Gi¸o ¸n ®iÖn tö

§¹i sè líp 8
TiÕt 47 ph­¬ng tr×nh chøa Èn ë
mÉu

Gi¸o viªn: NguyÔn Lîi

 KiÓm tra bµi cò

-§Þnh nghÜa hai ph­¬ng tr×nh t­¬ng ®­¬ng?

Hai ph­¬ng tr×nh sau cã t­¬ng ®­¬ng hay kh«ng
a/ x = 0 b/ x(x – 1) = 0
 Tr¶ lêi:

®Þnh nghÜa: Hai ph­¬ng tr×nh cã cïng mét tËp

nghiÖm lµ hai ph­¬ng tr×nh t­¬ng ®­¬ng.
-Cã a) s   0 b) s   0;1
Ph­¬ng tr×nh a vµ b kh«ng cã cïng mét tËp
nghiÖm nªn 2 ph­¬ng tr×nh kh«ng t­¬ng ®­
¬ng.
 1 1
Gi¶i ph­¬ng tr×nh x  1  1
x 1 x 1
1 1
x  1
x 1 x 1
x1

Gi¸ trÞ x = 1 cã ph¶i lµ nghiÖm cña

ph­¬ng tr×nh (1) hay kh«ng
 TiÕt 47 ph­¬ng tr×nh chøa Èn ë mÉu
1/ VÝ dô më ®Çu: 1 1
Gi¶i ph­¬ng tr×nh: x  x  1  1  x  1 (1)

*x = 1 kh«ng ph¶i lµ nghiÖm cña ph­¬ng tr×nh

1
v×
x 1
t¹i x =1 ph©n thøc kh«ng x¸c ®Þnh .
Ph­¬ng tr×nh (1) ®· cho vµ ph­¬ng tr×nh x = 1
cã t­¬ng ®­¬ng hay kh«ng?
KÕt luËn: -Khi biÕn ®æi ph­¬ng tr×nh chøa
Èn ë mÉu ®Õn ph­¬ng tr×nh kh«ng chøa Èn
ë mÉu n÷a cã thÓ ®­îc ph­¬ng tr×nh míi
kh«ng t­¬ng ®­¬ng víi ph­¬ng tr×nh ban
®Çu.
-Do vËy khi gi¶i ph­¬ng tr×nh ch÷a Èn sè ë
mÉu ta ph¶i chó ý ®Õn mét yÕu tè ®Æc
biÖt, ®ã lµ ®iÒu kiÖn x¸c ®Þnh cña ph­
¬ng tr×nh .
2.T×m ®iÒu kiÖn x¸c ®Þnh cña mét ph­¬ng tr×nh :
-§iÒu kiÖn x¸c ®Þnh cña ph­¬ng tr×nh (viÕt
t¾t §KX§) lµ ®iÒu kiÖn cña Èn ®Ó tÊt c¶
c¸c mÉu trong ph­¬ng tr×nh ®Òu kh¸c 0.
VÝ dô 1: T×m ®iÒu kiÖn x¸c ®Þnh cña mçi
ph­¬ng tr×nh
2x 1 2 1
a) 1 b)  1
x2 x 1 x2
Gi¶i:
2x 1
a)§KX§ cña ph­¬ng tr×nh x2
1

Lµ x – 2 ≠ 0 => x ≠ 2 2 1
b)§KX§ cña ph­¬ng tr×nh x 1
 1
x2
Lµ x ≠ 1 vµ x ≠-2
 ?2 T×m §KX§ cña mçi ph­¬ng tr×nh sau:
x x4 3 2x 1
a)  b)  x
x 1 x 1 x2 x2

Gi¶i:
a)§KX§ cña ph­¬ng tr×nh lµ:
x 1  0 x  1
  
x 1  0  x  1
b)§KX§ cña ph­¬ng tr×nh lµ:
x - 2 ≠ 0 => x ≠ 2
3.Gi¶i ph­¬ng tr×nh chøa Èn ë mÉu:

VÝ dô 2: Gi¶i ph­¬ng tr×nh :

x2 2x  3
 (1)
x 2( x  2)
 Gi¶i:
-§KX§ cña ph­¬ng tr×nh: x≠ 0 vµ x ≠ 2
(1) (2) (Quy
®ång)
=> 2(x-2)(x+2) = x(2x+3) (3) (Khö mÉu)
<=> 2(x2-4) = 2x2 + 3x (4) 
 (Gi¶i ph­¬ng
<=> 2x -8 = 2x +3x
2 2

8  tr×nh )
<=> -3x = 8 <=> x =  (5) 
8 3
x= Th¶o m·n §KX§
VËy x = 
83 
3 
Lµ nghiÖm cña PT (1) (KÕt luËn)
 8 
TËp nghiÖm cña ph­¬ng tr×nh S =  
 3
 C¸ch gi¶i ph­¬ng tr×nh chøa Èn ë mÉu:

B­íc 1: T×m §KX§ cña ph­¬ng tr×nh

B­íc 2: Quy ®ång mÉu hai vÕ cña ph­¬ng
tr×nh råi khö mÉu
B­íc 3: Gi¶i ph­¬ng tr×nh võa nhËn ®­îc
B­íc 4:(KÕt luËn) Trong c¸c gi¸ trÞ cña Èn
t×m ®­îc, c¸c gi¸ trÞ tháa m·n §KX§ chÝnh lµ
nghiÖm cña ph­¬ng tr×nh ®· cho
 4) LuyÖn tËp:
Bµi 1:
1 Nèi sè víi ch÷ ®Ó ®­îc kh¼ng ®Þnh
®óng.
x 1
x5
1 (1) A)§KX§ mäi x R
x3 6
x2
1 
x3
(2) B)§KX§ x≠ -2 vµ x ≠ 3
2x 1
 5  14 (3) C)§KX§ x≠ 1 vµ x ≠ -2
x 1
2

x
x 2 0 (4) D)§KX§ x≠ -5
x  x6
1 2
  5 E)§KX§ x≠ 2 vµ x ≠ -3
 x  1  x  2  1  x
Bµi tËp 2: 2  3x 3x  2
Khi g¶i ph­¬ng tr×nh 
b¹n Hµ lµm nh­sau: 2 x  3 2 x  1
2  3x 3x  2
  (2  3 x)(2 x  1)  (3 x  2)( 2 x  3)
2 x  3 2 x  1
 6 x 2  x  2  6 x 2  13 x  6
 14 x  8
4
 x
7 4
VËy ph­¬ng tr×nh cã nghiÖm x   7
Em h·y cho biÕt ý kiÕn vÒ lêi gi¶i cña b¹n
Hµ!
 Ghi nhí
B­íc 1: T×m §KX§ cña ph­¬ng tr×nh
B­íc 2: Quy ®ång mÉu hai vÕ cña ph­¬ng
tr×nh råi khö mÉu
B­íc 3: Gi¶i ph­¬ng tr×nh võa nhËn ®­îc
B­íc 4:(KÕt luËn) Trong c¸c gi¸ trÞ cña Èn
t×m ®­îc, c¸c gi¸ trÞ tháa m·n §KX§ chÝnh lµ
nghiÖm cña ph­¬ng tr×nh ®· cho.
 H­íng dÉn vÒ nhµ

• N¾m v÷ng §KX§ cña ph­¬ng tr×nh lµ

t×m c¸c gi¸ trÞ cña Èn ®Ó tÊt c¶c c¸c
mÉu cña ph­¬ng tr×nh ®Òu kh¸c 0.
• N¾m v÷ng c¸c b­íc gi¶i ph­¬ng tr×nh chøa
Èn ë mÉu (chó ý b­íc 1 vµ b­íc 4)
• Lµm bµi tËp 27/b,d ; 28/a,b SGK T22
 Gi¸o ¸n ®iÖn tö

§¹i sè líp 8
TiÕt 47 ph­¬ng tr×nh chøa Èn ë
mÉu
Gi¸o viªn: NguyÔn §øc Lîi
Tr­êng THCS X­¬ng L©m