vn chung

KSTK * s 3 - 2005
35
V mt s cu to ca cc khoan nhi
KS. inh Quc kim
Cng ty T vn thit k Cu ln Hm
1 - M u
Nu nh nhng nm 80 tr v trc
mng cc khoan nhi rt him khi c s
dng th ngy nay n li c s dng ph
bin n mc gn nh l iu hin nhin
mi khi c yu cu phi dng mng su
chu ti ln v c v nh l mi ngi lm
cng tc thit k u nm rt r cu to v
nhng c s khoa hc trong vic hoch
nh tng ng. Nhng trn thc t thit k
v tnh khng ng b ca cc qui trnh
trong nc cng nh s thay i thiu tnh
k tha ca h thng qui trnh thit k mi
nn i vi mt s k s thit k mi ra
trng vn khng hn nh vy. gip
nhng k s thit k nn mng quan tm
ti vn ny c th t mnh a ra cc
gii php cu to hp l, bi bo xin c
gii thiu mt s nghin cu so snh v
cu to cc khoan nhi theo qui trnh ca
cc nc.

2. Cu to cc khoan nhi theo
qui trnh cc nc
Cc yu t cu to ch yu c
cp y i vi cc khoan nhi, bao gm:
mt bng b tr, chiu su cc khoan nhi
ngm trong b, ng vch thp, ct thp
dc, ct thp ai, ct thp nh c, ct thp
nh v, chiu dy lp b tng bo v, ng
chn sn phc v cng tc siu m cht
lng b tng cc. Cc vn khc s
c xem xt trong mt chuyn khc.
2.1 Bng so snh cc cu to ch yu

Tiu chun so snh hoc ch dn Hng mc
Nga
(1)
Trung Quc
(2)
Nht
(3)
Php
(4)
M
(5)

A) ng knh ti thiu ca cc khoan nhi
Khng qui
nh
0.8m 0.8m 0.8m 0.75m
B) Khong cch cc khoan nhi
1. Khong cch tim cc
khoan nhi n mp b
25cm Khong cch
tnh t mt
ngoi cc bin:
-0.5D & >25cm
khi ng knh
cc 1m
-0.3D & >50cm
khi ng knh
cc >1m
1D (6) Khng qui
nh
Khng qui
nh
2. Khong cch tim hai
cc khoan nhi cnh nhau
1m+D -Cc mast:2.5D
- Cc chng
ngm trong :
2D
2.5D 2.5D 3D


vn chung


KSTK * s 3 - 2005 36
Tiu chun so snh hoc ch dn Hng mc
Nga
(1)
Trung Quc
(2)
Nht
(3)
Php
(4)
M
(5)

C) Chiu su on cc khoan ngm trong b (cha k phn ct thp dui thng p b b tng)

10cm
Khng qui
nh
15cm Khng qui nh
Khng qui
nh
D) Chiu su on cc ngm trong gc khng nt n

0.5m 0.5m
Khng
qui nh
Khng qui nh
Khng qui
nh
E) ng vch thp li
1. Chiu dy ti thiu (mm) 10-12mm 7-15mm
2. ng knh trong ti
thiu ca ng (mm)
Ln hn
ng knh
cc khoan
t 5-10cm

Ti a bng
ng knh ngoi
ca lng ct thp
cng thm 10cm

3. Cao chn ng vch
so vi cao xi cc b
thp hn
ti thiu 1m
Khng qui
nh
Khng
qui nh
Khng qui nh
Khng qui
nh

F) Cu to lng ct thp cc khoan
1. S lng v ng knh
ti thiu ca ct ch

26mm
8 thanh
14mm
6 thanh
13mm
6 thanh
12mm
56 thanh

2. Khong cch ct thp
ch
15-20cm 8cm 30cm
10cm k c ti
v tr mi ni
chng hoc ct
ni
Tnh khng
gia 2 thanh
ct thp cnh
nhau 5 ln
kch c ht
th ca hn
hp b tng
3. Khong cch v ng
knh ct ai
15-20cm;
10mm
20-40cm;
8mm
Khng
qui nh
-15ln ng
knh ct ch
nhng 35cm
- 6mm
Ti v tr
thngthng:
15-20cm; ti
v tr st y
b 7.5cm
4. Khong cch v ng
knh ct thp vng cng
phn b dc chiu di cc
khoan
- 2m 3m
-ng
knh ct
ch
2m-2.5m;
4-18mm
Khng
qui nh
- 2m
- ng knh
ct ch
Khng qui
nh
5. Chiu dy lp b tng
bo v ct thp
10cm 5cm
-on cc c
ng vch 4cm
-on cc
khng c ng
vch 7cm
10cm
6. Bin php gi c ca
lp b tng bo v
Di thp dt
un hnh lng
mng
thanh thp un
hnh lng mng
hoc con k BT
Khng
qui nh
Khi b tng c
nh hoc b
tng dng ru l
Khng qui
nh


vn chung


KSTK * s 3 - 2005
37
Tiu chun so snh hoc ch dn Hng mc
Nga
(1)
Trung Quc
(2)
Nht
(3)
Php
(4)
M
(5)

7. Mi ni di khung ct
thp
Hn so le
thng qua
hai ai thp
dt hoc
buc chng
Ni buc hoc
ni hn tu
thuc loi thp

8. ng chn sn phc v
cng tc siu m cc
Khng qui
nh r
D<350: 2ng
350 D 800:
3ng
D>800:
4ng

Khng
qui
nh r
D1000: 3ng,
trong 2 ng
nh, 1 ng to
1000<D 1300: 4
ng, trong 2
ng nh, 2 ng to
1300<D 1500:
5 ng
1500D thng qua
th nghim
quyt nh
D750: 2ng
750 <D
1050: 3ng
1050<D
1500: 4ng
1500<D
2400: 6ng
D>2400:
8ng
Ghi ch:
(1) Tiu chun, ch dn ca Lin x c
- CHu 2-02-03-85 - BCH 165-70
- OCHOBAHU U YH AMEHT B.C KUPUOB 1980
(2) Tiu chun, ch dn ca Trung quc
- JTJ 024-85 Qui phm thit k nn mng cng trnh cu cng trn ng t
(3) Tiu chun Nht - JSHB 1996
(4) Tiu chun, ch dn Php
- Regles techniques de conception et de calcul des fondations des ouvrages de genie civil.
Septembre 1992
- Les pieux fores. Recueil de regles de lart. Decembre 1978.
(5) Tiu chun, ch dn ca M bao gm:
- AASHTO 1998 SI Unit Second Edition
- Drilled shafts, Construction procedures ans Design methods. Lymon C. Reese Ph.D., P.E. and
Michael W. O Neill Ph. D., P.E. 1988
(6) D: l ng knh cc khoan nhi
2.2 Mt s bnh lun
a) ng knh cc khoan nhi
Cc khoan nhi c yu cu kh c
bit l chiu dy lp b tng bo v ln v
trong mng tr m cu ng b phi chu
ti trng nn v un ln, nu dng cc
khoan nhi c ng knh nh di 0.8m
th hiu qu lm vic ca ct thp ch khi
cc chu un b hn ch nhiu v ct thp
nm qu gn trng tm tit din. iu ny
hn ch nhiu ti kh nng chu ti ca cc
theo vt liu. Do i vi mng cc dng
cho cu ng b, tt nht nn dng loi
c ng knh 0.8m nh khuyn ngh ca
tiu chun Trung Quc, Nht, Php
b) Khong cch tim hai cc khoan nhi
cnh nhau v t tim cc ti mp b gn
nht
- Trong t nt n th nn dng tr s
2.5D gim kch thc b mng m
khng phi lo lng v hin tng gim
kh nng chu ti do hin tng chng
bin dng ti chn cc ca hai cc
cnh nhau. Thm ch c trng hp khi


vn chung


KSTK * s 3 - 2005 38
buc phi thm cc trong qu trnh thi
cng m khng c m rng b i
khi cng c th xem xt dng khong
cch tim hai cc khoan nhi cnh nhau
bng 2D nu cc ngm trong nn
gc.
- Trong nn ct nn dng tr s 3D
hn ch s tng tc ca bin dng
ca nn hai cc cnh nhau cng nh s
trit gim ma st thnh bn cc do t
b xo trn trong qu trnh xi ht ly
t
- Khong cch tim cc ti mp b gn
nht nn theo khuyn ngh ca tiu
chun Nht bng 1D, v vi khong
cch ti thiu ny cho php cc cc
bin ngm cng y hn vi b nh
cc hng cc nm pha trong v gi
thit tnh ton l thuyt s ph hp vi
thc t khi xem xt qu trnh truyn lc,
bin dng t b xung cc v khi xem
xt s lm vic ca bn thn b cc.
c) Chiu di on cc ngm trong b mng
Trc y theo ch dn ca tiu chun
Lin X c ti v tr c cc, li ct thp y
b c th gin on, iu c ngha rng
khong cch t y b ti tim li ct thp
y b khng ph thuc vo chiu di
on cc b tng nguyn vn ngm vo
y b. Trng hp bt buc li ct thp
y b phi lin tc (khng ct t ti v tr
giao ct vi cc, tng ng vi tnh trng
li thp chu lc y b s nm pha trn
nh on cc b tng nguyn vn) th
khong cch t y b ti tim li ct thp
y b ph thuc vo chiu di on cc
b tng nguyn vn ngm vo y b.
Nh vy hn ch nt b tng v gim s
lng ct thp chu lc y b nn khng
ch khong cch ni trn cng nh cng
tt tc l cn nhc chiu di on cc b
tng nguyn vn ngm trong b mng ch
nn ti a trong khong 10-15cm (cha
k on ct thp dui thng p b b
tng). Tuy nhin cn cn nhc mt vn
cu to l khi li thp y b t chng
trn nh on cc b tng nguyn vn th
vic cu to mt vi li ct thp cc b
u cc theo cch lm trc y nn c
x l nh th no cho hp l.
d) Chiu di on cc khoan nhi ngm
trong gc khng nt n
Xt n tnh ng nht ca nn
trong on cc ngm v pht huy y
lc ma st gia cc vi vch l khoan trong
, ng thi hn ch s c hng thit b
khoan v gim thi gian thi cng tt nht
ch nn ngm cc trong gc mt on
ti a bng 1D 2D.
e) Chiu dy ng vch thp
Khng k ng vch chuyn dng c
sn xut i km my khoan c chng, cc
trng hp cn li tu thuc chiu su h
ng vch v hn ch mp ng trong qu
trnh h cc cng nh thu c chi ph s
dng ng vch hp l, nn chn chiu dy
ng vch thp trong khong t 6mm-
16mm . Ngoi ra nu s dng dng ng
vch vnh cu li cng cn quan tm ti
tc n mn thp v tui th thit k
cng trnh quyt nh chiu dy ng
vch. C th tham kho tc n mn
thp trong mt s mi trng nh di y:


vn chung


KSTK * s 3 - 2005
39
- Theo ti 82.28.504 s liu n mn thp ti Vit Nam
TT Mi trng nc Tc n mn thp (mm/nm)
1 Thnh ph 0.11 0.13
2 Nng thn 0.085 0.1
3 Khu cng nghip 0.25 0.35
4 Vng bin 0.4 1.2

- Theo tiu chun Php
Tc n mn
Mi trng
25 nm 50nm 75nm 100nm
t hoc t p t xm thc 0.25mm 0.6mm 0.7mm 0.8mm
t hoc t p c mc xm thc
trung bnh
1.0mm 1.6mm 2.0mm 2.5mm
t hoc t p c mc xm thc
mnh
2.5mm 4.0mm 5.0mm 6.0mm

f) ng knh trong ti thiu ca ng vch
thp
Trn thc t a phn cc ng vch
thp khng h ti tn chn cc khoan, do
nu dng ng vch c ng knh trong
ln hn ng knh thit k ca cc khoan
c th s hnh thnh hai on cc c
ng knh khc nhau. Trn on khng c
ng vch thp, chiu dy lp b tng bo
v thng trong khong t 70-100mm, nh
vy khi chn chnh lch ng knh trong
ca ng vch thp so vi ng knh thit
k ca cc khoan bng 100mm, on c
ng vch thp chiu dy lp b tng bo
v s ln hn hoc bng150mm. Mt khc
on cc ln cn y b tr xung thng
chu m men un ln nn v cu to a
ct thp chu lc ra cng xa tim cc th hp
l hn. Trng hp khng xt s lm vic
ca ng vch thp i vi mt ct cc
khoan, cn i cc mt nu trn v xem
xt mc thun li khi khoan to l, h
lng ct thp, gim lng tng th tch b
tng cc khng cn thit nn chn chnh
lch ng knh trong ca ng vch thp
so vi ng knh thit k ca cc khoan
trong trong khong 50mmD100mm.
g) Cao chn ng vch cc khoan trn
sng
i vi ng vch thp c s dng
vi chc nng l ng vch tm thi cng
nhm hn ch ra tri va xi mng ca b
tng ti hoc vi chc nng l ng vch
li nhm hn ch s mi mn b tng
ca ph sa hoc ca cc thnh phn ht
mn, ht th tri ni trong nc khi lu tc
dng chy >3m/s, tt nht nn cao
chn ng vch thp thp hn cao xi
cc b tnh ton ti thiu 1m do xt ti sai
lch trong c tnh chiu su xi cc b.
h) S lng v ng knh ti thiu ca ct
thp ch
V nguyn tc s lng v ng knh
ti thiu ca ct thp ch cc khoan nhi
s c quyt nh da trn kt qu tnh
ton, tuy nhin trong mt s trng hp
nu ch thun tu theo kt qu tnh ton s
b tr rt t ct thp dc. Nhng trn thc t
v nhiu l do khc nhau k c l do cu to,
nn b tr mt lng ct thp ti thiu ph
thuc vo ng knh cc khoan. S lng,
ng knh ct thp ch ti thiu c th la
chn ti thiu trong khong 6-8 thanh,


vn chung


KSTK * s 3 - 2005 40
ng knh ti thiu 14-16mm. Da trn
biu chu un ca cc cho thy thng
thng on gn chn cc ch yu chu
nn do vy cng nn nghin cu gim bt
din tch ct thp ch mt cch hp l theo
hng gim ng knh nhng gi nguyn
c li ct thp hoc gi nguyn ng knh
ct thp nhng thay i c li ct thp.

Hnh 1. Mt dng khung ct thp
cc khoan nhi in hnh
i) ng knh ct thp ai
Ct thp ai cc khoan thng c
b tr theo cu to trn c s tham kho
cc ti liu lu tr hin c, t khi c tnh
ton chi tit. C th nhn thy s c mt
ca ct thp ai lm cho khung ct thp
cng ln v d hnh dung mi quan h
gia ng knh ct ch vi ct ai v
cng khung. Tham kho Tiu chun ca
Php (Regles techniques de conception et
de calcul des fondations des ouvrages de
genie civil. Septembre 1992), quan h gia
ng knh ct thp ch v ct thp ai th
hin bng sau:
ng knh
ct ch (mm)
12-14 16 20 25 32
ng knh ct
thp ai (mm)
6-8 8-10 12-14 12-16 16
Bc ct ai tt nht nn trong
khong 15cm 20cm v c th dy hn ti
gn v tr y b. V cu to cn cn nhc
s dng kiu ca ct ai m bo tnh
thun tin trong lp dng v tnh kinh t:
- Nn dng kiu tng ai kn ring r,
nu l cc khoan nhi ng knh 2m,
ai kiu ny s d dng cho qu trnh
lp dng hn l kiu xon c
- Kiu xon c nu l cc khoan nhi
ng knh < 2m nn xem xt dng
kiu xon ai c
k) Ct thp vng cng
ng knh ct thp vng cng tt
nht nn chn bng ng knh ct thp
ch v c li phn b dc chiu di cc nn
trong khong t 2m 2.5m. Mt v
ng knh nh trn khng lm cho khi
lng thp ai tng qu nhiu, tri li lm
cho cng khung ct thp tng ln r rt.
Mt iu cn lu na l cp thp vng
cng cng nn ly tng t cp thp ca
ct ch m thng l ct thp c g nhm
tng cng khung ct thp v to thun li
cho qu trnh ch to v lp dng. Theo
tiu chun BCH-165-70, qui nh ti im
tip gip gia ct thp vng cng v ct
thp ch cn hn g tm thp hnh vung
kch thc 50*50mm, dy 8-12mm. V
phng din l thuyt cu to nh th c
th lm cho qu trnh truyn lc t cu kin
n sang cu kin kia trnh c hin tng
tp trung ng sut v vic nh v ct thp
ch khi lp dng d dng hn, tuy nhin
trn thc t cho thy s ko di thi gian
lp dng hn, tn km vt t hn v c v
lt nht khi hn nh, do vy trong nhiu
n thit k c xu hng b qua cu to ni
trn.


vn chung


KSTK * s 3 - 2005
41
l) Chiu dy lp b tng bo v
Chiu dy lp b tng bo v ct thp
ch nn ly bng 10cm s to tin cy
cao hn i vi kh nng duy tr lp b
tng bo v khi b tng cc khoan nhi
theo phng php rt ng thng ng.
Cng khng nn bn khon nhiu i vi
cu hi liu c nn thay i chiu dy lp
b tng bo v theo hng mng i ti
on cc c ng vch thp li nhm
n gin qu trnh ch to v phng kh
nng n mn ng vch thp theo thi gian.

Hnh 2. C chiu dy lp b tng bo v bng
con ln dng ru l b tng c sn khuyn ngh
nn dng



Hnh 3. C chiu dy lp b tng bo v bng
con ln dng bnh rng khuyn ngh khng nn
dng v b tr lin kt hai cc ni trn mt mi
ni in hnh nn dng

Hnh 4. C chiu dy lp b tng bo v bng
thanh thp un hnh lng mng
m) Mi ni di ct thp ch
- i vi thp chu hn (t CII tr xung)
c th xem xt kiu mi ni hn khi ni
di ct thp, tuy nhin khng nn hn
ni trc tip cc thanh ct thp ch
theo kiu hn i u hoc hn chng
nh cch lm thng thng, nn s
dng kiu mi hn thng qua hai ai
thp kn t cch nhau khong 50cm v
cc thanh thp c hn theo nguyn
tc so le trn di ti tng tm ai thp
tho mn yu cu tim hai mi hn
cnh nhau lun cch ti thiu 50cm nh
khuyn ngh ca tiu chun BCH-165-
70
- i vi thp khng chu hn (t CIII tr
ln) tt nht nn dng mi ni bt cc
vi hai cc ti mt mi ni (xem hnh 3)
khi khung ct thp di trn 25-30m
hoc s dng mi ni buc chng khi
chiu di khung ct thp khng qu
25m.
n) B tr ng chn sn phc v cng tc
siu m kim tra cht lng cc
Cc ng chn sn c th bng kim loi
hoc cht do, tuy nhin mi loi li c
nhng u nhc im ring. ng thp c u
im kn nc, cng ln, c tc dng
lm tng cng ca khung thp nhng
bn cnh li c nhc im c bn l


vn chung


KSTK * s 3 - 2005 42
gi thnh cao. Trng hp pht hin khuyt
tt b tng thn cc nu khng c thit b
t chy chuyn dng ng thp, thng
kh c th bm va nhi y khuyt tt
nu s dng l siu m to sn, khi phi
khoan to l mi sut chiu di cc n v
tr c khuyt tt. Trong khi ng nha c u
im gi thnh thp hn nhng do cng
thp nn li d b vn xon, v, khng kn
nc hay xy ra hin tng tc ng. Cn
nhc u nhc im ca cc loi ng c
th a ra mt s li khuyn nh sau: nu
cc khoan khng di ( chiu di khong
20m) c th xem xt dng ng chn sn
bng cht do ch c ti a mt mi ni di
ng v khng ch cht ch kh nng chu
p lc d kin v vic kim sot cht lng
mi ni ti hin trng. Trng hp cc di
hn nn dng ng chn sn bng vt liu
thp
o) Mt s cu to khc
- i vi cc trn bi nu cn th ng
bin dng ln (PDA), khi lp dng ct
thp nn ko di mt s thanh ct thp
ch so vi im phi ct theo thit k
trong phm vi b cc v ko di on
dng b tng ln cch mt t
khong 1-1.5m (xem hnh 5)
- i vi cc trn sng nn nh cc
thanh ct thp ch v nh ng chn
sn phc v cng tc siu m cao hn
mc nc thi cng t 0.5-1m nhm
kim sot tnh nguyn vn ca thp ch
v ng chn sn trong sut qu trnh
b tng cc khoan


Hnh 5. on b tng cc ko di pha trn mt
t phc v cng tc th ng bin dng ln
(PDA) ti cu Vch
3. Kt lun
Cu to cc cu kin thp trong cc
khoan nhi khng phi l vn mi, phc
tp, tuy nhin khi trin khai thit k chi tit
cn cn nhc cc iu kin c th ti hin
trng a ra mt dng cu to hp l
trn c phng din kinh t, k thut ng
thi thun tin cho vic thi cng v kim
sot cht lng thi cng. c bit trn cng
trnh s dng mt s lng ln cc khoan
nhi ng knh ln th vic suy xt k cc
yu t c lin quan nu trn a ra thit
k cu to ti u li cng c ngha.
Do cc khoan nhi nm su trong lng
t nn mong mun m bo cht lng
mt cch tuyt i nh trong iu kin trn
mt t l v cng kh khn. hn ch
bt khuyt tt nu do nguyn nhn cu to
khung ct thp, ng vch thp, cn mnh
dn la chn kiu cu to chc n mc d
c th tn km hn mt cht p dng.