You are on page 1of 164

Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.

net
0ҥFKÿLӋQWӱ

KYÙ HIEÄU

Giaù trò taïi tónh ñieåm Q (quiescent-point): IEQ, VCEQ


Giaù trò moät chieàu (DC): IE, VCE
Toång giaù trò töùc thôøi: iE, vCE
Giaù trò töùc thôøi cuûa thaønh phaàn thay ñoåi theo thôøi gian: ie, vce

iE I E  ie

Chöông 1 http://www.khvt.com 1
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net

Bách Khoa Online


Giao lưu - Học hỏi - Chia sẻ kinh nghiệm
của các thế hệ sinh viên Bách Khoa
hutonline.net
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

CHÖÔNG 1: DIODE BAÙN DAÃN


1.1 Giôùi thieâu
1.2 Vaät lieäu baùn daãn
1.3 Diode baùn daãn thoâng thöôøng
1.4 Chænh löu
1.5 Phaân tích maïch Diode
1.6 Maïch xeùn (Clippers) vaø maïch ghim ñieän aùp (Clampers)
1.7 Diode Zener
1.8 Caùc loaïi Diode khaùc
1.9 Aûnh höôûng cuûa nhieät ñoä vaø caùc thoâng soá kyõ thuaät

Chöông 1 http://www.khvt.com 2
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

1.1 GIÔÙI THIEÄU


x Diode laø moät linh kieän ñieän töû phi tuyeán ñôn giaûn nhaát.
x Caùc loaïi diode: Diode chaân khoâng, Diode khí, Diode chænh löu
kim loaïi, Diode baùn daãn, vv.
x Diode baùn daãn: Caáu taïo vaø tính chaát.
Phöông phaùp phaân tích maïch.
ÖÙng duïng.

1.2 VAÄT LIEÄU BAÙN DAÃN


Caùc vaät lieäu baùn daãn thöôøng duøng:
x Silicon (Si)
x Germanium (Ge)
x Gallium Arsenide (GaAs)

Chöông 1 http://www.khvt.com 3
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

1.2.1 Caáu truùc nguyeân töû vaø caáu truùc tinh theå

Chöông 1 http://www.khvt.com 4
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

1.2.2 Söï daãn ñieän


x Caùc möùc naêng löôïng

x Söï daãn ñieän trong chaát baùn daãn


Doøng khueách taùn (diffusion current): Khi coù söï thay ñoåi maät ñoä electron (hole)
Doøng chaûy (drift current): Khi coù ñieän tröôøng ngoaøi

Chöông 1 http://www.khvt.com 5
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

1.2.3 Baùn daãn loaïi p vaø baùn daãn loaïi n


x “Doping”: Laø quaù trình ñöa vaøo chaát baùn daãn caùc chaát khaùc caàn thieát.
x Baùn daãn loaïi p
9 Chaát ñöa vaøo: Chaát nhaän (acceptor material). Ví duï: Boron (III)
9 Caáu truùc tinh theå vaø sô ñoà möùc naêng löôïng

9 Phaàn töû mang ñieän chuû yeáu: Loã troáng (positive): p-type material

Chöông 1 http://www.khvt.com 6
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

x Baùn daãn loaïi n


9 Chaát ñöa vaøo: Chaát cho (donor material). Ví duï: Phosphorus (V)
9 Caáu truùc tinh theå vaø sô ñoà möùc naêng löôïng

9 Phaàn töû mang ñieän chuû yeáu: Electron (negative): n-type material

Chöông 1 http://www.khvt.com 7
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

1.3 DIODE BAÙN DAÃN THOÂNG THÖÔØNG


1.3.1 Caáu truùc cuûa Diode baùn daãn
x Caáu truùc vaø kyù hieäu

x Lôùp tieáp xuùc pn (pn junction)

Chöông 1 http://www.khvt.com 8
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

x Söï phaân cöïc cuûa Diode (bias)

1.3.2 Quan heä giöõa doøng ñieän vaø ñieän aùp cuûa Diode
x Diode lyù töôûng iD
ri +
vi vD
_

9 vi > 0: iD > 0 vaø vD = 0 (Diode ngaén maïch: short circuit)


9 vi < 0: vD < 0 vaø iD = 0 (Diode hôû maïch: open circuit)
Chöông 1 http://www.khvt.com 9
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

x Ñaëc tuyeán Volt-Ampere (VA) cuûa Diode


qv D vD
mVT
iD Io (e mkT  1) I o (e  1)

Io: Doøng phaân cöïc nghòch baõo hoøa

vD
(reverse saturation current), A
mVT q = 1,6E-19 C
I oe
k = 1,38E-23 J/ oK: Haèng soá
Boltzmann
T: Nhieät ñoä tuyeät ñoái, oK
m: 1d m d 2: Haèng soá thöïc nghieäm
kT
VT | 25 mV, taïi nhieät ñoä phoøng
q
(27 oC)
vD
mVT
9 Phaân cöïc thuaän (vD > 0): Khi v D !! mVT : iD | I o e
9 Phaân cöïc nghòch (vD < 0): Khi v D !! mVT : iD |  I o
Chöông 1 http://www.khvt.com 10
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

x Diode thöïc teá vaø Xaáp xæ tuyeán tính hoùa töøng ñoaïn (piecewise-
linear approximation)

1.3.3 Maïch ñieän töông ñöông cuûa Diode


<Xem Giaùo trình vaø TLTK [3]>
1.3.4 Caùc phöông phaùp phaân tích maïch duøng Diode
<Xem Giaùo trình vaø TLTK [3]>

Chöông 1 http://www.khvt.com 11
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

1.4 CHÆNH LÖU (Rectification)


Chænh löu laø quaù trình chuyeån ñoåi töø tín hieäu xoay chieàu (ac) thaønh tín
hieäu moät chieàu (dc).
Löu yù: Caùc ví duï trong phaàn naøy söû duïng ñaëc tuyeán Diode lyù töôûng.
1.4.1 Chænh löu baùn soùng (Half-wave rectification)

ri + vD _ iD
1
Ideal diode +
vi = Vimcos(Zot) RL 9 vL
_

Nguoàn (Source) Taûi (Load)

vi  v D
x Ñònh luaät Kirchhoff veà ñieän aùp (KVL): iD
ri  RL
vi vi RL
vi > 0: vD = 0 (Diode ngaén maïch), iD , vL RL i D
ri  RL ri  RL
vi < 0: Diode hôû maïch: iD 0 , vL RL i D 0

Chöông 1 http://www.khvt.com 12
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

x Ñieän aùp treân taûi vL (Chænh löu baùn soùng):

x Phaân tích tín hieäu chænh löu baùn soùng:


1 VLm
Giaù trò trung bình: VL , dc
TT
³ vL (t )dt S
§1 1 2 2 ·
Khai trieån Fourier: v L (t ) VLm ¨  cos Zo t  cos 2Zo t  cos 4Zo t  ... ¸
©S 2 3S 15S ¹

Chöông 1 http://www.khvt.com 13
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

x Loïc (filter) tín hieäu chænh löu baùn soùng:


9 Maïch loïc duøng ñeå loïc boû caùc haøi xoay chieàu (harmonics) nhaèm giöõ
laïi thaønh phaàn moät chieàu cuûa tín hieäu vL(t): Loïc thoâng thaáp (lowpass
filter – LPF).
9 Caùc daïng maïch loïc cô baûn:
R R L R L

C C C C

(a) (b) (c)


9 Giaû söû duøng maïch loïc (a) vôùi RC = 100/Zo vaø R >> RL.
Bieân ñoä ñieän aùp ngoõ ra cuûa maïch loïc taïi taàn soá nZo (nt1) laø:
VLn VLn
Von |
1  nZo RC 2 100n
vôùi VLn laø bieân ñoä ñieän aùp ngoõ vaøo cuûa maïch loïc taïi taàn soá nZo.
Söû duïng nguyeân lyù choàng chaäp, ñieän aùp ngoõ ra:

Chöông 1 http://www.khvt.com 14
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

§1 1 1 1 ·
vo (t ) | VLm ¨  sin Zo t  sin 2Zo t  sin 4Zo t  ... ¸
© S 200 300S 3000S ¹
9 Ñoä gôïn soùng (Ripple factor):
VLm
Thaønh phaàn DC: VL , dc
S
§ 1 1 ·
Thaønh phaàn gôïn soùng: vr VLm ¨ sin Zo t  sin 2Zo t  ... ¸
© 200 300S ¹
Giaù trò hieäu duïng (rms) cuûa thaønh phaàn gôïn soùng:
1/ 2
­1 ½ § VLm · 1 1 VLm
(vr ) rms { ® ³ >vr (t )@2 dt ¾ ¨ ¸   ... |
¯T T ¿ © 2 ¹ (200) 2 (300S ) 2 280
(vr ) rms S
Ñoä gôïn soùng { | 0.011
VL , dc 280

“Nothing is difficult to those who have the will.”


- Dutch Poet's Society

Chöông 1 http://www.khvt.com 15
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

1.4.2 Chænh löu toaøn soùng (Full-wave rectification)


Ri D1
5
_

1
1
1
+ D4 D1
vi 6 9 4 - + 2
vL vi RL vL
4
RL
Ri D2 _
8 D3 D2 +

3
1

x Hoaït ñoäng vaø ñieän aùp ra treân taûi vL (Chænh löu toaøn soùng)

Chöông 1 http://www.khvt.com 16
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

x Phaân tích tín hieäu chænh löu toaøn soùng


2VLm
Giaù trò trung bình: VL , dc
S
§2 4 4 ·
Khai trieån Fourier: v L (t ) VLm ¨  cos 2Zot  cos 4Zot  ... ¸
© S 3S 15S ¹
x Loïc tín hieäu chænh löu toaøn soùng
Giaû söû duøng maïch loïc nhö ôû phaàn chænh löu baùn soùng, ñieän aùp ngoõ ra:
§2 2 1 ·
vo (t ) VLm ¨  sin 2Zo t  sin 4Zo t  ... ¸
© S 300S 1500S ¹
V
Giaù trò hieäu duïng cuûa thaønh phaàn gôïn soùng: (vr ) rms | Lm
210S
1
Ñoä gôïn soùng | 0.0024
420

Chöông 1 http://www.khvt.com 17
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

1.4.3 Maïch loïc (Filtering)

D1
5

1 +
vi 6 C RL vo
4
D2 _
8

x Hoaït ñoäng
Tuï C ñöôïc naïp nhanh ñeán giaù trò Vmax cuûa ñieän aùp vo(t).
t

RLC
Khi vo(t) giaûm, tuï C phoùng ñieän qua RL vôùi quy luaät: vo (t ) Vmax e
Quaù trình tuaàn hoaøn vôùi taàn soá cuûa ñieän aùp chænh löu fp:
fp 2 fo : Chænh löu toaøn soùng

fp fo : Chænh löu baùn soùng

vôùi fo: Taàn soá cuûa nguoàn vi.

Chöông 1 http://www.khvt.com 18
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

x Phaân tích vaø tính toaùn maïch


Xaáp xæ tín hieäu ngoõ ra baèng daïng soùng raêng cöa (sawtooth wave)
Vmax
Tuï C: C
'Vf p RL
Vmax  Vmin
Ñieän aùp gôïn soùng hieäu duïng: (vr ) rms
2 3
Chöùng minh: <Xem Giaùo trình vaø TLTK [3]>
1.4.4 Maïch nhaân ñoâi ñieän aùp (Voltage-doubling circuit)
x Ví duï 1: (Nhaân ñoâi ñieän aùp moät baùn chu kyø)
C1 D2

1 5 + +
D1 C2
vS
4 8

9 Baùn kyø aâm cuûa vS: C1 naïp ñieän qua D1 ñeán ñieän aùp VSmax
9 Baùn kyø döông cuûa vS: Ñieän aùp choàng chaäp cuûa C1 vaø vS naïp ñieän
cho C2 qua D2 ñeán ñieän aùp 2VSmax

Chöông 1 http://www.khvt.com 19
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

x Ví duï 2: (Nhaân ñoâi ñieän aùp hai baùn chu kyø)

+
D1 D2
RL
1 5
_
vS
4 8 C2 C1
+ +

9 Baùn kyø döông cuûa vS: C2 naïp ñieän qua D1 ñeán ñieän aùp VSmax
Toång ñieän aùp vS vaø VSmax treân C1 (ñöôïc naïp töø
baùn kyø tröôùc) ñaët leân taûi RL thoâng qua D1
9 Baùn kyø aâm cuûa vS: C1 naïp ñieän qua D2 ñeán ñieän aùp VSmax
Toång ñieän aùp vS vaø VSmax treân C2 (ñöôïc naïp töø
baùn kyø tröôùc) ñaët leân taûi RL thoâng qua D2
1.4.5 Nhaân taàn soá (Frequency multiplication)
9 Maïch chænh löu taïo ra tín hieäu (haøi – harmonics) taïi caùc taàn soá: nZo.
9 Söû duïng maïch loïc thích hôïp ñeå taùch laáy thaønh phaàn haøi caàn thieát.

Chöông 1 http://www.khvt.com 20
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

1.5 PHAÂN TÍCH MAÏCH DIODE


Löu yù: Caùc ví duï trong phaàn naøy söû duïng ñaëc tuyeán Diode thöïc
1.5.1 Maïch Diode ñôn giaûn – Ñöôøng taûi moät chieàu (DC Load Line)

ri iD iD
+ vD _ +
+
RT Diode hoaëc
vi RL vL vD caùc phaàn töû
_ vT
_ phi tuyeán

Maïch töông ñöông Thevenin


cuûa phaàn tuyeán tính
x Phöông phaùp ñoà thò
9 Phaàn töû phi tuyeán ñöôïc theå hieän baèng ñaëc tuyeán VA: iD f (v D )
9 Phaàn coøn laïi (tuyeán tính) ñöôïc thay theá baèng maïch töông ñöông
1 v
Thevenin: v D vT  iD RT hay: iD  v D  T (DCLL)
RT RT
x Tìm ñieåm hoaït ñoäng (tónh ñieåm Q – quiescent point)
Chöông 1 http://www.khvt.com 21
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

x Ñieän aùp töông ñöông Thevenin vT thay ñoåi (Ví duï: vT = VTmsinZt)

Chöông 1 http://www.khvt.com 22
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

1.5.2 Phaân tích tín hieäu nhoû – Ñieän trôû ñoäng (Dynamic resistance)
x Tín hieäu nhoû
Thaønh phaàn thay ñoåi (ac) cuûa tín hieäu laø raát nhoû so vôùi thaønh phaàn dc.
vT Vdc  vi Vdc  Vim sin Zt vôùi Vim << Vdc
x Phöông phaùp keát hôïp ñoà thò – phaân tích (graphical-analytical)

Chöông 1 http://www.khvt.com 23
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

Phaân tích tín hieäu nhoû:


Chuyeån truïc toaï ñoä veà Q: id iD  I DQ
vd v D  VDQ

vd
Tín hieäu nhoû: Xem ab laø ñoaïn thaúng ñi qua Q vaø coù phöông trình: id
rd
'v D
Ñieän trôû ñoäng (dynamic resistance): rd
'iD Q

Chöông 1 http://www.khvt.com 24
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

x Tính giaù trò ñieän trôû ñoäng


vD
mVT
Töø phöông trình: iD | I o e , giaù trò ñieän trôû ñoäng:
'vD wv D mVT m u 25(mV )
rd |
'iD Q
wiD Q
I DQ I DQ
vôùi: IDQ: Doøng ñieän tónh ñieåm qua Diode
x Maïch töông ñöông

+ _
VDQ rd
RT RT

Vdc IDQ vi id

(a) (b)
9 Maïch (a): Tìm tónh ñieåm Q (IDQ vaø VDQ), söû duïng phöông phaùp ñoà thò
9 Maïch (b): Tìm ñaùp öùng tín hieäu nhoû (id vaø vd), söû duïng ñieän trôû ñoäng
vaø caùc ñònh luaät Kirchhoff
9 Duøng nguyeân lyù xeáp choàng ñeå tìm toång ñaùp öùng

Chöông 1 http://www.khvt.com 25
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

x Maïch ñieän coù thaønh phaàn ñieän khaùng - reactive elements (LC)
Ví duï: ri + vD _ C

vi = VimsinZt
R1 RL
Vdc
Giaû söû: 1/CZ << RL vaø Vim << Vdc
Maïch töông ñöông:

ri +V _ ri rd
DQ
Vdc IDQ R1 vi R1 RL

(a) (b)

Chöông 1 http://www.khvt.com 26
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

1.5.3 Ñöôøng taûi xoay chieàu (AC Load Line - ACLL)


Xeùt ví duï treân ri + vD _ C

vi = VimsinZt
R1 RL
Vdc
Giaû söû: 1/CZ << RL vaø Vim << Vdc
x Tín hieäu dc
Ñieän trôû maïch töông ñöông Thevenin nhìn töø Diode: RTdc = ri + R1
1 1
Ñoä doác cuûa DCLL: slopedc =  
RTdc ri  R1
x Tín hieäu nhoû (ac)
Ñieän trôû maïch töông ñöông Thevenin nhìn töø Diode: RTac = ri + R1//RL
1 1
Ñoä doác cuûa ACLL: slopeac =  
RTac ri  R1 // RL

Chöông 1 http://www.khvt.com 27
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

x Phaân tích ñoà thò

1.5.4 Phaân tích tín hieäu lôùn – Söï meùo daïng vaø dòch chuyeån tónh ñieåm
<Xem TLTK [2]>
1.5.5 Phaân tích tuyeán tính hoaù töøng ñoaïn vaø maïch töông ñöông
<Xem TLTK [2]>
Chöông 1 http://www.khvt.com 28
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

1.6 MAÏCH XEÙN VAØ MAÏCH GHIM ÑIEÄN AÙP


<Xem TLTK [3]>
1.6.1 Maïch xeùn (Clippers)
Maïch xeùn duøng ñeå loaïi boû tín hieäu naèm döôùi (hay treân) moät möùc chuaån
(reference level)
x Ví du 1: (Giaû söû Diode lyù töôûng)
R

vi vo
VB

x Ví duï 2: (Giaû söû Diode lyù töôûng)


R

vi vo
VB

Chöông 1 http://www.khvt.com 29
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

x Ví duï 3: (Giaû söû Diode lyù töôûng)


R

vi vo
VB1 VB2

1.6.2 Maïch ghim ñieän aùp (Clampers)


Maïch ghim ñieän aùp thöïc hieän vieäc di chuyeån tín hieäu (shifting operation) theo
truïc Y vôùi ñoä dòch chuyeån phuï thuoäc vaøo daïng soùng ngoõ vaøo sao cho tín hieäu
ngoõ ra luoân ñöôïc ghim (clamped) taïi moät giaù trò coá ñònh.
x Ví duï: Giaû söû Diode lyù töôûng, RC >> T vaø Vm > VB
C

VC = Vm -VB
R
vi vo
VB

Chöông 1 http://www.khvt.com 30
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

1.7 DIODE ZENER


x Diode Zener: Hoaït ñoäng chuû yeáu trong vuøng phaân cöïc nghòch
x Kyù hieäu vaø Ñaëc tuyeán VA
9 Phaân cöïc thuaän: Nhö Diode thoâng thöôøng
9 Phaân cöïc nghòch: I Z max t iZ t I Z min , vZ = VZ = constant

VZ: Ñieän aùp Zener


IZmax: Doøng phaân cöïc nghòch
toái ña cuûa Diode Zener
IZmin: Doøng phaân cöïc nghòch
toái thieåu ñeå vZ = VZ,
thöôøng IZmin = 0.1 IZmax
PZmax = VZIZmax: Coâng suaát toái
ña tieâu taùn treân Diode Zener

x ÖÙng duïng: Thöôøng duøng ñeå taïo ñieän aùp chuaån (reference voltage)
Chöông 1 http://www.khvt.com 31
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

1.7.1 Maïch oån aùp duøng Diode Zener (Zener regulator)


iR Ri iL

+
vS iZ VZ
_ RL
vS vaø iL: Khoâng oån ñònh

x Muïc ñích: Thieát keá maïch sao cho Diode Zener hoaït ñoäng trong vuøng oån
aùp (vuøng gaõy – breakdown region): IZmax t iZ t IZmin , vZ = VZ
x Phaân tích:
vS  VZ vS  VZ vS  VZ
Ri Ÿ iZ  iL
iR iZ  i L Ri
Ñeå IZmax t iZ t IZmin vôùi moïi giaù trò cuûa vS vaø iL: min(iZ) t IZmin vaø max(iZ) d IZmax
VS min  VZ
Ÿ min(iZ )  I L max t I Z min
Ri
VS max  VZ
vaø max(iZ )  I L min d I Z max
Ri
Chöông 1 http://www.khvt.com 32
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ
VS min  VZ V  VZ
Ÿ t Ri t S max
I L max  I Z min I L min  I Z max
Vôùi yeâu caàu veà nguoàn (vS) vaø taûi (iL) cho tröôùc, ñeå choïn ñöôïc Ri caàn phaûi coù
VS min  VZ VS max  VZ
t , thöôøng choïn IZmin = 0.1 IZmax
I L max  I Z min I L min  I Z max
I L max (VS max  VZ )  I L min (VS min  VZ )
Ÿ Choïn Diode Zener sao cho: I Z max t
VS min  0.9VZ  0.1VS max
vaø: I Z max t I L max
vaø: I Z min 0.1I Z max d I L min Ÿ I Z max d 10 I L min
x Thieát keá: Laøm theo thöù töï ngöôïc laïi ñeå xaùc ñònh IZmax cuûa Diode Zener vaø
Ri
x Ví duï 1: Thieát keá maïch oån aùp duøng Diode Zener: VZ = 10 V
a) vS : 14 y 20 V vaø iL: 100 y 200 mA
I L max (VS max  VZ )  I L min (VS min  VZ )
I Z max t 0.533 A
VS min  0.9VZ  0.1VS max
vaø I Z max t I L max 0.2 A

Chöông 1 http://www.khvt.com 33
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

vaø I Z max d 10 I L min 1A


Choïn IZmax = 0.533A Ÿ Ri = 15.8 :
Caàn xeùt ñeán coâng suaát tieâu taùn cöïc ñaïi treân Ri vaø Diode Zener:
Treân Ri: PRimax = (VSmax – VZ)2 / Ri = 6.33 W
Treân Diode Zener: PDiode = IZmaxVZ = 5.33 W
b) vS : 10.2 y 14 V vaø iL: 20 y 200 mA
I L max (VS max  VZ )  I L min (VS min  VZ )
I Z max t 4 A
VS min  0.9VZ  0.1VS max
Khoâng thieát keá ñöôïc !!!
x Ví duï 2: VZ = 7.2 V; vS = Vdc = 12 V; iL: 12 y 100 mA; Tìm Ri
VSmax = VSmin = Vdc = 12V
I L max (VS max  VZ )  I L min (VS min  VZ )
I Z max t 97.8mA
VS min  0.9VZ  0.1VS max
vaø I Z max t I L max 100mA
vaø I Z max d 10 I L min 120mA
Choïn IZmax = 100 mA

Chöông 1 http://www.khvt.com 34
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

Ÿ 43.5: t Ri t 40:: Choïn Ri = 43.5:


Coâng suaát tieâu taùn cöïc ñaïi:
Treân Ri: PRimax = (Vdc – VZ)2/ Ri = 0.53W
Treân Diode Zener: PDiode = IZmaxVZ = 0.72 W
1.7.2 Diode Zener thöïc teá vaø Ñoä thay ñoåi ñieän aùp (percent regulation)
x Diode Zener thöïc teá: <Xem TLTK [2]>
9 Ñaëc tuyeán VA

9 Duøng phöông phaùp ñoà thò ñeå phaân tích maïch.


Chöông 1 http://www.khvt.com 35
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

x Ñoä thay ñoåi ñieän aùp:


9 Ví duï: Xeùt Ví duï 1a) trong phaàn tröôùc. Giaû söû IZmin = 0.1IZmax = 0.053A
Diode Zener thöïc teá coù giaù trò ñieän trôû ñoäng: rd = 2:
Maïch töông ñöông: Ri iL

Diode Zener +
lyù töôûng VZ
iZ vo
rd _

Ñieän aùp ra: Vomax = 10 + 0.53u2 = 11.1V


Vomin = 10 + 0.053u2 = 10.1V
9 Ñoä thay ñoåi ñieän aùp:
%Reg = (Vomax – Vomin) / Vo danh ñònh (nominal)
%Reg = (11.1 – 10.1) / 10 = 10%

“Never, never, never give up.”


- Winston Churchill, Sir (1874-1965)

Chöông 1 http://www.khvt.com 36
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

1.8 CAÙC LOAÏI DIODE KHAÙC


<Xem Giaùo trình vaø TLTK [3]>
1.9 AÛNH HÖÔÛNG CUÛA NHIEÄT ÑOÄ VAØ CAÙC THOÂNG SOÁ KYÕ THUAÄT
1.9.1 Aûnh höôûng cuûa nhieät ñoä
x Aûnh höôûng leân ñaëc tuyeán VA
9 Ñieän aùp ngöôõng VJ (turn-on voltage)
'VJ VJ (T1 )  VJ (To )  k (T1  To )
k = 2.5 mV/ oC
9 Doøng phaân cöïc ngöôïc baõo hoøa Io
I o (T2 ) I o (T1 )e K (T2 T1 )
K = 0.07 / oC
x Quan heä giöõa coâng suaát vaø nhieät ñoä cuûa Diode <Xem TLTK [2]>
9 Ñònh luaät Ohm
T2  T1 T 21P
T21: Ñieän trôû nhieät (thermal resistance) giöõa 2 vaø 1 (oC / W)
P: Coâng suaát tieâu taùn (power dissipation) taïi 2 (W)
Chöông 1 http://www.khvt.com 37
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

Tj
Tjc
Pj Tc
Tc
Ta
T j  Tc T jc Pj Tj d Tjmax: Cho tröôùc bôûi nhaø saûn xuaát
Tc  Ta T ca Pj Tjc: Haèng soá, cho tröôùc bôûi nhaø saûn xuaát
Tca: Coù theå thay ñoåi ñöôïc, söû duïng taûn nhieät
(heat sink) ñeå giaûm Tca Ÿ Giaûm Tj vôùi cuøng
coâng suaát Pj (Ta = constant)
9 Ñöôøng suy giaûm coâng suaát (Derating Curve)

Chöông 1 http://www.khvt.com 38
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

1.9.2 Thoâng soá kyõ thuaät <Xem TLTK [2], [3]>


x Diode thoâng thöôøng
1. Ñieän aùp ngöôïc cöïc ñaïi (PIV – 4. Giaù trò trung bình cuûa chænh löu
Peak Inverse Voltage) baùn soùng
2. Doøng phaân cöïc nghòch cöïc ñaïi 5. Nhieät ñoä cöïc ñaïi choã tieáp giaùp
taïi PIV pn Tjmax
3. Ñieän aùp phaân cöïc thuaän cöïc ñaïi 6. Ñöôøng suy giaûm coâng suaát
x Diode Zener
1. Ñieän aùp danh ñònh (nominal 6. Doøng ñieän taïi ñieåm goái IZk
reference voltage) VZT 7. Ñieän trôû ñoäng taïi ñieåm goái RZk
2. Ñoä thay ñoåi (tolerance) giöõa caùc 8. Nhieät ñoä cöïc ñaïi choã tieáp giaùp
Diode pn Tjmax
3. Coâng suaát tieâu taùn cöïc ñaïi Pmax 9. Heä soá nhieät ñoä (temperature
4. Doøng ñieän thöû (test current) IZT coefficient) TC, theå hieän söï thay
5. Ñieän trôû ñoäng taïi doøng thöû RZT ñoåi cuûa VZ theo nhieät ñoä

Chöông 1 http://www.khvt.com 39
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

CHÖÔNG 2: TRANSISTOR HAI LÔÙP TIEÁP GIAÙP - BJT

2.1 Giôùi thieäu


2.2 Doøng chaûy trong BJT
2.3 Khueách ñaïi doøng trong BJT
2.4 Giaûi tích maïch BJT baèng ñoà thò
2.5 Tính toaùn coâng suaát
2.6 Tuï Bypass voâ haïn
2.7 Tuï gheùp voâ haïn
2.8 Maïch Emitter Follower
2.9 Môû roäng

“We make a living by what we get, we make a life by what we give”.


- Winston Churchill, Sir (1874-1965)

http://www.khvt.com
Chöông 2 1
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

2.1 Giôùi thieäu


x 1948: Transistor ñaàu tieân (Bell Lab)
x Caùc loaïi transistor (TST): BJT, FET
x BJT: Bipolar Junction Transistor: Transistor hai lôùp tieáp giaùp

2.2 Doøng chaûy trong BJT


x Caáu taïo vaø kyù hieäu x Doøng chaûy trong BJT
EB: Phaân cöïc thuaän
CB: Phaân cöïc nghòch

IC DI E  I CBO
IE I B  IC

Ÿ IB (1  D ) I E  I CBO
§1  D · I CBO
IB ¨ I
¸ C 
© D ¹ D
D
Ñaët: E
1D

Löu yù: Caáu hình B chung (CB – Common Base configuration)

http://www.khvt.com
Chöông 2 2
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

2.2.1 Moái noái Emitter – Base (EB)


Xem moái noái EB nhö moät Diode phaân cöc thuaän hoaït ñoäng ñoäc laäp (iD = iE; vD = vEB)
x DCLL vaø Ñaëc tuyeán EB

1 V
DCLL: i E  v EB  EE
Re Re

x Maïch töông ñöông ñôn giaûn


vE = VEBQ = VJ (0.7V: Silicon;
0.2V: Germanium)
rd = 0
V EE  V EBQ
I EQ
Re

http://www.khvt.com
Chöông 2 3
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

2.2.2 Moái noái Collector – Base (CB)


Töø quan heä: I C DI E  I CBO , maïch töông ñöông cuûa moái noái CB:

E IE IC C E IE IC C

VEBQ
DIE ICBO VEBQ DIE
Diode lyù
töôûng
IB IB
B B

VÍ du 1ï: Cho maïch ñieän nhö hình veõ: D | 1, ICBO | 0; VEE = 2V; Re = 1k; VCC = 50V; Rc
= 20k; vi = 1sinZt. Tính iE vaø vCB.
Re E
1
C
3

V EE  vi  V EBQ
B iE 1.3  1.0 sin Zt (mA)
2

Rc
Re
vi VEE VCC
vCB VCC  Rc iC VCC  Rc i E
iE E C iC
V EE  V EBQ Rc
Re Rc
vCB VCC  Rc  vi
VEBQ
Re Re
vi
vCB 24  20 sin Zt (V)
B
VEE VCC Heä soá khueách ñaïi tín hieäu xoay chieàu: Av = 20

http://www.khvt.com
Chöông 2 4
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

2.3 Khueách ñaïi doøng trong BJT


D
Quan heä giöõa iC vaø iB (boû qua ICBO): iC | E u iB vôùi E
1D
Heä soá khueách ñaïi tín hieäu nhoû: 'iC E u 'iB  'E u iB
'iC 'E
Suy ra: E iB h fe
'iB 'iB
Xem gaàn ñuùng: h fe | E { hFE
Löu yù: E cuûa caùc TST cuøng loaïi coù theå thay ñoåi nhieàu theo töøng TST.
Ví du 2ï: Cho maïch ñieän nhö hình veõ. Xaùc ñònh heä soá khueách ñaïi doøng tín hieäu nhoû.
9 Caáu hình E chung (CE – Common Emitter configuration)
9 Transistor npn

iB C VBB  vi  VBEQ
1 iC x Ngoõ vaøo: iB I BQ  ib
2
3 Rc Rb
B
Rb E VBB  VBEQ vi
vôùi: I BQ vaø ib
vi Rb Rb
VCC
x Ngoõ ra: iC | E u i B E u ( I BQ  ib ) I CQ  ic
VBB
ic
Heä soá khueách ñaïi doøng tín hieäu nhoû: Ai E
ib
http://www.khvt.com
Chöông 2 5
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

Ñaëc tuyeán VA ngoõ ra caáu hình E chung


x Vuøng baõo hoøa: vCE d VCEsat
Quan heä giöõa iC vaø iB laø khoâng tuyeán tính
x Vuøng chuû ñoäng: VCEsat d vCE d BVCEO
Quan heä tuyeán tính:
E
iC E u iB  I CBO
D
Giôùi haïn doøng: IC-cutoff d iC d ICmax

Ví duï 3: VCC = 10V, Rb = 10K, Rc = 1K. TST: E = 100, VBE = 0.7V, VCEsat = 0.1V. Tìm
ñieàu kieän laøm vieäc (IC vaø VCE) cuûa TST khi: a) VBB = 1.5V b) VBB = 10.7V
V BB  V BE
IB ; VCE VCC  I C Rc
Rb
2
3 Rb
1
Rc a) IB = 0.08mA; IC = EIB = 8mA
VCE = 2V: TST hoaït ñoäng trong vuøng tích cöïc.
VBB b) IB = 1mA; Giaû söû IC = EIB = 100mA Ÿ VCE = -90 !!!
VCC
TST hoaït ñoäng trong vuøng baõo hoøa: VCE = VCEsat = 0.1
VCC  VCE 10  0.1
IC 9.9mA
Rc 1K

http://www.khvt.com
Chöông 2 6
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

Maïch töông ñöông

ic
1
C
hfeib +
R0 vce
_
1
E

2.4 Giaûi tích maïch BJT baèng ñoà thò


Maïch khueách ñaïi cô baûn
Maïng phaân cöïc
RL
R2 RL

B 1
1 R2 2 VCC
2 VCC 3

1
3 ii
ii VCC
1
B Rb Rb
œ
Re
R1 Re
R1
VBB VBB

http://www.khvt.com
Chöông 2 7
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ
x Maïng phaân cöïc (Maïch töông ñöông Thevenin):
R1 Rb
V BB VCC Thieát keá: R1
R1  R2 1  V BB / VCC
R1 R2 VCC
Rb R2 Rb
R1  R2 V BB
x Hoaït ñoäng cuûa maïch khueách ñaïi (DC)
9 Ngoõ ra:
VCC vCE  iC R L  i E Re
Vôùi iC = DiE | iE, suy ra: VCC vCE  iC ( R L  Re ) : DCLL
9 Ngoõ vaøo:
V BB  i B Rb v BE  i E Re
V BB  v BE V BB  v BE
Boû qua ICBO: iB = (1-D)iE, suy ra: i E
Re  (1  D ) Rb 1
Re  Rb
1 E
Ñeå loaïi boû söï thay ñoåi cuûa iE do E thay ñoåi, choïn Re >> Rb/(1+E).
9 Tónh ñieåm Q (ICQ, VCEQ):
V BB  V BEQ § R ·
I CQ | I EQ ; VCEQ VCC  (V BB  0.7)¨¨1  L ¸¸
Re © Re ¹

http://www.khvt.com
Chöông 2 8
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ
x Giaûi tích baèng ñoà thò

9 Tín hieäu nhoû: ic iC  I CQ vaø: v ce vCE  VCEQ


9 Quan heä pha: ib taêng, ic, ie taêng, vce giaûm
9 Ñieáu kieän ñeå iC coù theå dao ñoäng cöïc ñaïi (max swing): (Giaû söû VCEsat = 0 vaø
IC-cutoff = 0)
VCC / 2
I CQ
R L  Re
VCEQ VCC / 2

http://www.khvt.com
Chöông 2 9
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ
Ví duï 4: Tìm Q ñeå coù max swing:

1 +9V DCLL: 9 | VCEQ  I CQ (1000  200)


R2 RL
1k VCC / 2
Max swing: ICEQ = = 3.75 mA
E = 100
R L  Re
VCEQ = VCC / 2 = 4.5 V
R1 Re
200

Ví duï 5: Tìm R1 vaø R2 trong ví duï 4 ñeå ñaït ñöôïc Max Swing

1 +9V
VBQ = VBE + VEQ = VBE + IEQ u Re | VBE + ICQ u Re
RL 1
1k
Choïn Re >> Rb/(1+E), thöôøng choïn: Rb Re (1  E ) = 2K
Rb 10
E = 100 VBB = VRb + VBQ = IBQRb + VBQ | (ICQ/E)(0.1ERe) + VBE + ICQRe
Re
VBB = VBE + ICQ(1.1Re) = 0.7 + (3.75E-3)(1.1)(200) = 1.525 V
200
VBB Rb
Suy ra: R1 = 2.4K
1  V BB / VCC
V
R2 Rb CC = 11.8K
V BB

http://www.khvt.com
Chöông 2 10
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

2.5 Tính toaùn coâng suaát


x Coâng thöùc toång quaùt:
1T 1T
P ³ V (t ) I (t )dt P ³ (Vav  v (t ))( I av  i (t ))dt
T0 T0
V(t) = Vav + v(t) 1T
I(t) = Iav + i(t) P Vav I av  ³ v (t )i (t )dt
T0
Trong ñoù:Vav, Iav: Giaù trò trung bình
v(t), i(t): Thaønh phaàn thay ñoåi
theo thôøi gian coù trung bình baèng 0.

x Coâng suaát trung bình tieâu taùn treân taûi (Coâng suaát xoay chieàu)
1T 2 MaxSwing: max(Icm) = ICQ =
VCC
PL,ac ³ ic R L dt
T0 2( R L  R e )
2
Giaû söû ic laø tín hieäu sin: ic = IcmsinZt VCC RL
2 Suy ra: max(PL,ac) =
PL,ac
I cm RL 8( R L  Re ) 2
2 Ñeå cöïc ñaïi hoùa coâng suaát tieâu taùn treân taûi:
Choïn RL >> Re
2
VCC
Suy ra: max(PL,ac) |
8R L

http://www.khvt.com
Chöông 2 11
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

x Coâng suaát nguoàn cung caáp trung bình


1T 1T VCC
PCC ³ VCC iC dt ³ VCC ( I CQ  ic )dt Max Swing: ICQ =
T0 T0 2( R L  R e )
2
VCC
Suy ra: PCC =
PCC VCC I CQ 2( R L  R e )
2
VCC
Vôùi RL >> Re: PCC |
2 RL
x Coâng suaát trung bình treân Transistor

1T 1T 1T 1T 2
PC ³ vCE iC dt ³ >VCC  ( RL  Re )iC @iC dt ³ VCC iC dt  ( R L  Re ) ³ iC dt
T0 T0 T0 T0

PC PCC  PL  PE : “Baûo toaøn naêng löôïng”


2
1T 2 1T 2 I cm
Khai trieån: ³ iC dt ³ I CQ  I cm sin Z t dt 2
I CQ 
T0 T0 2
2
2 I cm
Suy ra: PC PCC  ( R L  Re ) I CQ  ( R L  Re )
2
TST tieâu thuï coâng suaát cöïc ñaïi khi khoâng coù tín hieäu:

http://www.khvt.com
Chöông 2 12
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ
2
max(PC) = PCC  R L  Re I CQ
2 2
VCC VCC
Max Swing: max(PC) = |
4( R L  R e ) 4 R L
x Hieäu suaát
PL,ac
9 Hieäu suaát: K
PCC
2
I cm R L / 2
Max Swing: K
2
VCC / 2 RL
VCC
Hieäu suaát cöïc ñaïi khi Icm cöïc ñaïi: max(Icm) = ICQ | (Giaû söû RL >> Re)
2 RL
2
VCC / 8R L
Suy ra: max(K) = 0.25
2
VCC / 2 RL
9 Tyû soá coâng suaát tieâu taùn TST cöïc ñaïi treân coâng suaát taûi xoay chieàu cöïc ñaïi:
(Thieát keá: Choïn TST coù chæ soá coâng suaát tieâu taùn cöïc ñaïi thích hôïp)
2
max( PC ) VCC / 4RL
| 2 2:
max( PL,ac ) VCC / 8R L

http://www.khvt.com
Chöông 2 13
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

2.6 Tuï Bypass voâ haïn


Re: + Taïo doøng phaân cöïc ICQ vaø taêng ñoä oån ñònh phaân cöïc (C3).
_ Giaûm hieäu suaát; Giaûm heä soá khueách ñaïi ñoái vôùi tín hieäu nhoû xoay chieàu (C4)
Ÿ Söû duïng tuï bypass (Giaû söû Ceov, ñoái vôùi tín hieäu xoay chieàu: ZC = 1/(jCZ) o 0)

DCLL: R DC R L  Re
RL
1 V
iB iC IC  VCE  CC
VCC R DC R DC
ii Rb
iE ACLL: v ce  R L ic
Re
Rac RL
Ce
1
VBB Ÿ ic  v ce (Goác toïa ñoä Q)
Rac

“Destiny is what we make”.


- Anonymous

http://www.khvt.com
Chöông 2 14
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ
Max Swing: Q trung ñieåm ACLL
Ÿ VCEQ I CQ Rac
Thay vaøo DCLL:
1
I CQ  I CQ Rac  VCC
R DC R DC
VCC
Ÿ I CQ
R DC  Rac
VCC
VCEQ
1  R DC / Rac
2.7 Tuï gheùp (coupling capacitor) voâ haïn
Tuï gheùp: Ngaên doøng DC qua taûi.
VCC
DCLL: RDC = Re + Rc

1
ACLL: Rac = Rc // RL Rc
Cc
VCC
Max Swing: I CQ
R DC  Rac iB iC iL
VCC ii iE
VCEQ Rb RL

1  R DC / Rac VBB
Re Ce
Rc
Doøng qua taûi (AC): i L ic
R L  Rc
http://www.khvt.com
Chöông 2 15
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

2.8 Maïch Emitter Follower


VCC

VCC

R2 vB = vBE + vE
Xem vBE | VBE = 0.7
Cb Cb
vi = vb | ve: “Follower”
vi Rb
vi
R1 Re Re

vE vE
VBB

a) Maïch Emitter Follower b) Maïch töông ñöông

VCC DCLL: RDC = Re


Cb
ACLL: Rac = Re // RL
Ce
vi Rb

Re RL vL
VBB

c) Maïch Emitter Follower vôùi taûi AC

http://www.khvt.com
Chöông 2 16
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

2.9 Môû roäng


2.9.1 Maïch phaân cöïc Base – Injection
Xeùt maïch Emitter Follower vôùi maïch phaân cöïc Base – Injection sau:
VCC
x Tính toaùn maïch phaân cöïc:
Ngoõ vaøo: VCC = VR2 + VBEQ + VRe
R2
VCC | R2(ICQ/E) + VBEQ + ReICQ
Cb VCC  V BEQ
I CQ
Ce R e  R2 / E
vi
Ngoõ ra: VCEQ = VCC - ReICQ
Re
RL vL x Thieát keá maïch phaân cöïc:
Choïn tónh ñieåm Q
VCC  V BEQ  Re I CQ
Tính R2 =
I CQ / E

http://www.khvt.com
Chöông 2 17
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

2.9.2 Nguoàn cuûa maïch khueách ñaïi


Coù theå thay ñoåi ñieän aùp nguoàn cung caáp cho maïch khueách ñaïi ñeå thay ñoåi möùc DC
cuûa ngoõ ra (Vaãn baûo ñaûm TST phaân cöïc ñuùng).
Ví duï 6: Xeùt maïch CE sau
+VCC DCLL: RDC = Rc + Re
1 VCC  V EE
R2 Rc
IC  VCE 
R DC R DC
Cb
ACLL: Rac = Rc + Re
Vôùi tín hieäu ac, caùc nguoàn moät chieàu
vi vo (VCC, VEE) ngaén maïch: Phaân tích nhö
caùc phaàn tröôùc.
R1 Re
Ví duï: Choïn RCICQ = VCC
Möùc DC ngoõ ra: v0-DC = 0 (Khoâng caàn
duøng tuï coupling ngoõ ra)
-VEE

http://www.khvt.com
Chöông 2 18
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

CHÖÔNG 3: OÅN ÑÒNH PHAÂN CÖÏC (Bias Stability) CHO BJT

3.1 Giôùi thieäu


3.2 Aûnh höôûng cuûa E leân tónh ñieåm Q
3.3 Aûnh höôûng cuûa nhieät ñoä leân tónh ñieåm Q
3.4 Phaân tích heä soá oån ñònh
3.5 Boå chính nhieät duøng Diode
3.6 Aûnh höôûng cuûa nhieät ñoä vaø caùc thoâng soá kyõ thuaät

Chöông 3 1
http://www.khvt.com
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

3.1 Giôùi thieäu


9 Tónh ñieåm Q
9 Söï thay ñoåi cuûa tónh ñieåm Q: Nhieät ñoä, E, nguoàn cung caáp, …

3.2 AÛûnh höôûng cuûa E leân tónh ñieåm Q


x Toång quaùt:
Rc
Khueách ñaïi doøng: I C EI B  ( E  1) I CBO DI E  I CBO
VCC
KVL moái noái BE: V BB I B Rb  V BE  I E Re
D (V BB  V BE )  I CBO ( Re  Rb )
Rb Ÿ I CQ
VBB
Re Re  (1  D ) Rb
x Xeùt aûnh höôûng cuûa E leân tónh ñieåm Q:
Xem D | 1; VBE | 0.7(Si) vaø ICBO(Re + Rb) << (VBB - VBE)
V BB  0.7
Löu yù: Phaân tích coù theå Ÿ I CQ |
R e  Rb / E
duøng cho CB, CE, CC
x Ñeå giaûm aûnh höôûng cuûa E leân ICQ, choïn Re >> Rb / E
V BB  0.7
Ÿ I CQ |
Re
Thieát keá: 1. Choïn tónh ñieåm Q
E min Re
2. Choïn Rb ; tính toaùn maïch phaân cöïc nhö trong chöông 2
10
Chöông 3 2
http://www.khvt.com
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

Caùc kyõ thuaät phaân cöïc söû duïng hoài tieáp (feedback)
x Khaùi nieäm hoài tieáp
x Hoài tieáp doøng (current feedback)

VCC  V BE
I CQ
RE  RB / E
VCC  V BE
hay I BQ
ER E  R B

x Hoài tieáp doøng vaø aùp (current & voltage feedback)

VCC | I CQ RC  I BQ R F  V BE  I CQ R E
I CQ R F
œ VCC I CQ RC   V BE  I CQ R E
E
VCC  V BE
Ÿ I CQ
RC  R E  R B / E
VCC  V BE
hay: I BQ
E ( RC  R E )  R B

Chöông 3 3
http://www.khvt.com
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

3.3 Aûnh höôûng cuûa nhieät ñoä leân tónh ñieåm Q


x Aûnh höôûng cuûa nhieät ñoä:
9 Ñieän aùp ngöôõng: 'V BE V BE 2  V BE1  k (T2  T1 ) vôùi k = 2.5 mV / oC (Si)
9 Doøng phaân cöïc nghòch baõo hoøa: I CBO 2
I CBO1 e K (T2 T1 ) vôùi K = 0.07 / oC
'I CBO I CBO 2  I CBO1 I CBO1 ( e K'T  1)
Ÿ
'T 'T 'T
x Tónh ñieåm Q: Xem D | 1 vaø Re >> Rb / E; töø coâng thöùc toång quaùt:
V BB  V BE R
Ÿ I CQ |  I CBO (1  b )
Re Re
'I CQ 1 'V BE § Rb · 'I CBO
Ÿ   ¨¨1  ¸¸
'T Re 'T © Re ¹ 'T
'I CQ k § Rb · § e K'T  1 ·
Ÿ  ¨¨1  ¸¸ I CBO1 ¨¨ ¸
¸
'T Re © Re ¹ © 'T ¹
k 'T § R b ·
Ÿ 'I CQ  ¨¨1 
Re © Re ¹

¸¸ I CBO1 e K'T  1
x Ví duï: Xeùt maïch ñieän trong phaàn (3.2) vôùi: Rb = 400; Re = 100; ICQ = 10 mA taïi 25 oC. Tìm
söï thay ñoåi cuûa ICQ khi nhieät ñoä leân ñeán 55 oC vôùi a) Silicon; b) Germanium.

Chöông 3 4
http://www.khvt.com
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

2.5 u 10 3 (55  25) § 400 ·


Toång quaùt: 'I CQ
100
 ¨1  ¸ I CBO1 e
© 100 ¹

0.07u( 5525)
1
'I CQ 0.75 u 10 3  36 I CBO1
a) Silicon: ICBO1 = 1 PA Ÿ 'ICQ = 0.786 mA
b) Germanium: ICBO1 = 100 PA Ÿ 'ICQ = 4.35 mA
Nhaän xeùt: i) 'ICQ (Silicon) << 'ICQ(Germanium)
ii) Vôùi Silicon, 'ICQ chuû yeáu do 'VBE

3.4 Phaân tích heä soá oån ñònh (stability analysis)


x Baøi toaùn: ICQ = ICQ(ICBO, VBE, E, …) seõ thay ñoåi nhö theá naøo khi caùc bieán phuï thuoäc thay ñoåi
x Giaû thuyeát: Giaû söû caùc bieán phuï thuoäc thay ñoåi moät löôïng nhoû, söû duïng khai trieån Taylor:
§ wI CQ · § wI CQ · § wI CQ ·
dI CQ ¨¨ ¸¸dI CBO  ¨¨ ¸¸dV BE  ¨¨ ¸¸dE  ...
© wI CBO ¹ © wV BE ¹ © wE ¹
x Ñònh nghóa: Heä soá oån ñònh (stability factors)
'I CQ wI CQ 'I CQ wI CQ 'I CQ wI CQ
SI | ; SV | ; SE |
'I CBO wI CBO 'V BE wV BE 'E wE
Löu yù 1: Caùc heä soá oån ñònh ñöôïc tính taïi ñieåm Q danh ñònh (nominal Q)
Vôùi caùc thay ñoåi nhoû: 'ICQ | dICQ; 'ICBO | dICBO; 'VBE | dVBE; 'E | dE
Suy ra:
'ICQ | SI'ICBO + SV'VBE + SE'E + …
Chöông 3 5
http://www.khvt.com
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

Löu yù 2: Thöïc teá, E thay ñoåi raát nhieàu, khi ñoù 'ICQ vaãn ñöôïc tính töø coâng thöùc treân vôùi SE
'I CQ
ñöôïc tính tröïc tieáp theo ñònh nghóa: SE
'E
D (V BB  V BE )  I CBO ( Re  Rb )
x Xeùt maïch trong phaàn 3.2: I CQ
Re  (1  D ) Rb
Tính caùc heä soá oån ñònh: (Giaû söû Re >> Rb / E | (1-D)Rb )
wI CQ R e  Rb Rb
9 SI | 1
wI CBO Re  (1  D ) Rb Re
wI CQ D 1
9 SV |
wV BE Re  (1  D ) Rb Re
E
9 Tính SE: Tính tröïc tieáp töø ñònh nghóa, söû duïng D vaø giaû söû boû qua ICBO
1 E
E (V BB  V EE )
Ÿ I CQ |
Rb  ( E  1) Re
I CQ 2 E 2 Rb  ( E1  1) Re I CQ 2  I CQ1 'I CQ 'E ( R b  R e )
Ÿ Ÿ
I CQ1 E1 Rb  ( E 2  1) Re I CQ1 I CQ1 E1 >Rb  ( E 2  1@) Re
'I CQ § I CQ1 · ª Rb  R e º
Ÿ SE { ¨¨ ¸¸ « »
'E E
© 1 ¹¬ b R  ( E 2  1) R e¼
Chöông 3 6
http://www.khvt.com
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

§ Rb · § 1 · § I CQ1 · ª Rb  R e º
Suy ra: 'I CQ | ¨¨1  ¸¸ 'I CBO  ¨¨ ¸¸ 'V BE  ¨¨ ¸¸ « » 'E  ...
© Re ¹ © Re ¹ © E1 ¹ ¬ Rb  ( E 2  1) Re ¼
Trong ñoù: 'I CBO I CBO1 ( e K'T  1)
'V BE k'T
'E E 2  E 1
x Môû roäng: 'I CQ S I 'I CBO  SV 'V BE  S E 'E  SVCC 'VCC  S Re 'Re
wI CQ wI CQ
Vôùi SV
CC
| ; SR |
e
wVCC wRe
x Ví duï: a) Tìm ICQ taïi nhieät ñoä phoøng, söû duïng caùc giaù trò danh ñònh
b) Tính 'ICQ vôùi caùc thay ñoåi treân VCC, Re, E; nhieät ñoä thay ñoåi töø 25 – 125 oC.
R1
a) V BB VCC ; Rb = R1 // R2
R1  R2
Duøng coâng thöùc toång quaùt:
D (V BB  V BE )  I CBO ( Re  Rb )
I CQ = 10.6 mA
Re  (1  D ) Rb

b) i Tính caùc heä soá oån ñònh:

Chöông 3 7
http://www.khvt.com
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

R e  Rb
SI = 5.25 mA/mA
Re  (1  D ) Rb
1
SV |  = - 10 mA/V
Re
§ I CQ1 · ª Rb  Re º
S E | ¨¨ ¸¸ « » = 0.0116 mA
© E1 ¹ ¬ Rb  ( E 2  1) Re ¼
D (V BB  V BE )  I CBO ( Re  Rb )
Tính SVcc vaø SRe, töø coâng thöùc toång quaùt: I CQ , suy ra:
Re  (1  D ) Rb
wI CQ D wV BB D R1
SVCC = 0.91 mA/V
wVCC Re  (1  D ) Rb wVCC Re  (1  D ) Rb R1  R2
wI CQ  D (V BB  V BE )
S Re | 2
= - 0.1 mA/:
wRe >Re  (1  D ) Rb @
i Xaùc ñònh caùc ñaïi löôïng bieán thieân:
'I CBO I CBO1 ( e K'T  1) = 0.11 mA 'E E 2  E1 = 50 'Re = 20 :
'V BE  k'T = -250 mV 'VCC = 4V
i Suy ra ñoä dòch tónh ñieåm Q nhieàu nhaát
'I CQ S I 'I CBO  SV 'V BE  S E 'E  SVCC 'VCC  S Re 'Re = 9.3 mA
Ñoä dòch tónh ñieåm Q xung quanh giaù trò danh ñònh | 9.3 / 2 = r 4.65 mA
Chöông 3 8
http://www.khvt.com
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

3.5 Boå chính nhieät duøng Diode


x Nhaän xeùt: Thay ñoå nhieät ñoä aûnh höôûng leân doøng phaân cöïc ICQ chuû yeàu do 'VBE.
Ÿ Giaûm SV: Taêng Re, tuy nhieân laøm giaûm doøng phaân cöïc.
Giaûm 'VBE: Boå chính nhieät
x Boå chính nhieät duøng Diode:
'V D 'V BE
Choïn Diode sao cho:
'T 'T
I EQ
Nguoàn doøng: I BB I D  I BQ ID 
E 1
Maët khaùc: V B V D  I D Rd V BEQ  I EQ Re
V D  V BEQ  I BB Rd 'I EQ 'V D / 'T  'V BE / 'T
Suy ra: I EQ Ÿ =0
Re  [ Rd /( E  1)] 'T Re  [ Rd /( E  1)]
x Caáu hình thöïc teá:

- Giaûi quyeát ñöôïc baøi toaùn löïa choïn Diode


thích hôïp (matching) vôùi TST
- Söû duïng trong caùc maïch tích hôïp
(Integrated Circuit)

Chöông 3 9
http://www.khvt.com
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

x Ví duï: Xaùc ñònh aûnh höôûng cuûa nhieät ñoä leân tónh ñieåm Q

VB VB  VD V V  VD
Maïch töông ñöông: I BB   I BQ ; giaû söû I BQ  B vaø I B  B
Rb Rd Rb Rd
VB VB  VD § V D · § Rb R d ·
Ÿ I BB |  Ÿ V B ¨¨ I BB  ¸¸¨¨ ¸¸
Rb Rd © R d ¹ © Rb  R d ¹
V B  V BEQ § 1 ·§ VCC Rd V R ·
Ÿ I EQ ¨¨ ¸¸¨¨  D b  V BEQ ¸¸
Re © R e ¹ © R b  R d Rb  R d ¹
wI EQ § 1 ·§ Rb wV D wV BEQ ·
Bieán thieân theo nhieät ñoä: ¨¨ ¸¸¨¨  ¸¸
wT © Re ¹© Rb  Rd wT wT ¹
wV D wV BEQ wI EQ k 1
Vì hai TST laø gioáng nhau:  k , suy ra:
wT wT wT R e 1  Rb / R d

Chöông 3 10
http://www.khvt.com
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

3.6 Aûnh höôûng cuûa nhieät ñoä vaø caùc thoâng soá kyõ thuaät
Ví duï: Transistor 2N1016, Silicon npn
1. Ñieän trôû nhieät toái ña: Tjc = 0.7 oC/W
2. Coâng suaát tieâu taùn toái ña vôùi boä taûn nhieät lyù töôûng taïi 25 oC: PC = 150 W
3. Nhieät ñoä moái noái toái ña: Tj,max = 140 oC
4. Caùc thoâng soá cöïc ñaïi tuyeät ñoái taïi 25 oC:
1) IC = 7.5 A
2) IB = 5 A
3) Breakdown voltage:
a) BVCBO = 30 V
b) BVEBO = 25 V
c) BVCEO = 30 V
5. Doøng ICBO cöïc ñaïi taïi ñieän aùp VCB cöïc ñaïi taïi 25 oC = 10 mA
6. Heä soá khueách ñaïi doøng E taïi VCE = 4V, IC = 5A: 10 d E d 18
7. Taàn soá caét CE (cutoff frequency): fE = 30 kHz

Chöông 3 11
http://www.khvt.com
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

Chöông 4: PHAÂN TÍCH & THIEÁT KEÁ MAÏCH TÍN HIEÄU NHOÛ TAÀN SOÁ THAÁP

4.1 Giôùi thieäu


4.2 Caùc thoâng soá Hybrid
4.3 Caáu hình E chung (Common Emitter – CE)
4.4 Caáu hình B chung (Common Base – CB)
4.5 Caáu hình C chung (Common Collector – CC)
4.6 Toùm taét caùc thoâng soá cô baûn trong ba caùch maéc BJT

Chöông 4 1
http://www.khvt.com
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

4.1 Giôùi thieäu


9 Phöông phaùp ñoà thò
9 Tín hieäu nhoû
9 Moâ hình maïch töông ñöông tín hieäu nhoû

4.2 Caùc thoâng soá Hybrid


x Maïng hai cöûa: v1, i1, v2, i2
x Caùc thoâng soá ñaëc tröng: Trôû khaùng (impedance); daãn naïp (admittance), hybrid, …
x Caùc thoâng soá hybrid:
v1 h11i1  h12 v 2
i2 h21i1  h22 v 2

Vôùi TST: v1 hi i1  hr v 2
i2 h f i1  ho v 2

Ñònh nghóa:
v1
hi = Trôû khaùng ngoõ vaøo khi ngoõ ra ngaén maïch
i1 v 2 0

Chöông 4 2
http://www.khvt.com
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

v1
hr = Ñoä lôïi ñieän aùp ngöôïc (reverse voltage gain) khi ngoõ vaøo hôû maïch
v 2 i1 0
i2
hf = Ñoä lôïi doøng thuaän (forward current gain) khi ngoõ ra ngaén maïch
i1 v 2 0
i2
ho = Daãn naïp ngoõ ra khi ngoõ vaøo hôû maïch
v 2 i1 0
Löu yù: - v1, i1, v2, i2, laø caùc ñaïi löôïng tín hieäu nhoû
- Caùc thoâng soá hybrid h phuï thuoäc vaøo tónh ñieåm Q cuûa TST
- Caùc thoâng soá hybrid h cho caùc caáu hình khaùc nhau (CE, CB, CC) ñöôïc kyù hieäu baèng
caùch theâm vaøo caùc chæ soá thích hôïp (e, b, c): Ví duï: hfe laø hf cho caáu hình CE, …

4.3 Caáu hình E chung (Common Emitter – CE)

Söû duïng nguyeân lyù xeáp choàng


(Superposition):
- DC: Chöông 2
- AC: Tín hieäu nhoû: Bieán ñoåi maïch
töông ñöông

Chöông 4 3
http://www.khvt.com
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

Xaùc ñònh caùc heä soá hybrid cho caáu hình CE:
x Ñoä lôïi ñieän aùp ngöôïc hre : Thöôøng raát nhoû, boû qua.
ic 'i C
x Daãn naïp ngoõ ra hoe : hoe : Heä soá goùc cuûa ñaëc tuyeán (iC,vCE) taïi Q.
v ce ib 0 'i B Q
Thöôøng hoe d 10- 4 S, vaø (1/hoe) // RL (| 1 y 2K) Ÿ Boû qua hoe.

ic 'iC
x Ñoä lôïi doøng thuaän hfe : h fe | h FE E
i b Q 'i B Q
v be 'v BE 'v V
x Trôû khaùng ngoõ vaøo hie : hie | h fe BE | mh fe T
ib Q 'i B Q 'i E Q I CQ
Maïch töông ñöông cuûa TST:

Chöông 4 http://www.khvt.com 4
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

Maïch töông ñöông cuûa caáu hình CE:

Xaùc ñònh caùc tham soá cuûa caáu hình CE:

Ñoä lôïi doøng:


i L i L ib
Ai  h fe Rb
i i i b ii Rb  hie
Trôû khaùng ngoõ vaøo: Z i Rb // hie
1
Trôû khaùng ngoõ ra: Z o (Neáu boû qua hoe, Zo ov)
hoe

Ví duï 1: Cho maïch sau, giaû söû hfe = hFE = 50. Xaùc ñònh:
a) Tónh ñieåm Q
b) Maïch töông ñöông tín hieäu nhoû, giaû söû boû
qua hoe vaø hre
c) Ñoä lôïi doøng Ai = iL / ii
d) Trôû khaùng ngoõ vaøo nhìn töø nguoàn doøng
e) Trôû khaùng ngoõ ra nhìn töø taûi 1K

Chöông 4 http://www.khvt.com 5
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

a) Tónh ñieåm Q:
10 10 u 50
V BB 24 4 V; Rb = 8.3K
10  50 10  50
V BB  V BE V BB  V BE 4  .7
I CQ | = 1.5mA; VCEQ VCC  ( Rc  Re ) I CQ = 15V
R e  Rb / E Re 2.2
b) Maïch töông ñöông tín hieäu nhoû:
25mV 25
hie h fe 50 = 833:
I CQ 1.5
Boû qua hoe vaø hre, maïch töông
ñöông tín hieäu nhoû:

c) Ñoä lôïi doøng Ai:


iL i L ib
Ai ;
ii i b ii
iL Rc ib ( Rb // ri )
( 50) = - 39.6; = 0.85 Ÿ Ai = (0.85)(-39.6) = - 34
ib Rc  R L ii ( Rb // ri )  hie
d) Trôû khaùng ngoõ vaøo:
Z i ri // Rb // hie = 700:
e) Trôû khaùng ngoõ ra:
Zo = RC = 3.8K

Chöông 4 http://www.khvt.com 6
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

Ví duï 2: Tìm ñoä lôïi doøng cuûa maïch khueách ñaïi trong ví duï 1, giaû söû: hre = 10-4 vaø h0e = 10-4 mho
Maïch töông ñöông:

[(1 / hoe ) // Rc ]
Ngoõ ra: i L  h fe ib = - 36.7ib
[(1 / hoe ) // Rc ]  R L
Ÿ vce = RLiL = - 36.7u103 u ib
Söû duïng KVL ngoõ vaøo: vb = 830ib + 10-4 u vce = (830 – 3.67)ib | 830ib
Nhaän xeùt 1: Aûnh höôûng cuûa hre laø khoâng ñaùng keå
§ 1 1 · § 1 1 ·
Söû duïng KCL ngoõ vaøo: ii vb ¨  ¸  ib 830ib ¨  ¸  ib 1.183ib
© 10 K 8. 3 K ¹ © 10000 8300 ¹
iL i L ib
Suy ra: Ai ( 36.7)(1 / 1.183) -31
ii i b ii
Nhaän xeùt 2: So saùnh vôùi ví duï 1 (Ai = -34), aûnh höôûng cuûa hoe leân Ai laø khoâng ñaùng keå.

Chöông 4 http://www.khvt.com 7
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

4.4 Caáu hình B chung (Common Base – CB)


x Caùc thoâng soá hybrid:
veb = hib(-ie) + hrbvcb
ic = hfbie + hoevcb
Löu yù: Chieàu qui öôùc cuûa ie, ic.

x Xaùc ñònh caùc thoâng soá hybrid: Duøng maïch töông ñöông CE
 v eb
ie ib  i c (1  h fe )ib (1  h fe ) , suy ra:
hie

v eb v eb hie VT
9 Trôû khaùng ngoõ vaøo hib: hib
ii  ie v cb 0 h fe  1 I EQ

Chöông 4 http://www.khvt.com 8
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

9 Ñoä lôïi ñieän aùp ngöôïc hrb : hrb | 10 –4 : Thöôøng boû qua.
ic h fe
9 Ñoä lôïi doøng thuaän hfb : h fb
ie v cb 0 h fe  1
9 Daãn naïp ngoõ ra hob : Söû duïng maïch töông ñöông CE coù hoe :
Töø maïch CE: ic = - ib; ihoe = (hfe +1)ib
Ÿ vcb = vce + veb = (-ib)(hfe + 1)(1/hoe) + (-ib)(hie)
Ÿ vcb | (-ib)(hfe + 1)(1/hoe) = (ic)(hfe + 1)(1/hoe)
ic hoe
Ÿ hob
ic vcb ie 0 1  h fe
Theo ñònh nghóa: hob
v cb ie 0
Nhaän xeùt: i) hrb vaø hob thöôøng raát nhoû: Boû qua
ii) Caùc thoâng soá hybrid CB (hib, hfb, hob) coù ñöôïc baèng caùch laáy caùc thoâng soá CE
töông öùng chia cho (1+hfe)
Ví duï 3: a) Xaùc ñònh caùc thoâng soá CB cuûa ví duï 1, cho 1/hoe = 10K.
b) TST treân ñöôïc söû duïng trong caáu hình CB vôùi ri = 100; RL = 5K. Xaùc ñònh ñoä lôïi
doøng Ai ; aùp Av , trôû khaùng vaøo Zi; ra Zo
a) Töø ví duï 1: hfe = 50; hie = 0.83K; hoe = 10 –4 mho; hre = 0.
h fe hie hoe
Suy ra: h fb 0.98 ; hib = 16:; hob = 2u10-6; hrb = 0.
1  h fe 1  h fe 1  h fe

Chöông 4 http://www.khvt.com 9
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

b) Maïch töông ñöông:

iL 500 § 100 ·
Ai ( 0.98) ¨ ¸ = 0.83
ii 500  5 © 100  16 ¹
v L RL iL
Av = 41.5
vi ri ii
Zi = 16:
Z0 = 500K

4.5 Caáu hình C chung (Common Collector – CC) (Maïch Emitter Follower - EF)
x Tính chaát: - Ñoä lôïi aùp Av | 1
- Trôû khaùng ngoõ vaøo lôùn, trôû khaùng ngoõ ra nhoû: Impedance transformer
x Phaân tích: - Maïch töông ñöông duøng thoâng soá hybrid caáu hình CC.
- Bieán ñoåi töông ñöông söû duïng thoâng soá hybrid caáu hình CE.
Thay TST baèng maïch töông ñöông caáu hình CE:

Chöông 4 http://www.khvt.com 10
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

9 Nhìn töø cöïc B:


vb = vbe + ieRe. Do vbe = ibhie vaø ieRe = (hfe + 1)ibRe
> @
Ÿ vb ib hie  ib ( h fe  1) Re Ÿ Maïch töông ñöông (chuaån ib)

v e ª (1  h fe ) Re º ª Rb //>hie  (1  h fe ) Re @ º
Ÿ Av « »« »
vi ¬ hie  (1  h fe ) Re ¼ ¬ ri  Rb //>hie  (1  h fe ) Re @¼
vaø Zi hie  ( h fe  1) Re
9 Nhìn töø cöïc E:
Bieán ñoåi töông ñöông Thevenin ngoõ vaøo: Thay TST baèng maïch töông ñöông caáu hình CE:

,
KVL: v i ri, ib  v be  v e
ie ie
Do ib vaø v be hie ib hie hib ie
h fe  1 h fe  1
,
§ ri, ·
Ÿ vi ¨ ¸i  hib ie  v e Ÿ Maïch töông ñöông (chuaån ie)
¨ h fe  1 ¸ e
© ¹

Chöông 4 http://www.khvt.com 11
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

ri,
Ÿ Zo hib 
h fe  1
Phaûn aùnh trôû khaùng:
Phaûn aùnh töø Emitter o Base (chuaån ib) Phaûn aùnh töø Base o Emitter (chuaån ie)
Doøng / (hfe + 1) (Ví duï: ie o ie/(hfe + 1)) Doøng u (hfe + 1) (Ví duï: ib o ib(hfe + 1))
Trôû khaùng u (hfe + 1) (Ví duï: Re o Re(hfe + 1)) Trôû khaùng / (hfe + 1) (Ví duï: r’i o r’i / (hfe + 1))
Aùp: Khoâng ñoåi (Ví du: ve o ve) Aùp: Khoâng ñoåi

Ví duï 4: Phaân tích maïch sau duøng phaûn aùnh


trôû khaùng
Bieán ñoåi maïch töông ñöông:
Rc ri,
Ai  h fe
Rc  R L ri,  >hie  ( h fe  1) Re @

Chöông 4 http://www.khvt.com 12
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

Ví duï 5: Tính v1 vaø v2 cuûa maïch ñaûo pha (phase inverter) sau:

Phaûn aùnh trôû khaùng cöïc E leân maïch cöïc B Ÿ Maïch töông ñöông (b)
Rb Re ( h fe  1)
Ÿ v1 v i
Rb  ri ( ri // Rb )  hie  Re ( h fe  1)
v1 v
Doøng ie : ie Ÿ ic h fb ie h fb 1
Re Re
R
Ngoõ ra cöïc C: v 2 ic Rc  h fb c v1
Re
Neáu choïn hfbRc (| Rc) = Re Ÿ v2 = - v1 : Ñaûo pha.
4.6 Toùm taét caùc thoâng soá cô baûn trong ba caùch maéc BJT
<Xem TLTK [1], [2]>

Chöông 4 http://www.khvt.com 13
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

Chöông 5: MAÏCH TRANSISTOR GHEÙP LIEÂN TAÀNG

5.1 Giôùi thieäu


5.2 Gheùp Cascade caùc maïch khueách ñaïi
5.3 Maïch khueách ñaïi vi sai (difference amplifier)
5.4 Caáu hình Darlington
5.5 Maïch khueách ñaïi gheùp Cascode

Chöông 5 1
http://www.khvt.com
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

5.1 Giôùi thieäu


Yeâu caàu thieát keá: Ñoä lôïi (gain), coâng suaát ra, ñaùp öùng taàn soá, … Ÿ Söû duïng nhieàu hôn moät TST.
x Maïch khueách ñaïi DC: Gheùp tröïc tieáp (direct coupling)
x Maïch khueách ñaïi AC: Gheùp ñieän dung (capacitive coupling)

5.2 Gheùp Cascade caùc maïch khueách ñaïi


Gheùp Cascade: x Ngoõ ra cuûa taàng 1 laø ngoõ vaøo cuûa taàng 2, …
x Maïch coù theå goàm nhieàu caáu hình gheùp cascade (vd: CE-CC, CE-CE, …)
Phaân tích: x Xaùc ñònh tónh ñieåm
x Phaân tích maïch töông ñöông tín hieäu nhoû
Xeùt maïch gheùp AC (ac-coupling) sau:

x Phaân tích DC, xaùc ñònh tónh ñieåm: Hai taàng ñoäc laäp (do gheùp AC): Chöông 2, 3.
x Phaân tích AC (tín hieäu nhoû): Maïch töông ñöông: Chöông 4

Chöông 5 2
http://www.khvt.com
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

'
iL i L ib 2 ib1 §  h fe 2 RC 2 ·§¨  h fe1 Rb 2 ·¸§ Rb' 1 ·
Ñoä lôïi doøng: Ai ¨¨ ¸¸ ¨ ¸
¨ ' ¸ ¨ ' ¸
ii ib 2 ib1 ii © RC 2  R L ¹© Rb 2  hie 2 ¹© Rb1  hie1 ¹
Giaû söû: hie1 << R’b1; hie2 << R’b2; RL << RC2: Ai | (-hfe1)(-hfe2) Ÿ N taàng ???
Ví duï 1: Xaùc ñònh ñoä lôïi aùp vaø bieân ñoä dao ñoäng cöïc ñaïi ñieän aùp ngoõ ra. Giaû söû hfe = 100.

x Xaùc ñònh tónh ñieåm:


VCC  V BEQ
Taàng 2: I CQ 2 | 9.65mA
Re 2  Rb 2 / h fe 2
Chöông 5 3
http://www.khvt.com
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

V BB  V BEQ
Taàng 1: Rb1 = R1 // R2 = 9.09K; VBB = VCCR1/(R1 + R2) = 1.82V Ÿ I CQ1 | 1.3mA
Re1  Rb1 / h fe1
VT V
x Maïch töông ñöông tín hieäu nhoû: hie1 h fe1 | 1920: ; hie 2 h fe 2 T | 260:
I CQ1 I CQ 2

x Ñoä lôïi aùp:

vL v L v b 2 i b1 ª 50 K º ª1 (1 // 9) º
Av « 50 K  h » > 100 u 1K // 100 K //( h ie 2  50 K ) @ u
«1K (1 // 9)  1.9 » | -32
vi v b 2 ib1 v i ¬ ie 2 ¼ ¬ ¼

x Bieân ñoä dao ñoäng cöïc ñaïi ñieän aùp ngoõ ra:
MaxSwing = min(MaxSwing2 , Av2 u MaxSwing1) vôùi Av2 : Ñoä lôïi ñieän aùp taàng 2.

Chöông 5 4
http://www.khvt.com
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

9 Taàng 2:
RDC1 = 1K; Rac1 = 1K // 1K = 0.5K
Töø DCLL vaø ACLL cuûa taàng 2 Ÿ
MaxSwing2 = 5V

9 Taàng 1:
Taàng 2 maéc CC: Zin2 = Rb2 // [hie2 +
(hfe2 + 1)(Re2//RL) | 33K
Ÿ RDC1 = 1K + 1K = 2K; Rac1 = 1K //
33K | 0.97K
Töø DCLL vaø ACLL cuûa taàng 1 Ÿ
MaxSwing1 = 2.6V

Z in 2 ( h fe 2  1)( Re 2 // R L )
Taàng 2 maéc CC: Av2 = | 1 vôùi Zout1 = RC1 = 1K
Z in 2  Z out1 ( h fe 2  1)( Re 2 // R L )  hie 2
9 Suy ra: MaxSwing = 2.6V

Chöông 5 5
http://www.khvt.com
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

Ví duï 2: Cho maïch khueách ñaïi gheùp tröïc tieáp sau. Xaùc ñònh tónh ñieåm, ñoä lôïi aùp, maxswing ngoõ ra
x Xaùc ñònh tónh ñieåm:
Ñeå ñôn giaûn, xem IB = 0 trong caùc tính toaùn
tónh ñieåm.
VBE1 = 0.7V Ÿ I3 = 0.7/600 = 1.17 mA
Ÿ IC2 = IE2 = I3 = 1.17 mA Ÿ VCE2 = 9 –
(1.17mA)(1.3K + 1.8K + 0.6K) = 4.7V
VE2 = (1.17mA)(1.8K + 0.6K) = 2.8V
VC1 = VB2 = VBE + VE2 = 0.7 + 2.8 = 3.5V =
VCE1
Ÿ IC1 = (9 – 3.5)/2.2K = 2.5 mA
x Xaùc ñònh MaxSwing:
Vì taàng 2 maéc CE (Av thöôøng >> 1) Ÿ MaxSwing = MaxSwing2.
Xeùt taàng 2:
RDC = 1.3K + 1.8K + 0.6K = 3.7K
Rac = 1.3K
Töø DCLL vaø ACLL cuûa taàng 2 Ÿ MaxSwing =
MaxSwing2 = 1.5V

Chöông 5 6
http://www.khvt.com
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

VT VT
x Maïch töông ñöông tín hieäu nhoû: hie1 h fe1 | 1K ; hie 2 h fe 2 | 2.14 K
I CQ1 I CQ 2

> 100 u 1.3K @«  100 u 2.2 » « 1 (0.6 // 0.8) º


vL v L ib 2 ib1 ª ºª
Suy ra: Av »
vi ib 2 ib1 v i ¬ 2.2  hie 2 ¼ ¬ 0.2 K  (0.6 // 1.8 // hie1 ) K (0.6 // 0.8)  1¼
Av = 4000 (| 72dB)
Oån ñònh phaân cöïc: Maïch khueách ñaïi AC: Caùc taàng ñoäc laäp DC: Chöông 3
Maïch khueách ñaïi DC: Big problem !!!
Ví duï 3: Xaùc ñònh thay ñoåi cuûa doøng tónh gaây ra do aûnh höôûng cuûa nhieät ñoä leân VBE trong ví duï 2.
x Hoài tieáp:
x Xaùc ñònh ñoä oån ñònh: 'IC1 /'T vaø 'IC2 /'T:
VB2 = 9V – 2.2K(IC1 + IB2) = 9 – 2.2K(IC1 + IC2 / hfe2)
Ÿ VE2 = VB2 – VBE2 = 9 – 2.2K(IC1 + IC2 / hfe2) – VBE2
Maët khaùc: VE2 = 1.8KuIE2 + VBE1 | 1.8KuIC2 + VBE1
Ÿ IC2(1.8K + 2.2K / hfe2) = 9 – 2.2KuIC1 – VBE1 – VBE2
Taïi B1: IC2 | IE2 = IB1 + VBE1 / 0.6K | IC1 / hfe1 + VBE1 / 0.6K
Chöông 5 7
http://www.khvt.com
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

Ÿ IC1(2.2K + 1.8K / hfe1 + 2.2K / (hfe1hfe2)) = 9 - VBE1(1 + 1.8K / 0.6K + 2.2K / (hfe20.6K)) - VBE2
9  4V BE1  V BE 2
Ÿ IC1 |
2.2 K
'I C1  5 u 2.5mV / 0 C
0
Khi nhieät ñoä thay ñoåi: 'VBE / 'T = -k = -2.5 mV/ C Ÿ = 5.7 PA/0C
'T 2.2 K
'I C 2 1 'I C1 1 'V BE1  2.5mV / 0 C
Taïi B1:IC2 = IC1 / hfe1 + VBE1 / 0.6K Ÿ  | = -4.2 PA/0C
'T h fe1 'T 0.6 K 'T 0.6 K

5.3 Maïch khueách ñaïi vi sai (difference amplifier)

Söû duïng:
Phaân tích: Giaû söû maïch ñoái xöùng, caùc TST gioáng nhau, maïch cöïc B gioáng nhau

Chöông 5 8
http://www.khvt.com
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

Phaân tích tónh ñieåm:


VE1 = VE2 = (IE1 + IE2)Re – VEE = 2IE1Re – VEE = 2IE2Re – VEE
Do tính ñoái xöùng, taùch thaønh 2 maïch (Re o 2Re):
V EE  0.7
Ÿ IEQ1 = IEQ2 =
2 Re  Rb / h fe
VCEQ1 = VCEQ2 = VCC + VEE – ICQ(Rc + 2Re)

Ví duï 4: Trong maïch treân, cho VCC = VEE = 10V; Rb = 0.2K; Re = 0.9K; Rc = 0.2K; RL = 10:. Tính
dao ñoäng cöïc ñaïi doøng taûi. Xem 2Re >> Rb / hfe
Theo phaân tích tónh ñieåm: ICQ = (10 – 0.7) / (2u0.9) = 5.17 mA
VCEQ = 10 + 10 – 5.17(0.2 + 2u0.9) = 9.66V

DCLL: RDC = Rc + 2Re = 2K


ACLL: Rac = Rc // RL | 10: (???)
Döïa vaøo ñoà thò: IC2max = 5.17 mA Ÿ ILmax | 5.17 mA

Chöông 5 9
http://www.khvt.com
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

Phaân tích tín hieäu nhoû:


Phaûn aùnh maïch cöïc B (nguoàn i1 vaø i2) veà cöïc E:

Ñaët i0 = (i1 + i2)/2 vaø 'i = i2 – i1 Ÿ i1 = i0 – ('i/2) vaø i2 = i0 + ('i/2)

Duøng phöông phaùp choàng traäp cho maïch töông ñöông tín hieäu nhoû, taùch thaønh 2 mode:
x Mode chung (common mode): i1 = i2 = i0
Do ñoái xöùng: ie1c = ie2c Ÿ iRe = 2ie1c = 2ie2c
Ÿ ve = (2Re)ie2c
Taùch ñoâi: Re o 2Re
Rb i 0
Ÿ ie2c =
2 Re  hib  Rb / h fe

Chöông 5 http://www.khvt.com 10
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

x Mode vi sai (differential mode): i2 = - i1 = 'i/2


ie1d = - ie2d Ÿ iRe = 0 Ÿ ve = 0.
Rb 'i
Ngaén maïch Re Ÿ ie2d =
2( hib  Rb / h fe )

x Choàng traäp (superposition):


Rb Rb
ie2 = ie2c + ie2d = i0  'i
2 Re  hib  Rb / h fe 2( hib  Rb / h fe )
 Rc
iL = iie 2 = Aci0 + Adid
Rc  R L
 Rc Rb
trong ñoù: Ac = : Ñoä lôïi doøng mode chung
Rc  R L 2 Re  hib  Rb / h fe
 Rc Rb
Ad = : Ñoä lôïi doøng mode vi sai
Rc  R L 2( hib  Rb / h fe )
5.3.1 Tyû soá trieät tín hieäu ñoàng pha CMRR (Common Mode Rejection Ratio):
Maïch khueách ñaïi vi sai lyù töôûng: Ac = 0: iL = Ad'i
Ad
Maïch thöïc teá: Ñònh nghóa: CMRR =
Ac
2 Re  hib  Rb / h fe Re
CMRR = | (Giaû söû Re >> hib + Rb/hfe)
2( hib  Rb / h fe ) hib  Rb / h fe
Chöông 5 11
http://www.khvt.com
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

Ví duï 5: Cho maïch trong ví duï 4. Tính CMRR. Giaû söû i0 = 1PA, xaùc ñònh giaù trò tín hieäu ngoõ vaøo
mode vi sai ñeå ngoõ ra mode vi sai toái thieåu lôùn hôn 100 laàn ngoõ ra mode chung.
Ac | - 0.1
Ad | - 14
Ÿ iL = -0.1i0 – 14'i
CMRR = Ad / Ac = 140 (43dB)
Ñeå ngoõ ra mode vi sai t 100ungoõ ra mode chung: 14'i t 100u(0.1i0)
Ÿ 'i t 100u(i0 / CMRR) = 0.7 PA
5.3.2 Nguoàn doøng cöïc phaùt (Emitter)
Ñeå taêng CMRR: Taêng Re : Söû duïng nguoàn doøng taïi cöïc E.

Duøng TST T3 taïi cöïc E:


V EE  V BB  0.7
iC3 = = const.
Re
Ÿ Xem T3 laø nguoàn doøng

x Phaân tích tónh ñieåm:


V EE  V BB  0.7
ICQ3 =
Re
Chöông 5 12
http://www.khvt.com
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

V EE  V BB  0.7
I CQ 3
Do tính ñoái xöùng: ICQ1 = ICQ2 =
2 2 Re
Rb I CQ1
VC3 = VE1 = VE2 = - RbIb – VBE =  0.7 
h fe
Rb I CQ1
Ÿ VCEQ1 = VCEQ2 = VC1 – VE1 = (VCC – RcICQ1) – (  0.7  )
h fe
Rb I CQ1
VCEQ3 = VC3 – VE3 = (  0.7  ) - (-VEE + ReICQ3)
h fe
x Phaân tích tín hieäu nhoû:
Töông töï phaàn treân, thay Re baèng 1/hoe.
Nhaän xeùt: 1/hoe raát lôùn: CMRR ñöôïc taêng ñaùng keå.

Chænh caân baèng: (Balance control)

Thöïc teá: T1 vaø T2 khaùc nhau Ÿ


Duøng bieán trôû Rv giöõa E1 vaø E2 ñeå
chænh caân baèng.

Chöông 5 13
http://www.khvt.com
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

Ñieàu kieän caân baèng: ICQ1 = ICQ2


KVL: RbIB1 + VBE1 + R1IEQ1 = RbIB2 + VBE2 + R2IEQ2
Ÿ (Rb / hfe1 + R1)IEQ1 + VBE1 = (Rb / hfe2 + R2)IEQ2 + VBE2
Giaû söû VBE1 = VBE2, caân baèng Ÿ Rb / hfe1 + R1 = Rb / hfe2 + R2
Maët khaùc: R1 + R2 = Rv
R v Rb § 1 1 ·¸ R v Rb § 1 1 ·¸
Ÿ R1 =  ¨  vaø R2 =  ¨ 
2 2 ¨© h fe1 h fe 2 ¸¹ 2 2 ¨© h fe1 h fe 2 ¸¹
Phaân tích tín hieäu nhoû:
Khi caân baèng: ICQ1 = ICQ2 Ÿ hib1 = hib2 = hib
Maïch töông ñöông tín hieäu nhoû: Gioáng tröôøng hôïp ñoái xöùng, trong ñoù
R v Rb § 1 1 ·¸
hib1 + Rb1 / hfe1 m hib1 + Rb1 / hfe1 + R1 = hib   ¨ 
2 2 ¨© h fe1 h fe 2 ¸¹
R R § 1 1 ·¸
hib2 + Rb2 / hfe2 m hib2 + Rb2 / hfe2 + R2 = hib  v  b ¨ 
2 2 ¨© h fe1 h fe 2 ¸¹
 Rc Rb
Ÿ Ad = : Giaûm so vôùi tröôøng hôïp khoâng duøng Rv
Rc  R L 2[hib  Rv / 2  ( Rb / 2)(1 / h fe1  1 / h fe 2 )]

 Rc Rb
Ac =
Rc  R L 2(1 / hoe3 )  [hib  Rv / 2  ( Rb / 2)(1 / h fe1  1 / h fe 2 )]

Chöông 5 14
http://www.khvt.com
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

Ví duï 6: Thieát keá maïch sau ñeå coù CMRR = 100 (40dB). Taûi 1K gheùp AC. TST coù hfe = 100.

Theo hình veõ: R1 = R2 = 50 :; hfe1 = hfe2 =


100.

Söû duïng coâng thöùc tính Ad vaø Ac ôû phaàn chænh caân baèng, thay 1/hoe baèng Re, suy ra:
Ad 2 Re  hib  50  1000 / 100 Re
CMRR = |
Ac 2hib  100  2000 / 100 60  hib
Yeâu caàu: CMRR t 100 Ÿ Re t 100(60 + hib)
Giaû söû ICQ1 = ICQ2 = 1mA Ÿ hib = 25 : Ÿ Re t 8.5K. Choïn Re = 10K.
Tính VEE: VEE = Rb1IB1 + VBE1 + R1IE1 + Re(2I1) = 20.8V

DCLL: RDC = Rc + R2 + 2Re


ACLL: Rac = Rc // RL

Chöông 5 15
http://www.khvt.com
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

5.4 Caáu hình Darlington

Phaân tích tónh ñieåm:


9 DCLL cho T2: VCC = VCE2 + Rc(IC1 + IC2) + ReIE2
Do IC1 | IE1 = IB2 = IC2 / hfe2 << IC2 Ÿ IC1 + IC2 | IC2 | IE2
Ÿ VCC = VCE2 + (Rc + Re)IC2
1 VCC
Ÿ DCLL: IC2 =  VCE 2 
Re  Rc Re  Rc
9 ACLL cho T2: Rac = (RL // Rc)
9 Tính tónh ñieåm Q:
TST T2: VBB = VCCR1 / (R1 + R2); Rb = R1 // R2
V BB  1.4
Ÿ I CQ 2 Ÿ VCEQ2 tính töø DCLL
Re  Rb /( h fe1h fe 2 )
TST T1: VCEQ1 = VCEQ2 – 0.7; ICQ1 = ICQ2 / hfe2
Chöông 5 16
http://www.khvt.com
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

Phaân tích tín hieäu nhoû:


Phaûn aùnh maïch cöïc B1 cuûa T1 o Cöïc E1 vaø maïch cöïc E2 cuûa T2 o Cöïc B2

VT VT VT
Tónh ñieåm: ICQ2 = hfe2ICQ1 Ÿ hie2 = h fe 2 h fe 2 = hib1
I CQ 2 h fe 2 I CQ1 I CQ1
i L  h fe 2 Rc h fe1 ( Rb / h fe1 )  h fe 2 RC h fe1 Rb
Suy ra: Ai = | =
ii Rc  R L ( Rb / h fe1 )  hib1  hie 2 Rc  R L Rb  2h fe1hib1
Rc Rb
Ai =  ( h fe1 h fe 2 )
Rc  R L Rb  2hie1
Ÿ Xem 2TST gheùp Darlington œ 1 TST coù: hìe = 2hie1 vaø hfe = hfe1hfe2

Chöông 5 17
http://www.khvt.com
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

Ví duï 7: Xaùc ñònh tónh ñieåm cuûa maïch sau. Giaû söû hfe = 100.
2.9
Nguoàn doøng T5: VB5 =  6 = -4.14V
2.9  1.3
Giaû söû IB5 << IC5
( 4.14  0.7)  ( 6)
Ÿ IC5 = = 0.9 mA
1.3K
Maïch ñoái xöùng: IC3 = IC4 = IC5 / 2 = 0.45 mA
Ÿ IC1 = IC2 = IC3 / hfe = 4.5 PA
Ÿ IB1 = IB2 = IC1 / hfe = 45 nA

KVL: VC1 = VC2 = VC3 = VC4 = VCC – 10K(IC3 +


IC1) | 7.5V
VE1 = VE2 = 0 – (105)(45u10-9) – 0.7 | -0.7V
Ÿ VE3 = VE4 = VE1 – 0.7 = -1.4V
VC5 = VE3 – 50IC3 = -1.4 – 50(0.45u10-3) | -
1.4V

Chöông 5 18
http://www.khvt.com
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

5.5 Maïch khueách ñaïi gheùp Cascode


MAÏCH 1:

Caáu hình: CE – CB: Thöôøng duøng trong caùc maïch taàn soá cao.
Phaân tích tín hieäu nhoû:

vL v L i e 2 i b1 R1 // R2
Ñoä lôïi truyeàn ñaït (Transfer gain): AT h fb2 R L ( h fe1 )
ii i e 2 ib1 ii R1 // R2  hie1
Chöông 5 19
http://www.khvt.com
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

Phaân tích DC:


Giaû söû boû qua IB1 vaø IB2:
VB1 = VCCR1 / (R1 + R2 + R3)
Ÿ VE1 = VB1 - VBE1 = VB1 – 0.7
V B1  0.7
Ÿ IC1 = = IC2
Re
VB2 = VCC(R1 + R2) / (R1 + R2 + R3)
Ÿ VE2 = VB2 - VBE2 = VB2 – 0.7
Ÿ VCE1 = VC1 - VE1 = (VE2 – RcIC1) – VE1
VCE2 = VC2 – VE2 = (VCC – RLIC2) – VE2
MAÏCH 2:

T1: CE
T2 vaø T3: Maïch Cascode, duøng ñeå chuyeån möùc
DC cuûa (vL) ñeán 0 (level shifting) duøng trong caùc
maïch KÑ gheùp tröïc tieáp (direct – coupled
amplifiers).

Chöông 5 20
http://www.khvt.com
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

Phaân tích tónh ñieåm:


Giaû söû boû qua IB2, IB3.
VB3 = (-6)(2.3K) / (2.3K + 3.7K) = -2.3V
VE3 = VB3 - VBE3 = -2.3 – 0.7 = -3V
Ÿ IC3 = 3V / 3K = 1 mA
Caàn phaûi xaùc ñònh Rb sao cho VLDC = 0.
IB1 = (12 – 0.7) / Rb
Ÿ VC1 = 12 – 8KuIC1 = 12 – 8Ku[hfe1(12 – 0.7) / Rb] = VB2
VLDC = VE2 – 3.3KuIC2 = (VB2 – 0.7) – 3.3 = VB2 – 4
Ñeå VLDC = 0 Ÿ VB2 = 12 – 8Ku[hfe1(12 – 0.7) / Rb] = 4
Ÿ Rb = hfe1(12 – 0.7) / 1mA
Phaân tích tín hieäu nhoû:
T1: Maéc CE.
T2: Maéc CC.
T3: Maéc CB.

Xaùc ñònh vL / vc1 : Maïch töông ñöông tín hieäu nhoû cuûa T2: Phaûn aùnh trôû khaùng E2 o B2 , trong ñoù
R03 = 1/hob3 laø toång trôû nhìn vaøo cöïc C cuûa T3 (CB).
vL h fe 2 (1 / hob3 )
|1
v C1 hie 2  h fe 2 u 3.3K  h fe 2 (1 / hob3 )
Ÿ Maïch Cascode (T2, T3) chæ laøm thay ñoåi möùc DC ngoõ ra maø khoâng thay ñoåi ñoä lôïi aùp cuûa maïch
KÑ T1 (CE).
Chöông 5 21
http://www.khvt.com
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net

CHÖÔNG 6: TRANSISTOR HIEÄU ÖÙNG TRÖÔØNG FET

6.1 Giôùi thieäu


6.2 Lyù thuyeát hoaït ñoäng cuûa JFET
6.3 Lyù thuyeát hoaït ñoäng cuûa MOSFET
6.4 Giaûi tích ñoà thò vaø phaân cöïc
6.5 Giaûi tích tín hieäu lôùn – Söï saùi daïng
6.6 Giaûi tích tín hieäu nhoû
6.7 Môû roäng

Chöông 6 1
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net

6.1 Giôùi thieäu


Transistor hieäu öùng tröôøng (Field Effect Transistor – FET):
9 JFET: Junction FET
9 MOSFET: Metal-Oxid Semiconductor FET (Insulated-Gate – IGFET)
Tính chaát (Phaân bieät vôùi BJT)
9 Nhaïy vôùi ñieän aùp (voltage-sensitive)
9 Trôû khaùng vaøo raát cao

6.2 Lyù thuyeát hoaït ñoäng cuûa JFET


6.2.1 Caáu taïo (n-channel JFET):

Chöông 6 2
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net

6.2.2 Hoaït ñoäng:


ƒ Giaû söû S vaø G noái ñaát; vDS > 0:
⇒ Doøng iD : D → S: Phuï thuoäc vaøo vDS vaø Ñieän trôû keânh n (Rn-Channel)
Doøng iChannel – Gate ≈ 0: Do Diode taïo bôûi tieáp xuùc pn Channel-Gate phaân cöïc nghòch
(a) Khi vDS taêng: Vuøng khuyeát (depletion region – vuøng gaïch cheùo) taêng → Rn-Channel taêng

(b) vDS = Vpo (Ñieän aùp ngheõn: pinch-off voltage): Hai vuøng khuyeát chaïm nhau: iD = Ipo

Chöông 6 3
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net

(c) vDS > Vpo: Va = Vpo = const → iD = Ipo = const

(d) vDS = BVDSS: Ñieän aùp ñaùnh thuûng.


Ñoà thò:

ƒ Giaû söû vDS = const; vGS thay ñoåi:


vGS < 0: Taêng vuøng khuyeát → i) RChannel taêng → iD giaûm
ii) Vpo giaûm
vGS > 0: Giaûm vuøng khuyeát → i) RChannel giaûm → iD taêng
ii) Vpo taêng
Chöông 6 4
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net

⇒ “Voltage-Sensitive Device”
Ñoà thò:

Löu yù: n-JFET: Phaân cöïc sao cho khoâng coù doøng IChannel-Gate (vGS ≤ 0 hoaëc vGS nhoû > 0)

6.2.3 Ñaëc tuyeán:


Ñieän aùp vDS taïi ñieåm ngheõn: vDS-Pinch Off = Vp = Vpo + vGS
Ñieän aùp ñaùnh thuûng: BVDSX ≈ BVDSS + vGS
Ñaëc tuyeán VA trong vuøng baõo hoøa (Giöõa ñieän aùp ngheõn vaø ñaùnh thuûng: Vp < vDS < BVDSX)
⎡ 3v ⎛ v ⎞
3/ 2 ⎤

iD = I po ⎢1 + GS + 2⎜ − GS ⎟ ⎥ vôùi vGS < 0


⎢ V po ⎜ V ⎟ ⎥
⎣ ⎝ po ⎠

Nhaän xeùt: vGS = 0: iD = Ipo

Chöông 6 5
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net

VGS = - Vpo: iD = 0
Trong vuøng baõo hoøa: iD khoâng phuï thuoäc vDS
Aûnh höôûng nhieät ñoä:
3/ 2 ⎡ 3/ 2 ⎤
⎛T ⎞ 3v ⎛ v ⎞
iD = I ' po ⎜ 0 ⎟ ⎢1 + GS + 2⎜ − GS ⎟ ⎥
⎝T ⎠ ⎢ V po ⎜ V ⎟ ⎥
⎝ po ⎠
⎣ ⎦
trong ñoù: I’po = iD khi vGS = 0 taïi nhieät ñoä T0.

6.3 Lyù thuyeát hoaït ñoäng cuûa MOSFET


6.3.1 Caáu taïo (n-channel MOSFET):

Nhaän xeùt: Ban ñaàu chöa coù keânh daãn giöõa D vaø S (enhancement mode)
Cöïc coång Gate: Metal – Oxide – Semiconductor (MOS)

Chöông 6 6
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net

6.3.2 Hoaït ñoäng:


Hoaït ñoäng loaïi taêng (enhancement mode): vGS > 0:
ƒ Hình thaønh keânh daãn caûm öùng: vGS > VTN : Ñieän aùp ngöôõng
⇒ Taïo keânh daãn n caûm öùng giöõa S vaø D

vGS taêng → Beà roäng vaø ñieän daãn (conductivity) keânh daãn taêng
ƒ Thay ñoåi vDS: Töông töï JFET:
(a) Khi vDS taêng → Taêng vuøng khuyeát → Rn-Channel taêng: Vuøng tuyeán tính

Chöông 6 7
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net

(b) vDS = Vp = vGS - VTN: Ñieän aùp ngheõn: Rn-Channel → ∞ (100 KΩ)

Chöông 6 8
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net

(c) vDS > Vp: iD ≈ const: Vuøng baõo hoøa

Ñoà thò:

Löu yù: enhancement mode n-MOSFET: Phaân cöïc vGS ≥ VTN


Chöông 6 9
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net

6.3.3 Ñaëc tuyeán:


Ñieän aùp vDS taïi ñieåm ngheõn: vDS – Pinch Off = Vp = vGS – VTN = vGS + Vpo (Vôùi Vpo = - VTN < 0)
Ñaëc tuyeán VA trong vuøng tuyeán tính (vDS < vGS - VTN = Vp):
i DS = k n [2(vGS − VTN ) − v DS
2
]
Ñaëc tuyeán VA trong vuøng baõo hoøa (vDS ≥ vGS - VTN = Vp):
2
⎛ v ⎞
i DS = k n [vGS − VTN ] 2 = I po ⎜1 + GS ⎟ vôùi Ipo = knVTN2 vaø Vpo = - VTN
⎜ ⎟
⎝ V po ⎠
Nhaän xeùt: n-JFET: vGS ≤ 0, Vpo > 0; Enhancement mode n-MOSFET: vGS > 0, Vpo < 0
Ñaëc tuyeán VA: JFET: Baäc 3/2 ≈ MOSFET: Baäc 2
2
⎛ v ⎞
⇒ Xem gaàn ñuùng cho caû hai loaïi FET: i DS = k n [vGS − VTN ] 2 = I po ⎜1 + GS ⎟
⎜ ⎟
⎝ V po ⎠
Aûnh höôûng nhieät ñoä:
3/ 2
' ⎛ To ⎞
I po = I po ⎜ ⎟
⎝T ⎠

Chöông 6 10
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net

6.4 Giaûi tích ñoà thò vaø phaân cöïc


6.4.1 Phaân cöïc JFET:

9 DCLL: VDD = vDS + iD (Rd + Rs)


9 Phöông trình phaân cöïc: vGS = - iD Rs (Xem iG ≈ 0)
Nhaän xeùt: Maïch töï phaân cöïc (self-bias): Do vGS < 0 taïo ra bôøi Rs
Ví duï: Thieát keá maïch vôùi tónh ñieåm Q: VDSQ = 15V; IDQ = 3,5 mA
Thay vaøo DCLL: Rd +Rs = (VDD – VDSQ) / IDQ = (30 – 15) / 3,5 = 4,3 KΩ
Töø ñaëc tuyeán VA: VGSQ = -1 V ⇒ Rs = - VDSQ / IDQ = 1V / 3,5 mA = 286 Ω
⇒ Rd ≈ 4 KΩ
Choïn Rs = 270 Ω vaø Rd = 3,9 KΩ

Chöông 6 11
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net

6.4.2 Phaân cöïc MOSFET:


Coång phaân cöïc thuaän (forward-biased gate) söû duïng maïch phaân cöïc ngoaøi (töông töï BJT):

9 DCLL: VDD = vDS + iD (Rd + Rs)


⎛ R1 ⎞
9 Phöông trình phaân cöïc: vGS = ⎜⎜ ⎟⎟V DD − i D RS = VGG – iD Rs
⎝ 1
R + R 2⎠
⎛ R1 ⎞
trong ñoù: VGG = ⎜⎜ ⎟⎟V DD : Ñieän aùp cung caáp cho cöïc coång
⎝ 1
R + R 2⎠
Nhaän xeùt: Rs: Caûi thieän söï oån ñònh tónh ñieåm Q baèng doøng DC hoài tieáp.
R3: Khoâng coù taùc duïng DC, duøng ñeå taêng trôû khaùng ngoõ vaøo AC.
Baøi toaùn: Xaøc ñònh maïch phaân cöïc (VGG, Rs, Rd) ñeå cöïc tieåu hoùa söï thay ñoåi Q theo t0

Chöông 6 12
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net

2
' ⎛ T0 ⎞
3/ 2
⎛ vGS ⎞
Töø phöông trình: i D = I po ⎜ ⎟ ⎜1 + ⎟
⎝ ⎠ ⎝
T ⎜ V ⎟
po ⎠
di / i − 3/ 2
⇒ Ñoä nhaïy: S TiD = D D =
dT / T ⎛ V − RS i D ⎞ RS
1 + 2 I 'po (To / T ) 3 / 2 ⎜1 + GG ⎟
⎜ V po ⎟V
⎝ ⎠ po
Nhaän xeùt: Rs ≠ 0 laøm giaûm ñoä nhaïy iD theo t0 → Caûi thieän ñoä oån ñònh
Ñeå cöïc tieåu S TiD :
⇒ VGG = 2VGSQ + Vpo
VGSQ + V po
Rs =
I DQ

6.5 Giaûi tích tín hieäu lôùn – Söï saùi daïng


<Xem TLTK>

Chöông 6 13
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net

6.6 Giaûi tích tín hieäu nhoû


6.6.1 Maïch töông ñöông tín hieäu nhoû:
Maïch töông ñöông tìn hieäu nhoû (taàn soá daûi giöõa):

ƒ Ñieän trôû gate-source:


∂v
hi = rgs = GS → ∞ : Hôû maïch
∂iG Q
ƒ Heä soá khueách ñaïi aùp ngöôïc: hr ≈ 0
Chöông 6 14
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net

ƒ Ñoä xuyeân daãn (transconductance):


∂i
gm = DS (S)
∂vGS Q
2
⎛ v ⎞
Töø coâng thöùc: i DS = k n [vGS − VTN ]2 = I po ⎜1 + GS ⎟
⎜ ⎟
⎝ V po ⎠
⇒ gm = 2 k n I DSQ
ƒ Ñieän trôû drain-source:
⎛ ∂v ⎞
rds = ⎜⎜ DS ⎟⎟
⎝ ∂i DS ⎠ Q
Lyù thuyeát: rds → ∞
Thöïc teá: rds ≈ 20 – 500 KΩ; rds ∼ 1/IDQ
ƒ Heä soá khueách ñaïi:
∂v
µ = − DS = gmrds
∂vGS Q

6.6.2 Maïch khueách ñaïi aùp cöïc nguoàn chung (CS):


Maïch CS:

Chöông 6 15
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net

Maïch töông ñöông tín hieäu nhoû:

Trôû khaùng vaøo nhìn töø nguoàn: Zi = R3 + (R1 // R2)


Trôû khaùng ra nhìn töø taûi: Zo = Rd // rds
v Zi
Heä soá khueách ñaïi aùp: Av = L = − g m ( R L // Z o )
vi Z i + ri

Chöông 6 16
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net

Ví duï: Xaùc ñònh Av, Zi, Zo cuûa maïch KÑ duøng MOSFET sau:

Maïch töông ñöông tín hieäu nhoû:

v gs − v ds v ds
Taïi D: i = = g m v gs +
Rf rds // R L
Chöông 6 17
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net

−1
v ⎛ 1 1 ⎞⎟
Vôùi vgs = vi ⇒ Av = ds = −( g m − 1 / R f )⎜ + ≈ − g m (rds // R L ) = - 12
vi ⎜ r // R R f ⎠⎟
⎝ ds L

vi vi Rf
Zi = = = = 7,7 KΩ
i (vi − v ds ) / R f 1 − Av
v ds
Zo = = R f // rds = 13 KΩ
io vi =0

6.6.3 Maïch theo nguoàn (Source follower – CD):


Maïch CD:

DCLL: VDD = vDS + iDS (Rs1 + Rs2)


Ñieän aùp phaân cöïc: VGSQ = - IDSQ Rs1
Thoâng thöôøng, ñeå Q naèm giöõa DCLL: vDS ≈ (VDD / 2) >> VGSQ ⇒ Rs1 << Rs2
Chöông 6 18
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net

Maïch töông ñöông tín hieäu nhoû: (Giaû söû boû qua R1 raát lôùn)

vs
ƒ Trôû khaùng ngoõ ra (nhìn töø Rs): Z o =
io vi =0

Ngoõ ra: vs = µvgs + iords


Do vi = 0 → vgs = - vs
⇒ vs = - µvs + iords
r 1
⇒ Zo = ds ≈ (Giaû söû µ >> 1)
µ +1 gm
vs
ƒ Ñoä lôïi aùp hôû maïch (khoâng coù Rs): Av' =
Rs →∞ vg
Ngoõ ra: vs = µvgs = µ (vg – vs)
µ
⇒ Av' = ≈ 1 (Giaû söû µ >> 1)
µ +1

Chöông 6 19
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net

vg
ƒ Trôû khaùng ngoõ vaøo: Z i =
ii
Ñeå xaùc ñònh Zi, söû duïng nguoàn töông ñöông Thevenin ngoõ ra:

vs vs Av' Rs µ g R
⇒ Av = = = = × m s
vi v g 1 / g m + Rs µ + 1 1 + g m Rs
Rs 2 Rs 2
Vôùi giaû söû R1 >> Rs2: iiR1 = vg – va ≈ vg - v s = vg - Av v g
Rs 2 + Rs1 Rs 2 + Rs1
vg R1
⇒ Zi = ≈ ≈ (µ + 1)R1 (Giaû söû Rs2 >> Rs1)
ii µ Rs 2
1− ×
µ + 1 Rs1 + Rs 2
ƒ Nhaän xeùt: Gioáng nhö maïch Emitter Follower (BJT): Zi lôùn; Zo nhoû; Av ≈ 1

Chöông 6 20
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net

6.6.4 Phaûn aùnh trôû khaùng:


ƒ Xeùt maïch sau:

Maïch töông ñöông tin hieäu nhoû:

Chöông 6 21
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net

µv gs + v3 − v 2
⇒ ids =
Rs + rds + Rd
trong ñoù: vgs = v1 – v2 – ids Rs
µv + v − ( µ + 1)v 2
⇒ ids = 1 3 ⇒ Maïch töông ñöông khi phaûn aùnh vaøo cöïc D:
( µ + 1) Rs + rds + Rd

Chöông 6 22
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net

µv1 /( µ + 1) + v3 /( µ + 1) − v 2
Vieát laïi: ids = ⇒ Maïch töông ñöông khi phaûn aùnh vaøo cöïc S:
Rs + rds /( µ + 1) + Rd /( µ + 1)

Chöông 6 23
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net

ƒ Caùc böôùc thöïc hieän phaûn aùnh trôû khaùng:


1) Töông ñöông ñoaïn DS cuûa FET baèng ñieän trôû rds noái tieáp nguoàn aùp (µv1) [cöïc
döông ôû S]. Xem ñoaïn maïch naøy gaén lieàn vôùi phaàn maïch cöïc D
2) Phaûn aùnh vaøo D:
Giöõ nguyeân phaàn maïch cöïc D vaø ñoaïn töông ñöông DS
Phaàn maïch cöïc S × (µ + 1)
3) Phaûn aùnh vaøo S:
Giöõ nguyeân phaàn maïch cöïc S
Phaàn maïch cöïc D vaø ñoaïn töông ñöông DS : (µ + 1)
ƒ Ví duï: Phaân tích laïi maïch CD baèng caùch phaûn aùnh trôû khaùng vaøo phaàn maïch cöïc S
Maïch töông ñöông:

Chöông 6 24
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net

Phaân tích maïch: KVL, KCL


Chöông 6 25
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net

6.6.5 Maïch taùch pha (phase-splitting circuit):

vo1 vo 2 R
Tín hieäu nhoû: ids = − = ⇒ vo 2 = − s vo1
Rd Rs Rd
Neáu Rs = Rd ⇒ vo2 = - vo1 : Maïch taùch pha
Ñeå xaùc ñònh Av1, Av2, Zo1, Zo2: Söû duïng pp phaûn aùnh trôû khaùng vôùi v2 = v3 = 0
v µR d
⇒ Av1 = o1 = −
vi ( µ + 1) Rs + rds + Rd
v µR s
Av 2 = o 2 = −
vi ( µ + 1) Rs + rds + Rd
Z o1 = Rd //[rds + ( µ + 1) Rs ]
r R
Z o 2 = Rs //[ ds + d ]
µ +1 µ +1

Chöông 6 26
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net

6.6.6 Maïch khueách ñaïi cöïc coång chung (CG):


Maïch CG:

ƒ Trôû khaùng ngoõ vaøo:


Phaûn aùnh vaøo maïch cöïc S:

rds + Rd
⇒ Zi = Rsg =
µ +1
ƒ Trôû khaùng ngoõ ra:
Phaûn aùnh vaøo maïch cöïc D:

Chöông 6 27
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net

⇒ Zo = rds + (µ + 1)ri
Heä soá khueách ñaïi:
vd ( µ + 1) R d
Av = =
vi R d + rds + ( µ + 1)ri

Chöông 6 28
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net

6.7 Môû roäng


6.7.1 FET keânh p:
ƒ p-channel JFET
Caáu taïo:

Ñaëc tuyeán VA:

Chöông 6 29
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net

ƒ p-channel MOSFET
Caáu taïo:

Ñaëc tuyeán VA:

Chöông 6 30
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net

Nhaän xeùt: p-channel FET (iSD, vSD, vSG) töông töï n-channel FET (iDS, vDS, vGS)

6.7.2 Depletion-mode MOSFET:


ƒ So saùnh:
Khi vGS = 0: Enhancement-mode: Khoâng coù keânh daãn giöõa D vaø S
Depletion-mode: Coù keânh daãn giöõa D vaø S
⇒ Enhancement-mode: VTN > 0: Ñieän aùp ngöôõng hình thaønh keânh daãn.
Depletion-mode: VTN < 0: Ñieän aùp ngöôõng taét keânh daãn.

ƒ Ñaëc tuyeán:

Chöông 6 31
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

Chöông 7: MAÏCH KHUEÁCH ÑAÏI HOÀI TIEÁP

7.1 Giôùi thieäu


7.2 Khaùi nieäm cô baûn veà maïch hoài tieáp
7.3 Ñoä lôïi cuûa maïch khueách ñaïi hoài tieáp ñieän aùp
7.4 Trôû khaùng ngoõ vaøo vaø ngoõ ra
7.5 Ví duï veà phaân tích maïch khueách ñaïi hoài tieáp
7.6 Maïch khueách ñaïi hoài tieáp vaø caùc haøm ñoä nhaïy
7.7 Kyõ thuaät thieát keá maïch khueách ñaïi hoài tieáp
7.8 Caùc öùng duïng khaùc cuûa kyõ thuaät hoài tieáp

Chöông 7 1
http://www.khvt.com
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

7.1 Giôùi thieäu


Maïch khueách ñaïi lyù thuyeát
Maïch khueách ñaïi thöïc teá
Ÿ Kyõ thuaät hoài tieáp

7.2 Khaùi nieäm cô baûn veà maïch hoài tieáp


4 caáu hình maïch hoài tieáp cô baûn:
Hoài tíeâp ñieän aùp, sai leäch doøng ñieän (voltage feedback and current error)

Chöông 7 2
http://www.khvt.com
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

Hoài tieáp ñieän aùp, sai leäch ñieän aùp (voltage feedback and voltage error)

Hoài tieáp doøng ñieän, sai leäch doøng ñieän (current feedback and current error)

Chöông 7 3
http://www.khvt.com
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

Hoài tieáp doøng ñieän, sai leäch ñieän aùp (current feedback and voltage error)

Thaønh phaàn chung:


1. Boä khueách ñaïi: Ri, ro, Ai’ (hoaëc Av’)
2. Maïch hoài tieáp E: RE, Rf, nguoàn doøng (aùp) phuï thuoäc
3. Maïch coäng hay tröø ñieän aùp (hoaëc doøng ñieän)
Ñònh nghóa:
1. Ñoä lôïi toaøn boä (overall) hay ngoaøi (external) cuûa maïch khueách ñaïi coù hoài tieáp:
Ñoä lôïi doøng: Aif = iL / ii (hình a vaø c)
Ñoä lôïi aùp: Avf = vL / vi (hình b vaø d)
2. Ñoä lôïi thuaän (forward) hay trong (internal) cuûa maïch khueách ñaïi khoâng hoài tieáp:

Ñoä lôïi doøng: Ai Aif (hình a vaø c)


Gi 0 or Ki 0

Chöông 7 4
http://www.khvt.com
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

Ñoä lôïi aùp: Av Avf (hình b vaø d)


Kv 0 or KE 0

7.3 Ñoä lôïi cuûa maïch khueách ñaïi hoài tieáp ñieän aùp
7.3.1 Hoài tíeâp ñieän aùp, sai leäch doøng ñieän
Maïch hoài tieáp: RE >> RL

Maïch töông ñöông: (Vôùi maïch hoài tieáp, thay vL baèng vL’ )

Chöông 7 5
http://www.khvt.com
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

Giaû söû trôû khaùng nhìn töø maïch hoài tieáp vaøo maïch tröø raát nhoû so vôùi Rf, suy ra: if = GivL’
Doøng sai leäch (Giaû söû Rf >> Ri): ie = ii – if = ii – GivL’
Doøng taûi (Giaû söû RL << ro): iL = Ai’ie = Ai’(ii – GivL’)
Ñeå tính ñoä lôïi toaøn boä, thay vL baèng vL’, suy ra: vL = iLRL = RLAi’(ii – GivL)
Ai '
Ñoä lôïi doøng toaøn boä: Aif = iL / ii =
1  Ai ' Gi R L
Nhaän xeùt: Ai’ ñuû lôùn: Aif | 1 / (GiRL) khoâng phuï thuoäc vaøo maïch khueách ñaïi (Ai’).
x Theo ñònh nghóa, ñoä lôïi doøng thuaän cuûa maïch khueách ñaïi khoâng coù hoài tieáp:

Ai Aif Ai '
Gi 0
vL
x Ñoä lôïi voøng T (loop gain): T
v L' ii 0
Theo ñònh nghóa treân, khi ii = 0 vaø giaû söû Rf raát lôùn: ie = -if = -GivL’
ÔÛ ngoõ ra: vL = iLRL = Ai’ieRL = -Ai’GiRLvL’
Ÿ T = -Ai’GiRL
9 T<0: Hoái tieáp aâm (negative feedback)
9 T>0: Hoái tieáp döông (positive feedback)

Ai
Ÿ Overall gain: Aif
1T

Chöông 7 6
http://www.khvt.com
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

Ví duï 1: Xaùc ñònh Aif cuûa maïch khueách ñaïi hoài tieáp aùp – sai leäch doøng sau:

Ñöa ñieän trôû Rf veà ngoõ vaøo vaø ra, maïch töông ñöông (Chuù yù: Thay vL baèng vL’ ôû ngoõ vaøo)

Chöông 7 7
http://www.khvt.com
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

Bieàn ñoåi töông ñöông Norton – Thevenin:

Thoâng thöôøng: Ai >> Ri / Rf vaø Rf >> RL Ÿ Ngoõ ra: Rf xem nhö khoâng aûnh höôûng
x Ñoä lôïi doøng thuaän khi khoâng coù hoài tieáp (vL’ = 0):
iL ª ( ri // R f ) º
Ai  Ai' « »
ii v L' 0 «¬ ( ri // R f )  Ri »¼
x Ñoä lôïi voøng T:
vL ( ri // R f ) RL
T  Ai'
v L' ii 0 ( ri // R f )  Ri R f
x Ñoä lôïi toaøn maïch:
Ai
Aif (Kieåm chöùng: Xem TLTK [2])
1T
x Nhaän xeùt: Neáu –T >> 1 Ÿ Aif | Ai / (-T) = - Rf / RL Ÿ Neáu T ñuû lôùn:
9 Aif chæ phuï thuoäc vaøo tyû soá cuûa ñieän trôû maïch hoài tieáp (Rf) vaø ñieän trôû taûi (RL)
9 Avr chæ phuï thuoäc vaøo tyû soá cuûa ñieän trôû maïch hoài tieáp (Rf) vaø ñieän trôû nguoàn (RL) [2]

Chöông 7 8
http://www.khvt.com
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

Ví duï 2: Tính ñoä lôïi doøng thuaän khoâng coù hoài tieáp vaø ñoä lôïi voøng cuûa maïch khueách ñaïi sau.

x Tính ñoä lôïi doøng thuaän khoâng coù hoài tieáp Ai:
Maïch töông ñöông (vL’ = 0):

iL ª Rc º ª ( ri // R f ) º
Ÿ Ai (  Ai' ) «  h fe « »
ii v L' 0 ¬ Rc  R L »¼ ¬« ( ri // R f )  2hie  RT ¼»

x Tính ñoä lôïi voøng T: Maïch töông ñöông (ii = 0):

Chöông 7 9
http://www.khvt.com
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

vL § RL · ' ª Rc º ª ( ri // R f ) º
T ¨ ¸ (  Ai ) «  h fe » «  ( r // R )  2h  R »
v L' ii 0 ¨© R f ¸
¹ ¬ R c  R i ¼¬« i f ie »
T ¼
Ai
x Ñoä lôïi toaøn maïch: Aif
1T
Nhaän xeùt: -T >> 1, Aif | Ai / (-T) = - Rf / RL :khoâng phuï thuoäc hfe vaø Ai’

7.3.2 Hoài tieáp ñieän aùp, sai leäch ñieän aùp


Maïch hoài tieáp:

Chöông 7 10
http://www.khvt.com
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

Maïch töông ñöông: (Giaû söû maïch hoài tieáp khoâng aûnh höôûng ñeán ngoõ ra)
Chuù yù: Thay vL baèng vL’

Giaû söû Rf khoâng aûnh höôûng maïch tröø Ÿ vf = KvvL’


Aùp sai leäch: ve = vi – vf = vi - KvvL’
Ñieän aùp ngoõ ra: (giaû söû ro << RL): vL = Av’ve = Av’(vi - KvvL’)
vL Av'
Ñeå tính ñoä lôïi aùp toaøn boä, thay vL’ baèng vL Ÿ Avf
vi 1  K v Av'
Neáu tính theo ñoä lôïi aùp thuaän khi khoâng coù hoài tieáp (Av) vaø ñoä lôïi voøng T:

x Ñoä lôïi aùp thuaän khi khoâng coù hoài tieáp Av Avf Av'
Kv 0
vL
x Ñoä lôïi voøng: T  K v Av'
v L' v i 0

Chöông 7 11
http://www.khvt.com
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

Av
Ÿ Overall gain: Avf
1T

Ví duï 3: Tính Avf cuûa maïch khueách ñaïi hoài tieáp sau. Giaû söû ro << R2.

Maïch töông ñöông:

Chöông 7 12
http://www.khvt.com
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

Maïch töông ñöông tín hieäu nhoû:

Ñoä lôïi aùp thuaän khi khoâng coù hoài tieáp:


vL ª ' RL º ª 1 º
Av
v i v L' 0
> @
« Av R  r »  h fe ( Rc // Ri ) « r  2h  R »
¬ L o¼ ¬« i ie f »
¼
Ñoä lôïi voøng T:
vL ª ' RL º ª R1 1 º
T A
« v R r » > h fe ( R c // R )
i «@ »
v L' v i 0 ¬ L o¼ R
¬« 1  R r
2 i  2 h ie  R f »
¼
Ñoä lôïi aùp toaøn boä:
Av
Avf
1T

Chöông 7 13
http://www.khvt.com
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

7.4 Trôû khaùng ngoõ vaøo vaø ngoõ ra


7.4.1 Trôû khaùng ngoõ vaøo (input impedance)
i) Sai leäch doøng
Xeùt maïch sau:

v1
Theo ñònh nghóa, trôû khaùng ngoõ vaøo nhìn töø nguoàn doøng: Z if
ii
Giaû söû Rf >> RL , töø maïch töông ñöông : v1 = ieRi
§ v · ª r // R f º
Vôùi i e ¨ ii  L ¸ « i »
¨
© R f ¸¹ «¬ Ri  ri // R f »¼
Maët khaùc: vL = -Ai’ieRL
Ri // ri // R f '§ RL · ª ri // R f º
Ÿ Z if vôùi ñoä lôïi voøng T  Ai ¨ ¸«
1T ¨ ¸ « R  r // R »»
©Rf ¹¬ i i f ¼
Trôû khaùng ngoõ vaøo khi khoâng coù hoài tieáp (vL’ = 0): Zi = Ri // ri // Rf

Chöông 7 14
http://www.khvt.com
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

Zi
Ÿ Toång quaùt: Trôû khaùng ngoõ vaøo nhìn töø nguoàn doøng: Z if
1T
Vôùi Zi: Trôû khaùng ngoõ vaøo khi khoâng coù hoài tieáp
T: Ñoä lôïi voøng
Chuù yù: Coâng thöùc treân chæ ñuùng trong tröôøng hôïp ri maéc song song. Trong tröôøng hôïp ri
maéc noái tieáp nhö hình veõ döôùi, trôû khaùng ngoõ vaøo ñöôïc tính theo caùc böôùc sau:

a) Bieán ñoài töông ñöông Thevenin o Norton, khi naøy ri seõ maéc song song
b) Tính Zif theo coâng thöùc hoài tieáp treân
1 1 1
c) Zif goàm ri maéc song song vôùi Zif’ Ÿ  ' Ÿ Tính Zif’
Z if ri Z if
d) Vôùi maïch ban ñaàu: Zifv = ri + Zif’

Chöông 7 15
http://www.khvt.com
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

ii) Sai leäch aùp


Xeùt maïch trong ví duï 3:

vi
Theo ñònh nghóa, trôû khaùng ngoõ vaøo: Z ifv , töø maïch töông ñöông tín hieäu nhoû:
i b1
v i  [ R1 /( R1  R2 )]v L ri  R f  2hie
Ÿ i b1 . Do Avf = vL/vi Ÿ Z ifv
ri  R f  2hie 1  [ R1 /( R1  R2 )] Avf
Av § R1 · [( R1  R2 ) / R1 ]T
Maët khaùc: Avf vôùi T ¨¨ ¸¸ Av Ÿ Avf 
1T R
© 1  R 2 ¹ 1T
ri  R f  2hie
Ÿ Z ifv (1  T )( ri  R f  2hie )
1  [T /(1  T )]
Khi khoâng coù hoài tieáp (vL’ = 0) : Zi = ri + Rf + 2hie
Ÿ Toång quaùt: Trôû khaùng ngoõ vaøo nhìn töø nguoàn aùp: Zifv = (1-T)Zi
Vôùi: Zi: Trôû khaùng ngoõ vaøo khi khoâng coù hoài tieáp
Chöông 7 16
http://www.khvt.com
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

T: Ñoä lôïi voøng


Chuù yù: Coâng thöùc treân chæ ñuùng trong tröôøng hôïp ri maéc noái tieáp.

7.4.2 Trôû khaùng ngoõ ra (output impedance)


i) Hoái tieáp aùp – Sai leäch doøng
Xeùt maïch hoài tieáp aùp – Sai leäch doøng sau:

vL
Theo ñònh nghóa, trôû khaùng ngoõ ra: Z of
io v i 0
Giaû söû Rf khoâng aûnh höôûng ñeán ngoõ ra Ÿ io = iL + Ai’ie
Treân taûi: iL = vL / RL
§ vL · ri // R f
ÔÛ ngoõ vaøo: i e ¨ ¸
¨R ¸ R  r // R
© f ¹ i i f

1 1 §¨ Ai' ·¸ ª ri // R f º 1T
Ÿ Daãn naïp ngoõ ra (output admittance): Yof  « »
Z of R L ¨© R f ¸¹ «¬ Ri  ri // R f »¼ R L

Chöông 7 17
http://www.khvt.com
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

RL
Ÿ Trôû khaùng ngoõ ra: Z of
1T
Khi khoâng coù hoài tieáp: Zo = RL
Zo
Ÿ Toång quaùt: Trôû khaùng ngoõ ra: Z of
1T
Vôùi: Zo: Trôû khaùng ngoõ ra khi khoâng coù hoài tieáp
T: Ñoä lôïi voøng

ii) Hoài tieáp aùp – Sai leäch aùp


Xeùt maïch hoài tieáp aùp – sai leäch aùp sau:

vL v L v L  Av' v e
Trôû khaùng ngoõ ra: Z of vôùi io 
io v i 0 RL ro

Chöông 7 18
http://www.khvt.com
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

ª§ h fe R1 · º§
¨ 1 ·
¸ Rc // Ri
ÔÛ ngoõ vaøo: v e  «¨ ¨ ¸
¸ vL »
¨ ¸
¬© R1  R2 ¹ ¼© R f  ri  2hie ¹
§ h fe R1 ·§ 1 · ª § R L ·º
¸ Rc // Ri « Av' ¨
Maët khaùc, ñoä lôïi voøng T: T ¨¨ ¸¸¨ ¨ ¸¸»
¨ ¸
© R1  R2 ¹© R f  ri  2hie ¹ ¬ © ro  R L ¹¼
­ T ½
Ÿ ve ® ¾v L
'
¯ Av [ R L /( ro  R L )] ¿
1 1 1 T § 1 1·
Ÿ Yof   ¨¨  ¸¸(1  T )
Z of R L ro ro R L /( ro  R L ) © R L ro ¹
Khi khoâng coù hoài tieáp: Zo = RL // ro
Zo
Ÿ Toång quaùt: Trôû khaùng ngoõ ra: Z of
1T
Vôùi: Zo: Trôû khaùng ngoõ ra khi khoâng coù hoài tieáp
T: Ñoä lôïi voøng

Chöông 7 19
http://www.khvt.com
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

7.5 Ví duï veà phaân tích maïch khueách ñaïi hoài tieáp
Ví duï 4: Xaùc ñònh Avf, Aif, T, Zif, Zof cuûa maïch KÑ hoài tieáp sau, giaû söû caùc TST gioáng nhau coù
hre = hoe = 0.

Vì Rf >> RL, chuyeàn Rf veà ngoõ vaøo, maïch töông ñöông: Maïch hoài tieáp aùp – sai leäch aùp

Chöông 7 20
http://www.khvt.com
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

x Maïch töông ñöông tín hieäu nhoû ñeå tính ñoä lôïi voøng T (vi = 0):

§  h fe Rc ·§ 1 ·
T
vL
v L' 0
> h fe @
 1 2 R L ¨¨ ¸¸¨
¨
¸ vôùi RA = (hfe +1)2RL + 2hie3
¸
vi © Rc  R A ¹© R f  ri  2hie1 ¹
x Maïch töông ñöông tín hieäu nhoû ñeå tính ñoä lôïi aùp thuaän Av (vL’ = 0):

vL
Av T
v i v L' 0
Av
x Ñoä lôïi aùp: Ÿ Avf
1T
§ r ·
x Ñoä lôïi doøng: Ÿ Aif ¨¨ i ¸¸ Avf
© RL ¹

Chöông 7 21
http://www.khvt.com
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

x Trôø khaùng ngoõ vaøo: Xeùt maïch töông ñöông tín hieäu nhoû, trôû khaùng ngoõ vaøo khi khoâng
coù hoài tieáp nhìn töø nguoàn aùp: Ziv = ri + Rf + 2hie1
Hoài tieáp aùp – sai leäch aùp Ÿ Trôû khaùng ngoõ vaøo nhìn töø nguoàn aùp: Zifv = Ziv(1-T)
Ÿ Trôû khaùng ngoõ vaøo nhìn töø nguoàn doøng: Zifi = ri // (Zifv – ri)
x Trôû khaùng ngoõ ra:

ª Rc º
Trôû khaùng ngoõ ra khi khoâng coù hoài tieáp: Z o R L // «2hib 4  2
»
«¬ ( h fe  1) »¼
Zo
Ÿ Trôû khaùng ngoõ ra: Z of
1T

Chöông 7 22
http://www.khvt.com
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

Ví duï 5: Xaùc ñònh T, Aif, Zif, Zof cuûa maïch sau.

Chuyeån Rf veà ngoõ vaøo, maïch töông ñöông: Maïch hoài tieáp aùp – sai leäch aùp:

Chöông 7 23
http://www.khvt.com
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

x Maïch töông ñöông tín hieäu nhoû ñeå tính ñoä lôïi voøng T (vi = 0):

vL ª Rc1 ºª 1 º
T > h fe (h fe  1)( Rc2 // R L )@« h fe « 
Rc1  2hie3 »¼ «¬ ri  2hie1  R f
»
v L' v i 0 ¬ »¼

x Maïch töông ñöông tín hieäu nhoû ñeå tính ñoä lôïi aùp thuaän Av (vL’ =0):

vL
Av T
v i v L' 0
x Trôû khaùng ngoõ vaøo:
Trôû khaùng ngoõ vaøo khi khoâng coù hoài tieáp nhìn töø nguoàn aùp: Zi = ri + Rf + 2hie
Maïch hoài tieáp aùp – sai leäch aùp Ÿ Trôû khaùng ngoõ vaøo: Zif = Zi (1-T)

Chöông 7 24
http://www.khvt.com
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

x Trôû khaùng ngoõ ra:

Trôû khaùng ngoõ ra khi khoâng coù hoài tieáp: Zo = Rc2 // RL


Zo
Ÿ Trôû khaùng ngoõ ra: Z of
1T
Ví duï 6: Xaùc ñònh ñoä lôïi aùp Avf1 = vo1 / vi; Avf2 = vo2 / vi; trôû khaùng ngoõ vaøo Zif vaø trôû khaùng ngoõ
ra Zof1 vaø Zof2 cuûa maïch KÑ hoài tieáp sau:

Chöông 7 25
http://www.khvt.com
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

Maïch töông ñöông tín hieäu nhoû: Maïch hoài tieáp aùp – sai leäch doøng

x Ñoä lôïi voøng T: Khoâng phuï thuoäc ngoõ ra laø vL1 hay vL2
2
v L1 ª Rc // Rb º ª ri // Rb // R f º 1
T > h fe ( Rc // R L )@«  h fe
Rc // Rb  hie »¼
« »
v L' 1 v i 0 ¬ «¬ ri // Rb // R f  hie »¼ R f
x Ñoä lôïi aùp:
Ñoä lôïi aùp thuaän:
v L1 RfT
9 Ngoõ ra laø vL1: Av1
v i v L' 1 0 ri
9 Ngoõ ra laø vL2: Maïch töông ñöông tín hieäu nhoû (ñöa nguoàn vL2’ vaøo maïch hoài tieáp)

Chöông 7 26
http://www.khvt.com
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

Bieán ñoåi töông ñöông Norton – Thevenin:

v L2 ª ri // R f // Rb º 1
Ÿ Av 2
v i v L' 2 0
> h fe ( Rc // Rb // hie )@« r // R // R  h » r
«¬ i f b ie »
¼ i
Av1 Av 2
Ñoä lôïi aùp: Avf 1 vaø Avf 2
1T 1T

Chöông 7 27
http://www.khvt.com
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

x Trôû khaùng ngoõ vaøo:


Maïch hoài tieáp aùp – sai leäch doøng Ÿ Bieán ñoåi Thevenin – Norton nguoàn aùp vi – ri
Trôû khaùng ngoõ vaøo nhìn töø nguoàn doøng khi khoâng coù hoài tieáp: Zi = ri//Rb//Rf//hie
Zi
Trôû khaùng ngoõ vaøo nhìn töø nguoàn doøng: Z if
1T
Z if ri
Do Zif = ri // Zif’ Ÿ Z if'
ri  Z if
Ÿ Trôû khaùng ngoõ vaøo nhìn töø nguoàn aùp: Zifv = ri + Zif’
x Trôû khaùng ngoõ ra:
9 Nhìn töø vL1: Trôû khaùng ngoõ ra khi khoâng coù hoài tieáp: Zo1 = RL // RC
Z o1
Ÿ Z of 1
1T
9 Nhìn töø vL2: Trôû khaùng ngoõ ra khi khoâng coù hoài tieáp: Zo2 = Rc // Rb // hie
Z o2
Ÿ Z of 2
1T

7.6 Maïch khueách ñaïi hoài tieáp vaø caùc haøm ñoä nhaïy
Thöïc teá: Ai (Av) raát lôùn Ÿ Ñoä lôïi toaøn maïch chæ phuï thuoäc vaøo maïch hoài tieáp.
x Ñoä nhaïy cuûa söï thay ñoåi ñoä lôïi (sensitivity to gain variations):
Aif dAif / Aif
Ñònh nghóa: S A
i dAi / Ai

Chöông 7 28
http://www.khvt.com
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

Ai Aif 1
Töø coâng thöùc: Aif Ÿ SA
1T i 1T
x Giaûm nhieãu noäi (reduction of internal disturbances):
Xeùt sô ñoà khoái cuûa maïch hoài tieáp vôùi nhieãu noäi id nhö sau: Giaû söû maïch hoài tieáp coù Rf o f;
RE o f.

Ñieän aùp ngoõ ra: v L RL A1 A2 (ii  Gi v L )  A2 RL id


§ A R ·§ i ·
Vôùi Ai = A1A2 vaø T = - AiGiRL Ÿ v L ¨ i L ¸¨¨ ii  d ¸¸ Ÿ Maïch töông ñöông
© 1  T ¹© A1 ¹

§ Ai RL ·§ id · A2 RL
Ñieän aùp ngoõ ra gaây ra do nhieãu noäi: v L ¨ ¸¨¨ ¸¸ id
ii 0 © 1  T ¹© A1 ¹ 1T
Ñoä lôùn cuûa nhieãu noäi ôû ngoõ ra phuï thuoäc vaøo vò trí cuûa id trong maïch KÑ (A2):
9 id xuaát hieän ôû taàng cuoái: A2 = 1 Ÿ id bò giaûm (1-T) ôû ngoõ ra
9 id xuaát hieän ôû ngoõ vaøo: A2 = Ai: Nhieãu vaø tín hieäu vaøo cuøng ñöôïc khueách ñaïi

Chöông 7 29
http://www.khvt.com
Tài liệu này được upload và download tại website: http://hutonline.net
0ҥFKÿLӋQWӱ

Ví duï 7: Ñoä dôïn soùng (ripple voltage) cuûa nguoàn laø vcc, tính ñoä dôïn soùng ngoõ ra.

Maïch töông ñöông tín hieäu nhoû (Giaû söû ri >> Rf >> RL): Maïch hoài tieáp aùp – sai leäch doøng
Rf
Khi khoâng coù hoài tieáp (vL’ = 0): Superposition: v L vcc  h fe RL ii
R f  hie
vL h fe RL vcc h fe RL R f /( R f  hie )
Ñoä lôïi voøng: T  Ÿ vL  ii
v L'
R f  hie 1T 1T
v
Giaû söû –T >> 1 Ÿ v L | cc  R f ii
T
vcc
Ñoä dôïn soùng ngoõ ra do vcc: v L  ripple : Bò suy hao bôûi ñoä lôïi voøng T.
T

7.7 Kyõ thuaät thieát keá maïch khueách ñaïi hoài tieáp
7.8 Caùc öùng duïng khaùc cuûa kyõ thuaät hoài tieáp
Xem TLTK [1], [2]

Chöông 7 30
http://www.khvt.com

You might also like