You are on page 1of 27

SAINS JURUTEKNIK B1004 / 5 / 1

OBJEKTIF AM
1. Memahami istilah am kuasa
2. Memahami pe!e"aa# kuasa
$alam keti%a & ti%a sistem iaitu
meka#ikal' elektik $a# !e#$ali
OBJEKTIF KHUSUS
1. Me#ea#%ka# kuasa $alam
sistem meka#ikal' !e#$ali'
elektikal $a# tema
2. Me#ea#%ka# !a%aima#a kuasa
$alam tiap & tiap sistem te#a%a
a$alah ke(a $i!aha%ika#
$e#%a# masa.
). Me#ea#%ka# kuasa (u%a !*leh
$i#+ataka# $e#%a# istilah $a+a
IDEA UTAMA
1. Kuasa ialah ukua# !eapa
!a#+ak ke(a $ilakuka# ketika
sela#% masa $i!eika#. ,leh itu
kuasa ialah ka$a melakuka#
ke(a atau Kuasa - Ke(a/masa
2. Kuasa meka#ikal ialah ka$a
ke(a meka#ikal $ilakuka#. Ke(a
meka#ikal !elaku !ila a$a#+a
$a+a atau kilasa# +a#%
me#%%eakka# suatu *!(ek.
). Kuasa !e#$ali ialah ka$a $i
ma#a ke(a !e#$ali $ilakuka#.
Ke(a !e#$ali !elaku !ila
te$apat teka#a# +a#% !e!e"a
me#+e!a!ka# !e#$ali !e%eak.
4. Kuasa elektikal ialah ka$a $i
ma#a ke(a elektikal $ilakuka#.
Ke(a elektikal !elaku !ila
.*lta%e me#%%eakka# /as
$alam lita.
INPUT
PENGENALAN
5.0 APAKAH KUASA ?
Kuasa ialah ka$a melakuka#
ke(a. A#$a !*leh lihat !eapa /epat
atau pelaha# sese!uah mesi#
melakuka# ke(a.
Tahukah a#$a ke(a +a#%
$ilakuka# ti$ak !e%a#tu#% kepa$a
hala(u $a# masa. Se!a%ai /*#t*h
se!uah pam me#aikka# 1000 k% ai
melalui keti#%%ia# 40 mete. Ja$i ke(a
+a#% $ilakuka# ialah )02400 N.m.
Beapa lama pam tese!ut !e*peasi
ke(a +a#% $ilakuka# tetap sama.
Be!e"a pula $e#%a# kuasa' ia#+a
!e%a#tu#% kepa$a masa. Kuasa ialah
ukua# !eapa /epat atau pelaha#
ke(a +a#% $ilakuka#.
Kuasa ialah ke(a +a#% $ilakuka#
$i!aha%ika# $e#%a# masa +a#%
$ipeluka# u#tuk melakuka# ke(a.
UNIT 5
KUASA
SAINS JURUTEKNIK B1004 / 5 / 2
Kuasa = Kerja
masa
atau
P =
!
U#it Ke(a ialah Ne"!#$.me!er %N.m&'
ma#akala u#it u#tuk masa ialah saat.
Maka u#it u#tuk Kuasa ialah
Ne1t*#.mete $i!aha%ika# $e#%a# saat
%N.m's&.
5.( Kuasa Da)am S*s!em Me+a$*+a)
Kuasa $itaki2ka# se!a%ai ke(a
meka#ikal +a#% $ilakuka# *leh
pealata# atau mesi# $i!aha%ika#
$e#%a# masa +a#% $iam!il u#tuk
melakuka# ke(a.
Ke(a meka#ikal !elaku !ila
a$a#+a $a+a +a#% $ike#aka# ke atas
*!(ek me#+e!a!ka# *!(ek tese!ut
!e%eak $i sepa#(a#% aah
pe%eakka##+a.
Kerja me+a$*+a) = Da,a - jara+



F - D
Ke(a meka#ikal (u%a !elaku !ila
a$a#+a kilasa# +a#% me#%%eakka#
*!(ek me#+e!a!ka# *!(ek !epusi#%
melalui su$ut +a#% tete#tu.
Kerja me+a$*+a) = +*)asa$ - su.u!
,a$/
.*)a)u*

- T -
Kuasa = Kerja me+a$*+a)
masa
5.0 Kuasa Da)am S*s!em Be$.a)*r
Kuasa ialah ke(a !e#$ali +a#%
$ilakuka# $i!aha%ika# $e#%a# masa
+a#% $iam!il u#tuk melakuka# ke(a.
Ke(a !e#$ali !elaku !ila te$apat
pe!e"aa# teka#a# +a#% me#+e!a!ka#
isipa$u !e#$ali !e%eak
Kuasa !e#$ali ialah suatu pe#%ukua#
!eapa pa#tas atau pelaha# ke(a
!e#$ali $ilakuka#. Ja$i kuasa !a%i
!e#$ali ialah
Kuasa = Kerja 1e$.a)*r
Masa


3i ma#a
Ke(a !e#$ali - 4e!e"aa# 5 Isipa$u
teka#a# !e#$ali
+a#%
$i%eak
Ke(a !e#$ali - 2 - 3

5.4 Kuasa Da)am S*s!em E)e!r*+a)
Kuasa $alam sistem eletikal
ialah ke(a eletikal +a#% $ilakuka#
$i!aha%ika# $e#%a# masa +a#% $iam!il
u#tuk melakuka# ke(a.
Ke(a eletikal i#i !elaku
$ise!a!ka# te$apat#+a pe!e"aa#
.*lta%e +a#% me#%%eakka# /a( eletik.
Se/aa pesamaa##+a !*leh
$itulis se!a%ai
SAINS JURUTEKNIK B1004 / 5 / )
Ke(a eletikal - 4e!e"aa# 5 Kua#titi
.*lta# /as +a#%
$i%eak
Ke(a eletikal - 3 - 5
3a#
Kuasa e)e!r*+a) = Kerja e)e!r*+a)
masa
Gambarajah 5.1 Enjin menggunakan
pembakaran bahan api
OBJEKTIF
1. Me#$e2i#asi kuasa $alam sistem
li#ea meka#ikal iaitu 4 - 6/t
atau 4 - 7 5 3
t
2. Me#ea#%ka# kuasa $alam
sistem li#ea meka#ikal se!a%ai
4 - 7 5 3/t atau 4 - 7 5 8
). Me#$e2i#asi kuasa $alam sistem
putaa# meka#ikal iaitu 4 - 1/t
atau 4 - T 5 .
t
4. Me#ea#%ka# kuasa $alam
sistem putaa# meka#ikal
se!a%ai 4 - T 5 atau
t
4 - T 5 .

5. Me#%e#alpasti u#it & u#it kuasa
$alam sistem meka#ikal
9. Me#taki2 ke/ekapa# se!a%ai
kuasa kelua/kuasa masuk.
:. Me#%uku kuasa $alam sistem
meka#ikal.
SUB UNIT 5A
KUASA DALAM SISTEM
MEKANIKAL
SAINS JURUTEKNIK B1004 / 5 / 4
IDEA UTAMA
1. Kuasa meka#ikal ialah ka$a
melakuka# ke(a. Belaku#+a
ke(a i#i $ise!a!ka# *leh a$a#+a
$a+a atau kilasa# +a#%
me#%%eakka# *!(ek.
2. Kuasa meka#ikal !*leh (u%a
$i%am!aka# se!a%ai $a+a
$i$aa!ka# $e#%a# hala(u atau
kilasa# $i$aa!ka# $e#%a#
hala(u putaa#.
). U#it !a%i kuasa ialah 1att
!esamaa# $e#%a# satu (*ule
pesaat.
5A.( APAKAH KUASA DALAM
SISTEM MEKANIKAL LINEA6
Kataka# $alam kelas' a#$a
$ikehe#$aki me#*lak satu me(a
u#tuk $ipi#$ahka# $ai satu tempat
ke tempat +a#% lai#.
Ja$i $a+a t*laka# a#$a ta$i telah
me#+e!a!ka# k*tak tese!ut
!e%eak sepa#(a#% %aisa# luus.
Ja$i a#$a telah melakuka# ke(a.
A#$a (u%a telah me#%am!il
masa u#tuk me#*lak k*tak tese!ut.
Ja$i Kuasa merupakan kadar
anda melakukan kerja.
4esamaa# !a%i ke(a $a# kuasa
!*leh $itulis se!a%ai
Ke(a - 3a+a +a#% 5 Jaak *!(ek
$ike#aka# !e%eak
sepa#(a#%
%aisa#

= F - D
Kuasa - Ke(a $ilakuka#
Masa u#tuk
melakuka#
ke(a
4 - 6 atau 7 5 3
t t
tetapi 3/t meupaka# hala(u atau
ka$a $a# $isim!*lka# se!a%ai .'
maka
4 - 7 5 .
3alam pekataa##+a
Kuasa - 3a+a 5 hala(u
5A.0 APAKAH KUASA DALAM
SISTEM MEKANIKAL PUTA6AN
3alam sistem putaa#' *!(ek
!epusi#% !ila kilasa# $ike#aka#.
4e%eakka# *!(ek aka# melalui
suatu le#%kuk.
Apa!ila *!(ek !epusi#%' ke(a
$ilakuka# $a# kuasa ialah ka$a
melakuka# ke(a.
Kerja dalam sistem mekanikal
putaran ialah
Ke(a - Kilasa# 5 Su$ut +a#%
$ilalui

= T -
Manakala kuasa dalam sistem
mekanikal putaran ialah
4 - 6 - Ke(a
t Masa
atau
4 - T 5 $i ma#a 6 - T 5
t
atau
SAINS JURUTEKNIK B1004 / 5 / 5
4 - T 5 $i ma#a -
t
3alam pekataa##+a
Kuasa - Kilasa# 5 ;ala(u su$ut
5A.4 APAKAH UNIT UNTUK KUASA
Ke(a $alam sistem meka#ikal
ialah $a+a $i$aa!ka# $e#%a# (aak.
U#it !a%i $a+a ialah Ne1t*# ma#akala
u#it !a%i (aak ialah mete' U#it !a%i
ke(a ialah Newton. Meter %Nm& atau
J#u)e %J&' 1 Nm !esamaa# $e#%a# 1 J.
Kuasa ialah ke(a $i!aha%ika#
$e#%a# masa. 3iketahui !aha1a u#it
!a%i ke(a ialah Nm $a# u#it !a%i masa
ialah saat <s=. Ja$i u#it !a%i kuasa ialah
Nm/s atau J/s atau $ipa#%%il watt. 1
Nm/s !esamaa# $e#%a# 1 J/s.
PENILAIAN KENDI6I
1. Apakah 2*mula !a%i ke(a
>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>
2. Tuliska# 2*mula !a%i kuasa
$alam sistem meka#ikal li#ea 4
- >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>
). Te$apat satu la%i 2*mula !a%i
kuasa $alam sistem li#ea'
tuliska# 2*mula tese!ut
>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>
4. 3alam sistem meka#ikal
putaa#' kuasa 4 ialah
>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>
5. Selai# $ai 2*mula !a%i kuasa
pa$a #*.4' tuliska# 2*mula lai#
!a%i kuasa $alam sistem putaa#
4-
>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>
9. Apakah u#it !a%i kuasa
>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>
>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>
SAINS JURUTEKNIK B1004 / 5 / 9
MAKLUMBALAS
1. 3a+a 5 Jaak < 7 5 3 =
2. 4 - 6 / t
). 4 - 7.
4. T 5
t
5. 4 - T 5
9. N.m/s atau 6att
Bela(alah !e$ikai
SAINS JURUTEKNIK B1004 / 5 / :
AMALI 5A
KUASA DALAM SISTEM MEKANIKAL
Me$/u+ur Kuasa Me+a$*+a) L*$ear
PENGENALAN
Ba#+ak sistem ke(a
me#%%u#aka# kuasa. Se!a%ai /*#t*h
a#$a !*lehlah melihat li2 pa$a sesuatu
!a#%u#a#' (e#tea +a#% $i%u#aka#
u#tuk me#a#am /eu/uk ka+u atau !esi
se!a%ai asas !a#%u#a# atau a#$a
!*leh lihat tak ke/il atau forklift +a#%
$i%u#aka# u#tuk me#%a#%kat !aa#% &
!aa#% $alam %e$u#% pe#ia%aa# atau
$alam kila#%.
3a+a +a#% melakuka# ke(a i#i
!e%eak sepa#(a#% %aisa# luus. Maka
kuasa +a#% $i%u#aka# $ipa#%%il kuasa
meka#ikal li#ea.
3alam amali i#i a#$a
$ikehe#$aki me#%uku kuasa meka#ikal
li#ea i#i $e#%a# me#%%u#aka# m*t*
u#tuk me#%a#%kat !eat +a#% $i!eika#
pa$a keti#%%ia# $a# pa$a masa +a#%
tete#tu.
MENGUKU6 KUASA MEKANIKAL
LINEA6
OBJEKTIF
1. Me#%uku kuasa masuk
elektikal m*t* +a#% melakuka#
ke(a.
2. Me#/ai kuasa kelua meka#ikal
m*t* +a#% me#%a#%kat !e!a#
pa$a hala(u mala.
). Me#/ai ke/ekapa# m*t* +a#%
me#uka kuasa elektikal kepa$a
kuasa meka#ikal ketika
melakuka# ke(a meka#ikal.
7.0 IDEA UTAMA
4.1 Kuasa meka#ikal li#ea +a#%
SAINS JURUTEKNIK B1004 / 5 / ?
me#%a#%kat !e!a# a$alah
!esamaa# $e#%a# ke(a <6=
+a#% $ilakuka# me#%a#%kat
!e!a# $i!aha%ika# $e#%a#
masa <t= atau <4 - 6/t=.
4.2 Kuasa masuk eletikal 3@
m*t* a$alah !esamaa#
$e#%a# .*lta# +a#%
$ike#aka# $i$aa!ka#
$e#%a# aus +a#% melalui
m*t* iaitu 4 - <8= 5 .
4.) Ke/ekapa# sistem
!esamaa# $e#%a#
Ke/ekapa# -
Kuasa kelua meka#ikal 5100
Kuasa masuk eletikal
3alam u(ika(i i#i pesamaa# +a#% aka#
$i%u#aka# ialah
4 - Ke(a - Beat 5 Ti#%%i - m% 5 h
Masa masa t
AAAAAAAAAAAAAAAAAA <1=
3i ma#a B
m - (isim *!(ek +a#% $ia#%kat
$alam kil*%am <k%=
% - pe/uta# %a.it+ < 0.?m/s
2
=
h - ti#%%i $alam mete <m=
t - masa u#tuk me#%a#%kat
*!(ek $alam saat
4 - kuasa $alam N.m/s atau J/s
atau 1att
$a# (u%a pesamaa# kuasa elektikal
iaitu C
4 - <8= 5 AAAAAAAAAAAAAAAAAA<2=
3i ma#a
8 - peu!aha# $alam .*lta#
- aus me#%ali
4 - kuasa elektikal
3alam u(ika(i i#i' a#$a aka#
me#%%u#aka# m*t* u#tuk me#%a#%kat
!e!a# pa$a keti#%%ia# +a#% $i!eika#
$a# pa$a masa +a#% tete#tu.
Du#aka# tali !a%i me#%a#%kat
!e!a# +a#% ma#a salah satu hu(u#%#+a
he#$aklah $isam!u#%ka# pa$a !e!a#
$a# hu(u#% +a#% satu la%i
$isam!u#%ka# pa$a takal pa$a a/i
m*t*.
Apa!ila m*t* $ihi$upka#' tali
mem!alut pa$a takal $a# !e!a#
$ia#%kat. 4e#%ukua# he#$aklah $i!uat
ketika !e!a# !e%eak pa$a kela(ua#
mala $a# pa$a masa +a#% tete#tu.
Tahukah a#$a !ilakah kuasa
meka#ikal $i%u#aka#. Ja$i kuasa
meka#ikal $ipeluka# u#tuk me#%a#%kat
!e!a# atau (isim $a# pesamaa# +a#%
pelu a#$a %u#aka# u#tuk me#$apatka#
kuasa i#i ialah pesamaa# <1= $i atas.
Ma#akala kuasa eletikal
$i%u#aka# *leh m*t* u#tuk
me#%a#%kat !e!a# atau (isim $a#
pesamaa# +a#% pelu a#$a %u#a ialah
pesamaa# <2= $i atas.
PE6ALATAN
1. 4em!ekal Kuasa 3@ 20 8' 10 A
2. M*t* ma%#etAkekal 3@' 0 &
128
). 4e#+a#%kut 4em!eat' sai" 0.1
k%
4. Set 4em!eat !e(umlah 1 k%
5. 4e#+*k*#% <;ea.+A3ut+
supp*t sta#$=
9. Takal
:. Suis NO (Normally open sit!h "
?. 4e#%epit @
0. Tali mi#imum )0 l!
10. Jam Ra#$ik
8A6AKE6JA
1. 4asa#%ka# pealata# sepeti
pa$a %am!aa(ah 5A.1 Ja#%a#
SAINS JURUTEKNIK B1004 / 5 / 0
sam!u#%ka# la%i pem!ekal
kuasa keluaa# AU.
2. Ikatka# salah satu hu(u#% tali <)0
l!= ke $am pa$a a/i m*t*
supa+a tali melilit pa$a $am $a#
me#%a#%kat !e!a# ketika m*t*
$ihi$upka#. ;u(u#% +a#% satu
la%i $ilaluka# melalui takal $a#
ikatka# pa$a pe#+a#%kut
pem!eat.
). Eetakka# !e!a# 0.1 k% pa$a
pe#+a#%kut pem!eat.
Kemu$ia# ta#$aka# pa$a
pe#+*k*#% $ua titik $a# (aak
ke$ua & $ua#+a ialah 1 mete
sepeti pa$a %am!aa(ah5A.1.
@atatka# (aak +a#% $iuku
$alam (a$ual.
4. 4astika# semua sam!u#%a#
a$alah selamat.
5. Se!elum sam!u#%ka# pem!ekal
kuasa AT kepa$a AU $i!uat
pastika# suis kuasa $alam
kea$aa# tetutup<*22=.
Ke!*lehlaasa# .*lta#
he#$aklah $alam kea$aa#
mi#imum.
9. Sam!u#%ka# pem!ekal kuasa
kepa$a AU . Suis pem!ekal
kuasa kepa$a $i!uka <*#=.
Teka# ke !a1ah pa$a suis NO
$a# tam!ahka# .*lta# pelaha#
& laha# pa$a pem!ekal kuasa
sehi#%%a pe#+a#%kut pem!eat
mula !e%eak ke atas pa$a
kela(ua# mala. @atatka# !a/aa#
.*lta%e. Kemu$ia# pa$a +a#%
sama letakka# ta#%a# a#$a $i
!a1ah pe#+a#%kut pem!eat
$a# lepaska# suis NO. Biaka#
pe#+a#%kut pem!eat (atuh
se/aa pelaha# kem!ali kepa$a
ke$u$uka# asal. Ula#% !e!eapa
kali' a#%kat pem!eat se/aa
pelaha# $ia#taa $ua ta#$a
+a#% telah a#$a tetapka# pa$a
pe#+*k*#% .
Se!elum $ata $iam!il pela(a
$ikehe#$aki mem!a/a aaha# $i !a1ahB
a. Se*a#% pe#(a%a masa
pelu
me#/atat masa ketika !e!a#
$ia#%kat. 4ela(a lai# pelu
me#%a1al suis NO $a#
mem!a/a ATpa$a pa#el mete
pem!ekal kuasa semasa !e!a#
$ia#%kat.
!. Ketika mula' pela(a +a#%
me#%a1al suis NO me#%ia
sampai ) u#tuk mem!iaka#
pe#(a%a masa tahu !aha1a suis
S $itutup. 4e#(a%a masa pelu
melau#%ka# pekataa# FMulaG
!ila hu(u#% pe#+a#%kut
pem!eat sampai ke ke$u$uka#
tee#$ah +a#% $i ta#$a.
/. 4a$a ke$u$uka# i#i
ketika !eat
pelaha# & laha# #aik' pa#el
mete pelu $i!a/a u#tuk
me#/atatka# aus $a# .*lta#.
4e#(a%a masa pelu me#(eit
FBehe#tiG !ila hu(u#%
pe#+a#%kut pem!eat sampai ke
ke$u$uka# teti#%%i pa$a (aak
+a#% $ita#$a.
SAINS JURUTEKNIK B1004 / 5 / 10
Mengambil data
1. Kia sampai ). Tutup suis NO .
Bila pe#(a%a masa kata FMulaG'
/atat !a/aa# .*lta# $a# aus.
2. Buka suis NO !ila pe#(a%a
masa kata FBehe#tiG. 4e#(a%a
masa pelu !ehe#tika# (am
a#$ik pa$a ketika +a#%
sama.@atat sela masa.
). Rek*$ka# !a/aa# .*lta# pa$a
!ais 1 la(u B' aus pa$a !ais 1
la(u @ $a# sela#% masa pa$a
!ais 1 la(u 3 $alam (a$ual.
4. Tam!ahka# (isim 1 k% kepa$a
pe#+a#%kut pem!eat.
Kemu$ia# ula#% la#%kah :.9 $a#
la#%kah :.:.1 hi#%%a :.:.).
Rek*$ka# !a/aa# pa$a !ais 2
$alam (a$ual.
SAINS JURUTEKNIK B1004 / 5 / 11
A
Jumlah Jisim
$ia#%kat *leh
m*t*
B
8*lta#
Mee#tasi
M*t*
@
Aus Melalui
M*t*
3
Masa
3ipeluka#
u#tuk
me#%a#%kat
Jisim melalui
Jaak
Bais 1 1 k%
Bais 2 2 k%
Jaak +a#% $ita#$a - m
JA3UAE
SAINS JURUTEKNIK B1004 / 5 / 12
#ajah 5$.1( %O#& ' () ' *
nd
Ed.+un ,- "
SAINS JURUTEKNIK B1004 / 5 / 1)
Pe$/*raa$
1. Kuasa eletikal +a#% $i%u#aka# *leh
m*t* u#tuk me#%a#%kat (isim
a. Kuasa eletikal +a#% $ipeluka#
u#tuk me#%a#%kat pe#+a#%kut
pem!eat 1 k%
4 - H8 5 I
4 - <>>>>>>>8= <>>>>>>>>>A=
4 - >>>>>>>>8.A atau 1att
3i ma#a H8 ialah .*lta# m*t*
$a# I ialah aus m*t*
!. Kuasa eletikal +a#% $ipeluka#
u#tuk me#%a#%kat (isim 2 k%
4 - H8 5 I
4 - <>>>>>>>>8=<>>>>>>>>A=
4 - >>>>>>>>>>> 1atts
2. Kuasa meka#ikal li#ea +a#%
$ipeluka# u#tuk me#%a#%kat (isim
4 - m%h
t
$i ma#a
4 - Kuasa $alam 1att
m% - 3a+a $alam Ne1t*# +a#%
$ipeluka# u#tuk me#%a#%kat
(isim
h - Jaak $ita#$a $alam mete
t - masa $alam saat +a#%
$ipeluka# u#tuk me#%a#%kat
(isim
a. Kuasa meka#ikal li#ea u#tuk
me#%a#%kat pe#+a#%kut
pem!eat 1 k%.
4 - m%h
t
4 - 1 5 0.?1 5 h
t

4 - >>>>>>>>> 1atts
!. Kuasa meka#ikal li#ea u#tuk
me#%a#%kat 2 k% (isim
4 - m%h
t
4 - 2 5 0.?1 5 h
t
4 - >>>>>>>>>> 1atts
). Ke/ekapa# sistem
- Kuasa keluameka#ikal 5 100I
Kuasa masuk eletikal
a. Ke/ekapa# sistem takal m*t*
me#%a#%kat (isim 1 k%
- Kuasa pa$a #* 2<a= 5 100I
Kuasa pa$a #* 1<a=
- < = 1atts
< = 1atts
- >>>>>>>>>>>> I
!. Ke/ekapa# sistem takal m*t*
me#%a#%kat (isim 2 k%
- Kuasa pa$a #* 2<!= 5 100I
Kuasa pa$a #* 1<!=
- < = 1atts
< = 1atts
- >>>>>>>>>>>> I
SUB UNIT 5B
SAINS JURUTEKNIK B1004 / 5 / 14
KUASA DALAM SISTEM BENDALI6
OBJEKTIF AM
me#%ikuti u#it i#i a#$a !*leh B
1. Memahami semaki# ti#%%i
ka$aali maka semaki#
ti#%%i kuasa +a#% te(a#a.
2. Me#%etahui pe#%%u#aa#
kuasa sistem !e#$ali $alam
i#$usti.
OBJEKTIF KHUSUS
Setelah mempela(ai u#it i#i a#$a haus
$apat B
1. me#$e2i#asika# kuasa $alam
sistem !e#$ali.
2. me#ulis 2*mula kuasa $alam
sistem !e#$ali.
). Me#+elesaika# masalah
+a#% !ekaita# $e#%a#
kuasa $alam sistem !e#$ali.

INPUT
5B.O PENGENALAN
Me#%apa kuasa !e#$ali sa#%at
pe#ti#%J
Kuasa !e#$ali sa#%at pe#ti#% $alam
tek#*l*%i pekakasa#. Ia $i%u#aka#
$alam pealata# peta#ia# $a# i#$usti
u#tuk meli#/ika# !aha%ia# pealata#.
Kuasa !e#$ali aka# me#*lak pist*#
u#tuk me#%a#%kat !e#$a !eat.
4e#%%u#aa# kuasa !e#$ali $i%u#aka#
$alam pem!i#aa# *peasi (ek hi$aulik'
sili#$e hi$aulik $a# li2 hi$aulik. Ia (u%a
$i%u#aka# $alam i#$usti pe#e!a#%a#
u#tuk me#%e#$alika# %ea pe#$aata#
$a# me#%%eaka# !aha%ia# sa+ap $a#
ek* kapal te!a#%.
3alam i#$usti aut*m*!il' kuasa
!e#$ali $i%u#aka# u#tuk me#(ala#ka#
*peasi p#eumatik pa$a !ek kuasa $a#
stee#% kuasa $alam keeta.
Be#$ali kuasa pam memi#$ahka#
!e#$ali $ai ta#%ki !a1ah ta#ah ke
ta#%ki !aha#api $alam ke#$eaa# $a#
kapal te!a#%.
Kuasa !e#$ali pam (u%a $i%u#aka#
$alam *peasi me#%eu$i %i%i $a#
le#%a# *!*t.
Ra(ah5B.1 me#u#(uka# kapalte!a#%
ka%* se$a#% me#%isi mi#+ak.

SAINS JURUTEKNIK B1004 / 5 / 15
#ajah 5..1
( %O#& ' () ' *
nd
Ed.+un ,- "
Ra(ah 5B.2 me#u#(uka# *!*t
hi$aulik +a#% $i%u#aka# $alam
i#$usti pe#+em!ua#.
#ajah 5..* ( %O#& ' () ' *
nd
Ed.+un ,- "
Ra(ah 5B.) me#u#(uka# sistem
pe#%ha#taa# ai $i ka1asa#
peumaha#.
#ajah 5..- ( %O#& ' () ' *
nd
Ed.+un ,-
"
Ke$a2a +uasa ,a$/ )e1*9 .*2er)u+a$
u$!u+ me$//era+ 1e$.a)*r :ara
me$e/a+ 1er1a$.*$/ se:ara
me$.a!ar j*+a +a.ar a)*r$,a sama ?
U#tuk pe%eaka# ai se/aa me$e/a+'
$i ma#a ketumpatan berat bahan a$alah
didarab dengan ketinggian +a#% $i/apai
*leh ai itu a$alah sama $e#%a#
perubahan tekanan $alam sistem
!e#$ali itu.
Ke!*$//*a$ paas ai aka#
mempe#%auhi #ilai kuasa' (ika paas ai
itu ti#%%i maka #ilai kuasa a$alah ti#%%i
ma#akala paas ai e#$ah #ilai kuasa
a$alah e#$ah.
Maka' +uasa +a#% $i(a#a a$alah sama
$e#%a# peu!aha# teka#a# $i$aa!
$e#%a# ka$a ali <K=. Ka$a ali <K=
a$alah sama $e#%a# isipa$u ai
$i!aha%i $e#%a# masa<saat=.
Ma#akala u#tuk pe%eaka# me$.a!ar;
keti#%%ia# paas ai ti$ak !elaku maka
ketumpata# !aha# a$alah sama $e#%a#
peu!aha# teka#a#.
Nilai kuasa !e%a#tu#% kepa$a
peu!aha# hala(u $a# ka$a ali<K=.
Ku#/i kata ialah kuasa +a#% $i(a#a aka#
me$*$/+a! (ika ai $i pam $ai se!uah
tasik $a# $iha#ta ke se!uah ta#%ki $i
atas !ukit $alam kea$aa# me$e/a+ (ika
$i!a#$i#%ka# $e#%a# kea$aa#
me$.a!ar.
5.( KUASA
De<*$as* +uasa ialah kuasa a$alah
sama $e#%a# ke(a +a#% $ilakuka#
$i!aha%i $e#%a# masa +a#% $iam!il
semasa melakuka# ke(a.

SAINS JURUTEKNIK B1004 / 5 / 19
3aipa$a $e2i#asi $iatas kita !*leh
mem!e#tuk satu pesamaa# asas kuasa
iaitu'
7 5 s
4 -
t
Kuasa !e#$ali !*leh $i!e#tuk !ila #ilai
isipa$u <8= $i!ei maka aka#
me#+e!a!ka# !elaku#+a pe!e"aa#
teka#a# <p= . I#i !elaku !ila pam ai
memi#$ahka# ai $ai se!uah tasik ke
me#aa ai.
Ke(a 6
Kuasa - - ' 4 -
Masa T
Da#tika# 6 $e#%a# < p 5 8 =
Ja$i'
<p= 5 8
4 -
t
3i ma#a'
4 - kuasa !e#$ali +a#% te(a#a
p- pe!e"aa# teka#a# +a#%
me#+e!a!ka# !e#$ali
!e%eak
8 - Isipa$u !e#$ali
T - masa +a#% $i%u#aka# u#tuk
me#%%eaka# isipa$u !e#$ali
Maka'
7*mula umum kuasa !e#$ali ialah
Kuasa !e#$ali
- 4e!e"aa# teka#a# 5 #ilai alia#
!e#$ali
S*s!em Da,a N*)a* Kerja Kuasa
Be#$ali
Teka#a#
4 atau p
I!/ 2t
2
' I!/ i#
2
Atau N/m
2
Alia# Nilai
K. - 8/ t
Dal/ mi#' m
)
/s
Atau 2t
)
/ s
6 - p 5 8
atau
1 - <p= 5 8
2t.I!'N.m atau J
4 - 6/t
4 - p 5 K.
4 - <p= 5 K.
2t.I!/ s' N.m/ s
J/ s atau 6att
SAINS JURUTEKNIK B1004 / 5 / 1:
8#$!#9
Dam!aa(ah 5B.4 me#u#(uka# %as*li#
$ialika# $ai se!uah ta#%ki $i !a1ah
ta#ah ke ta#%ki se!uah keeta.

#ajah 5../ ( %O#& ' () ' *
nd
Ed.+un ,- "
Se!uah pam $i%u#aka# u#tuk
me#%%eaka# %as*li# $ai ta#%ki !a1ah
ta#ah ke !aha%ia# atas ta#%ki atas
ta#ah<lihat a(ah 5B.4 $i atas=. 4am
me#%a#%kat 25 %ele# %as*li# seti#%%i
15 kaki $alam masa 5 mi#it<Ketumpata#
!eat %as*li#e ialah 42 I!/kaki
)
$a# :.4?
%ele# - 1 kaki
)
=. 3apatka# 4e!e"aa#
teka#a# <4= a#taa ta#%ki !a1ah ta#ah
$e#%a# ta#%ki atas ta#ah seti#%%i 15
kaki
a. Jumlah isipa$u !ila 25 %ele#
%as*li#e $ipi#$ahka# $alam
masa 5 mi#it.
!. Kuasa pam
Pe$,e)esa*a$
a. Ketumpata# %as*li#e' - 42 I!/
kaki
)
Ti#%%i' h - 15 kaki
p - 5 h
p - 42 I!/kaki
)
5 15 kaki
p - 9)0 I!/ kaki
2
!. 3i!ei'
8 - 25 %al<%ele#=
t - 5 mi#
8
Nilai alia#<2l*1 ate=' K -
t
K - 25 %al/ 5 mi#
- 5 %al/ mi#
Tukaka# u#it %al/ mi# kepa$a
kaki/ saat
%al 1 kaki
)
1 mi#
K - 5 5 5
mi# :.4? %al 90 saat
p
K - 5/ :.4? 5 90 <kaki
)
/ saat=
K - 0.011 kaki
)
/ saat L
3ah sampai
Stese#
mi#+akMM.
.
SAINS JURUTEKNIK B1004 / 5 / 1?
/. 3i$apati'
p - 9)0 I!/ kaki
2
K - 0.011 kaki
)
/ saat
4 - p 5 K
- 9)0 N 0.011
- 9.0) I!. kaki/ saat
I hp - 550 I! kaki/ saat
4 - 9.0)/ 550
- 0.0129 hp L
AKTI3ITI
Se!uah sili#$e hi$aulik me#%hasilka#
kuasa 2000 1att $a# $a+a keluaa#
550N. Apakah la(u *m!*h<pist*#= $alam
m/ s J Seteus#+a /ai pe!e"aa#
teka#a# (ika luas keata# e#tas sili#$e
ialah 20 /m
2
< Teka#a# - 3a+a/ Euas =
MAKLUMBALAS
Kuasa - 2000 1att
3a+a - 550 N
Euas<A= - 20/m
2
atau 0.002m
2
. - 4/ 7
- 2000/ 550
- ).9 m/ s
p - 7/ A
- 550/ 0.002
- 2:5000 N/ m
2
.
SAINS JURUTEKNIK B1004 / 5 / 10
LATIHAN KENDI6I
Ja1a! semua s*ala# $i !aha%ia# i#i.
1. Tuliska# $e#%a# pekataa# pa$a tempat k*s*#% $i !a1ah B
a. 4 - >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>
!. p - >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>
/. 8 - >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>
$. 8 - >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>
e. 6 - >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>
2. t - >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>
%. K. - >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>
2. A$akah 2*mula $i !a1ah itu sama J Kalau ti$ak sama' #+ataka#.
Kuasa !e#$ali' 4 - 6/ t >>>>>>>>>>>>>>>>>
Kuasa !e#$ali' 4 - p 5 8/ t >>>>>>>>>>>>>>>>>
Kuasa !e#$ali' 4 - < p = 5 8/ t >>>>>>>>>>>>>>>>>
). Ta#$aka# 2*mula kuasa $alam sistem !e#$ali $i !a1ah B
a. 4 - 6/ t
b. 4 - < p = 5 K.
c. 4 - p 5 8
d. 4 - < p = 5 8
4. Ee#%kapka# pesamaa# !eikut B
Kuasa $alam sistem !e#$ali - >>>>>>>> 5 >>>>>>>>>
5. Sistem pe#+e(uka# lase memeluka# se!uah pam u#tuk me#%hasilka#
pe!e"aa# teka#a# < p = se!a#+ak )50 N/ m
2
$a# #ilai alia# <K.= ialah 0.5
m
)
/s. 3apatka# kuasa $alam !e#$ali +a#% tehasil.
9. 3i!ei kuasa ku$a<h*sep*1e= pam ialah )49 1att $a# pe!e"aa# teka#a# ialah
10
)
N/ m
2
. @aika# #ilai alia#<2l*1 ate= +a#% $ihasilka# *leh pam.
< 1 N.m/ s - 1 1att =
:. Se!uah sili#$e hi$aulik me#%hasilka# kuasa 2500 1att $a# $a+a keluaa#
500N. Apakah la(u *m!*h<pist*#= $alam m/ s J
< 4 - 7 5 . $a# 1 1att - 1 N.m/ s =
SAINS JURUTEKNIK B1004 / 5 / 20
MAKLUMBALAS LATIHAN KENDI6I
1. a. teka#a#
!. peu!aha# teka#a#
/. isipa$u<.*lume=
$. peu!aha# isipa$u
e. ke(a<1*k=
2. saat<se/*#$=
%. #ilai alia#<2l*1 ate=
2. sama
sama
sama
). a $a# ! saha(a
4. $a+a< p = 5 #ilai alia#< K. =
5. Kuasa<4= - pe!e"aa# teka#a#< p = 5 #ilai alia#<K.=
- )50 N/ m
2
5 0.5 m
)
/ s
- 1:5 Nm/ s
9. K. - 4/ p
- )90 / 1000 O Nm/sP / O N/ m
2
P - m
)
/ s
- 0.)9 m
)
/ s
:. . - 4/ 7
- 2500/ 500
- 5 m/ s
SAINS JURUTEKNIK B1004 / 5 / 22
SUB UNIT 58
KUASA DALAM SISTEM ELEKT6IK
OBJEKTIF KHUSUS =
1.Me#taki2 kuasa $alam sistem elektik.
4 - 8 5 Q < ke(a elektik =

t < masa =
2. Me#%%u#aka# umus u#tuk
me#+elesaika# masalah kuasa $alam
sistem elektik.
58 KENAPA KUASA ELEKT6IK
SANGAT PENTING J
Ba+a#%ka# ke(a$ia# F!la/k *utG seluuh
Mala+sia +a#% pe#ah !elaku
!e!eapa tahu# +a#% lalu.,a#% amai
me#(a$i pa#ik kea#a semua sistem
ti$ak !e2u#%si . ;*spital me#%ha$api
masalah ' i#$ustei me#%alami
keu%ia# +a#% !esa semua
pe#ia%aa# ti$ak !e%eak. Situasi i#i
me#u#(ukka# !etapa pe#ti#%#+a
kuasa elektik $alam kehi$upa#
mas+aakat sekaa#%.
Gambarajah 5%.1 menonton t0
Gambarajah 5%.* pekerja industeri
Gambarajah 5C.3 komunikasi
Gam1araja9 > /am1araja9 .*a!as
me$/9ura*+a$ 1a/a*ma$a 2e$!*$/$,a
!e$a/a e)e+!r*+ .a)am +e9*.u2a$.
58.( BAGAIMANA KUASA
ELEKT6IK DIKI6A ?
6umus .*1er*+a$ se1a/a*
SAINS JURUTEKNIK B1004 / 5 / 2)
??(
??..0
Da)am s*s!em e)e+!r*+ =
D*ma$a P > +uasa
3 - 5 > +erja e)e+!r*+
! > masa %+erja e)e+!r*+
.*)a+u+a$ &
D*ma$a P > +uasa
3 > 1e@a A#)!a$
I > +a.ar arus me$/a)*r
6umus

6umus .*a!as a.a)a9 2e$!*$/ .a)am
2e$/*raa$ +uasa e)e+!r*+.
Dar* Hu+um O9m=
P = 3 - I 3 = I6
= I6 - I

A!au

U$*! +uasa a.a)a9 a!!
58.0 MENGGUNAKAN 6UMUS
KUASA UNTUK MENBELESAIKAN
MASALAH.
a. Se!uah m*t* elektik +a#%
!e*peasi $e#%a# .*lta# 24
8 me#%hasilka# kuasa
keluaa# a/i R kk. Aus +a#%
Kuasa = kerja
masa
Kuasa = daya x kadar arus
P = V x q
t
P = V x I

P = V x I

V = IR
P = I
2
R

P = ( V )
2

R
SAINS JURUTEKNIK B1004 / 5 / 24
$i%u#aka# 0.4: A < 1 kk -
:49 6 =. Kiaka#
i= kuasa masuka#
ii= ke/ekapa#
4e#+elesaia# B
i= 4<masukka#= - 8 5 I
- 24 5 0.4:
- 22: 6
iii= 4 < keluaa# = - R 5 :49
- 1?9.5 6
ke/ekapa#< = - 4< kelua# = 5 100
4 < masuka#=
- 1?9.5 5 100
22:
- ?2 I
!= M*t* elektik $e#%a# 110 8
mempu#+ai kuasa keluaa#
1 kk $e#%a# ke/ekapa# ?9
I. Kiaka# aus +a#%
$ipeluka#.
4 <keluaa# = - :49 6
4 < masuka# = - :49 5 100
?9
- 4: 6
?4: - 8 5 I
I - ?4:
110

- :.:4 A
UJIKAJI 58.
TAJUK = MENENTUKAN KE8EKAPAN
KUASA MOTO6.
6a.as
Bekala# kuasa AT '20 8 ' 10 A
6a+e
2 m*t* ma%#et AT 0 A 12 8
tiu! platik
Multimete $i%ital $a# multimete < 8,M
=
Eampu 9 8
SAINS JURUTEKNIK B1004 / 5 / 25
4eme%a#% lampu
Kae.a9
1. Eetaka# m*t* itu !ete#ta#%a#
supa+a a/i !ea$a le!ih kua#% 5
/m a#taa#+a <lihat a(ah 2@.1=.
2. Du#aka# tiu! plastik u#tuk
me#+am!u#%ka# ke$uaA$ua a/i
itu.
). Sam!u#%ka# 1a+e ke !ekala#
kuasa $a# 1a+e $aipa$a
%e#aat* kepa$a lampu. Ju%a
sam!u#%ka# 8,M ke$alam lita
a#taa !ekala# kuasa $a# m*t*
u#tuk !a/aa# aus. 4astika#
pa$a kutu! +a#% !etul sepeti
a(ah 2@.1.
4. 4astika# !ekala# kuasa
$itetapka# pa$a si2a suis
$ihi$upka#.3e#%a#
me#%%u#aka# $i%ital multimete
tetapka# !a/aa# !ekala# kuasa
!ea$a pa$a 9 8.
5. Semasa m*t* $a# %e#aat* itu
!eke(a /atatka# !a/aa# aus
pa$a 8,M se!a%ai aus
masukka#. 3e#%a#
me#%%u#aka# multimete $i%ital
$apatka# !a/aa# .*lta# kelua#
pa$a temi#al lampu.
9 . 3e#%a# ti$ak me#%u!ahka#
kuasa !ekala# ta#%%alka# satu
1a+e +a#% me#+am!u#% ke
lampu 'sam!u#%ka# kepa$a
multimete $i%ital u#tuk
me#$apatka# !a/aa# aus
kelua#.
:. Matika# !ekala# kuasa $a#
sam!u#% semula 1a+e ke
lampu.
?. Ula#%i la#%kahAla#%kah $iatas
u#tuk kuasa masuka# 0 8 $a#
12 8.
SAINS JURUTEKNIK B1004 / 5 / 29
#ajah *%.1 radas ujikaji ( %O#& ' () ' *
nd
Ed.+un ,- "
SAINS JURUTEKNIK B1004 / 5 / 2:
Ja$ual 1/
BA@AAN KIRAAN
Ke(a masuka# Ke(a keluaa# Kuasa
masuka#
< 6 =
Kuasa
keluaa#
I ke/ekapa#
8*lta#
< 8 =
Aus
< A =
8*lta#
< 8 =
Aus
< A =
9
0
12
SAINS JURUTEKNIK B1004 / 5 / 2?
K*raa$ +e:e+a2a$ +uasa /e$ara!#r
1 3apatka# !a/aa# u(ika(i $alam
(a$ual 1/ $a# %u#aka# umusA
umus !eikutB
a= Kuasa masuka#
- .*lta# masuka# 5 aus masuka#
!= I ke/ekapa# - kuasa masuka# 5 100
kuasa keluaa#

You might also like