.

Phân tích lý thuyết giá trị lao động của Sir William Petty và sự phát triển của
lý thuyết này của tác giả A.Smith
* Lý thuyết giá trị lao động của W. Petty
- Công lao to lớn của W.Petty là ở chỗ, ông là người đầu tiên xây dựng học
thuyết về giá trị lao động. W. Petty đã có nhận xét đúng đắn khi vạch rõ vai trò
của lao động trong việc tạo ra giá trị, tức nguồn gốc thật sự của của cải. Chỉ
riêng điều này có thể nói ông là người khai sinh ra lý luận giá trị lao động .
- Khi nghiên cứu về giá trị lao động, ông dùng thuật ngữ "giá cả" và chia thành
"giá cả chính trị" và "giá cả tự nhiên". Theo ông, giá cả tự nhiên do lượng lao
động hao phí để sản xuất ra hàng hóa quyết định. Như vậy, W.Petty đã hiểu
đúng giá trị - lao động với thuật ngữ "giá cả tự nhiên" và có giá cả chính trị
chính là giá cả thị trường, nó thường thay đổi theo những điều kiện chính trị,
do đó khó hiểu rõ được nó.
- W.Petty cũng đã thấy được mối quan hệ giữa năng suất lao động với "giá cả
tự nhiên", nó tỷ lệ nghịch với năng suất lao động. Ông đã so sánh khối lượng
lao động hao phí để sản xuất lúa mì. Nếu năng suất lao động sản xuất ra bạc
tăng lên thì giá trị của nó giảm. Ông có đề cập đến lao động giản đơn và lao
động phức tạp nhưng chưa phân tích đầy đủ.
- Tuy nhiên, ông còn chịu ảnh hưởng của chủ nghĩa trọng thương khi cho rằng
chỉ có lao động khai thác bạc (tiền tệ) mới tạo ra giá trị, lao động trong các
ngành khác chỉ tạo nên của cải khi so sánh với lao động tạo ra tiền. Theo ông
giá trị của hàng hóa là sự phản ánh giá trị của tiền, giống như ánh sáng Mặt
trăng là sự phản chiếu ánh sáng Mặt trời vậy. Ông còn cho rằng lao động
thương nghiệp có năng suất cao hơn nông nghiệp và ngành thương nghiệp là
ngành kinh tế có lợi nhất. Đồng thời W. Petty đã đưa ra nguyên lý nỗi tiếng
"Lao động là cha và đất là mẹ của của cải". Mặc dù phát triển này tạo ra sự
thừa nhận đầu tiên và sâu sắc về hai "yếu tố nguyên thủy trong sản xuất",
nhưng ít có giá trị phân tích. Chắc chắn nó không tạo ra thuyết giá trị. Quan
trọng hơn là nguyên cứu của W.Petty nhắm vào việc phát hiện "sự ngang hàng
tự nhiên" giữa đất đai và lao động với nhau bằng việc xác định cần phải có bao
nhiêu đất để sản xuất "lương thực cho một người trong một ngày", xem giá trị
của sản lượng như thế ngang bằng với giá trị lao động trong một ngày. Mục
đích trong nỗ lực của W.Petty là phải hình thành một đơn vị đánh giá qua đó
nhằm giảm bớt số lượng giá trị của hai yếu tố, đất đai và lao động, với số lượng
đồng nhất của "sức sản xuất" sau đó dùng những tiêu chuẩn giá trị tuyệt đối,
nỗ lực này cũng chứng tỏ là ngõ cụt phân tích, nhưng tạo cảm hứng cho
Cantillon tiến hành những nghiên cứu theo cùng hướng.
• Sự phát triển Lý thuyết giá trị lao động của A.Smith
- A.Smith phân tích giá trị bắt đầu từ việc phân tích giá cả biểu hiện bằng tiền
của giá trị hàng hóa. Vì theo ông thì trao đổi là dấu hiệu quan trọng nhất nói
lên tính chất của sản xuất, xã hội là một khối liên hiệp của sản xuất và trao đổi
sản phẩm.
- Khi nói về bản chất của trao đổi, A.Smith đã phê phán chủ nghĩa trọng
thương đã đánh giá quá cao vai trò của tiền, ông khẳng định tiền là phương
tiện kỹ thuật trao đổi, làm cho trao đổi thuận tiện. Như vậy A.Smith đã coi tiền
chỉ là vật môi giới giản đơn thôi.
- Để chống lại những người trọng thương, A.Smith tìm cách làm giảm tác dụng
của tiền đúc. Ông đã phân tích sự thay thế tiền đúc bằng tiền giấy. Ông tán
dương tiền giấy, cho rằng tiền giấy không kém phần tiện lợi so với tiền vàng,
song ông cũng chống lại việc giảm giá tiền đúc. Ở đây A.Smith đã rơi vào mâu
thuẫn: muốn làm giảm vai trò của tiền đúc nhưng lại lo tiền đúc bị mất giá.
Cần chú ý rằng lúc này chưa có lạm phát tiền giấy nên A.Smith đã ca ngợi tiền
giấy.
- A.Smith cũng chống lại thuyết số lượng tiền tệ. Khi giải thích về số lượng tiền
tệ cần thiết cho lưu thông, ông cho rằng: "không phải số lượng tiền tệ quyết
định giá cả mà chính giá cả quyết định số lượng tiền tệ"
- Đây là nhân tố hợp lý, khoa học trong lý luận về tiền của A.Smith.
- Từ phân tích tiền tệ - hình thức biểu hiện giá trị của hàng hóa, A.Smith
chuyển sang phân tích về giá trị. A.Smith co công lớn khi phân biệt đuợc giá trị
sử dụng và giá trị trao đổi. Ông khẳng định giá trị sử dụng không quyết định
giá trị trao đổi. A.Smith đã kịch liệt phê phán lý luận về ích lợi, một trường phái
phổ biến rộng rãi ở thế kỷ XVIII, ông khẳng định ích lợi không có liên hệ gì tới
giá trị trao đổi, A.Smith đã nói rằng, không khí chẳng có chút giá trị gì, mặc dù
nó rất có ích.
- A.Smith có hai định nghĩa về giá trị hàng hóa: