1. Trn Th Minh 2. ng Th Huyn 1 Virus my tnh I. Tng quan v virus II. Cc hnh thc ly nhim virus III. Cch nhn bit my tnh b nhim virus IV. Cch phng chng v ngn chn tc hi ca virus
2 Tng quan v virus my tnh 1. Virus my tnh l g? Vi-rt my tnh l mt chng trnh phn mm nh ly lan t mt my tnh ny sang my tnh khc v can thip vo hot ng ca my tnh. Vi-rt my tnh c th ph hng hoc xa d liu trn my tnh, s dng mt chng trnh email pht tn vi-rt ti cc my tnh khc hoc thm ch l xa mi th trn a cng. 3 2. Cc khi nim c lin quan Su my tnh (worm): l cc chng trnh cng c kh nng t nhn bn t tm cch lan truyn qua h thng mng (thng l qua h thng th in t). Nhim v chnh ca worm l ph cc mng (network) thng tin, lm gim kh nng hot ng hay hy hoi cc mng ny. Worm c coi l mt loi virus c bit. 4 Trajan horse: Trojan horse, ting Anh ca Nga Troia xut pht t in tch ni ting con nga thnh Troia trong thn thoi Hy Lp. y l loi chng trnh cng c tc hi tng t nh virus ch khc l n khng t nhn bn, n bn trong mt chng trnh chnh thng. Trojan horse a m vo h iu hnh cho php tin tc truy cp my tnh b nhim. 5 Trojan horse khng t pht tn. Chng c pht tn bi vi-rt, su hoc phn mm c ti xung. Trong thc t, nhiu Trojan horse cha ng cc phn mm gin ip nhm cho php my tnh thn ch b iu khin t xa qua h thng mng. Ngy nay, cc Trojan horse c thm vo cc chc nng t phn tn. iu ny y khi nin Trojan horse n gn vi khi nim virus v chng tr thnh kh phn bit. 6 Mt s th thut ca Trojan horse Trn cc my Microsoft Windows, ngi tn cng c th nh km mt Trojan horse vo mt ci tn c v lng thin vo trong mt th in t vi vic khuyn d ngi c m nh km ra. Trojan horse thng l cc tp kh thi trn Windows v do s c cc ui nh l .exe, .com, .scr, .bat, hay .pif. Nu mt Trojan horse c tn chng hn l "Readme.txt.exe" th tp ny s hin th mt cch mc nh thnh "Readme.txt" v n s nh la ngi dng rng y ch l mt loi h s vn bn khng th gy hi.
7 Cc kiu gy hi
Xo hay vit li cc d liu trn my tnh
Lm hng chc nng ca cc tp
Ly nhim cc phn mm c tnh khc nh l virus
Ci t mng my c th b iu khin bi my khc hay dng my nhim gi th nhng lm
8 n cp thng tin nh l mt khu v s th tn dng
c cc chi tit ti khon ngn hng v dng vo cc mc tiu phm ti
Ci t ln cc phn mm cha c cho php
c ln cc thng tin cn thit v gi bo co n ni khc
9 Phn mm gin ip (spyware): L loi phn mm chuyn thu thp cc thng tin t cc my ch (thng thng v mc ch thng mi) qua mngInternet m khng c s nhn bit v cho php ca ch my. y l loi virus c kh nng thm nhp trc tip vo h iu hnh m khng li "di chng". Thng mt s chng trnh dit virus c km trnh dit spyware nhng dit kh km i vi cc t "dch. 10 Spyware c th theo di thi quen tm kim trn Internet v cng c th chuyn hng trnh duyt web ca bn n mt trang web khng phi l trang web m bn nh truy cp. Spyware c th ci t trn my tnh ca bn m bn khng h hay bit. Cc chng trnh ny c th thay i cu hnh ca my tnh hoc thu thp d liu qung co v thng tin c nhn Spyware c ci t mt cch b mt nh l mt b phn km theo ca cc phn mm min ph (freeware) vphn mm chia s (shareware) m ngi ta c th ti v t Internet. 11 Phn mm bo mt lu: Chng trnh phn mm bo mt lu c gng lm cho bn tng rng my tnh ca mnh b nhim vi-rt v thng nhc bn ti xung hoc mua mt sn phm loi b vi-rt (Antivirus, Shield, Security, Protection hoc Fixer) Phn mm ny c th ngn cc ng dng, chng hn nh Internet Explorer m ra. N cng c th hin th cc tp Windows quan trng v chnh thng dng tp ly nhim. 12 Khi gp nhng trng hp xut hin hp thoi c thng bo: Cnh bo! My tnh ca bn b nhim vi-rt! My tnh ny b nhim phn mm gin ip v phn mm qung co. hy nhn ALT + F4 . ng bm vo bt k mc g bn trong hp thoi . Nu mt cnh bo nh vy lin tc xut hin th l du hiu thng bo c hi. V phn mm rt c th l phn mm bo mt lu 13 II. Cc hnh thc ly nhim virus Virus my tnh c th ly vo my tnh ca bn qua email, qua cc file bn ti v t Internet hay copy t usb v cc my tnh khc v. Virus my tnh cng c th li dng cc l hng phn mm xm nhp t xa, ci t, ly nhim ln my tnh ca bn mt cch m thm. .
14 1. Virus ly nhim theo cch c in Thng qua cc thit b lu tr di ng: nh mm v a CD Ngy nay cc phng thc ly nhim ny chuyn qua cc USB, cc a cng di ng hoc cc thit b gii tr k thut s Bn mang a usb v, cm vo my tnh ca mnh, m a chuyn cc file va copy c vo my, v bn khng bit rng virus cng ch i c th ly nhim vo my tnh ca bn. 15 2. Ly nhim qua th in t Virus my tnh cng c th li dng cc l hng phn mm xm nhp t xa, ci t, ly nhim ln my tnh ca bn mt cch m thm. Khi ly nhim vo my nn nhn, virus c th t tm ra danh sch cc a ch th in t sn c trong my v n t ng gi i hng lot (mass mail) cho nhng a ch tm thy
16 S lng pht tn c th tng theo cp s nhn lm t lit nhiu c quan trn ton th gii trong mt thi gian ngn
Cc phng thc ly nhim gm: Ly nhim vo cc file nh km Ly nhim do m mt lin kt trong th in t Ly nhim ngay khi m xem th in t
17 3. Virus ly nhim qua mng internet Cc hnh thc ly nhim: Ly nhim thng qua cc file ti liu, phn mm Ly nhim khi ang truy cp cc trang web c ci t virus (theo cch v tnh hoc c ) Ly nhim virus hoc chim quyn iu khin my tnh thng qua cc li bo mt h iu hnh, ng dng sn c trn h iu hnh hoc phn mm ca hng th ba 18 III. Cch nhn bit my tnh b nhim virus Cc triu chng b tim nhim: Cc thng bo hoc cc nh khng mong mun c hin th mt cch bt ng Nhng m thanh hoc on nhc khng bnh thng c bt mt cch ngu nhin CD-ROM ca bn ng m bt thng Cc chng trnh chy bt thnh lnh Thng bo t tng la cho bit, mt s ng dng no c gng thc hin kt ni Internet mc d bn khng khi chy n.
19 Ngoi ra c mt s triu chng ch th rng my tnh ca bn b tim nhim thng qua email: Cc bn thn ca bn cho bit rng h nhn c cc thng bo t a ch ca bn m bn khng h gi cc th . Mailbox ca bn cha rt nhiu cc thng bo khng c a ch hoc header ca ngi gi.
20 V mt s triu chng khc: My tnh thng xuyn b ng bng hoc bt thnh lnh xut hin cc li My tnh chy chm khi cc chng trnh bt u c bt Khng th np h iu hnh Cc file v th mc b xa hoc b thay i ni dung Khng th truy cp a cng nh thng l Internet Explorer b ng bng hoc cc chc nng chy mt cch tht thng, bn khng th ng cc ca s ng dng. 21 IV. Cch phng chng v ngn chn tc hi ca virus 1. S dng phn mm dit virus 2. S dng tng la 3. Cp nht cc bn sa li ca h iu hnh 4. Vn dng kinh nghim s dng my tnh 5. Bo v d liu my tnh 22 1. S dng phn mm dit virus Trong nc (Vit Nam): Bkav, CMC Ca nc ngoi: Avira, Kaspersky, AVG, ESET. V pht hnh bi Microsoft: Microsoft Security Essentials. ( bit cch s dng phn mm dit virus hiu qu, xem thm ti "phn mm dit virus") 23 2. S dng tng la (firewall) S dng tng la bng phn cng (c kt ni mng internet) Thng thng ch mc nh ca nh sn xut th chc nng "tng la" b tt, ngi s dng c th truy cp vo modem cho php hiu lc (bt). S dng tng la bng phn cng khng phi tuyt i an ton bi chng thng ch ngn chn kt ni n tri php, do kt hp s dng tng la bng cc phn mm. 24 3. Cp nht cc bn sa li ca h iu hnh H iu hnh Windows lun lun b pht hin cc li bo mt chnh bi s thng dng ca n. Ngi s dng lun cn cp nht cc bn v li ca Windows thng qua trang web Microsoft Update hoc Windows Update. Cch tt nht hy t ch nng cp (sa cha) t ng (Automatic Updates) ca Windows. Tnh nng ny ch h tr i vi cc bn Windows m Microsoft nhn thy rng chng hp php. 25 4. Vn dng kinh nghim s dng my tnh Pht hin s hot ng khc thng cu my tnh: cn kim tra bng cch cp nht d liu mi nht cho phn mm dit virus hoc th s dng mt phn mm dit virus khc qut ton h thng. Kim sot cc ng dng ang hot ng Loi b mt s tnh nng ca h iu hnh c th to iu kin cho s ly nhim virus S dng thm cc trang web cho php pht hin virus trc tuyn
26 5. Bo v d liu my tnh Sao lu d liu theo chu k l bin php ng n nht hin nay bo v d liu To cc d liu phc hi cho ton h thng khng dng li cc tin ch sn c ca h iu hnh (v d System Restore ca Windows Me, XP...) m c th cn n cc phn mm ca hng th ba, v d bn c th to cc bn sao lu h thng bng cc phn mm ghost, cc phn mm to nh a hoc phn vng khc. 27 28 Cm n thy v cc bn lng nghe!!!