Professional Documents
Culture Documents
TTC - Viêm gan A là 1 trong 6 loại viêm gan do siêu vi làm tổn thương tế bào gan.
Đường truyền của con siêu vi này có thể nói gọn trong 2 từ “phân - miệng”. Ngoài ra,
siêu vi A còn tìm thấy (một lượng ít) trong mồ hôi, nước tiểu và cả… nước miếng.
Nghe vậy chắc nhiều bạn trẻ giật mình thon thót bởi yêu mà không hun nhau thì… thà
chết còn sướng hơn!
Ngay cả khi bạn đi bơi mà hồ bơi không tiệt trùng, bạn vừa bơi vừa hớp nước vào miệng, siêu vi
lẹ làng chui vào họng mà đi xuống bộ tiêu hóa rồi chạy thẳng đến gan sinh đẻ vô tội vạ, nhai nuốt
từng tế bào gan. Các loại ốc, sò dưới ao, sông bị nhiễm siêu vi A nếu nấu không kỹ, dù bạn chấm
nước mắm gừng hay trộn ớt, lớp vỏ bọc cũng không bị phá vỡ, chúng vẫn hiên ngang chui vào
bụng. Ấy vậy mà cái vụ môi sinh của ta lại dơ dáy hết biết nên bà con mình cần tự cứu trước khi
trời cứu.
Dù vậy, siêu vi cũng được thải ra phân và người nhà chăm sóc bé có thể bị lây nhiễm. Thể viêm
gan siêu vi A tiêu biểu thì được nhận biết sau khoảng từ 15 đến 50 ngày (trung bình khoảng 28
ngày) bạn vô tình ăn một món thiệt ngon nhưng lại dính siêu vi A. Đang mạnh cùi cụi, bạn bỗng
cảm thấy khó chịu, nóng sốt một cách đột ngột.
Bệnh phát triển nhanh chóng trong vòng 24 tiếng kèm theo những triệu chứng như buồn nôn khó
chịu, đau bụng, chán ăn, tiêu chảy, đau nhức khớp xương, giảm cân. Đồng thời da và mắt trở nên
vàng. Nước tiểu trở nên sậm như nước trà đặc. Rầm rộ như thế khiến bạn phải đến bệnh viện, xét
nghiệm máu sẽ thấy men gan (transaqminase) sắc tố mật (bilirubin) tăng cao.
Tuy nhiên, nếu xét nghiệm và bác sĩ chẩn đoán “Viêm gan siêu vi A” thì bạn cứ yên tâm về nhà
nghỉ ngơi dưỡng bệnh. 90% cơ thể của chúng ta tự xử đám siêu vi này được mà không cần thuốc
men gì. Sau 2 - 3 tuần, bệnh tự hết, da và mắt hết vàng, nước tiểu trong veo. Có bạn được chẩn
đoán là “viêm gan A” nhưng sắc tố mật đọng trên da tiêu đi rất chậm khiến người nhà, đồng
nghiệp cô lập, sợ bị lây. Đó là bạn đang bị Viêm gan A vàng da kéo dài. Đây là tình trạng “trong
tươi, ngoài héo” vì các xét nghiệm đã trở về bình thường và bạn ăn ngon, ngủ kỹ. Ngoài ra, có
khoảng 10% số người nhiễm siêu vi A bị tái phát. Đó là những người cơ thể suy nhược, làm
việc nặng, thức đêm nhiều và chịu stress triền miên.
Nếu được chăm sóc, nghỉ ngơi chu đáo thường chúng cũng chỉ “tái xuất giang hồ” đến lần thứ 3
rồi bị HVA IgG diệt hết, không có cơ may quay trở lại. Tuy nhiên, có 0,3% bị viêm gan A ác tính.
Thường bệnh xuất hiện ở người già, người suy nhược cơ thể, uống rượu, bia triền miên h o ă c
đang có bệnh mãn tính sức đề kháng giảm.
Người mệt mỏi, tay chân không còn cơ lực, chán ăn, ăn vào nôn ra, da và niêm mạc mắt vàng
rộm, nước tiểu vàng sậm. Xét nghiệm máu men gan, sắc tố mật đều tăng rất cao. Những trường
hợp này phải nhập viện bởi rất dễ có nguy cơ tử vong vì chức năng gan rối loạn gây xuất huyết
nội, rối loạn ý thức và đi vào hôn mê. Số tử vong do viêm gan A ở Việt Nam trong khoảng 3 - 5
người/1.000 trường hợp.
Nói vậy có bạn sẽ hỏi: Bắt tay khách, nắm tay người yêu xong chả lẽ đi rửa tay, kỳ không? Bạn
rửa tay trước khi ăn tiệc, khách hay người yêu sẽ không thấy kỳ, họ sẽ làm theo bạn. Trẻ trên 2
tuổi, các gia đình nên cho chích ngừa viêm gan A. Vaccin Havrix và Vaqta chứa siêu vi A đã chết,
an toàn cho trẻ cũng như cho hầu hết người lớn kể cả những người bị tổn thương hệ miễn dịch.
Một vaccin viêm gan khác là Twinrix cũng đã được cấp phép từ tháng 5- 2001. Twinrix dùng cho
những người từ 18 tuổi trở lên, có khả năng bảo vệ chống lại cả virus viêm gan A và B. Tuy giá
thành cao, nhưng sau khi chích ngừa bạn sẽ có kháng thể chống lại siêu vi suốt đời.