-

? , ,,,,.

UY BAN CHUNG KHOAN NHA NlIOC

BE TAl NGHIEN ClJU KHOA HQC CAP Cd sa

? I ..... It.

GIAI PHAP HOAN THIEN

•

It. I ? I ..... It.

CONG TAC QUAN LY THANH VIEN

TAl TRUNG TAM GIAO DICH CHUNG KHOAN

• •

THANH PHO HO CHi MINH

MA 56: CS.04.06

I>® vi cho tri: Trung tam giao dlch clnmg khoan TP.HCM Cho nhlem de tai: Thac sy Nguyen Tht Vi~t Hit

Thu ky de tai: Cu nhan Vo Ai Hoai Anh

TP. HO cHI MINH - NAM 2004 Sf3,11::

1,/3/0>

CHU NHltM at TAl: TH~C sf NGUytN THI VI~T HA THUKY Dt TAl: CUNHAN VO AI UOAI AND

DE TAl NGHIEN cur KHOA HOC DUde HoAN THANH VOl SU

. . .

THAM GIA eVA cAe CONG TAc VIEN

TRUONG THJ stca H~NH D6 THANH TUNG

Ml)C Ll)C

Trang

MVCLVC 1

DANH MUC KY HIEU cAc CHUVIET TAT 4

M(j DAU' . 5

_ ",.' ~ .. ~ ., ;..... A

Chuang I: NHONG VAN DE co BAN VE QUAN L Y THANH VIEN 7

1. Khai quat cac mo hlnh, pham vi quan 19 thanh vien 7

1.1. T6ng quan ve th] tnrong clnmg khoan 7

1.1.1. Thi tnrcng chimg khoan va cau tnic co ban cua thi 7

tnreng chtrng khoan

1.1.2. Thanh vien sa giao dich chimg khoan. 8

1.1.2.1. Khai niem 9

1.1.2.2. Phan loai thanh vien 9

1.2. Chu the quan 19 thanh vien 10

..

1.2.1. Uy ban cluing khoan 10

1.2.1.1. Lich sir hlnh thrum 10

1.2.1.2. Chuc nang quan 19 11

1.2.2. sa giao dich chtmg khoan 11

1.2.2.LKhai niem II

1.2.2.2. Clnrc nang quan 19 11

1.2.2.3. Co cau cac phong ban cua sa giao dich 11

1.2.3. Hiep hoi cac nha kinh doanh cluing khoan 12

1.2.4. Cac chii th~ quan 19 khac 13

1.3. Cac tieu chi quan 19 thanh vien 13

1.3.1. Ole tieu chi quan ly 13

1.3.1.1. Cac bien phap bao v¢ cong chung dAu tu, ngan ngira

giao dich khong cong bang 13

1.3 .1.2. Bien phap dam bao thanh toan va han che rui ro trong

thanh toan 16

1.3.1.2.1. Ole loai quy thanh vien phai dong gop 16

1.3.1.2.2. Cac loai dl! trU dam bao tai crCK thanh vien 17

1.3.2. Quan 19 cAp phep hoat d¢ng cua CfCK thanh vien 18

1.3.2.1.Tieu chudn cap phep hoat dong kinh doanh cho mot

cong ty chUng khoan 18

1.3.2.2. Tieu ehuftn va di~u kien tra thanh thanh vi en 18

1.3.2.3. Cham dirt tu each thanh vien 19

1.3.3. Che d¢ bao cao va cOng b6 thong tin cua thanh vien 19

1.3.3.1. Ch€ d¢ bao cao 19

1.3.3.2. Cong b6 thong tin 20

1.3 .4. Cac hlnh tlurc xir phat d6i vui cac vi pharn cua crCK thanh

~o W

1.4. Cac me hinh quan Iy thanh vien 21

1.4.1. Cac hlnh tlnrc quan 19 thi tnrong 21

1

1.4.1.1. Quan 19 tu quart 21

1.4.1.2. Quan 19 bang phap lu~t 22

1.4.2. Cac mo hlnh quan 19 thanh vien 22

1.4.2.1. Me, hinh t6 clurc thanh vien 23

1.4.2.2. MO hlnh co quan nha niroc 24

1.4.2.3. M6 hlnh cong ty c6 phan 25

2.Qulm 19 thanh vien b mot so nuoc va bai hoc kinh nghiem 26

2.1. Me hlnh quan 19 thanh vien a mot s6 m10C 26

2.1.1. sa giao dich chirng khoan Han Quoc 26

2.1.1.1. Co cau so hftu 26

2.1.1.2. M6 hinh sa giao dich Han Qucc hien nay 27

2.1.1.2.1. Cac loai hinh thirc thanh vien 27

2.1.1.2.2. Di~u kien d~ tra thanh thanh vien 27

2. 1. 1.2.3. Cac nei dung quan 19 cua sa giao dich 28

2.1.2. sa giao dich chimg khoan Thai Lan 29

2.1.2.1. Co cau so hiru 29

2.1.2.2. Me, hlnh sa giao dich Thai Lan 29

2.1.2.2.1. Dieu kien d~ tra thanh thanh vien 29

2.1.2.2.2. NQi dung quan 19 cua so giao dich 30

2.1.3. sa giao dich clumg khoan New York 31

2.1.3.1. Co cau so hitu 31

2.1.3.2. Mo hlnh sa giao dich 31

2.1.3 .2.1. cae loai thanh vien 31

2.1.3.2.2. Cac nQi dung quan 19 cua NYSE 32

2.1.4. sa giao dich chang khoan Hong Kong 33

2.1.4.1. Co can t6 chirc va so htru 33

2.1.4.2. Me, hlnh sa giao dich H6ng Kong 34

2.1.4.2.1. D~c diim cua sa giao dich Hong Kong 34

2.1.4.2.2. Dieu kien di tra thanh thanh vien 35

2.1.4.2.3. Chiic nang va quyen han quan 19 cua sa giao dich 35

2.2. Bai hoc kinh nghiem 35

Chuang II: THl)'C ~NG C6NG TAC QUAN LV THANH VIEN

T ~I rrGDCK TP.HCM 38

1. MO hlnh quan 19 thanh vien a Viet Nam 38

1.1. M(>t s6 d~c thu trong viec xay dung va phat triin thi tnrong

chimg khoan Viet Nam 38

1.1.1. Sg can thiet ra dai thi tnrong cluing khoan Viet Nam 38

1.1.2. Tlurc trang va su phat tri~n thi truong cluing khoan Viet

Nam trong thai gian qua 39

1.2. M¢t s6 d~c thu trong hoat d¢ng quan 19 thanh vien thea quy dinh

phap luat 40

1.2.1. Cac van ban phap quy chi ph6i boat dong quan 15' thanh vien

tai Trung tam Giao dich Chung khoan Tp.HCM 40 '

1.2.2. M6 hinh quan 15' thanh vien tai Trung tam Giao dich

2

ChUng khoan Tp.HCM 43

2. Thuc trang cong tac quan 19 thanh vien tai Vi¢t Nam 45

2.1. Thuc trang ve hoat dong quan 19 thanh vien tai Trung tam Giao dich

cheng khoan Thanh ph6 H6 Chf Minh . 45

2.1.1. Quan 19 dieu kien tra thanh thanh vien 46

2.1.2. QU3n ly ve quyen han va nghia V1l cua thanh vien 47

2.1.3. QU3n 19 vt che de) bao cao va cong bo thong tin 47

2.1.4. Quan 19 cac nghiep ~ cua thanh vien 48

2.1.4.1. Quan 19 thong qua cac bao cao dinh ky 48

2.1.4.2. Quan 19 thong qua cac bao cao d<)t xuat, thea yeu cau

va kiern tra crCK 53

2.1.5. Quan 19 thanh vien ve tlnh hinh nhan st! 54

2.1.6. Quan 1y thanh vien ve tlnh hlnh tai chfnh 5.5

2.2. Danh gia chung ve thuc trang hoat dong quan ly thanh vien tai

Trung Him Giao dich 57

2.3. Nhiing van de d~t ra 58

2.3.1. Thuan 19i 58

2.3.2. Kh6 khan 60

Chuang III: GIAI PHAp HoAN THIEN HO~T DONG QUAN LV

THANH VIEN 65

l.Dinh huang phat trien TIGDCK, dinh huang quan ly thanh vien 65

1.1. T6ng quan ve chien hroc phat trien thi tnrong chimg khoan

Viet Nam den nam 2010 65

1.2. T6~g quan ve chien hroc phat trien TIGDCK Tp.HCM 67

2. Giai phap hoan thien cong tac quan ly thanh vien tai Trung tam

Giao dich ChUng khoan Thanh ph6 H6 Chi Minh 68

2.1. Khung phap ly 68

2.1.1. Quy dinh ve nghiep V1l quan ly danh muc dau tu 69

2.1.2. Quy dinh ve nghiep "':l REPO 70

2.1.3. Quy dinh ve kiem soat ll<)i b¢ 71

2.2. Phan cap chu the quan ly TfGDCK, nang cao hoat dong quan 19 thanh vien thea timg giai doan phat trien cua thi tnrong chung

khoan 73

2.2.1. MO hlnh sa giao dich chimg khoan Vi¢t Nam 74

2.2.2. PhAn cap quan 19 76

2.2.3. NAng cao hoat d(mg quan 19 thanh vi en trong giai doan hien

~ n

2.3. Tang cuong hoat dong thanh tra giam sat 79

. 2.4. Vai tro cira Hiep hl)i kinh doanh chang khoan 80

3

DANH Ml}C KY HI~U cAc CHUVIET TAT

Chung khoan

. Th] tnrong chtmg khoan SO giao dich chimg khoan Uy ban

Uy ban chtmg khoan

Uy ban chimg khoan nha mroc Hiep hoi kinh doanh chirng khoan Trung tam giao dich clurng khoan

Thanh ph6 H6 Chf Minh

Cong ty chirng khoan

QUlin ly thanh vien

Dang ky - LUll ky va Thanh toan bu trir

CK

TICK SGDCK

UB

UBCK UBCKNN HHKDCK TIaDCK TP.HCM CTCK

QLTV DK-LK-TTBT

4

? A'

MODAU

I. TINH CAP THIET, Y NGHIA KHOA HOC V A THVC TIEN CUAI>ETAI

So voi thoi gian hoat dong cua cac thi tnrong chimg khoan cac ml'Oc tren the' gioi thl thi tnrong chimg khoan Vi~t Nam vAn con kha non tre - chi moi hoat dong diroc hon 4 nam, Do vay, cong tac t6 clurc va quan 19 con nhieu long leo cling chua dinh huang diroc muc tieu r5 rang. Trong khi do, cong ty chimg khoan la mot trong nhii'ng dinh che tai chfnh trung gian quan trong co vai tro ket n6i cac chu the tham gia th] tnrong chimg khoan lai chua diroc quan 19 met each hieu qua. Viec quan 19 hoat dong cau cong ty chtmg khoan tai Trung tam giao dich chimg khoan hien tai va 50 giao dich chirng khoan sau nay se gop phan dang ke vao su phat trien cua thi tnrong chtmg khoan, tuy nhien, cong tac quan 19 nay chiu anh huang Ian hoi co cau t6 chrrc cua 50 giao dich chirng khoan, hi chi phoi hOi nhiing muc tieu phat trien ciia thi tnrong. Viec nghien ciiu mo hlnh va cong tac quan 19 thanh vien tai 50 giao dich chtrng khoan cac ruroc se giup vach ra huong quan ly thanh vien tai Trung tam giao dich chimg khoan phu hop voi muc tieu phat trien cua thi tnrong mroc tao

II. Ml)C TmU V A PHl10NG PHAp NGHIEN coo

De tai tien hanh nghien ctru nhirng d~c thii cua nen kinh te n6i chung va thi tnrong clnrng khoan Vi¢t Nam r6i rieng va nhiing d~c thu v~ co cau sa hiiu va each thtrc quan 19 thanh vien cua cac 50 giao dich cluing khoan tieu bi6u tren the giro, ding nhu m6i quan h¢ gilra cluing, Ben canh do, de tai cling tien hanh phan tich thuc trang hien nay trong cong tac quan 19 thanh vien tai TIGDCK TP.HCM, so sanh vci chien luge phat tri!n' th] tnrong chimg khoan d~ tim ra m~t nao con thfch hop, mat nao con han che, tOn tai, lam co sa dinh huang cOng tac quan 19 thanh vien tai rraDCK TP.HCM trong tirong lai.

5

de tai sir dung cac plurong phap nghien CUu nhu phan tich, so sanh, d6i chieu, tOng hop, k€t hop giii'a 19 luan va thuc ti~n tren CeJ sa str dung plurong phap duy v~t bien cluing .

.At' A'" A' "'"

III. KET CAU BE TAl

Ngoai phAn rna dau, ket luan, muc luc, tai lieu tharn khao, phan nei

dung ciia de tai bao gom: - Mbd~u

- Chtrong I: Nhfmg van de 19 luan co ban ve quan 19 thanh vien

- Chuong II: Th\!C trang cong tac quan 19 thanh vien tai TTGDCK

TP.HCM

- Chuang III: Giai phap holm thien hoat dong quan Iy thanh vien

- ,

6

CHlTONGI

NHiJNG V AN DE LY LU!N co BAN vt QUAN LY

, A

THANHVIEN

1. KHAI QUAT cAc MO HINH, PH~M VI QUAN LY THANH VIEN

1.1. T6NG QUAN vi TH~ TRUONG CHUNG KHOAN

1.1.1. Thi tnrong chang khoan va c3U true co ban ella thl truong chimg khoan

Met trong nhtrng eo so cho str phat trien cua nen kinh te la viec tao ducc cac cong cu thi tnrong tai chfnh va co diroc thi tnrong von hoat dong tAp nap, hieu qua. Hau h€t cac quoc gia tren the gioi co nen kinh te phat trien, hoat dong theo co che th] tnrong d~u c6 he thong thi tnrong tai chfnh nang dong, Mot he thong thi tnrong ta.i chfnh hoan chinh bao g6m he th6ng thi tnrong tien t~. hoat d¢ng chu yeu thong qua he thong ngan hang va h¢ thong thi tnrong von. trong do thi tnrong chtrng khoan la mot dinh ch€ dong vai tro quan trong.

Thi tnreng clumg khoan giup chinh phu phan bO cac nguon hrc tai chfnh mot each toi uu va phan ph6i cac nguon tai nguyen qu6c gia theo nguyen dc thi tnrong, cho phep cac doanh nghiep huy dong von dai han bang each phat hanh chtmg khoan ra cong cluing, tao di~u kien cho cOng chung dau tu quan 19 tai san cua mlnh,

au tnic co ban cua th] tnrong clumg khoan gem:

- Thi trueng so cap: la noi cac clumg khoan dircc phat hanh va phan phol Ian Mu cho cac nha dau nr, Tren thi tnrong so cap, cac chimg khoan von va nqduqc mua ban thea menh gia cua nha phat hanh,

- Thi tnrong thu cap: la th] tnrong mua di ban lai cac loai chtmg khoan da duoc phat hanh 0 thi tnrong sa cap. Hoat d¢ng nay duqc thuc hien gitra . cac nha dAu til, khOng lam tang them quy rna dau til von rna. chi luan chuyen ngu6n v6'n dau til.

v« phuong thtrc t6 chirc va giao dich, thi tnrong thu cAp duqc ph An chia thanh 2Io~i:

7

• Thi truong chung khoan t~p trung - sa giao dich chiing khoan: sa giao dich chirng khoan 1a thi tnrong co t6 chirc, la noi cluing khoan diroc mua ban bbi cac thanh vien thong qua h~ th6ng giao dich cua sa giao dich,

• Thi tnrong chtrng khoan phi t~p trung - OTC: thi tnrong OTC la noi cac nha moi gioi, kinh doanh chirng khoan thirong hreng true tiep vdi nhau d~ mua ban cluing khoan rna khong thong qua he giao dich ella sa giao dich,

Cac d6i nrong tham gia th] tnrong:

- Cac doanh nghiep: cac doanh nghiep tham gia thi tnrong vdi nr each la ngiroi tao hang hoa tren thi tnrong sC1 cap va mua ban 1~ chtmg khoan tren thi tnrong thu cap.

- Cac nha dau nr clnmg khoan: nha dau nr tham gia thi tnrong v6i tu each 1a nguoi mua ban chirng khoan, Ho la nhUng nguoi dau nr khoan tiet kiem cua mlnh de lurong khoan Ioi nrc hang nam hoac mua ban cluing khoan de tim kiern loi nhuan tU khoan chenh lech gia.

- Cac t6 chuc tai chfnh: cac cong ty bao hiem, quy huu tri, quy urong h6 tham gia thi tnrong voi nr each vira la nguoi mua, vira la ngl1ai ban de tim kiern 19i nhuan qua hlnh thirc huang 19i tuc hoac tim kiem loi nhuan tU khoan chenh lech gia,

- Nha moi gioi va kinh doanh chimg khoan: Nha rnoi gioi va kinh doanh cluing khoan la nhUng nguoi trung gian hoat dong nhir cac dai ly eho nhirng nguai mua ban clumg khoan hoac co the tl! hoat dong mua ban chimg khoan cho chfnh mlnh. Thong thuong, nha moi gioi va kinh doanh chung khoan la cac cong ty chtrng khoan thanh vien ho~c khong thanh vien.

- Nha t6 chtic thi tnreng - sa giao dich: cung cap dia di!m va phuoug tien phuc V\1 cho viec mua ban chung khoan, to clute, dieu hanh, quan Iy va giarn sat hoat dong giao dich chiing khoan tren th] tnrong.

- Nha mroc: Nha mroc tham gia thi tnrong nh~m muc dfch dam bao cho thi , tnrong hoat dong cong bang, cong khai, hieu qua thea dUng quy dinh phap luat, Nha mroc dong thai con tham gia voi tu each la ngiroi cung cflp hang hoa cho th] tnrong,

1.1.2. Thanh vien sa giao dich clurng khoan

8