Professional Documents
Culture Documents
quan khoa hc, nhng quan im o c, nim tin, nhng t tng quan im, mt khi
thm nhp su sc vo thc ngi hc th chng c tc dng tr li i vi vic lnh hi
h thng tri thc, k nng, k xo. l s thng nht bin chng gia dy hc v gio
dc, gia dy ch v dy ngi. chnh l nguyn tc dy hc, nguyn tc m bo s
thng nht gia tnh khoa hc v tnh gio dc trong dy hc ca gio dc hc.
Da trn ni dung chng trnh mn hc quy nh, khi xy dng k hoch dy
hc, gio vin phi chn nhng tri thc c bn, ph hp vi thc tin x hi, vi nn kinh
t ang vn hnh theo c ch th trng, nhm chun b cho hc sinh tip tc hc ln trung
hc hoc bc vo cuc sng c c s kin thc tham gia tch cu vo i sng x hi.
V ni dung dy hc, cn lm cho hc sinh hiu ngun gc thc tin ca k thut,
n c hnh thnh v pht trin do nhu cu thc tin v tr li phc v thc tin. Mt
khc khi khai thc vn sng v kinh nghim ca hc sinh cho bi hc l thuyt th phi ng
dng ngay nhng tri thc mi vo thc tin. iu cng lm sng t nguyn tc m
bo s thng nht gia l lun v thc tin trong dy hc ca gio dc hc.
Khi tin hnh hot ng dy hc, gio vin cn nm vng c im tng c nhn,
ca c lp v nng lc, ng c, thi hc tp trn c s gio vin phn loi hc
sinh (gii,kh, trung bnh..), tin hnh la chn, ni dung, phng php, hnh thc t chc
dy hc ph hp vi tng i tng. Khi ging dy, gio vin phi i t d n kh, t n
gin n phc tp, c bit ha hot ng dy hc, ch trng nhng hc sinh kh, gii, c
nng khiu c bit v c nhng hc sinh yu, chm pht trin tr tu. Dy hc nh th c
ngha l qun trit nguyn tc s thng nht gia tnh va sc chung vi tnh va sc ring
trong dy hc.
4. Vi tm l hc
Nhng kt qu nghin cu ca tm l hc bao gi cng l c s quan trng cho vic
nghin cu tip theo ca phng php dy hc KTCN. Chng hn, nhng nghin cu v
qu trnh nhn thc, v t duy v t duy k thut, v tm l hc lao ng l nhng c s
cho vic nghin cu pht trin t duy, bi dng nng lc k thut, xy dng c s khoa
hc ca phng php dy hc thc hnh k thut.
dy hc c hiu qu, nht l hnh thnh cho hc sinh nhng khi nim, nh lut,
nguyn l k thut, chng ta phi c phng tin trc quan (hnh v, m hnh, vt tht..) v
bit s dng nhng phng tin trc quan. Da vo hnh v, m hnh, hng dn hc sinh
quan st, nhn xt, t gio vin gip hc sinh tin hnh phn tch tng hp, khi qut
ha, rt ra kt lun, c c nhng tri thc v k thut. Nh vy chng ta da vo
qu trnh nhn thc m Tm l nu ra, t nhn thc cm tnh n nhn thc l tnh (t duy)
Trong qu trnh dy hc ta coi trng c ba mt : l thuyt, hnh nh, thao tc, chnh ba mt
ny to nn cu trc ca t duy k thut.
Mc ch, ng c, tinh thn, thi ca hc sinh l nhng yu t quyt nh n
cht lng hc tp. chnh l c s tm l hc m qu trnh dy hc phi tnh n.
5. Vi lgic hc
Lgic hc l khoa hc v cc hnh thc v quy lut ca t duy, cng l mt c s
trc tip ca phng php dy hc KTCN. c bit l trong vic xy dng k hoch, lp
chng trnh, trnh by ti liu chuyn mn, nghin cu cu trc bi ln lp, xy dng cc
khi nim k thut cho hc sinh.
Cu trc bi ln lp gm 5 phn:
+/ T chc lp.
+/ Kim tra bi c.
+/ Nghin cu ti liu mi.
+/ Cng c kin thc mi tip thu.
+/ Ra bi tp v giao nhim v v nh.
4
ngh sinh hcli c nhiu ha hn pht trin. Nh vy, trong tng lai gn, ngi lao
ng phi c phn ng nhanh mnh thch ng vi s thay i ca c cu kinh t.
3. Con ngi - yu t ch th trong cuc cch mng KH - CN
Thnh tu KH - KT - CN do con ngi to ra v cng do con ngi ng dng vo
cuc sng, sn xut. Ngi lao ng t ch l thuc vo my mc, chuyn sang vic nh
chng trnh v iu khin my mc.
nc ta, qu trnh cng nghip ha, hin i ha i hi phi c chnh sch thch
hp. Vic nghin cu, ng dng nhng thnh tu ca KH - CN cho cc ngnh ca nn kinh
t quc dn l ct li ca ni dung cng nhgip ha hin i ha t nc.
Trong s pht trin kinh t x hi, con ngi ng vai tr ch th. Con ngi phi
c tr tu v tr tu gn vi kt qu ca s nghip gio dc o to. Do ngh quyt XIII
ca ng cng sn Vit Nam ra (Khoa hc, cng ngh, gio dc v o to l quc
sch
III. MN K THUT CNG NGHIP TRNG TRUNG HC C S
1 Ni dung mn k thut cng nghip.
Mn hc l s c th ha ni dung tr dc. Dng biu hin ca n l chng trnh
mn hc v sch gio khoa.
Mn k thut cng nghip c th ha l thuyt, thc hnh k thut cng ngh trong
sn xut cng nghip. Vi t cch l mt mn hc, ni dung mn k thut cng nghip l
mt h ton vn vi cc phn chnh sau y:
- H thng hiu bit l thuyt k thut - cng ngh
- H thng cc k nng, k xo thc hnh k thut - cng ngh tng ng.
- Nhng phm cht ca ngi lao ng k thut.
Khi xy dng ni dung tr dc mn KTCN cn theo cc hng sau y:
+/ Coi s nghip gio dc v o to k thut v cng ngh l quc sch pht huy nhn
t con ngi.
+/ Xut pht t mc tiu gio dc ph thng, ph hp vi tng cp hc, tng vng.
+/ Mn hc phn nh y v ch thc nhng vn hin i ca k thut cng ngh.
Di y xin gii thiu chng trnh KTCN trung hc c s Cng ngh lp 8
Phn mt: V K THUT
Chng I: Bn v cc khi hnh hc
1.Vai tr ca bn v k thut trong sn xut v trong i sng
2.Hnh chiu
3. Bi tp thc hnh Hnh chiu ca vt th
4. Bn v cc khi a din
5. Bi tp thc hnh c bn v cc khi a din
6. Bn v cc khi trn xoay.
7. Bi tp thc hnh c bn v cc khi trn xoay
Chng II: Bn v k thut
1. Khi nim v bn v k thut Hnh ct
2. Bn v chi tit
3. Bi tp thc hnh c bn v chi tit n gin c hnh ct
4. Biu din ren
5. Bi tp thc hnh c bn v chi tit n gin c ren
6. Bn v lp
7. Bi tp thc hnh c bn v lp n gin
8. Bn v nh
9. Bi tp thc hnh c bn v nh n gin
Tng kt n tp
10
Phn hai: C KH
Vai tr ca c kh trong sn xut v i sng
Chng III: Gia cng c kh
1. Vt liu c kh
2. Thc hnh - Vt liu c kh
3. Dng c c kh
4. Ca v c kim loi
5. Da v khoan kim loi
6. Thc hnh o v vch du
Chng IV: Chi tit my v lp ghp
1. Khi nim v chi tit my v lp ghp
2. Mi ghp c nh mi ghp khng tho c
3. Mi ghp tho c
4. Mi ghp ng
5. Thc hnh Ghp ni chi tit
Chng V: Truyn v bin i chuyn ng
1. Truyn chuyn ng
2. Bin i chuyn ng
3.Thc hnh Truyn chuyn ng
Tng kt n tp
Phn ba: K THUT IN
Vai tr ca in nng trong sn xut v i sng
Chng VI: An ton in
1. An ton in
2. Thc hnh Dng c bo v an ton in
3. Thc hnh Cu ngi b tai nn in
Chng VII: dng in gia nh
1. Vt liu k tht in
2. Phn loi v s liu k thut ca dng in
3. dng loi in quang: n si t
4. n hunh quang
5. Thc hnh en ng hunh quang
6. dng loi in nhit: Bn l in
7. Bp in, ni cm in
8. Thc hnh Bn l in, Bp in, ni cm in
9. My bin p mt pha
10. Thc hnh My bin p
11. dng loi in c: Qut in, my bm nc
12. Thc hnh Qut in
13. S dng hp l in nng
14. Thc hnh Tnh ton tiu th in nng trong gia nh
Tng kt n tp
Chng VIII: Mng in trong nh
1. c im v cu to mng in trong nh
2. Thit b ng ct v ly in ca mng in trong nh
3. Thc hnh Thit b ng ct v ly in
4. Thit b bo v ca mng in trong nh
5. Thc hnh Cu ch
6. S in
11
+/ S dng hiu qu phng tin trc quan, nhm to ra hnh nh, biu tng ban u l t
liu cho t duy.
+/ T chc tt thc hnh vn dng hc sinh vn dng, hon thin tri thc l thuyt
+/ Cu trc bi dy ph hp vi lgic hc v ni dung, v qu trnh nhn thc. m bo
quan h bin chng gia ni dung, mc ch, phng php, phng tin dy hc trong
tng bi, tng khu, tng bc ln lp.
+/ Thng xun rn luyn cho hc sinh thao tc t duy nh: phn tch, tng hp, khi qut
ha .
+/ Pht huy tnh tch cc, t gic ca hc sinh bng cc phng php dy hc mi: nu vn
, dy theo quan im cng ngh dy hc
2. 2. Nng lc k thut
c hiu l t hp cc yu t tm sinh l c nhn p ng nhng i hi ca mt
hot ng k thut no .
Gm cc khu:
Lnh hi k thut cng ngh
Thit k k thut cng ngh
Vn dng k thut cng ngh
Nh nu trn, nng lc k thut mang c im c nhn, gn vi mt dng hot
ng c th. Nng lc k thut l mt dng nng lc chuyn bit. N c hnh thnh dn
dn qua h thng cc hot ng k thut trong mt lnh vc gii hn.
Di y l mt m phng v nng lc k thut trong phm vi da km loi ( lp 8),
gm ba khu:
Lnh hi k thut: Nm vng phm vi cng ngh da. Cch thc chn da, chn t,
xc nh t th ng da, kim tra vt trong v cui qa trnh da
Thit k k thut cng ngh: thit lp c quy trnh cng ngh da, c v hiu
bn v sn phm da
Vn dng k thut, cng ngh: da t mt phng dn cc mt gia cng phc tp
3. Thc hin cc chc nng gio dc
3. 1. Gio dc th gii quan duy vt bin chng, nhn sinh quan cch mng
Th gii quan l cch nhn nhn th gii mt cch ch th nht nh trong thi i
nht nh. l h thng cc khi nim, quan im xung quanh v c tc dng hng dn
hnh ng trong hot ng x hi.Th gii quan khoa hc bao gm nhng quan im duy
vt v phng php bin chng.Vt cht v vn ng l mt quan im c bn ca trit
hc Mc Lnin v c chng minh bng qu trnh chuyn ha gia cc dng nng
lng trong cc my mc, thit b l thut.
Qua cc bi m u gii thiu v s ra i v pht trin ca my mc, thit b, i
n kt lun: qu trnh khm ph v chinh phc t nhin bao gi cng gn lin vi qu
trnh pht trin ca khoa hc k thut, khng nh sc mnh to ln ca con ngi trong s
tn ti x hi l yu t quyt nh thc x hi. Trn c s nhn thc, con ngi s c thi
v quan im ng n vi hin thc.
3.2. Gio dc k thut tng hp, hng nghip cho hc sinh
Cch mng khoa hc, k thut pht trin nh v bo, nhiu ngnh ngh mi ra i,
do phi gio dc k thut tng hp, gio dc cho hc sinh nhng hiu bit c bn c
tnh nguyn l ca nhng qu trnh sn xut ch yu v kh nng s dng cng c ch yu
ca sn xut v i sng.
Gio dc hng nghip l cng vic ca tp th: gia nh, nh trng v x hi,
gip hc sinh la chon ngh nghip ph hp vi nng lc v hng th c nhn, vi s phn
cng lao ng ca x hi. Ni dung gio dc hng nghip bao gm: t vn, nh hng,
tuyn chon ngh nghip.
16
NI DUNG
PHNG PHP
2. Phng php dy hc
Trong qua trnh dy hc, phng php dy hc l mt nhn t c bn, quan trng
nht. Cng mt ni dung nhng ngi c c th chim lnh tri thc, k nng k xo theo
nhng phng php khc nhau v kt qu t c cng khc nhau.
17
Vi ngh thut vn dng, phi hp cc phng php khc nhau ca gio vin th
hc sinh s hc tp mt cch say m, hng th, say m v tch cc,sng to v li nhng
du n m nt ghi su trong tm hn ni dung tri thc khoa hc v k nng, k xo v thi
i vi khoa hc k thut.
Nu khng c phng php dy hc hp l s nh hng ti cht lng v hiu qu
dy hc.
Do tm quan trng ca phng php i vi qu trnh dy hc nn t lu phng
php dy hc lun l trung tm ch ca cc nh gio trong nc v trn th gii, l phm
tr c cc nh l lun dy hc quan tm.
C nhiu kin khc nhau v khi nim, cu trc, s phn loi.C th nu mt s
nh ngha v phng php :
- Phng php dy hc l cch thc lm vic ca gio vin v hc sinh, nh m hc
sinh nm vng kin thc, k nng, k xo, hnh thnh th gii quan, pht trin nng lc
nhn thc. (Bch khoa ton th ca Lin X 1965)
- Phng php dy hc l cch thc lm vic ca thy v tr di s ch o ca thy,
nhm lm cho tr nm vng tri thc, k nng, k xo mt cch t gic, tch cc, t lc,
pht trin nhng nng lc nhn thc v nng lc hnh ng, hnh thnh th gii quan duy
vt khoa hc v o c cch mng (Nguyn Ngc Quang )
Phng php dy hc to nn cch thc hot ng ng b v thng nht ca gio
vin v hc sinh trong qu trnh dy hc. l qu trnh t chc v iu khin tch cc v
c hiu qu. Do phng php dy hc c chc nng nhn thc, chc nng pht trin v
chc nng gio dc.
Nh c phng php dy hc, m hc sinh nm c h thng tri thc, k nng, k
xo t thp n cao, t n gin n phc tp. Phng php dy hc to nn cch thc
hot ng thng nht v ng b ca ngi gio vin v hc sinh trong qu trnh dy hc.
l qu trnh t chc, iu khin mt cch tch cc v c hiu qu. Do phng php
dy hc c chc nng nhn thc, chc nng pht trin v chc nng gio dc
Cc mc nhn thc ca hc sinh t thp n cao l:
- Mc nhn bit : nhn bit c i tng k thut, phn bit v hiu c cc thuc
tnh c bn ca chng.
- Mc ti hin : ghi nh ni dung tri thc v c th nh li, ti hin li mt cch y ,
chnh xc.
- Mc k nng : bit vn dng nhng tri thc hc vo cc tnh hung quen thuc
trong thc tin.
- Mc ch bin ha : vn dng mt cch thng minh, sng to, linh hot cc tri thc vo
tnh hung mi trong thc tin.
Mt khc phng php cn to iu kin pht trin hc sinh nhng phm cht,
nng lc hot ng tr tu, nng lc t duy sng to, gip hc sinh hnh thnh cc quan
im, nim tin, phm cht tt p cho th h tr.
Phn loi cc phng php dy hc
Phng php dy hc rt a dang, v hot ng dy v hc chu s chi phi ca
nhiu mc ch v ni dung, v cu trc, bn cht ca phng php dy hc cng rt phc
tp. Vic phn loi phng php dy hc cn nhiu tranh lun, cha thng nht.
Nhng nhn chung vic phn loi u da vo quan im sau :
1. Cn c vo mc ch ca l lun dy hc
M.A anhilp v B.P. Exipp phn ra cc nhm sau :
- Nghin cu ti liu mi, hnh thnh k nng, k xo.
- Cng c, hon thin kin thc, k nng, k xo.
- ng dng kin thc, k nng, k xo
18
II. BI LN LP
1. Khi nim
Bi ln lp l hnh thc t chc c bn ca qu trnh dy hc bao gm mt on
hon chnh, c din ra trong mt khong thi gian nht nh, ti mt a im xc nh,
vi s lng hc sinh nht nh, c trnh pht trin c bn ng u.
Du hiu c trng ca bi ln lp l:
- Bi ln lp mng tnh t chc trn vn
- Th hin sinh ng nhng tnh quy lut v:
Mi lin h gia ni dung- mc ch phng php phng tin trong mi bi
hc c th
S thng nht gia hot ng ca thy v hot ng ca tr
S thng nht ca hot ng ca mi c nhn hc sinh vi hot ng chung ca tp
th.
Khi lng kin thc m hc sinh chim lnh c quy nh thng nht.
Trong mi bi ln lp thng c s dng tng hp nhiu phng php dy hc
khc nhau nhm t c mc ch nh trc.V th bi ln lp cng thng c xem l
mt hnh thc quan trng ca dy hc l thuyt, trong nhng nguyn tc dy hc c
vn dng mt cch c h thng.
2. Cc kiu bi ln lp
Bi ln lp c nhiu kiu, trong mi kiu li c nhiu dng khc nhau. Nhng ngi
ta thng ch ti ba kiu c bn l:
-Bi ln cung cp kin thc, k nng mi
-Bi ln lp hon thin kin thc, k nng
-Bi ln lp kim tra, nh gi k nng.
Trong dy hc k thut v ngh nghip, thng phn ra 3 dng bi:
-Bi dy l thuyt k thut-cng ngh
-Bi dy thc hnh k thut- cng ngh
-Bi dy sn xut
Trong thc t kiu bi dy tng hp cc mc ch l lun dy hc l loi bi dy ph thng
nht.
3. Cu trc bi ln lp
20
Sch gio khoa l ti liu quan trng gio vin tham kho khi son bi, l s
c th ha chng trnh v phn phi chng trnh mn hc.
Gio vin cn tham kho nhng ti liu k thut c lin quan hiu su hn ni
dung k thut m trong SGK khng c iu kin trnh by cn k.
Gio vin phi nghin cu k hoch dy hc mn hc son gio n tt nht
3 . Ni dung c bn ca vic chun b mt gio n
3. 1. Xc nh mc ch yu cu ca bi
Trn c s nghin cu cc ti liu ni trn, cn xc nh v din t mt cch ngn
gn, xc tnh v nh lng mc ch yu cu bi dy v mt gio dng, pht trin, gio
dc. Thc cht y l vic vn dng cc nhim v dy hc mn hc cho mt bi dy c
th. V vy cn xc nh mt cch hp l mc ch bi dy v th hin r mc cn t
ti, i khi th hin mc ch yu cu trn theo cc mc ch l lun dy hc c th t ti
3. 2. Phn tch ni dung xc nh trong tm bi dy
Thc cht y l bc x l s phm ca bn thn gio vin xy dng ni dung
dy hc theo mc ch yu cu ra. Ngha l gio vin tip tc gia cng ln th hai ni
dung chuyn ha nhng thnh tu ca ngnh khoa hc cng ngh tng ng thnh
nhng ni dung c bn - hin i - thc tin theo yu cu ca bc hc ph thng. Trong
bc ny cn vch r:
- Cu trc ni dung bi dy: bi dy gm my phn, vic phn chia v sp xp trnh t ni
dung nh SGK hp l cha ?
- Nhng khi nim no cn hnh thnh trong bi dy ?
- Nhng ni dung kh trong bi
- C s khoa hc ca cc gii php k thut nu trong bi ngha l kin thc hc sinh
bit v cha bit c lin quan n bi hc.
- Nhng ni dung no l c s cho ton bi v c s dng nhiu sau ny.
- Khai thc tnh ng dng, tnh thc tin ca kin thc trong bi dy nh th no..
3. 3. Xc nh v la chn cc phng php v hnh thc t chc dy hc
Thng qua vic phn tnh ni dung cc bc trn tm ra hnh thc t vn ng
bn trong ca ni dung, tc l xc nh c mt khch quan ca phng php dy hc
trn c s mi quan h c quy lut gia mc ch - ni dung phng php. C ngha l
cn phi s dng phi hp cc hnh thc, phng php dy hc sao cho ti u trong tng
khu, tng bc, tng n v kin thc ca bi hc.
Mt khc vic la chn ni trn cn mang tnh ch quan, ph thuc vo bn thn gio vin
v iu kin dy hc
3. 4. Phn tch iu kin dy hc c th
Mt trong nhng c im ca mn KTCN THCS l chng trnh b mn mang
tnh k thut r nt cho nn n ph thuc vo nhng iu kin dy hc khc quy nh nh:
trnh hc sinh, c s vt cht v dng dy hc, mi trng k thut cng ngh ca
a phng. Vic phn tch cc iu kin trn l c s tin hnh nhng chun b cn
thit ca thy v tr cho bi hc.
3. 5. Trnh by gio n
Gio n th hin kt qu tng hp cui cng ca tt c nhng cng vic lm
trn. Ty theo mn hc, c im bi dy m hnh thc th hin ca gio n c th khc
nhau. Phn u ca gio n c th c trnh by:
BI SON S
23
Trng..
Nm hc
Mn KTCN Lp
Bi dy.
Ngy dy
S tit . L thuyt ..Thc hnh .
I . MC TIU
- V hiu bit, k nng
- V pht trin nng lc t duy v hnh ng
- V gio dc
II. TRNG TM BI DY V CHUN B DY HC
a. Trng tm bi
b. Chun b ca gio vin v hc sinh
III. TIN TRNH BI DY
Phn ny c nhiu cch trnh by khc nhau, c bit c s lin quan gia nhiu bi dy l
thuyt vi bi dy thc hnh. Chng hn, vi bi dy l thuyt, kiu tng hp 5 bc ln
lp c th trnh by nh sau:
1 / T chc lp
2 / Kim tra bi c (ni dung kim tra, hnh thc kim tra)
3 / Nghin cu kin thc mi:
Thi
gian
4 / Cng c, luyn tp
5 / Hng dn v giao nhim v v nh
Vi cc bi thc hnh sn xut c th chia theo cch sau:
Thi gian
Cng vic
Hng dn
25
Thi
Ni dung
gian
Phng php
A - Mch in
a) Mch in gm cc phn t chnh: ngun
in (1), dy dn(2)v ph ti (3)
b) Hot ng ca mch:
-Khi K ng, mch kn, n sng, c dng in
chy qua.
-Khi K m, mch h
B -Dng in:
a) Dng in mt chiu:
Biu din th nghim:
-Khi ngun in l 1 chiu th dng trong mch +Lp th nghim nh hnh trn
l dng mt chiu.
+Bt hoc ngt cng tc minh
-c im:
ha trng thi kn v h mch.
+ / Dng in chy qua ti theo 1 chiu khng GV: Hin tng n sng chng t
i t cc dng n cc m ca ngun in. mch kn,c dn in chy qua v
+ / C tr s cng dng in khng i, ngc li
lin h vi in p v in tr ca mch theo + Thay bng n trong th nghim
nh lut M:
trn bng 1 bng n khc nhng c
I = (A)
R ln hn ( nh hn) th n nh th
R l in tr ti, mch ngoi ()
no ?Nhn xt v dng in ?
r l in sut trong ca ngun ()
Gv: Nghin cu v nh lut M
E l sut in ng ngun in (V)
xem
Trong 1 on mch ta c:
+in 1 chiu thn c k hiu l
I=
AC(-)
U l in p ( Hiu in th)
in xoay chiu c k hiu l
- Dng 1 chiu dng m din, in phn, DC(~)
5 pht
np acquy..
b) Dng xoay chiu:
- Khi ngun l in xoay chiu ta c dng xoay
chiu.
Dng chung: i = Im.Sint
-c im:
+Tr s cng thay i theo thi gian:
chu k u, bin dng in tng t 0- 1max ;
chu k tip theo n gim dn t Imax 0. Na
chu k sau cng tng t nhng mng gi tr
m.
+/ Chiu ca dng in cng thay i theo thi
gian: na chu k u dng in dng, na chu GV: Gii thch ngha cc i lng
k sau dng in m.
bn v cho v du: in li s dng
- Cc i lng c trng cho dng in xoay dng in xoay chiu c T = 0.02s, f
chiu hnh Sin gm:
= 50 Hz, nn c th biu din:
+/ Tr s tc thi: i
i = Im.sin 3,14 t
+/ Bin : Im
GV: v sao xut hin i lng
+/ Phat vi =
=?
+/ chu k T(s)
- Do tc quay rto mt pht
+/ Tn s f = (Hz)
GV: V sao phi dng tr hiu dng?
Tr hiu dng ca dng in xoay chiu:
- V i lun thay i, trong tnh ton
I = , tng t U =
phi dng gi tr xc nh.
- Trong mch xoay chiu, nh lut m ni
26
trn vn ng.
- Gio vin ch theo di, pht hin nhng sai phm ca hc sinh, nhc nh kp thi.
- Khi lp xong, yu cu hc sinh phi kim tra li trc khi cm n v ngun vo th.
3. Kt thc:
- GV: yu cu hc sinh ngng thc hnh.
- GV: theo cc em nguyn nhn no lm n khng sng?
- HS: t cu ch, cng tc hng, Stacte hoc chn lu hng, cc mi ni khng tip xc,
ngun in yu.
- GV: c th dng cch no xc nh chnh xc nguyn nhn?
- HS: dng bt th in, th t cu ch tr i.
- GV: tng kt, nhn xt
- HS: v sinh ni thc hnh.
THAM QUAN V NGOI KHA K THUT
Tham quan v ngoi kha l nhng hnh thc t chc dy hc b tr hu ch trong
qu trnh dy hc. Do i tng nghin cu rng v a dng, thi gian ging dy trn
lp hn ch nn trong dy hc k thut tham quan v ngoi kha c tc dng to ln trong
c nhim v gio dng v gio dc, nht l trong gio dc k thut tng hp v hng
nghip cho hc sinh ph thng.
I. THAM QUAN
1. ngha
Tham quan l hnh thc t chc dy hc m trong hc sinh c quan st, c
lm quen vi nhng i tng nghin cu thc ca mn hc trong nhng iu kin hin
thc sng ng. Gi tr ca tham quan c th l hc sinh thu lm kin thc, lin h kin
thc hc vi vic s dng chng trong iu kin ca sn xut v i sng. Qua hc
sinh thy c gi tr ca tri thc trong lao ng v nhng yu cu ca ngh nghip c th
i vi ngi lao ng. ng thi cng gip hc sinh thy r gi tr lao ng i vi s
tn ti v pht trin ca x hi cng nh i vi mi ngi.
2. Ni dung tham quan
Ty theo mc ch, ni dung chng trnh mn hc v tnh hnh thc t ca a
phng m la chon i tng v ni dung tham quan cho ph hp. Nguyn tc c bn
la chon ni dung v i tng tham quan l m bo mi lin h hu c gia ni dung
tham quan vi ni dung chng trnh hc tp. Chng hn trong phn phi chng trnh
Cng ngh lp 8 c th tham quan cc c s, hp tc sn xut, . Lp 9 c th tham quan
c s lp rp, sa cha in dn dng hoc in t
Cng ty theo mc ch v ni dung tham quan c th t chc cc loi tham quan
sau:
Tham quan tm hiu thit b my mc dng trong sn xut nhm phc v mt
chng hay mt phn c th ca ni dung hc tp. Loi tham quan ny din ra trong thi
gian ngn v thng ti cc c s quanh trng.
Tham quan c s sn xut thng l loi tham quan tng hp vi nhiu mc ch
khc nhau. Hnh thc ny i nhiu thi gian v vic t chc phi c phi hp cht ch
gia nh trng v c s sn xut.
Tham quan cc c quan khoa hc k thut, vin nghin cu nhm cho hc sinh tip
xc vi nhng thnh ta khoa hc k thut cng ngh tin tin ang trong qu trnh thn
ghim. Hnh thc ny p dng cho cc trng gn c quan nghin cu.
Tham quan trin lm vin bo tng: c tc dng m rng tm nhn cho hc sinh v
mt ni dung no v mang tnh thi s tt, nhng hnh thc ny ph thuc vo nhiu
iu kin khch quan. Hc sinh nm c lch s cc pht minh, sng ch, lch s ra i v
28
pht trin ca cc loi my mc, thit b k thut. y l hnh thc gio dc lch s k
thut- cng ngh rt tt i vi hc sinh.
3. Phng php t chc tham quan
Cn c vo chng trnh mn hc, ngay t u nm khi lp k hoch dy hc, gio
vin cn phi c k hoch d tr cho cc ni dung tham quan. Gn n ngy tham quan,
gio vin phi lin h li tht c th v chi tit nhng ni dung sau:
-Mc ch v ni dung tham quan
-S lng v trnh ngi tham quan
-Thi gian, phng tin, v tr tham quan
-Nhng vn chnh cn gii quyt trong thi gian tham quan
-Quy nh an ton trong tham quan
3. 1.Trc khi a hc sinh i tham quan, cn phi ph bin:
-Mc nh, nhim v ca hc sinh trong bui tham quan
-Trnh t cc vn , ni dung cn quan st, trao i thu hoch sau bui tham quan
-K hoch tin hnh tham quan v tng kt sau bui tham quan
-Nhng ni quy v an ton, k lut trong tham quan.
3. 1. 1.Trong qu trnh tham quan phi c s kt hp cht ch gia gio vin vi ngi
hng dn tham quan ca chnh c s tham quan. Nhim v ca gio vin l bin ch t
nhm hc sinh, duy tr k lut, trt t, bm st mc ch tham quan, duy tr hng th ca
hc sinh, thi gian mt bui tham quan khng qu hai gi.
3. 1. 2. Sau khi tham quan phi t chc tng kt, nh gi kt qa thu c vi ni dung v
cch thc nh sau:
m thoi v cc vn chung i vi c lp
Gio vin tr li nhng cu hi ca hc sinh
Hc sinh trnh by kt qu ca nhim v c giao
Tng kt chung ca gio vin
V d:Tham quan mng in x nghip
* Mc ch: Cho hc sinh thy c thc t qu trnh sn xut, truyn ti v phn phi
in nng ti mt trm in x nghip. y ch yu minh ha phn truyn ti, phn phi
v s dng in.
* Chun b:
Gio vin:
Lin h v thi gian, a im, xy dng c th ni dung bui tham quan, thng nht
cch thc tin hnh vi i din x nghip s tham quan
Giao nhim v cho hc sinh: t nhng kin thc c hc, sau bui tham quan phi gii
quyt cc vn nh ngun in t u, in p v cng xut ca trm bin p v h p
vo x nghip, t trm bin p h p ny th in c phn phi n cc b phn nh th
no? Cc bin php qun l v s dng in hiu qu ca x nghip, hiu qu kinh t ca
vich s dng tit kim in..?
Ph bin trnh t tin hnh bui tham quan, bin ch hc sinh thnh cc nhm, nhc
nh v an ton, k lut..
V hc sinh:
n tp nhng ni dung c lin quan
Nhn nhim v, chun b phng tin.
C mt ng thi gian quy nh
* Trong qu trnh tham quan:
Di s t chc v iu hnh ca gio vin v ngi hng dn, hc sinh s tham
quan tng b phn, phn xng c s dng in nng. Hc sinh s ch vo:
Cc thit b bin i in p, dng in, my bin p
29
H thng dy dn truyn ti in
Cc thit b iu khin bo v
Cc thit b tiu th in nng: ng c in, my hn cc loi, thit b t nng, thit b
lm lnh, chiu sng
Cch b tr mng in chiu sng v mng in ng lc tng b phn trong x nghip.
Cc bin php qun l v tit kim in ca x nghip
Hiu qu ca vic s dng in nng: in nng tiu th hng thng, gi tr thu c t
cc b phn, phn xng, bin php an ton khi s dng in
* Tng kt bui tham quan:
Hc sinh tho lun, lin h nhng hiu bit thu c qua bui tham quan vi ni
sung kin thc c hc v nu cc cu hi, vn cn thc mc
Gio vin tr li nhng cu hi, tng kt bui tham quan.
II. HOT NG NGOI KHA V K THUT
1. ngha
Ngoi kha l hot ng hc tp ca hc sinh di s hng dn ca gio vin
trong thi gian ngoi gi chnh kha v theo mt k hoch nh. Mc ch l nhm pht
trin ton din tnh t lc v nhng kh nng sng to ca hc sinh trong lnh vc khoa hc
k thut
V mt gio dng, hot ng ngoi kha to iu kin s dng hp l thi gian
ca gio vin v hc sinh ngoi gi hc cng c, o su v m rng kin thc tip thu
trn lp
V d: Hc sinh c hc v in tr, mi lin h gia vt liu, tit din v chiu di
dy dn c biu din bi cng thc R =. Nhng vn ny c s dng trong thc
t nh th no ? Trong hot ng ngoi kha gio vin c th phn tch v khai thc v mt
k thut v ng dng ca kin thc c. T biu thc l thuyt trn, c ba cch thay
i gi tr ca in tr ca dy dn:
(1) - Thay i vt liu ch to dy dn
(2) - Thay i di dy dn
(3) - Thay i tit din dy dn
Tng ng vi cch th nht trong thc t ngi ta ch to cu dao, cu ch, o
mch. Khi cc thit b ny hot ng th trong mch xy ra s thay th mt on dy dn
bng mt on mch cch in hoc ngc li .
Tng ng vi cch th hai ngi ta ch to ra cc bin tr c con chy, bin p t
ngu, bin p v phn p bng cc in tr mc ni tip Bn cht ca n cng l thay i
in tr bng cch thay i chiu di ca dy dn. Ngoi ra, y cng l c s ca bi ton
tm cc tr trong thit k cc ng dn dy ti in..
Tng ng vi cch th ba, trong thc t ch to bin p ngi ta dng cc cun
dy c ng knh khc nhau, cc in tr c mc song song vi nhau . Ngoi ra ta
bit c in tr R ph thuc vo nhit . Qua cho thy: Nhng kin thc l thuyt
m hc sinh c hc trong chnh kha cn c m rng, vn dng tr nn vng chc
qua hot ng ngoi kha.
V mt gio dc: hot ng ngoi kha c t chc da trn c s hng th mn
hc v t nguyn ca hc sinh. V th cc em tham gia thng nhit tnh, say m v thng
bc l nng khiu s trng ca mnh.
2. Cc hnh thc t chc ngoi kha.
Ty theo s lng ngi tham gia ngoi kha, m c cc hnh thc t chc khc
nhau, vi ni dung sau:
- Dng c nhn: c sch v chun b ti theo ch im, chun b bo co khoa hc theo
ti, tham gia thi tay ngh, ch to m hnh v cng c..
30
Kim tra nh gi vic nm vng tri thc ca hc sinh l mt trong nhng khu
ca qu trnh dy hc. N c nhng chc nng- ngha sau:
1. Chc nng o lng.
Th hin ch xc nh c mc hiu bit, k nng, phm cht tr tu ca hc sinh
so vi chun ca mc nh dy hc. V th mc yu cu ca kim tra nh gi phi c
xc nh bi mc nh dy hc. e thc hin c chc nng ny phi:
Chnh xc ha, lng ha thng s cn o. V d, ngi ta chia ra cc mc : nh hiu,
p dng, phn tch,tng hp, nh gi.
Chn n v o
Xc nh chnh xc, nhy v s bin i ca php o. N ph thuc vo ni
dung, thi im v cch thc t chc kim tra nh gi
2. Chc nng thng tin
Gip gio vin nm c kt qu ging dy t iu chnh, hon thin ni
dung phng php ging dy. ng thi cng gip cho hc sinh t nh gi kt qu hc
tp iu chnh s hc tp ca mnh theo yu cu ca mn hc.
3. Chc nng chn lc v phn loi
Thng qua kim tra nh gi c th:
Chon ra nhng kin thc, k nng m hc sinh nm vng, hay cha vng
Phn loi hc sinh cc mc: Gii kh - trung bnh.iu ny c tc dng kch thch
s c gng hc tp ca hc sinh
e vic kim tra nh gi c c s khoa hc, cn xc nh r v phn tnh bin chng cc
yu t nh: mc ch, ni dung, phng php tin hnh kim tra nh gi.
II. NHNG NGUYN TC, YU CU I VI KIM TRA NH GI
TRONG DY HC
1. Nhng nguyn tc chung
Kim tra nh gi l mt qu trnh tin hnh c h thng xc nh phm vi v
mc t c ca cc mc tiu ra. V vy iu tin quyt l phi xc nh r mc
tiu kim tra nh gi l g ?
Quy trnh v cng c kim tra-nh gi phi c la chn theo mc tiu kim tra
nh gi
nh gi cn phi c nhiu cng c v bin php tin hnh ng thi c gi tr
tng hp
Bit nhng hn ch ca tng cng c anh gi s dng cho ng
nh gi ch l phng tin i n mc ch ch bn thn n khng phi l mc
ch. V d: mc ch ca nh gi l c nhng quyt nh ng n v qu trnh dy
hc.
2. Nhng yu cu i vi kim tra nh gi trong dy hc k thut:
Phi m bo s lt kim tra theo quy nh ca chng trnh mn hc v c
quan ch o chuyn mn. V d mn KTCN thng c qui nh t 4 n 5 u im
trong 1 hc k ( im: KT ming, 15 pht, 1 tit, thi)
Ni dung kim tra phi c xy dng da trn mc tiu v ni dung ca chng trnh
mn hc, ch ng mc n mc vn dng kin thc k nng ch khng yu cu hc
thuc SGK
nh gi bng li phi ph hp vi nh gi cho bng im s.
Trong kim tra l thuyt cn kim tra v o c
Mc nm vng kin thc (ghi nh ti hin, hiu..)
Mc vn dng kin thc ( cc mc khc nhau )
Kh nng din t hiu bit (bng li, ch vit..)
S lng v mc thiu st ca hc sinh
32
S lng cu chn nn t 4 -5 cu tr ln
2. 3. Kim tra- nh gi qua quan st
Phng php ny mng tnh cht nh tnh, hay dng trong kim tra nh gi v thc hnh:
Mc nm vng cc thao tc, ng tc k thut c ch dn
Mc hon thnh cng vic thc hnh
Mc t lc, c lp, sng to trong cng vic. iu ny thng c biu hin qua c
ch, nt mt ..m gio vin c th quan st c
Tm li: kim tra nh gi l mt khu hu c ca qu trnh dy hc, n gip nh gi thc
trng v to c s hon thin, ci tin ni dung- phng php t chc v iu kin dy
hc. Vic kim tra nh gi phi c tin hnh kp thi, khch quan, chnh xc v ph
hp vi c th mn hc (v ni dung v mc nh )
D GI, RT KINH NGHIM V NH GI BI DY
I. MC CH NGHA
Mc nh ca d gi, rt kinh nghim v nh gi bi dy l nhm xc nh thc
trng hot ng dy hc ci tin, nng cao hiu qu ca hot ng ny. Do n cng
l mt khu trong hot ng chuyn mn ca gio vin.
D gi l xem xt qu trnh dy hc trong hin thc ca mi quan h thy - tr - ni
dung dy hc v t iu chnh b sung l lun dy hc k thut
Cng chnh thng qua d gi, rt kinh nghim v nh gi bi dy m gio vin b mn c
iu kin trao i, hc tp, gip ln nhau c v chuyn mn k thut v nghip v s
phm.
y cng l c s nh gi hot ng dy hc b mn ca thy v tr. Thng
qua pht hin, b dng gio vin dy gii, lm nng ct cho vic xy dng i ng
gio vin, nng cao cht lng dy hc b mn.
II. TIN TRNH CA HOT NG D GI
1. Chun b d gi
Lp k hoch : xc nh thi gian, a im, lp d, thnh phn d, bi dy, gio
vin day..
Trao i gia nhm d vi ngi dy v mc tiu bi dy, trng tm bi dy, kt
cu, ni dung, phng php, tnh hnh lp.
Tho lun v thng nht v tiu ch nh gi bi dy
Cc thnh vin d gi nghin cu k ni dung bi hc trong SGK v phn phi chng
trnh hc.
2. Tin hnh d gi
Ngi d gi phi c mt ng gi, theo di lin tc bi dy tr u n cui, ghi
chp ton din bi ging v khng c t can thip vo tin trnh bi dy
Nhim v trong tm ca ngi dy l quan st ton din lp hc, c th l :
Hot ng dy ca thy, hot ng hc ca tr, s thng nht gia hai hot ng ny.
Vai tr ca gio vin trong vic t chc, iu khin qu trnh nhn thc ca hc
sinh. c bit xem gio vin c ch pht huy tnh tch cc, c lp ca hc sinh hay
khng
Vic s dng hp l cc phng php, dng dy hc.
Thc hin cc bc ln lp c lgic, hp l khng
K nng giao tip vi hc sinh
T th, tc phong
Phn tch v ni dung bi dy
C th hin r c th ca bi hc b mn khng
Gio vin c ch n vic dy hc sinh vn dng kin thc khng
34
- Cc bi thc hnh c thc hin xen k sau mi chng hoc bi hc l thuyt c lin
quan
- Gio vin giao nhim v c th ca tng bi cho sinh vin trnh by kt qu chun b, sau
tho lun, b sung. Sinh vin qua s t nh gi, iu chnh s hc tp ca mnh.
c bit ginh thi gian sinh vin cha v thng nht cch gi bi tp, tp ging nhng
ni dung kh, tp s dng cc phng tin k thut trong dy hc nh n chiu, camera,
m hnh, tranh v
- Gio vin nh gi kt qu chun b v th hin ca sinh vin qua theo di thc hnh,
tho lun.
IV. CC BI THC HNH
Bi 1. Phn tnh chng trnh v SGK xy dng cu trc ni dung cho mt bi hay mt
chng c th.
Mc tiu gm:
- Thng nht c mc nh yu cu ca bi mt cch hp l kh thi.
- Xy dng c gin bi chi tit ca chng, lu nhng ch c b sung, iu chnh so
vi SGK.
- Phn chia thi gian hp l cho cc phn
- Ch ra c nhng kin thc, k nng c lin quan n bi dy
- Nghin cu h thng cu hi, bi tp trong SGK xem p ng c yu cu cng cvn dng kin thc cha. Nu cn phi b sung, iu chnh th phi kp thi
Bi 2. Son gio n chi tit cho mt bi dy l thuyt
Bi 3. Son gio n chi tit cho mt bi dy thc hnh
Mc tiu chung ca 2 bi ny l gip sinh vin son c hon chnh gio n cho mt bi
dy. C th:
- Xc nh c mc nh, yu cu ca bi dy
- Xc nh ng trong tm bi dy v nhng chun b cn thit
- Xy dng cu trc bi dy hp l trong mi quan h gia mc ch-ni dung- phng
php trong tng bc ln lp v trong ton b bi dy
- Th hin r cch thc ca gio vin trong vic t chc hot ng nhn thc cho hc sinh,
nht l nhng ni dung trng tm, ni dung kh
- Th hin r t vn nh hng bi ging, chuyn tip cc phn ni dung, cc bc
ln lp.
Bi 4. T chc cho sinh vin dy th, d gi, rt kinh nghim v nh gi bi dy.
Trn c s nhng gio n son, cho sinh vin tp dy, c lp quan st theo di, quan st,
nh gi.Kt qu thng nht nhm t ti mc tiu
- Gip sinh vin bit tin hnh bi dy mt cch t nhin, lgic
- Bit x l cc tnh hung t xut trong gi dy
- Kt hp hi ha gia vic ging gii, trnh by bng, s dng phng tin dy hc vi
quan st v qun l lp hc.
Ti liu tham kho
Nguyn Vn Bnh (ch bin), Phng php dy hc k thut cng nghip, tp 1, NXB.
HSP H Ni I, 1991.
Nguyn Vn Bnh, Trn Sinh Thnh, Nguyn Vn Khi, Phng php dy hc k thut
cng nghip, NXB Gio Dc, 1991.
Nguyn Minh ng, ng Vn o, Trn Hu Qu, Trn Mai Thu, Nguyn Vn Vn,
Cng Ngh ( cng nghip 8), NXBGD, 2004.
Nguyn Minh ng, Trn Mai Thu, Cng Ngh 9 (Lp t mng in gia nh),
NXBGD, 2005
Nguyn Minh ng, Trn Mai Thu, Cng Ngh 9 (Sa cha xe p), NXBGD, 2005
37
Trn Sinh Thnh, Nguyn Vn Khi, Phng php dy hc k thut cng nghip (dng
cho sinh vin trng Cao ng S phm), NXB Gio Duc, 1999.
Nguyn c Thm (ch bin), Phng php dy hc vt l trng ph thng, NXB
HSP H Ni, 2002.
38