo php lut v
thm quyn theo v vic, thm quyn theo gi tr v kin, thm quyn theo
lnh th to n. Do , s la chn to n l rt hn ch. Cn trong t tng
trng ti ti cc trung tm trng ti, thm quyn gii quyt tranh chp khng
ph thuc vo quc tch ca cc bn tranh chp, ni c tr s thng mi,
ni c tr ca cc bn hoc ni c ti sn ca cc bn.
*/ V th tc t tng
y l im khc bit quan trng gia hai hnh thc. Bn cht ca trng
ti l da trn c s s tho thun ca cc bn tham gia tranh chp, do ,
trong sut qu trnh t tng trng ti, s tho thun ca cc bn lun c
coi trng. Cc bn c quyn la chn trng ti vin cng nh c quyn tho

thun v th tc t tng. Trung tm trng ti ch nh trng ti vin trong
trng hp cc bn khng th la chn c.
i vi t tng ti to n th thm quyn xt x v tranh chp do Chnh
n phn cng, cc bn ng s ch c quyn ngh thay i ngi tin
hnh t tng trn c s cn c lut nh.
*/ Phin hp xt x
V c bn, y l ni m thm phn cng nh cc trng ti vin tin hnh
xt x tranh chp trn c s nhng chng c thu c giai on trc.
Thi gian v a im tin hnh phin to trong t tng to n do c quan t
php n nh cn trong t tng trng ti n ph thuc vo ch ca cc bn
ng s.
Thng thng, thi gian v a im din ra phin to trong t tng to
n phi vo gi hnh chnh v ti phng x n m to n qui nh. Tuy
nhin trong t tng trng ti th hon ton khc. Vi mc ch m bo
uy tn v b mt trong kinh doanh, ni din ra phin xt x cng nh a
im din ra phin xt x do hai bn t tho thun ph hp vi iu
kin ca mnh, nu cc bn khng tho thun c th a im xt x do
Hi ng trng ti quyt nh. N khng nht thit phi din ra vo gi
hnh chnh hay ngy lm vic, cng khng nht thit phi tr s ca
trung tm trng ti m c th bt c u.
Hn na vic xt x ca to n da trn nguyn tc xt x cng khai,
ngoi cc bn ng s ra c nhiu ngi khc tham d phin xt x, phin
xt x cng c th c a trc tip hoc gin tip ln cc phng tin
thng tin i chng nh bo ch, truyn thanh, truyn hnh iu ny gy