36 Ke Nhan Hoa

36 KÕ nh©n hoµ (phÇn 1) 1
Muåc luåc
Kïë 1. Kïë ban ún ............................................................................................................................ 4

1 . Kïët tònh ngûúâi lûu hêåu löå....................................................................................................... 5
2. Giuáp ngûúâi chúá laâm mêët thïí diïån ngûúâi .............................................................................. 7
3. Khaát tùång nûúác ........................................................................................................................10
Kïë 2. Kïë vu höìi.............................................................................................................................12
1 . Khuác nhaåc chûa thaânh, trûúác phaãi coá tònh ......................................................................12
2. Ba kyä xaão tiïëp cêån ..................................................................................................................14
3. Ài con àûúâng öng giaâ treã con ................................................................................................18
4. Thöng qua ngûúâi giaâ vaâ treã con coá thïí hoâa nhêåp caã nhaâ. .............................................19
Kïë 3. Kïë mûúån cúá .........................................................................................................................21
1 . Duâ cho noái lung tung cuäng phaãi coá caách noái ....................................................................21
2. Danh chñnh thò ngön thuêån ..................................................................................................22
3. Baãy loaåi lyá do tö ûu àï tùång quaâ ..........................................................................................23
4. Mûúån miïång ngûúâi noái viïåc trong loâng ta..........................................................................26
Kïë 4. Kïë têën cöng caånh sûúân ....................................................................................................28
1 . Noái chuyïån phiïëm cuäng coá thïí àaã kñch ngûúâi ..................................................................28
2. Khöng cêìn noái maâ khiïën ngûúâi ta cuäng hiïíu ....................................................................32
3. Àuöíi kheáo keã quêín Chên.......................................................................................................34
Kïë 5 Kïë khen thûúãng..................................................................................................................39
1. Keã sô chïët vò ngûúâi tri kyã .......................................................................................................39
2. Diïåu kïë chuåp aãnh vúái cêëp dûúái .............................................................................................41
3. Laåt mïìm buöåc chùåt .................................................................................................................44
4. Khiïën keã lûúâi laâm viïåc nùång.................................................................................................47
Kïë 6 Kïë laán tuång .........................................................................................................................51
1 . Cho àöåi muä caánh chuöìn bùçng caách duâng lúâi noái hoang àûúâng myä lïå . .......................51
2. Khöng thïí trùæng trúån mua loâng ngûúâi ta ..........................................................................54
3. Taán tuång phaãi chñnh xaác, múái meã ........................................................................................56
4. Miïång ngoåt chûa chùæc loâng cay ............................................................................................59
HTTP://Ebooks.vdcmedia.com
Nguyªn t¸c: Hoµ Sù 2
5. Chòa khoáa naâo öí khoáa nêëy ....................................................................................................60

6. Muä caánh chuöìn cuãa nam cuãa nûä khaác nhau.....................................................................64
Kïë 7. Kïë kñch tûúáng ....................................................................................................................69
1 . Àïí cho hai mûúi ngûúâi tranh möåt quaã boáng ....................................................................69
2. Hiïíu tûúáng trûúác, kñch tûúáng sau........................................................................................72
3. Àêm chöî nhûác nhöëi cuãa àöëi phûúng....................................................................................76
4. Lúåi duång têm lyá chöëng àöëi ....................................................................................................80
5. Ngûúâi khùèng khaái dïî löå chên tònh.......................................................................................81
Kïë 8: Kïë daát vaâng........................................................................................................................86
1. Biïíu diïîn nhaã ngoåc phun hoa nhû thïë naâo? .....................................................................86
2. Ra tay luác khêín cêëp ................................................................................................................90
3. Taåo ra möåt chuát caãm giaác thêìn bñ .......................................................................................93
4. ÚÃ lêu trong rûâng hoa, coã cuäng thúm ...................................................................................97
5. AÁo gêëm khöng mùåc cho ngûúâi haå tiïån ..............................................................................101
6. Tiïìn khöng àuã, phêím chêët àuã ............................................................................................103
Kïë 9: Kïë chûäa theån....................................................................................................................107
1 . Khöng nïn vò theån nhoã maâ khöng chûäa..........................................................................107
2. Laâm sao khöng bõ lúâi noái aác àöåc laâm töín thûúng ...........................................................110
3. Ngaä xuöëng röìi thûâa thïë bêåt dêåy.........................................................................................113
4. Nhòn chùçm chùçm vaâo chöî khaác ..........................................................................................115
5. Thuêåt “rûãa trön” trong quan trûúâng.................................................................................117
6. Truâm vaãi lïn röìi múái laâm aão thuêåt ...................................................................................119
Kïë 10. Kïë phuãng trûúâng (Kïë phoâ taá) .....................................................................................123
1 . Hoa höìng phaãi nhûúâng cho cêëp trïn................................................................................123
2. Khöng nïn toã ra saáng suöët hún cêëp trïn .........................................................................126
3. Nhòn mùåt bùæt hònh dong......................................................................................................129
4. Baão vïå sû åtön nghiïm cuãa laänh àaåo nhû thïë naâo?.........................................................132
5. Caác kyä xaão thûåc duång cuãa "phoâ taá” ...................................................................................135
Kïë 11 . Kïë mûúån uy danh ........................................................................................................140
1 . Giaãi thñch múái vïì "caáo mûúån löët höí" ................................................................................140
2. Quan hïå nhiïìu vúái danh nhên . .........................................................................................142
3. Bñ quyïët thaânh cöng nhanh choáng: Treâo lïn kyä thuêåt cao ..........................................145
4. Mûúån quáy nhên laâm böëi caãnh ............................................................................................147
5. AÁánh saáng khuác xaå vêîn chiïëu saáng ....................................................................................150

Kïë 1 2. Kïë hoáa giaãi ....................................................................................................................155
1 . Trïn àúâi khöng coá mùæc mñu naâo khöng hoáa giaãi àûúåc ..................................................155
2. Ba têëc lui giaãi nguy ..............................................................................................................157
3. Baãy loaåi kyä xaão thûúâng duâng khi hoáa giaãi.......................................................................160
4. Noái quanh xaão diïåu cöët úã têm ............................................................................................165
Kïë 1. Kïë ban ún
Xêy dûång "Chûúng muåc" tònh ngûúâi cuãa mònh nhû thïë naâo?
Trong giao tïë khi thêëy coá cú höåi giuáp ngûúâi phaãi lêåp tûác nhaâo àïën
nhû con soác àoái, chöåp lêëy haåt deã cuöëi cuâng trïn mùåt àêët. Búãi vò tònh ngûúâi
laâ cuãa caãi, muåc àñch cú baãn nhêët cuãa giao tïë laâ kïët tònh ngûúâi, coá nhên
duyïn.
Phaãi yïu thñch tònh ngûúâi nhû thñch tiïìn thò múái coá thïí giuáp cho
mònh möåt khi gùåp thúâi cú. Cêìu ngûúâi giuáp àúä laâ bõ àöång. Chó khi ngûúâi ta
núå mònh möåt chuát tònh ngûúâi thò cêìu ngûúâi ta giuáp àúä rêët dïî daâng, coá khi
thêåm chñ khöng cêìn múã miïång. Laâm ngûúâi àûúåc nhû thïë àaåi àa söë nhúâ
gioãi kïët tònh ngûúâi, vui loâng giuáp àúä ngûúâi khaác. Thuêåt thi ên laâ saách lûúåc
vaâ thu àoaån cú baãn nhêët trong khoa hoåc vïì quan hïå ngûúâi vúái ngûúâi, laâ
tuyïåt chiïu linh nghiïåm thoãa àaáng nhêët àïí lúåi duång nguöìn lúåi quan hïå
giao tïë
Khi giuáp ngûúâi phaãi nùæm vûäng nhûäng quy tùæc cú baãn sau àêy:
1. Luác laâm ún khöng àûúåc noái löå liïîu khiïën cho àöëi phûúng mêët mùåt,
caâng khöng nïn khoe viïåc giuáp ngûúâi vúái moåi ngûúâi.
2. Laâm ún khöng thïí quaá nhiïìu trong möåt lêìn àïí traánh cho àöëi
phûúng caãm thêëy mang núå phaãi traã, thêåm chñ vò vêåy maâ xêëu höí dêîn àïën
cùæt àûát quan hïå.
3. Laâm ngûúâi laänh àaåo thò phaãi khiïën cho cêëp dûúái nùång tònh vúái
mònh, khiïën cho hoå vò mònh maâ tûå nguyïån döëc sûác.
4. Ban ún phaãi choån àöëi tûúång. Ngûúâi tham lam nhû höí àoái, ta ban
ún cho hoå chûa chùæc àaä khöng bõ hoå cùæn laåi. Möåt söë mêíu chuyïån sau àêy
minh hoåa cho kïë thi ên:
1 . Kïët tònh ngûúâi lûu hêåu löå

Öng Tiïìn Trung Thû möåt àúâi söëng yïn öín bònh thûúâng nhûng khi
viïët cuöën Vi Thaânh thò àang úã Thûúng Haãi, àúâi söëng quêîn baách thöi
khöng thuï ngûúâi giuáp viïåc nûäa. Phu nhên Dûúng Trung Thaáo phaãi chùm
lo viïåc nöåi trúå vêët vaã trùm chiïìu. Luác bêëy giúâ baãn thaão khoa hoåc cuãa öng
khöng ai mua, öng beân viïët tiïíu thuyïët àïí kiïëm tiïìn, möîi ngaây viïët 500
chûä khöng phaãi laâ töëc àöå coá tñnh thûúng nghiïåp. Vûâa may luác bêëy giúâ
Hoaâng Taá Lêm, àaåo diïîn hai kõch baãn Xûáng têm nhû yá vaâ Löång giaã thaânh
chên cuãa Dûúng Huâng nïn coá tiïìn múái giuáp cho nhaâ Tiïìn Trung Thû qua
khoãi cún cú cûåc. Mêëy nùm
sau, con gaái cuãa Hoaâng Taá Lêm laâ Hoaâng Àöåc Cêìn àûúåc Tiïìn Trung Thû
cho pheáp quay böå phim Vi Thaânh vò nhúâ cha gûãi möåt bûác thû cho Tiïìn
Trung Thû, tûâ àoá cö trúã nïn nöíi tiïëng.
Àûúåc ngûúâi giuáp àúä suöët àúâi, Tiïìn Trung Thû khöng quïn. Hoaâng
Taá Lêm 40 nùm trûúác giuáp ngûúâi àaä mua àûúåc möåt tònh ngûúâi duâ rùçng
öng cöë yá hay khöng cöë yá, 40 nùm sau Tiïìn Trung Thû àaä traã moán núå tònh
caãm àoá. Tuåc ngûä coá cêu "úã nhaâ nhúâ cha meå, ra àûúâng nhúâ baån beâ", thïm
möåt ngûúâi baån thïm möåt con àûúâng. Muöën
ngûúâi yïu mònh, trûúác tiïn mònh phaãi yïu ngûúâi. Caác ngaâi coá loâng töët
giuáp ngûúâi àaåt muåc àñch cuãa hoå thò múái coá thïí tñch trûä cho mònh möåt moán
núå tònh ngûúâi. Àiïìu àoá giöëng nhû tñch cöëc phoâng cú, nhû vêåy thêåm chñ caác
ngaâi coá thïí àïí laåi àiïìu töët laânh cho con chaáu, àoá goåi laâ ên àûác cuãa töí tiïn.
Àûúng thúâi àaåo diïîn Hoaâng Taá Lêm khöng nghô xa àïën thïë, khöng nghô
àïën cöng lúåi nhûng sûå viïåc vïì sau laåi àem laåi cho öng chuát ñt baáo àaáp.
Kïët tònh ngûúâi nhû thïë naâo laåi khöng coá möåt qui tùæc nhêët àõnh.
Möåt ngûúâi lêm vaâo caãnh cuâng khöí, àûúåc möåt àöìng àaåo giuáp cho anh
ta qua cún àoái, may ra coá thïí laâm nïn sûå nghiïåp, taåo dûång möåt thiïn haå
giaâu sang cuãa riïng mònh.
Àöëi vúái möåt laäng tûã vö ûu thò möåt lêìn têm sûå laåi coá thïí giuáp anh ta
trúã thaânh ngûúâi nghiïm tuác vaâ tûå tin, coá khaã nùng sau khi duâng ngûåa
meáp vûåc thùèm trúã thaânh duäng sô phi nûúác àaåi trïn thaão nguyïn.
Trong cuöåc söëng bònh thûúâng, möåt caái nhòn tin tûúãng àöëi vúái möåt
haânh àöång chñnh trûåc coá thïí laâ nguöìn àöång lûåc cho chñnh nghôa. Möåt
traâng vöî tay taán thûúãng, möåt saáng kiïën múái vö tònh cöí vuä cho möåt tû
tûúãng canh tên tuy khöng töën tiïìn baåc maâ vêîn mua àûúåc loâng ngûúâi.
Kyâ thûåc trïn àûúâng àúâi moåi ngûúâi àïìu cêìn ngûúâi khaác giuáp àúä vaâ
phaãi giuáp àúä ngûúâi khaác. Giuáp àúä ngûúâi khaác laâ tñch thiïån. Khöng coá gò
thïí hiïån àûúåc têëm loâng khoan dung vaâ khñ phaách khùèng khaái bùçng sûå
giuáp àúä ngûúâi khaác. Khöng nïn xem nheå möåt lúâi an uãi laâm êëm loâng ngûúâi
àang thêët thïë, möåt caái vöî vai nheâ nheå àöëi vúái möåt ngûúâi sùæp guåc ngaä, möåt
chuát tñn nhiïåm chên thaânh àöëi vúái ngûúâi vö voång. Coá thïí àöëi vúái mònh
khöng mêët gò nhûng àöëi vúái ngûúâi gùåp naån laåi laâ sûå caãnh tònh, uãng höå, an
uãi. Traái laåi khöng chõu giuáp àúä ngûúâi laâ xem troång sûå àùæc thùæng coãn con
cuãa baãn thên. AÁnh mùæt cuãa nhûäng ngûúâi nhû vêåy seä múâ múâ vö caãm, loâng
hoå luön luön gúån nhûäng yá nghô àen töëi. Khoá khùn cuãa ngûúâi khaác coi laâ
àiïìu lúåi cho hoå, thêët baåi cuãa ngûúâi khaác coi laâ àiïìu cho hoå àaâm tiïëu.
Ngûúâi khaác giú tay cêìu cûáu, hoå laånh luâng gaåt ra. Ngûúâi khaác àau khöí hoå
rung àuâi, khöng chuát àöång loâng. Coân nhû giûäa àûúâng gùåp viïåc bêët bònh
thò hoå laåi caâng khöng bao giúâ ruát àao tûúng trúå, thêëy chïët khöng cûáu, hoå
coân àûa ra àêìy àuã lyá do biïån höå cho haânh vi cuãa hoå. Tûå tû, loaåi ngûúâi naây
nhöí möåt súåi löng laâm lúåi cho thiïn haå cuäng nhêët àõnh khöng laâm.
Thúâi Chiïën Quöëc coá möåt nûúác nhoã laâ nûúác Trung Sún. Coá möåt lêìn
vua nûúác Trung Sún múã tiïåc thïët àaäi danh sô trong nûúác chùèng may vûâa
luác hïët xuáp thõt dï, khöng àuã cho moåi ngûúâi àïìu coá phêìn. Coá möåt ngûúâi
khöng àûúåc ùn xuáp thõt dï tïn laâ Tû Maä Tûã Kyâ. Öng ta öm hêån trong loâng
beân àïën nûúác Súã khuyïn vua Súã chinh phaåt nûúác Trung Sún. Nûúác Súã laâ
cûúâng quöëc, àaánh chiïëm nûúác Trung Sún dïî nhû trúã baân tay. Nûúác Trung
Sún bõ àaánh phaá, vua Trung Sún chaåy
ra nûúác khaác.
Khi vua chaåy tröën thêëy coá hai ngûúâi cêìm vuä khñ theo höå vïå beân hoãi:
"Hai öng àïën laâm gi?” Hai ngûúâi àaáp: "Ngaây trûúác coá möåt ngûúâi àûúåc ngaâi
cho möåt baát cúm nïn khoãi chïët àoái, chuáng töi chñnh laâ con cuãa öng êëy. Khi
sùæp qua àúâi cha chuáng töi trùng tröëi nïëu nhû nûúác Trung Sún gùåp naån thò
hai con phaãi döëc sûác, duâ phaãi hy sinh tñnh maång, phoâ taá quöëc vûúng àïí
baáo àaáp ún sêu."
Sau khi nghe, vua Trung Sún than rùçng: "Oaán hêån mêët kyâ nöng sêu
àïìu töën thûúng loâng ngûúâi Ta vò möåt baát thõt dï maâ mêët nûúác!". Gêy ra
oaán hêån khöng cöët úã nöng sêu maâ cöët úã töín thûúng loâng ngûúâi hay khöng.
Giuáp ngûúâi khöng cöët úã nhiïìu hay ñt maâ cöët àuáng luác àuáng àiïìu maâ ngûúâi
ta cêìn. Vua Trung Sún vò möåt baát thõt dï maâ mêët nûúác, laåi vò möåt baát cúm
hêím maâ àûúåc hai duäng sô höå vïå baão toaân tñnh maång.
Cêu chuyïån naây noái lïn caái diïåu kyâ cuãa quan hïå nhên thïë ban ún,
giuáp àúä ngûúâi khaác hay laâm mêët loâng ngûúâi khaác khöng cöët úã ñt hay nhiïìu
maâ cöët úã tònh ngûúâi.
2. Giuáp ngûúâi chúá laâm mêët thïí diïån ngûúâi
Möåt ngûúâi baån kïí cêu chuyïån töí phuå cuãa öng rêët thêëu hiïíu nhên
tònh thïë thaái. Bêëy giúâ töí phuå rêët ngheâo. Möåt höm tuyïët lúán, cuå àïën öng
phuá höå trong laâng vay tiïìn, vûâa may höm àoá phuá höå àang vui beân cho cuå
vay ngay hai àöìng baåc trùæng, laåi coân baão “Cêìm ài maâ tiïu, khöng cêìn traã
laåi!". Cuå vöåi vöåi vaâng vaâng àuát tiïìn vaâo tuái chaåy vïì nhaâ, phuá höå coân goåi
vúái theo: "Khöng cêìn traã!". Saáng súám höm sau,phuá höå múã cûãa ra thò thêëy
ai àaä queát hïët tuyïët, queát caã tuyïët trïn maái nhaâ. Phuá höå sai ngûúâi tòm
hiïíu thò biïët chñnh öng cuå àaä queát tuyïët, beân nghô rùçng böë thñ cho ngûúâi
ta àöìng baåc maâ laåi khiïën
ngûúâi ta thaânh keã ùn xin. Phuá höå beân àïën nhaâ öng cuå baão viïët giêëy núå hai
àöìng baåc àïí cho öng cuå khoãi mêët thïí diïån.
Töí phuå duâng viïåc queát tuyïët àïí baão vïå loâng tûå troång cuãa mònh, phuá
höå àoâi núå chñnh laâ àïí baão toaân loâng tûå troång cuãa öng cuå trong mùæt phuá höå
trïn àúâi khöng coá ùn maây; trong loâng töí phuå khöng coá viïåc ài ùn xin. Ban
ún àöíi thaânh böë thñ, tuy chûä nghôa khaác nhau chùèng bao nhiïu maâ yá
nghôa àaä bêët àöìng.
Thïë gian thûúâng coá ngûúâi giuáp ngûúâi thò cho laâ ban ún, trong loâng
kiïu haänh tûå cho mònh siïu viïåt khöng ai bùçng. Thaái àöå naây rêët nguy
hiïím vaâ thûúâng dêîn àïën hêåu quaã phaãn diïån: giuáp ngûúâi maâ khöng tùng
thïm thu nhêåp cho "Chûúng muåc" tònh ngûúâi cuãa mònh, ngûúåc laåi coân laâm
mêët phêìn tònh ngûúâi àang coá.
Thúâi xûa coá möåt võ àaåi hiïåp tïn laâ Quaách Giaãi. Coá möåt ngûúâi úã Laåc
Dûúng kïët oaán vúái ngûúâi khaác beân nhúâ nhiïìu võ thên sô Laåc Dûúng giuáp
hoâa giaãi nhûng khöng thaânh. Vïì sau ngûúâi àoá àïën gùåp Quaách Giaãi nhúâ
can hiïåp. Quaách Giaãi nhêån lúâi giaãi quyïët öín thoãa. Viïåc xong, Quaách Giaãi
baão ngûúâi àoá rùçng: "Nghe noái viïåc naây trûúác àaä coá nhiïìu võ thên haâo Laåc
Dûúng giuáp giaãi quyïët nhûng hai bïn khöng àöìng thuêån. Bêy giúâ töi may
mùæn giaãi quyïët àûúåc. Töi biïët öng rêët quñ töi nhûng töi cuäng lo cho thên
töi. Töi khöng phaãi laâ ngûúâi Laåc Dûúng maâ laåi góai quyïët àûúåc viïåc ngûúâi
Laåc Dûúng khöng giaãi quyïët àûúåc àiïìu àoá coá thïí khiïën cho mêëy võ thên sô
Laåc Dûúng laâm mêët mùåt." öng noái tiïëp: "Viïåc àaä nhû vêåy, töi xin öng haäy
giuáp töi möåt lêìn, giaã vúâ nhû töi cuäng khöng giaãi quyïët àûúåc viïåc naây. Chúâ
ngaây mai töi rúâi Laåc Dûúng röìi, mêëy võ thên sô coá thïí seä àïën, öng nïn giûä
thïí diïån cho hoå, laâm nhû chñnh hoå giuáp öng giaãi quyïët. Xin nhúâ öng giuáp
töi nheá."
Ai ai cuäng muöën coá thïí diïån, anh àïí cho ngûúâi ta möåt chuát thïí diïån
thò coi nhû àaä tùång ngûúâi ta möåt moán lïî vêåt. Möåt khi coá viïåc cêìn nhúâ têët
nhiïn ngûúâi ta àaáp lïî, duâ ngûúâi ta khöng mêëy vui loâng laâm nhû thïë. Àoá laâ
toaân böå tinh hoa cuãa nghïå thuêåt múã trûúng muåc tònh ngûúâi.
Moåi ngûúâi àïìu têån lûåc baão vïå thïí diïån duâ phaãi laâm nhûäng viïåc ngoaâi
leä thûúâng tònh. Khi àaä biïët moåi ngûúâi coi troång thïí diïån röìi thò phaãi hïët
sûác chuá yá khöng laâm cho àöëi phûúng khoá xûã úã núi cöng cöång, phaãi luön
luön nhúá chúá laâm viïåc gò khiïën cho ngûúâi khaác mêët thïí diïån.
Haäy vônh viïîn khùæc sêu trong loâng möåt phaãn ûáng vêåt lyá: Möåt haânh
vi têët dêîn àïën möåt haânh vi phaãn ûáng tûúng àûúng chó cêìn ta coá têm, chó
cêìn ta luön luön lûu têm giûä thïí diïån cho ngûúâi khaác thò ta seä àaåt àûúåc
thïí diïån bùçng trúâi bùçng biïín. Vò thïë luác giuáp ngûúâi cêìn chuá yá nhûäng àiïìu
sau àêy:
Möåt laâ àûâng khiïën cho ngûúâi àûúåc giuáp àúä caãm thêëy mùæc núå ta.
Hai laâ haânh àöång möåt caách hoaân toaân tûå nhiïn khiïën cho ngûúâi ta
khöng caãm nhêån ngay nhûng dêìn daâ vïì sau, ngaây caâng thêëu hiïíu möëi ên
tònh cuãa ta. Laâm àûúåc nhû vêåy laâ lyá tûúãng nhêët.
Ba laâ khi giuáp àúä ngûúâi khaác thò phaãi vui veã, khöng nïn löå veã khöng
tûå nguyïån. Nïëu khi ta giuáp àúä ngûúâi khaác maâ miïîn cûúäng, trong loâng
nghô rùçng àêy laâ vò ngûúâi maâ phaãi laâm. Nïëu àöëi phûúng khöng coá phaãn
ûáng gò àöëi vúái sûå giuáp àúä cuãa ta maâ ta beân nghô laâ ta giuáp ngûúâi khoá khùn
nhû thïë maâ ngûúâi khöng caãm kñch thò laâ ngûúâi khöng biïët àiïìu. Thaái àöå
nhû vêåy khöng nhûäng khöng nïn biïíu hiïån maâ ngay trong loâng cuäng
khöng nïn nghô àïën.
Nïëu àöëi phûúng laâ ngûúâi biïët nghô àïën ngûúâi khaác thò caái töët laânh ta
àem laåi chó ra quyïët khöng thïí nhû muäi tïn bùæn ài khöng quay trúã laåi,
àöëi phûúng nhêët àõnh seä tòm caách baáo àaáp. Àöëi vúái nhûäng ngûúâi tri ên
nhû vêåy ta nïn thûúâng xuyïn giuáp àúä hoå.
Noái toám laåi, ngûúâi àúâi quan hïå qua laåi vúái nhau, ta giuáp ngûúâi,
ngûúâi giuáp ta. Nhûng chuáng ta cuäng khöng thïí löå liïîu baão nhau: "Coá viïåc
gò û?", "Giuáp töi möåt lêìn töi seä giuáp laåi", boã qua tònh caãm trong giao tïë thò
khiïën cho ngûúâi ta thêëy nhaåt nheäo möëi tònh giao tiïëp àöi bïn seä khöng
thïí bïìn vûäng àûúåc. Phaãi haânh àöång tûå nhiïn nhû khöng coá êín yá àïí khoãi
khiïën ngûúâi ta nghô "Kïët baån vúái ngûúâi naây nïëu khöng coá lúåi gò thò têët seä
bõ àaá ra."
3. Khaát tùång nûúác
Reát cho than, khaát cho nûúác laâ möåt trûúâng húåp ban ún àùåc biïåt. Khi
ngûúâi ta gùåp naån rêët cêìn giuáp àúä, àoá laâ thûúãng thûác töëi thiïíu ai cuäng biïët.
Chuáng ta luön luön coá möåt söë nhu cêìu, coá caái cêëp baách, coá caái khöng
cêëp baách. Khi chuáng ta gùåp luác cêëp baách maâ àûúåc ngûúâi giuáp àúä thò nöåi
têm caãm kñch vö cuâng, thêåm chñ suöët àúâi khöng bao giúâ quïn. Sùæp chïët
àoái maâ àûúåc ngûúâi àúâi cho möåt cuã khoai thò hún caã möåt nuái vaâng khi phuá
quñ. Ngûúâi coá súã thñch naâo àoá maâ gùåp ngûúâi àöìng caãm ta seä hïët sûác phêën
khúãi, vui nhúá suöët àúâi. Hai ngûúâi húåp tñnh nhau thò coá thïí kïët baån. Cho
nïn muöën thu phuåc àûúåc loâng ngûúâi, ta phaãi tòm hiïíu nöåi têm ngûúâi àoá.
Trûúác khi Tam Quöëc tranh baá, Chu Du coân bêët àùæc chñ. Öng laâm
quan dûúái trûúáng Viïn Thuêåt, Viïn Thuêåt cho laâm huyïån trûúãng huyïån
Cû Saâo beá nhoã, chùèng qua chó laâ möåt viïn quan möåt huyïån beá maâ thöi.
Luác bêëy giúâ huyïån Cû Saâo xaãy ra naån àoái, vûâa mêët muâa vûâa loaån laåc. Vêën
àïì lûúng thûåc ngaây caâng trêìm troång. Dên Cûá Saâo phaãi ùn voã cêy, rïî cêy,
coã, chïët àoái khöng ñt, quên lñnh cuäng àoái khöng coân sûác chiïën àêëu. Laâ
quan phuå mêîu, Chu Du thêëy tònh hònh bi thaãm àoá maâ khöng biïët giaãi
quyïët nhû thïë naâo.
Coá ngûúâi hiïën kïë noái rùçng gêìn àoá coá möåt nhaâ giaâu hay laâm viïåc
thiïån laâ Löî Tuác, thoác gaåo àêìy kho, khuyïn Chu Du ài vay lûúng thûåc cuãa
öng ta.
Chu Du beân àïën nhaâ Löî Tuác. Sau khi haân huyïn thùm hoãi, Chu Du
beân noái thùèng: ".Khöng giêëu gò laäo huynh, àïå àïën thùm phen naây laâ muöën
xin vay lûúng Löî Tuác thêëy Chu Du tuêën tuá anh àaåc, roä raâng laâ keã coá taâi,
mai sau têët laâm nïn sûå nghiïåp lúán, cùn baãn khöng phaãi chó laâ moåt quan
huyïån Cû Saâo beá nhoã beân cûúâi lúán noái rùçng: "Àoá laâ chuyïån nhoã, ta àöìng yá
ngay". Löî Tuác thên haânh àûa Chu Du ài xem caác kho lûúng thûåc. Bêëy giúâ
trong nhaâ Löî Tuác coá 2 kho lûúng thûåc, möîi kho 3000 höåc. Löî Tuác noái: “
khöng cêìn vay mûúån gò caã, ta
biïëu öng möåt kho. "
Nghe xong, Chu Du sûãng söët lùång ngûúâi trûúác têëm loâng khaãng khaái
cuãa Löî Tuác. Nïn biïët trong naån àoái thò lûúng thûåc laâ sinh mïånh. Haânh
àöång cuãa Löî Tuác khiïën cho Chu Du caãm kñch sêu sùæc, hai ngûúâi beân kïët
baån. Vïì sau Chu Du thùng tiïën, laâm àïën tûúáng quên nûúác Ngö, nhúá ên
àûác cuãa Löî Tuác beân àïì cûã Löî Tuác cho Tön Quyïìn. Löî Tuác nhúâ àoá coá cú höåi
laâm nïn sûå nghiïåp. Àöëi vúái ngûúâi cho than trong muâa tuyïët thò ngûúâi
àûúåc giuáp àúä bao giúâ cuäng giûä möåt caãm tònh àùåc biïåt. Àöëi vúái ngûúâi àang
lêm vaâo caãnh khoá khùn, chó toã yá thöng caãm thöi thò khöng àuã maâ phaãi coá
haânh àöång cuå thïí giuáp ngûúâi ta vûúåt qua cún bô cûåc. Nhû vêåy ngûúâi ta
múái caãm kñch, tûâ àoá naãy núã tònh baån.
Vïì phûúng phaáp naây coá mêëy àiïìu têm àùæc:
1 . Ngûúâi uöëng nûúác no röìi thûúâng boã giïëng ra ài, cho nïn ta phaãi
khöëng chïë thñch àaáng khiïën cho anh ta phaãi coân chuát khaát nûúác maâ cêìn
phaãi dûåa vaâo ta. Möåt khi àaä khöng coân coá loâng dûåa vaâo ta nûäa thò coá thïí
seä khöng cung kñnh ta nûäa.
2. Öng chuã kñch thñch bïì dûúái nhûng chúá thoãa maän hoaân toaân duåc
voång cuãa hoå, maâ nïn ban phaát nhoã gioåt àïí cho hoå phaãi döëc sûác cuác cung
têån tuåy.
3. Àöëi vúái ngûúâi chúá toã ra ên tònh quaá nùång khiïën cho àöëi phûúng tûå
ti hay chaán gheát ta, búãi vò möåt laâ anh ngûúâi khöng thïí naâo àïìn àaáp àûúåc,
hai laâ caãm thêëy baãn thên mònh keám coãi, bêët taâi.
Kïë 2. Kïë vu höìi
Laâm sao tiïëp cêån nguyå khoá chúi?

Ngûúâi ài xa trûúác mùåt nuái caãn, àaá cao têët phaãi tòm caách ài voâng
hoùåc nghô ra con àûúâng traánh. Haânh àöång naây trong giao tïë laâ ài voâng àaåt
àïën muåc àñch, noái caách khaác laâ khöng ài àûúâng thùèng maâ ài àûúâng voâng.
Coá nhiïìu àiïìu khöng thïí noái thùèng, chó coá thïí noái voâng veâo. Coá möåt
söë ngûúâi khoá tiïëp cêån thò khöng thïí khöng gùåp nuái múã àûúâng, gùåp söng
bùæc cêìu. Khöng roä trong höì lö ngûúâi ta coá moán gò thò phaãi neám àaá thùm
doâ, moâ ra chên tûúáng. Coá luác àïí giaãm búát yá àõnh cuãa àöëi phûúng, khiïën hoå
lú laâ mêët caãnh giaác, ta phaãi ài àûúâng voâng, thêåm chñ duâng chiïën thuêåt vu
höìi "chó Trûúng Tam noái Laäo Tûá”
Trong cuöåc söëng khöng ñt ngûúâi "thùèng ruöåt ngûåa", cûáng nhùæc trong
xûã thïë, duâ coá àöí tûúâng cuäng khöng theâm quay àêìu laåi, mûúâi trêu cuäng
khöng löi laåi àûúåc. Àöëi vúái nhûäng ngûúâi naây phaãi biïët thuêåt vu höìi, àöång
naäo tòm löëi ài quanh co àïí khùæc phuåc.
Noái möåt cêu: Quanh co mêëy voâng nhêët àõnh àaåt àûúåc lúåi ñch thûåc tïë
lúán nhêët trong quan hïå ngûúâi vúái ngûúâi.
1 . Khuác nhaåc chûa thaânh, trûúác phaãi coá tònh
Khoaãng nùm Gia khaánh àúâi Minh, quan Cêëp Sûå Lyá Nhaåc thanh
liïm trong saåch. Möåt lêìn öng phaát hiïån khoa thi coá gian lêån beân dêng
têëu lïn vua, vua khöng àïëm xóa. Öng laåi dêng têëu, kïët quaã khiïën hoaâng
àïë nöíi giêån phaán töåi moi moác, haå lïånh daán giêëy bõt miïång Lyá Nhaåc vaâ
khöng ai àûúåc gúä boã.
Bõt miïång khöng thïí ùn àûúåc cuäng bùçng àõnh töåi chïët. Luác àoá coá möåt
võ quan bûúác àïën trûúác mùåt Lyá Nhaåc mùæng: "Daám caã gan lùæm lúâi trûúác
mùåt hoaâng àïë töåi lúán lùæm" röìi àaánh luön hai baåt tai laâm raách giêëy bõt
miïång.
Vò öng ta thay mùåt hoaâng àïë mùæng Lyá Nhaåc nïn hoaâng àïë khöng
bùæt töåi öng ta. Thûåc ra ngûúâi àoá laâ hoåc troâ cuãa Lyá Nhaåc, trong tònh thïë
khêín cêëp naây àaä duâng meåo cûáu thêìy, àaánh thêìy àïí xeá toang giêëy bõt
miïång. Nïëu nhû öng ta can giaán thùèng thùæn thò khöng nhûäng khöng cûáu
àûúåc thêìy maâ coân mang vaå vaâo thên.
Phûúng phaáp naây àûúåc sûã duång cûåc kyâ xaão diïåu. Lyá Nhaåc khöng
hiïíu àûúåc àaåo lyá "ön hoâa laâ ûu tiïn" trong cuöåc söëng, keám xa hoåc troâ möåt
khoaãng caách lúán. Hoåc troâ àaä biïët ài voâng sûãa àöíi mïånh lïånh khùæc nghiïåt
cuãa vua, cûáu thêìy khoãi hoåa diïåt thên.
Cêìn biïët rùçng truyïìn thöëng vùn hoáa nûúác ta rêët coi troång ài voâng.
Nhaâ haâi hûúác bêåc thêìy Lêm Ngûä Àûúâng àaä töíng kïët ngûúâi Trung Quöëc
(àùåc biïåt ngûúâi àoåc saách) cêìu ngûúâi laâm viïåc giöëng nhû vùn baát cöí vêåy.
Ngûúâi Trung Quöëc khöng giöëng ngûúâi Têy Dûúng hoãi thùèng "öng àïën coá
viïåc gò cho nhû vêåy laâ khöng tao nhaä. Nïëu hoãi khaách laå nhû thïë laåi caâng
laâ maåo muöåi. Ngûúâi Trung Quöëc gùåp nhau troâ chuyïån rêët vùn veã, coá daáng
dêëp ûu myä cuãa vùn baát cöí, khöng nhûäng coá phong caách àeåp maâ coân coá kïët
cêëu chùåt cheä, coá thïí chia laâm 4 àoaån.
Àoaån thûá nhêët laâ haân huyïn, baân thúâi tiïët. Naâo "quñ tñnh, àaåi danh,
ngûúäng möå lêu röîi, hên haånh vaâ thúâi tiïët höm nay dïî chõu”... Lêm Ngûä
Àûúâng goåi àoá laâ giai àoaån khñ tûúång hoåc, taác duång chuã yïëu laâ "trûúác yïn võ
sau àõnh tònh" tûác nöëi maång tònh caãm. Trong thûåc tïë cuöåc söëng nhûäng
vêën àïì àoá quaã coá tñnh chung, khöng laâm mïëch loâng ai.
Àoaån thûá hai laâ kïí chuyïån cuä, höìi tûúãng nhûäng tònh caãm xûa. Nhû
vêåy àaä dêën sêu möåt bûúác tûâ lônh vûåc chung chung cho moåi ngûúâi sang
lônh vûåc riïng tû, àoá laâ quaá trònh thêm nhêåp. Lêm Ngûä Àûúâng goåi àuâa laâ
giai àoaån sûã hoåc. Coá thïí laâ con chaáu cuâng hoåc möåt trûúâng, coá thïí laâ anh
úã phöë naây, töi úã phöë noå, tûâ àoá tònh caãm dêìn dêìn hoâa húåp. Nïëu nhû caã hai
ngûúâi tûâng úã trûúâng àaåi hoåc Bùæc Kinh, tûâng biïët caác thêìy nhû Chñ Ma,
Thñch Chi, Sûå Höìng Minh, Lêm Cêìm Nam... thò caâng thên thiïët hún.
Thûåc hiïån töët giai àoaån naây thò caãm tònh àöi bïn thûåc sûå hoâa húåp.
Àoaån thûá ba laâ baân luêån thúâi sûå, phaát biïíu quan àiïím. Àoá laâ giai
àoaån chñnh trõ hoåc. Caãm tònh àaä hoâa húåp thanh thïë dêìn dêìn cao, àïën àoá
coá thïí nùæm tay xuêët kñch baân luêån quöëc sûå nhû vêån nûúác an nguy, àaánh
giaá nhên vêåt lõch sûã v.v...Hoùåc nhû àaä tûâng nghe Tön Trung Sún diïîn
thuyïët nùm Quang Tûå thûá 3 maâ àïën nay àaä laâ nùm
Dên Quöëc thûá 29, kïí ra àaä 33 nùm röìi, àoá goåi laâ 33 nùm theo Tön Trung
Sún. Laâm töët giai àoaån naây thò caãm tònh àaä chñn muöìi, khñ thïë hûâng hûåc,
thêåm chñ hêån àaä gùåp nhau quaá muöån, sùén saâng cuâng nhau chiïën àêëu.
Àïën àoá àaä laâ tuyïåt caãnh coá thïí choån thúâi cú baân viïåc muöën baân. Nhû thïë
àaä chñn muöìi àïí bûúác vaâo giai àoaån thûá tû.
Àoaån thûá tû goåi laâ giai àoaån kinh tïë hoåc, nhúâ ngûúâi giuáp "viïåc
moån". Coá thïí àûáng dêåy öm muä, nghiïng mònh thûa: Giúâ töi coá chuát viïåc
moån muöën phiïìn ngaâi. Chùèng phaãi ngaâi quen biïët öng X sao? Ngaâi coá thïí
viïët thû giúái thiïåu töi chùng? Àoaån naây phaãi tûå nhiïn, toã veã khöng raâng
buöåc, khöng laâm cho àöëi phûúng caãm thêëy aáp lûåc
rêët lúán nhû thiïëu moán núå tònh caãm naâo àoá. Phaãi thuêån theo diïîn biïën
trûúác àoá maâ haå buát kïët thuác toaân vùn.
2. Ba kyä xaão tiïëp cêån
Trûúác höm thuã tûúáng Chu Dung Cú thõ saát Àaâi truyïìn hònh trung
ûúng möåt höm, nhûäng ngûúâi laänh àaåo Àaâi baão ngûúâi chuã trò tiïët muåc laâ
Kñnh Nhêët Àan phaãi tòm caách xin thuã tûúáng viïët lúâi lûu niïåm. Kñnh Nhêët
Àan vûâa húán húã, vûâa thêëy khoá khùn. Laâm thïë naâo àïí àûa ra yïu cêìu naây
cho thuã tûúáng?
Ngaây höm sau, thuã tûúáng Chu Dung Cú coá böå trûúãng böå tuyïn
truyïìn Àinh Quan Cùn thaáp tuâng àïën Àaâi. Öng vaâo phoâng phoãng vêën
nhûäng vêën àïì cêëp baách, moåi ngûúâi àang coá mùåt àïìu vöî tay hoan hö,
khöng khñ naáo nhiïåt lùèn lïn. Sau khi chaâo hoãi moåi ngûúâi, thuã tûúáng ngöìi
vaâo chiïëc ghïë maâ ngûúâi chuã trò phoãng vêën thûúâng ngöìi, moåi ngûúâi vêy
quanh öng, tranh nhau noái chuyïån vúái thuã tûúáng. Möåt biïn têåp viïn noái:
"Trûúác àêy töi tûâng nghe noái ngûúâi cêìm laái coá möåt trûúâng sinh hoåc àùåc
biïåt. Höm nay töi thêëy thuã tûúáng coá trûúâng naây". Thuã tûúáng móm cûúâi
khöng toã yá taán thaânh hay khöng taán thaânh, trong phoâng caâng naáo nhiïåt,
thên mêåt. Kñnh Nhêët Àan caãm thêëy àêy laâ thúâi cú töët, möåt cú höåi hiïëm
hoi. Kñnh Nhêët Àan beân àïën trûúác mùåt thuã tûúáng noái: "Höm nay hún 20
ngûúâi trong Phoâng phoãng vêën nhûäng vêën àïì cêëp baách vêy quanh thuã
tûúáng chó laâ möåt phêìn mûúâi
caán böå phoâng". Thuã tûúáng nghe xong beân noái: "Caác anh lùæm ngûúâi thïë"
Kñnh Nhêët Àan noái tiïëp: "Àuáng vêåy, vò coá nhiïìu vêën àïì cêëp thiïët, höm
nay àa sö'anh chõ em coân ài phoãng vêën. ÚÃ bïn ngoaâi rêët gian khöí. Hoå
cuäng rêët muöën àïën àêy trûåc tiïëp gùåp thuã tûúáng nhûng lêëy cöng taác laâm
troång nïn höm nay hoå khöng thïí àïën. Khöng biïët thuã tûúãng coá thïí àïí laåi
cho hoå vaâi lúâi chùng? Kñnh Nhêët Àan hïët sûác thaânh khêín mïìm moãng, noái
xong àem giêëp buát àïën trûúác mùåt thuã tûúáng. Thuã tûúáng nhòn Kñnh Nhêët
Àan cûúâi röìi vui veã cêìm buát viïët: "Dû luêån giaám àöëc, quêìn chuáng hêìu
thiïåt, chñnh phuã kñnh giaám, caãi caách tiïm binh" (Dû luêån àön àöëc, miïång
lûúäi quêìn chuáng, gûúng soi cuãa chñnh phuã, lñnh ài àêìu cuãa caãi caách). Thuã
tûúáng viïët xong, moåi ngûúâi vöî tay êìm ô, khöng khñ vö cuâng hûng phêën.
Kñnh Nhêët Àan àaä àaão möåt voâng rêët thñch àaáng, àaáng khen. Yïu cêìu viïët
chûä lûu niïåm maâ trûúác tiïn àûa ra viïåc moåi ngûúâi ài phoãng vêën hïët sûác
gian khöí khiïën cho thuã tûúáng khöng nhêîn têm vö tònh nïn "mùæc vaâo
troâng", hún nûäa lúâi noái thaânh khêín tha thiïët cho nïn cuöëi cuâng àaåt àïën
muåc àñch.
Nûä ky giaã ngûúâi yá nöíi danh laâ Auriana Pharasi cuäng duâng löëi ài
voâng naây. Nhûäng cêu phoãng vêën àöåc àaáo mang tñnh khiïu khñch sùæc beán,
giaâu tñnh têën cöng cuãa baâ àûúåc giúái kyá giaã goåi laâ phong caách "cûúáp biïín".
Phûúng thûác phoãng vêën quanh co khuác chiïët cuãa baâ laâ möåt trong nhûäng
phaáp baão thuã thùæng cuãa baâ.
Kyä xaão thûã nhêët: Àêìu tiïn tung möåt phêìn "thoângloång” ra.
Khi phoãng vêën töíng thöëng Nguy quyïìn Saâi Goân trûúác àêy laâ Nguyïîn Vùn
Thiïåu, baâ muöën Nguyïîn Vùn Thiïåu bònh luêån vïì yá kiïën cho öng ta laâ
"ngûúâi giaâu coá, huã baåi nhêët úã miïìn Nam Viïåt Nam". Nïëu trûåc tiïëp àùåt vêën
dïì, nhêët àõnh Nguyïîn Vùn Thiïåu phuã àõnh ngay. Pharasi chia vêën àïì àoá
thaânh hai vêën àïì liïn quan nhau, hoãi voâng veâo maâ àaåt àïën muåc àñch. Àêìu
tiïn baâ hoãi: "Coá phaãi ngaâi xuêët thên rêët ngheâo khoá hay khöng? Nghe hoãi,
Nguyïîn Vùn Thiïåu àöång loâng liïìn kïí laåi gia caãnh khoá khùn cuãa mònh.
Sau khi àûúåc traã lúâi khùèng àõnh, baâ beân hoãi: "Ngaây nay ngaâi giaâu coá töåt
bûåc, coá phaãi ngaâi coá taâi khoaãn úã ngên haâng vaâ nhaâ cûãa úã Thuåy Sô Luên
Àön, Pan vaâ Australia khöng Nguyïîn vùn Thiïåu tuy phuã àõnh nhûng àïí
xoáa boã "tiïëng àöìn" àoá nïn àaä giaäi baây tûúâng têån "chuát ñt gia saãn" cuãa
mònh.
Nhû ngûúâi ta noái, Nguyïîn Vùn Thiïåu giaâu coá, huã baåi thò nay àaä roä raâng
nhû ban ngaây khi àöåc giaã àoåc baãng liïåt kï taâi saãn maâ öng ta nïu ra.
Kyä xaão thûã hai: Àöíi caách noái cuãa "thoâng loång". Khi baâ ta phoãng vêën
nhaâ laänh àaåo Trung Quöëc Àùång Tiïíu Bònh àaä nïu ra möåt vêën àïì. AÃnh
Mao chuã tõch trïn Thiïn An Mön phaãi chùng seä vônh viïîn treo úã àoá? Nghe
qua tûåa höì bònh thûúâng khöng àaáng kïí nhûng thûåc tïë laåi
haâm yá sêu xa, muåc àñch muöën biïët Àùång Tiïíu Bònh àaánh giaá, nhêån thûác
àõa võ mai sau cuãa Mao Traåch Àöng vaâ tû tûúãng Mao Traåch Àöng trong
xaä höåi Trung Quöëc nhû thïë naâo?
Ali Butto laâ töíng thöëng Pakistan bõ giúái bònh luêån phûúng Têy cho
laâ àöåc taâi, taân baåo. Trong khi phoãng vêën baâ Pharasi àaä khöng hoãi thùèng
"Thûa Töíng Thöng, nghe noái ngaâi laâ möåt phêìn tûã phaát xñt maâ laåi hoãi:
"Thûa Töíng Thöëng, nghe noái ngaâi laâ àöåc giaã trung thaânh cuãa
Mutxolini, Hittle vaâ Napoleon coá phaãi khöng? Vïì thûåc chêët cêu hoãi àoá
giöëng nhû cêu hoãi "Thûa Töíng Thöëng, nghe noái ngaâi laâ möåt phêìn tûã phaát
xñt”, chùèng qua àaä chuyïín goác àöå vaâ caách noái khiïën cho àöëi phûúng mêët
caãnh giaác, noái ra suy nghô thûåc. Caách naây xem ra khöng
àaáng kïí nhûng laåi hïët sûác sùæc beán, sêu sùæc.
Kyä xaão thûá ba: Khoaác lïn "thoâng loång" maâu sùæc tònh caãm.
Khi phoãng vêën Àùång Tiïíu Bònh, Pharasi bùæt àêìu bùçng chuác mûâng
sinh nhêåt cuãa öng. Qua truyïån kyá baâ biïët Àùång Tiïíu Bònh sinh ngaây 22
thaáng 8, coân baãn thên Àùång Tiïíu Bònh thò àaä quïn mêët ngaây sinh cuãa
mònh. Àùång Tiïíu Bònh noái: "Ngaây sinh nhêåt cuãa töi. Mai laâ sinh nhêåt
cuãa töi û?”
Pharasi àaáp: "Thûa Ngaâi àùång Tiïíu Bònh àuáng àêëy, töi àoåc trong
tiïíu sûã cuãa ngaâi maâ. "
Àùång Tiïíu Bònh noái: “Baâ àaä noái nhû thïë thò laâ nhû thïë vêåy. Xûa nay
töi khöng biïët ngaây naâo laâ ngaây sinh nhêåt cuãa mònh. Duâ cho ngaây mai laâ
sinh nhêåt cuãa töi thò baâ cuäng khöng nïn chuác muâng. Töi àaä 76 tuöíi röìi,
76 tuöíi laâ tuöíi àaä giaâ yïëu röìi. "
Pharasi: "Thûa Ngaâi Àùång Tiïíu Bònh, cha töi àaä 76 tuöíi nïëu töi noái
vúái cha töi rùçng cha àaä giaâ yïëu röìi têët öng seä àaánh töi möåt baåt tai.”
Àùång Tiïíu Bònh noái: "öng êëy àuáng maâ khöng nïn noái vúái cha baâ nhû
thïë àuáng khöng?”
Khöng khñ phoãng vêën hïët sûác nheå nhaâng, vö cuâng hoâa húåp.
Xem ra kyá giaã laâ nhûäng ngûúâi chuyïn mön voâng vo rêët gioãi uyïín
chuyïín. Gùåp nhûäng con ngûúâi kiïíu kyá giaã thò chuáng ta phaãi caãnh giaác,
phaãi suy nghô xem liïåu mònh coá bõ "thoâng loång" hay khöng röìi múái traã lúâi.
3. Ài con àûúâng öng giaâ treã con
Nhúâ ngûúâi ta giuáp viïåc thò ngûúâi àoá laâ ngûúâi àang cûúâng traáng, úã
vaâo tuöíi trïn coân cha dûúái àaä coá con, cho nïn ngoaâi ài con àûúâng phu
nhên ra coân phaãi ài con àûúâng cuå giaâ treã con.
Vò sao cuå giaâ vaâ treã con laåi laâ con àûúâng lyá tûúãng?
1. Cuå giaâ vaâ treã con dïî tiïëp cêån.
Ngûúâi giaâ thên thïí suy nhûúåc, hûu dûúäng trong gia àònh hay laâ vïì
hûu vò tuöíi àaä cao àïìu khöng coá viïåc gò àïí laâm, ngûúâi nhaâ khöng cho laâm
viïåc nhaâ, rêët muöën noái chuyïån maâ khöng coá cú höåi cho nïn thûúâng caãm
thêëy cö àún. Nïëu nhû coá ngûúâi chuã àöång tiïëp cêån khiïën cho khuêy khoãa
chöëc laát thò têët nhiïn hïët sûác vui loâng. Hún nûäa têm lyá hoåc cho chuáng ta
biïët ngûúâi giaâ hiïìn hoâa vaâ tûâ thiïån hún ngûúâi treã rêët nhiïìu, dïî tiïëp cêån.
Coân treã con thò ngêy thú, hiïëu àöång, hiïëu kyâ, thñch múái laå. Möåt cêu
thú Àûúâng, möåt chuyïån cöí tñch, möåt böå mùåt ma quó, möåt tiïëng huâ doåa
cuäng coá thïí nhanh choáng thu huát treã con àïën.
2. Cuå giaâ, treã con thñch ta tiïëp cêån.
Noái khöng ngûúâi giaâ hiïíu biïët röång, kinh nghiïåm söëng phong phuá,
trong loâng chûáa chêët nhiïìu "saãn phêím kinh nghiïåm" caãm tñnh vaâ lyá tñnh,
möåt khi coá cú höåi thò thao thao bêët tuyïåt, muöën aãnh hûúãng, caãm àöång hêåu
thïë, àoá laâ niïìm an uãi cuãa hoå. Trïn thûåc tïë, ngûúâi giaâ úã nhaâ suöët ngaây cho
nïn cú höåi kïí chuyïån vaâ truyïìn àaåt kinh nghiïåm rêët hiïëm hoi, do àoá sinh
lyá vaâ têm lyá cuãa ngûúâi giaâ biïíu hiïån hïët sûác thên thiïån bònh dõ. Nhêët laâ
àöëi vúái nhûäng ngûúâi treã tuöíi thò hoå thûúâng chuã àöång bùæt chuyïån möåt caách
nhiïåt tònh. Coân treã con nïëu nhû chuáng ta chên thaânh duâng têëm loâng con
treã àöëi àaäi vúái chuáng àem laåi cho chuáng niïìm hoan laåc tên kyâ thò chuáng
lêåp tûác xem ta laâ ngûúâi vui tñnh hoùåc laâ nhên vêåt anh huâng suâng baái vaâ
thên cêån.
Noái toám laåi, ngûúâi giaâ vaâ treã con do nhûäng nguyïn nhên têm lyá vaâ sinh lyá
àùåc thuâ àïìu thñch gùåp gúä nhûäng ngûúâi baån múái.
4. Thöng qua ngûúâi giaâ vaâ treã con coá thïí hoâa nhêåp caã nhaâ.
Ngûúâi giaâ laâ trûúãng böëi maâ ngûúâi Trung Quöëc coá truyïìn thöëng kñnh
laäo. Nïëu nhû ngûúâi giaâ àaä vui loâng àeåp daå thò caã nhaâ vui veã. Ngûúâi Trung
Quöëc laåi hïët sûác coi troång viïåc nöëi doäi töng àûúâng, xem treã con laâ tûúng
lai cuãa gia àònh, àúâi öng nhû thïë àúâi cha cuäng nhû thïë. Hún nûäa gia àònh
hiïån àaåi àa söë laâ con möåt, caã nhaâ caâng suãng aái, nïëu nhû àaä laâm baån àûúåc
vúái treã con thò seä hoâa nhêåp àûúåc vúái caã nhaâ.
Ài con àûúâng ngûúâi giaâ vaâ treã con cêìn chuá yá mêëy àiïím:
a. Phaãi tòm hiïíu vaâ tñch luäy kiïën thûác vïì ngûúâi giaâ vaâ treã con.
Tòm hiïíu ngûúâi giaâ vaâ treã con ngoaâi viïåc àiïìu tra tònh caãm vaâ súã
thñch cuãa hoå ra thò luác bònh thûúâng cuäng phaãi tñch luäy möåt ñt kiïën thûác lyá
tñnh nhû àoåc taåp chñ, xem àiïån aãnh, ti vi àïí hiïíu biïët vïì tònh traång sûác
khoãe, caác thuá vui giaãi trñ cuãa hoå, nhûäng cêu chuyïån vïì trñ thöng minh cuãa
treã con àïí khi naâo coá cú höåi thò àem ra duâng.
b. Cêìn phaãi chuã àöång tiïëp cêån aáp saát vaâo sinh hoaåt haâng ngaây cuãa
gia àònh.
Noái chuyïån laâ möåt thuã àoaån trûåc tiïëp nhêët àïí thu thêåp thöng tin.
Bûúác vaâo möåt gia àònh khi thêëy ngûúâi giaâ vaâ treã con thò phaãi taåo ra möåt
khöng khñ hoâa húåp nhû àaä tûâng quen biïët, chuã àöång àûa ra nhûäng vêën àïì
trao àöíi chûá khöng chúâ àúåi ngûúâi giaâ hay treã con noái trûúác möåt caánh miïîn
cûúäng. Búãi vò trong möåt thúâi gian ngùæn khi múái tiïëp xuác khaách àïën nhaâ
cêìn phaãi chuêín bõ vïì têm lyá tòm ra àêìu möëi cêu chuyïån möåt caách dïî
daâng, hún nûäa àöëi vúái ngûúâi giaâ ta chuã àöång noái trûúác cuäng biïíu löå loâng
tön kñnh. Coân àöëi vúái treã con ta núái trûúác thò toã ra thên cêån xoáa tan caãm
giaác ngûúâi laå.
c. Khöng nïn xem thûúâng, phaãi ûáng xûã cêín thêån. Àöëi vúái ngûúâi giaâ
thaái àöå phaãi cung kinh, haânh vi phaãi khiïm nhûúâng chûáng toã ta vûâa
thaânh thûåc, vûâa tön troång ngûúâi giaâ. Trònh àöå ba hoa, gaåt ngûúâi giaâ ra
möåt bïn, hay giêîm xeáo lïn lúâi noái cuãa ngûúâi giaâ têët bõ ngûúâi giaâ àöëi xûã
laånh nhaåt, thêåm chñ xua àuöíi. Coân treã con thiïn tñnh ngoan ngoaän, thñch
vui àuâa maâ laåi dïî khoác, hïî phêåt yá möåt chuát thò lêåp tûác lùn ra khoác, cho
nïn tiïëp xuác vúái treã con thò phaãi lûåa lúâi cho húåp tònh húåp yá coá mûác àöå nhêët
àõnh, duâng loâng chên thaânh àïí àöíi lêëy sûå yïu thñch cuãa treã con chúá bao
giúâ laâm böå laâm tõch, ra mùåt ngûúâi lúán vúái treã con. .
Trong kïë vu höìi naây phaãi linh hoaåt thay àöíi caách haânh àöång cho
thñch húåp. Khi gùåp khoá khùn thò phaãi khuyïën khñch treã con, xuöi theo yá
ngûúâi giaâ khöng àûúåc àaánh mêët caãm tònh cuãa hoå thò múái laâ biïån phaáp
tuyïåt diïåu àïí xêy dûång quan hïå vúái àöëi phûúng.
Kïë 3. Kïë mûúån cúá
Laâm thïë naâo àïí hoáa giaãi thïë bñ trong quan hïå giao tï?
Ngûúâi ta laâm viïåc gò cuäng cêìn phaãi danh chñnh ngön thuêån, coá möåt
lêåp luêån àïí trònh baây, tòm caách giaãi thñch tûåa höì nhû hïî coá lyá thò moåi viïåc
seä suön seã. Coá ngûúâi quaá mï tñn vaâo nhûäng lyá do, thêåm chñ khöng cêìn
nghe biïët àiïìu gò khaác. Caái goåi laâ mûúån cúá kyâ thûåc chó laâ khöng coá lyá maâ
ài tòm lyá cho nïn khi ta ài mûúån cúá thò ta phaãi coá veã
coá àêìy àuã lyá múái coá cú höåi khoa trûúng nïëu khöng chó laâm cho ngûúâi ta
nghi ngúâ vaâ caãnh giaác.
1 . Duâ cho noái lung tung cuäng phaãi coá caách noái
Loaâi ngûúâi laâ àöång vêåt coá lyá tñnh, viïåc lúán viïåc nhoã àïìu phaãi coá tïn
goåi, coá caách goåi, coá caách noái. Duâ cho möåt tïn vö laåi cuäng khöng chõu àïí cho
ngûúâi khaác mùæng chûãi vö lyá, tûå chuáng noá cuäng coá lyá duâ laâ lyá khöng àuáng.
Hoaâng àïë giïët quan laåi, trûâ keã chöëng àöëi cuäng cêìn phaãi giaãi thñch cho baá
quan vùn voä mùåc duâ muöën bùæt töåi thò noái thïë naâo cuäng àûúåc. Trong àúâi
söëng haâng ngaây, nhiïìu luác chuáng ta cuäng phaãi tòm möåt chiïu baâi àïí êín
thên. Chiïu baâi thò luác naâo cuäng cêìn, chùèng qua daân dûång chiïu baâi gioãi
hay dúã. Coá möåt cêu chuyïån rêët lyá thuá, möåt ngûúâi êën Àöå ùn cùæp bõ bùæt quaã
tang. Khöng ngúâ keã cùæp chùèng chuát súå haäi maâ laåi vïnh vaáo noái rùçng: "Nïëu
nhû töi lêëy vêåt naây röìi chaåy tröën, àoá múái laâ ùn cùæp. Nhûng hiïìm taåi töi
múái chó cêìm vêåt naây maâ thöi, cuâng lùæm thò töi traã laåi cho öng, thïë thöi.
Noái xong beân àaâng hoaâng chùæp tay sau lûng boã ài.
Laåi coân möåt chuyïån khaác, coá möåt ngûúâi baån lêìn àêìu tiïn àïën êën Àöå
du lõch xaãy ra caäi coå vúái ngûúâi khaác. Khi öng ta vaâo khaách saån ùn cúm àaä
rúâi chöî ngöìi vaâi lêìn, möåt lêìn trúã laåi ghïë ngöìi thò thêëy möåt chaâng trai àang
moác vñ trong tuái chiïëc aáo khoaác cuãa öng treo trïn ghïë, öng ta beân mùæng keã
cùæp thò keã cùæp thaãn nhiïn baão àang lau höå chiïëc vñ chûá khöng nhêån laâ
àang ùn cùæp.
Xem ra keã cùæp êën Àöå laâ nhûäng bêåc cao thuã bõa cúá thoaát thên. Nïëu
nhû theo chuáng ta thò keã cùæp àoá khöng coá lúâi leä naâo àïí coá thïí nguåy biïån
àûúåc, thïë nhûng hoå laåi coá thïí thaãn nhiïn àûa ra lúâi noái coá logic nhêët àõnh,
quaã laâ khöng àún giaãn. Trong trûúâng húåp naây, àöëi phûúng rêët trêën tônh
vaâ nhanh trñ duâ hoaân caãnh hïët sûác nguy hiïím.
Àoá laâ vò möåt khi ngûúâi ta nhêån sai lêìm rêët coá khaã nùng khöng bao giúâ
ngoác àêìu dêåy àûúåc maâ bõ àöëi phûúng xoã muäi dùæt ài.
Àûúng nhiïn khöng phaãi khñch lïå moåi ngûúâi khöng thûâa nhêån
khuyïët àiïím, xuái giuåc nhûäng haânh vi àöíi trùæng thay àen, úã àêy chó nhêën
maånh möåt àiïìu coá möåt söë ngûúâi vûâa múái gùåp lêìn àêìu maâ àaä múã miïång noái
toaân nhûäng àiïìu vö lyá thò chó khiïën cho hoå khöng àûáng vûäng àûúåc chûá
khöng ñch lúåi gò.
Nïëu khöng nhòn xa thêëy röång, mûúån cúá lung tung thò chó coá thïí gùåp
nhiïìu phiïìn toaái thêåm chñ mêët tñnh maång. Duâng chiïu baâi naây àïí laâm
viïåc aác thò khöng thïí naâo coá kïët quaã töët àeåp.
2. Danh chñnh thò ngön thuêån
Nhûäng ngûúâi laâm quaãng caáo laâ nhûäng cao thuã tòm ra caác chiïu baâi.
Vñ duå nhû khi bùæt àêìu quaãng caáo caâ phï tan úã nûúác Myä àaä xaãy ra möåt cêu
chuyïån nhû sau.
Cöng ty caâ phï naây vöën dûå àoaán caâ phï tan giaãn àún tiïån lúåi seä àûúåc
caác baâ nöåi trúå hoan nghïnh, khöng ngúâ traái laåi haâng baán khöng chaåy.
Khöng phaãi vêën àïì muâi võ maâ búãi vò êën tûúång vïì caâ phï luác bêëy giúâ úã Myä
laâ rang xay, pha thïë trong gia àònh cho nïn ngûúâi ta khöng thñch noái àïën
giaãn àún vaâ tiïån lúåi.
Cöng ty beân àöíi caách quaãng caáo, nhêën maånh àùåc àiïím tiïët kiïåm thúâi
gian àïí cho caác baâ nöåi trúå chùm soác chöìng vaâ con. Thay àöíi caách quaãng
caáo nhû thïë khiïën cho caác baâ chuã nhaâ yïn têm vò duâng caâ phï tan khöng
mang tiïëng súå khoá nhoåc maâ laâ àïí coá thïm thúâi gian chùm soác chöìng con.
Tûâ khi àöíi caách quaãng caáo thò saãn lûúång caâ phï tan möîi nùm baán ra
nhiïìu hún. Bêët kïí sûå viïåc gò cuäng coá hai mùåt. Noái truyïìn thöëng laâ haâm yá
cöí löî. Nïëu chó nhêën maånh caâ phï tan àún giaãn
tiïån lúåi thò ngûúâi ta nghô laâ ùn cùæp cöng àoaån, súå khoá nhoåc, nhûäng nïëu àöíi
laâ tiïët kiïåm thúâi gian thò àûúåc chêëp nhêån.
Con ngûúâi laâ nhû thïë, laâm viïåc gò cuäng cêìn danh chñnh ngön thuêån,
àûa ra möåt chiïu baâi naâo àoá thò ngûúâi ta laåi vui loâng tuâ lûâa döëi mònh maâ
laâm theo, nhêët laâ khi viïåc àoá coá lúåi cho hoå. Trong thûåc tïë, ngûúâi nghiïån
rûúåu àïìu noái hoå khöng chuã àöång àoâi uöëng rûúåu maâ àûa ra chiïu baâi nïí
ngûúâi ta múâi maâ uöëng. Tûåa höì laâ möåt têm lyá àùåc thuâ cuãa ngûúâi Trung
Quöëc khi laâm möåt viïåc gò àïìu tòm ra möåt lyá do àïí tûâ chöëi traách nhiïåm, duâ
rùçng biïët mònh coá traách nhiïåm cuäng nhêët àõnh tûâ chöëi. Lúåi duång loaåi têm
lyá naây trûúác tiïn ta phaãi chuêín bõ cho àöëi phûúng möåt caái cúá àïí àöëi
phûúng khöng tûå chuã. Vñ duå khi tùång quaâ thò noái:" Ngaâi giuáp àúä töi quaá
nhiïìu khöng biïët phaãi caãm kñch nhû thï'naâo múái phaãi, àêy laâ möåt chuát
loâng thaânh nho nhoã cuãa töi xin ngaâi nhêån cho". Do àaä coá cúá cho nïn àöëi
phûúng vui loâng nhêån lïî vêåt maâ khöng súå bõ coi laâ tham nhuäng ùn höëi löå.
3. Baãy loaåi lyá do tö ûu àï tùång quaâ
Tùång quaâ laâ möåt haânh àöång khöng thïí thiïëu àûúåc trong giao tïë giûäa
ngûúâi vaâ ngûúâi. Phûúng phaáp tùång quaâ thñch àaáng thò laâm cho ngûúâi ta
vui veã, khöng khñ thoaãi maái. Caách tùång khöng töët thò ngûúâi ta traã laåi,
nhêët àõnh trong loâng seä khoá chõu nhiïìu ngaây. Cho nïn phaãi nùæm vûäng kyä
xaão tùång quaâ múái coá thïí hoaân thaânh töët àeåp quaá trònh tùång quâa.
Viïåc àau àêìu nhêët trong tùång quaâ khöng gò bùçng àöëi phûúng khöng
muöën nhêån hoùåc cûå tuyïåt möåt caách nghiïm khùæc, hoùåc tûâ chöëi möåt caách
kheáo leáo, hoùåc nhêån röìi gûãi traã àïìu khiïën cho ngûúâi tùång quaâ vö cuâng xoát
xa, tiïìn mêët têåt mang, thêåt hïët sûác thaãm thï. Vêåy thò laâm thïë naâo àïí möîi
lêìn tùång quaâ àïìu thaânh cöng? Mêëu chöët laâ tòm ra àûúåc cúá thñch húåp, caách
noái nùng khi tùång quaâ kheáo leáo, thöng minh taâi trñ. Coá mêëy biïån phaáp
dûúái àêy:
1. Mûúån hoa dêng phêåt
Nïëu nhû ta tùång àùåc saãn thò phaãi noái laâ ngûúâi nhaâ vûâa gûãi àïën
muöën chia möåt chuát cho àöëi phûúng thûúãng thûác, tùång phêím khöng nhiïìu
laåi khöng mêët tiïìn phaãi mua xin ngaâi haäy nhêån lêëy. Noái chung ngûúâi
nhêån quaâ thêëy thaái àöå cuãa ta chên tònh nïn khöng caách gò cûå tuyïåt seä
nhêån tùång phêím.
2. Giaã vúâ biïëu laåi quaâ
Nïëu nhû ta tùång möåt loaåi rûúåu thò mûúån cúá ngûúâi khaác tùång ta mêëy
chai rûúåu ngon, nay mang möåt chai àïën àïì nghõ àöëi phûúng chuêín bõ moán
nhùæm. Nhû vêåy uöëng möåt bònh tùång möåt bònh, quan hïå thùæt chùåt khöng
bõ löå têíy, haá chùèng kyâ diïåu sao?
3. Mûúån ngûåa sùn chim
Coá khi ta muöën tùång quaâ cho ngûúâi nhûng àöëi phûúng laåi quaá xa
laå, khöng thïí quan hïå àûúåc, ta phaãi choån ngaây sinh nhêåt hay ngaây thaânh
hön cuãa àöëi phûúng múâi möåt söë baån cuâng àïën tùång quaâ chuác mûâng, nhû
vêåy noái khöng ngûúâi nhêån quaâ khöng tiïån cûå tuyïåt. Àïën khi biïët àoá laâ
chuã yá cuãa ta, têët nhiïn àöëi phûúng seä thay àöíi caách nhòn àöëi vúái ta. Mûúån
sûác maånh cuãa nhiïìu ngûúâi àïí tùång quaâ gêy caãm tònh quaã laâ thûúång saách.
4. Di hoa tiïëp möåc
Öng Trûúng muöën nhúâ anh Lûu giuáp möåt viïåc, àõnh tùång möåt moán
quaâ nhûng súå anh cûå tuyïåt laâm mêët mùåt. Vúå öng Trûúng rêët thên vúái
ngûúâi yïu cuãa anh Lûu, öng Trûúng beân sûã duång ngoaåi giao phu nhên
baão vúå mang tùång phêím àïën thùm cö gaái àoá nhû vêåy nhêët àõnh thaânh
cöng. Xem ra xuêët kñch trûåc tiïëp khöng bùçng àaánh vu höìi.
5. Noái mûúån trûúác traã sau

Vñ duå nhû ta tùång möåt ñt tiïìn baåc cho möåt gia àònh àang gùåp khoá
khùn, coá khi loâng tûå troång cuãa hoå rêët cao khöng dïî daâng chêëp nhêån giuáp
àúä. Nïëu nhû tùång àöì vêåt thò coá thïí noái àöì vêåt naây chûa duâng àïën, nay baån
àang cêìn nïn àem àïën cho caác baån duâng trûúác, sau naây mua traã laåi cuäng
àûúåc. Nïëu nhû tùång tiïìn thò coá thïí noái caác
baån cûá tiïu trûúác sau naây traã laåi cuäng àûúåc. Ngûúâi nhêån quaâ caãm thêëy
khöng phaãi ta böë thñ, sau naây seä traã cho nïn vui loâng tiïëp nhêån.
6. Mûúån ö íàeã trûáng
Möåt ngûúâi hoåc troâ chõu rêët nhiïìu ên huïå cuãa thêìy nhûng khöí nöîi
khöng tòm àûúåc cú höåi baáo àaáp. Möåt höm, ngêîu nhiïn anh ta phaát hiïån
trong khung aãnh cuãa thêìy coá möåt baãn dêåp thû phaáp khöng àûúåc phuâ húåp
vúái trêìn thiïët trong nhaâ.Vûâa may chuá cuãa anh ta laâ möåt nhaâ thû phaáp coá
ñt nhiïìu danh tiïëng trong toaân quöëc, trong tay anh ta coá möåt baãn thû
phaáp cuãa öng tùång, anh ta lêåp tûác àùåt baãn thû phaáp êëy vaâo khung kñnh
cuãa thêìy giaáo. Thêìy giaáo khöng nhûäng khöng phaãn àöëi maâ laåi hïët sûác
thñch thuá. Ngûúâi hoåc troâ àaä àaåt àûúåc muåc àñch àïìn ún.
7. Mûúån àûúâng bùæc cêìu
Coá khi tùång quaâ khöng nhêët àõnh phaãi boã tiïìn ra mua röìi goái to goái
nhoã mang ài tùång maâ trong möåt söë trûúâng húåp naâo àoá chñnh tònh ngûúâi
cuäng laâ möåt loaåi tùång phêím. Vñ duå khi ta thöng qua möåt möëi quan hïå, coá
thïí mua möåt haâng hoáa naâo àoá theo giaá xuêët xûúãng, giaá ûu àaäi cho baån
cuãa ta. Khi hoå nhêån àûúåc haâng hoáa thò àöìng thúâi hoå cuäng àaä lêån möåt chuát
tònh ngûúi maâ ta tùång cho hoå. Ta khöng chi xu naâo chó boã ra möåt chuát
tònh ngûúâi vaâ thúâi gian maâ thu àûúåc hiïåu quaã khöng khaác gò tùång quaâ. Vò
àaä chi tiïìn, cho nïn ngûúâi nhêån quaâ rêët an têm khi nhêån haâng hoáa khöng
chuát phên vên, ngûúâi tùång quaâ thò
khöng vöën laâ coá lúâi.
4. Mûúån miïång ngûúâi noái viïåc trong loâng ta

Mûúån miïång ngûúâi noái viïåc ta laâ möåt kyä xaão quan troång. Möåt viïåc
khoá noái laåi àûúåc tö àiïím thaânh "töi nghe ngûúâi ta noái" thò khöng coân khoá
chõu nûäa. Nhûäng viïåc ta khöng muöën hoùåc khöng tiïån trûåc tiïëp noái vúái
ngûúâi ta cuäng coá thïí truyïìn qua ngûúâi thûá ba hoâa giaãi àûúåc mêu thuêîn.
Bêy giúâ kïí ra vaâi phûúng phaáp mûúån miïång nhû sau:
1 Tòm möåt baâ möëi truyïìn thöng tin
Ngaây xûa trong xaä höåi coá möåt loaåi ngûúâi goåi laâ baâ möëi chuyïn laâm
viïåc giúái thiïåu hai bïn nam nûä bùæc cêìu àûa àïën hön nhên. Luác bêëy giúâ
nam nûä thuå thuå bêët thên, trûúác khi kïët hön khöng coá heån ûúác yïu àûúng.
Hai bïn coá yïu cêìu hay nguyïån voång gò àïìu truyïìn àaåt qua baâ möëi. tûâ àoá
àuã thêëy cöng viïåc naây khoá khùn nhû thïë naâo.
Nïëu nhû möìm meáp khöng linh lúåi, khöng biïët nhòn mùåt maâ bùæt hònh
dong, khöng coá baãn linh giao tiïëp daây daån rùçng khoá laâm troân traách nhiïåm
baâ möëi.
Nïëu nhû khi ta muöën cêìu xin möåt ngûúâi naâo giuáp àúä, maâ tòm àûúåc
möåt ngûúâi möëi taâi ba àïí cho hoå tröí taâi truyïìn àûa thöng tin thuyïët phuåc
àöëi phûúng thò khöng coân gò bùçng.
2. Mûúån löët höí doåa ngûúâi
Coá möåt ngûúâi muöën baán cûãa xïëp, öng ta biïët rùçng öng giaám àöëc cöng
ty naây quen biïët öng cuåc trûúãng noå beân tòm àïën nhaâ öng giaám àöëc mang
theo möåt tuái taáo laâm quaâ. Troâ chuyïån haân huyïn xong öng ta beân noái:
“Lêìn naây töi àïën àûúåc nhaâ ngaâi laâ nhúâ öng cuåc trûúãng giúái thiïåu, cuåc
trûúãng coân nhúâ töi hoãi thùm ngaâi. Noái thêåt gùåpå àûúåc ngaâi lêìn àêìu maâ töi
rêët phêën khúãi. Nghe cuåc trûúãng noái cöng ty cuãa ngaâi chûa lùæp cûãa xïëp àïí
baâo vïå..." Höm sau viïåc buön baán cûãa xïëp àaä kyá kïët xong. Öng naây àaä
khön ngoan lêín traánh khöng noái àïën mònh maâ laåi mûúån lúâi öng cuåc
trûúãng àïí duâng thïë lûåc cuãa ngûúâi khaác àaánh vu höìi khiïën cho àöëi phûúng
lêåp tûác tiïëp thu.
3. Kiïën cho àöëi phûúng phaãi chuã àöång noái ra
Khoá noái chó laâ tûúng àöëi, cuâng möåt cêu noái ta khoá noái ra nhûng nïëu
àöëi phûúng noái raå trûúác thò laåi rêët tûå nhiïn. Trong trûúâng húåp naây dêîn
dùæt cho àöëi phûúng noái ra trûúác laåi laâ thûúång saách.
Öng Vûúng chuêín bõ nhúâ öng Triïåu ài buön baán, chùèng may höm
trûúác àûa tiïìn thò höm sau öng Triïåu qua àúâi. Öng Vûúng tiïën thoaái
lûúäng nan, nïëu múã miïång àoâi laåi tiïìn thò khiïën ngûúâi nhaâ öng Triïåu bûåc
tûác, nïëu khöng àoâi tiïìn thò baãn thên mêët tiïìn khoá loâng chõu àûång àûúåc.
Sau khi giuáp àúä hoaân têët tang lïî, öng Vûúng beân noái vúái baâ Triïåu
rùçng: "Thêåt khöng ngúâ anh Triïåu ài súám thïë, chuáng töi vûâa múái húåp taác
laâm ùn. Vêåy nhû thïë naây nheá: “Nhûäng höå coá quan hïå buön baán vúái anh
Triïåu chõ àïìu biïët, chõ haäy àem moán tiïìn àoá tiïëp tuåc àûa cho hoå buön baán
vêåy. Chõ xem coá khoá khùn quaá khöng Laâm
súám ngaây naâo töët ngaây àêëy. " Öng ta hoaân toaân khöng böåc löå yá àoâi tiïìn laåi
toã veã haâo hiïåp àêìy nghôa khñ. Kyâ thûåc öng ta biïët baâ Triïåt khöng coá nùng
lûåc laâm viïåc àoá, kïët quaã nhû thïí naâo? Baâ Triïåu an uãi öng Vûúng: “ Lêìn
naây nhaâ töi chùèng may coá tang khiïën cho viïåc buön baán cuãa öng töín thêët
lúán, töi cuäng khöng thïí tiïëp tuåc cöng viïåc, vêåy xin öng haäy mang söë tiïìn
naây vïì tòm cú höåi khaác laâm ùn. "
Kïë 4. Kïë têën cöng caånh sûúân
Laâm thïë naâo àïí noái hïët maâ khöng töín thûúng tònh caãm ngûúâi khaác?
Khi giao tiïëp vúái ngûúâi phaãi gioãi nghe yá taåi ngön ngoaåi, laåi biïët
truyïìn àaåt nhûäng yá ngoaâi ngön tûâ àoá laâ möåt thuêåt thao àuáng quan hïå xaä
höåi diïåu kyâ nhêët. Ngûúâi giaâ dùån viïåc àúâi thûúâng chuyïn duâng trong lúâi
noái möåt cêu hai nghôa. Ngûúâi tinh anh khöng cêìn phaãi noái nhiïìu, khöng
cêìn phaãi noái nhûng maâ khiïën cho ngûúâi ta hiïíu roä raâng: boån tiïíu nhên
xaão quyïåt laåi quen ngêåm maáu phun nguúâi, chûãi choá mùæng meâo,duâng lúâi
gai goác khiïën cho ngûúâi khaác thên baåi danh liïåt.
Bêët cûá laâ ngûúâi noái coá cöë yá êín taâng huyïìn cú hay khöng, ngûúâi nghe
têët phaãi hiïíu roä yá àöì thûåc cuãa ngûúâi noái múái coá thïí ûáng phoá thñch àaáng.
Àêìu oác khöng tónh taáo, tai khöng nhaåy beán nhêët àõnh seä gùåp nhiïìu trùæc
trúã. Trong lúâi coá lúâi, àaã kñch bïn sûúân laâ nhûäng troâ chúi cuãa ngûúâi thöng
minh, ngûúâi ngu khöng chúi àûúåc. Àêìu oác khöng nhaåy beán têët nhiïn seä
gùåp tai hoåa hoùåc giaã seä thaânh chuyïån tiïëu lêm cho thiïn haå. Trong lúâi coá
lúâi, têën cöng tûâ caånh sûúân thûåc ra laâ möåt loaåi vu höìi, vûâa coi troång saách
lûúåc vu höìi, laåi vûâa coi troång thuêåt êín taâng cho nïn chuã àöång hún, kyâ diïåu
hún thuêåt vu höìi. Noá laâ möåt thuã thuêåt giao tïë cao siïu chó coá ngûúâi cú trñ
thöng minh múái coá thïí sûã duång àûúåc.
1 . Noái chuyïån phiïëm cuäng coá thïí àaã kñch ngûúâi
Xaä höåi rêët phûác taåp, chuáng ta thûúâng gùåp nhiïìu àiïìu bêët bònh,
nhiïìu àiïìu bêët cöng nhûng laåi khöng thïí toã ra bêët maän. Àöëi vúái ngûúâi
thên cuãa ta, coá luác cuäng cêìn phaãi chó trñch kheáo leáo. Nhûng biïíu löå sûå bêët
maän naây nhû thïë naâo thò phaãi coá trònh àöå hoåc vêën nhêët àõnh, àùåc biïåt laâ
àöëi vúái nhûäng vêën àïì phi nguyïn tùæc thò phaãi vûâa biïíu àaåt àûúåc sûå bêët
maän, vûâa khöng laâm töín haåi sûå haâi hoâa trong quan hïå giao tïë, quaã khöng
dïî daâng.Trong trûúâng húåp nhû thïë thò duâng phûúng phaáp trong lúâi coá lúâi,
àaánh vaâo caånh sûúân laâ nhûäng vuä khñ lyá tûúãng.
a. Noái maánh khoáe tûác khöng noái thùèng maâ laâ noái tûâ bïn caånh cuãa
àöëi phûúng khiïën cho hoå biïët ta bêët maän,
Xua tan yá àöì khöng thñch húåp cuãa hoå. Kyä xaão naây duâng möåt hònh
thûác diïîn àaåt ngön tûâ. Vñ duå A vaâ B laâ àöi baån töët, tri kyã cuãa nhau. Coá
möåt lêìn ngûúâi cuâng àún võ laâ C noái vúái A rùçng: "Anh A naây, töi caãm thêëy
cêåu B coá veã quan troång hoáa quaá àïën mûác nhû laâ cöë chêëp coá phaãi nhû vêåy
khöng? Nghe noái nhû thïë A lêåp tûác sinh ra phaãn caãm nghô raâng: "Cêåu C
naây noái xêëu baån töët cuãa ta chùng? Nhûng A khöng tiïån nöíi giêån beân giaã
vúâ noái möåt caách bònh thûúâng: "Anh C naây trûúác tiïn töi xin hoãi anh, nïëu
nhû töi àaâm tiïëu baån cuãa töi vúái anh maâ baån töi biïët, liïåu coá coi töi laâ keã
thuâ chung? Anh C nghe noái thïë beân àoã mùåt khöng daám noái gò nûäa.
Trûúâng húåp naây anh A àaä sûã duång kyä xaão gúåi yá xa xöi,khöng trûåc tiïëp traã
lúãi C laâ àuáng hay khöng àuáng, maâ quay ngûúåc laåi àùåt cho àöëi phûúng möåt
cêu hoãi hoác buáa, ngêìm baáo cho biïët B laâ baån töët cuãa mònh, àöìng thúâi laåi
êín yá phï phaán viïåc C noái xêëu sau lûng, nhûng phûúng phaáp uyïín chuyïín
khiïën cho àöëi phûúng khöng khoá chõu lùæm.
b. Duâng tó duå àï ícaãnh caáo.
Àem so saánh hai sûå viïåc coá möåt àiïím tûúng tûå naâo àoá vúái nhau àïí
aám chó lúâi noái, viïåc laâm cuãa àöëi phûúng khöng thoãa àaáng nhûng khöng
laâm àöëi phûúng bêët maän. Vñ duå giaám àöëc cöng ty A trong möåt lêìn àaâm
phaán nghiïåp vuå bõ nhên viïn cöng ty B àaã kñch. Öng nöíi giêån àuâng àuâng
goåi àiïån thoaåi cho giaám àöëc cöng ty B noái rùçng: “Nïu nhû caác anh khöng
baão àaãm vúái töi seä caách chûác ngûúâi nhên viïn vö lïî trong lêìn àaâm phaán
trûúác thò roä raâng caác anh khöng coá thaânh yá muöë kyá kïët húåp àöìng vúái cöng
ty töi " Giaám àöëc cöng ty B nghe xong nheå nhaâng noái rùçng: "öng giaám àöëc
thên mïën, giaáo duåc hay caách chûác
nhên viïn laâ cöng viïåc hoaân toaân nöåi böå cuãa cöng ty chuáng töi, khöng cêìn
coá baão àaãm gò àöëi vúái quyá cöng ty. Cuäng giöëng nhû chuáng töi khöng yïu
cêìu töíng giaám àöëc cuãa quyá öng nhêët àõnh phaãi caách chûác giaám àöëc àaä
xung àöåt vúái nhên viïn cöng ty töi thò múái laâ thaânh têm kyá kïët húåp àöìng
vúái chuáng töi." Giaám àöëc cöng ty A cêm miïång nhû hïën. Trong trûúâng húåp
naây, giaám àöëc cöng ty B àaä sûã duång rêët töët kyä xaão duâng vñ duå àïí caãnh caáo.
Tuy rùçng hai cöng ty A vaâ B coá rêët nhiïìu àiïím bêët àöìng nhûng laåi coá möåt
àiïím tûúng tûå tûác laâ viïåc xûã lyá nhên viïn hay giaám àöëc cöng ty àïìu laâ
viïåc nöåi böå cuãa cöng ty, khöng liïn quan gò àïën viïåc coá thaânh yá vúái àöëi
phûúng hay khöng. Giaám àöëc cöng ty B nùæm lêëy àiïím tûúng tûå naây àïí
laâm vñ duå caãnh baão àöëi phûúng àûa ra yïu cêìu quaá mûác vaâ vö lyá, biïíu thõ
bêët maän àöëi vúái thaái àöå ngang ngûúåc cuãa giaám àöëc cöng ty A. Cêìn phaãi
noái roä rùçng: Tuy ngûä khñ diïîn taã sûå bêët maän cuãa kyä xaão naây cuäng tûúng
àöëi roä rïåt nhûng cuäng khöng giöëng nhû löëi caãnh caáo trûåc tiïëp cho nïn goåi
àêy laâ kyä xaão "lêëy vñ duå kñnh caáo" chûá khöng phaãi laâ "lêëy vñ duå àïí caãnh
caáo".
c. Àoân nhu quyïìn.
Coá möåt söë thiïëu nûä thñch giêån baån trai àïí toã ra mònh coá caá tñnh. Nïëu
nhû thiïëu nûä naây laâ haåt ngoåc trïn tay cha meå hay cö em kiïu sa cuãa
ngûúâi anh thò caâng khöng dïî gò nhêîn nhõn ngûúâi khaác. Coá möåt söë chaâng
trai si tònh vò súå lúä lúâi laâm mïëch loâng baån gaái, àùæc töåi vúái cöng chuáa vöåi vöåi
vaâng vaâng haå mònh cêìu xin tha thûá àïí böåc baåch loâng trung thaânh àöëi vúái
ngûúâi yïu. Kyâ thûåc khöng cêìn phaãi laâm nhû thïë. Möåt thiïn kim tiïíu thû
hoå Tûâ con cuãa möåt öng cuåc trûúãng noå yïu anh chaâng hoå Lyá trong àún võ,
luác naâo tiïíu thû cuäng toã ra cao ngaåo. Anh Lyá xuêët thên nöng dên, sau khi
àöî àaåi hoåc thò àïën cuåc naây laâm nhên viïn, thên cö thïë cö khöng chöî dûåa.
Möåt lêìn cö Tûâ àïën nhaâ anh Lyá chúi thêëy quang caãnh trong gia àònh anh
Lyá khöng vûâa mùæt beân thò thêìm vaâo tai anh Lyá. Sau bûäa cúm chiïìu, cö Tûâ
sai em gaái cuãa anh Lyá hïët viïåc naây àïën viïåc noå, luác thò àun nûúác, luác thò
lêëy vaãi lau chên. Anh Lyá caãm thêëy khoá chõu. Anh thûâa cú cûúâi cûúâi baão cö
em: "Muöën laâm thêìy thò trûúác tiïn phaãi laâm hoåc troâ. Bêy giúâ em nïn ra
sûác têåp luyïån àïí àïën khi vïì nhaâ ngûúâi ta laâm dêu cuäng coá thïí lïn mùåt
laâm thêìy". Cö Tûâ caãm thêëy trong lúâi noái cuãa anh Lyá coá êín yá cho laâ cö àaä
coá thaái àöå quaá mûác nïn anh Lyá múái duâng cêu noái àoá àïí caãnh baáo cö
nhûng traánh xung àöåt trûåc tiïëp. Duâ rùçng àöëi phûúng coá húi bêët maän luác
àoá nhûng seä tónh ngöå vïì sau.
d. Haâi hûúác nhùæc nhúã.
Haâi hûúác laâ möåt thang thuöëc giaãi nhiïåt trong quan hïå giao tïë. Coá
luác lúåi duång haâi hûúác àïí diïîn daåt sûå bêët maän cuäng laâ möåt phûúng phaáp
töët. Coá möåt cêu chuyïån nhû sau:
Trong quaán ùn, möåt cö nûúng thñch xoi moái goåi trûáng raán. Cö ta baão
ngûúâi phuåc vuå: "Loâng trùæng phaãi chñn hoaân toaân nhûng loâng àoã phaãi söëng
hoaân toaân, coá thïí chaãy àûúåc. Khöng àûúåc duâng quaá nhiïìu dêìu, muöëi ñt
thöi, thïm vaâi haåt tiïu. Phaãi laâ trûáng tûúi cuãa gaâ maái quï àang cuåc taác àeã
múái àûúåc."
Ngûúâi phuåc vuå hoãi laåi möåt caách nhoã nheå: "Xin hoãi möåt chuát, con gaâ
maái êëy tïn laâ cö Trên coá húåp yá baâ khöng?
Trong cêu chuyïån haâi hûúác nhoã naây, ngûúâi phuåc vuå àaä duâng kyä xaão
haâi hûúác àïí nhùæc nhúã baâ khaách lùæm àiïìu. Ngûúâi phuåc vuå böåc löå veã bêët
maän àöëi vúái nhûäng yïu cêìu haâ khùæc cuãa khaách haâng maâ laåi xuöi theo
caách noái cuãa àöëi phûúng, àïì xuêët ra möåt vêën àïì buöìn cûúâi àïën hoang
àûúâng àïí nhùæc nhúã baâ ta rùçng, nhûäng yïu cêìu cuãa baâ ta thêåt laâ quaá àaáng,
khöng thïí naâo thoãa maän àûúåc, bùçng caách àoá àaä diïîn àaåt sûå bêët maän cuãa
mònh àöëi vúái baâ khaách.
Ngoaâi ra, àöëi vúái nhûäng ngûúâi coá aác yá cuäng khöng cêìn "laânh laâm gaáo
vúä laâm möi" maâ chó cêìn àaã thaão kinh xaâ cuäng àuã àïí tûå vïå. Nhûäng tïn thö
löî maåo phaåm, ta chó cêìn àaánh keãng àe doåa laâ àuã, khöng nïn khiïën cho
ngûúâi ta lêm vaâo tûã àõa, phaãi laâ möåt con ngûúâi vûâa vuöng vûâa troân thò
múái àûáng vûäng giûäa àúâi.
2. Khöng cêìn noái maâ khiïën ngûúâi ta cuäng hiïíu
Trong hoaåt àöång giao tïë, möåt khi àaä àûúåc lûåa choån vaâ thiïët kïë thò coá
thïí taåo thaânh möåt tònh caãnh nhêët àõnh. Nùm 1942, Hoaâng Viïm Böìi laâm
uãy viïn höåi nghõ hiïåp thûúng thuác àêíy àaâm phaán àoaân kïët toaân quöëc
chöëng Nhêåt beân àaáp maáy bay tûâ Truâng Khaánh àïën Diïn An. Mao Traåch
Àöng tiïëp kiïën öng úã höåi trûúâng lúán Dûúng Gia Lônh. Trong höåi trûúâng,
àeân saáng choang, trïn tûúâng treo mêëy bûác tranh. Trong àoá coá möåt bûác
tranh veä möåt bònh rûúåu vaâ mêëy chiïëc cöëc coá chûä Mao Àaâi vaâ coá lúâi àïì tûâ
cuãa Hoaâng Viïm Böìi: “Huyïn truyïìn hûäu khaách quaá Mao Àaâi, nhûúäng
tûãu àõa trung têíy cûúác lai. Thõ nhên thõ giaã ngaä bêët quaãn, thiïn haân thaã
êím lûúäng tam böi.” (Nghe noái coá khaách àïën Mao Àaâi, nêëu rûúåu têíy trêìn
cho ai. Laâ thêåt laâ giaã ta khöng quaãn, trúâi laånh haäy uöëng möåt vaâi cöëc).
Bûác hoåa naây do con thûá cuãa Thêím Quên Nho laâ Thuác Dûúng veä
tùång cha khi Quöëc Dên Àaãng tiïën haânh : cao traâo chöëng Cöång lêìn thûá ba.
Khi múâi àïì tûâ thò Hoaâng Viïm Böìi nghô àïën Höìng Quên àang uöëng rûúåu
Mao Àaâi têíy trêìn. Khöng ngúâ bûác hoåa êëy laåi àûúåc treo úã höåi trûúâng cuãa
laänh tuå Trung Cöång. Cho nïn khi Hoaâng Viïm Böìi vaâo höåi trûúâng nhòn
thêëy bûác hoåa naây rêët xuác àöång nhû gùåp ngûúâi tri ngöå beân höåi àaâm vúái
Mao Traåch Àöng möåt caách cúãi múã, taåo thaânh möåt bûúác ngoùåt quan troång
trong cuöåc àúâi cuãa öng. Trong trûúâng húåp naây, chñnh bûác hoåa trong höåi
trûúâng àaä taåo thaânh möåt tònh caãnh giao tïë àùåc biïåt, àem laåi cho àöëi
phûúng loâng chên thaânh vaâ hûäu haão, khiïën cho cuöåc höåi àaâm coá taác duång
töët vaâ thaânh cöng rûåc rúä.
Cuäng coá khi do nhu cêìu quên sûå hay thûúng maåi khöng tiïån noái ra
maâ böë trñ tònh caãnh giao tiïëp coá thiïët kïë sùén cuäng coá kïët quaã bêët ngúâ.
Moåi ngûúâi àïìu biïët tònh tiïët kïë khöng thaânh trong Tam Quöëc diïîn
nghôa, Tû Maä Phiïn dêîn àaåi quên 15 vaån àïën Têy thaânh. Luác bêëy giúâ Gia
Caát Lûúång àang úã trong Têy thaânh, bïn mònh khöng coá àaåi tûúáng, chó coá
mêëy öng vùn quan vaâ hai nghòn rûúäi lñnh. Trong hoaân caãnh nguy nan
naây, Gia Caát Lûúång quyïët àoaán truyïìn lïånh cêët giêëu toaân böå cúâ xñ, múã
röång cûãa thaânh, sai hai mûúi tïn lñnh giaã laâm baá tñnh queát doån àûúâng ài
röìi tûå mònh lïn mùåt thaânh àöët hûúng àaánh àaân. Tû Maä Phiïn àïën dûúái
thaânh thêëy tònh caãnh àoá nghi laâ coá mai phuåc beân lui quên. Trong trûúâng
húåp naây Gia Caát Lûúång àaä caã
gan múã röång cûãa thaânh, cho baá tñnh queát àûúâng, lïn mùåt thaânh àaánh àaân
taåo thaânh möåt tònh caãnh àùåc biïåt khiïën cho àöëi phûúng ngöå nhêån coá quên
mai phuåc, do àoá giûä àûúåc thaânh trò. Sûã duång taâi tònh tònh huöëng khöng lúâi
maâ khiïën cho ngûúâi ta hiïíu, duâ rùçng hiïíu sai sûå thêåt thò cuäng laâ diïåu kïë,
tuy maåo hiïím maâ hiïåu quaã laåi kyâ diïåu.
Trong hoaåt àöång giao tïë coá luác khöng tiïån noái ra vaâ cuäng khöng cêìn
thiïët noái ra maâ chó cêìn böë trñ möåt tònh huöëng giao tïë naâo àoá coá thïí noái lïn
toaân böå yá nghôa, thûåc hiïån àûúåc yá àöì giao tïë.
Nùm 1972, Töíng thöëng Nickson vaâ phu nhên àaáp maáy bay àïën Bùæc
Kinh thùm Trung Quöëc lêìn àêìu tiïn. Khi xuöëng maáy bay Nickson baão
caãnh vïå giûä cûãa maáy bay khöng cho tuây tuâng cuâng theo xuöëng. Nickson
möåt mònh xuöëng cêìu thang maáy bay vöåi vaâng àûa tay chuã àöång bùæt tay
Chu ên Lai Caác kyá giaã vöåi vaâng tranh nhau chuåp bûác aãnh lõch sûã quyá baáu
naây. Thúâi gian laâ nùm 1972, àõa àiïím laâ sên bay Bùæc kinh, laänh àaåo hai
nûúác Trung - Myä nùæm chùåt tay nhau taåo thaânh möåt tònh caãnh khöng lúâi
maâ coá yá nghôa àùåc biïåt. Viïåc naây khiïën cho ngûúâi ta nhúá laåi nùm 1954 taåi
höåi nghõ Giúnevú, ngoaåi trûúãng Myä Jalet khöng chõu bùæt tay Chu ên Lai
taåo thaânh möåt höë ngùn caách têm lyá, nay Nickson àaä san bùçng ngùn caách,
laåi khiïën cho ngûúâi ta yá thûác àûúåc quan hïå Trung - Myä àaä chêëm dûát möåt
thúâi kyâ, múã ra möåt thúâi kyâ múái. Vêån duång tònh caãnh giao tïë khöng lúâi
trong
trûúâng húåp naây vûâa thñch húåp, vûâa àiïín hònh, coá taác duång biïíu hiïån yá
nghôa nhiïìu hún ngön ngûä.
Möåt caách böë trñ hoaân caãnh khaác, khi àöëi phûúng noái nùng thêët thöë,
khöng trûåc diïån toã yá bêët maän maâ phaãi àúåi vïì sau lûåa choån hay böë trñ möåt
tònh caãnh thñch húåp, lùåp laåi lúâi noái tûúng tûå cuãa àöëi phûúng röìi sau àoá caãi
chñnh khiïën cho àöëi phûúng thêëy roä yá àöì. Vñ duå vúå àang ngöìi may chöìng
àûáng caånh laãm nhaãm “chêåm möåt chuát...cêín
thêån möåt chuát...Kim gêy röìi...heáo vaãi ra...dûâng laåi...”
Vúå nöíi giêån baão: “Sao anh noái nhiïìu thïë, em biïët may maâ!”
Chöìng noái: “Àûúng nhiïn laâ em biïët may, em yïu. Anh chó muöën em
nhúá laåi möåt chuát khi em daåy anh lau nhaâ nhû thï'naâo”.
Trong trûúâng húåp naây ngûúâi chöìng àaä sûã duång kyä xaão böë trñ tònh
caãnh. Khi anh ta lau saân nhaâ thò vúå àûáng möåt bïn chó chó troã troã nhû möåt
öng tûúáng chó huy. Coá leä khöng muöën laâm mêët mùåt vúå ngay cho nïn ngûúâi
chöìng khöng bêët maän ra mùåt maâ àúåi cho àïën khi vúå àang may múái baây ra
tònh caãnh tûúng tûå khiïën cho vúå thïí nghiïåm àûúåc caãm giaác bõ ngûúâi ta sai
khiïën, diïîn àaåt möåt caách kheáo leáo sûå bêët maän cuãa mònh àöëi vúái haânh vi
lïn mùåt laâm thêìy cuãa vúå.
Cêìn phaãi noái thïm rùçng, tònh caãnh giao tïë khöng phaãi luác naâo cuäng
do ta lûåa choån vaâ thiïët kïë. Nïëu nhû àöëi phûúng lûåa choån vaâ thiïët kïë thò
ta phaãi chuá yá yá nghôa cuãa tònh caãnh giao tïë, lyá giaãi chñnh xaác, ûáng phoá
linh hoaåt, àïì phoâng bõ àöång vaâ sai lêìm.
3. Àuöíi kheáo keã quêín Chên
Trong giúái kinh doanh coá nhiïìu vñ duå chûáng toã nhûäng ngûúâi, nhûäng
cöng thêìn khai saáng xñ nghiïåp thûúâng trúã thaânh ngûúâi gêy trúã ngaåi hay
caãn trúã sûå tiïën böå cuãa cöng ty. Nhûäng ngûúâi naây tûå cho mònh laâ cöng
thêìn, laâ bêåc trûúãng laäo, ngöi cao maâ vö tñch sûå, tûå maän
khöng cêìu tiïën böå nhûng laåi gioãi keáo beâ keáo caánh, lûâa loåc kiïëm chaác.
Nùng lûåc cuãa boån hoå àaä khöng coân àuöíi kõp sûå phaát triïín cuãa cöng ty maâ
àaä trúã thaânh nhûäng hoân àaá buöåt chên, caãn trúã sûå tiïën böå cuãa cöng ty.
Ngûúâi quaãn lyá àau loâng nhûác oác nhûng khöng núä gaåt boã caãm tònh,
vûâa khöng coá duäng khñ cùæt àûát, vûâa khöng coá biïån phaáp töët àïí giaãi quyïët
tònh hònh, thïë thò nïn laâm nhû thïë naâo?
Trûâ nhûäng keã vö tònh trúâi sinh laänh àaåm, vong ên böåi nghôa ra, noái
chung àa söë khöng nhêîn têm noái àaánh laâ àaánh, noái giïët laâ giïët àöëi vúái
nhûäng ngûúâi baån nùm xûa cuâng chung hoaån naån gêy dûång sûå nghiïåp. I)uâ
rùçng tai haåi àaä cuåc àiïím nhûng vò möåt chûä tònh khoá loâng khöng daám ngú
qua ngaây d.oan thaáng, nhûng cûá tiïëp tuåc nhû thïë thò khöng thïí àûúåc.
Nïëu nhû ngûúâi quaãn lyá hoåe àûúåc thuêåt tiïën cöng bïn sûúân thò khöng
nhûäng coá thïí vûâa chiïëu cöë tònh caãm, vûâa àûa cöng ty thoaát khoãi caãnh khoá
khùn, múã ra möåt thúâi cú múái, Lûúäng toaân kyâ myä. Thïë khöng vui sûúáng
hay sao.
Phûúng phaáp têën cöng caånh sûúân rêët nhiïìu, xin dêîn ra vaâi vñ duå, hy
voång caác nhaâ quaãn lyá coá thïí tham khaão.
*Lêåp cho öng ta möåt phoâng múái.
Phên phöëi võ trñ caác phoâng coá yá nghôa tûúång trûng quyïìn lûåc, nhêët
laâ möåt phoâng laâm viïåc cho riïng möåt ngûúâi thò bêët luêån võ trñ, röång heåp,
baâi trñ nhû thïë naâo àïìu àuã àïí biïíu thõ àõa võ vaâ quyïìn lûåc cuãa ngûúâi àoá
trong cöng ty.
Phoâng laâm viïåc cuä àaä sûã duång mêëy nùm hoùåc hún chuåc nùm, hònh
thaái vaâ yá nghôa quyïìn lûåc àaä thêm cùn cöë àïë, phoâng naâo cuãa phoá giaám
àöëc, phoâng naâo cuãa giaám àöëc moåi ngûúâi àïìu quen thuöåc biïët roä, phoâng naâo
quyïìn lûåc bao nhiïu, trung têm quyïìn lûåc úã àêu, ai ai cuäng roä.
Giaá nhû bêy giúâ anh muöën chiïëm àoaåt quyïìn lûåc cuãa ngûúâi phoâng
naâo maâ khöng muöën duâng thuã àoaån àiïìu chónh chûác vuå thò phûúng thûác
tûúng àöëi kñn àaáo nhêët laâ sùæp cho anh ta möåt phoâng laâm viïåc múái úã xa
trung têm quyïìn lûåc.
Nhû vêåy trong tònh huöëng rêët tûå nhiïn vaâ vö hònh naây, ngûúâi àoá
dêìn dêìn mêët aãnh hûúãng vöën coá. Chúâ àïën khi aãnh hûúãng cuãa anh ta mêët
ài thò xûã lyá anh ta khöng coân laâ viïåc quaá nùång tay vaâ cuäng khöng sinh ra
taác duång phuå hay di chûáng vïì sau.
Trïn thûåc tïë, àöíi phoâng laâm viïåc laâ bûúác thûá nhêët cuãa quaá trònh
tûúác àoaåt quyïìn lûåc. Xeát bêët kyâ goác àöå naâo, biïån phaáp àoá àïìu laâ ön hoâa
nhêët vaâ khöngg töín haåi sûå tön nghiïm cuãa àöëi phûúng. Kõch liïåt hún möåt
chuát tñ àûa anh ta ra khoãi phoâng laâm viïåc caá nhên,àûa vaâo phoâng laâm
viïåc lúán cuâng vúái caác caán böå laâm viïåc thûúâng, noái kheáo laâ tùng cûúâng cho
böå phêån àoá. Mêët phoâng laâm viïåc riïng röìi thò àöåi nguä cêån vïå cuãa anh ta
cuäng theo àoá giaãi thïí.
Coá möåt söë cöng ty thûâa cú caãi töí múã röång, rúâi toaân böå cöng ty sang
möåt ngöi lêìu lúán múái xêy, ngûúâi quaãn lyá theo yá àöì cuãa mònh maâ phên phöëi
laåi caác phoâng laâm viïåc àïí àaåt muåc àñch lêëy laåi quyïìn lûåc cuãa mònh.
* Cùæt àiïån thoaåi, khöng múâi hoåp, cùæt thöng tin.
Coá ngûúâi noái, ngûúâi coá quyïìn lûåc nhêët trong möåt cöng ty coá thïí laâ
thû kñ búãi vò moåi thöng tin àïìu truyïìn àaåt thöng qua cö, cho nïn cö laâ
ngûúâi coá nhiïìu thöng tin nhêët cuãa cöng ty. Thû kñ nïëu nhû khöng thñch
ngûúâi naâo, muöën cho ngûúâi àoá mêët quyïìn thïë coá thïí rêët dïî laâm. Cö ta chó
cêìn cùæt àûát nhûäng nguöìn thöng tin laâ àaä khiïën cho
anh ta lêm vaâo caãnh cûåc kyâ khöën àöën.
Trong thúâi àaåi thöng tin ngaây nay coá thïí noái, thong tin laâ nguöìn cuãa
moåi quyïìn lûåc. Ai coá biïån phaáp nùæm bùæt caâng nhiïìu thöng tin thò ngûúâi àoá
caâng coá quyïìn lûåc. Cho nïn möåt trong nhûäng biïån phaáp giïët ngûúâi khöng
dao chñnh laâ cùæt àûát nguöìn thöng tin.
Laâm sao cùæt àûát nguöìn thöng tin cuãa àöëi phûúng?
Vñ duå triïåu têåp höåi nghõ quan troång khi àöëi phûúng vùæng mùåt hay
àang ài cöng taác xa khiïën cho àöëi phûúng mêët cú höåi tham gia caác quyïët
saánh, hoùåc giaã khöng gûãi giêëy múâi höåi nghõ, khöng gûãi baáo caáo nghiïåp vuå
cho àöëi phûúng.
* Àïì baåt lïn chûác maâ thûåc tïë laâ giaáng cêëp khiïën àöiÁ phûúng khöng
coá thûåc quyïìn.
Bïì ngoaâi laâ thùng chûác, thûåc tïë laâ tûúác boã quyïìn lûåc cuãa àöëi phûúng.
Cú quan haânh chñnh àûa caác böå trûúãng, viïån trûúãng laâm cöë vêën tû vêën
quyïët saánh khiïën cho hoå chûác cao maâ vö võ, àoá laâ thuã àoaån minh thùng
aám giaán.
Caách laâm naây coá nhiïìu ûu àiïím: Möåt laâ khöng töín thûúng thïí diïån
cuãa àöëi phûúng: Hai laâ quyïìn lûåc àûúåc chuyïín dõch möåt caách ön hoâa vaâ
thuêån lúåi. Vñ duå nhû àûa töíng giaám àöëc, phoá töíng giaám: àöëc laâm cöë vêën
cao cêëp thò khöng ai coá thïí chï traách àûúåc.
* phaái àöëi phûúng ài cöng taác lêu daâi.
Múâi àöëi phûúng ra nûúác ngoaâi tham quan, khaão saát möåt vaâi thaáng.
Khi anh ta trúã vïì thò phaát hiïån toaân böå tònh thïë àaä àöíi thay, cöng taác cuãa
anh ta àaä do ngûúâi khaác àaãm traách, quyïìn lûåc cuãa anh ta khöng coân bao
nhiïu. Bêëy giúâ beân giaãi thñch do tònh hònh cêëp baách
khöng thïí khöng coá ngûúâi xûã lyá nïn àaä böë trñ ngûúâi thay thïë, anh ta duâ
biïët roä, trong loâng cuäng vö khaã naåi haâ!
Cûá tiïën cöng caånh sûúân liïn tiïëp nhû thïë, chùæc chùæn khöng ai chõu
nöíi, chó coân coá caách ngoan ngoaän xin vïì hûu. Àöëi vúái ngûúâi bêët taâi thò
thûåc loâng maâ noái, nhû thïë àaä laâ nhên tûâ lùæm röìi. Laâm nhû vêåy cöng tû
àöi àûúâng àïìu coá lúåi vûâa khöng haå bïå laâm mêët thïí diïån, vûâa khöng phaãi
àaá khoãi ghïë, àïí cho hûúãng tiïìn hûu trñ an tuöíi giaâ, nhû vêåy kïë têën cöng
caånh sûúân sao laåi khöng töët?
Kïë 5 Kïë khen thûúãng
Laâm thïë naâo traã giaá ñt nhêët maâ àöíi lêëy àûúåc nhên têm?
Ngûúâi àúâi chûä danh laâ quan troång nhêët. Àïí giûä thïí diïån, ngûúâi ta coá
thïí khuynh gia baåi saãn, laâm töín thûúng thïí diïån coá thïí diïån kïët thaânh
oaán thuâ. Laâm cho coá thïí diïån thò ngûúâi ta coá thïí vò mònh liïìu maång keã sô
vò tri kyã chïët. Nïëu ai xem nheå vêën àïì thïí diïån thò baãn thên hoå khöng thïí
naâo tön troång thïí diïån ngûúâi khaác vaâ cuäng khöng coá ai baán thïí diïån cho
hoå.
Ban phaát thïí diïån laâ möåt thuêåt maâ ngûúâi laänh àaåo chuyïn duâng,
khöng phaãi cêëp trïn khöng thïí ban thûúãng thïí diïån cho ngûúâi khaác. Thïí
diïån laâ tû caách. Cêëp trïn coá thïí taåo cho cêëp dûúái möåt tû caách naâo àoá. Coá
tû caách röìi thò khöng cêìn quåy luåy cêìu xin ai chó cêìn ngoã yá thò ngûúâi chõu
ún mònh phaãi lo súå.
Chuáng ta phaãi chuá troång giûä thïí diïån, vò vêåy khöng nïn quaá thên
cêån vúái ngûúi khaác. Thên cêån dêîn àïën khinh nhúân khiïën cho laänh àaåo
mêët tinh thêìn bñ vaâ khuyïët àiïím cuäng dïî böåc löå.
Giûä thïí diïån thò àiïìu khoá nhêët laâ giûä thùng bùçng giûäa uy nghiïm vaâ
thên cêån, àoá goåi laâ “ xa thò chung thên, gêìn thò bêët kñnh”.
1. Keã sô chïët vò ngûúâi tri kyã
Möåt öng noå coá möåt cêu chuyïån khiïën ngûúâi ta suöët àúâi khoá quïn.
Trong khu têåp thïí gia àònh töi coá möåt cuå giaâ gaác cöíng. Cuå laâ möåt
ngûúâi cö àún khöng gia àònh, moåi ngûúâi luön vui veã vúái moåi ngûúâi cho nïn
coá ngûúâi goåi “Cuå Hoái”, öng êåp tûác quay àêìu laåi haá miïång khöng coân rùng
cûúâi phö caã lúåi. Con töi vûâa 8 tuöíi cuäng theo chuáng töi goåi cuå laâ cuå Hoái,
öng cuäng cûúâi.
Böîng möåt höm cuå öëm vaâ khöng bao giúâ ngöìi dêåy àûúåc.
Khi sùæp tùæt thúã, moåi ngûúâi àïìu àïën bïn giûâúng cuå. Nhúá öng àaä gaác
cöíng khu nhaâ naây nhiïìu nùm, möîi ngûúâi àïìu àaä nhiïìu lêìn nûãa àïm goåi
öng dêåy múã cûãa hoùåc nhúâ öng tröng nom höå chaáu beá hay nhùæn giuâm ai
möåt viïåc gò àoá Vò thïë ai cuäng coi öng nhû laâ böë, coá ngûúâi coân lêëy giêëy buát
toan ghi cheáp di chuác cuãa cuå. Cuå àaä thoi thoáp, lùæc àêìu quêìy quêåy. Nhûäng
ngûúâi àûáng xung quanh rúi nûúác mùæt. Cuöëi cuâng cuå noái thïìu thaâo: “Nïëu
thû... coá töí chûác... truy àiïåu thò chúá coá quïn. ..”. Khöng noái tiïëp àûúåc nûäa,
nûúác mùæt traâo ra. Ngûúâi ta beân àûa giêëy buát àïën, cuå beân veä nguyïåch
ngoaåc 5 chûä lúán: Töi laâ Trûúng Trûúâng Sinh. Buát rúi xuöëng vaâ cuå tùæt thúã.
Trûúác khi qua àúâi cuå coân nhùæc àïën danh (tïn goåi) cuãa mònh.
Con ngûúâi söëng trïn àúâi coá khi chó vò danh maâ boã lúåi, coá khi quïn caã
maång söëng. Nùæm bùæt àûúåc àiïím naây thò trong viïåc xûã lyá caác quan hïå giûäa
ngûúâi vúái ngûúâi luác naâo cuäng thaânh cöng. Chó cêìn àöång chaåm àïën danh
cuãa ngûúâi ta thò ngûúâi ta nhêët àõnh nöíi giêån. Coân nïëu nhû laâm cho ngûúâi
ta coá danh thò ngûúâi ta seä liïìu mònh cho ta. Àoá laâ caái goåi laâ keã sô chïët vò
ngûúâi tri kyã, thiïëu nûä vò chaâng trai maâ trang àiïím.
Coá möåt lêìn Tïì Uy Vûúng vaâ Nguyå HuïåVûúng cuâng nhau ài sùn.
Nguåy Huïå Vûúng hoãi: “Nûúác Tïì coá bûãu böëi khöng?” Tïì Uy Vûúng àaáp
rùçng: “Khöng coá”. Nguåy Huïå Vûúng nghe xong rêët àùæc yá beân noái: “nûúác
Nguåy töi tuy nhoã coân coá viïn ngoåc àûúâng kñnh 1 thöën, chiïëu saáng àûáng
trûúác àùçng sau 12 cöî xe. Coá caã thaãy 10 viïn nhû thïë,
chùèng leä nûúác lúán thû nûúác Tïì cuãa quyá quöëc laåi khöng coá bûãu böëi...
Tïì Uy Vûúng thaãn nhiïn àaáp rùçng: “Tiïu chuêín xaác àõnh bûãu böíi cuãa töi
khaác vúái ngaâi. Töi coá möåt võ àaåi thêìn tïn laâ Kiïìm Phu, phaái öng ta trêën
thuã Tûâ Chêu, nguúâi nûúác Yïën thò lêåp àïìn cêìu phuác úã phña cêìu bùæc cûãa
thaânh Tûâ Chêu, ngûúâi nuúác Triïåu thò lêåp àaân cêìu phuácúã cûãa àöng thaânh
Tûâ Chêu, coá hún baãy ngaân höå di cû àïën xin lïå thuöåc vaâo nûúác Tïì. Töi coá
möåt àêåi thêìn tïn laâ Chuãng Thuã,phaái oog ta coi viïåc trõ an thò ngoaâi àûúâng
cuãa rúi khöng ai nhùåt. Böën võ àaåi thêìn àoá taâi nùng àûác àöå cuãa hoå chiïëu
saáng ngaân dùåm chûá àêu chiïëu saáng 12 cöî xe.”
Cêu traã lúâi naây àaä khiïën cho Nguåy Huïå Vûúng xêëu höí khöng biïët
noái gò nûäa vaâ àöìng thúâi cuäng laâ möåt lúâi tuyïn dûúng àöëi vúái caác thêìn haå
cuãa mònh. Chñnh nhúâ vaâo nhûäng caách ban khen nhû thïë maâ Tïì Uy Vûúng
lung laåc dûúåc nhên têm möåt caách xuêët sùæc khiïën cho möåt söë àaåi thêìn nhuá
Àiïìn Ky, Tön Tuêën Phuâ, Vu Àùng v.v... laâ nhuáng nhên taâi kiïåt xuêët àïìu
têm phuåc khêíu phuåc, cam têm tònh nguyïån têån tuåy vò Tïì Uy Vûúng. Nhúâ
vêåy nûúác Tïì àaåi trõ xuêët hiïån ra cuåc diïån àûáng àêìu triïìu àònh böën phûúng
àïìu phaãi triïìu phuåc.
Trong xaä höåi hiïån àaåi, phûúng phaáp naây vêîn coá giaá trõ thûåc duång búãi
vò tñnh xaä höåi cuãa con ngûúâi quyïët àõnh: Con ngûúâi cêìn phaãi àûúåc ngûúâi
khaác vaâ xaä höåi thûâa nhêån, khùèng àõnh. Nïëu nhû ta thêåt tònh ban thûúãng
, quan têm àïën ngûúâi khaác, chên thaânh yïu mïën hoå, ban thûúãng khaãng
khaái thûâa nhêån hoå, têët nhiïn seä coá hiïåu ûáng têm lñ caãm kñch vaâ coá taác
duång khñch lïå hoå. Thêåm chñ hoå coá thïí xem ta laâ tri kyã vaâ coá thïí baáo àaáp
keã sô chïët vò ngûúâi tri ky. Àöëi vúái ngûúâi Trung Quöëc, sûå tön nghiïm
thûúâng laâ vêën àïì thïí diïån, khöng ban phaát thïí diïån hay khöng coá thïí
diïån thûúâng dêîn àïën phêîn nöå vaâ xung àöåt. Nhiïìu ngûúâi vò thïí diïån maâ
àaánh giïët nhau. Khi kïët hön thò tuyïn böë moåi thûá àïìu àún giaãn hoáa
nhûng möåt mùåt khaác laåi àoâi hoãi yïën tiïåc mûâng hó khuynh gia baåi saãn vaâ
chó súå ngûúâi khaác khöng biïët, laåi caâng súå ngûúâi ta khöng àïën. Búãi vò têët caã
nhûäng àiïìu àoá àïìu coá quan hïå àïën thïí diïån tûác àïën chûä danh. Trong loâng
tuy rùçng kïu khöí nhûng trïn mùåt bao giúâ cuäng toã veã vui sûúáng.
2. Diïåu kïë chuåp aãnh vúái cêëp dûúái
Nùm 1907, Tûúãng Giúái Thaåch àïën Nhêåt Baãn hoåc quên sûå úã Chêën Voä
Hoåc Hiïåu. Chùèng bao lêu thò ngûúâi àöìng hûúng cuãa öng laâ Trêìn Kyâ Myä
giúái thiïåu öng gia nhêåp Àöìng Minh Höåi. Trong thúâi kyâ naây, Tûúãng Giúái
Thaåch gúãi cho ngûúâi anh hoå möåt têëm aãnh coá àïì möåt baâi thú: “Dùçng àùçng
saát khñ maän toaân cêìu, Lûåc bêët nhû nhên vaån sûå hûu! Quan ngaä Thêìn
Chêu hoaân ngaä thanh, Àöng lai chñ khúãi taåi phong hêìu” (Toaân thïë giúái
àang chiïën tranh, sûác khöng bùçng ngûúâi thò khöng laâm gò àûúåc. Ta àem
tuöíi thanh xuên àïën Thêìn Chêu chñ taåi lêåp cöng danh). Lúâi thú tuy àún
giaãn nhûng biïíu löå àûúng thúâi Tûúãng Giúái Thaåch coân laâ möåt thanh niïn
àêìy nhiïåt huyïët, coá yá thûác dên töåc, biïíu löå chñ hûúáng vaâ hoaâi baäo cuãa
mònh.
Vïì sau, khi àõa võ cuãa Tûúãng Giúái Thaåch àaä cao hún trûúác thò aãnh
cuãa öng caâng coá nhiïìu caách sûã duång. Trûúác khi Bùæc Phaåt, Tûúãng Giúái
Thaåch àaä bùæt àêìu muöën laâm danh sô thiïn haå thêu toám toaân böå thïë giúái,
xêy dûång möåt sûå nghiïåp lúán. Muâa xuên nùm 1926, Thiïåu Lûåc Tûã thûâa
lïånh Trung ûúng Quöëc Dên Àaãng Quaãng Chêu àïën Thûúång Haãi liïn laåc
vúái caác nhên sô giúái baáo chñ, tuyïn truyïìn chuã trûúng cuãa Quöëc Dên Àaãng.
Nhên cú höåi àoá, Tûúãng Giúái Thaåch nhúâ mang möåt bûác aãnh cuãa mònh
chuyïín tùång cho Trêìn Böë Löi vaâ gûãi lúâi thùm hoãi võ nhên sô cuãa giúái baáo
chñ naây.
Trêìn Böë Löi àûúng thúâi laâ thuã buát túâ Thûúng Baáo úã Thûúång Haãi.
Öng taâi ba, xuêët chuáng, vùn chûúng nhû thêìn. Nhûäng baâi xaä luêån, bònh
luêån maâ öng viïët àïìu coá möåt phong caách nöíi tiïëng trong giúái baáo chñ
Thûúång Haãi. Öng àaä tûâng vò coá quan hïå chñnh trõ vúái Quöëc Dên Àaãng cuãa
Tön Trung Sún úã Quaãng Chêu, ngön luêån quaá khñch nïn àaä bõ cú quan an
ninh cuãa tö giúái Thûúång Haãi haåch töåi viïåc naây caâng laâm cho öng ta nöíi
tiïëng.
Tûúãng Giúái Thaåch khöng nhûäng baái phuåc Trêìn Böë Löi vïì loâng duäng
caãm vaâ taâi ba maâ coân coi troång öng vò laâ ngûúâi àöìng hûúng Triïët Giang.
Chñnh vò vêåy maâ gûãi aãnh tùång.
Trong möåt tiïåc chiïu àaäi giúái baáo chñ úã Thûúång Haãi, Trêìn Böë Löi
nhêån àûúåc aãnh cuãa Tûúãng Giúái Thaåch do Thiïåu Lûåc Tûã chuuïín àïën múái
lêìn àêìu tiïn biïët mùåt Tûúãng giúái Thaåch vaâ cuäng laänh höåi àûúåc yá tûá cuãa
Tûúãng Giúái Thaåch, sau àoá laåi àûúåc lúâi múâi cuâng Tûúãng Giúái Thaåch höåi
ngöå. Cuöëi cuâng àïën cuöëi nùm naây thò öng àïën Nam Xûúng gùåp võ Töíng tû
lïånh quên àöåi Caách maång Quöëc dên Àaãng, tûâ àoá vïì sau trong hún 20 nùm
rong ruöíi theo Tûúãng Giúái Thaåch, cho àïën nùm 1968 thò öng tûå saát. Möëi
tònh giao haão giûäa hai ngûúâi chó bùæt àêìu bùçng möåt têëm aãnh nhoã.
Tûúãng Giúái Thaåch nhúâ Trûúâng Voä Bõ Hoaâng Phöë lêåp nghiïåp. Tûúãng
Giúái Thaåch laâm hiïåu trûúãng trûúâng àoá. Biïët roä phaãi duy trò möëi quan hïå
giûäa hiïåu trûúãng vaâ hoåc sinh cho nïn khöng bao giúâ boã qua cú höåi böìi
dûúäng vaâ löi keáo hoåc sinh. Trong cöng viïåc naây, tùång aãnh cuäng laâ möåt tiïët
muåc nhoã khöng thïí boã qua.
Trong thúâi kyâ khaáng chiïën chöëng Nhêåt, Tûúãng Giúái Thaåch thaânh
lêåp Trung ûúng huêën luyïån àoaân úã Phuá Àöì Quan. Tûúãng Giúái Thaåch tûå
mònh laâm àoaân trûúãng töí chûác caác lúáp huêën luyïån, quan troång nhêët laâ
huêën luyïån àaãng chñnh. Nöåi dung huêën luyïån ngoaâi phêìn huêën luyïån
quên sûå ra coân huêën luyïån chñnh trõ, chuã yïëu laâ giaãng daåy vïì hònh thïë
chiïën tranh chöëng Nhêåt àûúng thúâi vaâ phûúng chêm chñnh saách cuãa
Trung ûúng àaãng vúái troång àiïím laâ têån trung vúái laänh tuå.
Lúáp huêën luyïån kïët thuác thò tiïët muåc quan troång nhêët laâ Tûúãng
Giúái Thaåch chuåp aãnh vúái nhûäng ngûúâi dûå lúáp huêën luyïån. Sau khi chuåp
aãnh chung, Tûúãng Giúái Thaåch coân lêìn lûúåt tiïëp kiïën tûâng nhoám 10 ngûúâi
trong khoaãng 15 phuát vaâ chuåp aãnh riïng tûâng nhoám. Khi coá dõp coân tùång
cho möîi hoåc viïn möåt têëm aãnh coá ghi tùång cho àöìng khñ X bïn dûúái kyá
Tûúãng Trung Chñnh tùång vaâ àoáng con dêëu. Tùång bûáe aãnh àoá vûâa àïí cho
hoåc viïn caãm thêëy tònh caãm sêu sùæc, ài khùæp núi khoe khoang laâ mön
sinh cuãa Thiïn tûã. Vaâ quan troång hún nûäa khiïën cho hoåc viïn luön luön
nhúá têån trung vúái laänh tuå.
Sau khi kïët thuác chiïën tranh khaáng chiïën chöëng Nhêåt, Tûúãng Giúái
Thaåch beân àûa ra chuã trûúng khoan höìng àöëi vúái nhûäng ngûúâi Haán gian
àaä tûâng cêìm quên theo Nhêåt, thu phuåc hoå àïí múã röång thïë lûåc chöëng
Cöång. Muâa xuên 1946 Tûúãng Giúái Thaåch cuâng Töëng Myä Linh ài thõ saát,
triïåu têåp hún 20 võ tûúáng lônh cao cêëp cuãa Quöëc Dên Àaãng úã Dûå Bùæc
trong àoá coá nhûäng Haán gian nhû Baâng Bónh Quyïn, Tön Àiïån Anh
v.v...Ngoaâi viïåc baây yïën tiïåc khoaãn àaäi ra Tûúãng Giúái Thaåch coân töí chûác
chuåp aãnh têåp thïí. Röìi sau àoá Tûúãng Giúái Thaåch ngöìi lêìn lûúåt chuåp aãnh
vúái tûâng ngûúâi àïí toã loâng ên suãng. Baâng Binh
Nguyïn, Tön Àiïån Anh hïët sûác vui mûâng àem phoáng àaåi aãnh chuåp chung
vúái Tûúãng Giúái Thaåch phên phaát cho caác thuöåc haå, thên bùçng cöë hûäu àïí
khoe khoang. Boån hoå biïët roä bùçng, Tûúãng Giúái Thaåch laâm nhû thïë laâ biïíu
thõ khöng bao giúâ tñnh söí vúái hoå nûäa cho nïn yïn têm àaánh cöång saãn, àoá
chñnh laâ muåc àñch cuãa Tûúãng Giúái Thaåch. Chiïu naây cuãa Tûúãng Giúái
Thaåch rêët thaânh cöng. Ngûúâi ngöìi úã àõa võ cao muöën vöî vïì ngûúâi bïn dûúái
dïî daâng nhû thïë. Coá möåt söë ngûúâi heân haå àûúåc võ àaåi nhên naâo àoá vöî vïì
thò àaä caãm thêëy vinh quang, coá thïí diïån, tûåa höì giaá trõ baãn thên hoå àûúåc
àïì cao. Têm lñ caãm kñch khiïën
cho hoå thïì chïët quïn mònh têån trung vúái àaåi nhên. Tûúãng Giúái Thaåch biïët
vúái thên phêån cuãa mònh chó cêìn chiïëu cöë ban phaát thï diïån cho cêëp dûúái
thò coá thïí lung laåc àûúåc hoå.
Nhûäng nhaâ laänh àaåo hiïån nay, caác öng chuã phaãi chùng cuäng nïn
thûúâng xuyïn chuåp aãnh vúái cêëp dûúái....
3. Laåt mïìm buöåc chùåt
Maånh Hoaånh laâ möåt thuã lônh dên töåc thiïíu söë khu vûåc Nam Trung
thúâi kyâ Tam Quöëc, laâ möåt nhên vêåt rêët coá aãnh hûúãng úã àõa phûúng. Maånh
Hoaåch cêëu kïët vúái Chu Bao, Ung Tiïu, Cao Àõnh.... cûã Ung Tiïu laâm chuã
soaái. Thûâa cú nûúác Thuåc bõ nûúác Ngö àaánh baåi, nguyïn khñ töín thûúng,
Lûu Bõ vûâa chïët, Maånh Hoaåch beân phaát àöång dên töåc thiïíu söë nöíi dêåy
giïët chïët caác quan laåi cuãa nûúác Thuåc phaái àïën khu vûåc naây cöng khai tiïën
haânh khúãi nghôa vuä trang.
Xûa nay Nam Trung laâ möåt khu vûåc nhiïìu dên töåc. Thúâi Tam Quöëc
núi àêy coá nhiïìu dên töåc thiïíu söë, nhû töí tiïn cuãa caác töåc Di, töåc Choang,
töåc Thaái, töåc Àöåc Long ngaây nay. Thúâi Haán caác dên töåc naây bõ goåi laâ Têy
Nam Di. Hoå cuâng cû truá vúái ngûúâi töåc Haán, cuâng nhau lao àöång khai phaá
biïn cûúng Trung Quöëc, coá nhiïìu cöëng hiïën to lúán cho sûå phaát triïín kinh
tïë vaâ vùn hoáa cuãa Trung Quöëc. Cuöåc nöíi loaån cuãa Maånh Hoaåch vûâa phaá
hoaåi nguyïån voång chung söëng hoâa bònh cuãa caác dên töåc, vûâa uy hiïëp
nghiïm troång chñnh quyïìn Thuåc Haán, laâm trúã ngaåi viïåc àaánh vaâo Trung
Nguyïn cuãa Gia Caát Lûúång. Àïí baão vïå nûúác Thuåc, Gia Caát Lûúång beân
tiïën haânh chuêín bõ, àïën nùm 225 CN thò chia quên thaânh ba caánh tiïën
cöng Nam Trung.
Khi bùæt àêìu xuêët quên, Gia Caát Lûúång tiïëp thu kiïën nghõ cuãa tham
quên Maä Tuêën, chuã trûúãng lêìn xuêët chinh naây khöng phaãi nhùçm giïët
saåch caác phêìn tûã phiïën loaån chiïëm àoaåt thaânh luäy maâ chuã yïëu laâ chinh
phuåc caác nhên vêåt laänh tuå àõa phûúng, khiïën cho hoå tûå nguyïån phuåc tuâng
sûå thöëng trõ cuãa nhaâ Thuåc Haán khöng laâm phaãn nûäa. Àoá goåi laâ “cöng têm
vi thûúång, cöng thaânh vi haå”. .
Gia Caát Lûúång xuêët quên khöng bao lêu thò nöåi böå quên phiïën loaån
khu vûåc Nam Trung chia reä. Ung Tiïu bõ böå haå giïët chïët, Maånh Hoaåch
laâm thöëng soaái. Tiïëp theo Gia Caát Lûúång giïët Cao Àõnh, àaánh tan quên
àöåi Chu Bao. Thaáng 5 nùm nùm àoá Gia Caát Lûúång àem quên vûúåt Lö
Thuãy truy kñch Maånh Hoaåch.
Vò Maånh Hoaåch coá uy tñn nhêët àõnh àöëi vúái quêìn chuáng àõa phûúng
cho nïn caác dên töåc ñt ngûúâi vaâ ngûúâi Haán úã àõa phûúng àïìu phuåc tuâng, vò
vêåy Gia Caát Lûúång chuã têm khöng giïët Maånh Hoaåch, maâ nhêët àõnh phaãi
bùæt söëng. Maånh Hoaåch thêëy quên Thuåc àïën beân àem quên nghïnh chiïën.
Tûúáng Thuåc Vûúng Bònh àaánh nhau vúái Maånh Hoaåch röìi quay àêìu ruát
lui. Maånh Hoaåch xua quên tiïën túái àuöíi theo ven nuái. Àöåt nhiïn quên
Haán tûâ hai bïn sûúân nuái àaánh ra, Maånh Hoaåch truáng mai phuåc, thêët baåi
ruát chaåy. Quên Thuåc àuöíi gêëp bùæt söëng àûúåm maånh Hoaåch.
Quên sô aáp giaãi Maånh Hoaåch àïën àaåi baãn doanh gùåp Gia Caát Lûúång.
Gia Caát Lûúång hoãi Maånh Hoaåch: “Chuáng töi àöëi sûã vúái ngûúâi khöng keám
taåi sao ngûúi chöëng laåi triïìu àònh”. Hiïån nay àaä bõ bùæt röìi, coân coá àiïìu gò
noái nûäa hay khöng?”. Noái xong, Gia Caát Lûúång thên haânh dêîn Maånh
Hoaåch tham quan doanh traåi quên Thuåc, hoãi
Maånh Hoaåch: “ngûúâi xem quên àöåi cuãa ta nhû thïë naâo Maånh Hoaåch thêëy
doanh traåi chónh tïì, quên sô nghiïm minh sô khñ haâo huâng, trong loâng rêët
khêm phuåc nhûng vêîn chûa chõu phuåc tuâng. Maånh Hoaåch noái: “Töi khöng
phaãi bõ àaánh baåi, chó laâ khöng roä thûåc hû, truáng kïë mai phuåc cuãa caác öng
nïn múái bõ bùæt. Bêy giúâ nhòn thêëy quên àöåi cuãa caác öng xem ra cuäng chó
àïën thïë maâ thöi, nïëu thûåc sûå àaánh vúái öng thò chuáng töi coá thïí thùæng”.
Gia Caát Lûúång cûúâi baão rùçng: “Nïëu nhû vêåy ta thaã ngûúii vïì. Ngûúâi chónh
àöën binh maä, àaánh nhau möåt trêån nûäa ”. Noái xong beân baây tiïåc chiïu àaäi
Maånh Hoaåch, sau àoá thaã vïì.
Sau khi trúã vïì, Maånh Hoaåch laåi liïn tiïëp àaánh nhau vúái Gia caát
Lûúång caã thaãy baãy lêìn àïìu bõ bùæt baãy lêìn. Lêìn cuöëi cuâng, Gia Caát Lûúång
döìn quên àöåi Maånh Hoaåch vaâo khe nuái chùån àûáng àûúâng vïì, phoáng hoãa
àöët nuái. Lûãa chaáy àuâng àuâng thiïu àöët quên lñnh, kïu la àêìy trúâi. Maånh
Hoaåch laåi bõ bùæt lêìn thûá baãy, laåi bõ giaãi àïën àaåi baãn doanh quên Thuåc.
Quên lñnh truyïìn lïånh cuãa Gia Caát Lûúång: Thûâa tûúáng khöng muöën gùåp
Maånh Hoaåch nûäa,haå lïånh thaã Maånh Hoaåch vïì àïí chónh àöën laåi binh maä
àaánh nhau möåt lêìn nûäa. Maånh Hoaåch suy nghô höìi lêu beân noái: “Baãy bùæt
baãy tha, àoá laâ viïåc xûa nay chûa tûâng coá Thûâa tûúáng àaä giûä thïí diïån cho
ta nhu thïë naây , tuy ta khöng hoåc haânh nhiïìu nhûng cuäng biïët àaåo lyá laâm
ngûúâi, laâm sao ta laåi khöng nïí mùåt Thûâa tûúáng”. Noái xong bean quyâ
xuöëng khoác thûa rùçng: “Thûâa thùæng ên uy, chuáng töi khöng daám laâm
phaãn nûäa .
Gia Caát Lûúång rêët phêën khúãi beân àúä Maånh Hoaåch dêåy múâi vaâo
trong trûúáng, baây tiïåc chiïu àaäi röìi àûa tiïîn Maånh Hoaåch ra ngoaâi doanh
traåi trúã vïì.
I)o àoá coá thïí thêëy, àöëi vúái nhûäng àöëi thuã ngoan cöë khöng phaãi luác
naâo cuäng coá thïí duâng thuã àoaån cûáng rùæn lêëy àaá choåi àaá. Laâm nhû thïë duâ
cho coá chïë phuåc àûúåc ngûúâi ta cuäng võ têët thu phuåc àûúåc loâng ngûúâi ta.
Laâm nhû Gia Caát Lûúång laâ thûúång thûúång saách. Maånh Hoaåch baãy lêìn
thêët baåi dûúái tay Gia Caát Lûúång vöën àaä mêët hoaân toaân thïí diïån, coá thïí
cheám, coá thïí giïët tuây Gia Caát Lûúång. Nhûng Gia Caát Lûúång khöng nhûäng
khöng giïët Maånh Hoaåch, thêåm chñ khöng laâm nhuåc maâ laåi duâng lïî khaách
quyá àöëi àaäi Maånh Hoaåch. Gia Caát Lûúång àaä baão vïå thïí diïån cho Maånh
Hoaåch. Gia Caát Lûúång àaä xûã sûå tuyïåt haão. .
Ngoaâi ra, ban phaát thïí diïån laâ viïåc ngûúâi lúán àöëi vúái ngûúâi nhoã, bïì
trïn àöëi vúái cêëp dûúái, keã maånh àöëi vúái keã yïëu Nïëu nhû Gia Caát Lûúång
khöng coá quên àöåi huâng maånh duång kïë taâi tònh thò cuäng khöng thïí naâo
khoan dung baãy bùæt baãy tha. Cho nïn khöng nïn ban thïí diïån möåt caách
bûâa baäi àïí ngûúâi ta khoãi chï cûúâi.
4. Khiïën keã lûúâi laâm viïåc nùång
Möåt viïn chûác nhoã haâng ngaây chuyïn àïën cú quan trïî, vïì nhaâ súám.
Öng chuã nhiïåm àaä nhiïìu lêìn thaânh têm thaânh yá giaáo duåc nhûng anh ta
vêîn cûá àïën trïî vïì súám duâ cho àaä phï bònh, phaåt tiïìn. Cuöëi cuâng chuã
nhiïåm cûã anh ta laâm töí trûúãng phuå traách möåt töí cöng taác. Àêìu tiïn anh
ta khöng chõu laâm, ngûúâi khaác nghe noái phong anh ta laâm töí trûúãng ai
cuäng caã cûúâi cho rùçng chuã nhiïåm àang àuâa. Nhûng chuã nhiïåm vêîn cûúng
quyïët nhû thïë. Anh chaâng viïn chûác nhoã naây cuäng àaânh nhêån viïåc. Thêåt
laâ ngoaâi sûác tûúãng tûúång. Khöng nhûäng anh ta phuå traách töí cöng viïåc cuãa
töí maâ coân tûå mònh khöng bao giúâ àïën trïî vïì súám nûäa. Hún nûäa laâm viïåc
laåi xuêët sùæc hún caác töí
trûúãng khaác.
Giao cho ngûúâi ta traách nhiïåm, khuêëy àöång loâng tûå tön vaâ loâng tûå
tin cuãa ngûúâi ta thò töët hún phï bònh kyã luêåt. Möîi möåt caá nhên àïìu quan
troång chó cêìn cho ngûúâi ta cú höåi. Trong xñ nghiïåp, ngûúâi laänh àaåo bêët
luêån khi laâm kïë hoaåch hay trong cöng viïåc haâng ngaây àïìu phaãi nhúá kyä
trong loâng àiïìu àoá vaâ luön luön phaãi thïí hiïån trong haânh àöång.
Cöng ty thúâi trang Mary cuãa nûúác Myä do Mary saáng lêåp vaâ laâm
giaám àöëc noái vïì phûúng phaáp laänh àaåo nhû sau: “Möåt khi töi thay möåt
ngûúâi naâo àoá töi beân tûúãng tûúång ra trïn thên thïí cuãa möîi ngûúâi àïìu
mang möåt tñn hiïåu:Haây àïí cho töi caãm thêëy töi laâ quan troång. Töi beân lêåp
tûác hûúãng ûáng tñn hiïåu àoá, hiïåu quaã laâ àaåt àïën nhûäng hiïåu quãa ngoaâi
tûúãng tûúång”. Mary laâm nhû vêåy búãi vò baâ àaä tûâng bõ ngûúâi ta àöëi xûã
laånh nhaåt khi baâ coân laâ nhên viïn trong möåt cöng ty khaác. Coá möåt lêìn baâ
cuâng caác àöìng sûå chúâ àûúåc bùæt tay öng giaám àöëc cöng ty Thûúng maåi cuãa
Myä. Chúâ khaá lêu àïën khi baâ àïën trûúác mùåt öng giaám àöëc cöng ty Thûúng
maåi, tuy öng ta vêîn bùæt tay baâ nhûng rêët hûäng húâ tûåa höì nhû Mary
khöng töìn taåi. Àiïìu àoá laâm töín thûúng sêu sùæc Mary, cho nïn sau khi
Mary lêåp cöng ty thúâi trang cuãa mònh thò möîi khi tiïëp nhên viïn duâ cho
bêån röån bao nhiïu, mïåt nhoåc bao nhiïu baâ cuäng têåp trung tinh thêìn tiïëp
àaäi nhên viïn tûã tïë khiïën cho möîi möåt nhên viïn àïìu caãm thêëy mònh
quan troång. Nhû vêåy nhên viïn caãm kñch loâng tri ngöå cuãa baâ nïn laâm viïåc
têån têm têm lûåc. Tuåc ngûä noái thêåt àuáng, tim ngûúâi bùçng thõt. Möåt khi
caãm thêëy ngûúâi ta àöëi xûã vúái mònh möåt caách hûäu haão vaâ tön troång mònh
thò khöng bao giúâ duâng oaán baáo ên.
Ngûúâi xûa àaä tûâng duâng keã tröåm laâm caãnh saát àaä chûáng minh tñnh
aão diïåu cuãa biïån phaáp ban phaát thïí diïån.
Thúâi kò Têy Nguåy, möåt daãi phña bùæc Ung Chêu thûúâng coá tröåm cûúáp.
Vò nuái non hiïím trúã, tröåm cûúáp êín nêëp dïî daâng, quan quên khöng caách gò
bùæt àûúåc. Thûá sûã Haân Bao trong loâng rêët lo lùæng phaái ngûúâi doâ thaám
khùæp núi. Kïët quaã nhêån thêëy boån tröåm cûúáp àïìu laâ con em cuãa caác thöí
haâo àõa phûúng. Haân Bao giaã vúâ khöng biïët laâ con
em cuãa caác thöí haâo laâm tröåm cûúáp, múâi chaâo caác võ thöí haâo êëy möåt caách
khaách khñ.
Möåt höm öng múâi têët caã caác võ thöí haâo êëy àïën hoåp, noái vúái hoå möåt
caách thaânh khêín rùçng: “Thûã sûã töi laâ möåt keã thû sinh laâm gò biïët caách bùæt
tröåm cûúáp, cho nïn xin múâi caác võ cuâng nhau giuáp töi giaãi quyïët viïåc naây.
“ Noái xong phong chûác cho con em thöí haâo thûúâng ngaây hay quêëy röëi, giao
cho möîi ngûúâi phuå traách möåt khu vûåc. Nïëu nhû phaát hiïån coá tröåm cûúáp
maâ khöng bùæt thò xûã lyá töåi cöë
yá dung tuáng. Vò vêåy, caác chaâng trai treã vûâa àûúåc phong chûác khöng ai
khöng súå haäi àïìu tûå thuá nhêån nhûäng aán tröåm cûúáp trûúác kia àïìu do boån
hoå laâm. Nhûäng keã tröåm cûúáp àûúåc giao nhiïåm vuå naây trúã thaânh phêìn tûã
tñch cûåc giao nöåp toaân böå danh saách caác àöìng àaãng, chó roä núi êín tröën cuãa
àöìng àaãng.
Haân Bao cêìm lêëy danh saách, dùån doâ caác quan viïn naây röìi cho hoå
trúã vïì nhaâ. Höm sau daán möåt caáo thõ taåi cöíng thaânh chiïu höìi têët caã
nhûäng tïn tröåm cûúáp. Nïëu trong voâng möåt thaáng ai khöng ra àêìu thuá thò
seä àaánh bùæt trõ töåi, tõch thu gia saãn cuãa chuáng. Trong voâng mûúâi ngaây
quaã nhiïn toaân böå boån tröåm cûúáp àïìu àïën tûå thuá. Haân Bao àiïëm diïån
theo danh saách khöng sai möåt tïn naâo. Öng ên xaá cho hoå, khiïën hoå caãi taâ
quy chñnh. Chiïu naây thêåt laâ linh nghiïåm, tûâ àêy boån tröåm cûúáp khöng
daám laâm àiïìu aác nûäa.
Duâ ngûúâi cûåc kyâ aác, cûåc kyâ xêëu thò trong chöën sêu thùèm cuãa nöåi têm
cuäng coân möåt chuát loâng tûå tön vaâ loâng thïí diïån. Boån hoå laâm àiïìu aác búãi vò
àaä phaåm àiïìu cêëm kõ, bõ moåi ngûúâi khinh bó cho nïn chó coân coá caách luán
sêu vaâo töåi löîi, loâng tûå tön vaâ thïí diïån bõ gaác sang möåt bïn. Búãi vò ngûúâi
khaác àaä khöng tön troång boån chuáng, chûãi búái, traách mùæng boån chuáng.
Nhûng khi giao cho hoå cöng viïåc giaám saát nhûäng keã laâm àiïìu aác, khen
thûúãng hoå, khïu gúåi loâng tûå tön vaâ thïí diïån cuãa hoå thò khöng nhûäng hoå
gaánh vaác traách nhiïåm maâ quan troång hún nûäa, hoå bùæt àêìu chõu traách
nhiïåm vïì haânh vi cuãa mònh nhû möåt ngûúâi bònh thûúâng.
Kïë 6 Kïë laán tuång
Laâm thïë naâo àïí taán tuång ngûúâi khaác àuáng luác cho ngûúâi ta àöåi muä
caánh chuöìn maâ bõ moåi ngûúâi xó vaã laâ vò ba nguyïn nhên. Möåt laâ laâm thiïëc
muä caánh chuöìn khöng coá gò khoá, möîi ngaây coá thïí laâm haâng vaån chiïët. Hai
laâ moåi ngûúâi àïìu thñch ruã nhau ài xem nhû höåi. Hai laâ nhûäng boån lûu
manh àï tiïån thò úã àêu cuäng coá.
Kyâ thûåc taán dûúng ngûúâi ta coá nhiïìu cêëp. Cêëp thûúång àùèng thò goåi
laâ taán tuång, taán dûúng, xûng tuång. Cêëp haå àùèng thò goåi laâ taán tuång, lêëy
loâng, a dua, búå àúä.
Taán tuång thûúång àùèng coá mêëy àiïìu qui phaåm chuã
- Bêët luêån thêåt hay giaã àïìu phaãi khiïën cho ngûúâi ta tin.
- Khöng àïí laåi dêëu vïët, khöng biïën sùæc àïí khiïën cho ngûúâi ta khöng
nhêån ra.
- Khêíu khñ nheå nhaâng thñch húåp vúái ngûúâi, tûâ xa cuái àêìu gêåp lûng.
-Lúâi leä coá yá múái chûá khöng phaãi nhûäng cêu saáo röîng quen thuöåc.
-Mûác àöå thñch àaáng.
Tûâ àoá ta coá thïí thêëy àöåi muä caánh chuöìn xem ra tröng chûâng dïî, kyâ
thûåc rêët khoá. Caác viïåc noái trïn chó àöi àiïìu maâ thöi, chöî aão diïåu taåi têm
chûá khöng àiïìu naâo giöëng àiïìu naâo, phaãi thoaát khoãi nhûäng lïì löëi dung tuåc
khiïën ngûúâi ta phaán maâ cuäng khöng quaá cao siïu, cho nïn phaãi cêín thêåt
nïëu khöng rêët dïî biïën thaânh troâ cûúâi.
1 . Cho àöåi muä caánh chuöìn bùçng caách duâng lúâi noái hoang àûúâng
myä lïå .
Taán tuång ngûúâi khaác khöng phaãi laâ viïåc dïî daâng, caái goåi laâ vöî möng
ngûåa, a dua, xu nõnh àïìu laâ saãn phêím cuãa thuã thuêåt taán tuång keám coãi búãi
vò khöng phuâ húåp vúái tiïu chuêín taán tuång.
Muä caánh chuöìn duâ rùçng töët nhûng cuäng cêìn phaãi coá quy caách, kñch
thûúác múái àûúåc. Laåm duång laâm muä caánh chuöìn quaá nùång laâ khöng saáng
suöët. Taán tuång àem àïën loâng vinh dûå, loâng vinh dûå sinh ra caãm giaác thoãa
maän. Nhûng nïëu ngûúâi ta phaát hiïån anh noái quaá sûå thûåc, do àoá caãm thêëy
anh cho ngûúâi ta ngu. Thaâ rùçng khöng taán tuång coân hún laâ khuïëch àaåi vö
löëi. Laåm duång nhûäng myä tûâ thò seä huãy hoaåi thanh danh cuãa anh. Dûúái
con mùæt giao tïë truyïìn thöëng hay laâ dûúái
con mùæt giao tïë hiïån àaåi, a dua manh búå àïìu laâ möåt haânh vi bó öíi. Chñnh
nhên quên tûã vûát boã noá, luä tiïíu nhên cuäng khöng thïí duâng noá möåt caách
trùæng trúån, duâ rùçng nhûäng khi bõ ngûúâi ta goåi laâ chuyïn gia vöî möng
ngûåa thò cuäng caãm thêëy loaåi haânh vi àoá khoá chêëp nhêån. Khöíng Phu Tûã
noái: “ Xaão ngön nõnh saách tiïn hó nhên” (lúâi noái xaão traá nõnh búå töín haåi
àiïìu nhên). Mao Traåch Àöng luác sinh thúâi cuäng àaä nhiïìu lêìn phï phaán
taác phong dung tuåc, nõnh búå, ton hoát àuã thêëy a dua nõnh búå laâ keã vö nhên
vö nghôa, ngûúâi àúâi khöng thïí chêëp nhêån àûúåc.
Trong thûåc tïë giao tiïëp hiïån nay, àa söë nhûäng ngûúâi ton hoát ngûúâi
khaác àïìu coá têm lñ àêìu cú nhêët àõnh. Boån hoå khöng àuã tûå tön maâ coá thûâa
tûå ti, khöng thïí duâng ngön ngûä àaâng hoaâng àïí àûúåc loâng àöëi phûúng, biïíu
löå nùng lûåc cûãa mònh àaåt àïën muåc tiïu cuãa mònh cho nïn phaãi duâng
phûúng phaáp nõnh búå.
Laâm muä caánh chuöìn nhû thïë naâo?
* Lúâi noái taán tuång phaãi chên thaânh àùæc yá, phaãi noái truáng súã trûúâng
cuãa àöëi phûúng.
Noái chung con ngûúâi thñch àûúåc ca tuång. Mùåc duâ biïët roä àöëi phûúng
àang taán tuång nhûng trong loâng cuäng khöng phaãi khöng coá chuát vui
thñch, àoá laâ nhûúåc àiïím cuãa nhên tñnh. Noái möåt caách khaác, möåt ngûúâi
àûúåc ngûúâi ta têng böëc quyïët khöng thïí caãm thêëy chaán gheát trûâ khi àöëi
phûúng hoát quaá cúä.
Taán tuång ngûúâi khaác thò àiïìu kiïån àêìu tiïn laâ phaãi coá möåt chuát têm
yá chên thêåt vaâ thaái àöå àuáng àùæn. Ngön ngûä phaãn aánh têm lñ caá nhên cho
nïn thaái àöå noái nùng khinh suêët dïî bõ àöëi phûúng lêåt têíy sinh ra caãm giaác
khöng thñch.
* Taán tuång sau lûng hiïåu quãa caâng lúán
Möåt võ phoá quan cuãa Rossi tïn laâ Button coá möåt caánh kiïën giaãi suêët
sùæc vaâ coá ñch vïì taán tuång: Taán tuång ûu àiïím sau lûng ngûúâi khaác coá hiïåu
quaã hún laâ taán tuång trûúác mùåt hoå. Àoá laâ möåt kyä xaão cao cêëp. Taán tuång
sau lûng ngûúâi ta laâ phûúng phaáp khiïën cho ngûúâi ta phêën khúãi nhêët vaâ
cuäng laâ phûúng phaáp coá hiïåu quaã nhêët trong caác loaåi phûúng phaáp taán
tuång. Nïëu nhû coá ngûúâi noái vúái ta rùçng sau lûng ta coá ngûúâi naâo àoá noái töët
ta, vêåy ta coá phêën khúãi khöng? Nhûäng lúâi taán tuång àoá nïëu noái trûúác mùåt
taá coá khi khiïën ta nghô laâ giaã taåo, ngúâ rùçng khöng phaãi thaânh têm. Thïë
taåi sao nghe lúâi taán tuång giaán tiïëp thò laåi phêën khúãi? Búãi vò àoá laâ lúâi taán
tuång thêåt.
Thuã tûúáng baân tay maáu cuãa nûúác Àûác Bitmark muöën löi keáo möåt
thuöåc haå chöëng àöëi öng ta beân tiïën haânh taán tuång ngûúâi àoá vúái ngûúâi
khaác. Öng biïët rùçng nhûäng ngûúâi naây nghe xong nhêët àõnh seä truyïìn
nhûäng lúâi noái cuãa öng cho keã thuöåc haå àoá.
* Khöng nïn nhû möåt troåc phuá vung tiïìn ban phaát muä caách chuöìn
khùæp núi.
Àöëi vúái ngûúâi chûa hiïíu roä thò khöng nïn noái nhiïìu. Haäy chúâ àïën
khi anh hiïíu àûúåc hoå thñch taán tuång vêën àïì gò röìi múái bùæt chuyïån. Àiïìu
quan troång nhêët laâ khöng nïn tuây tiïån têng böëc ngûúâi ta, coá ngûúâi khöng
ùn moán nay. Muä caánh chuöìn laâ nhûäng lúâi noái thöíi phöìng maâ myä lïå, àêìu
tiïn phaãi khiïën cho àöëi phûúng vui loâng tin tûúãng vaâ tiïëp thu, khöng
thïm àem thùçng ngöëc noái thaânh thiïn taâi. Thûá àïën laâ lúâi noái phaãi tao nhaä
trau chuöët, khöng thïí tuåc tôu, haå thêëp öng naây baâ noå khiïën cho àöëi
phûúng khöng chõu nöíi. Ngoaâi ra coân khöng àûúåc noái quaá löå liïîu traân lan,
khöng chuát naâo toã ra khöng suy nghô .Keã cùæp thêëy con choá chaåy ngang
beân liïn tuåc neám nhûäng mêíu baánh cho noá, con choá baão keã cùæp: “Thùçng
cha naây, cuát ngay! Haão têm cuãa maây khiïën ta súå haäi”.
Keã cùæp àaä tröí hïët taâi têng böëc maâ khöng lûâa àûúåc con choá!
2. Khöng thïí trùæng trúån mua loâng ngûúâi ta
Khi nhaâ Thanh khùæc in 24 böå sûã, Caân Long rêët troång thõ cöng viïåc
naây, thûúâng thûúâng thên haânh hiïåu àñnh. Möîi khi phaát hiïån möåt chöî sai
soát thò caãm thêëy àaä laâm möåt viïåc to lúán, trong loâng rêët khoaái.
Hoâa Thên vaâ caác àaåi thêìn khaác têng böëc têm lyá nay cuãa Caân Long.
Trong khi sao cheáp baãn thaão dêng lïn Caân Long beân cöë tònh sao cheáp sai
vaâi chûä úã nhûäng chöî dïî phaát hiïån àïí cho Caân Long hiïåu àñnh. Àoá laâ möåt
biïån phaáp kyâ diïåu. Laâm nhû thïë laâ àïí cho Caân Long thïí hiïån laâ ngûúâi hoåc
vêën uyïn thêm. Àoá laâ möåt caách taán tuång Caân Long hoåc vêën uyïn thêm
rêët coá kïët quaã. Baãn thaão hoaâng àïë àaä hiïåu àñnh thò ngûúâi khoe khöng
àûúåc pheáp chûäa nûäa nhûng coá nhûäng chöî Caân Long khöng chûäa àïën, cho
nïn nhûäng chöî sai àoá truyïìn laåi àúâi sau, vò vêåy ngaây nay trong àiïån baãn
coá nhûäng chöî sai, phêìn lúán hònh thaânh nhû thïë àoá.
Hoâa Thên khöí luyïån têm kïë, gioãi nùæm bùæt têm lyá cuãa Caân Long,
luön luön tòm àûúåc nhûäng phûúng thûác thñch húåp laâm cho Caân Long vui
loâng maát daå. Hoâa Thên coân quan saát, nghiïn cûáu sêu tñnh tònh, súã thñch,
thoái quen sinh hoaåt cuãa Caân Long, nhêët laâ öng ta nùæm vûäng trong loâng
baân tay tñnh khñ vaâ tònh caãm yïu gheát cuãa Caân Long. Hïî Caân Long muöën
gò, chûa noái ra thò Hoâa Thên àaä nghô àïën. Möåt söë viïåc Caân Long chûa
nghô àïën maâ Hoâa Thên àaä sùæp àùåt xong, cho nïn àûúåc Caân Long vö cuâng
sung aái.
Hoâa Thên vöî möng ngûåa cao siïu úã hai àiïím. Möåt laâ tri kyã tri bó, hïî
vöî laâ truáng. Hai laâ àïí cho àöëi phûúng bêët tri bêët giaác, toaân thên sûúáng haã
hï, búãi vò Hoâa Thên haânh àöång khöng öìn aâo, löå hònh tñch.
Nïëu nhû laâ möåt ngûúâi coá hoåc thûác, coá àõa võ,coá cú trñ àïën möåt trònh
àöå nhêët àõnh thò lúâi taán tuång haâo hoa phong nhaä khöng thïí noái laâ vöî
möng ngûåa nûäa maâ phaãi goåi laâ khiïm töën nhaä nhùån. Tiïìn Chung Thû laâ
möåt nhên taâi nhû vêåy.
Möåt lêìn vaâo muâa àöng, Tiïìn Chung Thû thùm nûúác Nhêåt àïí diïîn
giaãng vïì “Thi khaã dô oaán”. Taåi cuöåc höåi àaâm vúái caác giaáo sû khoa Ngûä vùn
trûúâng Àaåi hoåc Taão Àaåo Àiïìn, múã àêìu öng noái: Àïën Nhêåt Baãn thuyïët
giaãng laâ möåt viïåc baåo gan, duâ rùçng möåt hoåc giaã Trung Quöëc noái vïì vùn
hoåc Trung Quöëc ài nûäa thò nïëu khöng coá gan àêìy ngûúâi, ùæt cuäng phaãi coá
gan to bùçng chiïëc àêëu. Lyá do rêët àún giaãn: Nhêåt Baãn nghiïn cûáu xuêët sùæc
vùn hoåc Trung Quöëc laâ àiïìu thïë giúái àïìu cöng nhêån. Nhûäng hoåc giaã Trung
Quöëc tinh thöng tiïëng Nhêåt cuäng àïìu baái phuåc vaâ tiïëp thu nhûäng thaânh
quaã nghiïn cûáu cuãa Nhêåt Baãn. Muöën trònh baây àöi àiïìu múái meã àïí thónh
giaáo caác võ thêåt
khöng dïî. Töi laâ ngûúâi muâ chûä tiïëng Nhêåt, àöëi diïån vúái kho taâng àöì söå vïì
Haán Hoåc vaâ Trung Quöëc hoåc cuãa quñ quöëc vûâa chûâng coá chòa khoáa àïí múã,
vûâa khöng coá cöng cuå àïí khai phaá maâ chó laâ möåt ngûúâi tay trùæng, nhòn tuã
baão hiïím chó coân caách tröë mùæt ngêín ngú. Nhûng muâ quaáng vö tri thûúâng
laåi laâ nguöìn duäng khñ. Ngûúâi yá coá möåt cêu chuyïån traâo phuáng: “Anh ta
phaát minh ra chiïëc ö”
Nghe noái coá möåt anh chaâng oác àêët, chöën non cuâng nuái têån möåt höm
ài ra àûúâng gùåp mûa, vûâa may anh ta cêìm trong tay möåt chiïëc gêåy vaâ
möåt maãnh vaãi. Caái khoá loá caái khön, anh ta beân àïí maãnh vaãi lïn àêìu gêåy
che thên mònh, tûå nhiïn ài vïì àïën nhaâ maâ khöng àïën nöîi ûúát nhû chuöåt
löåt. Anh ta tûå haâo khön xiïët, cho rùçng àaä coá cöëng hiïën cho nhên loaåi vaâ
cêìn phaãi tuyïn böë cho thïë giúái biïët. Anh ta nghe àöìn trong thaânh phöë coá
Cuåc phaát minh saáng chïë, beân vöåi vaâng mang caã gêåy lêîn vaãi vaâo thaânh
phöë, àïën Cuåc phaát minh saáng chïë trònh baây vaâ biïíu diïîn phaát minh múái
cuãa anh ta. Caác nhên viïn trong Cuåc nghe anh ta trònh baây roä muåc àñch
chuyïën viïëng thùm cuãa anh ta thò lùn ra cûúâi, àem möåt chiïëc ö ra cho anh
ta xem tó mó. Höm nay töi phaãng phêët giöëng anh nöng dên huã lêåu kiïën
thûác nöng caån noå àïën Cuåc phaát minh saáng chïë maâ chûa tûâng thêëy chiïëc
ö. Chùèng qua trong luác khöng tòm àûúåc maái hiïn àïí truá mûa giûúng têëm
vaãi lïn cuäng laâ möåt biïån phaáp ûáng phoá luác nguy cêëp.
Lúâi noái àêìu naây cuãa Tiïìn Chung Thû kyâ thûåc coá hai yá nghôa. Trûúác
tiïn noái rùçng ngûúâi Trung Quöëc khöng daám xem thûúâng trònh àöå nghiïn
cûáu Haán hoåc cuãa Nhêåt Baãn. Duâ hoåc giaã Trung Quöëc diïîn giaãng vùn hoåc
Trung Quöëc taåi Nhêåt Baãn thò cuäng phaãi àaánh giaá àuáng mûác trònh àöå Haán
hoåc cuãa ngûúâi nghe. Tiïëp theo noái baãn then mònh khöng biïët tiïëng Nhêåt,
ngoaâi duäng khñ ra khöng coá àiïím maånh naâo khaác. Roä raâng tûå traâo laâ
phûúng phaáp taán dûúng ngûúâi khaác töët nhêët.
3. Taán tuång phaãi chñnh xaác, múái meã
Àöëi vúái ngûúâi múái gùåp lêìn àêìu thò caách taán tuång naâo hûäu hiïåu nhêët?
Theo töi, töët nhêët nïn traánh khöng taán tuång nhên phêím vaâ tñnh caách cuãa
àöëi tûúång maâ nïn ca tuång thaânh tñch, haânh vi àaä coá hay vêåt súã hûäu cuå thïí
coá thïí thêëy àûúåc cuãa àöëi phûúng. Nïëu nhû ca tuång àöëi phûúng “Anh thêåt
laâ möåt ngûúâi töët”, duâ laâ noái möåt caánh thaânh thêåt ài nûäa thò vêîn dïî khiïën
cho àöëi phûúng nghi vêën vaâ àïì phoâng “Múái gùåp lêìn àêìu laâm sao anh àaä
biïët ta laâ ngûúâi töët.
Nïëu nhû ca tuång thaânh tñch hay haânh vi àaä qua thò tònh hònh laåi
khaác. Ca tuång nhûäng viïåc àaä coá, khöng quan hïå gò giao tiïëp ñt hay nhiïìu,
àöëi phûúng tûúng àöëi dïî tiïëp thu. Khöng trûåc tiïëp taán tuång àöëi phûúng
maâ ca tuång sûå viïåc coá quan hïå vúái àöëi phûúng, caách taán tuång giaán tiïëp
naây tûúng àöëi coá hiïåu quaã vúái nhûäng ngûúâi sú kiïën. Nïëu àöëi phûúng laâ
phuå nûä thò trang phuåc, trang sûác laâ àöëi tûúång ca tuång giaán tiïëp töët nhêët.
Töi quan hïå rêët töët vúái nhiïìu gia àònh baån hûäu, trong söë àoá coá möåt
gia àònh tònh thên thiïët àöëi vúái vúå coân hún caã àöëi vúái chöìng tuy rùçng
chñnh chöìng múái laâ baån töi. Vöën laâ möåt höm dûå tiïåc, chöìng chõ giúái thiïåu
chõ vúái töi, töi thuêån miïång noái vúái chõ möåt cêu àïí khoãi búä ngúä “Khuyïn
tai cuãa chõ rêët àùåc biïåt, hiïëm thêëy”. Töi noái cêu naây hoaân toaân vö tònh vò
cú baãn töi khöng hiïíu biïët àöì trang sûác phuå nûä. Bêët ngúâ ngoaâi yá nghô cuãa
töi, khuyïn tai naây quaã àùåc biïåt, chó coá thïí mua úã cûãa haâng Thaánh Mêîu
taåi Pa ri, àoá laâ vêåt yïu quñ nhêët cuãa chõ. Thuêån miïång noái ra cêu noái àoá
khiïën cho chõ nghô àïën nhûäng kyã niïåm xa xöi vïì khuyïn tai naây, tûâ àoá
chuáng töi thaânh bùçng hûäu töët.
Muöën ca tuång ngûúâi ta àuáng mûác thêåt khöng phaãi chuyïån dïî. Nïëu
anh taán khöng àùæc coá thïí bõ àöëi phûúng baâi xñch. Àïí laâm cho àöëi phûúng
phaãi noái tiïëng noái trong loâng thò phaãi súám phaát hiïån nhûäng àiïím maâ àöëi
phûúng tûå haâo, yïu thñch muöën ngûúâi khaác ca tuång, röìi sau àoá döëc sûác
taán tuång nhûäng àiïím àoá, tûác laâ phaãi ca tuång àiïìu maâ àöëi phûúng tûå haâo.
Khi chûa phaát hiïån àûúåc àöëi phûúng tûå haâo vêën àïì gò, töët nhêët khöng nïn
taán tuång loaån xaå àïí traánh mêët mùåtå . Vñ duå nhû möåt thiïëu nûä khöí têm vò
gêìy maâ laåi taán cö ta maãnh deã thon thaã thò laâm sao cö ta thñch àûúåc?
Töi coá möåt ngûúâi baån biïn têåp viïn tûúáng maåo giöëng nhû diïîn viïn
nöíi tiïëng noå. Möîi khi cuâng töi àïën phaån àiïëm thò caác cö phuåc vuå lêìn àêìu
tiïn gùåp anh ta àïìu kïu lïn: “öi! anh giöëng ngöi sao àiïån aãnh Kim Tinh
quaá!” Àuáng laâ khöng nhuäng dung maåo maâ khñ nhêët cuãa anh àïìu rêët giöëng
diïîn viïn Kim Tinh. Noái chung ca tuång ai giöëng siïu sao maân baåc àïìu
khiïën ngûúâi ta thñch thuá nhûng phaãn ûáng cuãa ngûúâi baån töi laåi khaác. Khi
nghe caác cö phuåc vuå taán tuång nhû thïë, anh sa sêìm mùåt xuöëng.
Caác cö gaái thêåt loâng taán tuång nhûng anh khöng theâm àïëm xóa khiïën
cho caác cö vö cuâng kinh ngaåc. Tuy nhiïn, ngûúâi baån töi phaãn ûáng nhû thïë
cuäng khöng phaãi khöng coá lyá do, búãi vò caác cö gaái taán tuång khöng àùæc. Baån
töi nhêån thûác rùçng anh thûúâng àïí cho ngûúâi khaác êën tûúång trêìm mùåc
laånh luâng, maâ võ siïu sao noå hay àoáng nhên vêåt laänh àaåm vö tònh. Cho
nïn noái anh ta giöëng vúái diïîn viïn noå thò vö tònh taán tuång laåi trúã thaânh
chó trñch khuyïët àiïím cuãa anh ta.
Ngoaâi ra thöng tin do ngûúâi thûá ba cung cêëp coá khi cuäng coá taác duång
töët trong lêìn sú kiïën vúái àöëi tûúång. Nhûng nïëu anh àem nhûäng thöng
tin,nhûäng tiïëng àöìn àoá trûåc tiïëp kïí cho àöëi phûúng e coá khi laåi bõ khinh
miïåt. Búãi vò tiïëng àöìn khùæp hang cuâng ngoä heãm àïì cao thanh danh cuãa
àöëi phûúng thò àöëi phûúng àaä nghe chaán tai röìi, nïëu nhû anh lùåp laåi coá
thïí trïn mùåt àöëi phûúng xuêët hiïån möåt nuå cûúâi móm maâ trong loâng hïët
sûác chaán ngaán,thêåm chñ coá thïí noái: "Kòa! laåi thïë nûäa!Cuä rñch!” vaâ xïëp anh
vaâo haång ngûúâi dung tuåc.
Nhûäng tiïëng àöìn vïì àöëi phûúng coá thïí rêët múái àöëi vúái anh ài nûäa
cuäng nïn gaåt boã löëi taán tuång cuä maâ ca tuång nhûäng àiïím naâo ngûúâi khaác ñt
biïët àïën. Trong cuöën Nhûäng baâi giaãng vïì thiïëu giaáo duåc àaåo àûác cuãa Tam
Àaão Do Kyã Phu coá chuyïån möåt võ tûúáng quên rêët cao hûáng khi coá ngûúâi
taán thûúãng böå rêu àeåp cuãa öng nhûng laåi khöng quan têm àïën nhûäng lúâi
taán tuång vïì chiïën cöng cuãa öng. Têm lyá naây ai cuäng coá. Àaåi àïí àaä coá cöng
ñt ngûúâi taán dûúng taâi nùng quên sûå cuãa tûúáng quên nhûng laâ möåt quên
nhên thò duâ taán tuång chiïën tñch nhû thïë naâo thò cuäng chó laâ möåt trong
nhûäng khuác tuång ca khöng coân khiïën cho öng ta coá caãm giaác ngûúâi huâng
nûäa. Ngûúåc laåi nïëu anh taán tuång nhûäng àiïím khaác thò giöëng nhû tùng
thïm möåt àiïåu múái trong taán ca vïì öng laåi khiïën cho öng hïët sûác vui veã.
4. Miïång ngoåt chûa chùæc loâng cay

Nhûäng ngûúâi thuyïn búm thöíi vöî möng ngûåa thûúâng duâng nhûäng
lúâi noái ngoåt nhû àûúâng, hoa hoâe hoa soái khiïën cho àöëi phûúng bêët giaác
hoåùcå vui veã nghe loåt tai, loâng phúi phúái nhû muâa xuên hoa núã hay phiïu
diïu quïn mònh. Coá khi möåt ngûúâi laâm möåt viïåc gò àoá maâ tûå mònh khöng
biïët laâ àuáng hay laâ sai. Nïëu nhû anh thûâa cú noái vaâi cêu noái töët thò ngûúâi
àoá seä phiïu diïu tiïn caãnh, coá caãm giaác tri ngöå, cho anh laâ "ngûúâi hiïíu
loâng töi", thêåm chñ bêët giaác than rùçng "hiïíu töi trïn àúâi naây chó coá möåt
mònh anh".
Cöí kim trong ngoaâi nûúác hiïëm coá ngûúâi "vui mûâng khi nghe khuyïët
àiïím", traái laåi àa söë ngûúâi khöng ai khöng vui mûâng khi nghe taán dûúng.
Ngûúâi àêìu tiïn saáng taác ra "vui mûâng khi nghe khuyïët àiïím" coá leä chûa
chùæc àaä thêåt loâng "vui mûâng khi nghe khuyïët àiïím". Têm lyá xaä höåi tuy
biïët roä ngûúâi ta a dua nõnh búå chûá khöng phaãi thêåt loâng, thêåm chñ coá yá àöì
khaác nhûng vêîn muöën vaâ vui loâng nghe nhûäng lúâi noái nõnh búå àoá möåt
caách say sûa. Àoá laâ caái goåi laâ "möåt caái nöìi àang cêìn vaá, möåt ngûúâi biïët vaá
nöì”. Àoá àaåi khaái coá thïí laâ nguyïn nhên trong loâng cùm gheát sêu sùæc
nhûäng lúâi noái nõnh búå nhûng vêîn rûãa tai nghe lêëy.
Chiïëu theo têm lyá naây maâ caác cö chiïu àaäi viïn tûãu quaán, vuä trûúâng
deão miïång goåi khaách haâng naâo laâ “öng chuã” naâo laâ "giaám àöëc” àaä khiïën
cho bao chaâng trai maát loâng maát daå. Lúâi xûng hö cuãa caác cö gaái naây tuy
chó laâ möåt caách taán tuång mang tñnh chêët nghïì nghiïåp, nhûng ngûúâi àûúåc
têng böëc nhû phiïu diïu tiïn caãnh, tûåa höì mònh laâ öng chuã, giaám àöëc thêåt
vêåy.
Möåt anh chaâng laâm cöng ùn lûúng böîng chöëc thaânh öng chuã, trong
loâng vui sûúáng khöng thïí naâo noái àûúåc duâ rùçng chó sung sûúáng trong chöëc
laát. Lêu nay chuáng ta thûúâng quen àaánh giaá con ngûúâi: ngûúâi thñch taán
tuång laâ ngûúâi giaã döëi, ngûúâi thñch moi moác khuyïët àiïím laâ ngûúâi chên
thaânh. Haång ngûúâi sau laâ àaáng quñ cho nïn múái coá cêu "vui mûâng khi
nghe khuyïët àiïím","têën cöng khuyïët àiïím laâ yïu thûúng”... Chuáng ta xiïët
bao súå haäi bõ chõu thiïåt thoâi, bõ mùæc lûâa cho nïn thêìn kinh rêët cùng
thùèng, nghe lúâi taán tuång beân nghi ngúâ àïën têån xûúng cöët; àöìng thúâi lûu
têm baãn thên mònh chúá taán dûúng ngûúâi khaác möåt caách dïî daâng àïí khoãi
mang tiïëng laâ keã "miïång mêåt”.
Lúâi taán dûúng noái khöng laâ coá thiïån yá, duâ rùçng coá khi quaá laåm thò
vêîn laâ yá töët chûá khöng phaãi lúâi noái àöåc aác giïët ngûúâi. Taán tuång thûúâng
mang àïën hiïåu quaã töët. Möåt caânh cêy cong nhoã, anh noái laâ àeåp thò khöng
vò thïë maâ caânh cêy laåi cöë phaát triïín ngaây caâng cong traái laåi noá laåi cöë gùæng
thùng ra. Möåt cêåu beá queâ, anh khen laâ àeåp trai
cuäng khöng vò vêåy maâ chuá beá mï mêín cöë laâm cho ngaây caâng queâ maâ traái
laåi laåi cöë gùæng luyïån têåp khùæc phuåc khuyïët têåt cuãa mònh. Nïëu anh noái
àuáng thûåc tïë. chuá beá naây queâ thò cuäng khöng vò vêåy noá queâ. Treã con rêët
thöng minh, khöng tin baån cûá thûã xem. Treã con nhû thïë, ngûúâi lúán cuäng
nhû thïë, diïîn viïn thûúâng biïíu diïîn thoaãi maái, töi hoãi àaåo diïîn xem öng
coá bñ quyïët gò. Àaåo diïîn traã lúâi: "Möîi khi quay xong möåt caãnh töi àïìu noái
"Töët!" duâ rùçng töët hay khöng töët, röìi sau àoá múái chó dêîn cuå thïm. Nhiïìu
huêën luyïån viïn khaác cuäng àöìng yá nhû thïë. Coá möåt cêu tuåc ngûä khaác:
"Möåt cêu noái töët khiïën cho muâa àöng giaá
laånh trúã thaânh êëm aáp, möåt cêu noái khöng töët khiïën cho thaáng 6 muâa heâ
maâ laåi reát cùm cùm". Àêy khöng phaãi laâ baâi baác trung ngön nghõch nhô
maâ noái vïì taán tuång. Anh taán dûúng möåt ngûúâi nhû noái: “Y phuåc anh àeåp
quaá!" Nïëu àöëi tûúång laâ möåt thêìy giaáo têët höm nay hoåc sinh àûúåc thêìy giaáo
móm cûúâi thên thiïët; Nïëu àöëi tûúång laâ baác sô thò höm nay bïånh nhên cuãa
öng têët àûúåc ên cêìn hún.
5. Chòa khoáa naâo öí khoáa nêëy
Coá thïí anh khöng lûu yá, trong cuöåc söëng taán dûúng khöng nhûäng laâ
thuöëc nhuêån traâng maâ coân laâ thuöëc giaãi àöåcë , coá bao nhiïu trùæc trúã coá thïí
duâng noá hoáa giaãi, àûúng nhiïn cuäng cêìn phaãi chuá yá "vaâo nuái naâo haát baâi
haát nêëy", múã khoáa naâo duâng thòa khoáa nêëy.
*Baån trai àeo baám. Àiïìu naây khiïën cho nhiïìu thiïëu nûä phiïìn naäo.
Trong xaä höåi hiïån nay nam nûä thanh mïìn cuâng sinh hoaåt, cuâng cöng taác.
Nûä giúái tiïëp xuác vúái nam giúái ngaây caâng nhiïìu tûå nhiïn khiïën cho möåt söë
nam giúái têm àöång tònh sinh. Laâm thïë naâo àïí xoáa boã têm lyá àoá cuãa nam
giúái maâ laåi khöng laâm aãnh hûúãng quan hïå hai bïn, àoá laâ möåt vêën àïì nan
giaãi àöëi vúái caác thiïëu nûä. Chuáng ta coá thïí huâng biïån phaáp taán dûúng àöëi
phûúng, phong cho anh ta möåt chuã danh rêët kïu khiïën cho anh ta vò chûác
danh cao lúán àoá maâ khöng laâm xùçng bêåy. Tuåc ngûä coá cêu, “loâng yïu caái
àeåp ai cuäng coá". Cö treã tuöíi xinh àeåp nhû thïë ngûúâi ta muöën thên cêån,
khöng thïí mùæng têët caã àïìu laâ àöì hïët sùæc. Nïn àöåi cho anh ta möåt chiïëc
muä caánh chuöìn buöåc anh ta phaãi thuã tiïu taâ mïìm. Coá möåt thiïëu nûä diïån
maåo xuêët chuáng phuå traách kïë hoaåch tiïu thuå saãn phêím cuãa möåt cöng ty
noå, sau khi thûúng thaão vúái giaám àöëc möåt cöng ty khaác thò võ giaám àöëc
naây nheå nhaâng múâi cö: "Tiïíu thû, múâi cö chiïìu nay duâng cúm vúái töi coá
àûúåc khöng?”. Àuáng heån cö ta àïën dûå bûäa cúm, chaâng giaám àöëc rêët mûâng
rúä vaâ vö cuâng sung sûúáng. Hai ngûúâi vûâa ùn vûâa noái chuyïån. Cö gaái ra
sûác chuöëc rûúåu giaám àöëc thao thao bêët tuyïåt giúái thiïåu kïë hoaåch phaát
triïín cuãa cöng ty cö ta vaâ luön möìm taán dûúng võ giaám àöëc naây laâ möåt
ngûúâi coá tu dûúäng, coá khñ chêët, coá tñn nghôa àûúåc moåi
ngûúâi tön kñnh, chñnh laâ möåt nhaâ doanh nghiïåp hiïån àaåi. Öng giaám àöëc
rêët àùæc yá beân khiïm töën noái: "Cö quaá khen röìi". Cuöëi cuâng hai ngûúâi cuâng
nhau khiïu vuä röìi ra vïì. Khi tûâ biïåt öng giaám àöëc nùæm tay cö ta noá” möåt
caách trõnh troång "Cö laâ möåt cö gaái biïët tûå troång! Trong loâng töi vônh viïîn
ghi nhúá hònh rónh töët àeåp cuãa cö".
*Tuå mònh giaãi vêy. Sau khi àaä noái sai möåt lúâi anh kheáo leáo taán tuång
àöëi phûúng àïí tûå giaãi vêy, tûå cûáu mònh. Bêët kyâ ai cuäng phaãn caãm àöëi vúái
lúâi noái aác àöåc nhûng tuyïåt àöëi khöng ai cûå tuyïåt lúâi taán tuång. Taán dûúng
thñch àaáng laâm êëm loâng àöëi phûúng maâ laåi coá thïí hoáa giaãi cêu noái sai cuãa
mònh.
Möåt tiïíu thû noå cao gêìy dong doãng vûâa múái mua möåt chiïëc aáo chiïët
coá, vui veã baão caác baån gaái bònh phêím. Möåt cö baån gaái thêëy cö ta mùåc chiïëc
aáo múái naây caâng giöëng chiïëc ma-nú-canh beân buöåt miïång noái rùçng: "Chiïëc
aáo naây khöng thñch húåp vúái chõ". Lêåp tûác àöëi phûúng sa sêìm mùåt. Cö baån
thêëy thïë tûå traách mònh vuång vïì beân cûúâi hi hi noái: "Thên hònh maãnh deã
thon thaã nhû chõ nïëu mùåc chiïëc aáo röång möåt chuát daâi àïën göëi thò laåi coá veã
phong àöå hún nhiïìu. Coân nhuäng ngûúâi luân maâ laåi mêåp thò khöng thïí coá
phong thaái naây àûúåc. " Cö ta nghe xong beân chuyïín giêån laâm vui.
Lúâi noái cuãa cö baån àaä kheáo leáo aám chó chiïëc aáo naây khöng húåp vúái
thên hònh cö ta, laåi thaânh khêín chó ra tiïu chuêín choån aáo thñch húåp cho
cö ta. Àöìng thúâi laåi duâng caác myä tûâ thên thïí thon thaã àïí miïu taã àùåc
àiïím thên thïí cuãa baån so saánh vúái ngûúâi luân beáo,vuöët ve loâng tûå troång
cuãa àöëi phûúng. Möåt cêu noái tûåa höì taán tuång nhûng thûåc tïë àaä êín chûáa
huyïìn cú vö têån cho nïn vûâa uyïín chuyïín, vûâa haâm suác, nhúâ vêåy àaä tûå
giaãi vêy cho mònh möåt caách kheáo leáo.
* Chùån àûáng tranh caäi . Trong cuöåc söëng giûäa ngûúâi vúái ngûúâi khoá
loâng khöng phaát sinh tranh caäi, kïí caã vúå chöìng cuäng vêåy cho nïn möåt khi
xaãy ra tranh caäi duâ mònh coá lyá cuäng khöng nïn traách moác quaá àaáng. Luác
àoá phûúng thûác töët nhêët laâ duâng ngön ngûä haâi hûúác hoâa hoaän dêåp tùæt lûãa
giêån cuãa àöëi phûúng àaåt àïën hiïåu quaã giaãi thñch hiïíu lêìm.
Coá möåt baâ vúå loâng nùång hû vinh cuâng chöìng thûúng lûúång vïì viïåc ài
dûå hön lïî cho möåt ngûúâi baån. Vúå nhêët quyïët yïu cêìu chöìng phaãi mua möåt
chiïëc muä hoa àùæt tiïìn. Vaâo luác gia àònh àang gùåp khoá khùn vïì kinh tïë,
ngûúâi chöìng tûå nhiïn khöng àöìng yá chi moán tiïìn lúán naây. Trong khi tranh
caäi vúå noái döîi rùçng: "Chöìng cö Hyã, cö Kim rêët röång raäi àaä mua cho vúå
chiïëc muä hoa naâo , àêu coá phaãi giöëng nhû anh buãn xón." Ngûúâi chöìng
khöng muöën tranh luêån beân taán tuång rùçng: "Nhûng maâ hai cö êëy laâm sao
àeåp bùçng em? Anh daám àoaán chùæc nïëu hoå àe nhû thïë thò khöng mua muä
hoa àïí trang sûác coá phaãi khöng? Ngûúâi vúå nghe lúâi taán tuång haâi hûúác naây
thò chuyïín giêån thaânh cûúâi, kïët thuác cuöåc tranh caäi naây möåt caách vui veã.
* ÛÁng àöëi vúái ngûúâi cao ngaåo. Ngûúâi cao ngaåo rêët coi troång hònh
tûúång cuãa mònh, caãm thêëy hònh tûúång cuãa mònh töët àeåp nhêët. Giao tiïëp
vúái hoå coá thïí sûã duång phûúng thûác àaánh vaâo súã thñch cuãa hoå, taán dûúng
àuáng mûác thaânh tñch, hoåc vêën, taâi nùng cuãa hoå, thoãa maän loâng tûå troång,
loâng hiïëu danh cuãa hoå. Nhû vêåy coá thïí ruát ngùæn cûå ly vïì têm lyá coá taác
duång tiïëp cêån hoå dïî daâng hún.
Vñ duå coá möåt võ trûúãng phoâng tñnh tònh cao ngaåo, noái chung ngûúâi laå
rêët khoá tiïëp cêån. Böå mùåt laånh nhû tiïìn cuãa anh ta thûúâng khiïën cho
ngûúâi khaác nhòn thêëy àaä chuân bûúát. Coá möåt võ khaách tûâ xa àïën cöng taác
nghe noái tñnh khñ cuãa anh ta thò khi vûâa gùåp mùåt beân móm cûúâi vêët àiïëu
thuöëc laá noái: “ Öng trûúãng phoâng, khi töi vûâa vaâo cûãa thò àaä coá ngûúâi baão
töi trûúãng phoâng laâ möåt ngûúâi saãng khoaái, laâm viïåc cêín thêån, giaâu loâng
àöìng tònh vúái keã khaác, àùåc biïåt quan têm khaách phûúng xa. Töi nghe thï'
beân rêët lêëy laâm vui mûâng. Töi thñch laâm viïåc vúái nhûäng ngûúâi laänh àaåo
nhû thïë, thñch thuá lùæm. " Trïn mùåt trûúãng phoâng lêåp tûác xuêët hiïån möåt
nuå cûúâi, sau àoá cuâng nhau baân baåc cöng viïåc quaã nhiïn rêët coá hiïåu quaã.
Thaânh cöng cuãa võ khaách naây chuã yïëu nhúâ úã mêëy cêu taán tuång múã
àêìu. Àöëi phûúng khoá loâng böåc löå laånh nhaåt vúái ngûúâi àaä taán dûúng mònh,
tön kñnh mònh, tûå nhiïn phaãi baão vïå hònh tûúång cuãa mònh maâ toã ra thên
thiïån haâi hoâa.
Khi sûã duång phûúng thûác taán tuång cêìn phaãi chuá yá hai àiïìu. Möåt laâ
phaãi thûåc sûå cêìu thõ. Nöåi dung taán tuång khöng phaãi laâ bõa àùåt maâ àñnh
thûåc coá sûå viïåc àoá múái laâm cho àöëi phûúng hûáng thuá. Nïëu nhû búm thöíi
vöî möng ngûåa thò ngûúâi cao ngaåo tónh taáo seä xem anh laâ keã tiïíu nhên nïn
caâng khinh bó. Hai laâ taán dûúng vûâa àuã thò duâng laåi. Taán dûúng chùèng
qua chó laâ thuã àoaån àïí khiïën cho ngûúâi cao ngaåo thay àöíi thaái àöå chó ]aâ
lêìn àêìu cuãa giao dõch. Nïëu cûá sa àaâ taán tuång maâ khöng kõp thúâi vaâo àïì
viïåc chñnh thò khöng coá yá nghôa gò.
* Chó chñch kheáo leáo. Möåt quêìy thúâi trang cuãa möåt cöng ty noå coá möåt
thúâi gian bõ khaách haâng viïët thû chó trñch thaái àöå khöng àeåp cuãa cö baán
haâng. Phûúng thûác giaãi quyïët cuãa chuã nhiïåm quêìy khöng giöëng vúái ngûúâi
khaác maâ hiïåu quaã cûåc kyâ lúán. Öng khöng chó trñch caác cö baán haâng maâ laåi
ra sûác taán dûúng hoå. Àöëi vúái nhûäng cö bõ khaách haâng chó trïn traách cûá thò
öng noái: "Coá khaách haâng ca tuång caác cö phuåc vuå thên thiïån hy voång tûâ
nay vïì sau haäy tiïëp tuåc löî lûåc. Coá khaách haâng noái caác cö rêët lïî pheáp. " Tûâ
àoá thaái àöå cuãa caác cö baán haâng hoaân toaân thay àöíi, vui veã nghïnh tiïëp
khaách haâng, nghiïåp vuå ngaây caâng tùng tiïën.
Àoá laâ möåt phûúng phaáp giaáo duåc kheáo leáo, nùæm bùæt àûúåc têm lyá nûä
giúái. Noái chung khi nûä giúái bõ ngûúâi ta chó trñch: “Cö phaãi boã ngay khuyïët
àiïím naây" thò hoå laåi thûúâng caãm thêëy toaân böå nhên caách cuãa hoå bõ phuã
àõnh nïn dïî phaãn khaáng hoùåc khoác loác. Nhûng nïëu khen möåt chuát thò hoå
húán húã trúã thaânh phi thûúâng tñch cûåc. Nïëu muöën uöën nùæn khuyïët àiïím
cuãa nûä giúái khöng nïn trûåc tiïëp vaåch khuyïët àiïím maâ phaãi taán dûúng ûu
àiïím cuãa hoå àoá laâ möåt àiïìu vö cuâng quan troång. Laâm nhû thïë hoå caâng
phaát huy ûu àiïím, àöìng thúâi sûãa chûäa khuyïët àiïím.
Toám laåi taán tuång laâ möåt chiïëc chòa khoáa vaån nùng kinh nghiïåm vö
cuâng,ûáng duång nhiïìu vö cuâng.
6. Muä caánh chuöìn cuãa nam cuãa nûä khaác nhau
Trong khi trònh baây nhûäng kinh nghiïåm cuãa mònh, möåt cö baán veá xe
rêët chuá troång phên biïåt khaách laâ nam hay nûä, nghe kyä caánh laâm naây
khöng phaãi ngêîu nhiïn. Cö kïí mêëy vñ duå sau àêy.
Möåt lêìn,möåt khaách ài xe dêîn theo möåt cêåu beá, töi noái: “con cuãa anh
àaä lúán röìi nïn mua veá". Öng khaách khöng chõu noái: "Chaáu coân chûa ài hoåc
maâ, sao laåi phaãi mua veá? Töi noái vúái öng möåt caách haâi hûúác: "Con anh
chûa ài hoåc maâ àaä cao nhû thïë naây, khoãe maånh quaá nhó, anh coá thñch
khöng? Nghe noái xong, khaách vui veã mua möåt veá nûäa.
Laåi coá möåt lêìn, sau khi töi tuyïn truyïìn vïì thaái àöå nhûúâng chöî trïn
xe, möåt nûä àöìng chñ beân àûáng dêåy nhûúâng chöî cho möåt öng coá con moån.
Öng noå ngöìi xuöëng, döî chaáu àang khoác suåt sõt, khöng coá möåt lúâi caãm ún.
Ngûúâi phuå nûä vûâa nhûúâng chöî trïn neát mùåt thoaáng
khöng vui, liïëc xeáo öng ta. Thêëy vêåy, töi liïìn baão cêåu beá: “ Chaáu beá naây,
chaáu mau caãm ún dò naây ài, xe rêët àöng ngûúâi, dò naây àaä mïåt moãi lùæm maâ
coân nhûúâng chöî cho chaáu àêëy. Mau caãm ún dò ài!". Ngûúâi àaân öng àang
öm chaáu beá böîng giêåt mònh, tûåa höì hiïíu ra, vöåi vaâng noái vúái nûä àöìng chñ
àoá: "Caãm ún chõ, thêåt khöng phaãi quaá, chaáu noá khoác, töi bêån lïn, thêåt caãm
ún chõ quaá!" Nûä àöìng chñ àoá móm cûúâi noái: "Khöng cêìn khaách khñ” .
Khaách ài xe bêët kyâ nam hay nûä maâ coá mang con moån theo àïìu coá
phaãn ûáng nhû thïë caã, àoá laâ têm lyá chung, khöng cêìn phên biïåt giúái tñnh.
Nhûng ngûúâi nhûúâng chöî thò cêìn phên biïåt giúái tñnh: noái chung nûä khöng
bao giúâ quïn caãm ún, nam thò khöng giêån khi àöëi phûúng khöng caãm ún.
Noái riïng vïì quan hïå cuãa loâng hû vinh vúái muä caánh chuöìn thò nam
nûä cuäng khaác nhau. Nam giúái thñch thïí diïån hû vinh thûúâng biïíu hiïån
bùçng cöng danh, thïí hiïån nùng lûåc, triïín khai caá tñnh àïí taåo dûång hònh
tûúång ngûúâi taâi caán. Coân nûä giúái thò truy cêìu dung maåo, y phuåc vaâ nam
vïå sô àeåp trai nhû hoaâng tûã. Nam giúái khöng giêëu diïëm loâng chñnh thïí
diïån vaâ hû vinh coá khi rêët löå liïîu. Nûä giúái thò che giêëu theån thuâng, xêëu höí
nhû kiïíu "öm àaân tò baâ che nûãa mùåt". Nûä giúái àöëi vúái thïí diïån vaâ hû vinh
coân àöi phêìn keám ham thñch, coân nam giúái thò toaân têm toaân yá àuöíi theo
thïí diïån tûåa höì anh ta söëng chó vò thïí diïån. Vò thïí diïån nam giúái coá thïí
àaánh nhau, thêåm chñ giïët nhau. Nûä giúái vò thïí diïån thò kïu khoác êìm ô hay
chûãi mùæng. Àuáng röìi, cêìn phaãi noái vúái anh àiïìu naây, nhêët àõnh khöng
àûúåc töín thûúng, phaá hoaåi thïí diïån cuãa nam giúái. Nïëu khöng moåi sûå àïìu
tiïu tan, tònh hûäu nghõ seä chêëm dûát, tònh yïu seä caáo chung, buön baán
khöng thaânh, thùng quan vö voång, chûác danh thaânh boåt xaâ phoâng. Cho
nïn taán tuång ngûúâi khaác giúái cêìn quan têm kyä xaão nïëu khöng thò möåt sai
soát nhoã do bêët cêín coá thïí dêîn àïën hiïíu lêìm lúán. Nïëu gùåp nhau lêìn àêìu,
anh taán tuång coá thïí bõ àöëi phûúng hiïíu laâ nõnh búå löå liïîu hay àïí laåi êën
tûúång dung tuåc heân haå thò khöng thïí naâo truyïìn àaåt àûúåc yá kiïën chñnh
cuãa anh cho àöëi phûúng.
Töi cho rùçng lêìn àêìu tiïn höåi kiïën vúái ngûúâi khaác giúái, sûã duång
nhûäng lúâi taán tuång mú höì laâ möåt loaåi biïån phaáp töët búãi vò nhûäng tûâ ngûä
mú höì thûúâng àûúåc ngûúâi ta hiïíu theo khña caånh töët àeåp. Àöëi vúái nûä giúái
cêìn chuá yá mêëy àiïím sau àêy:
* Khi phaãi laâm thïm giúâ, nïëu noái vúái nûä nhên viïn: “ Cö coá thïí ài
vïì" thò khöng nhûäng khöng àûúåc loâng hoå maâ coân bi con laâ xem thûúâng hoå.
Möåt võ trûúãng phoâng kinh doanh cuãa cöng ty noå möîi khi gùåp töi àïìu
kïu ca: "Àaân baâ con gaái thêåt khoá hiïíu, mùæng thò khoác, khen thûúãng möåt
ngûúâi thò àùæc töåi vúái caác baâ caác cö khaácc. Tònh hònh cûá nhû thïë e töi öëm
mêët!” Vûâa múái àêy khi anh nheå nhaâng baão hai cö nhên viïn khöng cêìn úã
laåi laâm thïm giúâ noái: "Hai cö coá thïí ài vïì" khöng ngúâ hai cö lúán tiïëng hoãi:
"Moåi ngûúâi àïìu úã laåi, taåi sao chuáng töi phaãi ra vïì? Thò ra loâng töët cuãa anh
laåi bõ xem laâ khöng thiïån chñ.
Nûä giúái naâo laâm viïåc caâng nghiïm tuác thò caâng cùm gheát bõ kyâ thõ.
Tònh hònh naây khöng nïn chó noái: "Caác cö ài vïì ài”, Töët nhêët duâng löëi an
uãi hoå, noái: "Caác cö caã ngaây khoá nhoåc röìi höm naây coá thïí vïì súám möåt chuát.
Nïëu nhanh trñ nhû thïë thò àöëi phûúng seä caãm ún loâng töët cuãa anh, vui veã
ra vïì.
* Tuyïåt khöng àûúåc khen möåt cö truúãc mùåt caác cö khaác
Coá ngûúâi noái: “Keã thuâ cuãa àaân baâ chñnh laâ àaân baâ". Àöëi vúái nûä giúái
maâ noái, moåi nûä giúái khaác àïìu laâ keã thuâ cuãa mònh.
Taåi möåt trûúâng trung hoåc nûä noå, möåt nam giaáo viïn thûúâng ài ài laåi
laåi trong lúáp, nïëu vö tònh dûâng laåi thò caã lúáp cho rùçng thêìy coá tònh yá vúái cö
hoåc troâ bïn caånh. Coá ngûúâi cho laâ hoang àûúâng nhûng thûåc tïë coá thêìy
giaáo nam khöng chõu àûúåc nöîi khoá chõu àoá beân tûâ chûác.
Thêìy giaáo nam àûáng bïn caånh ta thò chûáng toã "thêìy thñch ta”, àoá laâ
quan niïåm lêëy mònh laâm trung têm cuãa nûä giúái. Trong quan hïå nam nûä,
nûä giúái khöng coá thaái àöå phoáng khoaáng, tûác khöng coá caái goåi laâ thaái àöå
trung lêåp. Vñ duå baån tònh dêîn nhau daåo phöë, chaâng nghïính cöí nhòn theo
möåt naâng xinh àeåp qua àûúâng vaâ noái: "öi! möåt cö naâng cûåc kyâ xinh àeåp!"
thò naâng beân giêån chaâng.
*Nûä giúái kïu ca chöìng con, chúá cho rùçng phuå hoåa vaâo thò àûúåc ûa
thñch.
Khi noái chuyïån vúái ngûúâi khaác, nûä giúái thûúâng hay noái àïën con
mònh, gia àònh mònh, thûúâng laâ kïu ca. Vñ duå: “thùçng cu nhaâ töi nghõch
lùæm khöng thïëí khöng lo". Nïëu nhû anh phuå hoåa möåt caách deâ dùåt: "Àuáng
vêåy, cêåu nay àuáng laâ nhû thïë”ë . Àöëi phûúng nhêët àõnh phaát caáu, lyá leä rêët
dïî hiïíu. Nûä giúái kïu ca, nïëu xeát kyä seä thêëy haâm yá
nhû sau: "Con töi thñch nghõch, nïëu nhû uöën nùæn möåt chuát thò mai sau
seä coá thaânh tñch lúán bêët kyâ trong lônh vûåc naâo !, thêåm chñ coá yá khoe
Khoang: "Con töi thöng minh lanh lúåi, chó coá ham chúi möåt chuát maâ thöi".
Coân nïëu kïu ca chöìng thò hoaân toaân àïí khoe khoang. “Möîi tuêìn àïìu
ài àaánh gön, caã ngaây chuã nhêåt cuäng khöng úã nhaâ .Àaáng leä ra anh êëy phaãi
quan têm con caái möåt chuát. Noái möåt caách khaác, vúå muöën khoe chöìng:
"Chöìng töi bêån ngoaåi giao tiïëp àaäi khaách khûáa àaánh gön àoá laâ hiïån tûúång
thaânh dêåt sûå nghiïåp"' chó laâ khöng tiïån khoe khoang löå liïîu nïn múái duâng
hònh thûác kïu ca naây àïí diïîn àaåt. Khöng nïn phuå hoåa loaåi kïu ca naây,
phaãi phuã àõnh bùçng caách noái nhûäng viïåc khöng coá àïí cho ngûúâi vúå naây múã
mùæt ra, nhû thïëë múái laâ cú trñ.
Kïë 7. Kïë kñch tûúáng
Laâm sao khiïën ngûúâi ta laâm àiïìu ngûúâi ta khöng muöën laâm?
Thuêåt kñch tûúáng chuã yïëu thöng qua caác thuã àoaån kñn àaáo khiïën àöëi
phûúng lêm vaâo traång thaái kñch àöång (phêîn nöå, höí theån, bêët phuåc, cao
hûáng) khöng khöëng chïë àûúåc tònh caãm röìi vö tònh bõ thao tuáng phaãi laâm
nhûäng viïåc maâ anh muöën ngûúâi êëy laâm.
Noái cho cuâng, con ngûúâi laâ àöång vêåt coá tònh caãm, cho nïn trong giao
tïë phaãi trùm phûúng ngaân kïë àiïìu àöång sûác maånh cuãa tònh caãm àïí khñch
àöång tñnh tñch cûåc ngûúâi khaác, àöång viïn nhiïåt tònh vaâ sûác lûåc cuãa ngûúâi
khaác. Kñch tûúáng chñnh laâ saách lûúåc töët nhêët.
Noái chung, thuêåt kñch tûúáng coá mêëy loaåi sau àêy:
- Duâng muä caánh chuöìn àuöíi võt vaâo löìng.
- Cöë yá àaánh giaá thêëp àïí kñch àöång tñnh hiïëu thùæng.
- Phuâng maá, trúån mùæt, àêåp baân, dñ muäi khiïën cho ngûúâi ta nöíi giêån.
- Laånh luâng bùng giaá hoùåc ra veã khöng tin khiïën ngûúâi ta phaãi thöí
löå chên tònh..
Khi hai bïn mùåt àöëi mùåt thò möåt laâ xem ai nhêîn naåi bïìn bô, bònh
tônh hún; Hai laâ xem ai diïîn xuêët kñn àaáo, khöng keä húã hún khiïën àöëi
phûúng khöng nùæm àûúåc yá àöì hên thûåc.
1 . Àïí cho hai mûúi ngûúâi tranh möåt quaã boáng
Thúâi Chiïën Quöëc, Yïën Tûã baác hoåc àa taâi, thöng minh cú trñ, laâ nhaâ chñnh
trõ nöíi tiïëng cuãa nûúác Tïì, cöëng hiïën rêët nhiïìu cho sûå huâng cûúâng cuãa
nûúác Tïì. Tïì Caãnh Cöng àïì baåt öng laâm tûúáng quöëc.
Àûúng thúâi nûúác Tïì coá ba àaåi lûåc sô: Cöng Tön Tiïåp, Àiïìn Khai
Cûúng, Cöí Daä Tûã àûúåc ngûúâi àúâi goåi laâ "Tïì quöëc tam kiïåt!'. Hoå duäng
maänh dõ thûúâng, àûúåc Tïì Caãnh Cöng suãng aái. Khi gùåp ba ngûúâi naây, Yïën
Tûã àïìu cung kñnh ài qua nhanh. Nhûng ba ngûúâi naây möîi khi thêëy Yïën
Tûã àïën cûá ngöìi im khöng theâm àûáng dêåy, yã thïëë Tïì Caãnh Cöng suãng aái
khöng coi Yïën Tûã ra gò, muöën laâm gò thò laâm. Àûúng thúâi hoå Àiïìn úã nûúác
Tïì thïëë lûåc ngaây caâng lúán, liïn hiïåp vúái mêëy àaåi quñ töåc àaánh baåi hoå Dõch
vaâ hoå Cao àang nùæm quyïìn, uy thïëë ngaây caâng cao, trûåc tiïëp uy hiïëp
quyïìn lûåc cuãa quöëc quên. Àiïìn Khai Cûúng thuöåc hoå Àiïìn, Yïën Tûã lo
rùçng "tam kiïåt" seä giuáp hoå Àiïìn nguy haåi quöëc gia vaâ muöën diïåt boån hoå
nhûng súå quöëc quên khöng nghe theo, hoãng viïåc, nïn trong loâng êm thêìm
xaác àõnh chuã yá phaãi tòm kïë tiïu diïåt "tam kiïåt!'.
Möåt höm Löî Chiïu Cöng àïën thùm nûúác Tïì. Tïì Caãnh Cöng thiïët
yïën chiïu àaäi. Thuác Tön Böìi chêëp lïî nûúác Löî, Yïën Anh chêëp lïî nûúác Tïì.
Quên thêìn böën ngûúâi ngöìi trïn, “tam kiïåt” mang kiïëm àuãng dûúái thïëm ì ,
thaái àöå hïët sûác ngaåo maån. Khi hai quöëc quên rûúåu àaä ngaâ ngaâ say, Yïën
Anh noái: "Trong vûúân ngûå kim àaâo àaä chñn, xin haái vaâi quaãi múâi hai võ
quöëc quên thûúãng thûác quaã àêìu muâa". Tïì Caãnh Cöng truyïìn lïånh sai
ngûúâi ài haái. Yïën Tûã noái: "Kim àaâo quñ hiïëm, töi phaãi thên haânh ài haái”.
Möåt luác sau Yïën Tûã dêîn quan coi vûúân bûng möåt mêm ngoåc, dêng
lïn 6 quaã kim àaâo. Caãnh Cöng hoãi: "Chó ra mêëy quaã nhû thïë' naây sao Yïën
Tûã noái: "Coân mêëy quaã nûäa nhûng chûa chñn, chó haái 6 quaã naây", noái xong
cung kñnh dêng lïn Tïì Caãnh Cöng vaâ Löî Chiïu Cöng möîi ngûúâi möåt quaã
kim àaâo. Löî Chiïu Cöng vûâa ùn vûâa khen kim àaâo muâi võ thúm ngon. Tïì
Caãnh Cöng noái: "Kim àaâo rêët hiïëm coá, Thuác Tön àaåi phu nöíi tiïëng thiïn
haå haäy ùn möåt quaã" Thuác Tön tûâ chöëi noái: "Töi laâm sao bùçng tûúáng quöëc
Yïën Anh àûúåc. Quaã àaâo naây xin múâi tûúán.g quöëc". Tïì Caãnh Cöng noái:
"Nïëu nhû Thuác Tön àaåi phu àaä nhûúâng cho tûúáng quöëc vêåy xin hai öng
möîi ngûúâi ùn möåt quaã vêåy”. Hai võ àaåi thêìn caãm taå Caãnh Cöng. Yïën Tûã
noái:
“Trong mêm coân hai quaã kim àaâo , xin quöëc quên truyïìn lïånh caác võ
thuöåc haå möîi ngûúâi trònh baây cöng lao cuãa hoå, ai cöng lao lúán thò thûúãng
cho. " Tïì Caãnh Cöng noái: !'Nhû vêåy rêët töët" beân truyïìn lïånh xuöëng.
Chûa dûát lúâi, Cöng Tön Tiïåp bûúác lïn noái: "Töi àaä tûâng cuâng chuáa
cöng ài sùn, böîng nhiïn möåt con höí chöåt nhaãy vöì ra chuáa cöng, töi duâng
toaân lûåc àaánh chïët con höí, cûáu àûúåc tñnh mïånh chuáa cöng. Cöng lún nhû
thïëë haá khöng àaáng àûúåc ùn kim àaâo hay sao?” Yïën Tûã noái : “ Liïìu chïët
cûáu chuã, cöng lúán nhû nuái thaái Sún, àaáng àûúåc ùn möåt quaã àaâo.” Tön
Tiïåp laänh quaã àaâo lui ra.
Cöí Daä Tûã heát to : “Àaánh chïët möåt con höí coá gò laâ ghï gúám. Khi töi
höå töëng chuáa cöng qua söng Hoaâng Haâ coá möåt con caá sêëu cùæn chùåt chên
ngûåa cuãa chuáa cöng, töi nhaãy xuöëng söng giïët chïët con caá sêëu cûáu chuáa
cöng. Cöng lao lúán nhû thïëë coá àaáng ùn àaâo hay khöng ?”. Caãnh Cöng noái:
“Luác àoá Hoaâng Haâ soáng to cuöìn cuöån, nïëu tûúáng quên khöng cheám quaái
vêåt, tñnh mïånh cuãa ta khoá veån toaân. Àoá laâ cöng lao caái thïë,ë àaáng ùn möåt
quaã kim àaâo. Yïën Tûã vöåi vaâng àem cho Cöí Daä Tûã möåt quaã àaâo.
Àiïìn Khai Cûúng nhòn thêëy kim àaâo àaä chia hïët nöíi gian nhaãy
dûång lïn heát to: “ Töi àaä tûâng phuång mïånh binh phaåt nûúác Tûâ, giïët chuã
tûúáng cuãa hoå, bùæt hún 500 tuâ binh khiïën cho quöëc quên nûúác Tûâ kinh haäi
phaãi xûng thêìn naåp cöëng, mêëy nûúác nhoã lên cêån cuäng caã súå àïìu qui thuêån
nûúác Tïì. Cöng lao lúán nhû thïëë chùèng leä khöng àaáng ùn àaâo?” Yïën Tûã vöåi
vaâng noái: "Cöng lao cuãa Àiïìn tûúáng quên Lúán hún cöng lao cuãa Tön tûúáng
quên vaâ Cöng Daä tûúáng quên mûúâi lêìn, àaáng tiïëc kim àaâo àaä chia hïët röìi.
Xin haäy uöëng möåt cöëc rûúåu! Àúåi khi naâo kim àaâo trïn cêy chñn seä múâi
tûúáng quên ùn trûúác. "Tïì Caãnh Cöng cuäng noái: "Cöng lao cuãa ngûúi lúán
nhêët nhûng àaáng tiïëc noái muöån!" Àiïìn Khai Cûúng tay cêìm chuöi kiïëm,
khñ giêån böëc lïn hûâng hûåc noái: "Giïët sêëu àaánh höí coá gò ghï gúám! Töi vûúåt
ngaân dùåm, vaâo sinh ra tûã thò laåi khöng àûúåc ùn àaâo. Trûúác mùåt hai quöëc
quên chõu nhuåc nhû thïëë naây töi coân mùåt muäi naâo maâ söëng nûäa?" noái xong
cuäng ruát kiïëm tûå vêîn ngay. Cöng Tön Tiïåp thêët kinh ruát kiïëm noái:
"Töi cöng nhoã maâ ùn àaâo, thêåt khöng coân mùåt muäi naâo söëng?” noái xong
cuäng tûå vêîn. Cöí Daä Tûã trêìm gioång noái:
"Ba chuáng töi kïët nghôa anh em, hoå àïìu chïët röìi, laâm sao möåt mònh töi coá
thïëí söëng noái xong cuäng ruát kiïëm tûå saát. Moåi ngûúâi muöën can ngùn thò
khöng kõp nûäa.
Löî Chiïu Cöng thêëy tònh caãnh àoá vö cuâng thûúng tiïëc noái: "Töi nghe
noái ba võ tûúáng quên àïìu laâ nhûäng duäng sô muön ngûúâi nan àõch, àaáng
tiïëc vò möåt quaã àaâo àaä chïët hïët!"
Àaáng tiïëc thò àaáng tiïëc thêåt nhûng gùåp phaãi töí sû khñch tûúáng Yïën
Anh têët cuäng chó coá möåt con àûúâng chïët maâ thöi. Àaåo lyá cú baãn cuãa pheáp
kñch tûúáng laâ khiïën cho loâng hiïëu thùæng cuãa anh nhaãy voåt lïn gaåt boã têët
caã sang möåt bïn, tñnh mïånh cuäng khöng cêìn, xöng lïn giaânh Giêëy caái ta
àaä böë trñ sùén.
2. Hiïíu tûúáng trûúác, kñch tûúáng sau
Thûåc hiïån pheáp kñch tûúáng, ngoaâi viïåc tñnh toaán thên phêån cuãa àöëi
phûúng ra coân phaãi chuá yá tñnh caách cuãa àöëi phûúng. Noái chung, àùåc àiïím
tñnh caách möåt con ngûúâi böåc löå qua lúâi noái vaâ cûã chó. Noái nhanh, cûã chó
nhanh, nhaän thêìn sùæc saão, dïî xuác àöång thûúâng laâ ngûúâi coá tñnh caách noáng
naãy. Trûåc tñnh nhiïåt tònh, hoaåt baát hiïëu àöång, phaãn ûáng nhanh choáng,
thñch giao du thûúâng laâ ngûúâi coá tñnh caách cúãi múã. Mùåt maây nhùén nhuåi,
nhaän thêìn öín àõnh, noái nùng chêåm raäi, cûã chó coá chûâng mûåc thûúâng laâ
ngûúâi coá tñnh caách öín troång.Tônh lùång, kiïìm chïë, khöng cûúâi noái bûâa baäi,
thñch cö àöåc, khöng thñch giao du thûúâng laâ ngûúâi coá tñnh caách cö àöåc. Àaåi
ngön, tûå khoe, thñch laâm thêìy ngûúâi khaác thûúâng laâ ngûúâi kiïu ngaåo tûå
phuå. Lïî pheáp, tñn nghôa, thûåc sûå cêìu thõ, têm khñ bònh hoâa, tön troång
ngûúâi khaác thûúâng laâ ngûúâi khiïm töën cêín thêån. Àöëi thoaåi vúái nhûäng àöëi
tûúång tñnh caách khaác nhau cêìn phaãi phên tñch cuå thïë,í phên biïåt àöîi àaäi.
Vñ duå àöëi vúái ngûúâi cûåc kyâ kiïu ngaåo, nïëu nhû neat mùåt cuãa hoå trêìm
troång noái nùng coá chûâng mûåc, anh coá thïëí bùæt àêìu bùçng taán tuång chñnh
diïån khiïën cho hoå bay böíng,do hû vinh maâ thuêån theo yá àöì cuãa anh. Loaåi
ngûúâi naây chó cêìn noái hoå cao thò hoå seä nhoán goát cho anh xem.
Gia Caát Lûúång àaä duâng pheáp naây vúái Quan Vuä. Sau khi Maä Siïu
qui thuêån Lûu Bõ, Quan Vuä àïì nghõ àêëu voä vúái Maä Siïu. Àïí traánh lûúäng
höí tûúng tranh têët hûäu nhêët thûúng, Gia Caát Lûúång viïët cho Quan Vuä
möåt bûác thû. Thû viïët rùçng: "Ta nghe noái Quan tûúáng quên muön so taâi
vúái Maä Siïu. Theo ta, tuy Maä Siïu anh duäng hún ngûúâi nhûng chó coá thïëí
so vúái Dûåc Àûác, laâm sao laåi coá thïëí so vúái Myä Tu Cöng Laåi noái tûúáng quên
àang trêën nhêåm Kinh Chêu, nïëu tûúáng quên rúâi Kinh Chêu khiïën cho coá
töín thêët thò töåi laâm nhû thïëë naâo Sau khi Quan Vuä xem xong thû beân cûúâi
noái: "Chó coá Khöíng Minh hiïíu loâng ta!" Quan Vuä àem thû cho mön khaách
xem, gaác boã yá muöën vaâo Tûá Xuyïn àêëu voä.
Gia Caát Lûúång quyïët khöng keám Yïën Tûã. Öng sûã duång pheáp kñch
tûúáng àaä àïën bûúác siïu thêìn nhêåp hoáa, bùæt maåch ngûúâi thêìn diïåu chñnh
xaác...
Nùm 208, Taâo Thaáo thên cêìm hún 20 vaån quên nam chinh. Giang
Àöng Tön Quyïìn dao àöång giûäa chöëng Taâo vaâ haâng Taâo. Theo kiïën nghõ
cuãa Löî Tuác, Tön Quyïìn coá yá liïn hiïåp Lûu Bõ chöëng Taâo Thaáo. Luác naây
Gia Caát Lûúång cuäng baân vúái Lûu Bõ liïn Tön khaáng Taâo. Sau khi Gia Caát
lûúång phên tñch hoaân caãnh vaâ àöëi saách cuãa Giang Àöng àûúng thúâi àaä dûå
àoaán Tön Quyïìn seä cûã ngûúâi àïën thùm doâ. Quaã nhiïn Löî Tuác àïën, múã àêìu
cho möåt cuöåc àaâm phaán ngoaåi giao xuêët sùæc cuãa Gia Caát Lûúång. Nghe noái
Giang Àöng phaái ngûúâi àïën, Gia Caát Lûúång vui mûâng noái: "Àaåi sûå xong
röìi!" röìi dùån doâ cêín
thêån Lûu Bõ, phaâm ngûúâi naâo àïën àïì cêåp vêën àïì àaánh Taâo Thaáo àïìu àêíy
cho Gia Caát Lûúång traã lúâi. Khöng nhûäng öng muöën moåi thöng tin cuãa
khaách thöng qua höåi àaâm maâ coân thöng qua àaâm phaán kïët giao bùçng
hûäu. Kïët quaã Gia Caát lûúång tranh thuã àûúåc Löî Tuác, möåt con ngûúâi böåc
trûåc. Löî Tuác àaä tiïët löå hiïån traång Giang Àöng àang dao àöång giûäa chöëng
Taâo vaâ haâng Taâo. Tön Quyïìn, ngûúâi quyïët saách laåi àang súå quên Taâo binh
tûúáng huâng maånh khöng daám haå quyïët têm chöëng Taâo. Àöìng thúâi Löî Tuác
cuäng hûáa seä àûáng ra àïì nghõ múâi Gia Caát Lûúång sang Àöng Ngö àöång
viïn chöëng Taâo. Tònh hònh vïì sau
chûáng minh trong cuöåc àaâm phaán úã Giang Àöng quaã Löî Tuác àaä coá taác
duång ngûúâi dêîn dùæt vaâ hoâa giaãi àöi bïn, uãng höå Gia. Caát Lûúång rêët nhiïìu.
Trûúác khi Gia Caát Lûúång gùåp nhûäng nhên vêåt chõu traách nhiïåm
quyïët saách cuãa Giang Àöng, àêìu tiïn gùåp phaãi möåt nhoám vùn quan nhaát
gan chuã trûúng haâng Taâo. Nhûäng vùn quan naây tuy khöng phaãi laâ ngûúâi
quyïët saách nhûng coá aãnh hûúãng rêët lúán àöëi vúái quyïët saách cuãa Tön
Quyïìn. Trong söë àoá coá mûu sô Trûúng Chiïu vöën laâ thïëë hïå thûá hai nhûäng
ngûúâi saáng nghiïåp Giang Àöng. Anh cuãa Tön Quyïìn laâ Tön Saách luác lêm
chung àaä chó àõnh Trûúng Chiïu laâm cöë vêën chuã yïëu xûã lyá nöåi chñnh
Giang Àöng. Chuã trûúng àêìu haâng cuãa phaái naây laâm dao àöång quyïët têm
chöëng Taâo cuãa Tön Quyïìn. Gia Caát Lûúång sûã duång thuã phaáp quaã àoaán
möåt àao cheám quó soaån, phaãn
baác triïåt àïí nhûäng lêåp luêån àêìu haâng cuãa phaái nay khöng chuát lûu tònh.
Lêåp tûác Gia Caát Lûúång höåi àaâm vúái Tön Quyïìn. Öng thêëy Tön
Quyïìn mùæt xanh rêu àoã, khñ phaách àûúâng hoaâng, rêët coá loâng tûå tön trong
viïåc dûång nûúác tiïu diïåt àöëi thuã beân quyïët àõnh chó coá kñch, khöng thïëí
thuyïët phuåc. Àöëi àaäi nhên vêåt quyïìn uy töëi cao cuãa Giang Àöng, Gia Caát
Lûúång nhùçm vaâo têm lyá mêu thuêîn haâng chöëng nan àõnh do dûå chûa haå
quên cúâ cuãa àöëi phûúng nïn ca tuång thöíi phöìng thûåc lûåc cuãa Taâo Thaáo,
noái thùèng nïëu khöng súám haå quyïët têm chöëng Taâo thò chi bùçng nhanh
choáng àêìu haâng ngay ài. Tön Quyïín khöng cam chõu nhuåc, lêåp tûác àaáp:
"Nïëu àuáng nhû öng noái thò sao Lûu Dû Chêu khöng haâng Taâo Gia Caát
Lûúång chöåp lêëy cêu noái naây, tûác thò neám ra möåt quaã lûåu àaån khiïën cho
àöëi phûúng khöng chõu nöíi: "Ngaây xûa Àiïìn Hoaânh chó laâ möåt traáng sô
nûúác Tïì coân khöng chõu nhuåc. Huöëng höì Lûu Dûå Chêu doâng doäi tön thêët
anh huâng caái thïë,ë moåi ngûúâi ngûúäng möå. Viïåc tuy khaác nhau nhûng àïìu
laâ àaåi trûúång phu haá chõu khuêët phuåc dûúái tay ngûúâi khaác !” Quaã lûåu
àaån naây vûâa kñch Tön Quyïìn vûâa quêët maånh Tön Quyïìn, nïu lïn quyïët
têm kiïn àõnh chöëng Taâo cuãa Lûu Bõ. Luác àoá Tön Quyïìn bõ xuác phaåm
nghiïm troång, bêët giaác biïën sùæc, phêët aáo àûáng dêåy ài vaâo nhaâ trong.
Möåt nhaâ àaâm phaán loaåi thûúâng khoá loâng coá gan lúán nhû thïë,ë vò nhû
vêåy dïî khiïën cho àaâm phaán chïët yïíu vaâ thêët baåi, töín haåi rêët lúán cho
mònh. Nhûng Gia Caát Lûúång khöng phaãi buöåt miïång noái ra maâ àaä coá
duång têm trûúác. Öng súã dô daám laâm nhû vêåy búãi vò àaä khùèng àõnh Tön
Quyïìn quyïët khöng dïî daâng haâng Taâo. Phaãi noái rùçng "thïëí nghiïåm coá tñnh
chêët cöng phaá" naây cuãa Gia Caát Lûúång àaä coá tñnh toaán chu àaáo trong loâng
cuäng giöëng nhû sau naây duâng baâi Àöìng tûúác àaâi phuá cuãa Taâo Thaáo kñch
nöå Chu Du, àïìu àaåt àïën hiïåu quaã chñnh diïån bêët ngúâ.
Àûúåc Löî Tuác daân xïëp, höåi àaâm cuãa Gia Caát Lûúång vúái Tön Quyïìn
nhanh choáng khöi phuåc vaâ nhanh choáng thoãa hiïåp. Sûå thûåc àaä chûáng
minh quaã lûåu àaån to naây rêët coá uy lûåc. roä raâng Gia Caát Lûúång àaä haå
quyïët têm liïìu maång têën cöng Tön Quyïìn, àiïìu àoá hoaân toaân phuâ húåp vúái
tònh thïëë àûúng thúâi cuãa hai bïn.
Trong cuöåc àaâm phaán cuöëi cuâng coá tinh chêët then chöët vúái Chu Du,
Gia Caát Lûúång àaä kheáo leáo duâng chiïën thuêåt chêm choåc nhûúåc àiïím àöëi
phûúng. Chu Du laâ nhên vêåt aãnh hûúãng lúán nhêët, àöëi vúái quyïët saách cuãa
Tön quyïìn. Möåt khi bùæt àêìu chöëng Taâo, têët Chu I)u seä laâ chuã soaái Gia Caát
Lûúång phaãi àöång viïn nguyïån voång chöëng Taâo cuãa Chu Du khiïën cho
nguyïån voång àoá maänh liïåt hún. Khöng ai ngúâ àûúåc öng lúåi duång baâi Àöìng
tûúác àaâi phuá cuãa Taâo Thaáo coá hai cêu: "Laäm nhõ kiïìu vu àöng nam hïì, laåc
triïåu tõch chi dûä coång" (Dûång hai cêìu úã hûúáng àöng nam, ngaây àïm cuâng
vui thuá. Chûä “nhõ kiïìu” coá nghôa hai cêy cêìu song Gia Caát Lûúång giaãi
thñch thaânh hai naâng Kiïìu ë vò chûä “kiïìu” laâ cêy cêìu àöìng êm vúái chûä "kiïì
" laâ con gaái àeåp - ND) xuyïn taåc thaânh Taâo Thaáo coá daä têm bùæt hai naâng
Kiïìu laâ vúå Tön Saách vaâ vúå Chu Du vïì hûúãng laåc. Àoá laâ àêm möåt nhaát vaâo
chöî àau nhêët cuãa Chu Du. Chu I)u vöën trêìm tônh àang àùæc yá cuâng Gia
Caát Lûúång höåi àaâm böîng àûáng dêåy thïëì khöng cuâng Taâo Thaáo àöåi trúâi
chung. Nhû vêåy Gia Caát Lûúång àaä hoaân têët xuêët sùæc sûá mïånh quan troång
àïën Giang Àöng bùçng phûúng phaáp kñch tûúáng.
3. Àêm chöî nhûác nhöëi cuãa àöëi phûúng
Thaáng 4 nùm 1964, nguyïn soaái Trêìn Nghõ luác bêëy giúâ laân böå
trûúãng böå ngoaåi giao àêîn àêìu àoaân àaåi biïíu àïën Jacatta úã Indonesia truâ
bõ höåi nghõ aá Phi lêìn thûá hai öng gùåp töíng thöëng Xucacno cuãa Indonesia,
phaát hiïån yá khiïën hai bïn khöng nhêët trñ. Xucacno muöën àõa àiïím höåi
nghõ aá Phi lêìn thûá hai vêîn tiïën haânh úã Bangdung trong
nùm naây. Trêìn Nghõ beân trònh baây quan àiïím cuãa mònh: Höåi nghõ aá Phi
lêìn thûá nhêët àaä tiïën haânh úã Bangdung röìi, höåi nghõ aá Phi lêìn thûá hai nïn
cûã haânh taåi möåt nûúác chêu Phi .
Roä raâng quan àiïím hai bïn khöng nhêët trñ khiïën cho boáng töëi bao
truâm höåi nhõ truâ bõ ngêëm ngêìm dêîn àïën tranh chêëp. Àïíë kiïn trò quan
àiïím maâ laåi khöng laâm mêët hoaâ khñ, àaåt àïën quan àiïím chung àoaân kïët
röång raäi baån beâ quöëc tïë, Trêìn Nghõ xuêët, phaát tûâ goác àöå vò ngûúâi khaác
tñnh toaán, tön troång àöëi phûúng, chiïëu cöë thïëí diïån cuãa Xucacno khiïën cho
Xucacno tiïëp thu yá kiïën cuãa mònh, beân noái vúái Xucacno: “Chêu Phi coá hún
40 quöëc gia àöåc lêåp nïëu nhû Ngaâi Töíng Thöëng chuã trûúng tiïën haânh höåi
nghõ úã chêu Phi thò àoá laâ uãng höå cuöåc àêëu tranh giaânh àöåc lêåp cuãa chêu
Phi. Nhû vêåy Ngaâi àûáng trïn cao, nhòn xa thêëy röång, chiïëu cöë toaân cuåc,
biïíu hiïån phong àöå cuãa nhaâ chñnh tri, chûáng minh Ngaâi khöng chuát tñnh
toaán caá nhên. Ngaâi àïën àoá phaát ngön caâng vang döåi. "
Nhû vêåy tûåa höì Trêìn Nghõ àûáng úã àõa võ Xucacno maâ suy nghô cho
Xucacno, lúâi leä uyïín chuyïín, khöng chuát muâi võ thuöëc suáng àaä thïëí hiïån
àêìy àuã tinh thêìn Bangdung maâ thuã tûúáng Chu ên Lai saáng taåo, laåi nhòn
xa thêëy röång, noái nùng tinh tïë tûåa höì Trêìn Nghõ laâ cöë vêën baân mûu tñnh
kïë cho Xucacno vêåy. Sau khi nghe Trêìn Nghõ noái, Xucacno caãm thêëy coá lyá
nhûng öng coân sô diïån nïn tuy gêåt àêìu àöìng yá maâ vêîn khöng muöën hoaân
toaân gaåt boã quan àiïím cuä nïn kiïn trò cûã haânh höåi nghõ ngay trong nùm
naây.
Trêìn Nghõ rêët nhaåy beán, phaát hiïån thêëy vêën àïì coá chuyïín biïën,beân thûâa
cú tiïën lïn duâng ngön tûâ haâi hûúác hoâa hoaän noái: "Ngaâi laâ töíng thöëng, töi
xin laâm tham mûu trûúãng cho Ngaâi, khöng biïåt Ngaâi coá chêëp nhêån hay
khöng?” Thûúng thuyïët noái nùng ön hoâa vûâa chiïëu cöë thïëí diïån cuãa
Xucacno tön troång àõa võ töíng thöëng, vûâa thïëí diïn àêìy àuã tinh thêìn àoaân
kïët Bangdung. Àûúng nhiïn Xucacno khöng thïëí naâo cûå tuyïåt, chó coân coá
viïåc gêåt àêìu taán thaânh.
Noái möåt caách xaác àaáng, chûä “kñch” trong pheáp kñch tûúáng laâ tûâ goác
àöå àaåo lyá maâ kñch àöëi phûúng, khiïën cho àöëi phûúng caãm thêëy khöng coân
laâ viïåc muöën laâm hay khöng muöën laâm maâ laâ viïåc phaãi laâm, têët yïëu phaãi
laâm. Duâng nghôa kñch ngûúâi thò àöëi vúái ngûúâi trong nûúác rêët hûäu hiïåu búãi
vò trong truyïìn thöëng vùn hoáa àaåo àûác Trung Quöëc coá möåt vêën àïì rêët
quan troång laâ coi troång tu dûúäng phêím chêët àaåo àûác, truy cêìu àaåo nghôa,
khñ tiïët. Àöëi vúái nghôa, möîi ngûúâi àïìu coá tiïu chuêín àaánh giaá riïng cuãa
mònh, trong loâng möîi ngûúâi àïìu coá möåt ngoån cúâ cùæm taåi khu vûåc àaåo àûác.
Duâng àaåo nghôa maâ kñch noá chñnh laâ àaánh truáng vaâo àaáy loâng àöëi
phûúng, khiïën cho àöëi phûúng thêëy àiïìu yïu cêìu cuãa anh laâ haânh vi àaåo
nghôa.
Coá möåt baâ meå khi noái chuyïån phiïëm vúái ngûúâi khaác àaä kïí chuyïån
con baâ. Nguyïn laâ cêåu con yïu cêìu baâ mua cho möåt chiïëc quêìn boâ, möåt
yïu cêìu àún giaãn àïën mûác khöng thïëí àún giaãn hún nûäa. Nhûng ngûúâi con
súå meå cûå tuyïåt búãi vò cêåu ta àaä coá möåt chiïëc quêìn boâ röìi, maâ baâ meå khöng
thïëí thoãa maän moåi yïu cêìu cuãa con. Ngûúâi con bean duâng möåt phûúng
thûác àöåc àaáo, khöng khoác loác nó non hay bûát toác kïu la nhû nhûäng cêåu beá
khaác maâ àûúâng hoaâng noái vúái meå: "Meå naây, meå coá thêëy ngûúâi con naâo chó
coá möåt chiïëc quêìn boâ hay khöng?”
Cêu noái vûâa ngêy thú vûâa cú trñ àaä àöång loâng baâ meå. Vïì sau, khi kïí
laåi viïåc naây, baâ meå beân noái caãm nghô luác bêëy giúâ cuãa baâ: “Lúâi noái cuãa con
töi khiïën cho töi nghô nïëu khöng àaáp ûáng yïu cêìu cuãa noá thò quaã khöng
phaãi àöëi vúái noá cho nïn duâ thiïëu tiïìn tiïu cuäng khöng nïn laâm buöìn loâng
con. "
Möåt cêåu beá võ thaânh niïn maâ chó möåt cêu noái àaä thuyïët phuåc àûúåc
meå, thoaã maän àûúåc nhu cêìu cuãa mònh. Khi noái cêu naây, muåc àñch duy
nhêët laâ laâm cho meå xuác àöång chûá khöng hïì nghô àïën nïn duâng phûúng
phaáp naâo. Cêåu beá àaä vö tònh sûã duång pheáp kñch tûúáng, àaåt àûúåc kïët quaã
tuyïåt haão.
Cöë tònh haå giaá àöëi phûúng, xem thûúâng àöëi phûúng, noái àöëi
phûúng khöng thïëí laâm àûúåc laâ àïí kñch àöång loâng hiïëu thùæng cuãa àöëi
phûúng, khiïën àöëi phûúng nöî lûåc vûúåt bêåc, tûâ àoá maâ àaåt àûúåc muåc àñch
cuãa mònh. Trong höìi 65 cuãa Tam Quöëc diïîn nghôa, khi Maä Siïu dêîn quên
cöng phaá cûãa aãi trûúác, Gia Caát Lûúång noái vúái Lûu Bõ: "Chó coá hai tûúáng
Trûúng Phi, Triïåu Vên múái coá thïëí àö àõch Maä Siïu.” Lûu Bõ noái : " Tûã
Long àang cêìm quên úã xa khöng vïì kõp, Dûåc Àûác thò hiïån coá mùåt úã àêy,
coá thïëí gêëp ruát sai ài àaánh vúái Maä Siïu.”Gia Caát Lûúång noái: “ Chuáa cöng
haäy khoan noái, àïí töi khñch tûúáng Trûúng Phi möåt chuát àaä. "
Bêëy giúâ Trûúng Phi nghe noái Maä Siïu àaánh phaá cûãa aãi, caã giêån heát
to, xöng vaâo Xin ài àaánh. Gia Caát Lûúång giaã vúâ khöng nghe thêëy, noái vúái
Lûu Bõ: ! Maä Siïu trñ duäng song toaân khöng ai àõch nöíi, chó coá thïëí àïën
Kinh Chêu goåi Vêi?t nam Trûúâng vïì múái coá thïëí àöëi àõch maä Siïu àûúåc.
Trûúng Phi noái: "Taåi sao quên sû khinh töi thïëë ! Töi àaä tûâng möåt
mònh chöëng laåi àaåi quên haâng vaån cuãa Taâo Thaáo, haá maâ súå Maä Siïu tïn
sêët phu?”
Gia Caát Lûúång noái: "Tûúáng quên heát sêåp cêìu úã Àûúng Dûúng laâ búãi
vò Taâo Thaáo khöng biïët hû thûåc, nïëu biïët hû thûåc thò laâm sao tûúáng quên
àûúåc vö sûå Maä Siïu anh duäng vö àõch, thiïn haå àïìu biïët, àaä àaánh 6 trêån
khiïën cho Taâo Thaáo phaãi cùæt rêu chaåy trön suyát mêët maång, khöng phaãi laâ
ngûúâi têìm thûúâng, ngay Vêi?t nam Trûúâng àïën cuäng võ têët thùæng àûúåc
Maä Siïu. "
Trûúng Phi noái: "Höm nay töi ài àaánh trêån nïëu khöng thùæng Maä
Siïu, xin chõu phaåt!"
Gia Caát Lûúång thêëy phûúng phaáp kñch tûúáng àaä coá taác duång beân
thuêån soáng buöng pheâo: "Nïëu tûúáng quên chõu kyá quên lïånh thò coá thïëí
laâm tiïn phong. "
Kïët quaã Trûúng Phi àaánh nhau vúái Maä Siïu möåt àïm möåt ngaây hún
220 hiïåp, tuy khöng thùæng àûúåc Maä Siïu nhûng àaä àaánh tan nhuïå khñ
cuãa Maä Siïu. Vïì sau Gia Caát Lûúång duâng kïë duå haâng, Maä Siïu qui thuêån
Lûu Bõ.
Trong Tam Quöëc diïîn nghôa, nhùçm vaâo tñnh noáng naãy cuãa Trûúng
Phi, Gia Caát Lûúång nhiïìu lêìn dûâng kïë kñch tûúáng àïí thuyïët phuåc Trûúng
Phi. Möîi khi gùåp trêån àaánh quan troång, àêìu tiïn thûúâng noái Trûúng Phi
khöng àaãm àûúng nöíi hay noái súå Trûúng Phi tham uöëng rûúåu laâm lúä viïåc,
kñch cho Trûúng Phi lêåp túâ quên lïånh, gia tùng tinh thêìn traách nhiïåm vaâ
tinh thêìn khêín trûúng, kñch àöång yá chñ vaâ duäng khñ, gaåt boã tñnh khinh
àõch cuãa Trûúng Phi.
4. Lúåi duång têm lyá chöëng àöëi
Coá möåt cùåp vúå chöìng, chöìng thûâa cú vúå vïì nhaâ meå beân goåi baån beâ
àïën nhêåu say bñ tó ngaä lùn ra nhaâ. Vúå vïì thêëy thïëë beân dûúng oai nûä chuã
nhên quaát to: "Cuát ngay!". baån beâ vöåi vaâng cuöën goái. Vúå chöìng nöí ra chiïën
tranh, hai bïn àöëi àõch khöng nhûúâng, caäi nhau kõch liïåt. Chöìng tûác khñ
xung thiïn giú tay lïn toan taát vúå. Àöåt nhiïn vúå cûúâi röå noái: "Gioãi lùæm,
gioãi lùæm Khöng ngúâ anh taåi àöí àöën àïën thïë.ë .. .Anh àaánh ài, anh maâ àaánh
thò möåt àúâi khöng höëi àûúåc àêu.!". Thêåt kyâ laå, vúå vûâa noái xong, chûáng tûâ
tûâ buöng tay xuöëng. Trêån aác chiïën kïët thuác ngay.
ÛÁng duång loaåi têm lyá chöëng àöëi naây cuäng laâ möåt phûúng phaáp kñch
tûúáng töët. Trong möåt söë trûúâng húåp, möåt söë ngûúâi nïëu nhû anh cêëm hoå
khöng laâm thò hoå nhêët àõnh laâm. Traái laåi nïëu mùåc hoå “anh cûá laâm ài!" thò
àöëi phûúng hoùåc khöng muöën laâm nûäa hoùåc do dûå khöng laâm nûäa. Hiïíu
biïët àaåo lyá naây trong nhiïìu trûúâng húåp coá thïëí thao tuáng nhên têm dïî nhû
trúã baân tay.
Nïëu anh baão treã con "chùm chó àoåc saách", chuáng seä khöng muöën
àoåc saách; nïëu baão chuáng “võ thaânh niïn khöng àûúåc huát thuöëc thò chuáng
leán huát thuöëc”. Tònh hònh naây khöng chó xaãy ra àöëi vúái treã con. Con ngûúâi
möåt khi bõ sai khiïën hay ra lïånh thûúâng saãn sinh têm lyá chöëng àöëiá ...
Thanh Àaão Haånh Nam tiïn sinh àaä sûã duång têm lyá naây cuãa con
ngûúâi. Trong lêìn tranh cûã noå, àuáng ra öng khöng cêìn laâm gò cuäng nùæm
chùæc phêìn thùæng. Öng khöng vêån àöång tranh cûã, khöng cêìn biïët luác naâo
boã phiïëu, thêåm chñ coân cöng khai tuyïn böë: "Töi vöën khöng hy voång caác
öng boã phiïëu cho töi, khöng chuát hy voång naâo caã,
thêåm chñ töi coá thïëí xin caác öng tha cho, töi khöng muöën truáng cûã chuát naâo
caã. " röìi nhanh choáng boã ài ra nûúác ngoaâi. Kïët quaã öng truáng cûã vúái söë
phiïëu rêët cao. Àoá laâ möåt haânh àöång àeåp xoay chuyïn têm lyá cûã tri.
Nïëu coá ngûúâi àïën cöång viïn Disney úã Tokyo seä thêëy khöng coá hoâm
gaåt taân thuöëc laá, beân hoãi ngûúâi quaãn lyá: "Núi naây cêëm huát thuöëc û?” Àöëi
phûúng beân traã lúâi: "Khöng, khöng cêëm huát thuöëc, huát thuöëc xin cûá gat
taân xuöëng àêët laâ àûúåc "
Nhûng anh nhòn xung quanh thò thêëy khöng coá mêíu thuöëc laá, àaåi
àïí ngûúâi phuåc vuå àaä nhanh choáng nhùåt raác vaâ àêìu mêíu thuöëc laá röìi ! Do
àoá khi du khaách muöën huát thuöëc thò caãm thêëy khöng nïn vûát àêìu mêíu
thuöëc laá xuöëng maãnh àêët khöng chuát buåi bêín naây. Khöng biïët coá phaãi vò
taác duång cuãa loaåi têm lyá naây chùng maâ trong cöng viïn Disney naây rêët ñt
ngûúâi huát thuöëc laá. Duâ rùçng haâng ngaây tuây tiïån vêët bûâa baäi àêìu mêíu
thuöëc laá nhûng möåt khi thêëy ngûúâi ta baão "Xin cûá vêët" thò laåi xêëu höí
khöng daám vêët.
Nïëu anh coá thuöåc haå maâ chó biïët hoâ heát, hiïåu suêët cöng taác cuãa
nhên viïn khöng thïëí naâo nêng cao chùng? Nïëu nhû anh noái: "Khöng cêìn
phaãi quaá sûác nhû thïë!ë " haäy thûã xem.
Àöëi vúái nhûäng ngûúâi ùn lûúng, do hiïíu biïët nguyïn tùæc laâm nhiïìu
hûúãng nhiïìu, laâm ñt hûúãng ñt cho nïn khi cêëp trïn noái ngûúåc thò laåi kñch
thñch cho nùng nöí hún. Caách kñch tûúáng naây laâ noái ngûúåc nhûng noái
chung phaãi phên biïåt: noái ngûúåc thöng thûúâng coá muåc àñch chêm chñch.
Nïëu anh khöng muöën àaân gaãy tai trêu thò phaãi hy voång àöëi phûúng hiïíu
yá cuãa anh. Loaåi noái ngûúåc naây laâ lûâa döëi, phaãi thûåc hiïån sao cho khöng löå
liïîu múái coá taác duång, laâm sao cho àöëi phûúng khöng nùæm àûúåc yá àöì thêåt
cuãa anh. Nïëu àöëi phûúng biïët anh àang kñch tûúáng thò coân laâm sao diïîn
kõch àûúåc nûäa?
5. Ngûúâi khùèng khaái dïî löå chên tònh
Nùm 1812 sau khi Napoleon thêët baåi trong cuöåc chiïn tranh vúái
Nga, caác nûúác Nga, Anh, Phöí töí chûác quên Àöìng minh chöëng Phaáp tiïën
haânh phaãn cöng. Napoleon tuy àaåt àûúåc thùæng lúåi trong möåt söë chiïën dõch
nhûng xu thïëë chung laâ suy suåp. Nûúác aáo àöìng minh cuãa Phaáp möåt mùåt
tñch cûåc chuêín bõ chiïën tranh, möåt mùåt àe doåa chêëm dûát liïn minh vúái
Phaáp vaâ àûa ra nhiïìu àiïìu kiïån nhûng Napoleon dïìu cûå tuyïåt.
Thaáng 7 nùm 1813, Napoleon höåi kiïën sûá giaã Mettonick cuãa aáo úã lêu
daâi Mancori taåi Dressden. Öng àõnh mûúån cú höåi naây uy hiïëp Mettúnick
vaâ thùm doâ kïët quaã àaâm phaán cua Mettúnick vúái Sa hoaâng múái àêy.
Napoleon lûng àeo baão kiïëm, cùåp muä dûúái naách tiïëp kiïën Mettúniek möåt
caách oai vïå. Noái vaâi cêu xaä giao xong, thùm hoãi quöëc vûúng aáo Franxoa
xong, öng beân sêìm mùåt xuöëng noái thùèng: "Thò ra caác anh cuäng muöën
àaánh nhau. Àûúåc thöi, àaánh laâ do caác anh. Ta àaä àaánh baåi nûúác Nga taåi
Bodin, nay caác anh muöën àïën lûúåt. Caác anh muöën nhû thïëë thò cûá nhû thïë'
maâ laâm vêåy, seä gùåp nhau úã Viïn. Baãn tñnh khön dúâi, baâi hoåc kinh nghiïåm
khöng coá taác duång gò àöëi vúái caác anh. Ta àaä ba lêìn cho Franxoa lïn ngöi
baáu. Ta àöìng yá vônh viïîn chung söëng hoâa bònh vúái öng ta. Ta kïët hön vúái
con gaái öng ta Àûúng thúâi ta tûå noái vúái mònh: "Maây laâm àiïìu ngu xuêín.
Nhûng àaä laâm röìi, bêy giúâ ta höëi hêån".
Mettomck thêëy àöëi phûúng nöíi giêån quïn mêët caã sûå tön nghiïm cuãa
baãn thên nïn öng caâng laånh luâng bònh tônh cöë yá choåc tûác Napoleon, con
trêu hiïëu chiïën naây. Öng nhùæc Napoleon rùçng hoâa bònh do öng quyïët
àõnh, thïëë lûåc cuãa öng phaãi thu heåp laåi àïën möåt giúái haån húåp lyá, nïëu khöng
öng seä suåp àöí trong chiïën àêëu mai sau. Napoleon bõ choåc tûác liïìn tuyïn
böë bêët kyâ àöìng minh naâo cuäng khöng àe doåa nöíi öng, bêët kïí binh lûåc cuãa
caác anh huâng cûúâng àïën àêu, öng cuäng coá thïëí chiïën thùæng. Tiïëp theo öng
noái öng hiïíu biïët chñnh xaác quên àöåi aáo, haâng ngaây àïìu nhêån àûúåc tònh
baáo tó mó... Mettomek cùæt lúâi öng, nhùæc öng rùçng hiïån nay quên lñnh cuãa
öng khöng phaãi ngûúâi lúán maâ toaân treã con. Napoleon traã lúâi möåt caách kñch
àöång: "Ngaâi khöng biïët möåt quên nhên nghô nhû thïëë naâo. Vúái möåt ngûúâi
nhû ta, sinh mïånh möåt triïåu ngûúâi khöng laâ gò caã. " noái xong öng vêët muä
sang möåt bïn. Mettonick khöng nhùåt lïn cho öng ta.
Napoleon chuá yá àïën haânh vi miïåt thõ naây, chó àaânh noái tiïëp "Ta kïët
hön vúái möåt võ cöng chuáa laâ muöën dung hoâa nhûäng thiïn kiïën cuä múái
trung thïë' kyã vúái chïë àöå thïëë kyã cuãa ta, nhûng ta àaä tûå àaánh lûâa ta. Bêy
giúâ ta nhêån thûác àêìy àuã sai lêìm cuãa ta. Coá thïëí vò thïëë maâ ngai vaâng cuãa ta
seä suåp àöí nhûng ta muöën thïëë giúái naây bõ chön vuâi
trong phïë tñch. " Mettomck khöng nhuác nhñch. Napoleon uy hiïëp khöng
thaânh cöng beân chuyïín sang döî ngoåt, lûâa döëi lung laåc. Khi tiïîn
Mettonick, öng vöî vai võ àaåi thêìn nûúác aáo noái möåt caách ön hoâa rùçng:
“Àûúåc röìi, Ngaâi biïët sûå tònh seä ra sao? Ngaâi khöng tuyïn chiïën vúái ta
chûá?” Mettonick lêåp tûác àaáp laåi: "Bïå haå, Ngaâi hïët röìi. Khi àïën
àêy töi àaä coá dûå caãm nhû thïë,ë bêy giúâ ra ài thò khùèng àinh khöng chuát
nghi ngúâ laâ nhû thïë vïì sau Mettomck noái vúái ngûúâi khaác rùçng: "Napoleon
böåc baåch têët caã cho töi Con ngûúâi naây têët caã àïìu hïët röìi". Chùèng bao lêu
sau, nûúác aáo gia nhêåp àöìng minh chöëng Phaáp lêìn thûá saáu.
Rêët roä raâng trong lêìn so gùng naây, ngûúâi thùæng laâ Mettonick. Möåt
àúâi tûå xûng quyïìn mûu biïën hoáa, nguyïn soaái Napoleon khöng thïëí khöëng
chïë tònh caãm phêîn nöå cuãa mònh, liïn tiïëp biïën sùæc, noái möåt söë lúâi àaåi
ngön, tûác khñ toan uy bûác Mettonick. Traái laåi, Mettoruáck coá thïëí xûã sûå
bònh tônh khöng nhuåc sûá mïånh, khöng àïí mêët thúâi cú choåc tûác Napoleon
khiïën cho öng ta böåc löå nöåi têm. Mettonick noái khöng nhiïìu nhûng öng
trònh baây hoâa bònh úã chêu êu do Napoleon quyïët àõnh, àöìng thúâi cuäng ruát
ra àûúåc kïët luêån Napoleon cöë chêëp khöng chõu thay àöíi cho nïn bõ liïn
minh chêu êu têën cöng têët baåi vong. Kïët quaã vïì sau nhû thïëë naâo,
Mettomck àaä àoaán àuáng.
Napoleon coá thïëí cuäng biïët duâng pheáp kñch tûúáng nhûng kïët quaã öng
laåi noáng àêìu lïn sa vaâo voâng cuãa Mettonick.
Pheáp kñch tûúáng thûúâng duâng àïí thùm doâ yá àöì vaâ thaái döå cuãa àöëi
phûúng. Then chöët úã chöî laâ àöëi vúái nhûng lúâi noái cao thêm khoá lûúâng cuãa
àöëi phûúng phaãi giaã vúâ khöng quan têm nhûng ngêëm ngêìm suy àoaán àaáy
loâng àöëi phûúng vaâ tûâng bûúác tûâng bûúác àûa nhûäng yá nghô thêìm kñn cuãa
àöëi phûúng lïn àêìu lûúäi. Möåt khi àöëi phûúng böëc noáng lïn thò seä bêët kïí
têët caã thöí löå ra möåt caách thöëng khoaái, cuöëi cuâng rúi vaâo lûúái anh daây cöng
àan dïåt.
Kyä xaão naây coá thïëí duâng trong àaâm àaåo haâng ngaây. Khi àöëi phûúng
tuön ra thò giaã vúâ hoaâi nghi, toã ra khöng tin, àoá laâ chòa khoáa vaån nùng
thoãa maän hoaân toaân loâng hiïëu kyâ cuãa anh. Coá möåt söë hoåc sinh tinh quaái
duâng phaãn baác thêìy giaáo hay khiïu khñch thêìy giaáo khiïën thêìy tuön ra
tuyïåt hoåc. Nhûäng àiïìu àoá àïìu diïîn ra trong hoaân caãnh bêët tri bêët giaác
khiïën cho àöëi phûúng khöng thïëí khöng sa vaâo bêîy. Àoá laâ diïåu phaáp kñch
tûúáng. Vñ duå nhû mêëy thaáng gêìn àêy öng Nguä möåt chuã hiïåu buön baán êu
phuåc ngaây caâng thõnh vûúång coá thu nhêåp doanh nghiïåp tùng voåt cú quan
thuïë vuå yïu cêìu öng nöåp thuïë böí sung nhûng öng cûå tuyïåt khöng thûâa
nhêån doanh thu tùng. Ngûúâi thu thuïë nhiïìu lêìn àïën cûãa haâng àïìu bõ öng
che giêëu.
Höm nay möåt caán böå thuïë giaâ hoå Àaâm àïën. Noái qua vaâi cêu chuyïån,
cuå Àaâm beân toã veã quan têm hoãi:
- Coá möåt lö haâng lúán, öng coá muöën mua khöng
- Ngûúâi buön baán sao laåi khöng mua? Moán gò vêåy Bao nhiïu ?
- Möåt söë êu phuåc kiïíu múái 200 böå.
- Töi àang muöën mua möåt lö kiïíu múái thay cho kiïíu cuä? Bao nhiïu
tiïìn?
- Möîi böå 180 nhên dên tïå. Nïëu lêëy têët caã tñnh 90%. Ú n Â hûng öng
khöng coá vöën lúán nhû thïë?
- Chuyïån àuâa! Töi mua têët caã.
- Öng höët troån? Töi caãnh baáo öng: Öng chuã naây, toaân böå tiïìn phaãi
giao àuã trong hai thaáng àoá!
- Khinh ngûúâi quaá! Hai thaáng töi khöng baán hïëtt hay sao ?
- Ba vaån nhên dên tïå àêëy!
- Bùçng caái dùm! tùm nay thaáng naâo töi khöng baán hai vaån tïå?
- Töët lùæm! Vêåy trûúác tiïn öng haäy traã bö sí ung thuïë ài röìi seä noái sau.
- Öng ? Trúâi úi!
Kïë 8: Kïë daát vaâng
Laâm thïë naâo àïí nêng cao giaá trõ cuãa mònh?
Trong quan hïå giao tïë cuãa xaä höåi caånh tranh khöëc liïåt hiïån nay, nïëu
nhû khöng biïët àïì cao cöng àûác cuãa mònh thò duâ trong buång coá cuãa quñ
cuäng khöng ñch gò. Phaãi laâm àûúåc viïåc vaâ caâng phaãi biïët daát vaâng lïn mùåt
mònh.
Cöët loäi cuãa thuêåt daát vaâng coá mêëy àiïím laâ:
-Haâo quang khöng nïn phaát thûúâng xuyïn quaá, phaãi coá caái múái taâi
hoa cho ngûúâi ta xem khiïën cho ngûúâi ta cam thêët anh laâ bûãu böëi hiïëm
coá.
- Xoa phêën lïn mùåt thò múái coá nhiïìu cú höåi, laâm nhû vö tònh àûa ma
möåt chiïu hay daám àûa ra möåt lúâi kinh ngûúâi.
- Caái khöng coá àûúåc àûúng nhiïn laâ caái töët nhêët anh phaãi thêm cû
giaãn xuêët, giûä veã thêìn bñ, chúá coá hûáa möåt caách tuây tiïån, phaãi khiïën cho
ngûúâi ta luön luön chúâ mònh.
- Àaâo sêu ûu àiïím baãn thên, phö súã trûúâng cuãa mònh, che giêëu súã
àoan cuãa mònh.
1. Biïíu diïîn nhaã ngoåc phun hoa nhû thïë naâo?
Con trai möåt nhaâ vùn nöíi tiïëng úã nûúác Anh theo cha ài gùåp Winston
Chucchill vöën laâm thêìy ngûä vùn cho võ thuã tûúáng naây.
Anh nhúá laåi nùm l949 cêu chuyïån àaä xaãy ra trïn du thuyïìn cuãa
vûúng hêåu Ma ria. Höm àoá töi ùn mùåc chónh tïì bûúác vaâo khoang cuãa
Chucchill loâng höìi höåp. Böîng nhû truát dûúåc gaánh nùång Chucchill khöng
coá trong khoang. Khaách rêët àöng phu nhên Chucehill àang giúái thiïåu
khaceh böîng vang lïn möåt tiïën "oaâ!'. Töi quay laåi Chucchill àang àûáng
trong phoâng miïång ngêåm àiïëu xò gaâ to tûúáng. Öng mùåc trang phuåc kyâ
quaái töi chûa tûâng thêëy àoá laâ möåt böå aáo liïìn quêìn maâu tro may bùçng thûá
vaãi giöëng nhû vaãi buöìm. Vïì sau töi biïët àoá laâ trang phuåc öng maåc luác thïë
chiïën lêìn thûá hai.
Öng ài qua àaám khaánh, vûâa ài vûâa bùæt tay. Röìi öng cêìm tay cha töi
bûúác àïën àêìu kia cuãa gian phoâng. Töi cöë chen lïn vûâa luác àoá öng àûa mùæt
nhòn vïì phña töi. Öng móm cûúâi vaâo tay trao töi àïën bïn öng. Khi töi àïën
trûúác mùåt, cha töi lûâ mùæt cho töi, töi hiïíu rùçng “Con phaãi im lùång tuyïåt
àöëi”.
Chucchill noái àïì baâi diïîn thuyïët cuãa öng úã àaåi hoåc bang Mitssuri,
lêìn dêìu tiïn duâng tûâ "bûác maân sùæt". Cha töi noái: "Dûå baáo cuãa Ngaâi möåt
lêìn lûäa laåi àûúåc thûåc hiïån. Nûúác Anh vaâ Phûúng Têy töìn taåi bêët àöìng yá
kiïën àaáng súå, Ngaâi chuêín bõ laâm gò?”
Chucchill khöng traã lúâi ngay. Öng nhòn töi möåt caái, tûåa höì khöng
biïët töi nghe coá hiïíu khöng röìi öng nhòn bao quaát moåi ngûúâi trong phoâng .
Öng tûâ tûâ noái tûâng tiïëng möåt nhû khi phaát biïíu trong nghõ viïån: “ aâ,...bêy
giúâ... öng muöën töi...bûúác lïn... chiïëc cêìu...àöåc möåc...bùæc qua höë
sêu...àoá.”Moåi ngûúâi cûúâi röå. Tûâ khi vaâo phoâng àïën khi vaâo phoâng àïën luác
naây töi múái hoaân höìn. Töi caãm thêëy rêët tûå taåi , bêët giaác múã miïång noái: “
Thûa Ngaâi Chucchill, nïëu nhû ngûúâi Nga nghiïn cûáu thaânh cöng bom
nguyïn tûã, Ngaâi cho rùçng hoå khöng do dûå gò khöng do dûå gò khöng sûã
duång chùng?”
Cha töi quùæc mùæt, lùæc àêìu, nhòn töi chùçm chùçm. Töi lêåp tûác höëi hêån
àaä noái nhiïìu. Nhûng Chucchill àaåi hònh nhû cao hûáng. Öng noái: “ ÚÂ,â àïën
luác àoá xem tònh hònh maâ quyïët àõnh coá phaãi khöng? Phûúng Àöng coá thïí
coá 3 quaã bom nguyïn tûã. Phûúng Têy coá thïí coá 100 quaã. Nhûng nïuá nhû
ngûúåc laåi thò sao cha töi vûâa toan múã miïång nhûng Chucchill noái tiïëp,
caâng noái caâng lúán tiïëng: "Anh biïët rùçng...anh biïët rùçng...noái vïì bom
nguyïn tûã...(trong phoâng lùång im) àoá hoaân toaân laâ möåt..."
Öng tûåa höì nhû khöng nghô ra àûúåc tûâ höåi àïí diïîn àaåt caách suy
nghô cuãa öng. Luác bêëy giúâ töi khöng thêëy rùçng öng àang àúåi cho moåi
ngûúâi trong phoâng nñn thúã lùæng nghe maâ laåi caãm thêëy Chucchill böîng
nhiïn àau khöí khöng coá nùng lûåc diïîn àaåt tû tûúãng cuãa öng nhûng khöng
biïët vò sao cha töi laåi khöng cûáu öng. Töi noái: " Thûa Ngaâi, phaãi chùng yá
Ngaâi muöën noái àoá hoaân toaân laâ vêën àïì quên bònh?
Cha töi trúån mùæt húát haãi bûúác lïn, nhûng Chucchill àûa tay oai vïå
cêìm lêëy àiïëu xò gaâ maâ moåi ngûúâi àïìu kñnh súå chó töi noái: "Chñnh laâ tûâ ngûä
àoá, ngaân vaån lêìn àuáng nhû cêåy! Quên bònh laâ möåt tûâ rêët hay nhûng duâ
trong thúâi kyâ chiïën tranh hay hoâa bònh, ngûúâi ta thûúâng quïn tûâ naây.
Anh baån treã, möîi ngaây nguã dêåy nïn noái tûâ naây, möîi khi àûáng trûúác gûúng
caåo rêu nïn noái vúái mònh tûâ naây. "
Nghe xong àêìu töi choaáng vaáng. Töi thêëy cha töi khöng giêån nûäa, toã
ra rêët àùæc yá im lùång nghe moåi ngûúâi baân luêån, dûúâng nhû öng muöën noái:
"Thùçng nhoác naây quaã àaä xuêët àêìu löå diïån khiïën cho cha giaâ cuäng àuöëc
daát vaâng, rêët coá thïí diïån. Noá khöng phaãi laâ bêåc baác hoåc, quan troång laâ noá
daám noái. " Thûåc ra àoá laâ cêu hoãi khöng hiïím hoác gò nhûng laåi rêët nöíi bêåt,
àïí laåi êën tûúång rêët sêu sùæc cho quêìn chuáng.
Kyâ thûåc trong giao tïë haâng ngaây coá bao nhiïu laâ sinh viïn àaåi hoåc,
giaáo sû cuäng coá thïí coá ñt nhiïìu cú höåi,vêën àïì cú baãn laâ caãm giaác. Àöëi
phûúng caãm giaác töët thò coi anh laâ töët maâ baãn thên àöëi phûúng khöng
nhêët thiïët laâ chuyïn gia. Duâ cho laâ trûúác mùåt chuyïn gia, anh cûá noái vêën
àïì khöng phaãi chuyïn mön cuãa öng ta, coá gò àaáng súå. Dûúái
àêy laâ möåt söë tuyïåt chiïu.
1. Dêîn nhûäng cêu tao nhaä
“ Muâi thúm laåi böí, àùæng maâ thanh, thuöëc àùæng àaä têåt. Bêët kyâ sûå vêåt
naâo cuäng coá àiïím khaác nhau vaâ cuäng coá taác duång khaác nhau. " Nghe
nhûäng lúâi noái naây anh coá caãm tûúãng gò? Chuáng ta nhêët àõnh biïët rùçng
ngûúâi noái khöng phaãi baác sô maâ hiïíu y dûúåc, thêåt khöng àún giaãn. Coá thïí
noái trong khi àaâm thoaåi, viïån dêîn nhûäng tû liïåu coá maâu sùæc vùn hoáa möåt
caách thñch àaáng vaâ tûå nhiïn thò quaã coá taác duång caãi thiïån hònh tûúång cuãa
mònh.
2. Noái roä tiïíu tiïët
Tinh lûåc con ngûúâi hûäu haån, trong cuöåc söëng coá nhiïìu cêu chuyïån
nhoã maâ lyá thuá. Trong möåt söë taác phêím lúán, caác nhên vêåt nhoã thûúâng bõ
laäng quïn. Nïëu nhû trong khi noái chuyïån anh coá thïí noái roä raâng nhûng
nhên vêåt nhoã àoá, ngûúâi ta cho rùçng anh hoåc vêën 5 böì, taâi cao 8 trûúång.
Nïëu anh noái: "Thõ trêën töi coá hún 300 vaån nhên khêíu, ngûúâi khaác
khöng coá êën tûúång gò àaáng kïí. Nhûng nïëu anh noái nhên khêíu laâ
3.012.000 ngûúâi, noái con söë leã möåt caách trún tru nhû thïë moåi ngûúâi phuåc
anh thöng minh nghiïm tuác.
3. Duâng hònh dung tûâ vaån nùng
Coá nhiïìu hònh dung tûâ coá thïí duâng vaâo bêët kyâ sûå viïåc naâo. Khi
ngûúâi ta hoãi yá kiïën cuãa anh àöëi vúái möåt chûúác taác, möåt böå phim hay möåt
baãn nhaåc naâo àoá coá thïí anh khöng biïët àïën thò anh coá thïí noái: "Töi thñch
nhûäng taác phêím trûúác noá vò chuáng Pristine hún. " (Rêët ñt ngûúâi biïët
Pristine coá nghôa "súám hún") hoùåc giaã noái: "Töi thñch nhûäng taác phêím sau
àoá hún vò chuáng thaânh thuåc hún".
4. Àûa ra nhûäng quan àiïím khoá loâng biïån baác
Trong khi àaâm àaåo, nhêët àõnh coá ngûúâi quay laåi hoãi anh: “Quan
àiïím anh nhû thï' naâo? Luác naây coá thïí anh khöng muöën noái ra quan
àiïím thêåt cuãa anh búãi vò cú baãn anh khöng chuá yá úã àêy. Coá thïí anh àang
höìi tûúãng laåi cêu chuyïån lyá thuá nghe àûúåc trïn chuyïën xe àïën àêy hoùåc
giaã àang cöë nhúá laåi tïn nûä diïîn viïn trong böå phim “Caát lúåi àaão". Vêåy thò
coá thïí duâng möåt trong ba caách noái vö thûúãng vö phaåt sau àêy:
“ Phaãi tuây hoaân caãnh cuå thïí maâ quyïët àõnh".
“Cuäng khöng thïí noái chung chung".

"Trong nhûäng trûúâng húåp khaác e rùçng khöng phaãi nhû thïë" .
5. Khöng noái àuáng hay sai, àuåc nûúác beáo coâ
Töi àaä tûâng gùåp möåt ngûúâi khi traã lúâi cho möåt cêu hoãi àaä duâng
nhûäng maánh khoáe vö liïm só khiïën cho töi suyát heát lïn: "Cuát !". Vñ duå coá
ngûúâi hoãi anh ta: "Anh àoåc Àöng Kisöt chûa?” Anh ta khùèng àõnh: "Taåm
thúâi coân chûa bùæt àêìu”. Töi tin tûúãng cùn baãn anh ta khöng àoåc
cuöën saách naây nhûng laâm sao baác boã cêu noái àoá àûúåc?
Möåt lêìn khaác töi hoãi anh ta àaä àoåc quyïín Àõa Nguåc cuãa Dalton
chûa, anh ta àaáp: "Khöng phaãi baãn tiïëng Anh Lêåp tûác, töi baái phuåc anh
ta. Cêu noái cuãa anh ta coá thïí hiïíu ba caách. Möåt laâ anh ta àaä àoåc quyïín
saách àoá; hai laâ anh ta tinh thöng tiïëng la tin thïë kyã XIV; ba laâ anh ta laâ
möåt nhaâ vùn hoåc thuöåc phaái thuêìn tuyá khöng cêìn tòm baãn dõch tiïëng Anh.
Thêåt laâ cao siïu!
2. Ra tay luác khêín cêëp
Andrey laâ möåt nhên viïn trûåc àiïån thoaåi cuãa möåt bïën xe úã Myä. Möåt
buöíi saáng caác tuyïën xe ngêîu nhiïn xaãy sûå cöë sinh ra röëi loaån. Bêëy giúâ cêëp
trïn chûa àïën, laâm thïë naâo? Khi tuyïën xe gùåp trùæc trúã thò phaãi coá ngûúâi
coá quyïìn giaãi quyïët sûå cö.ë Nïëu anh caã gan ra lïånh thò coá khi nheå thò cuát
ra àûúâng, nùång thò ngöìi tuâ.
Ngûúâi khaác coá thïí noái: "Khöng liïn quan gò cöng viïåc cuãa töi., sao laåi
tûå chuöåc vaå vaâo thên ? Nhûng Andrey khöng phaãi ngûúâi bònh thûúâng,
anh khöng àuát tay tuái aáo baâng quan. Anh tûå yá ra lïånh, kyá tïn thuã trûúãng
cuãa anh.
Khi cêëp trïn àïën thò àûúâng àaä thöng. Ngûúâi thanh niïn daám laâm
naây àaä böåc löå baân tay cuãa mònh ra àuáng luác àûúåc cêëp trïn àaánh giaá cao.
Töíng giaám àöëc cöng ty nghe baáo caáo xong lêåp tûác àiïìu anh vïì töíng cöng
ty, thùng cêëp, giao cho nhiïåm vuå quan troång. Tûâ àoá anh tûâng bûúct leo
lïn khöng ai ngùn caãn nöíi.
Vïì sau Andrey höìi tûúãng laåi: "Khi töi múái vaâo cöng ty àaä coá quan hïå
vúái nhûäng nhên vêåt lúán thuöåc têìng lúáp laänh àaåo, nhû vêåy coi nhû àaä àaánh
thùæng nûãa cuöåc chiïën tranh röìi. Khi anh laâm àûúåc viïåc nöíi bêåt maâ khöng
àûúåc àïì baåt vûúåt cêëp thò vúái laâ àiïìu laå. "
Coá tònh hònh nhû sau, ngûúâi chuã trò höåi nghõ laâ ngûúâi cûáng rùæn, moåi
ngûúâi àïìu suâng kñnh boã qua moåi yá kiïën caá nhên cho nïn höåi nghõ tiïën
haânh thuêån lúåi.
Ngûúâi khön trùm khön coá möåt daåi, ngûúâi ngu trùm ngu coá möåt
khön”, khi anh phaát hiïån quyïët nghõ coá vêën àïì maâ nïëu thi haânh theo àoá
têët sinh sûå cöë thò nïn duäng caãm nïu lïn. Cuäng cêìn biïët, duâ anh têån loâng
têån sûác nöî lûåc kiïën nghõ thò chûa chùæc moåi ngûúâi àaä àöìng tònh vúái anh,
nhûng nhên cú höåi naây coá thïí böåc löå nùng lûåc vaâ giaá trõ cuãa anh trûúác
laänh àaåo vaâ àöìng sûå, àùåc biïåt laâ khi kiïën nghõ cuãa anh khöng àûúåc chêëp
nhêån. Nhûng sau thi haânh quyïët nghõ thêët baåi ngûúâi ta seä nhúá laåi kiïën
nghõ cuãa anh, taán tuång anh saáng suöët.
Xin chúá quaá cêín thêån, thêëy àuáng röìi thò noái, trùm ngaân lêìn khöng
àûúåc sô diïån. Nïëu luác àoá anh coân nghô: "Ta noái ra e moåi ngûúâi khoá chõu”
nhû vêåy chûáng minh anh khöng phaãi laâ con ngûúâi àaáng giaá.
Chuáng ta thûúâng gùåp nhûäng ngûúâi thên phêån, taâi trñ kinh nghiïåm,
nùng lûåc cao hún ta. Trong tònh huöëng àoá thûúâng coá möåt söë ngûúâi tûå ti vò
mònh khöng bùçng ngûúâi vaâ naãy sinh súå haäi àöëi phûúng, nhû vêåy mêët loâng
tûå tin. "Tûå tin laâ hoân àaá taãng cho thaânh cöng", nïëu möåt ngûúâi maâ ngay
loâng tûå tin cuäng àaánh mêët laåi muöën thaânh cöng thò chó laâ aão tûúãng. Möåt
con ngûúâi bêët kïí trong hoaân caãnh naâo, chó cêìn khöng àaánh mêët loâng tûå
tin thò coá hy voång thaânh cöng.
Khöng tûå tin coá nhiïìu loaåi biïíu hiïån. Vñ duå khi thêëy möåt ngûúâi hún
ta vïì moåi mùåt beân muöën tiïëp cêån ngûúâi àoá maâ laåi súå àöëi phûúng cûå tuyïåt;
vûâa muöën biïíu hiïån quan àiïím cuãa mònh trûúác mùåt ngûúâi khaác, laåi vûâa
súå trònh baây khöng töët khiïën ngûúâi ta chï cûúâi; vûâa muöën chen vaâo cêu
chuyïån cuãa ngûúâi khaác, vûâa súå ngûúâi ta khöng chuá yá yá kiïën cuãa mònh,
thêåm chñ chaán gheát... cho nïn cuöëi cuâng àaânh tòm möåt goác vùæng veã cam
chõu laånh nhaåt. Kyâ thûåc anh coá thïí hoaân toaân vûát boã moåi do dûå cöë chêëp
trong àêìu, àaâng hoaâng muöën noái gò cûá noái; muöën laâm gò cûá laâm. Chó cêìn
anh laâm khöng quaá mûác, laâm thñch àaáng thò anh seä àûúåc moåi ngûúâi hoan
nghïnh.
Coá mêëy qui luêåt vaâ kinh nghiïåm quñ nhû sau:
1. Phaãi laâm viïåc thêåt sûå nhûng àöìng thúâi cuäng biïët tûå thïí hiïån àuáng luác.
Caái goåi laâ àuáng luác, möåt laâ duâ cho queát doån lau baân ghïë cuäng phaãi àöång
naäo thò seä àûúåc àïì baåt laâm töí trûúãng vïå sinh; hai laâ khi àaä xuêët àêìu löå
diïån thò chúá quaá nöíi bêåt khiïën cho ngûúâi ta chï traách vaâ saãn sinh àöëi thuã.
2 . Böåc löå khaã nùng khöng thïí quaá thûúâng xuyïn quaá nhiïìu. Ngaây naâo
cuäng laâm ra viïåc xuêët sùæc thò ngûúâi ta khöng coân cho anh coá gò xuêët sùæc
nûäa maâ chó bõ mùæng laâ thñch "chúi tröåi" cho nïn anh phaãi giûä möåt söë tuyïåt
chiïu àïí duâng vaâo luác khaác. Nïëu nhû anh coá thïí löå taâi caán tûâng gioåt tûâng
gioåt múái meã thò moåi ngûúâi rêët hy voång vaâo anh, khöng nùæm àûúåc anh
nöng hay sêu, daám uãy thaác nhiïìu viïåc cho anh .
3. Phaãi thuã tiïu lo lùæng maâ trong loâng phaãi roä nhûúåc àiïím cuãa àõch thuã vaâ
cêëp trïn thò coá thïí khoãi êëp a êëp uáng.
Trong Trûúáng öëc thûúãng hoa, möåt têåp tiïëu lêm Nhêåt Baãn coá möåt cêu
chuyïån nhoã nhû sau: Coá möåt ngûúâi ngheâo ra ngoaåi ö ngùæm hoa, xung
quanh àïìu laâ nhûäng ngûúâi giaâu coá haâo hoa. Anh ta xem hoa röìi caãm khaái
noái rùçng: "Moåi ngûúâi àïìu ùn mùåc haâo hoa àeåp àeä nhû thïë, trïn mònh ta
cuäng laâ aáo quêìn maâ laåi cuä raách, cúãi ra khöng àaáng àïí hoå lau chên!" Coá
ngûúâi nghe thêëy beân noái vúái anh ta: "Löåt hïët da ra moåi ngûúâi àïìu chó laâ
xûúng trùng, khöng cêìn thiïët tûå ti nhû thïë?
Khi anh caãm thêëy àöëi phûúng oai nghiïm sinh ra súå haäi thò nïn
nghô rùçng hoå vaâ anh coá möåt àiïím chung: löåt da ài thò moåi ngûúâi àïìu nhû
nhau tûå nhiïn seä khöng coân caãm giaác súå haäi nûäa.
Coân nïëu nhû tòm àûúåc nhûúåc àiïím cuãa àöëi phûúng thò loâng tûå tin
cuãa anh caâng lúán.
Töi àaä tûâng duâng möåt quaái chiïu. Khi hoåc trung hoåc, töi vö cuâng súå
thi. Möåt khi vaâo giúâ thi, cú bùæp cûáng àúâ laåi, thêåm chñ toaân thên run cêìm
cêåp. Cho nïn töi luön luön êm thêìm nhùæc nhuã mònh nhûng nhûúåc àiïím
cuãa giaám thõ, àaåi loaåi nhû "Ngaây xûa giaám thõ cuäng ài thi, cuäng quay
phim, cuäng copy àïí tûå trêën tônh mònh, kïët quaã rêët töët
3. Taåo ra möåt chuát caãm giaác thêìn bñ
Caái khöng nhòn thêëy thûúâng laâ caái töët nhêët búãi vò nùng lûúång tûúãng
tûúång lúán hún nùng lûúång thõ giaác. Àïí duy trò caãm giaác thêìn bñ thò nhên
vêåt troång yïëu ñt khi xuêët hiïån trûúác cöng chuáng, khiïën cho moåi ngûúâi
khaát khao. Ngûúâi nhû sû tûã maâ thûúâng thên cêån vúái ngûúâi ta thò mêët ài
uy nghiïm, bõ xem thûúâng nhû chuöåt. Trong tònh yïu, lyá leä àoá caâng roä.
Dûúái àêy laâ kinh nghiïåm cuãa nûä sô Thaåch Truác .
Trong tû tûúãng cuãa nûä sô Thaåch Truác, thiïëu nûä cöí àiïín khöng nïn
tiïëp xuác dïî daäi vúái nam giúái, trûâ khi thêåt sûå yïu ngûúâi àoá. Khi giao thiïåp
vúái con trai luác naâo, núi naâo cuäng phaãi giûâ gòn lúâi ùn tiïëng noái, cûã chó ài
àûáng sao cho luön luön mêîu mûåc tao nhaä. Möåt khi àaä phaát sinh quan hïå
thên thiïët vúái chaâng trai naâo thò cö gaái phaãi suöët
àúâi yïu ngûúâi àoá, hy voång kïët duyïn trùm nùm vúái hoå. Coân àöìng thúâi coá
quan hïå thên thiïët vúái hai ngûúâi con trai laâ àiïìu àaåi nghõch bêët àaåo.
Muöën thûåc hiïån yïu cêìu cuãa quan niïåm truyïìn thöëng àaä khöng coân
thñch húåp nûäa àoá, Thaåch Truác thûúâng böåc löå toaân böå tònh caãm trong möåt
thúâi gian rêët ngùæn. Chõ coá thïí cuâng baån trai laâm bêët kyâ viïåc gò nhû múâi
cúm chiïu àaäi hoå, mua möåt söë quêìn aáo tùång hoå, múâi
hoå ài xem phim, uöëng caâ phï, thêåm chñ böë trñ viïåc nghó ngúi haâng ngaây
cuãa hoå. Noái chung àöëi vúái baån trai thò hïî goåi laâ àïën, àïën laâ laâm cho baån
maän yá.
Möåt söë baån trai tûâng qua laåi vúái Thaåch Truác àêìu tiïn caãm àöång vò
nhiïåt tònh cuãa chõ, àïìu nghô tiïëp tuåc töët vúái chõ. Nhûng sau möåt lêìn heån
hoâ, chñnh àuáng luác hoå sùæp têën cöng truy cêìu, Thaåch Truác àaä toã ra söët ruöåt
khöng nhõn àûúåc nûäa, böåc löå tònh caãm quaá nhiïìu. Suy nghô möåt chuát thò
biïët ngay baån trai cuåt hûáng, trúã thaânh laånh nhaåt
vúái chõ, tûâng ngûúâi àïìu cuöën goái boã cuãa chaåy lêëy ngûúâi maâ chõ thò muâ tõt
khöng biïët àêu maâ lêìn.
Thöng thûúâng con trai thêëy tònh caãm tuön ra aâo aâo nhû thïë thò coá
hai loaåi phaãn ûáng. Möåt söë ngûúâi thò möåt mùåt ra sûác lúåi duång baån gaái, möåt
mùåt hïët sûác cêín thêån, traánh khöng luán quaá sêu. Möåt söë ngûúâi khaác thò súå
haäi, súå trong àoá coá caâi bêîy beân möåt nhaát dao cùæt àûát, boã chaåy ngay.
Trûúác mùåt bêët kyâ nam giúái naâo, nûä giúái khöng àûúåc toã ra quaá nön
noáng. Cö phaãi laâm cho chaâng nghô rùçng ngoaâi chaâng ra cö coân coá baån trai
khaác. Con trai trúâi sinh thñch chinh phuåc. Nïëu nhû cö naây khöng coá ai àïí
anh ta caånh tranh thò anh ta nhanh choáng ài tòm cö khaác coá ngûúâi àïí
caánh tranh.
Trong têm lyá hoåc coá qui luêåt tùng giaá, tûác caái gò caâng khöng thïí coá
àûúåc thò àïm mong ngaây muöën. Tònh caãm khaác giúái laåi caâng hún thïë.
Trong caác núi du hñ, caác nûä chiïu àaäi viïn ngaây ngaây ngêåp trong nam giúái
sao laåi khöng tòm àûúåc möåt quaã tim chên thaânh yïu cö ta? Àaåi àïí laâ àûúåc
möåt caách quaá dïî daâng thò cuäng quïn dïî daâng. Cho nïn khöng thïí hïî baån
trai cêìu thò ûáng ngay, vêîn phaãi biïët cûå tuyïåt àuáng luác àïí giûä möåt chuát
caãm giaác thêìn bñ.
Nïëu nhû chaâng ruã naâng ra ngoaåi ö chúi thò nïn baão rùçng rêët muöën
ài nhûng àaä coá heån trûúác vúái ngûúâi khaác. Caánh laâm naây kñch thñch hûáng
thuá cuãa anh ta àöëi vúái cö. Con trai thûúâng thñch tòm baån gaái coá nhiïìu
ngûúâi caånh tranh. Ngûúâi caånh tranh caâng nhiïìu, anh ta caâng thñch thuá.
Chiïëm àûúåc möåt cö gaái nhû thïë, anh ta múái caãm thêëy caâng veã vang. Con
gaái khöng ai àïëm xóa, con trai khöng thêëy thñch thuá.
Chõ Thaåch Truác hoãi töi: "Nhû vêåy khöng thiïn cho con trai coi töi laâ
ngûúâi con gaái tuây tiïån hay sao? Töi thaânh thêåt noái: "Chõ cûá laâm nhû thï'ài
röìi seä hoãi töi sau”. Chùèng bao lêu sau, Thaåch Truác hiïíu roä haânh àöång cuãa
chõ trûúác àêy tûåa höì khöng khaác gò phûúång hoaâng gaäy
caánh. Nhûäng baån trai trûúác kia khöng quan têm nay phaát hiïån chõ nhû
mùåt trùng giûäa voâng tinh tuá, àua nhau toã veã ên cêìn laâm àeåp loâng chõ. Bêëy
giúâ Thaåch Truác cuäng phaát hiïån mònh khöng yïu ngûúâi baån tònh cuä, chõ
thên mêåt vúái nhiïìu baån trai hún, chõ cuäng biïët tûå baão vïå nhû thïë naâo àïí
khöng àaánh mêët ngûúâi chõ yïu.
Biïån phaáp laâm cho ngûúâi ta khao khaát khöng phaãi chó giúái haån
trong tònh yïu maâ thöi.
1 Phaãi thûúâng noái "bêån quaá, khöng coá thúâi gian" khiïën cho ngûúâi ta
nghô baån laâ ngûúâi thaânh àaåt. Thûåc tïë, trong xaä höåi ngûúâi àuáng vúái thûåc
chêët àoá thò hoå thûúâng noái khöng nhiïìu lùæm.
Möåt söë ngûúâi khi hoãi àïën tònh hònh gêìn àêy, thûúâng traã lúâi khöng
suy nghô: "Bêån quaá ài thöi? Thúâi gian hêìu nhû khöng àuã duâng!" vaâ ra veã
thoãa maän.
Nïëu àöëi phûúng noái: "öi! Khöí súã quaá nhó!" hay "Khöng hïì gò, ngûúâi
coá taâi nùng têët vêët vaã", têët nhiïn mùåt hoå raång rúä vaâ giaã vúâ khiïm töën noái:
“ ÚÂ mïånh khöí maâ", àêìu lûúäi oaán thaán, trong loâng traái laåi nhû múã cúâ. Hoå
khöng quan têm àïën cuöåc söëng phûác taåp, chó thñch ca cêím maâ thöi, mûúån
àoá biïíu thõ thên mang troång traách chûá khöng phaãi keã phaâm phu vö duång.
Loaåi hònh ngûúâi naây àa söë mûúån cúá bêån bõu àïí trònh diïîn nùng lûåc
cuãa hoå, nêng cao thên giaá cuãa hoå. Laâm nhû vêåy anh múái khao khaát àûúåc
gùåp möåt ngûúâi àaåi bêån röån.
2 . Viïët àêìy söí ghi cheáp vaâ nhêåt kyá cuãa anh röìi giaã vúâ vö yá àïí cho
ngûúâi khaác xem thò coá thïí khiïën cho àöëi phûúng naãy ra caãm giaác con
ngûúâi naây nùng nöí ghï. Búãi vò trong con mùæt ngûúâi àúâi, möåt con ngûúâi bêån
röån, giao tiïëp nhiïìu quyïët khöng phaãi laâ ngûúâi bêët taâi, nhû vêåy taåo ra
àûúåc êën tûúång muöën ngûúâi mong ûúác.
3. Khoa trûúng yá àöì to lúán tûúng lai töët àeåp cuãa anh. Möåt nhaâ vùn
viïët möåt baâi àùng baáo giúái thiïåu thiïëu thúâi möåt ngûúâi baån. Ngûúâi baån naây
luác thiïëu thúâi coá nhiïìu mú ûúác, thûúâng noái vúái ngûúâi ta: "Sau naây töi nhêët
àõnh laâm nghõ viïn quöëc höåi" nhûng cho àïën höm nay anh ta vêîn chûa
thûåc hiïån àûúåc giêëc mú nghõ sô. Tuy vêåy, luác bêëy giúâ thò nhiïìu àöìng sûå àaä
noái: "Anh chaâng naây coá têìm nhòn xa, laâ nhên vêåt àaáng nïí ” thêåm chñ cöng
ty àaä àaánh giaá: "Coá ngûúâi coá chñ khñ nhû thïë laâm viïåc trong cöng ty chuáng
ta laâ àiïìu hiïëm hoi" cho nïn anh ta nhanh choáng thùng tiïën lïn chûác
trûúãng phoâng, röìi chùèng bao lêu sau lïn chûác phoá giaám àöëc cöng ty.
Coá nhiïìu phûúng phaáp khiïën cho ngûúâi khaác khêm phuåc, möåt trong
nhûäng phûúng phaáp hûäu hiïåu nhêët laâ laâm cho ngûúâi ta caãm thêëy anh coá
tiïìn àöì phaát triïín. Àïí biïíu thõ tiïìm lûåc phaát triïín thò phaãi coá khaã nùng veä
möåt bûác tranh tûúi àeåp, huâng vô cuãa tûúng lai, duâ cho rùçng bûác tranh àoá
hoaân toaân khöng thûåc hiïån àûúåc nhûng laåi
vêîn taåo cho ngûúâi ta êën tûúång rêët töët. Vñ duå, anh coá thïí noái vúái àöìng sûå,
baån beâ: "Tûúng lai töi muöën möåt mònh dûång nïn cú nghiïåp vaâ nhêët àõnh
thûåc hiïån kïë hoaåch naây noái ài noái laåi nhiïìu lêìn. Nhû vêåy ngay nhûäng
ngûúâi vöën khöng tin lùæm cuäng bêët giaác noái: "Xin chúá xem
thûúâng anh ta, anh chaâng naây coá thïí laâm nïn möåt sûå nghiïåp vô àaåi veã
oang.”
4. Khiïën cho baån gaái eaãm thêëy anh coá tûúng lai rûåc rúä, theo àuöíi
anh.
Khi anh muöën chinh phuåc baån gaái, anh coá thïí noái vö töåi vaå vïì tûúng
lai maâ anh tûúãng tûúång ra. Nïëu baån gaái vöën coá caãm tònh vúái anh maâ laåi
nghe nhûäng lúâi taán doác nhû thïë trong loâng khöng thïí khöng thêìm vui,
cho rùçng mònh àaä tòm àûúåc möåt ngûúâi baån trai lyá tûúãng thêåm chñ coân ra
sûác giuáp àúä anh nhûng liïåu anh coá thïí thûåc hiïån yá àöì taán doác àoá hay
khöng thò khoá noái.
Búãi vò caái khöng coá àûúåc laâ caái töët nhêët, cho nïn anh khöng nïn dïî
daâng àïí cho ngûúâi ta coá àûúåc, phaãi àïí cho ngûúâi ta theâm khaát. Vñ duå anh
noái bêy giúâ khöng tiïån noái mai sau seä raång rúä nhû thïë naâo, àoá cuäng laâ laâm
cho ngûúâi ta theâm khaát.
Laåi noái vïì tònh yïu, cö gùåp baån trai lêìn àêìu coá thïí khöng coá sûå viïåc
gò quaá thên thiïët àïën gùåp nhau lêìn thûá hai hai ngûúâi seä ûác chïë khöng
àûúåc tònh caãm xung àöång, ngöìi saát bïn nhau thò thêìm: “Anh yïu em. Em
yïu anh". Àïën lêìn thûá ba hai bïn múái tiïëp xuác xaác thõt vúái nhau öm nhau
hön. Tuêìn thûá hai, hai bïn viïët thû tònh haâng ngaây goåi àiïån thoaåi cho
nhau toã tònh thûúng nhúá. Vêåy thò tiïët muåc tiïëp theo hai bïn laâm sao coá
thïí diïîn xuêët xuêët sùæc hún nûäa, mï ly hún nûäa?
4. ÚÃ lêu trong rûâng hoa, coã cuäng thúm
Coá nhiïìu phûúng phaáp muön maâu muön veã àïí biïíu hiïån mònh,
phûúng phaáp àún giaãn nhêët, dïî mï hoùåc nhên têm nhêët laâ traâ tröån trong
giúái thûúång lûu, hoåc têåp theo hoå. Möåt cêu noái bònh thûúâng cuãa töíng thöëng
laåi trúã thaânh coång coã cûáu maång cho kyá giaã. Ngûúâi phuåc vuå
thûúâng lui túái khu vûåc triïåu phuá, ngûúâi khaác cuäng tûúãng laâ nhaâ quyïìn quñ
khöng muöën phö trûúng. Cuå thïí coá möåt söë biïån phaáp hûäu hiïåu sau àêy:
1. Àoáng vai troâ ngûúâi khaách thûúâng ra vaâo caác dinh thûå cao cêëp
khiïën àöëi phûúng tûúãng anh laâ ngûúâi thûúång lûu.
Thöng thûúâng ngûúâi ta cho rùçng, nhûäng ngûúâi thûúâng ra vaâo dinh
thûå cao cêëp vaâ thûúâng ài laåi vúái giúái thûúång lûu nhêët àõnh laâ nhên vêåt
thûúång lûu. Möåt söë vua lûâa lúåi duång têm lyá naây maåo xûng laâ ngûúâi
thûúång lûu.
Phaån àiïëm vaâ khaách saån haång nhêët laâ núi caác vua lûâa mûúån àïí diïîn
troâ lûâa àaão. Trûúác khi diïîn troâ, boån chuáng thûúâng tòm hiïíu tó mó kïët cêëu,
thiïët bõ, thûåc àún... cuãa phaån àiïëm, khaách saån àoá. Khi chiïu àaäi àöëi tûúång
àõnh lûâa boån chuáng biïíu hiïån laâ quan khaách quen cuãa
nhaâ haâng. Chó cêìn kyä xaão biïíu diïîn cao minh thò nhûäng ngûúâi coá tinh
thêìn caãnh giaác cao cuäng thûúâng bõ lûâa. Chuáng coá thïí giúái thiïåu vúái anh:
"Thûåc àún phaån àiïëm naây rêët nöíi tiïëng, mauâi võ cuäng tûúng àöëi húåp khêíu
võ vúái ngûúâi saânh àiïåu.” Khi anh muöën ài vïå sinh chuáng baáo cho anh biïët
nhaâ vïå sinh úã chöî naâo möåt caách chñnh xaác.
Nhû vêåy àûúåc chuáng tiïëp àaäi chu àaáo, tinh thêìn caãnh giaác cuãa anh dêìn
dêìn buöng loãng, dêìn dêìn tûâng bûúác tûâng bûúác sa vaâo bêîy cuãa chung.
Cuäng vêåy, khi anh múâi baån gaái àïën phaån àiïëm naâo àoá duâng bûäa, toã
ra veã quen biïët caác chiïu àaäi viïn vaâ hoãi hoå möåt caách thên mêåt: "Coá nhû
vêåy , cûãa haâng laâm ùn möåt chuát nhû vêåy, baån gaái cho rùçng anh laâ khaách
quen cuãa phaån àiïëm .
Roä raâng kyä xaão lûâa naây coá cú súã têm lyá. Khi anh baân viïåc laâm ùn vúái
möåt àöëi tûúång khöng tin tûúãng anh lùæm thò lúåi duång loaåi têm lyá naây
thûúâng àaåt àïën hiïåu quaã rêët töët. Nïëu nhû anh lêìn àêìu tiïn múâi cúm
ngûúâi baån gaái hêm möå àaä lêu, cuäng duâng phûúng phaáp naây thò baån gaái dïî
daâng buöng loãng caãnh giaác, xem anh àaáng tin cêåy, àaáng nûúng tûåa vaâ
chòm àùæm say sûa trong aão tûúãng cuöåc söëng tûúng lai vúái anh.
Cho nïn anh chó cêìn tòm hiïíu chu àaáo nhûäng núi cao cêëp maâ anh seä
àïën, bûúác vaâo cûãa nhû bûúác vaâo nhaâ mònh vêåy thò cuäng coá thïí laâm cho
ngûúâi ta ngöå nhêån anh laâ khaách quen cuãa phaån àiïëm naây.
2. Lui túái möåt caách tûå nhiïn giûäa caác nhaâ quyïìn quñ dïî khiïën cho
ngûúâi ta ngöå nhêån anh laâ ngûúâi thên thïë bêët phaâm.
Haãi Böå Nhi Lang tiïn sinh, phoá giaám àöëc möåt thûúng xaä Nhêåt Baãn
àûúåc cöng nhêån laâ möåt ngûúâi taâi hoåa lõch duyïåt, àöìng thúâi cuäng laâ möåt
vua lûâa chñnh hiïåu. Àïí tùng gia tñnh quyïìn quñ cuãa mònh, öng ta thûúâng
xûng hö möåt caách thên mêåt vúái nhûäng àaåi nhên vêåt chñnh trõ gia maâ öng
chûa tûâng tiïëp kiïën. Öng thûúâng noái vúái ngûúâi ta: "Vûâa röìi Àiïìn Trung
tiïn sinh goåi àiïån thoaåi cho töi..." hay laâ "Töi vûâa dûå cuöåc hoåp baáo cuãa
Phuác Àiïìn Cuã Phu...".
Tuây tiïån xûng hö tïn caác àaåi nhên vêåt laâ möåt tuyïåt chiïu nêng cao
thên giaá cuãa mònh búãi vò caách xûng hö ngûúâi khaác thûúâng biïíu hiïån mûác
àöå thên mêåt vaâ àõa võ xaä höåi cuãa hai ngûúâi. Nïëu nhû anh muöën mûúån
danh tñnh thuã tûúáng Àiïìn Trung àïí nêng cao thên giaá cuãa anh thò goåi
"thuã tûúáng Àiïìn Trung" hiïåu quaã khöng bùçng goåi “Àiïìn Trung tiïn sinh",
goåi "Àiïìn Trung tiïn sinh" hiïåu quaã khöng bùçng goåi "Àiïìn Trung". Noái
möåt caách khaác, caâng tuây tiïån thò caâng nêng cao êën tûúång vïì mûác àöå thên
mêåt cuãa anh vúái àaåi nhên vêåt àoá.
Thuêåt lûâa naây cung phaãi xem xeát tònh hònh cuå thïí maâ àõnh, hún nûäa phaãi
tûúng àöëi hiïíu biïët ngûúâi mûúån danh, nïëu khöng seä löå àuöi caáo, khiïën cho
ngûúâi ta khinh.
3. Noái roä hay ngêìm noái cho ngûúâi ta vïì quan hïå cuãa anh vúái nhûäng
ngûúâi giaâu sang vaâ thaái àöå àöìng tònh vïì hoåå
Roä raâng nïëu chó duâng möìm meáp àïí tûå khoe thò khöng ñch gò. Nïëu
nhû lúâi noái cuãa anh khöng khúáp vúái haânh vi vaâ hònh tûúång cuãa anh thò chó
laâm troâ cûúâi maâ thöi. Giaã duå, haânh vi vaâ hònh tûúång cuãa anh khöng keám
lùæm thïë thò trong möåt söë trûúâng húåp thñch àaáng noái àöi lúâi thñch àaáng ai
coá thïí coá hiïåu quaã. Quan troång laâ khöng àûúåc trûåc tiïëp noái mònh quyïìn
quñ, coá luác thïí hiïån giaán tiïëp múâ múâ aão aão thò laåi coá hiïåu quaã.
Cûã möåt vñ duå, trong khi noái chuyïån anh coá thïí taán dûúng möåt ngûúâi
thñch tiïu tiïìn laâ ngûúâi biïët hûúãng thuå cuöåc söëng, nhû vêåy coá nghôa anh
cuäng laâ ngûúâi nhû vêåy.
Nhên viïn cöng ty noå thûúâng thñch àaâm luêån caác baâ xa xó. Möåt
ngûúâi noái: "Cho rùçng tiïìn giöëng nhû aão thuêåt ruát dêy giêëy trong vñ ra
khöng bao giúâ hïët ài nûäa thò tiïìn cuãa vúå töi cuäng khöng chõu úã trong vñ."
Möåt ngûúâi khaác noái: "Vúå töi thûâa nhêån vúái töi laâ baâ thñch tiïu tiïìn nhûng
chúá coá noái baâ xa xó, tòm möåt chûä naâo múái meã maâ noái.”
Löëi kïí chuyïån cûúâi naây coá veã töín thûúng ngûúâi nhûng chuáng ta coá
thïí giaãi thñch khaác. Caác nhên viïn naây àïìu rêët yïu vúå kiïu haänh vïì vúå
mònh, cho rùçng vúå mònh mùåc àeåp hún vúå ngûúâi khaác, hêëp dêîn hún ngûúâi
khaác. Boån hoå chïë giïîu tñnh xa xó cuãa vúå àïí toã tònh yïu vaâ
kiïu haänh àöëi vúái vúå, lêëy àoá thay cho khoe vúå.
4. Vinh quang cuãa cuå töí mêëy àúâi hay bõa gia phaã, tûå xûng laâ doâng
doäi danh mön huyïët thöëng phuá quñ.
Muâa haå nùm 1937, Khöíng trûúâng Hi laâm àaåi sûá àùåc mïånh toaân
quyïìn dêîn àêìu möåt àoaân àaåi biïíu sang Anh dûå lïî àùng quang cuãa hoaâng
àïë Anh . Àïí cho hoaâng töåc nûúác Anh troång voång, Khöíng Tûúâng Hi tûå xûng
laâ con chaáu doâng àñch cuãa àaåi thaánh Khöíng Phu Tûã. Kyâ thûåc trong gia
phaã ghi cheáp lõch sûã doâng hoå Khöíng trong 2000 nùm àïí úã Khöíng miïëu taåi
Khuác Phuå tónh Sún Àöng khöng coá chi naâo laâ cuãa Khöíng Tûúâng Hi caã.
Àûúng thúâi Khöíng Tûúâng Hi àaä löi keáo Khöíng Tûúâng Dung, chuã nhiïåm
uãy ban thuãy lúåi Hoaâng Haâ vaâ Khöíng Àûác Thaânh baâ con chaáu Khöíng Tûã
mua gia phaã chi hoå Khöíng naây, böí
sung Khöíng Tûúâng Hi vaâo gia phaã àoá vaâ chûäa gia phaã hoå Khöíng úã huyïån
Thaái Cöëc, àêíy lïn àïën cuöëi Minh àêìu Thanh, noái rùçng khi Lyá Tûå Thaânh
cêìm àêìu nöng dên nöíi dêåy thò möåt chi hoå Khöíng chaåy vïì huyïån Thaái Cöëc
tónh Sún Àöng àoá laâ chi cuãa Khöíng Tûúâng Hi.
Khöíng Tûúâng Hi tûå xûng laâ ngûúâi thön Chó Phûúâng úã khuác Phuå tónh
Sún Àöng. Khöíng Tûúâng Hi boã ra 2000 nguyïn xêy dûång gia miïëu úã thön
Chó Phûúâng nhû vêåy Khöíng Tûúâng Hi àaä saáng taác ra gia thïë hoå Khöíng.
Àöìng thúâi àïí chûáng minh thên phêån hoå Khöíng, trong khi noái chuyïån diïîn
thuyïët Khöíng Tûúâng Hi thûúâng dêîn àöi
cêu trong Luêån Ngûä, Maånh Tûã. Khi Khöíng Tûúâng Hi dêîn àêìu àoaân àaåi
biïíu àïën Anh thò tûå xûng laâ àúâi thûá 75 cuãa "cöng tûúác Khöíng Khêû”.
Khöíng Tûúâng Hi noái vúái moåi ngûúâi rùçng hoaâng àïë nûúác Anh chiïu àaäi öng
long troång khöng phaãi vò öng laâ àaåi sûá àùåc mïånh toaân quyïìn cuãa Trung
Quöëc maâ vò öng laâ con chaáu "cöng tûúác Khöíng Khêu” thuöåc möåt doâng quñ
töåc cöí kñnh trïn thïë giúái.
5. AÁo gêëm khöng mùåc cho ngûúâi haå tiïån
Möåt võ tiïn sinh noå coá möåt cêu chuyïån rêët bònh thûúâng maâ àaáng
suy nghô. Möåt buöíi chiïìu muâa haå, töi àïën möåt khaách saån thùm möåt ngûúâi
baån tûâ Höìng Köng àïën. Khaách saån gêìn nhaâ cho nïn töi chó mùåc möåt chiïëc
aáo sú mi thûúâng ra ài. Ngûúâi gaác cöíng khaách saån chaåy theo töi lïn thang
maáy keáo laåi hoãi töi laâ ai, khiïën cho töi rêët khoá chõu. Töi khöng thïí khöng
xùéng gioång noái mêëy cêu khiïën anh ta xêëu höí lui ra. Töi noái viïåc naây vúái
ngûúâi baån, öng ta cûúâi noái: "Anh ùn mùåc cuäng húi àún giaãn." Tûâ àoá vïì sau,
möîi khi coá àïën nhûäng núi cöng cöång duâ bêån mêëy töi cuäng thay àöíi y phuåc
chónh tïì.
Roä raâng xem ngûúâi bùçng aáo laâ thiïëu giaáo duåc song ngûúâi laåi, khöng
chuá yá ùn mùåc phaãi chùng laâ thiïëu tön troång ngûúâi khaác . Cuäng nhû vêåy,
haäy noái vïì àöì trang sûác. Nhiïìu phuå nûä duâng àöì trang sûác khöng phaãi vò
laâm daáng hay vò khoe cuãa maâ vò giao tïë xaä höåi, vò thïí diïån trong nhûäng
trûúâng húåp long troång. Möåt söë phuå nûä laâ vúå nhûäng ngûúâi thûúâng giao tiïëp,
thûúâng xuyïn höåi hoåp, laâm cöng taác lïî tên... àïìu phaãi duâng àöì trang sûác.
Möåt trong nhûäng phuå nûä àoá àaä viïët: "Kyâ thûåc töi khöng muöën àeo nhiïìu
àöì trang sûác, ngaây thûúâng ài àêu töi khöng mang àöì trang sûác. Nhûng
khi theo chöìng ài dûå caác cuöåc höåi lúán quan troång töi khöng thïí khöng
mang àöì trang sûác Trong nhûäng trûúâng húåp long troång nhû thïë, khöng
mang àöì trang sûác thò khöng ra thïí thöëng gò. Chuáng töi laåi coá nhûäng hoaåt
àöång nhû thïë, töi khöng thïí khöng mua nhiïìu àöì trang sûác."
Kyâ thûåc àöì trang sûác giuáp saáng taåo ra möåt hònh tûúång töët àeåp. Àoá laâ
viïåc bònh thûúâng. Coá mêëy biïån phaáp sau dêy:
1. Mua caác àöì duâng haâo hoa.
Chó cêìn baån khöng coá veã haâ tiïån thò khöng ai noái baån haâ tiïån. Nïn
mua möåt söë àöì khöng bao giúâ haå giaá nhû möåt miïëng ngoåc chùèng haån, duâ
rùçng mua haâng ngaân àöìng nhûng duâng röìi vêîn coá thïí baán laåi, coá khi coân
coá laäi. Boã mêëy vaån ra mua möåt chiïëc àöìng höì nöíi tiïëng cuäng coá thïí sau
naây baán àûúåc cao giaá hún.
Àaä tûâng coá möåt ngûúâi baån phûúng Têy möîi nùm thay xe möåt lêìn
khiïën moåi ngûúâi rêët hêm möå. Bñ quyïët laâ anh ta mua xe àaä duâng röìi
nhûng coân coá thïí baán laåi. Möîi nùm baán chiïëc cuä mua chiïëc múái, ngûúâi ta
tûúãng nhû anh ta giaâu coá lùæm.
Trong söë nhûäng phuå nûä thûúâng duâng àöì trang sûác coá möåt söë baâ
mang àöì trang sûác àïí toã ra cao sang hún ngûúâi, laâm nhû mònh laâ phûúång
giûäa àaân gaâ. Muåc àñch khoe giaâu sang cuãa nhûäng ngûúâi naây laâ muåc àñch
chñnh khi hoå duâng àöì trang sûác.
2. Möåt cuäng coá thïí gêy cho ngûúâi ta caãm giaác “ aác” .
Nhûäng minh tinh maân baåc ùn mùåc trang sûác khöng gò khöng li kyâ vò
hoå muöën àïí laåi êën tûúång maånh trong quêìn chuáng, thu huát nhiïìu ngûúâi ca
tuång hoå hún nûäa. Theo vúái trêån cuöìng phong suâng baái ngêîu tûúång naây
khöng ñt phuå nûä nhuöåm toác vaâng, baåch kim, trùæng; nam giúái thò àïë toác
daâi, mùåc vaáy daâi; nûä giúái thò cùæt toác ngùæn, mùåc êu phuåc thùæt caâ vaåt. Nam
khöng ra nam, nûä khöng ra nûä, giaâ khöng ra giaâ, treã khöng ra treã, loaån xõ
xaâ ngêìu, kyâ hònh dõ daång, tûåa höì àoá laâ troång àiïím cuãa traâo lûu naây. Chaåy
theo traâo lûu naây khöng töën nhiïìu tiïìn lùæm, rêët thñch húåp cho thanh rïn.
Tuåc ngûä coá cêu: "Ngûúâi àeåp vò luåa, luáa töët vò phên". Nïëu baån ùn mùåc
khöng chónh tïì khöng khaác gò khiïën ngûúâi ta khinh baån. Phaãi biïët àûáng
giûäa àaám àöng keã trûúác ngûúâi sau möåt mònh àoã mùåt, khöng àöång naäo
nghô möåt chuát vïì trang phuåc laâ khöng àûúåc.
Ngoaâi ra cêìn ghi nhúá: Duâ baån xuêët sùæc àïën àêu thò trûúác cöng
chuáng cuäng khöng àûúåc noái xêëu "möët", búãi vò caái thúâi thûúång laâ baån thên
cuãa àaåi chuáng kïí caã baån. Baån mùæng chûãi "möët" tûác mùæng chûãi hoå, tuyïåt
nhiïn khöng thïí gêy êën tûúång töët. Moåi ngûúâi seä noái: "Anh naây coá gò ghï
gúám àêu, giöëng nhû anh hïì, öng ùn maây, 'buöìn cûúâi quaá!" Loâng baån phaãi
saáng suöët maâ miïång baån phaãi theo àaåi chuáng. Phêîn nöå thïë tuåc, khöng
thûâa nhêån xaä höåi hiïån thûåc xem ngûúâi bùçng y phuåc thò baån seä chïët àuöëi
trong nûúác boåt quêìn chuáng.
6. Tiïìn khöng àuã, phêím chêët àuã
Trong xaä höåi khöng phaãi chó vaâng baåc àêìy ngûúâi múái àûúåc àaánh giaá
laâ töët. Àaåi àa söë nhên dên àïìu vñ leáp keåp, coá vaã sûng mùåt cuäng khöng thïí
trúã thaânh ngûúâi beáo vaâ cuäng coá ngûúâi khöng thñch laâm ra veã troåc phuá, cho
nïn cêìn cùn cûá àùåc àiïím cuãa mònh maâ tòm ra möåt kiïíu caách riïng cho
mònh thò chûa chùæc ngûúâi ta daám xem thûúâng. Coá nhûäng ngûúâi kiïíu
"chên nhên khöng löå tûúáng", "êín sô giûäa chúå.”
Phûúng phaáp khöng töën tiïìn naây coá mêëy caách.
1 Baão vïå àùåc sùæc riïng cuãa mònh.
Coá möåt nhaâ laáng giïìng hún 10 nùm trûúác tûâ quï ra thaânh thõ, chöìng
laâm cöng nhên vïå sinh, bõ dên thaânh thõ göëc khinh thûúâng. Mêëy nùm gêìn
àêy con caái àaä lêåp gia àònh ra úã riïng, hai vúå chöìng raán baánh raán baán.
Dêìn dêìn khêëm khaá, tiïìn baåc ruãng rónh, hoå beân xêy dûång múã röång nhaâ
cûãa khang trang. Nhûng hoå khöng sùæm tuã tûúâng àang laâ "möët” vúái giaá
mêëy ngaân tïå maâ múâi thúå möåc úã quï ra laâm möåt böå traâng kyã chaåm khùæc tûá
linh theo löëi cöí maâ àeåp. Vúå thò thïu aáo göëi, thïu khùn baân, thïu reâm cûãa
theo mêîu truyïìn thöëng. Hai öng baâ laåi tñnh tònh trêìm tônh, ùn noái àûáng
àùæn. Xung quanh khöng thïí khöng hêm möå àúâi söëng vùn hoáa cuãa hoå.
2. Möîi ngûúâi möåt bêåc thang xaä höåi.
Ngûúâi xûa bònh phêím saáng taác vùn hoåc thûúâng noái: "Kim ngoåc maän
àûúâng bêët thõ phuá quñ khñ tûúång" (Vaâng baåc àêìy nhaâ khöng phaãi laâ giêìu
sang) . Àoá laâ noái haânh vi cuãa gia àònh quyïët àõnh gia àònh àoá àûáng trïn
bêåc thang xaä höåi naâo.
Töi cuâng möåt ngûúâi baán coá chuát viïåc àïën möåt gia àònh noå. Bûúác vaâo
nhaâ trang trñ rûåc rúä hoa mùæt thò laåi nghe ngûúâi cha àang mùæng moã tuåc
tôu, bùæt con têåp piano trïn chiïëc àaân nhêåp khêíu àùæt tiïìn. Nûä chuã nhên
mùåt maây raång rúä ra àoán chuáng töi ài trïn àïåm nhung, àêìu
tiïn yïu cêìu chuáng töi boã giaây ra ài deáp lï vaâo nhaâ. Thêåt ra möåt gia àònh
giaâu coá nhû thïë naâo ài nûäa maâ khöng coá phong caách gia àònh thûúång lûu
thò chó laâ gia àònh con buön maâ thöi.
Gia àònh muöën lïn bêåc thang xaä höåi cao, cuöåc söëng muöën ài lïn cêìn
phaãi laâm cho ngûúâi ta thêëy möåt chuát khöng khñ êëm cuáng tao nhaä, têån
hûúãng khöng bao giúâ hïët. Nhûäng gia àònh giaâu coá maâ töi thêëy úã phûúng
bùæc thò
nhaâ dûúái trang trñ toaân thiïët bõ êm thanh vaâ aánh saáng hiïån àaåi nhûng laåi
toaân phong caãnh Giang Nam. Ngûúâi ngheâo thò tûå cùæt giêëy theo mêîu hoa
cöí truyïìn trang trñ nhû nhûäng gia àònh úã nhaâ haâng. Duâ ngûúâi ta ngheâo
giaâu, coá bêët kyâ vùn bùçng hoåc vêën gò, gia àònh cuãa hoå àïìu thïí hiïån sûå haâm
dûúäng àöåc àaáo cuãa hoå. Phong caách àöåc àaáo cuãa hoå cho ngûúâi ta coá caãm
giaác vïì thang bêåc xaä höåi cao.
3. Quan têm nhûäng saách baáo múái nhêët.
Taám nùm trûúác töi mua àûúåc böå saách best seller Thaái Cùn Àaâm.
Baån töi thêëy böå saách, ca tuång töi ài àêìu thúâi àaåi. Nhû vêåy, nïëu nhû anh
thñch nhûäng saách best seller, nhûäng ngön ngûä àang thõnh haânh, nhûäng
thúâi trang múái nhêët thò ngûúâi ta seä giú ngoán tay caái trûúác mùåt anh.
4. Laâm ngûúâi nhiïåt têm.
Con ngûúâi khöng thïí traánh khoãi thêët baåi. Khi thêët baåi nïëu coá thïí
bùæt tay ngûúâi chiïën thùæng, chuác mûâng hoå möåt caách nhiïåt tònh vaâ thaânh
thêåt thò ngûúâi ta seä caãm àöång têm loâng röång múã cuãa ngûúâi thêët baåi.
Khi do sú suêët maâ töín haåi ngûúâi khaác thò anh phaãi xin löîi ngûúâi ta.
Nïëu xin löîi quaá möåt chuát, àem 3 phêìn sai noái thaânh 5 phêìn sai thò khöng
nhûäng àaä hoáa giaãi dûúåc can qua maâ laåi coá. hiïåu quaã vaâng ngoåc, khiïën cho
ngûúâi khaác caãm nhêån sêu sùæc thaânh yá cuãa anh, cho rùçng anh laâ con ngûúâi
àaáng nïí.
Nïëu anh quan têm ngûúâi giaâ yïëu ngûúâi taân têåt úã xung quanh, giuáp
àúä an uãi hoå thò ngûúâi ta cho anh laâ ngûúâi lûúng thiïån.
5. Phong àöå thñch húåp, cûá chó àùæc thïí.
Nïëu nhû muöën chûáng toã phong caách bêët phaâm, thong dong tûå taåi
cuãa anh thò anh nïn laâm cho àûúåc:
Àiïåu böå àûáng àùæn, cûã chó chêåm raäi, àöång taác nghiïm trang, vûäng
vaâng nhû nuái Thaái Sún. khi noái vúái àöëi phûúng vïì möåt sûå viïåc quan troång
cuäng nhû khi traã lúâi àöëi phûúng, mùæt khöng liïëc ngang liïëc doåc, nhòn
thùèng vaâo mùæt àöëi phûúng thò khöng nhûäng tùng cûúâng sûác thuyïët phuåc
cuãa lúâi noái maâ coân àïí laåi cho ngûúâi ta êën tûúång traân trïì sûác maånh, haânh
àöång quang minh löîi laåc.
Nïëu möåt ngûúâi coá phong àöå bûúác chên khoan thai khiïën cho ngûúâi
ta khêm phuåc vui loâng thò coân hún caã vaâng baåc àêìy ngûúâi, saãn sinh hiïåu
quaã giao tïë àeåp àeä laâm lu múâ caái xêëu. Coá möåt söë ngûúâi coá böå mùåt giöëng
nhû ngöi nhaâ laâm dúã dang, chó coá phoâng trûúác rûåc rúä coân àaâng sau giöëng
nhû chiïëc lïìu võt.
Biïíu hiïån baãn thên tuy khöng rûåc rúä nhûng laåi bïìn vûäng thò ngûúâi
tinh àúâi liïëc mùæt nhòn thêëy ngay. Cho nïn noái vïì biïíu hiïån baãn thên maâ
khöng noái vïì phêím chêët, phong àöå thò laâm haåi anh.
Kïë 9: Kïë chûäa theån
Laâm thï'naâo àïí khiïën cho ngûúâi khaác khöng xêëu höí ?
Ngûúâi ta mùåc aáo quêìn trûúác laâ àïí chöëng laåi reát mûúát laånh leäo, thûá
àïën àïí laâm àeåp, thûá ba laâ àïí chûäa theån. Laâm ngûúâi ai cuäng biïët theån khi
tû tònh êín nùåc bõ phanh phui cho nïn gioãi chûäa theån laâ khöng thïí thiïëu. .
Ngûúâi ta khöng noái viïåc xêëu trong nhaâ àïí ngûúâi ngoaâi biïët. Viïåc
riïng khoá noái cuãa mònh khöng ai muöën phö baây àïí trúã thaânh chuyïån tiïëu
lêm cho thiïn haå. Nhûng khöng laâm thò ngûúâi ta múái khöng biïët. Thuêåt
chûäa theån yïu cêìu phaãi giûä bñ mêåt tuyïåt àöëi, thûá àïën laâ sau khi viïåc xêëu
àaä böåc löå ra aánh saáng thò khiïën cho hêåu quaã nheå búát ài.
Ngûúâi khaác bõ xêëu höí thò chúá coá buöng lúâi khoaái chñ, nïëu khöng seä
kïët möëi oaán cûâu vaâ bõ moåi ngûúâi têíy chay. Nïëu coá thïí chuã àöång hoáa giaãi
cho ngûúâi ta, chûäa theån cho ngûúâi ta thò coá thïí theo àaâ chiïëm àûúåc loâng
ngûúâi.
Viïåc àúâi khön lûúâng, viïåc bñ mêåt riïng tû khöng phaãi khöng thïí bõ
tiïët löå. Möîi ngûúâi àïìu coá thïí bõ xêëu höí möåt ngaây naâo àoá. Trûúác tiïn phaãi
giûä bònh tônh, khöng àûúåc böëi röëi hoang mang khiïën cho theån caâng thïm
theån, àêåp vúä chai dêìu traân ra khùæp nhaâ. Thûá àïën phaãi hoåc àûúåc caách
thuêån tay àûa dao chûá khöng chûäa theån möåt caách söëng sûúång, löå liïîu.
Thûá ba, coá thïí duâng biïån phaáp "vua quay laåi noái vúái taã hûäu” phên taán sûå
chuá yá cuãa moåi ngûúâi, traánh muäi nhoån. Muön vaân khöng àûúåc àïí cho ngûúâi
ta nùæm àûúåc àùçng chuöi, löi ra nhûäng àiïìu xêëu höí coân lúán hún nûäa khiïën
cho anh thên baåi danh hïåt.
1 . Khöng nïn vò theån nhoã maâ khöng chûäa
Thiïëp Vaâng tö son thò ai ai cuäng thñch, coân àiïìu xêëu höí thò khöng ai
muöën ngûúâi khaác löi ra. Nïëu trong giao tïë, chuá yá chûäa theån, che theån, che
giêëu nhûäng àiïìu riïng tû cho ngûúâi ta thò ngûúâi ta caãm kñch anh vö têån.
Khi coá cú höåi seä àïìn àaáp thõnh tònh cuãa anh. Anh Möî cöng taác trong böå
phêån thiïët kïë. Sau khi töët nghiïåp àaåi hoåc lêåp tûác àaåt àûúåc danh hiïåu kiïën
truác sû cêëp 1 , laâ möåt thanh niïën coá taâi, thên thïí cao lúán, noái nùng haâi
hûúác, dïî yïu cho nïn àûúåc caác baån gaái yïu thñch. Anh cuäng khöng che
giêëu àiïìu àoá maâ laåi thûúâng àùæc yá huïnh hoang trûúác àaám àöng. Thûåc laâ
möåt cêåu con trai àaáng chaán.
Möåt ngaây noå, anh Möî cuâng hai võ thûúång cêëp àïën cú quan möåt
khaách haâng àang uãy thaác thiïët kïë nhaâ. Àöëi phûúng, ngoaâi möåt giaám àöëc
phuå traách ra coân coá hai võ böå trûúãng tham dûå cuöåc hoåp. Höm nay laâ cuöåc
gùåp mùåt àêìu tiïn àïí thùm doâ khaách haâng. Hai bïn àûáng trong phoâng
khaám trao àöíi danh thiïëp cho nhau. Bêëy giúâ tûâ trong vñ
àûång danh thiïëp cuãa anh Möî rúi ra möåt vêåt. Anh Möî lêåt àêåt nhòn xem vaâ
moåi ngûúâi cuäng nhòn theo. Böîng nhiïn anh Möî kïu lïn möåt tiïëng rêët böëi
röëi, nhûäng ngûúâi khaác cuäng nñn thúã lùång ngûúâi. Vêåt rúâi trïn baân laâ möåt
bao cao su traánh thai. Anh Möî vöåi vaâng höëi haã nhùåt lïn, run cêìm cêåp leán
nhòn mùåt giaám àöëc. Giaám àöëc cûúâi noái: "Ha ha,
khöng nhòn thêëy, khöng nhòn thêëy", sau àoá cuöåc höåi àaâm tiïën haânh trong
tiïëng cûúâi vaâ thên thiïån.
Lúâi noái têìm phaâo cuãa giaám àöëc chùæc chùæn khöng ai tin laâ thûåc
nhûng laåi coá taác duång rêët töët. Àïí chiïëu cöë danh dûå vaâ thïí diïån ngûúâi
khaác, noái döëi, noái têìm phaâo thò coá gò laâ töåi löîi? Khöng coá haåi cho ai caã?
Trong hoaân caãnh nhêët àõnh, coá ngûúâi vò traánh xuác phaåm àiïìu huáy
kyå cuãa ngûúâi khaác, àïì phoâng dêîn àïën phiïìn toaái khiïën cho àöi bïn khöng
vui loâng, coá khi khöng thïí, khöng muöën, khöng tiïån noái thùèng ra viïåc gò
àoá thò phaãi duâng möåt sûå viïåc khaác thay thïë hay hoáa giaãi, biïën hung thaânh
caát, triïín khai giao tïë àaåt àïën muåc àñch.
Trong möåt buöíi chiïu àaäi do sú suêët, möåt ngûúâi phuåc vuå àaä àûa lïn
möåt àôa thûác ùn thõt lúån cho möåt öng baån Islam giaáo khiïën cho baân tiïåc
ngúä ngaâng, khoá chõu. Thêëy thïë, thuã tûúáng Chu ên Lai noái àuâa to: "Àêy laâ
võt, chuáng ta àïìu laâ võt caã". Nhúâ thay àöíi danh tûâ maâ àaä hoáa giaãi àûúåc cuåc
diïån do ngûúâi phuåc vuå gêy ra. Trong tònh thïë moåi ngûúâi àïìu biïët roä cuåc
diïån khoá chõu do ngûúâi phuåc vuå sú suêët nhûng àûúng nhiïn khöng nïn
baân luêån vïì sú suêët àoá, cêìn phaãi hoáa giaãi nhanh choáng cho nïn thuã tûúáng
Chu ên Lai múái "chó lúån noái võt" quaã laâ ngûúâi cú trñ.
Xem ra chûäa theån coá luác khöng phaãi laâ viïåc xêëu. Gùåp phaãi tònh thïë
khoá chõu nïn ra sûác duâng cêu chuyïån vúái nöåi dung àaánh laåc hûúáng chuá yá
cuãa moåi ngûúâi, khöng nïn baám vaâo viïåc àaä xaãy ra khiïën cho caâng bïë tùæc.
Trong giao tïë, khöng ai coá thïí dûå tñnh àûúåc têët caã. Vñ
duå nhû anh khöng ngúâ àöëi phûúng laâ ngûúâi coá hiïìm khñch vúái anh hay laâ
baån cuãa keã caånh tranh vúái anh. Cuäng coá thïí anh khöng tñnh àûúåc àöëi
phûúng khöng thñch ùn moán ùn Tûá Xuyïn; cuäng coá thïí böîng nhiïn anh
noái sai möåt cêu v.v... Nhûäng àiïìu àoá àïìu khiïën ngûúâi ta ngúä ngaâng khoá
chõu. Luác àoá thò tònh thïë maâ anh dûå tñnh àaä thay àöíi, nhêët thúâi khöng thïí
khöng coá kïë múái. Trong trûúâng húåp naây rêët cêìn chûäa theån. Nùng lûåc chûäa
theån cuãa möåt ngûúâi àûúng nhiïn lêëy kinh nghiïåm söëng laâm cú súã, vêån
duång vaâo thûåc tïë nhiïìu lêìn trúã nïn laäo luyïån thöng minh. Àöìng thúâi,
nùng lûåc ûáng biïën cuäng phaãn aánh tñnh nhanh trñ vaâ haâm dûúäng cuãa con
ngûúâi . Chó coá nhûäng ngûúâi cöng lûåc xûã thïë thêm hêåu múái coá thïí biïën
nguy thaânh an trong nhûäng trûúâng
húåp phaát sinh biïën hoáa bêët thûúâng, khiïën cho mònh thoaát khoãi caãnh khoá
chõu vaâ àaåt àûúåc hiïåu quaã töët trong giao tïë.
Muöën chûäa theån phaãi laâm àûúåc nhûäng àiïìu sau àêy:
1 Bêët kïí xuêët hiïån tònh huöëng gò àïìu phaãi giuä bònh tônh cao àöå
khiïën cho mùåt khöng biïën sùæc. Nhû trong möåt lêìn giao dõch thûúng maåi,
àöëi phûúng böîng nhiïn noái anh ra giaá cho möåt cöng ty thêëp hún cho hoå,
nhû vêåy quaá bùæt naåt hoå. Thöng tin thûúng maåi bõ tiïët löå nhû thïë laâm cho
caác caán böå thûúng maåi rêët mêët thïí diïån. Nïëu nhû hoå khöng bònh tônh,
quaá û cùng thùèng hay kñch àöång, rêët coá khaã nùng khöng ûáng phoá nöíi cuåc
diïån naây. Thûâa nhêån sûå thûåc naây hay laâ phêîn nöå tranh luêån, liïìu maång
phuã nhêån seä coá thïí dêîn àïën giao dõch tan vúä.
Nhûng nïëu anh rêët bònh tônh thò coá thïí nhanh choáng tòm ra löëi
thoaát, vñ duå nhû giaá caã thêëp vò khöng baão àaãm àöíi laåi vaâ baão trò sûãa chûäa,
hay laâ coá chi tiïët naâo àoá chûa duâng nguyïn liïåu múái, kyä thuêåt múái, hay laâ
do hònh thûác thanh toaán, thúâi haån giao haâng, baão hiïím chêët lûúång v v...
khaác vúái lö haâng àang thûúng thaão. Bêët cûá thïë naâo
anh cuäng phaãi tòm ra lyá do thñch húåp àïí cûáu vaän tònh thïë, tòm ra phûúng
phaáp baão vïå thïí diïån cuãa mònh.
2. Bêët cûá tònh huöëng naâo cuäng coá thïí hoáa giaãi mêu thuêîn hay giaãm
khinh mêîu thuêîn tònh ra löëi thoaát cho àöi bïn, khiïën cho khöng khñ cùng
thùèng chuyïín sang hoâa dõu, tûâ quêîn baách chuyïín sang tûå nhiïn. Nhiïìu
luác giaãi vêy cho ngûúâi khaác coân quan troång hún che chùæn cho baãn thên,
möåt mùåt biïíu thõ thöng caãm vaâ tön troång àöëi phûúng, mùåt khaác giaânh
möåt maãnh àêët sau naây cho baãn thên.
3. Hoåc têåp töët caách chuyïín dõch cêu chuyïån vaâ phên taán sûå chuá yá
cuãa ngûúâi khaác. Noái sai hay laâm sai viïåc gò àoá thò ngoaâi viïåc nhanh choáng
nhêån sai ra coân phaãi chuyïín dõch cêu chuyïån möåt caách kheáo leáo, hûúáng
sûå chuá yá cuãa ngûúâi ta sang möåt phûúng diïån khaác. Vñ duå nhû duâng
phûúng thûác haâi hûúác hay kïí chuyïån tiïëu lêm àïí chuyïín dõch muåc tiïu,
àem viïåc ngûúâi biïën thaânh viïåc vùåt, àem cêu chuyïån khiïën ngûúâi ta cùng
thùèng biïën thaânh chuyïån cûúâi, v.v. . .
2. Laâm sao khöng bõ lúâi noái aác àöåc laâm töín thûúng
Hai baác sô ngoaåi khoa trong khi möí gùåp phaãi vêën àïì nan giaãi beân
ngûâng möí, möåt höå sô cao cêëp baão: "Sao khöng cûã thûã möåt lêìn xem sao ".
Möåt võ baác sô ngoaåi khoa chûäa theån beân noái: "Búãi vò chuáng töi nhúá tuêìn lïî
trûúác chõ quïn ghi bïånh aán cho möåt bïånh nhên”. Cö höå sô theån àoã mùåt
khöng noái nïn lúâi.
Coá möåt öng chöìng sau khi ùn cúm úã nhaâ haâng muöën toã ra haâo phoáng
beân "boa" 20 àö la, vúå beân thu laåi söë tiïìn àoá vaâ noái lúán: "Phuåc vuå khöng
töët lùæm, khöng àaáng “boa" sö tiïìn êëy öng chöìng chó coân caách nhanh choáng
ra khoãi nhaâ haâng.
Trong cuöåc söëng thûúâng gùåp haång ngûúâi ngang traái nhû thïë naây. Hoå
thûúâng laâ baån, àöìng sûå hay vúå cuãa anh, úã núi cöng cöång thûúâng baá vai
anh baão vúái moåi ngûúâi anh àaä tûâng coá sai lêìm naây thêët saách noå, hay àûa
ra tû liïåu “tham ùn" cuãa anh, khiïën cho anh nhûác nhöëi. Nïëu anh nöíi giêån
thò hoå seä noái "bêët quaá àuâa möåt chuát maâ thöi", laåi coân noái anh nhaåy caãm
quaá, khöng coá tinh thêìn haâi hûúác.
Gùåp phaãi nhûäng trûúâng húåp bêët ngúâ nhû vêåy, coá hai caách xûã lyá khaác
nhau.
Möåt caách laâ phaãn khaáng tiïu cûåc, ngêåm miïång chõu xêëu höí hoùåc laâ
nöíi giêån lúán tiïëng phaãn khaáng. Caách naây laâm töín haåi hònh tûúång töët àeåp
cuãa anh àöëi vúái cöng chuáng. Caách thûá hai laâ ûáng phoá tñch cûåc, lúåi duång
thöng tin cuöåc giao tïë bêët lúåi naây cho möåt trêån giao tïë coá ñch khaác, khöng
nhûäng chöëng laåi àaã kñch noå möåt caách hûäu hiïåu maâ coân àûúåc ngûúâi ta tön
troång vaâ hoan nghïnh hún. Chuyïn gia xaä höåi hoåc cuãa àaåi hoåc Hoa Thõnh
Àöën laâ Edward Gratt àaä nghiïn cûáu hún 20 trûúâng húåp quêîn baách trong
giao tïë. öng noái bõ laâm nhuåc cöng khai àûúng nhiïn laâ viïåc khöng vui vaâ
cuäng khöng phaãi laâ chuyïån vuån vùåt coá thïí nhêîn nhõn àûúåc. Khi bõ laâm
nhuåc töín thûúng tònh caãm, àaåi àa söë ngûúâi ta thûúâng nöíi giêån, noái lùæp
bùæp, mùåt àoã bûâng. Nhûng anh nïn choån möåt giaãi phaáp khaác: giûä vûäng lyá
trñ, khöëng chïë tònh thïë. Khöng cêìn phaãi phiïìn naäo lêu maâ phaãi suy nghô
vò sao ngûúâi àoá laåi vö lïî nhû thïë. Coá möåt söë ngûúâi cöë yá khiïën cho anh caãm
thêëy quêîn baách búãi vò trong loâng hoå caãm thêëy anh cuäng biïët àiïìu gò cuãa
hoå, hay laâ àïí baáo thuâ viïåc gò anh àaä laâm bêët lúåi cho hoå. Möåt söë ngûúâi laâ keã
thñch trïu choåc buöåt miïång noái ra chûá khöng cö y ë á laâm nhuåc anh.
Coân nhaâ têm lyá hoåc Bello Skilac thò cho rùçng, nïn suy àoaán xem coá
àiïìu gò bñ êín khöng böåc löå vúái loaåi ngûúâi êëy àaä khiïën hoå haânh àöång nhû
thïë, thûåc tïë àoá laâ àïìu khöng thïí nhêån àõnh chñnh xaác. Rêët coá thïí ngûúâi ta
nghô rùçng anh khöng bõ töín thûúng vò àiïìu àoá. Khi anh trò trñch haânh
àöång vö lïî cuãa hoå thò nhûäng ngûúâi ùn vuång vïì maâ khöng coá aác yá naây lêåp
tûác xin löîi anh.
Àûúng nhiïn, nïn ûáng phoá tònh huöëng quêîn baách naây nhû thïë naâo
thò cêìn xeát tònh hònh cuå thïí. Nïëu nhû öng chuã hay thûúång caãm cuãa anh
chó trñch anh trûúác mùåt caác àöìng sûå, vaâ hún nûäa coá thïí lêìn sau laåi laâm
nhû thïëë thò anh coá thïí duâng cêu sau àêy àïí ûáng phoá möåt caách bònh tônh
vaâ tûå tin àïí baão vïå loâng tûå troång cuãa anh "Phaãi chùng chuáng ta coá thïí
trao àöíi riïng vúái nhau vêën àïì naây.
Cuäng vêåy, nïëu bõ vúå hay baån laâm töín thûúng nhû thïë, anh phaãn
kñch khöng bùçng bònh tônh noái cho hoå roä laâ hoå àaä laâm töín thûúng anh?
Nïëu hoå tiïëp tuåc laâm cho anh quêîn baách, anh phaãi tiïën lïn noái vúái hoå laâ
anh sùæp khöng coân tin tûúãng hoå nûäa. Nùng lûåc ûáng phoá naây biïíu thõ àêìy
àuã loâng tûå troång laânh maånh, tónh taáo vaâ nùng lûåc tûå khöëng chïë tònh caãm
cuãa anh, khiïën cho àöëi phûúng tûå nhòn laåi baãn thên maâ thêëy xêëu höí, tûå
phaãn tónh lúâi noái vaâ viïåc laâm cuãa hoå.
Khi coá söë ngûúâi cöë tònh laâm nhuåc anh lêìn thûá hai khiïën cho anh
quêîn baách thò anh nïn duâng biïån phaáp nghiïm khùæc hún. Coá luác anh nïn
ngùn caãn hoå ngay taåi chöî, noái vúái hoå: "Xen ra anh coá yá laâm khoá dïî töi, coá
thïí noái cho biïët laâ vò lyá do gò khöng?" Caách ûáng phoá naây biïíu hiïån anh
khöng mêët lyá trñ, laâ ngûúâi coá haâm dûúäng töët khiïën cho ngûúâi xung quanh
tön troång, àöëi phûúng phaãi thûâa nhêån vaâ thay àöíi têm yá khöng laânh
maånh cuãa hoå, caãi thiïån vaâ gia tùng quan hïå hai bïn. Bêët luêån anh duâng
thaái àöå naâo, quan troång nhêët laâ khöng àûúåc nöíi giêån. Nöíi giêån chó khiïën
cho keã khiïu khñch chiïëm thûúång phong
vaâ seä dêîn àïën thaái àöå thuâ àõch sêu sùæc hún.
3. Ngaä xuöëng röìi thûâa thïë bêåt dêåy
Nguå ngön Edop coá cêu chuyïån öng hoái chûäa theån. Coá möåt öng hoái
àöåi toác ngûúâi khaác cûúäi ngûåa ra ài. Gioá thöíi bay böå toác giaã, nhûäng ngûúâi
xung quanh bêët giaác cûúâi vang. Öng hoái dûâng ngûâa laåi, noái: "Böå toác naây
vöën khöng phaãi cuãa töi, bay ài thò coá àiïìu gò kyâ quaái àêu Chùèng phaãi noá
àaä tûâng rúâi boã chuã nhên sinh ra noá àêëy û?”
Töíng thöëng Lincoln cuäng coá cêu chuyïån tûúng tûå. Trong lêìn tranh
cûã nghõ viïån bõ thêët baåi, coá ngûúâi hoãi caãm giaá nhû thïë naâo Lincoln kïí möåt
cêu chuyïån khi öng ài vêån àöång tranh cûã bûúác phaãi chöî buân trïn àûúâng ài
trûúåt chên xö ngûúâi khaác vùng ra ngoaâi àûúâng, öng tûå baão mònh: “ Àêy laâ
trûúåt chûá khöngphaãi ngaä".
Coá ngûúâi hoãi öng laâm töíng thöëng nûúác Myä àaåi cûúâng quöëc coá caãm
giaác gò? Lincoln baão öng nghô àïën cêu chuyïån möåt töåi phaåm. Coá möåt tïn
töåi phaåm noå tûå trûâng phaåt bùçng caách baão ngûúâi laáng giïìng cûúäi lïn ngûúâi
hùæn àïën ngoaåi thaânh ài xe hoãa. Hùæn hoãi ngûúâi laáng giïìng coá caãm giaác gò?
Ngûúi laáng giïìng noái nïëu àoá khöng phaãi laâ möåt loaåi vinh dûå thò thaâ rùçng
ài böå.
Lincoln noái: "Töi quaã àaä hïí nhiïìu cêu chuyïån, trong kinh nghiïåm
tñch luäy lêu ngaây cuãa töi, töi phaát hiïån ngûúâi ta thûúâng duâng haâi hûúác
laâm phûúng tiïån diïîn àaåt thò dïî daâng coá aãnh hûúãng töët".
Sau khi Lincoln qua àúâi, quyïín saách Chuyïån cûúâi cuãa cuå Abraham
baán chaåy nhû töm tûúi. Lincoln kïí chuyïån cûúâi khöng phaãi àïí cûúâi. Ngûúâi
ta noái, chuyïån cûúâi cuãa töíng thöëng Lincoln coân giöëng nhû chuyïån nguå
ngön àêìy ùæp trñ tuïå vaâ yá nghôa giaáo duåc.
Nhanh trñ vaâ haâi hûúác chiïëm àõa võ troång yïëu trong viïåc chûäa theån,
búãi vò biïët thûâa thïë, coá viïåc xêëu höí nhû khi coá ngûúâi vêëp ngaä laåi baão dûúái
àêët chöî naây coá ba trùm laång baåc àïí chuäa theån. Moåi ngûúâi beân nghô àïën ba
trùm laång baåc. Coân nïëu khi sa vaâo tònh thïë xêëu höí maâ giaãi thñch lung
tung thò chó caâng laâm xêëu höí thïm maâ thöi.
Nhanh trñ vaâ haâi hûúác khöng laâm cho ngûúâi ta aác caãm maâ caã cûúâi boã
qua sûå viïåc.
Möåt nhaâ vùn viïët möåt cuöën tiïíu thuyïët, saách àûúåc hoan nghïnh. Coá
möåt nhaâ vùn khaác naãy sinh loâng àöë ky baão vúái baâ rùçng: "Töi rêët thñch tiïíu
thuyïët cuãa baâ. Khöng biïët ai viïët höå baâ quyïín tiïíu thuyïët naây ? Nûä vùn sô
àaáp: "Rêët vui mûâng biïët öng thñch taác phêím khöng ra gò naây, khöng biïët
ai àoåc cho öng nghe vêåy ?" Àöëi phûúng chêm biïëm baâ khöng biïët viïët, baâ
phaãn kñch bùçng caách noái àöëi phûúng khöng biïët àoåc. Àêëy thêåt laâ ngoaâi
tònh lyá, maâ laåi coá tònh lyá, chïë diïîu maâ thöi, cûúâi röìi boã qua. Ngoaâi ra mùåt
laånh nhû tiïìn khi ngûúâi ta gêy khoá chõu cho anh cuäng laâ möåt loaåi nhanh
trñ cao cêëp, cao siïu vaån trûúång.
Nùm 1972, Chu ên Lai cuâng Kistinger böë trñ sûå kiïån múã àûúâng giao
tiïëp Trung - Myä. Kistinger àïën Bùæc Kinh àaâm phaán vúái Chu ên Lai. Sau
khi höåi àaâm thaânh cöng, Chu ên Lai múã tiïåc tiïîn khaách, Kistinger khöng
neán nöíi vui mûâng trong loâng, baão àaãm möåt:caách thaânh khêín vúái Chu ên
Lai sau khi vïì nûúác seä vêån àöång cho nûúác Cöång hoâa Nhên dên Trung Hoa
khöi phuåc chiïëc ghïë trong Liïn Hiïåp Quöëc. Kistinger caâng noái caâng böëc,
khöng coân giûä àûúåc nghi lïî ngoaåi giao, àûa ra thúâi gian laâ khoaãng möåt
nùm thò xong viïåc àoá. Chu ên Lai trûúác sau chó móm cûúâi toã yá taán thûúãng
vaâ caãm taå.
Sau khi maáy bay cuãa Kistinger cêët caánh khöng bao lêu Kistinger
nhêån àûúåc àiïån baáo tûâ Myä rùçng höm qua Liïn Hiïåp Quöëc àaä thöng qua
quyïët àõnh khöi phuåc chiïëc ghïë cho Cöång hoâa Nhên dên rung Hoa. Àûúng
nhiïn àoá laâ möåt viïåc töët. Nhûng Kistinger nghô rùçng viïåc lúán nhû thïë naây
têët Chu ên Lai àaä biïët röìi, cho nïn khi öng noái: "Khoaãng 1 nùm" maâ Chu
ên Lai noái: “Xong noái, khöng cêìn ngaâi giuáp nûäa" thò thêåt laâ xêëu höí.
Àöëi diïån vúái ngûúâi àang hûng phêën maâ laåi trêën tônh. Nïëu Chu ên
Lai trûåc tiïëp baão cho biïët tin tûác àoá thò haá Kistinger vúái thên phêån cuãa
mònh sao khoãi xêëu höí. Duâ rùçng Kistinger taâi trñ tuyïåt vúâi, coá thïí hoáa giaãi
àûúåc thò thaânh ra ta dûång sên khêëu cho ngûúâi haát hay sao, vò vêåy Chu ên
Lai choån thaái àöå im lùång laâ hay nhêët.
4. Nhòn chùçm chùçm vaâo chöî khaác
Thaáng 7 nùm 1807, Napoleon höåi àaâm vúái sa hoaâng Alecxan àaåi àïë.
Vûúng hêåu nûúác aáo laâ Luisa àïën thónh cêìu Napoleon traã Madbua cho aáo.
Vûâa gùåp mùåt, vûúng hêåu Luisa beân taán tuång àêìu cuãa Napoleon giöëng nhû
Xï da, röìi dõu daâng duyïn daáng noái thùèng yïu cêìu Napoleon traã Madbua.
Napoleon khöng tiïån cûå tuyïåt ra mùåt nhûng cuäng khöng thïí dïî daâng
àöìng yá. Öng hïët lúâi ca tuång y phuåc cuãa vûúng hêåu àeåp nhû thïë nhû thïë,
àõnh laái cêu chuyïån àoâi àêët sang chuyïån khaác. Luisa cung kñnh noái: “Luác
naây chuáng ta laåi noái chuyïån thúâi trang hay sao? Röìi vûúng hêåuu laåi tiïëp
tuåc àïì nghõ traã àêët, Napoleon laåi chuyïín sang chuyïån khaác. Vûúng hêåu
Luisa kïu
goåi loâng khom cung àaåi àöå cuãa Napoleon duâng lúâi leä rêët trên troång, thaânh
khêín kiïn trò àïì nghõ khiïën cho Napoleon ñt nhiïìu dao àöång, giûäa luác àoá
quöëc vûúng aáo Fraxoa bûúác vaâo, gioång hiïåu cuãa Napoleon trúã laåi laånh
luâng.
Khi yïën tiïåc kïët thuác, Napoleon lõch sûå tùång cho Luisa möåt àoaá hoa
höìng. Vûúng hêåu nhanh trñ noái ngay: "Töi coá thïí xem àêy laâ biïíu tûúång
hûäu nghõ vïì thónh cêìu cuãa töi àaä àûúåc àaáp ûáng phaãi khöng ?” Napoleon
àaä caãnh giaác sùén, beân noái möåt thöi möåt höìi daâi doâng vùn tûå rêët lõch sûå laái
sang chuyïån khaác. Vûúng hêåu Luisa khöng àaåt àûúåc muåc àñch, luãi thuãi ra
vïì.
Trong ngoaåi giao, quan troång nhêët laâ kiïn trò nguyïn tùæc lêåp trûúâng
cuãa mònh, nhêët àõnh khöng dïî daâng nhûúång böå, àöìng thúâi ngön tûâ haânh
vi phaãi thñch húåp, khöng thêët lïî, àoá laâ möåt nghïå thuêåt cao siïu. Khöng
tiïån vöî mùåt hoaâng hêåu, chiïëm àêët cuãa ngûúâi khaác cuäng khöng veã vang gò,
nïëu löi ra caäi vaä lùçng nhùçng caâng xêëu höí cho
nïn Napoleon laái sang chuyïån khaác chûäa theån laâ diïåu kïë.
Cho nïn phûúng phaáp "vua quay sang noái vúái taã hûäu laâ möåt biïån
phaáp chûäa theån hûäu hiïåu nhêët, coá thïí laái sûå chuá yá cuãa àöëi phûúng vaâo
chuyïån khaác möåt baân tay che trúâi vûúåt biïín, coá thïí keáo daâi thúâi gian, dêåp
tùæt lûãa giêån cuãa àöëi phûúng, traánh xung àöåt trûåc diïån, duy trò thïí diïån
cho caã hai bïn. Kyä xaão "vua quay sang noái vúái taã hûäu coá rêët nhiïìu pheáp,
coá thïí tòm ra cêu chuyïån thñch húåp khöng thò noái loanh quanh choåc cûúâi
cuäng coá thïí.
Trong cuöåc söëng haâng ngaây coá ngûúâi toã veã cao siïu taâi trñ, khi coá ai
àïën xin giuáp àúä thò thao thao bêët tuyïåt caâng noái caâng xa, hoùåc giaã cöë tònh
daâi doâng vùn tûå àïí tiïu hao thúâi gian gùåp mùåt röìi cuöëi cuâng cûå tuyïåt. Loaåi
ngûúâi nhû thïë rêët khoá thuyïët phuåc. Nïëu duâng thuã thuêåt thöng thûúâng thò
truáng kïë cuãa hoå. Coân nïëu nhû cûá im lùång laåi laâ thûâa nhêån hoå chiïëm
thûúång phong. Àöëi vúái loaåi ngûúâi khoá chúi naây thò trûúác tiïn anh phaãi
chùån hoå laåi. Biïån phaáp töët nhêët laâ noái möåt caách nheå nhaâng: "Coá möåt chuát
viïåc nhû thïë naây" hay cöë tònh taãng lúâ chuá yá vaâo möåt vêåt gò khaác. Nhûäng
àöång taác nhû thïë coá thïí giaán àoaån nguöìn caãm hûáng cuãa àöëi phûúng, taåo
ra cú höåi cho anh chen vaâo.
Trong caác cuöåc thaão luêån úã nghõ viïån phûúng Têy thûúâng duâng kyä
xaão têm lyá naây. Caác öng nghõ àïìu chuêín bõ trûúác lúâi phaát biïíu, khöng dïî
gò phaá hoaåi tû duy logic cuãa hoå. Nhûäng nghõ viïn giaâ dùån àïìu taán thaânh
têët caã nhûng gò hoå noái vaâ chúâ àúåi thúâi cú cùæt lúâi khiïën cho phaãi noái thêåt.
Phûúng phaáp naây rêët coá hiïåu quaã àöëi vúái nhûäng ngûúâi thao thao bêët
tuyïåt, noái nhû nûúác suöëi tuön traâo.
Àöëi phûúng muöën noái lung tung, anh muöën noái viïåc chñnh, keã noái
qua ngûúâi noái laåi nhûng khöng tiïån caäi vaä, nïëu khöng coá taâi ùn noái vaâ
caách suy nghô àöåc àaáo thò khöng àûúåc viïåc. Chûäa theån caâng cêìn coá miïång
kheáo.
5. Thuêåt “rûãa trön” trong quan trûúâng
Sau khi khaáng chiïën chöëng Nhêåt thaânh cöng khöng bao lêu, àûúng
thúâi chñnh phuã Quöëc Dên Àaãng vêîn coân úã Truâng Khaánh. Möåt höm Tûúãng
Giúái Thaåch àêîn Àaái Lêåp àïën gùåp Trêìn Lêåp Phu, coá möåt thiïëu nûä yïu kiïìu
diïîm lïå dêng traâ. Trêìn Lêåp Phu giúái thiïåu àoá laâ Trêìn Dônh, chaáu gaái cuãa
öng vûâa du hoåc úã Myä vïì. Tûúãng Giúái Thaåch rêët thñch beân hoãi viïåc hoåc
haânh cuãa cö vaâ toã ra rêët quan têm. Àaái Lêåp rêët gioãi àêìu cú tung hûáng,
chùèng bao lêu sau beân àïì nghõ Tûúãng Giúái Thaåch nhêån cö ta laâm thû kyá
Anh vùn trong dinh cuãa Tûúãng. Trêìn Dônh nhêån cöng taác khöng bao lêu
thò àaä thên thiïët àêåm àaâ vúái Tûúãng Giúái Thaåch, vïì danh nghôa laâ thû kyá
Anh vùn, thûåc tïë laâ tònh
nhên cuãa Tûúãng Giúái Thaåch.
Sau möåt thúâi gian, viïåc naây bõ Töëng Myä Linh phaát hiïån, muöën tòm
caách thên haânh bùæt quaã tang laâm êìm ô möåt phen nhûng vò thên phêån, àõa
võ vaâ lúåi ñch cuãa gia töåc nïn phaãi tòm caách giaãi quyïët lûúäng toaân kyâ myä.
Möåt höm, àïm khuya Töëng Myä Linh àïën phoâng Trêìn Dônh. Trêìn
Dônh kinh hoaâng caã súå, cho rùçng àaåi hoåa àaä êåp xuöëng àêìu. Nhûng Töëng
Myä Linh laåi ra veã vö sûå ngöìi xuöëng noái möåt caách ön hoâa: "Chaáu naây , chaáu
coân nhoã quaá, múái àöå xuên xanh phúi phúái. Coá nhúá mêëy cêu trong Kinh
Thi hay khöng Hu ta! cûáu hïì, vö thûåc tang toaán Hu ta nûä hïì, vö dûä thöí
àam” (Than öi chim chúá ùn quaã dêu chua. Than öi, thiïëu nûä chúá ngaä
trong buân). Ta thûúâng than tiïëc cho àaân baâ mïånh khöí cho nïn chuáng ta
caâng nïn tûå thûúng tiïëc . Chaáu naây, khöng, khöng nïn chie nghô àïën
trûúác mùæt, phaãi suy nghô caã cuöåc àúâi lêu daâi!”. Trêìn Dônh rêët caãm àöång
vûâa khoác vûâa noái: “ Chaáu ài Myä ài. 50 vaån àö la naây biïëu chaáu nhû thïí laâ
möåt chuát têm cuãa ta. Höå chiïëu vaâ veá maáy bay ta àaä chuêín bõ höå chaáu röìi,
saáng súám mai ài ngay!”
Àöåt nhiïn Trêìn Lônh boã ài, Tûúãng Giúái Thaåch trong loâng khöng
vui, tuy khöng noái ra àûúåc nhûng khöng thïí khöng löå ra. Töëng Myä Linh
thûâa cú noái xa xöi: "Anh Tûúãng Coá thïí che trúâi qua biïín hay sao, coá thïí
giêëu àûúåc em sao? Em laâm nhû thïë, chùèng leä anh khöng hiïíu? Coá phaãi
nhêët àõnh em phaãi ra giûäa cöng chuáng bïu xêëu Ngaâi nguyïn thuã laänh tuå
chùng?” Tûúãng giúái Thaåch chó coân coá caách giaã vúâ noái qua quñt cho xong
chuyïån.
Chuyïån xêëu höí chöën quan trûúâng möåt khi bõ ngûúâi àúâi phaát giaác, ai
ai cuäng muöën xem caác võ quan lúán cao
taåi thûúång àoá ngaä ngûåa mùåt, muäi xêëu höí nhû thïë naâo. Cho nïn xem ra
phaãi töí chûác möåt àöåi chuyïn "rûãa trön” cho chñnh khaách vêåy. Tûúãn â g Giúái
Thaåch möåt luác choaáng vaáng, thêëy gaái àeåp loâng duåc buâng lïn, trêu giaâ
muöën ùn coã non, nïëu möåt khi viïåc böåc löå ra ngoaâi thò coân mùåt muäi naâo
nûäa. Töëng Myä Linh duâng phûúng phaáp “truát cuãi dûúái àaáy nöìi” àaä nhöí têån
göëc rïî cêy xêëu höí cuãa Tûúãng Giúái Thaåch, che kñn caã trúâi.
Àûúng nhiïn, quyïìn lûåc cuãa chñnh khaách noái chung khöng nhoã, têìn
suêët xaãy ra sûå cöë xêëu höí laåi rêët cao vò khöng phaãi chó coá möåt viïåc "sùæc" maâ
haâng ngaân vaån loaåi sûå viïåc, khöng thïí che têët caã. Tïn tuöíi cuãa hoå luön bõ
moåi ngûúâi nhoâm ngoá, hïî coá chuát bêín lêåp tûác soáng gioá nöíi lïn. Thên taåi
quan trûúâng, nhiïìu khi phaãi "rûãa trön" cho cêëp trïn, hiïåu quaã cuäng bùçng
"vöî möng ngûåa".
Cuöëi thúâi Thanh, Trêìn Thuå Bònh laâm tri huyïån Giang Haå, àaåi thêìn
Trûúng Chi Àöång laâm àöëc phuã Höì Bùæc. Trûúng Chi Àöång quan hïå vúái phuã
quên Àaâm Kïë Tuên khöng húåp. Möåt höm, Trêìn Thuå Bònh múã tiïåc úã
Hoaâng Haå lêu múâi öng Trûúng, öng Àaâm v.v...Thûåc khaách coá ngûúâi àïì cêåp
àïën mùåt söng röång heåp, Àaâm Kïë Tuên noái 5 lyá 3 phên, Trûúng Chi Àöång
cöë yá noái 7 lyá 3 phên. Hai öng tranh luêån khöng ai chõu ai, khöng ai chõu
mêët thïí àiïån. Trêìn Thuå Bònh biïët hai öng mûúån cúá sinh chuyïån, rêët bêët
maän vaâ xem thûúâng hai öng caäi vaä öìn aâo nhûng laåi súå laâm moåi ngûúâi mêët
vui beân nghô ra möåt caách. Öng böîng dûng àûáng dêåy khoanh tay noái möåt
caách khiïm töën: phi thûúâng nûúác lïn thò mùåt söng röång 7 lyá 3 phên, khi
nûúác xuöëng thò mùåt söng röång 5 lyá 3 phên. rûúng àö phuã noái vïì nûúác lïn,
coân Àaâm àaåi nhên thò noái ûúác xuöëng Hai võ àïìu khöng noái sai, coá àiïìu gò
àaáng ngúâ àêu? Hai öng Trûúng, Àaâm àïìu thuêån miïång noái bûâa röìi vò
tranh caäi nïn khöng ruát lui àûúåc, nghe lúâi hoáa giaãi lyá thuá cuãa Trêìn Thuå
Bònh, tûå nhiïn khöng coân gò àïí noái nûäa. Moåi ngûúâi vöî tay taán thûúãng caã
cûúâi.
6. Truâm vaãi lïn röìi múái laâm aão thuêåt
Nhaâ aão thuêåt laâm caác troâ aão thuêåt, ai cuäng biïët laâ giaã, vui loâng chêëp
nhêån têëm vaãi bõt mùæt cuãa hoå. Khoa hoåc vïì quan hïå xaä höåi daåy rùçng phaãi
chuá yá tön troång ngûúâi khaác caã khi traách moác phï bònh, coá möåt têëm vaãi che
theån thò àöëi phûúng dïî tiïëp thu hún. Moåi ngûúâi traánh àiïìu khoá chõu múái
coá thïí diïîn troâ àûúåc, kyâ thûåc trong buång ai cuäng biïët roä. Nhûäng trûúâng
húåp nhû vêåy rêët nhiïìu.
1. Lúâi khoá noái nïn duâng trñ lûåc vaâ chuyïån cûúâi goái laåi thaânh viïn àan boåc
àûúâng.
Àöi uyïn ûúng Tam Phöë Chu Möën va Tùçng Daä Tñch Tûã nöíi tiïëng
trïn vùn àaân Nhêåt Baãn nghe noái, mêëy nùm trûúác cûá möîi nùm àïìu caäi
nhau möåt lêìn vïì möåt chuyïån vö võ. Nguyïn nhên tranh caäi laâ ngaây kyã
niïåm thaânh hön cuãa hai ngûúâi coá baån laâ Haå Thuåc Quêìn Tûã àaánh àiïån àïën
chuác mûâng. Têëm loâng ûu aái àoá cuãa baån beâ thò khi múái kïët hön hai vúå
chöìng àïìu rêët hûáng thuá. Nhûng kïët hön àaä 15, 20 nùm röìi àaä trúã thaânh
"loâng töët khöng àûúåc hoan nghïnh”. Hoå baão nhau: “Höm nay laâ kyã niïåm
ngaây kïët hön û? Laåi àiïån chuác muâng! Thöi thöi cêìn gò laâm nhû thï' nûäa!
Giaâ röìi" . Caã hai àïìu khöng vui, thaão luêån vúái nhau höìi lêu cho rùçng cûá
thïë naây maäi khöng chõu nöíi, Tùçng Daä Tñch Tûã àiïån cho Haå Thuåc Quêìn
Tûã: "Caãm ún baån möîi nùm àïìu àaánh àiïån chuác mûâng nhûng nay àaä laâ vúå
chöìng giaâ röìi, thûåc khöng muöën noái àïën kyã niïåm kïët hön gò nûäa”. Tûâ àoá
khöng coá àiïån chuác mûâng nûäa.
Trong cuöåc söëng haâng ngaây chùæc anh cuäng coá àiïìu khöng tiïån noái.
Trong trûúâng húåp àoá, nïëu trûåc tiïëp noái: "Quaã laâ àau àêìu”. Nhû vêåy rêët
phiïìn thò rêët coá khaã nùng khiïën cho àöëi phûúng phaãn caãm hay khöng vui.
Nïëu nhû coá trñ tuïå vaâ haâi húûác nhû Tùçng Daä Tñch Tûã thò àöëi phûúng nhêët
àõnh cûúâi trûâ, vûâa khöng töín thûúng àöëi phûúng, vûâa baãn thên cuäng
khöng khoá xûã.
2. Khi caãnh caáo ngûúâi ta khöng nïn nïu ra khuyïët àiïím maâ nïn
nhêën maånh sûãa àöíi nhû thïë naâo cho töët. Coá möåt giaám àöëc cöng ty thûúâng
than thúã uöën nùæn ngûúâi khaác thêåt laâ khoá, chó húi nhùæc nhúã thuöåc haå möåt
chuát, thuöåc haå àaä phaãn khaáng maänh liïåt uöën nùæn caâng lùæm chuyïån; Võ
giaám àöëc naây chó vaåch khuyïët àiïím ngûúâi ta vaâ phï bònh maâ thöi .
Möåt huêën luyïån viïn mön boáng chaây khi uöën nùæn caác tuyïín thuã
khöng bao giúâ noái: “khöng àuáng, khöng àuáng” maâ noái taåm àûúåc, nhûng
nïëu uöën nùæn laåi möåt chuát thò kïët quaã töët hún”. Öng khöng phuã àõnh tuyïín
thuã maâ khùèng àõnh trûúác uöën nùæn sau. Cuäng coá nghôa laâ thoãa maän ]oâng
tûå troång cuãa àöëi phûúng trûúác röìi múái uöën nùæn sau. Nïëu chó uöën nùæn,
caãnh baáo thò chó khiïën cho tuyïín thuã phaãi caãm seä khöng coá kïët quaã gò.
3. Khi xûa tin xêëu lïn thïm möåt cêu: "Thêåt laâ viïåc khoá tûúãng
tûúång”.
Àûa tin tûác xêëu, têm tònh thûúâng nùång nïì. Nhûng chñnh luác àoá cêìn
phaãi suy nghô tin tûác xêëu thêåm chñ coá thïí dêîn àïën sinh tûã cuãa ngûúâi ta.
Àêy laâ ngûúâi thûåc viïåc thûåc úã thõ trêën noå. Möåt bûác thû nùåc danh àûa
ra quan hïå bêët chñnh giûäa möåt quan chûác coá vúå vúái möåt cö gaái múái laâm
dêu nhaâ ngûúâi. Caã thõ trêën xön xao khùæp hang cuâng ngoä heãm, cêëp trïn
buöåc anh ta tûâ chûác. Kïët quaã anh ta tûå saát boã laåi möåt vúå hai con. Vïì sau
sûå thêåt chûáng minh anh ta trong trùæng. Nïëu moåi ngûúâi xung quanh chõu
tin lúâi anh ta thò khöng phaát sinh bi kõch naây. Trûåc tiïëp noái: "Anh coá
tiïëng àöìn nhû thïë naây nhû thï ..." maâ trûúác àaä àûa ra cêu: "Töi thêåt
khöng tin àûúåc" thò àöëi phûúng khöng bõ àaã kñch maånh àïën thïë. Coá möåt
thêìy giaáo noái vúái cêåu hoåc sinh àûúåc àiïím xêëu: "Thûåc khoá tin anh laåi àûúåc
àiïím söë nhû thïë ?” Nïëu chó àún thuêìn cung cêëp thöng tin thò ngûúi maáy
cuäng laâm àûúåc, nhûng cêu: "thûåc khoá tin" thò ngûúâi maáy khöng nghô ra
àûúåc.
4. Khi khöng cêín thêån, noái àïën khuyïët àiïím àöëi phûúg thò phaãi keâm
theo lúâi taán tuång.
Ai cuäng coá luác khöng cêín thêån, lúä lúâi laâm töín thûúng ngûúâi khaác hay
khöng lïî pheáp vúái àöëi phûúng. Lúâi noái khöng ruát laåi àûúåc, tònh hònh bêëy
giúâ seä khöng töët. Cêìn phaãi nhanh choáng biïån giaãi hay thay àöíi ngön ngûä
ön hoâa hún àoá thêåt khöng phaãi laâ phûúng phaáp töët búãi vò àöëi phûúng cho
laâ trong ]oâng anh nghô nhû thïë nïn noái ra nhû vêåy. Trong tònh thïë àoá,
khöng nïn phuã àõnh lúâi mònh noái, noái phaãi hïët sûác bònh tônh noái thïm
nhû khöng xaãy ra viïåc gò: “Àoá chñnh laâ chöî anh hêëp dêîn töi, anh coá nhiïìu
àiïím nïn coá khuyïët àiïím laâ viïåt thûúâng tònh”.
Àöëi vúái lúâi ngûúâi ta àaä noái ra thò ngûúâi ta coá êën tûúång sêu sùæc nhêët
laâ àoaån kïët luêån, cho nïn thïm vaâo cuöëi lúâi noái nhûäng cêu taán tuång thò
àöëi phûúng cho kïët luêån laâ taán tuång duâ rùçng phña trûúác noái àïën àiïìu
khöng hay thò àöëi phûúng cuäng khöng so ào.
5. Mûúån ngûúâi thûá ba phhe bònh cho àöëi phûúng.
Nghe möåt võ giaám àöëc kïí rùçng, trong cöng ty cuãa öng coá mêëy nûä
nhên viïn ùn noái khöng tao nhaä lùæm, thêåm chñ noái vúái öng laâ thûúång cêëp
maâ cuäng nhû noái vúái baån. Coá möåt höm, öng baão möåt cö nhên viïn àaä cöng
taác 2, 3 nùm: “ Gêìn àêy caác baån treã noái nùng húi tuyâ tiïån, xin cö haäy
chuyïín lúâi cuãa töi cho hoå, coá àûúåc khöng?”
Cö nhên viïn naây traã lúâi: "Vêng àûúåc aå". Kïët quaã khöng ngúâ, caác cö
nhên viïn àoá sûãa chûäa caách ùn noái. Nhûng khi noái vúái cö nhên viïn laâm
ngûúâi truyïìn àaåt àoá cêìn cêín thêån, khöng nïn laâm cho cö ta caãm thêëy cö
ta cuäng trong söë “caác baån treã".
Vò thïë chuáng ta coá thïí duâng phûúng phaáp mûúån ngûúâi thûá ba àïí
truyïìn àaåt lúâi phï bònh maâ khöng trûåc tiïëp phï bònh. Nhû vêåy àöëi phûúng
dïî tiïëp thu, khöng àïën nöîi xêëu höí. Tuy nhiïn caách phï bònh nhúâ ngûúâi
thûá ba naây, nïëu quaá löå liïîu thò seä thaânh chó choá mùæng meâo. Nïn lûu yá
àiïìu naây.
Truâm chiïëc aáo che theån nïn thò vûâa trõ àûúåc bïånh maâ vûâa khöng
laâm ngûúâi ta theån, àoá laâ chûäa theån àaåt àïën caãnh giúái cao vêåy.
Kïë 10. Kïë phuãng trûúâng (Kïë phoâ taá)
Xûã lyá quan hïå vúái laänh àaåo, cêëp trïn nhû thïë naâo ?
Möåt chûä "Phuãng" (phoâ, phoâ taá) àaä böåc löå thên phêån vaâ àõa võ lïå
thuöåc cuãa chuáng ta. Chuáng ta laâ cêëp dûúái, ngûúâi phuåc vuå, ngûúâi giuáp viïåc
nhoã nhoi nhû nhûäng ngöi sao li ti quanh mùåt trùng cho nïn coá yá nghôa vaâ
nhu cêìu, “phuáng nguyïåt" (phoâ mùåt trùng). Phoâ taá töët baâ Nguyïåt, baây mûu
tñnh kïë, giûä thïí diïån vaâ sûå tön nghiïm cuãa Baâ. Búãi vò thên thïë chuáng ta
khöng bùçng ngûúâi, phaãi cêìu xin ngûúâi ta, khöng daám àùæc töåi ngûúâi ta,
phaãi chuã àöång lêëy loâng ngûúâi ta.
Vò vêåy chuáng ta khöng thïí cêåy cöng lao maâ lao vaâo cuöåc cúâ khöng
cêìn biïët àöëi thuã laâ ai, khöng thïí giûúng mùæt nhòn khöng biïën sùæc, thêåm
chñ chó daám noái töët khöng daám noái khöng töët, baáo hó khöng daám, baáo ûu
hoùåc phaãi chõu töåi thay ngûúâi ta. Noái toám laåi, àöëi vúái thaái tuïë laäo gia phaãi
kñnh phaãi súå, laâm theo súã thñch cuå, khöng daám àöång àïën möåt caái löng
chên cuå. Noái trùæng ra, caác võ thaái tuïë chñnh laâ cêëp trïn chuáng ta. Thên
phêån ngöi sao nhoã cuãa chuáng ta khöng nhûäng phaãi "phuáng nguyïåt" maâ
coân phaãi phoâ caác ngöi sao lúán.
Nhòn neát mùåt thaái tuïë thò biïët ta àaä phoâ taá túái söë hay chûa.
1 . Hoa höìng phaãi nhûúâng cho cêëp trïn
Bõ ngûúâi khaác dòm xuöëng laâ àiïìu khöí naäo cho nïn cêëp trïn cuãa anh
bõ anh vûúåt mùåt laâ àiïìu àöëi vúái anh khöng nhûäng laâ xuêín ngöëc maâ thêåm
chñ saãn sinh hêåu quaã chñ maång.
Cuãng Toaåi laâ möåt quan laåi coá nùng lûåc thúâi Haán Tuyïn Àïë. Àûúng
thúâi vuâng Böåt Haãi tai hoåa liïn miïn. Baá tñnh àoái khöí bêët kham ruã nhau
nöíi dêëy laâm loaån. Quan laåi àõa phûúng trêën aáp khöng xuïí àaânh boá tay.
Vua Tuyïn Àïë beân phaái Cuãng Toaåi àaä 70 tuöíi àïën laâm thaái thuá Böåt Haãi.
Cuãng Toaåi möåt mònh möåt xe vúái vaâi lñnh hêìu àïën nhiïåm súã, vöî vïì baá
tñnh àïí cho dên yïn öín laâm ùn. Öng quy àõnh möîi nhaâ tröìng möåt cêy du,
10 cêy myä baåch, 50 göëc haânh, möåt ruöång rau cêìn, nuöi 2 lúån naái, 5 con gaâ.
Öng coân khuyïn baão nhûäng keã mua sùæm gûúm àao nöíi loaån: "Sao khöng
baán kiïëm mua trêu?"
Sau vaâi nùm, xaä höåi Böåt Haãi yïn öín, baá tñnh an cû laåc nghiïåp, êëm
no dû dêåt. Danh tiïëng Cuãng Toaåi nöíi nhû cöìn.
Haán Tuyïn Àïë beân triïåu öng vïì triïìu. Thuöåc haå laâ Vûúng tiïn sinh
xin theo öng vïì Traâng An, noái rùçng: "Töi seä coá ñch cho öng". Caác thuöåc laåi
khaác khöng àöìng yá, noái: "Öng naây suöët ngaây say bñ tó, laåi thñch àaåi ngön,
töët nhêët khöng nïn dêîn öng ta ài". Cuãng Toaåi noái: "Öng ta muöën ài cûá àïí
öng ta ài".
Sau khi àïën Traâng An, Vûúng tiïn sinh vêîn suöët ngaây say bñ tó,
cuäng khöng yïët kiïën Cuãng Toaåi. Nhûng coá möåt höm, khi öng nghe tin vua
triïåu kiïën Cuãng Toaåi, beân noái vúái ngûúâi gaác cöíng rùçng: "Haäy múâi chuã
nhên àïën àêy gùåp ta,ta cêìn noái vúái öng ta".
Cuãng Toaåi khöng thêëp ngûúâi say rûúåu, vêîn àïën gùåp. Vûúng tiïn
sinh hoãi: "Vua hoãi ngaâi cai tri Böåt Haãi nhû thïë naâo thò ngaâi traã lúâi nhû
thïë naâo ?”
Cuãng Toaåi àaáp: "Töi seä noái laâ duâng ngûúâi coá taâi, khiïën
cho moåi ngûúâi phaát hiïån hïët khaã nùng, chêëp phaáp nghiïm minh, thûúãng
phaåt cöng bùçng". Vûúng tiïn sinh lùæc àêìu nguêìy nguêåy noái: “Khöng àûúåc!
khöng àûúåc! Nhû vêåy chùèng hoaá ra ta tûå khoe cöng lao àoá sao” Xin àaåi
nhên haäy traã lúâi nhû thïë naây: “ Àoá khöng phaãi cöng lao cuãa tiïíu thên maâ
do thêìn linh uy vuä cuãa thiïn tûã caãm hoaá!”
Cuãng Toaåi tiïëp thu kiïën nghõ cuãa öng, traã lúâi cho Haán Tuyïn Àïë y
nhû lúâi öng khuyïn. Quãa nhiïn Tuyïn Àïë hïët sûác phêën khúãi beân giûä
Cung Toaåi úã laåi trong triïìu, phong cho quan chûác rêët quan troång maâ laåi
rêët nhaân haå.
Laâm thêìn haå töëi ky laâ tûå kïí cöng lao khoe taâi nùng loaåi ngûúâi nhû
vêåy thò 10 ngûúâi àïën 9 ngûúâi bõ àöë kõ, cuöëi cuâng danh baåi thên liïåt.
Bêëy giúâ Lûu Ban hoãi Haân Tñn: "öng xem ta cêìm àûúåc mêëy vaån quên
Haân Tñn noái: "Bïå haå cêìm quên nhiïìu lùæm khöng quaá 10 vaån”. Lûu ban laåi
hoãi: “Vêåy öng thò sao? Haân Tñn noái: "Töi thò bao nhiïu cuäng töët". Cêu noái
naây laâm sao Lûu Ban khöng canh caánh trong loâng.
Thñnh hû vinh, ûa nghe nõnh hoát, àoá laâ nhûúåc àiïím trúâi sinh cuãa
loaâi ngûúâi. Hoaâng àïë laâ ngûúâi trïn muön ngûúâi thò loâng caâng laåi nhû thïë.
Coá cöng thò qui cho bïì trïn chñnh laâ húåp vúái àiïìu naây, do àoá àûúåc quên
vûúng yïu mïën. Àoá laâ phaáp baão àûúåc suãng aái vinh hoa lêu daâi.
Tûå cho mònh coá cöng, quïn bïì trïn khiïën cho ngûúâi ta gheát, àùåc biïåt
khiïën cho cêëp trïn vaâ quên vûúng àöë kyå.Trònh baây cöng lao cuãa mònh tuy
laâ húåp lyá nhûng khöng húåp vúái nhu cêìu phoâ taá cuãa nhên tònh thïë thaái vaâ
coân laâ sûå tònh rêët nguy hiïím.
Cuöëi thúâi Tam quöëc, nùm 280 cöng nguyïn, danh tûúáng Têy Têën laâ
Vûúng Dung Vu duâng kïë àöët chaáy xñch sùæt, tiïu diïåt quên Àöng Ngö. Cuåc
diïån Tam quöëc phên tranh àïën àoá múái kïët thuác, caã nûúác múái trúã laåi thöëng
nhêët. Cöng tñch lõch sûã cuãa Vûúng Dung Vu quaã khöng thïí lu múâ. Naâo
ngúâ ngaây chiïën thùæng laåi laâ ngaây Vûúng Dung Vu bõ saâm têëu. An Àöng
tûúáng quên Vûúng Höìn: bùæt töåi khöng phuåc tuâng quên lïånh, àûa Vûúng
Dung Vu ra xeát töåi vaâ laåi vu caáo sau khi vaâo Kiïën Nghiïåp, Vûúng cung
Vua cûúáp boác vö söë vaâng baåc chêu baáu cuãa quan laåi nhaâ Ngö àiïìu àoá
khöng thïí khöng laâm cho Vûúng Dung Vu súå haäi.
Thúâi bêëy giúâ coá viïåc àaåi cöng thêìn Àùång Ngaäi coá cöng chiïu haâng
Hêåu chuã Lûu Thiïìn maâ cuäng bõ haäm haåi chïët.
Vûúng Dung Vu súå lêm vaâo caãnh thû Àùång Ngaäi beân nhiïìu lêìn
dêng nhû trònh baây thûåc traång chiïën trûúâng, biïån baåch baãn thên vö töåi.
Têën Vuä Àïë Tû Maä Viïm múái khöng trõ töåi, baác boã lúâi àònh nghõ cuãa caác
quan vaâ luêån cöng ban thûúãng öng.
Vûúng Dung Vu nghô mònh lêåp cöng lúán laåi bõ caác àaåi thêìn aáp chïë
nïn phêîn nöå bêët bònh, möîi lêìn vaâo triïìu kiïën hoaâng àïë àïìu trònh baây
cöng lao diïåt Ngö vúái bao nhiïu gian khöí vaâ viïåc bõ ngûúâi vu oan, nhiïìu
luác quaá kñch àöång, khöng caáo tûâ hoaâng àïë maâ boã triïìu àònh ra vïì. Möåt
ngûúâi baâ con laâ Phaåm Thöng baão öng ta: "Cöng lao cuãa tuác haå quaã to lúán,
àaáng tiïëc tuác haå cêåy cöng kiïu ngaåo, chûa àûúåc toaân thiïån toaân myä,
Vûúng Dung Vu hoãi: “Nhû vêåy laâ yá gò ". Vûúng Thöng noái: "Ngaây tuác haå
khaãi hoaân nïn lui vïì nhaâ, khöng bao giúâ nhùæc àïën viïåc phaåt Ngö nûäa.
Nïëu coá ngûúâi hoãi thò nïn noái àoá laâ do hoaâng àï' anh minh, chû võ tûúáng
soaái nöî lûåc, töi coá cöng lao gò àêu!" Noái nhû vêåy, "Vong Höìn khöng xêëu höí
hay sao?". Vûúng Dung Vu nghe theo lúâi Phaåm Thöng, quaã nhiïn nhûäng
lúâi saâm têëu beân chêëm dûát.
Lêåp àûúåc cöng thûåc ra laâ viïåc rêët nguy hiïím. Cêëp trïn chuåp cho caái
töåi "cêåy cöng kiïu ngaåo", giïët boã nïn phaãi lûu yá têëm loâng àöë kõ cuãa caác
baån àöìng liïu. Khöng hiïíu hêåu quaã àoá thò khöng thïí giûä àûúåc maång. Àem
cöng lao nhûúâng cho cêëp trïn laâ möåt caách phoâ taá saáng suöët, tûå baão vïå
mònh möåt caách thoãa àaáng vaâ àem hoa höìng nhûúâng cho cêëp trïn laâ
thûúång saách.
2. Khöng nïn toã ra saáng suöët hún cêëp trïn
Öng Triïåu laâ thõ trûúãng thaânh phöë noå. Àêìu muâa heâ hai nùm trûúác,
khi lïn tónh tham gia möåt höåi nghõ khoa hoåc kyä thuêåt, öng quyïët àõnh
mang theo möåt caán böå khoa hoåc kyä thuêåt. Thïë laâ anh Tiïìu Thõ Ngu tûâ chöî
laâ möåt caán sûå ban khoa hoåc kyä thuêåt töët nghiïåp àaåi hoåc cöng nghiïåp böîng
chöëc thaânh veã vang. Ban ngaây trong höåi nghõ coá ngûúâi uöëng höå rûúåu,
nhiïìu danh tûâ kyä thuêåt coá ngûúâi dõch vaâo tai. Ban àïm àoåc vùn kiïån, caãm
thêëy khaát nûúác thò möåt cöëc traâ noáng àaä coá ngûúâi àem àïën têån tay, caãm
thêëy noáng àaä coá ngûúâi múã quaåt àiïån thöíi laân gioá maát meã. Öng quay àêìu
nhòn laåi thêëy anh Tiïìu àang vuâi àêìu àoåc saách, möì höi möì kï nhïî nhaåi.
Sau höåi nghõ khöng bao lêu, Tiïìu Thõ Ngu trúã thaânh thû kyá cuãa öng
Triïåu.
Sau khi laâm thû kyá, Tiïìu Thõ Ngu phaát hiïån öng Triïåu thñch àaánh
cúâ. Anh tham gia thi àêëu cúâ trïn thaânh phöë, àoaåt chûác quaán quên nhûng
noái chùèng qua laâ àaánh chúi.
Thaânh phöë khöng thiïëu cao thuã cúâ tûúáng, giaãi quaán quên sao laåi chó
àaánh chúi möåt chuát maâ àoaåt àûúåc? Tûâ àoá vïì sau khi nhaân röîi, öng Triïåu
beân goåi anh Tiïìu àïën àaánh cúâ.
Kyâ thûåc anh Tiïìu laâ con nhaâ cúâ tûúáng cao siïu. Khi chûa ài hoåc, anh
àaä hoåc àaánh cúâ vúái öng nöåi. Öng nöåi khöng nhûäng daåy kyä thuêåt àaánh cúâ
maâ coân daåy àaåo àûác àaánh cúâ cho anh, caãnh baáo anh khöng àûúåc yã maånh
bûác ngûúâi. Nïëu gùåp kyâ thuã khöng cao maâ laåi yã quyïìn thïë aáp bûác ngûúâi
khaá thò nhêët àõnh khöng àûúåc cöë yá thua cúâ,
thua cúâ tûác thêët àûác. Xûa nay anh Tiïìu luön luön tuên thuã lúâi daåy cuãa
öng nöåi nhûng vò luác hoåc àaåi hoåc àaä àùæc töåi vúái chuã nhiïåm khoa cho nïn
khi töët nghiïåp bõ phên cöng vïì laâm caán sûå ban khoa hoåc kyä thuêåt, thûåc tïë
chó laâ möåt cêìn vuå cao cêëp maâ thöi.
Theo tñnh chêët cuãa öng Triïåu thò anh Tiïìu khöng thïí thùæng öng
Triïåu àïí khoãi bõ mang töåi tûå cao tûå maän, cuäng khöng thïí àïí öng Triïåu
thùæng dïî daâng khiïën öng ta cho laâ anh Tiïìu bêët taâi. Cho nïn cuöåc cúâ cuãa
öng Triïåu vúái anh Tiïìu rêët lñ thuá. Möîi khi noái vúái ngûúâi khaác vïì viïn thû
kñ cuãa mònh, öng Triïåu thûúâng noái: "Anh ta thöng minh nhûng khöng
kiïu ngaåo, thêåt hiïëm coá". Tiïìu Thõ Ngu àûúåc àïì baåt laâ chaánh vùn phoâng
thõ uãy.
Muâa xuên nùm thûá hai, anh Tiïìu chuêín bõ àùng kñ tham gia thi cúâ
tûúáng thaânh phöë. Öng Triïåu baão anh àùng kyá caã tïn öng. Öng Triïåu tuy
thñch àaánh cúâ nhûng xûa nay chûa bao giúâ tham gia thi àêëu úã thaânh phöë.
Öng súå thua, mêët thïí diïån, nhûng vò àaä àaánh cúâ vúái quaán quên Tiïìu Thõ
Ngu nïn cuäng tùng thïm phêìn tûå tin. Öng caãm thêëy cêìn böåc lö taâi nùng
vaâ trñ tuïå chúi cúâ tûúáng cho caã thaânh phöë biïët. Öng baão anh Tiïìu yïu cêìu
àùng kñ cho öng ài tham gia chung kïët.
Chuã nhiïåm Tön cuãa cêu laåc böå vùn hoáa hiïíu phong caách àaánh cúâ cuãa
öng Triïåu. Nùm xûa khi laâm caán sûå Cuåc vùn hoáa, giûäa öng vaâ öng Triïåu
àaä xaãy ra tranh chêëp vò àêëu cúâ khiïën cho nhiïìu nùm khöng àûúåc àïì baåt.
Anh Tiïìu lêëy viïåc öng Tön laâm gûúng hiïíu tònh caãnh vaâ lyá leä cuãa sûå viïåc.
Cuöëi cuâng anh àaä thuyïët phuåc àûúåc chuã nhiïåm Tön.
Chung kïët bùæt àêìu, bêëy giúâ Tiïìu Thõ Ngu biïët mònh chuöëc lêëy caái
khöí vaâo thên. Traãi qua hún ba giúâ àöìng höì thi àêëu, cuöëi cuâng öng Tiïu
thùæng. Xung quanh bao nhiïu ngûúâi hïët lúâi ca tuång. Öng Triïåu toã veã xem
ra thiïn haå khöng ai cao cúâ.
Tiïìu Thõ Ngu tòm àuã moåi caách che dêëu laâng cúâ thaânh phöë nhûng
khöng qua àûúåc mùæt chuã nhiïåm Tön. Anh Tiïìu gúåi yá öng nhên cú höåi naâi
xin thaânh lêåp Hiïåp höåi cúâ tûúáng thaânh phöë, àûa öng Triïåu laâm chuã tõch
danh dûå àïí dïî giaãi quyïët vêën àïì kinh phñ cho cêu laåc böå vùn hoáa. Anh
noái: “Nïëu höm nay töi thùæng thò khöng thïí naâo thaânh lêåp àuöëc Hiïåp höåi
cúâ tûúáng".
Nhû vêy laâ Hiïåp höåi cúâ tûúáng thaânh phöë àûúåc thaânh lêåp öng Triïåu
laâ chuã tõch danh dûå. Khöng bao lêu sau, öng Triïåu lui vïì tuyïën hai, öng
hïët sûác tiïën cûã anh Tiïìu tiïëp quaãn cöng taác cuãa öng. Trong baáo caáo gûãi
tónh uyã öng noái, Tiïìu Thõ Ngu àuã tiïu chuêín àïí àïì baåt thaânh caán böå maâ
laåi coân laâ ngûúâi khiïm töën, cêín thêån, khoa hoåc.
Nùm nay thaânh phöë laåi töí chûác àêëu cúâ. Öng Triïåu vaâ võ thõ trûúãng
múái Tiïìu Thõ Ngu vaâo chung kïët. Lêìn naây thõ trûúãng Tiïìu têën cöng liïn
tuåc, chùèng mêëy chöëc öng Triïåt caãm thêëy nhêët àõnh thua beân cûúâi ha haã
noái: "Cuöëi cuâng thò quaã baån treã àêìu oác lanh lúåi, anh Tiïìu tiïën böå nhanh
quaá". Mùåt öng àoã ûãng.
Ñt lêu sau, Hiïåp höåi cúâ tûúáng thay chuã tõch. Röìi sau àoá, Tiïìu Thõ
Ngu àûúåc àiïìu vïì laâm thû kyá thaânh uãy, tên thõ trûúãng laâ con rïí möåt
ngûúâi àöìng hûúng cuãa öng Triïåu. Tûâ àoá, Hiïåp höåi cúâ tûúáng khöng hoaåt
àöång nûäa.
Noái khöng, àaåi àa söë ngûúâi khöng quan têm lùæm khi bõ ngûúâi khaác
vûúåt tröåi vïì vêån mïånh, tñnh caách vaâ khñ chêët nhûng khöng coá möåt ai
(nhêët laâ caác nhaâ laänh àaåo) thñch bõ ngûúâi khaác vûúåt hún vïì trñ lûåc. Búãi vò
trñ lûåc laâ àùåc trûng "vua" cuãa nhên caách, maåo phaåm noá khöng khaác gò
phaåm töåi taây trúâi. Laâm ngûúâi laänh àaåo bao giúâ cuäng toã ra saáng suöët hún
ngûúâi, núi naâo, luác naâo cuäng hún ngûúâi. Àaánh cúâ coá thùæng coá baåi, ta cho laâ
viïåc nhoã, khöng liïn quan àaåi cuåc, kyâ thûåc àoá laâ sai lêìm lúán nhêët búãi vò
anh àaä laâm cho ngûúi ta mêët thïí diïån vïì mùåt trñ lûåc. Thïí àiïån quan troång
hún bêët kyâ phûúng diïån naâo.
3. Nhòn mùåt bùæt hònh dong
Thûúng Ûúãng húåp vúái súã thñch cuãa Têìn Vûúng, nhanh choáng thùng
qua tiïën chûác. Loaåi ngûúâi nhû thïë àùåc biïåt nhiïìu trong thúâi kyâ Xuên Thu
Chiïën Quöëc maâ àúâi sau cuäng khöng hiïëm. Trong quan trûúâng coá möåt loaåi
ngûúâi giöëng nhû tùæc keâ, coá thïí àöíi maâu thñch ûáng vúái chuã, cêëp trïn trong
nhûäng hoaân caãnh vaâ thúâi tiïët chñnh trõ khaác nhau.
Cùn cûá khêíu võ cêëp trïn, hoå luön luön thay àöíi chuã trûúng khuynh
hûúáng chñnh trõ, nhúâ àoá àùæc yá böën muâa àïìu laâ muâa xuên. Ngûúâi ta goåi hoå
laâ "àaåi àaåi höìng" (àúâi doâi vêån àoã) "àaåi àaåi hûúng!' àúâi àúâi thúm danh). Hoå
coá phuát phong võ thûúng trûúâng nhûng thaânh cöng rûåc rúä nhû Thûúng
Ûúãng thò khöng nhiïìu, àaåi àa söë chó laâ nhûäng tïn tiïíu töët.
Sau khi Haán Nguyïn Àïë Lûu Saãng lïn ngöi beân vúâi danh sô Cöëng
Vuä àïën triïìu àònh, hoãi yá kiïën vïì quöëc saách. Àûúng thúâi vêën àïì lúán nhêët laâ
ngoaåi thñch vaâ hoaån quan chuyïn quyïìn, nhûäng àaåi thêìn chñnh trûåc
khöng coá chöî àûáng trong triïìu. Cöëng Vu khöng noái gò vïì hiïån tûúång naây.
Öng khöng muöën àùæc töåi vúái caác nhên vêåt quyïìn thïë
naây. Öng chó àûa ra möåt kiïën nghõ: xin hoaâng àïë chuá yá tiïët kiïåm, àuöíi búát
möåt söë cung nûä trong cung, giaãm búát ngûåa. Kyâ thûåc baãn thên Haán
Nguyïn Àïë rêët tiïët kiïåm, trûúác khi Cöng Vuä kiïën nghõ àaä thi haânh nhiïìu
biïån phaáp tiïët kiïåm röìi, cuäng àaä giaãm búát söë ngûúâi vaâ ngûåa cuãa vua.
Chùèng qua Cöëng Vuä lùåp laåi viïåc vua àaä laâm cho nïn tûå nhiïn àûúåc Haán
Nguyïn Àïë tiïëp thu, vò vêåy Haán Nguyïn Àïë àûúåc khen laâ nhaâ vua nghe
lúâi can giaán vaâ Cöëng Vuä cuäng àaåt àïën muåc àñch phoâ taá hoaâng àïë.
Öng Tû Maä Quang, taác giaã böå Tû Trõ thöng giaám khöng taán thûúãng
caách laâm cuãa Cöëng Vuä, phï phaán Trung thêìn phuåc vuå quên vûúng, phaãi
yïu cêìu vua giaãi quyïët vêën àïì khoá khùn nhêët cuãa quöëc gia thò caác vêën àïì
dïî laâm khaác tûå nhiïn seä àûúåc phaát huy. Khi Haán Nguyïn Àïë vûâa lïn ngöi
hoãi yá kiïën Cöëng Vuä, àaáng leä Cöëng Vuä nïn kiïën nghõ vêën àïì cêëp baách cuãa
quöëc gia maâ boã qua caác vêën àïì khaác. Tònh hònh àûúng thúâi hoaâng àïë yïëu
àuöëi, khöng quaã àoaán, nõnh thêìn chuyïn quyïìn, àoá laâ vêën àïì lúán cêìn giaãi
quyïët cuãa quöëc gia. Thïë maâ Cöëng Vuä möåt cêu cuäng khöng noái àïën, coân
tiïët kiïåm laâ têm nguyïån nhêët cuãa Haán Nguyïn Àïë thò Cöng Vuä laåi thao
thao bêët tuyïåt àïì xûúáng tiïët kiïåm, nhû vêåy thò coá yá nghôa gò? Nïëu Cöëng
Vuä khöng hiïíu tònh hònh quöëc gia thò hiïìn sô nöîi gò? Nïëu biïët maâ khöng
noái thò töåi caâng lúán?". Tû Maä Quang khöng biïët rùçng caác bêåc àïë vûúng
thuãa xûa khi múái lïn ngöi hay luác quöëc gia nguy nan thûúâng xuöëng chiïëu
cêìu hiïìn, baão quên thêìn dêng kiïën nghõ toã veã caách tên, hû têm nghe lúâi
can giaán, kyâ thûåc àaåi àa böë chó laâ coá yá laâm ra veã nhû thïë maâ thöi. Coá möåt
söë àaåi thêìn loâng daå böåc trûåc khöng biïët khinh troång beân nïu ra möåt nuái
kiïën nghõ, thûúâng thò bõ àöë ky giêån boã, ngêìm mang hoåa vaâo thên, súám
muöån gò röìi cuäng seä bõ hoaâng àïë bùæt töåi. Nhûng Cöëng Vuä laåi vö cuâng saáng
suöët, tinh tïë, chó kiïën nghõ nhûäng àiïìu maâ hoaâng àïë coá thïí giaãi quyïët, coá
nguyïån voång giaãi quyïët, thêåm chñ àang giaãi quyïët, coân traánh xa nhûäng
vêën àïì troång àaåi, cêëp baách, nan giaãi. Cöëng Vuä àaä traánh nùång tòm nheå,
traánh khoá tòm dïî, traánh lúán tòm nhoã vûâa húåp yá vua, vûâa khöng àùæc töåi
ngûúâi khaác, chûáng toã kyä xaão laâm quan cuãa Cöëng Vuä laäo luyïån thaânh thuåc
.
Biïët nhòn mùåt hiïíu loâng laâ cöng phu cú baãn rêët quan troång cuãa kïë
phoâ taá. Phaãi lao vaâo chöî ngûúâi ta thñch vaâ kõp thúâi biïën sùæc, biïët têm lyá vaâ
yá àöì bïì trïn röìi múái noái. Trong quan trûúâng nûúác ta thúâi xûa, caác quan ai
ai cuäng biïët nhòn mùåt maâ bùæt hònh dong, gioãi biïën sùæc.
Khi Àûúâng Cao Töng Lyá Trõ sùæp lêåp Voä Tùæc Thiïn laâm hoaâng hêåu
thò bõ Trûúãng Tön Vö Ky, Chûä Toaåi Lûúng phaãn àöëi. Möåt höm Lyá Trõ
triïåu têåp caác öng êëy hoãi yá kiïën vïì viïåc naây. Chûä Toaåi Lûúng noái: "Höm
nay triïåu kiïën chuáng töi têët vò viïåc phïë lêåp hoaâng hêåu. Hoaâng àïë àaä haå
quyïët têm röìi, nïëu nhû phaãn àöëi têët phaãi töåi chïët, nay töi vêng mïånh tiïn
àïë thaác cö, phoâ taá bïå haå, nïëu khöng liïìu maång can ngùn thò coân mùåt muäi
naâo gùåp tiïn àïë úã suöëi vaâng”
Lyá Böåt cuâng vúái Trûúãng Tön Vö Ky vaâ Chûä Toaåi Lûúng àïìu laâ cöë
mïånh àaåi thêìn nhûng öng thêëy lêìn vaâo cung naây laânh ñt dûä nhiïìu, beân
viïån cúá öëm khöng vaâo chêìu. Coân Chûä Toaåi Lûúng thò bõ Voä Tùæc Thiïn
ngang nhiïn nghiïën rùng mùæng moã.
Hai ngaây sau, Lyá Böåt möåt mònh gùåp hoaâng àïë. Lyá Trõ hoãi öng ta:
"Ta muöën lêåp Voä Tùæc Thiïn laâm hoaâng hêåu, Chûä Toaåi vûúng kiïn trò
khöng chõu. Öng ta laâ cöë mïånh àaåi thêìn, nïëu nhû cûåc lûåc phaãn àöëi nhû
thï' thò viïåc naây cuäng phaãi baäi boã thöi".
Lyá Böåt biïët rùçng khöng thïí phaãn àöëi hoaâng àïë maâ cöng khai taán
thaânh thò súå triïìu thêìn dõ nghõ, beân noái möåt cêu traánh neá: "Àoá laâ viïåc
trong nhaâ cuãa bïå haå, haâ têët phaãi hoãi ngûúâi ngoaâi!"
Cêu traã lúâi naây thêåt laâ xaão diïåu, vûâa thuêån theo yá hoaâng àïë vûâa
khiïën cho quêìn thêìn khöng thïí àaã kñch. Do àoá, Lyá Trõ beân kiïn àõnh
quyïët têm, cuöëi cuâng Voä Tùæc Thiïn lïn ngöi hoaâng hêåu. Phaái phaãn àöëi
nhû Trûúãng Tön Vö Ky, Chûâ Toaåi Lûúng àïìu bõ bûác haåi, chó coá Lyá Böåt laâ
vêîn thùng tiïën hanh thöng.
4. Baão vïå sû tå ön nghiïm cuãa laänh àaåo nhû thïë naâo?
Laänh àaåo rêët troång thïí diïån bêët chêëp thaái àöå cuãa cêëp dûúái, lêëy khaão
nghiïåm cêëp dûúái tön troång hay khöng tön troång, yïu hay khöng laâm
thûúác ào.
Noái chung, thïí diïån cuãa laänh àaåo dïî bõ töín thûúng trong caác trûúâng
húåp sau àêy:
1. Laänh àaåo thêët thöë, sú soát súå cêëp dûúái phï bònh chónh àöën.
Coá möåt söë ngûúi loâng daå nöng nöíi, khöng chûáa nöíi vaâi cêu noái, coá gò
lêåp tûác phun ra, thêëy laänh àaåo coá sú soát thò nhõn khöng àûúåc. Cöng ty noå
triïåu têåp höåi nghõ töíng kïët cuöëi nùm, chuã nhiïåm phaát biïíu coá sai soát, noái
"Nùm nay cöng ty ta múã röång caác àún võ húåp taác, àïën nay àaä phaát triïín
àïën 10 àún võ". Lúâi noái chûa dûát, möåt cêëp dûúái
àûáng dêåy, voåt lïn diïîn àaân, phöìng mang trúån mùæt heát vaâo micro "Noái sai
röìi! Noái sai röìi! Àoá laâ con söë àêìu nùm bêy giúâ àaä laâ 63 àún võ". Kïët quaã caã
höåi trûúâng öìn aâo naáo nhiïåt, chuã nhiïåm mùåt àoã bûâng bûâng. Cêu noái àoá laâm
cho öng khöng coân chuát thïí diïån naâo.
Cao thuã phoâ taá khi kiïën nghõ vúái laänh àaåo phaãi laâm ra veã chó nhùæc
nhúã àöi àiïìu maâ laänh àaåo àaä biïët, chùèng qua ngêîu nhiïn quïn ài chûá
khöng phaãi laâ nhúâ coá sûå chó dêîn cuãa anh ta thò laänh àaåo múái biïët.
2. Qui cuã töëi cao cuãa laänh àaåo bõ vi phaåm.
Trong nhûäng trûúâng húåp cöng khai hay chñnh thûác, laänh àaåo chó
thñch cêëp dûúái cung kñnh tuên theo, chaán gheát cêëp dûúái cûúáp lúâi, cûúáp trêåt
tûå ngöi thûá. Möåt söë võ laänh àaåo ngaây thûúâng thên cêån cêëp dûúái khöng
phên biïåt trïn dûúái phên minh, thûúâng anh anh em em, xuïì xoâa, tuây tiïån
khiïën cho cêëp dûúái quen nhúân mùåt, trong mùæt cêëp dûúái hònh aãnh laänh àaåo
múâ nhaåt, àïën khi gùåp trûúâng húåp laâm viïåc chñnh quy thò cêëp dûúái dïî laâm
töín thûúng sûå tön nghiïm cuãa laänh àaåo. Trong möåt lêìn ài àiïìu tra thûåc
tïë, àún võ àùåt tiïåc thiïët àaäi chuã nhiïåm Vûúng vaâ möåt nhên viïn cuãa öng
hoå Tûúãng. Khi vaâo baân tiïåc, cêåu Tûúãng treã tuöíi khöng biïët suy nghô chñn
chùæn àaä ngöìi ngay vaâo ghïë thûá nhêët ùn uöëng thoaãi maái. Chuã nhiïåm
Vûúng àaânh ngöìi ghïë thûá hai, trong loâng rêët hêån. Sau buöíi tiïåc, öng beân
mùæng cêåu Tûúãng möåt trêån, noái anh ta laâ möåt thuâng cúm chó biïët ùn nhêåu,
trong mùæt khöng coá laänh àaåo. Tûâ àoá vïì sau, chuã nhiïåm Vûúng nhúá kyä
nhûäng lêìn ài vïì àõa phûúng khöng bao giúâ dêîn cêåu Tûúãng theo.
3. Trûúác mùåt ngûúâi thaác laåi toã ra thên cêån böí baä vúái laänh àaåo. Öng
Triïåu vung chên muáa tay noái trong phoâng laâm viïåc: "Nhaâ Cuåc trûúãng
Vûúng hoa lïå àaâng hoaâng, riïng àeân àaä khöng dûúái chuåc loaåi". Baån àöìng
sûå hoãi: "Anh àïën nhaâ Cuåc trûúãng Vûúng chûa mêëy võ àöìng sûå lùæc àêìu búãi
vò hoå biïët öng Triïåu vaâ Cuåc trûúng Vûúng khöng coá quan hïå mêåt thiïët,
öng Triïåu chó ngêîm nhiïn biïët àõa chó nhaâ Cuåc trûúãng Vûúng maâ daám bõa
àùåt nhû vêåy e hêåu quaã khön lûúâng. Quaã nhiïn ñt lêu sau, khöng roä theo
kïnh naâo maâ thöng tin truyïìn ra rùçng Cuåc trûúãng Vûúng noái öng Triïåu laâ
ngûúâi àaáng gheát:
4. laänh àaåo khiïm lyá hay coá cûã chó khöng thñch húåp duâ àïën mûác nhû
thïë cuäng phaãi àïí cho laänh àaåo con àûúâng xuöëng àaâi.
Ta coá thïí noái: "Khöng ngúâ Ngaâi laåi diïîn kõch rêët hay, töi biïët Ngaâi
àang àuâa vúái chuáng töi, nhûng töi khöng tin búãi vò moåi ngûúâi àïìu biïët
Ngaâi laâ ngûúâi cao thûúång. Chuáng töi rêët tön troång Ngaâi". Nhû thïë, chùæc
chùæn cêëp trïn cuãa ta seä vöåi vaâng ruát laåi lúâi noái vaâ noái: “ Ha ha! Anh quaã laâ
ngûúâi saáng suöët vûâa röìi töi chó àuâa vúái anh. Töi thûã xem anh coá tin tûúãng
thêåt hay khöng? Bêy giúâ töi hiïíu loâng anh röìi, töi yïn têm. Vûâa röìi lúâi töi
àaä noái, hy voång anh coi nhû khöng nghe thêëy. Àöìng thúâi anh phaãi chuá yá,
trong cöng ty chuáng ta coá mêëy nguúâi loâng daå bêët chñnh, phaãi àïì phoâng coá
mùæc lûâa!".
Cêëp trïn nhêët àõnh seä duâng lyá do nhû thïë àïí hoáa giaãi tònh thïë, hún
nûäa khöng àaám dòm ta xuöëng nûúác. Nhû vêåy chaã phaãi laâ ta tûå baão vïå
àûúåc hay sao?
5. Duâ trong trûúâng húåp khöng phaãi àang laâm viïåccuäng khöng thïí xem
laänh àaåo laâ ngûúâi bùçng vai phaãi lûáa, khiïën cho laänh àaåo mêët thïí diïån.
Thïí diïån vaâ tön nghiïm quan troång nhû thïë búãi vò hai àiïìu àoá gùæn
boá chùåt cheä vúái nùng Iûåc, trònh àöå, quyïìn uy cuãa laänh àaåo.
Möåt võ trûúãng phoâng noå àaánh baâi tuá lú khú vúái nhên viïn thûúâng
khi thua beân mùæng nhiïëc nhûäng ngûúâi chúi baâi roä raâng laâ bêët maän àöëi vúái
viïåc nhên viïn khöng nïí trûúãng phoâng khi àaánh baâi.
6. Khöng àaã àöång súã thñch vaâ àiïìu huáy kyå cuãa laänh àaåo
Súã thñch vaâ huáy kyå laâ têåp quaán vaâ têm lyá hònh thaânh trong nhiïìu
nùm. Tuy nhiïn vêîn coá möåt söë ngûúâi khöng tön troång súã thñch vaâ huáy ky
cuãa laänh àaåo. Möåt võ trûúãng phoâng noå thûúâng vaâo nhaâ xñ huát thuöëc, thò ra
laâ böën cö nhên viïn cuãa öng nhêët thiïët phaãn àöëi trûúãng phoâng huát thuöëc
trong phoâng laâm viïåc, nïn öng phaãi tröën vaâo nhaâ xñ huát thuöëc. Roä raâng
têm lyá trûúãng phoâng rêët khöng thoaãi maái, khöng àïën möåt nùm thò ba cö
nhên viïn ra ài.
7. Che giêëu taâi nùng khöng àïí cho laänh àaåo caãm thêëy khöng bùçng
ta.
Àa söë laänh àaåo thûúâng baão nhên viïn hy voång hoå coá nhiïìu taâi nùng
ûu viïåt, thûåc tïë thò laänh àaåo kòm haäm, tòm kiïëm xem nhên viïn àang chúi
àuâa hay cöng taác coá àiïìu bò kiïåt xuêët, thêåm chñ hún laänh àaåo. Àïí khöng
laâm töín haåi thïí diïån laänh àaåo, cêëp dûúái khön ngoan phaãi biïët che giêëu
àiïím maånh cuãa mònh, khöng chêm chñch loâng tûå
tön, cöë chêëp cuãa laänh àaåo.
8. Möåt sö' ngûúâi bêët maän laänh àaåo song khöng noái trûúác mùåt maâ laåi noái
sau lûng, coá yá huãy hoaåi danh duå cuãa laänh àaåo, vaåch nhûäng chuyïån gia
àònh cuãa laänh àaåo.
Nhûng ai cuäng biïët giêëy khöng goái àûúåc lûãa, tûúâng coá vaách, ngaåch
coá tai möåt khi laänh àaåo biïët àûúåc thò hêåu quaã khöng noái cuäng roä. Àùæc töåi
vúái laänh àaåo vaâ àùæc töåi vúái àöìng sûå bùçng hûäu, àïìu laâ nhûäng àiïìu khöng
thïí khöng cêín thêån neá traánh. Muöën phoâ taá àuáng pheáp cêìn phaãi biïët
nhûäng maãnh àêët naâo laâ trïn àêìu "thaái' tuïë'. Nïëu ta khöng biïët quy cuã, bõ
laänh àaåo phï bònh hay mùæng, gùåp phaãi ngûúâi laänh àaåo loâng daå heåp hoâi thò
coá khi bõ truâ aám, thêåm chñ bõ boã quïn möåt thúâi gian daâi khöng thùng chûác
tùng lûúng. Möåt söë thanh niïn khöng chõu phoâ taá ngûúâi khaác búãi vò, möåt
laâ ngöå nhêån phoâ taá ngûúâi khaác laâ xu mònh töín haåi nhên caách, hai laâ tûå
cho mònh thanh cao hún ngûúâi. Hy voång caác baån boã loaåi têm lyá khöng
hoaân haão naây maâ àöëc loâng nghiïn cûáu phûúng phaáp phoâ taá ngûúâi thò seä
lônh höåi àûúåc àiïìu hay. Cêìn biïët ài dûúái hiïn khöng thïí khöng cuái àêìu,
nïëu biïët nhòn mùåt maâ bùæt hònh dong khöng àöång thöí trïn àêìu thaái tuïë têët
nhiïn baån khöng bao giúâ phaãi chaåy voâng quanh.
5. Caác kyä xaão thûåc duång cuãa "phoâ taá”
Phoâ taá khöng phaãi chó cêëp dûúái hêìu haå cêëp trïn maâ khi cêìn ngûúâi
giuáp àúä, múâi khaách ùn cúm cuäng phaãi phoâ taá khaách chñnh, nhên vêåt
chñnh, nhên vêåt phuå, nhên vêåt thûá yïëu. Coá thïí noái trong cuöåc söëng, trong
nhiïìu hoaân caãnh àùåc biïåt nhêët àõnh, ta phaãi hoåc caách phoâ taá. Xin àún cûã
vaâi vñ duå àïí nghiïn cûáu phên tñch.
1. Baão vïå sûå tön nghiïm cuãa àaåi trûúång phu.
Coá möåt tiïíu phêím nûúác ngoaâi kïí cêu chuyïån cuãa möåt gia àònh. Möåt
höm ngûúâi vúå mùåc vaáy, chñt khùn chuêín bõ laâm vïå sinh nhaâ úã, cêìm maáy
huát buåi thò thêëy maáy hoãng: öng chöìng chaåy laåi, múã voã maáy ra möåt caách tûå
tin nhû laâ chuyïn gia maáy huát buåi. Caác con vêy quanh xem, nhòn öng möåt
caách khêm phuåc tûåa höì muöën noái: "Xem kòa, böë thêåt gioãi”.
Bêëy giúâ baâ vúå tñnh cêín thêån phaát hiïån ra laâ phñch cùæm àiïån bõ rúi ra.
Baâ lùång leä cùæm phñch àiïån vaâo vûâa àuáng luác cöng trònh cuãa chöìng àaä hoaân
têët. Öng chöìng lùæp voã maáy laåi, ra hiïåu cho vúå cùæm àiïån. Maáy huát buåi laâm
viïåc bònh thûúâng. Ngûúâi vúå baão caác con: “Böë gioãi thêåt!". AÁnh mùæt cuãa böë
àang vö voång böîng biïën thaânh àùæc yá.
Àoá laâ möåt ngûúâi vúå töët vaâ thöng minh. Baâ nhûúâng vinh quang cho
chöìng, khiïën cho chöìng àûúåc thïí diïån àöëi vúái caác con.
2. Giûä lêëy thïí diïån laäo baâ cuãa cêëp trïn.
Ngaây xûa, Nhaåc Dûúng Tûã xuêët ngoaåi têìm hoåc 7 nùm. Khi trúã vïì
nhaâ, nhaâ ngheâo, baâ cuå Nhaåc tröåm gaâ haâng xoám laâm thõt ùn, vúå Nhaåc
Dûúng Tûã khöng gùæp thõt gaâ ùn maâ laåi rúi nûúác mùæt. Cuå Nhaåc hoãi vò sao,
cö dêu àaáp: "Thûúng thên ngheâo khoá, khiïën cho phaãi ùn thõt cuãa ngûúâi
khaác". Cuå Laåc xêëu höí, bï nöìi thõt gaâ sang traã cho nhaâ chuã con gaâ vaâ xin
löîi. Cö dêu khöng traách meå chöìng maâ tûå traách mònh khöng chuyïn cêìn
lao àöång khiïën cho gia àònh ngheâo khöí. Thïë laâ àaä àaåt muåc àñch ngêìm phï
bònh baâ cuå.
3. Phoâ taá chõ dêu.
Baâ chõ dêu khöng muöën bïë con maâ muöën nhúâ meå. Cö em dêu trong
loâng êëm ûác nhûng àang baân luêån vúái nhau thò bõ meå chöìng nghe àûúåc.
Höm sau, meå chöìng löå veã bêët bònh cö dêu caã. Thêëy neát mùåt meå chöìng, cö
dêu caã cho laâ cö em dêu maách leão beân chó choá mùæng meâo. Nhûng cö em
dêu vêîn nuöët giêån laâm laânh, khöng noái gò àïí cho chõ dêu caã mùæng moãi
miïång thò thöi. Ngaây thûá ba, meå chöìng àïën trûúác cûãa nhaâ cö dêu nhoã bõ cö
dêu caã nhòn thêëy, beân gheá tai nghe tröåm cêu chuyïån cuãa hai ngûúâi. Cö
em dêu noái: "Meå naây, ai noái vúái meå laâ chõ dêu caã súå khöí khöng chõu bïë
con". Meå chöìng àaáp: "Höm kia, khi noá noái chuyïån vúái con, vûâa àuáng luác
tao ài ngang cûãa söí beân nghe àûúåc!" Cö dêu nhoã beân noái: 'Meå khöng nïn
giêån chõ dêu vò cêu noái àoá.
Thûåc ra chõ êëy cuäng àaä àuã khöí röìi, anh caã ài Laâm xa, möåt mònh chõ êëy lo
trong lo ngoaâi àuã mïåt, meå bïë chaáu giuáp chõ êëy vêåy. Cö dêu nhoã nùn nó
nïn baâ meå chöìng àöìng yá. Cö dêu nhoã khöng nhûäng àaä xua tan hiïíu lêìm
cuãa cö dêu caã maâ coân giaãi quyïët töët quan hïå meå chöìng, naâng dêu.
Àõa võ xaä höåi möîi ngûúâi möåt khaác song àïìu phaãi àûúåc tön troång.
Tinh thêìn baão vïå thïí diïån phaãi nhêët quaán trong moåi giao tïë. Nïëu quïn
àiïìu àoá, trong khi giao tïë àöëi vúái nhên vêåt quan troång thò ên cêìn, àöëi vúái
ngûúâi bònh thûúâng thò laånh nhaåt têët töín thûúng quan hïå giao tïë. Möåt gia
àònh noå múã tiïåc chiïu àaäi. Trong tiïåc coá möåt võ chuã nhiïåm khoa vaâ mêëy võ
àöìng sûå cuãa chuã nhaâ. Mêm cöî baây lïn thõnh soaån. Baâ chuã nhaâ bûng lïn
hïët àôa naây àïën àôa khaác, luön möìm röëi rñt !'Khöng coá gò ngon caã, xin caác
võ duâng taåm chuát ñt!".
Öng chuã nhaâ àûáng dêåy thay hïët àôa thûác ùn naây àïën àôa thûác ùn
khaách àùåt trûúác mùåt chuã nhiïåm khoa, gùæp thûác ùn boã vaâo baát, roát rûúåu
vaâo cöëc chuã nhiïåm khoa liïn höìi. Trong khi àoá boã mùåc caác àöìng sûå khöng
möåt chuát ên cêìn chiïëu cöë maâ chó giú tay noái möåt cêu: "Xin múâi". Vò thaái àöå
keã khinh ngûúâi troång ngûúâi àoá, caác àöìng sûå cuãa chuã nhên rêët khoá chõu.
Coá hai võ buöng àuäa àûáng dêåy caáo tûâ vò coá viïåt bêån phaãi ài.
Trong mùæt chuã nhaâ chó coá öng chuã nhiïåm khoa khiïën cho thïí diïån
caác àöìng sûå bõ töín thûúng. Vò vêåy bûâa tiïåc àaä khöng thùæt chùåt quan hïå
giao tïë maâ ]ai laâm cho àöìng sûå xa rúâi chuã nhên bûäa tiïåc.
5. ÛÁng phoá töët àöëi vúái ngûúâi coá quyïìn thïë.
Coá ngûúâi cêìu xin ngûúâi ta àoâi hoãi quaá lúán, nïëu trûåc tiïëp cûå tuyïåt
khiïën cho hoå mêët thïí diïån e rùçng vïì sau sanh rùæc löëi. Lêëy cöng laâm chuã laâ
thûúång saách àïí cûå tuyïåt võ khaách naây. Öng Trêìn, chuã möåt höå kinh doanh
caá thïí nghe noái con trai võ Cuåc trûúãng cuåc Cöng thûúng nghiïåp muöën
mûúån möåt söë tiïìn lúán. Öng Trêìn biïët rùçng moán tiïìn naây àûa ra seä coá ài
khöng coá vïì nhûng nïëu cûå tuyïåt thò àùæc töåi vúái cöng tûã naây. Öng böîng naãy
ra möåt kïë. Khi cöng tûã con öng cuå trûúãng vûâa bûúác vaâo cûãa öng beân lêåp
tûác noái: Cêåu àïën vûâa àuáng luác, töi àang àõnh ài tòm cêåu. Mêëy höm nay töi
lo söët voá,á coá möåt lö haâng cûåc kyâ reã nhûng muöën baán troån goái, töi khöng
laâm sao kiïëm àuã tiïìn, àang àõnh tòm cêåu iêåt taåm mêëy vaån”. Àöëi phûúng
nghe noái nghô Buång rùçng "Thöi thïë laâ hoãi hoâa thûúång mûúån lûúåc röìi beân
noái qua quñt mêëy cêu röìi boã ài.
6. Khöng nïn laâm mêët thïí diïån thêìy giaáo trûúác mùåt caác em hoåc
sinh.
Àûúng nhiïn coá thïí phï bònh thêìy giaáo nhûng khöng nïn phï bònh
trûúác mùåt caác em hoåc sinh. Nïëu phuå huynh baão "Thêìy noái sai röìi trûúác
mùåt hoåc sinh thò hoåc sinh cho rùçng thêìy giaáo khöng biïët daåy hoåc. Möåt khi
hoåc sinh xem thûúâng thêìy giaáo thò khöng nghe lúâi thêìy giaáo, nhû vêåy
quan hïå giûäa daåy vaâ bõ daåy àaä bõ phaá huãy. Phï bònh thêìy giaáo trûúác mùåt
hoåc sinh chó coá haåi khöng coá lúåi. Coân coá nhiïìu cêu khöng nïn noái trûúác
mùåt treã em, nhêët laâ khöng nïn noái xêëu ngûúâi khaác trûúác mùåt treã em.
Chûä “phuãng" (phoâ taá) nghe khöng xuöi tai lùæm kyâ thûåc “phuãng” laâ
tuyïn truyïìn, laâ quaãng caáo, quaãng caáo laâ “phuãng” cuãa thûúng nhên.
Chùèng qua quaãng caáo cuãa thûúng nhên laâ "phuãng” baãn thên hoå, khaác vúái
"phuãng" ngûúâi khaác noái úã àêy. “Phuãng” ngûúâi khaác laâ biïån phaáp maâ xûa
nay goåi laâ àïì cao lêîn nhau. Tuåc ngûä coá cêu "Hoa hoa kiïìu tû nhên àaâi
nhên" (Kiïåu hoa ngûúâi khiïng ngûúâi). Ngûúâi “phuãng” ngûúâi, caâng “phuãng”
caâng cao, anh cao töi cuäng cao, àoá chùèng phaãi hai bïn àïìu coá lúåi hay sao?
Kïë 11 . Kïë mûúån uy danh
Mûúån danh tiïëng ngûúâi khaác àïí bùæt quan hïå nhû thï' naâo?
Mûúån uy danh àaä coá tûâ lêu trong lõch sûã Trung Quöëc nhû caáo mûúån
löët höí, mûúån dao giïët ngûúâi v.v...Chuáng ta lûu yá möåt chuát coá thïí phaát
hiïån ngûúâi xûa àaánh giaá kïë mûúån uy danh khöng cao, laâ àiïìu ngûúâi quên
tûã khöng laâm. Àuáng laâ keã tiïíu nhên hay mûúån danh ngûúâi lûâa keã khaác,
choá cêåy gêìn chuã nhûng àoá khöng phaãi laâ töåi löîi cuãa baãn thên vay mûúån
uy danh. Chó cêìn àöång cú àuáng àùæn thò mûúån caác thïë lûåc bïn ngoaâi àïí àïì
cao thên phêån mònh vaâ laâm viïåc coá hiïåu quaã laåi laâ möåt phûúng thûác àûúåc
xaä höåi cöng nhêån. Chuáng ta khöng nïn chó trñch baác boã hoaân toaân.
Moåi ngûúâi thûúâng hiïíu lêìm hïî nghe noái àïën mûúån uy danh laâ mûúån
thïë lûåc cuãa ngûúâi naâo àoá, kyâ thûåc laâ möåt hònh thûác thûúâng thêëy. Trïn
thûåc tïë phaâm bêët cûá ngûúâi, vêåt, sûå, tònh naâo giuáp ta laâm viïåc thïm quang
minh thò àïìu thuöåc phaåm vi mûúån uy danh, vñ duå nhû töí tiïn, y phuåc, quï
hûúng, taâi trñ, ngön luêån...àïìu laâ uy danh.
1 . Giaãi thñch múái vïì "caáo mûúån löët höí"
Caáo laâ con vêåt rêët thöng minh nhûng do noá khöng coá sûác khoeã, thên
hònh laåi beá nhoã nïn hoaân caãnh khoá khùn. Àïí khùæc phuåc àiïím yïëu naây,
caáo duâng biïån phaáp kïët baån vúái höí, ài laåi thên thiïët vúái höí duäng maänh
àûúåc moåi ngûúâi kinh súå. Caáo coá thïí theo höí ài laåi tûå do trong rûâng vaâ
cuäng hûúãng sûå tön kñnh cuãa höí. Duâ khi höí khöng úã caånh caáo nhûng biïët
caáo thên vúái höí nïn caáo vêîn ung dûng tûå taåi troång rûâng.
Nïëu nhû caáo khöng thïí kïët baån vúái höí thò phaãi taåo ra mùæt giaã tûúång
laâ noá thên vúái höí, lùång leä ài theo sau höí röìi rïu rao khùæp núi noá laâ baån chñ
cöët cuãa höí. Nhû vêåy caáo àaä taåo ra êën tûúång höí quan têm àïën sûå an nguy
cuãa noá.
Caách laâm naây cuãa caáo laâ àiïín hònh vïì mûúån uy danh. Mûu trñ
Trung Quöëc cöí àaåi vïì caáo mûúån oai höí vúân chó viïåc caáo mûúån oai höí àïí
doåa naåt caác loaâi daä thuá khaác. Noái chung cho laâ duâng uy thïë ngûúâi maâ aáp
chïë keã khaác. Xeát vïì goác àöå mûu lûúåc hoåc thò àoá laâ chó êm mûu gia mûúån
ngoaåi lûåc àïí gia taâng uy thïë cuãa mònh àaåt àïën muåc àñch gêy sûác eáp chiïën
thùæng àöëi thuã. Mûu caáo mûúån oai höí theo tònh àúâi tûåa höì khöng phaãi gian
traá, chuã yïëu laâ coá caãm giaác giaão hoaåt, cho nïn caâng cêìn phaãi nghiïn cûáu.
Loaåi mûu kïë naây gêìn guäi vúái caáo mûu kïë "choá cêåy thïë chuã”, “ giûúng cúâ
lúán laâm da höí", "mûúån danh thiïn tûã sai khiïën chû hêìu”, "mûúån àao giïët
ngûúâi".
Vêåy thò trong cuöåc söëng thûåc tïë, caái gò laâ mûúån oai huâm? Dûúái àêy
xin kïí möåt söë loaåi hònh:
1. Höí coá thïí laâ keã coá quyïìn coá thïë maånh, ngûúâi àoá cuäng coá möång
tûúãng nhû anh vaâ vui loâng giuáp anh laâm nïn sûå nghiïåp.
2. Höí coá thïí laâ keã coá quyïìn coá thïë, vò lúåi ñch chung cuãa àöi bïn vui
loâng giuáp anh möåt tay. Tûúng tûå nhû thïë laâ bêìy chim nhoã trïn lûng trêu,
chuáng ùn rêån trïn lûng trêu khiïën cho trêu thoaát khoãi nöîi khöí bõ rêån cùæn,
coân con trêu thò cuäng laâm chöî nûúng thên vaâ baão vïå chuáng.
3. Höí coá thïí laâ möåt töí chûác hay möåt hiïåp höåi maâ möång tûúãng giöëng
thû cuãa anh. Thöng qua húåp taác tay nùæm tay, àöìng têm hiïåp lûåc, anh coá
thïí taåo ra möåt tònh thïë khöng thïí thiïëu àûúåc laâ höí àûáng trûúác anh.
4. Höí coá thïí laâ möåt loaåi quan hïå chñnh trõ cuãa anh. Thöng qua sûå
uãng höå thñch àaáng àöëi vúái ngûúâi sùæp àùng quang, anh coá thïí saáng taåo ra
möåt ngûúâi àöìng àaåo coá quyïìn coá thïë. Chñnh vò nguyïn nhên naây maâ caác
phuá höå thûúâng múã hêìu bao möåt caách khaãng khaái, quyïn goáp nhûäng moán
tiïìn lúán àïí coá àûúåc con höí cho anh ta thûúãng ngoaån.
5. Höí coá thïí laâ chûác võ hay chûác tûúác cuãa anh. Ngûúâi cö àún thûúâng
thïë yïëu löåc moãng, nhoã beá khöng àaáng kïí nhûng nïëu anh ta phuåc vuå cho
möåt öng chuã coá quyïìn coá thïë hö phong hoaán vuä thò anh ta seä khöng coân laâ
möåt keã cö àún vö tñch sûå nûäa. Nhûäng ngûúâi phuåc vuå trong chñnh phuã hiïíu
sêu sùæc àiïìu naây. Khi anh àaåi biïíu cho möåt
bang hoùåc chñnh phuã liïn bang ra nûúác ngoaâi thùm möåt quöëc gia khaác thò
àûúåc àoán tiïëp long troång khaác xa möåt ngûúâi ài du lõch bònh thûúâng. Thöng
qua quan hïå vúái chñnh phuã, tûå nhiïn anh coá quyïìn lûåc. Möåt võ töíng giaám
àöëc cöng ty àïën bêët kyâ núi naâo cuäng àûúåc àoán tiïëp àùåc biïåt búãi vò quyïìn
lûåc cuãa öng ta chi phöëi têët caã tû baãn cuãa cöng ty
6. Höí cuäng coá thïí laâ taâi trñ cuãa anh hay laâ cöng taác cuãa anh. Nïëu
nhû Issac Sting chûa bao giúâ keáo violon thïë thò vônh viïîn cöng thaânh
Issac Sting maâ ngaây nay chuáng ta biïët. Coá baãn lônh tinh thöng loaåi nhaåc
khñ naây Issac sting trúã thaânh nhên vêåt nöíi tiïëng thïë giúái. Cuâng möåt
nguyïn nhên nhû vêåy, bêët kïí anh laâm nghïì gò, cöng taác cuãa anh àïìu coá
thïí trúã thaânh con höí cuãa anh. Cho nïn coá thïí thêëy, con höí khöng phaãi chó
laâ quan lúán, danh sô. Con höí trong àúâi söëng àûúng nhiïn khöng phaãi chó
coá 6 loaåi kïí trïn, chuáng ta nïn luön luön chuá yá àïën nhûäng nhên vêåt vaâ sûå
tònh coá thïí giuáp nêng cao thanh thïë vaâ hònh tûúång cuãa chuáng ta.
2. Quan hïå nhiïìu vúái danh nhên .
Quan hïå nhiïìu vúái danh nhên laâ möåt thuã àoaån hiïån nay àang àûúåc
vêån duång ngaây caâng röång raäi trong caác giúái chñnh trõ, kinh tïë, vùn hoáa vaâ
ngoaåi giao. Àöëi vúái giao tïë, thuã àoaån àoá laâ möåt loaåi saách lûúåc vaâ kyä xaão àïí
àïì cao hònh tûúång cuãa mònh, baânh trûúáng aãnh hûúãng cuãa mònh. Anh coá
thïí mûúån danh danh nhên möåt caách kheáo leáo vñ duå nhû trong khi noái
chuyïån thûúâng àïì cêåp àïën tïn möåt nhên vêåt coá thên phêån töëi cao thò lêåp
tûác trong mùæt ngûúâi àöëi thoaåi, anh àaä laâ möåt ngûúâi khöng têìm thûúâng.
Mûúån àõa danh maâ ngûúâi coá thên phêån cao cêëp thûúâng àïën cuäng khiïën
thên phêån anh àûúåc àïì cao. Mûúån danh ngön nhû xin chûä kyá minh tinh
maân baåc, xin àïì tûåa cuãa chuyïn gia. Têët caã caác biïån phaáp àoá tuy coá veã lúåi
duång danh tiïëng ngûúâi khaác, nhûng noái nhû thïë laâ khöng cöng bùçng. Xaä
höåi cöng nhêån danh nhên thò moåi ngûúâi theo àuöíi laâ viïåc chñnh àaáng vaâ
coá yá nghôa tñch cûåc àöëi vúái xaä höåi. Mûúån danh nhên àïì cao àõa võ xaä höåi
cuãa mònh laâ möåt phûúng thûác àûúåc xaä höåi chêëp nhêån. Nguyïn nhên khiïën
cho kyá giaã Ngö Tiïíu Lúåi nöíi tiïëng coá quan hïå vúái viïåc cö ta gioãi xuêët hiïån
bïn caånh laänh tuå.
Nhiïìu ngûúâi àaä nhúá ngaây 19 thaáng 3 nùm 1998, trong cuöåc chiïu
àaäi, thuã tûúáng Chu Dung Cú lêìn àêìu tiïn nhùæc àïën tïn Ngö Tiïíu Lúåi:
"Caác anh chiïëu cöë möåt chuát cho con phûúång hoaâng àaâi truyïìn hònh laâ tiïíu
thû Ngö Tiïíu Lúåi, töi rêët thñch tiïët muåc cuãa cö êëy". Trong thúâi àiïím naây,
Ngö Tiïíu Lúåi trúã thaânh minh tinh chñnh laâ vò cö traã lúâi phoãng vêën maâ coá
cêu cuãa Thuã tûúáng Chu Dung Cú: “Bêët kïí trûúác mùåt laâ baäi mòn hay vûåc
thùèm ngaân truâng, töi cuäng nhêët àõnh tiïën túái, khöng quay àêìu laåi, cuác
cung têån tuåy chïët thò thöi". Sau khi tïn tuöíi Ngö Tiïíu Lúåi àûúåc nêng cao,
Ngö Tiïíu Lúåi chuã trò tiïët muåc Tiïíu Lúåi xem thúâi sûå cuäng trúã thaânh tiïët
muåc nöíi tiïëng. Caác
baån truyïìn hònh trong nûúác noái vúái Tiïíu Lúåi: "Trong laâng truyïìn hònh
nûúác nhaâ chó coá nhuäng võ chuã trò chûúng trònh vùn nghïå laâ dïî nöíi tiïëng,
rêët ñt ngûúâi laâm chûúng trònh thúâi sûå maââ trúã thaânh minh tinh, cö laâ ngoaåi
lïå". Möåt baån cuãa àaâi truyïìn hònh Trung ûúng cuäng cûúâi vaâ noái: "Tiïíu Lúåi
cö khöng biïët laâ cö àaä kñch àöång caác àöìng nghiïåp laâm thúâi sûå nhû thï' naâo
àêu, hoå ra sûác tùng töëc àöå phaát êm, cùæt toác ngùæn”.
Cuöëi nùm noå, Ngö Tiïíu Lúåi vaâ möåt söë baån truyïìn thöng cuâng nhau
phoãng vêën caác laänh tuå úã höåi nghõ Caát Bong Ba, cö cuäng trúã thaânh con
cûng cuãa giúái truyïìn thöng búãi vò chuã tõch Giang Traåch Dên cuäng nhùæc
àïën tïn Ngö Tiïíu Lúåi. Ngaây 15 thaáng 11 khi chuã tõch Giang Traåch Dên
bûúác vaâo höåi trûúâng, nghe noái coá cú quan truyïìn thöng Höìng Köng, liïëc
mùæt nhòn thêëy ngay Ngö Tiïíu Lúåi, beân cûúâi noái rùçng: "Ngö Tiïíu Lúåi, Ngö
Tiïíu Lúåi bêy giúâ àaä trúã thaânh nhên vêåt nöëi tiïëng röìi!". Ngö Tiïíu Lúåi caãm
àöång noái: "Caãm ún chuã tõch”.
Möåt ngûúâi coá danh voång viïët cho anh möåt chûä uy lûåc coân hún ngûúâi
bònh thûúâng ca tuång anh traâng giang àaåi haãi. Lêåt sûã saách ra, cöí kim
nhûäng ngûúâi thaânh àaåt khöng ai sinh ra àaä nöíi tiïëng, haâo quang rûåc rúä,
nhêët hö baá ûáng. Àaåi àa söë ban àêìu êín thên sau lûng möåt nhên vêåt lúán
naâo àoá, àïën khi coá thúâi cú thò múái taách ra hoùåc àaåp lïn àêìu ngûúâi khaác maâ
tiïën lïn, hoùåc àöíi khaách thaânh chuã ùn tûúi nuöët söëng ngûúâi khaác. Trûúác
khi àaåt àïën bûúác àoá thò phaãi giêëu kyä caái àuöi höì ly tinh cuãa mònh, trûúng
ra möåt laá cúâ da höí. Àiïín hònh nhêët laâ Taâo Thaáo thúâi Tam Quöëc. Taâo Thaáo
cùæp naánh thiïn tûã àïí sai khiïën chû hêìu, àöng chinh têy phaåt rêët uy
phong. Múã miïång ra laâ "Ta nay phuång chiïëu thaão phaåt ngûúi", khi thò noái:
"Ta thûâa mïånh thiïn tûã phuång chiïëu hoãi töåi". Nhû thïë Taâo Thaáo àaä chiïëm
àûúåc àõa võ thuêån lúåi dïî àaâng trong cuöåc höîn chiïën quên phiïåt thúâi àoá.
Bêët kïí àöång cú cuå thïí nhû thïë naâo, danh tiïëng vaâ thïì diïån laâ ngoån
cúâ lúán. Cuöëi thúâi Têìn, nöng dên khúãi nghôa, Haång Lûúng phaãi cöë cöng tòm
ra möåt ngûúâi chaáu cuãa Súã Hoaâi Vûúng, tön lïn laâm Súã vûúng. Àoá laâ muöën
mûúån aãnh hûúãng cua Súã Hoaâi Vûúng àïí löi keáo baá tñnh búãi vò aãnh hûúãng
cuãa hoå lúán hún aãnh hûúãng cuãa ngûúâi thûúâng rêët nhiïìu vaâ hún nûäa, xaác
àõnh àûúåc hònh tûúång laâ möåt viïåc hai lêìn cöng tñch.
Dûång cúâ da höí àïìu coá taác duång khöng têìm thûúâng
àoái vúái caác ngaânh caác nghïì. Buön baán phaãi tòm danh nhên, giöëng nhû
minh tinh maân baåc Myä Clark Carlos cúãi phùng aáo loát, trêìn truöìng nhû
nhöång trong möåt pha quaãng caáo àöì loát cuãa Myä. Coân cöng nûúng Danh dêîn
àêìu viïåc ài giaây àïë bùçng khiïën cho giaây cao goát nûúác Anh khöng ai mua
nûäa.
Àoá àïìu laâ hiïåu ûáng danh nhên, lúåi duång möåt caáeh coá yá thûác thò àoá laâ
hiïåu ûáng mûúån danh .
3. Bñ quyïët thaânh cöng nhanh choáng: Treâo lïn kyä thuêåt cao
Nhiïìu ngûúâi suâng baái danh nhên, cuái àêìu lùæng nghe lúâi danh nhên,
caác cung tuên thuã. Cho nïn trïn thûúng trûúâng nïëu nhû coá thïí gùæn haâng
hoáa naâo àoá cuãa mònh vúái tïn tuöíi danh nhên naâo àoá thò tiïu thuå rêët
nhanh. Phña bùæc Quyânh Àaão trong cöng viïn Bùæc Haãi úã Bùæc Kinh coá
Phoãng Thiïån phaån àiïëm àaä coá lõch sûã haâng mêëy chuåc nùm. Tuy thûác ùn úã
àêy àaä chïë biïën mö phoãng theo phûúng phaáp nêëu nûúáng cuãa cung àònh
nhaâ Thanh nhûng khöng àùæt khaách lùæm. Vïì sau, chuã phaån àiïëm tiïën
haânh àiïìu tra biïët àaåi àa söë khaách du lõch ngoaåi quöëc rêët hêm möå àöì ùn
thûác uöëng cuãa caác hoaâng àïë. Hoå beân quaãng caáo ruâm beng "Cúm thõt
hoaâng àïë àaä ùn". Hoå thu thêåp nhiïìu truyïìn thuyïët vïì caác moán ùn cung
àònh soaån thaânh chuyïån, bùæt hêìu baân hoåc thuöåc loâng, tuây theo loaåi khaách
maâ giúái thiïåu khi àûa thûåc àún cho khaách choån. Lêåp tûác phaån àiïëm hûng
thõnh hùèn lïn. Möåt lêìn, võ thõ trûúãng Washington cuãa nûúác Myä laâ möåt
ngûúâi da àen múã tiïåc tûâ biïåt úã àêy. Ngûúâi hêìu baân mang lïn möåt àôa àiïím
têm, cung kñnh giúái thiïåu: "Tûâ Hi thaái hêåu nùçm mú thêëy ùn baánh nûúáng
nhên thõt, saáng höm sau ngêîu nhiïn nhaâ bïëp dêng lïn baánh nûúáng nhên
thõt. Thaái hêåu rêët thñch thuá cho rùçng loâng nghô thò sûå thaânh, biïíu tûúång
caát tûúâng nhû yá. Höm nay caác ngaâi ùn baánh nûúáng nhên thõt cuãa Tûâ Hi
thaái hêåu, chuác caác ngaâi vaån sûå nhû yá, moåi sûå caát
tûúâng..." . Têët caã caác khaách ngûúâi Myä àïìu thñch thuá vui veã. Thõ trûúãng
Washington cao hûáng múâi ngûúâi hêìu möåt cöëc rûúåu vaâ noái: "Lêìn sau àïën
Bùæc Kinh seä trúã laåi àêy Laâm khaách cuãa quáy phaån àiïëm".
Nhiïìu thûúng nghiïåp thñch duâng danh nhên quaãng caáo khöng ngaåi
töën nhiïìu tiïìn. Ngûúâi coá tai mùæt thñch duâng caái gò thò ngûúâi bònh thûúâng
àïìu nghô "ta duâng loaåi haâng naây cuâng möåt maác vúái öng X". Cuäng laâ tiïu
phi nhûng thïm möåt vêìng haâo quang thò tûå nhiïn ai cuäng muöën mûúån
haâo quang àoá.
Möåt cöng ty Myä saãn xuêët "Baão linh mêåt baán khöng chaåy. Giaám àöëc
vùæt oác suy nghô laâm sao kñch thñch sûác mua, laâm sao khiïën cho ngûúâi mua
tin rùçng: "Baão linh mêåt" tùng cûúâng sûác khoãe. Cûá quaãng caáo möåt caách
bònh thûúâng thò thiïn haå chaán röìi.
Àang luác bïë tùæc thò möåt nhên viïn tiïëp thõ àûa tin: Töíng thöëng
Reagan duâng loaåi thûåc phêím naây. Vöën laâ cö tiïëp thõ naây gioãi quan hïå vúái
caác danh nhên thûúâng àûúåc caác võ àoá cung cêëp nhiïìu thöng tin quáy giaá.
Lêìn naây cö ta nghe con gaái Reagan noái: "Hún 20 nùm nay trong tuã laånh
nhaâ töi luác naâo cuäng coá “Baão linh mêåt”, cha töi thñch ùn vaâo luác 4 giúâ
chiïìu haâng ngaây, lêu nay àïìu nhû thïë”. Sau àoá möåt nhên viïn tiïëp thõ
khaác àûúåc trúå lyá cuãa Reagan cho biïët, töíng thöëng Reagan coá bñ quyïët
riïng àïí baão vïå sûác khoãe. Àoá laâ ùn “baão linh mêåt", vêån àöång nhiïìu, nguã
àuã.
Sau khi àûúåc nhûäng thöng tin àoá vaâ àûúåc Reagan chêëp nhêån, cöng
ty àoá beân phaát àöång möåt àúåt quaãng caáo röng lúán khiïën cho khùæp nûúác Myä
ai cuäng biïët võ töíng thöëng tuöíi cao nhêët trong lõch sûã nûúác Myä súã dô thên
thïí maånh khoãe, àêìu oác tónh taáo laâ búãi vò thûúâng duâng "baão linh mêåt". Lêåp
tûác "baão linh mêåt" traân khùæp nûúác Myä.
Ai ai cuäng coá loâng muöën coá quan hïå vúái bêët kyâ möåt danh nhên hoùåc
möåt minh tinh maân baåc naâo àoá. Nïëu coá thïí dñnh daáng vúái danh nhên thò
baãn thên cuäng thúm lêy seä coá giaá hún trong mùæt ngûúâi khaác.
Coá möåt ngûúâi A rêåp tïn laâ Abusa vöën ngheâo khoá, khöng möåt xu dñnh
tuái àaä sûã duång thuã àoaån naây tòm àûúåc nhiïìu danh nhên laâm baån, kiïëm
àûúåc möåt gia taâi triïåu phuá.
Phaáp baão triïåu phuá cuãa öng ta rêët giaãn àún. Trong album cuãa öng
daán nhiïìu aãnh danh nhên nöíi tiïëng röìi bùæt chûúác tûå daång cuãa danh nhên
viïët mêëy chûä àïì tùång bïn caånh aãnh. Abusa mang album naây ài khùæp thïë
giúái phoãng vêën caác àaåi thûúng gia vaâ phuá öng nöíi tiïëng. Öng noái:. "Töi
ngûúäng möå ngaâi nïn khöng ngaåi vûúåt ngaâi dùåm
sa maåc A rêåp àïën àêy thùm ngaâi, xin ngaâi daán möåt bûác 1 aãnh quáy baáu
cuãa ngaâi vaâo têåp album “Danh nhên thï giúái" naây vaâ xin ghi lïn àoá àaåi
danh cuãa ngaâi. Chuáng töi seä viïët thïm lúâi giúái thiïåu sú lûúåc. Sau khi xuêët
baãn töi seä lêåp tûác gûãi tùång ngaâi möåt baãn..." .
Do caác võ naây nhiïìu tiïìn, muöën toã ra haâo phoáng vaâ àûúåc ngang haâng
vúái caác danh nhên thïë giúái nïn trao cho Abusa möåt söë tiïìn khaá lúán àïí in
album àoá.
Xuêët baãn möîi têåp album àoá chùçng qua chó töën vaâi dö la Myä. Nhûng
caác nhaâ triïåu phuá àaä cho hún ngaân àöla Abusa duâng 6 nùm àùçng àùéng ài
96 nûúác, coá hún 2 vaån ngûúâi cung cêëp aãnh vaâ tiïìn. Ngûúâi àûa nhiïìu tiïìn
thò 2 vaån àö la, ñt ra thò cuäng 50 àö la, töíng cöång àûúåc 5 triïåu àö la .
4. Mûúån quáy nhên laâm böëi caãnh
Xûa nay quan trûúâng triïìu Thanh àïìu nhúâ vaâo hêåu àaâi ài cûãa sau,
xin ngûúâi viïët thû giúái thiïåu. Quên cú àaåi thêìn Taã Suâng Àûúâng xûa naây
chûa bao giúâ viïët thû giúái thiïåu, öng noái: "Möåt ngûúâi coá baãn lônh tûå nhiïn
coá ngûúâi duâng". Con cuãa öng baån tri kyã laâ Hoaâng Lan Giai àûúåc bêåu böí tri
huyïån úã Phuác Kiïën, song chúâ maäi khöng àûúåc böí nhiïåm. Hoaâng Lan Giai
thêëy moåi ngûúâi àïìu coá thû giúái thiïåu cuãa caác àaåi thêìn, nghô rùçng cha
mònh trûúác àêy rêët thên vúái Taã Suâng Àûúâng, beân àïën Bùæc Kinh cêìu xin
Taã Suâng Àûúâng. Gùåp con cuãa baån cöë tri, Taã Suâng Àûúâng rêët khaách khñ.
Nhûng khi Hoaâng Lan Giai xin öng thû giúái thiïåu cho töíng àöëc Phuác
Kiïën, öng beân biïën sùæc, noái vaâi cêu röìi àuöíi ài. Hoaâng Lan Giai vûâa giêån
vûâa hêån, rúâi phuã hoå Taã, thaã bûúác àïën Lûu Li Xûúãng xem tranh giaãi phiïìn.
Àöåt nhiïn anh thêëy chuã tiïåm àang têåp viïët chûä cuãa Taã Suâng Àûúâng, viïët
rêët giöëng. Anh chúåt nghô ra möåt diïåu kïë. Anh nhúâ chuã tiïåm viïët chûä trïn
möåt chiïëc quaåt, traã tiïìn xong, Hoaâng Lan Giai cêìm quaåt trúã vïì Phuác
Kiïën.
Höm àoá laâ ngaây tham kiïën töíng àöëc, Hoaâng Lan Giai cêìm quaåt xoâe
ra bûúác vaâo cöng àûúâng cuãa töíng àöëc. Töíng àöëc lêëy laâm laå hoãi: “ Bïn ngoaâi
noáng lùæm sao? Lêåp thu röìi, sao anh coân quaåt liïn höìi thïë ?”. Hoaâng Lan
Giai àûa quaåt ra phe phêíy röìi noái: "Khöng daám giêëu ngaâi bïn ngoaåi
khöng lùæm lùæm, chó vò töi vûâa lïn Bùæc Kinh àûúåc Taã Suâng Àûúâng àaåi
nhên tûå tay trao tùång chiïëc quaåt naây cho nïn töi khöng giaám rúâi tay”.
Töíng àöëc caã kinh nghô rùçng: “Ta nghô anh chaâng hoå Hoaâng naây khöng coá
hêåu àaâi cho nïn mêëy nùm nay cûá àïí hêåu böí maâ khöng thûåc böí, naâo ngúâ
anh ta coá hêåu àaâi lúán àïën nhû thïë> Taã Suâng Àûúâng haâng ngaây chêìu vua,
öng ta chó cêìn giêån ta chó cêìn têu vúái vua nûãa cêu thöi thò ta khöng àaãm
àûúng nöíi:. Töíng àöëc beân baão Hoaâng Lan Giai cho mûúån cêy quaåt xem kyä
thò quaã laâ tûå daång cuãa Tûã Suâng Àûúâng khöng sai chuát naâo. Töíng àöëc traã
quaåt cho Hoaâng Lan Giai, lui vaâo hêåu àûúâng, loâng buöìn rûúâi rûúåi, cuâng sû
gia thûúng lûúång. Ngaâi höm sau beân cêëp baâi ngaâ cho Hoaâng Lan Giai ài
laâm tri huyïån.
Mêëy nùm sau, Hoaâng Lan Giai thùng àïën tûá phêím àaåo àaâi. Möåt lêìn, töíng
àöëc vaâo kinh, gùåp Taã Suâng Àûúâng beân noái lêëy loâng: “ Con cöë hûäu cuãa ngaâi
laâ Hoaâng Lan Giai nay àaä laâm àaâi quan úã tónh töi röìi”.
Taã Suâng Àûúâng cûúâi baão : "Thïë û! Lêìn àoá anh ta àïën tòm töi, töi beân noái: “
Chó cêìn coá baãn lônh thò têët coá ngûúâi duâng”.Laäo huyanh quaã biïët nhêån
thûác nhên taâi !”
Hoaâng Lan Giai súã dô laâm quan àïën àaåo àaåi laâ nhúâ coá àaåi quáy nhên
Taã Suâng Àûúâng sau lûng khiïën cho töíng àöëc, möåt tiïíu quáy nhên, thùng
quan cho hoå Hoaâng. Thûåc laâ möåt nûúác cúâ cao. Tuy nhiïn tröåm danh tiïëng
ngûúâi khaác, lûâa trúâi döëi àêët thò àaáng phaãi trûâng phaåt. Quan trûúâng triïìu
Thanh huã baåi, khinh ngûúâi khiïën cho moåi
ngûúâi cùm giêån.

Chó xeát riïng vïì goác àöå mûúån lûåc, lúåi duång möåt söë quáy nhên laâm
àïåm lûng khiïën cho mònh àûúåc àïì baåt nhanh, anh huâng coá àêët duång voä
thò laåi laâ viïåc àaáng nghiïn cûáu. Bêy giúâ kïët húåp vúái tònh hònh xaä höåi hiïån
àaåi àûa ra 5 kiïën nghõ:
1 . Tòm kiïëm quáy nhên.
Quáy nhên chó ngûúâi coá chûác vuå cao hún anh, coá thïí giuáp anh thùng
tiïën. Anh phaãi boã thúâi gian nghiïn cûáu xem ai laâ ngûúâi coá nùng lûåc àoá. Coá
thïí anh cho rùçng sûå thùng tiïën cuãa anh do thûúång cêëp trûåc tiïëp cuãa anh
nhêån xeát töët xêëu coá thïí quan niïåm naây chñnh xaác nhûng coá khi cêëp cao
hún nûäa laåi cho rùçng thûúång cêëp cuãa anh àaä àïën luác khöng coân àaãm nhêån
àûúåc chûác traách nûäa, cho nïn khöng quan têm túái àaánh giaá töët xêëu cuãa
öng ta. Vò thïë chúá quaá nöng nöíi, phaãi àiïìu nghiïn cêín thêån, anh múái tòm
ra àûúåc quáy nhên coá thïí giuáp anh thùng tiïën.
2. Kñch àöång quáy. nhên.
Khöng kñch àöång quáy nhên cuäng bùçng khöng coá quáy nhên. Cêìn xem
xeát trong hïå thöëng töí chûác, quáy nhên giuáp anh thùng tiïën röìi thò àûúåc gò;
nïëu khöng giuáp anh thùng tiïën thò mêët gò.
3. Luâi möåt bûúác tiïn hai bûúát.
Con àûúâng khang trang röång lúán cöë nhiïn laâ con àûúâng töët nhêët. Vñ
duå anh àang trong höì búi, anh leo lïn thang nhaãy bêåc cao nhêët. Nhûng
khi anh lïn àïën nûãa chûâng thò coá ngûúâi chùæn mêët löi ài, leo nûãa chûâng thò
ngûúâi naây àaä mêët duäng khñ, nhùæm hai mùæt, baám chùåt lan can, vûâa khöng
nhaãy xuöëng vûâa khöng leo lïn nûäa. Anh khöng coá caách gò vûúåt qua ngûúâi
àoá. Bêëy giúâ baån beâ hoâ heát cöí vuä anh nhûng vö ñch.
Cuäng vêåy, trong hïå thöëng töí chûác, nïëu nhû anh àûáng úã möåt cêëp maâ
cêëp trïn àaä bõ ai àoá chiïëm mêët thò duâ anh coá cöë gùæng bao nhiïu cuäng vö
ñch. Àïí lïn bêåc cuöëi cuâng cuãa thang nhaãy, anh phaãi xuöëng thang àaä bõ tùæc
ngheän àoá, chuyïín sang möåt thang khaác khöng bõ ai caãn àûúâng röìi leo lïn
bêåc cao nhêët. Cuäng vêåy, trong hïå thöën töí chûác, anh phaãi rúâi boã con àûúâng
thùng tiïën àaä bõ caãn trúã, tòm con àûúâng khaác maâ thùng tiïën. Nïëu nhû
ngûúâi trûúác mùåt anh coá khaã nùng thùng tiïën thò khöng cêìn traánh anh ta
maâ chúâ möåt thúâi gian àïí anh ta thùng tiïën röìi ngûúâi ta seä àïì baåt anh lïn.
4. Tranh thuã coá nhiïìu quáy nhên àïì baåt.
Nhiïìu quáy nhên cuâng àïì baåt anh thò coá khaã nùng àaåt hiïåu quaã àa
söë. Hiïåu quaã àa söë seä khiïën cho caác quáy nhên cûúâng àiïåu ûu àiïím cuãa
anh, do àoá quyïët têm àïì baåt anh. Nïëu nhû anh chó coá möåt quáy nhên thò
anh khöng thïí cúá hiïåu quaã cûúâng àiïåu àoá cho nïn coá nhiïìu
quáy nhên thò cú höåi thùng tiïën caâng cao.
5. AÁn
á h saáng khuác xaå vêîn chiïëu saáng
Nùm Tûúãng Giúái Thaåch qua àúâi, quên haâm cuãa Tûúãng Vô Quöëc laâ
trung tûúáng àaä 14 nùm. Theo qui àõnh cuãa Quöëc Dên Àaãng, phong trung
tûúáng àaä 14 nùm maâ khöng phong lïn thûúång tûúáng thò phaãi cûúäng chïë
xuêët nguä, cùæt quên haâm. Thûúång tûúáng thò àûúåc hûúãng chung thên. Bêëy
giúâ Tûúãng Kinh Quöëc laâm töíng thöëng khöng muöën thùng trûúãng Vô Quöëc
lïn thûúång tûúáng cho nïn Tûúãng Vô Quöëc beân nghô ra möåt biïån phaáp.
Tang lïî Tûúãng Giúái Thaåch àaä kïët thuác, Töëng Myä Linh chuêín bõ sang
Myä cû truá. Trûa höm baâ khúãi haânh thò anh em hoå Tûúãng àïën tiïîn biïåt.
Tûúãng Vô Quöëc beân àïën trûúác, khöng mùåc êu phuåc nhû thûúâng lïå maâ mùåc
quên phuåc àeo àêìy huên huy chûúng, bûúác vaâo cûãa baái chaâo Töëng Myä
Linh theo quên lïî. Trûúác àêy, möîi khi sinh nhêåt Tûúãng Giúái Thaåch vaâ
Töëng Myä Linh, moåi ngûúâi àïìu mùåc thûúâng phuåc cho nïn höm nay Töëng
Myä Linh thêëy Tûúãng Vô Quöëc mùåc quên phuåc thò lêëy laâm laå beân hoãi.
Tûúãng Vô Quöëc traã lúâi àaâng hoaâng: "Búãi vò chùèng bao lêu nûäa con khöng
coân tû caách mùåc quên phuåc lïn höm nay tiïîn meå mùåc quên phuåc àïí cho
meå thêëy böå daång con mùåc quên phuåc nhû thïë naâo". Töëng Myä Linh hoãi: "Vò
sao ?". tûúãng Vô Quöëc beân giaãi thñch toám tùæt chïë àöå cuãa quên àöåi buöåc
phaãi xuêët nguä.
Trong thúâi kyâ coân úã àaåi luåc, Töëng Myä Linh khöng quan têm vêën àïì quên
àöåi, àïën Àaâi Loan caâng khöng chuá yá àïën. Àêy laâ lêìn àêìu tiïn baâ nghe noái
àïën chïë àöå bùæt buöåc xuêët nguä, baâ hoãi: “Vêåy taåi sao Haâ ûáng Khêm laåi vêîn
mùåc quên phuåc?”. Tûúãng vô Quöëc traã lúâi: “ Vò öng ta laâ thûúång tûúáng theo
chïë àöå hûúãng quên haâm chung thên”. Cuöëi cuâng, Töëng Myä Linh hiïíu roä
vêën àïì.
Bêëy giúâ, Tuowngr Kinh Quöëc àïën. Tûúãng Vô Quöëc beân àûáng daåy
chaâo theo quên lïî. Tûúãng Kinh Quöëc cau maây noái: “ Trong nhaâ lao sao laåi
haânh lïî nhû thïë?” Tûúãng Vô Quöëc chûa àaáp thò Myä Linh àaä noái: “ Vô Quöëc
coân coá thïí laâm Quên nhên hay khöng?”. Tûúãng Kinh Quöëc khöng biïët sûå
viïåc vûâa múái diïîn ra nïn traã lúâi: “ Chuá êëy vöën laâ quên nhên rêët xuêët sùæc”.
Töëng Myä Linh noái : “ Nïëu àaä laâ quên nhên xuêët sùæc, sao laåi phaãi laâm thuã
tuåc cuêët nguä?”. Bêëy giúâ Tûúãng Kinh Quöëc múái hiïíu roä sûå tònh, àaânh phaãi
noái: “ Vô Quöëc àaä hïët kyâ haån trung tûúáng, töi seä lêåp tûác chuêín bõ phong
haâm trung tûúáng, töi seä lêåp tûác chuêín bõ phong haâm thûúång tûúáng”. Vêåy
laâ Tûúãng Vô Quöëc tûâ trung tûúáng lïn thûúång tûúáng.
Tûúãng Vô Quöëc thùng thûúång tûúáng laâ nhúâ "haâo quang" truác tiïëp
nhû thên thïë, ngoaâi ra cuäng coá loaåi "haâo quang" khaác nhû taâi ùn noái, y
phuåc v.v.... cuãa öng. Cuå thïí ra, haâo quang maâ möåt ngûúâi mûúån khöng
nhêët thiïët phaãi trûåc tiïëp maâ coá möåt söë haâo quang tûåa höì khöng saáng lùæm
nhûngg cuäng coá uy lûåc, khöng thïíë xem thûúâng. Vñ duå nhû:
1. Coá thïí mûúån haâo quang cuãa töí tiïn mêëy àúâi.
Ngûúâi Trung Quöëc coá taåp quaán coi troång gia phaã, xuêët thên, thñch
laâm con chaáu danh nhên vaâ cuäng coi troång con chaáu danh nhên. Lûu Bõ
roä raâng laâ möåt öng haâng chiïëu haâng giaây sau khi baám vaâo hoaâng töåc àûúåc
tön laâ hoaâng thuác Gia Caát Lûúång, Quan Vên Trûúâng , Trûúng Phi, Triïåu
Vên... möåt loaåt vùn voä giûúng cao chiïu baâi hoaâng thuác, chia ba thiïn haå.
Àöëi vúái thûúâng dên thò coá con chaáu hay khöng coá con chaáu chó laâ viïåc nhaâ,
viïåc gia töåc. Danh nhên khöng coá con chaáu thò ngûúâi trong nûúác xoát xa.
Bêët hiïëu hûäu tam vö hêåu vi àaåi. Kyã niïåm cöë nhên cuäng coá ba: cöë cû, cöë
möå, con chaáu. Con
chaáu laâ lúán nhêët tuy con chaáu khöng kïë tuåc àûúåc cöng àûác vaâ taâi trñ cuãa
tiïìn nhên nhûng àöëi vúái ngûúâi àúâi thò doâng maáu truyïìn thöëng xuöëng àûúåc
ngûúâi ta quan hoaâi hún di vêåt vö tri vö giaác. Moåi ngûúâi tön troång con chaáu
danh nhên noái àïën cuäng chñnh laâ tön troång baãn thên danh nhên. Àoá laâ
möåt loaåi kyã niïåm, möåt loaåi kiïíu biïíu dûúng truyïìn àúâi, nïëu khöng thò taåi
sao ngûúâi ta khöng truy tòm con chaáu Têìn Cöëi? Thúâi Caân Long nhaâ
Thanh coá danh sô Têìn Àaåi sô ài qua möå Nhaåc Phi bêët giaác caãm khaái noái:
"Nhên Toâng cöëng hêåu tu nhên Cöëi, ngaä àaáo phêìn tiïìn höëi tñnh Têìn” (Tûâ
sau thúâi Töëng ngûúâi ta thoáa maå Têìn Cöëi, ta ài ngang möå Nhaåc Phi maâ höí
theån mònh hoå Têìn) àuã thêëv
tiïìn nhên xûa coá cöng àûác lúán quan hïå rêët lúán. Àöëi vúái ngûúâi coá cöng àûác
caâng lúán cho quöëc gia thò ngûúâi ta laåi caâng tön troång con chaáu, tûåa höì nhû
thïë múái toã àûúåc loâng caãm kñch, thûúng nhúá hoå.
2. Chöìng nhúâ danh tiïëng vúå
Nûä sô Tõch Möå Dung coá chöìng laâ Lûu Haãi Bùæc. Öng Lûu viïët baâi
"Gia hûäu danh thï Tõch Möå Dung" toã loâng vö cuâng tön kñnh vaâ yïu mïën
ngûúâi vúå taâi ba hún ngûúâi.
"Khi ngûúâi ta giúái thiïåu töi, sau khi kïí tïn tuöíi, ngaây sinh, nùm
sinh, chûác vuå, hoåc võ thò ngûúâi giúái thiïåu thûúâng viïët thïm möåt cêu "öng
chñnh laâ chöìng möåt ngûúâi vúå nöíi tiïëng". Mai sau coá thïí khöng mêëy ai nhúá
tïn töi nhûng nhêët àõnh nhúá vúå töi. Vêåy vúå nöíi tiïëng khöng àem laåi cho
töi ñch lúåi gò hay sao? Khöng phaãi vö ñch. Töi xin àûa ra vñ duå cho caác võ
tham khaão.
Àöåc giaã cuãa vúå töi àaåi àa söë laâ thanh mïën hoùåc àang hoåc hoùåc vûâa
múái bûúác ra cöíng trûúâng àaåi hoåc vaâo cöng taác möåt cú quan naâo àoá. Coá möåt
lêìn, caã nhaâ töi chuêín bõ ài chúi, vúå töi goåi àiïån thoaåi àïën möåt phaån àiïëm
àùåt phoâng. Cö trûåc ban traã lúâi àaä hïët phoâng röìi, vò laâ ngaây nghó nïn
khaách àöng nhûng xin cho biïët tïn hoå àïí sùæp xïëp sau. Khi ngûúâi vúå danh
tiïëng cuãa töi xûng tïn, àöëi phûúng beân vöåi noái: "Baâ àïën luác naâo cuäng
àûúåc, nhêët àõnh coá phoâng cho baâ". Thêåt laâ sûúáng quaá.
3. Söëng nhúâ tïn quï hûúng
Thúâi kyâ chñnh phuã Bùæc Dûúng coá 7 võ töíng thöëng, trong söë hoå coá 6 võ
xuêët thên quên sûå, duy chó Tûâ Thïë Xûúng laâ vùn quan khöng möåt tïn
lñnh, möåt tïn töët naâo caã Tûâ Thïë Xûúng xuêët thên vùn quan, baám theo
Viïn Thïë Khaãi thùng quan tiïën chûác, cuöëi cuâng leo lïn ngai töíng thöëng.
Tûâ Thïë Xûúng sinh thaáng 10 nùm 1856 úã huyïån Khai Phong tónh
Haâ Nam. Ngoä Song Long laâ núi öng ra àúâi vaâ lúán lïn. Coá thïí coi àoá laâ quï
hûúng àêìu tiïn cuãa öng ta. Theo gia phaã hoå Tûâ, cuå töí cuãa Tûâ Thïë Xûúng
quï úã huyïån Cêìn tónh Triïët Giang, àoá laâ quï hûúng thûá hai cuãa öng. Àïën
thúâi Caân Long thò hoå Tûâ di cû tûâ Àaåi Hûng úã Bùæc Kinh vïì Thiïn Tên. Tûâ
Thïë Xûúng nhêån Àaåi Hûng laâ quï hûúng thûá ba, Thiïn Tên laâ quï hûúng
thûá tû.
Ngûúâi khaác cho rùçng coá nhiïìu quï hûúng nhû thïë laâ phiïìn phûác,
nhûng Tûâ Thïë Xûúng laåi lúåi duång nhiïìu quï hûúng àoá àïí thùng tiïën. Öng
miïu taã mònh laâ àöìng
hûúng Haâ Nam vúái Viïn Thïë Khaãi, àöìng hûúng Trûåc Lïå (chó Àaåi Hûng)
vúái Phuâng Quöëc Khöë, Taâo Cön, àöìng hûúng Triïët Giang vúái Têìn Nùng
Huêën, Tön Baão Thónh. Khùæp núi àêu àêu cuäng coá àöìng hûúng giuáp àúä.
Noái toám laåi, biïån phaáp mûúån haâo quang rêët nhiïìu, chuáng ta nïn döëc
sûác khai thaác. Coá möåt söë ngûúâi, vêåt, viïåc tònh múái nhòn qua khöng quan
hïå gò vúái anh nhûng nïëu àöång naäo suy nghô thò coá thïí khai thaác cho sûå
nghiïåp cuãa anh.
Kïë 1 2. Kïë hoáa giaãi
Laâm sao phaá vúä cuåc diïån bïë tùæc trong quan hïå ngûúâi vúái ngûúâi?
Àûúåc ngûúâi ta hoan nghïnh kyâ thûåc laâ kïë vuöng troân trong quan hïå
giuäa ngûúâi vúái ngûúâi. Khi cêìn “troân” thò “troân”, duâ trong tònh thïë phûác taåp
thïë naâo ài nûäa cuäng coá thïí vûúåt qua àûúåc. Loaåi kyä thuêåt laâm ngûúâi àoá laâ
gioãi úã "troân” (hoáa giaãi), cöng nùng cuãa kyä thuêåt naây coá thïí goái goån trong
16 chûä:ä giaãi toãa tranh chêëp hoáa giaãi mêu thuêîn, traánh khoãi rùæc roái, phaá
vúä bïë tùæc.
Vïì mùåt chuã àöång, hoáa giaãi laâ àïí cûáu nguy àang têm vaâo caãnh khoá
xûã, giuáp hoå thoaát khoãi quaán baách, chuã àöång giaãi vêy, múã àûúâng thoaát cho
hoå.
Vïì mùåt bõ àöång, tûå ta gêy ra saåt soát thò phaãi giaãi cûáu chûäa, hoáa giaãi
lúâi noái cuãa mònh. Khi chùèng may sa vaâo cuce diïån bïë tùæc thò quyïìn biïën
phaá tan bùng giaá. Khi xaãy ra khöng vui loâng vúái ngûúâi khaác thò khöng thïí
khöng xuïì xoâa, hoâa hoaän, khiïën cho àöëi phûúng ñt möåt thïí diïån baão vïå thïí
diïån, laâm cho cuåc diïån trúã nïn bònh thûúâng,
thêåm chñ biïën viïåc xêëu thaânh viïåc töët.
Laâm ngûúâi muöën cho cöng àûác viïn maän coá möåt nguöìn nhên duyïn
töët àeåp khöng thïí khöng nhúâ vaâo thuêåt hoáa giaãi duâ noá coá thïí chó laâ baä
àêåu, chó laâ noái àïí noái, khöng àaåt muåc àñch gò.
1 . Trïn àúâi khöng coá mùæc mñu naâo khöng hoáa giaãi àûúåc
Khöng coá mêu thuêîn vaâ tranh chêëp thò trong quan hïå giao tïë khöng
coá caái gò phaãi hoáa giaãi, khöng coá rùæc röëi vaâ bïë tùæc thò khöng cêìn noái àïën
giaãi toãa vaâ giaãng hoâa. Traái laåi, hïî coá nhûäng sûå viïåc àoá thò khöng thïí
khöng ra tay giaãi quyïët. Thûåc tïë chó cêìn hoáa giaãi àuáng pheáp thò khöng coá
mùæc múá naâo khöng giaãi toãa àûúåc.
Khöng tûâng tranh chêëp vúái nhûäng keã chuyïn gêy sûå thò khöng thïí
hiïíu àûúåc thûåc tïë sau àêy: hai bïn àaä tranh caäi àïën mûác bêët phên thùæng
baåi thò bïn naâo (kïí caã bïn gêy chuyïån) cuäng muöën ruát lui. Nhûng khöng
ai chõu nhûúång böå trûúác, vò vêåy hai bïn lúâi qua tiïëng laåi ngaây caâng gay
gùæt, khêíu khñ cuäng caâng ngaây caâng cùng thùèng, thêåm chñ dêîn àïën êíu àaã.
Khi hai bïn àaä àêëm àaá nhau röìi maâ nhûäng ngûúâi vêy quanh vêîn àûáng
xem höí àêëu khöng möåt lúâi can giaán thò quaã laâ bi ai.
Nïëu khöng phaãi laâ àaánh nhau trïn xe hay giûäa àûúâng maâ laâ giûäa
caác àöìng sûå möåt cú quan vúái nhau thò hai bïn àang àaánh nhau àïìu nghô:
"Baãn tñnh luä ngûúâi naây àïìu àaä böåc löå ra caã".
Búãi vêåy, nïëu anh coá thïí àûáng ra giaãi vêy thò trong loâng hoå têët caãm
kñch, cho anh laâ ngûúâi "am hiïíu nhên tònh thïë thaái”. Àïën khi anh cêìn
ngûúâi giaãi vêy, têët coá ngûúâi àûáng ra giuáp anh khiïën cho anh khoãi bõ ùn
àoân ï êím.
Nhûng khuyïn can nhûäng vuå mùæng chûãi àaánh àêëm nhû thïë cêìn coá
kinh nghiïåm. Ngûúâi khöng coá kinh nghiïåm àaánh nhau thò khöng biïët
thúâi cú töët àïí khuyïn giaãi; cho nïn khöng daám àûáng ra can ngùn. Vñ duå
nhû khöng xeát àuáng luác maâ àaä khuyïn: !'Naây naây, hai anh haäy dûâng tay
ngay!” thò coá thïí möåt ngûúâi àang àaánh nhau seä heát to: “Hai anh naây laâ ai
? Àaánh nhau taåi noá!"
Coân nïëu noái vúái möåt ngûúâi: "Thöi, àûâng àaánh nhau nûäa!" thò laåi dïî
bõ hiïíu nhêìm laâ thiïn võ, ngûúâi khöng àûúåc khuyïn seä cho anh laâ àöì suác
sinh.
Vêåy thò thúâi cú töët àïí khuyïn can laâ luác naâo?
1 . Khi hai bïn àang ngöìi, böîng möåt ngûúâi àûáng dêåy to tiïëng.
2 . Khi hai bïn àang àûáng, böîng möåt ngûúâi bûúác túái sùæp ra tay.
Luác àoá, anh nïn lêåp tûác tiïën àïën khuyïn can ngûúâi sùæp ra tay thò seä
khöng bõ coi laâ thiïn võ. Vêën àïì laâ ngûúâi khöng coá kinh nghiïåm àaánh
nhau, khoá coá nùng lûåc phên biïåt tònh huöëng. Khi hoå àang àaánh nhau maâ
nhaãy vaâo can ngùn thò khoá loâng traánh khoãi bõ àaánh. Chñnh vò vêåy maâ
nhûäng ngûúâi àang àûáng xem khöng daám xöng vaâo can ngùn nïëu nhû hoå
khöng thïí keáo hai ngûúâi ra trûúác khi àaánh nhau. Yïëu lônh can ngùn àaánh
nhau coá mêëy phûúng thûác nhû sau:
Döìn hïët sûác heát to: "Dûâng tay!" seä giaãm búát khñ chïë hung hùng cuãa
hoå.
Chuá yá: khöng nïn àïí cho hoå hùng maáu àaánh nhau àïën mïåt nhoaâi
múái xöng vaâo cùn ngùn, nhû thïë quaá taân nhêîn.
Thêëy ngûúâi ta àaánh nhau bûúu àêìu sûát traán maâ khoanh tay toåa sún
quan, höí àêëu khöng ra tay can ngùn thò bõ cho laâ ngûúâi, vö tònh.
2. Ba têëc lui giaãi nguy
Àaåi àa söë tranh chêëp khöng phaãi àïìu kñch thñch tay àao tay buáa
àaánh nhau maâ thûúâng laâ àaánh voä möìm nhû caác cuöåc tranh chêëp trong gia
àònh, thên thñch, bùçng hûäu, àöìng sûå laáng giïìng hay giûäa nhûäng ngûúâi
khöng quen biïët. Nïëu khöng giaãi quyïët kõp thúâi thò seä aãnh hûúãng àïën
quan hïå vúái nhau vaâ aãnh hûúãng àïën caã sûå àoaân kïët öín àõnh trong xaä höåi.
Cho nïn nùæm vûäng nghïå thuêåt ngön tûâ giaãi toãa tranh chêëp, hoáa giaãi mêu
thuêîn laâ àiïìu rêët coá yá nghôa. Giaãi toãa cuåc diïån cùng thùèng nhiïìu khi chó
nhúâ vaâo ba têëc lûúäi.
1. Phaát àöång chên tònh trong troân coá vuöng, trong khuyïn can coá
uy lûåc.
Öng Trêìn coá mêu thuêîn vúái vúå laâ möåt minh tinh maân baåc bõ àuöíi ra
ngoaâi cûãa. Öng Trêìn cùm giêån muöën phaá cûãa cho haã giêån. Möåt caãnh saát
giaâ baão öng: "öng baån naây töi rêët thöng caãm vúái öng. Töi biïët öng laâ chöëng
baâ ta cho nïn àêy cuäng laâ nhaâ cuãa öng. Baâ nhaâ àuöíi öng laâ khöng àuáng
nhûng nïëu öng laâm naáo loaån thò ngûúâi ta coá
cúá kiïån öng. Laåi coân möåt àiïìu nûäa, höm nay laâ ngaây tïët, phoâng taåm giam
cuãa cöng an cuäng nghó viïåc, nïëu nhû öng laâm êìm ô, töi khöng thïí khöng
goåi caãnh saát khaác àïën. Ai maâ khöng coá nhaâ? Ai khöng muöën sum hoåp caã
nhaâ ùn Tïët? Quêëy rêìy hoå trong luác naây têët hoå khöng vui loâng. Öng nïn
nghô laåi. "
Ngûúâi caãnh saát giaâ tuy noái nùng tûåa höì chêët phaác nhûng laåi vûâa toã
ra thöng caãm öng Trêìn, vûâa toã yá chï traách minh tinh noå. Àöìng thúâi ngûúâi
caãnh saát giaâ cuäng toã ra quan têm àöìng sûå cuãa mònh, khöng muöën àïí cho
hoå mêët ùn tïët vui veã nïëu öng Trêìn gêy naáo loaån. Nhûng cuäng dïî daâng
nhêån thêëy trong lúâi noái cuãa öng haâm yá rùn àe chúá laâm àiïìu vi phaåm phaáp
luêåt. Chñnh lúâi noái coá tònh coá lyá cuãa öng caãnh saát giaâ àaä khiïën öng Trêìn
suy nghô khöng laâm àiïìu vi phaåm phaáp luêåt, do àoá hoáa giaãi àûúåc möåt
tranh chêëp coá thïí àêîn àïën vi phaåm phaáp luêåt.
2. Xoáa boã hiïíu lêìm, viïåc gò cuäng thûúng lûúång àûúåc.
Coá möåt söë tranh chêëp do hiïíu lêìm cho nïn chó cêìn noái roä nguyïn do
laâ coá thïí xoáa boã hiïíu lêìm, hoáa giaãi mêu thuêîn. Möåt söë caán böå kïë hoaåch thõ
trêën Àöìng Hoaân thaânh phöë Quaãng Chêu àïën kiïím tra cöng taác sinh àeã coá
kïë hoaåch cuãa möåt cûãa hiïåu dûúåc phêím noå. Chuã hiïåu thuöëc bõ kiïím tra la
löëi om soâm khiïën cho haâng trùm ngûúâi keáo àïën xem. Bêëy giúâ bñ thû thõ
trêën àïën hiïåu dûúåc phêím noái vúái chuã hiïåu: "Coá viïåc gò thò thûúng lûúång,
kïu la om soâm khöng giaãi quyïët àûúåc viïåc gò àêu. Kiïím tra sinh àeã coá kïë
hoaåch laâ quyïët àinh cuãa thõ trêën, öng cûá trònh baây roä raâng laâ àûúåc, phöëi
húåp vúái chuáng töi triïín
khai cöng taác. Nïëu öng coá khoá khùn gò cûá noái, chó cêìn khöng vi phaåm
phaáp luêåt thò chuáng töi giuáp àúä. Nghe xong, öng chuã haâng dûúåc biïët mònh
ngöå nhêån muåc àñch viïåc kiïím tra lêåp tûác hïët giêån, nhêån mònh hiïíu lêìm
tûúãng laâ kiïím tra hoáa àún buön baán beân toã yá húåp taác, sùén
saâng chõu kiïím tra. Nhû thïë mêu thuêîn àaä àûúåc giaãi quyïët
3. Khiïm nhûng àaåt àïën hoâa giaãi.

Coá khi hai bïn tranh chêëp hay mêu thuêîn àïìu muöën hoáa giaãi
nhûng khöng tòm ra löëi thoaát. Ngûúâi hoáa giaãi coá thïí kheáo leáo thay mùåt
bïn naây xin löîi lïn kia, khiïën cho bïn kia caãm àöång quay laåi xin löîi àöëi
phûúng. Nhû vêåy, hai bïn seä tiïën àïën hoâa giaãi. Nhaâ vùn nöíi tiïëng Lûúng
Tiïíu Thanh coá viïët möåt cêu chuyïån vïì viïåc tranh chêëp giûäa meå cuãa öng
vaâ meå con baâ haâng xoám hoå Lö. Tranh chêëp vïì sûã duång àêët àai. Saâu khi
tòm hiïíu sûå viïåc, öng beân phï bònh meå, chûáng minh meå con baâ Lö xêy möåt
gian phoâng nhoã trïn maãnh àêët trûúác cûãa söí laâ vò nhaâ baâ àöng ngûúâi
thiïëu chöî úã. Sau àoá, öng sang nhaâ baâ Lö thay mùåt meå xin löîi." Caã nhaâ baâ
Lö nghe xong àïìu caãm àöång cêìm tay öng noái rùçng: “ Khöng nïn traách meå
chaáu, khöng nïn traách meå chaáu!". Caã nhaâ baâ Lö laåi sang xin löîi meå cuãa
öng vò àaä noáng naãy caäi nhau khöng biïët tön troång ngûúâi giaâ. Hai nhaâ laåi
hoâa haão nhû cuä
4. Xûã phaåt àoâng àïìu möîi bïn àaánh 30 roi.
Möåt söë tranh chêëp coá nguyïn nhên phûác taåp hoùåc àaä quaá lêu àúâi
nhiïìu viïåc tñch tuå laåi cho nïn ngûúâi hoâa giaãi phaãi nghiïn cûáu cuå thïí, phên
tñch cuå thïí cho hai bïn àïìu àöìng tònh múái giaãi quyïët àûúåc tranh chêëp.
Möåt thön cuãa trêën Àöìng Hoâa cuãa thaânh phöë Quaãng Chêu tranh
chêëp quyïìn sûã duång àêët àai vúái möåt àún võ quên àöåi àoáng trïn àõa baân
thön àaä mêëy nùm liïìn khöng giaãi quyïët àûúåc. Hoå múâi bñ thû thõ trêën àïën
giaãi quyïët. Bñ thû nghiïn cûáu cuå thïí tònh hònh röìi àûa ra quan àiïím cuãa
öng. Öng noái: "Giaãi quyïët tranh chêëp àêët àai phaãi
nùæng vûäng 16 chûä nguyïn tùæc: tön troång lõch sûã, nhòn thùèng thûåc tïë,
tûúng nhûúång lêîn nhau, hiïåp thûúng giaãi quyïët. Maãnh àêët naâo böå àöåi àaä
vaåch ranh giúái, xêy tûúâng baão vïå laâ do böå àöåi sûã duång, duâ rùçng böå àöåi
chûa böìi thûúâng, chûa coá giêëy chûáng nhêån quyïìn sûã duång àêët
nhûng àõa phûúng nïn chiïëu cöë toaân cuåc, uãng höå böå àöåi bay dûång. Maãnh
àêët naâo àaä vaåch ranh giúái röìi nhûng böå àöåi chûa sûã duång vaâ cuäng chûa
trûng duång, dên trong thön vêîn caây cêëy thò thuöåc quyïìn súã hûäu cuãa àia
phûúng. Maãnh àêët naâo chûa vaåch ranh giúái song böå àöåi àaä duâng laâm co súã
quên duång thò thuöåc quyïìn sûã duång cuãa böå àöåi.
Maãnh àêët naâo quên àöåi mûúån àïí duâng vaâo viïåc quên sûå maâ nay laåi duâng
vaâo viïåc khaác thò àia phûúng coá thïí thu höìi hay hai bïn cuâng nhau khai
thaác". Hai bïn àïìu tiïëp thu yá kiïën cuãa bñ thû, nhanh choáng lêåp thaânh
hiïåp nghõ. Thïë laâ giaãi quyïët àûúåc tranh chêëp àêët àai lêu nùm.
5. Vuång cheâo kheáo chöng.
Trïn möåt chuyïën xe, möåt phuå nûä baán kem, àêìu tiïn noái hai haâo rûúäi
möåt que, sau laåi noái 5 haâo möåt que. Möåt baâ mua kem liïìn baão: "Múái baán
hai haâo rûúäi bêy giúâ laåi baán 5 haâo, buön baán nhû thïë naây sao? Baâ baán
kem noái: “ Tiïìn naâo cuãa nêëy, hai haâo rûúäi laâm sao so àuöëc vúái 5 haâo, kem
cuãa töi laâ thûá thiïåt", laåi noái thïm: "àöì rúãm?". Baâ
mua kem bûâng bûâng àoã mùåt, cao gioång noái: “Baâ noái gò àoá. Baâ noái ai rúãm
Baâ baán kem àêìn mùåt, baâ mua kem caâng heát to, sùæp nöí ra chiïën tranh röìi.
Bêëy giúâ möåt võ haânh khaách nhanh trñ noái: “Baâ baán kem noái kem rúãm múái
reã chûá khöng phaãi noái baâ rúãm". Baâ baán kem cuäng vöåi
vaâng noái theo: "Töi noái kem rúãm chûá khöng noái baâ rúãm. Xin löîi, töi noái
khöng roä". Baâ mua kem cuäng dõu gioång noái: "ú, úâ, töi hiïíu nhêìm". Thïë laâ
hoâa.
3. Baãy loaåi kyä xaão thûúâng duâng khi hoáa giaãi
Trong giao tïë, kõp thúâi múã löëi thoaát khiïën cho ngûúâi ta khöng mêët
thïí diïån laâ möåt nguyïn tùæc lúán cuãa hoáa giaãi. Nhûng múã löëi thoaát nhû thïë
naâo, hoáa giaãi nhû thïë naâo thò khöng phaãi ai cuäng biïët roä. Dûúái àêy töíng
kïët àún giaãn thuêåt hoáa giaãi:
1. Xuöëng gioång tûå tòm löëi thoaát
Nïëu nhû do anh bêët cêín maâ khöng coá löëi thoaát thò phaãi tûå chõu lêëy
hêåu quaã. Möåt nhoám baån àöìng hoåc gùåp laåi nhau sau hún 20 nùm coá möåt
nam möåt nûä tûâng ngöìi cuâng baân nïn chuyïån troâ thoaãi maái. Nhûng cö baån
múái goáa chöìng ñt lêu thò cêåu baån laåi khöng biïët cho nïn khi chuyïån troâ àaä
vö yá nhùæc àïën chöìng cö ta. Möåt ngûúi baån khaác biïët sûå tònh cuãa cö baån
beân tòm caách ngùn chùån nhûng cêåu ta khöng hiïíu laåi caâng àuâa nhiïìu hún.
Ngûúâi baån chó coân caách noái roä sûå tònh, cêåu baån vö cuâng böëi röëi. Nhûng cêåu
ta nhanh choáng àõnh thêìn, tûå taát mònh möåt caái röìi nheå nhaâng noái: "Cêåu
xem caái möìm cuãa túá, mêëy chuåc nùm röìi maâ vêîn nhû thúâi hoåc sinh khöng
biïët giûä möìm giûä miïång vêîn cûã huyïn thuyïn. Àaáng vaã miïång! Àang vaã
miïång!". Cö baån thêëy thïë tuy trong loâng àau khöí nhûng vêîn tha thûá cho
baån cuä, gûúång cûúâi baão: "Ngûúâi khöng biïët khöng coá töåi. Viïåc àaä qua lêu
röìi, bêy giúâ khöng nhùæc laåi”. Möåt khi sú suêët khöng coá löëi thoaát thò töët
nhêët tûå chïë giïîu mònh vuång vïì sú suêët, xuöëng gioång laâm laânh. Nhû cêåu
baån hoåc àaä vö yá chaåm nöîi àau loâng cuãa cö baån cuä thò caách giaãi quyïët nhû
thïë laâ nheå nhaâng, dïî daâng, coá löëi thoaát.
Ai cuäng coá thïí lêm vaâo tònh caãnh khöng coá löëi thoaát nhûng chó cêìn
suy nghô möåt chuát thò khöng khoá khùn gò trong viïåc tûå tòm ra löëi thoaát.
Muöën tûå mònh tòm ra löëi thoaát thò têët caã caác phûúng phaáp töët àïìu coá möåt
àiïím chung: Trong luác quêîn baách cêìn kõp thúâi àiïìu chónh tû tûúãng, kheáo
leáo caãi tiïën cuåc diïån bõ àöång trûúác mùæt chuyïín sang chuã àöång.
2. Chó lûâa laâm ngûåa, giaãi thñch kheáo leáo, hoáa giaãi mêu thuêîn
Coá khi möåt haânh vi naâo àoá trong trûúâng húåp àùåc biïåt tuy coá yá nghôa
àùåc nhûng ngûúâi hoáa giaãi àaä kheáo leáo giaãi thñch thaânh möåt yá nghôa khaác.
Khi Goocbachop cuâng phu nhên Risa ài thùm nûúác Myä, trïn àûúâng àïën
Baåch öëc dûå tiïåc, giûäa àûúâng Goocbachop àöåt nhiïn xuöëng xe bùæt tay ngûúâi
ài àûúâng. Caán böå baão vïå cuãa Liïn Xö vöåi vaâng nhaãy xuöëng xe vêy lêëy
Goocbachop, heát baão nhûäng ngûúâi Myä àang vêy quanh Goocbachop phaãi
ruát tay ra khoãi tuái. Öng ta súå trong tuái cuãa ngûúâi Myä coá vuä khñ, khaách
qua àûúâng rêët cùng thùèng. Luác àoá, Risa rêët nhanh trñ, lêåp tûác àûáng ra
hoáa giaãi. Baâ giaãi thñch vúái caác ngûúâi Myä xung quanh laâ caán böå baão vïå yïu
cêìu hoå giú tay ra àïí bùæt tay vúå chöìng baâ. Lêåp tûác, khöng khñ trúã nïn naáo
nhiïåt, moåi ngûúâi vui veã bùæt tay Goocbachop. Àoá laâ do Ria nhanh trñ ûáng
biïën hoáa giaãi tònh huöëng cùng thùèng luác bêëy giúâ.
3. Duâng hû vinh hoáa giaãi
Cöí kim quên tûã lêîn tiïíu nhên khöng ai khöng ûa nghe lúâi noái ngoåt.
Coá khi àang sêìu naäo bûåc tûác maâ nghe ngûúâi bïn caånh noái vaâi cêu buâi tai
thò hoå lêåp tûác vui veã lïn.
Möåt lêìn Giaãi Phiïën thaáp tuâng Chu Nguyïn Chûúng cêu caá úã söng
Kim Thuãy. Chu Nguyïn Chûúng rêët buöìn bûåc baão Giaãi Phiïën laâm thú ghi
laåi sûå viïåc. Khöng cêu àûúåc caá àaä quaá ngaán ngêím thò laâm thú sao àûúåc?
Giaãi Phiïën khöng höí danh taâi tûã, suy nghô möåt chöëc lêåp tûác àoåc: “ Söí xñch
luên ty nhêåp thuãy trung, kim cêu phiïu khûá vônh vö töng, phaâm ngû bêët
caãm triïìu thiïn tûã, vaån tuïë quêån vûúng chó àiïëu long" mêëy thûúác súåi tú
neám xuöëng nûúác, lûúäi cêu vaâng chòm xuöëng khöng töng tñch, caá phaâm àêu
daám triïìu kiïn thiïn tûã, vaån tuïë quên vûúng chó cêu röìng). Chu Nguyïn
Chûúng (vua nhaâ
Minh) nghe xong rêët àeåp loâng.
Nam triïìu Töëng Vùn Àïë cêu caá úã höì Thiïn Tuyïìn nûãa ngaây khöng
àûúåc con caá naâo, trong loâng rêët bûåc böåi. Vûúng Caãnh thêëy thïë beân noái:
"Búãi vò ngûúâi cêu quaá thanh liïm nïn khöng cêu àûúåc con caá tham möìi".
Cêu noái àoá khiïën Töëng Vùn Àïë vui veã nhêëc cêìn cêu trúã vïì
cung.
4. Duâng giaã thiïët traánh muäi nhoån
Trong nhûäng trûúâng húåp giao tïë nhêët àõnh, coá luác vò thïí diïån, coá luác
vò nùæm bùæt khöng chuêín thò nïn duâng thuyïët. Öng Giaáp coá hai ngûúâi baån
laâ öng êët vaâ öng Bñnh khöng ngúâ hai öng naây trúã mùåt thaânh thuâ. Möåt
höm öng êët baão öng Giaáp rùçng: öng Bñnh noái xêëu vaâ löi viïåc riïng cuãa öng
Giaáp ra trûúác cöng chuáng. Öng Giaáp baán tñn baán nghi, mùæng öng Bònh thò
súå oan cho öng ta, khöng mùæng öng Bñnh thò hêån khöng chõu àûúåc, hún
nûäa súå öng êët laâm rùæc röëi. Öng Giaáp suy nghô höìi lêu, beân noái möåt cêu vö
thûúãng vö phaåt: “ Nïëu quaã nhû thïë thò öng Bñnh àaáng traách".
Coá khi biïån luêån vúái bêåc cha chuá hay vúái cêëp trïn, anh xaác àõnh
quan àiïím cuãa mònh àuáng, khöng thïí nhûúång böå, nhûng do lïî pheáp
khöng tiïån noái ra thò coá thïí àûa ra cêu "giaã nhû..." àïí giaãi toãa cuåc diïån
tiïën thoaái lûúäng nan.
Möåt hoåc sinh tranh luêån vúái thêìy chuã nhiïåm vïì vêën àïì hoåc sinh
nam coá thïí àïën phoâng hoåc sinh nûä noái chuyïån phiïëm hay khöng? Thêìy
chuã nhiïåm kiïn quyïët cho laâ khöng àûúåc. Hoåc sinh khöng thuyïët phuåc
àûúåc thêìy vaâ laåi thêëy hònh nhû thêìy coá veã giêån. Àïí kïët thuác tranh luêån,
múã löëi thoaát cho thêìy, cêåu hoåc sinh noái kheáo: “Nïëu nhû thêìy noái àuáng thò
em quaã laâ sai röìi". Cêu naây vöën vö tñch sûå vò khöng khùèng àõnh thêìy
àuáng nhûng thêìy nghe xong laåi khöng tranh luêån nûäa. Coá khi khöng kõp
nghô ra hay khöng muöën traã lúâi, hay khöng tiïån traã lúâi thò anh coá thïí
duâng phûúng thûác naây. Cêu hoãi: "Anh yïu cö Vûúng phaãi khöng Àaáp aán I:
"Nïëu cö Vûúng yïu töi, töi cuäng yïu cö Vûúng"
Àaáp aán 2: "Nïëu cö Vûúng àaáng yïu, töi yïu cö Vûúng" ;
Àaáp aán 3: "Nïëu töi yïu cö ta thò àoá laâ töi yïu cö ta". Do keâm theo àiïìu
kiïån giaã thiïët khiïën cho diïîn àaåt uyïín chuyïín khiïën ngûúâi noái lêîn ngûúâi
nghe àïìu tiïëp thu àûúåc .
5. Nhêån khuyïët àiïím, thaânh khêín xin löîi
Àúâi ngûúâi coá biïët bao nhiïu àiïìu mêu thuêîn, trong àoá coá söë mêu
thuêîn coá thïí hoáa giaãi bùçng xin löîi. Laâm töín thûúng ngûúi khaác chó cêìn tûå
phï bònh, duäng caãm nhêån khuyïët àiïím, thaânh khêín xin löîi thò coá thïí hoáa
giaãi àûúåc mêu thuêîn.
Chu Dûúng laâ ngûúâi laänh àaåo giúái vùn nghïå nhûng vò tònh thïë chñnh
trõ, öng khöng thïí khöng laâm nhûäng viïåc haåi ngûúi. Cuöëi cuâng öng cuäng
bõ khúãi töë. Duâ sao öng cuäng khöng thïí tröën traách nhiïåm vò viïåc nhiïìu vùn
nghïå sô bõ khúãi töë cho nïn rêët nhiïìu vùn nghïå sô hïët sûác oaán gheát öng.
Nhûng sau khi mûúâi nùm kiïëp naån kïët thuác, trong nhiïìu höåi nghõ Chu
Dûúng àaä phaãn tónh hïët sûác sêu saác nhiïìu lêìn xin löîi nhûäng ngûúâi bõ öng
àûa ra khúãi töë Vò vêåy duâ rùçng nhiïìu ngûúâi vêîn êëm ûác trong loâng, nhûng
àa söë ngûúâi khöng noái Chu Dûúng khöng coá chuát gò töët. Cuöëi àúâi Chu
Dûúng coân thanh thaãn trong loâng laâ nhúâ öng àaä thaânh têm xin löîi nhûäng
ngûúâi àaä bõ öng phï phaán. Mêu thuêîn cuãa öng vúái nhiïìu ngûúâi àaä àûúåc
hoáa giaãi thöng qua nhûäng lúâi xin löîi cuãa öng.
6. Chuã àöång tûå böi mùåt coá lúåi hún àaánh nhau
laänh àaåo phaát sinh tranh chêëp vúái cêëp dûúái coá khi chó cêìn chuã àöång
chõu traách nhiïåm laâ coá thïí hoáa giaãi mêu thuêîn. Cêåu Vûúng vaâ cuå Chu
cuâng cöng taác trong möåt phoâng. Möåt lêìn cêåu Vûúng lïn uãy ban thõ xaä
nghe baáo caáo, cuå Chu khöng biïët cho nïn rêët bêët bònh, trûåc tiïëp hoãi cêåu
.Vûúng taåi sao ài nghe baáo caáo maâ khöng baáo. Hai
ngûúâi beân tranh caäi. Chuã nhiïåm Baânh tòm hiïíu nguyïn nhên tranh caäi
röìi baão cuå Chu: "Ài nghe baáo caáo maâ khöng baáo cho cuå khöng phaãi laâ
khuyïët àiïmr cuãa cêåu Vûúng maâ do töi yïu cêìu cêåu ta khöng baáo cho cuå,
búãi vò möåt trong hai ngûúâi ài nghe baáo caáo laâ àuã röìi. Nïëu cuå coá yá kiïn xin
cûá goáp cho töi, khöng nïn traách cêåu Vuöng. Cuå Chu nghe xong nhêån thêëy
mònh sai beân chuã àöång xin löîi cêåu Vûúng, hoå laåi hoâa haão nhû cuä.
7. Haâi hûúác thûúâng coá hiïåu quaã hoáa giaãi
Ngûúâi haâi hûúác nhêët laâ ngûúâi coá khaã nùng thñch ûáng nhêët Haâi hûúác laâ
thang thuöëc haå nhiïåt trong giao tïë. Möåt cêu haâi hûúác coá thïí khiïën song
phûúng caã cûúâi maâ lûúång thûá cho nhau. Khi nhaâ vùn Phuâng Cêëp Taâi
thùm Myä, möåt baån Myä dêîn con àïën thùm. Khi hai ngûúâi àang maãi noái
chuyïån vúái nhau thò cêåu beá khoãe nhû boâ möång naây leo lïn giûúâng öng
Phuâng nhaãy nhoát êìm êìm. Nïëu baão cêåu ta xuöëng thò mïëch loâng ngûúâi cha
maâ laåi toã ra khöng nhiïåt tònh. Vò vêåy, öng Phuâng beân noái möåt cêu haâi
hûúác: “ Goåi con anh xuöëng quaã àêët ài!". Ngûúâi cha àaáp: "Àûúåc, àïí töi ë töi
baão noá". Kïët quaã vûâa àaåt muåc àñch vûâa lyá thuá. Trïn àêy giúái thiïåu 7 kyä
thuêåt hoáa giaãi thûúâng duâng, hy voång moåi ngûúâi tham khaão àïí laâm sao
hoáa giaãi cho kheáo leáo vaâ thoãa àaáng. Thûåc tïë khoá noái hïët caáo phûúng phaáp
trong möåt vaâi chûúng vaâi tiïët. Haäy phaát huy trñ thöng minh vaâ lûu yá caách
laâm cuãa ngûúâi khaác àïí böí sung vaâ hoaân thiïån kyä thuêåt hoáa giaãi cuãa mònh.
4. Noái quanh xaão diïåu cöët úã têm
Giao tiïëp vúái ngûúâi ta nhiïìu trûúâng húåp khiïën cho caã àöi bïn àïìu
khoá chõu, vñ duå nhû traách moác, phï bònh, cûå tuyïåt vv... Trong tònh hònh
tûúng tûå, hoáa giaãi laâ hoaân toaân cêìn thiïët.
1. Sai lêìn cuãa ngûúâi khaác bõ anh phaát hiïån
Caác cöng trònh nghiïn cûáu têm lyá hoåc cho biïët, khöng ai muöën böåc
löå khuyïët àiïím hay àúâi tû cuãa mònh trûúác cöng chuáng. Möåt khi bõ ngûúâi
khaác löåt trêìn thò caãm thêëy khoá chõu hay phêîn nöå. Vò vêy, trong giao tïë
nïëu nhû khöng vò möåt nhu cêìu àùåc biïåt naâo, noái chung nïn hïët sûác traánh
xuác phaåm nhûäng àiïím nhaåy caãm cuãa ngûúâi khaác, traánh laâm cho hoå xêëu
höí trûúác àaám àöng. Khi cêìn thiïët thò kheáo leáo aám thõ cho àöëi phûúng biïët
möåt caách tïë nhõ.
Trong möåt tiïåm rûúåu nöíi tiïëng úã Quaãng Chêu, möåt khaát nûúác ngoaâi
ùn àiïím têm xong beân len leán lêëy möåt àöi àuäa Caãnh Thaái Lam àuát tuái. Cö
phuåc vuå thaãn nhiïn àïën bïn caånh hai tay nêng möåt höåp luåa àûång àöi àuäa
Caãnh Thaái Lam noái: "Thêëy ngaâi trong luác ùn àaä yïu mïën mên mï àöi àuäa
Caãnh Thaái Lam xinh àeåp khöng núä rúâi tay. Rêët caãm ún ngaâi trên troång
chuát àöì cöng nghïå tinh xaão cuãa nûúác töi. Àïí biïíu thõ têëm chên tònh caãm
xñch, àuöëc chuã hiïåu cho pheáp, nay xin àem tùång ngaâi möåt àöi àuäa Caãnh
Thaái Lam coá con dêëu baãn hiïåu àaä àûúåc khûã truâng, tñnh theo giaá ûu àaäi
cuãa baãn hiïåu àaä ghi vaâo hoáa àún cuãa ngaâi, ngaâi thêëy coá àûúåc khöng”. Võ
khaách nûúác ngoaâi àûúng nhiïn hiïíu yá ngêìm trong cêu noái àoá, sau khi
caãm ún beân noái vò uöëng hai cöëc Brandy, àêìu oác choaáng vaáng nïn àaä àùåt
nhêìm àöi àuäa vaâo tuái. Àöìng thúâi öng cuäng chêëp nhêån löëi thoaát möåt caách
thöng minh, noái: "Nïëu àöi àuäa khöng khûã àöåc khöng duâng àûúåc thò töi xin
àöíi àöi cuä lêëy àöi múái! Ha, ha, ha", noái xong ruát àöi àuäa trong tuái àùåt lïn
baân, nhêån chiïëc höåp nhoã cuãa cö phuåc vuå, àaâng hoaâng àïën quêìy traã tiïìn.
2. Ngûúâi khaác noái döëi bõ anh phaát hiïån
Trong giao tïë coá möåt söë ngûúâi quen thoái noái döëi hay vò sô diïån khöng
muöën noái thêåt, hay do khoá noái maâ phaãi noái döëi. Àûúng nhiïn chuáng ta
phaãi mùæt nhùæm mùæt múã, khöng nïn trûåc tiïëp vaåch mùåt. Coá ngûúâi kïí cêu
chuyïån:
Möåt lêìn töi goåi tùæc xi, àûáng úã cûãa chúâ, thêëy chiïëc xe àang lùn baánh
àïën trûúác mùåt. Böîng nhiïn taâi xïë nhêìm àõa chó hay khöng tòm ra àõa chó
cuãa töi nïn chaåy thùèng, hoaân toaân khöng chuá yá töi vêîy tay goåi. Àúåi hún 10
phuát múái thêëy xe quay àêìu laåi. Lïn xe töi traách taâi xïë. "Sao cêu thêëy töi
àaä noái roä trong àiïån thoaåi chó 5 phuát sau phaãi coá xe!. Laái xe àaáp: "Àuáng
vêåy, nhûng àûúâng àöng quaá!". Töi àang bûåc tûác khöng kõp suy nghô, beân
noái: "Thöi, thöi! Töi thêëy anh chaåy qua mùåt töi. Anh khöng tòm thêëy àõa
chó chûá khöng phaãi àûúâng àöng quaá". Taâi xïë khöng noái gò, àoã mùåt tña tai,
aánh mùæt löå veã tûác giêån. Vò sao? Búãi vò töi àaä vaåch mùåt noái döëi cuãa anh ta.
Vêën àïì laâ: noái thùèng nhû thïë ñch gò? Chó súå töín thûúng thïí diïån, kïët oaán
thuâ.
3. Khi anh toám àûúåc toác ngûúâi ta
Trong giao tïë ai cuäng coá luác böåc löå sai lêìm, vñ duå nhû àoåc sai chûä
Haán, noái sai chuyïn mön, nhúá sai danh tñnh, chaâo hoãi khöng àuáng àöëi
tûúång v.v... Khi àaä sai lêìm nïëu khöng aãnh hûúãng àaåi cuåc thò nïn boã qua,
khöng nïn naáo loaån. Anh caâng khöng nïn chêm biïëm, chïë diïîu hoå mua
vui trûúác mùåt àaám àöng. Laâm nhû vêåy khöng lúåi cho quan hïå giao tïë cuãa
anh, dïî laâm cho ngûúâi ta nghô anh laâ ngûúâi àiïu toa, phaãi xa laánh, trong
giao tiïëp xaä höåi phaãi deâ chûâng anh.
Möåt xñ nghiïåp noå coá möåt chaâng trai thñch àaánh tuá lú khú luác nhaân
röîi, chúi àïën quaá nûãa àïm. Vúå rêët khöng bùçng loâng, quyïët têm bùæt chöìng
quay ngûúåc 1800. Möåt buöíi töëi, àuáng luác chöìng vaâ caác baån àang àaánh tuá lú
khú hûáng khúãi nhêët thò vúå àïën goåi khöng. Chöìng baão vïì ngay, haäy vïì
trûúác ài. Vúå khöng nghe, nhêët àõnh chöìng phaãi vïì ngay, cêìm aáo löi khöng
ài. Chöìng thêëy vúå laâm mêët thïí diïån mònh giûäa àaám àöng. Sau khi vïì nhaâ
caâng nghô anh ta caâng tûác, àaánh vúå möåt baåt tai. Öng chöìng vò sao laåi nöíi
trêån löi àònh nhû thïë. Khöng cêìn noái cuäng biïët, vò vúå laâm anh ta mêët mùåt
giûäa àaám àöng.
4. Khi ngûúâi ta yïu cêìu anh giuáp àúä maâ anh khöng thïí cûå tuyïåt
Cûå tuyïåt laâ möåt loaåi hiïån tûúång thûúâng thêëy nhûng cûå tuyïåt thïë
naâo àïí cho ngûúi ta khöng khoá chõu, àïí cho ngûúâi ta coá löëi thoaát thò phaãi
coá kyä xaão nhêët àõnh. Anh phaãi cûå tuyïåt möåt caách àêìy tònh caãm vaâ hûäu
nghõ, laâm cho àöëi phûúng biïët anh rêët àöìng tònh nhûng khöng thïí laâm
àûúåc viïåc baån nhúâ, lúâi leä phaãi rêët uyïín chuyïín dõu daâng.
Cö Hoaâng nhên viïn baán veá haâng khöng phaãi tûâ chöëi nhiïìu khaách
àùåt veá. Möîi lêìn tûâ chöëi cö àïìu toã ra rêët àöìng tònh vúái khaách, noái: !'Töi biïët
ngaâi rêët cêìn bay chuyïën naây töi rêët muön giuáp ngaâi nhûng veá àaä hïët röìi,
khöng thïí naâo giaãi quyïët cho ngaâi àûúåc, xin ngaâi baáo chuyïn khaác!'.
Khöng ai coá thïí coá yá kiïën gò vúái lúâi tûâ chöëi cuãa cö
5. Khi anh luön luön chiïn thûúång phong trong caác cuöåc thi hoaåt
àöång vùn hoáa.
Trong caác cuöåc thi àêëu hoaåt àöång vùn hoáa nhû thi àêëu cúâ, thi àêëu
boáng baân, thi àêëu cêìu löng v.v...ai cuäng muöën thùæng. Ngûúâi coá kinh
nghiïåm giao tiïëp thò ngay khi anh coá chùæc chùæn thùæng cuäng khöng bao giúâ
àïí cho ngûúâi khaác thaãm baåi, maâ thêåm chñ nhûúâng cho àöëi phûúng , thùæng
möåt vaâi vaán àuã àïí cho àöëi phûúng khöng mêët thïì diïån maâ vêîn àaãm baão
chiïën thùæng cuãa anh.
Vñ duå coá möåt söë cao thuã chúi cúâ sau khi thùæng liïìn
ë vaâi vaán thûúâng cöë
yá ài sai vaâi nûúác àïí cho àöëi phûúng thùæng möåt vaán. Àöëi xûã vúái ngûúâi khaác
cuäng giöëng nhû àaánh cúâ. Chó coá nhûäng thiïëu niïn nöng nöíi khöng tûâng
traãi múái thùæng liïn tiïëp baãy taám vaán khiïën àöëi phûúng àoã mùåt khöng
ngêíng àêìu lïn àûúåc, maâ vêîn heát . to "tûúáng". Kyâ thûåc trong hoaåt àöång
giao tïë khöng nïn quaá quan têm thùæng baåi, muåc àñch chuã yïëu laâ giao lûu
tònh caãm, gia tùng hûäu nghõ, thoãa maän nhu cêìu hoaåt àöång vùn hoáa. Nghe
noái, nguyïn laäo Quöëc Dên Àaãng laâ Höì Haán Dên thñch àaánh cúâ vaâ laåi rêët
haáo thùæng. Möåt höm, sau bûäa trûúác, öng àaánh cúâ vúái Trêìn Caãnh Di siïu
cao thuã cúâ tûúáng àaä àaåt möåt àïìu laåi àoâi àaánh vaán thûá ba, àïën khi cúâ taân
bõ àöëi phûúng giïët möåt xe, lêåp tûác mùåt Höì Haán Dên trùæng bïåch, vaä möì
höi, vûâa söët ruöåt vûâa lo lùæng ngaä xuöëng ngêët lõm. Ba ngaây sau chïët vò
xuêët huyïët naäo.
6. Cûã chó cuãa ngûúâi ta khiïën anh bêët maän, anh muöën coá yá kiïën
Trong cuöåc söëng haâng ngaây cuäng coá khi anh bõ maåo phaåm möåt caách
vö yá hay hûäu yá, cêìn phaãi coá phûúng hûúáng diïîn àaåt sûå bêët maän vaâ khiïën
cho àöëi phûúng vui loâng caãi chñnh nhûng àöìng thúâi cuäng phaãi àïí cho
ngûúâi ta "coá löëi ruát lui, khöng thïí thùèng thûâng phï phaán.
Nhiïìu ngûúâi khi tòm hiïíu yïu àûúng thò xem ngûúâi yïu rêët hoaân myä khi
hoa núã, nhû trùng rùçm, anh anh em em, àöi khi biïët roä àöëi phûúng coá
khuyïët àiïím gò àoá nhûng súå vaåch ra seä laâm töín thûúng tònh caãm cuãa baån
tònh. Kyâ thûåc chó cêìn kheáo leáo thò coá thïí khiïën cho baån tònh tiïëp thu yá
kiïën. Cö Nhaä Thanh rêët thñch khiïu vuä maâ baån trai laâ cêåu Trûúng laåi
thñch yïn tônh, àang luác hoåc têåp àïí thi chuyïn mön laåi thûúâng bõ cö ruã ài
xem khiïu vuä. Nhaä Thanh coá möåt têåp quaán rêët khöng töët, khi saân nhaãy
chûa àoáng cûãa thò chûa ra vïì, lêu ngaây cêåu Trûúng khoá chõu nöíi. Coá möåt
lêìn hoå rúâi saân nhaãy luác hún 12 giúâ àïm cêåu Trûúng noái: lem nhaãy nhõp
böën rêët töët, anh xem maäi khöng chaán. Em nhaãy vïì àïën nhaâ àûúåc khöng?
Nhaä Thanh nuäng nõu: “ Anh muöën em mïåt chïët hay sao? Cêåu Trûúng noái:
“ Em nhaãy disco, anh khöng nhaãy àûúåc, ngöìi möåt mònh nguã gêåt em
khöng súå keã cùæp moác tuái anh sao? Bêëy giúâ Nhaä Thanh biïët baån tònh vöën
khöng thñch khiïu vuä, vïì sau ài khiïu vuä ñt hún. Hoáa giaãi khöng coá kyä
thuêåt vaån nùng maâ tuây trûúâng húåp. Hoáa giaãi yïu cêìu phaãi coá têm, xûã lyá
thñch húåp thoãa àaáng.
Coá möåt cêu chuyïån rêët coá yá nghôa. Möåt lêìn, möåt ngûúâi ngoaåi quöëc
àùåt tiïåc múâi khaách úã phaån àiïëm Thuãy Linh Cung úã Thiïn Tên múâi 10
ngûúâi, goåi 3 chai rûúåu. Cö Àinh phuåc vuå baân tiïåc biïët 10 ngûúâi 5 moán ùn,
ñt ra phaãi cuäng phaãi 5 chai rûúåu múái àuã nhûng cö khöng noái gò, cûá roát
rûúåu cho khaách. Sau khi ùn moán, rûúåu trong cöëc cuãa khaách vêîn coân àêìy.
Ngûúâi khaách ngoaåi quöëc naây maåt maây raång
rúä caãm kñch cö Àinh àaä hoáa giaãi cho öng, khi taåm biïåt hûáa lêìn sau laåi àïën.
Nïëu cö Àinh muöën cho öng khaách maâ xêëu höí thò rêët dïî, nhûng nïëu laâm
nhû thïë seä mêët khaách. Ngûúâi gioãi giao tiïëp biïët lùång leä giaãi vêy cho àöëi
phûúng.
36 KÕ nh©n hoµ (Phêìn 2) 1
Muåc Luåc
Kïë 13. Kïë nhûúång böå ..................................................................................................................4

1 Àêìu tiïn lui bûúác, cuöëi cuâng thùæng lúåi.................................................................................4
2. Kheáo duâng “bònh múái àûång rûúåu cuäi” .................................................................................7
3. Lûúäng höí tûúång tranh bêët hûäu nhêët thûúng ....................................................................8
4. Nhûúång ngûúâi möåt bûúác khöng phaãi laâ heân ....................................................................10
Kïë14. Kïë lûå traâo ........................................................................................................................14
1. Tûå mònh cuâ, tûå mònh cûúâi....................................................................................................14
2. Nhên vêåt àaåi chuáng laåi caâng cêìn phaãi tûå mònh cûúâi mònh ..........................................16
3. Ngûúâi khöng tûå traâo laâ ngûúâi nhoã nhen...........................................................................17
4. Tûå mùæng mònh laâ an toaân nhêët .........................................................................................20
5. Baåt tai khöng àaánh ngûúâi tûå traâo .....................................................................................22
6. Noái mònh maâ ngûúâi khaác phaãi àoã mùåt ..............................................................................23
Kïë 15. Kïë nhòn mùåt ...................................................................................................................26
1. Biïët xem hûúáng gioá múái cêìm laái töët ..................................................................................26
2. Gioãi nùæm bùæt yá taåi ngön ngoaåi............................................................................................29
3. Sùæc mùåt laâ sùæc mêy trïn trúâi ..............................................................................................32
4.Qua aánh mùæt nhêån nhên têm .............................................................................................34
5. Duâng chöî ngöìi veä "àõa àöì nhên têm" ................................................................................37
6.Tûâ trang phuåc thêëy nöåi têm ................................................................................................39
Kïë 16. Kïë hai mùåt .....................................................................................................................42
1 . Diïîn viïn taâi cao phaãi gioãi biïën sùæc mùåt .........................................................................42
2. Taã Xung hûäu àöåt, cûúng nhu hiïåp àöìng...........................................................................44
3. Mùåt àen trûúác, mùåt àoã sau..................................................................................................46
4. Cêy gêåy vaâ cuã caâ röët .............................................................................................................48
5. Àïì phoâng tiïíu nhên trúã mùåt ...............................................................................................52
Kïë 17. Kïë àe doåa ........................................................................................................................55
1. Phêën phaát duäng khñ tiïu diïåt uy phong àõch thuã ..........................................................56
2. Ca tuång maâ khöng àe doåa thò keám phêìn thaânh cöng ...................................................60
3. Noái trûúác àûúåc lúâi ..................................................................................................................62
4. Chuyïån àe doåa phaãi noái thêìm ............................................................................................65
Kïë 18 Kïë thùm doâ ......................................................................................................................68
1 . Biïët mùåt biïët ngûúâi coân phaãi biïët loâng............................................................................68
2. Ngûúâi nhaä nhùån chûa chùæc àaä laâ quên tûã .......................................................................72
3. Tûâ caái nhoã toã caái lúán .............................................................................................................74
4. Thuêåt thêm nhêåp nghõch hûúáng .......................................................................................78
Kïë 19. kïë nùæm àùçng chuöi .......................................................................................................82
1.Cûúáp àao thò phaãi cûúáp caán àao, khöëng chïë ngûúâi phaãi nùæm àaâng chuöi. ................83
2. Bùæn leán ....................................................................................................................................84
3. Löå àuöi höì ly tinh..................................................................................................................86
4. Khöng coá chuöi thò taåo ra chuöi .........................................................................................89
5. Thöí löå bñ mêåt têët bõ ngûúâi duâng laâm chuöi......................................................................92
Kïë 20. Kïë che àêåy ......................................................................................................................96
1 . Dûúng àöng kñch têy giêëu kyä tung tñch ..........................................................................96
2. Chên chên giaã giaã, hû hû thûåc thûåc .................................................................................99
3. Duâng àöång taác giaã gêy nhiïîu thõ giaác àöëi phûúng ...................................................... 103
4. Tung hoãa muâ hû nhû thûåc ............................................................................................... 105
5. Mûúâi hai quyã àaåo cuãa Tön Tûã ......................................................................................... 107
6. Khiïën ngûúâi ta boã tiïìn mua àau khöí ............................................................................. 110
Kïë 21. Maâi cho mïìm ngêm cho nhuän ................................................................................ 114
1 . Loâng chñ thaânh sùæt àaá cuäng mïìm .................................................................................. 114
2. Lônh àûúåc trong tiïëp xuác vúái ngûúâi laå khaác giúái .......................................................... 116
3. Àõnh luêåt khoa hoåc quan hïå giao tiïëp: viïåc töët nïn khai thaác töëi àa ..................... 121
4. Haâi hûúác, thang thuöëc nhuêån traâng . ............................................................................ 123
5. Tim ngûúâi àïìu bùçng thõt................................................................................................... 125
6. Trûúác laå sau quen .............................................................................................................. 128
Kïë 22. Kïë cêu caá ..................................................................................................................... 131
1 . Thaã cêu daâi cêu caá lúán ..................................................................................................... 131
2. Cêu àûúåc caá röìi phaãi cho caá ùn ....................................................................................... 134
3. Giûä cho caá theâm möìi .......................................................................................................... 136
4. Coá chñ thò laâm nïn ............................................................................................................. 138
5. Thûúâng thûác cú baãn cuãa cêu caá: thêëy möìi khöng thêëy lûúâi cêu............................... 139
Kïë 23. Kïë haå àaâi ..................................................................................................................... 143
1. Àöíi truå sùæt bùçng truå àêët ................................................................................................... 143
2. Têën cöng hêåu phûúng keã àõch, vêy Nguåy cûáu Triïåu .................................................. 145
3. Phong toãa tû baãn saãn sinh cao ngaåo cuãa àöëi phûúng................................................. 148
4. Laâm mêët thïí diïån tûác haå àaâi hoå ..................................................................................... 151
5. Döåi cho àöëi phûúng möåt gaáo nûúác laånh ......................................................................... 153
Kïë 24 kïë phaãn höìi ( nghô laåi, quay ngûúåc ) ....................................................................... 155
1 . Cöë chêëp giûä lúâi hûáa laâ ngu trung . ................................................................................ 155
2. Trûúác àaáp ûáng sau sûãa àöíi ............................................................................................... 158
3. Trong lúâi hûáa êín taâng tûâ chöëi.......................................................................................... 160

4. Ngêîu nhô sûã duång kïë hoaän binh ..................................................................................... 163
5. Dung tuáng cho hoaânh haânh röìi múái trêën aáp ................................................................ 165
Kïë 1 3 Kïë nhûúång böå
Laâm thïë naâo trong giao tï coá thïí luâi àïí tiïën?
Lêëy nhaãy cao laâm vñ duå, luâi ra thêåt xa thò nhaãy caâng cao. Trong
giao tïë, taåm thúâi nhêîn nhõn chõu thiïåt thoâi coá thïí àaåt àûúåc lúåi ñch lêu
daâi. Àiïìu then chöët laâ phaãi hûúãng ûáng nhu cêìu cuãa àöëi phûúng möåt caách
lùång leä, tûác lêëy lúåi ñch àöëi phûúng laâm troång àöìng thúâi múã àûúâng cho lúåi
ñch cuãa mònh.
Nhúâ vaã ngûúâi giuáp àúä, ban àêìu àûa ra yïu cêìu rêët cao, kïët quaã àaåt
vûâa phaãi, àöëi phûúng khöng giuáp àûúåc anh àêìy àuã, trong loâng rêët ên
hêån nïn dïî daâng chêëp nhêån yïu cêìu nhoã hún cuãa anh. Hay laâ anh tiïën
dêìn dêìn, bùæt àêìu yïu cêìu viïåc nhoã röìi sau àïën viïåc lúán búãi vò ngûúâi ta àaä
coá caãm tònh töët vúái anh vaâ tin tûúãng anh, thaânh ra coá thoái quen gêåt àêìu
khi anh yïu cêìu. Trûúác cao sau thêëp coá thïí taåo thaânh giaã tûúång anh
àang nhûúång böå lui bûúác. Tûâ nhoã túái lúán laåi khiïën cho àöëi phûúng khöng
nhêån ra yá àöì, àûúåc àùçng chên lên àùçng àêìu cuãa anh.
Trong giao tïë haâng ngaây, àa söë khöng nïn àöëi lêåp. Cêìn nhúá "Lûúäng
höì tûúng tranh, têët hûäu nhêët thûúng" lai con höí àaánh nhau têët möåt con
bõ thûúng). Chúá coá cho dêìu vaâo lûãa thaânh bi kõch chaáy nhaâ ra mùåt chuöåt.
Nhûúâng ngûúâi ta möåt bûúác khöng phaãi laâ keám. Nïëu anh coá lyá maâ laåi
nhûúâng thò moåi ngûúâi khöng nhûäng cöng nhêån anh àuáng maâ laåi coân ca
tuång anh khoan dung àaåi lûúâng, khiïën cho anh àaåt àïën bûúác moåi ngûúâi
àïìu thaán phuåc.
1 Àêìu tiïn lui bûúác, cuöëi cuâng thùæng lúåi
Àêìu tiïn lui bûúác, cuöëi cuâng thùæng lúåi laâ möåt cêím nang diïåu kïë
hiïëm coá trong quan hïå giao tïë. Àêìu tiïn anh toã ra coi troång lúåi ñch cuãa
ngûúâi, thûåc chêët laâ múã àûúâng cho lúåi ñch cuãa anh. Khi laâm viïåc gò coá
nguy hiïím, nïn bònh tônh nhûúâng möåt bûúác thò seä coá kïët quaã myä
maän.
Bûúác thûá nhêët cuãa thaânh cöng laâ laâm sao lúåi ñch vaâ yá àöì cuãa mònh
àûúåc giêëu kñn nhû bûng khiïën cho àöëi phûúng thêëy anh húåp vúái hoå nïn
vui loâng laâm theo yïu cêìu cuãa anh.
Tön troång vaâ àïì cao quan àiïím vaâ lúåi ñch cuãa ngûúâi khaác, àoá laâ
phaáp baão hûäu hiïåu nhêët àïí khiïën cho ngûúâi ta húåp taác vúái anh. Moåi
ngûúâi thûúâng khöng sûã duång àuáng àùæn phaáp baão naây búãi vò hoå hay quïn
rùçng hïî quaá cûúâng àiïåu nhu cêìu cuãa mònh thò ngûúâi khaác vöën coá caãm
tònh cuäng seä thay àöíi thaái àöå.
Muöën laâm cho ngûúâi ta caãm àöång thò phaãi nhùçm vaâo nhu cêìu cuãa
ngûúâi ta. Anh phaãi hiïíu rùçng muöën ngûúâi ta laâm àiïìu gò thò phûúng
phaáp duy nhêët laâ laâm sao cho ngûúâi ta tûå nguyïån. Àöìng thúâi phaãi nhúá
rùçng, nhu cêìu cuãa con ngûúâi thò möîi ngûúâi möåt khaác, möîi ngûúâi coá àam
mï riïng. Chó cêìn anh tin yïu yá tûúãng thûåc sûå cuãa àöëi
phûúng, nhêët laâ yá tûúãng coá quan hïå àïën kïë hoaåch cuãa anh thò anh coá thïí
nhùçm vaâo àam mï cuãa hoå maâ ûáng phoá hoå. Àêìu tiïn anh khiïën cho kïë
hoaåch cuãa anh thñch ûáng vúái nhu cêìu cuãa ngûúâi ta thò sau àoá kïë hoaåch
cuãa anh múái coá khaã nùng thûåc hiïån.
Vñ duå thoãa maän àûúåc 1/4 nhu cêìu chuã yïëu cuãa àöëi phûúng thò àaä
kheáo leáo dêîn duå têm lyá cuãa àöëi phûúng, khiïën cho phaãi ài theo anh. Nïëu
nhû anh quaá nhêën maånh ûu àiïím cuãa mònh, toan tñnh chiïëm thûúång
phong thò àöëi phûúng seä tùng cûúâng caãnh giaác. Cho nïn trûúác tiïn cêìn
àïí löå khuyïët àiïím vaâ sai soát cuãa mònh àïí cho àöëi phûúng caãm thêëy hoå
ûu viïåt hún anh nhûng khöng nïn böåc löå khuyïët àiïím thêåt sûå khiïën cho
àöëi phûúng thûâa cú thêm nhêåp.
Coá ngûúâi àûúåc ngûúâi ta nhúâ vaã thò têm lyá xuêët hiïån caãm giaác ûu
viïåt hún ngûúâi, coá khi laåi coân traách ngûúâi nhúâ vaã quaá e deâ. Khi anh thêëy
mònh sùæp bõ ngûúâi ta traách moác thò coá thïí tûå mònh phï phaán mònh, àöëi
phûúng thêëy thïë khöng núä traách moác anh nûäa.
Simon laâ möåt nhaâ luyïån kim nöíi tiïëng úã Myä töët nghiïåp àaåi hoåc úã
Myä, laåi lêëy bùçng thaåc sô úã Àûác. Nhûng khi Simon mang vùn bùçng ài tòm
chuã moã Kiate lúán úã miïìn têy nûúác Myä thò laåi gùåp phiïìn haâ. Chuã moã laâ
möåt ngûúâi tñnh tònh cöí quaái, laåi rêët cöë chêëp, baãn thên öng ta khöng coá
vùn bùçng naâo caã cho nïn khöng tin ngûúâi coá vùn bùçng, caâng khöng tin
caác võ kyä sû lyá leä thao thao. Khi Simon trònh vùn bùçng nghô rùçng chuã moã
seä vui mûâng khön xiïët, khöng ngúâ Kiate laåi noái khöng chuát khaách khñ:
"Töi súã dô khöng muöën duâng öng vò öng laâ thaåc sô cuãa àaåi hoåc Franhford
cuãa Àûác, trong àêìu anh toaân laâ möåt àöng lyá luêån vö böí. Töi khöng cêìn
kyä sû lyá luêån thao thao bêët tuyïåt, Simon rêët thöng minh, nghe xong
khöng chuát giêån döîi traái laåi, noái rêët bònh tônh: "Nïëu nhu Ngaâi àöìng yá
khöng maách vúái cha töi, töi xin noái vúái Ngaâi möåt bñ mêåt'!. Kiate àöìng yá.
Simon beân noái nhoã: "Thêåt ra töi khöng hoåc haânh gò úã Frankfourd caã, ba
nùm àoá chó chúi linh tinh
Thöi”. Khöng ngúâ, nghe àïën àoá Kiate cûúâi hò hò, noái: "Töët lùæm, mai anh
àïën laâm viïåc". Nhû vêåy Simon àaä luâi möåt bûúác àïí dïî daâng thuyïët phuåc
àûúåc ngûúâi ngoan cöë.
Coá thïí coá ngûúâi cho Simon laâm nhû thïë khöng hay lùæm nhûng vêën
àïì laâ coá thïí giaãi quyïët àûúåc sûå viïåc maâ khöng töín thûúng ngûúâi khaác laâ
àûúåc. Àûúng nhiïn Simon khöng thïí tûå mònh àaánh giaá hoåc thûác cuãa
mònh àûúåc vò thïë duâ tûå àïì cao hoåc thûác cuãa mònh thò cuäng
khöng thêåt sûå khiïën cho tri thûác cuãa mònh tùng thïm duâ chó möåt phên
möåt ly; haå thêëp xuöëng thò hoåc vêën cuäng khöng giaãm ài chuát naâo.
Nhaâ chñnh trõ Myä nöíi tiïëng laâ Farins 30 tuöíi àaä laâm hiïåu trûúãng
àaåi hoåc Chicago. Coá ngûúâi lo rùçng öng treã tuöíi nhû thïë liïåu coá caáng àaáng
nöíi chûác vuå hiïåu trûúãng hay khöng. Öng beân noái: "Möåt ngûúâi 30 tuöíi
hiïíu biïët ñt phaãi nhúâ cêåy trúå lyá rêët nhiïìu àiïìu. Moåi ngûúâi beân an têm.
Khi gùåp tònh huöëng nhû thïë nhiïìu ngûúâi thñch chûáng toã mònh gioãi hún
ngûúâi khaác. Nhûng möåt laänh tuå thêåt sûå coá nùng lûåc thò khöng vöî ngûåc
khoe khoang. Caái goåi laâ "khiïm töën khiïën ngûúâi ta phuåc, khoe khoang
khiïën ngûúâi ta gheát" chñnh laâ àaåo lyá naây.
Nhûúång böå thûåc ra chó laâ ruát lui taåm thúâi, coá khi luâi möåt bûúác , tiïën
ba bûúác. Àïí traánh khoãi thua thiïåt lúán khöng thïí khöng chõu mêët maát
chuát ñt. Töíng thöëng àêìu tiïn cuãa nûúác Myä Washington àûúng nhiïåm thò
phoá töíng thöëng Dretdon chó laâ möåt chûác danh khöng coá thûåc quyïìn,
nhûng Dretdon laåi cöë laâm ra veã coá thûåc quyïìn. Nhiïìu khi diïîn thuyïët,
Dretdon noái nhûäng chuyïån tiïëu lêm vïì chûác vuå phoá töíng thöëng cuãa öng.
Nhû thïë khöng phaãi öng laâm mêët giaá trõ cuãa mònh, traái laåi, ngûúâi ta laåi
phuåc vaâ uãng höå öng.
2. Kheáo duâng “bònh múái àûång rûúåu cuäi”
Coá möåt phûúng phaáp bïì ngoaâi nhûúång böå, thûåc tïë bïn trong laåi laâ
tiïën lïn möåt bûúác. Caái goåi laâ "àöíi nûúác khöng àöíi thuöëc" hay "bònh múái
rûúåu cûä', àöíi bònh múái laâ nhûúång böå song rûúåu vêîn laâ rûúåu cuä, rûúåu laåi
caâng maånh vò àöëi phûúng khöng ngúâ vêîn laâ rûúåu cuä.
Coá möåt lêìn, diïîn viïn hïì nöíi tiïëng thïë giúái Hêìu Ba noái trong luác
biïíu diïîn: "Töi úã möåt khaách saån, phoâng vûâa heåp vûâa thêëp, chuöåt cuäng
phaãi guâ lûng". Chuã khaách saån nghe noái vö cuâng tûác giêån, cho laâ Hêìu Ba
noái xêëu khaách saån cuãa öng, doåa ài kiïån. Hêìu Ba duâng möåt biïån phaáp
vûâa giûä quan àiïím cuãa mònh, vûâa traánh àûúåc phiïìn phûác. Öng thanh
minh trïn ti vi toã yá xin löîi: "Töi coá noái trong phoâng khaách saån töi úã chuöåt
àïìu guâ lûng. Cêu noái àoá sai, bêy giúâ töi xin trinh troång àñnh chñnh chuöåt
úã àêëy khöng coá con naâo guâ lûng caã". Noái ngay caã chuöåt cuäng guâ lûng laâ
noái khaách saån vûâa heåp vûâa thêëp. Noái chuöåt úã àêy khöng coá con naâo guâ
lûng caã thò tuy phuã àõnh khaách saån heåp vaâ thêëp nhûng khùèng àònh
khaách saån coá chuöåt vaâ hún nûäa laåi nhiïìu chuöåt. Hêìu Ba xin löîi, àñnh
chñnh nhûng thûåc ra laâ phï bònh khaách
saån thiïëu vïå sinh, vêîn giûä àûúåc quan àiïím cuä nhûng mûác àöå chêm biïëm
laåi sêu sùæc hún.
Laåi nhû àaåi hoåc Newton nûúác Anh coá möåt sinh viïn tïn laâ Elsenlit
do biïët laâm thú nïn coá chuát danh tiïëng trong sinh viïn. Möåt höm anh ta
àoåc thú cuãa mònh cho baån beâ nghe. Coá möåt baån hoåc laâ Charles noái: "Thú
cuãa Elsenlit hïët sûác dúã ”. Elsenlit yïu cêìu Charles xin löîi. Suy nghô möåt
luác Charles àöìng yá xin löîi, noái : "Xûa nay töi rêët
ñt ruát lúâi noái laåi nhûng lêìn naây töi nhêån sai. Vöën töi tûúãng baâi thú cuãa
Elsenlit lêëy tûâ trong möåt cuöån saách cuãa töi, nay töi xem laåi baâi thú vêîn
coân trong cuöån saách àoá". Noái tûúãng laâ Elsenlit cheáp baâi thú trong saách,
hay noái trong saách vêîn coân baâi thú àoá àïìu laâ noái Elsenlit ùn cùæp thú. Lúâi
noái àöíi khaác maâ yá tûá khöng àöíi, traái laåi giaá trõ chêm biïëm laåi gia tùng.
Vêån duång "bònh múái rûúåu cuä” cêìn chuá yá mêëy àiïím
sau àêy:
1. Phaãi coá muåc àñch roä raâng
Phûúng phaáp biïån luêån phuåc vu muåc àñch biïån luêån. Vêån duång
phûúng phaáp "bònh múái rûúåu cuä” laâ trong tònh hònh biïån luêån bêët lúåi beân
àöíi goác àöå àïí kiïn trò quan àiïím lêåp trûúâng cuãa mònh. Nïëu nhû boã rúi
muåc àñch cuãa biïån luêån thò trúã thaânh vêën àïì thuêìn tuáy kyä thuêåt, thaânh
troâ chúi chuã, nhû vêåy khöng coân coá giaá trõ, yá nghôa gò nûäa.
2. Bònh múái àûång rûúåu cuä thò coá nhiïìu caách àûång, nhûng then chöët
laâ úã möåt chûä kheáo. Caác vñ duå kïí trïn àïìu rêët kheáo. Vñ duå, phuã àõnh möåt
caách trûâu tûúång, khùèng àõnh möåt caách cûå thïí. Phuã àõnh caái nhoã, caái thêëp
cuãa khaách saån nhûng khùèng àònh khaách saån coá chuöåt, hún nûäa laåi nhiïìu
chuöåt. Kïët quaã àïìu noái àiïìu kiïån vïå sinh cuãa khaách saån rêët keám, chùèng
qua thay àöíi goác àöå möåt caách kheáo leáo. Hay sûã duång caách giaãi thñch khaác
yá nghôa tûâ ngûä. Giaãi thñch khaác möåt caách kheáo leáo laâ àaä àöíi bònh cuä bùçng
bònh múái nhû trûúâng húåp Charles giaãi thñch khaác maâ yá vêîn nhû cuä.
Phûúng phaáp luâi àïí tiïën coá rêët nhiïìu ûu àiïím. Coá thïí lêëy giaã laâm
nhên, lêëy hû che thûåc, hû thûåc bêët àõnh. Quaã khiïën àöëi phûúng khoá nùæm
bùæt, phoâng bõ.
3. Lûúäng höí tûúång tranh bêët hûäu nhêët thûúng
Vúå chöìng caäi nhau thûúâng laâ tûâ nhûäng viïåc nhoã. Nïëu möåt bïn quaá
lúâi möåt chuát, àöëi phûúng khöng nhên nhûúång maâ laåi buâ lu buâ loa lïn thò
têët seä xaãy ra "chiïën tranh". Dûúái àêy laâ hai vúå chöìng àêåp tûâ caái cöëc àïën
chiïëc
ti vi àaáng àïí chuáng ra ruát kinh nghiïåm.
Chuã nhêåt hai vúå chöìng cö Vûúng àïìu úã nhaâ. Do trong cöng viïåc vûâa
qua gùåp chuát phiïìn toaái cho nïn gêìn àêy tinh thêìn cuãa chöìng xuöëng döëc.
Cö Vûúng suöët buöíi saáng lau nhaâ, queát doån, rûãa baát àôa coân chöìng thò
ngöìi àoåc baáo trïn ài vùng, hïët lêåt qua röìi lêåt laåi. Cö Vûúng biïët gêìn àêy
chöìng khöng àûúåc vui loâng nïn cuäng khöng nhúâ giuáp viïåc nhaâ.
Khi cö Vûúng rûãa êëm taách, bêët cêín gaåt cöëc nûúác cheâ cuãa chöìng rúi
xuöëng àêët vúä tan. Höm qua cö Vûúng àaä àaánh vúä möåt chiïëc cöëc röìi,
khöng ngúâ höm nay laåi àaánh vúä möåt chiïëc nûäa. Böå taách traâ naây cuãa möåt
ngûúâi baån hoåc cuãa chöìng mang tûâ Nhêåt Baãn vïì tùång. Taách rêët tinh xaão,
nïn chöìng cö rêët quáy, nhiïìu khi cêìm lïn ngùæm nghña khöng ngúát lúâi ca
tuång "vêåt bêët phaâm trong thïë tuåc" naây. Ngaây thûúâng chöìng khöng núä
àem ra duâng vò súå nhúä tay àaánh vúä, gêìn àêy do trong loâng bûåc böåi cho
nïn àem ra ngùæm nghña giaãi phiïìn. Khöng ngúâ vúå laåi àaánh vúä hai chiïëc,
mùåt beân daâi ra lûúâm vúå. Cö Vûúng cuäng nöíi noáng: "Hai caái cöëc ranh maâ
àau loâng àïën thï' tûåa höì töi khöng bùçng hai chiïëc cöëc àoá: Chúá coá bûåc tûác
ngûúâiå ngoaâi maâ vïì nhaâ caã ngaây nhùn nhoá vúái töi. Lêëy vúå laâm núi xaã giêån,
sao àaáng mùåt hao haán! Ra oai thò cûã ài àêu maâ ra oai. Ngûúâi coá baãn lônh
khöng xem hai caái cöëc quáy hún vúå " . Thïë laâ choåe töí ong boâ veä, hònh aãnh
ïm aái töët àeåp xûa
nay lêåp tûác tan biïën trong loâng ngûúâi chöìng, bêy giúâ chó coá möåt cún giêån
àang traâo lïn àïën cöí. Vöën àaä phiïìn naäo àau khöí vò phiïìn toaái trong cöng
taác, nay vúå laåi chêm choåc nïn chöìng thêëy caái nhaâ naây chaã coân caái gò
àaáng quáy, beân quaát: "Töi bêët taâi, töi bêët taâi, ûâ thò töi bêët taâi. Ngoaâi
àûúâng hiïëm thùçng coá taâi, ruãi cho cö khöng coá sö' hûúãng phuác lêëy phaãi caái
thùçng bêët taâi naây laâm chöìng". Vúå cuäng khöng chõu thua: "Cuäng khöng
biïët chûâng, höm naâo töi tòm àûúåc möåt chaâng cho anh xem".
Thïë laâ àaä vûúåt ra quäy àaåo vúå chöìng troâ chuyïån röìi, khöng coân àaåo
lyá nûäa. Chöìng vúá ngay chiïëc phñch nûúác trïn baân neám xuöëng saân vúä
àaánh "bònh". Cö Vûúng naát loâng naát daå, gaâo lïn “Àêåp ài, àêåp nûäa ài,
àêåp hïët ài". Chöìng àaä hoaân toaân khöng tûå khöëng chïë àûúåc röìi. Caâng
nghe vúå gaâo theát caâng àiïn tiïët, khöng coân nhúá gò tònh nghôa vúå chöìng
nûäa, trong hoaân caãnh naây khöng ai tûå kòm chïë àûúåc, caâng khöng ai coá
thïí nhûúång böå.
Khi cö Vûúng bònh tônh laåi thò chiïëc ti vi Nhêåt vûâa múái mua àaä vúä
tan taânh, mêët toi gêìn möåt vaån baåc. Vúå chöìng caäi löån laâ viïåc phöí biïën búãi
vò àaä coá quaá trònh tiïìm êín röìi múái àöåt nhiïn buâng nöí thaânh “chiïën
tranh". Nhûäng vêëp vaáp trong cöng taác dêîn àïën tinh thêìn sa suát laâ nhên
töë tiïìm êín cuãa loaåi chiïën tranh naây. Vúå àaánh vúä cöëc laâ àöåt phaá khêíu cuãa
têm lyá khêín trûúng àoá. Cö Vûúng thò cho laâ mònh àaä chõu àûång quaá àuã
maâ chöìng khöng thöng caãm, laåi vò möåt chiïëc cöëc coãn con traách mùæng vúå
cho nïn lêåp tûác buâng lïn phaãn caãm. Hai vúå chöìng tûâ chuyïån chiïëc cöëc
chuyïín sang chuyïån naây chuyïån noå. Trong quan hïå vúå chöìng têët nhiïn
khöng traánh khoãi, “chiïn tranh" maâ hêåu quaã hai vú chöìng àïìu khöng
lûúâng trûúác àûúåc.
Àiïìu kiïån duy nhêët àïí traánh khoãi buâng nöí chiïën tranh laâ phaãi coá
möåt bïn chuã àöång nhûúång böå. Khi chöìng traách mùæng vúå, nïëu cö Vûúng
chuã àöång nhûúång böå thò chöìng Lêåp tûác caãm thêëy khöng cöng bùçng àöëi
vúái vúå seä höëi hêån ngay. Cuäng vêåy, khi vúå oaán traách, nïëu chöìng chuã àöång
nhûúång böå thò vúå thöng caãm tònh traång têm lyá cùng thùèng cuãa chöìng maâ
tûå traách mònh vö yá àaánh vúä cöëc laâm cho chöìng thïm bûåc tûác.
Tònh hònh tûâ viïåc beá xeá ra viïåc to nhû thïë khöng phaãi chó coá trong
quan hïå vúå chöìng maâ caã trong cuöåc söëng giao tïë haâng ngaây khaác cuäng
thûúâng gùåp phaãi bònh tônh khöng àïí àöí dêìu vaâo lûãa khi àöëõ phûúng
àang bûåc tûác giêån to tiïëng la löëi. Cêìn phaãi nhúá, lûúäng höí tûúng tranh
têët hûäu nhêët thûúng (hai con höí àaánh nhau têët möåt con bõ thûúng) .
4. Nhûúång ngûúâi möåt bûúác khöng phaãi laâ heân
Töíng thöëng Myä Masinri bõ phaãn àöëi kõch liïåt trong vêën àïì nhên sûå.
Möåt lêìn, haå nghõ viïån hoåp, möåt haå nghõ viïn mùæng öng möåt caách thö baåo.
Öng nhêîn naåi lùång thinh. Chúâ khi àöëi phûúng mùæng xong, öng múái noái
möåt caách nheå nhaâng: “ Bêy giúâ öng àaä haã giêån röìi phaãi khöng ? Theo lyá
öng khöng coá quyïìn mùæng töi nhû thïë nhûug bêy giúâ töi sùén saâng giaãi
thñch tó mó cho öng roä...”. Sûå nhûúâng nhõn cuãa öng khiïën cho àöëi phûúng
àoã mùåt, mêu thuêîn beân hoâa dõu laåi. Nïëu nhû Masinri khöng nhêîn nhõn
lúåi duång chûác quyïìn cua mònh phaãn kñch dûä döåi thò laâm sao àöëi phûúng
coá thïí phuåc àûúåc. Cho nïn khi hai trïn àang úã trong tònh thïë noáng boãng,
ngûúâi coá leä phaãi maâ nhêîn nhõn thò dïî daâng khiïën àöëi phûúng "haå nhiïåt
àöå". Coá nhûäng phûúng phaáp nhûúång böå sau àêy
1. Múã löëi thoaát “anh àuáng, töi àuáng, moåi ngûúâi àïìu àuáng”
Trong cuöåc söëng coá möåt söë ngûúâi àùåc biïåt cöë chêëp, dïî daâng nöí ra
tranh luêån vúái ngûúâi khaác vò nhûäng viïåc coãn con hún nûäa laåi rêët noáng
naãy. Luác àoá ngûúâi coá lyá vêîn phaãi khoan dung tha thûá, coá thïí möåt mùåt
giaãi thñch möåt mùåt àiïìu hoâa chiïët trung, töët nhêët laâ duâng löëi noái ön hoâa “
àaánh möîi bïn 50 roi” hay “anh àuáng, töi cuäng àuáng" àïí
tranh múã röång xung àöåt coá möåt öng àïën nhaâ böë vúå ùn cúm cuâng cha vúå
àaâm luêån vïì viïåc xêy dûång con àûúâng cao töëc. Chaâng rïí nhêën maånh
àûúâng cao töëc truâ trûâ maäi khöng khúãi cöng laâ do khuyïët àiïím cuãa caác
bïn hûäu quan. Cha vúå thò laåi cho laâ cùn baãn khöng nïn xêy dûång con
àûúâng cao töëc naây. Hai cha con keã noái qua ngûúâi noái laåi, tranh luêån ngaây
caâng gay gùæt. Cuöëi cuâng cuå nhaåc laåi dùæt dêy àïën phï phaán chaâng rïí laâ
lúáp treã phöíi boâ khöng biïët cên nhùæc nùång nheå. Chaâng rïí súå tranh luêån
nûäa seä töín thêët tònh caãm beân kheáo leáo noái rùçng: "Coá leä quan àiïím cha
con mònh khöng húåp nhau, nhûng khöng sao. Coá leä cha con mònh àïìu
àuáng caã, cuäng coá thïí cha con mònh àïìu sai caã, chûa biïët sûå tònh seä ra
thï'naâo". Nhû vêåy chaâng rïí vûâa múã löëi thoaát cho mònh, vûâa hoáa giaãi cuöåc
tranh luêån maâ kïët quaã laâ coá khi bõ cha vúå mùæng cho möåt trêån mêët mùåt.
2. Dêåp tùæt lûãa giêån, viïåc naây chùèng qua bònh thûúâng thöi
Nhiïìu luác hai ngûúâi nöíi noáng vúái nhau laâ vò khöng hiïíu nhau. Luác
àoá ngûúâi coá lyá khöng nïn dô nöå chïë nöå, mùæng moã ngûúâi khöng coá lyá.
Phûúng phaáp töët nhêët laâ giaãi thñch cho hai bïn hiïíu nhau, xin löîi nhau,
an uãi nhau, thöng caãm nhau.
Trong möåt bïånh viïån noå, bïånh nhên chen chuác chêåt phoâng khaám.
Möåt bïånh nhên sùæp haâng àaä lêu àïën múã xem hïët caã möåt túâ baáo maâ vêîn
khöng nhñch lïn möåt bûúác. Anh ta nöíi xung, goä cûãa kñnh theát baão ngûúâi
trûåc ban: “Bïånh viïån cuãa caác anh laâ thûá bïånh viïån gò vêåy ?Bao nhiïu
ngûúâi sùæp haâng, anh khöng thêëy û ? Sao khöng tòm
caách giaãi quyïët? Chiïìu nay töi coân coá viïåc gêëp". Ngûúâi trûåc ban beân giaãi
thñch ön töìn: “Rêët àaáng tiïëc phaãi àïí baác chúâ lêu thïë. Baác sô ài möí röìi,
möåt ca cêëp cûáu nghiïm troång, chûa xong. Töi thûã goåi àiïån thoaåi möåt lêìn
nûäa xem bao giúâ baác sô coá thïí vïì. Xin caác baác chõu khoá chúâ möåt chuát".
Bïånh nhên sùæp haâng lêu khöng àûúåc khaám, traách nhiïåm khöng thuöåc vïì
ngûúâi trûåc ban. Nhûng tuy bïånh nhên traách sai, trûåc ban vêîn nhêîn nhõn
möåt mùåt giaãi thñch, möåt mùåt an uãi. Nhêîn nhõn hay hún àöí dêìu vaâo lûãa.
3. Vúái ngûúâi hung hùng thò baão moåi sûå xin cûá traách töi
Àöëi vúái ngûúâi hung hùng, bêët chêëp àaåo lyá, nïëu caäi nhau vúái hoå têët
seä thiïåt. Luác naây, phûúng phaáp töët nhêët àïí hoáa giaãi baäo taáp laâ ngûúâi coá
lyá duäng caãm àûáng ra gaánh vaác traách nhiïåm, duâng phûúng phaáp tûå traách
mònh àïí àaáp laåi lúâi leä hung hùng, nhu khùæc cûúng. Coá möåt cö baán haâng
gùåp möåt öng àem traã laåi chiïëc nöìi cúm àiïån. Chiïëc nöìi cúm àiïån àaä àûúåc
duâng röìi, khöng coân múái nguyïn nûäa nhûng öng ta cûá huâng höí baão: "Töi
múái duâng coá hún möåt thaáng àaä hoãng röìi, haâng hoáa gò thïë ?". Cö baán haâng
nhêîn naåi giaãi thñch, öng ta caâng heát
to vùng tuåc: "Phaãi àöíi cho töi, sao laåi chó baán khöng chõu àöíi buön baán
kiïíu choá maá gò thïë?” . Cö baán haâng tuy coá lyá nhûng àïí cho khöng tranh
caäi nûäa, beân nheå nhaâng noái: "Nöìi cúm àiïån naây àaä duâng möåt thúâi gian
röìi, khöng coá vêën àïì vïì chêët lûúång, theo qui àõnh khöng thïí traã laåi.
Nhûng baác cûá muön traã laåi, thöi thò baán quaách cho töi coá àûúåc khöng?
Khi cö baán haâng àang lêëy tiïìn thò con ngûúâi thö baåo naây àoã mùåt khöng
tranh caäi nûäa, boã ài. Roä raâng loâng khoan dung, tûå troång cuãa cö baán haâng
àaä phaát huy taác duång töët, laâm böåc löå caái vö lyá vaâ heân haå cuãa àöëi phûúng
khiïën cho sûå viïåc khöng vúä lúã to ra.
4. Ngùn caãn tranh chêëp : "Thöi, töi chó nhùæc nhúã anh "
Möåt öng chöìng suöët àïm khöng vïì nhaâ, höm sau múái loâ doâ vïì. Vúå
traách moác mêëy cêu, lúâi qua tiïëng laåi caäi nhau. Böîng nhiïn vúå noái: "Thöi,
thöi chaã coá gò phï phaán, chöìng ài suöët àïm àaä trúã thaânh thúâi thûúång" em
chó nhùæc anh: "Ta vïì ta tùæm ao ta duâ trong duâ àuåc ao nhaâ vêîn hún". Vúå
tuy coá lyá nhûng khöng muöën choá cuâng bûát dêåu nïn nheå nhaâng kïët thuác
cuåc diïån khöng àïí nöí ra "chiïën tranh”
5. Gúä bïë tùæc, vúå chöìng laåi quan hïå bònh thûúâng .
Vúå chöìng trong caãnh chiïën tranh laånh, nïëu möåt ngûúâi úã nhaâ, möåt
ngûúâi ra ngoaâi thò tònh hònh coân dïî chõu. Nïëu caã hai àïìu chúi búâi lïu
löíng ngoaâi àûúâng caã thò 10 phêìn 7 phêìn àöí vúä. Nïëu caã hai àïìu ru ruá
trong nhaâ thò gia àònh trúã thaânh àõa nguåc. Duâ rùçng caã hai vúå chöìng
khöng ai muöën chiïën tranh lêu daâi song vêën àïì khoá khùn úã chöî ai laâ
ngûúâi chuã àöång phaá boã thïë bñ. Àaåi àa söë trûúâng húåp, nam giúái nïn laâm
laânh trûúác, cuäng coá khi nûä giúái chõu leáp vïë trûúác. Duâ sao, chó cêìn hai bïn
muöën gia àònh nhanh choáng kïët thuác chiïën tranh laånh, khöi phuåc "bang
giao" bònh thûúâng thò nïn tham khaão mêëy àiïìu sau àêy .
a. Khöng nïn noái nùng quyïët liïåt quaá, phaãi àïí cho àöëi phûúng coân àêët
söëng.
b. Múâi baån àïën nhaâ chúi, ruã nhau ài xem phim, lúåi duång cú höåi giaãng
hoâa.
c Lùång leä toã ra "ên cêìn" vúái àöëi phûúng.
d. Ra ngoaâi cöng taác, goåi àiïån thoaåi vïì kiïëm cúá noái chuyïån thên tònh coi
nhû khöng chuyïån gò xaãy ra.
e. Nhúâ àöëi phûúng giuáp möåt viïåc nhoã gò àoá àïí phaá tan bùng giaá.
f. Giaã vúâ öëm àïí àöëi phûúng phaãi quan têm.
Noái toám laåi, coá nhiïìu phûúng phaáp phaá vúä cuåc diïån bïë tùæc, vúå chöìng
oaán giêån nïn giaãi khöng nïn kïët, àiïím cú baãn laâ: Trong bêët kyâ tònh
huöëng naâo khöng àûúåc ra oai cho àöëi phûúng biïët mùåt, trûâng phaåt giaây
voâ àöëi phûúng, buöåc àöëi phûúng phaãi cuái àêìu nhêån töåi múái thöi. Lêëy lúâi
giaãng giaãi duâ phaãi caäi nhau coân hún chiïën tranh laånh, aác laâ kinh nghiïåm
vúå chöìng xûa nay àaä àuác kïët nïn. Coân nïëu möåt khi xaãy ra triïën tranh
laånh maâ coá ngûúâi khaác giuáp hoâa giaãi thò hai bïn nïn möîi ngûúâi nhêîn
nhõn möåt chuát.
Noái toám laåi, laâ ngûúâi khöng nïn quaá cöë chêëp, nïëu sai anh nïn xin
löîi vaâ hoâa giaãi, nïëu nhû coá lyá anh cuäng nïn nhûúång böå röìi cuöëi cuâng àöëi
phûúng seä hiïíu loâng khoan dung, àöå lûúång cuãa anh.
Kïë: 14 Kïë lûå traâo
Lúåi duång thang thuöëc haå nhiïåt luâi bûúác nhû thï'naâo?
Haâi hûúác thûúâng àûúåc xem laâ nghïå thuêåt ngön tûâ chó coá nhûäng
ngûúâi thöng minh múái sûã duång àûúåc vaâ tûå traâo àûúåc xem laâ àónh cao cuãa
haâi hûúác. Cho nïn tûå traâo phaãi laâ ngûúâi thöng minh trong ngûúâi thöng
minh, cao thuã trong cao thuã. Tûå traâo laâ möåt kyä thuêåt maâ ngûúâi khöng coá
loâng tûå tin khöng daám sûã duång búãi vò tûå traâo yïu cêìu mònh chûãi mònh,
cuäng coá nghôa laâ àem ra chïë giïîu nhûäng sai soát, khuyïët têåt cuãa mònh,
khöng che giêëu chöî xêëu, chöî theån, khöng traánh neá maâ traái laåi phoáng àaåi,
khoa trûúng, möí xeã chuáng ra röìi sau àoá múái dêîn dùæt, hoáa giaãi khiïën cho
moåi ngûúâi cûúâi vui. Khöng coá têm tñnh siïu thoaát thò khöng thïí naâo laâm
àûúåc viïåc naây cho nïn nhûäng keã tûå cho mònh laâ phaãi, so ào tñnh toaán,
ghen gheát àöë ky khoá loâng laâm àûúåc.
Tûå traâo khöng töín thûúng ai caã, rêët an toaân. Anh coá thïí duâng tûå
traâo àïí khuêëy àöång khöng khñ chuyïån troâ, giaãi toãa khêín trûúng. Trong
caãnh bïë tùæc coá thïí tòm ra löëi thoaát, giûä àûúåc thïí diïån, úã núi cöng cöång
khiïën cho moåi ngûúâi hûáng thuá, trong hoaân caãnh àùåc biïåt coá thïí noái boáng
noái gioá chêm chñch keã tiïíu nhên caân quêëy.
1. Tûå mònh cuâ, tûå mònh cûúâi
Trong giao tïë gùåp khi quêîn baách, xêëu höí thò duâng tûå traâo khöng
nhûäng dïî tòm ra löëi thoaát maâ laåi thûúâng sinh ra hiïåu quaã haâi hûúác. Cho
nïn tûå mònh cuâ naách mònh, tûå mònh cûúâi, tûå mònh cûúâi trûúác laâ möåt thuã
àoaån thoaát thên rêët cao minh.
Tûúng truyïìn ngaây xûa coá möåt hoåc sô hoå Thaåch lêìn noå cûúäi lûâa vö yá
teá xuöëng àêët, ngûúâi khaác khöng biïët laâm thïë naâo, coân öng hoåc sô hoå
Thaåch laåi löìm cöìm boâ dêåy noái "May töi laâ hoåc sô Thaåch (àaá) chûá laâ hoåc sô
Ngoäa (ngoái) thò ngaä vúä tan röìi". Caã àaám ngûúâi vêy quanh phaá nïn cûúâi
thoaãi maái khiïën cho öng hoåc sô khoãi theån. Möåt öng beáo ngaä lùn quay noái:
“May maâ beáo nuác nñch chûá nïëu khöng thò àaä gaäy hïët xûúng röìi. Möåt öng
gêìy ngaä lùn quay laåi noái :"May maâ nheå cên chûá khöng thò àaä naát thõt".
Coá möåt baâ vúå chïë giïîu öng chöìng hoåc giaã luân, öng ta cûúâi hò hò baão: "Luân
hoáa hay, nïëu töi khöng phaãi cao 1m57 thò laâm sao trûúác taác cao bùçng töi
àûúåc? Nïëu töi khöng vûâa nhoã vûâa yïëu thò baâ laâm sao àaánh guåc töi àûúåc
Noái xong, caã höåi cûúâi xoâa vöî tay khen "Tuyïåt, tuyïåt “. Cho nïn khi tûå
traâo phaãi cöng kñch maånh chöî yïëu cuãa mònh múái dïî daâng laâm cho moåi
ngûúâi hûáng thuá, têët nhiïn khöng phaãi möåt mònh anh cûúâi maâ caã höåi àïìu
cûúâi. Sau khi khaáng chiïën thaânh cöng, Trûúng Àaåi Thiïn tûâ Thûúång Haãi
vïì Tûá Xuyïn quï nhaâ. Trûúác khi ra ài, baån beâ àùåt tiïåc tiïîn chên vaâ àùåc
biïåt múâi Mai Lan Phûúng dûå. Tiïåc vûâa bùæt àêìu, moåi ngûúâi múâi Trûúng
Àaåi Thiïn ngöìi ghïë chuã toåa. Öng Trûúng noái: "Mai Lan Phûúng tiïn sinh
laâ quên tûã múâi ngöìi ghïë chuã toåa, töi laâ tiïíu nhên xin böìi toåa". Mai Lan
Phûúng vaâ moåi ngûúâi chûa hiïíu yá cuãa öng. Trûúng Àaåi Thiïn giaãi thñch:
"Khöng phaãi coá cêu "Quên tûã àöång khêíu, tiïíu nhên àöång
Thuã” (quên tûã àöång miïång, tiïíu nhên àöång tay) hay sao?Mai tiïn sinh
haát kinh kõch laâ àöång khêíu, töi veä tranh laâ àöång thuã nïn töi múâi Mai
tiïn sinh ngöìi ghïëch toåa".
Moåi ngûúâi caã cûúâi vaâ múâi caã hai öng ngöìi hai ghïë song song úã haâng
àêìu. Trûúng Àaåi Thiïn tûå traâo laâ tiïíu nhên, tûåa höì nhû tûå haå mònh
nhûng yá taåi ngön ngoaåi, úã àêy biïíu thõ têëm loâng röång múã cuãa öng vaâ taåo
ra khöng khñ cúãi múã cuãa bûãa tiïåc. Coá möåt öng muöën ra nûúác ngoaâi hoåc
têåp, vúå àuâa: “Anh àïën xûá àaâo hoa e laåi mï cö naâo khaác!". öng chöìng cûúâi
baão: "Em xem böå daång cuãa anh àêy: mùåt lûúäi caâ , chên voâng kiïìng, àûáng
giûäa àûúâng e khöng ai liïëc mùæt".
Lúâi noái àoá laâm cho vúå vui veã. Moåi ngûúâi àïìu súå tûúáng maåo mònh coá
khiïëm khuyïët nhûng öng chöìng naây laåi phö trûúng caái tiïån thiïn bêët tuác
vaâ khöng höí theån. Tûå traâo nhû thïë biïíu thõ têm höìn tiïu saái vaâ nhên
sinh trñ tuïå, coá hiïåu quaã hún laâ thïì thöët vúái vúå nhêët àõnh khöng trïu hoa
gheåo nguyïåt. Trong mùæt vúå luác naây öng biïån thaânh vö cuâng àeåp, vö cuâng
àaáng yïu. Trong giao tïë khi anh sa vaâo quêîn baách thò coá thïí nhúâ tûå traâo
thoaát thên maâ vêîn giûä àûúåc thïí diïån. Möåt cêu laåi böå noå töí chûác chiïu
àaäi, möåt chiïu àaäi viïn lúä tay laâm àöí rûúåu trïn chiïëc àêìu hoái cuãa möåt
quáy khaách ngûúâi chiïu àaäi viïn súå haäi cuöëng cuöìng, quan khaách lùång
ngûúâi, nhûng võ khaách naây laåi móm cûúâi noái: “ Chuá em, chuá cho rùçng
phûúng phaáp trõ liïåu bïånh hoái naây coá hiïåu quaã û”. Têët caã baân tiïåc cûúâi
vang, cuåc diïån bïë tùæc àûúåc hoaá giaãi. Võ quáy khaách naây duâng tuâ traâo àïí
biïíu löå loâng khoan dung cuãa mònh, àöìng thúâi vêîn giûä àûúåc sûå tön
nghiïm cuãa mònh, xua taân caãm giaác xêëu höí.
Cho nïn tûå traâo àuáng luác àuáng àöå laâ möåt loaåi haâm dûúäng, möåt kyä
xaão giao tïë àêìy ma lûåc . Tûå traâo coá thïí taåo ra khöng khñ thoaãi maái, haâi
hoâa. khiïën cho anh coá thïí söëng thanh thaãn tiïu saái, khiïën cho ngûúâi
khaác caãm thöët anh àaáng yïu vaâ àêåm nhên tònh, nhiïìu khi laåi baão vïå thïí
diïån möåt caách hûäu hiïåu, lêëp laåi àûúåc thùng bùçng têm lyá.
2. Nhên vêåt àaåi chuáng laåi caâng cêìn phaãi tûå mònh cûúâi mònh
Trong giao tïë, nhûäng ngûúâi coá àõa võ cao, caác minh tinh trong khi
tiïëp xuác quêìn chuáng dïî bõ ngûúâi ta caãm thêëy quan caách. Coá thïí vò hoå
quaá khêín trûúng, coá aáp lûåc hoùåc coá thïí vò hoå chûa biïët caách tiïëp xuác vúái
quêìn chuáng. Thöng thûúâng, noái àuâa möåt chuát coá thïí hoáa giaãi sûác eáp têm
lyá vaâ laåi coá thïí laâm cho ngûúâi dên thûúâng caãm thêëy coá tònh ngûúâi, mònh
cuäng giöëng nhû dên thûúâng khiïën cho quêìn chuáng thoaãi maái.
Loaåi vñ duå nhû thïë nhiïìu khöng kïí xiïët. Caác nghïå nhên kïí chuyïån,
caác nhaâ hoaåt kï, nhûäng ngûúâi dêîn chûúng trònh thûúâng duâng phûúng
phaáp naây àïí chiïëm caãm tònh cuãa quêìn chuáng. Trong cuöåc söëng cuäng
khöng thiïëu nhûäng ngûúâi nhû vêåy.
Möåt võ giaáo sû tuy tuöíi nhiïìu maâ toác ñt àïí löå ra möåt "maãnh àêët
nhùén thñn". Hoåc troâ thûúâng leán goåi sau lûng laâ giaáo sû hoái. Vïì sau luác
lïn lúáp giaãng baâi öng beân noái toaåc nguyïn nhên bõ bïånh ruång toác röìi coân
thïm möåt cêu tûå traâo: "Àêìu khöng coân möåt súåi toác cuäng hay, ñt ra khi töi
giaãng baâi thò phoâng hoåc saáng suãa hún". Hoåc troâ cûúâi öì möåt caách àêìy
thöng caãm, vïì sau khöng ai goåi öng laâ giaáo sû hoái nûäa.
Àûúng nhiïn tûå traâo khöng phaãi laâ tûå laâm nhuåc, khöng phaãi laâ böåc
löå caái xêëu cuãa mònh, úã àêy phaãi nùæm vûäng mûác àöå. Caá tñnh hoáa, hònh
tûúång hoáa vaâ hoåc àûúåc caách tûå traâo thò khiïën cho ngön tûâ cuãa anh lyá
thuácho nhûäng nhên vêåt thûåc sûå vô àaåi biïët cûúâi mònh vaâ khñch lïå ngûúâi
khaác cuâng mònh cûúâi. Hoå cho vaâ àûúåc tònh ngûúâi.
Töíng thöëng Lincoln cuäng tûå cûúâi mònh, nhêët laâ vïì tûúáng maåo cuãa
mònh. Coá möåt lêìn öng kïí möåt cêu chuyïån, öng noái: “Coá luác töi caãm thêëy
mònh laâ möåt ngûúâi thö löî daåo bûúác trong rûâng sêu gùåp möåt baâ giaâ". Baâ
giaâ noái: "Anh laâ ngûúâi xêëu xñ nhêët maâ ta àaä gùåp". Töi àaáp laåi: “Khöng,
töi khöng àöìng yá". Baâ cuå noái: "ñt ra anh coá thïí ru ruá trong nhaâ khöng ra
khoãi cûáa". Töi àaáp laåi rùçng: "Nhûng töi laåi khöng thïí ru ruá úã nhaâ. " Cûúâi
muäi mònh daâi hay cûúâi mònh laâm viïåc gò àoá khöng àeåp lùæm khiïën cho
anh tûúng àöëi coá tònh ngûúâi hún. Nïëu nhû anh àeåp trai tuêën tuá thò haäy
tòm khuyïët àiïím khaác. Nïëu quaã khöng coá khuyïët àiïím gò thò hû cêëu ra,
noái chung tòm khuyïët àiïím khöng khoá lùæm. Möåt huêën luyïån viïn boáng
àaá àûúåc ngûúâi ta hoãi vïì möåt cêìu thuã siïu sao. Öng noái: "Khi anh ta coân
hoåc nùm thûá tû àaåi hoåc thïí thao thò laâ möåt cêìu thuã coá taâi. Nhûng coá möåt
khuyïët àiïëm laâ àaä hoåc nùm thûá tû röìi".
Nïëu àùåc àiïím, nùng lûåc vaâ thaânh tñch cuãa anh khiïën ngûúâi ta àöë
ky thêåm chñ oaán gheát thò haäy cöë gùæng laâm thay àöíi nhûng thaái àöå àoá. Vñ
duå nhû coá thïí noái möåt cêu àaåi loaåi nhû sau: "Thï giúái khöng coá ngûúâi
naâo toaân diïån kyâ myä ca, töi laâ vñ duå töët nhêët".
Anh duâng viïåc tûå cûúâi mònh àïí cûúâi cuâng moåi ngûúâi, nhû vêåy seä
giuáp ngûúâi ta thñch anh, caãm kñch anh, thêåm chñ baái phuåc anh búãi vò sûác
maånh haâi hûúác cuãa anh chûáng toã anh coá tònh ngûúâi. "Töi thñch anh" dêîn
àïën "töi hiïíu anh" vaâ tiïën túái "töi tin anh". Nhû vêåy, cuöëi cuâng anh àaåt
àûúåc muåc àñch lêëy àûúåc loâng tin cuãa ngûúâi khaác. Khi ngûúâi ta àaä tin anh
thò anh coá thïí aãnh hûúãng ngûúâi ta, khiïën ngûúâi ta phaát huy tiïìm nùng
giuáp àúä anh. Khi möåt ngûúâi àaä thöng caãm vúái
anh thò seä tñch cûåc tiïën àïën hoâa húåp vúái anh.
Kyâ thûåc bêët kïí anh laâ nhên vêåt lúán hay nhên vêåt nhoã, tûå traâo àïìu
coá thïí khiïën cho anh àûúåc hoan nghïnh gêëp böåi. Nhên vêåt lúán thò nhúâ tûå
traâo coá thïí giaãm búát àöë ky, àûúåc cho laâ ngûúâi haão têm. Nhên vêåt nhoã tûå
traâo àem laåi niïìm vui trong nöîi khöí, tûå an uãi mònh.
3. Ngûúâi khöng tûå traâo laâ ngûúâi nhoã nhen
Thoaãi maái laâ phêím chêët quan troång haâm suác trong haâi hûúác.
Phaâm laåc quan thò duâ lêm vaâo voâng vêy cuäng vêîn thêëy loáe ra tia
hy voång chûá khöng trúâi àêët u aám, thï lûúng, aãm àaåm, uã ruä. Mö thûác tû
duy laâ "viïåc nhoã" chûá khöng phaãi nhòn àêu cuäng thêëy gûúm àao. Thûúâng
nghô khuyïët àiïím vaâ bêët taâi cuãa anh laâ àiïìu tûå traâo cuãa anh chûá khöng
phaãi anh laâ nhêët thiïn haå, hiïëu thùæng xöng lïn bûâa baäi. Àoá laâ tinh thêìn
thoaãi maái. Thoaãi maái thûúâng haâm yá siïu thoaát nhûng khöng phaát triïín
àïën hû vö, cho nïn vêîn laâ nhên töë tñch cûåc, laâ möåt biïíu hiïån töët àeåp cuãa
tònh ngûúâi. Trong saách Tñnh haâi hûúác cuãa ngûúâi Trung Quöëc coá kïí möåt
cêu chuyïån nhû sau: Möåt diïîn viïn àiïån aãnh thêåp kyã 60 xuöëng nöng
thön tónh Tûá Xuyïn thêm nhêåp thûåc tïë. Giûäa trûa gùåp mûa, thêëy möåt
tuáp lïìu tranh coá thïí chui vaâo traánh mûa, öng àêíy cûãa bûúác vaâo thêëy hai
vúå chöìng giaâ àang öm nhau trïn giûúâng beân vöåi vaâng chaåy ra, hïët sûác
böëi röëi khöng biïët nïn ài hay nïn úã. Khöng ngúâ öng cuå chaåy ra múâi chaâo
thên mêåt vaâ giaãi thñch: "Trúâi mûa khöng viïåc gò laâm maâ". Cuå baâ cuäng
baão: "Cuäng àúä laånh möåt chuát".
Saách Tuyïín têåp chuyïån cûúâi cuäng coá cêu chuyïån möåt öng khoe
giaâu, noái: "Nhaâ töi khöng gò khöng coá ”. Öng giú hai ngoán tay, noái tiïëp:
"Chó thiïëu coá mùåt trùng". Chûa dûát lúâi, ngûúâi àêìy túá trong nhaâ noái: “ Cuãi
trong bïëp hïët caã röìi”. Öng chuã beân giú thïm möåt ngoán tay
nûäa noái: "Chó thiïëu mùåt trúâi, mùåt trùng vaâ cuãi".
Hai nhên vêåt trong hai cêu chuyïån trïn àïìu tûå cûúâi mònh trong
lêën bêën nïn àaä tûå giaãi thoaát àûúåc, chûáng toã hoå coá phong àöå thoaãi maái.
Haäy nghô xem, hoå coân coá caách naâo töët hún?
Àûáng ra ngoaâi maâ nhòn thûúng tñch cuãa mònh thò coá thïí vui möåt
chuát. Öng He vin Buroin àem tiïìn ban tñch luäy caã àúâi àùåt vaâo thõ trûúâng
chûáng khoaán trong thúâi kyâ khuãng hoaãng nùm 1929 vaâ àaä khuynh gia baåi
saãn. Khi biïët tin naây, öng khöng kïu khoác maâ chó noái: "Àïën cuäng nhanh
maâ ài cuäng nhanh". Möåt àïm trùæng tay, khöng thïí khöng noái laâ "ài
nhanh", nhûng coá "àïën nhanh" hay khöng? Khöng, àoá laâ 40 nùm tñch coáp
daânh duåm cuãa öng. Roä raâng öng àaä nhaãy ra ngoaâi taái naån cuãa mònh maâ
tûå traâo.
Öng Khaãi Nhan Àöång coá cêu chuyïån nhû sau: Lûu Thïí vaâ chaáu laâ
Lûu Huyïìn àïìu rêët coá hoåc thûác nhûng phaåm phaáp bõ bùæt. Quan huyïån
khöng biïët hoå laâ àaåi trñ thûác cuâm hai tay hoå. Lûu Thïí noái: "Chónh thiïn
taåi gia trung toåa trûúác, tûåu thõ bêët liïîu gia". Lûu Huyïìn noái: “Ngaä daä thõ
chung nhêåt phuå gia nhi toåa, tûåu thõ bêët kiïën
phuå”. Hoå àaä duâng caác chûä àöìng êm dõ nghôa àïí tûå traâo. Êm "gia" coá hai
chûä, möåt chûä laâ caái cuâm, möåt chûä laâ ngöi nhaâ. Êm "phuå” coá hai chûä, möåt
chûä laâ vúå, möåt chûä laâ mang cuâm. Cho nïn Lûu Thïí noái: "Suöët ngaây úã
trong cuâm (thaânh suöët ngaây úã trong nhaâ) maâ khöng coá nhaâ ". Coân Lûu
Huyïìn noái: "Chaáu cuäng suöët ngaây ngöìi mang cuâm (thaânh suöët ngaây ngöìi
vúái vúå) maâ khöng thêëy vúå ". Tûå traâo cuãa hoå rêët trñ thûác. Hoå bõ cuâm khöng
thêëy nhaâ khöng thêëy vúå. Hoå tûå traâo nïn àaä chiïën thùæng bi kõch. Coân têm
tñnh nhoã nhen laâ keã thuâ cuãa thoaái maái, haâo phoáng. Ngûúâi nhoã nhen luön
luön kïu khöí. Àûúâng Naåp Àûác lïn thuã àö chúi möåt ngaây, vïì nhaâ kïu vúái
baån úã möåt àïm khaách saån mêët 600 àöìng. Baån beâ noái: "Àaáng gò, töi tin
rùçng öng àaä tham quan àûúåc bao nhiïu caãnh àeåp thuã àö thuá võ lùæm röìi".
Àûúâng Naåp Àûác giaäy naãy lïn: "ö, töi khöng xem àûúåc caái gò caã. Anh
tûúãng töi ngu hay sao maâ mêët bao nhiïu tiïìn thuï phoâng laåi khöng têån
duång töëi àa? Àûúâng Naåp Àûác àûúåc mêët nhûäng gò àaä roä, anh ta giöëng vúái
Trêìn Myä Sinh trong truyïån cuãa nhaâ vùn Cao Hiïíu Thanh. Cao Hiïíu
Thanh lïn thuã àö chùèng may bõ ngêët àûúåc ngûúâi ta àûa vaâo khaách saån 5
sao. Sau khi àaä tónh laåi, khaách saån thanh toaán, öng kinh haäi thêëy quaá
nhiïìu tiïìn. Öng ngöìi suy nghô möåt luác röìi nùçm lïn ài vùng lùn qua lùn
laåi, leo lïn giûúâng nhaãy nhoát cho àaä àöìng tiïìn thuï phoâng. Trêìn Myä
Sinh vaâ Àûúâng Naåp Àûác àïìu thaânh àöëi tûúång cho nhaâ vùn chêm choåc
gêy cûúâi. Vò thïë thoaãi maái; phoáng khoaáng rêët quan troång. Cuöëi cuâng cêìn
noái roä: Khi tûå traâo phaãi siïu thoaát nhûng khöng nïn gai goác maâ cuäng
khöng nïn tûå laâm nhuåc.
Nhiïìu hoåc giaã cho rùçng, cûúâi khuyïët àiïím vò ngu döët cuãa mònh laâ
caãnh giúái töëi cao cuãa nghïå thuêåt haâi hûúác. Nhûng dêîn àïën tònh thïë nhû
thïë naâo thò khaác nhau. Nïëu nhû chuáng ta tûå traâo àïën mûác quaá àaáng, trúã
thaânh ngu xuêín, àaáng trûâng phaåt thò chuáng ta seä caãm thêëy nhuåc. Cho
nïn àùçng sau tûå traâo phaãi laâ tû tûúãng vûäng chùæc baãn thên mònh töët àeåp,
maâ thaái àöå tûå traâo laâ sûå siïu thoaát nhûäng chûúáng ngaåi cuãa baãn thên.
4. Tûå mùæng mònh laâ an toaân nhêët
Khi anh muöën kïí chuyïån tiïëu lêm hay noái möåt cêu hoám hónh thò
an toaân nhêët laâ tûå noái mònh. Nïëu nhû anh cûúâi anh thò ai khöng lûúång
thûá? Coá möåt luêåt khöng thaânh vùn: Ai tûå cûúâi mònh thò coá quyïìn cûúâi
ngûúâi khêëc.
1. Trong luác sùæp diïîn thuyïët nïëu diïîn giaã coá thïí tû traâo thoãa àaáng
thò laâ biïíu hiïån cuãa trñ tuïå vaâ haâm dûúäng cao.
Diïîn giaã coá thïí pha troâ möåt chuát àïí laâm dõu quan hïå vúái quêìn
chuáng khiïën cho buöíi noái chuyïån thïm thi võ.
Ngaây 9 thaáng 2 nùm 1930 nhên ngaây sinh nhêåt thûá 70 cuãa Thaái
Nguyïn Böìi, caác nhên sô Thûúång Haãi àùæt tiïåc úã Quöëc Tïë phaån àiïëm àïí
chuác mûâng öng. Trong àaáp tûâ, Thaái Nguyïn Böìi noái: "Caác võ chuác thoå töi
àïìu laâ muöën töi laâm nhiïìu tiïåc töët. Töi àaä söëng àïën 70 tuöíi, caãm thêëy 69
nùm laâm toaân viïåc sai. Muöën töi coân söëng möåt vaâi nùm nûäa, hoáa ra laâ
muöën töi laâm sai mêëy nùm nûäa". Tên khaách nghe xong àïìu cûúâi vang,
caã bûäa tiïåc cûúâi noái vui veã khön xiïët. Nïëu nhû àaáp tûâ cuãa Thaái Nguyïn
Böìi nghiïm tuác quaá, qui cuã quaá thò khöng thïí taåo ra khöng khñ hên
hoan, chên tònh nhû thïë àûúåc. Tuy nhiïn, khi sûã duång tûå traâo phaãi chuá
yá hoaân caãnh cuå thïí, trong nhûäng trûúâng húåp nghiïm trang hay bõ ai thò
khöng àûúåc duâng löëi gêy cûúâi naây .
2. Khi tûå traâo coá thï giaãi toãa tònh thï' khêín trûúãng.
Trong àiïån aãnh hay ti vi thûúâng àûa ra caãnhh hai ngûúâi cuâng
muöën noái, nhûng khi ngûúâi naây múã miïång sùæp noái thò àöëi phûúng cuäng
vûâa múã miïång, thïë laâ caã hai àïìu ngûúång ngêåp, ngêåm miïång laåi. Cûá nhû
thïë lùåp ài lùåp laåi hai ba lêìn. Ngûúâi ngoaâi thò thêëy hoaåt kï nhûng ngûúâi
trong cuöåc thò ngûúång ngêåp . Coá möåt lêìn möåt ngûúâi gùåp
phaãi caãnh àoá, beân giaãi thoaát bùçng caách noái: "Hai chuáng töi caã thúã cuäng
nhêët trñ”. Thïë laâ moåi ngûúâi àïìu cûúâi xoâa, nheå ngûúâi, vui veã. Khi lêìn àêìu
gùåp ngûúâi ta thò anh bao giúâ cuäng caãm thêëy khêín trûúng, àoá laâ àiïìu tûå
nhiïn. Nïëu suy nghô quaá nhiïìu vïì lêìn sú kiïën àoá thò caâng khêín trûúng.
Àïí hoáa giaãi tònh thïë àoá, tûå traâo laâ möåt phûúng phaáp khaã thuã. Vñ duå nhû
trong trûúâng húåp àoá coá ngûúâi noái: "Anh xem! Töi khêín trûúng quaá hoáa ra
giöëng nhu say rûúåu truáng gioá, tay run bêìn bêåt àêy naây". Noái nhû thïë
xong, tay khöng run nûäa.
3. Caã gan tûå chïë diïîu laåi toã ra tûå tin vaâ giûä àûúåc thïí diïån.
Ngûúâi thiïëu tûå tin hay rúi vaâo caãnh khoá chõu, khoá giûä àûúåc thïí
diïån. Vñ duå khi anh luân thò tûå haâo laâ thïí tñch nhoã sûác maånh lúán, cöng
nghïå caâng cao maáy moác caâng nhoã. Anh xêëu xñ maâ laåi gùåp ngûúâi àeåp thò
noái: “Mùåt töi khöng àeåp maâ loâng àeåp", "Caái nïët àaánh chïët caái àeåp" v.v...
Nhû lûng guâ thò noái: "Lûu Àûúâng coân mang sau lûng caái
böìi lúán hún töi!". Lûu Àûúâng laâ viïn àaåi thêìn gioãi haâi hûúác thúâi Caân
Long. Coá möåt thêìy giaáo ngûúâi Quaãng Àöng, noái tiïëng Bùæc Kinh khöng
chuêín, àaáng leä noái: "Ngaä hûäu tûã caá tó phûúng" thò laåi thaânh ra "ngaä hûäu
tûã caá thó phoáng" (töi coá 4 vñ duå thaânh ra töi coá 4 caái dùæm) . Hoåc troâ cûúâi
öì. Thêìy nhanh trñ ngêm ngay möåt baâi thú: "Tûá caá thó phoáng, àaåi xuêët
dûúng tûúáng, caác võ àöìng hoåc, maåc hoåc ngaä daång, taão nhêåt luyïån haão phöí
thöng thoaåi, niïn khinh du saái hûåu phiïu lûúång" (Àaánh 4 caái dùm, thêåt
xêëu höí, caác troâ chúá bùæt chûúác ta, haäy luyïån töët tiïëng noái phöí thöng, tuöíi
treã thoaãi maái laåi àeåp trai). Hoåc troâ vöî tay
khen hay.
4. Tûå traâo toã ra anh phoáng khoaáng cêån nhên tònh.
Tûå chïë diïîu diïån maåo hay viïåc laâm khöng àeåp cuãa mònh khiïën cho
anh trúã thaânh ngûúâi dïî thên cêån vúái moåi ngûúâi. Möåt lêìn nguyïn soaái
Trêìn Nghõ àïën nhaâ baâ con ùn Tïët trung thu, vûâa bûúác vaâo nhaâ thêëy möåt
cuöën saách hay beân cùåm cuåi àoåc vûâa àoåc, vûâa àaánh dêëu vaâo saách. Chuã
nhaâ mêëy lêìn múâi ùn cúm, öng khöng ài, chuã nhaâ beân mang hoa quaã àïën
cho öng. Öng vûâa àoåc vûâa ùn, cêìm hoa quaã chêëm vaâo nghiïm mûåc àûa
lïn miïång. Chuã nhaâ öm buång cûúâi. Trêìn Nghõ beân noái: "ùn möåt chuát mûåc
khöng haåi gò, töi àang caãm thêëy trong buång ñt mûåc quaá". (mûåc àïí viïët
chûä coá nghôa laâ tri thûác) . Moåi ngûúâi yïu Trêìn
Nghõ chùæc laâ coá quan hïå vúái tñnh tònh phoáng khoaáng, haâi hûúác cuãa öng
chùng? Toám laåi, trong quan hïå xaä giao, tûå traâo laâ linh àan kyâ
diïåu hiïëm coá. Khöng coá caái gò hay hún thò àem mònh ra chïë giïîu laâ an
toaân nhêët, trûâ phi anh mûúån choá mùæng meâo thò noái chung khöng khiïën
cho ngûúâi ta gheát. Lúâi noái vaâng ngoåc cuãa bêåc trñ giaã laâ: "Anh muöën cûúâi
ngûúâi, trûúác haäy tûå cûúâi anh .
5. Baåt tai khöng àaánh ngûúâi tûå traâo
Khi sai soát cuãa anh dêîn àïën phaãn caãm cuãa ngûúâi khaác? nïëu nhû coá
thïí tûå traâo thoãa àaáng thò dïî daâng àûúåc tha thû.á Cuäng giöëng nhû hai
ngûúâi àaánh nhau, möåt ngûúâi böîng ngaä lùn ra tûå nhêån khöng phaãi àöëi
thuã cuãa ngûúâi kia. Nïëu nhû àöëi thuã khöng phaãi laâ tïn vö laåi thò seä caã
cûúâi chuyïín giêån laâm laânh, coá khi coân àúä keã chiïën baåi ngöìi dêåy. Coá
nhûäng trûúâng húåp cuå thïí nhû sau:
1 . Nïëu nhû khi noái chuyïån do khinh suêët nhoã dêîn àïën àöëi àõch thò
chó cêìn tûå traâo seä hoáa giaãi ngay. Vñ duå nhû lúä vùng tuåc, àöëi phûúng sa
sêìm neát mùåt thò anh coá thïí tûå chïë giïîu: "öi, töi thêåt laâ thö löî, chûa göåt
saåch nhûäng caái bêín thóu trong buång, xin boã qua cho?",
nhû vêåy àöëi phûúng seä khöng bùæt beã nûäa. Hay khi tranh luêån quaá kñch
àöång, duâng tûâ khiïëm nhaä laåi lúán tiïëng khiïën àöëi phûúng khöng bùçng
loâng, anh nïn têåp tûác haäm laåi vaâ noái: "Xin löîi, töi dïî bõ kñch àöång quaá,
vûâa röìi giöëng nhû gaâ choåi". Àöëi phûúng chùæc chùæn seä cûúâi.
2 . Nïëu khi noái nùng àaä töín thûúng loâng tûå troång cuãa àöëi phûúng,
chaåm vaâo vïët thûúng êm thêìm cuãa àöëi phûúng thò seä gêy ra tònh thïë
nguy hiïím.
Nïëu àöëi phûúng haâm dûúäng töët thò seä lùång leä boã ài, nïëu haâm dûúäng
keám chùæc seä trûâng mùæt xöng laåi toan àaánh anh. Luác àoá, anh nïn nghô
àïën biïån phaáp tûå traâo, phaãi noái löåt caánh haâi hûúác, chên thaânh àïí laâm
àeåp loâng àöëi phûúng. Vñ duå nhû anh ca tuång ûu thïë cuãa sûác khoãe trûúác
mùåt ngûúâi taân têåt, laåi noái àïën nhûäng viïåc maâ ngûúâi taân têåt àoá khöng thïí
naâo laâm àûúåc, têët nhiïn àöëi phûúng bêët mùån. Luác àoá, anh coá thïí noái: "ö,
nhûng noái cho cuâng khöng phaãi hïî coá sûác khoãe laâ nhêët. Trûúng Haãi
Àõnh baán thên bêåt toaåi maâ 1aâ luyïån àûúåc möåt baãn lônh nöíi tiïëng thiïn
haå coân töi chên tay khoãe maånh maâ àêìu oác giaãn àún, meå thûúâng mùæng
àêìu oác baä àêåu...”.
3. Khi lúä miïång noái oan thò nïn nhanh trñ chuyïín lúâi noái vïì phña
mònh.
Trong möåt phoâng nguã têåp thïí noå, caác sinh viïn múái àïën tranh
nhau chöî nùçm. Cêåu Baãy tranh nhau vúái cêåu Taám àaä lêu, thêëy cêåu nhoã
hún mònh mêëy ngaây maâ nùçm úã giûúâng cuöëi beân noái: "Thöi, cêåu úã haâng
cuöëi laâ nöët ruöìi phuá quáy cuãa phoâng chuáng ta. Cêåu laåi hoå Vûúng, sau naây
cûã goåi laâ "Vûúng nöët ruöìi" nheá ". Ngûúâi noái vö têm, ngûúâi nghe hûäu yá,
vöën cêåu Taám mùåt àêìy taân nhan xûa nay àaä bûåc mònh lùæm, bêy giúâ laâm
sao khöng tûác giêån àûúåc. Cêåu Baãy höëi hêån àaä lúä lúâi gêy sûå beân lêëy gûúng
soi mùåt mònh röìi noái: !'öi, hai maá mònh nhû sao trïn trúâi tûâng chêëm tûâng
chêëm maâ àeåp sao! Taám naây, nhòn xem mùåt mònh tûâng haâng tûâng haâng
nhû soáng lúáp sau àuöíi lúáp trûúác". Cêåu Taám nghe xong khöng nhõn cûúâi
àûúåc, thò ra cêåu Baãy mùåt röî chùçng röî chõt. Cêåu Baãy àaä sûãa sai rêët saáng
suöët, vö yá maåo phaåm ngûúâi khaác lêåp tûác tûå chïë diïîu mònh mùåt cuäng röî
chùçng röî chõt, chùèng àeåp gò hún baån bõ taân nhang.
4. Trong hoaân caãnh múái, duâng tûå traâo àaä hoáa giaãi khoaãng caách vaâ yá
thuâ àõch.
Beri phuå traách vùn thû möåt cöng ty noå. Sau khi cöng ty naây saát
nhêåp vaâo möåt cöng ty khaác, söë phêån cuãa Beri tröi nöíi bêët àõnh. Caác baån
àöìng sûå múái hònh nhû khöng thên thiïån vúái anh ta lùæm cho àïën möåt
ngaây Beri sûã duång thuêåt tûå traâo. Beri giaãi thñch : "Ngûúâi ta khöng daám
caách chûác töi, viïåc gò töi cuäng tuåt hêåu thiïn haå maâ".
Beri tûå traâo khiïën cho caác baån àöìng sûå cuâng cûúâi vúái anh vaâ cuâng
anh húåp taác. Beri àaä chïë diïîu thoái quen khêët lêìn cöng viïåc nhû tûå phï
bònh möåt caách khaách quan, toã ra seä khùæc phuåc khuyïët àiïím khiïën cho
ngûúâi ta thöng caãm vaâ vò vêåy àaä thaânh cöng.
6. Noái mònh maâ ngûúâi khaác phaãi àoã mùåt
Ngûúâi haâi hûúác laâ ngûúâi khoan dung, nhên hêåu, coá thiïån yá vúái
ngûúâi khaác, khöng bao giúâ laâm khoá dïî ngûúâi khaác, khöng gêy sûå thõ phi.
Noái chung, khi gùåp viïåc thò hay nhûúâng bûúác duâ rùçng bõ àöëi xûã khöng
cöng bònh hay bõ oan uöíng thò cuäng khöng bao giúâ cùm phêîn, mñm möi
nghiïën rùng múã möìm mùæng chûãi àïën mûác cêìm dao giïët ngûúâi. Nhûng
anh ta cuäng khöng phaãi laâ àöì boã, biïët caách phaãn kñch bùçng phûúng thûác
khoan dung, àöåc àaáo keâm theo möåt chuát diïîu cúåt. Nhû thïë, anh ta seä laâ
ngûúâi chiïën khöng úã têìm cúä cao hún.
Tûúng truyïìn nhaâ triïët hoåc Hy Laåp laâ Socrate coá ngûúâi vúå àiïu toa,
thûúâng hay mùæng moã öng nhûng öng vêîn baão ngûúâi khaác: "Coá baâ vúå nhû
thïë àûúåc lùæm àiïìu hay, coá thïí reân luyïån tñnh nhêîn naåi, tùng cûúâng tu
dûúäng". Möåt lêìn, baâ vúå nöíi trêån löi àònh, quaát thaáo om soâm khöng thöi.
Socrate àaânh nhûúâng nhõn luâi ba bûúác. Khi öng vûâa ài ra cûãa, baâ vúå àiïn
khuâng àöí möåt chêåu nûúác tûâ trïn lêìu xuöëng khiïën öng ûúát nhû chuöåt löåt.
Luác bêëy giúâ, Socrate thong thaã noái: "Töi àaä biïët sêëm seát röìi thïí naâo cuäng
mûa maâ, quaã nhiïn khöng sai!". Roä raâng
Socrate bêët àùæc dô múái phaãi duâng tûå chïë diïîu àïí chêm biïëm vúå, vûâa
thoaát khoãi caãnh khoá chõu, vûâa chûáng toã haâm dûúäng cao khiïën cho baâ vúå
àoã mùåt. Lúâi tûå traâo cuãa öng vûâa xoáa tan caãnh khöng vui, vûâa giaáo duåc
vúå.
Nûä diïîn viïn kõch Carl Bam àang ùn trong phaån àiïëm böîng möåt baâ
giaâ àïën caånh baân ùn àûa tay súâ mùåt vaâ giaã vúâ xin löîi: "Töi thêëy cuäng
khöng coá gò àeåp lùæm". Carl noái: "Thöi töi khöng cêìu baâ chuác phuác, töi
khöng coá gò àeåp" Khöng quen biïët maâ súâ mùåt ngûúâi ta thêåt laâ vö lïî, laåi
giaã vúâ xin löîi, kyâ thûåc sûå àöë ky cuãa baâ giaâ àöëi vúái cö
diïîn viïn xinh àeåp àaä lïn àïën töåt àónh. Nïëu baâ giaâ gùåp phaãi ngûúâi cuäng
vö lïî nhû baâ ta thò têët xaãy ra möåt cuöåc àêëu khêíu öìn aâo. Nhûng Carl
Bam laâ diïîn viïn kõch cho nïn biïët kõch khaác vúái diïîn troâ, nïn coi nhû
khöng coá viïåc gò xaãy ra, trûúác tiïn coá yá haå thêëp khöng cêìn ai khen chuác
phuác sau laåi noái tiïëp mònh khöng àeåp àïí chêm biïëm àöëi phûúng bùçng
caách tûå traâo. Àöëi vúái nhûäng ngûúâi thö baåo xuác phaåm ta, ta phaãi baão vïå
loâng tûå troång àöìng thúâi vûâa toã ra khoan dung maâ chiïën thùæng àöëi
phûúng. Phaâm ai àaä sûã duång tuyïåt haão nghïå thuêåt ngön tûâ àïìu laâ ngûúâi
haâi hûúác "trñ lûåc hún ngûúâi" múái coá thïí duâng vuä khñ tûå traâo taâi tònh uyïín
chuyïín àaáng bêåc "vua haâi hûúác".
Kïë 15. Kïë nhòn mùåt
Laâm thïë naâo àïí coá àûúåc têm lyá ngûúâi khaác?
Xeát lúâi, nhòn mùåt laâ kyä thuêåt cú baãn thùm doâ nhên tònh. Khöng
biïët xeát lúâi nhòn mùåt cuäng nhû khöng biïët hûúáng gioá maâ beã laái con
thuyïìn, khöng biïët àûúâng ài trong thïë sûå, khöng kheáo lêåt thuyïìn duâ
trong cún soáng nhoã.
Trûåc giaác tuy mêîn caãm song laåi dïî bõ ngûúâi ta che chùæn biïët caách
suy lyá vaâ phaán àoaán laâ kyä thuêåt tuyïåt àónh cuãa xeát lúâi nhòn mùåt. Ngön
tûâ coá thïí böåc löå phêím chêët tñnh caách con ngûúâi. Neát mùåt aánh mùæt coá thïí
khiïën chuáng ta thùm doâ nöåi têm ngûúâi khaác aáo quêìn, ngöìi àûáng, thïë tay
vö tònh baán àûáng chuã nhên cuãa chuáng. Noái chuyïån coá thïí cho chuáng ta
biïët àõa võ, tñnh caách, phêím chêët vaâ caã tònh caãm nöåi têm cuãa möåt con
ngûúâi. Cho nïn gioãi nghe yá taåi ngön ngoaåi laâ mêëu chöët cuãa "xeát lúâi". Nïëu
nhû noái nhòn mùåt giöëng nhû quan saát thúâi tiïët thò xem neát mùåt möåt
ngûúâi cuäng giöëng nhû nhòn mêy biïët khñ trúâi' vêåy. Cêìn phaãi coá hoåc vêën
cao siïu búãi vò khöng phaãi ai cuäng böåc löå giêån buöìn ra neát mùåt, traái laåi
miïång cûúâi loâng khoác". AÁnh mùæt laâ troång àiïím chuá yá nhêët trong neát
mùåt. AÁnh mùæt coá thïí cho ta biïët chên tûúáng möåt caách khöng tûå chuã, tû
thïë ngöìi vaâ trang phuåc cuäng giuáp chuáng ta nhòn ngûúâi úã nhûäng àiïím
nhoã beá tiïën túái nhêån thûác chónh thïí con ngûúâi, thêëy roä nöåi têm vaâ yá àöì
cuãa hoå.
1. Biïët xem hûúáng gioá múái cêìm laái töët
Möåt öng cûã nhên ba lêìn ài thi röìi chúâ hêåu böí, cuöëi cuâng múái àûúåc
möåt chûác huyïån lïånh úã tónh Sún Àöng. Lêìn àêìu tiïn ài baái kiïën cêëp trïn
khöng biïët nïn noái gò, im lùång möåt chöët, öng böîng hoãi: "Bêím àaåi nhên,
xin cho con biïët quáy tñnh". Võ thûúång cêëp rêët ngaåc nhiïn, miïîn cûúäng
xûng hoå tïn. Huyïån quan cuái àêìu suy nghô höìi lêu röìi noái: “ Hoå cuãa àaåi
nhên khöng coá trong thiïn haå". Quan lúán laåi caâng kinh ngaåc "Ta laâ kyâ
nhên? Quan huyïån khöng biïët hay sao?" (Kyâ Nhên laâ ngûúâi Maän Thanh
chûá khöng phaãi laâ ngûúâi Haán). Quan huyïån àûáng dêåy thûa: “àaåi nhên
thuöåc kyâ naâo?” Quan trïn àaáp: "Chñnh höìng kyâ" Quan huyïån noái: “
Chñnh hoaâng kyâ töët nhêët, taåi sao
àaåi nhên khöng úã chñnh hoaâng kyâ Quan trïn nöíi giêån hoãi: "Öng laâ ngûúâi
huyïån naâo, tónh naâo Quan huyïån noái: “Quaãng Têy". Quan trïn noái: “
Quaãng Àöng töët nhêët, sao öng khöng úã Quaãn Àöng Quan huyïån caã súå,
bêy ngûúâiâ múái phaát hiïån cêëp trïn àang àoã mùåt tña tai beân vöåi vaä beân ruát
lui. Höm sau, quan trïn àiïìu öng ta ài daåy hoåc. Nguyïn nhên laâ vò quan
huyïån khöng biïët xeát lúâi nhòn mùåt.
Trong giao tïë coá thïí xeát lúâi xem mùåt, tuây cú ûáng biïën laâ möåt loaåi
baãn lônh. Vñ duå nhû trong khi phoãng vêën, chuáng ta thûúâng gùåp nhûäng
tònh huöëng khöng tûúãng tûúång trûúác àûúåc. Ngûúâi phoãng vêën phaãi têåp
trung tinh thêìn trao àöíi yá kiïën vúái àöëi tûúång nhûng àöìng thúâi phaãi caãm
nhêån nhûäng thöng tin yá ngoaåi àïí xûã lyá thoãa àaáng.
Àöëi phûúng möåt mùåt noái chuyïån vúái anh, möåt mùåt àûa mùæt nhòn
chöî khaác, àöìng thúâi laåi coá tiïëng ngûúâi noái nho nhoã, àiïìu àoá chûáng toã vûâa
röìi anh àïën phoãng vêën àaä cùæt ngang möåt sûå viïåc quan troång naâo àoá. Àöëi
phûúng trong loâng vêîn lo nghô vïì viïåc àoá cho nïn luác tiïëp anh, têm höìn
bêët àõnh. Trong trûúâng húåp êëy, töët nhêët laâ àònh chó phoãng vêën, àûa ra
lúâi tûâ biïåt long troång. "Höm nay öng rêët bêån, töi àaä laâm phiïìn öng. Vaâi
ngaây nûäa töi seä trúã laåi vêåy”. Anh ài röìi, àöëi phûúng rêët caãm kñch vaâ aáy
naáy àaä böë trñ cöng viïåc khöng töët, khöng tiïëp khaách nhû yá muöën. Nhû
vêåy khi anh trúã laåi phoãng vêën, nhêët àõnh seä àûúåc àöëi phûúng hoan
nghïnh.
Trong khi àang noái chuyïån, böîng nhiïn coá tiïëng chuöng cûãa. Anh
nïn chuã àöång dûâng laåi, àïì nghõ chuã nhên tiïëp ngûúâi múái àïën. Khöng nïn
nghe chuöng maâ vêîn taãng lúâ, noái thao thao bêët tuyïåt khiïën chuã nhên
khoá. Trong giao tïë, quan saát tinh tïë ngön ngûä, neát mùåt, àöång taác tay vaâ
caác haânh vi khaác cuãa àöëi phûúng laâ àiïìu kiïån tiïn quyïët àïí nùæm bùæt yá àöì
cuãa àöëi phûúng, lûúâng àûúåc hûúáng gioá múái coá thïí beã laái. Vñ duå khi laâm
viïåc vúái thûúång cêëp têët coá thïí hiïíu nöåi têm cuãa thûúång cêëp.
1 . Thûúång cêëp noái maâ khöng ngêíng àêìu lïn, khöng nhòn anh. Àoá
laâ triïåu chûáng khöng töët khinh thõ cêëp dûúái, cho rùçng anh bêët taâi.
2 . Thûúång cêëp tûâ trïn nhòn xuöëng. Àoá laâ biïíu hiïån tñnh cao ngaåo,
tûå phuå, thñch sai khiïën ngûúâi khaác.
3. Thûúång cêëp nhòn chùçm chùçm cêëp dûúái laâ àang chúâ àoán thöng tin
àïí nhêån xeát, êën tûúång àöëi vúái cêëp dûúái khöng àeåp lùæm.
4. Thûúång cêëp nhòn cêëp dûúái möåt caách hûäu haão vaâ thùèng thùæn hoùåc
àöi khi nhaáy mùæt vúái cêëp dûúái. Àoá laâ biïíu hiïån thûúång cêëp àaánh giaá cêëp
dûúái coá nùng lûåc, àûúåc thûúng cêëp thñch, duâ cho cêëp dûúái coá sai lêìm cuäng
dïî tha
5. Thûúång cêëp aánh mùæt sùæc laånh, bêët biïën nhû lûúäi kiïëm àêm
xuyïn cêëp dûúái. Àoá laâ biïíu hiïån quyïìn lûåc, laånh luâng, vö tònh vaâ tûå cao
tûå àaåi, àöìng thúâi cuäng ngêìm noái cêëp dûúái chúá coá lûâa döëi ta, ta nhòn suöët
tim anh.
6. Thûúång cêëp thónh thoaãng liïëc mùæt nhòn lïn gùåp tia mùæt cuãa cêëp
dûúái röìi thò laåi cuåp mùæt xuöëng. Nïëu nhiïìu lêìn nhû thïë thò khùèng àõnh
thûúång cêëp chûa nùæm vûäng cêëp dûúái.
7 . Thûúång cêëp nhòn chùçm chùçm vaâo phoâng trong, thónh thoaãng gêåt
àêìu nheâ nheå. Àoá laâ tñn hiïåu rêët xêëu, biïíu thõ cêëp dûúái phaãi hoaân toaân
phuåc tuâng, bêët kïí cêëp dûúái noái gò, nghô gò cuäng mùåc.
8. Thûúång cêëp chùæp hai tay àûa xuöëng dûúái, thên thïí thùng bùçng.
Àoá laâ biïíu thõ hoâa hoaän.
9. Thûúång cêëp hai tay chöëng caånh sûúân, húi khoaán lûng, nghiïng
ngûúâi. Àoá laâ ngûúâi thñch ra lïånh, laâ tû thïë thûúâng duâng khi gùåp vêën àïì
quyïìn lûåc cuå thïë.
10 Thûúång cêëp ngöìi trïn ghïë tûåa, ngaä ngûãa ngûúâi ra sau, hai tay
àïí sau àêìu, hai cuâi tay àûa ra ngoaâi. Àiïìu àoá chûáng toã luác naây thûúång
cêëp rêët thanh thaãn, cuäng coá thïí laâ biïíu hiïån cuãa tûå phuå.
11 : Thûúång cêëp troã ngoán tay chó àöëi phûúng Àoá laâ biïíu hiïån tñnh
tûå cao trùæng trúån hay laâ tñnh thñch àêëu àaá.
12. Thûúång cêëp hai tay ngoùåc ra sau lûng cuäng laâ möåt biïíu hiïån
cuãa tñnh tûå cao.
13. Thûúång cêëp vöî vai cêëp dûúái, laâ chêëp nhêån vaâ thñch cêëp dûúái,
nhûng khi vöî tûâ bïn caånh múái thêåt loâng, nïëu vöî tûâ phña trûúác hay tûâ
trïn xuöëng thò biïíu thõ xem thûúâng cêëp dûúái hay biïíu thõ quyïìn lûåc.
14. Thûúång cêëp hai baân tay chêåp nhau thaânh hònh kim tûå thaáp,
àêìu ngoán tay hûúáng vïì phña trûúác. Àoá laâ dêëu hiïåu nhêët àõnh phaãn baác
àöëi phûúng.
15. Thûúång cêëp nùæm tay laåi thaânh quaã àêëm thò khöng nhûäng àe
doåa àöëi phûúng maâ coân biïíu thõ cûúng quyïët baão vïå quan àiïím cuãa
mònh. Àêëm tay xuöën baân thò roä raâng khöng cho ngûúâi khaác noái nûäa.
Àûúng nhiïn nïëu muöën "dûå baáo thúâi tiïët" giao tïë töët thò phaãi coá tri
thûác cuå thïí hún vïì “ khñ tûúång".
2. Gioãi nùæm bùæt yá taåi ngön ngoaåi
Coá möåt ngûúâi ngheâo bõ öëm, bïånh tònh ngaây caâng nghiïm troång, baác
sô noái khöng coá hy voång gò nûäa. Bïånh nhên cêìu thêìn, nguyïån seä tïë 100
trêu nïëu nhû khoãi bïånh. Vúå bïånh nhên àûáng bïn caånh nghe khêën nhû
thïë beân hoãi: "Anh lêëy tiïìn àêu maâ taå lïî”. Öng àaáp: “Baâ cho
rùçng thêìn cho töi khoãi bïnh àïí lêëy caái thûá êëy û?”.
Cêu chuyïån naây chûáng minh coá nhûäng sûå tònh thûåc tïë khöng laâm
àûúåc nhûng ngûúâi ta vêîn dïî daâng chêëp nhêån. Con ngûúâi nhiïìu khi têm
khêíu bêët nhêët cho nïn xeát lúâi laâ möåt kyä xaão rêët coá hoåc vêën. Tû tûúãng nöåi
têm con ngûúâi coá khi bêët giaác thui ra möìm cho nïn trong khi noái chuyïån
vúái ngûúâi khaác chó cêìn chuáng ta lûu têm thò coá
thïí thêët thïë giúái nöåi têm cuãa ngûúâi àöëi thoaåi.
1. Tûâ cêu chuyïån maâ hiïíu têm lyá
Tònh caãm con ngûúâi thûúâng böåc löå qua cêu chuyïån möåt caách bêët
giaác. Cêu chuyïån muön maâu muön veã, muöën hiïíu tñnh caách, khñ chêët,
caách suy nghô cuãa möåt ngûúâi thò phûúng phaáp dïî nhêët laâ quan saát quan
hïå giûäa cêu chuyïån vaâ ngûúâi noái, tûâ àoá coá thïí thu thêåp àûúåc rêët nhiïìu
thöng tin. Khi noái chuyïån vúái phuå nûä trung niïn, cêu chuyïån cuãa hoå àa
söë laâ cêu chuyïån vïì baãn thên hoå búãi vò hoå cho baãn thên hoå múái laâ àöëi
tûúång quan têm lúán nhêët cuãa hoå. Cuäng coá luác noái vïì chöìng con vò chöìng
con laâ hoáa thên cuãa hoå, noái vïì chuáng con cuäng tûác laâ noái vïì baãn thên hoå.
Vúái nhûäng phuå nûä nïëu thïë, anh phaãi toã ra veã chùm chuá nghe, coi hoå laâ
nhûäng baâ vúå hiïìn thuåc, nhûäng baâ meå vô àaåi.
Trong thïë giúái caác baån treã thò cêu chuyïån hoå thñch noái laâ vïì xe. Taåp
chñ vïì xe cöå cuäng baán chaåy nhû taåp chñ êm nhaåc, taåp chñ boáng àaá. Caác
baån treã baân luêån vïì haäng xe, chêët lûúång xe, töëc àöå xe v.v... nhûng àaåi àa
söë baån beâ taåm thúâi chûa mua àûúåc xe. Kyâ thûåc viïåc hoå say sûa noái vïì xe
chûáng toã tûúng lai hoå coá khaã nùng mua xe hay chûáng toã hoå coá tri thûác
phong phuá vïì xe, àoá laâ möåt loaåi möët maâ thöi chûá khöng phaãi böåc löå baãn
thên hoå. Anh nïn têåp trung tinh thêìn nghe hoå taán xe, chúá coá ra veã chaán
hay bûåc, sûå nhêîn naåi cuãa anh thoãa maän loâng hû vinh cuãa hoå.
2. Thoái quen duâng tuâ böåc löå "bñ mêåt'
Ngûúâi ngûúâi biïíu thõ khaác biïåt vïì xuêët thên, àùèng cêëp xaä höåi, quï
hûúng cuãa möîi ngûúâi, ngoaâi ra coân do trònh àöå cuãa möîi ngûúâi maâ khaác
biïåt vïì thoái quen duâng tûâ mang tñnh chêët têm lyá. Nhûäng têìng têm lyá
sêu têån àaáy loâng coá thïí vö tinh phaãn aãnh trong caách duâng tûâ cuãa möîi
ngûúâi. Duâ rùçng duâng tûâ khöng quan hïå gò hònh tûúång baãn thïí muöën diïîn
àaåt, song qua phên tñch caách duâng tûâ laåi töë caáo nöåi têm möîi ngûúâi huâng
biïån hún laâ nöåi dung tûâ ngûä. Ngûúâi hay duâng "töi", àaåi tûâ nhên xûng söë
ñt, laâ ngûúâi coá tñnh àöåc lêåp vaâ tñnh tûå chuã rêët maånh. Ngûúâi thûúâng duâng
“chuáng töi", àaåi tûâ nhên xûng nhiïìu, laâ ngûúâi thiïëu caá tñnh, lêîn trong
têåp thïí, phuå hoåa ngûúâi khaác möåt caách dïî daâng.
Moåi ngûúâi àïìu tûå cho rùçng mònh duâng ngön tûâ cuãa mònh àïí noái, àïí
viïët nhûng thûåc tïë àaä vö tònh mûúån lúâi ngûúâi khaác, coá loâng khoa trûúng.
Ngûúåc laåi nïëu thùm doâ àûúåc àiïìu àoá thò coá thïí nhòn thêëy àaáy loâng cuãa
hoå. Vñ du ngûúâi thñch duâng tûâ khoá hiïíu hay ngoaåi ngûä laâm ta caãm thêëy
lêën bêën, kyâ thûåc loaåi ngûúâi naây duâng tûâ ngûä laâm laá chùæn àïí che giêëu
nhûäng nhûúåc àiïím nöåi têm. Khi laâm viïåc, biïíu thõ hïët taâi nùng cuãa mònh
laâ àiïìu cêìn thiïët nhûng nïëu quaá kiïu cùng, veä rùæn thïm phêìn khiïën cho
ngûúâi khaác coá caãm giaác nhû tûâ trïn trúâi rúi xuöëng thò laåi laâ àiïìu rêët bêët
lúåi. Tònh hònh naây traái laåi laåi chûáng toã yá
thûác tûå ti àöëi vúái nùng lûåc trñ tuïå cuãa mònh nïn àaä duâng ngön ngûä laâm
laá chùæn che àúä loâng tûå ti cuãa mònh. Trûúng tiïn sinh úã Yïn Thaânh xöí
haâng traâng tiïëng Têy trûúác mùåt caác thiïëu nûä kiïìu diïîm thûåc tïë chó phaãn
aánh trñ thûác ngheâo naân cuãa tiïn sinh.
3. Phûúng thûác noái nùng múái phaãn aãnh trung thûåc tû tûúãng
Noái chung, tònh caãm hay yá kiïën cuãa möîi ngûúâi àïìu biïíu hiïån rêët roä neát
qua phûúng thûác noái nùng, chó cêìn theo doäi tó mó thò böåc löå dêìn dêìn yá taåi
ngön ngoaåi.
a) Noái nhanh hay chêåm laâ then chöët troång yïëu àïí thêëy roä àaáy loâng ngûúâi
noái. Khi trong loâng khöng bùçng loâng hay cêìu thõ ngûúâi naâo àoá thò töëc àöå
noái àïìu chêåm raäi vaâ coá caãm giaác noái ngùæc ngûá. Khi trong loâng xêëu höí
hay noái döëi thò töëc àöå noái tûå nhiïn nhanh lïn.
Vñ duå coá möåt ngûúâi haâng ngaây sau giúâ laâm viïåc vïì nhaâ ngay böîng
möåt höm úã laåi phoâng laâm viïåc àaánh tuá lú khú vúái baån àöìng sûå. Vïì túái nhaâ
anh beân lêåp tûác baão vúå höm nay phaãi laâm thïm giúâ maâ coân thao thao bêët
tuyïåt cùçn nhùçn sao lùæm viïåc thïë. Töëc àöå noái cuãa anh ta nhêët àõnh nhanh
hún thûúâng nhêåt àïí hoáa giaãi nöîi bêët an trong loâng. Khi chöìng nhû thïë
thò vúå nïn thêån troång, phaâm viïåc gò àaä laâm möåt lêìn thò seä coá lêìn sau, chúá
coi thûúâng.
b) Qua êm àiïåu cao thêëp, dûng nöëi coá thïí thêëy nöåi têm. Anh baån “laâm
thïm giúâ" kïí trïn khi vïì nhaâ thò êm àiïåu khöng nhûäng nhanh maâ laåi coá
veã kñch àöång trûåc tiïëp nhû "laâm thïm giúâ" höm nay laâm cho anh ta rêët
khoá chõu, anh ta rêët khöng muöën "laâm thïm". Khi yá kiïën cuãa hai ngûúâi
va chaåm nhau thò möåt ngûúâi cao gioång laâ biïíu thõ anh ta muöën aáp àaão
àöëi phûúng. Àöëi vúái nhûäng loaåi ngûúâi coá traång thaái têm lyá nhû trïn, khi
hoå noái ùæt cöë yá khi noái, khi dûâng cöë taåo thaânh caãm giaác khaác ngûúâi, muöën
thu huát sûå chuá yá cuãa ngûúâi khaác. Nhû vêåy hoå àaä böåc löå yá êín taâng.
c) Tûâ phûúng thûác nghe maâ hiïíu têm lyá àöëi phûúng Ngûúâi noái vaâ ngûúâi
nghe laâ hai töìn taåi khaác nhau húåp thaânh möåt cuöåc àaâm thoaåi. Chuáng ta
coá thïí thöng qua caác phaãn ûáng cuãa àöëi phûúng àöëi vúái lúâi noái cuãa chuáng
ta maâ hiïíu àuáng loâng hoå.
Nïëu möåt ngûúâi nghe rêët chùm chuá thò ngöìi ngay ngùæn, chónh tïì,
mùæt nhòn thùèng àöëi phûúng. Coân nïëu nhû traái laåi thò mùæt laáo liïn, thên
thïí cûåa quêåy hay ngaã nghiïng thò àoá laâ biïíu hiïån anh ta chaán naãn trong
loâng.
Coá ngûúâi lùæng nghe tûâng cêu cuãa àöëi phûúng, chúâ àïën khi ngûúâi
noái sùæp dûát lúâi thò múái biïíu löå têm tònh. Coá thïí thêëy ngûúâi lùæng nghe naây
hoaân toaân dûåa vaâo loâng nhêîn naåi, kiïn cûúâng cöång vúái chuát ñt hiïëu kyâ,
cuöëi cuâng múái àöåt phaá àûúåc bñ mêåt cuãa ngûúâi noái. Nïëu anh muöën thùm
doâ thöng tin vïì phûúng diïån naâo àoá cuãa ngûúâi naâo àoá thò anh nïn bùæt
àêìu bùçng cêu chuyïån bònh thûúâng, sau àoá lùæng nghe cêín thêån, nïu vêën
àïì dêìn dêìn tûâng bûúác àaåt muåc àñch cuãa anh. Khi àöëi
phûúng cao hûáng seä quïn àïì phoâng, thêåm chñ cho anh laâ ngûúâi biïët lùæng
nghe, dïî thöng caãm vúái yá kiïën ngûúâi khaác.
3. Sùæc mùåt laâ sùæc mêy trïn trúâi
Xem mùåt laâ xem sùæc mùåt ngûúâi ta àïí biïët tònh caãm cuãa hoå. Àiïìu àoá
giöëng nhû ngûúâi ài sùn giaâ nhòn sùæc mêy maâ biïët mûa hay taånh. Hai vúå
chöìng vûâa kïët hön, tònh caãm rêët myä maän, nhû hònh vúái boáng. Nhûng vúái
thaáng ngaây cuöåc söëng dêìn dêìn bònh thûúâng, hai bïn àïìu àaä quen thuöåc
nïëp söëng sau hön nhên, khöng coân caãm giaác múái meã nûäa maâ traái laåi laåi
thûúâng vò nhûäng viïåc cúm aáo gaåo tiïìn maâ hay caäi nhau. Ban àêìu hïî
khöng bùçng loâng nhau thò caäi khöng ai chõu ai, nhûng vaâi giúâ sau laåi hoâa
thuêån vúái nhau. Nhûng tranh caäi nhiïìu nhû cúm bûäa thò vúå chöìng
khöng ai quan têm ai nûäa, bûúác vaâo giai àoaån laånh nhaåt. Tuy nhiïn nhû
vêåy cuäng khöng àûúåc vò hoå coân coá ngûúâi nhaâ, baån beâ cho nïn hoå chuyïín
sang laâm böå hoâa thuêån thûúng yïu nhau khi coá mùåt ngûúâi khaác, nhûng
möåt khi khaách ra vïì thò möîi ngûúâi möåt goác cêm nhû thoác. Dêìn dêìn khi
khöng coá khaách, hoå cuäng bùæt àêìu noái vúái nhau nhûng khöng phaãi àaä hoáa
giaãi nhûäng tõ hiïìm cuä, chùèng qua coá luác khöng thïí khöng noái thò phaãi
noái maâ thöi. Khi sûå bêët hoâa phaát triïín àïën cûåc àöå thò daáng veã khöng vui
tan dêìn, trïn mùåt hoå núã nuå cûúâi móm vaâ thaái àöå cuäng vûâa êëm ûác, vûâa
cam chõu. cho nïn möåt quan toâa chuyïn xûã aán ly hön noái khi bêët kyâ vúå
hay chöìng àaä coá thaái àöå nhû thïë thò quan hïå vúå chöìng àaä àïën bûúác
khöng
thïí hoáa giaãi àûúåc nûäa.
Hoaåt àöång têm lyá cuãa con ngûúâi phi thûúâng, tinh tïë, tinh tïë maâ
vêîn böåc löå ra trong thaái àöå. Khi cao hûáng thò hai maã phinh phñnh, khi bi
ai thò rúi lïå. Nhûng cuäng coá möåt söë ngûúâi khöng muöën ngûúâi khaác thêëy
nhûäng hoaåt àöång nöåi têm cuãa mònh cho nïn nïëu chó nhòn daáng dêëp bïn
ngoaâi thò se dïî daâng phaán àoaán sai lêìm. Vñ duå trong möåt cuöåc höåi àaâm,
àöëi phûúng cûúâi hò hò toã veã hoaân toaân maän yá khiïën cho ta tûúãng àaâm
phaán àaä thaânh cöng, àöëi phûúng noái: "Töi roä röìi, anh noái rêët coá lyá, lêìn
naây nhêët àõnh töi xem xeát ". Nhûng cuöëi cuâng àaâm phaán thêët baåi. Cho
nïn chuáng ta khöng nïn chó phaán àoaán möåt caách àún giaãn biïíu hiïån bïn
ngoaâi cuãa àöëi phûúng. Trong khi àöåt phaá têm lyá àöëi phûúng cêìn chuá yá:
a. Khöng coá biïíu hiïån khöng coá nghôa laâ khöng coá tònh caãm.
Trong cuöåc söëng coá möåt söë ngûúâi bêët kïí ai noái gò, laâm gò trïn mùåt,
vêîn khöng coá biïíu hiïån gò, tûác thûúâng noái laâ khöng àöång dong nghôa laâ
khöng biïën sùæc. Kyâ thûåc, khöng coá biïíu hiïån khöng coá nghôa laâ khöng coá
tònh caãm. Búãi vò hoaåt àöång nöåi têm nïëu khöng xuêët hiïån trïn gûúng mùåt
thò àoá laâ àiïìu rêët khöng tûå nhiïn khi caâng khöng coá biïíu hiïån thò tònh
caãm laåi rêët xung àöång. Vñ duå coá möåt söë nhên viïn bêët maän lúâi noái viïåc
laâm cuãa chuã sûå nhûng khöng daám noái, chó cöë yá phö ra möåt böå mùåt trú
trú, khöng biïíu hiïån tònh caãm gò, ra veã khöng
quan têm. Kyâ thûåc trong nöåi têm cûåc kyâ bêët maän. Nïëu luác bêëy giúâ quan
saát ti mó sùæc mùåt cuãa hoå thò thêëy ngay sùæc mùåt khöng thêåt. Gùåp loaåi
ngûúâi naây, töët nhêët chúá traách moác trûåc tiïëp hoå hay laâm cho hoå xêëu mùåt.
Töët nhêët nïn noái: “'Nïuá anh coá àiïìu gò khöng vûâa yá, cûá noái ra xem sao
nhû vêåy coá thïí an uãi thuöåc haå àang ûác chïë tònh caãm. Nhûng cuäng khöng
nïn noái quaá nhiïìu lúâi, traánh xung àöåt. trûåc diïån maâ nïn choån luác khaác,
trao àöíi yá kiïën möåt caách cúãi múã? cöng khai vúái thuöåc haå, nhû thïë múái
hoáa giaãi soáng ngêìm cuãa thuöåc haå, chuã sûå xêy dûång àûúåc hònh tûúång töët.
Coá hai hònh thûác khöng biïíu löå tònh caãm. Möåt loaåi laåi cûåc kyâ khöng
quan têm, möåt loaåi laâ cùn baãn khöng àïí mùæt àïën.
Vñ duå khi àang noái chuyïån coá ngûúâi nhòn maâ mùåt toã ra veã khöng
biïët nïn nhû thïë naâo, coá thïí àoá laâ möåt yá töët. Àùåc biïåt phuå nûä nïëu toã ra yá
töët quaá löå liïîu seä khöng öín, töët nhêët laâ ra veã khöng quan têm.
b. Phêîn nöå bi ai hoùåc cùm gheát cûåc àöå vêîn móm cûúâi. Tònh hònh
naây khaác vúái viïåc khöng biïíu löå tònh caãm. Thöng thûúâng ngûúâi ta noái
mùåt cûúâi loâng khoác, chñnh laâ chó trûúâng húåp naây. Duâ mang àêìy yá thuâ
àõch maâ ngoaâi mùåt vêîn noái cûúâi naáo nhiïåt maâ haânh àöång cuäng phoáng
khoaáng. Ngûúâi ta phaãi laâm nhû thïë vò caãm thêëy, nïëu böåc löå duåc voång vaâ
yá nghô trong nöåi têm ra thò khöng khaác gò vi phaåm qui tùæc xaä giao, thêåm
chñ dêîn àïën moåi ngûúâi quay lûng thên thñch xa lòa, hoùåc trúã thaânh àêìu
soã töåi löîi cho moåi ngûúâi traách moác, e rùçng bõ xaä höåi lïn aán cho nïn bêët
àùæc dô phaãi laâm nhû thïë.
Vò vêåy coá thïí thêëy, xem sùæc mùåt thûúâng saãn sinh ngöå nhêån, mêy
aám kñn trúâi nhûng khöng nhêët àõnh seä mûa, cûúâi chûa chùæc àaä cao hûáng.
Nhiïìu luác ngûúâi ta phaãi nuöët nûúác mùæt maâ mùåt vêîn tûúi nhû hoa. Traái
laåi, sêìm mùåt xuöëng coá khi trong loâng laåi àang cûúâi.
4.Qua aánh mùæt nhêån nhên têm
Trong thêìn thoaåi Hy laåp coá cêu truyïån nhû sau: Nïëu nhû bõ möåt
trong ba quaái vêåt laâ Medusa nhòn möåt caái thò lêåp tûác biïën thaânh àaá. Àoá
laâ thêìn hoáa uy lûåc cuãa mùæt. Vïì phûúng diïån y hoåc, trong nùm giaác quan
thò con mùæt linh diïåu nhêët, àaåi àïí chiïëm hún 70% lônh vûåc giaác quan, do
àoá bõ goåi laâ "Vua nguä quan” . Maånh Tûã noái: "Trong con ngûúâi khöng gò
bùçng con ngûúi, khöng thñch giêëu àiïìu aác vúái con ngûúâi. Loâng chñnh thò
con ngûúi trong, loâng bêët chñnh thò con ngûúâi àuåc". Chên têm toaát ra tûâ
mùæt laâ leä àûúng nhiïn, "con mùæt laâ cuãa söí têm höìn".
Duåc voång vaâ tònh caãm trong àaáy loâng àêìu tiïn phaãn aánh lïn aánh
mùæt, aánh mùæt dao àöång theo hûúáng naâo, trònh àöå têåp trung aánh mùæt nhû
thïë naâo biïíu thõ nhûäng traång thaái têm lyá khaác nhau. Quan saát sûå thay
àöíi cuãa aánh mùæt giuáp ñch cho quan hïå giûäa ngûúâi vúái ngûúâi. Leo lïn noái
nhaâ têët thêëy roä trong nhaâ, àoåc àûúåc aánh mùæt têët
hiïíu nöåi têm ngûúâi ta.
Phûúng phaáp duâng mùæt xem ngûúâi àaä coá tûâ lêu. Caá tñnh con ngûúâi
nhêët thaânh bêët biïën duâ rùçng cöng phu tu dûúäng daây dùån àïën àêu. Tuåc
ngûä noái: "Giang sún di caãi, baãn tñnh nan di" (Söng nuái dïî àöíi, baãn tñnh
khoá dúâi). Xeát caá tñnh con ngûúâi coân laâ viïåc àún giaãn, coân xeát tònh cuãa con
ngûúâi thò khöng àún giaãn chuát naâo. Tñnh laâ bïn trong, tònh laâ bïn ngoaâi;
Tñnh laâ Thïí, tònh laâ Duång. Tñnh nhêån sûå kñch thñch tûâ bïn ngoaâi phaát ra
thaânh tònh, kñch thñch khaác nhau. Tñnh biïíu hiïån nöíi bêåt nhêët, khoá che
giêëu nhêët laâ aánh mùæt chûá khöng phaãi ngön ngûä, khöng phaãi àöång taác,
khöng phaãi thaái àöå. Ngön ngûä, àöång taác, thaái àöå àïìu coá thïí nguåy trang,
che giêëu coân aánh mùæt thò khöng caách gò nguåy trang àûúåc. Chuáng ta xem
xeát mùæt khöng phaãi chuá troång mùæt to, mùæt nhoã, mùæt troân, mùæt deåt maâ
chuá troång aánh mùæt (nhaän thêìn).
Anh thêëy nhaän thêìn cuãa hoå trêìm tônh chûáng toã vêën àïì maâ anh bûác
xuác thò hoå àaä tñnh toaán an baâi xong trong loâng hoå. Chó cêìn xin hoå chó dêîn
möåt caách khêín thiïët, nïëu nhû hoå khöng chõu noái roä thò vò àoá laâ viïåc cú
mêåt, khöng nïn hoãi nûãa, im lùång chúâ hoå xûã lyá.
Nïëu nhû anh thêëy nhaän thêìn cuãa hoå taán loaån thò biïët hoå cuäng
khöng coá biïn phaáp gò, coá söët ruöåt cuäng vö ñch, xin hoå chó baão cuäng vö
duång. Anh nïn bònh têm tòm biïån phaáp khaác, khöng cêìn hoãi hoå nûäa àïí
khoãi laâm cho thïm bêën loaån nhûng haäy tûå mònh tòm ra biïån phaáp.
Nïëu anh thêëy nhaän thêìn cuãa hoå liïëc ngang phaãng phêët nhû coá gai thò
biïët hoå hïët sûác laänh àaåm, nïëu coá àiïìu cêìu xin thò taåm thúâi khöng nïn
àûa ra. Nïn nhanh choáng mûúån cúá ra vïì, lûu laåi duâ chöëc laát vêîn khöng
thñch húåp lui vïì maâ nghiïn cûáu nguyïn nhên vò sao hoå laänh àaån tòm
caách khöi phuåc tònh caãm.
Anh thêëy nhaän thêìn cuãa hoå êm trêìm nïn hiïíu àoá laâ dêëu hiïåu hung
haän nhûng phaãi cêín thêån möåt chuát trong quan hïå vúáii hoå. Baân tay aác
àöåc cuãa hoå àang ra sûác lûåc chúâ thúâi cú vung ra. Nïëu anh khöng súám
chuêín bõ so taâi cao thêëp vúái hoå thò nïn tòm caách nhanh choáng thu quên .
Anh thêëy nhaän thêìn cuãa hoå long lanh dõ thûúâng, khaác vúái ngaây
thûúâng thò biïët hoå coá quó kïë trong loâng toan cho anh nïëm muâi cay àùæng.
Luác maâ anh ta thêån troång tûâng bûúác möåt, chúá khinh xuêët dêën bûúác. Coá
thïí hoå àaä àùåt bêîy caã úã phña trûúác, phña sau, trïn phaãi, bïn traái anh sêíy
bûúác seä rúi vaâo tay hoå. Chúá coá tin vaâo àûúâng mêåt cuãa hoå, àoá laâ möìi cêu,
laâ viïn àaån boåc àûúâng, cêìn phaãi àùåc biïåt thêån troång.
Anh thêëy nhaän thêìn cuãa hoå nghïåch ra, möi húi trùæng bïåch ra
chûáng toã hoå hïët sûác súå haäi vêën àïì anh àang àùåt ra. Duâ rùçng hoå noái:
khöng sao, khöng sao, tuy tuyïåt voång, àang tòm biïån phaáp nhûng khöng
nghô ra biïån phaáp coãn con naâo. Anh khöng cêìn hoãi nhiïìu nûäa, nïn ruát
lui tûå mònh suy nghô tòm caách àöëi phoá. Nïëu anh àaä coá biïån phaáp sùén thò
nïn àûa ra cho hoå vaâ toã ra coá phêìn nùæm chùæc thaânh cöng.
Anh thêëy nhaän thêìn cuãa hoå nhû böëc lûãa thò biïët hoå àang nöíi giêån
tûng bûâng. Nïëu khöng muöën quyïët hïåt vúái hoå thò nïn toã ra coá thïí thoãa
hiïåp, nhanh choáng chuyïín hûúáng. Nïëu tiïën túái möåt bûúác nûäa têët seä dêîn
túái xung àöåt trûåc diïån quyïët liïåt.
Anh thêëy nhaän thêìn cuãa hoå bònh thaãn, mùåt löå veã cûúâi thò biïët rùçng
hoå rêët caãm tònh vúái viïåc naây. Anh nïn laâm cho hoå vui veã, noái vaâi cêu ca
tuång hoå. Nïëu anh coá viïåc xin giuáp àúä thò àuáng laâ cú höåi töët, chùæc chùæn
luác naây hoå dïî daâng thoãa maän hy voång cuãa anh hún luác bònh thûúâng.
Anh thêëy nhaän thêìn cuãa hoå phaát ra böën hûúáng thêìn bêët àõnh
chûáng toã hoå àaä chaán nhûäng lúâi anh noái, noái tiïëp nûäa khöng coá hiïåu quaã.
Nïëu anh khöng nhanh choáng kïët thuác hay thûâa cú caáo lui thûã tòm cêu
chuyïån khaác maâ noái, noái caái gò maâ hoå muöën nghe.
Anh thêët nhaän thêìn cuãa hoå ngûng àõnh biïíu thõ hoå cho rùçng, lúâi
noái cuãa anh àaáng nghe, nïn laâm theo kïë hoaåch cuãa anh. Anh noái nùng
mïìm moãng, lyá giaãi khöng sai, biïån phaáp khaã thi hoå têët nhiïn seä vui
loâng tiïëp thu. Anh thêët nhaän thêìn cuãa hoå cuåp xuöëng, ngay caã àêìu cuäng
guåc xuöëng chûáng toã trong loâng hoå rêët lo lùæng, vö cuâng àau khöí. Anh
khöng nïn noái vúái hoå viïåc àùæc yá seä laâm cho hoå thïm àau khöí. Anh cuäng
khöng nïn noái vúái hoå viïåc àau khöí khiïën cho hoå àöìng bïånh tûúng lên,
caâng khöng chõu àûång àûúåc khöí àau. Anh chó nïn noái àöi lúâi dûúâng nhû
an uãi vaâ nhanh choáng kïët thuác caáo lui, noái
nhiïìu thïm mêët vui.
Anh thêëy nhaän thêìn cuãa hoå hûúáng lïn biïíu thõ hoå khöng muöën
nghe anh nûäa duâ rùçng anh noái coá lyá àïën àêu, noái nùng kheáo leáo àïën àêu
thò vêîn khöng coá kïët quaã gò saáng suãa. Anh coá thïí dûâng laåi ngay, caáo lui
maâ tòm con àûúâng tiïëp cêån khaác.
Toám laåi, nhaän thêìn coá taãn coá tuå, coá àöång coá tônh, coá long lanh coá
ngûng trïå, coá êm trêìm, coá veã nghïåch, coá hûúáng xuöëng, coá hûúáng lïn. Sau
khi quan saát tó mó têët nhiïn coá thïí phaát hiïån tònh caãm cuãa àöìi phûúng.
5. Duâng chöî ngöìi veä "àõa àöì nhên têm"
Trong giao tïë, ngöìi chöî naâo, ngöìi nhû thïë naâo àïìu phaãn aánh àaáy
loâng cuãa con ngûúâi. Àêìu tiïn ngöìi úã võ trñ naâo phaãn aánh yá thûác vïì thûúång
toåa, haå toåa hay ûu thïë, liïåt (keám) thïë cuãa truyïìn thöëng xaä höåi, têåp àoaân.
Nhûng ngaây nay, nhûäng cuöåc höåi hoåp coá tñnh chêët hònh thûác, nhûäng
cuöåc höåi hoåp cuãa ngûúâi giaâ thò viïåc sùæp xïëp võ trñ ngöìi cuãa tûâng ngûúâi laâ
vêën àïì àau àêìu cho ngûúâi chuã trò cuöåc hoåp. Giûäa nhûäng ngûúâi tham gia
höåi nghõ thûúâng xaãy ra viïån nhûúâng chöî hay tranh chöî. Thûá àïën, möîi
ngûúâi àïìu coá têm lyá muöën coá khöng gian xung quanh riïng cho mònh,
nïëu bõ xêm phaåm thò khöng vui loâng, khoá chõu. Khöng gian àoá goåi laâ
phaåm vi thên thïí. Thöng thûúâng ngûúâi ta khöng xêm phaåm phaåm vi àoá
cuãa nhau.
Tiïën haânh àaánh dêëu, phên tñch võ trñ vaâ tû thïë ngöìi cuãa möåt ngûúâi
hêìu nhû coá thïí phaác hoåa möåt bûác "àõa àöì nhên têm".
1. Chöî ngöìi xa caách cuäng biïíu thõ têm lyá xa. caách vúái àöëi phûúng.
Cûå ly naây lúán nhoã biïíu thõ mûác àöå muöën xêm phaåm phaåm vi thên
thïí cuãa àöëi phûúng, coá thïí tûâ àoá biïët àöång thaái têm lyá cuãa hoå, biïët àõnh
laâm gò. Vñ duå, möåt àöi baån tònh àaä hûáa heån vúái nhau, anh anh em em
thên thiïët thò duâ ài vùng rêët röång thò hoå vêîn ngöìi saát nhau, àoá àûúng
nhiïn khöng phaãi vò thiïëu khöng gian maâ phaãn aãnh
traång thaái têm tònh keo sún cuãa hoå. Trong trûúâng húåp àoá, nïëu anh
khöng muöën phiïìn loâng ngûúâi khaác thò haäy ài núi khaác .
Laåi vñ duå nhû trong giaãng àûúâng, nhûäng hoåc sinh tñch cûåc hoåc têåp
seä ngöìi úã haâng àêìu. Coân möåt söë hoåc sinh hay boã lúáp ài laâm cöng viïåc
khaác thò nhêët àõnh seä ngöìi úã caác baân haâng sau cuâng. Nhûäng ngûúâi khöng
thñch mön hoåc naây cuäng ngöìi haâng sau.
2. Phûúng hûúáng chöî ngöìi coá hai loaåi: Möåt laâ àöëi diïån hay bïn caånh
àöëi phûúng, hai laâ quay lûng laåi moåi ngûúâi hay quay lûng laåi àöëi vúái möåt
võ trñ naâo àoá.
Ngöìi àöëi diïån hay bïn caånh àöìi phûúng biïíu hiïån nhiïìu traång thaái
têm lyá khaác nhau. Ngöìi àöëi diïån coá caãm giaác coá cûå ly, giûäa àöi bïn coá
chiïëc baân hay vêåt caãn gò àoá thò tûúng àöëi thoaãi maái hún. Coân khi ngöìi
bïn caånh àöëi phûúng thò khöng coá cûå ly ngùn caách, àaåi àa söë trûúâng hoåp
laâ thên mêåt, vai kïì vai, hai bïn cuâng hûúáng vïì möåt phûúng hûúáng, cuâng
chuá yá möåt àöëi tûúång. Trong tònh hònh naây chó naãy sinh caãm giaác liïn àúái.
Coân ngöìi àöëi diïån nhau thò hai bïn úã võ trñ quan saát àöëi phûúng töët nhêët,
dïî xaãy ra aánh mùæt chaåm nhau saãn sinh ra caãm giaác àöëi àõch .
Trong quan hïå nam nûä cuäng thïë. Giûäa àùåt möåt chiïëc baân, hai bïn
ngöìi àöëi diïån chuyïån troâ tuy cuäng àaä laâ caãnh tûúng àöëi thên thiïët nhûng
caách ngöìi naây chûáng toã tònh caãm cuãa hai bïn chûa àuã sêu àêåm, biïíu thõ
hai bïn muöën tòm hiïíu têm lyá nhau. Traái laåi, hai ngûúâi ngöìi kïì vai nhau
thöng thûúâng ñt noái hún ngûúâi àöëi diïån nhau vò hoå àaä hiïíu nhau röìi,
thêåm chñ àaä trao thên cho nhau röìi.
Cho nïn chuáng ta coá thïí thöng qua phûúng hûúáng ngöìi cuãa hoå maâ
suy àoaán hoaåt àöång têm lyá vaâ thöng tin tûúng quan cuãa hoå, nhû vêåy anh
muöën haânh àöång nhû thïë naâo thò àaä coá àöëi saách. Thêëy möåt àöi nam nûä
ngöìi öm nhau, anh chúá coá yá àöì tranh chêëp tònh yïu nûäa maâ haäy chuác
phuác cho hoå thò hoå seä coá caãm tònh töët vúái anh. Nïëu thêëy möåt àöi nam nûä
ngöìi àöëi diïån nhau biïíu thõ tònh caãm cuãa hoå chûa sêu sùæc, nïëu baån muöën
xêy dûång tònh caãm vúái ngûúâi naâo thò vêîn coân hy voång.
3. Qua ngöìi sêu vaâ ngöìi nöng àoaán têm lyá àöi phûúng.
Àûáng laâ traång thaái thñch húåp nhêët cho hoaåt àöång cuãa con ngûúâi
cho nïn khi ngûúâi ta ngöìi thò phaãi coá tiïìn àïì laâ coá thïí lêåp tûác àûáng dêåy
ngay. Ngöìi nöng trong ghïë baânh chñnh laâ möåt vñ duå. Cuäng coá ngûúâi do
khêín trûúng, chó daám ngöìi nöng trïn ghïë baânh, luön trong tû thïë sùén
saâng àûáng dêåy haânh àöång.
Khi ngûúâi ta thaãnh thúi thò seä ngöìi sêu öín àõnh trïn ghïë baânh,
duöîi hai chên ra rêët nhaân nhaä, tûåa nhû coá thïí nguã caã ngaây. Tû thïë naây
biïíu thõ loâng tûå tin. Sû tûã thñch bùæt ngûåa ùn thõt cho nïn ngûåa suöët ngaây
àûáng cùng thùèng nhûng vêîn khöng thoaát naån. Cho nïn ngûúâi ngöìi sêu
laâ keã coá ûu thïë vïì tinh thêìn, ñt ra hoå hy voång mònh ngöìi trïn cao nhòn
xuöëng thiïn haå. Coân ngûúâi ngöìi nöng thûúâng bêët an trïn ghïë, biïíu thõ
traång thaái úã thïë yïëu dûúái tay ngûúâi.
Ngûúâi ngöìi nöng biïíu hiïån möåt caách vö yá thûác têm lyá phuåc tuâng
ngûúâi khaác. Trûúác möåt loaåi ngûúâi naây, anh chúá toã ra quaá maånh, kiïu
ngaåo vò trong loâng hoå seä saãn sinh ra phaãn khaáng. Traái laåi, nïëu anh toã ra
hûäu haão hay quan têm hoå thò trong loâng hoå têët thñch anh, muöën tiïëp cêån
anh, nhû vêåy múái àùåt cú súã cho quan hïå mai sau. Kyâ
thûåc, loaåi ngûúâi nhû thïë naâo cuäng coá thïí lúåi duång. Nïëu nhû coá nhiïìu
ngûúâi muöën tiïëp cêån anh thò seä taåo cho anh möåt loaåi ûu thïë, ñt ra anh àaä
thùæng lúåi trong giao tïë, cöng taác vaâ hoåc têåp cuãa anh seä thaânh cöng thùæng
lúåi, ngûúâi khaác vaâ cêëp trïn seä taán thûúãng anh.
4. Tû thïë ngöìi biïíu hiïån hoaåt àöång têm lyá têån àaáy loâng
Coá ngûúâi ngöìi xuöëng laâ vùæt cheáo chên lïn ngay, ngûúâi ta noái àoá laâ
ngûúâi thêm trêìm, khöng dïî gò chõu thua. Àoá laâ nam giúái, nûä giúái húi
khaác. Nûä giúái vùæt chên lïn biïíu thõ tin tûúãng úã dung maåo vaâ trang phuåc
cuãa mònh. Tû thïë naây hêëp dêîn nam giúái, àöìng thúâi cuäng biïíu hiïån duåc
voång maänh liïåt cuãa nûä giúái àoá. Loaåi ngûúâi naây coá loâng tûå troång rêët cao,
chó muöën laâm baâ chuã, vûâa giao tiïëp vúái nam giúái rêët thoaãi maái, vûâa
khöng dïî gò xuöi loâng theo möåt nam giúái bêët kyâ.
6.Tûâ trang phuåc thêëy nöåi têm
Con ngûúâi vöën àïën thïë giúái naây trêìn truöìng, àïí che giêëu böå mùåt
thêåt löì löå cuãa mònh beân mùåc quêìn aáo. Kyâ thûåc, nhên loaåi khöng hïì nghô
rùçng vò muöën mùåc y phuåc yïu thñch göìm coá maâu sùæc, chêët liïåu nhêët àõnh
maâ àaä böåc löå baãn thên trêìn truåi. Búãi vò möîi ngûúâi choån mua y phuåc àaä
böåc löå traång thaái têm lyá cuãa mònh, khöng coân che giêëu
chuát gò.
1. Ngûúâi mùåc aáo loeâ loeåt toã ra mònh maånh, muöën chúi tröåi.
ÚÃ núi cöng cöång àöng ngûúâi, chuáng ta dïî daâng phaát hiïån möåt söë
ngûúâi thñch mùåc y phuåc loeâ loeåt àêåp vaâo mùæt moåi ngûúâi, söë ngûúâi naây
muöën laâm nöíi bêåt mònh. Àöìng thúâi, hoå thûúâng rêët tham tiïìn. Cho nïn
khi anh gùåp loaåi ngûúâi naây hay trong àöìng sûå cuãa anh nam hay nûä coá
loaåi ngûúi naây thò anh coá thïí thêëy hoå coá loaåi têm lyá àoá. Hoå thûúâng khoe
quêìn aáo. Töët nhêët laâ thoãa maän thoái khoa trûúng naây cuãa hoå, hoå seä khöng
daåi döåt trúã thaânh keã thuâ cuãa anh.
2. Ngûúâi mùåc xuïì xoâa thiïëu loâng tûå tin, thñch tranh luêån.
Coá möåt söë ngûúâi thñch ùn mùåc xuïì xoâa, khöng thñch aáo quêìn chónh
tïì, àa söë hoå thiïëu caá tñnh, thiïëu loâng tûå tin. Hoå muöën toã ra oai nghiïm
vúái ngûúâi khaác àïí buâ vaâo caãm giaác tûå ti cuãa hoå.
Gùåp loaåi ngûúâi naây chúá tranh chêëp löi thöi vúái hoå, búãi vò ngûúâi caâng
tûå ti thò caâng muöën che dêëu sûå tûå ti cuãa mònh nïn tòm caách tranh caäi daâi
doâng vúái ngûúâi khaác àïí giûä möåt chuát thïí diïån coân laåi. Àiïìu àoá khöng coá
lúåi cho ngûúâi coá quan hïå vúái hoå.
Luác naây anh nïn chêëp nhêån quan àiïím cuãa hoå möåt caách khoan
dung röång lûúång thò hoå laåi caãm thêëy anh khoan dung àaåi àöå, nhû vêåy seä
coá hiïåu quaã bêët ngúâ cho anh.
3. Ngûúâi thñch quêìn aáo möët, thûúâng coá caãm giaác cö àöåc tònh caãm
thûúâng dao àöång.
Möåt söë ngûúâi khöng chuá yá àïën súã thñch cuãa mònh, thêåm chñ hoå
khöng biïët mònh thñch caái gò. Hoå chó thñch möët thúâi thûúång, àua àoâi thúâi
trang. Loaåi ngûúâi naây loâng thûúâng coá caãm giaác cö àöåc, tònh caãm thûúâng
dao àöång khöng öín àõnh.
4. Ngûúâi khöng àïëm xóa àïën thúâi thûúång thûúâng lêëy mònh laâm
trung têm, lêåp di.
Möåt söë ngûúâi khöng quan têm àïën thúâi thûúång àang lûu haânh, coá
thïí noái caá tñnh loaåi ngûúâi naây àùåc biïåt maånh. Nhûng cuäng coá möåt söë
ngûúâi khöng daám àöëi mùåt vúái thïë giúái bïn ngoaâi muön höìng nghòn tña,
chó ru ruá ruác vaâo trong phoâng töëi. Loaåi ngûúâi naây cho rùçng nïëu nhû àöìng
àiïåu vúái ngûúi khaác chùèng phaãi àaánh mêët baãn thên hay sao? Hoå thûúâng
lêëy mònh laâm trung têm, thûúâng laâm cho ngûúâi ta caãm thêëy vö võ.
5. Ngûúâi hay thay àöëi súã thñch, trang phuåc laâ ngûúâi luön thay àöíi
phûúng thûác sinh hoaåt vaâ cuäng coá ngûúâi luön trön traánh hiïån thûåc.
Cêåu Trûúng nhên viïn möåt cöng ty noå vêîn hay mùåc möåt böå êu
phuåc cöí àiïín. Nhûng coá möåt höm, anh böîng mùåc aáo jacket, quêìn daâi loâe
loeåt, thùæt caâ vaåt nhiïìu maâu àïën cöng ty laâm viïåc. Vïì phûúng diïån hònh
thûác hay tinh thêìn, nöåi têm cêåu Trûúng nhêët àõnh bõ möåt kñch thñch naâo
àoá khiïën cho tû tûúãng thay àöíi. Trong àaáy loâng nhûäng ngûúâi nhû cêåu
Trûúng thûúâng mang möåt yá nghô múái. Àöìng sûå suy àoaán möåt caách hiïëu
kyâ: "Höm nay cêåu ta coá viïåc gò chùng ?" “Cêåu ta gùåp vêën àïì gò àoá
chùng?”. Àöëi vúái loaåi ngûúâi àöåt nhiïn thay àöíi súã thñch trang phuåc nïëu
anh muöën giûä quan hïå töët vúái hoå, nïn toã ra veã khöng xem viïåc àoá àaáng
kïí hay laâ khen ùn mùåc àeåp, nhû vêåy chùæc chùæn loâng cêåu ta röång múã cho
anh. Thaái àöå chêëp nhêån cuãa anh hay hún thaái àöå nghi ngúâ cuãa ngûúâi
khaác. Anh seä àûúåc ngûúâi ta khen chúi àeåp .
6. Coá möåt söë ngûúâi vûâa khöng nöìng nhiïåt vúái thúâi thûúång laåi vûâa
khöng boã mùåc maâ caãi tiïën ùn mùåc tûâ tûâ.
Loaåi ngûúâi naây xûã sûå trung dung, tònh caãm öín àõnh, noái chung
khöng laâm gò nöíi bêåt. Àa söë hoå coá lyá tñnh, khöng buöng theo duåc voång,
cuäng khöng nhùæm mùåt theo thúâi thûúång. Loaåi ngûúâi naây tûúng àöëi àaáng
tin cêåy, àaáng kïët giao.
Kïë 16. Kïë hai mùåt
Diïîn troâ hai mùåt trong quan hïå àùåc thuâ.

Thïë sûå phaãi tuây cú haânh àöång, coá cûúng coá nhu, laâm ngûúâi phaãi coá haâng
ngaân böå mùåt nhû möåt diïîn viïn taâi ba àaãm nhiïåm nhiïìu vai khaác nhau
rêët xa, àêu phaãi chó coá vaâi ba böå mùåt.
Trong giao tïë, àaâm phaán, thûúng lûúång trûúác phaãi biïët caách tûå baão
vïå mònh röìi sau múái coá thïí chuã àöång têën cöng àaåt lêëy thùæng lúåi. Luác naâo
cuäng “nhu”, luön luön àoáng vai keáp àoã khöng thïí khöng bõ ngûúâi khinh
dïî laâm nhuåc, thûúâng bõ boån keáp àen, keáp trùæng lûâa. Keáp àoã laåi thûúâng
kñch àöång àöëi phûúng, àêu àêu cuäng bõ chöëng àöëi, khùæp núi gùåp keã thuâ.
Ngûúâi thuã thuêåt cao minh thò gioãi luác laâm keáp àoã luác laâm keáp àen, luác
vûâa keáp àoã vûâa keáp trùæng, cûúng nhu kiïn cöë. (Taác giaã duâng hònh tûúång
hoáa trang cuãa caác keáp haát. Keáp àoã mùåt àoã laâ ngûúâi trung, keáp àen mùåt
àen laâ ngûúâi aác, keáp trùæng mùåt trùæng laâ ngûúâi nõnh - ND). Nhû vêåy múái
laâ cao thuã, múái àaåt hiïåu quaã cao.
Coá thïí biïíu diïîn trong möåt ngaây sùæc mùåt biïën àöíi nhû tùæc keâ, möåt
chöëc àoã, möåt chöëc trùæng khiïën cho ngûúâi ta khöng biïët àêu maâ lêìn. Keáp
àen thuã vai hung àöì, saát khñ àùçng àùçng uy hiïëp àöëi phûúng, keáp àoã thuã
vai ngûúâi töët giuáp ngûúâi thoaát naån, hoáa giaãi mêu thuêîn.
Cuäng coá khi biïíu diïîn troâ hai mùåt möåt xûúáng möåt hoåa tung hûáng khiïën
cho àöëi phûúng nhû rúi vaâo mêy muâ. Khi mùåt trùæng thò gêy aáp lûåc àe
doåa àöëi phûúng, sau chuyïín sang mùåt àoã thò seä àaåt àïën kïët quaã viïn
maän. Cöng hiïåu khöng thïí noái hïët àûúåc.
Chuáng ta khöng nïn sûã duång phûúng phaáp hai mùåt gaåt ngûúâi cuãa
keã tiïíu nhên nhûng cuäng khöng thïí khöng tòm hiïíu phûúng phaáp àoá.
1 . Diïîn viïn taâi cao phaãi gioãi biïën sùæc mùåt
Chúá nghô rùçng möîi ngûúâi chó coá möåt gûúng mùåt. Phuå mûä thò khöng
phaãi noái, thûúång àïë cho phuå nûä möåt gûúng mùåt phuå nûä taåo ra möåt gûúng
mùåt nûäa. Coân nam giúái tuy khöng phêën son cuäng vêîn biïën sùæc nhû tùæc
keâ, vûâa múái mùåt àoã thoùæt caái àaää biïën xanh. Öng Lûúng Thûåc Thu àaä
phaác hoåa böå mùåt trong quan trûúâng. Ai gia nhêåp quan trûúâng phaãi têåp
thaânh baãn lônh maâ khi gùåp cêëp dûúái thò laâm ra mùåt àaåo maåo, hiïn
ngang hoùåc mùåt laånh nhû tiïìn giöëngd nhû möåt trang giêëy trùæng, khiïën
cho anh khöng thïí naâo xem mùåt maâ bùæt hònh dong àûúåc; hoùåc da mùåt
cùng ra nhû mùåt tröëng, mùåt daâi nhû mùåt ngûåa chiïën cho anh caãm thêëy
mònh nhoã nhû con kiïën con sêu! Nhûng möåt khi gùåp quan trïn thò mùåt
ngûåa lêåp tûác ngùæn laåi co laåi, co thaânh chiïëc baánh troân, caác neát thùèng
àïìu biïën thaânh àûúâng cong, khom lûng guåc mùåt cuãa hoå laâ cöng cuå àïí doaå
dûúái nõnh trïn. Laâm quan khöng thïí thiïëu caái mùåt àoá!
Liïîm phöí luêån (lyá luêån roä veä mùåt) cuãa öng Lûúng vaåch trêìn baãn lônh
thûåc chêët cuãa keã diïîn troâ nõch hoát búå àúä. Thoaáng àoã thaoáng trùæng, chúåt
cûúng chúåt nhu, vûâa cûúng vûâa nhu thïí hiïån oai quyïìn nõnh vaâ àõa võ
chó trïn möåt caái mùåt. Thêåt laâ möåt diïîn viïn xuêët sùæc!
Àöíi mùåt laâ möåt loaåi cong phu xaão diïåu, möåt saách lûúåc cao minh
trong xûã thïë. Trong Kinh kõch, diïîn viïn veä mùåt bùçng nhûäng maâu . sùæc,
àûúâng neát khaác nhau (liïîm phöí) àïí hoùåc khen hoùåc chï. Maâu àoã biïíu thõ
trung duäng, maâu àen biïíu thõ cûúng liïåt, maâu trùæng biïíu thõ gian traá.
Liïîm phöí khaác nhau thïí hiïån àùåc trûng nhûäng keáp khaác nhau . Trong
hoaåt àöång giao tïë, tuy chuáng ta mûúån caác danh tûâ cuãa liïîm phöí Kinh
kõch nhûng phaãi chuá yá: Traång thaái têm lyá con ngûúâi muön maâu muön veã
cho nïn liïîm phöí rêët phong phuá nhiïìu hònh nhiïìu daáng, khöng phaãi chó
vaâi ba danh tûâ liïîm phöí coá thïí diïîn àaåt àûúåc hïët tñnh àa daång cuãa traång
thaái têm lyá con ngûúâi.
Bêët kyâ möåt phûúng phaáp àún giaãn nhêët naâo cuäng chó coá thïí giaãi
quyïët möåt vêën àïì àùåc àõnh hûäu quan vaâ àïìu khöng traánh khoãi coá taác
duång phuå . Àöëi àaäi vúái ngûúâi quaá khoan hêåu thò khöng ûúác thuác àûúåc hoå,
kïët quaã laâ khöng coân tön ti trêåt tûå nûäa, trúâi àêët nhaáo nhaâo. Àöëi vúái
ngûúâi quaá nghiïm khùæc thò taâi nùng khöng daám löå, khöng coân
chuát sinh khñ cho nïn coá möåt lúåi thò coá möåt haåi, khöng thïí naâo veån toaân.
Ngûúâi thöëng trõ saáng suöët hiïíu sêu sùæc àaåo lyá naây, àïí traánh caái haåi ài
theo caái lúåi àaä sûã duång phûúng saách vûâa mùåt àoã mùåt trùæng. Coá khi hai
ngûúâi nùæm tay nhau song ca baâi kïët àoaân, möåt ngûúâi diïîn keáp àoã, möåt
ngûúâi diïîn keáp trùæng. Ngûúâi cao thuã hún nûäa thò giöëng nhû möåt diïîn
viïn taâi ba biïën ngay mùåt àoã ra mùåt trùæng hay mùåt trùæng ra mùåt àoã tuây
theo vai diïîn. Höm nay laâ hiïìn sô cao nhaä, ngaây mai laâ voä tûúáng saát khñ
àùçng àùng. Lõch sûã khöng thiïëu nhûäng cao thuã nhû thïë.
Thûâa tûúáng Cao Hoan nhaâ Àöng Nguåy trûúác khi qua àúâi àaä goåi con
laâ Cao Trûâng àïën bïn giûúâng dùån doâ caác phûúng saách duâng ngûúâi àïí
dûång nïn nghiïåp baá, àùåc biïåt noái vïì Möå Dung Thiïåu Töng, àöëi thuã cuãa
gian thêìn Hêìu Caãnh. Öng noái: "Ta vöën khöng quñ mïën Möå Dung, Thiïåu
Töng, nay àïí öng ta laåi cho con". Cao Hoan àaä diïîn troâ mùåt trùæng cöë yá
khöng àïì baåt Möå Dung Thiïåu Töng laâ lûu laåi nhên taâi naây cho con öng
àïì baåt vaâ sûã duång cho lúåi ñch nhaâ hoå Cao. Sau khi Cao Trûâng kïë võ beân
theo lúâi cha dùån, àïì baåt Möå Dung Thiïåu Töng lïn àõa võ cao, böíng löåc
nhiïìu cöë nhiïn ngûúâi àûúåc Möå Dung Thiïåu Töng caãm taå laâ Cao Trûâng.
Nhû vêåy Cao Trûâng àaä diïîn troâ mùåt àoã, àûúåc möåt khoaãn tònh ngûúâi.
Mêëy nùm sau, möåt ngûúâi con khaác cuãa Cao Hoan laâ Cao Dûúng lïn ngöi
hoaâng àïë saáng sêåp ra nûúác Bùæc Tïì. Àoá laâ möåt vñ duå vïì phuå tûã húåp àöìng,
mùåt trùæng mùåt àoã phöëi húåp vúái nhau laâm nïn sûå nghiïåp lúán.
2. Taã Xung hûäu àöåt, cûúng nhu hiïåp àöìng
Hoaâng Hûng, möåt nhaâ caách maång cêån àaåi suöët àúâi traãi qua nghòn
vaån hiïím nguy, nhûng möîi khi gùåp hiïím nguy àïìu nhúâ ba têëc lûúäi kiïåt
xuêët àêìy trñ tuïå hoáa giaãi àûúåc hiïím nguy biïën thaânh yïn laânh, àaâng
hoaâng thoaát hiïím. Möåt lêìn, Hoaâng Hûng phaát àöång quêìn chuáng úã
Trûúâng Sa, ûúác heån chiïìu höm àoá nöíi dêåy. Chùèng may löå bñ mêåt, tuêìn
phuã Haâ Nam haå lïånh truy naä Hoaâng Hûng, ai che giêëu seä bõ töåi àöìng
mûu. Hoaâng Hûng khöng núi ên thên. Àuáng vaâo luác nguy cêëp nhêët böîng
thêëy möåt cûãa hiïåu cho thuï kiïåu hoa. Hoaâng Hûng gùåp chuã hiïåu trûåc
tiïëp thûâa nhêån mònh laâ Hoaâng Hûng, xin chuã hiïåu che chúã. Chuã hiïåu súå
mang töåi vaâo thên, nhêët àõnh khöng àöìng yá giuáp àúä. Bêët àùæc dô, Hoaâng
Hûng heát to: "Höm nay quan tuêìn phuã ra lïånh àoáng cûãa thaânh truy bùæt
töi. Nïn töi bõ bùæt, nhêët àõnh khai öng laâ àöìng àaãng. Nïëu öng muöën khoãi
bõ töåi thò haäy duâng kiïåu hoa tröëng múã cúâ dong àûa töi ra ngoaåi thaânh.
Chó cêìn töi thoaát hiïím xin traã
tiïìn gêëp àöi". Chuã hiïåu àaânh rùm rùæp laâm theo lúâi öng.
Rêët nhiïìu ngûúâi mïìm nùæn rùæn buöng thò àöëi vúái hoå phaãi coá caã mïìm
lêîn rùæn. Chó mïìm thò àöìng nghôa vúái àïí mùåc ngûúâi ta khinh khi laâm
nhuåc. Nïëu chó coá rùæn thò dêîn àïën ngûúâi ta àöëi lêåp, núi naâo cuäng gùåp keã
thuâ. Nïëu coá thïí duâng rùæn aáp chïë lûãa giêån cuãa àöëi phûúng, duâng mïìn
tranh thuã caãm tònh cuãa hoå, giûä thïí diïån cho hoå thò àöëi phûúng seä sinh
]oâng thuêån duâng buöng maái cho. Àöëi àõch vúái anh thò hoå chùèng coá lúåi ñch
gò, vaã laåi laâ ngûúâ “hung haän” maâ chûâa cho hoå àêët söëng, vêåy thò sao hoå laåi
khöng vui loâng giuáp àúä anh?
Möåt ngûúâi baån hoåc duâng chiïën thuêåt “ meâm rùæn phöëi húåp” chiïën thùæng
àûúåc àõch thuã. Anh baån kïí rùçng: “ Möåt hoom töi cuâng baån hoåc lïn Bùæc
Kinh chúi. Töi tò khchaá saån nghó, möåt öng xñch lö keáo hai chuáng töi àïën
khaách saån Kinh Àö. Roä raâng phaãi töën nhiïìu tiïìn khaáhc saån rêët sang
troång nhûng laåi khiïën chuáng töi vö cuâng thêët voång: khöng möåt chiïëc ti vi
duâ laâ àen trùæng, khöng möåt àöi deáp lï trong phoâng, chuã khaách saån cao
gioång baão: Muöën traã phoâng? Khöng àûúåc. “ Töi thêåt sûå húi súå, nghô trong
buång thöi thò phêîn nöå. Töi hoåc têåp gioång lûúäi cuãa öng chuã, trúån mùæt
quaát: “ Öng hung dûä nhû vêåy û? Öng muöën gò? Bùæc Kinh naây töi àaä àïën
haâng chuåc lêìn, khöng laå gò. Öng chúá quaát thaáo têìm bêåy. Töi muöën traã
phoâng. Töi goåi àiïån cho caãnh saát àêy!”. Öng chuã thêëy thïë, do dûå möåt luác
röìi dõu gioång: “ Traã phoâng cuäng àûúåc, nhûng phaãi traã 10 nhên dên tïå thuã
tuåc phñ”. Nghe noái àöìng yá traã phoâng, töi hïët sûác vui mûâng, nhûng böîng
nhiïn vö cúá mêët 10 nhên dên tïå cho caái goåi laâ thu tuåc phñ thò laåi khöng
cam têm. Töi beân noái: “ Nïëu nhû anh chaâng xñch lö laâm möëi àûa khaách
cuãa öng khöng lûâa chuáng töi thò laâm sao coá cú sûå naây. Coá traách thò traách
öng xñch lö àoá àaä lûâa khöng àuáng ngûúâi. Hún nûäa töi chûa tñnh söí vúái caác
öng vïì viïåc lûâa àaão naây, laåi coân daám àoâi thuã tuåc phñ û? Nhûng öng chuã
vêîn khöng chõu nhaã thu tuåc phñ. Thïë laâ hai bïn àöi co. Cuåc diïån bïë tùæc.
Thúâi gian chêåm chaåp tröi qua, töi cuäng cam têm chõu vêåy khöng àêëu
tranh nûäa. Àuáng luác naây, coá mêëy võ khaách bõ lûâa cuäng vûâa vaâo töi beân
àûa mùæt sùæc nhû dao liïëc nhòn öng chuã noái: “öng chuã, xem ra nïn traã laåi
têët caã tiïìn cho chuáng töi ài. Öng cuäng laâ ngûúâi biïët àiïìu, nïëu töi kïu to
lïn mêëy tiïëng thò mêëy võ khaách chûa àùng kyá kia têët ruát lui coá trêåt tûå
ngay. Caái naâo hún caái naâo thiïåt, ngûúâi thöng minh nhû öng chuã khöng
thïí khöng hiïíu". Öng chuã àaânh traã laåi toaân böå tiïìn cho chuáng töi. Cuöåc
àaánh voä möìm naây, töi súã dô thùæng chuã yïëu laâ vò àaä duâng caác saceh lûúåc
sau àêy:
1. lêëy cûng choåi cûáng
Öng chuã to tiïëng, töi cuäng to tiïëng. Öng chuã noái khöng coá tiïìn lïå
traã laåi phoâng, töi noái coá tiïìn lïå traã laåi phoâng. Öng chuã mùåc kïå töi, töi doåa
goåi caãnh saát. Do àoá öng chuã khöng thïí khöng thay àöíi saách lûúåc.
2. Lêëy mïìm choåi mïìm
Öng chuã nhuán mònh toã ra mïìm, àöìng yá cho traã laåi phoâng nhûng cûá
àoâi thuã tuåc phñ. Töi beân àûa ra saách lûúåc lêëy lúåi duå döî öng ta, doåa kïu to
lïn thò nhûäng khaách chûa àùng kñ thuï phoâng beân tûå nhiïn boã ài caã.
Hoùåc thu thuã tuåc phñ cuãa töi maâ mêët khaách, hoùåc mêët 10 nhên dên tïå
cuãa töi maâ coá khaách, öng chuã phaãi tñnh toaán lúåi bêët cêåp haåi, thaâ traã laåi
tiïìn cho töi hún laâ giûä àûúåc caác khaách múái àïën.
3. Mïìm cûáng phöëi húåp
Àöëi haång ngûúâi nhû öng chuã naây maâ mïìm ngay tûâ àêìu thò öng ta
cho laâ töi dïî bùæt naåt beân caâng cûáng hún nûäa. Nhûng nïëu töi cûá cûáng cho
àïën cuâng, öng chuã àûâng ruát lui, liïìu maång yâ ra nhû "trêu giaâ khöng súå
dao phay thò töi cuäng khöng coá caách gò hún. Phûúng phaáp hûäu hiïåu laâ:
mïìm cûáng phöëi húåp. Coân trûúác cûáng hay trûúác mïìm thò tuây theo tûâng sûå
viïåc cuå thïí, tuây theo tûâng àöëi tûúång cuå thïí.
3. Mùåt àen trûúác, mùåt àoã sau
Nùm 1963, coá vêën àïì di saãn cuãa cha cho nïn Tùng Hiïën Tûúâng beân
àïën Thaái Lan theo yïu cêìu cuãa ngûúâi anh laâ Tùng Hiïën Khaái àïí giaãi
quyïët vêën àïì chia gia taâi chung cuãa cha vaâ caác chuá öng àaä taåo lêåp úã Thaái
Lan. Tùng Àaâo Phaát, chuá cuãa Tùng Hiïën Tûúâng cho rùçng hai anh em
öng naây seä liïn thuã àöëi phoá öng ta vò vêåy diïîn ra tònh huöëng sau àêy.
Möåt buöíi saáng coá ba võ trûúãng böëi tûúi cûúâi vui veã àïën cûãa hiïåu cuãa
Tùng Hiïën Khaái múâi Tùng Hiïën Tûúâng ài uöëng traâ ùn àiïím têm. Sau
möåt höìi tûâ chöëi theo pheáp lõch sûå, Tùng Hiïën Tûúâng beân theo ba öng naây
àïën cöng ty cuãa Tùng Àaâo Phaát chûá khöng phaãi àïën tiïåm traâ. Sau khi
moåi ngûúâi an võ, caác võ thuác phuå beân àöíi mùåt tûâ ön hoâa thên thiïët sang
nghiïm khùæc traách mùæng Tùng Hiïën Tûúâng. Hoå noái: "Anh xem anh kòa,
coân ra thïí thöëng gò, khöng biïët chuát àaåo lñ naâo caã. Àïën Thaái Lan àaä lêu
maâ khöng àïën chöî caác chuá, caác thñm laâ nghôa lyá gò. Thêåt laâ khöng biïët
gia quy". Kò thûåc ngay höm vûâa àïën Thaái Lan, Tùng Hiïën Tûúâng àaä lêëy
tû caách con chaáu àïën baái kiïën chuá thñm röìi cho nïn viïåc caác chuá vöî mùåt
giaáo huêën khiïën cho Tùng Hiïën Tûúâng hoang mang khöng hiïíu vò sao.
Caác chuá thêëy Tùng Hiïën Tûúâng laâm thinh khöng traã lúâi cho rùçng quaã laâ
àaåi nghõch bêët àaåo ra sûác mùæng xöëi xaã Tùng Hiïën Tûúâng laâ “àöì choá àeã".
Vöën laâ ngûúâi coá loâng tûå troång rêët cao laåi àang tuöíi khñ huyïët sung maän
nïn Tùng Hiïën Tûúâng khöng nhõn àûúåc nûäa beân diïîn vaái ngûúâi hung
baåo mùåt àen, nöíi trêån löi àònh noái: "Caác chuá thêåt quáa àaáng. Vöën töi phaãi
tön kñnh caác chuá búãi vò caác chuá laâ trûúãng böëi nhûng nhûäng lúâi noái ngêåm
maáu phun ngûúâi cuãa caác chuá laâ troâ luâa gaåt cuãa caác chuá vûâa diïîn ra
khiïën töi khöng bao giúâ coân tön kñnh caác chuá nûäa. " Tùng Hiïën Tûúâng
chó möåt chuá beá vûâa ài qua trûúác mùåt noái: “Töi xûa nay vöën laâ ngûúâi rêët
tön troång nhûäng ngûúâi hiïíu biïët àaåo vñ duå laâ àûáa beá nhû thïë naây maâ biïët
àaåo lñ, hiïíu biïët troång thò töi cuäng tön troång noá. Coân nhû caác chuá laâ bêåc
trûúãng böëi giaâ caã maâ möåt chuát àaåo lñ cuäng khöng coá, chó biïët khi ngheâo
quyá giaâu, mï muöåi vöî àñt cho ngûúâi coá tiïìn, nhû thï' caâng laâm cho töi
thïm khinh bó caác chuá. Töi coá lyá do àïí khöng tön troång caác chuá nûäa.
Thöng thûúâng trong giao tïë khöng nïn nöíi giêån, nhêët laâ con chaáu
àöëi vúái bêåc cha chuá thò laåi caâng phaãi lïî pheáp thûa gûãi tûâ töën chûá khöng
àûúåc pheáp giêån dûä la heát. Nhûng cuäng coá khi gùåp phaãi möåt söë ngûúâi giaâ
yã giaâ ngang ngûúåc maâ anh laåi cûá nhêîn nhuåc chõu àûång thò seä khiïën cho
àöëi phûúng àûúåc àùçng chên lên àùçng àêìu vò cho anh laâ ngûúâi nhu nhûúåc.
Sau khi Tùng Hiïën Tûúâng duâng lúâi leä cûáng rùæn phaãn kñch thò caác
öng chuá vûâa múái hung hùng saát khñ àùçng àùçng böîng nhiïn óu xòu, cêm
nhû hïën. Nhûng nïëu nhû Tùng Hiïën Tûúâng khöng kòm haäm àûúåc tûác
giêån, tiïëp tuåc mùæng traã caác öng chuá thò têët seä dêîn túái tûác nûúác vúä búâ
khiïën cho cuåc diïån àang thùæng chuyïín thaânh baåi. Cho nïn Tùng Hiïën
Tûúâng beân chuyïín sang trònh baây sûå viïåc coá lyá coá tònh, diïîn vai mùåt àoã,
múã con àûúâng thoaát cho caác öng chuá, kïët thuác töët àeåp vúã tuöìng, öng noái:
"Cha chaáu vaâ caác chuá lao àöång vêët vaã, bùçng trñ tuïå cuãa mònh tñch tiïíu
thaânh àaåi dêìn dêìn múái coá sûå nghiïåp lúán nhû ngaây nay. Bêy giúâ caã nhaâ
àïìu coá tiïìn coá thïë lûåc, àoá laâ loâng nhêîn naåi vaâ baãn lônh cuãa cha chuá. Chaáu
hoaân toaân caãm phuåc taâi têån àaáy loâng. Bêy giúâ caác chuá khöng cêìn phaãi vò
gia taâi chung naây maâ quaá lo lùæng. Caác chuá laâ em cha chaáu coá àiïìu gò sai
baão cûá cho möåt em beá àïën goåi laâ chaáu àïën hêìu chuyåen ngay.
Trong giao tiïëp xaä höåi, khen ngûúâi àuáng mûác khiïën cho àöëi phûúng
thên thiïët xoáa boã höë sêu ngùn caách vïì têm lyá. Cha chuá cuãa Tùng Hiïën
Tûúâng möåt àúâi lêån àêån úã nûúác ngoaâi lao têm khöí trñ múái gêy dûång nïn cú
nghiïåp vaâ danh voång nhû thïë àuã chûáng minh, hoå khöng phaãi laâ ngûúâi
têìm thûúâng. Tùng Hiïën Tûúâng ca tuång hoå, vûâa
khùèng àõnh baãn lônh cuãa hoå trong thûúng trûúâng, vûâa biïíu löå loâng caãm
phuåc cuãa mònh àöëi vúái cha chuá. Lúâi noái khöng xaão traá nõnh búå, khöng
quaá cûúng trûåc, khöng quaá nhu nhûúåc, do àoá maâ àaä ruát ngùæn cûå ly giûäa
hai thïë hïå. Caác chuá thñm vö cuâng caãm àöång baão rùçng: "Chaáu thêåt laâ töët
chaáu thêåt laâ töët”. Khöng khñ gûúm àao, saát khñ àùçng àùçng trong chöëc laát
tan biïën.
Trong tranh chêëp nöåi böå gia àònh Tùng Hiïën Tûúâng àaä toã roä tònh
ngûúâi mùån nöìng, laåi coá cöng phu thêm hêåu luác àoã, luác àen thñch húåp tònh
huöëng. Öng quaã laâ möåt nhên vêåt xuêët sùæc trong thûúng trûúâng danh bêët
hû truyïìn.
4. Cêy gêåy vaâ cuã caâ röët
Taåp chñ Tuêìn baáo thûúng nghiïåp nûúác Myä giúái thiïåu Tùng giaám
àöëc àiïìu haânh cöng ty noå laâ Jack Vinsi àaä dêîn lúâi möåt võ giaáo sû àaåi hoåc
Michigan noái rùçng: "Thïë kyã naây coá hai nhaâ laänh àaåo xñ nghiïåp vô àaåi
nhêët, möåt ngûúâilaâ Slung vaâ löåt ngûúâi laâ Vinsi. Nhûng so saánh vúái nhau
thò Vinsi cao hún möåt bêåc búãi vò Vinsi laâ nhaâ quaãn lyá mêîu mûåc thïë kyã
naây". Vinsi nöíi tiïëng vïì coi troång cêëp dûúái vaâ kïët quaã khi öng vûâa nhêån
chûác àaä tuyïn böë, phaâm ai khöng àûáng vûäng àûúåc trûúác àöëi thuã thò àïìu
coá thïí dêîn àïën phaãi baán cöng ty hay phaá saãn. Rêët nhiïìu cöng nhên cöng
ty oaán giêån Vinsi vò yïu cêìu quaá nghiïm
khùæc. Duâ cho phaá bao nhiïu kyã luåc trong saãn xuêët, Vinsi àïìu cho laâ chûa
àuã. Cöng nhên nhû quaã chanh bõ Vinsi vùæt caån.
Coá võ chuã sûå cuãa cöng ty thöng baáo tònh hònh cho Vinsi maâ quaá
khêín trûúng hai chên run cêìm cêåp.Võ chuã sûå naây noái thùèng vúái Vinsi
rùçng: “Vúå töi baão töi, nïëu nhû lêìn thöng baáo naây maâ khoá khùn thò öng
khöng nïn àïën dûå”. Vinsi baão ngûúâi ta lêëy möåt loå nûúác hoa cao cêëp vaâ
möåt böng hoa höìng tùång cho vúå öng chuã sûå noå. Vinsi viïët mêëy doâng keâm
theo: thöng baáo cuãa chöìng baâ hïët sûác thaânh cöng. Chuáng töi rêët lêëy laâm
ên hêån àaä khiïën cho öng ta mêëy tuêìn lïî qua ùn khöng ngon, nguã khöng
yïn". Bêët kyâ möåt ngûúâi laänh àaåo gioãi naâo cuäng biïët duâng cêy gêåy vaâ cuã
caâ röët àïí àaåt àïën kïët quaã töët. Vinsi laâ cao thuã vïì phûúng diïån naây.
Nguyïn tùæc cêy gêåy vaâ cuã caâ röët laâ vûâa aán vûâa uy, vûâa àaánh vûâa
xoa. Chiïu naây coá rêët nhiïìu vñ duå trong lõch sûã Trung Quöëc. Sûã goåi Chu
Nguyïîn Chûúng laâ "huâng tinh khi chûâ' (chuáa coá con mùæt gêëu vûâa daä têm
hûâng hûåc, vûâa àa nghi nhû Taâo Thaáo, têm àõa hiïím aác. Sau khi öng lïn
ngöi hoaâng àïë khöng theâm chiïu hiïìn naåp sô maâ ngaây àïm chó lo nghô
cuãng cöë sûå tön nghiïm tuyïåt àöëi vaâ laâm chuã thiïn haå cuãa öng. Cho nïn
öng duâng nhûäng thuã àoaån bó öíi baâi xñch, taân saát caác cöng thêìn traái yá öng
Lyá Thiïån Trûúâng àaä tûâng theo Chu Nguyïn Chûúng chinh chiïën, nöíi
tiïëng àa mûu tuác trñ. Khi bùæt àêìu dûång nhaâ Minh, öng cuâng vúái Chu
Nguyïn Chûúng àöìng têm húåp yá àõnh ra caác chïë àöå phaáp quy, caác nghi
lïî töng miïëu. Chu Nguyïn Chûúng so saánh öng vúái Tiïu Haâ àúâi Haán, goåi
öng laâ ngûúâi àûáng àêìu caác cöng thêìn", phong cho öng laâm thûâa tûúáng
àêìu tiïn cuãa nhaâ Minh. Möåt khi àaä cöng thaânh danh toaåi lïn ngöi thiïn
tûã thò thaái àöå cuãa Chu Nguyïn Chûúng àöëi vúái Lyá Thiïån Trûúâng hoaân
toaân thay àöíi Trûúác àêy Chu Nguyïn Chûúng khen Lyá Thiïån Trûúâng
giaãi quyïët cöng viïåc quaã àoaán" thò nay laåi thuåp cho caái muä àöåc àoaán
chuyïn quyïìn . Trûúác àêy Chu Nguyïn Chûúng cho Lyá Thiïån Trûúâng
quyïìn " tiïìn traãm hêåu têëu” ca ngúåi öng ta àaä "chia xeã lo êu vúái Trêîm" thò
bêy giúâ noái öng trûâng mùæt khöng coá hoaâng àïë. Chu Nguyïn thûúng sinh
loâng nghi kyå àöëi vúái Lyá Thiïån Tûúáng cöng cao quyïìn lúán. Nhûng vò Lyá
Thiïån Trûúâng cöng cao danh tiïëng lêîy lûâng, nïëu khinh suêët haânh àöång e
rùçng coá biïën lúán, Chu Nguyïn Chûúng beân duâng thuã àoaån vûâa àaánh vûâa
xoa, chúâ àúåi thúâi cú chùåt àûát vêy caánh.
Möåt àaánh: Lyá Thiïån Trûúâng rêët hiïíu Chu Nguyïn Chûúng thêm
hiïíu biïët hoaâng àïë nghi kyå mònh nïn liïìn mêëy ngaây öng caáo öëm khöng
vaâo triïìu. Öng nhên cú höåi naây beân dêng baãn têëu lïn Chu Nguyïn
Chûúng trûúác laâ taå töåi vò öëm khöng vaâo triïìu baân viïåc nûúác àûúåc, sau laâ
xin caáo laäo vïì hûu. Muåc àñch cuãa baãn têëu laâ thùm doâ thaái àöå cuãa Chu
Nguyïn Chûúng. Lïå thûúâng thò Chu Nguyïn Chûúng nïn haå chiïëu an uãi
lûu giûâ laåi, nhûng lêìn naây ra möåt chiïu thuêån doâng buöng cheâo, lêåp tûác
phï chuêín cho Lyá Thiïån Trûúâng vïì hûu, gaåt phùæt öng ta ra khoãi ghïë
thûâa tûúáng.
Hai xoa: Tûúác boã quyïìn thûâa tûúáng cuãa Lyá Thiïån Trûúâng, giaãi toãa
àûúåc sûå uy hiïëp cuãa öng ta nhûng khöng ñt àaåi thêìn ngêìm mùæng Chu
Nguyïn Chûúng àöåc aác vö tònh. Àïí lung laåc nhên têm, vöî vïì Lyá Thiïån
Trûúâng, Chu Nguyïn Chûúng beân gaã cöng chuáa Lêm An cho con trai Lyá
Thiïån Trûúâng laâ Baãn Kyâ. Hai hoå Chu Lyá beân trúã thaânh thöng gia.
Àoá laâ kïë vûâa àaánh vûâa xoa cuãa Chu Nguyïn Chûúng (tûác Minh
Thaái Töí).
Vua Caân Long nhaâ Thanh cuäng laâ ngûúâi sûã duång tuyïåt chiïu “cêy
gêåy vaâ cuã caâ röët" àöëi vúái caác phêìn tûã trñ thûác. Trong thúâi gian Caân Long
trõ vò àaä xaãy ra nhiïìu vuå aán vùn tûå. Coá hún 70 vuå aán vùn tûå, nhiïìu hún
bêët kyâ bêåc tiïn vûúng naâo cuãa öng.
Chiïu naây cuãa Caân Long cûåc kyâ lúåi haåi. Vùn nhên hoåc sô ngûúâi
ngûúâi khöën àöën vò möåt cêu vùn du hñ, mêëy cêu thú ngùæm hoa thûúãng
nguyïåt cuäng coá thïí dêîn àïën töåi danh khön lûúâng. Caân Long duâng eêy
gêåy vö tònh naây àïí cuãng cöë àõa võ cuãa mònh. Nhûng öng cuäng khöng
quïn àûa cuã caâ röët' ra, duâng chñnh saách mua chuöåc trñ thûác. Caân Long
quy àõnh hoaâng töåc giaâ treã àïìu phaãi cuái chaâo caác àaåi hoåe sô goåi laâ "laäo
tiïn sinh". Nïëu nhû vi àaåi hoåc sô àoá laâ sû phoá thò goåi laâ "laäo sûã” (thêìy), tûå
xûng "mön sinh hay vaän sinh". Möåt mùåt khaác, Caân Long töí chûác thi cûã
àaåi quy mö thu naåp keã sô vaâo phuåc vuå triïìu àònh. Ngoaâi ra coân àùåc biïåt
thiïët lêåp baác hoåc höng lö khoa àïí chiïu hiïìn naåp sô haå chó caáo quan àõa
phûúng tiïën cûã caác êín sô mai danh êín tñnh khöën sún lêm khöng ài thi
hoùåc nhûng ngûúâi coá taâi thú phuá maâ khöng tham gia hoaån löå. Nhûng
ngûúâi naây khöng cêìn qua thi cûã chñnh quy maâ àûúåc múâi vaâo triïìu àònh
do Caân Long àñch thên ra àïì thi. Caân Long àaä laâm 3 lêìn nhû thïë thu
phuåc àûúåc 24 ngûúâi.
Nhûng êín sô àûúåc vua tuyïín duång naây têët nhiïn àùæc yá vö cuâng, tûå
nhiïn caãm kñch hoaâng àïë ên suãng. Coân hún möåt trùm ngûúâi thi rúát thò
khöng coân mùåt muäi naâo tûå xûng laâ bêåc di laäo cö trung nûäa, khöng daám
laâm thú laâm phuá chûãi xoã triïìu àònh nûäa. Caân Long cûåc kyâ quan têm
nhûäng keã sô àûúåc öng trûåc tiïëp thi tuyïín. Trong söë àoá, coá möåt ngûúâi tïn
laâ Cöë Àöëng Cao khi àûúåc vua tuyïín duång thò tuöíi taám àaä cao, àûúåc Caân
Long ban cho chûác Quöëc Tûã giaám tû nghiïåp. Khi caáo laäo vïì hûu, Caân
Long coân thên haânh viïët hai baâi thú thêët ngön ban khen. Àïën khi Caân
Long du giang Nam laåi coân ban ngûå thû cho öng ta röìi phong cho öng ta
vûúåt cêëp laâ Quöëc Tûã Giaám tïë tûãu Caân Long laâm nhû vêåy laâ vò muåc àñch
duy trò àõa võ töëi cao cuãa hoaâng quyïìn, hoaâng töåc vaâ triïìu àònh àïí cho
nhaâ àaåi Thanh" vônh viïîn khöng phöi pha múâ nhaåt. Nhûng nïëu ai àaä
daám xuác phaåm àõa võ töëi cao àoá thò Caân Long lêåp tûác trúã mùåt tûâ àoã sang
trùæng, tûâ tûúi cûúâi
thên thiïån sang saát khñ àùçng àùçng. Bêët kïí ai hûäu tònh hay vö yá, àuáng
hay sai àïìu lêåp tûác haå nguåc, nheå thò phaåt àoân, caách chûác; nùång thò cheám
àêìu hay thùæt cöí, thêåm chñ phúi thêy giûäa chúå, duâ àaä chïët röìi cuäng khai
quêåt möì maã. Duâ laâ baån beâ, thên töåc cuãa Caân Long cuäng khöng ai thoaát
khoãi trûâng phaåt.
Nhû thïë àuã thêëy, ngûúâi cêëp dûúái hay thêìn dên àïìu cêín phaãi tónh
taáo nhêån roä tònh thïë cuãa mònh. Bõ àaánh têët àau nhûng khi àûúåc cuã caâ
röët cuäng chúá cho laâ àiïìu may, laâ buâa höå mïånh maâ ra sûác àöåi ún caãm
nghôa. Keã laâm quan trïn saáng suöët, ngûúâi laâm töi àoâi khön ngoan nïn
hiïíu roä: cêy gêåy vaâ cuã caâ röët àïìu laâ saách lûúåc, thuã àoaån ai
cuäng coá thïí sûã duång. Ai chiïu söë cao siïu hún diïîn troâ aão diïåu hún thò
cuäng àïìu chùèng qua laâ möåt têën tuöìng maâ thöi.
5. Àïì phoâng tiïíu nhên trúã mùåt
Nùm 1898, phaái Duy Tên do Khang Hûäu Vi vaâ Lûúng Khaãi Siïu
àûáng àêìu àaä phaát àöång phong traâo biïën phaáp Duy Tên êìm êìm sêëm àöång
khùæp nûúác Trung Quöëc. Hoaåt àöång cuãa hoå àûúåc hoaâng àïë Quang Tûå uãng
höå. Nhûng Quang Tûå laâ möåt hoaâng àïë khöng coá thûåc quyïìn, Tûâ Hi Thaái
hêåu khöëng chïë triïìu chñnh. Quang Tûå mûu toan nhúâ vaâo biïën phaáp Duy
Tên àïí múã röång quyïìn lûåc, cuãng cöë àõa võ thöëng trõ cuãa mònh, àaã kñch
thïë lûåc Tûâ Hi Thaái hêåu. Àûúng nhiïn Tûâ Hi Thaái hêåu caãm thêëy quyïìn
lûåc cuãa mònh bõ uy hiïëp beân can thiïåp chöëng laåi biïën phaáp Duy Tên. Vò
vêåy phong traâo biïën phaáp Duy Tên
biïën thaânh cuöåc traânh giaânh quyïìn lûåc cuãa hoaâng àïë Quang Tûå vúái Tûâ
Hi Thaái hêåu. Hoaâng àïë Quang Tûå caãm thêëy nhên quyïìn vaâ binh quyïìn
àïìu nùçm trong tay Tûâ Hi Thaái hêåu. Hoaâng àïë Quang Tûå hïët sûác lo êu.
Coá möåt lêìn hoaâng àïë viïët thû cho möåt nhên sô phaái Duy Tên laâ Dûúng
Duïå noái rùçng: “Trêîm coá leä khöng giûä àûúåc ngöi vuáa caác öng nïn tòm caách
cûáu trêîm". Phaái Duy Tên vò vêåy rêët lo lùæng. Àuáng luác naây, Viïn Thïë
Khaãi thuã lônh luåc quên àïën Bùæc Kinh. Khang Hûäu Vi vaâ Lûúng Khaãi
Siïu tuyïn truyïìn Viïn Thïë Khaãi theo phaái Duy Tên. Viïn Thïë Khaãi
uãng höå hoaåt àöång Duy Tên cho nïn Khang Hûäu Vi vaâ Lûúng Khaãi Siïu
tiïën cûã Viïn Thïë Khaãi vúái hoaâng àïë Quang Tûå, noái Viïn Thïë Khaãi rêët
am hiïíu phûúng Têy vaâ laâ quên nhên uãng höå biïën phaáp, nïëu löi keáo
àûúåc Viïn Thïë Khaãi thò thïë lûåc cuãa Tûâ Hi Thaái hêåu seä suy yïëu. Hoaâng
àïë Quang Tûå cho rùçng muöën biïën phaáp thaânh cöng phaãi coá sûå uãng höå
cuãa quên nhên, beân triïåu kiïën viïn Thïë Khaãi phong cho laâm Thõ lang
àïí löi keáo Viïn Thïë Khaãi phuåc vuå cho mònh.
Àûúng thúâi Khang Hûäu Vi vaâ caác chiïën hûäu cuäng cho rùçng muöën
biïën phaáp thaânh cöng, cûáu àûúåc vua Quang Tûå chó coá caách giïët öng Vinh
Löåc tay chên àùæc lûåc cua Tûâ Hi Thaái hêåu. Maâ laâm àûúåc viïåc naây thò chó
coá Viïn Thïë Khaãi. Cho nïn möåt chiïën hûäu cuãa Khang Hûäu Vi laâ Àaâm Tûå
Àöìng beân bñ mêåt gùåp Viïn Thïë Khaãi.
Àaâm Tûå Àöìng noái vúái Viïn Thïë Khaãi rùçng: "Hiïån nay boån Vinh Löåc
àõnh phïë truêët Quang Tûå, öng nïn duâng quên àöåi cuãa öng giïët quaách
Vinh Löåc röìi àem quên ài bao vêy Di Hoâa Viïn. Sûå viïåc thaânh cöng thò
hoaâng àïë Quang Tûå nùæm quyïìn seä thanh toaán caác quan laåi thuã cûåu, luác
àoá öng seä laâ àïå nhêët cöng thêìn". Viïn Thïë Khaãi khaãng khaái quaã quyïët
noái rùçng : "Chó cêìn hoaâng àïë xuöëng chiïëu chó, töi nhêët àõnh thi haânh".
Àaâm Tûå Àöìng laåi noái: ngûúâi khaác coân dïî àöëi phoá nhûng Vinh Löåc khöng
phaãi keã têìm thûúâng, giïët öng ta e laâ khöng dïî. Viïn Thïë Khaãi trúån mùæt
noái rùçng: "Coá gò laâ khoá? Giïët Vinh Löåc chó nhû giïët möåt con choá". Àaâm
Tûå Àöìng vöåi noái: “ Vêåy bêy giúâ chuáng ta haäy quyïët àõnh haânh àöång nhû
thïë naâo, töi seä têu lïn hoaâng thûúång ngay". Viïn Thïë Khaãi nghô möåt luác
röìi noái rùçng: thïë thò gêëp quaá! Binh khñ, àaån dûúåc, quên àöåi cuãa töi chó
huy coân trong tay Vinh Löåc, khöng ñt sô quan laâ ngûúâi cuãa Vinh Löåc.
Trûúác hïët töi cêìn ài Thiïn Tên, thuyïn chuyïín sô quan, chuêín bõ àaån
dûúåc kinh phñ röìi múái coá thïí haânh àöång àûúåc". Khöng coân caách gò khaác,
Àaâm Tûå Àöìng àaânh phaãi àöìng yá.
Viïn Thïë Khaãi laâ möåt ngûúâi têm thuêåt gian xaão lûåa gioá beã laái.
Khang Hûäu Vi vaâ Àaâm Tûå Àöìng khöng hiïíu thaái àöå àoá cuãa Viïn Thïë
Khaãi. Viïn Thïë Khaãi ngoaâi mùåt toã ra trung thaânh vúái hoaâng àïë Quang
Tûå nhûng trong loâng biïët thûåc quyïìn nùçm trong tay Tûâ Hi Thaái hêåu vaâ
tay chên cuãa baâ, cho nïn Viïn Thïë Khaãi beân moác nöëi vúái tay chên thên
tñn cuãa Tûâ Hi Thaái hêåu. Viïn Thïë Khaãi tin tûúãng trong cuöåc àêëu tranh
naây Tûâ Hi Thaái hêåu chiïëm thûúång phong. Cho nïn Viïn Thïë Khaãi lûâa
Àaâm Tûå Àöìng sau àoá vïì Thiïn Tên töë caáo vúái Vinh Löåc tûâng cêu tûâng
chûä Àaâm Tûå Àöìng àaä noái.
Vinh Löåc hoaãng höët beân lêåp tûác vïì Bùæc Kinh, àïën Di Hoâa Viïn gùåp
Tûâ Hi Thaái hêåu têu roä sûå viïåc hoaâng àïë Quang Tuã toan haå thuã trûúác.
Ngaây höm sau vûâa raång saáng, Tûâ Hi Thaái hêåu nöå khñ xung thiïn
tiïën vaâo hoaâng cung bùæt hoaâng àïë Quang Tuâ giam loãng. Tiïëp theo, Tûâ Hi
Thaái hêåu xuöëng chiïëu phïë boã phaáp lïånh biïën phaáp, bùæt caác nhên sô vaâ
quan viïn phaái Duy Tên.
Sau 103 ngaây thò biïën phaáp thêët baåi, Àaâm Tûå Àöìng, Lêm Huác Lûu
Quang Àïå, Dûúng Duïå, Thûúng Quaãng Nhên, Dûúng Thêm Tuá bõ cheám
àêìu ngoaâi chúå. Khang Hûäu Vi vaâ Lûúng Khaãi Siïu chaåy thoaát sang
Nhêåt.
Tiïíu nhên trúã mùåt laâ biïån phaáp khöng nïn duâng nhûng phaãi biïët.
Boån tiïíu nhên trúã mùåt naây thûúâng laá mùåt laá traái, qua cêìu ruát vaán, bêët
chêëp thuã àoaån. Chuáng rêët thöng thaåo luác naâo thò vêîy àuöi, luác naâo thoâ
dao gùm. Khi anh phêët thò duâ mêëy höm trûúác anh coân laâ choá hoang thò
nay chuáng cuäng lêåp tûác chaåy theo nõnh hoát, cûúâi noái haã hï . Coân khi anh
gùåp naån thò chuáng cao chaåy xa bay bôu möi nhïëch meáp thêåm chñ àaánh
thöi. Viïn Thï Khaãi chñnh laâ möåt tiïíu nhên gian huâng nhû thïë àoá, vò
muöën vinh thên phuâ gia thùng quan tiïën chûác, bêët chêëp ngûúâi khaác àêìu
rúi maáu thaãy.
Kïë 17. Kïë àe doåa
Laâm thïë naâo lúåi duång nhûúåc àiïím nhên tñnh àïí khöëng chïë con
ngûúâi?
Moåi ngûúâi àïìu biïët, súå laâ möåt trong nhûäng baãn nùng cuãa loaâi
ngûúâi. Àa söë gûúâi àïìu khöng chõu àûång àûúåc súå haäi khöng chiïën thùæng
àûúåc súå haäi trong loâng. Àoá laâ cú súã têm lyá cuãa kïë àe doåa.
Àe doåa thûúâng duâng vaâo luác múái bùæt àêìu àoå sûác duâng kïë naây àïí taåo
cho mònh xu thïë têm lyá vaâ ngoaâi ra coân coá thïí àaã thaão kinh xaâ khiïën cho
àöëi phûúng böåc löå nhûúåc àiïím.
Muöën àe doåa ngûúâi ta thò baãn thên mònh phaãi lúán gan hún ngûúâi,
khñ thïë hung haän hún ngûúâi. Khi hai bïn àöëi àêìu coá thïí duâng mêëy
phûúng phaáp sau àêy àïí tùng duäng khñ cuãa mònh.
1. Tòm ra lyá do àïí khinh thûúâng àöëi thuã.
2. Noái to tiïëng taåo ra thanh thïë.
3. Duâng aánh mùæt sùæc nhû dao bûác baách àöëi phûúng.
4. Dûúng oai diïîu voä laâm ra veã têët thùæng.
5. Àûáng quay lûng vïì mùåt trúâi hay aánh saáng.
Àe doåa coá mêëy chiïën thuêåt thöng duång khöng thïí khöng biïët àïën.
1. Gioãi vêån duång phaáp luêåt nhû “thûúång phûúng baão kiïëm" àïí trêën
aáp àöëi phûúng, laâ möåt phûúng phaáp quan troång trong xaä höåi phaáp chïë
àûúng àaåi.
2. Trong lúâi ca tuång taán dûúng coá keâm theo yá àe doåa cuäng thûúâng
coá hiïåu quãa, àöi khi khöng thïí khöng laâm nhû thïë.
3. Tiïn phaát chïë nhên (ra tay trûúác, noái trûúác, haå thuã trûúác) laâ hay
nhêët, nöî lûåc saáng taåo ra thúâi cú haå thuã trûúác khuêët phuåc àöëi phûúng
giaânh thùæng lúåi.
4. Noái chêåm raäi, gioång trêìm toã ra anh kiïn àõnh. Àoá laâ möåt biïån
phaáp veån toaân.
5. Duâng im lùång àaáp laåi nhûäng lúâi hung hùng cuãa àöëi phûúng, lêëy
im lùång laâm àe doåa, khöng theâm àïëm xlaâ àöëi phûúng. Àêy laâ möåt
phûúng phaáp àe doåa thûúång thùång.
Ngoaâi ra cêìn nhêën maånh: àe doåa laâ möåt kyä thuêåt rêët khoá khöëng
chïë, nïëu khöng hiïíu roä àöëi phûúng maånh yïëu nöng sêu nhû thïë naâo thò
dïî khiïën cho hay hoáa dúã, cho nïn kyä thuêåt naây rêët maåo hiïím.
1. Phêën phaát duäng khñ tiïu diïåt uy phong àõch thuã
Thúâi Àöng Haán, Liïm Phaåm laâ con chaáu danh tûúáng Liïm Pha
nûúác Triïåu thúâi Chiïën Quöëc, laâm chûáng Thaái thuá quêån Vên Trung
(thuöåc Nöåi Möng ngaây nay). Àûúng thúâi quên Hung Nö xêm lêën àaåi quy
mö, ngaây naâo cuäng coá baáo àöång. Theo quy àõnh, khi quên àõch hún 5.000
ngûúâi thò baáo cho quêån lên cêån biïët. Caác thuöåc haå cuãa Liïm Phaåm muöën
phaát lïånh cêìu viïån. Liïm Phaåm khöng nhûäng khöng àöìng yá maâ coân thên
dêîn möåt àöåi quên nhoã ra biïn giúái chöëng kyå binh Hung Nö.
Quên Hung Nö àöng hún quên Liïm Phaåm. Vûâa
àuáng luác mùåt trúâi lùån, Liïm Phaåm ra lïånh quên lñnh möîi ngûúâi cêìm hai
boá àuöëc àöët chaáy rûâng rûåc phên böë trong khu vuåc doanh traåi vaâ xung
quanh doanh traåi, lêåp tûác lûãa rûåc khùæp núi hùçng haâ sa söë nhû sao trïn
trúâi, quang caãnh thêåt laâ huâng traáng. Quên Hung Nö tûâ xa nhòn thêëy
doanh traåi quên Haán bao la, àuöëc lûãa chêåp chúân khùæp núi, beân cho rùçng
quên cûáu viïån àïën nïn rêët kinh súå. Liïm Phaåm baão vúái böå haå rùçng:
"Mûu kïë cuãa chuáng ta bêy giúâ laâ nhên àïm töëi àöåt kñch quên Hung Nö
vaâ khiïën cho chuáng khöng biïët quên sö' ta bao nhiïu. Nhû vêåy chuáng súå
haäi höìn höìn xiïu phñch laåc, chuáng ta coá thïí tiïu diïåt cuäng àûúåc.”
Saáng súám höm sau khi quên àõch sùæp ruát quên, Liïm Phaåm ra
lïånh quên lñnh ùn cúm súám röìi xöng thùèng vaâo doanh traåi Hung Nö. Vûâa
luác àoá coá gioá to, öng sai mûúâi tïn lñnh mang tröëng trêån mai phuåc sau
doanh traåi Hung Nö, ûúác heån khi naâo thêëy lûãa chêåy thò vûâa àaánh tröëng
vûâa hoâ reo. Quên lñnh khaác thò cêìm binh khñ vaâ cung tïn mai phuåc hai
bïn cûãa lúán cuãa doanh traåi àõch quên. Liïm Phaåm beân nûúng theo thiïìu
gioá phoáng hoãa, quên mai phuåc àaánh tröëng hoâ reo vang trúâi. Quên Hung
Nö khöng àïì phoâng nïn röëi loaån dêîm àaåp lïn nhau maâ nhaåy chïët hún
ngaân ngûúâi. Quên Haán thûâa thïë truy kñch,
cheám chïët hún trùm ngûúâi àaåi thùæng lúåi. Tûâ àoá vïì sau, quên Hung Nö
khöng daám xêm lêën Vên Trung nûäa.
Möåt trong nhûäng tiïìn àïì cuãa kïë àe doåa laâ phaãi giaã vúâ hung dûä nhû
thêåt. Chó khi naâo laâm cho àöëi phûúng sinh ra khiïëp nhûúåc thò múái coá thïí
doåa àûúåc hoå. Möåt ngûúâi nhaát gan tûå ti thò khöng thïí àe doåa ngûúâi khaác
àûúåc, nïëu duâng kïë àe doaå e coá khi laåi coá haåi cho baãn thên. Noái cho cuäng
duâng kïë àe doåa biïën nhoã thaânh lúán, yïëu thaânh maånh laâ möåt sûå àoå sûác vïì
duäng khñ, vïì yá chñ àêëu choåi.
Dûúái àêy xin giúái thiïåu möåt söë biïån phaáp:
1. Khi anh caãm thêëy nhaát gan hay tûå ti thò anh nïn tòm cho ra
nhûúåc àiïím cuãa àöëi thuã, àaánh guåc àöëi phûúng ngay trong têm lñ cuãa
anh.
Àoá laâ möåt biïån phaáp (duâng khi anh caãm thêëy àöëi thuã àe doåa anh.
Luác àoá caãm giaác bõ sûác eáp döìn neán seä tiïu tan. Nïëu nhû anh khöng tòm
ra chöî khiïëm khuyïët cuãa àöëi thuã thò anh coá thïí tûúãng tûúång ra àöëi thuã
trong möåt trûúâng húåp bi kõch naâo àoá nhû vêåy thò cuäng coá thïí haå thïë uy
hiïëp cuãa àöëi thuã. Vñ duå nhû àöëi thuã súå vúå nhû coåp, hay àöëi thuã laâ möåt
giaám àöëc cöng ty rêët súå giaám àöëc cöng ty meå ... àïìu laâ nhûäng nhûúåc
àiïím cuãa àöëi thuã giuáp anh chïë ngûå àöëi thuã, haå uy thïë àöëi thuã trong têm
lyá cuãa anh. Nïëu nhû anh chó thêëy ûu àiïím cuãa àöëi thuã thò thûúâng àaánh
giaá quaá cao àöëi thuã vaâ sinh ra yá nghô khöng thïí naâo thùæng àûúåc àöëi thuã.
Nhûng nïëu anh nghô àöëi thuã
cuäng chó nhû moåi ngûúâi bònh thûúâng laâ möåt con ngûúâi maâ thöi chûá
khöng siïu nhên hay cao thuã gò, röìi anh nghô àïën khuyïët àiïím cuãa anh
ta nhû súå vúå, súå thuã trûúãng cêëp cao chùèng haån thò anh seä khöng coân tûå ti
nûäa.
2. Noái thêåt to tiïëng àïí phêën khñch têm lyá baãn thên, taåo ra khöng
khñ aáp àaão àöëi thuã.
Thanh êm cao lúán huâng duäng coá thïí laâm cho àöëi thuã coá êën tûúång
vïì loâng tûå tin cuãa anh, do àoá seä coá hiïåu quaã bêët ngúâ. Trong khi biïån luêån
hay tranh caäi, coá ngûúâi bêët giaác cao gioång aát tiïëng noái àöëi thuã. Àoá laâ lúåi
duång baãn nùng “êm thanh coá thïí tùng cûúâng loâng tûå tin". Thúâi xûa úã
Trung Quöëc khi quên àöåi hai bïn daân trêån àöëi diïån nhau thò àïìu àaánh
tröëng trêån êìm êìm, thanh êm caâng cao sô khñ caâng cao. Nûúác Löî vúái nûúác
Tïì àaánh nhau nûúác Tïì nöíi tröëng trûúác, tiïëng tröëng êìm êìm kinh thiïn
àöång àõa sô khñ hûâng hûåc. Quên Löî vêîn aán
binh bêët àöång. Tiïëng tröëng quên Tïì dêìn dêìn nhoã ài, sô khñ cuäng dêìn dêìn
sa suát. Bêëy giúâ quên Löî múái thuác tröëng trêån liïn höìi, quên lñnh hûng
phêën aâo aâo xöng lïn àaánh baåi quên Tïì. Àoá laâ viïåc lúán.
Coân viïåc nhoã nhû treã con ban àïm ài ngang qua baäi tha ma thûúâng
huyát saáo laãnh loát cuäng laâ àïí cho thïm baåo daån khöng súå ma. Àoá laâ chuáng
àaä thöíi duäng khñ cuãa chung lïn.
Thanh êm cuãa anh laâ vuä khñ trúâi ban, chó cêìn anh biïíu hiïån àêìy
àuã duäng khñ thò duäng khñ cuãa anh seä dêng cao. Toã ra duäng caãm thò duäng
khñ xuêët hiïån, toã ra nhuát nhaát chaåy tröën thò loâng súå haäi xuêët hiïån.
3. Àûa mùæt nhòn chùçm chùçm vaâo möåt böå phêån cú thïí naâo àoá cuãa
àöëi thuã thò àöëi thuã seä coá cam giaác bõ sûác eáp maånh.
Vñ duå nhû hai àöëi thuã naãy sinh mêu thuêîn trong tranh àoaåt tònh
yïu thò ngûúâi cao thuã seä hai mùæt chiïëu thùèng vaâo tay hoùåc mùæt àöëi thuã
truyïìn àaåt loâng phêîn nöî cuãa anh cho àöëi thuã. Luác bêëy giúâ "vö thanh
thùæng hûäu thanh" (im lùång maånh hún tiïëng noái). Nhû vêåy àaä taåo ra aáp
luác têm lyá cho àöëi thuã, lêëy sûå laånh luâng nhû sùæt theáp thay vò tranh caäi
öìn aâo maâ aáp àaão têm lyá àöëi thuã. Trong caác cuöåc tranh chêëp thò chiïën
thuêåt "àöåt phaá möåt àiïím” rêët coá hiïåu quaã. Caái goåi laâ "àöåt phaá möåt àiïím”
laâ têåp trung tinh lûåc cöng kñch möåt chöî yïëu cuãa àöëi phûúng.
Vñ duå trong àöëi thoaåi, mùæt anh chùm chùm nhòn vaâo möåt böå phêån
thên thïí naâo àoá cuãa àöëi phûúng. Nhû vêåy khöng nhûäng khöng bõ àöëi
phûúng uy hiïëp maâ coân khiïën cho àöëi phûúng khöng thïí khöng chuyïín
sûå chuá yá sang böå phêån thên chïë bõ anh duâng mùæt xaå kñch. Noái möåt caách
khaác, aánh mùæt cuãa anh khöng nhûäng khiïën cho àöëi phûúng mêët thùng
bùçng phên taán tû tûúãng vaâ têm lyá maâ coân taåo ra cuåc diïån hoang mang
röëi loaån vïì têm lyá cuãa àöëi phûúng. Nhû vêåy anh àaä thùæng möåt bûúác.
4. Khi hai bïn giùçng co, anh phaãi àûáng sao cho coá khñ thïë thò múái
uy hiïëp àûúåc àöëi phûúng.
Khi hai bïn sùæp ra tay thò àöång taác hònh thïí cuãa anh laâ möåt loaåi vuä
khñ tùng cûúâng loâng tûå tin. Trong taác phêím Chim seã cuãa nhaâ vùn Nga
Tuöëegúnep àaä kïí möåt cêu chuyïån nhû sau:
Sau khi mûa, möåt chuá chim seã con rúi tûâ trïn caânh cêy xuöëng.
khöng bay nöíi nûäa, möåt con choá sùn nhòn thêëy beân chaåy àïën. Bêëy giúâ
möåt con chim seã giaâ khaác tûâ trïn caânh cêy bay xuöëng che chùæn chim seã
con, xuâ löng giûúng caánh tiïn vïì phña con choá sùn, mùæt chùçm chùçm
hung dûä nhòn con choá sùn, con choá sùn böîng àúâ àêîn dûâng laåi. Con chim
seã àaä sûã duång möåt caách baãn nùng löng caánh, àöång taác vaâ aánh mùæt trúâi
cho àïí thõ uy vúái con choá sùn, gaåt boã loâng súå haäi cuãa mònh khiïën cho con
choá sùn chuân bûúác. Trong thi àêëu thïí thao, coá luác àïí gia tùng tûå tin vêån
àöång viïn ngêíng cao àêìu ûúän ngûåc toã ra veã khöng biïët súå àöëi thuã.
Trong caác cuöåc àaâm phaán cuäng coá thïí duâng kïë àe doåa àïí àaân aáp àöëi
phûúng cuäng àaä tûâng coá hiïåu quaã nhû thïë.
5. Chiïëm võ trñ quay lûng aánh saáng cuäng coá thïí taåo ra hiïåu quãa uy
hiïëp àöñ phûng.
Àûáng úã võ trñ xoay lûng aánh saáng, khiïën cho aánh saáng chiïëu vaâo
mùåt àöëi phûúng saãn sinh hiïåu quaã vêåt lyá, khiïën àöëi phûúng hoa mùæt,
àöìng thúâi cuäng saãn sinh nhûäng aãnh hûúãng têm lyá khaác nûäa. Àêìu tiïn
trïn hêåu trûúâng thò tû thïë àûáng xoay lûng aánh saáng khiïën àöëi phûúng
khöng nhòn roä neát mùåt cuãa anh. Traái laåi àöëi phûúng bõ aánh saáng chiïëu
roåi khùæp thên thïí löì löå tûâng böå phêån chó nhû vêåy àöëi phûúng àaä lo lùæng
bêët an röìi. Hún nûäa aánh saáng sau lûng laâm cho hònh tûúång cuãa anh hoâa
vaâo aánh saáng gêy ra êën tûúång anh to lúán hún sûå thûåc àaä aáp àaão tinh
thêìn àöëi phûúng.
Chó cêìn suy xeát loaåi nguyïn lyá naây thò khöng àûáng úã võ trñ bõ aánh
saáng chiïëu vaâo mùåt maâ cuäng khöng àûáng trong chöî töi khöng coá, aánh
saáng. Nhû vêåy trong tònh huöëng àöëi phûúng coá veã vaåm vúä hún, anh àaä
lúåi duång hiïåu quaã aánh saáng chiïën thùæng têm lyá àöëi phûúng cuäng laâ àaä
thùæng möåt bûúác röìi.
2. Ca tuång maâ khöng àe doåa thò keám phêìn thaânh cöng
Àaåi sû Lyá Töng Ngö coá möåt kiïën giaãi sêu sùæc vïì möëi quan hïå giûäa ca
tuång vaâ àe doåa. Khi baân vïì quan trûúâng phong kiïën, öng noái: “ De doaå laâ
möåt àöång tûâ trûåc tiïëp. Àaåi yá hai chûä rêët sêu xa tinh vi, töi xin trònh baây
àöi àiïìu. Quan chûác laâ caái rêët quñ baáu, khöng thïí dïî daâng ban cho ai. Coá
ngûúâi ca tuång ngaân vaån lêìn maâ vêîn khöng coá hiïåu quaã vò thiïëu ài möåt
chuát àe doåa. Phaâm nhûäng àaåi nhên vêåt cêìm quyïìn àïìu coá àiïím yïëu, chó
cêìn tòm àûúåc chöî yïëu cöët tûã cuãa hoå, àiïím nheå möåt caái, hoå beân giêåt hònh
kinh súå laâ lêåp tûác tùång cho anh quan chûác. Caác hoåc giaã nïn biïët hai chûä
ca tuång vaâ àe doaå phaãi sûã duång phöëi húåp. Ngûúâi gioãi àe doaå coá ca tuång,
keã baâng quan thêëy hoå ngang nghaånh buöng lúâi chó trñch cêëp trïn nhûng
kyâ thûåc caqaáp trïn laåi múã cúâ trong buång, núã tûâng khuác ruöåt”. Àoá chñnh
laâ caái goåi laâ “ trong loâng möîi ngûúâi hiïíu möåt caách”, “ thúå möåc gioãi chó coá
thïí daåy hoåc troâ duâng thûúác thúå chûá khöng truyïìn kyä xaão”. Àiïìu naây
nhûäng ai yïu cêìu xin quan tûúác nïn suy nghô cêín thaån maâ laänh höåi lêëy
nghïå thuêåt ca tuång caâ àe doaå. Àiïìu quan troång nhêët laâ àe doaå coá mûác àöå
húåp thúâi, nïëu quaá tay thò àaåi quan nhên quaá theån thaânh giêån vung tay
khöng laåi, nhû thïë haá khöng phaãi laâ phaãn böåi muåc àñch cêìu xin quan
tûúác hay sao? Thïë coân gò khöí bùçng? Khöng phaãi luác khöng coân caách naâo
khoe thò chúá sûã duång àe doåa möåt caách bûâa baäi.
Luön luön ca tuång thò khiïën ngûúâi ta khinh dïî, àoá laâ thûåc traång xaä
höåi. Vñ duå nhû khi nam giúái taán tónh nûä giúái noái chung thûúâng coá rêët
nhiïìu êu lo. Vñ duå nhû chaâng laâ xûúãng trûúãng, naâng laâ cöng nhên thò têët
nhiïn lo êu sûå viïåc baåi löå seä aãnh hûúãng àïën uy tñn. Nam giúái möåt khi
tònh caãm buâng nöí thò thûúâng khöng àïëm laâ hêåu quaã. Cho nïn nûä giúái
thöng minh phaãi nhùæc nhúã chaâng hêåu quãa àoá, uy hiïëp chaâng khiïën cho
chaâng tónh taáo trúã laåi, khöng gêy ra hêåu quaã. Coá möåt phuå nûä nhûng laâ
thuãy thuã trûúâng kyâ phiïu baåt haãi ngoaåi cho nïn chõ söëng cö àöåc qua
ngaây thaáng. Ban ngaây ài laâm coân dïî chõu, töëi vïì nhaâ tröëng vùæng cö àún
laånh leäo. Àïí tiïu pha thúâi gian chõ beân ài hoåc àaåi hoåc ban àïm. Àïm thûá
nhêët àïën lúáp hoåc phaát hiïån möåt ngûúâi baån trai cuãa chöìng thúâi trung hoåc
cuäng coá mùåt. Ngûúâi baån naây quan hïå khaá töët vúái chöìng chõ cho nïn tûå
nhiïn chõ thên thiïët vúái anh ta. Khöng ngúâ anh baån naây laåi ngêëm ngêìm
mûu àöì xêëu xa. Chõ phaát hiïån àöång cú khöng töët cuãa ngûúâi baån. Chõ beân
noái vúái anh ta möåt caách nghiïm tuác: "Tuåc ngûä coá cêu "khöng nïn tú
tûúãng vúå baån. Anh laâ baån chöìng töi, chöìng töi thûúâng ngaây àöñ xûã rêët tûã
tïë vúái anh. Nay nïëu nhû töi baão chöìng töi vïì thaái àöå cuãa anh àöëi vúái töi
thò liïåu chöìng töi seä nghô nhû thïë naâo vïì anh?” Ngûúâi baån hoåc mêët höìn
van xin: “xin chõ... xin chõ chúá laâm nhû thïë!”
Cêu chuyïån “mûúån rûúåu cûúáp binh quyïìn" trong lõch sûã Trung
Quöëc laâ möåt àiïín hònh thaânh cöng cuãa kïë trûúác ca tuång sau àe doåa. Sau
khi Triïåu Khuöng Dêîn chiïëm àûúåc ngöi vua cuãa nhaâ Hêåu Chu, cêìm àêìu
caác tûúáng lônh nam chinh bùæc chiïën cú baãn thöëng nhêët Trung Nguyïn,
thiïn haå thaái bònh. Dêìn dêìn Triïåu Khuöng Dêîn caãm thêëy nhûäng ngûúâi
huynh àïå àaä tûâng xöng pha trêån maåc vaâo sinh ra tûã nay àaä trúã thaânh vö
duång. Boån hoå àaä cuâng öng hûúãng vinh hoa phuá quyá maâ möîi ngûúâi coân
nùæm trong tay binh quyïìn nhêët àõnh. Nïëu möåt ngaây naâo hoå caãm thêëy
quyïìn khöng àuã cao chûác khöng àuã troång
beân nöíi lïn taåo phaãn thò cuåc diïån thêåt khoá hoáa giaãi. Nhûng nïëu xuöëng
tay saát haåi huynh àïå thò súå thiïn haå phêîn nöå. Möîi võ huynh àïå àïìu coá vö
söë ngûúâi thên tñn, nïëu Triïåu Khuöng Dêîn haå thuã hoå thò biïët bao tay
chên cuãa hoå nöíi loaån khiïën cho öng khoá loâng ngöìi treän ngöi vaâng àûúåc
nûäa. Vêåy thò laâm thïë naâo? Suy ài nghô laåi maäi, Triïåu Khuöng Dêîn phaát
hiïån ra rûúåu, chó coá rûúåu múái giaãi quyïët àûúåc vêën àïì hoác buáa naây.
Ngaây höm sau, Triïåu Khuöng Dêîn múâi nhûäng huynh àïå coá nùæm
binh quyïìn àïën cuâng nhau uöëng rûúåu vui chúi. Moåi ngûúâi àïìu uöëng
thoaãi maái, noái thoaãi maái cûúâi thoaãi maái têån saáng túái töëi, ai ai cuäng mùåt
àoã bûâng? Triïåu Khuöng Dêîn thêëy thúâi àiïím àaä àïën, beân kïí viïåt xûa
huynh àïå cuâng nhau kïì vai saát caánh chiïën àêëu gian khöí, cuöëi cuâng thúã
daâi than rùçng: "Nïëu vônh viïîn söëng nhû nhûäug ngaây qua thò sung sûúáng
biïët bao nhiïu! Ban ngaây thuác ngûåa muáa àao cheám giïët, ban àïm göëi
caán àao ngaä ra nguã thêëy thoaái biïët bao! Àêu coá giöëng nhû bêy giúâ àïm
àïm khöng yïn giêëc."'. Caác huynh àïå nghe xong beân ên cêìn hoãi: “sao àaåi
ca laåi khöng nguã yïn?". Triïåu Khuöng Dêîn àaáp: "Haá khöng roä raâng hay
sao, huynh àïå ta ai cuâng xûáng àaáng ngöìi chiïëc ghïë ta àang ngöìi, khöng
ai muöën ngöìi chiïëc ghïë àoá hay sao? ”. Moåi ngûúâi nhòn nhau, caãm thêëy
tònh thïë trúã nïn nghiïm troång, nghô àïën cêu chuyïån lõch sûã sau khi lïn
ngöi Lûu Bang lêìn lûúåt giïët hïët caác cöng thêìn. Moåi ngûúâi thêët kinh beân
quò xuöëng têu rùçng: " Khöng daám". Triïåu Khuöng Dêîn àaä tiïn liïåu hiïåu
quaã naây beân tiïëp tuåc truy kñch, noái rùçng: “Caác ngûúi tuy noái khöng daám,
nhûng ai baão àaãm thuöåc haå cuãa caác ngûúi khöng nghô nhû thï? Möåt höìi
hoaâng baâo àaä khoaác lïn thên caác ngûúi thò caác ngûúi cuäng khöng thïí tûå
mònh laâm chuã àûúåc". Nghe xong moåi ngûúâi biïët Triïåu Khuöng Dêîn nghi
kyå hoå. Boån hoå súå haäi laåy liïn tuåc khöng daám àûáng dêåy xin Triïåu Khuöng
Dêîn chó cho möåt cho möåt con àûúâng. Triïåu Khuöng Dêîn noái: “Àúâi ngûúâi
ngùæn nguãi, moåi ngûúâi theo Trêîm àaä khöí nûãa àúâi ngûúâi röìi phaãi chùng
lïn lônh möåt moán tiïìn lúán vïì quï söëng nöët nhûäng ngaây thanh bònh, thïë
chùèng haånh phuác hún hay sao?”. Moåi ngûúâi àïìu gêåt àêìu têu : "Tuên chó"
. Ngaây höm sau caác võ cöng thêìn àoá lêìn lûúåt dêng têëu caáo laäo vïì quï,
trao traã binh quyïìn cho Triïåu Khuöng Dêîn, nhêån möåt söë tiïìn vïì quï
laâm phuá öng núi thön daä.
Triïåu Khuöng Dêîn àaä vêån duång taâi tònh coá hiïåu quaã kïë àe doåa nhû
thïë àoá.
Chó ca tuång khöng àe doåa thò àöëi phûúng an nhaân tûå taåi, cho hay
khöng cho tuây thñch, quyïìn chuã àöång trong tay àöëi phûúng. Coân trong ca
tuång coá àe doåa thò quyïìn chuã àöång trong tay ta, ca tuång chó laâ múã löëi àïí
cho àöëi phûúng khöng mêët thïí diïån, thûåc chêët hoå khöng thïí khöng
thuêån theo ta.
3. Noái trûúác àûúåc lúâi
Coá möåt lêìn thûúng gia Trêìn Àöng, hoa kiïìu úã Myä mua möåt lö haâng
cuãa têåp àoaân Phöìn Vinh kyá kïët húåp àöìng mua röìi traã möåt nûãa tiïìn, mùåt
möåt nûãa traã traái phiïëu. Ngaây giao dõch kyá húåp àöìng thò Trêìn Àöng laåi
khöng ra mùåt, sai con laâ Trêìn Tiïíu Àöng thay mùåt. Möåt thaáng sau àïën
kyâ haån cuãa traái phiïëu thò ngên haâng laåi tûâ chöëi thanh toaán. Têåp àoaân
Phöìn Vinh mêëy lêìn thöi thuác, Trêìn Àöng cûá khêët lêìn, cuöëi cuâng khöng
tiïëp àiïån thoaåi nûäa. Bêëy giúâ têåp àoaân Phöìn Vinh biïët àaä bõ mùæc lûâa.
Giaám àöëc têåp àoaân Phöìn Vinh laâ Trêìn Ngoåc Thû noái rùçng trûâ khi Trêìn
Àöng tröën lò úã Myä ra, khöng laâm ùn úã Höìng Köng nûäa, coân nïëu nhû coân
àïën Höìng Köng laâm ùn thò töi nhêët àinh bùæt anh ta phaãi traã tiïìn". Trêìn
Ngoåc Thû böë trñ theo doäi. Möåt höm Trêìn Àöng àïën Höìng Köng, Trêìn
Ngoåc Thû lêåp tûác sai ngûúâi liïn laåc vúái öng ta, tiïëp thõ baán giaá ûu àaäi
möåt söë haâng chim thuá Caãnh Thanh Lam. Trêìn Àöng àïën cöng ty Phöìn
Vinh. Trêìn Ngoåc Thû múã röång cûãa bûúác vaâo àûáng xoaåt hai chên heát to:
trêìn Àöng, anh mùæc lûâa röìi Trêìn Àöng biïën sùæc kinh haäi nhû ïëch thêëy
rùæn àûáng lùång. Trêìn Ngoåc Thû noái tiïëp: “ öng àaä àïën àêy vêåy töi xûã lyá
öng" vaâ chòa tay ra baão tiïëp: “Trêìn Àöng tiïìn cuãa töi àêu Trêìn Àöng
àaáp: "Töi khöng thiïëu tiïìn öng, con töi thiïëu tiïìn öng." 'Trêìn Ngoåc Thû
àaáp laåi rùçng: “ Nïëu öng khöng goåi àiïån thoaåi cho töi thò sao töi laåi àïí con
öng nhêån haâng?”. Trêìn Àöng àaáp laåi rùçng: “Con mùæc núå bùæt cuãa traã núå.
Àiïìu naây khöng phuâ húåp phaáp luêåt nûúác Myä.” Trêìn Ngoåc Thû noái rùçng: “
Àêy laâ Höìng Köng. Höm nay maâ öng bûúác ra àûúåc khoãi cuãa thò töi khöng
phaãi hoå Trêìn. Chuáng ta àïìu laâ ngûúâi biïët tiïìn ngûúâi biïët caách xûã lyá
nhûäng keã khöng biïët àiïìu. Öng biïët töi laâ ai khöng?” Röìi khöng àúåi cho
Trêìn Àöng tra lúâi, Trêìn Ngoåc Thû heát to: “Tûâ khi coân beá úã Indonesia, tao
laâ lûu manh!”
Tuåc ngûä noái: “mïìm súå cûáng, cûáng súå ngang, ngang súå liïìu maång"
Luác naây Trêìn Àöng möì höi àêìm àòa, tay moâ tuái aáo ngûåc tòm thuöëc trúå
tim. Trêìn Ngoåc Thû baão Trêìn Àöng rùçng: chuáng töi rêët nhên àaåo. Höm
nay töi àoâi tiïìn öng, khöng traã tiïìn chúá bûúác ra khoãi phoâng naây àûúåc.
Trêìn Àöng biïët chöëi caäi vö ñch, nguåy kïë cuäng khöng duâng àûúåc, chi coân
caách cuái àêìu goåi àiïån thoaåi, baão ngûúâi nhaâ àem tiïìn àïën thanh toaán.
Trêìn Ngoåc Thû àe doåa tiïn phaát chïë nhên? chiïëm ûu thïë têm lyá cho nïn
àaä thùæng lúåi hoaân toaân. Tuåc ngûä noái: “Tiïn haå thuã vi cûúâng” chñnh laâ àaåo
lyá naây.
Rêët nhiïìu ngûúâi khi nghe noái phaãi àöëi mùåt vúái cûúâng baåo trong
loâng khiïëp súå hoùåc vûâa thêëy àöëi phûúng àaä toan chaåy tröën, caách laâm nhû
vêåy cuäng bùçng can têm chõu thêët baåi. Nïëu anh coá thïí tòm caách tiïn phaát
chïë nhên thò coá thïí giaãm nheå aáp lûåc têm lyá àoá.
Vua quyïìn anh haång nùång Mohamet Ali trûúác khi thûúång àaâi lêìn
naâo cuäng laâm baâi thú tûå ca tuång thïì quyïët haå guåc àöëi thuã. Haânh àöång
naây àûúåc ngûúâi ta phong cho Ali biïåt hiïåu "Àaåi vûúng àaåi ngön", thûåc ra
àoá laâ chiïën lûúåc têm lyá cuãa riïng Ali. Trûúác khi àêëu tuyïn böë quyïët têm
vaâ muåc tiïu cuãa mònh laâ möåt àoân àaánh vaâo têm lyá àöëi thuã chiïëm lêëy ûu
thïë tinh thêìn.
Trong giao tïë xaä höåi tuy khöng tay àao tay buáa nhûng laâm thïë naâo
àïí àoaåt àûúåc ûu thïë têm lyá thò coá mêëy caách laâm cuå thïí sau àêy:
1. Múái bùæt àêìu àaä tuyïn böë muåc tiïu àöëi thuã cuãa mònh àïí aáp chïë àöëñ
phûúng.
Àöëi vúái ngûúâi gùåp lêìn àêìu tiïn, nïëu nhû àaánh àûúåc möåt àoân tiïn
phaát chïë nhên aáp chïë àöëi phûúng thò hiïåu quaã rêët cao. Vñ duå nhû múã
àêìu àaä tuyïn böë ngay muåc tiïu töëi thiïíu: höm nay anh chó cêìn nhúá tïn
töi laâ àuã röìi." hay laâ noái: "Duâ sao cuäng xin cho töi nùm phuát.", nhû vêåy
àöëi phûúng àaä hiïíu phaãi ghi nhúá tïn anh hay àïí cho
anh coá cú höåi phaát biïíu yá kiïën duâ chó nùm phuát do àoá cuöåc àöëi thoaåi tiïëp
theo seä diïîn biïën theo xu hûúáng coá lúåi cho anh.
2. Trong tranh luêån nïëu anh nïu ra vêën àïì àêìu tiïn thò àaä chiïëm
àûúåc thï' thûúång phong.
Trong nhûäng cuöåc voä möìm, anh chúá nïn chúâ àöëi phûúng noái röìi múái
phaát biïíu möåt caách bõ àöång theo yá kiïën cuãa hoå. Traái laåi, àêìu tiïn anh
phaãi phaãn vêën àöëi phûúng, bùæt àöëi phûúng phaãi tranh luêån theo phûúng
hûúáng cuãa anh. Nhû vêåy ñt ra anh cuäng àaä thùæng möåt àoân têm lyá.
3. Àïí cho àöñ phûúng toã ra lïî pheáp vaâ anh laâm ngú nhû khöng
quan têm lïî nghi laâ àïí cho hai bïn coá thïí tiïën haânh thûúng thaão möåt
caách thuêqnj lúåi.
Vñ duå, vïì lïî tiïët ngûúâi àõa võ thêëp phaãi chaâo hoãi ngûúâi àõa võ cao
trûúác tiïn hay múâi ùn cúm thò phaãi chúâ ngûúâi coá àõa võ cao cêìm àuäa
trûúác. Nhû vêåy lïî nghi phaãn aánh quan hïå tön ti xaä höåi giûäa ngûúâi vaâ
ngûúâi. Nhû vêåy nïëu anh duâng nhûäng àöång taác cuãa bïì trïn nhû àúåi cho
àöëi phûúng cuái chaâo trûúác, cêìm àuäa trûúác àöëi phûúng thò àaä chiïëm àûúåc
thûúång phong. Coá thïí cöë yá khöng quan têm àïën lïî nghi thò àoá laâ möåt
chiïën thuêåt têm lyá rêët quan troång.
4. Àïën chöî heån trûúác àöëi phûúng.
Khi anh àïën trïî thò khoá loâng khöng höí theån. Nïëu àïën maâ chûa
thêëy mùåt àöëi phûúng thò anh thoaãi maái, thong dong tûå taåi. Àïën khi gùåp
mùåt àöëi phûúng têët anh caãm thêëy mònh ûu viïåt.
5. Chúá chuã àöång xin löîi
Nghe noái úã nûúác ngoaâi khi àuång xe chúá coá noái trûúác “xin löîi". Búãi vò
duâ do löîi cuãa àöëi phûúng thò úã êu Myä ngûúâi cho rùçng, ai xin löîi trûúác laâ
ngûúâi coá löîi phaãi chõu traách nhiïåm. Hún nûäa luác àoá maâ múã maân xin löîi
trûúác thò anh úã vaâo thïë yïëu búãi vò hai tûâ “xin löîi" quyïët àõnh thûá bêåc têm
lyá.
Toám laåi, möåt khi noái trûúác, àoaåt àûúåc yá chñ àöëi phûúng, chiïëm lônh
thûúång phong vïì têm lyá thò àöëi phûúng coá thïí naãy sinh súå haäi, thïë laâ
anh àaä thaânh cöng. Tiïëp theo chó coân laâ vêën àïì nùæm chùæc quyïìn chuã
àöång.
4. Chuyïån àe doåa phaãi noái thêìm
Lúâi noái bao göìm nöåi dung vaâ thanh àiïåu. Khi kñch àöång thò thanh
àiïåu cao, khi têm thêìn khöng thoaãi maái thò thanh àiïåu trêìm lùæng. Boån
lûu manh khi uy hiïëp ngûúâi ta thò cöë yá noái gioång trêìm àïí biïíu thõ “trong
tònh thïë naâo tao vêîn rêët bònh tônh".
Thûúâng nghe noái trong höåi nghõ ai to tiïëng laâ ngûúâi chiïëm thûúång
phong, nhûng khi muöën thuyïët phuåc ngûúâi ta maâ to tiïëng thò laåi coá hiïåu
quaã traái ngûúåc. Búãi vò caâng la to heát lúán, àöëi phûúng nghe beân hiïíu àoá laâ
hònh thûác cûúäng chïë duâ biïët anh coá lyá ài nûäa maâ àöëi phûúng cuäng dïî
daâng sinh ra mêët caãm tònh. Cho nïn muöën thu thuyïët phuåc ngûúâi khaác,
noái nhoã nheå múái laâ phûúng saách. Àöëi phûúng dïî daâng tiïëp thu, hún nûäa,
noái nhoã khiïën cho àöëi phûúng súå nghe khöng roä, phaãi lùæng nghe cêín
thêån.
Coá möåt cêu chuyïån nhoã maâ yá nghôa laåi lúán. Coá möåt caãnh saát giao
thöng phaåt möåt ngûúâi vò dûâng xe quaá möåt phuát. Thaái àöå cuãa ngûúâi caãnh
saát khöng cûúng quyïët lùæm, ngûúâi noå beân ài àïën phña anh caãnh saát. Anh
caãnh saát àang àûáng giuäa ngaä tû àûúâng. Anh ta noái kheä: "Àöìng chñ caãnh
saát, töi àang àõnh àiïìu tra vêën àïì dûâng xe úã thaânh phöë. Xin hoãi àöìng
chñ tûâ àêy àïën chöî "dûâng xe möåt giúâ “coân bao xa?” Ngûúâi caãnh saát traã lúâi:
"Àaåi khaái coân khaá xa àêëy" vaâ khöng biïn phaåt nûäa.
Noái kheä dïî khiïën cho ngûúâi ta tin tûúãng búãi vò gioång noái biïíu löå
loâng tûå tin kiïn àõnh khöng chuát khoa trûúng cuãa ngûúâi noái.
Khi coá ngûúâi laâm nhuåc anh, anh chúá àoã mùåt maâ duâng gioång trêìm
maâ àe doåa laåi, hoå têët súå anh. Nïëu anh cho laâ àöëi phûúng lûâa anh, anh
duâng gioång trêìm vaåch roä nhûäng chûáng cûá lûâa àaão thò àöëi phûúng phaãi
ruát lui. Cho nïn chó coá boån vö laåi múái vûâa àe doåa vûâa quaát thaáo.
Trong giao tïë thûúâng coá tònh hònh nhû sau: noái caâng to, caäi caâng
daâi thò àoá laâ biïíu löå sûå súå haäi. Haäy nhùçm vaâo nhûúåc àiïím chñ maång àoá
maâ têën cöng thò coá thïí chó möåt àoân àaä cho àöëi phûúng ào vaán. Möåt caán
böå thuïë àïën möåt cûãa haâng baán thuöëc laá truy thu thuïë. Chuã cûãa haâng
kïu la êìm naâo laâ caán böå thuïë nghe lúâi ngûúâi khaác, tin ngûúâi khaác haäm
haåi öng, mùæng chûãi caác cûãa haâng baán thuïë laá khaác gò àöë kõ maâ bõa àùåt töë
caáo öng ta. Tûåa höì caán böå thuïë àùæc töåi vúái öng ta. Song ngûúâi caán böå
thuïë naây coá kinh nghiïåm phong phuá nïn biïët rùçng loaåi ngûúâi naây caâng
la heát caâng coá vêën àïì. Caán böå thuïë khöng muöën xung àöåt trûåc diïån beân
trêìm gioång baão: “Öng chúá la heát, vaâi ngaây nûäa töi àûa mêëy àöìng chñ nûäa
àïën kiïím tra hïët cûãa haâng cuãa öng röìi seä coá kïët luêåt?” Öng chuã hiïåu
nghe xong trong loâng bùn khoùn lo lùæng. Tuy ngoaâi mùåt öng vui veã tiïîn
ngûúâi caán böå thuïë nhûng caán böå thuïë àaä thêëy roä trong loâng öng ta súå
kiïím tra. Ngûúâi caán böå thuïë böë trñ ngûúâi úã gêìn theo doäi àöång tònh cuãa
öng chuã hiïåu. Chiïìu höm àoá möåt chiïët xe xñch lö chúã hún 20 thuâng thuöëc
laá ngoaåi ài chöî khaác. Ngûúâi theo doäi baáo vúái caán böå thuïë àïën kiïím tra
ngay, bùæt quaã tang tröën thuïë. Chuã hiïåu khöng coân caánh gò chöëi caäi. Nïëu
nhû trûúác àoá caán böå thuïë tranh caäi vúái chuã hiïåu keã noái qua ngûúâi noái laåi
thò chó laâ mùæc mûu chuã hiïåu. vûâa khöng hoaân thaânh nhiïåm vuå vûâa
chûâng khöëng chïë àûúåc chuã hiïåu.

Trong cuöån àêëu tranh naây, caán böå thuïë sûã duång chiïìu àe doåa àaã
thaão kinh xaâ. Bñ quyïët thaânh cöng laâ luác àa thaão khöng nhiïìu lúâi cao
gioång maâ chó noái möåt cêu gioång trêìm laâ àaä coá taác duång àe doåa. Nïëu to
tiïëng àe doåa thò àöëi phûúng coá thïí khöng súå maâ laåi cho laâ chó doåa maâ
thöi .
Kïë 18 Kïë thùm doâ
Laâm thïë naâo àïì phoâng kïët giao vúái quan hïå nguy hiïím?
Nhiïìu ngûúâi khöng coá taâi tòm hiïíu vaâ àaánh giaá baån beâ, khi gùåp sûå
viïåc nguy nan laåi tòm nhêìm chöî tröng cêåy, bõ ngûúâi ta baán àûáng hay
àaánh höi. Duâng ba hoân àaá thûã vaâng laâ nghõch caãnh, quan tûúác vaâ lúåi ñch
thò coá thïí àaánh giaá àûúåc loâng baån beâ. Àûúng nhiïn biïån phaáp naây phaãi
traã giaá cao, mêët nhiïìu thúâi gian coá khi coân bõ àöång.
Dûåa vaâo hiïíu roä nhên tònh thïë thaái maâ chuã àöång suy àoaán nhên
têm, traã giaá khöng cao, nhûng àoá laâ möåt kyä thuêåt maâ ngûúâi bònh thûúâng
khoá sûã duång. Loaåi phûúng phaáp naây giöëng nhû nùæm hònh bùæt boáng, tuây
theo tònh hònh möîi ngûúâi möåt khaát, thûúâng hay sai lêìm. Duâng aáp lûåc àïí
suy àoaán nhên têm cuäng laâ möåt chiïu àöåc àaáo. Phûúng phaáp naây laâ têën
cöng chñnh diïån. Möåt biïån phaáp khaác laâ giaãm aáp lûåc khiïën cho àöëi
phûúng lú laâ caãnh giaác cuäng coá thïí khiïën cho àöëi phûúng löå nguyïn hònh.
Nhûäng biïån phaáp naây àïìu laâ cuãa keã
maånh.
Àaánh sau lûng laâ möåt nghïå thuêåt tiïën cöng sau lûng bêët thêìn
diïåu. Nhûng phaãi xaác àõnh àuáng àöëi tûúång, nghô kyä àïën hêåu quaã khöng
hay coá thïí coá. Àoá laâ caái goåi laâ “duâng loâng keã tiïíu nhên ào loâng ngûúâi
quên tûã".
Àõch thuã phö trûúng thanh thïë võ têët àaä nguy hiïím. Khoá àöëi phoá laâ
boån gian taâ ngoaâi mùåt nhuän nhû chi chi, búãi vò nhû thïë ta dïî xem
thûúâng sú xuêët maâ bõ aám haåi.
Tuy nhiïn ngûúâi khoa trûúng chûa hùèn laâ ngûúâi loâng daå àen töëi
nhûng vêîn phaãi àïì phoâng cêín thêån.
1 . Biïët mùåt biïët ngûúâi coân phaãi biïët loâng
Cuöëi thúâi Xuên Thu, Trung Haânh Vùn Tûã ngûúâi nûúác Löî bõ bùæt
buöåc rúâi nûúác Löî. Khi ài qua möåt toâa thaânh biïn giúái, tuây tuâng nhùæc nhúã
öng rùçng: "Chuáa cöng, võ toan coi thaânh naây laâ baån cuä cuãa chuáa cöng,
sao chuáa cöng khöng dûâng laåi nghó úã àêy möåt thúâi gian chúâ cho caác xe
phña sau lïn kõp Trung Haânh Vùn Tûã traã lúâi: àuáng vêåy, trûúác àêy ngûúâi
naây àöëi sûã vúái ta rêët töët. Möåt thúâi ta thñch êm nhaåc, öng ta àaä gûãi tùång
ta möåt chiïëc àaân töët. Vïì sau ta laåi thñch àöì trang sûác, öng ta laåi gûãi tùång
möåt voâng ngoåc. Àoá laâ thoãa maän súã thñch cuãa ta àïí cêìu ta thu naåp. Nhûng
bêy giúâ ta e rùçng öng ta seä baán àûáng ta àïí laâm àeåp loâng keã àõch cuãa ta
cho nïn chuáng ta phaãi nhanh choáng ài khoãi núi naây." Quaã nhiïn sau àoá
viïn quan laåi naây baáo bùæt giûâ hai xe chúã cuãa caãi ài sau cuãa Vùn Tûã àem
nöåp cho Têën Vûúng.
Nhû vêåy Vùn Tûã quaã àaä hiïíu roä têm lyá sêu xa cuãa baån beâ. Ngûúâi
àúâi ñt ai coá khaã nùng àoá cuãa Vùn Tûã.
Trong nguå ngön Edop coá cêu chuyïån sau: Con hûúu khaát nûúác vö
cuâng àïën bïn búâ suöëi uöëng nûúác, nhòn thêëy hònh aãnh cuãa noá dûúái nûúác,
nhòn àöi gaåc daâi xinh àeåp tûå lêëy laâm àùæc chñ nhûng thêëy chên cuãa noá
nhoã beá thò laåi rêët buöìn. Trong khi con hûúu coân àang maãi suy nghô vêín
vú thò möåt con sû tûã àïën. Hûúu quay àêìu boã chaåy, chaåy vuân
vuåt boã xa con sû tûã búãi vò sûác maånh cuãa hûúu úã hai àöi chên coân sûác
maånh cuãa sû tûã laåi úã trong tim. Trïn caánh àöìng bao la, con hûúu chaåy
trûúác, con sû tûã leäo àeäo àuöíi theo. Thïë laâ hûúu thoaát chïët. Chaåy àïën möåt
caánh àöìng chùèng may gaåc hûúu vûúáng vaâo luâm cêy khöng thïí naâo chaåy
àûúåc nûäa khiïën cho sû tûã bùæt àûúåc. Khi sùæp chïët, con hûúu than rùçng: “
Ta thêåt ngöëc quaá, caái maâ ta tûúãng laâm ta xêëu mùåt thò cûáu ta, caái maâ ta
haänh diïån thò laåi laâm cho ta mêët maång. "
Coá khi trong cún nguy cêëp thò ngûúâi baån nghi ngúâ laåi laâ cûáu tinh,
coân ngûúâi baån tin tûúãng laåi thaânh phaãn nghõch. Cêìn phaãi hiïíu rùçng têm
khêíu bêët nhêët, hònh dong vaâ têm lyá khaác nhau, rêët khoá nùæm bùæt chñnh
xaác.
Trong hoaân caãnh thuêån lúåi, anh àang lïn nhû diïìu gùåp gioá thò
nhiïìu ngûúâi àïën xûng laâ baån hûäu ài laåi lïî laåc, cheán taåc cheán thuâ thên
thiïët nhû hònh vúái boáng. Möåt khi soáng gioá nöíi lïn, tai hoåa tûâ trïn trúâi êåp
xuöëng hoùåc anh haâm oan hoùåc anh lòa tan sûå nghiïåp, hoùåc anh bïånh têåt
àêìy thên, hoùåc anh khöng coân quyïìn lûåc v.v ... baãn thên anh xuái quêíy
àaä roä maâ nghôa bùçng hûäu xûa tûâng cheán rûúåu lúâi thú cuâng nhau àöëi êm
xûúáng hoåa nay traãi cún thûã thaách nghiïm troång seä thêëy roä möìn möåt thaái
àöå haânh vi cuãa hoå. Boån tiïíu nhên thò cao chaåy xa bay, tröën biïåt tùm biïåt
tñch. Ngûúâi e ngaåi aãnh hûúãng tiïìn àöì cuãa mònh thò vaåch roä giúái tuyïën.
Boån rûúåu thõt thò nay hïët rûúåu hïët thõt boã ài tòm chuã khaác baån khaác.
Thêåm chñ coá keã huâa vaâo àaánh höi leo lïn àêìu anh àïí tiïën thên. Àûúng
nhiïn cuäng coá nhuäng ngûúâi trûúác sau nhû möåt àûáng bïn anh, àem quaã
tim vaâng dêng cho anh cuâng chung hoaån naån. Àuáng nhû ngûúâi xûa àaä
noái: nhên têm nan trùæt, thêåm û tri thiïn, phuát khi súã taâng, haâ toâng nhi
hiïín." Loâng ngûúâi khoá doâ, khoá hún thùm trúâi. Buång ngûúâi chûáa àûång
nhûäng gò ai biïët biïíu löå ra úã núi naâo) . Chó khi naâo gùåp hoaån naån thò múái
chia àöi doâng àuåc trong roä raâng, àêu laâ baån thêåt, àêu laâ baån giaã, àêu laâ
baån thên, àêu laâ baån sú, àêu laâ möåt àöìng möåt cöët, àêu laâ keã àêìu cú.
Quyïìn lûåc, quan tûúác vaâ lúåi ñch xûa nay àïìu laâ hoân àaá thûã vaâng
cuãa nhên têm. Coá ngûúâi luác coân laâ möåt tïn lñnh trún thò anh anh em em
tay bùæt mùåt mûâng vúái chuáng baån khi cheán rûúåu, khi cuöåc cúâ tuy hai laâ
möåt.
Nhûng möåt khi thùng quan tiïën chûác thò khñ phaách cuäng tùng
theo, quan niïåm kïët baån cuäng biïën àöíi, xêëu höí khi nhùæc àïën hay gùåp
nhûng ngûúâi baån "khöë raách aáo öm" giûä khoaãng caách vúái nhûäng baån thuãa
haân vi. Vñ duå coá hai chiïën hûäu àöìng cam cöång khöí trong chiïën tranh. Vïì
sau möåt ngûúâi phaåm möåt khuyïët àiïím nhoã phaãi rúâi boã quên nguä, àïën
thúâi caách maång vùn hoáa thò trúã thaânh vêën àïì lõch sûã nghiïm troång bõ
àem ra àêëu töë. Àïí giaãi thñch vêën àïì naây, anh ta beân ài tòm ngûúâi chiïën
hûäu nùm xûa giuáp minh chûáng cho mònh. Nhûng võ chiïën hûäu naây àaä
trúã thaânh möåt nhaâ laänh àaåo súå liïn luåy beân cûå tuyïåt khöng tiïëp vaâ noái
rùçng chûa tûâng quen biïët ngûúâi naây. Caách laâm naây coá khaác gò neám àaá
theo ngûúâi rúi xuöëng giïëng? Ngûúâi chó coá thïí àöìng cam khöng thïí cöång
khöí laâ keã loâng daå àen töëi.
Trûúác mùåt lúåi ñch caá nhên, linh höìn moåi ngûúâi àïìu hiïån ra trêìn
truöìng löì löå. Coá ngûúâi khi lúåi ñch cuãa mònh khöng bõ töín haåi thò anh anh
em em thên thiïët hún ruöåt thõt. Nhûng möåt khi töín haåi lúåi ñch thò anh ta
tûåa höì biïën thaânh möåt ngûúâi khaác. Thêëy lúåi vong nghôa duy lúåi thõ àöì
khöng coân kïí gò àïën hûäu nghõ tònh caãm baån beâ nûäa. Vñ
duå coá nhiïìu àöìng sûå haâng ngaây cûúâi noái luyïn thuyïn vúái nhau nhûng
àïën khi xeát nêng bêåc lûúng thò haån ngaåch coá haån, mêåt ñt ruöìi nhiïìu beân
coá ngûúâi löå roä böå mùåt thêåt ra. Hoå khöng coân nghô gò àïën àöìng sûå, bùçng
hûäu nûäa maâ trong höåi nghõ bònh xeát nêng bêåc, hoå hïët sûác khoe súã trûúâng
cuãa mònh, vaåch súã àoaãn cuãa ngûúâi khaác, rïu rao caái xêëu sau lûng, chaåy
choåt khùæp núi, trùm phûúng ngaân kïë löi ngûúâi khaác xuöëng chen lïn trïn.
Thïë giúái nöåi têm cuãa loaåi ngûúâi naây phúi baây àïën chên rùng keä toác trûúác
lúåi ñch caá nhên. Sau khi sûå viïåc àaä xong, ai coân daám àaánh baån vúái hoå
nûãa?
Àûúng nhiïn ngûúâi chñ cöng vö tû nhêån thiïåt thoâi, nhûúâng thuêån
lúåi, xem troång tònh baån vêîn laâ àa söë. Nhûng dûâng trûúác lúåi ñch vêåt chêët,
möîi ngûúâi àïìu böåc löå chên tûúáng, linh höìn möîi ngûúâi àïìu thui ra muáa
may trûúác mùåt moåi ngûúâi duâ coá muöën che giêëu cuäng khöng thïí naâo che
giêëu àûúåc. Cho nïn luác naây laâ thúâi àiïím töët nhêët àïí hiïíu biïët nhên têm.
Möåt phûúng diïån khaác cuäng giuáp ta phaán àoaán àûúåc nhên têm àoá
laâ thúâi gian. Coá ngûúâi chó laâ baån möåt thúâi möåt vuå röìi tiïëp xuác lêu ngaây
múái thêëy roä phêím chêët cuãa hoå. “Löå dao tri maä lûåc, nhêåt cûãu thûác nhên
têm" (Àûúâng xa lûúái biïët ngûåa hay ngaây daâi múái biïët nhên têm) chñnh laâ
noái vïì àiïìu naây. Kïët giao lêu ngaây, quan saát daâi lêu múái àaåt àïën caãnh
giúái "tri nhên tri diïån daä tri têm" (Biïët mùåt biïët ngûúâi cuäng biïët loâng).
Khi Trung Haânh Vùn Tûã gùåp naån maâ coá thïí suy àoaán ra “ Cöë tri"
seä baán àûáng mònh, traánh khoãi tai naån sêåp haâm coân bõ neám àaá, quaã laâ
ngûúâi cao thuã. Sûå viïåc àoá cho ta thêëy. Baån khi anh quyïìn cao chûác troång
maâ luön luön tòm caách lêëy loâng anh thò àa söë laâ baån chó kïët giao vúái àõa
võ anh maâ thöi chûá khöng phaãi kïët giao vúái baãn thên con ngûúâi anh.
Loaåi ngûúâi naây khoá loâng ra tay giuáp àúä khi anh hoaån naån.
Noái toám laåi, thöng qua caác biïån phaáp thùm doâ trïn àïí biïët nhên
têm thò duâ tra giaá cao, töën nhiïìu thúâi gian vêîn àaåt àïën kïët luêån chñnh
xaác hún laâ àoaán moâ. Cho nïn khi hoaån naån múái ào àûúåc loâng ngûúâi laâ
möåt chên lyá chùæc chùæn.
2. Ngûúâi nhaä nhùån chûa chùæc àaä laâ quên tûã
Sau khi àaåi tûúáng quên Àöng Têën laâ Vûúng Àön qua àúâi, möåt thúâi gian
anh cuãa öng laâ Vûúng Haâm caãm thêëy bú vú, khöng núi nûúng tûåa beân
muöën theo Vûúng Thû. Con cuãa Vûúng Haâm laâ Vûúng ûáng beân khuyïn
cha theoVûúng Bên. Vûúng Haâm mùæng con rùçng: “Luác sinh thúâi, àaåi
tûúáng quên Vûúng Àön coá quan hïå gò vúái Vûúng Bên? Maây cho laâ Vûúng
Bên coá àiïìu gò hay?” Vûúng ÛÁng khöng phuåc àaáp laåi rùçng: “ Àoá hcñnh laâ
nguyïn nhên khiïën con khuyïn cha theo öng ta. Vûúng Bên ngûúâi
Giang Chêu àaä cuâng àaám cao thuã àöng nhû kiïën maâ tûå vaåch ra àûúåc
möåt maãnh trúâi riïng. Lmaâ sao öng ta laåi phuå hoaå theo àaåi tûúáng quên?
Àoá laâ àiïìu maâ keã têìm thûúâng khöng bao giúâ laâm àûúåc. Hiïån nay thêëy
chuáng ta àang suy taân nhêët àõnh seä coá loâng tû bi thûúng tûúãng. Coân
vûúng Thû úã Kinh Chêu xûa nay baão thuã thò laâm sao laåi coá àùåc caách ra
ên cho chuáng ta?” Vûúng Haâm khöng nghe, cûá àïën xin theo Vûúng Thû.
Quaã nhiïn Vûúng Thû àem
cha con Vûúng Haâm thaã tröi söng. Coân Vûúng Bên khi nghe tin cho con
Vûúng Haâm muöën àïën qui phuåc beân ngêìm sai thuyïìn àoán bïn söng
nhûng khöng àoán àûúåc. Vïì sau nghe tin cha con Vûúng Thû bõ thaãm haåi
thò trong loâng rêët lêëy laâm tûúáng tiïëp.
Keã thñch cheân eáp ngûúâi yïëu têët muöën quy phuåc keã maånh. Ngûúâi coá
thïí ûác chïë àûúåc keã maånh têët phuâ trúå ngûúâi yïëu. Vûúng ûáng tuy laâ àûáa
chaáu àaä tûâng böåi phaãn chuá mònh laâ Vûúng Àön khöng àaáng mùåt con
chaáu nhûng nghô lúâi khuyïn cha cuãa öng àïí laåi chûáng toã öng am hiïíu
nhên tònh thïë thaái. Vïì àiïìu naây Vûúng ûáng toã ra gioãi hún cha rêët nhiïìu.
Keã nhu bõ keã cûúng lúåi duång thò cuäng laâ àiïìu dïî hiïíu vaâ coá khi àuâa
vaâo keã cûúng thò keã nhu àûúåc cûáu trong nhûäng trûúâng húåp nguy nan. Keã
nhu maâ yïëu thò rêët ñt khi coá haåi thûúâng tòm buâa höå thên. Nïëu ngûúâi
chñnh nhên quên tûã duâng keã nhu thò caâng chñnh àaáng, thiïn haå baái
phuåc. Caái thu cuãa keã chñnh nhên quên tûã thûúâng laâ sûå khoan dung
ngûúâi khaác, khöng àïí löå baãn lônh cao cûúâng, nhêîn nhõn nhûäng àiïìu maâ
ngûúâi khaác khöng thïí nhêîn nhõn àûúåc.
Keã nhu coân coá thïí bõ ngûúâi hiïëu khöng lêîn ngûúâi xêëu lúåi duång thò
àoá laâ diïìu bêët haånh lúán nhêët cho thiïn haå. Boån ngûúâi naây thûúâng cheân
eáp ngûúâi dûúái, nõnh hoát bïì trïn, khöng àiïìu gò aác khöng daám laâm. Trûúác
mùåt keã maånh thò quyâ goái cuái àêìu, a dua nõnh hoát. Trûúác mùåt keã yïëu thò
hung hung hoaânh haânh baá àaåo. Boån chuáng duâng nhu àïí che giêëu böå mùåt
xêëu xa hung aác cuãa chuáng khiïën cho ngûúâi ta khöng nhòn thêëy êm mûu
àöåc aác cuãa chuáng röìi thûâa cú ngûúâi khaác khöng lûu yá àêm möåt dao chñ
maång. Àoá múái thêåt sûå àaáng súå Hoaån quan Thaåch Hiïín tuy khöng àûúåc
àûáng vaâo haâng tam khanh nhûng cuäng lúåi duång hoaâng àïë suãng aái maâ
ngaây caâng kiïu ngaåo hoaânh haânh. Trûúác mùåt hoaâng àïë, Thaåch Hiïín phö
ra böå daång àaân baâ nhuän nhùån cam chõu, khöng löå chuát saát khñ àïí chiïëm
àûúåc loâng suãng aái vaâ tin tûúãng cuãa hoaâng àïë röìi nhúâ vaâo àoá maâ tha höì
laâm bêåy laâm baå. Nghiïm Tung cuäng laâ möåt bïn gian thêìn, nöíi danh nhû
soáng coân lûu
danh trong sûã saách. Öng ta gioãi àïën khöng coân ai gioãi, hún nûäa àiïìu
khiïën hoaâng àïë nhû con quay quay theo yá muöën cuãa öng ta. Boån tùåc
thêìn thûúâng xuêët hiïån dûúái böå mùåt trung thêìn khi àöëi diïån vúái hoaâng
àïë, toã ra trung thaânh hún ai hïët. Sau mùåt hoaâng àïë thò aáp bûác baá tñnh,
dúã àuã troâ mûu ma chûúác quãy àúâi àúâi lûu tiïëng aác. Chñnh loaåi ngûúâi naây
gioãi quyïìn biïën uyïín chuyïín duâng caái goåi laâ nhu chiïën thùæng keã àõch àaåt
àïën muåc àñch bó öíi nhêët. Boån chuáng thûúâng gioãi toã ra lùång leä khöng lïn
tiïëng chuyïn êm mûu múâ aám thêm àöåc, àõch thuã khöng kõp trúã tay khi
bõ aám toaán.
Trong cuöåc söëng thûúâng gùåp nhûäng ngûúâi cung cung kñnh kñnh, noái
chung àoá laâ nhûäng ngûúâi khi giao tiïëp thûúâng ùn noái nhoã nheå vaâ trûúác
sau àïìu theo möåt gioång taán tónh. Do àoá khi múái gùåp lêìn àêìu, àöëi phûúng
thûúâng coá veã höí theån nhûng giao tiïëp lêu röìi múái biïët loaåi ngûúâi naây luác
naâo cuäng coá thïí trúã mùåt. Thêåt laâ nhûäng keã àaáng chaán gheát!
Tòm hiïíu luác thiïëu thúâi cuãa loaåi ngûúâi naây ta seä thêëy àa söë bõ cha
meå la mùæng nghiïm khùæc khöng thoãa àaáng khiïën hoå saãn sinh têm lyá uöën
eáo quanh co. Bao giúâ têm lyá cuãa hoå cuäng bêët an vaâ coá caãm giaác coá töåi,
möîi khi trong loâng coá àiïìu gò mong muöën thò nöåi têm àaä ûác chïë. Lêu
ngaây, nhûäng tònh caãm bõ döìn neán naây chuyïín hoáa vaâ biïíu hiïån thaânh
hònh thaái nhû trïn. Hoå tûå biïët thaái àöå naây cuãa hoå biïíu hiïån nhû thïë laâ
khöng àeåp lùæm nhûng laåi khöng thïí sûãa chûäa àûúåc, do àoá maâ mûúån thaái
àöå cung cung kñnh kñnh àïí thùng bùçng nöåi têm bêët an vaâ caãm giaác coá töåi
cuãa hoå. Hoå caâng tûå ûác thïë thò thaái àöå laåi caâng ra veã quåy luåy. Coá nghôa laâ
caái veã cung kñnh bïn ngoaâi cuãa hoå khöng phaãn aánh nöåi têm.
Loaåi ngûúâi naây thûúâng duâng nhûäng lúâi cung kñnh quaá àaáng biïíu
thõ loâng kyâ thõ, khinh miïåt vaâ caãnh giaác. Ai cuäng biïët hai bïn quan hïå
töët thò khöng cêìn thiïët nhiïìu lúâi cung kñnh. Vñ duå noái: "Thiïn kim tiïíu
thû quñ phuã thêåt khaã aái. Chöìng nhaâ chõ khoãe maånh thêåt ai ai cuäng hêm
möå... " Nhûäng lúâi leä nhû thïë laåi khöng phaãi laâ toã ra tön troång anh maâ laâ
biïíu thõ têm lyá caãnh giaác àöëi àõch hay khöng tñn nhiïåm.
Cöng bùçng maâ noái ngûúâi nhu nhûúåc cung cung kñnh kñnh àaåi àa söë
khöng phaãi laâ boån aác nhên gian taâ. Súã dô phaãi àïì phoâng hoå laâ vò thaái àöå
nhuän nhùån cuãa hoå vûâa àem laåi cho ta caãm giaác an toaân, vûâa pha chuát
àen töëi rêët dïî bõ àöåt kñch bêët ngúâ.
Coá möåt con hûúu chöåt möåt mùæt ài àïën bïn búâ biïín gùåm coã. Noá àûa
con mùæt coân laåi nhòn vaâo phña trong àêët liïìn àïì phoâng ngûúâi ài sùn, coân
con mùæt chöåt thò hûúáng ra biïín vò cho rùçng phña naây chùèng coá nguy hiïím
gò. Coá ngûúâi ài thuyïìn ngang qua thêëy con hûúu beân bùæn guåc. Khi ngaä
guåc xuöëng con hûúu tûå nhuã rùçng: "Ta thêåt ngu quaá tûúãng rùçng phña
trong àêët liïìn múái coá nguy hiïím ra sûác àïì phoâng, traái laåi laåi tin tûúãng
phña biïín an toaân naâo ngúâ tai naån nghiïm troång laåi àïën tûâ phña búâ biïín!"
Àuã thêëy khi chuáng ta giao thiïåp vúái ngûúâi coá veã nhuän nhùån nïn
hïët sûác traánh mêët caãnh giaác, phaãi cêín thêån thùm doâ yá àöì nöåi têm cuãa
àöëi phûúng khöng àûúåc lú laâ cho rùçng loaåi ngûúâi naây khöng laâm àiïìu
gian aác. Coá cêu noái rùçng: "Haåi nhên khi têm bêët khaã hûäu, phoâng nhên
chi têm bêët khaã vö" (khöng nïn coá loâng haåi ngûúâi, nhûng khöng thïí
khöng coá loâng àïì phoâng ngûúâi" . Àöëi vúái ngûúâi bïn ngoaâi cung cung kñnh
kñnh thò phaãi nhû vêåy.
3. Tûâ caái nhoã toã caái lúán
Nguåy vùn Hêìu coá möåt viïn tûúáng laâ Nhaåc Dûúng. Coá möåt lêìn,
Nhaåc Dûúng cêìm quên ài àaánh nûúác Trung Sún. Àuáng luác naây thò con
cuãa Nhaåc Dûúng àang úã nûúác Trung Sún. Vua nûúác Trung Sún beân luöåc
con cuãa Nhaåc Dûúng vaâ sau ngûúâi àem cho Nhaåc Dûúng möåt baát nûúác
luöåc àoá Nhaåc Dûúng cûåc kyâ àau khöí song khöng nhuåt
chñ, khöng chuát dao àöång. Öng ngöìi trong höí trûúáng àiïìm nhiïn uöëng
baát nûúác luöåc con öng. Nguåy Vùn Hêìu biïët viïåc naây beân khen öng vúái
quêìn thêìn. Nguåy Vùn Hêìu noái: "Nhaåc Dûúng vò trêîm ùn thõt con mònh
àuã thêëy öng êëy trung thaânh vúái trêîm àïën mûác àöå naâo". Chûä Sû Taán beân
têu rùçng: "Möåt ngûúâi ùn caã thõt con mònh thïë thò trïn thïë giúái naây coân
thõt ai öng ta khöng daám ùn nûäa Nhaåc Dûúng àaánh baåi nûúác Trung Sún,
ca khuác khaãi hoaân. Nguåy Vùn Hêìu ban thûúãng chiïën cöng cuãa öng.
Nhûng tûâ àoá Nguåy Vùn Hêìu luön luön nghi ngúâ loâng trung thaânh cuãa
öng.
Nguåy Vùn Hêìu laâm nhû thïë khöng phaãi vö lyá. Sûác tûå khöëng chïë
cuãa Nhaåc Dûúng siïu viïåt, moåi ngûúâi àïìu àaáng súå. Khöng phaãi laâ ngûúâi
mûu sêu thò khöng thïí naâo laâm àûúåc. Lúâi noái cuãa Chûä Sû Taán rêët coá lyá
búãi vò haânh àöång cuãa con ngûúâi coá thïí qua viïåc nhoã maâ thêëy viïåc lúán.
Giûäa viïåc nhoã vaâ viïåc lúán coá tñnh nhêët trñ nöåi taåi rêët cao.
Nhêåt Baãn coá möåt truyïìn thuyïët nhû sau: Thúâi kyâ Vônh Löåc, Bùæc
Àiïìu Thõ Khang coá thïë lûåc huâng hêåu nhêët xûng baá úã àêët Quaãng Àöng.
Coá möåt lêìn trïn chiïën trûúâng, Bùæc Àiïìu Thõ Khang öng duâng cúm vúái
con laâ Thõ Chñnh. Trongchiïën trêån ùn uöëng rêët àún giaãn chó coá cúm canh
nhûng Thõ Chñnh ùn hïët baát naây àïën baát khaác, maâ laåi coân àöí thïm baát
canh vaâo cúm. Bùæc Àiïìu Thõ Khang chuá yá àïën haânh vi naây ghi nhúá trong
loâng. Öng liïn tûúãng taåi sao Thõ Chñnh laåi ùn vö söë nhû thïë ùn àïën nöîi
coân àöí thïm canh vaâo cúm àuã thêëy Thõ Chñnh khöng khöëng chïë àûúåc
khaã nùng êím thûåc cuãa mònh laâ bao nhiïu Ro raâng Thõ Chñnh laâ ngûúâi
khöng biïët tñnh toaán xa. Àiïìu lo lùæng cuãa Bùæc Àiïìu Thõ Khang chùèng
bao lêu biïën thaânh sûå thêåt. Ba mûúi nùm sau, do thiïëu nhòn xa thêëy
röång nïn Thõ Chñnh bõ quên àöåi cuãa Chung Thêìn Tû Caát bao vêy, em
ruöåt laâ Thõ Chiïën tûã trêån. Do àoá Bùæc Àiïìu Thõ Chñnh möåt thúâi oanh hïåt
vò thïë àaâ suy vong.
Cùn cûá nguyïn lyá tñnh nhêët trñ cuãa haânh vi coá thïí giaám àõnh nöåi
têm thêåt sûå cuãa möåt söë lúâi noái viïåc laâm cuãa con ngûúâi nhû sau:
1 Anh coá thïí phaát hiïån ngûúâi hay luêån àoaán ngûúâi khaác laâ ngûúâi
têm cú xaão traá. Ngûúâi ûa caãi caách thò thûúâng cêìn ngûúâi ta giuáp àúä, ngûúâi
mùæng ruãa anh thò trong loâng bao giúâ cuäng töìn taåi caái aác. Khi boån naây maâ
caãi taâ quy chñnh thò chuáng cho laâ viïåc xûã lyá sai lêìm cuãa ngûúâi khaác laâ
viïåc dïî daâng, thûúâng cûåc àoan. Möåt kyä nûä Ai Cêåp noå, chó sau khi boã
nghïì möåt àïm àaä yïu cêìu caãnh saát bùæt têët caã caác àöìng nghiïåp cuä cuãa aã.
Boån àaân baâ têm àõa àöåc aác naây caâng hung dûä thò caâng taân baåo vúái àöìng
nghiïåp, möåt khi aã thay àöíi.
AÁc caãm sinh ra tûâ kyá ûác. Möåt ngûúâi àaä phaá hoaåi möåt trinh nûä. Khi
con gaái cuãa anh ta coân treã thò súå haäi con gaái mònh bõ ngûúâi khaác cûúäng
dêm cho nïn mùæng moã khùæc nghiïåt con gaái chñnh laâ biïíu hiïån kyá ûác xûa
cuãa anh ta. Ngûúâi cao quñ khi àaä nhêån thûác àûúåc traách nhiïåm thúâi niïn
thiïëu thò êm trêìm lùång leä.
2. Ngön ngûä laâ cöng cuå giao tiïëp cuãa con ngûúâi. Qua lúâi noái cuãa möåt
ngûúâi coá thïí biïët roä têm yá vaâ tònh caãm cuãa ngûúâi àoá. Nïëu àöëi phûúng
miïång nam mö buång möåt böì dao gùm thò cuäng dïî daâng suy àoaán ra. Boån
ngûúâi naây àaä duâng ngön ngûä noái traái laåi nhûäng yá thûác têm lyá vaâ duåc
voång cuãa hoå trûúác möåt hoaân caãnh kñch àöång laâm cho ngûúâi ta khöng
thêëy àûúåc thûåc traång nöåi têm cuãa hoå.
Nhiïìu ngûúâi gùåp möåt ngûúâi khöng húåp tñnh tònh vúái anh ta thò
thûúâng àûa ra nhûäng lúâi xaä giao khaách saáo. Anh ta noái: "Ai da, laåi gùåp
anh röìi, höm naâo àïën nhaâ töi chúi nheá!”. Miïång noái thïë maâ loâng nghô
rùçng: "Hoãng quaá, laåi gùåp hùæn, mau mau chuöìn thùèng". Loaåi haânh vi traái
ngûúåc vúái baãn yá naây thûúâng dêîn àïën nöåi têm bêët an vaâ súå haäi.
3. Thñch ca cêím laâ thaái àöå cuãa ngûúâi kiïu ngaåo vaâ tûå àaåi bêët maän
ngûúâi khaác gioãi hún mònh nhûng khöng tiïån noái thùèng ra. Vñ duå nhû coá
ngûúâi thûúâng noái cêìm dao phêîu thuêåt khöng bùçng cêìm dao caåo àêìu, chïë
taåo àaån khöng bùçng baán trûáng muöëi. Ca cêím toã ra bêët maän. Ngûúâi ca
cêím àa söë tûå cho mònh thanh cao nhûng trong thûåc tïë hoå khöng giûä àûúåc
àõa võ ûu viïåt mong muöën thò ca cêím cho àúä tûác khñ.
4. Ngûúâi traách mùæng möåt caách aác yá àa söë laâ àïí thoãa maän duåc voång
vaâ loâng tûå tön cuãa hoå. Hoå thñch thöåp lêëy khuyïët àiïím ngûúâi khaác, caái beá
xeá caái to ra sûác traách mùæng. Haång ngûúâi naây khùæc baåc coá loâng tûå tön quaá
cao, coá nguyïån voång chi phöëi ngûúâi khaác.
5. Nhûäng ngûúâi hay dêîn nhûäng cêu noái truyïìn thöëng àa söë laâ
ngûúâi baão thuã. Bêët kyâ xuêët hiïån sûå vêåt gò múái, hoå àïìu duâng caái gò àoá cuãa
truyïìn thöëng àïí laâm tiïu chuêín bònh phêím àaánh giaá. Àa söë hoå laâ keã
kinh nghiïåm chuã nghôa, tû tûúãng baão thuã, giaáo àiïìu thïí hiïån möåt têm lyá
ngoan cöë.
6. Ngûúi àûa àêíy theo chiïìu gioá àaåi àa söë laâ ngûúâi xem àöëi phûúng
thñch gò thò noái nêëy. Hoå khöng coá chuã kiïën nhêët àõnh maâ thûúâng laâ gioá
chiïìu naâo theo chiïìu êëy.
Àoá laâ loaåi ngûúâi tùæc keâ luön luön biïën sùæc. Hoå khöng coá tiïu chuêín
chên lyá, khi cêìn thiïët hoå coá thïí nuöët lúâi.
7. Ngûúâi ùn noái êëm úá àaåi àa söë ûa phuå hoåa ngûúâi khaác. Cêu noái cuãa
hoå coá thïí hiïíu nhû thïë naây hay nïëu nhû thïë khaác, lúâi leä mú höì. Loaåi
ngûúâi naây xûã thïë giaão hoaåt, khöng bao giúâ chõu thiïåt biïët caách tûå baão
vïå vaâ biïët caách lúåi duång ngûúâi khaác.
8. Ngûúâi thûúâng baân luêån chï ngùæn chï daâi chûáng toã hoå coá loâng àöë
ky hay möëi quan hïå khöng röång raäi, trong loâng cö àöåc. Àöëi vúái nhûäng
vêën àïì nhoã nhùåt nhû ngûúâi khaác khöng chaâo hoãi maâ àaä ghi nhúá trong
loâng thò àoá laâ ngûúâi dïî bõ töín thûúng, khao khaát àûúåc ngûúâi khaác tön
troång. Nhiïìu ngûúâi hay àaâm tiïëu thiïëu soát hay chöî bêët taâi cuãa laänh àaåo
thò àoá laâ loaåi ngûúâi muöën chúi tröåi, cûúáp àõa võ ngûúâi khaác.
9. Coá möåt söë ngûúâi traánh neá möåt söë vêën àïì khöng bao giúâ noái àïën
thò chûáng toã hoå coá êín àñch gò vïì vêën àïì àoá hay laâ coá ham muöën maänh liïåt
vêën àïì àoá. Vñ duå nhû ham muöën maänh liïåt vïì tiïìn baåc, quyïìn lûåc hay
tònh duåc chùèng haån. Hoå rêët súå ngûúâi khaác biïët, nïn hay laãng traánh
khöng noái àïën àïí che giêëu nöåi têm thûåc sûå cuãa hoå.
10. Noái vúái anh vïì viïåc gia àònh thò phêìn lúán laâ ngûúâi khöng nùæm
àûúåc yá nghô thûåc sûå cuãa anh. Khi múái giao tiïëp, hoå thûúâng noái vïì nhûäng
viïåc thöng thûúâng trong gia àònh biïíu thõ hoå muöën tòm hiïíu thûåc lûåc cuãa
anh, thùm doâ yá àöì thûåc sûå cuãa anh. Phaãi àöëi phoá cêín thêån haång ngûúâi
naây.
Chuáng töi goåi nhûäng phûúng phaáp kïí trïn laâ thuêåt theo gioá bùæt
boáng, bùæt nguöìn tûâ phûúng phaáp xem gioá biïët mûa vêîn töìn taåi dung sai
nhêët àõnh. Àïí giaãm thiïíu dung sai, bùæt àûúåc àuáng boáng thò khöng phaãi
laâ viïåc coá thïí viïët mêëy doâng naây àaä mö taã àûúåc, khöng phaãi laâ viïåc àún
giaãn. Thûúâng xuyïn quan saát lúâi noái vaâ haânh vi nhûäng ngûúâi xung
quanh, phên tñch nöåi têm cuãa hoå thò múái thaânh chuyïn gia moâ doâ têm
lyá, giaãm thiïíu sai lêìm, theo gioá bùæt boáng àaåt àïën caãnh giúái tûâ caái nhoã túái
caái lúán.
4. Thuêåt thêm nhêåp nghõch hûúáng
Caáo tröën ngûúâi ài sùn gùåp möåt tiïìu phu beân xin che giêëu cho. Tiïìu
phu baão caáo tröën vaâo trong lïìu cuãa öng ta. Chùèng bao lêu thò ngûúâi ài
sùn àïën hoãi tiïìu phu coá thêëy con caáo chaåy ngang hay khöng. Tiïìu phu
möìm thò noái khöng thêëy, tay thò ra dêëu chó chöî tröën cuãa caáo. Nhûng
ngûúâi ài sùn khöng chuá yá àïën tay ra dêëu cuãa ngûúâi tiïìu
phu maâ laåi tin lúâi noái cuãa öng ta. Caáo thêëy ngûúâi ài sùn àaä boã ài beân
chui ra khoãi lïìu toan boã ài khöng lúâi caãm ún. Tiïìu phu beân traách caáo
rùçng: " Tao àaä cûáu maång maây maâ sao maây khöng caãm ún möåt cêu”. Caáo
àaáp laåi rùçng: "Nïëu nhû tay öng ra dêëu khúáp vúái lúâi öng noái thò töi caãm ún
öng"
Caáo thêëy tiïìu phu toã ra coá loâng töët giuáp àúä song vêîn khöng mï
muöåi. Àöëi vúái nhûäng ngûúâi miïång noái àiïìu töët laânh maâ thûåc tïë laåi toan
haäm haåi anh thò coá möåt phûúng phaáp àöëi phoá rêët hay: giaãi thñch ngûúåc
laåi biïíu hiïån bïn ngoaâi cuãa hoå thò lêåp tûác vaåch trêìn mûu mö cuãa hoå. Tû
duy ngûúåc laåi giuáp anh nhêån thêëy phaãn diïån cuãa ngûúâi àoá ra veã laâm viïåc
thiïån maâ nïëu ai nhòn chñnh diïån thò khöng thïí naâo nùæm bùæt àûúåc thûåc
têm cuãa hoå. Nhúâ vêåy seä traánh khoãi khinh suêët tin ngûúâi.
Trong cuöåc söëng khöng thiïíu nhûäng trûúâng húåp nhû sau: Möåt
thiïëu nûä xinh àeåp maâ khöng tòm àûúåc möåt ngûúâi chöìng tûã tïë, kïët quaã
suöët àúâi aãm àaåm thï lûúng. Chuáng ta thûúâng nghe möåt söë thiïëu nûä noái
rùçng: "Töi khöng cêìn biïët anh ta laâ ai, chó cêìn anh ta töët vúái töi laâ àûúåc"
Trong lúâi noái naây quaã coá chuát muâi võ cay chua, àöìng thúâi cuäng minh
chûáng hoå hy voång tòm àûúåc möåt ngûúâi chöìng töët. Nhûng coá thïí nhòn thêëy
roä böå mùåt àeåp àeä, tao nhaä cuãa chaâng trûúác khi cûúái thêëy roä böå mùåt thêåt
cuãa chaâng thò quaã laâ caác cö nûúng cêìn phaãi chuá yá.
Nhûäng chaâng trai caâng lõch sûå tao nhaä trong ngön tûâ coá thïí seä laâ
ngûúâi chöìng nhoã nhùåt.
Àaåo lyá rêët àún giaãn vaâ rêët khoá thûåc hiïån àûúåc laâ chuáng cö nûúng
thûúâng chó thêëy möåt mùåt cuãa vêën àïì maâ boã qua mùåt khaác. Noái vïì caác
chaâng trai ùn noái lïî pheáp, tao nhaä thò noái chung vö tònh caác naâng rêët coi
troång àiïím naây, rêët thñch búãi vò hoå biïët rùçng ngûúâi naây coá trñ thûác, tinh
thöng àaåo lyá, sau naây trong cuöåc söëng têët coá thïí nhúâ
cêåy àûúåc Suy àoaán naây vïì goác àöå naâo àoá laâ àuáng. Nhûng nïëu àûáng sang
möåt goác àöå khaác maâ nhòn thò sao? Ûu àiïím naây cuãa chuáng chñnh laåi laâ
khuyïët àiïím búãi vò loaåi àaân öng naây khöng nhûäng tònh caãm tinh tïë maâ
àöëi vúái bêët kyâ viïåc naâo bêët kyâ luáe naâo cuäng tinh tïë. Vñ duå hoå coá thïí yïu
cêìu naâng mùåc chiïëc aáo naây maâ khöng mùåt chiïëc aáo khaác. Hoå coá thïí khùæc
sêu trong loâng möåt cêu naâng vö tònh noái hoùåc phên tñch tó mó cêu noái vö
tònh àoá. Hoå coá thïí buöìn phiïìn möåt mònh khi vúå tham gia möåt buöíi daå höåi
do cú quan töí chûác, thêåm chñ coá thïí nöíi trêån löi àònh. Hoå coá thïí theo
quan mïìm thêím myä cuãa hoå nïn buöåc vúå phaãi mua reâm cûãa maâu xanh da
trúâi. Nhû vêåy laâ vúå chöìng tranh caäi suöët ngaây búãi vò anh chöìng muöën
can thiïåp vaâo bêët kyâ cöng viïåc nhoã nhùåt naâo trong gia àònh. Söëng vúái
möåt ngûúâi àaân öng nhû thïë thò roä raâng vúå chöìng hay mêu thuêîn àêëu
khêíu vúái nhau. Trong caác vuå aán li hön khöng ñt trûúâng húåp laâ do vúå
khöng coân thïí naâo chõu àûång àûúåc tñnh têín mêín cuãa chöìng maâ phaãi li
hön.
2. Nhûäng chaâng trai quaá chaãi chuöët coá khaã nùng laâ ngûúâi coá àöång
cú tûå ti tûå lúåi, xem thûúâng xu hûúáng cuãa phuå nûä.
Möåt söë chaâng trai quaá chaãi chuöët laâ möåt loaåi tûå yïu mònh búãi vò hoå
quaá yïu baãn thên hoå, cho nïn khöng coân thò giúâ vaâ têm höìn yïu ngûúâi
khaác, thêåm chñ caã vúái vúå. Coá möåt baâ vúå mûúâi phêìn phong lûu àaä àïën tuöíi
trung niïn noái vúái töi rùçng, chöìng baâ ta rêët phong àöå vûâa biïët choån mua
quêìn aáo, vûâa biïët ùn mùåc nhûng laåi khöng chuát nhiïåt tònh vúái vúå con.
Töi quen biïët chöìng baâ ta beân coá möåt lúâi noái vúái anh ta nûãa àuâa nûãa thêåt
rùçng: "Vúå cêåu vûâa àeåp vûâa hiïìn, cêåu yïu vúå lùæm phaãi khöng?” Anh ta
móm cûúâi àaáp laåi rùçng: "Töi yïu töi coân chûa àuã nûäa laâ". Anh ta noái thêåt
nhû vêåy àoá. Ngaây thûúâng töi chuá yá moåi ngûúâi troâ chuyïån haã hï vïì vúå vïì
con thò anh ta thaãn nhiïn ngöìi im khöng möåt cêu goáp chuyïån. Loaåi àaân
öng naây chaãi chuöët khöng phaãi chó vò àïí hêëp dêîn nûä giúái maâ coá khaã
nùng coân laâ vò loâng tûå maän baãn thên.
3. Nhûäng chaâng trai quaá chùm soác nûä giúái khöng biïët chûâng sau
khi kïët hön laåi laâ nhûäng ngûúâi chöìng àöåc àoaán baá quyïìn.
Vïì vêën àïì naây, thúâi gian rêët quan troång. Trûúác khi laâ vúå chöìng vaâ
sau khi àaä thaânh vúå chöìng thò thúâi gian àaä cùæn àöi chaâng thaânh hai con
ngûúâi - ngûúâi yïu vaâ ngûúâi chöìng. Chuáng ta khöng thïí noái möåt caách àún
giaãn loaåi àaân öng naây laâ nhûäng vua lûâa. Nhûng sûå ên cêìn cuãa chaâng àöëi
vúái naâng, chiïìu chuöång, chùm bùçm thò àñch thûåc àaä duâng möåt thuã àoaån
baãn nùng àïí àaåt àïën muåc àñch. Vêåy thò sau khi nïn vúå nïn chöìng, thaái
àöå cuãa chung seä theo thúâi gian dêìn dêìn thay àöíi thêåm chñ thaái àöå ên cêìn
khi xûa àaä tan biïën thaânh mêy khoái. Caái coân laåi thêåm chñ caái thay thïë
cho sûå ên cêìn àoá laâ "chuã nghôa
àaåi nam tûã" chuyïn quyïìn àöåc àoaán. Àöång cú naâo kïët quaã nêëy, àoá laâ àiïìu
têët nhiïn.
4. Nhûäng chaâng trai thñch phö trûúng baãn thên thûúâng coá loâng hû
vinh cûåc maånh.
Coá khöng ñt nhûäng chaâng trai àûáng trûúác mùåt àöëi tûúång thûúâng
khöng chõu im lùång maâ luön möìm khoa trûúãng ban thên naâo laâ töët
nghiïåp úã trûúâng àaåi hoåc danh tiïëng naâo àoá, naâo laâ cöng taác taåi möåt cú
quan naâo àoá lûúng böíng haâng thaáng 3000 nhên dên tïå, naâo laâ àöìng sûå ca
ngúåi taâi nùng trñ tuïå nhû thïë naâo. Têët caã àïìu thöíi phöìng cao lïn têån chñn
têìng mêy, maâ vêìng haâo quang naây laåi thûúâng löå khi coá mùåt caác naâng
nïn caác naâng böåi phêìn caãm phuåc vaâ hïët loâng tûå haâo vò coá möåt baån trai
nhû thïë. Kyâ thûåc, loaåi thanh niïn ba hoa naây coá thïí chó laâ cöng dên
haång ba àaáng thûúng. Loâng hû vinh cuãa hoå rêët maånh, loâng tûå tön vö
haån, tònh caãm rêët khöng öín àõnh. Loaåi caá tñnh naây trong têm lyá hoåc goåi
laâ tñnh caách histery. loaåi ngûúâi naây do trong loâng tûå ti, tröëng röîng, bêët
lûåc cho nïn hoå laâm ra veã haâo huâng, duâng ngön tûâ àïí lûâa döëi mònh lûâa
döëi ngûúâi, thïë thò laâm sao coá thïí thêåt loâng quan têm ngûúâi khaác àûúåc.
5. Nhûäng chaâng trai giaãi thñch daâi doâng khi coá khuyïët àiïím laâ loaåi
ngûúâi sau khi kïët hön seä hay caäi nhau vúái vúå.
Khi àïën heån chêåm hoùåc 15 phuát hoùåc nûãa giúâ thò chaâng giaãi thñch
ài giaãi thñch laåi nguyïn nhên àïën chêåm. Loaåi ngûúâi naây khöng coá khaã
nùng nhêån khuyïët àiïím. Ngûúâi coá khuyïët àiïím thûúâng coá hai loaåi phaãn
ûáng. Möåt loaåi laâ lêåp tûác xin löîi, möåt loaåi laâ giaãi thñch thanh minh. Loaåi
ngûúâi thûá nhêët laâ ngûúâi böåc trûåc, biïët thöng caãm ngûúâi khaác. Loaåi ngûúâi
thûá hai thò tûúng àöëi tûå ti, thûúâng haânh àöång theo kiïíu lêëy mònh laâm
trung têm, rêët súå ngûúâi khaác phï bònh cho nïn khöng dïî daâng nhêån
khuyïët àiïím maâ traái laåi laåi thûúâng àöí löîi cho ngûúâi khaác. Nhûäng ngûúâi
khöng tûå hiïíu mònh thò laâm sao coá thïí hiïíu vúå? Hún nûäa sinh hoaåt gia
àònh khöng thïí khöng phaát sinh mêu thuêîn laâ àiïìu têët nhiïn. Nhûng
nïëu chaâng luác naâo cuäng khöng chõu nhêån löîi, luön luön traách vúå, caá tñnh
nhû thïë laâm sao gia àònh coá thïí hoâa bònh an vui àûúåc?
Phûúng phaáp têën cöng trûåc diïån tòm hiïíu têm lyá àöëi phûúng bùçng
caách gia tùng aáp lûåc thò laåi dïî dêîn àïën àöëi khaáng vaâ mêët nhiïìu sûác lûåc.
Coân phûúng phaáp thêm nhêåp nghõch hûúáng thò coá ûu àiïím khöng hao
töën sûác lûåc lùæm, nhûng phûúng phaáp àoá cuäng coá nhûúåc àiïím. Ngûúâi
duâng phûúng phaáp naây thûúâng sa vaâo têm lyá "caái gò cuäng nghô àïën mùåt
xêëu dïî bõ ngûúâi ta cho laâ "keã lêëy loâng tiïíu nhên ào buång ngûúâi quên tûã".
Kïë 19. kïë nùæm àùçng chuöi
Laâm sao dùæt muäi ngûúâi ta?

Trong àúâi söëng, rêët nhiïìu àöì duâng haâng ngaây coá chuöi àïí tiïån sûã
duång. Trong khoa hoåc quan hïå nhên tònh thò viïåc tòm kiïëm chuöi, chïë
taåo chuöi chuã yïëu laâ àïí khöëng chïë ngûúâi khaác phuåc vuå cho mònh, nghe
theo àiïìu khiïín cuãa mònh.
Möîi ngûúâi àïìu coá nhûúåc àiïím. Lúåi duång töët caác nhûúåc àiïím naây tûác
laâ nùæm àûúåc àùçng chuöi. Àöëi vúái ngûúâi noáng nêíy coá thïí duâng phûúng
phaáp kñch tûúáng, caã phong thaái súã thñch cuãa hoå cuäng coá thïí duâng laâm
chòa khoáa àïí múã cûãa duåc voång cuãa hoå. Chó cêín duâng caái anh ta thñch
nhêët hay huáy kyå nhêët cuãa anh ta àïí dêîn duå hay àaã kñch thò nhêët àõnh
anh ta mùæc cêu, bõ anh nùæm àùçng chuöi. Àiïìu thêìm kñn nhû ùn höëi löå,
laâm viïåc töåi löîi maâ ta biïët thò coá thïí duâng àïí khöëng chïë hoå. Trong àaâm
phaán, tranh cûã tranh giaânh quyïìn lúåi thò nùæm àûúåc àaâng chuöi àöëi
phûúng laâ phûúng phaáp coá hiïåu quaã vö song.
Ngoaâi ra coá möåt söë chuöi xuêët hiïån ngêîu nhiïn nhû lúä lúâi trong luác
tranh biïån, anh phaãi lêåp tûác nùæm lêëy maänh àaã maänh truy. Nïëu nhû
khöng tòm àûúåc àaâng chuöi hay àöëi phûúng khöng àïí löå chuöi thò coá thïí
phaát huy saáng kiïën, chïë taåo ra chuöi êën vaâo cho àöëi phûúng.
Chuáng ta phaãi hoåc khön àöi àiïìu: giûäa baån beâ maâ thöí löå chên
tûúáng laâ rêët nguy hiïím búãi vò khöng coá gò baão àaãm khöng coá ngaây baån
trúã thaânh thuâ. Cho nïn trong giao tïë khi kïët giao bùçng hûäu cêìn phaãi
thêån troång vaâ xêy dûång thaânh luäy tûå baão vïå, traánh khöng àïí cho àöëi
phûúng nùæm àûúåc àaâng chuöi trúã thaânh keã bõ àöëi phûúng khöëng chïë.
Cûúáp àao cûúáp caán àao, khöng chïë ngûúâi phaãi nùæm àùçng chuöi
Thúâi Haán, Chu Baác vöën laâ con nhaâ voä tûúáng sau àûúåc àiïìu chuyïín
laâm quan vùn úã àõa phûúng àaä biïët duâng thuã àoaån tinh vi, khöëng chïë
àûúåc caác thïë lûåc àen úã àõa phûúng, àûúåc ngûúâi àúâi hïët lúâi ca tuång.
Vuâng Trûúâng Lùng coá möåt ngûúâi tïn laâ Thûúång Phûúng Cêëm doâng
doäi cûúâng haâo àõa phûúng, luác treã àaä tûâng hiïëp dêm vúå ngûúâi ta bõ ngûúâi
ta cheám thaânh seåo úã maá. Tïn aác ön àaáng leä phaãi bõ trûâng trõ nhûng búãi
vò noá höëi löå rêët nhiïìu cho quan laåi, cho nïn khöng bõ bùæt xeát xûã traái laåi
laåi àûúåc böí nhiïåm laâm quan àïën chûác Thuã uáy. Sau khi Chu Baác àïën cai
trõ vuâng naây coá ngûúâi töë caáo viïåc naây vúái öng. Chu Baác caãm thêëy sao laåi
coá thïí àïí nhû thïë àûúåc öng beân gùåp Thûúång Phûúng Cêëm. Thûúång
Phûúng Cêëm höìi höåp lo êu àaânh hïëu maång vaác mùåt àïën hêìu Chu Baác.
Chu Baác quan saát tó mó gûúng mùåt Thûúång Phûúng Cêëm, quaã nhiïn
thêëy coá vïët seåo àoá. Öng beân àuöíi taã hûäu ra ngoaâi, giaã vúâ hïët sûác quan
têm hoãi Thûúång Phûúng Cêëm vò sao coá seåo trïn mùåt. Thûúång Phûúng
Cêëm biïët Chu Baác àaä nùæm roä tònh hònh cuãa y. Y beân khêëu àêìu nhû giaä
gaåo laåy Chu Baác trònh baây toaân böå sûå thêåt, khöng daám ngêíng àêìu lïn,
möåt mûåc van naâi khêín thiïët: “Xin àaåi nhên tha töåi, tûâ nay vïì sau tiïíu
nhên khöng daám laâm àiïìu thûúâng luên baåi lyá nhû thïë nûäa". Chu Baác
àöåt nhiïn cûúâi to noái rùçng: "Keã àaåi trûúång phu vöën cuäng khoá loâng traách
khoãi chuyïån nhû vêåy. Ta muöën rûãa nhuåc cho anh, cho anh cú höåi àoaái
cöng chuöåc töåi,
anh coá thïí laâm àûúåc hay khöng Chu Baác ra lïånh Thûúång Phûúng Cêëm
khöng àûúåc tiïët löå cuöåc noái chuyïån höm nay vúái bêët kyâ ai vaâ giao cho y
ghi cheáp laåi lúâi noái, viïåc laâm cuãa caác quan laåi khaác baáo caáo vúái Chu Baác.
Tûå nhiïn Thûúång Phûúng Cêëm trúã thaânh tay sai, tai mùæt thên tñn cuãa
Chu Baác. Tûâ sau khi àûúåc Chu Baác tha töåi vaâ troång duång, Thûúång
Phûúng Cêëm khùæc cöët ghi xûúng. Khöng bao lêu sau öng àaä giuáp Chu
Baác phaá àûúåc nhûäng öí tröåm cûúáp lúán, cöng taác vö cuâng àùæc lûåc. Chu Baác
thùng öng lïn huyïån lïånh huyïån Liïn Thuã.
1.Cûúáp àao thò phaãi cûúáp caán àao, khöëng chïë ngûúâi phaãi nùæm
àaâng chuöi.
Keã trñ giaã khi phaát hiïån nhûúåc àiïím ngûúâi khaác khöng bao giúâ boã
qua, nùæm chùæc nhûúåc àiïím àoá cho mònh sûã duång. Phûúng phaáp naây coá
thïí sûã duång àïí khöëng chïë thuöåc haå.
Quay trúã laåi chuyïån Chu Baác. Sau möåt thúâi gian böîng àöåt nhiïn
Chu Baác goåi ngûúâi cöng taâo nùm xûa àaä nhêån höëi löå cuãa Thûúång Phûúng
Cêëm àïën, mùæng möåt trêån nïn thên, àûa giêëy buát ra bùæt kï khai toaân böå
caác vuå höëi löå cuãa öng ta. Võ cöng taâo naây khiïëp súå beân kï khai tó mó têët
caã caác vuå ùn höëi löå. Do Thûúång Phûúng Cêëm àaä
baáo caáo cho Chu Baác viïåc ùn höëi löå cuãa öng cöng taâo naây cho nïn xem
qua baãn kiïím àiïím biïët ngay laâ kï khai àêìy àuã töåi löîi Chu Baác noái rùçng:
"Tûâ nay vïì sau öng nïn tu chónh nghe theo lúâi ta. Phaãi sûãa àöíi thaânh
ngûúâi töët khöng àûúåc laâm bêåy nûäa". Noái xong beân ruát àao ra. Öng cöíng
taâo thêëy Chu Baác ruát àao, súå quaá hai göëi khuy xuöëng laåy nhû tïë sao van
xin: "Xin àaåi nhên tha maång. Xin àaåi nhên tha maång!". Chó thêëy Chu
Baác vung àao cheám lia lõa baãn kiïím àiïím thaânh giêëy vuån, neám vaâo soåt
raác. Tûâ àoá vïì sau võ cöng taâo naây luác naâo cuäng run cêìm cêåp cùæm àêìu laâm
viïåc hêìu haå Chu Baác.
2. Bùæn leán
Nùm 1976, trong cuöåc töíng tuyïín cûã úã Myä, àaãng Cöång hoâa àïì cûã
Fotter, àaãng Dên chuã dïì cûã Catter vaâ Edward Kenedy ra tranh cûã.
Edward Kenedy dûåa vaâo thanh thïë àaåi gia töåc taâi phiïåt vaâ danh
tiïëng cuãa hai öng anh àaä hy sinh vò nûúác Myä, laåi coá kinh nghiïåm laâm
thûúång nghõ sô nhiïìu nùm cho nïn viïåc àoaåt chiïëc ghïë töíng thöëng dïî nhû
thoâ tay vaâo tuái lêëy àöì vêåt.
Catter laâ möåt chuã àiïìn tröìng laåc, àaä laâm thöëng àöëc bang, nhûng
xem ra khöng phaãi àöëi thuã cuãa Kenedy. Catter nhêån thêëy khöng coá hy
voång tranh chêëp bùçng thûåc lûåc beân toan tñnh duâng mûu kïë. Bêëy giúâ
nhên dên Myä coân chûa nguöi vuå Water gate vaâo trong gia àònh Kenedy
coá nhiïìu viïåc khöng hay xaãy ra. Cho nïn Catter nùæm lêëy nhûúåc àiïím
naây múã möåt loaåt chiïën dõch têën cöng nhûäng haânh àöång cuãa John Kenedy
àaä quaá cöë. Trong söë nhûäng haânh àöång àoá thò viïåc töíng thöëng Kenedy àaä
biïët êm mûu cuãa tònh baáo trung ûúng mûu saát caác laänh tuå nûúác ngoaâi
maâ khöng can thiïåp, bõ Catter phï phaán laâ töíng thûäng Kenedy duâng
ngûúâi khöng àuáng, thêåm chñ coân möåt phuå nûä tïn laâ Helena cöng khai
tuyïn böë vúái baáo chñ laâ àaä nguã vúái Kenedy. Röìi laåi coân löi ra möåt thuã lônh
xaä höåi àen ra tuyïn böë àaä giuáp cho Kenedy thùæng cûã nhû thïë naâo. Muåc
àñch cuãa nhûäng hoaåt àöång tuyïn truyïìn naây nhùçm böi nhoå gia àònh
Kenedy, nùæm nhûúåc àiïím ra sûác thöíi phöìng àïí àaåt àïën muåc àñch àaã
kñch. Dûúái laân
mûa àaån cöng kñch nhû thïë quaã nhiïn Edward Kenedy khöng chõu àûång
nöíi khöng thïí khöng tuyïn böë ruát lui khöng tranh cûã vaâ Catter àùæc cûã
lïn ngöi töíng thöëng. Nùm 1980, Edward Kenedy vaâ Catter laåi taái chiïën
tranh huâng möåt lêìn nûäa giaânh lêëy danh võ ûáng cûã viïn töíng thöëng cuãa
àaãng Dên chuã. Luác naây Catter àang laâ töíng thöëng àûúng nhiïåm, biïët
khöng thïí duâng laåi saách lûúåc nùm 1976 nûäa búãi vò nhûäng chuyïån cuä rñch
möëc meo àoá khöng laâm cho dên chuáng Myä hûáng thuá nûäa. Cho nïn
Catter beân xui caác kyá giaã nïu lïn sûå kiïån Koputian chûáng minh Edward
Kenedy thêëy cö baån gaái chïët àuöëi maâ khöng cûáu. Àùåt ra cêu hoãi möåt con
ngûúâi nhû thïë maâ noái laâ coá khñ chêët laänh tuå û? Cöng kñch maänh liïåt
khiïën cho Edward Kenedy laåi thêët baåi dûúái tay Catter lêìn thûá hai.
Cho nïn ngûúâi ta cho rùçng Catter súã dô hai lêìn àaánh baåi Edward
Kenedy laâ vò gioãi cöng kñch nhûúåc àiïím àöëi phûúng, àùåc biïåt gioãi lúåi
duång dên tònh tuây tònh thïë maâ khöng thay àöíi nöåi dung cöng kñch.
Nhûng vò nùm 1980, Catter quaá quan têm àaã kñch ngûúâi àöìng àaãng
khöng coân sûác lûåc àêu chuá yá àïën Reagan cuãa àaãng Cöång hoâa, khöng
tòm ra àûúåc nhûúåc àiïím chñ maång cuãa Reagan, cho nïn cuöëi cuâng baåi
trêån lui vïì vûúân tröìng laåc. Nhûúåc àiïím cuãa àöëi thuã caånh tranh coá khi ai
ai cuäng biïët coá khi êín taâng khöng böåc löå. Duâng nhûúåc àiïím ai ai cuäng
biïët hiïåu quaã khöng lúán bùçng duâng nhûúåc àiïím êín laâng bõ phúi baây hay
nhûäng tû liïåu dû luêån quêìn chuáng. Nhûng nhûäng êín tònh cuäng nhû dû
luêån quêìn chuáng tûúng àöëi khoá nùæm àûúåc tû liïåu, laâm khöng töët coá khi
bõ kiïån ra toâa cho nïn ngûúâi coá trñ hay ngûúâi coá thïë maånh thûúâng coi
troång caånh tranh trûåc diïån chûá khöng tung tin bõa àùåt hay bùæn leán.
Phûúng phaáp moi moác êín tònh cuãa ngûúâi khaác nhû sau:
Coá thïí duâng cuâng möåt caái chuöi maâ khöëng chïë àûúåc àöëi phûúng
nhiïìu lêìn. Möåt khi bñ mêåt maâ anh biïët àaä cöng khai hoáa thò seä vúä lúã ra
nïn àöëi thuã khöng coân súå anh nûäa.
Vñ duå nhû baâ vúå khöng biïët möåt bñ mêåt lúán cuãa öng chöìng nhû
anh ta trûúác àêy àaä yïu möåt cö gaái khaác, àaä sinh con vúái cö ta maâ anh ta
khöng thûâa nhêån. Tuy biïët roä bñ mêåt naây nhûng vêîn chûa caách naâo sûã
duång laâm nhûúåc àiïìm cuãa anh ta, vò coân chûa xaác àõnh àûúåc tïn tuöíi
cuãa cö gaái vaâ àûáa con àoá. Bêy giúâ ta haäy giaã àõnh tïn cö gaái laâ Hoa, tïn
àûáa con laâ Mai. Khi anh ta àang cao gioång thao thao bêët tuyïåt tranh
luêån vúái anh, anh duâng khêíu khñ bònh tônh àöåt nhiïn hoãi anh ta: "Töi
böîng nhiïn nhúá ra möåt viïåc, gêìn àêy anh coá gùåp cö Hoa hay khöng?”
Nay anh noái ra viïåc bñ mêåt naây maâ ngay ngûúâi vúå cuäng khöng biïët hay
coá phong thanh thò cuäng khöng biïët tïn cö gaái khiïën: cho anh ta sûäng
súâ, lêåp tûác khöng noái nïn lúâi. Nhûäng nguúâi xung quanh khöng roä cêu
chuyïån thò cuäng khöng biïët anh noái chuyïån gò. Thïë laâ anh àaä sûã duång
àûúåc nhûúåc àiïím cuãa àöëi phûúng röìi, àaä nùæm àûúåc chuöi àïí chiïën thùæng
àöëi phûúng. Nhûng nïëu anh tiïëp tuåc hoãi thïm nûäa, múã bñ mêåt cuãa anh
ta, têët nhiïn anh ta seä noáng nhû kiïën rang trong chaão, khöng tranh
luêån vaâ nheå nhaâng noái nhoã rùçng: "ú, úâ... viïåc naây haâ têët phaãi noái úã àêy".
Vïì sau anh nhiïìu lêìn dêîn cö Hoa ra àïí khöëng chïë anh ta. Chó àïën khi
naâo anh noái àïën tïn cö Hoa maâ anh ta chûa kinh hoaâng thò seä àûa tïn
Mai ra thò anh ta àêìn dêìn hiïíu roä sûå lúåi haåi cuãa anh. Àoá laåi laâ möåt
chiïu nûäa cuãa kïë nùæm àùçng chuöi.
Toám laåi khi sûã duång nhûúåc àiïím cuãa àöëi phûúng laâm chuöi thò
nhêët àõnh khöng àûúåc cöng böë nhûúåc àiïím cuãa àöëi phûúng trûáúc cöng
chuáng. Anh chó coá thïí duâng lúâi leä kheáo leáo nhùæc qua thöi thò àaä coá thïí
nùæm chùæc àùçng chuöi. khiïën anh ta khöng daám tûå mònh huãy hoaåi thïí
diïån cuãa mònh. Möîi lêìn tranh caäi têët anh ta àïìu phaãi giú cúâ trùæng xin
haâng.
3. Löå àuöi höì ly tinh
Moåi ngûúâi àïìu muöën che giêëu nhûúåc àiïím vaâ caái xêëu cuãa mònh.
Coân nhûäng ngûúâi giaão hoaåt thaânh tinh khoá loâng nùæm àûúåc chuöi cuãa hoå.
Nhûng voã quñt daây coá moáng tay nhoån, duâ cho giaão quyïåt nhû höì ly tinh
cuäng coá khi phaãi loá àuöi. Xin giúái thiïåu mêëy phûúng phaáp àïí löi àuöi höì
ly tinh ra.
1. Àaã thaão kinh xaâ, lûâa cho múã miïång, duâng phûúng phaáp àe doåa.
Àúâi Àûúâng coá möåt viïn quan huyïån tïn laâ Vûúng Höí leán luát nhêån
höëi löå. Caác viïn nha laåi cuäng bùæt chûúác ùn höëi löå, baá tñnh kïu oan àöång
trúâi, khöí khöng thïí chõu àûúåc. Coá möåt lêìn Vûúng Höí biïët quan trïn sùæp
xuöëng àiïìu tra dên tònh, kiïím tra quan laåi nïn lo cho chiïëc muä ö sa trïn
àêìu khöng giûä àûúåc. Trong söë cöng vùn àang phï duyïåt, Vûúng Höí tònh
cúâ thêëy möåt têåp caáo traång töë giaác viïn chuã baå ùn höëi löå trong loâng laåi
caâng lo lùæng bêët an. Trong khi lo lùæng, Vûúng Höí bêët giaác viïët möåt chûä
An lïn möåt caáo traång. "Nhô tuy àaã thaão ngö dô kinh xaâ" (Ngûúâi àaã thaão
maâ ta àaã kinh xaâ) böåc löå sûå lo lùæng möåt
khi chuã baå bõ caáo giaác thò liïn luåy àïën baãn thên. Àoá laâ àaã thaão kinh xaâ.
Khi anh vö tònh àaã thaão kinh xaâ thò àöëi thuã seä caãnh giaác phoâng bõ. Coân
khi anh cöë yá àaã thaão kinh xaâ thò seä khiïën cho àöëi phûúng kinh hoaâng
phaãi àaáp ûáng yïu cêìu cuãa anh. Baãn caáo traång viïn chuã baå laâ do viïn
quan thanh tra noå cöë yá cho ngûúâi àem àïën cho Vûúng Höí àïí àaã thaão
kinh xaâ khiïën cho Vûúng Höí phaãi lo súå hoang mang, cuöëi cuâng phaãi
thûâa nhêån töåi höëi löå.
Coá möåt söë quan toâa gioãi sûã duång phûúng phaáp àaã thaão kinh xaâ, cöë
yá àûa ra möåt chuát sûå viïåc àaä biïët khiïën cho töåi phaåm tûúãng rùçng quan
toâa àaä nùæm àûúåc toaân böå töåi chûáng beân tûâng bûúác tûâng bûúác khai töåi löîi.
2. Nhûã rùæn ra khoãi hang cho sa vaâo bêîy.
Haâm yá cuãa phûúng phaáp naây laâ khi anh àaä nùæm àuã chûáng cûá àïí
chïë phuåc àöëi phûúng nhûng vò thúâi cú nïn khöng thïí àûa ra maâ phaãi
duâng möåt söë biïån phaáp àïí nhûã cho àöëi phûúng vaâo thúâi cú hay hoaân caãnh
thñch húåp, sau àoá múái àaánh àöí. Then chöët cuãa phûúng phaáp naây úã möåt
chûá "nhûã". Coá hai caách "nhûã".
Möåt laâ vïì thúâi cú vaâ hoaân caãnh. Luác naâo nhûã, nhûã tûâng bûúác tûâng
bûúác àïën mûác àöå naâo, möìi nhûã thñch húåp hay khöng thñch húåp. Têët caã
nhûäng àiïìu àoá àïìu phaãi suy nghô cùån keä vïì thúâi cú vaâ hoaân caãnh, nïëu
nhûã quaá gêëp hay quaá chêåm àïí khöng coá kïët quaã.
Hai laâ nhûã möåt caách kheáo leáo tûå nhiïn. Nhûã laâ khiïën cho àöëi
phûúng ài theo con àûúâng maâ anh muöën. Ngûúâi nhûã phaãi kñn àaáo, khöng
àïí löå chuát naâo cho àöëi phûúng biïët laâ anh nhûã, dêîn dùæt àöëi phûúng tûâng
bûúác tûâng bûúác àïën gêìn muåc tiïu anh dûå àõnh.
Vñ duå coá möåt sinh viïn coá khaách àïën nhaâ, ngûúâi cha baão anh ta ra
cûãa haâng mua möåt chai rûúåu Mao Àaâi. Anh ta mua phaãi rûúåu rúãm.
Ngûúâi cha öm chai rûúåu rúãm trong loâng ra cûãa haâng àoá baão chuã hiïåu àûa
ra möåt chai Mao Àaâi. Ngûúâi cha xem cêín thêån laâ rûúåu Mao Àaâi thêåt beân
lêím bêím: "Chao öi, nùm nay nhiïìu rûúåu Mao Àaâi rúãm quaá!". Chuã hiïåu
beân baão: "öng yïn têm cûãa hiïåu töi tuyïåt àöëi khöng coá rûúåu Mao Àaâi
rúãm". Ngûúâi cha laåi than thúã rùçng: "Chui cha, tuêìn trûúác töi mua trong
siïu thõ möåt bònh thò chuã cûãa haâng cuäng noái tuyïåt àöëi khöng coá rûúåu
rúãm. Naâo ngúâ mang vïì múã ra múái biïët laâ rûúåu cao lûúng chó àaáng giaá
möåt àöìng maâ thöi'. Chuã hiïåu noái: “Öng ài tòm laåi chuã cûãa haâng àoá baão
hoå". Ngûúâi cha laâm böå nhùn nhoá baão rùçng: "Mua vïì mêëy ngaây sau múã ra
múái phaát hiïån laâ rûúåu rúãm liïåu ngûúâi ta coá cöng nhêån hay khöng?” Chuã
hiïåu chó giaáo rùçng: “Öng àïën baáo vúái Cuåc Cöng thûúng nghiïåp, laâm rûúåu
rúãm phaãi ài tuâ, liïåu hoå khöng súå hay sao? Ngûúâi cha thêëy thúâi cú àaä àïën
beân vêîy tay goåi ngûúâi con nêëp úã bïn ngoaâi vaâo vaâ àûa trai rûúåu rúãm
trong loâng ra vaâ noái: "Töët lùæm, vêåy öng xem chai rûúåu naây con töi mua
cuãa öng bêy giúâ laâm thïë naâo àêy? Chuã hiïåu ngúá ra möåt luác röìi êëp uáng noái
rùçng: "Ai daâ, ai daâ.. xin löiî ! xin löîi! Töi traã laåi tiïìn cho öng".
3. Cöë yá vö lyá laâm cho àöëi phûúng löå têíy, duâng phûúng phaáp kñch
tûúáng.
Möåt quaã phuå triïåu phuá bùæt nhên tònh vúái möåt chaâng trai treã nhiïìu
nùm. Chaâng trai treã khöng chõu àûång àûúåc nûäa sûå mua baán xaác thõt
bùçng kim tiïìn beân bùæt böì vúái möåt cö gaái treã. Quaã phuå cùm hêån lêåp mûu
haäm haåi chaâng trai. Möåt höm baâ ta múâi chaâng trai àïën biïåt thûå qua àïm
vúái baâ. Chaâng trai khöng àaáp ûáng. Quaã phuå beân kiïån chaâng trai vïì töåi
cûúäng dêm.
Quan toâa hoãi: "Bõ caáo, anh cuöìng dêm baâ ta phaãi khöng? Chaâng
trai àaáp: "Coá cuöìng dêm". quan toâa laåi hoãi: "Cûúäng dêm bao nhiïu lêìn
Chaâng trai beân laâm ra veã thaânh khêín, ùn nùn àaáp laåi rùçng: "Chó coá möåt
lêìn, xin quan toâa niïåm tònh töi lêìn àêìu tiïn phaåm töåi maâ xûã nheå cho”.
Vûâa nghe cêu naây baâ quaã phuå heát lúán rùçng: "Hai chuáng töi chung
söëng àaä lêåu nùm, anh ta cuöìng dêm töi hún mêëy trùm lêìn".
Thïë laâ khöng àaánh maâ khai, baâ quaã phuå àaä löå têíy thöng dêm chûá
khöng phaãi cûúäng dêm. Chaâng trai àûúåc xûã vö töåi vaâ tûâ àoá thoaát khoãi
tay baâ quaã phuå, lêåp gia àònh vúái cö böì treã.
4. Chiïìu súã thñch, thoãa maän duåc voång, àöåi muä caánh chuöìn
Tuåc ngûä coá cêu: Nïëu cho anh ta àuã dêy thûâng, cuöëi cuâng anh ta seä
tûå treo cöí lïn xaâ nhaâ. Taåo cú höåi cho anh ta, anh ta seä tûå chuöëc lêëy hêåu
quaã. Anh ta luön luön böåc löå ra nhûäng yïëu töë maâ ta coá thïí àûa anh ta
àïën chöî chïët.
Möåt öng quan múái nhêåm chûác, trong nhaâ coá vúå con àêìy túá hêìu haå,
bïn ngoaâi coá caác thêìy laåi quên hêìu buãa vêy. Têët caã nhûäng ngûúâi naây ai
cuäng muöën tòm cú höåi thêm nhêåp nhaâ quan. Möåt khi coá keä húã chui qua
àûúåc hoå beân nhao nhao uâa lïn chöåp lêëy thúâi cú. Nïëu quan thñch tiïìn thò
hoå kiïëm tiïìn maâ nöåp. Nïëu quan thñch gaái thò hoå sùn luâng myä nûä cho
quan. Noái toám laåi, chiïìu quan trùm phêìn trùm ngêìm nùæm chuöi quan
lúán. Khi quan lúán höëi hêån thò àaä muöån röìi, àaä bõ chuáng nùæm àaâng chuöi,
bõ chuáng khöëng chïë. Caác chiïu söë naây cho ta thao tuáng àûúåc nhên tònh,
chiïëm lêëy chuã àöång thò nhiïìu lêìn phaãi sûã duång phöëi húåp nhiïìu kyä xaão.
Tònh trûúâng quaã laâ cuöåc chiïën tranh da
phûúng.
4. Khöng coá chuöi thò taåo ra chuöi
Thêåp kyã 30, Vûúng Gia Liïåt laâm tû lïånh quên àoaân 25 kiïm chuã
tõch tónh Quñ Chêu vïì danh nghôa phuåc tuâng Tûúãng Giúái Thaåch, thûåc tïë
àöåc chiïëm baá quyïìn Quñ Chêu khöng cho ngûúâi cuãa Tûúãng Giúái Thaåch
xêm nhêåp. Tûúãng Giúái Thaåch àaä duâng möåt söë biïån phaáp àïí khöëng chïë
Quñ Chêu, àiïìu àöång Vûúng Chia Kiïåt ra khoãi Quñ Chêu cùæt vêy caánh
cuãa hoå Vûúng. Nhûng Vûúng Gia Kiïåt khöng phaãi keã bêët taâi têìm
thûúâng, bêët cûá thïë naâo cuäng khöng chõu rúâi hang öí Quyá Chêu. Tûúãng
Giúái Thaåch beân baây mûu àiïåu höí ly sún. Möåt höm thaáng 5 nùm 1935,
Tûúãng Giúái Thaåch àïën Vuä Haán gúåi yá Trûúng Hoåc Lûúng giuáp thûåc hiïån
kïë naây. Höm sau Tûúãng Giúái Thaåch àaáp maáy bay àïën Quñ Dûúng thuã
phuã Quñ Chêu. Trûúng Hoåc Lûúng cuäng àaáp chuyïn cú cuãa mònh thaáp
thuâng Tûúãng Giúái Thaåch àïën Quñ Dûúng. Sau khi àïën Quñ Dûúng,
Tûúãng Giúái Thaåch noái cuâng Trûúng Hoåc Lûúng àïën Quñ Dûúng du
ngoaån. Höm sau thò Tûúãng Giúái Thaåch vaâ
Trûúng Hoåc Lûúng trúã vïì Vuä Haán, Vûúng Gia Kiïåt mang caác tûúáng lônh
ra sên bay tiïîn biïåt. Àúåi cho sau khi maáy bay Tûúãng Giúái Thaåch cêët
caánh röìi, Trûúng Hoåc Lûún noái vúái Vûúng Gia Kiïåt rùçng: "Laäo Vûúng
naây, anh chûa bao giúâ ngöìi maáy bay do töi tûå laái caã. Lïn maáy bay ài, töi
seä cho anh chiïm ngûúäng veã àeåp Quñ Dûúng tûâ trïn cao röìi àûa anh trúã
xuöëng àêët ngay". Vûúng Gia Kiïåt hoaân toaân khöng phoâng bõ beân bûúác
lïn maáy bay. Maáy bay cêët caánh bay thùèng vïì phña bùæc. Vûúng Gia Kiïåt
biïët mònh mùæc lûâa röìi nhûng khöng coân caách gò khaác. Sau àoá, Tûúãng
Giúái Thaåch tuyïn böë Vûúng Gia Kiïåt chöëng cöång ra lïånh quên àöåi trung
ûúng vaâo tiïëp quaãn Quyá Chêu. Sau khi Vûúng Gia Kiïåt bõ lûâa àïën Vuä
Haán röìi bõ àûa lïn Nam Kinh, Tûúãng Giúái Thaåch phong cho öng ta chûác
trung tûúáng tham nghõ hûäu àanh vö thûåc cuãa Cuåc tham nghõ quên cuãa
quên àoaân 12, tûâ àoá ngöìi chúi xúi nûúác úã Nam Kinh. Tûúãng Giúái Thaåch
böí nhiïåm Thiïn Trung Tñn
thên tñn cuãa Tûúãng laâm chuã tõch tónh Quñ Chêu thanh trûâ têët caã tay
chên cuãa hoå Vûúng, hoùåc àiïìu àöång caác quên quan thúâi hoå Vûúng. Tûâ àoá
thïë lûåc caát cûá cuãa Quñ Chêu tan raä, Quñ Chêu trúã thaânh thiïn haå cuãa hoå
Tûúãng.
Kïë àiïåu höí ly sún cuãa Tûúãng Giúái Thaåch thûåc chêët laâ chïë taåo ra
möåt caái chuöi. Caái chuöi cuãa quên phiïåt caát cûá Quñ Chêu laâ töåi danh
chöëng cöång bêët lûåc cuãa Vûúng Gia Kiïåt. Tûúãng Giúái Thaåch nùæm lêëy
chuöi cuãa cêy àao naây thò toaân böå quên àöåi Quñ Chêu qui phuåc dûúái cúâ
hoå Tûúãng. Tûúãng Giúái Thaåch duâng maáy bay lûâa bùæt con tin àïí taåo ra caái
chuöi.
Noái vïì kyä thuêåt taåo chuöi thò Trûúng Cû Chñnh thúâi Minh àaä duâng
möåt caái chuöi cùæm vaâo lûng hai con ngûúâi laâ möåt tuyïåt chiïu lõch sûã
hiïëm chêëy.
Minh Thêìn Töng Chu Dûåc Quên lïn ngöi khi múái coá 10 tuöíi quyïìn
lûåc triïìu àinh nùçm trong tay ba ngûúâi. Trong nöåi cung thò coá thaái giaám
Phuâng Baão, bïn ngoaâi cung thò coá nöåi caác àaåi hoåc sô Cao Cuãng vaâ Trûúng
Cû Chñnh. Trong ba ngûúâi thò Trûúng Cû Chñnh êím kïë àa àoan, beân
nghô ra kïë möåt mòn tïn bùæn hai con chim àïí
thêu toám toaân böå quyïìn lûåc.
Àêìu tiïn hoå Trûúng aáp saát Cao Cuãng gêy thiïån caãm anh anh em
em. Nhaâ Minh khi lêåp nghiïåp àaä ruát ra baâi hoåc hoaån quan löång haânh
triïìu chñnh cuãa àúâi Àûúâng vaâ Töëng, cho nïn ban àêìu khöëng chïë thaái
giaám rêët chùåt cheä. Thaái giaám khöng coá danh võ gò vaâ bõ khinh thûúâng.
Cao Cuãng thêëy hoå Trûúng thên cêån vúái mònh rêët lêëy laâm vui
mûâng coá viïåc gò àïìu thûúng lûúång vúái hoå trûúng. Bûúác thûá nhêët àaä
thaânh cöng, Trûúng Cû Chñnh beân tiïën haânh bûúác thûá hai. Hoå Trûúng
sai möåt tûã tuâ àoáng giaã laâm thaái giaám löån soâng vaâo trong cung giaã vúâ
mûu saát Thêìn Töng. Boån thaái giaám bùæt àûúåc tïn thñch khaách naây nhûng
thêím vêën nhû thïë naâo noá cuäng khöng chõu khai ai chuã mûu. Thaái giaám
Phuâng Baão hïët caách beân cêìu cûáu Trûúng Cû Chñnh. Trûúng Cû Chñnh
giaã vúâ noái: "Tïn thñch khaách naây giaã daång thaái giaám roä raâng laâ muöën àöí
vaå cho Ngaâi. Trong söë quyïìn thêìn Ngaâi kïët oaán vúái ai?” Phuâng Baão nghô
buång rùçng quyïìn thêìn laâ Trûúng Cû Chñnh vaâ Cao cuãng chûá coân ai nûäa.
Phuâng Baão nhúá laåi Cao Cuãng khinh miïåt mònh vaâ àaä tûâng tranh caäi vúái
mònh nhiïìu lêìn. Roä raâng Cao Cuãng muöën haåi mònh beân quay vïì tiïëp tuåc
thêím vêën thñch khaách. Thaái giaám Phuâng Baão noái vúái nïn thñch khaách
rùçng: "Ta àaä biïët Cao Cuãng sai ngûúi haânh thñch. Chó cêìn ngûúâi khai
Cao Cuãng laâ chuã mûu ta seä khöng giïët ngûúâi maâ laåi coân cho ngûúi laâm
quan". Tïn
thñch khaách vöåi vaâng gêåt àêìu àöìng yá àiïím chó vaâo túâ cung. Thêìn Töng
thêëy baãn cung cuãa thñch khaách trong loâng rêët giêån nhûng nghô rùçng Cao
Cuãng laâ laäo thêìn triïìu trûúác beân gúåi yá cho öng ta caáo laäo vïì hûu maâ thöi.
Bêy giúâ Trûúng Cû Chñnh laåi xuái thñch khaách phaãn cung. Thêìn Töng
nghe noái thñch khaách phaãn cung beân thên haânh thêím vêën. Tïn thñch
khaách têu lïn vua rùçng lêìn trûúác do möåt thaái giaám eáp cung nïn phaãi
khai nhû thïë nïn thñch khaách lêëy tay chó Phuâng Baão àang àûáng bïn
caånh vua maâ noái rùçng: "Chñnh laâ öng thaái giaám naây". Thêìn Töng gheát
Phuâng Baão daám àem viïåc haânh thñch hoaâng àïë laâm troâ àuâa vaâ àem laâm
thoâng loång haäm haåi cöng thêìn nïn trong loâng rêët chaán gheát Phuâng Baão,
tûâ àoá xa laánh hoå Phuâng.
Trûúác tiïn Trûúng Cû Chñnh taåo ra caái chuöi àao thñch khaách röìi
duâng kïë ly giaán khiïën cho Phuâng Baão cêìm chuöi con dao àoá àêm Cao
Cuãng röìi sau laåi xoay ngûúåc chuöi dao böí xuöëng àêìu Phuâng Baão. Nhû
vêåy àaä hoaân thaânh kïë hoaåch àoaåt quyïìn cuãa mònh möåt caách taâi
tònh.
5. Thöí löå bñ mêåt têët bõ ngûúâi duâng laâm chuöi
Khi hoaâng àïë Ung Chñnh nhaâ Thanh àang úã ngöi, aán saát sûá Vûúng
Sô Tuêën bõ phaái ài laâm quan úã Haâ Àöng. Khi hoå Vûúng sùæp rúâi kinh
thaânh ra ài, àaåi hoåc sô Trûúng Àònh Ngoåc tiïën cûã möåt mûu sô cho öng ta.
Sau khi àïën nhiïåm súã, ngûúâi mûu sô naây laâm viïëc rêët laäo luyïån cêín thêån
lêu ngaây Vûúng Sô Tuêën rêët troång duång mûu sô naây, xem nhû ngûúâi têm
phuác nhûng khöng bao giúâ tiïët löå bñ mêåt trong loâng. Khi maän nhiïåm kyâ,
Vûúng Sô Tuêën chuêín bõ höìi kinh, mûu sô naây böîng nhiïn xin tûâ quan
ra ài. Vûúng Sô Tuêën rêët lêëy laâm laå hoãi vò sao öng ta muöën ra ài. Ngûúâi
mûu sô àaáp rùçng: “ Töi laâ thõ vïå hoå Trêìn cuãa hoaâng àïë, hoaâng àïë sai töi
theo öng. Mêëy nùm nay öng laâm quan khöng coá sai lêìm gò. Töi vïì kinh
thaânh trûúác àïí bêím têëu vúái hoaâng thûúång cho öng vaâi lúâi noái töët” Nghe
xong Vûúng Sô Tuêën caã súå, mêëy ngaây sau hai chên coân run cêìm cêåp khi
nghô àïën viïåc naây. Thêåt àaáng súå? Nïëu chùèng may àöëi xûã xêëu vúái öng naây
thò cêìm chùæc mêët maång.
Vûúng Sô Tuêën biïët giûä mònh, nïëu khöng àaä bõ ngûúâi ta nùæm chuöi, hoåa
hoaån seä khön lûúâng. Coá möåt ngûúâi thêëu hiïíu giaá trõ cuãa sûå tûå baão vïå naây
àaä noái: "Tûå baão vïå laâ möåt phaáp baão maâ nhiïìu ngûúâi sûã duång àïí giûä bñ
mêåt khiïën cho mònh trúã nïn thêìn bñ khoá hiïíu, khöng dïî gò ai àaä nùæm
àûúåc àaâng chuöi". Trong loâng coá àiïìu gò thò phaãi giûä laâm kho baáu nöåi
têm, àùåt lïn cao vaâ xem rêët troång nhû laâ möåt tû baão kñn àaáo cuãa mònh.
Nïëu nhû anh àem maãnh àêët nöåi têm baán cho ngûúâi khaác thò thaânh luäy
nöåi têm cuãa ngûúâi àoá caâng vûäng bïìn. Vaâ ngûúâi àoá àûáng trong thaânh luäy
vûäng bïìn cuãa mònh maâ nhòn xuöëng thaânh luäy nhoã beá cuãa anh thò roä nhû
ban ngaây. Khi anh khöng coân tûå taåi tûå chuã nûäa, khöng coân gò thêìn bñ
nûäa thò tûå nhiïn khöng coân gò àaáng quyá troång nûäa. Nïëu nhû anh muöën
thùm doâ hoå thò hoå thaânh luäy têìng têìng lúáp lúáp anh khöng coá cûãa vaâo.
Cho nïn anh phaãi luön luön àïì phoâng, tûå baão vïå àïí khöng phaãi sa vaâo
thïë "tang quyïìn nhuåc quöëc" (mêët quyïìn nhuåc nûúác) vò àaä àïí cho ngûúâi ta
cêëy trong nöåi têm anh.
Khi vaâo möåt hoaân caãnh múái thò caâng phaãi chuá yá tûå baão vïå xêy dûång
nïn möåt bûác tûúâng thaânh bêët khaã xêm Phaåm.
Búãi vò luác naây anh dïî cho rùçng moåi ngûúâi àïìu töët söëng trong möåt
bêìu khöng khñ ïm êëm, quïn mêët lúâi giaáo huêën cuãa cöë nhên chó nïn noái
ba cêu vúái ngûúâi sú giao. Chung söëng lêu ngaây hiïíu biïët sêu sùæc hún
múái thêëy àûúåc böå mùåt sêu thùèm cuãa cuöåc söëng núi àêy, phaát hiïån ra
àêìy àuã böå mùåt cuãa nhûäng ngûúâi baån beâ úã àêy, bêy giúâ múái thêëy toaân böå
nhên caách àa daång cuãa hoå. Bêy giúâ anh muöën ruát chên ra, quay ài giûä
möåt khoaãng caách nhêët àõnh vúái nhûäng ngûúâi xung quanh àïí tûå baão vïå,
nhûng anh àaä lúä baây toã nöåi têm röìi giöëng nhû möåt baát nûúác àaä hùæt ài
khöng sao thuá laåi àûúåc nûäa. Thïë thò laâm sao tûâ àêy vïì sau anh coân coá
thïí giûä àûúåc khoaãng caách cêìn thiïët vúái moåi ngûúâi nûäa? Khöng coân coá
thïí àûúåc nûäa röìi. Ngûúâi ta thò xöìng xöåc xöng vaâo anh, anh thò roán reán
tûâng bûúác maâ vêîn khoá àùåt chên. Khöng coân biïån phaáp naâo nûäa. Anh
chó coân coá caách mang têëm thên àêìy thûúng tñch söëng êm thêìm gian nan
giûäa àaám ngûúâi naây. Àoá laâ nöîi phiïìn naäo nhoã gêåm nhêëm anh.
Toám laåi, thöí löå têm tònh giöëng nhû möåt thöng tin baây ra cöng
khai trûúác mùåt moåi ngûúâi bõ ngûúâi ta baâi binh böë trêån àiïìu khiïín anh
tuây thñch. Thöí löå têm sûå vúái ngûúâi khaác laâ nguy hiïím búãi vò anh àaä cung
cêëp chuöi cho ngûúâi ta nùæm, seä thaânh cöng cuå cuãa ngûúâi ta sai khiïën.
Trong cuöåc söëng thûåc tïë, khöng phaãi têët caã nhûäng lúâi noái
khúi khúi seä dêìn dêìn lùæng xuöëng. Coá ba loaåi lúâi noái khúi khúi khöng thïí
noái ra.
1 .Lúâi noái phong phanh boáng gioá khöng àûúåc noái ra.
Bùæt giùåc phaãi coá tang vêåt, phaãi nùæm àûúåc chöî cöët yïëu cuãa giùåc cho
nïn chuáng ta noái nùng phaãi coá bùçng chûáng cuå thïí. Nïëu chuáng ta àûa ra
nhûäng lúâi noái khúi khúi vúái àöëi phûúng nhû phong phanh boáng gioá toaân
laâ chuyïån lùng nhùng thò rêët nguy hiïím, àùåc biïåt àöëi vúái nhûäng bñ mêåt
cuãa ngûúâi khaác caâng khöng thïí buöåt möìm noái bûâa ra lung tung. Nïëu
nhû anh noái anh Nam chõ Bùæc naâo àoá àïìu laâ nhûäng ngûúâi àaä lêåp gia
àònh maâ àaä öm hön nhau dûúái göëc cêy ngoaâi phöë, quang caãnh àöång tònh
hún caã trong phim. Tin truyïìn àïën tai hoå thò hoå coá thïí cùm giêån thêëu
xûúng mùæng chûãi anh khöng tiïëc lúâi chúâ thúâi cú baáo thuâ hoùåc tòm anh àöi
co phaãn àöëi bùæt anh àûa ra bùçng chûáng. Thïë thò anh laâm sao? Noái khúi
khúi thò dïî àûa ra bùçng chûáng thò khoá. Luác àoá anh khöng coá maáy aãnh àïí
chuåp hònh hoå, nhûng coá maáy ghi êm àïí ghi tiïëng noái cuãa hoå thò laâm sao
coá thïí chûáng minh hoå biïíu diïîn möåt pha thên thiïët cuöìng nhiïåt Chó coân
biïët tûå vaã miïång mònh. Coá thïí khöng cuái àêìu xin löîi hay sao? Thiïn haå
coá hön hñt nhau thêåt àêëy, song anh khöng coá bùçng chûáng maâ noái khúi
khúi bêng quú nhû thïë laâ àiïìu ngaân vaån lêìn chúá coá laâm. Nhên têm khoá
lûúâng, khöng nhêët àõnh àuáng maâ cuäng khöng nhêët àõnh vö lyá. Anh noái
mêëy lúâi bêng quú chùèng qua cho sûúáng miïång möåt luác maâ khöng lûúâng
hêåu quaã.
2. Khöng nïn noái nhûäng lúâi löå bñ mêåt vi phaåm kyã luêåt baão mêåt.
Nhoã nhû möåt àún võ, lúán nhû caã möåt nûúác trong möåt thúâi kyâ nhêët
àõnh, möåt phaåm vi nhêët àõnh àïìu coá bñ mêåt. Chuáng ta phaãi giûä miïång
nhû bònh, khöng àûúåc tiïët löå. Coá ngûúâi nheå daå, nöng nöíi, khöng coá tñnh
kyã luêåt, len leán noái ra àiïìu bñ mêåt, khiïën cho möåt truyïìn mûúâi, mûúâi
truyïìn trùm, ngûúâi ngûúâi àïìu biïët. Coá ngûúâi têm thuêåt bêët chñnh nghe
àûúåc nhû àûúåc vaâng, duâng laâm phûúng tiïån truåc lúåi laâm töín haåi nghiïm
troång cho àún võ hay quöëc gia. Nhûäng vêën àïì liïn quan àïën böë trñ nhên
sûå anh cuäng khöng nïn noái cho ngûúâi hûäu quan biïët tin tûác àoá, nïëu lúä kïë
hoaåch, nhên sûå thay àöíi thò anh laâm sao an uãi àûúåc ngûúâi ta? Vaâ nïëu
anh gêy ra mêu thuêîn trong àún võ vïì viïåc àiïìu chuyïín nhên sûå àoá thò
ai chõu traách nhiïåm? Löå bñ mêåt cho baån thên khöng haåi baån thò haåi
mònh. Anh möåt loâng nhiïåt tònh maâ anh ta laåi cho laâ anh tiïët löå bñ mêåt,
phï bònh thùèng thûâng, thêåm chñ töë caáo thò anh coân giûä àûúåc thïí diïån hay
khöng ? Coá möåt söë ngûúâi khöng thñch nghe nhûäng lúâi àöìn àaåi nhû vêåy,
hoå khöng
biïët ún anh thò cuäng laâ vö duyïn lùæm röìi. Cho nïn maách leão thò toác baåc,
chi bùçng kheáp chùåt cûãa möìm laâ hún.
3. Vaåch trêìn nhûäng lúâi àöìn àaåi cuäng khöng nïn laâm.
Phaãi biïët trïn àúâi naây coá nhûäng ngûúâi rêët quaái khi tònh àêìu yá húåp
khöng gò khöng noái, möåt khi quan hïå laånh nhaåt thò àöíi baån thaânh thuâ,
vö tònh vö nghôa, thêåm chñ àöí dêìu vaâo lûãa, nhên cú höåi haäm haåi. Àoá laâ
nhûäng ngûúâi khöng àûáng tin cêåy. Têët nhiïn gùåp phaãi nhûäng ngûúâi nhû
vêåy thò keã ûa àûa lúâi àöìn àaåi têët seä bõ haåi. Chuáng ta biïët lúâi àöìn àaåi
thûúâng laâ viïåc diïîn ra chó coá giûäa hai ngûúâi, laâm sao anh coá chûáng cûá?
Thêåm chñ àöëi phûúng phêîn nöå phaãn kñch, laåi bõa ra möåt tin àöìn khaác àöëi
vúái anh maâ aác liïåt gêëp mûúâi lêìn, cöng kñch anh khiïën cho anh coá möìm
maâ khöng noái àûúåc. Thïë laâ caã hai bïn àïìu bõ troång thûúng chûá khöng
phaãi hoå bõ anh baán àûáng. Kïët quaã seä nhû thïë naâo? Anh vöën chó a dua,
khöng cêìu danh truåc lúåi hay cöë tònh vaåch trêìn àiïìu bñ mêåt cuãa ngûúâi ta,
hay cöë yá baây mûu tñnh kïë nhûng chùèng may chñnh anh laåi bõ haåi vò
nhûäng lúâi àöìn àaåi. Cho nïn giaã sûã nhû anh nghe àûúåc lúâi àöìn àaåi naâo àoá
thò khöng nïn truyïìn ài. Thiïn haå möîi ngûúâi ai cuäng coá möåt maãnh trúâi
riïng, töët nhêët anh nïn lêëy tñn nghôa laâm troång, lêëy lûúng thiïån laâm göëc
haâ têët buöåc ngûúâi ta phaãi quay laåi cùæn anh?
Cuöëi cuâng cêìn phaãi àùåc biïåt nhêën maånh laâ: noái àiïìu bñ mêåt cuäng
nhû nghe àiïìu bñ mêåt àïìu bêët lúåi, khöng an toaân cho anh. Nghe thêëy bñ
mêåt cuãa ngûúâi ta thò ngûúâi ta seä àaã kñch anh nïëu ngûúâi ta coá quyïìn lûåc.
Bñ mêåt laâ àiïìu khöng àûúåc nghe, khöng àûúåc noái.
Kïë 20. Kïë che àêåy
Laâm thïë naâo àïí chiïm thûúång phong trong quan hïå caånh tranh àöëi
khaáng
YÁ nghôa cöët tuãy cuãa thuêåt che àêåy laâ àem giêëu kyä muåc àñch vaâ yá àöì
cuãa mònh khiïën àöëi phûúng khöng coá caách gò phaát hiïån àûúåc nïn tï liïåt
mêët phûúng hûúáng.
Hoùåc duâng nhiïîu khiïën cho àöëi phûúng khöng nhêån ra àêu laâ caái
thêåt, àêu laâ caái giaã, nhêån lêìm caái giaã thaânh caái thêåt. Sau àoá anh múái coá
àiïìu kiïån vaâ thúâi cú thong dong hoaân thaânh kïë hoaåch àaä àõnh.
Che àêåy laâ che mùæt àöëi phûúng hay gêy nhiïîu têìm nhòn àöëi phûúng
khiïën cho loaån thõ. Biïån phaáp chuã yïëu göìm coá:
1 . Vaâng thau lêîn löån, löång giaã thaânh chên, dûúng àöng kñch têy.
2. Laâm àöång taác giaã khiïën cho àöëi phûúng hoa mùæt khöng phên
biïåt àûúåc giaã chên, khiïën cho moãi mùæt àöëi phoá, lung tung hay nhòn maâ
khöng thêëy nïn lú laâ caãnh giaác Che giêëu nhûúåc àiïím cuãa ta cuäng laâ cöng
duång cuãa kïë che àêåy.
Trong Tön Tûã binh phaáp coá 12 chiïën thuêåt töíng kïët caác phûúng
phaáp che àêåy, theo nguyïn tùæc chia thaânh 3 loaåi lúán
1. Nguåy trang thûåc lûåc cuãa mònh àïí lûâa àõch .
2. Dêîn quên àõch vaâo lêìm àûúâng khiïën cho quên àõch höîn loaån.
3. Gùåp cûúâng àõch thò traánh chöî maånh àaánh chöî yïëu, duâng kïë hún
duâng lûåc .
Cêìn phaãi àùåc biïåt nhêën maånh: Coá hai caách che àêåy laâ che àêåy
thiïån yá vaâ che àêåy aác yá. Nïëu àöång cú töët thò kïë che àêåy khöng coá gò àaáng
traách. Hiïíu caách che àêåy thò sau múái vaåch trêìn àöëi phoá àûúåc boån lûâa
àaão, chúá coá vò ngûúâi ta chï bai maâ coi thûúâng kïë che àêåy.
1 . Dûúng àöng kñch têy giêëu kyä tung tñch
Khi Tùng Quöëc Phiïn luyïån quêån thò haâng ngaây sau cúm trûa
thûúâng múâi caác baån àöìng liïu àaánh cúâ vêy. Möåt höm böîng nhiïn coá ngûúâi
àïën töë caáo möåt võ thöëng lônh noå sùæp taåo phaãn. Ngûúâi töë caáo laâ böå haå cuãa
viïn thöëng lônh. Tùng Quöëc Phiïn nöíi giêån àuâng àuâng sai quên löi keã töë
caáo ra cheám àêìu thõ chuáng. Möåt luác sau, viïn thöëng lônh bõ töë caáo noå àïën
taå ún Tùng Quöëc Phiïn. Tùng Quöëc Phiïn lêåp tûác sêìm mùåt suöng ra
lïånh bùæt viïn thöëng lônh cheám àêìu lêåp tûác, caác baån àöìng liïu khöng biïët
vò sao.
Tùng Quöëc Phiïn cûúâi noái rùçng: "Àiïìu naây caác võ khöng hiïíu àûúåc
àêu. Ngûúâi töë caáo noái àuáng sûå thêåt nhûng nïëu ta khöng giïët y thò viïn
thöëng lônh biïët àaä bõ phaát giaác têët nhiïn lêåp tûác taåo phaãn. Ta giïët tïn töë
caáo nïn lûâa àûúåc tïn thöëng lônh àïën". Then chöët cuãa kïë che àêåy laâ giêëu yá
àöì vaâ muåc àñch thûåc, ta khöng àïí cho ngûúâi ta phaát hiïån àûúåc caâng
khöng àïí cho hoå dûå àoaán àûúåc. Cho nïn keã duâng mûu kïë che àêåy thûúâng
duâng phûúng phaáp dûúng àöng kñch têy. Giaã vúâ têën cöng möåt muåc tiïu
kyâ thûåc laåi nhùæm vaâo möåt àñch khaác, àöëi phûúng bêët ngúâ thûâa cú àaánh
möåt àoân chñ maång. Coá khi anh giaã vúâ vö tònh löå têm tû, kyâ thûåc lûâa cho
àöëi phûúng chuá yá vaâo àiïìu àoá röìi xuêët kyâ bêët yá phaát àöång cöng kñch thu
thùæng lúåi.
Muâa xuên nùm 1968, Tiïåp Khùæc tiïën haânh cuöåc vêån àöång caãi caách
tûâ trïn xuöëng dûúái. Dupxep, bñ thû thûá nhêët trung ûúng Àaãng cöång saãn
Tiïåp Khùæc laâ ngûúâi laänh àaåo phaái caãi caách àaä caãi töí Böå Chñnh trõ vaâ Ban
bñ thû Trung ûúng àaãng, thöng qua "Cûúng lônh haânh àöång" theo tû
tûúãng caãi caách. Phong traâo caãi caách cuãa Tiïåp Khùæc khöng nhûäng laâm cho
laänh àaåo Liïn Xö luác bêëy giúâ tûác giêån maâ coân khiïën cho caác nûúác Àöng
êu lo lùæng. Nhûng sau khi àaä kyá tùæt xong hiïåp nghõ Vacsava ngaây 3
thaáng 8 thò moåi ngûúâi thúã phaâo yïn têm búãi vò Liïn Xö chêëp nhêån khöng
duâng haânh àöång quên sûå àöëi vúái Tiïåp Khùæc Möåt thúâi thõ dên Praha vö
cuâng laåc quan. Ngaây 20 thaáng 8 möåt chiïëc maáy bay dên duång Liïn Xö
bay trïn bêìu trúâi Tiïåp Khùæc. Sau khi àaão mêëy voâng, maáy bay phaát tñn
hiïåu cêëp cûáu àïën phi trûúâng Praha baáo maáy bay bõ sûå cöë kyä thuêåt, xin
haå caánh khêín cêëp. Theo thöng lïå quöëc tïë, ngûúâi phuå traách sên bay
Praha àöìng yá cho maáy bay haå caánh. Sau khi maáy bay haå caánh xong
dûâng laåi trïn àûúâng bùng thò mêëy chuåc lñnh biïåt kñch Liïn Xö vuä trang
àïën nhaãy ra khoãi maáy bay, nhanh choáng chiïëm lônh thaáp àiïìu haânh cuãa
sên bay vaâ hûúáng dêîn cho maáy bay vêån taãi cúä lúán cuãa Liïn Xö àïën haå
caánh. Xe tùng, xe thiïët giaáp tûâ trong maáy bay naây boâ ra chaåy vaâo trung
têm thuã àö Tiïåp Khùæc, bêëy giúâ moåi ngûúâi múái hiïíu haâm yá thêåt sûå cuãa
Liïn Xö. Vöën Liïn Xö duâng chiïu kïë hoaän binh, duå cho Tiïåp
Khùæc lú laâ mêët caãnh giaác. Àúåi àïën khi thúâi cú chñn muâi laâ ra chiïu nûãa
àïm cûúáp cuãa, khöng phñ bao nhiïu cöng sûá maâ chiïëm àûúåc toaân böå nûúác
Tiïåp Khùæc. Che àêåy ngûúâi khaác khöng phaãi toaân laâ gian taâ truåc lúåi maâ
kïë naây coân coá thïí duâng laâm viïåc thiïån. Vñ duå nhû trong giao tïë, möîi
ngûúâi àïìu coá muåc àñch nhêët àõnh hoùåc àïí tòm kiïëm tònh hûäu nghõ thùæt
chùåt tònh caãm hoùåc laâ àïí giao lûu trao àöíi thöng tin, hoùåc laâ àïí tòm
ngûúâi húåp taác hoùåc àïí tòm ngûúâi giuáp àúä. Noái chung hai bïn giao tiïëp coá
muåc àñch giao tiïëp roä raâng àïí hai bïn tûúng trúå nhau. Nhûng coá khi muåc
àñch giao tïë quaá löå liïîu thò laåi trúã ngaåi cho viïåc húåp taác bêët lúåi cho viïåc
thûåc hiïån muåc àñch giao tiïëp. Trong trûúâng húåp naây phaãi che àêåy muåc
àñch giao tïë.
Xñ nghiïåp àöì sûá noå cung cêëp bònh rûúåu cho möåt xñ nghiïåp rûúåu vöën
àõnh giaá möîi chiïëc bònh hai thên dên tïå. Khi chuêín bõ kyá kïët húåp àöìng
nùm sau, xñ nghiïåp àöì sûá tñnh àïën giaá nguyïn liïåu tùng beân chuêín bõ
nêng giaá möîi chiïëc bònh nhûng laåi súå xñ nghiïåp rûúåu khöng àöìng yá.
Giaám àöëc xñ nghiïåp àöì sûá beân nghô ra mûu kïë phaát àöång cöng kñch noái
vúái giaám àöëc xñ nghiïåp rûúåu rùçng: "Do nhaâ nûúác haån. chïë àêìu tû khöëng
chïë tñn duång vaâ do nhiïìu nguyïn nhên khaác nïn xñ nghiïåpp töi khöng
àuã vöën lûu àöång xin quái xñ nghiïåp taåm ûáng trûúác cho chuáng töi 1/3 gña
trõ húåp àöìng. Nïëu khöng xñ nghiïåp chuáng töi khoá loâng baão àaãm àûúåc kïë
hoaåch saãn xuêët söë bònh cho quñ xñ nghiïåp, nhû vêåy seä aãnh hûúãng àïën kïë
hoaåch saãn xuêët cuãa quñ xñ nghiïåp". Àûúng nhiïn giaám àöëc xñ nghiïåp
rûúåu khöng muöënn bo' ra möåt söë tiïìn ûáng trûúác lúán nhû thïë. Hai bïn
thûúng thaão nhiïìu lêìn, cuöëi cuâng giaám àöëc xñ nghiïåp àöì sûá nhûúång böå
khöng àoâi ûáng trûúác nûäa maâ àöìng yá giaá möîi chiïëc bònh lïn möåt caách
thñch àaáng röìi haâng giao àïën àêu àêu traã tiïìn àïën àoá. Nhû vêåy giaám àöëc
xñ nghiïåp àöì sûá àaä che giêëu muåc àñch thûåc laâ tùng giaá bònh bùçng caách àoâi
tiïìn taåm ûáng trûúác vaâ cuöëi cuâng àaä àaåt muåc àñch nhúâ kïë che àêåy naây.
2. Chên chên giaã giaã, hû hû thûåc thûåc
Trong Tam Quöëc diïîn nghôa coá viïåc Trûúng Tuâng muöën dêng baãn
àöì Tûá Xuyïn cho Taâo Thaáo. Taâo Thaáo xem thûúâng Trûúng Tuâng tûúáng
maåo luân xêëu, loùæt choùæt nïn phêët aáo boã ài. Chuã baå Dûúng Tu cuãa Taâo
Thaáo laâ möåt biïån sô mùæng Trûúng Tuâng, ca tuång taâi ba Taâo Thaáo àûa
quyïín Maånh Àûác tên thû, saách binh phaáp cuãa Taâo Thaáo viïët ra khoe vúái
Trûúng Tuâng. Khöng ngúâ Trûúng Tuâng hoåc röång maâ trñ nhúá laåi tuyïåt vúâi
cêìm lêëy quyïìn binh thû àoåc qua möåt lûúåt àaä thuöåc loâng ngay. Trûúng
Tuâng beân cûúâi noái rùçng: "Saách naây treã con múái cao 3 xñch (khoaãng 1m)
trong àêët Thuåc àïìu coá thïí àoåc thuöåc loâng
sao laåi goåi laâ “tên thu” (saách múái) Àêy laâ möåt taác phêím cuãa möåt ngûúâi vö
danh thúâi Chiïën Quöëc. Taâo thûâa tûúáng àaä àaánh cùæp maåo xûng laâ cuãa öng
ta. Àiïìu àoá chó coá thïí lûâa tuác haå maâ thöi. " Dûúng Tu quaát baão rùçng:
"Saách naây cuãa thûâa tûúáng chûa tûâng truyïìn ra ngoaâi. Öng daám baão treã
con àêët Thuåc àoåc thuöåc loâng nhû chaáo chaãy sao laåi
daám lûâa döëi ta nhû thï?" Trûúng Tuâng lêåp tûác àaáp laåi rùçng: "Nïëu öng
khöng tin thò töi thûã àoåc cho öng nghe vêåy " Noái xong, Trûúng Tuâng àoåc
möåt lûúåt tûâ àêìu àïën cuöëi cuöën Maånh Àûác tên thû khöng soát möåt chûä
naâo. Dûúng Tu thêët kinh. Taâo Thaáo biïët viïåc naây loâng buöìn
rûúâi rûúåi noái rùçng: "Phaãi chùng cöí nhên cuäng àaä suy nghô nhû ta röìi ra
lïånh cho xeá àöët quyïín saách àoá ài vaâ baão Dûúng Tu àûa Trûúng Tuâng àïën
gùåp.
Trong cuöåc giao tranh naây, Trûúng Tuâng coá thïí àaánh baåi Taâo Thaáo
vaâ Dûúng Tu laâ búãi vò öng ta àaä sûã duång phûúng phaáp biïån luêån hû nghô
thõ yá phaáp (pheáp biïën caái khöng thaânh coá).
"Hû nghô thõ yá phaáp" laâ àem caái vöën khöng coá laâm caái coá thêåt
khaách quan vaâ laâm cho àöëi phûúng lêìm tûúãng laâ sûå thêåt khaách quan.
Thûåc thi biïån phaáp naây göìm hai bûúác: “Hû nghô vaâ thõ y”á. Hai bûúác àoá
liïn hïå mêåt thiïët vúái nhau. Nhûng hû nghô tûúng àöëi dïî hún do ngûúâi
chuã àaåo laâm chuã, hû àïën mûác àöå naâo, nghô ra hònh thûác naâo àïìu do baãn
thên anh quyïët àõnh (Hû laâ caái khöng coá, nghô laâ bõa caái hûå ra caái thêåt).
Coân thõ yá thò tûúng àöëi khoá hún, coá muåc àñch laâm cho àöëi phûúng tin
tûúãng caái anh hû nghô ra. Nïëu àöëi phûúng khöng tin tûúãng tin caái hû
nghô trúã thaânh vö ñch. Cho nïn hû nghô (hû cêëu) laâ tiïìn àïì maâ thõ yá (baão
ngûúâi ta chêëp nhêån) laâ then chöët.
Muöën vêån duång thaânh cöng phûúng phaáp "hû nghô thõ yá phaáp" thò
phaãi nùæm bùæt tinh xaão hai bûúác àoá. Cuå thïí laâ:
1. Phaãi hû cêëu möåt caách húåp tònh húåp lyá khiïën cho àöëi phûúng
khöng phên biïåt àûúåc thêåt giaã.
Phaãi laâm ra möåt àiïåu böå thïë naâo àoá húåp tònh húåp lyá, coá nghôa laâ
khöng caách xa cuöåc söëng hiïån thûåc quaá àaáng. Phaãi hû cêëu sao cho àaåi àïí
phuâ húåp vúái tònh hònh thûåc tïë luác ào,á núi àö vaâ ngûúâi àoá. Búãi vò ngûúâi ta
phaán àoaán àuáng sai laâ dûåa vaâo tri giaác. Tri giaác chñnh xaác hay khöng thò
laåi dûåa vaâo tri thûác vaâ kinh nghiïåm àaä traãi qua. Khi hû cêëu noái chung
phaãi phuâ húåp hay nhêët trñ vúái trñ thûác vaâ kinh nghiïåm cuãa mònh àaä traãi
qua thò tri giaác saãn sinh caãm giaác chêëp nhêån giöëng nhau tûác laâ lyá giaãi vaâ
chêëp nhêån hû cêëu cuãa àöëi phûúng àûa ra. Trong vñ duå trïn àêy Trûúng
Tuâng hû cêëu binh thû àoá laâ taác phêím cuãa möåt ngûúâi vö danh thúâi Chiïën
Quöëc. Taâo Thaáo laâ möåt chuã soaái cêìm quên maâ viïët binh phaáp têët khöng
thïë khöng dûåa vaâo kinh nghiïåm chiïën tranh cuãa ngûúâi xûa cho nïn Taâo
Thaáo coá thïí tin àaä tûâng coá möåt binh thû nhû thïë. Nhûng nïëu nhû hû
cêëu binh thû naây laâ binh thû cuãa Lûu Chûúng hay cuãa Tön Quyïìn viïët
ra thò Taâo Thaáo, Dûúng Tu khöng thïí naâo tin àûúåc vò Lûu Chûúng vaâ
Tön Quyïìn laâ nhûäng nhên vêåt cuâng lúâi Taâo Thaáo. Tri thûác Taâo Thaáo
khöng chêëp nhêån hû cêëu àoá vò Taâo Thaáo rêët hiïíu Lûu Chûúng vaâ Tön
Quyïìn. Khoaãng caách giûäa khaã nùng hai öng naây vúái binh thû quaá xa.
Trong khi hai bïn tranh luêån thò àöëi phûúng bao giúâ cuäng caãnh
giaác àöëi vúái anh, nghi ngúâ theo baãn nùng. Cho nïn trong khi hû cêëu cêìn
phaãi ra sûác laâm sao cho húåp lyá. Coá khi phaãi thïm möåt chuát chên chên
giaã giaã taåo thaânh cuåc diïån hû hû thûåc thûåc, thûåc thûåc hû hû. Vñ duå nhû
Trûúng Tuâng noái "ngûúâi vö danh" khöng noái cuå thïí tïn hoå laâ ai àïí cho
anh khöng biïët àêu maâ lêìn. Bêëy giúâ àöëi thuã nghô rùçng: "Coá thïí laâ thûåc
maâ cuäng coá thïí laâ hû vaâ tin tûúãng toaân böå hû cêëu cuãa Trûúng Tuâng, sêåp
vaâo bêîy cuãa Trûúng Tuâng.
Ngûúâi gioãi duâng hû cêëu bao giúâ trong hû cêëu cuäng coá chuát ñt thûåc
thò ngûúâi ta múái tin laâ thûåc.
2. Thõ yá thò phaãi thûa maâ khöng loåt, thaái àöå phaãi thaânh khêín biïíu
hiïån phaãi xaão diïåu.
Hònh thûác biïíu hiïån chuã yïëu cuãa thõ yá laâ ngön ngûä. Àöìng thúâi nïn
duâng caã tònh caãm thêìn thaái, àöång taác ngûä àiïåu nûäa. Mûác àöå àöëi phûúng
tiïëp thu hû cêëu cuãa anh tuây thuöåc vaâo caách thõ yá cuãa anh gêy êën tûúång
cho àöëi phûúng nöng hay sêu. Thõ yá caâng minh triïët, caâng tha thiïët,
caâng chùæc chùæn nhû àinh àoáng cöåt caâng coá sûác caãm hoáa thò taác àöång àïën
àöëi phûúng caâng maånh, caâng mï hoùåc. Vñ duå trong Tam Quöëc diïîn
nghôa, khi Gia caát Lûúång thuyïët phuåc Tön Quyïìn kyá hiïåp ûúác cuâng Lûu
Bõ chöëng Taâo Thaáo thò trong cuöåc àaâm àaåo vúái Chu Du àaä hû cêëu ra viïåc
Taâo Thaáo chinh phuåc Giang Àöng laâ àïí bùæt hai naâng Kiïìu. Àïí cho Chu
Du tin, Gia Caát Lûúång àaä thõ yá tûúng àöëi tinh vi. Àêìu tiïn Gia Caát
Lûúång dêîn Àöìng Tûúác daâi phuá cuãa Taâo Thaáo, àem cêu "liïn nhõ kiïìu vu
àöng têy hïì, nhûúåc trûúâng khöng chi caãnh xaâ” chûäa thaânh “laäm nhõ kiïìu
vu àöng nam hïì, laåc triïåu tõch chi dûä coång” (chûäa cêu "nöëi hai cêìu àöng
têy laåi nhû con rùæn vùæt ngang traái thaânh ra "ngaâm hai naâng kiïìu úã àöng
nam, ngaây àïm cuâng hai naâng vui thuá”. Àöíi chûä kiïìu naây laâ cêy cêìu ra
liïìu laâ con gaái vò hai chûä naây àöìng êm dõ nghôa). Nhû vêåy Gia Caát
Lûúång àaä chûäa hai cêy cêìu thaânh hai naâng kiïìu vúå cuãa Tön Saách vaâ Chu
Du. Nghe xong Chu Du nöíi giêån àuâng àuâng thò Gia Caát Lûúång laåi góa vúâ
hoaãng höët vöåi noái: “ Lúä lúâi noái bêåy röìi, àaáng chïët, àaáng chïët". Àúåi khi
Chu Du àaä haå quyïët têm chöëng Taâo röìi Gia Caát Lûúång laåi baão rùçng:
"Viïåc naây xin suy ài nghô laåi àïí sau khoãi höëi hêån " . Nhû thïë múái cuãng
cöë àûúåc muåc àñch muöën àaåt.
Cho nïn coá thïí noái rùçng thõ yá laâ thao tuáng tri giaác cuãa àöëi phûúng.
Hû nghô möåt khi àaä àem ra thûåc thi thò phaãi tòm moåi caách huy àöång tònh
caãm cuãa àöëi phûúng, khiïën cho hoå tin vaâo anh vaâ hïët sûác baão vïå hû cêëu,
khöng àïí cho döëi phûúng coá chuát nghi ngúâ naâo. Cêìn phaãi laâm cho àöëi
phûúng thêët rùçng nïëu khöng tin lúâi anh thò seä
gùåp àiïìu phiïìn toaái chó coá tin lúâi anh thò múái coá lúåi ñch cho hoå. Àoá laâ àùåt
ra trûúác mùæt àöëi phûúng möåt suy lyá coá àuã àiïìu kiïån cêìn thiïët, bûác cho
àöëi phûúng chó coá möåt lûåa choån laâ tin lúâi anh maâ thöi.
Àïí cho coá hiïåu quaã hún, thõ yá coá thïí lúåi duång têm lyá àöìng caãm àöëi
vúái nhûäng àiïín chung cuãa moåi ngûúâi, àûáng trïn võ trñ cuãa àöëi phûúng maâ
noái cho lúåi ñch cuãa àöëi phûúng khiïën cho àöëi phûúng coá caãm giaác laâ anh
àang vò àöëi phûúng, vò lúåi ñch cuãa hai bïn nhêët trñ. Àöìng thúâi sûã duång
ngön tûâ kheáo leáo àïí dung laåc caãnh giaác cuãa àöëi phûúng. Vñ duå nhû cêu
noái cuãa Gia Caát Lûúång "Viïåc naây xin suy nghô laåi àïí sau khoãi höëi hêån”
laâ nhùçm muåc àñch doá. Trong xaä höåi hiïån àaåi, àoá lùç laoåi caác cêu nhû sau:
“xeát àïën lúåi ñch àöi bïn hoùåc àoá laâ àiïìu ai ai cuäng biïët, hoùåc àaáng leä tûâ
lêu àaä phaãi nhû thïë hoùåc ngûúâi thöng minh nïn laâm nhû thïë. . . Nhû
vêåy laâ phoâng tuyïën cuöëi
cuâng cuãa àöëi phûúng seä suåp àöí, bêët giaác tin caâo hû cêëu cuãa anh.
Coá möåt nùm töí chûác höåi chúå rûúåu thïë giúái úã Quñ Dûúng. Möåt cöng
ty thûúng maåi tónh baån àaâm phaán vúái xñ nghiïåp rûúåu söë 1 cuãa Quñ Chêu.
Cöng ty àoá muöën àùåt haâng 10 têën rûúåu trùæng. Nhûng Quñ Chêu vö vaân
xñ nghiïåp rûúåu maâ rûúåu nöíi tiïëng cuäng nhiïìu vö kïí, caác xñ nghiïåp caånh
tranh nhau khöëc liïåt. Vêåy thò àùåt haâng xñ nghiïåp naâo? Thêåt khoá quyïët
àõnh. Trong thúâi gian àaâm phaán, xñ nghiïåp rûúåu söë 1 naây vui mûâng vò
àún àùåt haâng quaá lúán nhûng vêîn che dêëu sûå hûng phêën nöåi têm. Giaám
àoác xñ nghiïåp rûúåu söë 1 duâng kïë naây noái vúái giaám àöëc . Cöng ty thûúng
maåi tónh baån rùçng: "Rêët àaáng tiïëc, saãn
phêím nùm nay cuãa xñ nghiïåp töi àaä kyá húåp àöìng röìi nay bùæt àêìu kyá húåp
àöìng cho nùm sau. Nïëu nhû quñ cöng ty cêìn thò töi seä böë trñ kïë hoaåch
sang nùm cho quñ cöng ty". Khöng biïët laâ hû cêëu, giaám àöëc cöng ty
thûúng maåi noå beân noái rùçng: thêåt û? Höm qua caác anh coân àang múâi cho
cú maâ? Giaám àöëc xñ nghiïåp rûúåu beân duâng phûúng phaáp thõ yá toã ra veã
chên thaânh noái rùçng: "Thûúng trûúâng laâ chiïën trûúâng maâ, caác anh laâ
ngûúâi thöng minh chùæc laâ cuäng biïët. Àoá chó laâ saách lûúåc cuãa chuáng töi.
Moåi ngûúâi àïìu biïët rûúåu chuáng töi khöng cêìn múâi chaâo, hún nûäa àaä qua
möåt ngaây tònh hònh haá khöng biïën àöång. Ngay saáng höm nay möåt cöng
ty Quaãng Àöng àaä mua nöët 10 têën cuöëi cuâng vaâ chúã ài röìi. Caác anh coá
thïí ài hoãi hoå. Thõ yá naây phaát sinh hiïåu quaã ngay, giaám àöëc cöng ty
thûúng maåi noå söët ruöåt beân noái: "Vêng vêng, àuáng thïë. Chuáng töi biïët
rûúåu cuãa caác öng ngon coá tiïëng, chuáng töi rêët hêm möå nïn múái àïën kyá
húåp àöìng. Möîi lêìn ài laåi khöng dïî, hay laâ caác anh cöë àï cho chuáng töi
möåt ñt." Giaám àöëc xñ nghiïåp rûúåu thõ yá laâm ra veã khoá xûã quaá. Giaám àöëc
cöng ty thûúng maåi laåi caâng söët ruöåt ra sûác naâi nó höìi lêu. Bêëy giúâ giaám
àöëc xñ nghiïåp rûúåu duâng lúâi leä toã ra quan têm àöìng tònh baão rùçng: "Thöi
thò vò sûå húåp taác lêu daâi cuãa caác anh vaâ chuáng töi, vò lúåi ñch lêu daâi cuãa
àöi bïn, chuáng töi seä thu xïëp vúái caác khaách haâng möîi ngûúâi àïí laåi
möåt ñt àïí coá àuã 10 têën cho caác anh vêåy". Giaám àöëc cöng ty thûúng maåi
hïët sûác sung sûúáng. Giaám àöëc xñ nghiïåp rûúåu laåi caâng sung sûúáng hún.
3. Duâng àöång taác giaã gêy nhiïîu thõ giaác àöëi phûúng
Cuöëi thúâi Àöng Haán, Hoaâng Cên khúãi nghôa, àöåi nguä ngaây caâng
lúán. Bùæc Haãi thaái thuá laâ Khöíng Dung bõ vêy trong thaânh Àö Xûúng.
Quên Hoaâng Cên ngaây caâng siïët chùåt voâng vêy. Khöíng Dung beân sai
Thaái Sûã Tûâ phaá vêy àïën cêìu cûáu Lûu Bõ. Quên Hoaâng Cên vêy thaânh
nhû àaánh àai sùæt laâm sao àöåt phaá àûúåc? Thaái Sûã Tûâ beân nghô
ra möåt kïë. Thaái Sûã Tûâ cûúäi ngûåa cêìm cung ra thaânh, àùçng sau coá mêëy
ngûúâi cêìm mêëy têëm bia ài theo. Quên Hoaâng Cên lêëy laâm laå beân lêåp tûác
böë trñ trêån àõa chuêín bõ cheám giïët. Thaái Sûã Tûâ ra àïën haâo thaânh dûång
bia lïn ài laåi bùæn tïn vaâo bia. Bùæn möåt chùåp röìi laåi vaâo thaânh. Mêëy ngaây
sau Thaái Sûã Tûâ laåi ra thaânh bùæn bia. Quên vêy thaânh cho laâ chùèng coá
viïåc gò àaáng kïí, möåt söë ñt quên lñnh àûáng xem. Cûá nhû vêåy keáo daâi hún
10 ngaây, quên Hoaâng Cên vêy thaânh coi laâ chuyïån thûúâng beân nùçm lùn
trïn mùåt àêët khöng theâm laâm gò caã. Röìi möåt höm Thaái Sûã Tûâ ra thaânh
nhû thûúâng lïå böîng àöåt nhiïn phi ngûåa vûúåt voâng vêy. Khi quên Hoaâng
Cên tónh ngöå àuöíi theo thò àaä
khöng kõp nûäa röìi. Mêëy höm sau Thaái Sûã Tûâ mang quên cûáu viïån àïën
giaãi vêy cho thaânh Àö Xûúng. Thaái Sûã Tûâ àaä duâng àöång taác giaã ra thaânh
têåp bùæn cung lùåp ài lùåp laåi gêy nhiïîu quên Hoaâng Cên, che giêëu àöång
taác thêåt laâ ra thaânh vûúåt voâng vêy. Quên Hoaâng Cên àaä bõ àaánh lûâa
xem àöång taác giaã laâ àöång taác thêåt, vò vêåy Thaái Sûã Tûâ thaânh cöng. Cho
nïn anh laâm nhûäng sûå viïåc nhòn bïì ngoaâi tûåa höì vö yá nghôa, thêåm chñ
ngu xuêín nhûng laåi laâm tï liïåt, phên taán sûå chuá yá cuãa àöëi phûúng sau
àoá thûâa cú haânh àöång thûåc hiïån muåc àñch thêåt. Phûúng phaáp che àêåy
naây chuã yïëu gêy nhiïîu thõ giaác àöëi phûúng cuäng giöëng nhû cêy àao saáng
choái lïn laâm hoa mùæt àöëi phûúng vêåy.
Thaái Sûã Tûâ quaã laâ cao thuã cuãa kïë naây. Möåt loaåi àöång taác giaã khaác laâ che
giêëu thûåc lûåc cuãa mònh. Möåt cöng ty thûúng nghiïåp noå coá hai phaái tranh
nhau quyïìn laâm chuã quaãn lyá cöng ty ra sûác löi keáo gêy beâ
phaái. Khi cöng ty àùng kyá cöí phêìn hoáa xong thò phaái phoá giaám àöëc löi
keáo àûúåc nhiïìu cöí àöng tûúãng khöng nhiïìu hoân phaái giaám àöëc. Phaái phoá
giaám àöëc tûå cho laâ àaä cêìm chùæc phêìn thùæng nïn lú laâ caãnh giaác, khöng
chuá yá mêëy hoaåt àöång cuãa phaái giaám àöëc. Naâo coá biïët phaái giaám àöëc che
giêëu söë lûúång cöí àöng àaä löi keáo àûúåc khöng àùng kyá ngay maâ chúâ àïën
sùæp hïët haån múái àùng kyá vaâ àoaåt àûúåc thùæng lúåi. Nghiïn cûáu tó mó quaá
trònh àêëu trñ cuãa phaái giaám àöëc laâ phûúng phaáp giaãm söë bïëp nêëu cúm
trong Tön Ngö binh phaáp.
Laåi coân coá biïån phaáp àöång taác giaã nhiïîu kñch thñch loâng hiïëu kyâ
cuãa àõch thuã, phên taán sûå chuá yá vaâ muåc àñch cuãa àõch thuã. Vñ duå nhû
tiïån tay viïët chûä hay veä hònh thò coá hiïåu quaã cho caã baãn thên lêîn àöëi
phûúng. Àöëi vúái baãn thên àöång taác cuãa tay bêët thêìn veä loaån xaå trïn giêëy
möåt caách vö yá thûác coá thïí laâm cho baãn thên búát khêín trûúng khi lêìn àêìu
tiïn gùåp àöëi thuã, khöi phuåc loâng tûå tin. Che thiïëu nûä gùåp ngûúâi yïu lêìn
àêìu hay beã vuån caânh cêy hay rûát cuöëng chiïëu. Cuäng coá nhiïìu ngûúâi khi
khêín trûúng thò tiïån tay man mï di chuyïín àöì vêåt nhoã gò nhû taách cöëc
àang àùåt bïn caånh hoùåc laâ luön luön cûã àöång thên thïí hay chên tay nhû
beã ngoán tay v.v... Àoá àïìu laâ nhûäng àöång taác vö yá thûác àïí búát khêín
trûúng nhû veä loaån trïn giêëy vêåy.
Nhiïîu loaån tònh caãm cuãa àöëi phûúng cuäng coá hiïåu quaã têm lyá. Vñ
duå möåt mùåt veä linh tinh, möåt mùåt noái chuyïån vúái àöëi phûúng coá thïí gêy
cho àöëi phûúng êën tûúång laâ anh khöng àïí têm vaâo lúâi noái, khiïën cho àöëi
phûúng lú laâ khöng chuá yá vaâ coá caãm giaác bõ xem thûúâng, nhû vêåy anh àaä
thùæng möåt nûúác cúâ chiïëm àûúåc ûu thïë têm lyá.
Àöìng thúâi khi anh sûã duång thaái àöå lú laâ nhû thïë, ngöå nhúä àöëi
phûúng àûa ra vêën àïì khoá traã lúâi thò anh coá thïí noái laâ vûâa röìi khöng chuá
yá lùæm cho nïn nghe khöng roä yá cuãa àöëi phûúng. Coá nghôa laâ khi sûã duång
saách lûúåc naây anh àaä thûâa laåi möåt maãnh àêët thûâa giûäa anh vaâ àöëi
phûúng àïí dïî xoay chuyïín khi cêìn thiïët. Coá thïí coá ngûúâi cho caách laâm
naây khöng quang minh löîi laåc nhûng trong nhûäng cuöåc àaâm phaán
thûúng nghiïåp ngay khi bùæt àêìu àaä ùn miïëng traã miïëng gay gùæt thò nïëu
nhû duâng phûúng phaáp têën cöng trûåc diïån tûác thúâi coá khi laåi bõ àöëi
phûúng xoã muäi dùæt ài. Cho nïn coá khi phöëi húåp têën cöng vúái chiïën thuêåt
gêy nhiïîu thò chùæc chùæn cêìn thiïët.
Àiïím chung cuãa ba caách laâm àöång taác giaã kïí trïn laâ che mùæt àöëi
phûúng, gêy nhiïîu thõ giaác àöëi phûúng. Duâng àöång taác giaã khöng nhûäng
coá thïí khöëng chïë àöëi phûúng maâ coân coá thïí tûå baão vïå, tûå phoâng thuã.
Chuáng ta biïët rùçng bùæn con chim bay thùèng thò dïî daâng hún bùæn con
chim bay dñch dùæc. Nïëu coá keã xêëu muöën aám toaán anh,
anh nhêët thiïët phaãi luön luön thay àöíi phûúng thûác haânh àöång khiïën
cho hoå bõ mï hoùåc thò àoá múái laâ nûúác cúâ cao. Kyâ thuã cao cêëp khöng bao
giúâ ài truáng yá cuãa àöëi thuã, laåi caâng khöng àïí cho àöëi thuã xoã muäi dùæt ài
nhûäng nûúác cúâ theo yá àöì cuãa hoå. Coân nïëu nhû anh cûá haânh sûå theo nhû
thoái quen cöë hûäu cuãa anh thò àöëi phûúng moâ àûúåc
quy luêåt haânh àöång cuãa anh ngay vaâ muöën haåi anh thò dïî nhû trúã baân
tay.
4. Tung hoãa muâ hû nhû thûåc
Tri kyã tri bó baách chiïën baách thùæng (biïët ngûúâi biïët ta trùm trêån
trùm thùæng) àoá laâ möåt chên lyá muön àúâi khöng thay àöíi. Nhûng caã hai
bïn àïìu tri kyã tri bó thò baách chiïën khöng coân laâ baách thùæng nûäa. Cho
nïn anh phaãi biïët tri kyã, anh phaãi biïët tri bó, àöìng thúâi hy voång àöëi thuã
khöng biïët anh. Biïët vaâ khöng biïët àïìu taåi anh caã, nïëu
muöën àöëi phûúng khöng biïët anh thò anh coá quyïìn lûåc laâm nhû vêåy. Nïëu
chên tûúáng cuãa anh hoaân toaân böåc löå, àöëi phûúng cöng kñch nhûúåc àiïím
cuãa anh thò khöng nghi ngúâ gò nûäa anh têët thêët baåi. Chó khi naâo coá thïí
nguåy trang nhûúåc àiïím thaânh ûu àiïím, khiïën cho àöëi phûúng nghô rùçng
àaä nhêìm nïn àònh chó têën cöng thò anh múái coá thïí chuyïín nguy thaânh
yïn àûúåc.
Àaâm Àaåo Tïë xuêët sû àaánh àõch, lûúng thûåc sùæp caån. Chùèng may
quên àõch biïët àûúåc tònh hònh naây, döëc toaân lûåc liïìu maång têën cöng.
Tònh thïë rêët nguy cêëp. Àaâm Àaåo Tïë beân tung hoãa muâ che giêëu nhûúåc
àiïím suöët àïm xuác caát nguåy trang thaânh gaåo khiïën cho quên àõch tûúãng
laâ lûúng thûåc döìi daâo boån thaám baáo àaä sai lêìm, khöng daám tiïën cöng
nûäa.
Àoá laâ Àaâm Àaåo Tïë àaä ûáng duång kïë che àêåy biïën hû thaânh thûåc
möåt caách xaão diïåu khöng chuát keä húã vaâ coá gan lúán, duâ dao kïì cöí cuäng
khöng cuái àêìu. Phaãi àûúåc nhû thïë thò kïë naây múái coá hiïåu quaã.
Trûúác àêy möåt ngên haâng cöng thûúng phaát haânh traái phiïëu coá
möåt lêìn loan truyïìn ngên haâng sùæp phaá saãn, nhûäng ngûúâi coá traái phiïëu
aâo aâo keáo àïën àöíi traái phiïëu lêëy tiïìn mùåt, chen chuác nhau vêy kñn ngên
haâng con kiïën thui khöng loåt. Tònh hònh cûåc kyâ nghiïm troång. Giaám àöëc
ngên haâng vêîn toã ra thaái àöå àiïìm tônh khöng chuát hoang mang, lêåp tûác
àem tiïìn trong kho baây ra chêët àöëng thaânh nuái trong phoâng giao dõch.
Möåt mùåt cöng böë thúâi gian ruát tiïìn, möåt mùåt vay tiïìn caác ngên haâng
baån. Trong phoâng tiïìn àaä chêët saát trêìn maâ bïn ngoaâi vêîn tiïëp tuåc chúã
hïët thuâng naây àïën thuâng noå àûa vaâo phoâng. Nhûäng ngûúâi sùæp haâng àöíi
tiïìn thêëy tiïìn nhiïìu nhû thïë nhiïìu ngûúâi khöng àöíi nûäa. Thïë laâ cún
triïìu àöíi tiïìn xeåp xuöëng tiïu tan. Coân ngên haâng tûâ àoá vïì sau laåi caâng
àûúåc tñn nhiïåm hún.
Thaáng 10 nùm 1849, chñnh phuã nûúác Phöí chñnh thûác khai thöng
àûúâng àiïån baáo Beclin àïën Asen cho pheáp hoaåt àöång thûúng nghiïåp sûã
duång thöng tin. Thïë laâ võ trñ àõa lyá cuãa Asen trúã thaânh quan troång. Möåt
thûúng gia tïn laâ Luter beân lêåp tûác haânh àöång chuêín bõ lúåi duång thúâi cú
naây laâm nïn möåt sûå nghiïåp. Öng ta àïën Beclin toan töí chûác möåt thöng
têën xaä kiïíu Pari. Nhûng coá möåt öng khaác tïn laâ Olep àaä àïën Beclin
trûúác lêåp vùn phoâng Olep. Gia àònh Olep giaâu coá, thûåc lûåc kinh tïë huâng
hêåu vaâ cuäng rêët thöng minh taâi ba nhû Luter. Àöëi diïån àöëi thuã cúä nhû
thïë Luter biïët rùçng khöng àuã sûác khiïu chiïën. Nhûng Luter khöng naãn
loâng tuyïåt voång beân traánh maånh àaánh yïëu, töí chûác möåt cuöåc chiïën chúáp
nhoaáng, lêåp tûác chaåy gêëp àïën Asen. Öng thêëy úã Asen chûa àöång tônh gò
nïn rêët vui mûâng beân múã ngay möåt phoâng àiïån baáo nho nhoã kinh doanh
àöåc lêåp. Luter thu thêåp röång raäi caác thöng tin noáng khùæp caác thaânh thõ
chuã yïëu cuãa chêu êu, xûã lyá biïn soaån thaânh möåt têåp "Baãn tin nhanh
Luter" nhanh choáng phên phaát cho nhûäng ngûúâi quan têm. Luter phêën
àêëu gian khöí nïn cuöëi cuâng múã röång àûúåc thõ trûúâng. Möåt thúâi gian sau
ngûúâi ta àöí xö àùåt mua Baãn tin nhanh Luter vaâ Luter àaä àûáng àûúåc
vûäng vaâng trïn thõ trûúâng thöng tin.
Trong trûúâng húåp naây Luter àaä biïët tung hoãa muâ baãn tin nhanh àïí
che giêëu thûåc lûåc kinh tïë khöng bùçng Olep vaâ giaânh àûúåc phêìn thùæng lúåi
trong cuöåc caånh tranh thöng tin naây.
5. Mûúâi hai quyã àaåo cuãa Tön Tûã
Noái àïën thuêåt che àêåy khöng thïí khöng àïì cêåp àïën Tön Tûã vaâ Tön
Tûã binh phaáp. Böå kyâ thû naây àaä àuác kïët thuêåt che àêåy dûúái goác àöå quên
sûå nhûng laåi hoaân toaân thñch duång cho viïåc thao tuáng nhên tònh, hún
nûäa lyá luêån vïì tûúáng thuêåt trong binh thû naây rêët aão diïåu, hoaân bõ,
khuác chiïët.
Vïì phûúng diïån chiïën thuêåt, quan niïåm cöët loäi cuãa luön Tuã laâ:
"Binh giaã, quyã àaåo daä" (viïåc binh laâ gian traá). Öng chuã trûúng viïåc binh
khöng thïí khöng gian traá. Trûúác khi nöí ra chiïën tranh phaãi che àêåy
thûåc lûåc cuãa ta, laâm cho keã àõch àaánh giaá sai thûåc lûåc cuãa ta röìi sau àoá
múái "cöng kyâ vö bõ, xuêët kyâ bêët yá" (àaánh vaâo chöî khöng phoâng bõ, bêët ngúâ
khön lûúâng). Öng nïu ra yïëu quyïët cuãa têm lyá taác chiïën laâ phaãi traánh
muäi nhoån cuãa keã àõch, laâm nhiïîu loaån quên têm cuãa àõch khiïën cho keã
àõch moãi mïåt xoay qua chuyïín laåi, röìi sau thûâa luác àõch sú húã duâng "dô
dêåt àaäi lao" (ta nhaân nhaä àõch mïåt moãi) maâ phaát àöång têën cöng. Àoá laâ
vêån duång caái goåi laâ saách lûúåc tõ thûåc kñch hû (traánh chöî maånh àaánh chöî
yïëu). Tön Tûã àûa ra 12 quyã kïë tûác 12 chiïën thuêåt. Vïì àaåi thïí coá thïí chia
12 chiïën thuêåt àoá thaânh ba loaåi nguyïn tùæc lúán.
1 Loaåi thûá nhêët laâ nguåy trang thûåc lûåc cuãa ta àaánh lûâa àõch nhû
sau:
- Nùng nhõ thõ chi bêët nùng: Maånh maâ toã ra veã khöíng maånh, thûåc
lûåc cuãa ta cûåc maånh maâ laåi che àêåy àïí laâm cho àõch lú laâ mêët caãnh giaác.
- Duång nhi thõ chi bêët duång: Haânh àöång maâ laâm ra veã khöng haânh
àöång, àaä xuêët quên maâ nguåy trang thaânh aán binh bêët àöång.
- Cêån nhi thõ chi dô viïîn viïîn nhû thõ chi dô cêån: Gêìn maâ laâm ra veã
xa, xa maâ laâm ra veã gêìn. Cöë yá laâm cho àõch nhêån thûác sai lêìm vïì khoaãng
caách vúái ta àïí ta coá thïí tiïën cöng bêët ngúâ.
2. Loaåi thûá hai laâ dêîn àõch ài sai àûúâng laâm cho àõch röëi loaån.
Phûúng phaáp nhû sau:
- Lúåi nhi duå chi: Duâng lúåi nhûã àõch khiïën cho àõch tûúãng laâ coá lúåi
xua quên tiïën vaâo.
- Loaån nhi thuã chi: Laâm cho àõch röëi loaån trêån àõa sau àoá cöng
kñch.
3. Loaåi thûá ba laâ caách àöëi phoá keã àõch cûåc maånh. Phûúng phaáp nhu
sau:
- Thûåc nhi bõ chi: Hïët sûác phoâng bõ keã àõch coá thûåc lûåc maånh.
- Cûúâng nhi tõ chi: Traánh chöî maånh cuãa àõch, khöng giao chiïën vúái
nhûäng caánh quên maånh cuãa àõch. Nöå nhi nhiïîu chi: Choåc tûác cho àõch
nöíi giêån khiïën cho àõch haânh àöång khöng àuáng qui tùæc.
- Ti nhi kiïu chi: Laâm ra veã nhuát nhaát àïí cho keã àõch thïm kiïu
cùng.
- Dêåt nhi lao chi: Khi keã àõch àang nhaân nhaä thò quêëy röëi cho àõch
mïåt moãi vò xoay qua xoay laåi.
- Thên nhi li chi: ly giaán, phên hoáa nöåi böå àõch.
Kïë che àêåy noái trïn khöng thoaát khoãi phaåm vi 12 quyã àaåo cuãa Tön
Tûã àuã thêëy bêët luêån trong chiïën trûúâng hay quan trûúâng hay thûúng
trûúâng, moåi sûå caånh tranh thao tuáng nhên têm àïìu cuâng chuêín tùæc têm
lyá.
Dûúái àêy àûa ra möåt vñ duå trong quan trûúâng. Giûäa thúâi Gia Tônh
nhaâ Thanh, Nghiïm Tung vaâ Haå Ngön àïìu laâ àaåi thêìn cuãa triïìu àònh.
Haå Ngön thi khoa trûúác Nghiïm Tung, àõa võ cao hún Nghiïm Tung, hún
nûäa vùn chûúng xaán laån hún cho nïn àûúåc vua troång voång hún. Nhûng
Haå Ngön cêåy taâi cao coi thûúâng moåi ngûúâi, hún nûäa laåi thñch nõnh búå.
Nghiïm Tung vöën khöng phuåc öng ta nhûng laâ möåt ngûúâi àa mûu tuác trñ
nïn khöng àïí löå ra ngoaâi mùåt maâ chúâ àúåi thúâi cú. Nghiïm Tung lúåi duång
laâ àöìng hûúng Giang Têy vúái Haå . Ngön, tòm caách laâm thên vúái Haå
Ngön. Coá möåt lêìn Nghiïm Tung baây tiïåc rûúåu thên haânh àïën phuã àïå
múâi Haå Ngön dûå tiïåc. Cùn baãn Haå Ngön khöng àïí mùæt àïën ngûúâi àöìng
hûúng naây beân mûúån cúá gò àoá khöng tiïëp Nghiïm Tuång. Nghiïm. Tung
nghiïën rùng cùm giêån song ngoaâi mùåt vêîn toã ra hïët sûác cung kñnh.
Nghiïm Tung giaãi àïåm úã phoâng khaám quò xuöëng àoåc ài àoåc laåi thiïëp múâi
dûå tiïåc. Haå Ngön rêët caãm àöång cho rùçng Nghiïm Tung cûåc kyâ cung kñnh
mònh àïën nhû thïë rêët húåp vúái têm lyá hû vinh cuãa öng ta. Tûâ àoá vïì sau,
Haå Ngön xem troång Nghiïm Tung, liïn tiïëp àïì baåt, thêåm chñ tiïën cûã vúái
hoaâng àïë cho Nghiïm Tung thay chûác vuå cuãa mònh. Haå Ngön nùçm mú
cuäng khöng tûúãng tûúång ra nöíi rùçng chñnh ngûúâi àöìng hûúng do mònh àïì
baåt àoá vïì sau àêíy öng ta vaâo àêët chïët.
Nghiïm Tung thêëy mûu kïë cuãa mònh thaânh cöng tûâng bûúác tûâng
bûúác trong loâng rêët àùæc yá nhûng khöng löå ra mùåt tñ gò, vêîn luön luön cuái
àêìu phuåc tuâng Haå Ngön. Nhûng Nghiïm Tung àaä ngêìm tòm kiïëm, saáng
taåo cú höåi àïí àaánh guåc Haå Ngön. Thúâi cú chûa chñn muâi thò Nghiïm
Tung nhêët àõnh khöng thoâ àuöi caáo ra.
Hoaâng àïë Gia Tônh mï tñn àaåo giaáo. Coá möåt lêìn hoaâng àïë haå lïånh
laâm nùm chiïëc muä hûúng diïåp ban cho caác võ suãng thêìn. Haå Ngön luön
luön phaãn àöëi hoaâng àïë Gia Tônh mï tñn àaåo giaáo khöng nhêån muä. Coân
Nghiïm Tung thò àöåi muä hûúng diïåp vaâo triïìu khi hoaâng àïë triïåu kiïën,
muä laåi coân viïìn sa moãng rêët trang troång. Hoaâng àïë cho Nghiïm Tung laâ
trung vúái vua beân ban thûúãng rêët hêåu, coân àöëi vúái Haå Ngön thò rêët bêët
maän. Hún nûäa súá dêng lïn thêìn tiïn do Haå Ngön viïët lúâi leä khöng vûâa
loâng hoaâng àïë. Coân súá cuãa Nghiïm Tung viïët thò lúâi leä rêët húåp loâng vua.
Lúåi duång cú höåi naây, Nghiïm Tung döëc sûác nghiïn cûáu vïì súá vaâ laåi tiïën
cûã vaâi "cao nhên àaåo giaáo"
laâm vûâa loâng hoaâng àïë. Caâng ngaây hoaâng àïë caâng gêìn guäi Nghiïm Tung
vaâ xa laánh Haå Ngön.
Möåt lêìn Haå Ngön theo hêìu hoaâng àïë ài sùn maâ laåi trûåc ban khöng
àuáng giúâ khiïën cho hoaâng àïë caã giêån. Hoaâng àïë àaä tûâng haå lïånh cho caác
àaåi thêìn àïën Têy uyïín trûåc ban àïìu phaãi cûúäi ngûåa nhûng Haå Ngön laåi
ài kiïåu. Nhûäng viïåc nhû vêåy dêìn dêìn laâm cho hoaâng àïë bêët maän Haå
Ngön. Nghiïm Tung thêëy thúâi cú àaä àïën beân thay àöíi thaái àöå tûå ti
chuyïín sang cêëu kïët vúái àaåo sô Àaâo Trung Vùn suãng thêìn cuãa hoaâng àïë,
húåp lûåc vúái nhau thïm muöëi thïm mùæm noái xêëu Haå Ngön vúái hoaâng àïë.
Hoaâng àïë vöën àaä coá nhiïìu àiïìu bêët maän Haå Ngön röìi nay laåi coá thïm hai
võ suãng thêìn vaåch caác sai soát cuãa Haå Ngön, cho nïn hoaâng àïë khöng
nghi ngúâ gò nûäa, nöíi giêån baäi miïîn toaân böå quan chûác cuãa Haå Ngön,
xuöëng chiïëu cho Nghiïm Tung giûä chûác vuå àûáng àêìu triïìu àònh.
6. Khiïën ngûúâi ta boã tiïìn mua àau khöí
Kïë che àêåy khöng phaãi chó chuyïn duâng cho viïåc xêëu. Cêìn nhêën
maånh àiïìu àoá. Vñ duå nhû trong thûúng nghiïåp nïëu nùæm bùæt àûúåc têm lyá
tiïu duâng thoãa maän súã thñch cuãa hoå thò àaåt àïën muåc tiïu buön baán. Duâ
rùçng trong khi tòm hiïíu têm lyá tiïu duâng, anh che àêåy muåc àñch moi
tiïìn ngûúâi tiïu duâng cuãa mònh thò àoá vêîn khöng thïí coi laâ viïåc xêëu.
Cuäng laâ boã tiïìn ra tiïu song coân laåi muöën tiïu tiïìn sao cho thöëng khoaái.
Cho nïn che àêåy coá thiïån yá laâ khöng nïn chï traách. Coá 5 phûúng phaáp:
1. Lúåi duång têm lyá chaåy theo thúâi trang cuãa khaách haâng.
Hiïån nay mûác söëng xaä höåi àaä àûúåc nêng cao, thúâi trang laâ àêìu àïì
traâ dû tûãu hêåu cuãa àa söë ngûúâi tiïu duâng. Ngûúâi buön baán y phuåc thöng
minh thûúâng nùæm àûúåc têm lyá naây phaát triïín thõ trûúâng. Coá möåt cûãa
haâng nhoã baán aáo quêìn cuãa möåt cöng nhên vïì hûu hai nùm liïìn kinh
doanh ïë êím vò quêìn aáo àïìu kiïíu cuä caã. Muâa xuên nùm nay, con cuãa öng
cöng nhên giaâ naây tiïëp quaãn cûãa haâng. Thanh mïìn hiïíu biïët röång, àêìu
oác linh hoaåt, quan saát àúâi söëng xaä höåi chuá yá àïën têm lyá theo àuöíi thúâi
trang cuãa thiïn haå, àùåc biïåt laâ cuãa caác cö nûúng, caác cêåu cöng tûã Chó cêìn
laâ aáo quêín "möët" múái thò coá àùæt cuäng mua khöng tiïëp tiïìn. Thanh mïìn
chuã hiïåu naây lêåp tûác mua quêìn aáo thúâi trang caác kiïíu, caác loaåi cuãa
Quaãng Chêu, Thûúång Haãi. Têët caã àïìu laâ nhûäng thúâi trang kiïíu múái
nhêët, chêët liïåu múái nhêët, hoa vùn àeåp àeä tên kyâ nhêët, rêët sang troång myä
quan, dûång ma nú canh úã trûúác cûãa hiïåu phö baây thúâi trang múái nhêët,
haâo hoa nhêët. Chiïu naây quaå thiïng. Khaách haâng nhêët laâ nam nûä thanh
mïìn ra vaâo nûúâm nûúåp, tranh nhau mua haâng múái nhêët. Thõ trûúâng cuãa
cûãa hiïåu múã röång, ngay nhûäng nhaâ saãn xuêët thúâi trang cuäng tòm àïën
cûãa hiïåu anh ta àïí tranh nhau
cung cêëp thúâi trang cuãa hoå saãn xuêët.
2. Lúåi duång têm lyá buâ àùæp cuãa ngûúâi tiïu duâng tùång than trong baäo
tuyïët.
Khi ngûúâi tiïu duâng phaát hiïån mua phaãi haâng hoáa chêët lûúång
khöng töët hay giaá quaá àùæt thò caãm thêëy höëi hêån saãn sinh ra têm lyá buâ
àùæp àïí cho têm lyá trúã laåi thùng bùçng. Coá möåt baâ mua trong cûãa haâng noå
möåt chiïëc chiïëu coái giaá 9 àöìng 5 haâo. Sau vaâo trong trõ trûúâng nöng saãn
thò phaát hiïån möåt nöng dên baán möåt chiïëc chiïëu coái
kñch thûúác, chêët lûúång y nhû thïë maâ giaá chó coá 8 àöìng. Baâ ta tûå nhuã
rùçng: "Trúâi úi mua nhêìm röìi!". Öng nöng dên nghe àûúåc lúâi noái àoá beân
hoãi sûå tònh. Öng ta beân cûúâi cûúâi baão: "Nïëu baâ muöën mua nûäa töi baán
cho baâ 7 àöìng möåt chiïëc, chiïëu do gia àònh dïåt maâ" . Baâ naây phêën chêën
lïn, tñnh ra reã àûúåc 2 àöìng maâ nhû vêåy töín thêët úã chöî kia thò àûúåc buâ
àùæp úã chöî naây beân mua möåt chiïëc chiïëu nûäa, duâ sao trong nhaâ vêîn coân
cêìn. Thïë laâ baâ ta mua möåt chiïëc chiïëu nûäa. Öng nöng dên naây rêët thöng
minh àaä lúåi duång àûúåc loâng höi hêån vaâ têm lyá muöën buâ àùæp cuãa baâ naây
nïn àaä kheáo leáo baán àûúåc haâng.
3. Nhùçm vaâo têm lyá súå bõ lûâa cuãa khaách haâng kõp thúâi àûa ra möåt
viïn “àõnh têm àan" (thuöëc öín àõnh nhõp tim).
Coá möåt söë ngûúâi ñt kinh nghiïåm mua haâng hay àaä tûâng bõ lûâa thò
khi mua haâng thûúâng coá têm lyá cùng thùèng, súå bõ lûåa cho nïn biïíu hiïån
ra rêët thêån troång, cên nhùæc, àùæn ào, do dûå, khöng quyïët àõnh àûúåc. Möåt
baâ cuå muöën mua thuöëc diïåt chuöåt àïí trõ mêëy con chuöåt laâm naáo loaån caã
nhaâ. Baâ cuå àïën cûãa hiïåu hoãi mua thuöëc diïåt chuöåt. Cêìm goái thuöëc baâ lêåt
qua lêåt laåi, hoãi ài hoãi laåi xem coá phaãi laâ thuöëc thêåt hay khöng vaâ kïí vúái
chuã hiïåu trûúác àêy baâ àaä mua phaãi thuöëc giaã khöng giïët àûúåc con chuöåt
nhùæt naâo caã. Chuã hiïåu cûúâi noái rùçng: "Cuå úi thuöëc cuãa hiïåu töi khöng thïí
naâo giaã àêu. Nïëu cuå khöng tin cûá cêìm hai goái vïì duâng thûã. Nïëu chuöåt
khöng chïët, cuå cûá cêìm höåp
àûång thuöëc naây àïën àêy töi xin böìi thûúâng gêëp hai söë tiïìn cuå àaä mua".
Baâ cuå nghe noái laâ thuöëc giaã coá thïí àoâi tiïìn laåi, taåi sao khöng mua mêëy
höåp vïì cho haâng xoám duâng thûã. Baâ cuå beân mua 5 höåp. Öng chuã hiïåu naây
àaä nhùçm vaâo têm lyá súå àöì giaã maâ àûa cho baâ cuå möåt viïn "àõnh têm
àan”, dûúái daång hûáa böìi hoaân. Nhû vêåy baâ cuå yïn têm vaâ haâng baán àûúåc.
4. Nhùçm naâo têm lyá thùm doâ cuãa ngûúâi tiïu duâng àûa ra tûúng kïë tûåu
kïë .
Coá möåt söë ngûúâi tiïu duâng vûâa muöën biïët mùåt haâng, vûâa muöën
mua möåt söë saãn phêím naâo àoá nhûng laåi khöng daám moác hêìu bao ra, chó
laâ thùm doâ, hoãi naây hoãi noå, xem haâng naây xem haâng noå, súâ súâ ngùæm
ngùæm àïí xem thûã haâng thêåt hay giaã vaâ giaá tiïìn húåp lyá khöng. Ngûúâi baán
haâng khöng thïí chï traách hay toã ra söët ruöåt vúái loaåi khaách haâng nhû
thïë. Hoå àaä muöën thùm doâ anh sao anh khöng tûúng kïë tûåu kïë cuäng
thùm doâ hoå möåt chuát xem sao? Coá möåt cûãa hiïåu nhoã treo àêìy caác tuái
xaách tay. Coá möåt thanh niïn vaâo cûãa haâng, hïët súâ xem chiïëc tuái naây àïën
lêåt qua lêåt laåi chiïëc tuái khaác, cuöëi cuâng tòm àûúåc möåt chiïëc vûâa yá nhûng
vêîn coân do dûå. Anh ta beân hoãi chuã hiïåu: "Àêy khöng phaãi àöì da thêåt”
Chuã hiïåu móm cûúâi, mùåt khöng biïën sùæc, lêëy tûâ trong quêìy ra möåt chiïëc
tuái cho anh ta xem. Anh ta xem qua xem laåi, súâ súâ nùæn nùæn cuöëi cuâng
hoãi giaá bao nhiïu. Chuã hiïåu noái: " Anh cûá cho möåt giaá xem sao". Anh ta
êìm ûâ khöng àaáp laåi. Bêëy giúâ chuã hiïåu biïët ngay anh ta laâ ngûúâi khöng
chuyïn mön vïì haâng da beân noái: "Chiïëc tuái naây múái laâ giaã da!". Noái xong
beân giaãi thñch laâm thïë naâo phên biïåt haâng da vúái haâng giaã da. Anh
chaâng rêët caãm àöång beân moác tiïìn mua chiïëc tuái maâ trûúác àoá anh ta àaä
choån. Nïëu chuã hiïåu khöng tûúng kïë tûåu kïë thêëy àûúåc têm lyá khaách haâng
thò khöng
thïí thuyïët phuåc àûúåc chaâng trai naây vaâ cuäng khöng baán àûúåc haâng maâ
laåi coân mang tiïëng baán haâng giaã.
5. Lúåi duång têm lyá theo àa söë thuác àêíy khaách haâng nhanh choáng haå
quyïåt têm.
Trong khi mua haâng coá möåt söë ngûúâi do dûå khöng quyïët àõnh àûúåc
hoå vöën khöng àõnh mua moán haâng naây nhûng thêëy nhiïìu ngûúâi bïn
caånh mua nïn cuäng moác tiïìn mua theo. Àoá laâ têm lyá theo àa söë cuãa
khaách haâng. Ngûúâi baán haâng lúåi duång têm lyá naây coá thïí thuác àêíy viïåc
baán haâng coá hiïåu quaã cao.
Möåt cûãa haâng noå múái nhêåp möåt loaåi nöìi aáp suêët kiïíu múái, khaách
haâng chûa hiïíu biïët vïì chêët lûúång, tñnh nùng cuãa nöìi nhûng khöng tiïån
hoãi. Nhû vêåy khiïën haâng hoáa baán khöng chaåy, aãnh hûúãng àïën chu
chuyïín tû baãn cuãa chuã hiïåu. Öng chuã hiïåu nghô ra möåt chiïu múái beân
sai ngûúâi àiïìu tra tïn hoå nhûäng ngûúâi àaä mua loaåi nöìi naây vaâ rêët maän yá.
Öng sai viïët nhûäng lúâi taán tuång loaåi nöìi naây quaãng caáo khaách haâng àaä
mua duâng laâm thaânh quaãng caáo daán trûúác cûãa hiïåu. Ngûúâi ài qua àûúâng
dûâng bûúác àoåc quaãng caáo. Möåt söë ngûúâi coá nhu cêìu mua nöìi aáp suêët thêëy
trong quaãng caáo ghi roä tïn hoå öng naây baâ noå úã àêu àaä mua duâng loaåi nöìi
múái naây àaä ca tuång chêët lûúång cuãa nöìi nhû thïë naâo tûå nhiïn hoå tin chêët
lûúång loaåi nöìi naây töët beân vui ve mua. Chùèng bao lêu söë nöìi aáp suêët
kiïíu múái naây àaä baán saåch saânh sanh.
Noái chung caái gò àa söë ngûúâi duâng thò àûúåc cho laâ àuáng àùæn, theo
àa söë chùæc khöng sai lêìm. Àoá laâ têm lyá phöë biïën cuãa khaách haâng hiïån
nay. Nhiïìu chuã hiïåu cuäng hiïíu roä àiïìu àoá cho nïn kõp thúâi quaãng caáo vaâ
tiïu thuå hoaâng hoaá.
Kïë 21. Maâi cho mïìm ngêm cho nhuän
Laâm thïë naâo àïí laâm cho àöëi phûúng tûâ rùæn thaânh mïìm?
Muåc àñch thuêåt maâi cho mïìm, ngêm cho nhuän khaá quen thuöåc.
Thuêåt naây cú baãn dûåa vaâo loâng nhêîn naåi nhùçm caãm hoáa àöëi tûúång. Mùåt
daây khöng biïët höí theån, bïìn bó theo àuöíi, khöng àaåt muåc àñch thò khöng
thöi. Möåt loâng chên thaânh chúâ àúåi àöëi phûúng chuyïín hoáa khöng dêîn
àïën chiïën tranh trúã mùåt nhau. Luön luön tûúi cûúâi, haâi hûúác hoùåc àem
nûúác mùæt ra nùn nó àoá goåi laâ ngêm möåc nhô. Möåc nhô rùæn khö ngêm
nûúác lêu seä mïìm nhuän ra. Khiïën cho àöëi phûúng phaãi chêëp nhêån, àöìng
tònh, thêåm chñ taán thûúãng múái àaåt àïën muåc àñch. Nïëu nhû khöng phên
biïåt àöëi tûúång, khöng tñnh àïën àiïìu kiïån tûå thên maâ cûá baám ngûúâi ta àoâi
hoãi têët seä mang tiïëng àöì vö laåi, thêåm chñ mang hoåa vaâo thên. Tuåc ngûä
noái trûúác laå sau quen, cho nïn quan hïå vúái ngûúâi laå nhêët laâ ngûúâi khöng
cûáng giúái tñnh thò lêìn gùåp mùåt àêìu tiïn nïn ngêëm ngêìm nghiïn cûáu.
Nïëu nhû möåt phuát caãm tònh vúái ngûúâi ta maâ cuäng khöng coá thò coân noái
gò àïën ngêm cho têm ngûúâi ta mïìm ra? Cho nïn tònh ngûúâi vônh viïîn laâ
haåt nhên cuãa khoa hoåc vïì quan hïå giao tïë.
1 . Loâng chñ thaânh sùæt àaá cuäng mïìm
Thaáng 4 nùm 1946, Sô Quang Mêîn Phu bõ cûã laâm töíng giaám àöëc
cöng ty Chi Phöë Thêëu Bònh úã Thaåch Xuyïn Àaão. Àûúng thúâi Nhêåt Baãn
vûâa baåi trêån, nhên dên cuâng khöí. Xñ nghiïåp phaát triïín khoá khùn têìng
têìng lúáp lúáp, khoá khùn nhêët laâ vêën àïì vöën. Ngay caác xñ nghiïåp lúán thò
vöën cuäng rêët eo heåp, huöëng höì cöng ty Chi Phöë Thêëu Bònh laâ möåt cöng
ty nhoã beá khöng coá chöî dûåa caâng khöng coá ngên haâng naâo chõu cho vay
vöën. Sau khi Sô Quang àaãm nhiïåm chûác töíng giaám àöëc khöng bao lêu thò
vöën saãn xuêët bùæt àêìu caån. Haâng ngaây Sô Quang àïìu àïën ngên haâng vay
vöën.
Möåt höm Sô Quang mang theo cúm höåp àïën Töíng ngên haâng
thûúng thaão vúái Böå trûúãng Böå Doanh nghiïåp laâ Trûúâng Cöëc Chuãng
Troång Xuyïn Lang (sau naây öng laâm giaám àöëc ngên haâng) vïì viïåc vay
vöën. Sô Quang haå quyïët têm khöng vay àûúåc tiïìn thò khöng ra vïì. Coân
Trûúâng Cöëc Xuyïn thò giaã vúâ caãm thöng nhûng khöng coá caách gò giuáp àúä.
Hai bïn lúâi qua tiïëng laåi àaä nûãa ngaây maâ khöng coá kïët quaã gò. Thêëy
Trûúâng Cöëc Xuyïn àaä coá veã mïåt moãi sùæp boã ài, Sô Quang beân tûâ tûâ lêëy
höåp cúm ra noái rùçng: "Vêåy xin chuáng ta vûâa ùn vûâa baân, baân cho àïën
saáng mai cuäng àûúåc", cöë giûä khöng cho Trûúâng Cöëc Xuyïn ruát lui.
Trûúâng Cöëc Xuyïn àaânh chõu thua, àöìng yá cho Sô Quang vay tiïìn. Vïì
sau àïí xin chñnh phuã taâi trúå cho cöng nghiïåp chïë taåo cú khñ, Sô Quang
cuäng laåi duâng biïån phaáp cûáng ngêëm àoá àïí yïu cêìu chñnh phuã. Vò thïë
trong cú quan chñnh phuã truyïìn tuång danh tiïëng thuyïët khaách cuãa Sô
Quang.
Haânh vi cuãa Sô Quang thïí hiïån àêìy àuã phûúng phaáp ngêm möåc
nhô:
1. Da mùåt phaãi daây chûá khöng phaãi hïî àuång "àinh” thò chuân laåi
ngay.
2. Biïíu hiïån quyïët têm khöng àaåt muåc àñch khöng thöi.
3. Bïì ngoaâi laâ ngêm cho mïìm loâng chúá khöng duâng lyá tñnh thûåc tïë
laâ duâng loâng chên thaânh maâ caãm àöång àöëi phûúng.
Noái toám laåi laâ duâng moåi biïån phaáp laâm cho àöëi phûúng mïìm loâng
möåt caách lõch sûå, húåp tònh húåp lyá, khöng àûúåc giêån, khöng àûúåc nöíi noáng
vaâ cuäng khöng laâm cho àöëi phûúng nöíi giêån, thêåm chñ trúã mùåt.
Möåt chuyïn gia cao thuã tûúáng lônh vûåc naây àaä khaái quaát kinh
nghiïåm "ngêm" cuãa mònh bùçng möåt chûä “thiïëp” (baám chùæc) àaä noái:
"Muöën löi keáo ngûúâi ta thò phaãi nghô ra biïån phaáp baám chùæc vaâo hoå. Nhû
öng Cuåc trûúãng Cuåc vêåt tû Böåå Cöng nghiïåp nheå hoå Tiïët laâ möåt ngûúâi
àûúåc mïånh danh laâ “àaåi vûúng phi kim loaåi” quaãn lyá têët caã caái
ùn caái mùåc cuãa chuáng ta, khöng thïí khöng löi keáo öng ta. Bêy giúâ öng ta
cuâng chuáng ta ùn uöëng cûúâi àuâa chûá nùm xûa thêëy töi cuäng khöng theâm
chaâo. Bêëy giúâ töi chó gùåp öng ta úã phoâng laâm viïåc möåt lêìn maâ öng ta
khöng theâm nhòn töi. Töi súå quaá, súå caái oai phong cuãa öng ta. Töi beân
nhanh choáng tòm hiïíu tó mó nöåi tònh öng ta. Möåt buöíi chiïìu töi mua möåt
moán àöì chúi treã em cao cêëp àïën nhaâ öng ta. Öng ta vêîn sa sêìm neát mùåt
nhû trúâi sùæp mûa. Töi giaã vúâ khöng nhòn thêëy, àem àöì chúi ra chúi vúái
con öng ta. Öng ta muöën àuöíi töi ài vïì nhûng khöng noái ra àûúåc búãi vò
öng ta rêët yïu con. Töi àaä laâm àuáng chöî yïu thñch cuãa öng. Tûâ àoá vïì sau,
cûá vaâi ba ngaây töi laåi àïën nhaâ öng, möîi lêìn àïìu mua möåt thûá àöì chúi giaá
tûúng àöëi reã vò luác bêëy giúâ nïëu àem àöì chúi àùæt tiïìn àïën seä laâm cho öng
sinh nghi seä àïì phoâng. Öng Tiïët vêîn ra veã khöng àïëm xóa àïën töi. Töi
vêîn giaã vúâ khöng thêëy thaái àöå àoá cuãa öng, cûá chúi àuâa vúái con öng. Töi
rêët khöng thñch treã con, ngay con cuãa töi cuäng ñt khi töi bïë nhûng bêy
giúâ töi nhêîn naåi chúi vúái cêåu beá baãy taám tuöíi.
Töi sûã duång chiïu ngêm möåc nhô vúái öng Tiïët nhû thïë lêìn naâo àïën
cuäng chó chúi vúái con öng chûá khöng hïì noái möåt cêu naâo vïì cöng viïåc caã.
Cuöëi cuâng möåt höm öng khöng coân chõu àûång nöíi nûäa beân noái chuyïån
phiïëm vúái töi. Töi thúã phaâo, nhû thïë laâ àaä löi keáo àûúåc öng röìi. Con
ngûúâi ai cuäng coá quaã tim, gùåp gúä lêu ngaây têët seä sinh caãm
tònh, chó cêìn anh chõu àûång nhêîn naåi bïìn bó. Töi biïët coá ngûúâi noái töi
àaánh mêët thïí diïån. Thêåt laâ quan àiïím cuãa keã thû sinh. Thiïn haå ai coá
thïí khöng nhúâ cêåy ngûúâi khaác, anh coá thïí tûå mònh xêy nhaâ, tûå mònh àaâo
giïëng hay sao? Nhúâ cêåy ngûúâi têët phaãi haå mònh, chùèng nheä ngûúâi ta phaãi
caãm ún sao? Töi mêët thïí diïån maâ àûúåc viïåc, kiïëm àûúåc tiïìn. Anh khöng
mêët thïí diïån maâ khöng laâm àûúåc viïåc gò caã.
Kinh nghiïåm cuãa töi chó coá möåt chûä "thiïëp". Chuáng ta khöng phaãi
quan lúán maâ cuäng khöng coá baâ con laâm quan lúán, moåi quan lúán àïìu phaãi
tûå mònh taåo ra
2. Lônh àûúåc trong tiïëp xuác vúái ngûúâi laå khaác giúái
Trong cuöåc söëng coá khi anh gùåp möåt ngûúâi cao quyá böîng nhiïn tim
àêåp thònh thõch nhûng khöng laâm sao tiïëp cêån bùæt chuyïån àûúåc, trong
loâng xao xuyïën. Dûúái àêy giúái thiïåu kinh nghiïåm vaâ biïån phaáp "baám"
baån gaái trong khoa hoåc nghiïn cûáu vïì tònh yïu.
1. Muöën bùæt chuyïån vúái baån gaái khöng phaãi laâ mêët mùåt nïn khùæc
phuåc têm lyá súå phuå nûä.
Tiïëng seát tònh aái laâ cêu chuyïån laäng maån khöng thiïëu gò trong tònh
sûã caác nûúác phûúng Têy. Nhûng úã Trung Quöëc thò chó thêëy trong tiïíu
thuyïët vò úã àêy coân nùång tû tûúãng truyïìn thöëng "nam nûä thuå thuå bêët
thên" cho nïn duâ anh mang nùång möëi tònh vúái naâng thò cuäng àaânh chön
sêu trong loâng tûå mònh daây voâ mònh maâ thöi. Ngûúâi ta noái: "aái tònh laâ
möåt loaåi duyïn phêån”. Nhûng laâm thïë naâo àïí chöåp àûúåc möëi lûúng
duyïn trúâi ban?
Trûâ möåt söë ñt ngûúâi öm möëi tònh tuyïåt voång mang xuöëng tuyïìn àaâi
ra coân àa söë thò thñch nghe ngûúâi ta (àùåc biïåt laâ ngûúâi laå) giaäi baây möëi
tònh möång tûúãng àún phûúng àoá. Nïëu nghe àûúåc cêu chuyïån ly kyâ thò rêët
phêën khúãi. Coá möåt söë cö nûúng ra veã cao ngaåo, mùåt laånh nhû bùng, thûåc
tïë nöîi cö àún trong loâng cûåc kyâ maånh, cö naâng duâng böå mùåt laånh luâng àïí
che giêëu nöåi têm bêët an. Nïëu nhû anh bùæt chuyïån kheáo leáo thò dïî daâng
nhêån àûúåc nhiïåt tònh cuãa naâng. Vò vêåy anh chúá coá lo súå, phaãi coá duäng
khñ. Khi bùæt chuyïån möåt mùåt phaãi tûúi cûúâi, móm cûúâi coá thïí xua tan
caãm giaác khêín trûúng trong loâng maâ laåi laâm cho khöng khñ chuyïån troâ
nheå nhaâng haâi hoâa. Àöìng thúâi phaãi hïët sûác chên thaânh àûa mùæt nhòn àöëi
phûúng, àoá khöng phaãi chó laâ lïî pheáp maâ coân laâ ngön ngûä phuå trúå, àaã
thöng con àûúâng vaâo tim naâng, khiïën cho naâng giaãm loâng nghi ngúâ, saãn
sinh caãm giaác tin cêåy. Nhûng khöng àûúåc nhòn naâng quaá lêu, nhòn chùm
chùm thò laâm cho naâng caãm thêëy thên thiïët nhûng nïëu laâ ngûúâi laå thò
laåi caãm thêëy súå haäi.
2. Tòm àïì taâi chung cuãa caã hai bïn àïí noái thò coá thïí “baám" àöëi phûúng.
"Vêåt dô loaåi tuå, nhên dô quêìn phên" (Àöång vêåt têåp hoåp thaânh àoaân,
con ngûúâi chia ra tûâng nhoám) . Möîi con ngûúâi coá möåt vuâng giao tiïëp thûåc
tïë àïìu lêëy mònh laâm têm àiïím, lêëy àiïím chung (tuöíi taác, súã thñch, tri
thûác...) laâm baán kñnh taåo thaânh vö söë voâng troân àöìng têm. Àiïím chung
caâng nhiïìu thò diïån truâng húåp giûäa voâng troân naây vúái voâng troân khaác
caâng lúán, tiïëng noái chung caâng nhiïìu dïî daâng khiïën cho àöëi phûúng
cuâng cêët tiïëng àöìng ca.
Vñ duå baån hoåc cuâng lúáp thên thiïët hún baån hoåc cuâng trûúâng, baån
cuâng phoâng kyá tuác xaá thên thiïët hún baån cuâng lúáp, baån cuâng baân trong
lúáp thên thiïët hún baån cuâng kyá tuác xaá, nïëu vûâa laâ baån cuâng hoåc laåi laâ
àöìng hûúng nûäa thò laåi caâng thên thiïët àïën mûác thaânh anh em
kïët nghôa àaâo viïn. Cho nïn khi bùæt chuyïån vúái ngûúâi khaáe anh nhêët
àõnh phaãi lûu yá àiïím chung vaâ luön luön múã röång àiïím chung thò cêu
chuyïån múái söi nöíi thùæm thiïët. Phim Phiïu lûu rûâng rêåm cuãa Myä coá möåt
tònh tiïët nhû sau:
Chaâng vaâ naâng vöën khöng quen biïët cuâng àaáp möåt chuyïën taâu hoãa,
cuâng ngöìi àöëi diïån nhau trong möåt toa. Chaâng rêët thñch naâng beân khúi
chuyïån: "Thûa cö, xin pheápmaåo muöåi hoãi cö ài àêu cö khöng mang theo
haânh lyá coá leä laâ ài du lõch chùng? " Naâng àaáp laåi rùçng: "Töi àïën thõ trêën
Filder khöng cêìn mang theo haânh lyá!”. Chaâng vui veã noái: "Filder aâ, núi
àoá phong caãnh tuyïåt vúâi, coá phaãi thïë khöng thûa cö". Naâng móm cûúâi
gêåt àêìu. Chaâng beân noái tiïëp: "Àuáng röìi quaán caâ phï bïn traái nhaâ ga
khöng biïët coá coân khöng? Möåt nùm trûúác töi coá àïën àoá, caâ phï quaán àoá
rêët ngon!" Naâng noái: "Àuáng vêåy, cuöëi tuêìn naâo töi cuäng àïën àoá, khöng
khñ àêìm êëm, baâi trñ cuäng vui mùæt...“. Thïë laâ chaâng vaâ naâng tûâ bònh luêån
caâ phï dêìn dêìn àïën nhûäng súã thñch chung röìi tïn hoå cuãa nhau, àúâi söëng
cuãa nhau v.v... Àiïím chung caâng noái caâng phaát triïín múã röång ra. Khi
xuöëng xe thò chaâng vaâ naâng àaä trúã thaânh àöi baån lûu luyïën khoá rúâi
nhau.
3. Noái nhiïìu nhûäng àiïìu àöëi phûúng quan têm, traánh nhûäng àiïìu
laâm cho àöëi phûúng khöng vûâa loâng.
Trong khi bùæt chuyïån, anh chúá nïn tûå khoe mònh, àiïìu àoá khiïën
àöëi phûúng khoá chõu. Anh phaãi àùåt lïn haâng àêìu nhûäng súã thñch cuãa àöëi
phûúng. Àöëi phûúng quan têm nhûäng gò? Con ngûúâi quan têm nhêët laâ
baãn thên hoå, àoá laâ hiïån tûúång têm lyá phöí biïën nhêët cuãa nhên loaåi. Vñ duå
khi chuáng ta xem möåt têëm aãnh chuåp chung vúái nhiïìu ngûúâi thò viïåc àêìu
tiïn laâ tòm hònh cuãa baãn thên. Nïëu nhû hònh chuåp cuãa mònh khöng ra gò
thò cho laâ têëm aãnh chuåp khöng àeåp. Cho nïn anh phaãi noái àiïìu àöëi
phûúng quan têm luön luön nhùæc àïën, luön luön àaâo sêu àiïìu àöëi
phûúng quan têm thò khöng nhûäng àöëi phûúng khöng chaán maâ laåi caãm
thêëy anh rêët caãm thöng vúái hoå. Cêu chuyïån yïu àûúng cuãa ngûúâi baån töi
coá thïí chûáng minh àiïìu naây möåt caách sinh àöång. Coá möåt lêìn baån töi àïën
Cuåc Lûúng thûåc chuyïín khoaãn, ngûúâi rêët àöng, cö nhên viïn chuyïín
khoaãn laâm viïåc khöng ngûâng coá veã àaä coá chuát mêët nhêîn naåi. Xem ra cö
ta khöng thñch thuá cöng taác naây. Baån töi thêëy cö naâng xinh àeåp böîng
naãy ra möåt yá nghô: “ Ta nïn ön tranh thuã caãm tònh cuãa naâng nhûng phaãi
tòm caách bùæt chuyïån vïì viïåc phi hûäu quan naây". Sau khi quan saát, anh
ta beân phaát hiïån ra ûu àiïím cuãa naâng. Àïën phiïn anh ta laâm chi phiïëu,
anh ta vûâa nhòn naâng viïët chi phiïëu vûâa khen: "Chûä viïët àeåp quaá, ngaây
nay nhûäng ngûúâi viïët chûä àeåp nhû thïë rêët hiïëm". Naâng bêët giaác ngêíng
àêìu lïn, mùåt ûãng höìng noái rùçng: "Coá gò àêu, coá gò àêu, chûä coân lêu múái
àeåp". Chaâng chên thaânh noái tiïëp: "Àeåp thêåt maâ, coá leä cö àaä tûâng luyïån
thû phaáp Naâng àaáp: "Vêng". Chaâng noái tiïëp: "Chûä töi viïët nhû cua boâ
saáng trùng, cö coá thïí cho töi mûúån baãn chûä thû phaáp maâ cö àaä luyïån
chùng? Naâng vui veã àöìng yá ngay vaâ heån ngaây gùåp nhau àïí trao taâi liïåu
thû phaáp. Hai bïn gùåp nhau lêìn naây, lêìn nûäa, cuöëi cuâng yïu nhau, hoaân
thaânh möåt möëi lûúng duyïn. Möëi lûúng duyïn bùæt àêìu tûâ möåt àiïím
chung: luyïån thû phaáp .
4. Khöng nïn quaá nghiïm tuác hay coá veã ta àêy maâ phaãi coá möåt
chuát haâi hûúác thò múái coá hiïåu quaã töët hún.
Tiïëp chuyïån vúái ngûúâi khaác giúái khöng quen biïët thò anh khöng thïí
quaá àûáng àùæn, quaá nghiïm tuác maâ phaãi coá phuát haâi hûúác. Haâi hûúác laâ
thang thuöëc nhuêån traâng trong quan hïå giao tiïëp, laâ kïët tinh cuãa trñ tuïå
àem laåi khoaái laåc cho ngûúâi ta. Ai coá thïí cûå tuyïåt moán lïî vêåt àeåp loâng
àeåp daå naây .
Coá möåt cêu chuyïån nhû sau. Trïn möåt chuyïën xe chêåt nñch haânh
khaách, möåt anh chaâng vö yá dêîm lïn chên möåt ngûúâi, quay àêìu nhòn laåi
thò thêëy àoá laâ möåt cö nûúng. Naâng mùåt bûâng bûâng sùæc giêån, chaâng beân
vöåi vaâng noái: "Xin löîi Xin löîi töi khöng cö yá" röìi giú chên ra noái: !'Hay laâ
cö dêîm laåi chên töi möåt caái". Cö naâng cûúâi vò cêu noái naây. Chaâng beân
thûâa cú bùæt chuyïån tiïëp, naâng vui veã bùæt chuyïån. Sûå hoaåt baát vaâ haâi
hûúác cuãa chaâng trai àïí laåi êën tûúång sêu sùæc cho cö naâng duâ rùçng khöng
coá höìi tiïëp theo.
Coá nhûäng chaâng trai baãnh bao coá àiïìu kiïån töët, song khi bùæt
chuyïån vúái con gaái thò bõ àöëi xûã laånh nhaåt. Vò sao? Vêën àïì laâ anh ta tûå
cao cho mònh siïu viïåt, khi noái chuyïån thò ba hoa khoe meä nïn ngûúâi ta
chaán gheát. Duâ rùçng anh rêët thaânh àaåt nhûng nïëu baân luêån khoe
khoang thò chó laâm cho ngûúâi ta xa laánh. Noái chung, ngûúâi ta thûúâng
àöìng tònh vaâ caãm phuåc ai traãi qua cuöåc söëng cay àùæng, gùåp nhiïìu bêët
haånh röìi cuöëi cuâng múái thaânh àaåt. Cho nïn caác nhaâ chñnh trõ gia hay caác
minh tinh àïìu luön luön nhùæc laåi quaá trònh nöî lûåc phêën àêëu hay nhûäng
àiïìu bêët haånh luác thiïëu thúâi. Àoá laâ möåt loaåi kyä xaão dûåa vaâo hiïån tûúång
thöng caãm cuãa têm lyá hoåc àïí tranh thuã loâng ngûúâi. Cho nïn khi giao
tiïëp vúái ngûúâi khaác giúái thò phaãi giaã vúâ vö tònh thöí löå nöîi gian truên, cam
go, phêën àêëu gian khöí vaâ nhûäng bêët haånh cuãa mònh, nhû thïë múái tranh
thuã àûúåc caãm tònh vaâ khêm phuåc cuãa ngûúâi ta.
5. Saách hoaåch sùén möåt sûå kiïån nhoã nhû laâ truâng húåp ngêîu nhiïn.
Coá khi anh khöng coá cú höåi tiïëp xuác vúái yá trung nhên chûa quen
biïët thò laâm thïë naâo? Anh coá thïí chïë taåo ra möåt cú höåi. Coá möåt quyïín
tiïíu thuyïët taã thûåc kïí möåt tònh tiïët nhû sau: Möåt buöíi chiïìu thûá baãy
muâa heâ nùm 1960, möåt chaâng ùn mùåc chónh tïì tay cêìm möåt boá hoa höìng
lïî pheáp goä cûãa möåt phoâng nhaâ têåp thïí noå. Chuã nhên phoâng naây laâ
Hayinte, nûä thû kyá treã tuöíi cuãa böå ngoaåi giao nûúác Cöång hoâa liïn bang
Àûác. Naâng cêín thêån múã cûãa, àöëi mùåt vúái võ khaách khöng múâi maâ àïën.
Naâng chûa biïët xûã trñ nhû thïë naâo, àang do dûå thò chaâng thanh niïn àaä
liïn höìi xin löîi laâ goä nhêìm cûãa röìi quay mònh trúã ra. Chûa ài àûúåc mêëy
bûúác thò chaâng quay laåi noái vúái Hayinte rùçng: "Xin cö nhêån boá hoa naây
coi nhû àïí töi taå löîi vïì viïåc àaä quêëy nhiïîu cö". Hayinte khoá loâng tûâ chöëi
beân múâi chaâng vaâo nhaâ. Hai ngûúâi quen biïët vúái nhau nhû thïë àoá. Thûåc
tïë cuöåc höåi ngöå ngêîu nhiïn naây do chaâng aáp àùåt sùén. Nhûng lûâa ngûúâi
möåt caách thiïån yá nhû thïë naây khöng laâm töín thûúng naâng, tûåa höì nhû laâ
viïåc khöng àaáng traách.
Cêìn phaãi lûu yá khi giao tiïëp vúái ngûúâi laå khöng nïn tranh chêëp,
khöng nïn baân luêån súã trûúãng súã àoaãn cuãa ngûúâi maâ hai bïn àïìu quen
biïët, caâng khöng nïn xoi moái moi moác àúâi tû cuãa keã thûá ba, cêìn phaãi coá
mûác àöå. Nïëu khöng cêín thêån chaåm àïën nhûäng vêën àïì nhaåy caãm cuãa àöëi
phûúng thò lêåp tûác phaãi laái sang cêu chuyïån khaác. Möåt mùåt khaác phaãi
vui veã baân chuyïån phiïëm, khöng àûúåc duâng lúâi leä thö baåo, haå lûu trïu
choåc àöëi phûúng. Laâm nhû thïë laâ phaãn aãnh phêím chêët thêëp heân, nöåi
têm bêín thóu cuãa anh, chó khiïën cho àöëi phûúng mêët caãm tònh vaâ chï
traách.
3. Àõnh luêåt khoa hoåc quan hïå giao tiïëp: viïåc töët nïn khai thaác
töëi àa
Ngûúâi vuâi àêìu vaâo cöng viïåc thûúâng coá têm lyá lêåp nghiïåp rêët maånh
hay nhûäng ngûúâi thñch thuá möåt loaåi sûå viïåc naâo àoá thò khi bùæt àêìu vaâo
viïåc beân chuái muäi vaâo cöng viïåc khöng muöën thêëy ai nûäa. Loaåi ngûúâi
naây tiïëc thúâi gian nhû vaâng, mùåt sùæt vö tònh. Muöën goä cûãa loaåi ngûúâi
naây thò trûúác tiïn phaãi khöng súå àuång "àinh" maâ laåi coân phaãi coá àuã sûác
nhêîn naåi, àöìng thúâi phaãi biïët nïn cûáng hay nïn mïìm tuây tûâng tònh
huöëng. Nhû thïë múái àaåt àûúåc muåc àñch.
Con cuãa Picasso àaä phaãi duâng biïån phaáp maâi cho mïìm múái coá thïí
múã àûúåc cûãa cuãa baâ meå àam mï höåi hoåa. Baâ Franxoa, meå cuãa Crowder
laâ möåt ngûúâi say àùæm höåi hoåa, möåt khi àaä vaâo trong phoâng höåi hoåa thò
khöng cho pheáp ai quêëy nhiïîu. Coá möåt lêìn Crowder muöën meå dêîn ài
chúi nhûng baâ àaä vaâo trong phoâng veä àang cùæm cuái veä. Chúâ möåt luác cêåu
con beân kïu lïn: "Meå úi, con yïu meå!" nhûng chó nghe cêu traã lúâi qua
cûãa: "Meå cuäng yïu con, cuåc cûng cuãa meå" nhûng cûãa vêîn àoáng im lòm.
Cêåu con laåi noái: “Meå úi con thñch tranh cuãa meå!". Baâ meå rêët thñch thuá
àaáp laåi rùçng: "Caãm ún! Traái tim cuãa meå úi, con quaã laâ thiïn sûá”. Nhûng
cûãa vêîn khöng múã. Cêåu con laåi noái: "Meå úi meå veä àeåp quaá!". Baâ meå dûâng
buát song khöng noái gò maâ cuäng khöng nhuác nhñch. Cêåu con laåi noái: "Meå
úi, meå veä àeåp hún böë”. Àûúng nhiïn Franxoa khöng thïí veä àeåp hún
chöìng laâ danh hoåa Picasso nhûng nhûäng cêu noái cuãa cêåu con tûâng cêu
thêëm vaâo trong loâng baâ. Baâ cuäng caãm nhêån àûúåc cêåu con tha thiïët cêìn coá
tònh caãm cuãa meå qua nhûäng lúâi noái trïn. Baâ beân múã cûãa.
Nïëu nhû ngûúâi àeåp maâ anh theo àuöíi thuöåc loaåi ngûúâi lêåp nghiïåp
thò anh coá thïí "maâi" cho àïën khi naâng khöng coân nhêîn naåi àûúåc nûäa,
cuöëi cuâng cuäng phaái giûúng cúâ trùæng xin haâng anh. Àûúng nhiïn nïëu
trong loâng naâng chaán gheát anh thò duâ anh coá "maâi" bao nhiïu, laâm phiïìn
naâng bao nhiïu cuäng vö ñch.
Coá möåt nûä vùn sô Höìng Löng têm tònh trung maån vö biïn kïët
duyïn vúái möåt vùn sô àaåi luåc àaä tûâng noái: Vùn sô naây laâ ngûúâi coá àiïìu
kiïån keám nhêët trong söë nhûäng chaâng trai theo àuöíi naâng.
Sûå tònh bùæt àêìu tûâ mêëy nùm trûúác, nûä vùn sô lêìn àêìu tiïn àïën
Thûúång Haãi thûúng thaão viïåc möåt nhaâ xuêët baãn úã thûúång Haãi xuêët baãn
möåt cuöën tiïíu thuyïët cuãa naâng. Trong möåt bûäa tiïåc, naâng gùåp chaâng.
Chaâng si mï naâng, sau khi tiïåc tan chaâng baão vúái naâng möåt cêu xanh
rúân: "Anh coá thïí theo àuöíi em hay khöng?” Luác bêëy giúâ tûúãng chó laâ cêu
noái àuâa. Khöng ngúâ chaâng triïín khai têën cöng dûä döåi. Haâng ngaây tûâ
saáng súám, chaâng àaä àïën tröìng cêy si trûúác cûãa khaách saån cuãa naâng.
Naâng caãm thêëy nhû bõ khuãng böë, khöng daám bûúác ra khoãi khaách saån.
Chaâng beân liïn tuåc goåi àiïån thoaåi cho naâng vaâ caãnh baáo nïëu naâng khöng
löå diïån thò chaâng seä baáo cho têët caã baån beâ cuãa naâng laâ chaâng àang theo
àuöíi naâng. Trong tònh thïë nguy nan naây, naâgn böîng nghô ra möåt kïë, baão
chaâng rùçng : “Anh múâi töi ài uöëng caâ phï röìi thuãng thónh noái chuyïån.
Naâng biïët rùçng ngûúâi àaåi luåc thu nhêåp thêëp, chó cêìn vêåy”. Naâng biïët
rùçng ngûúâi àaåi luåc thu nhêåp thêëp, chó cêìn uöëng liïn tiïëp nùm baãy cöëc caâ
phï laâ chaâng seä "phaá saãn". kïët quaã laâ chaâng goåi baãy cöëc caâ phï. Khi traã
tiïìn khöng nhûäng khöng phaá saãn maâ laåi coân "boa" cho nhên viïn phuåc
vuå. Thïë laâ kïë hoaåch laâm khoá dïî àöëi phûúng cuãa naâng thêët baåi.
Nguy kõch nhêët laâ töëi cuöëi cuâng úã Thûúång Haãi, chaâng àem hïët can
àaãm ra öm naâng hön ngay taåi phoâng lïî tên cuãa khaách saån, giûäa àaám
àöng quan khaách. Nhêët thúâi àöåt ngöåt khiïën cho naâng khöng kõp phaãn
ûáng khöng kõp noái cêu naâo, möåt luác naâng caãm àöång rúi nûúác mùæt noái
rùçng: “sao anh laåi laâm nhû vêåy". Khi naâng rúâi Thûúång Haãi àïën Têy An
thò chaâng cuäng ài Têy An. Naâng ài Àaâi Loan thò chaâng goåi khöng biïët
bao nhiïu lêìn àiïån thoaåi quöëc tïë Naâng than rùçng: "Töi coân söëng ngaây
naâo khöng thoaát khoãi baân tay anh ngaây nêëy" vaâ àaânh tuyïn böë àêìu haâng
kïët hön vúái chaâng. Chaâng àaä maâi- mïìm traái tim naâng bùçng nhiïåt tònh vaâ
nhêîn naåi.
Möåt söë giaám àöëc cöng ty lúåi duång loâng khöng nhêîn naåi cuãa nhên
viïn duâng biïån phaáp "maâi" àïí thuyïët phuåc nhên viïn chêëp nhêån sûå böë
trñ cöng taác cuãa cöng ty. Öng trûúãng phoâng töí chûác cöng ty noå àaä sûã
duång möåt loaåt biïån phaáp cöng têm àöëi vúái söë caán böå bõ giaáng chûác khiïën
cho hoå têm phuåc khêíu phuåc.
Àêìu tiïn öng ta múâi ngûúâi caán böå bõ giaáng chûác àoá àïën àïí cho hoå
noái hïët suy nghô trong loâng. Chúâ àïën khi àöëi tûúång àaä noái àuã röìi öng beân
noái rùçng: "Töi rêët hiïíu têm sûå cuãa anh". Chó vúái möåt cêu noái naây àaä laâm
cho hoå thoaãi maái. Sau àoá, öng ta noái tiïëp rùçng: "Nïëu töi laâ anh, töi laåi
thñch úã cöng ty con hún úã töíng cöng ty. Khöng nhûäng quan hïå giao tiïëp
khöng phiïìn phûác lùæm maâ laåi coá thïí phaát huy àêìy àuã taâi nùng, têët seä coá
nhiïìu cú höåi àûúåc cêëp trïn khen thûúãng. Trong thûåc tïë àaä coá nhiïìu caán
böå úã cöng ty, con laåi coá nhiïìu cú höåi thùng tiïn hún laâ úã töíng. Nhû vêåy
khöng cêìn bùæt eáp maâ àöëi phûúng laåi caãm
thêëy öng trûúãng phoâng töí chûác àûáng vïì phña mònh, tûâ àoá àûa ra kiïën
nghõ.
Àoá laâ möåt bñ quyïët thaânh cöng.
4. Haâi hûúác, thang thuöëc nhuêån traâng .
Hai laâ nhaâ diïîn thuyïët nöíi tiïëng úã Myä. Öng kïí laåi tònh caãnh 30
nùm trûúác, khi öng coân laâ möåt ngûúâi têåp sûå trong cûãa haâng baán maáy
àïëm tiïìn. Luác bêëy giúâ töi chó laâ möåt ngûúâi têåp sûå laåc loäng vúái têm lyá cùng
thùèng. Möåt ngûúâi baán haâng daây daån kinh nghiïåm dêîn töi àïën möåt khu
vûåc noå. Khi bûúác vaâo möåt cûãa haâng nhoã, öng chuã hiïåu heát to rùçng: "Töi
khöng cêìn maáy àïëm tiïìn!" Ngûúâi baán haâng giaâ dêîn töi ài beân tûåa höng
vaâo quêìy ra veã tûúi cûúâi tûåa höì vûâa múái nghe chuyïån tiïëu lêm. Chuã hiïåu
trûâng mùæt nhòn öng ta. Öng baån cuãa töi beân àûáng thùèng laåi móm cûúâi xin
löîi noái rùçng: "Töi nhõn cûúâi khöng àûúåc. Öng khiïën cho töi nhúá laåi möåt
öng chuã hiïåu khaác cuäng noái khöng cêìn maáy àïëm tiïìn nhûng vïì sau öng
ta laâ khaách haâng sö' 1 cuãa cöng ty töi". Tiïëp theo öng giúái thiïåu mùåt
haâng naâo cöng duång vaâ tiïån lúåi ...Möîi khi chuã hiïåu lùæc àêìu toã ra khöng
thñch thuá maáy àïëm tiïìn thò öng baån töi laåi hai tay öm àêìu cûúâi ruä rûúåi,
röìi ngêíng àêìu lïn laåi tiïëp tuåc kïí cêu chuyïån möåt öng chuã hiïåu naâo àoá
noái khöng cêìn maâ cuöëi cuâng laåi mua möåt maáy àïëm tiïìn múái tinh. Moåi
ngûúâi trong cûãa hiïåu chùm chuá nhaåi chuáng töi. Töi cûáng àúâ ngûúâi, súå haäi
quaá, tûå nhuã rùçng: "Hoå cho chuáng töi laâ hai thùçng ngöëc, chùæc seä àuöíi ra
khoãi cûãa ngay". Öng baån giaâ cuãa töi vêîn cûúâi khanh khaách. Möîi lêìn chuã
hiïåu cûå tuyïåt mua haâng thò öng laåi nhúá àïën möåt cêu chuyïån haâi hûúác
naâo àoá. Rêët kyâ quaái, möåt luác sau chuáng töi mang vaâo möåt maáy àïëm tiïìn
öng baån töi giaãi thñch tûúâng têån caách sûã duång vaâ laå thay öng chuã hiïåu
mua ngay chiïëc maáy àïëm tiïìn àoá.
Àoá laâ thaânh cöng cuãa haâi hûúác, duâng haâi hûúác phaãn kñch sûå cöë
chêëp cuãa àöëi phûúng, thuyïët phuåc àûúåc àöëi phûúng, àaåt àûúåc muåc àñch
cuãa mònh. Àöëi phoá vúái trûúâng húåp khoá khùn phaãi "maâi", phaãi "ngêm" thò
tiïëng cûúâi quaã coá giaá trõ thang thuöëc nhuêån traâng. Khöng ai giú tay taát
ngûúâi àang tûúi cûúâi, ngûúâi bõ têën cöng khöng thïí beä mùåt, cûá tiïëp tuåc
maâi vaâ ngêm seä àaåt àïën àiïìu kiïån coá lúåi.
Moåi ngûúâi àïìu coá caãm tònh vúái ngûúâi vui veã tûúi cûúâi. Böå mùåt vui
veã khiïën cho ngûúâi ta yïn têm. Böå mùåt sa sêìm khiïën cho ngûúâi ta nghi
hoùåc, súå haäi hay coá aác caãm. Cho nïn chuáng ta phaãi chuá yá xem böå mùåt cuãa
chuáng ta vui veã hay u aám. Cöë gùæng giûä cho böå mùåt vui veã seä laâm cho àöëi
phûúng cuäng vui veã tûúi cûúâi àaáp ûáng yïu cêìu cuãa anh.
Ba hoåc sinh àïën tiïåm rûúåu muöën uöëng bia àïí toã ra ngûúâi lúán. Cö
tiïëp viïn yïu cêìu hoå àûa chûáng minh thû. Hai cêåu chûa àuã tuöíi thaânh
niïn, vêåy thò laâm thïë naâo?
Hoå beân àûa tay vaâo tuái luåc tuái bïn traái tuái bïn phaãi möåt höìi röìi noái
rùçng: "Chuáng töi quïn mang chûáng minh thû theo. Liïåu theã mûúån saách
cuãa thû viïån coá àûúåc hay khöng? Cö tiïëp viïn cûúâi röìi baão ngûúâi baán
haâng: "Cho möåt chai bia vaâ hai quyïín saách”. Thêåt laâ laâi hûúác, möåt chai
bia cho cêåu hoåc sinh coá chûáng minh thû àuã tuöíi àûúåc uöëng bia, hai cuöën
saách cho hai cêåu coá theã mûúån saách! Haâi hûúác phaãi mang theo möåt chuát
tûå traâo thò múái àûúåc ngûúâi khaác khoan dung vaâ caãm thöng.
Trong cuöën Duäng khñ chên chñnh coá cêu chuyïån ba võ tûúáng haãi
quên baân luêån thïë naâo laâ duäng khñ.
Võ tûúáng nûúác Àûác noái: "Töi xin noái cho caác öng biïåt thï' naâo laâ
duäng khñ. Öng vêîy tay goåi möåt thuãy thuã àïën hoãi rùçng: "Anh coá thêëy cêy
cöåt cúâ cao 100m kia khöng? Töi muöën anh leo lïn àïën àinh cöåt cúâ, giú tay
chaâo röìi nhaãy xuöëng". Thuãy thuã Àûác beân lêåp tûác chaåy àïën cöåt cúâ, leo lïn
àïën àónh giú tay chaâo rêët àeåp röìi nhaãy xuöëng.
Võ tûúáng nûúác Myä khen rùçng: "Chaâ, thêåt xuêët sùæc". Röìi öng goåi möåt
thuãy thuã Myä àïën vaâ noái rùçng: "Anh coá thêëy cêy cöåt cúâ cao 200m kia hay
khöng Treâo nhanh lïn, giú tay chaâo hai lêìn, röìi nhaãy xuöëng". Thuyã thuã
Myä cuäng hoaân thaânh xuêët sùæc nhiïåm vuå.
Võ tûúáng nûúác Anh noái rùçng: "Thûa caác võ àêy laâ möåt cuöåc biïíu
diïîn khoá quïn. Nhûng bêy giúâ töi xin noái vúái caác võ caách lyá giaãi duäng khñ
cuãa haãi quên hoaâng gia Anh". Öng goåi möåt thuãy thuã Anh àïën baão rùçng:
"Töi muöën anh treâo lïn àónh cöåt cúâ cao 300m kia, giú tay chaâo ba lêìn röìi
nhaãy xuöëng". Thuyã thuã àaáp laåi : “Sao Trung quên muöën
töi laâm viïåc êëy û?” Thûa tûúáng quên, chùæc Ngaâi bõ loaån thêìn kinh röìi".
Võ tûúáng nûúác Anh àùæc yá noái rùçng: "Xem kòa, caác vi, àoá múái thêåt laâ duäng
khñ chên chñnh".
Khöng nghi ngúâ gò möåt caánh quên maâ quên sô coá loaåi duäng khñ
chên chñnh nhû thïë (khöng phuåc tuâng mïånh lïånh chó huy) caâng nhiïìu
thò chiïën baåi caâng nhiïìu, thêåm chñ coá thïí noái khöng trêån naâo khöng
chiïën baåi. Nhûng ta cuäng phaãi cöng nhêån àoá laâ duäng khñ chên chñnh (búãi
vò daám caäi laåi chó huy) . Võ tûúáng nûúác Anh àaä tûå chïë giïîu
mònh biïíu thõ tinh thêìn nhên baãn cuãa mònh vaâ cuãa quên àöåi mònh hoaâ
húåp, thên thiïët vúái nhau. Khöng ai nhêîn têm chó trñch sûå haâi hûúác cuãa
tûúáng quên.
5. Tim ngûúâi àïìu bùçng thõt
Hoaâng hêåu cuãa Napoleon laâ Rogierpin, vöën laâ phu nhên cuãa tûã
tûúác Boana laâ ngûúâi haâo hoa, phoáng àaäng. Khi Napoleon àang kõch
chiïën àêîm maáu vúái quên yá vaâ quên Ai Cêåp thò Rogierpin tuy vûâa múái
cûúái maâ àaä tû thöng vúái trung uyá Charles, khöng möåt chuát trung thaânh
vúái Napoleon. Baâ tûúãng Napoleon seä tûã trêån trong sa maåc, khöng cêìn
chúâ àúåi Napoleon trúã vïì nûäa maâ tûå an baâi cuöåc àúâi nhû khöng coá
Napoleon.
Thaáng 10 nùm 1799, Napoleon tûâ Ai Cêåp vïì Phaáp vaâ àûúåc dên
chuáng hoan nghïnh nhiïåt liïåt. Tin tûác truyïìn àïën Pari, Rogierpin kinh
haäi. Napoleon trúã thaânh nhên vêåt nöíi tiïëng nhêët úã chêu êu cûáu tinh cuãa
nûúác Phaáp vúái tiïìn àöì thïnh thang. Baâ àaä lûâa Napoleon vaâ toan tñnh boã
öng ta thò bêy giúâ rêët höëi hêån. Baâ beân khöng ngaåi gian nan lïn xe ngûåa
vûúåt àûúâng xa àïën Lion yïët kiïën Napoleon. Baâ toan tñnh gùåp Napoleon
trûúác moåi ngûúâi trong gia àònh, thûâa cú Napoleon àang say sûa chiïën
thùæng àïí lûâa gaåt Napoleon, che giêëu töåi löîi cuãa baâ. Khoá khùn lùæm baâ múái
àïën àûúåc Lion, nhûng Napoleon àaä ài con àûúâng khaác vïì tuå höåi vúái gia
àònh röìi. Napoleon àaä nghe àûúåc viïåc vúå khöng trung thaânh nhûng chûa
tin lùæm. Nhûng khi Napoleon àaä chùæc chùæn Rogierpin phaãn böåi öng thò
öng nöíi trêån löi àònh, quyïët àõnh ly hön vúái baâ. Rogierpin biïët viïåc àaä
hoãng beát röìi, ngaây àïm quay vïì Pari. Napoleon dùån ngûúâi nhaâ khöng
cho Rogierpin vaâo nhaâ. Nhûng Rogierpin cuäng àaä vaâo nhaâ àûúåc röìi lêëy
hïët can àaãm ài gùåp khöng. Baâ àïën trûúác phoâng nguã cuãa Napoleon goä cûãa
nheâ nheå. Khöng coá tiïëng àaáp laåi. Vùån tay nùæm cûãa thò khöng thïí naâo
vùån àûúåc. Baâ laåi goä cûãa vaâ dõu daâng êu yïëm goåi Napoleon. Napoleon
cuäng mùåc kïå.
Baâ bêåt khoác lúán nêëc tûâng cún. Napoleon cuäng khöng àöång loâng. Baâ
vûâa khoác loáe, vûâa àêëm cûãa xin tha thûá, thûâa nhêån do möåt phuát nheå daå
phaåm sai lêìm vaâ nhùæc laåi nhûng lúâi thïì non heån biïín cuãa hoå khi xûa ....
noái nïëu khöng àûúåc tha thûá thò tûå tûã. Nhûng viïåc àoá vên khöng laâm cho
Napoleon àöång loâng. Àïën quaá nûãa àïm Rogierpin khöng khoác nûäa. Baâ
böîng nghô àïën caác con, mùæt saáng ra loáe möåt tia hi voång. Baâ biïët
Napoleon rêët yïu hai con Dam vaâ Orel, àùåc biïåt yïu Orel. Àêy laâ biïån
phaáp töët àïí laâm cho Napoleon àöång loâng. Nïëu caác con thay baâ xin thò thïë
naâo Napoleon cuäng thay àöíi thaái àöå. Baâ àûa caác con àïën. Caác con ngêy
thú vaâ chêët phaác nùn ai Napoleon.
Tim ngûúâi àïìu bùçng thõt. Chiïu naây Rogierpin thaânh cöng. Tuy
nghi ngúâ Rogierpin phaãn böå nhûng tiïëng than khoác cuãa baâ àaä gúåi lïn
nhûäng kyã niïåm ên aái ïm àïìm trong loâng Napoleon. Röìi tiïëng van xin
cuãa hai con phaá tan phoâng tuyïën têm lyá cuãa öng, Napoleon cuäng nûúác
mùæt roâng roâng, múã cûãa ra. Vaâ Napoleon lïn ngöi hoaâng àïë coân Rogierpin
laâm hoaâng hêåu cûåc kyâ vinh hiïín. Duâng nûúác mùæt ngêm möåc nhô keâm
theo lúâi than thúã nó non thò hiïåu quaã ngêm mïìm caâng lúán. Khöng ai núä
giang tay àaánh ngûúâi àang vui cûúâi, huöëng höì laåi àaánh ngûúâi àang khoác
nó non!
Chiïën thuêåt nûúác mùæt cuäng khöng phaãi nhêët thiïët phaãi khoác, maâ
laâm ra möåt böå mùåt àaáng thûúng cuäng thuöåc vïì kyä xaão naây. Coá hai
trûúâng húåp dûúái àêy vïì ngûúâi tiïëp thõ vaâ kyá giaã laâ tûúng àöëi àiïín hònh.
Khi ngûúâi tiïëp thõ ài quaãng caáo coá thïí bõ khaách haâng cûå tuyïåt. Nhûng
sau möåt thúâi gian ngûúâi tiïëp thõ khöng naãn loâng laåi àïën. Khaách haâng
thêëy anh ta möì höi nhïî nhaåi maâ mùåt vêîn tûúi cûúâi, nïëu khöng mua
haâng cho anh ta thò cuäng nhêîn têm; vò vêåy àaä mua haâng.
Nhûng ngaây tuyïët xuöëng mûa rúi . laâ cú höåi töët cho ngûúâi tiïëp thõ. Mûa
aâo aâo, ai cuäng àïìu tröën trong nhaâ, ngûúâi tiïëp thõ àöåi mûa àûáng ngoaâi cûãa
khöng thïí khöng khiïën cho chuã nhaâ àöång loâng traá êín cho nïn khöng núä
cûå tuyïåt. Tuy chuáng ta àïìu biïët roä möìn möåt àoá laâ möåt
saách lûúåc cuãa ngûúâi tiïëp thõ, nhûng anh ta laâm nhû vêåy, haá khöng àöång
loâng ngûúâi hay sao? Caách tiïëp thõ naây àaä vêån duång taâi tònh tinh caãm cuãa
con ngûúâi. Vöën khöng àõnh mua haâng hoáa nhûng röìi ngûúâi ta nghô
khöng nïn àïí cho ngûúâi tiïëp thõ uöíng cöng chõu mûa gioá nhû thïë, khöng
nïn phuå loâng ngûúâi. Muöën àöëi phûúng nhûúång böå thò phaãi laâm cho àöëi
phûúng dêìn dêìn caãm thêëy xöën xang trong loâng àïën mûác naâo àoá thò
nhûúång böå.
Kyá giaã ài phoãng vêën cuäng vêåy, thûúâng phoãng vêën vaâo ban àïm vaâ
saáng súám. Vñ duå nhû khi xaãy ra sûå kiïån chñnh trõ troång àaåi naâo àoá, kyá
giaã phaãi tòm hiïíu nhûäng nhên vêåt naâo coá liïn quan vêën àïì naây röìi sau
àoá ài phoãng vêën hoùåc vaâo àêìu hoùåc vaâo cuöëi giúâ laâm viïåc. Búãi vò luác naây
noái chung moåi ngûúâi àang nghó ngúi maâ kyá giaã vêîn phaãi laâm viïåc, khiïën
cho àöëi phûúng àûúåc phoãng vêën thêëy trong loâng khöng yïn, nïëu khöng
traã lúâi phoãng vêën thò khöng àaânh loâng.
Noái toám laåi tim ai cuäng bùçng thõt, àïìu xuác àöång chûá khöng phaãi
sùæt àaá, chó cêìn biïët caách taác àöång àuáng thò seä coá hiïåu quaã.
6. Trûúác laå sau quen
Ngûúâi ta thûúâng noái tònh ngûúâi baán cho ngûúâi quen. Giûä thïí diïån
hay khöng giûä thïí diïån cho nhau laâ giûäa ngûúâi quen hay ngûúâi laå. Cho
nïn löi keáo tiïëp cêån ngûúâi laå nïëu chó daây da mùåt ra sûác maâi vaâ ngêm thò
cuäng khöng ùn thua gò, nhêët àõnh phaãi nghiïn cûáu ra möåt phûúng phaáp
vaåch ra tûâng bûúác ài. Tuåc ngûä noái trûúác laå sau quen, nghôa laâ sau khi àaä
múã àûúåc àöåt phaá khêíu àùåt quan hïå vúái àöëi phûúng thò phaãi baám chùæc àöëi
phûúng hïët lêìn naây àïën lêìn khaác. Nùm daâi thaáng röång, lêu ngaây hai bïn
quan hïå seä ngaây caâng khùng khñt. Coá ngûúâi töíng kïët thaânh nhûäng kyä
xaão sau àêy:
1. Taåo ra cú höåi tiïëp xuác thên thïí àöëi phûúng möåt caách tû nhiïn.
Möåt nhaâ bònh luêån àaä viïët baâi àùng baáo kïí rùçng khi öng ta àïën
cöng ty baách hoáa mua aáo sú mi hay caâ vaåt, cö gaái baán haâng àïìu noái: "Àïí
em ào kñch cúä cho anh nheá!" Möîi lêìn nhû thïë nhaâ bònh luêån àïìu tûå nhuã
trong loâng: "AÁi daâ! Phûúng phaáp naây quaã khöng töët, mònh mùæc cêu röìi!"
Búãi vò khi naâng ào àaåc thò thên thïí naâng têët aáp saát thên thïí anh, coá khi
saát àïën nhû laâ baån tònh vúái nhau vêåy khiïën cho tim anh hûng phêën tûåa
nhû khi yïu àûúng. Vaâ anh khöng thïí khöng mua aáo vaâ caâ vaåt. Möîi
ngûúâi àïìu coá caãm giaác vïì phaåm vi xuác àöång cuãa tûâng böå phêån thên thïí,
caách aáp saát phaåm vi xuác àöång thên thïí nhû thïë chó coá giûäa nhûäng ngûúâi
thên tònh vúái nhau. Nhaâ bònh luêån àaä àïí cho cö baán haâng tiïëp xuác vaâo
phaåm vi àoá, têët anh ta seä saãn sinh möåt aão tûúãng thên cêån vúái àöëi
phûúng. Àiïìu naây ai cuäng thïë caã. Möåt taåp chñ noå àùng baâi "Àùåt tay lïn
vai chuáng töi àaä laâ baån tònh". Àuáng vêåy möåt cùåp nam nûä khöng quen
biïët nhau chó cêìn coá thïí àùåt tay lïn vai àöëi phûúng thò cûå ly trong tim àaä
ruát ngùæn laåi àöi phêìn, coá khi trong giêy phuát àaä trúã thaânh baån tònh. Caác
cö tiïëp thõ thûúâng duâng chiïu naây vûâa noái vûâa aáp saát khaách haâng möåt
caách tûå nhiïn. Cho nïn nïëu anh muöën súám àùåt àûúåc quan hïå thò phaãi
taåo ra cú höåi
tiïëp xuác thên thïí àöëi phûúng.
2. Khi lêìn àêìu tiïn gùåp àöëi phûúng thò nïn àûáng úã võ trñ bïn caånh.
Moåi ngûúâi àïìu àöìng caãm khoá chõu khi tiïëp xuác lêìn àêìu tiïn maâ àöëi
phûúng àûáng àöëi diïån vúái mònh. Búãi vò nhû vêåy aánh mùæt hai ngûúâi dïî
chaåm nhau khiïën cho hai bïn thïm cùng thùèng. Möåt phuá haâo àaä tûâng
noái nïëu coá ngûúâi vay tiïìn maâ öng khöng muöën cho vay thò öng ta seä àöëi
mùåt vúái hoå maâ noái chuyïån, vò nhû vêåy àöëi phûúng seä
cùng thùng khöng múã miïång noái lïn lúâi, nïëu cho àöëi phûúng vay tiïìn thò
àöëi phûúng khöng daám khöng traã. Nhûäng ngûúâi vay tiïìn maâ khöng traã
thò thûúâng àûáng bïn caånh ngûúâi noái chuyïån.
Khi noái chuyïån vúái ngûúâi ta maâ ngöìi bïn caånh thò thoaãi maái hún,
búãi vò khöng phaãi luön luön nghô àïën aánh mùæt cuãa àöëi phûúng maâ chó
khi naâo cêìn thiïët múái nhòn vaâo mùæt àöëi phûúng. Ngöìi bïn caånh noái
chuyïån caâng tùng thïm thên mêåt. Cho nïn khi gùåp àöëi phûúng lêìn àêìu
maâ muöën tùng thïm caãm giaác thên cêån thò nhêët thiïët khöng àûúåc ngöìi
àöëi diïån vúái àöëi phûúng maâ phaãi ngöìi bïn caånh
hoå thò múái khöng khêín trûúng, dïî daâng giao tiïëp àaåt kïët quaã thên cêån.
3. Thúâi gian gùåp mùåt daâi khöng bùçng gùåp mùåt nhiïìu lêìn.
Àöëi vúái möåt nhên viïn vûâa tiïëp thõ thaânh àaåt thò viïåc thûúâng
xuyïn àïën nhaâ khaách haâng àûúåc xem laâ möåt trong nhûäng yïëu quyïët àïí
laâm quen vúái khaách haâng, nhêët laâ khi àïën laåi noái nhên àïën cöng taác gêìn
àêy nïn taåt qua thùm thò khaách haâng laåi caâng caãm kñch. Phûúng phaáp
thên cêån naây giöëng vúái hoåc têåp. Ngûúâi ta cho rùçng hoåc têåp thúâi gian daâi
khöng bùçng hoåc thaânh nhiïìu lêìn.
Vñ duå nïëu chuáng ta cêìn hoåc 12 giúâ àöìng höì trong tuêìn, thïë thò möîi
ngaây hoåc 2 giúâ liïn tuåc trong möåt tuêìn lïî coá hiïåu quaã hún laâ hoåc liïìn möåt
maåch 12 giúâ. Cuäng giöëng nhû daåy laái xe, möîi ngaây daåy möåt söë giúâ nhêët
àõnh khöng àûúåc vûúåt quaá, cuäng laâ aáp duång phûúng phaáp hoåc têåp phên
taán coá hiïåu quaã hún hoåc têåp têåp trung.
Vïì phûúng diïån quan hïå giao tïë, laâm cho àöëi phûúng coá caãm giaác
thên cêån laâ àiïìu kiïån cú baãn àïí gêy êën tûúång töët cho àöëi phûúng. Muöën
thoãa maän àiïìu kiïån naây thò lúåi duång hiïåu quaã phên taán coá thïí noái laâ
phûúng phaáp töët nhêët àïí gêy êën tûúång maånh.
Noái khöng, caác baån nhêåu rûúåu thên àïën vúái nhau tûúãng chûâng nhû
laâ quan hïå bïìn vûäng lùæm, thûåc tïë thò nïëu khöng duy trò lêu daâi thò tònh
caãm nhaåt ngay. Nïëu coá ngûúâi hoãi anh: Quan hïå cuãa anh vúái ngûúâi naâo àoá
nhû thïë naâo, nïëu anh traã lúâi chó múái gùåp möåt lêìn hay ngêîu nhiïn múái
gùåp nhau thò êën tûúång seä khaác hùèn nïëu nhû traã lúâi laâ thûúâng gùåp nhau.
Àaåo lyá rêët dïî hiïíu söë lêìn gùåp nhau vaâ mûác àöå thên cêån nhau tó lïå thuêån
vúái nhau.
Kïë 22. Kïë cêu caá
Laâm thïë naâo àïí quan hïå vúái ngûúâi coá cú nghiïåp?
Xêy dûång vaâ duy trò quan hïå giao tïë cêìn phaãi nhêîn naåi tûúng àöëi
giöëng vúái cêu caá. Yïëu lônh cú baãn cuãa cêu caá coá thïë giúái thiïåu giaãn àún
nhû sau:
1 Moác möìi vaâ thaã cêu. Riïng vïì viïåc choån möìi hay chïë taåo möìi maâ
noái àaä cêìn coá nùng lûåc phaán àoaán cao. Nïëu nhû cêu con caá muöën ùn gò
(tûác duâng gò múái kñch àöång àûúåc duåc voång àöëi phûúng) tûác laâ loaåi möìi
naâo múái hiïåu nghiïåm, thaã cêu phaãi tòm àuáng ao (tûác trûúâng húåp) vaâ
àuáng luác (thúâi cú) .
2. Cêìm cêìn cêu. Thûá nhêët laâ phaãi nhêîn naåi, khöng àûúåc nön noáng
àuöíi theo caái lúåi gêìn, múái thaã cêu maâ àaä muöën giêåt àûúåc caá ngay lêåp tûác.
Thûá hai laâ phaãi bònh tônh. Khi caá róa tûâng tñ tûâng tñ maâ khöng cùæn cêu
(cho àöëi phûúng ùn moán ngon tûâng ti) thò àoá laâ caá àang thûã xem coá an
toaân hay khöng.
3. Giêåt cêu. Àêy laâ thúâi khùæc nguy hiïím nhêët thûúâng xaãy ra, khi
caá àaä cùæn möìi nhûng thûa ùn nïn raách meáp maâ khöng dñnh lûúäi cêu.
Cho nïn luác naây phaãi che giêëu khöng àûúåc böåc löå, nïëu quaá vöåi seä mêët
cöng toi. Keã giaâ dùån kinh nghiïåm biïët choån àuáng thúâi cú giêåt cêu, àúåi cho
àöëi phûúng no nï àïí cho lûúäi cêu vaâo hùèn trong möìm thò
lûúäi cêu múái moác nhùåt, caá khöng tuöåt ra àûúåc.
Ngoaâi yïëu lônh cú baãn ra coân phaãi chuá yá caá nhoã ùn lúán, thaã cêu daâi
möåt chuát nghôa laâ haâng ngaây phaãi chuá yá àêìu tû tònh caãm vúái baån beâ
xung quanh.
1 . Thaã cêu daâi cêu caá lúán
Trong kinh àö nhaâ Àûúâng coá öng hoå Àêåu thöng minh lanh lúåi laâm
ùn gioãi nhûng cuãa caãi laåi moãng manh, khoá kinh doanh kiïëm tiïìn. Öng
beân bùæt àêìu laâm ùn coâ con. Öng ài lang thang khùæp thuã àö tòm àûúâng
kiïëm tiïìn. Möåt höm ra ngoaåi ö phong caãnh tuyïåt trêìn, coá möåt toâa biïåt
thûå lúán, phoâng öëc nghiïm chónh. Öng tòm hiïíu thò biïët àoá laâ dinh cú möåt
viïn hoaån quan. Öng àïën bïn ngoaâi tûúâng hoa viïn thêëy möåt ao nûúác
trong veo thöng vúái möåt doâng söng nhoã, nûúác chaãy ra chaãy vaâo nhûng do
khöng ai quaãn lyá cho nïn coá veã hoang sú bêín thóu. Öng Àêåu nghô buång
rùçng: Àêy laâ cûãa taâi röìi. Chuã nhên caái ao cho laâ àöì vö duång beân baán reã
cho öng. Öng Àêåu mua àûúåc ao röìi, vay
möåt ñt tiïìn goåi thúå laát àaá búâ ao naåo, veát àûúâng nûúác ra vaâo tröìng sen,
nuöi caá vaâng, tröìng hoa höìng. Muâa xuên nùm thûá hai, viïn hoaån quan
vïì nhaâ nghó ngúi daåo hoa viïn nghe muâi hûúng sen thúm ngaát, nhòn ra
ao sen toã ra theâm khaát. Öng Àêåu biïët caá àaä muöën cùæn cêu beân àem ao
sen dêng cho viïn hoaån quan. Thïë laâ hai bïn thaânh bùçng hûäu. Möåt höm,
öng Àêåu giaã vúâ vö tònh noái muöën xuöëng Giang Nam chúi, viïn hoaån
quan vöåi vaä noái rùçng: “Töi viïët cho öng mêëy bûác thû baão caác quan àia
phûúng chiïëu cö' öng". Öng Àêåu mang thû àïën möåt söë chêu huyïån mua
reã baán àùæt vaâ laåi àûúåc quan phuã àúä lûng, chùèng bao lêu àaä kiïëm àûúåc
moán tiïìn lúán röìi quay vïì kinh àö. Öng Àêåu tûâ lêu àaä nhùæm möåt khu àêët
truäng phña àöng nam hoaâng cung. Àêët truäng nïn giaá khöng cao. Sau khi
öng Àêåu mua àûúåc röìi beân thuï ngûúâi àöí àêët, nêng cao mùåt àêët röìi xêy
dûång quaán xaá chuyïn mön tiïëp àoán caác thûúng gia ngoaåi quöëc. Öng mö
phoãng phong tuåc caác nûúác laâm nhûäng phoâng öëc vaâ duâng phûúng thûác
chiïu àaäi theo phong tuåc tûâng nûúác. Phoâng öëc xêy dûång xong, khaách uân
uân keáo àïën. Caác àoaân sûá giaã ngoaåi quöëc cuäng vui loâng lai vaäng. Öng múã
möåt con àûúâng röång, xêy dûång nhiïìu kyä viïån, soâng baåc vaâ phoâng biïíu
diïîn taåp kyä. Öng taåo thaânh möåt phöë ùn chúi thûúång haång úã chöën kinh kyâ
ngaây àïm chêåt nñch nhûäng khaách laâng chúi. Chùèng mêët mêëy nùm maâ
öng Àêåu àaä tiïìn àêìy khöng àïëm xuïí, thaânh àaåi phuá öng.
Öng Àêåu àaä àem hïët vöën liïëng ra cêu viïn hoaån quan, nhêîn naåi
cûåc kyâ, khi caá àaä cùæn cêu vêîn laâm ra böå thaãn nhiïn khöng biïët. Àoá laâ kyä
xaão thaã cêu daâi cêu caá lúán.
Ngûúâi gioãi thaã cêu daâi cêu caá lúán thò sau khi thêëy caá àaä cùæn cêu
àïìu khöng vöåi vaä giêåt caá lïn búâ. Ngûúâi àoá phaãi nhêîn naåi, vui veã keáo thu
dêy cêu dêìn dêìn àûa caá vaâo gêìn búâ. Nïëu caá giaäy giuåa thò laåi buöng dêy
cêu ra àïí cho caá löåi loùng quùng möåt chuát röìi laåi dêìn dêìn keáo dêy cêu.
Vûâa keáo vûâa buöng, àúåi àïën khi caá mïåt moãi röìi, khöng coân quêîy nûáa múái
keáo vaâo gêìn búâ duâng vúåt vúát lïn búâ. Thao tuáng tònh ngûúâi cuäng thïë, nïëu
nhû àuöíi quaá gêëp àöëi phûúng coá thïí cûå tuyïåt yïu cêìu cuãa anh giöëng nhû
caá lúán giêåt maånh àûát dêy cêu. Phaãi nhêîn naåi chúâ àúåi múái thaânh cöng.
Nghe noái möåt giaám àöëc xñ nghiïåp nhoã noå laâ cao thuã trong giao tïë.
Öng bao thêìu caác cöng trònh cuãa cöng ty àöì àiïån tûã. Öng luön luön quaâ
caáp giuáp àúä caác nhên vêåt trong cöng ty lúán àoá. Àiïím àùåc biïåt cuãa võ giaám
àöëc naây laâ khöng nhûäng hêìu haå caác yïëu nhên cuãa cöng ty maâ cuäng ên
cêìn tiïëp àaäi caáo quan chûác thanh mïën cêëp dûúái.
Khöng phaãi võ giaám àöëc naây bùæn tïn khöng coá àñch. Öng duâng moåi
caách tòm hiïíu hoåc vêën, quan hïå xaä höåi, nùng lûåc cöng taác vaâ thaânh tñch
cöng taác cuãa caác quan chûác thanh mïën naây. Sau khi àiïìu tra cêín thêån
thò öng nhêån àõnh thanh niïn naâo mai sau seä laâ yïëu nhên cuãa cöng ty:
Biïët àûúåc röìi, öng khöng quaãn ngaåi ngûúâi àoá tuöíi
taác coân treã, ra sûác chiïu àaäi hoå têån têm àïí chúâ mai sau seä thu lúåi lúán.
Öng biïët rùçng trong haâng chuåc thanh niïn àoá mai sau seä coá ñt ra möåt
ngûúâi àem àïën lúåi ñch chûa biïët àûúåc ngay bêy giúâ cho öng. Bêy giúâ öng
àang boã vöën khöng lúâi ra maâ sau naây thu höìi caã vöën lêîn laäi laåi hún
nhiïìu.
Cho nïn khi möåt thanh niïn àoá àûúåc thùng chûác trûúãng phoâng,
öng beân àïën chuác mûâng tùång lïî vêåt. Võ trûúãng phoâng treã tuöíi naây têët
nhiïn caãm ún vö cuâng, seä naãy sinh loâng baáo àaáp cho keã ban ún. Öng
giaám àöëc noái rùçng: “Xñ nghiïåp nhoã cuãa chuáng töi coá höm nay hoaân toaân
nhúâ coá quyá cöng ty nêng àúä, cho nïn töi toã loâng tri ên àöi vúái öng laâ caán
böå ûu tuá cuãa cöng ty. Àoá laâ àiïìu nïn laâm".
Cho àïën khi trûúãng phoâng lïn Cuåc trûúãng röìi giaám àöëc àiïìu haânh
thò loâng vêîn mang ún öng giaám àöëc xñ nghiïåp noå. Vò vêåy trong thúâi kyâ
caånh tranh giaânh giêåt húåp àöìng gay gùæt nhêët, nhiïìu xñ nghiïåp phaá saãn
nhûng xñ nghiïåp cuãa võ giaám àöëc naây vêîn laâm ùn phaát àaåt. Àoá laâ kïët quaã
àêìu tû quan hïå giao tïë lêu daâi cuãa öng.
Noái toám laåi, thuã phaáp thaã cêu daâi cuãa võ giaám àöëc xñ nghiïåp noå quaã
rûâng caâng giaâ caâng cay. Kïët baån nhúâ ngûúâi phaãi coá àêìu tû nhòn xa thêëy
röång, phaãi àêìu tû lêu daâi vaâo muåc tiïu coá triïín voång phuåc vuå lúåi ñch cuãa
anh. Khi buöng cêu daâi phaãi coá con mùæt tinh àúâi nhêån ra anh huâng
trong àaám höîn quan höîn quên àïí khöng àêìu tû nhiïìu vaâo àöëi tûúång bêët
taâi vö tñch sûå maâ mêët caã chò lêîn chaâi.
2. Cêu àûúåc caá röìi phaãi cho caá ùn
Ngûúi ta thûúâng noái cêu àûúåc caá röìi khöng cêìn cho caá ùn nûäa.
Caách nhòn thiïín cêån naây traái vúái n yïn tùæc cêu caá lúán. Thûã hoãi möåt con
caá nhoã maâ khöng cho ùn thò laâm sao noá thaânh caá lúán àûúåc.
Möåt ngûúâi baån ài Myä viïët thû vïì noái rùçng: "úã àêy töi khöng coá àiïìu
kiïån giao tiïëp, rêët khoá gùåp baån beâ. Àoá àûúng nhiïn vò töi vûâa àïën Myä xa
laå, khöng quen biïët nhiïìu. Ai cuäng vêåy. Gùåp ngaây nghó moåi ngûúâi khöng
ai úã nhaâ trûâ khi bõ öm. Töi thûúâng goåi àiïån thoaåi cho baån beâ, àoá laâ
phûúng phaáp kïët baån duy nhêët. Khöng coá viïåc gò töi
cuäng cûá goåi àiïån thoaåi duâ chó àï haân huyïn mêëy cêu hay kïí àöi cêu
chuyïån phiïëm. Nhûng khi coá viïåc chuáng baån lêåp tûác gùåp nhau. Vñ duå khi
con töi öëm, beân goåi àiïån thoaåi cho baác sô Giang baån cuãa töi. Öng ta lêåp
tûác laái xe vûúåt ngoát trùm cêy sö' àïën ngay, chêín àoaán cho chaáu, nhêån
àinh chaáu bõ viïm ruöåt thûâa, àûa chaáu lïn xe àïën bïånh viïån tiïën haânh
phêîu thuêåt ngay...".
Àoåc bûác thû naây ngûúâi ta caãm nhêån thêëy ngay ngaây thûúâng vö sûå
anh ta vêîn goåi àiïån thoaåi cho baån beâ nïn khi coá viïåc baån àïën giuáp àúä
ngay.
Khi coá viïåc tòm baån thò ai cuäng laâm nhû thïë nhûng khi khöng coá
viïåc maâ vêîn tòm baån thò mêëy ai laâm àûúåc. Thûúâng coá kinh nghiïåm khi vö
sûå khöng quan hïå vúái ngûúâi ta, luác hûäu sûå muöën nhúâ ngûúâi ta têët trong
loâng phên vên khöng biïët ngûúâi ta coá vui loâng giuáp àúä hay
khöng. Àoá laâ caái kiïíu thûúâng ngaây khöng thùæp hûúng, khi tai hoåa cêìu
Phêåt.
Nûúác Phaáp coá cuöën saách cêím nang cuãa caác chñnh trõ gia nhoã. Trong
saách naây daåy ngûúâi naâo muöën thùng quan tiïën chûác thò ñt ra phaãi kïët
baån 20 ngûúâi coá khaã nùng seä laâm quan. Hoåc thuöåc loâng lyá lõch cuãa hoå röìi
sau tòm thúâi cú lêìn lûúåt ài thùm hoå, giûä möëi quan hïå töët vúái hoå. Möåt khi
mai sau trong söë hoå coá ngûúâi naâo àoá laâm thuã tûúáng têët nhúá àïën anh,
phong cho anh laâm böå trûúãng.
Thuã àoaån naây tûåa höì khöng cao siïu lùæm nhûng laåi rêët húåp vúái
hiïån thûåc. Höìi kyá cuãa möåt nhaâ chñnh trõ noå kïí rùçng, coá möåt ngûúâi àûúåc
uãy quyïìn thaânh lêåp nöåi caác rêët lo lùæng vò nöåi caác ñt nhêët coá baãy taám võ
haâm böå trûúãng, laâm sao kiïëm ra nhûäng ngûúâi nhû thïë maâ húåp vúái mònh?
Quaã khoá khùn vò ngûúâi àûúåc àïì cûã ngoaâi viïåc phaãi coá taâi, coá àûác coân phaãi
coá quan hïå thên tònh. Cho nïn chó coá thên tònh thò múái àûúåc ngûúâi ta cêët
nhùæc. Nïëu khöng duâ cho anh taâi cao hún ngûúâi thò ngûúâi khaác cuäng
khöng biïët àïën.
Con ngûúâi hiïån àaåi luön luön bêån röån khöng coá thò giúâ giao tiïëp
nhiïìu. Lêu ngaây quïn ài nhûäng ngûúâi baån chó gùåp möåt lêìn. Tònh baån
moãng manh dïî phai múâ. Àoá laâ àiïìu àaáng tiïëc. Muöën àûúåc ngûúâi ta quan
têm thò duâ trùm cöng nghòn viïåc cuäng khöng àûúåc quïn thùæt chùåt tònh
caãm baån beâ.
Ngûúâi Trung Quöëc chïë giïîu keã gùåp viïåc cêìn ngûúâi laâ keã ngaây
thûúâng khöng thùæp hûúng, gùåp viïåc öm chên Phêåt, hûäu sûå hûäu nhên vö
sûå vö nhên. Àoá laâ nhûäng ngûúâi têìm mùæt vö cuâng ngùæn, vö cuâng nöng.
Cho nïn phaãi ngaây thûúâng thùæp nhiïìu hûúng, khi coá viïåc seä coá
ngûúâi giuáp àúä, ngaây taånh kïët baån, ngaây mûa mûúån àûúåc ö. Ngûúâi thêåt sûå
gioãi nhúâ cêåy ngûúâi khaác phaãi coá têìm nhòn xa röång, súám coá chuêín bõ chûa
mûa àaä chuêín bõ ö nhû vêåy luác cêëp baách seä àûúåc ngûúâi ta giuáp àúä. Chiïu
àaäi hay tùång lïî vêåt sao cho àuáng pheáp, àuáng luác laâ caã möåt khoa hoåc.
Sau khi ngûúâi ta giuáp àúä, anh tùång lïî vêåt laâ àiïìu têët nhiïn. Nïëu
chûa nhúâ cêåy ngûúâi ta maâ anh mang tùång phêím àùæt tiïìn àïën têët ngûúâi
ta phaãi suy nghô khaác. Tùång lïî vêåt cho töíng giaám àöëc múái khaác vúái tùång
lïî vêåt cho töíng giaám àöëc cuä. Tùång lïî vêåt cho thûúång cêëp cuãa anh naây sùæp
àiïìu ài núi khaác thò ngûúâi ta rêët caãm kñch.
Coá möåt öng àaä tûâng laâm töíng giaám àöëc cöng ty, cuöëi nùm lïî vêåt,
thiïëp chuác tïët túái têëp nhû tuyïët rúi. Nhûng sau khi öng thöi giûä chûác thò
chó nhêån àûúåc möåt vaâi tùång phêím maâ thöi, coân thiïëp chuác tïët thò khöng
coá caái naâo. Trûúác thò khaách àïën nûúâm nûúåp nay nhaâ vùæng nhû chuâa Baâ
Àanh. Möåt höm coá möåt ngûúâi baån mang tùång phêím àïën, ngûúâi naây
khöng àûúåc öng troång thõ khi coân laâm töíng giaám àöëc. Khi ngûúâi naây àïën
thùm, öng bêët giaác rúi lï.å Hai ba nùm sau, öng àûúåc cöng ty múâi laâm cöë
vêën, têët nhiïn ngûúâi baån àoá àûúåc àïì baåt troång duång. Khi khöng lúåi löåc gò
maâ vêîn thùm hoãi cho nïn êën tûúång àöëi vúái öng ta rêët sêu sùæc vaâ nghô
buång rùçng, khi naâo coá cú höåi nhêët àõnh baáo àaáp. Nay cú höåi àaä àïën, öng
àaä baáo àaáp vaâ ngûúâi baån àoá cuäng àûúåc baáo àaáp.
Noái toám laåi, con ngûúâi laâ vêåt hûäu tònh, ai ai cuäng khöng thoaát khoãi
chûâ "tònh". Trong giao tïë, quan têm àêìu tû tònh caãm cuãa nhûäng baån beâ
xung quanh laâ àiïìu àaáng laâm. Noái möåt caách dên daä thò àoá laâ bêy giúâ anh
khöng cêu àûúåc caá lúán thò anh phaãi nuöi caác con caá nhoã
àùåt nïìn moáng cho tûúng lai. Nïëu nhû giûä thaái àöå caá àaä cêu àûúåc khöng
cêìn cho ùn thò coá khaã nùng dêîn àïën baån beâ ly taán. Caá lúán khöng cêu
àûúåc, caá nhoã thò àoái caã.
3. Giûä cho caá theâm möìi
Ban nhaåc Con Soâ cuãa nûúác Anh ban àêìu chó laâ möåt ban nhaåc tónh
leã khöng tïn tuöíi gò. Ngûúâi ta quen mua caác album êm nhaåc nöíi tiïëng
thïë giúái, khöng möåt chuát quan têm ban nhaåc naây.
Öng bêìu cuãa ban nhaåc Con Soâ laâ Abott coá con mùæt tinh àúâi thêëy
àûúåc tiïìm nùng cuãa ban nhaåc beân quyïët têm caãi thiïån tònh thïë. Öng
phaái caác trúå thuã àïën caác thaânh phöë saãn xuêët bùng nhaåc tòm mua bùng
nhaåc cuãa Con Soâ, cöë yá hai ba lêìn trúã laåi hoãi mua úã nhûäng cûãa haâng
khöng coá bùng Con Soâ. Öng laåi coân àùng tin trïn ti vi tòm àõa chó mua
bùng nhaåc Con Soâ. Caác bùng nhaåc mua vïì àûúåc cûãa haâng cuãa öng baán laåi
vaâ phên phaát àïën caác àiïím baán bùng nhaåc khaác. Nhúâ vêåy àaä nguåy taåo
àûúåc möåt cao traâo giaã taåo vïì sûå àùæt haâng cuãa bùng nhaåc Con Soâ Sau mêëy
thaáng lùåp ài lùåp laåi thuã àoaån naây, ban nhaåc Con Soâ nöíi danh nhû cöìn
nöíi tiïëng khùæp nûúác Anh vaâ laåi coân lan caã ra nûúác ngoaâi.
Lûu haânh röång raäi laâ xu hûúáng tû duy vaâ haânh vi cuãa moåi ngûúâi.
Tû duy coá thïí tûå nhiïn hònh thaânh, cuäng coá thïí do con ngûúâi taåo ra,
thêåm chñ cöë yá nguåy taåo ra. Danh tiïëng cuãa ban nhaåc Con Soâ laâ nguåy taåo.
Trong thûúng nghiïåp, sûå lûu haânh röång raäi laåi caâng quan troång.
Saãn phêím àûúåc lûu haânh röång raäi thò saãn lûúång rêët lúán àem àïën lúåi
nhuêån cao. Cho nïn phuâ pheáp saáng taåo ra sûå lûu haânh röång raäi cuãa
haâng hoáa laâ cêìn thiïët.
Chó cêìn laâm cho ngûúâi ta theâm ùn nhû höí àoái thò hoå seä xö àïën chen
nhau tranh mua moán ùn àoá. Kyä xaão laâm cho ngûúâi ta theâm muöën cöët úã
chöî khöng laâm thoãa maän hoaân toaân caãm giaác cuãa ngûúâi ta khiïën cho
khöng thïí khöng theâm muöën. Cêìn lûu yá thaã cêu phaãi chêìm chêåm, giêåt
cêu phaãi tûâ tûâ, möìi khöng nïn àïí caá ùn no. Muöën àaåt àïën muåc àñch phaãi
biïët kñch thñch khêíu võ cuãa khaách haâng, khiïën cho theâm muöën khöng
dûâng. Phaãi ngêìm baão khaách haâng caâng vïì sau caâng ngon vaâ àaáp ûáng duåc
voång cuãa hoå möåt caách nhoã gioåt khiïën cho hoå tin rùçng khöng phaãi anh noái
pheát. Cho nïn hoå bõ kñch thñch khöng ngûâng thò duåc voång cuäng khöng
ngûâng tröîi dêåy. Thïë laâ anh àaä dùæt muäi àûúåc hoå röìi.
Thûã baân vïì àaâm phaán. Cao thuã vïì àaâm phaán phaãi coá 3 yïëu laänh
sau àêy:
1. Phaãn uáng nhanh, nùæm thúâi cú leå.
Trong khi àaâm phaán phaãi luön luön caãnh giaác, nhêån biïët caác loaåi
thúâi cú khaác nhau, luác naâo phaãi toã ra veã nhiïåt tònh, luác naâo phaãi laänh
àaåm, luác naâo böåc baåch, luác naâo thêìn bñ, luác naâo noái, luác naâo khöng noái,
luác naâo cho, luác naâo lêëy. Coá nghôa laâ chúáp lêëy moåi thúâi cú thoaáng qua.
2. Phaãi êín kñn nhû ngûúâi ài sùn.
Àöëi mùåt vúái àöëi thuã àaâm phaán chúá coá biïíu löå nguyïån voång hay
àöång cú möåt caách roä raâng. Ngûúâi àaâm phaán phaãi giûä thaái àöå nûãa vúâi nhû
àöìng yá maâ nhû khöng àöìng yá khiïën cho àöëi phûúng lo lùæng bêët an,
khöng biïët àûúåc àaâm phaán coá thïí thaânh cöng hay khöng.
3. Gioãi laâm cho ngûúâi ta theâm khaát.
Ngûúâi ta thûúâng quñ caái gò khoá coá. Ngûúâi mua khöng dïî daâng taán
thûúãng caái dïî mua àûúåc. Nïëu anh thêåt sûå muöën cho àöëi phûúng khoaái
chñ thò phaãi laâm cho àöëi phûúng quáy möîi thûá haâng mua àûúåc. Ngoaâi viïåc
khöng àûúåc nhûúång böå quaá nhanh coân khöng àûúåc nhanh choáng àûa ra
àiïìu kiïån phuåc vuå ûu àaäi nhû giao haâng nhanh choáng hay tûå mònh chõu
phñ vêån chuyïín hay laâ theo quy caách cuãa àöëi phûúng yïu cêìu hay giaãm
giaá haâng v.v... Duâ rùçng seä laâm nhû thïë thò cuäng khöng àûúåc àöìng yá quaá
nhanh, khöng àûúåc àïí cho khaách haâng dïî daâng thùæng quáa ngay maâ àïí
cho àöëi phûúng thùæng lúåi tûâ tûâ.
4. Coá chñ thò laâm nïn
Coá möåt cêu chuyïån nhû sau:

Anh coá biïët aáo kiïíu Mexico khöng? Àoá laâ möåt têëm vaãi khoeát möåt löî.
Anh coá biïët töi mua chiïëc aáo naây trong tònh hònh naâo hay khöng? Tûâ nhoã
töi àaä khöng thñch loaåi aáo naây, tûâ nhoã àïën lúán khöng bao giúâ töi nghô àïën
loaåi aáo naây ngay khi töi àang úã Mexico cuäng khöng hïì muöën mua loaåi aáo
naây maâ röët cuöåc laåi mua? Baãy nùm trûúác töi vaâ vúå töi ài du lõch Mexico.
Coá möåt lêìn töi thaã bûúác daåo phöë. Coá möåt anh chaâng lúán tiïëng rao: "1200
pï xö möåt chiïëc” Töi khöng quan têm cûá bûúác di. Anh chaâng beân baão :
"Àûúåc, àûúåc, xin haå giaá, àaåi haå giaá 1 000.... . 800 pïxö” Bêëy giúâ töi múái
baão anh ta rùçng: "Anh baån, töi thêåt tònh caãm ún loâng töët cuãa anh vaâ
cuäng caãm phuåc tinh thêìn àeo baám cuãa anh nhûug töi khöng chuát thñch
thuá naâo, xin anh tòm ngûúâi khaác cho!" Thêåm chñ töi coân duâng tiïëng
Mexico hoãi anh ta: "Anh coá hiïíu khöng” Töi quay ài song anh ta vêîn
baám theo roát vaâo tai töi "800 pïxö! 800 pïxo! Cûá nhû laâ anh ta vaâ töi bõ
xñch chùåt vaâo nhau vêåy. Khöng nhõn àûúåc nûäa, töi raão bûúác nhanh anh
chaâng haå giaá cuäng raão bûúác nhanh nhû töi vaâ àaä haå giaá àïën 600 pï xö.
Gùåp àeân àoã chuáng töi àïìu phaãi dûâng laåi. Anh ta vêîn cûá laãi nhaãi "600 pï
xö! 600 pïxö" röìi '500 pïxö! 500 pï xö!...Àûúåc röìi, àûúåc röìi 400 pï xö
vêåy!" Àeân xanh, töi nhanh choáng qua àûúâng hy voång coá thïí thoaát khoãi
anh ta. Khi töi sùæp quay àêìu laåi nhòn thûã thò àaä nghe bûúác chên cuãa anh
ta vaâ "öng úi, öng úi, 400 pï xö!" Töi caãm thêëy toaân thên noáng ran, möì
höi tuön ra nhû suöëi, vûâa mïåt vûâa khaát. Hïët sûác chöëi tai. Töi quay laåi
nghiïën rùng baão anh ta : "Àöì trûáng thöëi töi khöng mua haâng cuãa anh,
cuát ài ngay khöng àûúåc theo töi nûäa". Hònh nhû anh ta hiïíu yá cuãa töi
qua thaái àöå vaâ ngûä àiïåu cuãa töi, nhû laâ töi noái:
"Thöi, töi thua röìi!” Nïn anh ta noái: “Baán cho öng 200 pï xö" Töi baão anh
ta: "Àûa aáo àêy töi xem". Töi tûå hoãi taåi sao laåi xem aáo, töi cêìn aáo àoá hay
sao? Khöng töi khöng cêìn, nhûng töi àaä mua. Vïì khaách saån thêëy vúå töi
àang nùçm àoåc baáo töi àùæc thùæng noái rùçng: "Möåt nhaâ àaâm phaán àaåi
phûúng àoâi 1200 pïxö chiïëc aáo naây nhûng möåt nhaâ àaâm phaán quöëc tïë laâ
ngûúâi àang ài du lõch vúái em àêy àaä chó duâng 170 pïxö hoaân thaânh giao
dõch". Vúå töi toã veã khinh thûúâng noái rùçng: "Hûâ, thêåt hay. Em cuäng mua
möåt chiïëc aáo y nhû chiïëc aáo anh mua maâ chó coá 150 pï xö, àang treo
trong tuã kia kòa!' .
Chaâng trai baán aáo coá thuã àoaån cao siïu quaá, haå giaá 7 lêìn, loâng
nhêîn naåi cuãa anh ta coân àaáng giaá hún ngûúâi ài cêu.
5. Thûúâng thûác cú baãn cuãa cêu caá: thêëy möìi khöng thêëy lûúâi cêu
Tûâ thïë kyã 1 7 - 1 8 nûúác Àûác úã trong tònh traång chia nùm xeã baãy
phong kiïën caát cûá. Möîi bang lúán nhoã àïìu coá chñnh quyïìn riïng gêy trúã
ngaåi lúán cho sûå phaát triïín kinh tïë tû baãn chuã nghôa. Nûãa àêìu thïë kyã 19,
khi nûúác Phöí àaä phaát triïín thaânh möåt vûúng quöëc huâng maånh nhêët
trong caác bang, sau khi Bitmark lïn cêìm quyïìn beân quyïët têm thöëng
nhêët nûúác Àûác.
Bitmark thêëy tònh hònh quöëc tïë luác bêëy giúâ vö cuâng thuêån lúåi cho
nûúác Phöí. Nûúác Nga àaä suy yïëu sau chiïën tranh Crime chûa höìi phuåc
àûúåc. Nûúác aáo keã àöëi àêìu cuãa nûúác Phöí àaä cêu kïët vúái Anh, Phaáp khöng
uãng höå Nga cho nïn khi chiïën tranh Crime kïët thuác thò quan hïå Nga, aáo
xêëu ài mêu thuêînn úã Balcan ngaây caâng gay gùæt cho
nïn aáo khöng thïí hi voång vaâo sûå uãng höå cuãa Nga. Nûúác Phaáp bêëy giúâ
àang huâng cûúâng, nhûng Anh súå Napoleon baá chiïëm chêu êu nïn uãng höå
nûúác Phöí àïí khöëng chïë nûúác phaáp . Napoleon thò mong Phöí - aáo àaánh
nhau chuêín bõ khi hai nûúác àaä mïåt moãi thò ra tay ngû öng àùæc lúåi
Bitmark nhêån thûác àêìy àuã tònh thïë àoá quyïët àõnh lúåi duång mêu thuêîn
giûäa caác nûúác àang gay gùæt tiïën haânh thuã àoaån ngoaåi giao cö lêåp keã àõch
dêìn dêìn àaá anh baåi tûâng nûúác. AÁo cuäng laâ möåt trong nhûäng nûúác huâng
cûúâng trong caác bang nûúác Àûác ngêìm tranh quyïìn laänh àaåo thöëng nhêët
vúái nûúác Phöí, muöën thöëng nhêët nûúác Àûác thò bûúác thûá nhêët laâ thanh
toaán nûúác Phöí. Àïí cö lêåp nûúác Aáo Bitmark thûåc thi möåt thuã àoaån ngoaåi
giao siïu àùèng laâ àêìu tiïn liïn hiïåp vúái aáo. Cuöëi nùm 1863 quên àöåi Àan
Maåch tiïën vaâo hai nûúác liïn bang cuãa Àûác laâ Cöng quöëc Hexinki vaâ cöng
quöëc Scandinavia. Bitmark lêëy àoá laâm lyá do löi keáo aáo laâm àöìng minh
àaánh Àan Maåch laâm cho AÁo suy yïëu. Coân AÁo thò mûu toan nhên cú höåi
naây chia cùæt laänh thöí cöng quöëc Henxinki, khöng cho Phöí àöåc chiïëm, cho
nïn aáo àöìng yá liïn minh vúái Phöí àaánh Àan Maåch. Sau khi chiïën tranh
thùæng lúåi, Phöí chiïëm Scandinavia àem Henxinki röång lúán hún chia cho
AÁo. AÁo phêën khúãi nhêån ngay khöng ngúâ àoá laâ miïëng möìi cêu thêìn diïåu
cuãa Bitmark.
Bitmark àaä mùæc ba lûúäi cêu vaâo miïëng möìi naây möåt caách taâi tònh
khiïën cho AÁo khöng nhêån ra.
Thûá nhêët, liïn hiïåp vúái AÁo vaâ röìi seä cö lêåp AÁo. Möåt khi Phöí àaánh aáo
thò àan Maåch seä khöng giuáp aáo cho nïn hêåu phûúng cuãa Phöí khöng coá
vêën àïì phaãi lo lùæng.
Thûá hai, trong khi àaánh Àan Maåch thò Bitmark tòm hiïíu àûúåc
thûåc lûåc quên àöåi àùåt cú súã cho viïåc chiïën thùæng aáo sau naây.
Thûá ba, chia Henxinki cho aáo àïí taåo cú gêy chiïën vúái aáo sau naây
búãi vò xûa nay Henxinki chûa bao giúâ thuöåc AÁo maâ laåi khöng chung biïn
giúái vúái AÁo, vïì danh nghôa chia Henxinki cho aáo kyâ thûåc AÁo khoá loâng
thöëng trõ coá hiïåu quaã cöng quöëc naây.
Bitmark rêët gioãi mûúån laänh thöí nûúác khaác laâm möìi cêu nhûã cho
nûúác khaác theâm muöën hûáa seä chia cho nûúác naâo maâ coá lúåi cho Phöí.
Vûâa kïët thuác chiïën tranh vúái Àan Maåch, Bitmark lêåp tûác saách
hoaåch àaánh aáo. Ngoaâi viïåc chuêín bõ chu àaáo vïì quên sûå ra coân chuêín bõ
caã vïì ngoaåi giao, àiïím mêëu chöët laâ tranh thu Phaáp trung lêåp trong cuöåc
chiïën Phöí - AÁo Àïí àaåt àûúåc muåc àñch naây, Bitmark laåi duâng phûúng
phaáp mûúån hoa cuáng Phêåt laâm thuã àoaån ngoaåi giao, ngêìm khiïën Phaáp
hiïíu laâ sau khi kïët thuác chiïën tranh thò Phöí seä cùæt möåt söë àêët "böìi
thûúâng” cho Phaáp. Phaáp vöën muöën chúâ xem cuöåc chiïën tranh Phöí aáo nay
chiïën tranh chûa diïîn ra maâ chiïën lúåi phêím àaä dêng àïën miïång röìi,
àûúng nhiïn àöìng yá trung lêåp. Sau khó àaä khiïën cho Phaáp trung lêåp röìi
Bitmark laåi liïn minh vúái yá keã thuâ cuãa aáo chuêín bõ àaánh aáo tûâ hai
hûúáng,cx möåt nam (yá) möåt bùæc (Phöí)
Sau khi àaä chuêín bõ chiïën tranh xong, Bitmark àûa vêën àïì
Henxinki ra laâm cúá khai chiïën. Àêìu thaáng 6 nùm 1866, Phöí nïu ra vêën
àïì nghõ viïån Henxinki do aáo cai trõ àaä àún phûúng thaão luêån vêën àïì àõa
võ tûúng lai cuãa khu vûåc naây laâ phaá hoaåi hiïåp nghõ giûäa Phöí vaâ aáo, Ngaây
8 thaáng 6 Bitmark phaái quên àöåi tiïën cöng Henxinki. Àûúng nhiïn aáo
khöng thïí nhõn àûúåc nïn ngaây 17 thaáng 6 tuyïn chiïën vúái Phöí. Cuâng
ngaây Bitmark cuâng nûúác yá àöìng thúâi tuyïn chiïën vúái aáo. Nhû vêåy duâng
möìi cêu nhûã caá cùæn cêu thûúâng phaãi laâm cho caá thêëy möìi khöng thêëy
lûúäi cêu. Ngoaâi nhên töë ham lúåi ra, con ngûúâi àïìu rêët phêën khúãi khi coá
ngûúâi dêng moán ùn têån miïång, chia thõt mang àïën têån nhaâ. Têm lyá naây
àaä khiïën cho hoå mùæc cêu möåt caách muâ quaáng.
Thúâi Hoaân Àïë nhaâ Àöng Haán möåt trong Thêåp Thûúâng Thõ laâ hoaån
quan Trûúng Nhûúång coá cöng giuáp Hoaân Àïë àoaåt ngöi vua nïn àûúåc
phong tûúác hêìu, nùæm lêëy triïìu chñnh möåt tay che mùåt trúâi. Àïì baåt
thuyïn chuyïín àïìu do möåt tay Trûúng Nhûúång quyïët àõnh. Vò vêåy
ngûúâi ta chen kñn cûãa nhaâ öng ta. Nhûäng ngûúâi mûu cêìu mua quan tûúác
tòm trùm phûúng ngaân kïë tiïëp cêån Trûúng Nhûúång.
Bêëy giúâ coá möåt phuá thûúng tïn laâ Maånh Luên theo thuyïìn haâng
àïën Bùæc Kinh thêëy tònh hònh àoá naãy ra möåt caách kiïëm tiïìn. Maånh Luên
àiïìu tra biïët Trûúng Nhûúång lo hêìu haå hoaâng àïë trong cung nïn úã nhaâ
coá möåt quaãn gia tröng coi viïåc nhaâ, ai muöën gùåp Trûúng Nhûúång àïìu
phaãi nhúâ öng naây böë trñ. Maånh Luên beân tòm hiïíu öng quaãn gia naây xem
haâng ngaây ài tûãu quaán naâo thò àïën trûúác chúâ sùén, úã doá tòm caách tiïëp cêån,
may quaá höm àoá quaãn gia Long rûúåu xong laåi quïn mang tiïìn theo. Chuã
tûãu quaán laâ chöî quen baão ngaây mai mang àïën traã cuäng àûúåc. Luác àoá
Maånh Luên nhanh choáng bûúác túái traã tiïìn rûúåu cho quaãn gia. Quaãn gia
caãm kñch, hai ngûúâi beân chuyïån troâ vúái nhau. Miïång lûúäi con buön nhû
böi múä chùèng mêëy chöëc àaä haâng phuåc àûúåc quaãn gia, biïën thaânh tri kyã
cuãa quaãn gia.
Caá àaä cùæn cêu, Maånh Luên tiïëp tuåc têën cöng chi khaá thiïëu tiïìn cho
quaãn gia. Cuöëi cuâng thò quaãn gia cuäng thên ngûúång beân hoãi coá yïu cêìu
gò. Maånh Luên trong trùæng nhû múã cúâ nhûng khöng àïí löå ra ngoaâi vöåi
noái khöng coá yïu cêìu gò chó laâ kïët baån maâ thöi. Quaãn gia khêín khoaãn
hûáa hïët sûác giuáp àúä, Maånh Luên beân noái rùçng: “ Khöng yïu cêìu gò khaác,
nïëu öng khöng lêëy laâm hhoá chõu thò xin öng chùæp tay baái töi möåt lêìn
trûúác mùåt moåi ngûúâi. Quaãn gia vöën laâ keã nö taâi, chùæp tay baái ngûúâi àaä
quen, khoá khùn gò nïn nhêån lúâi ngay. Lêìn naây Maånh Luên chó cêu caá àïí
laâm möìi cêu maâ thöi, cuöåc cêu thêåt sûå seä sùæp diïîn ra. Ngaây thûá hai?
Maånh Luên àïën trûúác phuã àïå Trûúng Nhûúång. Boån tiïíu nhên cêìu xin
thùng quan tiïën chûác àaä àöng àùåc chúâ quaãn gia thu xïëp cho gùåp Trûúng
Nhûúång. Mùåt trúâi àaä lïn cao, quaãn gia múái cuâng vúái mêëy tiïíu nö taâi ra
múã cûãa tiïëp khaách. Khaách chen nhau uâa lïn. Quaãn gia àûáng úã cûãa thêëy
Maånh Luên àang úã àaâng sau moåi ngûúâi, khöng nuöët lúâi, dêîn boån tiïíu nö
taâi reä àaám àöng àïën trûúác mùåt Maånh Luên cuái àêìu chùæp tay baái möåt baái
múâi Maånh Luên vaâo phoâng khaách. Boån ngûúâi àang àúåi chúâ àïìu kinh
hoaâng, võ quaãn gia vïnh vaáo laåi cung kñnh Maånh Luên nhû thïë, chùæp
quan hïå cuãa Maånh Luên vúái Trûúng Nhûúång khöng têìm thûúâng. Thïë laâ
boån
hoå quay laåi tòm Maånh Luên thay vò tòm quaãn gia Lïî vêåt dêng lïn haâng
àöëng, chó mûúâi ngaây àaä thu àûúåc mêëy vaån àöìng. Möåt àïm töëi trúâi, Maånh
Luên tröën ài vïì tónh khaác buön baán, kïët thuác möåt chuyïën cêu.
Kïë 23. Kïë haå àaâi
Laâm thïë naâo uy thïë àöëi thuã?

Phaâm nhûäng keã phong lûu àûáng trïn àaâi àïìu coá nhûäng thïë lûåc bïn
trong bïn ngoaâi uãng höå thò múái duy trò vaâ triïín khai àûúåc uy thïë cuãa
mònh. Tòm àûúåc cêy truå chöëng àaâi chuã yïëu, triïåt haå truå naây hay leán àöíi
thaânh truå khaác? àoá laâ thuã àoaån chuã yïëu àïí haå àaâi.
Keã tiïën cöng anh têët nhúâ vaâo hêåu phûúng vûäng chaäi cho nïn uy
hiïëp hêåu phûúng cuãa hoå laâm cho sên sau cuãa hoå böëc chaáy laâ möåt trong
nhûäng thuã àoaån haå àaâi. Kïë vêy Nguåy cûáu Triïåu laâ mûu kïë àiïín hònh
nhêët.
Ngûúâi cao ngaåo àïìu coá tû baãn àïí cao ngaåo möîi ngûúâi möåt kiïíu khaác
nhau. Nïëu nhû duâng thuöëc àuáng bïånh: phong toãa vûúân saãn xuêët cuãa hoå
thò giöëng nhñt ruát cuãi dûúái nöìi nhêët dònh biïën hoå thaânh ngoan ngoaän.
Àaåi böå phêån ai cuäng cöë chïët baám lêëy thïí diïån, nhùçm àuáng vaâo
nhûúåc àiïím cuãa àöëi phûúng, hoå súå caái gò thò àem àïën cho hoå caái êëy tûåa
nhû lay cêy truå chöëng àaâi cuãa hoå thò duâ ngûúâi loâng tim daå sùæt mïìm rùæn
àïìu khöng xúi ài nûäa cuäng khöng àûáng vûäng àûúåc. Cuäng cuâng àaåo lyá àoá,
àaã kñch loâng tûå tin, duäng khñ, caãm giaác thoãa maän... cuãa àöëi phûúng àïìu
coá thïí àaåt àïën triïåt haå caái àaâi têm lyá cuãa hoå. Chiïu lúåi haåi nhêët laâ tiïu
huãy hñ voång cuãa hoå. Möåt ngûúâi vö voång thò khöng coân têm tû naâo lïn àaâi
muáa haát, kinh doanh nûãa, àaâi cuãa hoå khöng cêìn phaá maâ tûå àöí.
1. Àöíi truå sùæt bùçng truå àêët
Hoaâng hêåu Chûúng Hiïën - cuãa vua Töëng Chên Töng thöng minh
lanh lúåi rêët haáo thùæng, thuã àoaån chñnh trõ cao minh, coá thïí noái möåt tay
che trúâi. Töëng Chên Töng cuäng khêm phuåc baâ, coá viïåc gò khoá khùn àïìu
thûúng lûúång vúái baâ. Nhûng baâ khöng laâm chuã àûúåc buång mònh, hún 10
nùm maâ khöng sinh cho hoaâng àïë möåt muån con naâo. Àïí coá con nöëi ngöi,
Chên Töng beân tuyïín möå nhiïìu phi têìn trong söë àoá coá Lyá Viïn Phi gioãi
hiïíu têm yá ngûúâi khaác rêët àûúåc Chiïu Töng suãng aái. Lyá Viïn Phi cuäng
rêët may, khöng bao lêu àaä coá mang sùæp àïën ngaây sinh núã. Hoaâng hêåu
Chûúng Hiïën vöën rêët ghen, luön luön giûä Chên Töng khöng cho ài laåi
vúái phi têìn. Nhûng baãn thên lêu ngaây vêîn khöng mang thai nïn dêìn
dêìn cuäng khöng giûä àûúåc Chên Töng nûäa. Bêëy giúâ nghe Lyá Viïn Phi
mang thai nhû seát àanh ngang tai. Lyá Viïn Phi àûúåc Chên Töng suãng
aái, vaån nhêët sinh hoaâng tûã thò chùæc chùæn seä àûúåc phong thaái tûã. Sau naây
thaái tûã àùng quang thò ngöi thaái hêåu chùæc chùæn khöng vaâo tay Chûúng
Hiïën. Vêåy laâm thïë
naâo? Baão thaái giaám giïët quaách Lyá Viïn Phi chùng? Thïë laâ xong hïët.
Nhûng suy ài nghô laåi hoaâng hêåu Chûúng Hiïën thêëy khöng öín, vaån nhêët
löå têíy têët seä bõ àaây vaâo laänh cung mêët hïët vinh hoa phuá quñ. Nhû thïë baâ
khöng can têm. Vêåy laâm thïë naâo? Suy ài nghô laåi baâ böîng naãy ra möåt
diïåu kïë “thêu lûúng hoaán truå” (àöíi cöåt nhaâ).
Ngaây höm sau baâ beân lêëy vaãi buöåc quanh buång phònh lïn nhû coá
mang vaâ giaã vúâ nön oåe. Nghe tin àoá Chên Töng vö cuâng sung sûúáng, khaã
nùng rêët lúán laâ sinh con trai. Chên Töng beân tuyïn böë hoaâng hêåu
Chûúng Hiïën vaâ Lyá Viïn Phi ai sinh ra con trai thò lêåp tûác àûúåc phong
thaái tuã. Nïëu caã hai àïìu laâ con trai thò ai sinh ra trûúác seä laâ thaái tûã. Hai
baâ àïìu gêåt àêìu taán thaânh.
Tûâ àoá buång Lyá Viïn Phi ngaây caâng to, hoaâng hêåu Chûúng Hiïën thò
haâng ngaây tùng söë vaãi quêën buång. Àïí thûåc hiïån êm mûu, hoaâng hêåu
Chûúng Hiïën coân laâm haåi viïåc. Viïåc thûá nhêët laâ kiïëm thêìy boái baão thai
cuãa hoaâng hêåu súå ngûúâi cao vña khöng cho hoaâng àïë àïën gêìn, thûåc tïë laâ
súå löå mûu gian giaã mang thai. Thûá hai ra sûác mua chuöåc thaái giaám thên
cêån cuãa Lyá Viïn Phi laâ Diïm Vùn ÛÁng.
Mang thai 9 thaáng 10 ngaây sùæp àïën ngaây sinh núã, mua chuöåc Diïm
Vùn Ûng cuäng àïìu thaânh cöng. Diïm Vùn Ûng thûúâng xuyïn baáo caáo
tònh hònh Lyá Viïn Phi cho hoaâng hêåu Chûúng Hiïën. Möåt höm Lyá Viïn
Phi chuyïín daå thò hoaâng hêåu Chûúng Hiïën cuäng lùn qua lùn laåi trïn
giûúâng.
Chên Töng nghe tin hai baâ cuâng sinh núã beân vöåi vaâng àïën hoaâng
cung thêëy möåt àûáa beá trùæng treão nïn rêët sung sûúáng. Röìi hoaâng àïë sang
cung Lyá Viïn Phi thò thêëy baâ sinh ra möåt con li miïu laâ möåt vêåt yïu
quaái, trong loâng rêët chaán gheát ra lïånh àem chön ngay. Lyá Viïn phi têm
höìn chau àúán ngêët lõm, tónh laåi thêëy sinh ra con li
miïu baâ oâa khoác khöng noái àûúåc lúâi naâo.
Lyá Viïn phi sinh son trai tûúng lai seä phuá quñ. Nhûng hoaâng hêåu
Chûúng Hiïën àaä traáo con li miïu bùæt thaái tûã ài. Àoá laâ àöíi truå sùæt bùçng
truå àêët: Thïë laâ Lyá Viïn Phi bõ haå àaâi. Hoaâng hêåu khöng nhûäng àaä phaá
àaâi ngûúâi khaác maâ laåi lêëy truå sùæt vïì chöëng àaâi cuãa mònh. Kïë haå àaâi naây
quaã tinh vi nhûng laåi bõ ngûúâi àúâi khinh bó.
Phûúng phaáp ruát truå hay thay truå rêët laâ thuã àoaån chuã yïëu cuãa kïë
haå àaâi. Truå chöëng àaâi laâ böå phêån chuã yïëu giûä cho àaâi khöng àöí. Muöën haå
àaâi ngûúâi ta thò phaãi tòm cho ra truå chöëng àaâi cuãa hoå laâ caái gò. Tòm ra
truå chöëng àaâi khöng phaãi àún giaãn, nhiïìu luác khöng roä truå úã àêu.
Cûâu Phuã úã Triïët Giang nöíi loaån àaä àaánh chiïëm àûúåc mêëy thaânh.
Triïìu àònh sai Vûúng Thûác laâm quan saát sûá ài trêën aáp loaån àaãng. Nhêån
chûác xong, viïåc thûá nhêët cuãa Vûúng Thûác laâ sai ngûúâi àem lûúng thûåc
trong huyïån phaát chêín cho dên chuáng. Caác tûúáng lônh khöng hiïíu lyá do
àïìu noái rùçng: "Ngaâi vûâa nhêån chûác, lûúng thaão quên àöåi àang cùng
thùèng, nay ngaâi àem lûúng thûåc trong kho phaát hïët cho baá tñnh laâ vò sao
Vûúng Thûác cûúâi àaáp laåi rùçng: "Boån giùåc duå döî dên chuáng laâm loaån àïí
cûúáp lûúng thûåc trong kho, nay ta phaát lûúng thûåc trong cho kho baá tñnh
thò baá tñnh àoái khöí khöng ài cûúáp lûúng thûåc nûäa. Caác huyïån khöng coá
quên àöåi àöìn truá khöng àuã sûác baão vïå lûúng thûåc. Nïëu khöng phaát cho
baá tñnh ngheâo àoái thò khi quên àõch àïën cûúáp lêëy hoáa ra giuáp cho quên
àõch hay sao! Caác tûúáng lônh àïìu àöìng tònh. Quaã nhiïn khi quên àõch
àïën thò baá tñnh chöëng laåi chuáng. Khöng àïën mêëy thaáng quên àõch beân bõ
deåp yïn.
Vûúng Thûác coá con mùæt tinh àúâi, phaát hiïån ra ngay lûúng thûåc laâ
caái truå chöëng àaâi beân phên phaát lûúng thûåc, àaâi cuãa quên àõch tûå nhiïn
suåp àöí.
2. Têën cöng hêåu phûúng keã àõch, vêy Nguåy cûáu Triïåu
Kïë "vêåy Nguåy Cûáu Triïåu” laâ möåt thuã àoaån thêìn diïåu hiïëm coá àïí haå
àaâi àöëi phûúng. Vêy Nguåy cûáu Triïåu laâ kïë thûá hai trong 36 kïë cuãa Tön
Tûã binh phaáp.
Tön Têîn khöng höí danh laâ con chaáu cuãa Tön Vuä gioãi àûa ra nhûäng
kïë kyâ diïåu. Kïë vêy Nguåy cûáu Triïåu laâ kïë cuãa Tön Têîn ë duâng trong cuöåc
chiïën tranh Quïë Lùng cuãa Tïì - Nguyå. Nûúác Nguåy àaánh nûúác Triïåu bao
vêy thuã àö Haâm Dûúng cuãa Triïåu. Nûúác Triïåu àang nguy cêëp beân cêìu
cûáu nûúác Tïì. Nùm 353 trûúác cöng nguyïn nûúác Tïì
sai Àiïìn Ky laâm tûúáng, Tön Têën laâm quên sû àem 8 vaån quên ài cûáu
Triïåu. Ban àêìu Àiïìn Ky àõnh trûåc tiïëp quyïët chiïën vúái quên Nguyå, Tön
Têën laåi coá cao kiïën khaác cho rùçng muöën cúãi möåt caái nuát khöng thïí ra sûác
keáo, phaãi taách hai bïn àaánh nhau ra, baãn thên mònh khöng àûúåc tham
gia àaánh nhau. Giaãi vêy phaãi traánh chöî maånh àaánh chöî yïëu cuãa àõch thò
àaánh vaâo chöî maâ àõch phaãi ài cûáu. Bao nhiïu quên tinh nhuïå cuãa Nguåy
àïìu àang vêy àaánh Triïåu, chuáng ta nïn vêy àaánh kinh àö Àaåi Lûúng
cuãa Nguy. Nhû vêåy quên Nguåy phaãi quay vïì cûáu thuã àö. Àiïìn Ky tiïëp
thu mûu kïë cuãa Tön Têën. Quên Nguåy nghe tin quên Tïì vêy àaánh thuã àö
vöåi vaâng quay vïì cûáu. Quên Tïì mai phuåc sùén úã Quïë Lùng àaánh cho quên
Nguåy àang vöåi vaâng tûâ xa vïì möåt trêån túi búâi, cûáu àûúåc nûúác Triïåu. Àoá
laâ kïë vêy Nguåy cûáu Triïåu nöíi tiïëng trong binh phaáp cöí Trung Quöëc.
Töi coá möåt ngûúâi baån hoåc hoå Diïu rêët am hiïíu kïë vêy Nguåy cûáu
Triïåu. Vúå cuãa anh bõ möåt giaám àöëc hoå Saái theo àuöíi rêët tñch cûåc, vúå anh
chaåy voâng quanh chûa àêìu haâng. Anh súå vúå anh khöng chõu nöíi lúä vúä
phoâng tuyïën thò vêën àïì lúán. Laâm thïë naâo? Khöng thïí vaác dao cheám hoå
Saái Anh beân nghô àïën vúå cuãa Saái vöën quen biïët vúái anh. Anh beân tòm
caách gia tùng quan hïå vúái vúå Saái. Vúå Saái cöng taác trong cûãa haâng baán
àaân, biïët chónh àaân. Trong nhaâ anh coá chiïëc dûúng cêìm, beân múâi vúå Saái
àïën chónh dûúng cêìm. Viïåc chónh dûúng cêìm khöng thïí tiïën haânh trong
thúâi gian ngùæn. Maäi àïën giúâ ùn cúm múái xong. Anh Diïåu chuêín bõ xong
cúm nûúác múâi chõ ta ùn cúm, cuâng nhau uöëng rûúåu. Chõ mùåt ûng höìng,
húi coá chuát men say cêìm tùång phêím cuãa anh Diïu vïì nhaâ. Tûâ àoá hai bïn
ài laåi ngaây caâng nhiïìu, tònh hûäu nghõ caâng sêu sùæc. Anh Diïu biïët anh
Saái yïu vúå vaâ gia àònh, theo àuöíi vúå anh laâ "laâm nghïì phuå” muöën coá möåt
tònh nhên. Trong khi giao tiïëp vúái vúå Saái, anh Diïu khöng noái cho chõ
biïët anh Saái àang chim vúå anh ta, anh khöng muöën phaá hoaåi gia àònh
anh Saái. Anh Saái phaát hiïån anh Diïu coá quan hïå hûäu haão vúái vúå mònh.
Anh súå anh Diïu ra möåt chûúãng "dô kyâ nhên phi àaåo hoaân trõ kyâ nhên
phi thên" (lêëy gêåy öng àêåp lûng öng) beân vöåi vaâng lui binh tûå vïå. Anh
Saái nghô buång rùçng khöng thïí cûá lo tröìng ruöång ngûúâi khaác boã hoang
ruöång
mònh.
Vêën àïì naây khöng thïí duâng vuä lûåc maâ phaãi thöng qua con àûúâng
ngoaåi giao giaãi quyïët hoaâ bònh. Mûu trñ vêy Nguåy cûáu Triïåu vêîn coá ñch.
Viïët àïën àêy töi nhúá àïën cêu chuyïån tiïëu lêm "Bñ quyïët”.
Hoãi: "Chõ duâng biïån phaáp gò àïí thay àöíi têåp quaán ài àïm cuãa
chöìng?”
Àaáp: “Möåt buöíi töëi chöìng töi vïì rêët muöån. Töi beân kïu lïn: “John
àêëy aâ!” Baån nïn biïët chöìng töi laâ Jaek.
Caác öng chöìng trùng hoa bïn ngoaâi thûúâng nghô hêåu phûúng an
toaân. Nïëu sên sau anh ta böëc lûãa, cho anh ta möåt chiïu "vêy Nguåy cûáu
Triïåu thò àaä haå truå chöëng àaâi cuãa anh ta. Haå àaâi laâ möåt kïë àïí tûå baão vïå.
Dûúái àêy laâ möåt vñ duå khaác.
Thúâi Têy Haán, Haán Cao Töí mûu Bang mang àaåi quên ài àaánh
Hung Nö. Lûu Bang haáo thùæng lêîn kyå binh truy kñch quên àõch, boã àaåi
quên laåi phña sau. Khöng ngúâ khi àïën Bònh Thaânh thò truáng kïë mai
phuåc cuãa Hung Nö. Lûu Bang bõ vêy trïn nuái Baåch Àaãng. Àaåi quên úã
phña sau àaä bõ quên Hung Nö chùån caác neão àûúâng khöng thïí àïën tiïëp
viïån àûúåc. Tònh thïë vö cuâng khêín cêëp. Àïën ngaây thûá tû, lûúng thaão quên
Haán bõ vêy àaä caån kiïåt, quên tûúáng bõ thûúng caâng nhiïìu. Lûu Bang vaâ
caác tûúáng nhû kiïën rang trong chaão noáng àûáng ngöìi khöng yïn. Mûu sô
Trêìn Bònh thaáp tuâng Lûu Bang lo nghô tòm kïë giaãi vêy. Höm àoá öng
àang àûáng trïn nuái quan saát doanh traåi quên àõch thêëy coá möåt àöi nam
nûä àang chó huy quên Möng Cöí. Öng doâ hoãi, biïët àoá laâ vua Hung Nö
Thiïìn Vu Mao Àöën vaâ phu nhên laâ Yïn Chi. Trêìn Bònh böîng loáe ra möåt
mûu kïë duâng Yïn Chi, têu lïn Lûu Bang lêåp tûác àûúåc chêëp thuêån. Trêìn
Bònh sai möåt sûá giaã mang
vaâng baåc vaâ möåt bûác tranh bñ mêåt gùåp Yïn Chi. Sûá giaã dêng lïî vêåt vaâ
bûác tranh. Tranh veä möåt myä nûä Trung Nguyïn dêng lïn vua Hung Nö.
Yïn Chi suy nghô lo rùçng vua Hung Nö seä lêëy myä nûä boã rúi mònh cho
nïn beân khuyïn vua Hung Nö nïëu coá chiïëm àûúåc àêët Haán thò khöng,
nïn úã lêu, hún nûäa hai vua cuäng khöng thïí àöëi àõch nhau maäi. Vua
Hung Nö suy ài nghô laåi röìi chêëp nhêån yá kiïën phu nhên. Sau àoá Lûu
Bang vaâ vua Hung nö phaái àaåi biïíu tòm phaán àaåt àïën hiïåp nghõ àònh
chiïën .
Sûå uy hiïëp cuaã phuå nûä thûúâng xuêët hiïån úã chöî bêët ngúâ nhêët Àaåi
tûúáng quên uy phong lêîm liïåt trûúác ba quên nhûng vïì nhaâ phaãi nghe lúâi
vúå. Àaân öng phaãi nghe "lúâi vúå laâ vò súå vúå laâm mêët thïí diïån mònh trûúác
mùåt ngûúâi khaác. Cho nïn "möí” vúå tûác laâ àêët sau laâ möåt thuã àoaån rêët
thêm àöåc maâ cuäng rêët cao minh. Lúåi duång phuå nûä àïí kheáo haå àaâi àöëi
phûúng laâ möåt thuêåt aão diïåu. AÃo diïåu úã chöî vö hònh vö thanh, vö cuâng
nhû thiïn àõa khoá biïët nhû êm dûúng. Thuêåt naây êm hiïím khiïën àöëi
phûúng sa vaâo àöåc kïë maâ khöng biïët .
3. Phong toãa tû baãn saãn sinh cao ngaåo cuãa àöëi phûúng
Trong giao tïë thûúâng gùåp nhûäng ngûúâi vö cuâng cao ngaåo. Hoå
thûúâng coá möåt loaåi tû baãn naâo àoá laâm chöî dûåa. Nïëu anh àaã kñch àûúåc
vaâo tû baãn àoá thò khöng khaác gò ruát cuãi dûúái nöìi haå àaâi anh ta.
Dûúái àêy trònh baây 4 caách phong toãa tû baãn.
1.Àûa ra möåt vêën àïì khoá àöëi phûúng khöng traã lúâi àûúåc.
Möåt söë ngûúâi tûå cho trñ thûác phong phuá, àoåc thiïn kinh vaån quyïín
cho nïn xem thûúâng ngûúâi khaác, toã ra cao ngaåo nhêët trêìn ai. Àöëi vúái
haång ngûúâi naây phaãi böë trñ möåt vêën àïì hoác buáa thò coá thïí aáp àaão khñ thïë
cao ngaåo cuãa hoå. Búãi vò duâ tri thûác phong phuá àïën àêu, àoåc thiïn kinh
vaån quyïín thò vêîn laâ coá haån chïë so vúái biïn tri thûác.
Möåt khi phaát hiïån tri thûác cuãa mònh coân khiïëm khuyïët thò loâng cao ngaåo
cuãa hoå lêåp tûác tan thaânh mêy khoái.
Trong möåt cuöåc höåi nghõ quöëc tïë, möåt nhaâ ngoaåi giao phûúng Têy
rêët ngaåo ngïî hoãi möåt àaåi biïíu nûúác ta rùçng: "Ngaâi phûúng Têy möåt thúâi
gian röìi khöng biïët coá nhêån thûác àûúåc phûúng Têy hay khöng roä raâng
nhaâ ngoaåi giao phûúng Têy naây cao ngaåo chïë giïîu àaåi biïíu nûúác ta ngu
döët. Võ àaåi biïíu nûúác ta thaãn nhiïn móm cûúâi àaáp laåi rùçng: "Töi hoåc vïì
phûúng Têy 40 nùm trûúác khi töi hoåc àaåi hoåc úã Pa ri. Hiïíu biïët cuãa töi vïì
phûúng Têy chùæc khöng ñt hún Ngaâi bao nhiïu. Bêy giúã xin hoãi ngaâi hiïíu
biïët phûúng Àöng àûúåc bao nhiïu Nhaâ ngoaåi giao phûúng Têy luáng tuáng
àoã mùåt khñ cao ngaåo tan biïën.
Roä raâng àùåt ra cêu hoãi hoác buáa àïí haå khñ cao ngaåo cuãa àöëi phûúng.
Phaãi tòm raå vêën àïì àöëi phûúng khöng thïí naâo traã lúâi àûúåc, chó nhû thïë
múái boác trêìn àûúåc sûå ngu döët hay thiïëu hiïíu biïët cuãa àöëi phûúng, tûâ àoá
haå uy thïë cuãa hoå. Nïëu àûa ra cêu hoãi maâ àöëi phûúng traã lúâi àûúåc thò
khöng thïí naâo haå àûúåc khñ thïë cao ngaåo cuãa àöëi phûúng, maâ laåi giuáp cho
àöëi phûúng caâng cao ngaåo vaâ khiïën cho baãn thên mònh lêm vaâo caãnh
khöën cuâng.
2. Àïí löå möåt ngoán ra cho àöëi phûúng xem.
Möåt söë ngûúâi cao ngaåo coá möåt súã trûúâng naâo àoá, coá tû àan thanh
cao. Nhûäng ngûúâi nhû thïë rêët khinh thûúâng ngûúâi khöng coá hoåc thûác,
nhûng àöëi vúái ngûúâi coá hoåc vêën vaâ nùng lûåc cao hún hoå thò laåi rêët coi
troång, àaäi ngöå àùåc biïåt. Coá möåt nhaâ vùn àaä noái: "Coá ngûúâi bao töi kiïu
ngaåo, kyâ thûåc chûa noái àïën núi àïën chöën. Töi laâ ngûúâi rêët khinh nhûäng
ngûúâi höí löën laáo nhaáo. Nïëu anh laâm töët khiïën cho
töi phuåc, töi seä múâi anh ngöìi lïn ghïë quáy khaách. Cêu noái naây miïu taã
chên thûåc têm lyá cuãa haång ngûúâi cao ngaåo maâ troång ngûúâi coá taâi. Nïëu
anh muöën àûúåc hoå troång voång thò phaãi tröí taâi khiïën cho hoå caãm thêëy
anh khöng phaãi laâ keã têìm thûúâng, àûúåc thïë anh seä dïî daâng àùåt quan hïå
vúái hoå. Coá möåt ngûúâi xuêët thên binh nghiïåp laâ möåt nhaâ laänh
àaåo quên àöåi thñch hoåc têåp, thñch àöång naäo, cöng taác xuêët sùæc viïët àûúåc
veä àûúåc, ngûúâi ta goåi laâ "nho tûúáng". Caá tñnh öng cao ngaåo, àùåc biïåt xem
thûúâng sinh viïn múái töët nghiïåp hay noái thao thao bêët tuyïåt cho nïn
möåt söë thanh niïn gheát vaâ traánh öng ta. Möåt lêìn öng àïën möåt àún võ
quên àöåi trònh baây möåt vêën àïì, sau khi öng trònh baây
xong coá möåt sô quan treã noái trûåc tiïëp vúái öng laâ öng àaä dêîn mêëy cêu thú
khöng àûúåc chñnh xaác röìi àoåc nguyïn vùn caác cêu thú àoá vaâ noái roä xuêët
xûá. Thanh niïn naây daám choåc vaâo nhûúåc àiïím cuãa öng quaã laâ ngûúâi rêët
cam àaãm. "Nho tûúáng" trûâng mùæt nhòn anh ba. Vïì cú quan
öng beân ra lïånh cho töí chûác thêím tra sô quan naây. Chùèng bao lêu sau
àiïìu sô quan àoá vïì cú quan cöng taác vaâ vïì sau hai ngûúi trúã thaânh baån
vong niïn.
Roä raâng àöëi vúái ngûúâi cao ngaåo phaãi xuêët chiïu triïín khai taâi nùng
cuãa anh möåt caách thñch àaáng thò múái laâm thay àöíi àûúåc thaái àöå cuãa hoå.
Khi àaä àûúåc hoå taán thûúãng thò moåi viïåc seä dïî daâng Àûúng nhiïn, thi
triïín taâi ba trûúác mùåt nguöåi cao ngaåo khöng thïí böëc pheát tuâ àïì cao maâ laâ
phö baây thuác taâi möåt caách thñch àaáng.
3. Choåc nheå vaâo àiïím àau caãu àöëi phûúng
Coá khi giao tiïëp phaãi duâng phûúng phaáp àöëi khaáng, tûác duâng thaái
àöå bêët khuêët choåc vaâo àiïím àau cuãa àöëi phûúng, beã gaäy tû baãn cuãa sûå
cao ngaåo cuãa àöëi phûúng. Luác àoá àöëi phûúng seä vò lúåi ñch baãn thên maâ
xuöëng nûúác àöëi xûã ngang haâng vúái anh. Vñ duå nùm 1901, con cuãa vua
dêìu khñ Myä laâ John Rockerfeller thay mùåt cha àaâm phaán vúái vua gang
theáp Morgan vïì viïåc mua baán khu moã Mitssisippi. Morgan laâ möåt ngûúâi
cao ngaåo àöåc àoaán, thñch chi phöëi ngûúâi khaác, khöng chêëp nhêån bêët kyâ
ngûúâi àöìng àaåi naâo ngang haâng öng ta. Khi Morgan thêëy chaâng thanh
niïn Rockerfeller con bûúác vaâo vùn phoâng cuãa öng thò öng tiïëp tuåc noái
chuyïån vúái ngûúâi àöìng sûå cho àïën khi coá ngûúâi giúái thiïåu Rockerfeller
con vúái öng. Morgan thêëy
Rockerfeller con vûâa treã tuöíi vûâa maãnh mai, beân trûâng mùæt noái lúán:
"Naây, caác anh muön giaá bao nhiïu Rockerfeller con nhòn thùèng vaâo mùåt
cuå Morgan noái möåt caách lïî pheáp rùçng: "Thûa cuå Morgan töi cho laâ coá sûå
hiïíu lêìm chùng. Khöng phaãi töi àïën àêy baán, traái laåi, töi cho
rùçng Ngaâi muöën mua". Morgan nghe lúâi chaâng trai treã noái xong, nhòn
trûâng trûâng khöng noái nïn lúâi, im lùång möåt luác röìi haå gioång xuöëng àaâm
phaán. Cuöëi cuâng Morgan àöìng yá vúái giaá maâ Rockerfeller con àûa ra.
Trong cuöåc giao àõch naây Rockerfeller con nùæm àûúåc vêën àïì then
chöët laâ Morgan àang noáng loâng mua cho àûúåc khu moã naây cho nïn choåc
vaâo àoá àöìng thúâi cuäng biïíu hiïån duäng khñ mùåt àöëi mùåt vaâ àaâm phaán hoâa
bònh, nghiïm tuác khiïën cho àöëi phûúng thêëy phaãi tiïën haânh àaâm phaán
möåt caách bònh àùèng vaâ nghiïm tuác.
4. Khöng theâm àïí yá.
Möåt söë ngûúâi cao ngaåo caâng cao ngaåo khi ngûúâi khaác chuá yá hoå.
Duâng thaái àöå khöng àïí yá àïën hoå khiïën cho hoå cö àöåc laâ phûúng phaáp àïí
haå khñ thïë cao ngaåo cuãa hoå.
Möåt caán böå trung niïn vûâa àûúåc àiïìu àïën cöng ty noå rêët gioãi kyä
thuêåt nïn coi thûúâng moåi ngûúâi. Öng cho ngûúâi naây möåt baâi hoåc, cho
ngûúâi kia möåt baâi hoåc khiïën cho moåi ngûúâi khöng vui loâng. Moåi ngûúâi
beân duâng thaái àöå khöng theâm àïí yá öng ta. Möåt söë ngûúâi thêëy öng ta àïën
beân boã ài. Lêu ngaây öng ta caãm thêëy vö võ, beân thay àöíi thaái àöå, khöng
coân cao ngaåo nûäa maâ ài laåi chuyïån troâ bònh thûúâng.
Vò sao sûã duång phûúng phaáp khöng theâm àïí yá laåi khiïën cho ngûúâi
cao ngaåo phaãi àöíi gioång àiïåu? Búãi vò ngûúâi cao ngaåo muöën biïíu hiïån
mònh laâ ngûúâi coá giaá hún moåi ngûúâi, nay moåi ngûúâi khöng theâm àïí yá anh
ta nûäa thò anh ta khöng coá cú höåi biïíu hiïån giaá trõ cuãa anh ta maâ laåi coân
cö àöåc, do àoá khöng thïí khöng phaãn tónh sûãa chûäa.
Àûúng nhiïn möåt khi àöëi phûúng chêëm dûát cao ngaåo thò chuáng ta
cuäng nïn àònh chó khöng haå àaâi anh ta nûäa, nïëu khöng àöëi phûúng
khöng coá löëi xuöëng àaâi beân quay trúã laåi haå àaâi chuáng ta.
4. Laâm mêët thïí diïån tûác haå àaâi hoå
Thúâi baán nhaâ tûâ phuá nöíi tiïëng àúâi Töëng Tû Maä Tûúng Nhû rúâi Tûá
Xuyïn ài du laäm viïët baâi Tûã hû thûúång lêm phuá àûúåc caã nûúác ca tuång.
Vùn nhên caã nûúác àïën tòm kïët baån vúái Tû Maä Tûúng Nhû. Tû Maä Tûúng
Nhû laâ ngûúâi phoáng tuáng, khöng cêu chêëp lïî giaáo, khöng laâm ùn maâ chó
laâ möåt cöng tûã phoáng àaäng. Möåt nùm noå, Tû Maä Tûúng Nhû trúã vïì Tûá
Xuyïn trïn àûúâng vïì Thaânh Àö qua Lêm Àùång. Quan huyïån Lêm Àùång
nghe tiïëng Tû Maä Tûúng Nhû àaä lêu beân rûúác àïën huyïån nha. Viïåc naây
àïën tai nhaâ haâo phuá àõa phûúng laâ Traác Vûúng Tön. Traác Vûúng Tön
cuäng muöën kïët giao vúái Tû Maä Tûúng Nhû àïí thúm lêy, nhûng têm lyá
con buön cuãa öng rêët sêu àêåm cho nïn múâi Tû Maä Tûúng Nhû thaânh ra
múâi quan huyïån Vûúng Caát, coân Tû Maä Tûúng Nhû dûúåc múâi thaáp tuâng
quan huyïån. Tû Maä Tûúng Nhû vöën khinh nhuäng keã troåc phuá ngu döët
cho nïn khöng chuêín bõ ài dûå tiïåc. Àïën ngaây dûå tiïåc. Tû Maä Tûúng Nhû
khöng àïën. Traác Vûúng Tön nhû kiïën boâ trong chaão noáng. Vûúng Caát
àaânh phaãi thên haânh ài múâi. Tû Maä Tûúng Nhû nïí mùåt quan huyïån beân
àïën nhaâ hoå Traác. Traác Vûúng Tön thêëy Tû Maä Tûúng Nhû ùn mùåc
xuïình xoaâng naãy loâng khinh thûúâng. Tû Maä Tûúng Nhû laâm nhû khöng
biïët, ùn uöëng thoaãi maái chó noái chuyïån vúái Vûúng Caát Àöåt nhiïn tûâ
phoâng trong vang ra tiïëng àaân dòu dùåt. Tû Maä Tûúng Nhû lêåp tûác thöi
noái cûúâi lùæng nghe tiïëng àaân. Àoá laâ tiïëng àaân cuãa Traác Vùn Quên con
gaái Traác Vûúng Tön. Tû Maä Tûúng Nhû beân gaãy khuác Phûúång cêìu
hoaâng toã loâng yïu mïën vúái Traác Vùn Quên. Traác vùn Quaân cuäng yïu
mïën tûúáng maåo vaâ taâi hoa cuãa Tû Maä Tûúng Nhû beân hiïën thên cho
chaâng. Hai ngûúâi cuâng nhau tröën vïì Thaânh Àö. Sau khi biïët chuyïån,
Traác Vûúng Tön nöíi trêån löi àònh thïì khöng cho con gaái quay vïì nhaâ.
Traác Vùn Quên theo Tû Maä Tûúng Nhû vïì thaânh Àö múái biïët chöìng tuy
taâi hoa nhûng nhaâ rêët ngheâo. Bêët àùæc dô hai vúå chöìng phaãi quay laåi Lêm
Àùång, nhúâ ngûúâi cêìu xin Traác Vûúng Tön giuáp àúä. Khöng ngúâ Traác
Vûúng Tön chûãi búái cûå tuyïåt Hai vúå chöìng loâng buöìn tï taái nhûng caã hai
àïìu laâ ngûúâi coá taâi trñ beân nghô ra möåt tuyïåt chiïu. Ngaây höm sau, Tû
Maä Tûúng Nhû baán xe, ngûåa, àaân, kiïëm vaâ caã àöì trang sûác cuãa Traác Vùn
Quên dûúåc möåt moán tiïìn kha khaá, thuï möåt cùn nhaâ gêìn dinh cú Traác
Vûúng Tön múã cûãa haâng rûúåu nhoã. Tû Maä Vûúng Nhû mùåc quêìn aáo hêìu
baân xùæn tay aáo, öëng quêìn y nhû möåt tûãu baão lau baân bï thûác ùn hêìu
khaách. Traác vùn Quên mùåc quêìn aáo vaãi chaåy ra chaåy vaâo chiïu àaäi
khaách. Tiïåm rûúåu vûâa khai trûúng, moåi ngûúâi uân uân keáo àïën xem hai taâi
tûã giai nhên gùåp naån. Vúå chöìng Tû Maä Tûúng Nhû khöng chuát xêëu höí,
trong loâng laåi rêët vui thñch búãi vò nhû vêåy àaä àaåt muåc àñch cuãa hoå laâm
cho öng giaâ biïët mùåt. Coá mêëy ngûúâi baån khuyïn.Traác Vûúng Tön
rùçng: "Nay lïånh aái yïu anh ta thöi thò àïí cho toaåi nguyïån. Hún nûäa Tû
Maä Tûúng Nhû cuäng àaä tûâng laâm quan, laåi laâ baån quan huyïån. Duâ bêy
giúâ hêìu baân nhûng taâi hoa nhû thïë chùæc thïë naâo sau naây cuäng laâm nïn
sûå nghiïåp. Öng nïn cho hoå möåt söë tiïìn cuãa chûá laâm khoá dïî vúái hoå laâm gò.
Khöng nhûäng mai sau hoå thaânh àaåt khöng àûúåc nhúâ maâ bêy giúâ àïí hoå
lam luä nhû thïë mêët thïí diïån cuãa öng" Traác Vûúng Tön nghe lúâi búát giêån,
chòa cho hai vúå chöìng tû : Maä Tûúng Nhû haâng vaån tiïìn cuãa. Tû Maä
Nhû vaâ Traác Vùn Quên rêët mûâng, nhêån tiïìn trúã vïì Thaânh Àö sinh söëng.
Tû Maä Tûúng Nhû vaâ Traác Vùn Quên àaä duâng kïë laâm mêët mùåt
nhaâ haâo phuá Traác Vûúng Tön khiïën cho öng bõ moåi ngûúâi àaâm tiïëu, do
àoá phaãi thay àöíi thaái àöå àöëi vúái hoå.
5. Döåi cho àöëi phûúng möåt gaáo nûúác laånh
Möåt con ngûúâi laâm viïåc gò laâ mong coá thu nhêåp, nïëu nhû khöng coá
hy voång gò thò khöng ai húi àêu lo lùæng sùæp xïëp cöng viïåc nhû dûång sên
khêëu haát muáa Cho nïn laâm cho àöëi phûúng mêët hy vong, trong loâng múâ
mõt thò ta khöng phaá àaâi, àöëi phûúng cuäng tûå haå àaâi.
Trong lõch sûã, àûác thaánh Khöíng Tûã cuäng bõ möåt chiïu nhû thïë khiïën cho
phaãi lûu vong ra nûúác ngoaâi. Thúâi kyâ Xuên Thu, Tïì Caãnh Cöng àaä tûâng
gùåp Khöíng Tûã úã Giaáp Cöëc trong loâng àaä ghi nhúá Khöíng Tûã. Vûâa hay
hiïìn thêìn Yïën Anh qua àúâi khöng ai thay thïë. Luác naây nûúác Löî àang
troång duång Khöíng Tûã trong nûúác thõnh trõ. Tïì Caãnh Cöng lo súå beân noái
vúái àaåi phu Lï Di rùçng: “Nûúác Löî troång duång Khöíng Tûã, uy hiïëp rêët lúán
àöëi vúái nûúác ta. Sau naây baá nghiïåp nûúác Löî phaát triïín, têët nûúác ma bi
haåi àêìu tiïn, phaãi laâm gò bêy giúâ” Lï Di àûa ra kïë saách noái rùçng: "Haá àaåi
vûúng khöng nghe noái ùn no êëm cêåt dêåm dêåt suöët ngaây, bêìn cuâng sinh
àaåo tùåc hay sao? Nay nûúác Löî thiïn haå thaái bònh, Àõnh Cöng laâ ngûúâi
haáo sùæc, nïëu ta tòm möåt söë myä nûä dêng cho öng ta têët seä nhêån. Sau khi
nhêån myä nûä, têët Löî Àõnh Cöng ngaây àïm trùng hoa bêët kïí Khöíng Tûã,
vaâng baåc, cung têìn àïìu seä khöng àûúåc öng ta quan têm nûäa. Nhû vêåy
têët Khöíng Tûã tûác giêån boã ài, bïå haå têët nguã yïn. Tïì Caãnh Cöng cho laâ
diïåu kïë beân sai Lï Di tòm myä nûä daåy haát muáa, tö àiïím cho xinh àeåp. Sau
khi huêën luyïån xong beân duâng 120 con ngûåa yïn cûúng daát vaâng naåm
ngoåc vaâ 80 myä nûä àûa àïën nûúác Löî biïëu cho Löî Àõnh Cöng. Thûâa tûúáng
nûúác Löî laâ Lyá Tû nghe tin naây trong loâng aáy naáy beân mùåc thûúâng phuåc
leãn ra cûãa nam xem thûã. Öng thêëy caác myä nûä àang biïíu diïîn ca muáa khi
tiïën khi thoaái nhõp nhaâng yïíu àiïåu hoa caã mùæt. Öng ngúá ngûúâi ra, tay
chên buãn ruãn, àêìu oác quay cuöìng quïn caã viïåc triïìu chñnh. Löî Àõnh
Cöng cuäng nghe tin àö Luá Tû thûâa cú beân giuáp Àõnh Cöng mùåc thûúâng
phuåc cuâng ra cûãa nam xem. Tûâ àoá Löî Àõnh Cöng mï mêín trong àaám hoa
phuâ dung naây khöng coân thiïët triïìu nûäa.
Khöíng Tûã biïët viïåc naây thúã daâi aão naäo. Tûã Löå àûáng hêìu bïn caånh
beân noái rùçng: “Vua Löî àaä sa vaâo mï höìn trêån röìi gaác boã viïåc nûúác ra
ngoaâi. Thêìy úi! Chuáng ta ài ài thöi”. Khöíng Tûã noái: "Chúá vöåi. Saáp àïën
ngaây tïë trúâi röìi. Àoá laâ quöëc gia àaåi sûå nïëu nhaâ vua chûa quïn thò quöëc
gia coân hy voång. Nïëu vua quïn tïë trúâi thò luác bêëy giúâ chuáng ta cuöën goái
cuäng chûa muöån".
Àïën ngaây tïë trúâi, Löî Àõnh Cöng cuäng àïën song khöng chuát thaânh
têm, tïë lïî qua quñt röìi ra vïì hûúãng laåc quïn caã viïåc chia thõt tïë cho baá
quan. Khöíng Tûã beân baão Tûã Löå rùçng: "Mau baão caác baån hoåc cuöën goái
nhanh choáng rúâi núi naây". Thïë laâ Khöíng Tûã tûâ quan dêîn hoåc troâ chu du
caác nûúác nïëm traãi cuöåc àúâi phiïu baåt. Nhû vêåy Lï Di àaä döåi möåt gaáo
nûúác laånh dêåp tùæt moåi hy voång cuãa Khöíng Tûã, Khöíng Tûã tûå dúä boã àaâi
(thöi laâm quan nûúác Löî) ra ài lang thang vö voång.
Kïë 24 kïë phaãn höìi ( nghô laåi, quay ngûúåc )
Laâm thïë naâo àïí khoãi sa bêîy àöëi phûúng?

Troång chûä tñn laâ phûúng phaáp xûã thïë khiïën cho ngûúâi àúâi vônh viïîn
ca tuång. Haânh vi nghô laåi ngûúâi quên tûã khöng lêëy laâm xêëu höí.
Vùn hoáa truyïìn söëng lêu àúâi cuãa chuáng ta daåy chuáng ta thaânh möåt
ngûúâi töët luön luön laâm àiïìu thiïån. Duâ khi phaãi baão vïå lúåi ñch thiïët thên
chuáng ta cuäng khöng boã àaåo lyá àoá maâ ài tranh cûúáp quyïìn lúåi. Cho nïn
biïët àaåo lyá nghô laåi laâ möåt ngûúâi biïët quyïìn biïën, laâ àiïìu kiïån tiïn quyïët
àïí thïí hiïån gi trõ cuãa mònh. Nïëu nhû nghô laåi (phaãn höëi) maâ coá ñch lúåi
cho ngûúâi, cho ta, thuác àêíy sûå viïåc hoaân thaânh myä maän thò sao laåi cûá cöë
chêëp?
Trong quan hïå giao tiïëp cuå thïí, nghô laåi phaãi "nuöët lúâi" möåt caách coá
lïî tiïët. "Töi baão àaãm" laâ cêu noái nguy hiïím nhêët. Cho nïn khi hûáa thò
chó hûáa 5 phêìn duâ àaä nùæm chùæc 8 phêìn chûá khöng nïn hûáa tuyïåt àöëi àïí
traánh khi sinh biïën khöng coân àêët xoay trúã. Cuäng coá khi tuy khöng thûåc
hiïån àûúåc maâ cuäng phaãi hûáa thò lúâi hûáa phaãi xaão diïåu aán taâng, thay àöíi,
chûá khöng nïn lêìn lûâa khêët ài khêët laåi khi nghô laåi.
1 . Cöë chêëp giûä lúâi hûáa laâ ngu trung .
Coá möåt cêy to úã ngaä ba àûúâng, möåt thaánh nhên ngöìi dûúái göëc cêy
trêìm tû mùåc tûúãng. Möåt thiïëu niïn chaåy aâo àïën laâm giaán àoaån trêìm tû
cuãa thaánh nhên. Thiïëu niïn naây kïu to cêìu cûáu: "Cûáu töi vúái coá ngûúâi
hiïíu lêìm töi ùn cùæp àang àuöíi bùæt töi. Nïëu hoå bùæt àûúåc seä chùåt hai tay
töi”. Cêåu ta leo lïn cêy tröën trong taán laá cêy vaâ van xin
rùçng: "Xin öng chúá noái töi tröën úã àêu”. Thaánh nhên àûa mùæt nhòn vaâ
thêëy cêåu ta noái thûåc. Möåt luác sau àaám ngûúâi trong thön àuöíi àïën, ngûúâi
ài àêìu hoãi thaánh nhên: "öng coá thêëy möåt thùçng nhoác chaåy qua àêy hay
khöng?” Nhiïìu nùm nay thaánh nhên thïì chó noái sûå thêåt cho nïn öng àaáp
laåi laâ öng coá thêëy. Ngûúâi kia laåi hoãi rùçng: "Noá chaåy ài àêëu?” Thaánh nhên
khöng muöën phaãn böåi cêåu beá vö töåi, nhûng öng khöng thïí naâo vi phaåm
lúâi thïì noái thêåt. Öng chó tay lïn cêy. Ngûúâi ta beân löi cêåu beá xuöëng chùåt
hai tay.
Khi thaánh nhên sùæp qua àúâi chõu sûå thêím vêën cuãa, trúâi. Trúâi beân
khiïín traách vïì töåi laâm haåi cêåu beá noå. Thaánh nhên khaáng nghõ rùçng:
"Nhûng maâ töi àaä thïì noái sûå thêåt. Töi coá nghôa vuå phaãi giûä lúâi thïë Trúâi
beân bao rùçng: "Khöng àoá ngûúâi àaä yïu hû vinh hún laâ yïu àaåo àuác".
Giûä lúâi hûáa möåt caách chên thaânh laâ möåt phêím chêët úã àúâi töëi thiïíu
cuãa con ngûúâi. Nhûng khöng biïët quyïìn biïën, coi lúâi hûáa laâ tuyïåt àöëi
khöng thïí naâo vûúåt qua àûúåc thò chó laâ biïíu hiïån cuãa sûå cöë chêëp. Nhiïìu
ngûúâi cöë chêëp khöng hiïíu ra, khöng biïët nghô laåi, möåt luác naâo àoá khinh
suêët hûáa heån vaâ quyïët àõnh sai lêìm thò àoá chó laâ ngu trung (trung
thaânh möåt caách ngu xuêín) têìm nhòn nöng caån, chó coá ngûúâi ngöëc múái
laâm nhû vêåy.
Àöëi vúái ngûúâi Trung Quöëc chuáng ta thò laâm viïåc thiïån laâm ngûúâi
töët laâ lúâi nguyïìn vö tû nhêët biïíu hiïån giaá trõ con ngûúâi. Cho nïn ngay tûâ
thiïëu thúâi, àaåi àa söë ngûúâi coá giaáo duåc àïìu lêëy viïåc àûúåc ngûúâi khaác taán
àöìng laâ phêìn thûúãng cao nhêët thïë giúái. Thiïn kinh vaån quyïín vêîn chûa
noái hïët chên lyá àoá nhûng trong moåi giaáo duåc con ngûúâi thò àïìu coá yá
nghôa àoá. Àïí cho cha meå vui loâng, con treã cuái àêìu vêng daå. Àïí cho thêìy
giaáo vui loâng hoåc troâ ra sûác hoåc têåp chuyïn cêìn. Ai cuäng tham gia troâ
chúi vúái em beá thò em beá seä yïu thñch. Khi chuáng laâm theo yá thñch cuãa
chuáng thò seä bõ chó trñch laâ tûå tû. Àïí àûúåc moåi ngûúâi taán àöìng, trong têm
linh con treã cuãa chuáng ta chûa phên biïåt àêu laâ töët àêu laâ xêëu. Kyâ thûåc
nhûäng ngûúâi daåy chuáng phên biïåt töët xêëu bõ têm lyá mú höì cuãa con treã àoá
daânh lûâa, thêëy con treã taán àöìng thò cho laâ töët, naâo biïët àêu con treã coân
mú höì töët xêëu.
Cuâng vúái nùm thaáng, con treã lúán lïn dêìn dêìn thò tònh huöëng caâng
roä. Nïëu cûá luön luön cuái àêìu vêng daå, tòm kiïëm sûå taán àöìng cuãa ngûúâi
khaác thò khöng thïí naâo xuêët àêìu löå diïån àûúåc. Duâ vêåy àa söë ngûúâi lúán
chuáng ta vêîn tiïëp tuåc haânh vi vö hiïåu quaã cuãa thúâi treã con. Àöi khi
chuáng ta thûã laâm nhûäng viïåc tûå tû nhûng do chõu aãnh hûúãng giaáo duåc
thúâi con treã nïn laåi thûúâng caãm thêëy khöí têm. Ngûúâi töët khöng nïn toã ra
tûå tû tûå lúåi. Duâ rùçng chuáng ta biïët roä baãn thên mònh nöî lûåc àïí tranh thuã
thaânh cöng cêìn phaãi duâng möåt söë biïån phaáp lêëy caái Töi laâm trung têm
nhûng chuáng ta vêîn luön luön muöën laâm ngûúâi töët theo kiïíu àaä àûúåc
giaáo duåc. Laâm theo nhû vêåy chó coá thïí dêîn àïën caãm giaác cao taåi thûúång
cho anh maâ thöi.
Nïëu anh khöng thùèng thùæn àoâi hoãi caái maâ anh coá quyïìn coá àûúåc thò
ngûúâi ta seä khöng giuáp àúä anh. Duâ rùçng anh chó baão vïå quyïìn lúåi cuãa
anh maâ thöi thò rêët nhiïìu ngûúâi vêîn coá thïí uy hiïëp anh. Hoå muöën àeâ
àêìu anh xuöëng chêëp möåt bêåc àïí cho anh naãn loâng, nhû vêåy anh múái
khöng laâm trúã ngaåi cho tiïìn àöì cuãa hoå.
Papana laâ ngûúâi dêîn chûúng trònh tin tûác cuãa möåt àaâi truyïìn hònh
noå. Chõ àaä laâm viïåc úã àaâi naây 5 nùm röìi. Tiïët muåc tin tûác cuãa chõ àûúåc
àaánh giaá laâ haâng àêìu cuãa àõa phûúng nhûng trong 5 nùm êëy chõ leo lïn
àónh cao cuãa sûå nghiïåp khöng dïî daâng chuát naâo. Ba nùm trûúác, khi chõ
kyá húåp àöìng vúái àaâi truyïìn hònh thò gùåp phaãi möåt söë trúã ngaåi nghiïm
troång. Giaám àöëc àaâi truyïìn hònh ngêìm baão chõ rùçng öng ta kyá húåp àöìng
vúái chõ laâ möåt ên huïå nïn chõ caãm thêëy àoá laâ vêån may. Chõ ngêìm hiïíu
öng ta muöën noái: "Chõ laâ phuå nûä, phuå nûä khöng nïn bûác baách ngûúâi
khaác .
Khi chõ muöën thay àöíi húåp àöìng, giaám àöëc àaâi truyïìn hònh nöíi
trêån löi àònh, chõ tin tûúãng vaâo giaá trõ baãn thên nhêët àõnh khöng nhûúång
böå. Möîi ngaây, trûúãng phoâng tin tûác àïìu goåi chõ àïën phoâng laâm viïåc chó
trñch cöng viïåc cuãa chõ. Möîi khi giaáo huêën xong, trûúãng phoâng àïìu noái:
"Kyá húåp àöìng naây ài”. Böën thaáng tröi qua, chõ vêîn khöng dao àöång. Cuöëi
cuâng giaám àöëc àaâi truyïìn hònh phaãi chêëp nhêån húåp àöìng múái vúái têët caã
nhûäng yïu cêìu múái cuãa chõ. Nhûng sau khi kyá húåp àöìng múái, chõ hoãi yá
kiïën möåt luêåt sû. Luêåt sû àïì nghõ sûãa vaâi chûä trong húåp àöìng. Chõ vïì
baáo caáo laåi vúái laänh àaåo àaâi truyïìn hònh.
Boån hoå caã kinh, laåi nöí ra möåt trêån löi àònh nûäa. Trûúãng phoâng noái toaåc
ra laâ chõ quaá tûå tû khöng àaåo àûác. Chõ laåi vêîn khöng nhûúång böå. Cuöëi
cuâng hiïåp thûúng hai bïn àöìng yá chûäa möåt söë chûä trong húåp àöìng.
Gêìn àêy, papana laåi kyá húåp àöìng 3 nùm vúái möåt àaâi truyïìn hònh
khaác thò nhúâ ruát kinh nghiïåm lêìn trûúác nïn tiïën haânh thuêån lúåi hún.
Chõ noái rùçng: "Bêy giúâ boån hoå biïët töi laâ ngûúâi nhû thïë naâo röìi, töi noái
àûúåc laâm àûúåc. Nhiïìu àöìng sûå noái vúái töi nïn àûa ra yïu cêìu cao hún yá
muöën thêåt sûå röìi nhûúång böå dêìn thò nhûäng ngûúâi laänh àaåo seä caãm thêëy
hoå thùæng nhûng töi khöng àöìng yá nhû thïë. Töi chó yïu cêìu hoå àaáp ûáng
nhûäng àiïìu kiïån têët yïëu khöng cêìn hoa laá caânh gò caã.
yá nghôa cêu chuyïån naây úã thuã àoaån àaâm phaán cuãa Papana. Phaãi phên
tñch tinh thêìn kiïn cûúâng cuãa Papana. Chõ bùæt buöåc phaãi chöëng àúä sûå uy
hiïëp haâng ngaây cuãa laänh àaåo àaâi truyïìn hònh. Àöìng thúâi chõ khöng thïí
khöng giûä vûäng phong àöå nghïì nghiïåp cuãa möåt kyá giaã àïm ngaây àöëi diïån
vúái öëng kñnh. Chõ khöng àïí nhûäng trùæc trúã àaâm phaán laâm aãnh hûúãng
cöng taác cuãa chõ. Papana coá möåt nhêån thûác vïì giaá trõ baãn thên vûäng
vaâng. Chõ vûâa baão vïå khöng àïí cho nhûäng lúâi àe doåa? àaâm tiïëu kñch baác
laâm haåi, vûâa kiïn quyïët chiïën àêëu àïí àaåt àûúåc quyïìn lúåi xûáng àaáng vúái
chõ vúái möåt yá chñ kiïn cûúâng, möåt niïìm tin sùæt àaá.
Toaân böå nïìn vùn hoáa truyïìn thöëng duâng giaáo duåc cûúäng bûác chuáng
ta tuên theo noá àaä ngöå nhêån khöng ta phaãi tuên theo möåt caách tûå
nguyïån nhû giûä möåt lúâi hûáa. Ngûúâi ta baão muöën thaânh möåt ngûúâi àaân
öng töët hay möåt ngûúâi phuå nûä töët thò phaãi nhû thïë naây, nhû thïë noå. Nïëu
chuáng ta khöng nghe laåi maâ cûá hûáa heån thò seä biïën thaânh ngûúâi bõ haåi
khöng tûå vïå àûúåc, thaânh möåt bùçng chûáng cho hònh aãnh möåt con ngûúâi àïí
cho ngûúâi khaác khinh khi möåt con vêåt hiïën tïë cho nhûäng truyïìn thöëng
lûâa àaão.
2. Trûúác àaáp ûáng sau sûãa àöíi
Camaden, taác giaã Höì sú vuå aán Felmot lêìn thûá nhêët baán baãn quyïìn
cho Plaman caãi biïn thaânh Hñ kõch Napoleon àaä tûâng qui àõnh khöng
àûúåc taåo chuyïån yïu àûúng cho nhên vêåt Felmot. Bêëy giúâ plaman khöng
tranh caäi maâ chêëp nhêån àiïìu kiïån àoá. Nhûng vïì sau, khi vúã kõch naây
cöng diïîn, àïí chiïëm loâng khaán giaã plaman àaä thïm vaâo möåt söë tònh tiïët
laäng maång coá thïí xem laâ yïu àûúng cuäng àûúåc, coá thïí xem khöng phaãi laâ
yïu àûúng cuäng àûúåc. Kïët quaã trònh diïîn vúã kõch rêët töët. Möåt nùm sau
Plaman gùåp Camaden thò khöng nhûäng
Camaden khöng traách moác maâ laåi toã ra àöìng yá vúái Plaman. Vïì sau khi
kïí chuyïån naây, Plaman noái ban àêìu nhûúång böå Camaden chûá nïëu cöë
chêëp phaãn àöëi têët khöng coá vúã kõch naây.
Möåt cùåp tònh nhên noå nïn vúå nïn chöìng laâ kïët quaã töët cuãa noái döëi
vaâ nghô laåi. Nûä sô naây höìi tûúãng laåi quaá trònh kïët baån vúái chöìng nhû sau:
“Tûâ beá àïën lúán, àöì chúi yïu thñch cuãa töi laâ caác loaåi, caá kiïíu buáp bï
vaâ töi rêët thñch àoáng vai meå caác buáp bï àoá. Baác sô noái töi vö sinh. Suöët
àúâi töi khöng thïí laâm meå nïn lêëy buáp bï laâm con. Sau khi töët nghiïåp àaåi
hoåc, töi úã möåt thaânh phöë xa laå. Tuy úã thõ trêën quï hûúng coá tònh yïu gia
àònh vaâ sûå quan têm cuãa baån beâ nhûng töi caãm thêëy khöng haånh phuác,
búãi vò tònh yïu vaâ sûå quan têm cuãa hoå tûåa höì nhùæc nhúã töi laâ ngûúâi con
gaái khöng hoaân thiïån. Coân úã thaânh phöë xa laå naây khöng ai biïët bñ mêåt
cuãa töi. Chûa bao giúâ töi thoaãi maái nhû thïë. Duy chó, töi luön luön chöëng
laåi möåt caách baãn nùng têët caã nhûäng ngûúâi baån trai hûäu yá vúái töi. Cho
àïën ngaây töi gùåp Tûã Kiïën. Chuáng töi yïu nhau. Tûã Kiïën laâ con möåt. Töi
khöng nïn coá löîi vúái anh. Töi àem hïët can àaãm ra noái sûå thêåt vúái anh.
Noái xong tûåa höì töi khöng coân nghô àûúåc àiïìu gò nûäa, chó coân ghi nhúá
àûúåc sùæc mùåt trùæng búåt cuãa anh. Möåt tuêìn sau töi khöng coá tin tûác gò vïì
anh. Töi khöng traách anh, traái laåi, töi nghô àoá laâ möåt caách giaãi thoaát.
Möåt höm ngoaâi sûác tûúãng tûúång cuãa töi, töi tiïëp àûúåc àiïån thoaåi
cuãa meå anh. Baâ laâ möåt ngûúâi hiïìn tûâ, àöëi xûã vúái töi rêët töët khiïën cho töi
thêëy ñt nhiïìu êëm aáp trong thaânh phöë xa laå naây. Baâ noái rùçng: "Chiïìu nay
chaáu àïën nhaâ ùn cúm nheá, baác àaä hêìm sûúân lúån cho chaáu, chaáu cêìn gia
tùng dinh dûúäng. Chaáu khöng cêìn giêëu baác nûäa,
Tûã Kiïën àaä noái vúái baác röìi. Noá khöng àuáng, chaáu chúá traách noá, duâ sao
baác khöng coá yá kiïn gò..."
Töi gaác àiïån thoaåi lïn, loâng hoang mang. Töi khöng daám noái nhiïìu
lúâi vò töi khöng biïët Tûã Kiïën àaä noái gò. Vûâa ra phoâng ngoaâi töi gùåp Tûã
Kiïën. Töi vônh viïîn khöng bao giúâ quïn lúâi anh noái höm àoá, anh noái
rùçng: "Höm qua anh noái vúái meå rùçng vò trong luác kñch àöång àaä laâm cho
em mang thai, vûâa múái phaá thai. Meå baão chuáng ta nïn
nhanh choáng kïët hön. Sau khi kïët hön nïëu quaã khöng coá con thò noái laâ
hêåu quaã cuãa phaá thai, meå anh cuäng khöng thïí noái gò hún. Anh suy ài
nghô laåi suöët möåt tuêìn lïî cuäng chó coá biïån phaáp khöng phaãi laâ biïån phaáp
töët naây maâ thöi. Em chúá quaá bêån loâng. Nïu thûåc tïë khöng coá con thò
chuáng ta nuöi con nuöi...”.
Töi rêët tûå tû nïn töi chêëp nhêån lúâi noái döëi naây hoùåc laâ vò töi khöng
thïí khöng coá Tûã Kiïën chùng? Kïët hön àûúåc hai nùm töi mang thai, töi
caãm àöång quaá ngêët ài. Theo caách noái cuãa Tûã Kiïën àêy laâ lêìn noái döëi cuãa
Trúâi àïí thûã thaách tònh yïu cuãa chuáng töi. Thûåc loâng töi yïu lúâi noái döëi
naây.
Cêu chuyïån vïì Camaden vaâ Plaman quaã coá tñnh chêët trûúác àaáp
ûáng, sau sûãa àöíi theo haânh àöång cuãa con ngûúâi. Coân cêu chuyïån nûä sô vö
sinh noå laâ sûå noái döëi cuãa con ngûúâi coân sûå sûãa àöíi laåi cuãa Trúâi, hoùåc chó
laâ sûå noái döëi cuãa Trúâi. Duâ sao cuäng cho thêëy trong cuöåc söëng
khöng nïn cöë chêëp.
3. Trong lúâi hûáa êín taâng tûâ chöëi
Khi tûâ chöëi thò phaãi coá cú súã. Coá möåt söë lúâi hûáa àaä êín taâng tûâ chöëi,
àïí laåi möåt maãnh àêët cho tûâ chöëi, nhû vêåy dïî coá cúá hún. Chó cêìn khi hûáa
khöng nïn cam kïët tuyïåt àöëi quaá àïí àöëi phûúng coá chuêín bõ tû tûúãng,
möåt khi khöng thûåc hiïån àûúåc thò khöng mang tiïëng nhiïìu laâ thêët tñn.
Tuåc ngûä daåy rùçng chó nïn noái 3 phêìn, coân 7 phêìn khöng cêìn noái,
anh laâ bêåc àaåi trûúång phu quang minh löîi laåc gùåp nhau chên thaânh thò
coá gò khöng noái àûúåc maâ laåi chó noái 3 phêìn? Kyâ thûåc khöng phaãi nhû
vêåy, chuáng ta àïì xûúáng trong giao tïë phaãi chên thaânh nhûng muöën àaåt
àïën chên thaânh vúái ngûúâi khaác thò phaãi coá möåt quaá trònh.
Möîi giai àoaån cuãa quaá trònh naây cêìn phaãi vêån duång nhûäng phûúng
thûác giao tiïëp thñch húåp thò múái baão àaãm quaá trònh naây phaát triïín thuêån
lúåi.
1. Duâng phûúng phaáp, “biïíu hiïån mú höì" àïí ûáng phoá caác thónh cêìu
phûác taåp. Caái goåi laâ “biïíu hiïån mú höì” laâ duâng phûúng thûác thñch àaáng,
ngön ngûä xaão diïåu àïí biïíu hiïån thaái àöå giaán tiïëp haâm suác, linh hoaåt àöëi
vúái nhûäng thónh cêìu cuãa ngûúâi khaác. Àùåc àiïím laâ khöng coá thaái àöå biïíu
hiïån dûát khoaát, traánh àaánh giaáp laá caâ vúái àöëi phûúng. Àoá laâ möåt phûúng
thûác giao tïë thûúâng duâng. Biïíu hiïån mú höì coá hai
cöng nùng.
Möåt laâ, giaânh möåt khoaãng àêët tröëng àïí xoay chuyïín khi cêìn thiïët.
Coá möåt söë vêën àïì khöng minh baåch tûác thúâi, cêìn phaãi tòm hiïíu thïm
chên tûúáng thûåc sûå hay laâ chúâ xem sûå tònh phaát triïín ra sao vaâ sûå biïën
hoáa cuãa hoaân caãnh xung quanh ra sao múái coá thïí chuã trûúng.
Biïíu hiïån mú höì àïí laåi möåt maãnh àêët tröëng giaânh cho ta suy nghô tó mó,
thêån troång quyïët àõnh. Nïëu quên tûã nhêët ngön tûá maä nan truy thò
khöng nhûäng aãnh hûúãng uy tñn vaâ danh dûå baãn thên maâ coân mang laåi
töín thêët khöng àaáng coá cho sûå nghiïåp vaâ cho quan hïå giao tïë.
Hai laâ, àïí cho möåt phuát hy voång coá lúåi cho sûå öín àõnh tònh caãm cuãa
àöëi phûúng. Ngûúâi yïu cêìu anh giaãi quyïët hay traã lúâi möåt vêën àïì naâo àoá,
nöåi têm cuãa hoå traân trïì hy voång, hy voång àûúåc toaåi nguyïån àûúåc giaãi
quyïët hoaân haão. Nïëu àöåt nhiïn bõ cûå tuyïåt thùèng thûâng thò do thiïëu
chuêín bõ vïì têm lyá seä coá thïí vò quaá thêët voång hay bi thûúng maâ têm lyá
mêët thùng bùçng, khoá loâng öín àõnh àûúåc tònh caãm, saãn sinh ra lúâi noái viïåc
laâm quaá khñch, coá haåi cho quan hïå giao tïë.
Traái laåi, nïëu chûa noái nhû àinh àoáng cöåt thò àöëi phûúng caãm thêëy
sûå tònh chûa àïën nöîi khöng chuát hy voång, coá thïí nöî lûåc nhiïìu hún nûäa
trong hay qua möåt thúâi gian nûäa thò cú höåi seä àïën, sûå tinh seä phaát triïín
theo chiïìu hûúáng töët. Nhúâ vêåy tònh caãm cuãa hoå àûúåc öín àõnh.
Nhûng khöng phaãi bêët cûá viïåc gò cuäng duâng thaái àöå biïíu hiïån mú
höì. Viïåc phaãi toã thaái àöå roä raâng maâ vêîn ùn noái mú höì thò vö cuâng sai
lêìm. Vêåy thò gùåp nhûäng vêën àïì nhû thïë naâo trong tònh huöëng naâo thò sûã
duång phûúng thûác "biïíu hiïån mú höì"?
Laâm thïë naâo àïí nùæm àûúåc mûác àöå "mú höì" Khi sûå viïåc chûa roä
raâng nïn duâng thaái àöå "mú höì". Bêët kyâ sûå kiïån naâo phaát triïín biïën hoáa
cuäng coá möåt quaá trònh, coá khi quaá trònh àoá tûúng àöëi daâi. Khi sûå viïåc múái
bùæt àêìu phaát triïín biïën hoáa, thûåc chêët cuãa vêën àïì chûa böåc löå ra, khoá
àoaán àõnh laâ thiïån hay aác, àeåp hay xêëu, lúåi hay haåi thùæng hay baåi. Luác
naây phaãi chúâ àúåi, quan saát, tòm hiïíu, nghiïn cûáu nhêët thiïët khöng thïí
haânh àöång sú suêët, tiïån möìm noái ra. Thaãn hoùåc tònh thïë bûác baách anh
khöng thïí khöng phaát biïíu yá kiïën thò töët nhêët haäy noái, “mú höì”. Vñ duå
anh coá thïí noái: "Sûå viïåc naây tûúng àöëi phûác taåp, xin àïí töi nghiïn cûáu
möåt chuát röìi seä noái”. Nhû vêåy laâ àaä giûä laåi maãnh àêët tröëng sau naây coá
thïí xoay chuyïín àûúåc.
Coá möåt söë ngûúâi giaâu kinh nghiïåm khi gùåp vêën àïì nhû thïë naây thò
duâng vaâi cêu noái haâi hûúác nhû dêîn möåt cêu tuåc ngûä, kïí möåt chuyïån cöí
tñch hoùåc möåt chuyïån tiïëu lêm chûá khöng traã lúâi trûåc tiïëp vaâo vêën àïì, àïí
cho àöëi phûúng tûå suy nghô cuäng laâ möåt chiïu cuãa "biïíu hiïån mú höì".
Khi gùåp àöëi phûúng lêìn àêìu nïn sûã duång "biïíu hiïån mú höì". Dûúái
àêy àûa ra hai vñ duå trong tònh yïu, möåt vñ duå tñch cûåc vaâ möåt vñ duå tiïu
cûåc. Cêåu Vûúng vaâ cö Lyá coá tñnh caách hûúáng nöåi, ñt coá cú
höåi tiïëp xuác vúái ngûúâi khaác giúái. Coá ngûúâi giúái thiïåu cho hai bïn laâm
quen nhau. Lêìn àêìu tiïn gùåp nhau, hai bïn àïìu coá chuát caãm tònh vúái
nhau. Röìi sau àoá hai ngûúâi troâ chuyïån vúái nhau. May mùæn caã hai àïìu
thöng minh, biïët caách biïíu hiïån luác sú giao. Khi chia tay nhau, cêåu
Vûúng noái vúái cö yá rùçng: "Noái chung töi coá êën tûúång töët vïì cö nhûng àêy
múái chó laâ sú giao, vïì sau chuáng ta seä hiïíu nhau hún". Cö Lyá cuäng móm
cûúâi àaáp laåi rùçng: "Töi cuäng coá caãm giacá nhû anh".
Thaái àöå cuãa caã àöi bïn àïìu mú höì, vûâa toã ra muöën kïët baån vûâa àïí
laåi maãnh àêët tröëng tiïån xoay chuyïín. Caã hai àïìu vui veã, àoá laâ cú súã cho
giao tiïëp sau naây. Coân möåt àöi nam nûä khaác thò laåi khöng phaãi nhû thïë
Cêåu Trûúng vaâ cö Àõnh cuäng thöng qua ngûúâi giúái thiïåu maâ quen biïët
nhau. Gùåp nhau lêìn àêìu tiïn maâ cêåu Trûúng àaä chêíu miïång noái rùçng:
"Töi khöng thñch cö" laâm cho cö Àõnh che mùåt boã ài, vïì àïën nhaâ oâa ra
khoác, oaán ngûúâi giúái thiïåu. Cêåu Trûúng ùn noái quaã laâ quaá bêët nhaä.
2. Àöi vúái suå viïåc chûa nùæm vûäng thò duâng phûúng phaáp hûáa heån
cao su.
Nïëu anh chûa nùæm chùæc àûúåc sûå viïåc thò nïn noái nùng linh hoaåt,
àaân höìi nhû cao su àïí coá chöî co giaän. Vñ duå noái "seä cöë hïët sûác laâm", "têån
sûác nöî lûåc", "cöë gùæng hïët khaã nùng"...
Àoá laâ nhûäng cêu chûä coá tñnh linh hoaåt rêët lúán. Caách hûáa heån thïì
nguyïìn naây àïí laåi àêët nhêët àõnh cho anh xoay chuyïín nhûng noái chung
khiïën cho àöëi phûúng nghi ngúâ, anh khoá loâng àaåt àûúåc sûå tin tûúãng cao
cuãa àöëi phûúng.
3. Àöëi vúái vêën àïì maâ anh khöng thïí àöåc lêåp giaãi quyïët àûúåc thò nïn
sûã duång lúâi hûáa heån coá êín chûáa àiïìu kiïån.
Coá nghôa laâ nïëu möåt mònh anh khöng thïí thûåc hiïån lúâi hûáa maâ
phaãi coân cêìn àïën sûå giuáp àúä cuãa ngûúâi khaác thò trong lúâi hûáa cuãa anh
phaãi bao göìm nhûäng cêu chûä mang tñnh chêët haån chïë.
Vñ duå anh hûáa giuáp möåt ngûúâi baån àùng kyá höå khêíu chùèng haån.
Àiïìu àoá liïn quan àïën cú quan cöng an vaâ caác chñnh saách cuãa nhaâ nûúác
thò anh nïn noái nhû thïë naây múái thoãa àaáng: “nïëu nhû cöng an cho pheáp
nhêåp höå khêíu tûâ nöng thön ra maâ anh coá àuã caác àiïìu kiïån quy àõnh thò
töi seä giuáp anh". Nhû vêåy àaä duâng cöng an vaâ chñnh saách àïí haån chïë khaã
nùng giuáp àúä cuãa anh, vûâa biïíu löå thaânh yá, vûâa noái nùng linh hoaåt coá
mûác àöå vûâa ngêìm baáo cho àöëi phûúng caái khoá khùn cuãa mònh.
Noái toám laåi, khi thêëy chûa coá thïí hiïíu àêìy àuã vêën àïì hay khi khaã
nùng cuãa mònh coá haån thò trong lúâi hûáa phaãi êín taâng sûå tûâ chöëi.
4. Ngêîu nhô sûã duång kïë hoaän binh
Coá nhiïìu khi vò nhiïìu nguyïn nhên nhû thïí diïån, àöëi phûúng
maånh quaá khiïën cho chuáng ta khöng thïë trûåc tiïëp tûâ chöëi thónh cêìu cuãa
àöëi phûúng. Ngoaâi caách kheáo leáo tûâ chöëi ra coân coá thïí duâng caách trûúác
àaáp ûáng yïu cêìu röìi sau sûãa laåi. Vñ duå coá ngûúâi nhúâ anh giuáp viïåc àiïìu
taác hay xin viïåc cho thên thñch thò anh giaãi thñch nbûá thïë naâo?
Nïëu nhû anh lêåp tûác cûå tuyïåt thò àöëi phûúng cho anh khöng chõu
giuáp àúä thêåm chñ quan hïå hai bïn trúã thaânh gay gùæt coá thïí sau naây anh
coá viïåc gò nhúâ thò duâ hoå coá thïí giuáp àûúåc hoå cuäng nhe rùng coåp ra traã
àuäa. Vò vêåy töët nhêët anh phaãi laâm cho àöëi phûúng cho rùçng, anh àaä têån
têm têån lûåc giuáp àúä. Anh coá thïí laâm nhû sau. Lêåp tûác baão àöëi phûúng
viïët toám tùæt lyá lõch kï khai töët nghiïåp trûúâng naâo, mön gò, súã trûúâng gò,
súã thñch gò... giao cho anh. Nhû vêåy àöëi phûúng têån mùæt thêëy anh muöën
giuáp àúä hoå thêåt sûå taåo ra aão giaác àaä tòm àuáng thêìy àuáng thuöëc. Tiïëp theo
anh noái möåt caách thaânh khêín rùçng: "Viïåc cuãa anh cuäng laâ viïåc cuãa töi,
töi seä têån lûåc. Mai töi seä àem toám tùæt lyá lõch àïën gùåp baån töi. Mêëy höm
nûäa anh trúã laåi gùåp töi àûúåc khöng?”
Mêëy höm sau, khöng chúâ àöëi phûúng àïën anh goåi àiïån thoaåi hay
thên haânh àïën nhaâ àöëi phûúng. Anh noái vúái àöëi phûúng rùçng: “mêëy höm
nay töi lo tiïåc cho anh. Cú quan A coá leä khöng coá hy voång, töi sang cú
quan B thò hoå hûáa seä nghiïn cûáu”. Mêëy ngaây sau nûäa, anh chuã àöång tòm
gùåp àöëi phûúng noái rùçng: "Thêåt khöng phaãi vúái anh, viïåc anh nhúâ khöng
hoaân thaânh àûúåc. Töi àaä nhúâ mêëy ngûúâi baån thên úã mêëy cú quan nhûng
àïìu khöng coá caách naâo giaãi quyïët àûúåc caã. Coá leä chúâ khi naâo coá cú höåi
haäy hay chùng".
Duâ rùçng anh khöng tòm ai caã, nhûng chùæc chùæn àöëi phûúng rêët
caãm kñch anh. Vïì caác vêën àïì khaác cuäng thïë. Trong viïåc mua baán, nïëu coá
ngûúâi nhúâ anh mua höå möåt haâng hoáa naâo àoá theo giaá xuêët xûúãng chùèng
haån, töët nhêët anh lêåp tûác noái rùçng: "Àûúåc röìi, töi lêåp tûác ài giuáp anh".
Hoãi àöëi phûúng cêìn bao nhiïu, loaåi naâo... röìi diïîn laåi theo caác bûúác kïí
trïn.
Baão vúái àöëi phûúng rùçng haâng hoáa àaä kyá húåp àöìng hïët röìi, chó coá
thïí chúâ kïë hoaåch sau v.v...
Coá ngûúâi nhên dõp anh ài cöng taác àêu àoá nhúâ mua möåt haâng hoáa
loaåi naâo àoá. Xin anh chúá lêåp tûác tûâ chöëi, nïn lêåp tûác nhêån tiïìn àöëi
phûúng gûãi mua haâng vaâ toã ra sùén saâng tòm haâng àoá, nïëu coá nhêët àõnh
mua mang vïì cho àöëi phûúng. Khi àïën àõa phûúng cöng taác anh goåi àiïån
thoaåi noái vúái àöëi phûúng rùçng anh àaä ài khùæp caác cûãa hiïåu maâ khöng coá
loaåi haâng àoá. Cûá nhû thïë maâ àöëi phoá vúái caác viïåc khaác, vêån duång linh
hoaåt kïë trûúác hûáa sau sûãa laåi. Nhû vêåy tuy khöng töën gò maâ cuäng àûúåc
tònh ngûúâi.
Nhûng phûúng phaáp naây khöng thïí duâng thûúâng xuyïn, chó nïn
ngêîu nhiïn múái duâng àïí ûáng phoá. Duâng thûúâng xuyïn thò nhêët àõnh löå
têíy, bõ ngûúâi ta mùæng laâ xaåo Àaåi àa söë ai cuäng thñch ngûúâi àaä noái têët
laâm, rêët ñt ngûúâi röång loâng thöng caãm nhûäng nguyïn nhên khiïën cho
anh khöng thïí laâm àûúåc. Hoå thûúâng chï traách anh àaä hûáa maâ khöng
laâm cho nïn duâ anh coá muöën laâm maâ khöng àuã àiïìu kiïån àïí laâm vêîn bõ
hoå traách.
Napoleon noái rùçng: "Xûa nay töi khöng bao giúâ hûáa bûâa búãi vò nhû
thïë seä dêîn àïën sai lêìm khöng cûáu vaän àûúåc,
Coá ngûúâi hoãi khi bõ baån bùæt phaãi hûáa maâ anh àaä biïët chùæc chùæn
khöng laâm àûúåc viïåc àoá, vêåy xûã trñ nhû thïë naâo?
Anh phaãi lùæng nghe baån trònh baây yïu cêìu möåt caách chùm chuá röìi
sau àoá lùæc àêìu nheå nheå, thúã daâi toã ra veã xoát xa vò bêët lûåc khöng giuáp
àûúåc baån. Lùæc àêìu nheå nheå laâ phuã àõnh, àöëi phûúng biïët anh cûå tuyïåt.
Tiïëp sau anh coá thï trònh baây lyá do vò sao phaãi cûå tuyïåt thò àöëi phûúng
dïî lyá do cûå tuyïåt phaãi àêìy àuã thò hoå seä tiïëp thu. Têët nhiïn,
thöng caãm.
Coá nhiïìu sûå viïåc múái nhòn qua thêëy àaáng laâm song nghô kyä nïëu
laâm thò phiïìn phûác. Vñ duå baån anh laâm cöng taác baão hiïím múâi anh mua
baão hiïím nhên thoå möåt triïåu àöìng. Anh cuäng biïët viïåc naây coá ñch, nhûng
suy nghô nhû vêåy möîi thaáng phaãi nöåp 1/3 tiïìn lûúng maâ hiïån nay lûúng
anh chó àuã söëng. Anh biïët roä khöng coá tiïìn mua baão hiïím thò anh coá thïí
lùæc àêìu nheå nheå röìi sau trònh baây lyá do cho baån.
5. Dung tuáng cho hoaânh haânh röìi múái trêën aáp
Àêìu thúâi Xuên Thu sau khi Trõnh Vuä Cöng qua àúâi, thaái tûã Löå
Sinh lïn ngöi, àoá laâ Trõnh Trang Cöng. Trong loâng Trõnh Trang Cöng
rêët roä tuy laâm vua nhûng caác àõch thûã chñnh trõ khöng boá giaáp quy haâng,
baãn thên öng coân phaãi chiïën àêëu nhiïìu. Nhûng duâng phûúng thûác naâo
àïí àêëu tranh vúái àõch thuã chñnh trõ, vò khöng phaãi laâ ai xa
laå maâ chñnh laâ meå àeã vaâ em ruöåt cuãa öng. Trõnh Trang Cöng khi loåt loâng
meå hai chên ra trûúác àêìu ra sau khiïën cho meå laâ Vuä Phûúng vò àeã khoá,
suyát mêët maång cho nïn baâ gheát öng maâ laåi rêët suãng aái ngûúâi em cuãa öng
laâ Cöng Thuác Àoaån. Sau khi hai anh em lúán lïn, Vuä Phûúng àaä mêëy lêìn
yïu cêìu lêåp Cöng Thuác Àoaån laâm thaái tûã. Nhûng Vuä Cöng theo truyïìn
thöëng lêåp con lúán nïn khöng àöìng yá. Meå con Vuä Phûúng rêët bêët maän.
Khi Vuä Cöng mêët, hoå beân tùng cûúâng êm mûu cûúáp ngöi Àêìu tiïn Vuä
Phûúng lêëy tû caách laâ meå xin Trang Cöng phong êëp Chïë cho Cöng Thuác
Àoaån. ÊËp ë Chïë laâ möåt troång yïëu vïì quên sûå, Trang Cöng khöng chõu
phong cho Cöng Thuác Àoaån. Vuä Phûúng beân xin phong Kinh thaânh dïî
thuã khoá cöng cho Cöng Thuác Àoaån, Trang Cöng daânh chêëp nhêån.
Cöng Tön Àoaån àïën Kinh Thaânh beân múã röång vaâ xêy cao tûúâng thaânh.
Caác àaåi thêìn baân luêån xön xao. Saái Troång noái vúái Trang Cöng rùçng:
"Thaânh caác núi cao bao nhiïu tiïn vûúng àïìu àaä quy àõnh roä. Nay Cöng
Thuác Àoaån xêy thaânh khöng theo qui chïë àoá, bïå haå nïn ngùn chùån ngay
àïí traánh hêåu hoåa".
Trang Cöng sao laåi khöng hiïíu àiïìu àoá nhûng trong loâng öng àaä
suy tñnh khaác, beân àaáp rùçng: "Meå ta muöën nhû thïë, ta biïët laâm sao?".
Cöng Thuác Àoaån thêëy anh khöng coá biïån phaáp haån chïë beân caâng
phoáng tuáng hún nûäa, ra lïånh quên àöåi biïn giúái phña xêy vaâ phña baác
phaãi tuên theo mïånh lïånh cuãa öng ta vaâ ngêìm mua chuöåc caác thaânh êëp
lên cêån vïì phe öng ta. Viïåc naây chiïën caác tûúáng sô hïët sûác bêët bònh. Àaåi
tûúáng Cöng Tûã Lûä noái vúái Trang Cöng rùçng: "Bïå haå cêìn phaãi lêåp tûác chïë
ngûå öng ta, nïëu khöng dêìn dêìn quên àöåi seä bõ öng ta thêu toám”.
Trõnh Trang Cöng vêîn bònh tônh noái rùçng: "Khöng cêìn thiïët. Laâm
nhiïìu viïåc bêët nhên bêët nghôa thò nhêët àõnh seä tûå diïåt vong".
Cöng Thuác Àoaån thêëy anh vêîn khöng coá phaãn ûáng gò caâng khöng
coân súå gò nûäa, tñch luäy lûúng thaão, sùæm sûãa vuä khñ, tùng thïm böå binh vaâ
chiïën xa chuêín bõ tiïën àaánh thuã àö cua Tranh Cöng vaâ àaä heån vúái meå
laâm nöåi ûáng. Bêëy giúâ caã nûúác àïìu cùm phêîn. Trang Cöng vui sûúáng noái
rùçng: "Thúâi cú àaä àïën”. Trang Cöng tòm hiïíu ngaây nöíi
loaån cuãa Cöng Thuác Àoaån, tiïn phaát chïë nhên, sai Cöng Tûã Lûä àem 200
chiïën xa tiïën vïì kinh Thaânh. Quên dên Kinh Thaânh phaãn chiïën, Cöng
Thuác Àoaån chaåy àïën Bó Àõa. Trang Cöng truy àuöíi àïën Bó Àõa. Cöng
Thuác Àoaån beân tröën àïën Coång Quöëc. Trang Cöng quay vïì àöëi phoá vúái meå
laâ vuä Phûúng, àem baâ giam loãng úã Thaânh Trò vaâ thïì vônh viïîn khöng
gùåp mùåt baâ.
Àöëi vúái daä têm àoaåt quyïìn cuãa em vaâ àöëi vúái haânh vi thuâ àõch cuãa
meå vöën Trang Cöng àaä sùén biïët. Nhûng Trang Cöng khöng tòm caách hoâa
giaãi theo tònh cöët nhuåc maâ duâng thuã àoaån àïí cho phaát triïín böåc löå sûå bêët
nghôa röìi bêët ngúâ têën cöng. Àêìu tiïn dung tuáng cho àöëi phûúng laâm caân,
nhúâ àoá tranh thuã loâng baá quan vaâ loâng quên àöåi, loâng dên röìi sau àûa
àöëi phûúng vaâo chöî chïët.
Phûúng phaáp dung tuáng cho keã àõch hoaânh haânh böåc löå êm mûu
röìi múái bùæt töåi trûâng trõ chó duâng khi coá khaã nùng laâm chuã cuåc diïån tûác
àuã sûác àeâ beåp àöëi phûúng. Chöî hay cuãa kïë naây laâ àïí cho àöëi phûúng
hoaânh haânh tûúãng àùæc thïë lïn khinh suêët cho rùçng ta bêët lûåc, sau àoá bêët
ngúâ trêën aáp.
Àêy cuäng laâ möåt loaåi kïë laâm ngûúåc laåi trûúác àïí cho laâm nhû àöëi phûúng
muöën, sau quay laåi trêën aáp, coi nhû trûúác hûáa cho pheáp, sau laåi huãy boã
lúâi hûáa àoá.
36 KÏË NHÊN HOAÂ(Phêìn 3) 1
Muåc luåc
Kïë 25. Kïë ûáng biïën..................................................................................... 3

1. Kheáo noái sûãa sai.................................................................................. 4
2. Xem gioá beã laái tuây cú ûáng biïën .......................................................... 7
3. Trong ûáng biïën àûáng àêìu laâ sûå hoám hónh haâi hûúác ...................... 11
4. Hû maâ laâm ra veã thûåc, nhûúåc maâ laâm ra veã cûúâng....................... 14
5. Cêìm lïn àûúåc boã xuöëng àûúåc ........................................................... 16
Kïë 26. kïë giaã ngu ..................................................................................... 20
1 . Hoa phaãi nûãa núã, rûúåu phaãi nûãa say............................................. 20
2. Yïëu lônh tuáy quyïìn: hònh say maâ thêìn khöng say........................ 23
3. Trong àaåi ngu êín taâng àaåi trñ.......................................................... 26
4. Giaã vúâ khöng biïët, lúâi noái caâng hay................................................. 30
Kïë 27. Kïë baán khön maâ ùn...................................................................... 32
1 . Vûâa chiïëm àûúåc lúåi dïî daâng vûâa àûúåc loâng ngûúâi ........................ 32
2. Mña ngoåt caã hai àêìu.......................................................................... 36
3. Diïîn vai ngûúâi bõ haåi ........................................................................ 37
4. Thuêåt mua nhên têm khöng mêët tiïìn ........................................... 39
5. Viïåc nhoã àûúåc nhên lúán .................................................................... 41
Kïë 28. Kïë löå xêëu ....................................................................................... 45
1. Löå möåt xêëu che trùm xêëu................................................................. 45
2. Daám löå böå mùåt thêåt Lû Sún ............................................................. 48
3. Gioãi phaát huy súã àoaãn cuãa mònh ..................................................... 50
4. Löå sú húã múâi öng vaâo quan taâi ......................................................... 51
Kïë 29. Kïë phaãn phaáo ............................................................................... 53
1. Laâm ngûúâi khöng thïí luác naâo cuäng àön hêåu ................................. 53
2. Laâm cho ngûúâi chïë giïîu ta laåi bõ nhuåc............................................ 55
Kïë 30. Kïë phaãn ngûä ................................................................................. 58
1. YÁ chñnh diïån lúâi phaãn diïån laâ kñnh phoáng àaåi hoang àûúâng........ 58
2. Lúâi noái phaãn diïån chêm choåc cay àùæng hún ................................... 61
3. Mùæng yïu........................................................................................... 64
4. Chúá nhêìm lúâi mùæng thaânh lúâi khen................................................ 69

Kïë 31. Kïë beâ àaãng.................................................................................... 71
1. Gian nõnh cuäng coá beâ àaãng cuâng sinh tûã........................................ 71
2. Xêy dûång möåt quan hïå hûäu duång ................................................... 73
3. Thñch ûáng vúái voâng giao tïë múái ....................................................... 76
Kïë 32. Kïë àe doåa ...................................................................................... 80
1. Mûúån gûúm phaáp luêåt ...................................................................... 80
2. Duâng aáp lûåc têm lyá khiïën àöëi phûúng löå chên tûúãng.................... 83
3. Luác àoá vö thanh thùæng hûäu thanh.................................................. 85
Kïë 33. Kïë xuöëng àaâi................................................................................. 88
1 . Kyâ thûåc àaâi cuäng khöng khoá xuöëng............................................... 88
2. Àïí cho ngûúâi ta coá àûúâng xuöëng àaâi, cûáu vaän tònh thïë nhû cûáu
hoãa .......................................................................................................... 88
3. Lêëy laåi thïí diïån ................................................................................. 91
Kïë 34 Kïë aám thõ ....................................................................................... 95
1. Lúâi noái nghe thanh, chiïng tröëng nghe êm.................................... 95
2. Dô nhu khùæc cûúng, che giêëu chöî lúåi haåi cuãa mònh ....................... 96
3. Laâm beä mùåt ngûúâi ta vûâa àuã thò thöi ............................................. 99
Kïë 35. Kïë àaâm phaán .............................................................................. 103
1 . Àaâm phaán laâ möåt cuöåc àoå sûác nhêîn naåi ...................................... 103
2. Àaåo àaâm phaán laâ nhêët xûúáng nhêët hoåa ....................................... 104
3. Àiïím àïën huyïåt àaåo thò dûâng........................................................ 107
4. Möåt bûúác luâi hai bûúác tiïën ............................................................. 110
Kïë 36. Kïë thùm doâ ................................................................................. 113
1 . Phûúng phaáp doâ àûúâng ................................................................. 113
2. Hoåc àûúåc caách quanh co cûáu nhaâ .................................................. 115
3. Caâng ài voâng quanh caâng ñt vêëp àinh .......................................... 116
Kïë 25. Kïë ûáng biïën
Laâm thïë naâo thñch ûáng khi quan hïå àöåt biïën?
Trong cuöën Haåc lêm ngoåc löå, Lêm Sûå chi trñ cuãa La Àaåi Kinh
thúâi Töëng coá viïët: "Àaåi phaâm khi laâm viïåc lúán hay nhoã àïìu phaãi coá trñ.
Trñ laâ gò? Tuây cú ûáng biïën duâng àïí giaãi quyïët sûå kiïån". Vïì yá nghôa
nhêët àõnh naâo àoá, ngûúâi coá trñ laâ ngûúâi coá thïí tuây cú ûáng biïën theo gioá
beã.
Muåc àñch cuöëi cuâng cuãa ûáng biïën laâ khiïën cho ta luön luön úã võ
trñ chuã àöång nùæm àûúåc àöång thaái phaát triïín cuãa sûå viïåc àïí thûåc hiïån
àûúåc muåc tiïu àaä àõnh. Cuå thïí, ûáng biïën coá hai cöng duång: möåt laâ giûä
àûúåc chuã àöång, hai laâ biïën bõ àöång thaânh chuã àöång.
Trong cuöåc söëng coá thïí chia thaânh 4 tònh huöëng ûáng biïën:
1 Nghô xa. Ngûúâi khöng nghô xa têët coá hoåa gêìn. Nghô xa laâ möåt
loaåi ûáng biïën coá yá nghôa chiïën lûúåc nhêët. Möåt con ngûúâi nhòn xa thêëy
röång lêëy àûúåc, boã àûúåc, co àûúåc, duöîi àûúåc múái tranh thuã chuã àöång
àûúåc.
2. Lo gêìn. Nghô khöng àûúåc xa têët sinh lo gêìn. Thêåm chñ coá khi
nghô xa mûu sêu nhûng do hoaân caãnh khaách quan thay àöíi bêët trùæc
thò cuäng khoá traánh khoãi lo gêìn. Vñ duå do thiïn chuyïín cöng taác maâ
hoaân caãnh trúã thaânh xa laå.
3. Giaãi nguy. Khöng giaãi quyïët àûúåc lo gêìn têët thaânh hoåa gêëp,
cho nïn giaãi nguy laâ möåt loaåi ûáng biïën trong möåt caãnh ngöå nhêët àõnh.
ÛÁng biïën giaãi nguy bùçng trûúng thanh thïë, hoùåc lêëy cöng laâm thuã,
phaáp cuå thïí. Noái chung, ûáng biïën giaãi nguy phaãn aãnh roä mûu trñ vaâ
khaã nùng ûáng biïën cuãa möåt con ngûúâi
4.Tuây cú. Àêy laâ trong möåt tònh caãnh ön hoâa maâ. tuây cú haânh sûå,
xûã thïë thöng suöët biïën hoáa. Àoá laâ biïíu hiïån chuã yïëu cuãa trònh àöå thao
tuáng loâng ngûúâi trong giao tïë cuãa möåt con ngûúâi. Búãi vêåy loaåi ûáng biïën
naây seä laâ troång àiïím giúái thiïåu sau àêy.
1. Kheáo noái sûãa sai
Àaåi thaái giaám Lyá Liïn Anh laâ ngûúâi cú trñ kheáo noái, gioãi laâm àeåp
loâng Tûâ Hi Thaái hêåu. Taâi cú trñ cuãa öng àaä nhiïìu lêìn giaãi vêy cho Tûâ
Hi Thaái hêåu vaâ thuöåc haå. Tûâ Hi thñch xem Kinh kõch thûúâng ban
thûúãng nhûäng ên huïå nho nhoã cho keáp haát. Möåt höm sau khi xem keáp
haát nöíi tiïëng laâ Dûúng Tiïíu Lêu biïíu diïîn, baâ goåi keáp haát naây àïën
trûúác mùåt chó mêm baánh sûäa trïn baân baão rùçng: "Ta ban cho ngûúi têët
caã mang ài!"
Dûúng Tiïíu Lêu khêëu àêìu taå ún nhûng khöng muöën baánh sûäa
beân caã gan têu rùçng: "Khêëu àêìu taå ún thaái hêåu, nhûng nhûäng vêåt quñ
giaá naây nö taâi khöng daám nhêån, xin thaái hêåu röång loâng ban cho möåt
chûä. "
Tûâ Hi àang vui nïn khöng giêån, noái rùçng: "Ngûúâi muöën caái gò?”
Dûúng Tiïíu têu khêëu àêìu têu rùçng: "Laäo Phêåt gia phuác lúán bùçng
trúâi, phaãi chùng coá thïí cho nö taâi möåt chûä?”
Tûâ Hi cao hûáng sai thaái giaám mang buát mûåc àïën vêîy tay viïët
möåt chûä Phuác.
Tiïíu Vûúng gia àûáng bïn caånh thêëy chûä cuãa Tûâ Hi viïët beân noái
nho nhoã rùçng: "Chûä Phuác böå Thõ chûä khöng phaãi böå Y cú.”
Dûúng Tiïíu Lêu thêëy Tûâ Hi viïët sai, nïëu nhêån mang vïì e ngûúâi
khaác àaâm tiïëu, haá khöng phaãi mùæc töåi khi quên hay sao. Nïëu khöng
nhêån lêëy cuäng khöng àûúåc vò Tûâ Hi seä nöíi giêån cheám àêìu ngay. Lêëy
cuäng khöng àûúåc, khöng lêëy cuäng khöng àûúåc. Dûúng Tiïíu Lêu thaáo
möì höi höåt.
Khöng khñ trúã nïn cùng thùèng. Tûâ Hi cuäng caãm thêëy theån, vûâa
khöng muöën Dûúng Tiïíu Lêu nhêån lêëy vûâa khöng tiïån giûä laåi.
Lyá Liïn Anh àûáng bïn caånh nhanh trñ cûúâi ha ha noái: "Phuác cuãa
Laäo Phêåt gia àïìu hún moåi ngûúâi trïn àúâi möåt "àiïím"" (Chûä Phuác cuãa
Tûâ Hi viïët böå Y laâ so vúái böå Thõ thïm möåt chêëm tûác möåt àiïím). Dûúng
Tiïíu Lêu vûâa nghe noái thïë thoùæt nghô ra beân vöåi vaâng khêëu àêìu têu
rùçng: " Laäo Phêåt gia phuác nhiïìu àêy laâ phuác hún ngûúâi nö taâi laâm sao
daám lônh". Tûâ Hi àang sùæp nöíi giêån, nghe noái thïë beân thuêån gioá beã laái
cûúâi noái rùçng: “Àûúåc röìi, höm sau seä ban cho ngûúi". Nhû vêåy lúâi noái
khaão cuãa Lyá Liïn Anh àaä giaãi vêy cho hai ngûúâi.
Lyá Liïn Anh ûáng biïën kheáo úã chöî: sûãa sai thaânh khöng sai khiïën
cho chûä Phuác viïët sai thaânh Tûâ Hi cöë yá viïët khaác chûá khöng phaãi viïët
sai vò sú suêët, vûâa gúä thïí diïån vûâa ninh Tûâ Hi maâ laåi vûâa giuáp Dûúng
Tiïíu Lêu thoaát naån. Lyá Liïn Anh ûáng biïën vûâa nhanh vûâa kheáo. Dûúái
àêy laâ möåt vñ duå khaác.
1. Sûãa sai bùçng phaát huy caái sai.
Trong khi diïîn thuyïët têët phaãi àaåt àûúåc hiïåu quaã taåi chöî. Nhûng
nïëu àöåt nhiïn xaãy ra nhiïîu loaån naâo àoá thò coá thïí khiïën cho diïîn giaã
nhêët thúâi khöng khöëng chïë àûúåc ngön ngûä noái sai khiïën cho lêm vaâo
caãnh quêîn baách. Trong tònh huöëng àoá, diïîn giaã phaãi sûã duång phûúng
phaáp sûãa sai bùçng caách phaát huy caái sai ra yá múái giaãi thoaát khoãi bïë
tùæc vaâ àaåt àûúåc hiïåu quaã tûác thúâi taåi chöî. Vñ duå coá möåt ngûúâi dêîn
chûúng trònh tham gia lïî ra mùæt cuãa àoaân Kinh kõch Sû Tûã Lêu àaão
Haãi Nam do sú suêët àaä giúái thiïåu öng Nam Tên Yïën, bñ thû àaãng uãy
Haãi Nam Sû phaåm hoåc viïån thaânh "tiïíu thû" laâm cho caã höåi trûúâng
naáo loaån lïn. Cö dêîn chûúng trònh beân chên thaânh xin löîi Nam Tên
Yïën vaâ noái rùçng: "Tïn cuãa Thuã trûúãng thêåt laâ àêìy yá thú laâm töi nhúá
àïën hai cêu thú: "Cûåu thúâi Vûúng Taå àûúâng tiïìn yïën, phi nhêåp têìm
thûúâng baách tñnh gia". (Chim yïën ngaây xûa trong dinh Vûúng Taå nay
bay vaâo nhaâ baá lñnh). Thêåt laâ möåt bûác tranh tuyïåt myä giöëng nhû
quang caãnh höm nay. Kinh kõch xûa nay vöën lûu haânh úã
phûúng bêëc maâ bêy giúâ Kinh kõch tûâ phûúng bùæc xuöëng phûúng nam,
vûúåt qua eo biïín Quyânh Chêu bay àïën Haãi Nam vaâ laâm töí úã àêy. Haá
chùèng phaãi laâ möåt bûác tranh tuyïåt myä hay sao?"
Khaã nùng ûáng biïën cuãa cö dêîn phûúng trònh naây quaã khiïën cho
moåi ngûúâi thaán phuåc. Sau khi cö toã lúâi xin löîi do thêëy chûä Yïën trong
tïn cuãa thuã trûúãng maâ sinh ra y tá hú àeåp röìi dêîn ra cêu chuyïån sinh
àöång bùæt nuöìn tûâ sai soát cuãa mònh diïîn àaåt möåt caách àêìy chêët thú.
Phûúng thûác sûãa sai bùçng phêëp thay caái sai naây àûúåc toaân böå quan
chuáng vöî tay raâo raâo, nhiïåt tònh taán thûúãng laâ àiïìu têët nhiïn.
2. Lêëy àuáng suãa sai.
Trong khi diïîn thuyïët, diïîn giaã do quaá cùng thùèng hay kñch
àöång maâ lúä lúâi. Trong tònh huöëng naây, diïîn giaã chúá vò thïí diïån maâ laâm
ngûúâi ai cuäng khöng traánh àûúåc sai soát. Têët nhiïn laâ noái laåi möåt lêìn
bùçng ngön tûâ chñnh xaác àïí caãi chñnh chöî lúä lúâi noái sai. Nïëu nhû trong
tònh hònh cho pheáp maâ biïån luêån sûå khaác biïåt cuãa lúâi noái sai vúái lúâi
noái àuáng thò coá thïí gêy êën tûúång sêu sùæc hún nûäa àöëi vúái thñnh giaã. Vñ
duå, möåt võ chuã nhiïåm khoa cuãa trûúâng sû phaåm noå núái chuyïån vúái hoåc
sinh múái vaâo khoa àaä noái raâng: "Caác baån hoåc sinh, chuác moåi ngûúâi
moåi sûå töët laânh. Caác baån tûâ böën phûúng vïì trûúâng sû phaåm bùæt àêìu
cuöåc söëng hoåc têåp múái, nhêët àõnh seä chuyïn cêìná hoåc têåp tiïën böå khöng
ngûâng. Tûúng lai hy voång möîi baån seä trúã thaânh giaáo viïn tiïíu hoåc
mêîu mûåc. Khöng, phaãi noái hy voång tûúng lai möîi baån àïìu thaânh giaáo
viïn tiïíu hoåc mêîu mûåc búãi vò hy voång àoá laâ hiïån thûåc. Àiïìu töi muöën
diïîn àaåt laâ têëm chên tònh cuãa töi luác naây àöëi vúái caác baån, chuác caác
baån sau naây seä bûúác lïn buåc giaãng hoaân thaânh chûác
traách vinh quang nhêët”.
Võ chuã nhiïåm khoa naây nhanh choáng nhêån thêëy àaä noái nhêìm
“hy voång tûúng lai" thaânh "tûúng lai hy voång" nïn kõp thúâi sûãa àöíi laåi
möåt caách kheáo leáo. Nhû vêåy vûâa thûâa nhêån lúä lúâi noái sai, vûâa giaãi
thñch lyá do nhûng khöng nhûäng khöng gêy ra khoá chõu maâ laåi coá taác
duång töët. Thêåt laâ möåt phûúng phaáp böí cûáu saáng suöët.
3. Biïën sai thaânh àuáng.

Khi tûác thúâi phaát biïíu yá kiïën thò möåt khi diïîn giaã phaát hiïån noái
sai thûúâng coá têm lyá cùng thùèng, caãn trúã doâng tû duy, thêåm chñ
khöng thïí tiïëp tuåc noái nûäa. Nïëu ruãi ro xaãy ra tònh huöëng naây, diïîn
giaã nïn lêåp tûác biïån minh, kheáo leáo chûäa sai thaânh àuáng. Vñ duå trong
möåt cuöåc hön lïî, ngûúâi chuã trò nhiïåt tònh múâi phaát biïíu yá kiïën,
möåt võ giaáo viïn trung hoåc daåy nghïì lêåp tûác àûáng lïn phaát biïíu. Öng
noái chiïìu nay laâ ngaây taác thaânh tònh duyïn cuãa thêìy Haå Minh trûúâng
trung hoåc daåy nghïì vaâ tiïíu thû Diïåp Höìng cöng ty thûúng maåi... Coá leä
coá ngûúâi cho töi noái sai haá khöng phaãi Haå Minh vaâ Diïåp Höìng cuâng
cöng taác trong möåt cöng ty hay sao? Àuáng vêåy Haå Minh àaä theo
thûúng nghiïåp nhûng möåt thaáng trûúác coân laâ möåt thêìy giaáo treã tuöíi
ûu tuá trong nghïì. Bêy giúâ trong mùæt chuáng töi, anh vêîn luön luön laâ
baån àöìng nghiïåp töët. Töi xin nhên cú höåi naây thay mùåt toaân thïí
nhûäng ngûúâi trong nghïì thaânh têm chuác àöi baån àeåp duyïn laânh.
Roä raâng öng naây àaä nhêìm lêîn khi giúái thiïåu tên lang. Chûäa trûúâng
daåy nghïì chûác nghiïåp trung hoåc thaânh thêìy giaáo trong nghïì chûác
trung giaáo sû. Vêîn giûä hai chûä "chûác" vaâ "trung" song yá nghôa àaä dûúåc
àñnh chñnh. Sau khi thêëy mònh noái sai àaä kheáo leáo chûäa "thêìy giaáo
trung hoåc daåy nghïì" thaânh thêìy giaáo trong nghïì (tûác ngûúâi gioãi trong
nghïì úã àêy laâ nghïì buön baán). Khöng nhûäng àaä àñnh chñnh sai lêìm
maâ coân àïì cao tên lang laâ bêåc thêìy trong nghïì buön baán, têët nhiïn
moåi ngûúâi àïìu thaán phuåc vui veã hûúãng ûáng, hön lïî caâng naáo nhiïåt.
2. Xem gioá beã laái tuây cú ûáng biïën
Nùm 1966, Lêm Ngûä Àûúâng nhaâ vùn hoåc hiïån àaåi nöíi tiïëng tûâ
Myä vïì Àaâi Loan àõnh cû. Thaáng 6 nùm àoá, möåt hoåc viïån úã Àaâi Bùæc cûã
haânh lïî töët nghiïåp trên troång múâi têm Ngûä Àûúâng tham gia vaâ xin
öng phaát biïíu yá kiïën. Mêëy võ tai to mùåt lúán phaát biïíu trûúác Lêm Ngûä
Àûúâng. Hoå noái daâi doâng lï thï khiïën cho thñnh giaã àïìu nguã gêåt. Àïën
khi têm Ngûä Àûúâng àùng àaân phaát biïíu, öng beân giú tay nhòn àöìng höì
àaä 1 1 giúâ rûúäi röìi nïn thay àöíi caách noái, chó noái möåt cêu: "Lúâi phaát
biïíu cuãa bêåc thên sô nïn giöëng nhû mini jup cuãa phuå nûä, caâng ngùæn
caâng töët" Thïë thöi, khöng noái nûäa. Öng vûâa noái xong moåi ngûúâi lùång
ngùæt, mêëy giêy sau caã höåi trûúâng oâa cûúâi vaâ nhûäng traâng vöî tay daâi
biïíu löå uãng höå diïîn giaã ûu tuá naây. Höm sau caác baáo lúán úã Àaâi Bùæc àûa
tin "Àaåi danh sû haâi hûúác danh bêët hû truyïìn". Xem ra ngêîu hûáng
phaát biïíu phaãi coá taâi ùn noái vaâ cú trñ thuêån gioá buöng cheâo! Khöng khñ
buöíi diïîn thuyïët thûúâng kñch àöång diïîn giaã nhûng coá nhiïìu võ khöng
hiïíu hoaân caãnh cuå thïí àaä thao thao bêët tuyïåt nhû söng Hoaâng Haâ vúä
àï khöng thïí naâo ngûâng àûúåc. Tuåc ngûä àaä daåy ngûúâi thûác thúâi laâ keã
tuêën kiïåt. Nïëu diïîn giaã khöng biïët theo gioá buöng cheâo, tuây cú ûáng
biïën thò duâ coá taâi ùn noái cuäng vêîn laâm ngûúâi
ta chaán, khiïën cho thñnh giaã "buöìn nön". Trong giao tïë àöëi mùåt vúái sûå
àöë ky, cöng kñch, vu caáo thò phaãi tuây cú ûáng biïën. Àêìu tiïn gùåp viïåc
chúá hoaãng phaãi giûä àêíu oác bònh tônh múái coá thïí cuâng tùæc biïën biïën tùæc
thöng àöíi nguyå thaânh yïn. Thûá àïën phaãi coá loâng àaåi lûúång khoan
dung, trong luác loaån khöng quïn àaåi cuåc múã àûúâng cho àöëi phûúng haå
àaâi.
Dûúái àêy giúái thiïåu mêëy phûúng phaáp tuây cú ûáng biïën:
1. Lêëy àuác traã oaán chiïëm àûúåc nhên têm.
Coá möåt àaåi gia àònh ngûúâi dêu uát linh lúåi kheáo tay, taâi trñ hún
ngûúâi, hiïìn thuåc àoan trang nïn àûúåc meå chöìng suãng aái. Vò vêåy dêu
caã, dêu thûá sinh loâng àöë kyå. Möåt höm àïën naâng dêu uát laâm cúm. Sau
khi nêëu nûúáng xong, naâng ra búâ ao giùåt quêìn aáo. Bêëy giúâ cö dêu caã vaâ
cö dêu thûá sinh ra möåt kïë aác: cho thïm cuãi vaâo bïëp loâ àïí cho cúm khï
chaáy àïí laâm mêët thïí diïån cö dêu uát kheáo tay. Möåt chöëc, naâng dêu uát
giùåt xong quêìn aáo trúã vïì thêëy cuãi coân àang chaáy. Vöën thöng minh cö
hiïíu ngay viïåc gò àaä xaãy ra, beân nhanh trñ biïën cúm vûâa seám thaânh
chaáo röìi laâm thïm möåt ñt baánh. Àúåi khi moåi ngûúi àïìu àaä ngöìi vaâo baân
ùn, cö beân noái: "Mêëy ngaây nay trúâi noáng, moåi ngûúâi ùn cúm chùæc khöng
ngon miïång, töi nêëu möåt ñt chaáo, laâm möåt ñt baánh àïí caã nhaâ thay khêíu
võ caã nhaâ àïìu khen.
Haânh àöång naây cuãa cö dêu uát vûâa laâm vui loâng moåi ngûúâi, vûâa
àïí cho hai chõ dêu coá àûúâng haå àaâi. Roä raâng laâ möåt cöng àöi viïåc vûâa
àûúåc loâng caã nhaâ vûâa khiïën cho hai chõ dêu vöën àöë ky àaä chuyïín sang
baái phuåc. Vïì sau, cö dêu uát khöng hïì chêëp nhùåt viïåc àoá khiïën cho hai
chõ dêu laåi caâng kñnh troång. Cuöåc söëng gia àònh vò vêåy yïn êëm vö
cuâng.
2. Kheáo so saánh .
Nùm 1991, Lyá Tuyïët Kiïån vai chñnh phim Tiïu Duå Luåc àoaåt
àûúåc caã hai giaãi Con Gaâ Vaâng vaâ Caânh coå vaâng. Khi àaáp tûâ, öng àaä
khöng duâng nhûäng saáo ngûä vö võ thûúâng duâng. Öng chó noái möåt caánh
thaânh thûåc: "Khöí vaâ mïåt thò nhiïìu ngûúâi xem Tiïu Duå Luåc phaãi chõu,
danh vaâ lúåi laåi möåt mònh chaâng ngöëc Lyá Tuyïët Kiïån àûúåc." Anh
vûâa dûát lúâi toaân höåi trûúâng vöî tay nhû sêëm dêåy. Baâi phaát biïíu cuãa
anh khöng nhûäng khiïën cho moåi ngûúâi thñch thuá maâ coân kñnh phuåc
nhên caách cuãa anh. Lúâi phaát biïëu vaâ hònh tûúång cuãa anh àïí laåi êën
tûúång sêu sùæc trong loâng moåi ngûúâi.
Ngûúâi àûúåc khen thûúãng rêët khoá phaát biïíu sao cho töët búãi vò
loâng caãm taå thûúâng khoá diïîn àaåt. Muöën phaát biïíu thaânh cöng thò vûâa
phaãi ngùæn goån suác tñch, thaânh khêín haâi hûúác vûâa phaãi àûa ra so saánh
tó duå, sinh àöång lyá thuá.
3.Mûúån viïåc phaát huy àiïím thaåch thaânh kim.
Coá möåt thêìy giaáo trong khi giaãng baâi vùn hoåc böîng möåt con chim
seã bay vaâo lúáp kinh haäi vûâa kïu vûâa bay loaån xaå trong phoâng hoåc, hoåc
troâ àïìu chuá yá caã vaâo con chim nhoã. Cûãa söí coá lûúái sùæt, chuá chim khöng
bay ra àûúåc Thêìy giaáo thêëy thïë böîng naãy sinh yá hay beân noái rùçng: "AÁi
daâ, con chim naây àeåp xiïët bao. Caác em haäy nhòn kyä ài, tiïët thûá hai caác
em laâm möåt baâi vùn vïì noá nheá nhû vêåy laâ diïîn ra möåt baâi hoåc quan
saát. Hoåc sinh vûâa quan saát vûâa baân baåc, thêìy giaáo thónh thoaãng laåi gúåi
yá. Gùåp pahó quyêëy nhiïîu, thêìy giaáo vêîn bònh tônh tuyâ cú ûáng biïën,
mûúån viïåc phaát huy tûâ con chim nhoã maâ chó duâng möåt cêu noái dêîn dùæt
àûúåc hoåc sinh quan saát hoåc têåp truy cêìu tri thûác. Con chim nhoã chó
nhû hoân àaá maâ thêìy giaáo àaä àiïìm hoáa thaânh vaâng roâng.
4. Thûâa thïë dêën lïn, biïn quêîn baách thaânh thêìn kyâ.
Trong möåt buöíi lïn lúáp chung, trûúác khi laâm thñ nghiïåm thêìy
giaáo hoáa hoåc noái: "Khi ta àûa thanh kim loaåi Natri àöët noáng naây vaâo
bònh chûáa khñ Clo thò noá seä chaáy buâng lïn vaâ coá khoái trùæng". Nhûng
khi thûåc hiïån thñ nghiïåm thò khöng phaãi laâ khoái trùæng maâ laâ khoái àen.
Caã lúáp kinh haäi . Thêìy giaáo nhanh trñ nghô ra ngay do chûa têíy saåch
taåp chêët trïn thanh Natri nïn coá kïët quaã nhû thïë. Thêìy giaáo beân
tûúng kïë tûåu kïë tiïëp tuåc laâm thñ nghiïåm. Thêìy hoãi troâ A: “xem thêëy
gò?" Troâ A khöng noái, 11' thêìy giaáo khuyïën khñch rùçng: "Thûåc sûå cêìu
thõ, thêëy gò noái nêëy. Àoá múái laâ thaái àöå khoa hoåc". Troâ A beân noái: “Thûa
thêìy em khöng thêëy khoái trùæng maâ thêëy khoái àen". Thêìy giaáo baão
rùçng em quan saát rêët chñnh xaác, nhû vêåy vûâa röìi khöng phaãi laâ kim
loaåi Natri chùng? Nhûng àêy thûåc laâ möåt thanh kim loaåi Natri maâ.
Thïë taåi sao vûâa röìi laåi böëc khoái àen? Caác em haäy nhúá laåi tñnh chêët vêåt
lyá vaâ caách baão quaãn kim loaåi Natri". Lúáp hoåc beân nhöën nhaáo lïn, troâ C
beân noái rùçng: “Kim loaåi Natri khöng thïí àïí ngoaâi khöng khñ, phaãi
ngêm trong dêìu moã". Thêìy giaáo àaáp laåi rùçng: "Em noái àuáng. Vûâa röìi
thêìy sú suêët trûúác khi thñ nghiïåm chûa lau saåch dêìu khñ trïn thanh
Natri cho nïn múái coá sûå cöë thñ nghiïåm vûâa röìi. Nïëu thêìy tiïëp tuåc àöët
thanh Natri thò viïåc gò seä xaãy ra?" Hoåc troâ beân traã lúâi: "Sau khoái àen
seä laâ khoái trùæng" . Thêìy giaáo tiïëp tuåc àöët thanh Natri, trong bònh
chûáa khñ coá tiïëng nöí leáp beáp vaâ böëc khoái trùæng. Thêìy baão hoåc troâ rùçng:
"Dûå àoaán cuãa caác em àaä thûåc hiïån" . Hoåc troâ vöî tay hoan hö.
Trong trûúâng húåp naây, thêìy giaáo àaä sai soát maâ nhên thïí dêîn lïn
àaåt àûúåc kïët quaã thêìn kyâ, thoaát ra khoãi tònh thïë quêîn baách. Viïåc naây
chûáng toã sûác maånh cuãa thuêåt tûúng kïë tûåu kïë diïåu kyâ xiïët bao.
5. Thuêån tay dùæt dï vïì chuöìng.
Trong khi phaát biïíu yá kiïën coá thïí duâng ngay yá kiïën ngûúâi phaát
biïíu trûúác vaâo lúâi phaát biïíu cuãa anh, muác nûúác trong ao ngûúâi khaác
laâm nïn soáng trong höì cuãa anh vûâa tiïån lúåi vûâa thñch thuá. Chó cêìn sûã
duång möåt caách tuå nhiïn kheáo leáo thò coá thïí laâm cho lúâi phaát biïíu cuãa
anh choái loåi hún.
Nùm 1948, Quaách Maåt Nhûúåc àaä sûã duång chiïu naây trong lêìn
phaát biïíu úã trûúác möå Tiïu Höìng. Sau nùm phuát phaát biïíu gian nan
beân chöåp lêëy lúâi cuãa möåt võ phaát biïíu trûúác maâ noái rùçng: "Töi vûâa nghe
lúâi phaát biïíu daâi hai phuát cuãa Ngaâi thõ trûúãng, noái rêët hay! öng noái:
nûä sô Tiïu Höìng, nhaâ vùn nhên dên suöët àúâi bön ba vò sûå nghiïåp giaãi
phoáng nhên dên cuöëi cuâng qua àúâi bïn búâ biïn phûúng Nam naây, baån
beâ chön cêët nûä sô bïn võnh nûúác nöng naây. Höm nay vêy quanh nûä sô
àïìu laâ nhûäng ngûúâi tuöíi treã, chuáng ta khöng bi thûúng, chuáng ta
khöng caãm khaái, xin moåi ngûúâi haäy vöî tay chaâo nûä sô. Rêët hay, nùm
phuát phaát biïíu cuãa töi àaânh phaãi thay àöíi kïë hoaåch, bêy giúâ töi xin noái
vïì tuöíi treã cuãa nûä sô vêåy...". Lúâi phaát biïíu cuãa Quaách Maåt Nhûúåc àaä
laâm cho khöng khñ thoaãi maái naáo nhiïåt hùèn lïn. Vöën öng lùåp laåi lúâi noái
cuãa ngûúâi khaác maâ laåi noái lïn yá cuãa mònh. Vöën laâ àêìu cú ngûúâi khaác
maâ laåi rêët coá trñ tuïå phong àöå. Vûâa taán dûúng ngûúâi khaác, vûâa mûúån
lúâi nhúâi khaác laâm phong phuá lúâi cuãa öng. Àoá chñnh laâ thuêåt thuêån tay
dùæt dï vïì duâng.
3. Trong ûáng biïën àûáng àêìu laâ sûå hoám hónh haâi hûúác
Lúâi noái vaâ haânh vi hoám hónh laâ biïíu hiïån cuãa trñ tuïå, trònh àöå
ûáng biïën nhanh trñ thïí hiïån roä raâng nhêët trong sûå haâi hûúác hoám hónh.
Xin kïí vaâi vñ duå ûáng biïën hoám hónh.
1. Traã lúâi kheáo leáo nhûäng cêu hoãi hoác buáa.
Möåt lêìn Caân Long àöåt nhiïn hoãi Lûu Dung möåt cêu hoãi hoác buáa:
"Kinh thaânh coá bao nhiïu ngûúâi?" Tuy bêët ngúâ song Lûu Dung rêët
bònh tônh, lêåp tûác têu rùçng: "Chó coá hai ngûúâi". Caân Long noái: "öng noái
caái gò àêëy? Lûu Dung têu laåi rùçng: "Coá bao nhiïu ngûúâi cuäng chó coá
hai loaåi nam vaâ nûä, haá chùèng phaãi chó coá hai ngûúâi sao".
Caân Long laåi hoãi nùm nay trong kinh thaânh coá bao nhiïu ngûúâi sinh
ra, coá bao nhiïu ngûúâi chïët ài?" Lûu Dung têu rùçng: "Chó coá möåt ngûúâi
sinh ra, 12 ngûúâi chïët ài,, Caân Long hoãi: "Noái nhû vêåy laâ nghôa lyá gò?"
Lûu Dung têu laåi rùçng: "Nùm nay coá sinh bao nhiïu ngûúâi cuäng àïìu
thuöåc möåt con giaáp, thïë chùèng phaãi chó laâ chó sinh coá möåt ngûúâi hay
sao? Nùm nay chïët bao nhiïu ngûúâi thò 12 con giaáp àïìu coá ngûúâi chïët,
haá chùèng phaãi chïët 12 ngûúâi hay sao?"
Caân Long nghe xong caã cûúâi cho quaã laâ nhû thïë. Quaã thêåt lûu
Dung traã lúâi rêët kheáo. Vua hoãi khöng thïí khöng traã lúâi, trong loâng
khöng coá con söë chñnh xaác maâ laåi khöng daám noái bûâa cho nïn nhanh
trñ trong nhaáy maây àaä tòm ra cêu traã lúâi xaão diïåu laâm cho vua thñch
thuá.
Loaåi vñ duå nhû thïë thûúâng gùåp trong hoaåt àöång ngoaåi giao. Àêìu
thêåp kyã 60, chuáng ta àaä bùæn rúi möåt chiïëc maáy bay do thaám U - 2.
Trong möåt buöíi hoåp baáo coá möåt kyá giaã hoãi böå trûúãng Trêìn Nghõ rùçng:
"Thûa böå trûúãng, caác ngaâi daä duâng loaåi vuä khñ gò bùæn rúi loaåi maáy bay
trinh saát têìm cao nhû thïë? Roä raâng àêy laâ möåt bñ mêåt quên sûå khöng
thïí traã lúâi cöng khai nhûng nïëu khöng traã lúâi thò ngûúâi hoãi khoá chõu.
Trêìn Nghõ beân giú cêy gêåy trong tay lïn noái rùçng: "Duâng vuä khñ naây
moác noá xuöëng”. Têët nhiïn àûúåc möåt traâng vöî tay hoan hó.
Quaã thûåc trong àúâi söëng thiïn biïën vaån hoáa coá nhiïìu cêu hoãi
hoác buáa. Àöëi phoá vúái nhûäng cêu hoãi hoác buáa thò phûúng aán töët nhêët laâ
duâng ngön ngûä àa nghôa maâ ûáng phoá, khöng àûúåc sa vaâo cêu hoãi àñch
thûåc khiïën cho bõ àöång. Nhû thïë seä giaãi toãa khöën quêîn cho anh.
2.Laâm cho ngûúâi ta cao hûáng.
Trong lïî mûâng thoå 80 tuöíi cuãa nûä kyá giaã Myä Anna Luistrong
ngûúâi baån cuä cuãa nhên dên Trung Quöëc, thuã tûúáng Chu ên Lai nùæm
vûäng àùåc àiïím phuå nûä phûúng Têy, thñch ngûúâi ta noái tuöíi mònh treã
hún, beân liïn hïå vúái hïå thöëng ào lûúâng Trung Quöëc möåt cên bùçng nûãa
cöng cên (kilögam) möåt lyá bùçng nûãa cöng lyá (kilömeát) tûúi cûúâi yïu
cêìu moåi ngûúâi nêng cöëc chuác baâ Strong 40 "cöng tuïë". Moåi ngûúâi öm
buång cûúâi. Baâ Strong cûúâi chaãy nûúác mùæt. Thuã tûúáng Chu ên Lai khi
bùæt àêìu diïîn thuyïët àïìu khiïën cho ngûúâi ta hûng phêën, vui veã cho
nïn rêët thaânh cöng.
3. Dô hû àöëi thûåc.
Haâi hûúác bao giúâ cuäng cú trñ nheå nhaâng, coá khi giaã ngu giaã daåi
khöng trûåc tiïëp töín thûúng àöëi phûúng. Thúâi Töëng, Laä Möng Chñnh
àaä ba lêìn laâm thûâa tûúáng. Coá ngûúâi biïëu öng chiïëc gûúng cöí coá thïí soi
2000 lyá. Laä Möng Chñnh noái möåt caách hoám hónh rùçng: "Mêåt ngûúâi chó
lúán nhû caái àôa, cêìn gò phaãi duâng chiïëc gûúng soi 2000 lyá". Laåi coá
ngûúâi biïëu öng möåt chiïëc nghiïn mûåc cöí giúái thiïåu rùçng khöng cêìn
duâng nûúác maâ chó haâ húi laâ nghiïn mûåc ûúát coá thïí maâi mûåc. Laä Möng
Chñnh nûãa àuâa nûãa thêåt noái rùçng: "Nïëu möåt ngaây haâ ra 10 gaánh nûúác
thò cuäng chó àaáng giaá 10 àöìng tiïìn maâ thöi".
Ngûúâi ta biïëu àöì cöí, Laä Möng Chñnh cöë nhiïn hiïíu nhûng öng ta
àaä cöë yá duâng lyá leä khöng hiïån thûåc, khöng quan hïå gò àïí àaánh giaá lïî
vêåt. Ngûúâi dêng lïî vêåt giúái thiïåu lïî vêåt coá tñnh nùng töët, öng laåi noái
thaânh khöng töët, khöng cêìn nhûng laåi duâng ngön ngûä haâi hûúác nïn
hiïåu quaã rêët lúán, toã yá öng khöng muöën nhêån lïî vêåt khiïën cho ngûúâi
dêng lïî vêåt biïët dêng lïî vêåt khöng thoãa àaáng, dúã khoác dúã cûúâi, khöng
daám dêng lïî vêåt nûäa. Haâi hûúác caâng gioãi thò caâng giöëng nhû ngu.
4. Thuêån doâng buöng cheâo.
Chuyïån Lûu Bang thúâi Têy Haán thuêån doâng buöng cheâo phong
Haân Tñn laâm Tïì vûúng laâ möåt vñ duå tuyïåt diïåu vïì chiïu naây. Sau khi
Haân Tñn àaánh chiïëm àûúåc àêët Tïì muöën tûå phong Giaã Tïì Vûúng beân
saái sûá giaã vïì têu vúái lûu Bang. Lûu Bang nöíi giêån àuâng àuâng, sûá giaã
taái mùåt. Caác mûu sô caånh lûu Bang khuyïn Lûu Bang nïn lúåi duång
Haân Tñn. Lûu Bang tónh taáo laåi nhûng vêîn tiïëp tuåc giaã vúâ nöíi giêån noái
rùçng: “Àaåi trûúång phu àaánh thaânh chiïëm àêët phaãi xûng vûúng sao laåi
xûng giaã vûúng? Lêåp tûác phong Haân Tñn laâm Tïì vûúng". Lúâi noái
chuyïín hûúáng thaânh thuêån doâng buöng cheâo, tònh hònh beân khaác hùèn.
4. Hû maâ laâm ra veã thûåc, nhûúåc maâ laâm ra veã cûúâng
Hû trûúng thanh thïë laâ cöë yá laâm ra veã thanh thïë huâng cûúâng àïí
doåa àöëi phûúng. Baách chiïën kyâ phaáp, Hû chiïën viïët : "Phaâm àaánh
nhau maâ thïë lûåc cuãa ta hû (keám, yïëu) thò nguåy trang thaânh ra veã thûåc
(maånh, sung tuác) khiïën keã àõnh khöng àaánh giaá àûúåc hû thûåc, khöng
daám khinh suêët têën cöng ta, nhû vêåy ta coá thïí baão toaân quên àûúåc".
Cho nïn saách lûúåc hû trûúng thanh thïë laâ thuêåt ûáng biïën lêm thúâi.
Àïí àaánh chiïëm Quan Trung, thaáng 9 nùm 207 Lûu Bang dêîn
quên àïën Nga Quan (àöng nam Lam Dûúng tónh Thiïím Têy Nga
Quan laâ cûãa aãi quan yïëu aán ngûä àûúâng giao thöng Lam Dûúng vúái
Quan Trung. Àõa thïë cûãa aãi dïî thuã khoá cöng, laâ cûãa ngoä àöng nam
tiïën vaâo Haâm Dûúng laâ àêët caác nhaâ cêìm quên phaãi tranh chiïëm: Vò
vêåy, quên trêìn sai quên binh nhuïå àoáng giûä cûãa aãi naây. Àûúng thúâi
Lûu Bang chi coá 2 vaån ngûúâi, nïëu khöng qua àûúåcc cûãa aãi naây möåt
caách thuêån lúåi thò coá khaã nùng Haång Vuä seä chiïëm Quan Trung trûúác.
Lûu Bang loâng nhû lûãa àöët muöën tiïën cöng. Sau khi nghiïn cûáu tònh
hònh Trûúng Lûúng nhêån thêëy quên Têìn huâng cûúâng, nïëu nhû manh
àöång thò khöng nhûäng hao binh töín tûúáng maâ coân keáo daâi thúâi gian
vaâo Quan Trung. Trûúng Lûúng beân àïì nghõ lûu Bang duâng mûu trñ
cûúáp thaânh. Möåt mùåt hû trûúng thõnh thïë cùæm cúâ trïn khùæp nhûäng
nuái non xung quanh Nga Quan àïí laâm cho quên Têìn khöng roä hû
thûåc loâng quên röëi loaån. Möåt mùåt nhùçm vaâo nhûúåc àiïím thñch caái lúåi
nhoã cuãa tûúáng trêën giûä aãi àem vaâng baåc àuát loát. Quaã nhiïn, quan trêën
thuã Nga Quan thêëy thanh thïë quên Haán quaá lúán, trong loâng hoaãng
höët, àöìng thúâi tham vaâng baåc beân phaãn chiïën àêìu haâng. Lûu Bang
thuêån lúåi dêîn quên qua cûãa aãi tiïën thùèng vaâo Haâm Dûúng.
Möåt vñ duå khaác: khi Àûúâng Thaái Töng Lyá Thïë Dên coân treã cuäng àaä
tûâng duâng kïë hû trûúng thanh thïë doåa quên dõch phaãi boã chaåy. Bêëy
giúâ vaâo niïn àaåi Àaåi Nghiïåp, Tuyâ Daång Àïë àaánh quên Àöåt Quyïën
thua trêån bõ vêy khöën úã ngoaâi cûãa aãi Nhaån mön. Daång Àïë sai ngûúâi
buöåc chiïëu thû vaâo khuác göî thaã vaâo doâng nûúác söng Phêìn cho tröi
xuöëng caác quêån huyïån kïu goåi hoå àem quên ûáng cûáu. Bêëy giúâ chaâng
trai 16 tuöíi Lyá Thïë Dên laâm möåt chûác quan dûúái trûúáng tûúáng quên
Vên Àõnh Hûng. Sau khi tòm hiïíu tònh hònh quên àõch beân noái vúái
Vên Àõnh Hûúáng rùçng: "Quên àõch caã gan vêy haäm thiïn tûã laâ vò
chuáng àoaán rùçng quên chuã lûåc cûáu viïån khöng thïí àïën àûúåc kõp thúâi.
Vò vêåy nïëu tûúáng quên phên taán quên àöåi, keáo daâi àöåi nguä haânh quên
thaânh 10 lyá, ban ngaây phö trûúng cúâ xñ cho chuáng thêëy, ban àïm àaánh
tröëng hoâ la cho chuáng nghe. Quên àõch seä khöng biïët hû thûåc nhêët
àõnh cho rùçng àaåi quên àaä àïën gêìn nhû vêåy seä ruát lui. Ta khöng àaánh
maâ àõch tûå ruát". Vên Àõnh Hûng nghe theo lúâi Lyá Thïë Dên laâm àuáng
nhû kïë àoá: Quên trinh saát Àöåt Quyïët tûâ xa nhòn thêëy àaåi quên truâng
truâng àiïåp àiïåp beân lêåp tûác phi baáo vua Àöåt Quyïët. Vua Àöåt Quyïët
quãa nhiïn truáng kïë vöåi vaâng giaãi vêy ruát quên.
Lyá Thïë Dên vûâa vaâo quên nguä maâ àaä biïët duâng kïë hû trûúng
thanh thïë khöng töën möåt muäi tïn maâ quên àõch àaä ruát chaåy giaãi cûáu
vua Tuây. Vò vêåy öng nöíi tiïëng. Hû trûúng thanh thïë cöët úã Hû maâ laâm
ra veã Thûåc Nhûúåc maâ laâm ra veã Cûúâng. Baách chiïën kyâ phaáp, Nhûúåc
chiïën viïët: "Phaâm àaánh nhau nïëu àõch àöng ta ñt, àõch cûúâng ta thûåc
thò ta phaãi cùæm nhiïìu cúâ xñ, tùng söë bïëp toã ra veã cûúâng hún àõch, khiïën
cho àõch khöng biïët àûúåc nhiïìu hay ñt, cûúâng hay nhûúåc thò àõch seä
khöng khinh suêët àaánh ta, ta coá thïí àaánh nhanh choáng toaân quên
khöng bõ haåi. Kïë naây duâng vaâo ûáng biïën trong thûúng trûúâng cuäng rêët
cöng hiïåu. Vua giaá àêåu caã nûúác Myä laâ Puraxi nghe noái saãn xuêët thûác
ùn àêåu Trung Quöëc rêët phaát taâi. Öng beân múâi mêëy cöë vêën Nhêåt Baãn
bùæt àêìu saãn xuêët thûåc phêím àêåu vaâ mua rêët nhiïìu àêåu tûâ Mexico.
Öng laåi múâi ngûúi viïët baâi àùng taåp chñ noái vïì lõch sûã àêåu àûa ra thûåc
àún caác giaá àêåu. Öng rao baán thûåc phêím àêåu khùæp núi vaâ àaåi phaát taâi.
Röìi öng nghô ra möåt caách nûäa laâ laâm àöì höåp àêåu. Öng liïn hïå vúái möåt
xñ nghiïåp bao bò. Xñ nghiïåp naây àöìng yá saãn xuêët àöì höåp àêåu vúái àiïìu
kiïån coá höåp àûång, luác bêëy giúâ coá àaåi chiïën thïë giúái thûá hai, têët caã kim
loaåi àïìu ûu tiïn cho quên àöåi. Puraxi beân àïën
Washington gùåp böå phêån saãn xuêët àöì quên duång. Öng hû trûúng
thanh thïë laâ thuã cöng ty "Cöng àoaân thûåc phêím àêåu”, kyâ thûåc chó coá
öng vaâ möåt ngûúâi nûäa chûá khöng coá cöng ty naâo caã. Caác quan chûác
quên sûå nghe tïn cöng ty tûúãng laâ cöng ty nöng nghiïåp naâo àoá rêët lúán
beân cung cêëp cho öng mêëy trùm vaån voã àöì höåp thûá phêím. Öng beân
mua möåt xûúãng bao bò nhoã, tûå mònh saãn xuêët àöì höåp àêåu. Öng phöëi
húåp àêåu vúái caác loaåi rau khaác laâm thaânh möåt moán thûác ùn maâ ngûúâi
Myä ûa thñch goåi laâ rau Trung Quöëc. Puraxi laåi phaát huy taâi nùng hû
trûúng thanh thïë cuãa öng daán nhaän àöì höåp hiïåu Phuâ Dung. Coá thûúng
hiïåu Phûúng Àöng naây röìi, Puraxi laåi cöë yá laâm beåp möåt phuát caác höåp
àêåu àïí àaánh lûâa ngûúâi Myä laâ vêån chuyïín tûâ Trung Quöëc àïën. Nhû
thïë haâng baán chaåy àïën muåc cung khöng kõp cêìu.
Vïì sau Puraxi möåt mùåt múã röång saãn xuêët, möåt mùåt àöíi tïn cöng
ty thaânh Truâng Khaánh vaâ lêëy danh nghôa liïn àoaân thûåc phêím töí
chûác thõ trûúâng trong toaân nûúác Myä tiïu thuå àöì höåp Truâng Khaánh.
Ngûúâi ta lêìm tûúãng Truâng Khaánh laâ möåt cöng ty lúán tû baãn huâng hêåu.
Nhû vêåy Puraxi nhúâ hû trûúng thanh thïë maâ dûång nïn xñ nghiïåp,
nhanh choáng kiïëm àûúåc möåt triïåu àö la.
5. Cêìm lïn àûúåc boã xuöëng àûúåc
Tuåc ngûä coá cêu "Cêìm lïn àûúåc boã xuöëng àûúåc" rêët coá muâi võ biïån
chûáng coá nhiïìu gúåi yá cho chuáng ta. Caái goåi laâ, “cêìm lïn àûúåc" laâ thaái
àöå bêët àùæc dô cuãa ngûúâi luác gùåp khoá khaán hay khöng laâm àûúåc viïåc.
Möîi con ngûúâi sinh ra úã àúâi àïìu gùåp phaãi thuêån caãnh vaâ nghõch caãnh,
nhûäng cao ngöå bêët ngúâ thûúâng àuã caác loaåi biïën cöë. Gúát noái rêët àuáng: “
Möåt con ngûúâi khöng thïí vônh viïîn laâm ngûúâi anh huâng hay ngûúâi
chiïën thùæng, nhûng möåt con ngûúâi vônh viïîn laâ laâm möåt con ngûúâi”.
Trong cêu naây “laâm ngûúâi anh huâng hay ngûúâi chiïën thùæng” laâ chó
traång thaái “ boã xuöëng àûúåc”. Noái cho cuâng phaãi “ boã xuöëng àûúåc” múái laâ
thûúác ào chñnh xaác khñ phaách möåt con ngûúâi laâ ngûúâi anh huâng, ngûúâi
chiïën thùæng. Phaåm Troång Yïm noái “ bêët dô vêåt hó kyã bi” (khöng nïn
mûâng vò àûúåc, khöng nïn buöìn vò ta) . Coá têm höìn nhû thïë thò xem
nheå àaåi bi àaåi hó, àaåi danh àaåi lúåi seä dïî (laânh "boã xuöëng àûúåc". Vûúng
An Thaåch coá hai cêu thú: Maåc tûúng hñ sûå nhiïîu chên tònh, thaã khaã
tuây duyïn àaåo ngaä doanh" (Chúá àem troâ àuâa nhiïîu loaåi chên bònh, cûá
tuây duyïn àoá laâ àaåo cuãa ta). Vûúng An Thaåch àaä phên biïåt rêët roä raâng
"hñ sûå" vúái "chên tònh , Theo lyá giaãi
cuãa chuáng töi, caái goåi laâ "hñ sûå" laâ chó nhûäng caái coá thïí cêìm lïn àûúåc"
maâ cuäng nïn "boã xuöëng àûúåc" nghôa laâ coi moåi viïåc nhû troâ àuâa, nhû
têën tuöìng.
Coá thïí laâm àûúåc nhû thïë maâ tuây duyïn àöëi àaäi moi lúåi haåi àùæc
thêët, hoåa phuác biïën àöíi vö cuâng trong àúâi ngûúâi thò haá khöng phaãi laâ
àaä noái àûúåc àaåo lyá thùæng lúåi cuãa ta?
Nhòn chung àûúâng àúâi thûúâng nhû laân soáng luác cao luác thêëp cho
nïn ngûúâi xûa àaä than thúã biïën cöë trong giêy laát ai nùæm àûúåc trùm
nùm trûúâng thoå". Nhûng khi möåt con ngûúâi àaåt àïën vinh hoa phuá quyá,
liïåu coá nghô àïën luác cú haân, Trûúâng Giang soáng sau àeâ soáng trûúác lêm
vaâo caãnh quêîn baách hay khöng? Töët nhêët troát tham phuá quñ vinh hoa
maâ khi àang àaåt àïën àónh cao cûåc laåc thò nïn nhên luác nuái chûa lúã,
söng chûa traân haäy thong dong xuöëng nuái. Coá möåt nhaâ nhu àaåo àoaåt
huy chûúng vaâng Olympic tïn laâ Taydu àaä chiïën thùæng liïn tiïëp 203
trêån àöåt nhiïn tuyïn böë ruát lui vaâo luác 28 tuöíi. Nhiïìu ngûúâi suy àoaán
laâ anh àaä gùåp vêën àïì gò àoá. Kyâ thûåc Taydu saáng suöët biïët rùçng, àónh
cao chiïën thùæng chó laâ möåt àoáa hoa vaâng, höm sau seä taân taå nïn chuã
àöång lui vïì laâm möåt huêën luyïån viïn. Nïn noái duâ rùçng choån lûåa cuãa
Taydu coá chöî chûa hoaân myä, mang ñt nhiïìu bêët àùæc dô ài nûäa nhûng
vïì lêu vïì daâi thò laâ möåt loaåi tûâ quan qui êín söëng thanh bònh vaâ nhû
vêåy cuäng laâ möåt loaåi anh huâng trong caác loaåi haão haán. Anh laâ anh
huâng búãi vò anh biïën khoãi vêìng haâo quang saáng choái, àïí laåi trong loâng
ngûúâi àúâi möåt nuå cûúâi êëm aáp. Ngûúâi xûa noái: "Töëi àaåi nhêët böå thõ taåi
mön ngoaåi" (Bûúác lúán nhêët laâ bûúác ngoaâi cûãa) cho nïn àùçng sau sûå ruát
lui naây khöng phaãi khöng coá yá nghôa. Vua thïí thao Lyá Ninh lûåa choån
con àûúâng ruát lui ra khoãi hoaåt àöång thïí thao, lui vïì theo cöng àûúâng
doanh nghiïåp cuäng khiïën cho moåi ngûúâi hêm möå. Giöëng nhû möåt möët
thúâi trang têët coá ngaây löîi thúâi, moåi àónh cao vinh quang röìi cuäng coá
ngaây tan biïën nhû mêy khoái. Cho nïn möåt ngûúâi saáng suöët thò nïn
"cêìm lïn àûúåc boã xuöëng àûúåc" cho àuáng luác. Nhû vêåy chuáng ta laâm sao
laåi phaãi lûu luyïën, höëi tiïëc gò?
Trïn àûúâng àúâi têët gùåp möåt söë tònh huöëng khiïën chuáng ta khöng
thïí khöng "boã xuöëng". Vñ duå möåt con ngûúâi àïën khi lúán tuöíi têët bõ
"tûúác" khaã nùng vinh quang. Luác bêëy giúâ laâ luác thûã thaách thaái àöå
"cêìm", "boã" cuãa hoå. Võ töíng thöëng Myä àêìu tiïn Washington sau khi
laâm möåt nhiïåm kyâ khöng ra ûáng cûã nhiïåm kyâ hai. Khi rúâi ghïë töíng
thöëng, öng töí chûác tiïåc caáo biïåt, thaãn nhiïn nêng cöëc chuác phuác moåi
ngûúâi. Höm sau, öng cuäng thaãn nhiïn tham gia lïî nhêån chûác cuãa tên
töíng thöëng. Röìi öng vêîy muä chaâo trúã vïì trang traåi quï hûúng. Giêy
phuát àoá àaä lûu laåi möåt vêìng haâo quang vônh hùçng. Nhaâ khoa hoåc Anh
Hekinri àaåt nhiïìu thaânh tñch danh voång cûåc cao. Àïën nùm 80 tuöíi,
öng khöng thïí khöng tûâ chûác giaáo sû khoa giaãi phêîu, chûác giaám saát böå
ngû nghiïåp vaâ caã chûác cao quñ nhêët - Chuã tõch Höåi khoa hoåc hoaâng gia
Anh. Têm tû cuãa öng nùång nïì, mêët thùng bùçng têm lyá. Thêåm chñ sau
khi öng phaát biïíu tûâ chûác röìi thò öng àaä noái vúái möåt ngûúâi baån rùçng:
"Töi vûâa àoåc caáo phoá cuãa töi". Nhûng duâ sao öng cuäng àaä "boã xuöëng"
trong hoaân caãnh khöng ai bùæt buöåc, ngoaâi sûå bùæt buöåc cuãa tuöíi taác baãn
thên öng.
Möåt chûác vuå, möåt danh hiïåu àûúng nhiïn mang yá nghôa thaânh
tûåu vaâ àõa võ cuãa möåt con ngûúâi trong xaä höåi. Washington vaâ Hekinri
àaä "cêìm" lêëy voâng nguyïåt quïë töëi cao cuãa hoå nhûng hoå àïìu àaä chuã
àöång "boã" xuöëng. Möåt danh nhên noái: "Caái quan troång khöng phaãi laâ
caái anh coá maâ laâ caái anh chõu àûång laâ caái gò". Vúái thaái àöå thaãn nhiïn
vaâ tûå kiïìm chïë "boã" chûác vuå xuöëng thò ngûúâi àoá caâng thïm quang
vinh.
Tuåc ngûä coá cêu Thiïn hûäu bêët trùæc phong vên (Trúâi coá mêy gioá
bêët ngúâ) cho nïn möåt con ngûúâi coá thïí gùåp tònh huöëng sau: Con ngûúâi
chûa àaåt àïën töåt àónh cöng kñch hay chûác tûúác, traái laåi thûúâng gùåp luác
quêîn baách buöåc phaãi “boã xuöëng". Luác bêëy giúâ quan troång nhêët laâ hoåc
àûúåc caách "boâ dêåy". Tuåc ngûä coá cêu "Ngaä khöng àau, boâ dêåy nghô laåi
múái thêëy àau”. Nghô laåi laâ cêìn thiïët, nhûng cûá chùm chùm nghô laåi caái
"àau” thò tûå troái chên, troái tay.
Thúâi kyâ chiïën tranh nam bùæc úã Myä, sau khi kyá hiïåp nghõ àêìu
haâng, chuã tûúáng Robert coá têm tû rêët nùång nïì. Öng trúã vïì quï, traánh
têët caã caác cuöåc têåp húåp quêìn chuáng vaâ khöng tiïëp ai caã. vïì sau, öng
nhêån lúâi múâi cuãa chñnh phuã ra laâm chûác viïån trûúãng Hoåc viïån
Washington. Öng khöng àau buöìn höëi hêån lêu daâi, maâ thêìm lùång
tham gia caái chiïën dõch phuåc hûng quöëc gia. Phaãi cöng nhêån Robert laâ
ngûúi saáng suöët hiïíu rùçng: sûá mïånh cuãa tûúáng quên khöng chó laâ àûa
thanh niïn ra chiïën trûúâng, hy sinh thên mònh trong chiïën àêëu, maâ
quan troång hún nûäa laâ daåy cho hoå biïët thûåc hiïån giaá trõ nhên sinh nhû
thïë naâo. Robert laâ ngûúâi biïët boã xuöëng maâ thûåc hiïån àûúåc giaá trõ baãn
thên. Sau khi vêëp ngaä öng biïët boâ dêåy. Robert laâ ngûúâi biïët "cêìm lïn",
biïët !'boã xuöëng", biïët "boâ dêåy", quaã laâ duäng caãm àaáng khêm phuåc.
Coân nhúá nùm xaãy ra nhaáy lúán úã Àaåi Hûng An Lônh àaä khiïën cho
bñ thû huyïån uãy huyïån Maåc Haâ laâ Vûúng Chiïu Anh tûâ "cêìm lïn"
chuyïín sang “boã xuöëng". Àang laâm chûác bñ thû huyïån uãy, baâ bõ caách
chûác, àiïìu àöång ài núi khaác, baäi miïîn caã tû caách àaåi biïíu quöëc höåi
khoáa 13. Soáng gioá cuöåc àúâi àaä àûa baâ lïn nhêën baâ xuöëng, nhûng thaái
àöå cuãa baâ thong dong tûå taåi nïn cuöëi cuâng boâ dêåy lïn chûác bñ thû quêån
uãy thaânh phöë Gia Caách Àaåt Kyâ. Trong soáng gioá cuöåc àúâi, ai "cêìm àûúåc
boã xuöëng àûúåc" thò seä quang vinh.
Kïë 26. kïë giaã ngu
Laâm thïë naâo àaåt àïën “àaåi trñ nhûúåc ngu”?

"Höì àöì hiïëm coá" xûa nay àûúåc tön laâ àaåo xûã thïë cao siïu Chó cêìn
anh biïët caách giaã vúâ ngu thò anh khöng phaãi laâ ngu maâ laâ "àaåi trñ
nhûúåc ngu” (trñ lúán maâ nhû ngu) laâm ngûúâi khöng nïn cêåy taâi maâ kiïu
ngaåo trûúác mùæt moåi ngûúâi. Taâi nùng löå liïîu dïî bõ àöë ky, caâng dïî gêy ra
thuâ. Cöng cao vûúåt chuã àaä khiïën khöng biïët bao nhiïu cöng thêìn
mang hoåa vaâo thên. Kyä xaão quan troång nhêët trong khi tiïëp xuác vúái
laänh àaåo laâ biïët "giaã ngu” àuáng luác, khöng toã ra saáng suöët taâi gioãi,
caâng khöng àûúåc sûãa sai thuã trûúãng.
Trong giao tïë giaã vúâ ngu coá thïí chûäa theån, tòm ra löëi thoaát. Coá
thïí giaã vúâ khöng biïët möåt caách haâi hûúác, tûå mònh chïë giïîu mònh khiïën
cho àöëi thuã mï man khöng nhêån ra thûåc hû. Anh phaãi coá khaã nùng
diïîn kõch töët múái coá thïí àoáng vai ngu maâ àaáng yïu. Ai khöng hiïíu
chên tûúáng trong caái ngu thò seä bõ caái ngu chïë giïîu. Ai khöng lônh höåi
àûúåc tinh thêìn àaåi trñ nhûúåc ngu thò quaã laâ àöì ngu thêåt sûå.
1 . Hoa phaãi nûãa núã, rûúåu phaãi nûãa say
Laâm ngûúâi nhêët laâ laâm ngûúâi taâi hoa phaãi vûâa khöng phaát tiïët
tinh hoa ra ngoaâi, vûâa baão vïå mònh möåt caách coá hiïåu quaã, vûâa coá thïí
phaát huy àêíy àuã taâi hoa cuãa mònh laåi coân phaãi tûå chiïën thùæng têm lyá
bïånh hoaån, kiïu ngaåo, muâ quaáng, phaâm gùåp viïåc chúá coá bûác eáp ngûúâi
ta, phaãi reân luyïån àaåo àûác khiïm töën. Caái goåi laâ "hoa phaãi núã möåt nûãa,
rûúåu phaãi nûãa say", coá nghôa laâ möåt khi hoa àaä núã röå thò nïëu khöng bõ
ngûúâi ta haái têët cuäng bùæt àêìu taân taå. Nhên sinh cuäng thïë, khi anh àaä
àùæc yá maän chñ röìi, khöng coân vûún cao nûäa, trong mùæt khöng coân ai,
thïë thò anh khöng trúã thaânh bia cho ngûúâi ta ngùæm bùæn múái laâ àiïìu
quaá laå! Cho nïn duâ anh taâi caán àïën àêu cuäng phaãi nhúá rùçng: Chúá coá
cho mònh ghï gúám lùæm, chúá coá cho mònh quaá quan troång, chúá coá coi
mònh laâ thaánh nhên quên tûã cûáu dên cûáu nûúác. Haäy thu mònh laåi, cuåp
àuöi laåi che giêëu taâi ba cuãa anh.
Trõnh Trang Cöng chuêín bõ àaánh Hûáa. Trûúác khi àaánh, öng töí
chûác thi taâi choån quan tiïn phong. Chuáng tûúáng cho laâ àaä àïën cú höåi
xuêët àêìu löå diïån, lêåp cöng lúán àïìu xön xao chuêín bõ.
Voâng thûá nhêët: àêëu kiïëm, caác tûúáng àêëu nhau kiïëm bay loang
loaáng, tiïën túái luâi ra nhû chúáp. Kïët quaã thi àêëu choån àûúåc 6 ngûúâi.
Voâng thûá hai: thi bùæn.
Saáu võ tûúáng thùæng voâng 1 àûúåc cêëp möîi ngûúâi 3 muäi tïn, ai bùæn
truáng höìng têm cuãa bia thò thùæng. Keã bùæn truáng bïn meáp, keã bùæn
truáng höìng têm. Ngûúâi thûá nùm laâ Cöng Tön Tûã Àö. Öng voä nghïå cao
cûúâng, sûác treã àang thõnh, xûa nay khöng xem ai ra gò. Öng giûúng
cung bùæn caã 3 muäi tïn àïìu truáng höìng têm. Öng ngêíng cao àêìu quay
laåi nhòn ngûúâi tiïëp theo röìi lui ra.
Ngûúâi bùæn cuöëi cuâng laâ möåt ngûúâi giaâ, rêu àaä tiïu muöëi, tïn goåi
laâ Dônh Khaão Thuác. Öng laâ ngûúâi àaä tûâng khuyïn Trõnh Trang Cöng
hoâa giaãi vúái meå, Trang Cöng rêët quñ öng. Dônh Khaão Thuác bûúác lïn,
khöng vöåi vaâng, bùæn 3 muäi tïn àïìu truáng höìng têm, thaânh tñch ngang
Cöng Tön Tûã Àö.
Nhû vêåy chó coân hai ngûúâi naây qua voâng hai. Trang Cöng sai
àem möåt chiïën xa ra baão rùçng: "Hai ngûúi àûáng ra ngoaâi 100 bûúác
chaåy laåi cûúáp xe. Ai cûúáp àûúåc xe trûúác thò laänh êën tiïn phong. Cöng
Tön Tûã Àö khinh bó nhòn àöëi thuã, naâo ngúâ chaåy àûúåc möåt àoaån thò vêëp
ngaä. Khi àuáng lïn thò Dônh Khaão Thuác àaä cêìm lêëy xe röìi. Cöng
Tön Tûã Àö khöng phuåc, beân chaåy nhanh lïn cûúáp xe: Dônh Khaão Thuác
beân keáo xe chaåy. Trang Cöng sai ngûúâi ngùn laåi, tuyïn böë Dônh Khaão
Thuác laâm tûúáng tiïn phong. Cöng Tön Tûã Àö nuöët hêån trong loâng.
Quaã nhiïn, Dônh Khaão Thuác khöng phu loâng Trang Cöng àaä
cêìm cúâ dêîn àêìu quên lñnh treâo thang lïn thaânh thuã àö nûúác Hûáa.
Thêëy Dônh Khaão Thuác lêåp cöng lúán, Cöng Tön Tûã Àö nhûác nhöëi trong
loâng beân ruát tïn lùæp lïn cung nhùæm bùæn Dônh Khaão Thuác àang úã trïn
mùåt thaânh Dônh khao Thuác trong tïn ngaä xuöëng thaânh. Möåt võ tuúáng
khaác tïn laâ Giaã Thuác Doanh tûúãng Dûúng Khaão Thuác truáng tïn nïn
quên Hûáa beân nhêåt cúâ hö quên tiïëp tuåc leo lïn vaâ lêëy àûúåc thaânh.
dônh Khaão Thuác vò taâi ba böåc löå khiïën cho ngûúâi àöë kyå maâ mêët maång.
Àiïín hònh vïì taâi ba löå liïîu nïn mang hoåa vaâo thên laâ cöng phêìn
cöng cao aát chuáa. Khi àaánh nhau tranh àoaåt giang san, anh huâng böën
biïín tuå höåi dûúái möåt laá cúâ, taâi caán löå ra ai ai cuäng giûä mònh. Chuáa têët
nhiïn lúåi duång taâi nùng cuãa nhûäng ngûúâi naây àïí mûu baá àöì vûúng.
Nhûng möåt khi thiïn haå àaä àõnh, taâi hoa cuãa caác cöng thêìn höí tûúáng
vêîn coân àoá. Luác bêëy giúâ, taâi nùng cua hoå trúã thaânh möëi lo canh caánh
trong loâng hoaâng àïë, caãm thêëy böå mùåt uy hiïëp cho nïn nhiïìu lêìn àaä
xaãy ra thaãm saát caác khai quöëc cöng thêìn. Àoá laâ caái goåi laâ "Saát lû” (giïët
lûâa). Haân Tñn bõ giïët, Minh Thaái Töí thiïu Khaánh Cöng Lêu àïìu laâ
nhû thïë.
Moåi ngûúâi àaä àoåc Tam Quöëc diïîn nghôa coá thïí chuá yá, sau khi
Lûu Bõ chïët thò hònh nhû Gia Caát Tûúâng khöng laâm àûúåc viïåc gò nûäa,
khaác vúái thúâi Lûu Bõ coân söëng baân mûu tñnh kïë, buång chûáa àêìy kinh
luên, tinh hoa phaát tiïët. Dûúái quyïìn minh quên Lûu Bõ thò Gia Caát
Lûúång khöng lo bõ àöë ky, hún nûäa Lûu Bõ khöng thïí rúâi öng cho nïn
öng coá thïí phaát huy àêìy àuã taâi hoa giuáp Lûu Bõ chiïëm möåt phêìn ba
thiïn haå. Sau khi Lûu Bõ qua àúâi, A Àêíu kïë võ. Trûúác khi chïët, Lûu Bõ
àaä tûâng noái trûúác mùåt quêìn thêìn rùçng: "Nïëu êëu chuáa coá thïí phoâ àûúåc
thò phoâ, nïëu noá khöng xûáng àaáng laâm vua thò öng nïn tûå lêåp laâm
vua". Gia Caát Lûúång möì höi chaãy roâng roâng, tay chên luöëng cuöëng quò
khoác maâ têu rùçng: "Thêìn laâm sao khöng döëc sûác toaân têm, têån trung
phoâ êëu chuáa, duâ chïët cuäng khöng tûâ nan", noái xong dêåp àêìu àïën chaãy
maáu. Duâ Lûu Bõ coá loâng nhên nghôa àïën àêu cuäng khöng nhûúâng nûúác
cho Gia Caát Lûúång. Lûu Bõ noái muöën nhûúâng ngöi vua cho Gia Caát
Lûúång chùæc gò khöng coá loâng giïët Gia Caát Lûúång? Cho nïn sau khi
Lûu Bõ qua àúâi, Gia Caát Lûúång laâm viïåc gò cuäng cêín thêån, cuác cung
têån tuåy vúái A Àêíu Möåt mùåt khaác, Gia Caát Lûúång quanh nùm chinh
chiïën úã bïn ngoaâi triïìu àònh àïí àïì phoâng ngûúâi ta vu cho laâ "keåp naách
thiïn tûã". Nhû vêåy Gia Caát Lûúång rêët thöng minh, biïët thu höìi, che
giêëu taâi ba àaä tûâng böåc löå.
Nhûng nïëu anh khöng böåc löå taâi ba thò vônh viïîn khöng àûúåc
troång duång. Böåc löå taâi ba thò bõ ngûúâi àöë kyå haäm haåi. Khi anh böåc löå
taâi ba àaä ngêìm gieo mêìm hoåa cho nïn böåc löå taâi ba nïn thñch àaáng thò
thöi chúá quaá löå liïîu.
Trong xaä höåi hiïån nay, àaåo lyá vêîn laâ nhû vêåy, khi tiïëp xuác vúái
laänh àaåo phaãi cöë yá giaã ngu. Muöën laâm àûúåc nhû thïë phaãi coá taâi diïîn
kõch, khöng phaãi ai cuäng giaã ngu nhû thêåt nïëu khöng àuã kyä xaão diïîn
kõch thò laåi mang hoåa.
2. Yïëu lônh tuáy quyïìn: hònh say maâ thêìn khöng say
Khi xem phim truyïìn hònh Voä Toâng, ai cuäng rêët khoaái àoaån Voä
Toâng say àaánh Tûúãng Mön Thêìn: tay cêìm cöëc rûúåu, ngûúác cöí döëc vaâo
thên mònh laão àaão, chên bûúác nhû lûúát trïn mêy, trong khi Tûúãng
Mön Thêìn khöng lûu yá böîng nhiïn bõ möåt àêëm vaâo muäi, chûa kõp
hoaân höìn laåi bõ möåt àaåp... khi àaä tónh ngöå khöng phaãi laâ tïn say
rûúåu muáa tay àaá chên ài xiïu veåo thò àaä bõ thûúng khöng coân àuã sûác
chöëng traã nûäa. Coá ngûúâi trong voä lêm baão rùçng àoá laâ tuyá quyïìn" (voä
say) laâ möåt loaåi quyïìn thuêåt cao siïu khoá hoåc, cûåc kyâ lúåi haåi. Nghe
xong suy nghô, beân noái: Hiïíu röìi Sau khi xem Höìng Lêu Möång àùåc
biïåt baái phuåc mûu lûúåc cuãa Tiïët Baão Thoa. Cung caách ûáng xûã cuãa cö
rêët chu àaáo, laåi gioãi bùæt àêìu tûâ viïåc nhoã. Khi Nguyïn Xuên ài thùm
gia àònh vïì cuâng moåi ngûúâi vui chúi àûa ra möåt cêu àöë cho Baão Ngoåc
vaâ boån Àaåi Ngoåc àoaán. Àaåi Ngoåc, Tûúâng Vên... àoaán àuáng ngay ra veã
vui lùæm, riïng Baão Thoa tuy cêu àöë chùèng coá gò khoá dïî àoaán ra ngay
nhûng laåi khen laâ cêu àöë khoá quaá, khöng àoaán àûúåc, laâm böå suy nghô.
Coá möåt chuyïn gia chó roä àoá laâ thuêåt giaã ngu, giaã döët àïí cho húåp vúái
yïu cêìu cuãa Giaã phuã laâ con gaái bêët taâi múái coá àûác. Àoá thûåc laâ möåt cao
chiïu nhúâ gioá bay lïn têån mêy xanh. Àoåc xong ngêîm nghô, bêët giaác
àêåp baân kïu lïn: Tuyïåt!
Lúåi haåi cuãa tuáy quyïìn laâ giaã vúâ say nhòn bïn ngoaâi thò xiïu xiïu
veåo veåo nhû sùæp ngaä, laão àaão nghiïng ngûãa tûåa khöng chõu nöíi möåt
àêëm . Thûc trong say laåi tónh aám taâng saát cú, chúâ khi anh mï muöåi
xem thûúâng thò ra ruöåt chiïu cûåc maånh.
Say thêåt vaâ giaã say laâ hai viïåc khaác nhau, ngûúâi ngu vaâ ngûúâi
giaã ngu khaác nhau hoaân toaân.
Ngûúâi chúi tuáy quyïìn thò hònh say phêìn khöng say, tuáy laâ hû
laâm mï muöåi àêìu oác àöëi thuã, quyïìn laâ thûåc ra chiïu chñ maång. Giaã
ngu laâ ngoaâi ngu trong khöng ngu, ngu laâ ngu viïåc nhoã khöng liïn
quan àaåi cuåc, tröëng khöng ngu laâ trong loâng khöng ngu àöëi vúái viïåc hïå
troång. Tûúãng Mön Thêìn bõ Voä Nhõ bang àaánh haå àaâi, aác baá cuöëi cuâng
chïët dûúái àao Voä Nhõ Lang maáu nhêåp lêìu Uyïn ûúng khiïën moåi ngûúâi
thöëng khoaái. Coân Lêm Àaåi Ngoåc àöët thú àoaån tònh, tiïët Baão Thoa taác
thaânh hön lïî laåi laâm cho ta caãm khaái noái khöng nïn lúâi.
Giaã say àêëu voä laâ kyä xaão thûúång thùång trïn voä àaâi, giaã ngu laâ
cöng phu bêåc nhêët trong tònh trûúâng. Thaânh cöng cuãa Voä Toâng, tiïët
Baão Thoa cöí kim khöng ngoaåi lïå.
Nùm 239, Nguåy Thiïëu Àïë Taâo Phûúng bõ Taâo Saãng chuyïn
quyïìn cûúáp binh quyïìn cuãa Tû Maä Phiïn. Tû Maä Phiïn tuy rêët bêët
maän nhûng nhêët thúâi bêët lûåc. Àïí traánh khoãi bõ Taâo Saãng tiïëp tuåc haäm
haåi, àöìng thúâi àïí êín thên chúâ àúåi thúâi cú Tû Maä Phiïn caáo bïånh úã nhaâ
khöng coi viïåc triïìu chñnh. Möåt höm, Taâo Saãng phaái ngûúâi têm
phuác laâ Lyá Thùæng ài thùm doâ hû thûåc. Tû Maä Phiïn biïët duång yá cuãa
Taâo Saãng, chúâ khi Lyá Thùæng àïën beân nùçm bïn giûúâng hai thõ nûä àuát
chaáo, chaáo rúi àêìy ngûåc. Khi Lyá Thùæng noái chuyïån vúái öng, öng cöë yá
thúã höín hïín, noái khöng nïn lúâi. Lyá Thùæng ra vïì baáo caáo cho Taâo Saãng
rùçng: "Tû Maä Phiïn bêët quaã chó laâ caái xaác thoi thoáp, tinh thêìn àaä bay
ài röìi. Àaåi nhên khöng cêìn lo nghô vïì öng ta nûäa”. Taâo Saãng ngaåi nhêët
laâ Tû Maä Phiïn, nay nghe noái öng chùèn â g coân söëng bao lêu nûäa thò
trong loâng rêët vui vaâ yïn têm, laåi caâng hoaânh haânh trong triïìu khöng
coân biïët súå laâ gò. Tû Maä Phiïn gêëp ruát töí chûác lûåc lûúång, àaánh
möåt chiïu "tuáy quyïìn" thaânh cöng rûåc rúä. Thaáng giïng nùm 249 ài baái
yïët lùng Cao Töí, anh em Tû Maä Saãng thaáp tuâng. Nhên cú höåi àoá, Tû
Maä Phiïn laâm sinh biïën phïë truêët anh em Taâo Saãng, ñt lêu sau thò tru
di toaân gia. Trong cún löëc chñnh trõ coá khi nguy hiïím sùæp êåp
xuöëng àêìu thò giaã ngu giaã ngöëc coá thïí thoaát hiïím, giûä àûúåc maång
söëng. Nhaâ quên sûå nöíi tiïëng thúâi cöí àaåi cuãa nûúác ta Tön Têìn bõ Baâng
Quyïn aám haåi, lêm vaâo caãnh tuyïåt voång. Tön Têìn beân giaã àiïn àïí cho
Baâng Quyïn lú laâ caãnh giaác, lêåp mûu chaåy tröën. Möåt höm Baâng Quyïn
sai ngûúâi àûa cúm cho Tön Têìn thò thêëy Tön Têìn cêìm àuäa lïn sùæp ùn
böîng ngaä lùn ra bêët tónh, möåt laát sau tónh dêåy nön mûãa, trúån mùæt
quaát thaáo êìm ô. Baâng Quyïn nghe baáo caáo xong beân trûåc tiïëp àïën xem
thò thêëy Tön Têìn suâi boåt meáp, nùçm lùn ra cûúâi khanh khaách röìi laåi
khoác loác thï thaãm. Baâng Quyïn rêët giaão quyïåt beân kiïím tra xem àiïn
thêåt hay àiïn giaã, sai ngûúâi löi Tön Têìn vaâo chuöìng lúån. Tön Têìn lùn
lï trong phên lúån. Tuy Baâng Quyïn nûãa tin nûãa ngúâ nhûng vêîn buöng
loãng viïåc giaám saát Tön Têìn. Suöët ngaây Tön Têìn àiïn àiïn khuâng
khuâng, khi khoác khi cûúâi, ban ngaây ra chúå ban àïm vïì chuöìng lúån.
Sau möåt thúâi gian, Baâng Quyïn tin Tön Têìn àiïn thêåt. Thïë laâ ñt lêu
sau, Tön Têìn tröën ra khoãi Nguåy. Vïì sau Baâng Quyïn bõ Tön Têìn giïët
chïët trong chiïën tranh. Kïë giaã àiïn cuãa Tön Têìn toaân thùæng. Möåt vñ
duå khaác: Khi nhaâ Minh vûâa múái lêåp, Chu Nguyïn Chûúng trûâng phaåt
khöng thûúng tiïëc caác quan laåi tham ö vaâ löång quyïìn. Hònh phaåt cûåc
kyâ daä man taân khöëc, chûa tûâng coá trong lõch sûã. Àïí traánh hònh phaåt,
möåt söë quan laåi giaã ngu giaã àiïn. Ngûå sûã Viïn Khaãi laâm cho Chu
Nguyïn Chûúng giêån súå bõ giïët beân giaã àiïn. Chu Nguyïn Chûúng noái
àiïn khöng biïët àau, sai ngûúi àêm da thõt öng, öng cùæn rùng chõu
àûång khöng kïu la. Öng duâng xñch sùæt xñch cöí, àêìu toác buâ xuâ, mùåt maây
bêín thóu, möìm noái laãm nhaãm. Chu Nguyïn Chûúng vêîn chûa tin sai
ngûúâi àïën thùm doâ. Viïn Khaãi trúån mùæt nhòn ngûúâi àoá cêët tiïëng haát,
boâ bïn dêåu ùn cûát choá. Chu Nguyïn Chûúng nghe baáo caáo cuãa sûá giaã
múái tin öng àiïn khöng bùæt töåi. Thïë laâ Chu Nguyïn Chûúng àaä bõ lûâa.
Vöën Viïn Khaãi biïët thïë naâo Chu Nguyïn Chûúng cuäng sai ngûúâi àïën
thùm doâ nïn sai ngûúâi nhaâ nêëu keåo laâm giaã cûát choá àïí öng ùn khi sûá
giaã àïën. Nhúâ thïë öng múái giûä àûúåc têëm thên giaâ. Giaã àiïn thêåt laâ quaá
khöë súã chûá khöng phaãi dïî daâng. Phaâm chûa àïën bûúác nguy hiïím tñnh
maång thò chúá duâng kïë naây.
3. Trong àaåi ngu êín taâng àaåi trñ
Trong thúâi gian chiïën tranh baão vïå Töí quöëc cuãa Liïn Xö, quên
Àûác tiïën sêu vaâo laänh thöí Liïn Xö. Caác võ laäo tûúáng nhû Timöphiep,
Voroslop, Budom... àaãm nhiïåm troång traách chó huy quên àöåi nhûng
lûåc bêët toâng têm. Thúâi thïë taåo anh huâng, xuêët hiïån möåt loaåt tûúáng
quên treã tuöíi nhû Ducop, Vaxili, Schimeneo:.. Caác laäo tûúáng khöng hïì
dao àöång. Thaáng 2 nùm 1949, nguyïn soaái Timophe àûúåc lïånh ài
Borodi hiïåp àöìng vúái phûúng diïån quên thûá nhêët thûá hai. Schimenco
laâm tham mûu trûúãng cuãa öng Schimenco vöën àaä biïët võ nguyïn soaái
naây xem thûúâng caác sô quan tham mûu cho nïn trong loâng lo lùæng
nhûng nghô rùçng cûá chêëp haânh mïånh lïånh laâ àûúåc. Hai ngûúâi cuâng lïn
taâu hoãa ra ài, sau khi ùn cúm chiïìu thò àaä xaãy ra chuyïån khöng vui.
Timophe noái rùçng: “Sao laåi àiïìu anh ài vúái töi? Muöën daåy caái anh giaâ
naây, giaám saát töi chùng? Vö ñch. Khi caác anh coân boâ dûúái baân, nhûäng
ngûúâi giaâ chuáng töi àaä dêîn caã sû àoaân taác chiïën, phêën àêëu cho chñnh
quyïìn Xö Viïët cuãa caác anh. Anh töët nghiïåp hoåc viïån quên sûå tûå cho laâ
taâi gioãi lùæm phaãi khöng khi caách maång nöí ra anh mêëy tuöíi? Nhûäng lúâi
lo huêën naây gêìn nhû laâm nhuåc Schimenco nhûng Schimenco vêîn
thaânh thêåt traã lúâi rùçng: "Luác àoá töi vûâa 10 tuöíi”, vaâ biïíu thõ hïët sûác
tön troång nguyïn soaái, sùén saâng hoåc têåp öng. Cuöëi cuâng Timophe noái:
"Àûúåc röìi, nhaâ ngoaåi giao ài nguã ài thöi. Thúâi gian seä chûáng minh ai laâ
ngûúâi nhû thïë naâo".
Quaã thúâi gian àaä chûáng minh. Sau möåt thúâi gian cuâng cöng taác,
möåt buöíi chiïìu àang uöëng traâ Timophe àöåt nhiïn noái: "Bêy giúâ töi roä
röìi, anh khöng phaãi laâ ngûúâi nhû ban àêìu töi tûúãng. Trûúác töi nghi
Stalin sai anh giaám saát töi." Sau khi Tòmophe àûúåc triïåu höìi thò
quyïën luyïën khöng muöën rúâi Schimeneo. Möåt thúâi gian sau, Timophe
yïu cêìu àaåi baãn doanh àiïìu Schimenco àïën laâm viïåc vúái öng. Khi
Schimenco bõ xuác phaåm thò àaä giaã vúâ àïí qua cûãa aãi nguyïn soaái
Timophe, biïíu thõ khiïm nhûúâng cuãa hêåu sinh sùén saâng hoåc têåp tiïìn
böëi. Àoá laâ biïíu hiïån àaåi trñ nhûúåc ngu. Ngûúâi biïët giaã ngu têët khöng
phaãi ngûúâi ngu laâm ra veã ên cêìn, nhuán nhûúâng laâ taâi nùng cuãa ngûúâi
trñ tuïå cao siïu. Khi àûúåc ngûúâi ta tön kñnh thò phaãi che giêëu sûå thöng
minh cuãa mònh. Dûúái àêy kïí ra mêëy vñ duå khaác vïì giaã ngu, möåt vñ duå
tñch cûåc, ba vñ duå tiïu cûåc.
1. Mùæt nhùæm mùæt múã.
Trong giao tïë nïëu chó dûåa vaâo ngön tûâ thò khoá thuyïët phuåc àöëi
phûúng. Duâng tònh caãm khiïën cho àöëi phûúng phaãi suy nghô, thïí
nghiïåm sêu sùæc coá khi laåi hiïåu quaã lúán hún laâ ngön tûâ. Coá möåt nhaâ
nöng hoåc Phaáp ùn khoai têy úã Àûác, rêët muöën phaát triïín tröìng khoai
têy úã Phaáp, nhûng öng caâng tuyïn truyïìn thò ngûúâi ta caâng khöng tin
tûúãng. Caác baác sô cho rùçng khoai têy coá haåi sûác khoãe. Coá nhaâ nöng hoåc
laåi quaã quyïët tröìng khoai têy àêët seä choáng baåc maâu. Caác nhaâ tön giaáo
thò noái khoai têy laâ quaã taáo quãy. Sau möåt thúâi gian suy nghô, nhaâ nöng
hoåc muöën phaát triïín tröìng khoai têy naây beân nghô ra möåt kïë múái.
Àûúåc nhaâ vua cho pheáp, öng tröìng khoai têy trïn maãnh
àêët saãn lûúång thêëp do àöåi vïå binh mùåc sùæc phuåc àûáng canh gaác vaâ
tuyïn böë khöng ai àûúåc àïën gêìn, khöng ai àûúåc àaâo khoai têy. Nhûng
caác vïå binh naây chó canh gaác ban ngaây, àöëi thò ruát vïì. Moåi ngûúâi haáo
hûác vò "quaã cêëm" nïn ban àïm leán àïën nhöí khoai têy àem vïì tröìng
trong vûúân nhaâ. Nhúâ vêåy chùèng bao lêu, khoai têy àûúåc tröìng khùæp
nûúác Phaáp, àem laåi lúåi ñch lúán cho nhên dên Phaáp. Noái thùèng khoai
têy töët thò khöng ai tin nhûng hoaâng gia tröìng khoai têy coá vïå binh
canh giûä taåo ra möåt tònh caãnh laâ saãn phêím quñ giaá. Do vêåy kñch àöång
àoâng ham muöën, tûå mònh tröìng, tûå mònh thïí nghiïåm thò quaã laâ coá lúåi
khöng coá haåi nïn tiïëp thu hoaân toaân loaåi nöng saãn phêím
naây. Àiïím nöíi bêåt cuãa tònh caãnh giao tïë laâ lúåi duång têm lyá hiïëu kyâ cuãa
con ngûúâi, mùæt nhùæm mùæt múã vûâa cêëm vûâa àïí cho ngûúâi ta àaâo tröåm
khoai têy, trûåc tiïëp tiïëp xuác vúái khoai têy tûâ mònh thïí nghiïåm. Vò vêåy
múái coá hiïåu qua cao.
2. Àaánh nhêìm truáng thêåt thiïn haå caã cûúâi.
Trong thúâi gian khaáng chiïën chöëng Nhêåt, caác cú quan àoaân thïí
àoáng úã Bùæc Chuyïn caách Truâng Khaánh 50 km do Cuåc biïn dõch àûáng
àêìu töí chûác daå höåi vùn nghïå quyïn goáp uáy laåo quên àöåi. Töí chûác hai
àïm daå höåi tûng bûâng chûa tûâng coá. Trûúác khi chñnh thûác, khai maåc
tiïët muåc kïí chuyïån. Laäo Xaá xung phong biïíu diïîn vaâ múâi öng Lûúng
Thûåc Thu húåp taác. Lûúng Thûåc Thu giao ûúác trûúác laâ khi biïíu diïîn
àïën chöî gêëp quaåt àaánh lïn àêìu laâ khöng àûúåc àaánh thêåt, chó àûúåc
àuång àïën àêìu laâ thöi. Àïën luác biïíu diïîn hai öng lïn trûúác sên khêëu,
ngûúâi cûáng àúâ nhû vûúång göî, maát vïính lïn trúâi laâm böå ngûúâi ngu àêìn,
khöng noái cêu naâo khiïën cho quan khöng cûúâi röå. Hai öng àöëi àaáp
trong bêìu khöng khñ àêìy tiïëng cûúâi. Ke noái ngûúâi àïë rêët haâi hûúác. Àïën
luác sùæp diïîn àïën gêëp quaåt àaánh lïn àêìu thò khöng hiïíu laâ vò quaá kñch
àöång quïn mêët hay laâ cöë tònh vi phaåm lúâi hûáa, Laäo Xaá gêëp quaåt àaánh
lïn àêìu lûúng Thûåc Thu. Lûúng thûåc Thu neá àêìu traánh möåt caách baãn
nùng, quaåt caánh truáng kñnh àeo mùæt. Noái thò chêåm, viïåc thò nhanh,
Lûúng Thûåc Thu vöåi giú hai tay ra giöëng nhû àïí àúä kñnh àeo mùæt rúi
xuöëng vaâ giûä tû thïë àoá bêët àöång höìi lêu. Quan chuáng vöî tay raâo raâo,
cûúâi noái höìi lêu khöng dûát. Kïí chuyïån vöën dïî khiïën ngûúâi ta cûúâi
nhûng lêìn naây laäo Xaá "àaánh nhêìm truáng thêåt" àêìy kõch tñnh khiïën
cho moåi ngûúâi cûúâi nhû àiïn nhû daåi. Quan chuáng cho laâ hai öng àaä
diïîn xuêët tuyïåt nhiïn beân kïu to: “Bis, bis". Laäo Xaá vaâ nhêët laâ Lûúng
Thûåc Thu trong loâng biïët roä "tuyïåt chiïu” naây chó coá möåt lêìn.
3. Troáng hoang àaâng êín sûå thêåt
Coá khi suy luêån hay kïët luêån sai maâ tiïën haânh phaãn baác tûâ
chñnh diïån võ têët àaä coá hiïåu quaã. Luác àoá nïn duâng möåt sai lêìm tûúng
tûå khaác maâ roä raâng laâ suy luêån sai lêìm àïí phaãn baác thò hiïåu quaã laåi
töët hún. Loaåi suy luêån sai lêìm naây coá tñnh hoang àûúâng rêët lúán, yá taåi
ngön ngoaåi rêët nhiïìu, coá thïí khiïën cho ngûúâi ta móm cûúâi maâ loâng
saáng toã sai àuáng vaâ tûâ àoá àaåt àïën muåc àñch haâi hûúác. Suy lyá caâng
hoang àûúâng thò lúâi noái diïîn àaåt laåi caâng haâi hûúác.
Thúâi Töëng Cao Töng coá möåt lêìn àêìu bïëp cöng àònh nêëu möåt moán
baánh khöng chñn, hoaâng àïë nöíi giêån bùæt giam àêìu bïëp. ñt lêu sau
trong möåt tiïët muåc sên khêëu coá hai diïîn viïn àoáng vai hoåc troâ, ngûúâi
naây hoãi ngûúâi kia sinh giúâ naâo. Möåt ngûúâi noái "Giaáp Tyá sinh" (sinh giúâ
Giaáp Tyá), ngûúâi kia noái "Bñnh Tyá sinh" ( sinh giúâ Bñnh Tyá). Möåt diïîn
viïn khaác beân àïën têu vúái hoaâng àïë rùçng: "Hai diïîn viïn naây phaãi vaâo
tuâ”. Hoaâng àïë khöng hiïíu beân hoãi vò sao. Ngûúâi naây beân têu rùçng:
"Giaáp Tyá vaâ Bñnh Tyá àïìu söëng caã, khöng phaãi cuâng töåi vúái võ àêìu bïëp
nêëu baánh söëng hay sao?" Hoaâng àïë nghe xong bêåt cûúâi biïët rùçng, boån
hoå cöë yá diïîn nhû thïë beân tha töåi cho öng àêìu bïëp laâm baánh söëng. Caái
diïåu duång cêu hoaâng àïë luác bùæt töåi ngûúâi àêìu bïëp vò bónh tûã sinh
(baánh söëng) diïîn ra thaânh kïët luêån hïî "sinh" thò boã tuâ. Giaáp Tñ sinh,
Bñnh Tñ sinh cuäng phaãi boã tuâ. Thïë laâ cûåc kyâ hoang àûúâng khiïën cho ai
cuäng tûác cûúâi Diïîn viïn noå àaä suy lyá bùçng nhûäng lúâi leä uyïn chuyïn
haâm suác haâi hûúác, êín giêëu yá phï phaán haânh àöång
vö lyá cuãa hoaâng àïë. (Àï hiïíu cêu chuyïån naây cêìn phaãi giaãi thñch àöi
àiïìu. Baánh söng tiïëng Trung Quöëc laâ "bónh tûã sinh”, Sinh coá nghôa laâ
söëng, tûác khöng chñn, laåi coá nghôa laâ sinh àeã. Bónh tûã thò chûâ bónh laâ
baánh, àöìng êm vúái chûä Bñnh chó giúâ bñnh tyá. Bónh vaâ bñnh viïåt hoaân
toaân khaác nhau, êm Haán Viïåt khaác dêëu: Bónh vaâ Bñnh; êm Trung
Quöëc giöëng nhau. Chûä Tû coá hai êm àoåc, Tû laâ con, laâ caái nhû Bónh tûã
laâ caái baánh. Tyá laâ giúâ Tyá nûãa àïm. Cho nïn khi hoãi giúâ sinh àaáp laâ
Bñnh Tyá sinh tûác sinh giúâ Tyá, song do àöìng êm nïn laåi coá thïí hiïíu laâ
caái baánh söng tûác baánh chûa chñn. Cêu chuyïån dûåa trïn êm vaâ nghôa
cua ba tiïu: bónh tûã sinh. ND).
4. Giaã vúâ khöng biïët, lúâi noái caâng hay
Giaã vúâ khöng biïët laâ giaã vúâ khöng nghe thêëy hay nghe khöng roä
lúâi cuãa àöëi phûúng laâ möåt caách duâng trong tranh luêån àïí cöng kñch àöëi
phûúng. Phûúng phaáp naây thûúâng duâng trong caác cuöåc tranh luêån àïí
àaåt muåc àñch laâm cho àöëi phûúng böëi röëi, gúä thïë bñ cuãa anh.
1. Coá thïí duâng phûúng phaáp naây àïí cûáu vaän nhûäng lúâi lúä noái gêy ra
khöng khñ khoá chõu.
Ngûåa böën chên coân vêëp, huöëng höì ngûúâi sao chùèng coá luác lúä lúâi
Cho nïn trong giao tiïëp dïî xaãy ra lúä lúâi vaâ laâ cöåi nguöìn dêîn àïën mêu
thuêîn gay gùæt, cêìn phaãi vaän höìi tònh thïë do lúä lúâi gêy ra.
Vñ duå, coá möåt giaáo viïn thûåc têåp àang lïn lúáp, viïët mêëy chûä lïn
baãng àen. Böîng möåt hoåc sinh kïu lïn: "Chûä thêìy àeåp hún chûä thêìy
Lyá". Caã lúáp höët hoaãng, Thêìy Lyá chuã nhiïåm lúáp àang ngöìi haâng sau
cuâng cuãa lúáp hoåc. Tònh thïë thêåt khoá xûã. Àöëi vúái thêìy giaáo thûåc têåp
sinh maâ noái, vûâa múái thûåc têåp lïn lúáp lêìn àêìu tiïn maâ gùåp phaãi tònh
thïë cam go naây thêåt laâ àau àêìu, vïì sau laâm sao hoaân thaânh àûúåc thûåc
têåp? Xin löîi û? Khöng àûúåc. Thûåc têåp sinh naây böîng naãy yá giaã vúâ
khöng nghe thêëy cûá tiïëp tuåc viïët lïn baãng vaâ noái rùçng: "Khöng im lùång
hoåc baâi, ai laâm öìn trong lúáp àoá. Nghe cêu noái naây, thêìy Lyá beân
khöng coân khoá chõu nûäa. Thuã thuêåt giaã vúâ khöng nghe thêëy nhùæc nhúã
hoåc sinh khöng laâm öìn àaä cûáu vaän àûúåc tònh thïë khoá chõu do hoåc sinh
lúä lúâi gêy ra.
2. Coá thïí duâng àïí àöëi phoá sûå nguåy biïån cuãa ngûúâi khaác.
Suâ thêåt thùæng huâng biïån, nùæm àêìy àuã chûáng cûá sûå thêåt laâ phaáp
baão chiïën thùæng àöëi thuã. Nhûng àaáng tiïëc, trong nhiïîu trûúâng húåp coá
nhûäng ngûúâi xaão biïån khiïën cho ngûúâi khaác khoá loâng phaãn kñch duâ
rùçng biïët roä laâ nguyå biïån.
Hai nhanh niïn nöng dên ài boán phên lúån cho ruöång ngö àaä
tranh caäi nhau nïn boán phên gêìn göëc hay xa göëc ngö. Anh Giaáp noái:
"Phên lúån boán gêìn göëc ngö thò cêy ngö dïî hêëp thuå, phaát triïín nhanh".
Anh ÊËt noái: "Theo lúâi anh noái thò tröìng ngö vaâo chuöìng lúån thò ngö
phaát triïín nhanh àoá û?" Bêëy giúâ coá möåt baác nöng dên trung niïn noái:
"Hai anh àïìu noái sai. Àuöi lúån gêìn phên lúån nhêët nhûng khöng thêëy
àuöi lúån phaát triïín daâi ra."
Lúâi noái cuãa baác nöng dên trung niïn tûåa höì khöng hiïíu thûúâng
thûác nhûng chó möåt cêu àaä àaánh guåc nguåy biïån cuãa hai anh Giaáp, êët
möåt caách rêët haâi hûúác.
3. Xûã lyá ngùn chùån àaã kñch cuãa ngûúâi khaác.
Baån beâ thûúâng ngaây rêët hûäu haão nhûng cuäng coá luác àuâa quaá
trúán laâm mêët loâng nhau. Trong tònh huöëng àoá töët nhêët laâ giaã vúâ khöng
biïët.
Viïn Binh beáo uåc õch. Hai àöìng hoåc Triïåu Cûúâng, Vûúng Minh
caãm caãnh sinh tònh goåi cêåu ta laâ "quaã bñ àoã" vaâ rao baán bñ àoã mua bñ
àoã" àuâa cêåu Viïn Binh. Viïn Binh rêët giêån, muöën ngùn chùån caác baån
khöng àûúåc chïë giïîu mònh song chûa biïët laâm thïë naâo. Cuöëi cuâng nghô
ra möåt meåo, Viïn Binh tûâ tûâ laåi gêìn hai baån, hoãi möåt caách nheå nhaâng:
"Triïåu Cûúâng, nghe noái cêåu cao lm80 khöng àuáng chùng?" Röìi laåi hoãi
Vûúng Minh: "Cêåu ùn saáng chûa?" Àang cûúâi chïë giïîu Viïn Binh laåi
nghe hoãi nhû vêåy, caã hai cêåu àïìu khöng hiïíu yá nghôa nhû thïë naâo,
cêm miïång tröë mùæt nhòn Viïn Binh tröng rêët ngúá ngêín.
Caã lúáp hoåc cûúâi öì. Viïn Binh àaä sûã duång chiïu giaã vúâ khöng nghe maâ
ngùn chùån àûúåc trêån àuâa quaá àaáng cuãa hai baån.
Noái toám laåi giaã ngu, giaã àiïëc, giaã say, giaã khöng biïët àïìu thuöåc
phaåm vi kïë giaã ngu. Ngu maâ khöng ngu khöng phaãi ai cuäng laâm àûúåc.
Kïë 27. Kïë baán khön maâ ùn
Laâm sao khiïn cho ngûúâi ta xuác àöång?

Thuêåt khön ngoan laâ möåt chiïu tinh tïë trong giao tïë. Ngûúâi
khön ngoan linh lúåi laâm viïåc gò cuäng àûúåc ngûúâi ta yïu thñch. Ngûúâi
tinh tïë, gioãi àêìu cú kheáo leáo thêåm chñ taåo ra aão giaác sai lêìm giöëng nhû
nhaâ aão thuêåt. Roä raâng cêìu xin ngûúâi ta maâ laåi laâm ra veã ban ên cho
ngûúâi, baãn thên khöng coá cöng kñch maâ laåi laâm nhû cuäng coá cöng vúái
ngûúâi khaác. Trong giao tïë töìn taåi thuã phaáp coá thïí haå thêëp vöën hay
khöng àêìu tû vöën maâ vêîn àaåt àûúåc nhên têm, laâm ra veã àaáng thûúng
khiïën cho ngûúâi ta àöìng tònh, duâng lúâi taán tuång reã maâ àoaåt àûúåc caái
quñ giaá, ban möåt hû vinh maâ khiïën ngûúâi ta phaãi döëc sûác vò mònh. Àöëi
vúái keã maånh thò ra veã àaánh giaá thêëp maâ thûåc tïë laåi laâ àïì cao. Têët caã
àïìu laâ pheáp baán khön.
Trong lônh vûåc thûúng nghiïåp khön ngoan thûúâng àaåt àûúåc
thùæng lúåi bêët ngúâ boã con sùn sùæt bùæt con caá söåp. Vñ duå nhû quyïn goáp
cûáu tïë, khuyïën maåi... àïìu laâ nhûäng hoaåt döång cöng ñch ngoaâi mùåt laâ
trúå giuáp khöng lêëy laäi, thêåm chñ chõu löî cho sûå nghiïåp xaä höåi, toã loâng
tûâ thiïån vö tû kyâ thûåc laâ quaãng caáo coá hiïåu quaã hún so vúái boã vöën laâm
quaãng caáo. Boã tiïìn laâm quaãng caáo goåi laâ "quaãng caáo cûáng" coân cûáu tïë
xaä höåi laâ "quaãng caáo mïìm". "Quaãng caáo cûáng chñ thöng baáo cho ngûúâi
ta biïët haâng hoáa cuãa mònh. "Quaãng caáo mïìm" vûâa thöng baáo cho ngûúâi
ta biïët haâng hoáa cuãa mònh, nïn cöng ty cuãa mònh, àöìng thúâi àoaåt àûúåc
loâng mïën möå vaâ sûå uãng höå cuãa ngûúâi ta tûác àùæc nhên têm. Àoá laâ kïë
baán khön.
1 . Vûâa chiïëm àûúåc lúåi dïî daâng vûâa àûúåc loâng ngûúâi
Cuöëi thúâi Nguyïn Möng, nöng dên khúãi nghôa buâng nöí khùæp núi,
quêìn luâng caát cûá möîi ngûúâi möåt phûúng. Trong söë àoá Chu Nguyïn
Chûúng, Trêìn Hûäu Lûúång vaâ Trûúng Löång Thaânh tûúng àöëi maånh. Hoå
àïìu tòm caách nuöët chûãng àöëi phûúng, xûng vûúng xûng baá, vò vêåy
àaánh nhau.
Thaáng 5 nùm 1366, Chu Nguyïn Chûúng bõ Trêìn Hûäu Lûúång vaâ
Trûúng àöång Thaânh hïn thuã têën cöng àêët ûáng Thiïn cuãa Chu Nguyïn
Chûúng. Trong khi hai bïn coân àang kõch chiïën bêët phên thùæng baåi
thò tònh hònh Giang Bùæc àöåt biïën. Tiïíu Minh Vûúng Haân Lêm Nhi vaâ
Lûu Phuác Thöng dêîn ba caánh quên bùæc phaåt bõ quên Nguyïn àaánh
cho thaãm baåi. Sau khi Tiïíu Minh Vûúng ruát quên vïì An Phong thò
Trûúng Sô Thaânh sai àaåi tûúáng Laä Trên vêy àaánh An Phong, tònh thïë
hïët sûác nguy hiïím. Tiïíu Minh Vûúng nhiïìu lêìn sai ngûúâi cêìu cûáu Chu
Nguyïn Chûúng. Höm àoá, Chu Nguyïn Chûúng triïåu têåp höåi nghõ
quên sûå thaão luêån viïåc àem quên giaãi vêy An Phong. Moåi ngûúâi thaão
luêån rêët naáo nhiïåt, chuáng tûúáng phaãn àöëi phaái quên giaãi vêy, caã quên
sû Lûu Cú cuäng kiïn quyïët phaãn àöëi. Lêìn naây Chu Nguyïn Chûúng
gaåt boã kiïën nghõ cuãa chuáng tûúáng noái rùçng: "Ta tûå quyïët àõnh", röìi sai
quên giaãi vêy An Phong cûáu Tiïíu Minh Vûúng.
Vò sao Chu Nguyïn Chûúng daám maåo hiïím nhû thïë Chu
Nguyïn Chûúng xaão quyïåt àaä gaãy baãn tñnh ma cuãa öng. Öng nhêån
àõnh An Phong laâ bònh phong cuãa ûáng Thiïn, An Phong thêët thuã thò
ûáng Thiïn cuãa öng seä tröëng traãi dïî bõ têën cöng, cûáu An Phong laâ giûä
ûáng Thiïn. Coân Tiïíu Minh Vûúng coá aãnh hûúãng rêët lúán trong quêìn
chuáng lao khöí cuäng nhû trong quên khùn àoã, laâ möåt ngoån cúâ coá sûác
hiïåu triïåu lúán. Chu Nguyïn Chûúng tön Tiïíu Minh Vûúng laâm chuáa,
nêëp dûúái laá cúâ long phûúång cuãa öng ta, lúåi duång àûúåc aãnh hûúãng cuãa
öng ta, tranh Thuã àûúåc nhên têm vaâ hún nûäa laâ quên thuâ seä chôa muäi
nhoån trûúác tiïn vaâo Tiïu Minh Vûúng. Giaãi vêy An Phong laâ vò mûu
àöì lúán vïì sau cuãa Chu Nguyïn Chûúng. Chu Nguyïn Chûúng beân
thên haânh dêîn quên àaánh lui Laä Trên cûáu àûúåc An Phong. Tiïíu Minh
Vûúng rúi lïå caãm ún Chu Nguyïn Chûúng. Chu Nguyïn Chûúng thûâa
thùæng höìi sû kõch chiïën vúái Trêìn Hûäu Lûúång úã höì Thiïån vûúng. Trêìn
Hûäu hûúng thua trêån maâ chïët.
Sau khi àaåi thùæng. Chu Nguyïn Chûúng àûúåc phong laâm Ngö
Quöëc cöng dûúái cúâ Tiïu Minh Vûúng. Sau cuöåc thiïn An Phong, Chu
Nguyïn Chûúng quyïët têm khöëng chïë Tiïíu Minh Vûúng trong tay
mònh. Öng liïn tiïëp baán khön, rûúác Tiïíu Minh Vûúng àïën Trûâ Chêu,
xêy dûång cung àiïån nguy nga cho Tiïíu Minh Vûúng úã àoá, sùæp àùåt xa
giaá nghi trûúång röìng chêìu phûúång muáa uy nghi, y phuåc vaâ thûåc phêím
sung tuác hoa lïå, ngêìm sai thên tñn bao vêy caách ly Tiïíu Minh Vûúng,
àöëi toaân böå thõ vïå hêìu haå trong cung thaânh böå haå cuãa mònh. Tûâ àoá,
moåi caái cuãa Tiïíu Minh Vûúng àïìu nùçm trong tay Chu Nguyïn
Chûúng. Vïì sau Chu Nguyïn Chûúng duâng kïë mûúån àao giïët ngûúâi
saát haåi Tiïíu Minh Vûúng trúã thaânh vö duång. Khi sùæp chïët, Tiïíu Minh
Vûúng vêîn khùng khùng nhúá ún Chu Nguyïn Chûúng. Chu Nguyïn
Chûúng nhúâ vaâo baán khön maâ àûúåc giang sún vaâ nhên têm.
Cöng phu baán khön khöng gò bùçng roä raâng phiïëm àûúåc lúåi dïî
daâng, thêåm chñ khiïën ngûúâi ta phaãi chïët maâ vêîn coá caãm giaác laâ àûúåc
ban ún. Khöng löå roä muåc àñch mûu lúåi cuãa mònh cho thiïn haå biïët, maâ
laåi tö àiïím thaânh lúåi ñch cuãa ngûúâi khaác, khiïën cho ngûúâi àoá caãm thêëy
tûåa höì àûúåc ban ên, àûúåc giuáp àúä.
Camary, vua huâng biïån Myä àaä coá möåt viïåc mêîu mûåc cho kïë baán
khön. Öng yïu cêìu giaám àöëc möåt khaách saån boã yá àõnh tùng giaá thuï
phoâng. Öng kïí laåi: Möîi quyá töi àïìu thuï 20 töëi möåt höåi trûúâng cuãa
khaách saån noå úã New York àïí giaãng daåy vïì phûúng thûác xaä giao. Coá
möåt quyá khi töi vûâa bùæt àêìu lúáp daåy thò àöåt nhiïn àûúåc thöng baáo tùng
giaá thuï höåi trûúâng lïn 3 lêìn. Trûúác khi coá thöng baáo naây thò giêëy vaâo
cûãa àaä in xong vaâ àaä phên phaát röìi, caác cöng taác chuêín bõ khai giaãng
cuäng àaä chuêín bõ xong. Laâm sao àïí thûúng thaão àêy? Caái hoå quan têm
laâ caái hoå muöën àûúåc. Hai ngaây sau, töi àïën tòm giaám àöëc khaách saån vaâ
noái rùçng: “khi töi nhêån àûúåc thöng baáo tùng giaá cuãa öng thò coá möåt
chuát xao xuyïën. Nhûng cuäng khöng thïí traách caác öng, nïëu laâ töi töi
cuäng seä ra möåt thöng baáo nhû thïë. Öng laâ giaám àöëc khaách saån naây,
traách nhiïåm cûãa öng laâ laâm sao cho khaách saån thu àûúåc lúåi lúán nhêët.
Nïëu öng khöng laâm nhû thïë thò khöng giûä àûúåc chûác giaám àöëc vaâ cuäng
khöng nïn giûä chûáng giaám àöëc. Nïëu nhû öng kiïn quyïët tùng tiïìn
thuï höåi trûúâng vêåy thò chuáng ta haäy cuâng nhau tñnh toaán möåt chuát
xem laâm nhû vêåy öng coá lúåi hay bêët lúåi." Töi noái tiïëp: "Trûúác tiïn haäy
noái y mùåt coá lúåi, nïëu höåi trûúâng khöng cho thuï laâm chöî giaãng baâi maâ
laåi cho thuï laâm saân nhaãy, laâm daå höåi chùæc chùæn öng laäi to hún búãi vò
caác hoaåt àöång àoá khöng daâi lêu, boån hoå möîi lêìn coá thïí traã cho öng möåt
moán tiïìn thuï lúán têët nhiïn laâ lúán hún cho töi thuï. Cho töi thuï roä
raâng öng thiïåt lúán. Bêy giúâ chuáng ta haäy nghô möåt chuát vïì mùåt bêët lúåi.
Trûúác tiïn öng tùng giaá cho töi thuï thò öng giaãm thu nhêåp búãi vò nhû
vêåy thûåc tïë laâ öng àuöíi töi ài. Töi khöng àuã tiïìn thuï höåi trûúâng cuãa
öng têët phaãi tòm chöî khaác töí chûác lúáp hoåc. Laåi coân möåt bêët lúåi thûåc tïë
cho öng nûäa. Lúáp hoåc cuãa töi hai vêîn hêëp dêîn haâng ngaân nhaâ quaãn lyá
coá trònh àöå vùn hoáa àïën khaách saån cuãa öng nghe giaãng, nhû vêåy àöëi
vúái öng àoá chùèng phaãi laâ quaãng caáo khöng mêët tiïìn hay sao? Thûåc tïë
nïëu öng chi 5000 àö la àùng quaãng caáo trïn baáo thò öng vêîn khöng thïí
múâi haâng ngaân ngûúâi àïën
tham quan khaách saån cuãa öng, thïë maâ lúáp hoåc cuãa töi laåi múâi àûúåc hoå
àïën. Àêëy tñnh toaán chi li laâ nhû vêåy." Sau khi noái xong töi caáo tûâ noái
rùçng: "Xin öng haäy suy nghô kyä röìi traã lúâi cho töi”. Àûúng nhiïn cuöëi
cuâng öng giaám àöëc nhûúång böå.
Xin chuá yá xong viïåc naây töi khöng hïì noái möåt cêu naâo vïì àiïìu töi
muöën noái maâ chó àûáng trïn võ trñ cuãa öng giaám àöëc maâ suy nghô àùåt
vêën àïì.
Àûa lúåi ñch ngûúâi khaác ra chöî saáng, giêëu lúåi ñch thêåt cuãa mònh
vaâo chöî töëi nhûng seä àaåt àïën muåc àñch cuãa mònh maâ laåi coân àûúåc loâng
àöëi phûúng. Baán khön quaã laâ thuêåt thao tuáng nhên têm tinh tïë nhêët.
2. Mña ngoåt caã hai àêìu
Thúâi kyâ Minh Thanh, tónh Höì Nam coá möåt àaåo àaâi tïn laâ Thiïìn
Chu Tuyïìn. Öng gioãi quan saát nïn laâm viïåc gò cuäng tröi chaãy, vò thïë
quan laåi lúán nhoã àïìu khêm phuåc.
Coá möåt nùm, möåt khaách du lõch ngoaåi quöëc ra phöë mua haâng.
Möåt nhoám treã con chûa tûâng thêëy ngûúâi ngoaåi quöëc nïn cûá baám theo
öng Têy. Öng Têy tûác giêån vung gêåy àaánh boån treã. Coá möåt chuá beá
khöng traánh kõp bõ àaánh vaâo thaái dûúng, chùèng bao lêu sau thò chïët.
Cha meå cêåu beá têët nhiïn khöng chõu boã qua beân xöng àïën keáo aáo Öng
Têy giûä laåi. Öng Têy vung gêåy àaánh loaån xaå, àaánh truáng caã nhûäng
ngûúâi xung quanh, àïën nöîi coá mêëy ngûúâi bõ thûúng. Thïë laâ moåi ngûúâi
cöng phêîn xöng lïn bùæt troái öng Têy dêîn àïën nha mön.
Sûå viïåc naây rêët khoá xûã vò laâ aán maång maâ laåi coá quan hïå ngûúâi
ngoaåi quöëc. Viïåc àïën tay Thiïìn Àaåo Àaâi. Öng khöng höí danh laäo luyïån
chöën quan trûúâng coá kinh nghiïåm xûã aán phong phuá. Öng vêån duång
tuyïåt chiïu baán khön. Möåt mùåt öng nhêån àõnh úã Höì Nam coá nhiïìu
ngûúâi ûa quêëy röëi. Dên tònh dïî xuác àöång, nïëu nhû giaãi quyïët khöng
töët thò hoå seä nöíi lïn tuå têåp, laâm khoá dïî ngûúi ngoaåi quöëc. Àïën luác àoá
muöën trõ ngûúâi ngoaåi quöëc thò cuäng khöng àûúåc, khöng trõ ngûúâi ngoaåi
quöëc cuäng khöng xong. Chi bùçng àem tònh thïë khoá xûã cuãa quan baão
cho hoå biïët, yïu cêìu hoå giuáp quan. Chó cêìn caác nhên haâo baá tñnh cöng
phêîn dûãng lïn tranh chêëp vúái laänh sûå ngoaåi quöëc, hònh thaânh cuåc diïån
hai bïn àöi co thò laänh sûå quaán ngoaåi quöëc thêëy baá tñnh nöíi dêåy seä súå
haäi, búãi vò caác öng Têy rêët súå nhên dên nöíi dêåy. Àïën luác àoá, quan múái
ra mùåt baão dên khöng àûúåc naáo loaån. Baá tñnh súå quan nïn nghe theo
quan. Laänh sûå ngoaåi quöëc thêëy quan deåp àûúåc dên thò rêët caãm ún
quan. Tñnh toaán saách hoaåch nhû thïë xong röìi, Thiïìn Chu Tuyïìn beân
ài thùm mêëy võ thên haâo coá thïë lûåc, xin hoå húåp taác àûáng ra tranh chêëp
vúái laänh sûå quaán. Nïëu thùæng cuöåc thò minh oan àûúåc cho baá tñnh vaâ
lêëy àûúåc thïí diïån quöëc gia. Thïë laâ moåi ngûúâi cho Thiïìn Àaåo Àaâi laâ võ
quan töët, biïët baão vïå quyïìn lúåi baá tñnh.
Thiïìn Àaåo Àaâi laåi àïën laänh sûå quaán ngoaåi quöëc noái vúái hoå nïëu xûã nheå
e baá tñnh bêët phuåc. Laänh sûå quaán nghe noái nhû thïë laåi thêëy dên
chuáng tuå têåp bïn ngoaâi quaã thêåt sûå lo súå Thiïìn Àaåo Àaâi beân noái: ngaâi
laänh sûå cuäng khöng cêìn phaãi quaá lo súå, chó cêìn xûã thñch àaáng, töi seä
döëc sûác thuyïët phuåc baá tñnh khöng àïí cho hoå caân quêëy.” aán xûã têët
nhiïn àêìu voi àuöi chuöåt nhûng Thiïìn Àaåo Àaâi àûúåc caã àöi bïn. Quan
trïn khen öng gioãi, xûã lñ töët. Laänh sûå cam taå öng àaä trêën aáp khöng cho
baá tñnh quêëy nhiïîu thaânh chuyïån lúán nïn ca tuång öng. Thên haâo khen
öng biïët baão vïå lúåi ñch baá tñnh.
Phûúng phaáp baán khön mua àûúåc nhên têm caã àöi bïn gioãi úã chöî
nùæm àûúåc têm lñ con ngûúâi, vêån duång möåt caách kheáo leáo, hai bïn àïìu
töët. Chó cêìn chuã àöång lêëy àûúåc loâng àöi bïn thò mña ngoåt caã hai àêìu.
3. Diïîn vai ngûúâi bõ haåi
Trong lõch sûã cöí àaåi Trung Quöëc, viïåc boån quan chuyïn quyïìn
thúâi àaåi naâo cuäng coá, thïë maâ hoaâng àïë caác triïìu àaåi tûåa höì khöng ruát
ra àûúåc baâi hoåc. Thúâi Haán Nguyïn Àïë suãng aái hoaån quan Thaåch Hiïín,
phong cho laâm Trung thû lïånh quyïët àõnh têët caã caác viïåc lúán nhoã
trong triïìu àònh. Thaåch Hiïín laâ ngûúâi nham hiïím, luác naâo cuäng lo coá
ngûúâi noái xêëu öng vúái hoaâng àïë, laâm bêët lúåi cho öng. Öng beân tñnh
caách toã ra trung thaânh vúái hoaâng àïë, tùng cûúâng loâng tñn nhiïåm cuãa
hoaâng àïë àöëi vúái öng. Coá möåt lêìn, hoaâng àïë sai öng àïën caác cung laâm
möåt chuát viïåc. Öng cho rùçng àêy laâ thúâi cú àïí öng kiïm nghiïåm xem
xung quanh hoaâng àïë coá nhûäng ai coá thaái àöå khöng töët àöëi vúái öng.
Öng beân têu vúái hoaâng àïë e rùçng laâm xong viïåc naây thò quaá muöån, cûãa
cung Võ ûúng àaä àoáng khöng vaâo àûúåc, xin hoaâng àïë haå chiïëu quan
gaác cûãa cung àïí cûãa chúâ öng. Hoaâng àïë lêåp tûác haå chó duå xuöëng caác
quan giûä cûãa cung. Thaåch Hiïín cöë yá keáo daâi thúâi gian ài voâng khùæp
caác cung, àïën nûãa àïm múái àïën baão quan giûä cûãa múã cûãa cho öng vaâo
hêåu cung. Vïì sau quaã nhiïn coá ngûúâi dêng súá haåch töåi Thaåch Hiïín cêåy
quyïìn löång haânh, tûå yá bùæt múã cûãa cung. Hoaâng àïë xem xong cûúâi röìi
àûa baãn têëu àoá cho Thaåch Hiïín xem. Thaåch Hiïín rúi nûúác mùæt laâm böå
haâm oan têu rùçng: "Xin bïå haå minh xeát, bïå haå vö cuâng tin tûúãng thêìn
thûúâng sai thêìn ài caác cung laâm viïåc naây viïåc noå cho nïn coá nhiïìu
ngûúâi sinh loâng àöë ky, tòm thúâi cú haäm haåi thêìn. Loaåi baãn têëu töë caáo
nhû thïë naây chùæc khöng phaãi chó coá möåt baãn, vïì
sau ù't seä coân coá nûäa. Àöëi vúái nhûäng lúâi noái boáng noái gioá nhû thïë, chó
coân tröng chúâ vaâo sûå anh minh cuãa bïå haå. Vi thêìn xuêët thên heân moån,
quaã khöng daám möåt mònh laâm cho baá quan bêët maän khiïën cho moåi
ngûúâi oaán hêån. Thêìn xin tûâ chûác quan hiïån nay chó laâm ngûúâi queát
doån trong hêåu cung dïí toã loâng trung thaânh vúái bïå haå, chïët cuäng
khöng oaán hêån. Chó cêìu xin bïå haå tin tûúãng thêìn maâ thöi". Nguyïn Àïë
cho lúâi noái cuãa öng chên tònh nïn rêët caãm àöång beân tin tûúãng öng,
khöng nhûäng khöng cho tûâ chûác maâ coân nhiïìu phen uãng höå, khen
thûúãng, khñch lïå öng baão öng cûá cöë gùæng laâm töët cöng viïåc. Thaåch Hiïín
caâng vinh hiïín hún.
Àoáng vai baán khön chiïëm àûúåc àöìng tònh cuãa ngûúâi ta thò àaåt
àïën muåc àñch. Treã con thûúâng khoác loác àau khöí khiïën cho ngûúâi lúán
àaáp ûáng yïu cêìu. Keã ùn xin aáo quêìn lam luä thò dïî àûúåc ngûúâi ta böë thñ.
Öng chuã àuöíi nhên viïn cuäng laâm ra böå nhùn nhoá àau khöí thò múái
giaãm thiïíu loâng bêët maän cuãa ngûúâi bõ cho thöi viïåc.
Treã con laâ cao thuã baán khön, ngûúâi giaâ cuäng gioãi baán khön khöng
keám treã con. Coá möåt cêu chuyïån nhoã sau àêy: Trûúác khi ùn cúm trûa
A Kiïìu thêëy möåt ngûúâi giaâ aáo quêìn lam luä àang cêu caá úã chöî nûúác chó
sêu 5mm trûúác tûãu quaán. A Kiïìu hiïëu kyâ àûáng laåi xem vúái nhiïìu
ngûúâi khaác: ai cuäng cho öng giaâ laâ ngûúâi ngu. A Kiïìu àöång loâng trùæc
êín dõu daâng noái vúái öng giaâ rùçng: "Cuå coá vui loâng vaâo tûãu quaán uöëng
vúái töi möåt cöëc rûúåu chùng?" Öng giaâ cêu caá vui loâng nhêån lúâi. A Kiïìu
mua rûúåu cho cuå uöëng röìi ên cêìn hoãi rùçng: "Cuå cêu caá phaãi khöng?
Saáng nay cuå cêu àûúåc bao nhiïu con caá röìi?” öng cuå àaáp
laåi möåt caách hoám hónh rùçng: “Cêåu laâ con caá thûá taám".
4. Thuêåt mua nhên têm khöng mêët tiïìn
Khöng kheáo bêët thaânh khön. Coá möåt söë ngûúâi tinh khön tuy
khöng àêìu tû bao nhiïu cöng sûác vêîn coá thïí mua àûúåc nhên têm. Hoå
àaä laâm nhû thïë naâo?
1. Ban cho möåt tûúác hiïåu rêët kïu
Con ngûúâi boâ lïn cao, nûúác chaãy xuöëng thêëp. Truy cêìu àõa võ cao
hún, tûúác hiïåu hiïín haách hún, àoá laâ thûúâng tònh. Phêën àêëu cöng taác
khöng quay àêìu laåi, tñch cûåc hûúáng thûúång phêën àêëu khöng ngûâng laâ
àïí boâ lïn àónh kim tûå thaáp. Bêët kïí ngaânh nghïì naâo, cöng taác naâo nïëu
nhû khöng coá àõa võ cao laâm miïëng möìi cêu moåi ngûúâi thò khöng thïí
naâo cöí vuä àûúåc moåi ngûúâi hùng haái tiïën lïn. Nhûäng nhên viïn tiïëp thõ
àûúåc caác öng chuã thöng minh àöíi thaânh caác danh hiïåu nhû àaåi biïíu
nghiïåp vuå, chuyïn gia nghiïåp vuå, àöi khi phong cho laâm quaãn lyá, chuã
nhiïåm... Thûåc ra nöåi dung cöng taác cuãa hoå khöng maãy may thay àöíi
maâ laåi coá taác duång nêng cao àõa võ xaä höåi cuãa hoå, khiïën cho hoå coi
troång cöng taác cuãa hoå, phaát huy caâng cao tiïìm nùng cöng taác cuãa hoå.
Hònh nhû ngûúâi Nhêåt Baãn biïët caánh sûã duång chiïu naây nhêët. Hoå
phong caác danh hiïåu töíng giaám àöëc, uãy viïn, cöë vêën cho caán böå nhên
viïn cuãa hoå àïí cöí vuä tinh thêìn hùng haái cuãa nhên viïn khiïën cho
nhiïìu saãn phêím Nhêåt Baãn traân lan thïë giúái, baá chiïëm toaân cêìu. Àuã
thêëy trong duåc voång cuãa con ngûúâi thò khaát voång àõa võ cûåc kyâ bûác tiïën
túái chûâng naâo!
2. Ban thïí diïån cho thuöåc haå.
Ngaây xûa Triïåu Vûúng àûúåc möåt hoân ngoåc àeåp sai ngûúâi taåc
thaânh cheán ngoåc vaâ tuyïn böë rùçng: "Sau naây duâng cheán ngoåc naây roát
rûúåu ban cho ai lêåp cöng cao". Vïì sau quên Têìn àem quên àaánh nûúác
Triïåu, vêy thaânh Haâm Àan, Tñn Lùng Quên nûúác Triïåu laänh quên ài
àaánh giaãi vêy Haâm Àan. Sau àoá Triïåu Vûúng ban rûúåu cheán ngoåc àoá
chuác sûác khoãe Tñn Lùng Quên. Nguåy cöng tuã Tñn àùng Quên àaáp lïî vaâ
taán thûúãng chiïëc cheán ngoåc naây laâ baão vêåt. Vïì sau nûúác Yïn àem quên
àaánh Triïåu. Tûúáng Triïåu laâ Liïm Pha àaánh tan quên Yïn úã Nam
Thaái. Triïåu Hiïëu Thaânh Vûúng khöng coá gò khaác àïí ban thûúãng, laåi
duâng cheán ngoåc naây ban rûúåu cho tûúáng sô Tûúáng sô àûúåc duâng cheán
ngoåc naây uöëng rûúåu àïìu rêët sung sûúáng. Vïì sau ngûúâi nûúác Triïåu ai
àûúåc uöëng rûúåu bùçng cheán ngoåc naây àïìu caãm thêëy cao quñ hún àûúåc
ban böíng löåc.
3. Noái ngûúåc noái xuöi maâ vêîn thïë.
Nûúác Töëng coá möåt ngûúâi thñch khó nïn àaä nuöi möåt àaân khó.
Nuöi lêu öng ta hiïíu têm lyá cuãa khó, khó cuäng hiïíu àûúåc yá nghô cuãa
öng. Àïí nuöi àûúåc àaân khó naây öng daä giaãm búát caã chi tiïu gia àònh.
Sau möåt thúâi gian, gia àònh öng ngaây caâng tuáng thiïëu, khöng thïí
khöng giaãm búát khêíu phêìn cuãa khó nhûng laåi súå khó seä khöng vêng
lúâi öng nûäa. Öng beân lûâa boån khó rùçng: "Tûâ höm nay bùæt àêìu möîi ngaây
cho möîi con ùn buöíi saáng 3 quaã ngö, buöíi chiïìu 4 quaã ngö thïë laâ àuã ùn
röìi". Boån khó nghe thêëy thïë beân nöíi giêån nhaãy nhoát lung tung. Öng
beân baão chuáng: "Vêåy thò àöíi laåi buöíi saáng 4 quaã chiïìu 3 quaã coá àûúåc
khöng?”. Boån khó vui loâng beân nùçm im trúã laåi.
4. Laâm böå meå hiïìn
Àïën quaán aán cúm trûa thoaáng nghe baâ chuã quaán baão chúá coá uöëng
nûäa chiïìu coân laâm viïåc. Nghe qua tûåa höì khöng àuáng khêíu khñ chuã
quaán nhûng baâ cûá traách moác maâ khaách haâng cûá say xón.
Töi àaä tûâng bõ möåt ngûúâi baån keáo àïën möåt cûãa haâng miïën ùn
miïën. Miïën cuäng khöng coá gò àùåc biïåt ngon àïën nöîi phaãi chaåy ba
quaäng àöìng nhû thïë. Àang bûåc mònh thò baån àaä lau möìm ra veã haâi
loâng lùæm baão rùçng, àêy laâ chöî ba nùm àêìu bûúác vaâo xaä höõ mònh ngaây
coá phaãi ba lêìn àïën. Quaán nhoã naây coá gò àaán giaá àïën thïë duy chó baâ chuã
quaán thêåt thên thiïët khoá quïn. Coá leä cö baån lûu luyïën chñnh laâ vò thaái
àöå “ meå hiïìn” cuãa baâ chuã quaán.
Nhûäng quaán nhoã nhû thïë thûúâng coá ba chuã quaán coá quan hïå rêët
thên thiïët vúái khaách haâng. Thaái àöå traách moác dõu daâng cuãa baâ chuã böí
sung cho loâng nhúá quï hûúng cuãa nhûäng àûáa con lûu laåc ra thaânh phöë.
Àoá chñnh laâ nguyïn nhên hûng thõnh cuãa caác quaán nhoã naây. Caác baâ
chuã quaán naây bïì ngoaâi ra veã böåc trûåc, kyâ thûåc àaä biïët
lúåi duång têm lyá tñnh nuäng nõu cuãa khaách haâng vaâ cuäng àûúåc khaách
haâng àaáp ûáng laåi thaái àöå meå hiïìn cuãa hoå.
5. Viïåc nhoã àûúåc nhên lúán
Phuâng Viïån laâ möåt mön khaách cuãa Maånh Thûúâng Quên ban àêìu
khöng àûúåc troång duång, trong loâng êëm ûác vïì sau laåi àûúåc hêåu àaäi vò
giuáp ñch Maånh Thûúâng Quên. Möåt lêìn Maånh Thûúâng Quên sai ngûúâi
ài êëp Tiïët àoâi núå, Phuâng Viïån xung phong nhêån nhiïåm vuå naây. Öng
hoãi Maånh Thûúâng Quên àoâi àûúåc núå thò mua caái gò. Maånh Thûúâng
Quên àaáp mua caái gò trong nhaâ ta khöng coá. Phuâng Viïån beân ra ài àïën
êëp Tiïët àöët têët caã caác giêëy núå khöng thu möåt àöìng tiïìn naâo. Baá tñnh
ngheâo khöí úã êëp Tiïët khöng ngúâ Maånh thûúâng Quên nhên àûác nhû thïë,
ai ai cuäng àïìu caãm kñch rúi lïå. Phuâng Viïån trúã vïì, Maånh Thûúâng Quên
hoãi coá àoâi àûúåc tiïìn hay khöng. Phuâng viïån àaáp khöng nhûäng khöng
thu tiïìn laäi maâ tiïìn göëc cuäng khöng thu. àaä àöët têët caã giêëy núå röìi.
Maånh Thûúâng quên rêët khöng vui. Phuâng Viïån noái: chùèng phaãi cöng
tûã àaä baão töi mua caái gò trong nhaâ khöng coá hay sao. Töi àaä mua cho
cöng tûã caái àoá àem vïì àêy. Caái àoá laâ "Nghôa". Àöët giêëy núå aãnh hûúãng
gò àêu, maâ àûúåc nhên nghôa thò cöng tûã àûúåc nhên têm ñch lúåi xiïët
bao? Mêëy nùm sau. Maånh Thûúâng Quên bõ deâm pha mêët chûác thûâa
tûúáng, quay vïì àêët phong laâ êëp Tiïët. Baá tñnh nghe Maånh Thûúâng
Quên vïì beân àöí hïët ra àûúâng àoán tiïëp biïíu thõ hoaân toaân uãng höå
Maånh Thûúâng Quên. Maånh Thûúâng Quên vö cuâng caãm àöång, bêy giúâ
múái hiïíu loâng Phuâng Viïån mua "nhên nghôa” cho öng.
Muöën baán khön khöng thïí möåt xu khöng boã ra maâ phaãi àem vöën
liïëng mua nhên têm. Àoá laâ phûúng phaáp töët nhêët tranh thuã thúâi cú
cho sûå nghiïåp mai sau.
Möåt cöng ty khi chiïu àaäi khaách haâng àïìu múâi caã vúå lêîn chöìng.
Nïëu chó chiïu àaäi chöìng laâ khaách haâng thò chó laâ trao àöíi lúåi ñch nhû
moåi quan hïå thûúng trûúâng khaác, nhûng nïëu chiïu àaäi caãã caác baâ vúå
khaách haâng thò biïën tñnh quan hïå khöng chñnh thûác laâ quan hïå mua
baán maâ coá tñnh chêët quan hïå thên tònh. Caác baâ vúå àûúåc múâi chiïu àaäi
rêët caãm kñch, tònh caãm cuãa caác baâ seä aãnh hûúãng àïën caác öng chöìng.
Caác öng chöìng seä hïët sûác caãm ún cöng ty. Viïåc buön baán cuãa cöng ty
caâng phaát àaåt.
Ngoaâi ra quyïn goáp tûâ thiïån, khuyïën maåi, trúå giuáp thiïn tai... laâ
nhûäng hoaåt àöång cuãa cöng ty xem ra tûúãng chûâng töën tiïìn vö ñch, thûåc
ra laåi thu laäi rêët lúán nhúâ baán khön. Àoá laâ quaãng caáo mïìm. Àûúng
nhiïn chuáng ta hoan nghïnh caách baán khön coá lúåi cho xaä höåi naây.
Vïì phûúng diïån naây coá hiïån tûúång Sophia àaáng chuá yá Thaáng 8
nùm ngoaái trong baáo caáo hoåc thuêåt cuãa àaåi hoåc Nam Kinh àïì xuêët
tuêìn lïî diïîn giaãng Sophia, diïîn giaã laâ Haâ Dûúng nöíi tiïëng. Caác àaâi
truyïìn hònh truyïìn thanh Nam Kinh quaãng caáo chûúng trònh naây.
Moåi ngûúâi àöí döìn àïën àaåi hoåc Nam Kinh àïí xem Sophia laâ ai? Vêåy
Sophia laâ ai? Àoá laâ möåt cöng ty böåt giùåt? Trong höåi trûúâng trûúâng àaåi
hoåc Nam Kinh mêëy chuåc cö gaái xinh àeåp khoaác bùng cheáo mang chûä
Sophia ài ài laåi laåi phên phaát quaãng caáo, hoáa ra laâ diïîn giaãng do cöng
ty saãn xuêët böåt giùåt giêëy vïå sinh phuå nûä, myä phêím taâi trúå chûá khöng
phaãi diïîn giaãng) vïì öng Sophia naâo àoá. Nhû vêåy nhúâ phûúng tiïån
truyïìn thöng maâ Sophia nöíi tiïëng. Chi phñ chó coá böën nùm ngaân nhên
dên tïå àïí taâi trúå cho möåt hoaåt àöång phi kinh doanh maâ lúåi ñch nhiïìu
hún quaãng caáo mêëy phuát trïn ti vi.
Duâng phûúng thuác quaãng caáo mïìm coân coá thïí àûúåc quaãng caáo
vaâo caã nhûäng núi cêëm quaãng caáo. Ai cuäng biïët quaãng trûúâng Thiïn An
Mön vaâ thaânh lêìu Thiïn An Mön laâ thaánh àõa cêëm quaãng caáo. Danh
tiïëng Thiïn An Min nûác loâng tûâng ngûúâi, giúái doanh nghiïåp nhoã nûúác
daäi theâm muöën àûúåc duâng laâm núi quaãng caáo. Tuy nhiïn
cuäng coá ngûúâi khön ranh àaä lúåi duång àûúåc cú höåi. Thaânh lêìu Thiïn An
Mön möîi nùm queát vöi möåt lêìn, xem ra khöng quan hïå gò ngûúâi khaác,
thïë nhûng laåi khiïën cho möåt ngûúâi khön ngoan chuá yá àïën. Trûúác ngaây
quöëc khaánh lêìn thûá 44, töíng giaám àöëc cöng ty têåp àoaân Hoa Kyâ úã
Thiïn An Mön lïn Bùæc Kinh mang theo möåt chi phiïëu 50 vaån nhên
dên tïå trao cho Ban quaãn lyá quaãng trûúâng Thiïn An Mön. Lïî tiïëp
nhêån quyïn goáp naây coá múâi caác quan chûác phuå traách caác böå mön úã
trung ûúng Bùæc Kinh vaâ Thiïn Tên àïën dûå. Hoaåt àöång naây àûúåc mïånh
danh laâ “Töi yïu Thiïn An Mön".' Tên Hoa Xaä phaát tin khùæp nûúác cho
moåi ngûúâi biïët tiïìn quyïn goáp naây duâng àïí queát vöi múái trang trñ lêìu
vaâ laâm möåt phoâng nghó cho quáy khaách trïn lêìu. Nhên dên toaân quöëc
vaâ nûúác ngoaâi thêëy ngoån cúâ àoã nûúác Trung Hoa phêët phúái bay trïn
Thiïn An Mön àïìu biïët tin naây. Têåp àoaân Hoa Kyâ thêm nhêåp vaâo traái
tim hoå!
Trûúâng húåp baán khön khaác cuäng àaáng chuá yá. Ngaây 14 nhaáng 11
nùm 1994, cöng ty baách hoáa Nam Nguyïn úã Haâng Chêu bùæt àêìu khai
trûúng, àûa ra ba biïån phaáp. Thûá nhêët, vïì phûúng diïån thuác àêíy tiïu
thuå khöng cöë lêëy laäi nhiïìu, möîi ngaây baán ra möåt loaåi haâng hoáa vúái laäi
suêët hêëp laâm cho khaách haâng thêëy tên kyâ. Hai laâ, vïì phûúng diïån
giaám saát thò thaânh lêåp ban phuåc vuå khaách haâng kiïím tra cên ào àong
àïëm cho khaách haâng, baão àaãm àuáng söë lûúång mua, chöëng cên ào àong
àïëm thiïëu, treo möåt cuöën söí khaách haâng goáp yá. Thûá ba, laâ vïì phûúng
diïån phuåc vuå thò yïu cêìu nhên viïn baán haâng lïî pheáp, àûa haâng àïën
nhaâ khaách haâng, múã röång phaåm vi phuåc vuå Möîi ngaây tûâ 6h30' àïën
7h30' töí chûác xe àûa khaách haâng vïì nhaâ. Ba biïån phaáp naây àïìu àûúåc
khaách haâng hoan nghïnh, khiïën cho thanh thïë cöng ty nöíi nhû cöìn.
Khaách haâng caãm thêëp mònh laâ thûúång àïë vïì mùåt giaá caã, an toaân phuåc
vuå...thïë laâ moåi ngûúâi àöí xö vïì cöng ty Nam
Nguyïn mua haâng.
Xñ nghiïåp khai trûúng cêìn phaãi coá danh tiïëng nïn phaãi laâm sao
gêy àûúåc êën tûúång töët trong cöng chuáng. Àoá laâ tiïìn àïì àêìu tiïn cho xñ
nghiïåp phaát triïín.
Noái toám laåi, trong giao tïë biïët baán khön maâ ùn quan troång hún
caã duâng tiïìn baåc, thïë lûåc lúán. Khön ngoan àöång naäo tòm caách mua
chuöåc nhên têm khiïën cho hoå hûúãng ûáng hoaåt àöång cuãa mònh laâ möåt
bñ quyïët trong giao tïë giûäa ngûúâi vaâ ngûúâi vïì moåi phûúng diïån.
Kïë 28. Kïë löå xêëu
Chûäa theån giêëu xêëu laâ baãn nùng cuãa con ngûúâi, cho nïn chuã
àöång löå xêëu thò cêìn phaãi coá yá chñ vaâ duäng khñ cûåc maånh. Cöë gùæng che
àêåy khuyïët àiïím, sai soát cuãa mònh thò coá khi caâng che àêåy caâng löå
liïîu, che chöî naây húã chöî kia. Chi bùçng chuã àöång löå xêëu trûúác laâ tùng
cûúâng loâng tûå tin vaâ duäng khñ, sau laâ biïíu hiïån baãn sùæc nhên tñnh thò
ngûúâi ta seä phï bònh ñt ài. Hún nûäa biïíu hiïån nhûúåc àiïím maâ biïët caách
phaát huy thò coá thïí laâm ngûúâi ta yïu mïën hún. Löå xêëu coá cöng duång
chuã àöång têën cöng.
1 Löå möåt xêëu che trùm xêëu: Lúåi duång khu vûåc maâ trong tû duy
ngûúâi ta löå ra möåt chöî xêëu coá thïí khiïën ngûúâi ta khöng thêëy caác chöî
xêëu khaác.
2. Cö ëyá löå xêëu àïí àùåt bêîy: Giaã vúâ vö yá laâm sai khiïën cho àöëi
phûúng tûúãng àoá laâ caái chuöi hoùåc laâ thöng tin thêåt, do àoá maâ sa vaâo
bêîy àaä giûúng sùén.
3. Ra sûác quaãng caáo caái xêëu, lúåi duång loâng hiïëu kyâ cuãa moåi
ngûúâi, cöë yá phö trûúng caái xêëu, súã àoaãn sai lêìm ra seä àaåt àïën hiïåu quãa
quaãng caáo xuêët kyâ bêët yá.
Toám laåi, caái vêåy xêëu xñ cuäng coá thïí laâm ngûúâi ta thñch cuäng noái
tiïëng nhû minh tinh. Chuã àöång löå xêëu coá thïí khiïën súã àoan thaânh súã
trûúâng, thêåm chñ coá thïí duå àõch mùæc luâa duâng "xêëu" àaåt thùæng lúåi.
1. Löå möåt xêëu che trùm xêëu
Thúâi Àûúâng quy àõnh chùåt cheä trònh tûå tuyïín duång quan laåi, duâ
cho thi àöî cuäng coân phaãi qua khaão saát cuãa böå Laåi múái àûúåc böí duång.
Lyá Lam Phuã laâm thõ lang böå Laåi nùæm quyïìn khaão tuyïín quan laåi.
Khöng bao lêu, öng àaä löi keáo àûúåc böå haå laâm vöën chñnh trõ, ngoaâi mùåt
laâm ra veã khöng xu nõnh maâ ngêìm laâm nhiïìu viïåc khaác. Möîi nùm böå
Laåi àïìu khaão tuyïín quan laåi àùng baãng cöng böë.
Möåt lêìn noå, trûúác khi treo baãng, Ninh Vûúng em cuãa hoaâng àïë
Huyïìn Töng ngêìm àûa cho Lyá Lêm Phuã möåt danh saách 10 ngûúâi yïu
cêìu öng xïëp lïn àêìu baãng. Àûúng thúâi nghiïm cêëm chaåy cûãa sau. Lyá
êm Phuã thêëy thúâi cú cêu kïët vúái Ninh Vûúng àaä xuêët hiïån. Öng nhêån
danh saách trong loâng rêët vui mûâng nhûng trïn mùåt laåi ra veã khoá xûã
noái rùçng: "Vûúng gia chùæc chùæn biïët viïåc naây rêët khoá laâm duâ cho 1
ngûúâi huöëng höì àïën 10 ngûúâi". Vaâ khöng àúåi Ninh Vûúng àaáp, Lyá Lêm
Phuã noái tiïëp: “Vûúng gia giao viïåc naây cho töi chûáng toã Vûúng gia tñn
nhiïåm töi, cêët nhùæc töi. Vûúng gia laâ hoaâng töåc, laâm viïåc cho hoaâng
gia haá coân súå traách nhiïåm hay sao?" Lúâi noái naây àûúng nhiïn laâm cho
Ninh Vûúng vui loâng, traánh mùåt löå ra thêìn sùæc uáy laåo. Lyá Lêm Phuã tûâ
trong thêìn sùæc naây tñnh ra möåt viïåc khaác. öng noái: "Vûúng gia, vêåy thò
nhû thïë naây. Àïí baão vïå kyã cûúng triïìu àònh vaâ àïì phoâng ngûúâi khaác
thûâa cú noái xêëu, xin Vûúng gia cho töi tûå yá choån ra 1 trong 10 ngûúâi
naây, baác boã trûúác mùåt moåi ngûúâi àïí lêìn sau seä xeát vaâo àêìu baãng böí
nhiïåm cho möåt chûác vuå cao Lyá Lêm Phuã che giêëu toaân böå êm mûu
gian traá trong loâng toã ra veã trung chñnh cung kñnh vêng lúâi. Trong
loâng àûúng nhiïn Ninh Vûúng rêët vui mûâng, coi Lyá Lêm Phu thêåt sûå
vò triïìu àònh phuåc vuå vaâ nùng nöí beân taán thûúãng. Ngaây treo baãng, Lyá
Lêm Phuã noái trûúác moåi ngûúâi rùçng: "öng naây nhúâ Ninh Vûúng noái höå,
nhû vêåy laâ baåi hoaåi khöng thïí nhêîn nhõn àûúåc. Khöng thïí tuyïín öng
naây." öng vûâa dûát lúâi, moåi ngûúâi theâ lûúäi baão nhau rùçng: “Lyá laåi böå
daám chöëng laåi caã Ninh Vûúng thêåt laâ möåt vi quan chñnh trûåc quang
minh." Coá ngûúâi laåi coân noái "öng ta laâm quan rêët cûáng rùæn, têët àûúåc
hoaâng thûúång suãng aái nïëu khöng sao laåi daám caã gan nhû thïë." chuyïån
naây àïën tai Huyïìn Töng, Huyïìn Töng rêët vui loâng nghô rùçng: "Trong
triïìu coá võ quan àaåi thêìn nhû thïë thò phaãi troång duång".
Lyá Lêm Phuã võ tònh laâm traái phaáp luêåt maâ laåi khiïën cho trong
ngoaâi triïìu àïìu cho laâ trung. Àoá laâ vò öng àaä duâng kïë löå möåt xêëu che
trùm xêëu. Kïë naây lúåi duång têm lyá suy luêån sai lêìm cuãa con ngûúâi. Nïëu
nhû 10 ngûúâi àïìu khöng coá vêën dïì gò thò ngûúâi ta seä nghi ngúâ thûåc tïë
àuáng nhû vêåy sao? Nïëu nhû trong 10 ngûúâi coá 1 ngûúâi coá vêën
àïì thò moåi nhúâi nghô buång rùçng, quaã ta nghô khöng sai vaâ têåp trung
aánh mùæt vaâo möåt ngûúâi coá vêën àïì àoá. Coân 9 ngûúâi khaác thò khöng ai
quan têm doâ xeát.
Thêìy tûúáng söë àoaán söë mïånh ngûúâi ta cuäng nhû thïë khöng bao
giúâ thêìy noái anh trùm sûå nhû yá maâ noái coá möåt viïåe khöng nhû yá
nhûng chùèng qua laâ coá caách vûúåt qua àûúåc. Noái nhû vêåy anh múái cho
laâ àaáng tin vò nghô rùçng àuáng vêåy àúâi ngûúâi laâm sao khöng coá hoaån
naån nhoã. Vaâ tin vêåy 99 àiïìu hay àûúåc anh chêëp nhêån caã.
Thúâi Nguä Àaåi coá möåt öng tïn laâ Vûúng Traåc coá con laâm quan lúán,
coá tiïìn. Coá quyïìn nïn dêm dêåt kiïu sa, ùn chúi nhêåu nheåt tûâ nhoã phaãi
hûúãng hïët laåc thuá trïn àúâi. Duy öng thò coá möåt àiïìu lo lùæng laâ khöng
biïët söëng àïën bao nhiïu tuöíi. Möåt höm öng ta nghe noái coá möåt thêìy boái
ài qua, beân sai möåt ngûúâi lñnh giaâ gaác cûãa goåi thêìy boái àïën. Thêìy boái
laâ möåt ngûúâi muâ. Leán hoãi ngûúâi lñnh giaâ ai goåi öng ta boái. Ngûúâi lñnh
giaâ àaáp ngûúâi àoá laâ cha cuãa quan töi coá tiïëng coá quyïìn nhûng khöng
biïët coá thïí söëng bao lêu. Thêìy boái vaâo Thaây hoãi ngaây giúâ nùm sinh cuãa
Vûúng Traác xong beân gieo queã. Thêìy boái kïu to: "Mïånh naây thoå lùæm
Vûúng Traác rêët vui vöåi vaâng hoãi”. Söëng àïën 70 tuöíi khöng? Thêìy boái
baão : "Coân hún nhiïìu? Coân hún nhiïìu”. Vûúng Traác laåi hoãi: "Söëng àïën
80 tuöíi khöng?" Thêìy boái noái: "Coân hún nûäa". Vûúng Traác hoãi: "Coá àïën
àûúåc 100 khöng?" öng muâ noái: “ñt ra phaãi àïën 130, 140 tuöíi" Vûúng
Traác rêët vui sûúáng hoãi tiïëp: "Söëng nhû vêåy
liïåu coá öëm àau gò khöng?!' öng muâ àaáp: 'khöng". Tiïëp theo öng muâ toã
ra thêån troång beân laåi súâ soaång vaâo que lêím nhêím möåt höìi nhû tñnh
toaán röìi khùèng àõnh: !'Quaã thûåc trong queã khöng coá bïånh gò, chó nùm
àuã 120 tuöíi khi maâ xuên muâa haå öng húi àau buång röìi seä hïët thöi".
Vûúng Traác cûåc kyâ àùæc yá, quay àêìu laåi baão con chaáu àang àûáng sau
lûng rùçng: "Chuáng maây nhúá kyä àïën nùm àoá khöng àûúåc àïí tao uöëng
rûúåu laånh sinh àau buång nghe chûa".
Öng thêìy muâ àaä löå möåt xêëu noái laâ Vûúng Traác coá bïånh àau buång
thò múái che giêëu àûúåc 99 xêëu khiïën cho Vûúng Traác tin söëng àïën 140
tuöíi.
2. Daám löå böå mùåt thêåt Lû Sún
Tö Àöng Pha coá cêu thú:

Bêët thûác Lû Sún chên diïån luåc
Chó duyïn thên taâi thûã sún trung
(Khöng biïët böå mùåt thêåt cuãa tû Sún maâ chó giam mònh trong nuái àoá)
Theo yá thú naây maâ suy luêån, möåt con ngûúâi rêët khoá thêëy böå mùåt
thêåt cuãa mònh tûác khöng thêëy khuyïët àiïím vaâ chöî chûa àuã cuãa baãn
chên. Töi nghô ngûúåc laåi rùçng, taåi sao con ngûúâi laåi khöng chuã àöång löå
böå mùåt thêåt Lû Sún cuãa mònh àïí cho thiïn haå hiïåu caái töi cuãa mònh?
Gêìn àêy töi àoåc möåt cuöën saách vïì têm lyá giao tiïëp cuãa möåt taác
giaã Nhêåt Baãn caãm thêëy coá nhiïìu yá hay. Trong saánh naây viïët: Àïí cho
thiïn haå thêëp khuyïët àiïím hoùåc nhûúåc àiïím cûãa mònh thò thiïn haå
múái cho anh thêåt àaáng tin cêåy å khöng giaã döëi, tûâ àoá hoå thên cêån
å anh.
Traái laåi nïëu ngûúâi ba khöng hiïíu caá lñnh chên thêåt cuãa anh tûác khöng
thêëy con ngûúâi coá mang khuyïët àiïím hay nhûúåc àiïm cuãa anh thò hoå
laåi khöng thïí naâo yïn têm sinh ra caãnh giaác àïì phoâng anh khöng daám
tiïëp cêån anh. Quaã thêåt àoá laâ danh ngön chñ lyá, thêëu tiïíu
nhên têm. Töi ngúâ rùçng trong cuöåc söëng thò nhûäng ngûúâi böåc trûåc.
khöng ruöåt ngûåa khöng cêu lïå thûúâng àûúåc ngûúâi ta thên cêån vaâ yïu
thñch, baån beâ khaách khûáa àöng àaão súã dô nhû thïë laâ vò àaåo lyá àoá. Cho
nïn töi khuyïn nhûäng baån treã lo lùæng khi böåc löå khuyïët àiïím hay
nhûúåc àiïím haäy an têm chúá sêìu naäo.
Nhûng löå nhûúåc àiïím hay khöng löå nhûúåc àiïím laåi laâ möåt
chuyïån khaác. Löå nhûúåc àiïím möåt caách thñch àaáng thò töët, laâm cho böå
mùåt thêåt cuãa mònh thïm hoaân thiïån, thïm àeåp. Löå nhûúåc àiïím khöng
thoãa àaáng thò biïën thaânh löå caái xêëu xa, seä khöng lúåi cho giao tïë. Cho
nïn "löå böå mùåt thêåt Lû Sún" phai coá nghïå thuêåt.
1. Àöëi vúái khuyïët àiïím ngêîu nhiïn phaát sinh phaãi lêåp tûác thûâa
nhêån vaâ suãa sai.
Khuyïët àiïím ngêîu nhiïn laâ do nhêët thúâi khöng thêån troång vaâ
haâng ngaây tu dûúäng khöng àuã maâ xaãy ra. Khi gùåp trûúâng húåp àoá chúá
coá hoang mang, phaãi lêåp tûác chên thaânh nhêån khuyïët àiïím khöng nïn
chöëi quanh. Vñ duå coá möåt tiïíu thû chuã trò möåt cuöåc thi vùn hoåc, bêët
cêín àaä àem cêu thú "Thiïn sinh ngaä taâi têët hûäu duång" (trúâi sinh ra ta
têët phaãi coá chöî duâng) cuãa Lyá Baåch noái thaânh cuãa Àöî Phuã, moåi
ngûúâi)cûúâi êìm. Nhûng cö tiïíu thû naây khöng hoang mang, khêën
trûúng lêåp tûác móm cûúâi vaâ sûãa laåi, noái rùçng: “Do trònh àöå vùn hoáa töi
keám cho nïn vûâa röìi àaä nhêìm thú Lyá Baåch ra thú Àöî Phuã. Moåi ngûúâi
cûúâi laâ coá loâng traách phï bònh nhùæc nhúã töi, yïu mïën töi. Xin àa taå".
Moåi ngûúâi laåi vöî tay aâo aâo àïí khuyïën khñch cöí vuä cö ta.
2. Àöëi vúái khuyïët àiïím lêu daâi thò khöng nïn che giêëu
Coá möåt söë sai lêìm khuyïët àiïím, nhûúåc àiïím khöng phaãi möåt luác
coá thïí sûäa chûäa ngay. Coá caái do khiïëm khuyïët sinh lyá maâ coá. Trong
trûúâng húåp naây chúá coá xûã sûå nhû AQ luác naâo cuäng súå ngûúâi ta chï laâ
"quang troåc" (àêìu troåc), thêåm chñ coá ngûúâi noái "àùng quang" (aánh saáng
àeân) cuäng caãm thêëy khoá chõu. Kyâ thûåc thûâa nhêån khiïëm
khuyïët cûãa mònh maâ khöng tûå ti thò àoá laâ àaánh giaá àuáng baãn thên.
Coân nïëu cöë yá che giêëu hay kiïng ky khuyïët àiïím cuãa mònh thò seä sinh
ra phaãn taác duång, khiïën cho mònh hû trûúng thanh thïë vaâ thö baåo,
ngaåo maån. Möåt khi giaãi phoáng khoãi mùæc múá àoá thò trong loâng thanh
thaãn phaát huy àûúåc súã trûúâng vaâ ngûúâi khaác seä yïu mïën. Trong phim
Voâng hoa dûúái chên nuái coá möåt nhên vêåt laâ "höí tûúáng” laâ möåt hònh
tûúång böåc trûåc, khaãng khaái, àaáng yïu. Nhûng öng ta coá möåt caái miïång
giöëng nhû noâng phaáo, nïëu öng ta nhêån àõnh àoá laâ sai thò duâ ngûúâi laâm
sai coá laâ thiïn vûúng hay laâ cêëp trïn cuäng àïìu nhaã àaån khöng biïët súå
chuát naâo. Riïng tñnh noáng naãy vaâ caái miïång noâng phaáo naây thò khöng
thïí sûãa chûäa nhanh choáng àûúåc nhûng öng rêët thùèng thùæn tûå xûng laâ
"noâng phaáo lúán nhêët sû àoaân". Khuyïët àiïím cuãa öng hiïån ra löì löå trûúác
mùåt moåi ngûúâi, chûa bao giúâ öng che giêëu. Chñnh vò vêåy toaân böå caán böå
chiïën sô trong sû àoaân àïìu hiïíu, tñn nhiïåm vaâ yïu mïën öng ta trûâ cêëp
trïn trûåc tiïëp cuãa öng ta. Àuã thêëy khuyïët àiïím àaä thaânh cöë têåt lêu
ngaây thò tûå nhiïn böåc löå khöng coá gò àaáng súå, vêën àïì laâ khöng nïn che
giêëu. Che giêëu thò trúã thaânh giaã döëi, khiïën cho ngûúâi ta caâng chaán
gheát.
Ngoaâi ra khi ngûúâi ta àaä chó ra khuyïët àiïím thò cêìn khi nhêån
thêëy àöång cú töët cuãa ngûúâi ta, khöng nïn tranh caäi hay nöíi noáng.
Toám laåi, ngoåc khöng thïí khöng coá vïët, ngûúâi khöng thïí hoaân myä.
daám böåc löå "böå mùåt thêåt Lû Sún" laâ thûúång saách . Nïëu cöë che giêëu sai
lêìm thò seä thaânh cöë chêëp khöng hûúáng thiïån. Àoá chñnh laâ möåt khuyïët
àiïím lúán.
Töíng thöëng Myä Nixon trong vuå Water gate àaä biïíu hiïån cöë chêëp
khöng hûúáng thiïån. Öng ra sûác che giêëu vuå Water gate. kïët quaã caâng
vúä lúã ra to, toaân böå nhên dên Myä cho öng lûâa döëi hoå. Cuöëi cuâng Nixon
phaãi tûâ chûác möåt caách nhuåc nhaä. Nïëu ngay tûâ àêìu öng biïët nhêån löîi
thò chûa chùæc àaä phaãi tuâ chuác.
3. Gioãi phaát huy súã àoaãn cuãa mònh
Àêy laâ möåt vuå viïåc xaãy ra úã Nhêåt Baãn: möåt võ gioång võt àûåc laåi
àûúåc ngûúâi ta hoan nghïnh vò ca haát. Möîi khi höåi hoåp moåi ngûúâi àïìu
vöî tay múâi öng lïn haát. Öng khöng thïí naâo cûá nhiïåt nhiïåt tònh cuãa moåi
ngûúâi cho nïn cûá möîi lêìn nhû thïë öng cuäng chó haát laåi möîi möåt baâi
haát. Baån beâ goåi öng laâ “Öng A Tên vûúåt biïín".
A Tên rêët thöng minh, möîi lêìn yïu cêìu haát thò àïìu duâng gioång
võt àûåc cuãa mònh haát baâi Bêìu trúâi thaáng nùm. Möîi khi öng cêët tiïëng
haát thò khöng coân êm luêåt, giai àiïåu gò caã. Öng cêët cao gioång röìi àöåt
nhiïn haå gioång khöng kïí gò nhaåc khiïën cho moåi ngûúâi cûúâi ngùåt
ngheäo. Nhûng trong tiïëng cûúâi tuyïåt nhiïn khöng chuát khinh miïåt maâ
traái laåi chi laâm cho khöng khñ cùng thùèng trong höåi trûúâng tan biïën.
Öng khöng cêìn che giêëu nhûúåc àiïím trúâi sinh gioång võt àûåc cuãa öng
khi cêìn öng coân bùæt chûúác caác danh ca thïë maâ àem laåi saãng khoaái cho
moåi ngûúâi.
4. Löå sú húã múâi öng vaâo quan taâi
Thúâi Àûúâng Huyïìn Töng coá hai võ tïí tûúáng laâ Lyá Quaát vaâ Lyá
Lêm Phuã cuâng phuå chñnh. Hai öng bùçng mùåt khöng bùçng loâng, àêëu àaá
nhau nhûng ngoaâi mùåt vêîn rêët khaách khñ. Àûúâng Huyïìn Töng say
àùæm tûãu sùæc, cûåc kyâ xa hoa dêm duåc khiïën cho quöëc khöë tröëng röîng.
Caác quan trong triïìu àïìu rêët lo lùæng, ngaây àïm mûu tñnh kïë. Cuöëi
cuâng hoaâng àïë cuäng caãm thêëy taâi chñnh bûác baách ra lïånh cho hai võ tïí
tûúáng tòm ra giaãi phaáp. Tònh thïë khêín cêëp hai võ tïí tûúáng àaä rêët lo.
Nhûng Lyá Lêm Phuã laåi chó lo laâm sao haå guåc àûúåc àõch thuã chñnh trõ
àöåc phiïëm quyïìn lûåc öng thêëy Lyá Quaát saáng mùæt lïn thò biïët rùçng öng
naây àaä tòm ra giaãi phaáp beân laái cêu chuyïån sang hûúáng
khaác, khöng cho öng naây têu ngay lïn hoaâng àïë. Quaã nhiïn Lyá Quaát
truáng kïë, vöåi vaâng vïì nhaâ viïët têëu súá àïí dêng lïn àïì nghõ khai moã
vaâng Hoa Sún àïí böí sung quöëc khöë. Àûúâng Huyïìn Töng tiïëp àûúåc têëu
súá rêët mûâng beân triïåu têåp Lyá Lêm Phuã àïën baân baåc. Lyá Lêm Phuã giaã
vúâ ngêåp ngûâng khöng daám noái. Huyïìn Töng söët ruöåt thuác giuåc: "Coá yá
kiïën gò cûá noái ài." Lyá Lêm Phuã haå gioång noái nhoã rùçng: "Hoa Sún coá
vaâng, ai chùèng biïët. Nhûng Hoa Sún laâ long maåch hoaâng gia, nïëu khai
moã seä phaá hoaåi phong thuãy, quöëc naån khön lûúâng. Huyïìn Töng gêåt
àêìu suy nghô. Thúâi naây thuyïët phong thuãy àang thõnh, long maåch àem
phûúác lúåi cho con chaáu, bao vïå vêån nûúác. Nay
Lyá Quaát àûa ra chûâ trûúng naây, Huyïìn Töng àûúng nhiïn khöng vui
loâng. Lyá Lêm Phuã thêëy thúâi cú àaä àïën beân têu tiïëp: "Nghe noái Lyá Quaát
thûúâng noái sau lûng hoaâng thûúång laâ hoaâng thûúång phung phñ, khöng
biïët chûâng viïåc khai moã phaá long maåch naây coá yá gò àoá...".
Huyïìn Töng bûåc doåc phêët tay aáo trúã vïì hêåu cung. Lyá Lêm Phuã than
àaä àaåt muåc àñch, trong loâng phêën khúãi. Tûâ àoá möîi khi thêëu Lyá Quaát laâ
Àûúâng Huyïìn Töng khoá chõu, cuöëi cuâng tòm ra möåt caái cúá caách chûác
öng ta. Thûåc quyïìn triïìu chñnh rúi vaâo tay Lyá lêm Phuã. Lyá Quaát àaä sú
húã nïn phaãi vaâo quan taâi.
Noái nùng khöng kñn àaáo bõ ngûúâi ta lúåi duång sú húã laâm haåi mònh.
Lúåi duång sú húã cuãa ngûúâi khaác thò coá thïí àaåt muåc àñch cuãa mònh.
Kïë 29. Kïë phaãn phaáo
Laâm thïë naâo àïí “tu sûãa”, ngûúâi chua ngoa khùæc baåc?
Laâm ngûúâi khöng thïí chó coá khoan hêåu maâ coân phaãi cöng kñch keã
vö lïî. Búái löng tòm vïët, chïë giïîu moi moác. Ùn miïëng traã miïëng, trúã mùåt
noái xêëu, àöëi phûúng cöë tònh khöng cho anh ruát lui thò anh laâm sao lai
cûá nghïnh mùåt ra, miïång cêm nhû hïën maâ khöng phaãn kñch?
Phaãn phaáo khiïën cho keã cöng kñch tûå thu kyâ hoåa. Trûúác tiïn
phaãi duâng gêåy öng àêåp lûng öng, thuêån doâng buöng cheâo, mûúån àaá
neám laåi. Thûá àïën phaãi bònh tônh hïî àaánh laâ truáng chöî yïëu haåi, duâng
sûác maånh àuã khiïën cho àöëi phûúng lêåp tûác aá khêíu cêm möìm. Song
phaãi phên biïåt tñnh chêët cöng kñch cuãa àöëi phûúng. Àöëi phûúng nhuåc
maå thò nhuåc maå laåi, àöëi phûúng chêm choåc thò chêm choåc laåi khiïën cho
àöëi phûúng gieo gioá thò gùåt baäo, tröìng caâ ùn caâ, tröìng dûa ùn dûa. Noái
toám laåi khiïën cho àöëi phûúng àaánh ra bao nhiïu cên thò nhêån laåi bêëy
nhiïu cên.
Khi ta phaát àöång phaãn cöng phaãi bêët ngúâ. Khöng àïí àöëi phûúng
biïët trûúác, khiïën cho àöëi phûúng khöng thïí traã àoân: phaãi che kñn
nhûúåc àiïím àïí àöëi phûúng tòm khöng ra sú húã, khöng coá chöî phaãn
kñch.
Khi traánh phaãn kñch thò ra phaãi chuá yá ùn noái cêín thêån. Trong
khi ta phaãn kñch thò phaãi pha chuát tûå traâo vaâ thiïån yá khiïën cho àöëi
phûúng cam loâng chõu chêëp nhêån thuöëc àùæng daä têåt .
1. Laâm ngûúâi khöng thïí luác naâo cuäng àön hêåu
Hai ngûúâi baån duâng cúm trong möåt cûãa hiïåu nhoã, trïn baân ùn coá
möåt baát tûúng úát cay. Möåt ngûúâi tûúãng laâ tûúng ngoåt cho möåt thòa vaâo
möìm lêåp tûác nûúác mùæt nûúác muäi traâo ra. Nhûng anh ta muöën baån
cuäng sêåp hêìm beân cöë nhõn khöng löå ra mùåt. Baån thêëy anh ta àang
chaãy nûúác mùæt beân hoãi: "Baån khoác caái gò?" Anh ta àaáp laåi rùçng:
'Töi nhúá cha töi, hai mûúi nùm trûúác öng bõ treo cöí". Möåt luác sau,
ngûúâi baån cuäng ùn möåt thòa tûúng, nûúác mùæt cuäng tuön traâo. Anh ta
beân hoãi rùçng: "Coân anh khoác caái gò?" Ngûúâi baån traã lúâi rùçng: "Búãi vò töi
nghô rêët àaáng tiïëc, anh laåi khöng bõ treo cöí cuâng cha anh. "
Cêu traã lúâi quaá aác àöåc, nhûng ngûúâi ùn phaãi tuúng úát àêìu tiïnhaá
chùèng phaãi thiïua àön hêåu û? Traã àoân nhû thïë àaáng.
Cho nïn khöng phaãi bêët cûá sûå haâi hûúác thiïëu àön hêåu àïìu laâ haâi
hûúác töët. Vêën àïí laâ haâi hûúác trong trûúâng húåp naâo, vúái ai. Nhaâ thú
Xöviïët Madacoxki taâi hoa traân trïì coá taâi chïë giïîu maâ laåi rêët coá caá tñnh,
rêët coá chñnh nghôa. Öng khöng chõu àûúåc caác hiïån tûúång huã baåi, cöng
kñch dûä döåi nhûng moåi viïåc vêîn àêu vaâo àêëy. Vò vêåy, öng chïë giïîu têët
caã caác ngön haânh cöng kñch vö lïî, cöë yá búái löng tòm vïtë , chêm choåc moi
moác sûå haâ hûúác cuãa öng laâ lêëy gêåy öng àêåp lûng öng. Haäy xem möåt lêìn
giïîu thuyïët cuãa öng dûúái àêy:
Öng vûâa kïí chuyïån tiïëu lêm böîng coá ngûúâi heát to rùçng: “ Anh kïí
chuyïån tiïëu lêm naâ khöng ai hiïíu. Anh coá phaãi laâ con hûúu cao cöí
khöng?" Madacoxki beân than rùçng. Chó coá hûúu cao cöí múái coá thïí thûá
hai chên ûúát maâ àïën thûá bêíy múái biïët”
Möåt öng beáo luân lïn diïîn àaân noái rùçng: "Töi phaãi nhùæc anh, àöìng
chñ Madacoxki rùçng Napoleon coá möåt cêu noái nöíi tiïëng: Tûâ vô àaåi àïën
àaáng cûúâi chó caách coá möåt bûúác?" Madacoxki àaáp laåi: "Àuáng vêåy tûâ vô
àaåi àïën àaáng cûúâi chó caách coá möåt bûúác", öng vûâa noái vûâa lêëy tay chó
mònh vaâ chó öng beáo.
Tiïëp theo Madacoxki traã lúâi möåt cêu hoãi viïët trïn giêëy: "Àöìng
chñ Madacoxki, töëi höm nay anh àûúåc bao nhiïu tiïìn?” öng traã lúâi
rùçng: "Àiïìu naây liïn can gò àïën anh? Duâ sao anh khöng àûúåc chia xu
naâo, töi chûa tñnh seä chia tiïìn cho ai?”
Möåt ngûúâi khaác noái rùçng: "Thú cuãa anh khiïën ngûúâi nghe súå haäi.
Nhûän â g baâi thú àoá yïíu mïånh, ngaây mai seä chïët ài, baãn thên anh cuäng
seä bõ laäng quïn, anh khöng thïí thaânh nhên vêåt bêët huã." Madacoxki
traã lúâi: "Heån anh möåt nghòn nùm sau laåi gùåp nhau, àïën luác àoá chuáng
ta seä laåi baân vêåy.
Coá ngûúâi hoãi: "Madacoxki sao anh laåi thñch tûå khoe?" Madacoxki
traã lúâi: Möåt ngûúâi baån trung hoåc cuãa töi khuyïn töi: "Cêåu cûá noái vïì ûu
àiïím cuãa cêåu coân khuyïët àiïím àïí cho ngûúâi khaác noái."
Coá ngûúâi noái: "Cêu naây anh àaä noái úã Khacop röìi". Madacoxki
bònh tônh àaáp laåi: "Xem ra àöìng chñ naây höm nay àïën àêy àïí chûáng
minh." Röìi öng nhòn suöët höåi trûúâng, noái tiïëp: '!Töi quaã khöng biïët anh
ta ài theo töi khùæp núi."
Möåt maãnh giêëy khaác viïët: "Anh àaä tûâng noái coá luác phaãi têíy saåch
caác truyïìn thöëng vaâ têåp quaán àaä nhiïîm buåi trêìn. Nïëu nhû vêåy anh
phaãi rûãa mùåt, coá nghôa laâ anh cuäng bêín thóu lùæm": Nhaâ thú àaáp laåi:
"Coân anh khöng rûãa mùåt, chùèng leä vò vêåy anh cho laâ mònh saåch seä û?"
Möåt ngûúâi khaác hoãi : "Madacoxki, taåi sao anh àeo nhêîn trïn tay,
khöng thñch húåp vúái anh àêu." Madacoxki àaáp laåi: “Theo anh khöng
nïn àeo trïn tay maâ nïn àeo lïn muäi û"'
Möåt ngûúâi khaác noái: "Madacoxki thú cuãa anh khöng laâm ngûúâi ta
xao àöång, böëc lûãa khöng caãm nhiïîm àûúåc ngûúâi khaác Madacoxki traã
]úâi: "Thú cuãa töi khöng phaãi biïín khöng phaãi loâ lûãa cuäng khöng phaãi
dõch chuöåt."
Noái toám laåi àöëi vúái nhûäng ngûúâi chua ngoa khùæc baåc, cöë yá khiïu
khñch, chuáng ta khöng thïí luön luön àön hêåu àïí cho keã siïu nhên àùæc
yá. Àöëi vúái haång ngûúâi naây luác naâo nhõn àûúåc thò nhõn, luác naâo khöng
nhõn àûúåc thò khöng cêìn khaách khñ, cêìn phaãi kñch thò cûá cho möåt baåt
tai. Laâm ngûúâi phaãi vûâa mïìm vûâa cûáng thò múái coá thï tûå baão vïå mònh
vaâ baão vïå chên lyá.
2. Laâm cho ngûúâi chïë giïîu ta laåi bõ nhuåc
Thúâi Têën, lûu Àaåo Chên laâ ngûúâi àoåc saách thaánh hiïìn chùèng
may gùåp thúâi binh lûãa cho nïn lûu laåc àoá àêy khöng lêëy gò àï mûu
sinh àaânh dûãng bïn söng laâm nghïì keáo thuyïìn. Lûu Àaåo Chên vöën
möìm meáp lúåi haåi thñch chïë giïîu ngûúâi khaác. Möåt höm àang keáo thuyïìn
bïn söng thêëy möåt cuå baâ cheâo thuyïìn trïn söng, Àaåo Chên beân chïë
giïîu noái rùçng: "Àaân baâ sao khöng úã nhaâ dïåt vaãi maâ laåi ra söng cheâo
thuyïìn?" Baâ cuå phaãn kñch noái: "Àaåi trûúång phu sao khöng lïn ngûåa ra
roi maâ laåi ra söng keáo thuyïìn?" Laåi möåt höm lûu Àaåo Chên àang ùn
cúm cuâng vúái möåt ngûúâi, thaãy baâ lúán tuöíi dùæt hai àûáa beá ài qua, caã ba
ngûúâi àïìu mùåc aáo xanh beân chïë giïîu noái: "Dï caái dêîn dï con". Baâ naây
liïëc nhòn möåt caái röìi àaáp: "Hai con lúån cuâng möåt maáng", Àaåo Chên
khöng àöëi àaáp àûúåc.
Trong cuöåc söëng coá möåt söë ngûúâi thñch cöë yá khiïu khñch chêm
choåc ngûúâi khaác. Luác naây nïëu ta lui bûúác thò bõ nhuåc, coân nïëu giaã vúâ
khöng nhòn thêëy, khöng nghe thêëy thò ra ngûúâi yïëu àuöëi. Ta nïn biïën
bõ àöång thaânh chuã àöång, phaãn kñch khiïën cho hoå cêm miïång.
Anh Trûúng vaâ anh Lyá traái yá nhau. Anh Trûúng tòm caách haå bïå
anh Lyá giûäa àaám àöng. Möåt höm giûäa àaám àöng, anh Lyá àoåc sai möåt
chûä, anh Trûúng beân lúán tiïëng noái: "Trònh àöå keám quaá, möåt chûä àún
giaãn nhû vêåy cuäng khöng biïët maâ laåi daám ba hoa trûúác mùåt moåi ngûúâi.
Anh Lyá thêëy anh Trûúng cöë yá khiïu khñch deâm pha beân cuäng
khöng khaách khñ gò cûúâi vaâ noái rùçng: "Nhû vêåy coân khaá hún anh laâm
bêåy coân chöëi röìi bõ ngûúâi ta vaåch mùåt”. Lúâi noái àoá laâ anh Lyá coá thûåc tïë,
anh Trûúng àaä tûâng laâm hoãng àöì vêåt cuãa ngûúâi khaác maâ khöng cöng
nhêån, laåi àöí löîi cho ngûúâi khaác cuöëi cuâng bõ vaåch mùåt.Viïåc xêëu höí naây
ai cuäng biïët cho nïn möåt khi anh Lyá vûâa noái ra moåi ngûúâi àïìu hiïíu
nhòn nhau cûúâi móm. Anh Trûúng laâm nhuåc ngûúâi thò chuöëc nhuåc.
Anh Lyá àaä phaãn kñch àuáng luác nïn thoaát khoãi tònh thïë quêîn baách.
Laåi coá möåt cêu chuyïån lõch sûã: Tûúáng quöëc nûúác Tïì laâ Yïën Tûã
sùæp ài sûá nûúác Súã. Sau khi biïët tin naây, Súã Vûúng beân baão vúái taã hûäu
rùçng: "Yïën Anh laâ ngûúâi gioãi biïån baáo cuãa nûúác Tïì nay sùæp àïën nûúác
ta, ta muöën laâm nhuåc öng ta. vêåy duâng biïån phaáp gò?" Coá ngûúâi àûa ra
möåt caách. Súã Vûúng nghe theo.
Yïën Tûã àïën nûúác Súã, Súã Vûúng múã tiïåc chiïu àaäi. Àuáng luác moåi
ngûúâi uöëng rûúåu cao hûáng thò hai gia nhên troái möåt ngûúâi dêîn àïën
trûúác mùåt Súã Vûúng. Súã Vûúng hoãi rùçng "Ngûúâi bõ troái vò töåi gò?" Gia
nhên àaáp laåi: “Ngûúâi naây laâ dên nûúác Tïì phaåm töåi ùn tröåm”. Súã
Vûúng cûúâi hi hi noái vúái Yïën Tûã rùçng: "Coá phaãi ngûúâi Tïì gioãi tröåm cùæp
phaãi khöng?" Yïën Tûã àûáng dêåy bûúác ra khoãi ghïë trõnh troång noái rùçng:
"Töi tûâng nghe möåt cêu chuyïån nhû sau. Cêy caát sinh trûúãng thaânh úã
phña nam söng Hoaâi laâ cêy Caát sinh trûúãng úã phña bùæc söng Hoaâi thò
laåi laâ cêy Tñch. Cêy Caát vaâ cêy Tñch tuy rêët giöëng nhau nhûng quaã cuãa
chuáng laåi coá muâi võ khaác nhau. Quaã Caát ngoåt, quaã Tñch chua. Vò sao
vêåy? Vò thuãy thöí bêët àöìng Cuäng nhû ngûúâi Tïì sinh trûúãng úã nûúác Tïì
thò khöng laâm giùåc, àïën nûúác Súã thò laåi laâm tröåm cùæp. Haá chùèng phaãi
thuãy thöí nûúác Súã khiïën cho baá taánh laâm giùåc û?" Súã Vûúng cûúâi gûúång
noái rùçng: "Bêåc thaánh nhên àûác taâi kiïm bõ quaã
khöng thïí àuâa àûúåc, ta tûå laâm cho mònh höí theån".
Trong khi phaãn phaáo khöng nïn noái daâi doâng lï thï maâ phaãi
ngùæn goån, lúâi leä mïìm moãng àaã kñch àuáng chöî chïët cuãa àöëi phûúng,
àaánh maånh buöåc àöëi phûúng khöng trúã tay tra àoân kõp. Yïën Anh quaã
laâ möåt cao thuã trong trûúâng húåp naây.
Toám laåi, àöëi vúái nhûäng ngûúâi khiïu khñch ta, ta phaãi phaãn phaáo
khöng nïn quaá àön hêåu. Baãn thên ta khi chïë giïîu ngûúâi khaác thò phaãi
ùn noái thêån troång àïì phoâng phaãn phaáo.
Kïë 30. Kïë phaãn ngûä
Laâm thïë naâo cho quan hïå giao tïë sinh àöång?
Ngön tûâ cuãa moåi ngûúâi àïìu coá tñnh qui tùæc do phong tuåc hay thoái
quen taåo thaânh. Trong tònh huöëng nhêët àõnh cuäng coá khi ngûúâi ta
phaá vúä sûå raâng buöåc cuãa thoái quen maâ noái ngûúåc laåi (phaãn ngûä). Noái
ngûúåc ]aâ möåt caách diïîn àaåt cûåc kyâ quanh co voâng veâo.
Cöng duång chuã yïëu cuãa noái ngûúåc laâ:
1 Duâng noái ngûúåc diïîn àaåt yá chñnh diïån trong hoaân caãnh khöng
thïí diïîn àaåt trûåc tiïëp.
2. Gùåp phaãi chuyïån hoang àûúâng maâ khöng muöën phaãn baác
maånh meä beân duâng noái ngûúåc àêíy sûå hoang àûúâng caâng hoang àûúâng
khiïën cho böåc löå hoang àûúâng.
3. Khi ngön tûâ chñnh diïån khöng thïí diïîn àaåt àûúåc tònh caãm
maänh hïåt thò duâng noái ngûúåc.
4. Duâng noái ngûúåc lêåt ngûúåc têåp quaán dêîn àïën haâi hûúác.
Hònh thûác chuã yïëu cuãa kïë noái ngûúåc göìm coá: Phaãn thoaåi (chñnh
ngûä phan thuyïët), phaãn phuáng (phaãn thuyïët chñnh thuyïët), maå thoaåi
(minh biïën aám bao), khi thoaåi (minh bao thûåc biïën), tiïëu bò thoaåi (haâi
hûúác)...
Trong quan hïå giao tïë, chuáng ta nïn coá löî tai thûá ba nghe àûúåc yá
taåi ngön ngoaåi, nhêët laâ phaãn thoaåi thò múái khoãi bõ àöång.
1. YÁ chñnh diïån lúâi phaãn diïån laâ kñnh phoáng àaåi hoang àûúâng
Coá möåt söë yá tuyïåt àöëi khöng àûúåc pheáp noái ra noái ra seä gêy nïn
tònh thïë khoá chõu, ài quaá möåt bûúác thò thaânh hoang àûúâng. Lúâi noái
phaãn diïån diïîn giaãi thïm möåt chuát thò coá thïí àïën phaãn diïån cuãa phaãn
diïån.
Súã Trang Vûúng coá möåt con ngûåa quñ bõ chïët, rêët buöìn loâng, haå
lïånh (àoáng quan taâi hêåu lïî mai taáng. Vùn quan voä tûúáng ra sûác can
giaán maâ vö ñch. Cuöëi cuâng Súã Tranh Vûúng quyïët àõnh ai coân can giaán
seä cheám àêìu. Roä raâng bêët cûá noái nhû thïë naâo, duâ chó cêìn thöët ra möåt
chûä “ bêët" khöng thò seä manh hoåa vaâo thên. Anh hïì Maånh biïët tin beân
vaâo cung ngûúác mùåt lïn trúâi khoác lúán khiïën cho Súã Trang Vûúng àang
cûåc kyâ buöìn bûåc cuäng phaãi hoãi coá viïåc gò maâ khoác. Hïì Maånh noái rùçng:
"Con ngûåa naây àaåi vûúng cûåc kyâ yïu thñch maâ laåi chó duâng tang lïî cêëp
àaåi phu àïí mai taáng thò quaá baåc beäo, xin duâng tang lïî quên vûúng àïí
mai taáng?" Trang Vûúng suy nghô höìi lêu vaâ hiïíu yá anh hïì. Hïì Maånh
tiïëp tuåc noái: "Xin àaåi vûúng duâng ngoåc quyá laâm quan taâi, bùæt sûá thêìn
caác nûúác phaãi tham gia tang lïî, duâng lïî nghi töëi cao àïí tïë noá. Laâm nhû
thïë àïí cho caác nûúác chû hêìu biïët àaåi vûúng khinh ngûúâi maâ quyá
ngûåa". Bêëy giúâ thò Trang Vûúng hoaãng höët vaâ tónh ngöå baão hïì Maånh
cho biïët laâm thïë naâo àïí sûãa sai. Cuöñ cuâng baão àêìu bïëp laâm thõt con
ngûåa nêëu ùn. Àõa võ anh hïì thêëp keám nïëu nhû trûåc tiïëp trònh baây lúåi
haåi thò àûúåc ngûúâi àúâi kñnh troång nhûng e laâ vö lyá. Coân nhû duâng lúâi
noái phaãn diïån diïîn àaåt yá chñnh diïån maâ noái nùng khöng quaá àaáng thò
àaåt àûúåc hiïåu quaã. Haá chùèng àaáng khen sao?
Noái phaãn diïån laâ gò? phaãn ngûä laâ thuêåt vu höìi trong nghïå thuêåt
ngûä ngön, maâ laåi laâ loaåi thuêåt vu höìi cûåc àoan, yá chñnh diïån lúâi phaãn
diïån duâng lúâi leä hïët sûác uyïín chuyïín vûâa nùæm vûâa buöng, choån àuáng
goác àöå maâ noái thò àaåt àïën hiïåu quaã lúán hún noái thùèng.
Nûúác Tïì coá möåt ngûúâi àùæc töåi vúái Tïì Caãnh Cöng. Tïì caãnh Cöng
nöíi giêån sai bùæt troái keã caã gan naây boã trûúác àaåi àiïån röìi goåi voä sô àïën
xeá xaác. Àïí ngùn chùån khöng cho ai can giaán, Caãnh Cöng haå lïånh ai
can seä cheám àêìu. Vùn voä baá quan thêëy quên vûúng giêån dûä nhû thïë
khöng ai daám kïu oan cho keã bõ haåi. Yïën Anh thêëy voä sô sùæp xeá xaác
ngûúâi àoá beân vöåi vaâng bûúác taâi noái rùçng: “Àïí ta cheám nhaát thûá nhêët”
Moåi ngûúâi àïìu thêëy kyâ quaái, tûúáng quöëc xûa nay khöng hïì bao giúâ
thên haânh ra tay giïët ngûúâi, höm nay sao laåi giïët ngûúâi nhû thïë Chó
thêëy Yïën Anh tay traái nùæm àêìu ngûúâi àoá, tay phaãi maâi àao böîng
nhiïn quay àêìu laåi noái vúái Tïì Caãnh Cöng àang àûáng bïn caånh rùçng:
"Ngaây xûa caác bêåc anh quên muöën xeá xaác ai thò bïå haå coá biïët bùæt àêìu
tûâ chöî naâo chùng?" Tïì Caãnh Cöng vöåi vaâng bûúác àïën xua tay baão rùçng:
"Chúá àöång thuã, chúá àöång thuã. Thaã noá ra löîi úã quaã nhên." Ngûúâi naây àaä
súå quaá hön mï bêët tónh maäi múái dêìn dêìn höìi phuåc, thêåt khöng daám
ngúâ àêìu coân trïn cöí beân suåp laåy Yïën Anh ba laåy Yïën Anh úã bïn caånh
Tïì Caãnh Cöng thûúâng xuyïn duâng trûãúng phaáp yá chñnh diïån lúâi phaãn
diïån naây buöåc Tïí Caãnh Cöng phaãi thay àöíi möåt söë quyïët àõnh hoang
àûúâng. Trong trûúâng húåp trïn, Yïën Anh coá yá chñnh diïån thò khöng giïët
ngûúâi àoá song laåi duâng lúâi phaãn diïån thên haânh giïët ngûúâi àïí lêëy cú
höåi nhùæn Tïì Caãnh Cöng laâ caác bêåc minh quên khöng giïët ngûúâi bûâa
baäi nhû vêåy.
Möåt trûúâng húåp khaác, coá möåt maä phu giïët möåt con ngûåa giaâ maâ
Tïì Caãnh Cöng àaä tûâng cûúäi. Nay noá àaä giaâ vaâ öëm khöng chûäa àûúåc,
maä phu súå truyïìn bïånh cho caác con ngûåa khaác nïn giïët noá. Tïì Caãnh
Cöng biïët tin rêët àau loâng cêìm àao toan cheám ngûúâi maä phu. Maä phu
khöng ngúâ quöëc vûúng vò möåt con ngûåa maâ giïët anh ta, ca súå mùåt maây
nhû chaâm àöí. yïën Anh àûáng bïn caånh thêëy tònh hònh nhû thïë beân vöåi
vaâng nùæm cêy àao trong tay Tïì Caãnh Cöng maâ noái rùçng: "Bïå haå giïëtnoá
nhû thïë naây thò noá khöng biïët vò töåi gò maâ àaä chïët. Xin bïå haå haäy kïí
töåi noá àaä röìi sau múái giïët cuäng chûa muöån". Tïì Caãnh Cöng beân noái
rùçng: "Àûúåc röìi, ta giao cho öng giaãi quyïët thùçng khöën naån naây". Yïën
Anh giú àao tiïën laåi phña tïn maä phu noái rùçng: "Ngûúâi nuöi ngûåa cho
quöëc vûúng maâ laåi giïët ngûåa, töåi àaáng chïët. Ngûúi khiïën cho quöëc
vûúng vò con ngûåa bõ giïët maâ khöng thïí khöng giïët ngûúâi nuöi ngûåa,
viïåc naây lan truyïìn ra caác nûúác chû hêìu khiïën cho
moåi ngûúâi biïët quöëc vûúng yïu ngûåa khöng yïu ngûúâi, gaán cho quöëc
vûúng tiïëng bêët nhên bêët nghôa. Nhû vêåy töåi cuãa ngûúi caâng àaáng
chïët. Vò nhûäng leä àoá khöng thïí khöng giïët ngûúi." Yïën Anh coân toan
noái nûäa, Tïì Caãnh Cöng vöåi noái: "Phu tûã tha cho noá ài àïí cho trêîm khoãi
mang tiïëng bêët nhên bêët nghôa thiïn haå chï cûúâi. Yïën anh àaä cûáu
àûúåc maång ngûúâi maä phu.
YÁ chñnh diïån lúâi phaãn diïån coá thïí phoáng àaåi hoang àûúâng khiïën
cho chên tûúáng cuãa hoang àûúâng böåc löå ra roä raâng, do doá àaåt àïën hiïåu
quaã can ngùn töët hún. Nhuä mêîu cuãa Haán Vuä Àïë Lûu Triïåt àaä phaåm
töåi úã ngoaâi cung. Sau khi Vuä Àïë biïët chuyïån muöån xûã töåi àuáng
theo phaáp luêåt. Nhuä mêîu biïët Àöng Phûúng Soác kheáo noái beân cêìu cûáu
öng ta. Àöng Phûúng Soác noái vúái baâ rùçng: "Àêy khöng phaãi laâ viïåc
khua möi muáa meáp. Nïëu baâ muöën thoaát naån thò khi ngûúâi ta sùæp bùæt
baâ, baâ cûá nhiïìu lêìn quay àêìu laåi nhòn Vuä Àïë nhûng khöng àûúåc noái
cêu naâo. Laâm nhû vêåy coá thïí coá möåt tia hy voång". Khi lïånh
truyïìn àïën, nhuä mêîu beân cöë yá bûúác àïën trûúác mùåt Vûä Àïë àïí vônh biïåt.
Luác bêëy giúâ Àöng Phûúng Soác àang ngöìi bïn caånh. Chó thêëy nhuä mêîu
mùåt buöìn rûúâi rûúåi nhòn chùçm chùçm Vuä Àïë, Àöng Phûúng Soác beân noái
vúái nhuä mêîu rùçng: "Baâ ngu quaá, bêy giúâ hoaâng àïë àaä trûúãng thaânh
röìi, àêu coân söëng nhúâ vaâo sûäa cuãa baâ nûäa?" Vuä Àïë hiïíu Àöng Phûúng
Soác yá taåi ngön ngoaåi, mùåt löå veã thï lûúng beân xaá töåi nhuä mêîu.
Toám laåi, hiïåu quaã noái lúâi phaãn diïån bùæt nguöìn tûâ taác duång "kñnh
phoáng àaåi" phoáng àaåi hoang àûúâng àïën cuâng cûåc thò hoang àûúâng
khöng coân chöî êín nêëp maâ phaãi löå diïån ra.
2. Lúâi noái phaãn diïån chêm choåc cay àùæng hún
Liïîu Trõ Huy laâ sûã gia nöíi tiïëng cuãa Trung Quöëc. Taác phêím
Trung Quöëc vùn hoáa sûã hún 70 vaån tûâ cuãa öng àaä taái baãn nhiïìu lêìn coá
aãnh hûúãng rêët lúán. Möåt höm coá möåt thanh niïn tûå xûng "tên hoåc giaã"
àïën nhaâ öng noái rùçng: "Saách cöí àoáng gaáy huã lêåu quaá, khöng coá ñch gò
cho höåi, nhêët àõnh phaãi cho möåt möìi lûãa". Liïîu Trõ Huy móm cûúâi dõu
daâng noái: "yá kiïën naây cuãa anh töi hoaân toaân taán thûúãng. Nhûng töi laåi
coá kiïën nghõ töët hún. Haânh àöång naây àaä khöng thûåc hiïån thò thöi, nïëu
àaä thûåc hiïån thò phaãi triïåt àïí. Nïëu àöët úã núi naây thò vêîn coân úã núi
khaác, nhû thïë khöng coá taác duång gò àaáng kïí. Phaãi coá haânh àöång thöëng
nhêët caã nûúác, phaãi cho têët caã cöí thû möåt möìi lûãa. Nhûng nhû vêåy vêîn
chûa àuã. Àöët hïët cöí thû trong nûúác ta thò thû viïån caác nûúác trïn thïë
giúái coân taâng trûä rêët nhiïìu cöí thû nûúác ta nhû baão vêåt. Phaãi àöët têët caã
cöí thû trong caác thû viïån thïë giúái, nïëu khöng boån hoå "nhêåp lêåu” vaâo
nûúác ta thïë laâ cöí thû laåi phöí biïën khùæp nûúác. Vò vêåy khöng nhûäng àöët
têët caã cöí thû trong nûúác maâ coân phaãi àöët têët caã cöí thû trong caác thû
viïån caác nûúác. Àöët têët. Nhû vêåy khöng nhûäng trong nûúác trung Quöëc
chuáng ta khöng coân quyïín cöí thû naâo maâ caã caác nhaââ Haán hoåc nûúác
ngoaâi cuäng khöng coân chui ruác trong àöëng saách cöí nûãa. Nïëu khöng,
khi boån hoå àen thùm Trung Quöëc, nïu ra möåt söë vêën àïì trong caán böå
kinh sûã trao àöíi vúái chuáng ta, ngûúâi nûúác ta haá höëc möìm nhòn hoå
khöng àöëi àaáp àûúåc, haá chùèng phaãi laâ nûåc cûúâi lùæm û? thêåt laâ nan giaãi
quaá phaãi khöng?" Anh hoåc giaã thanh niïn noå nghe noái xong àoã mùåt
àïën têån mang tai, vöåi vöåi vaâng vaâng caáo biïåt.
Cuå liïîu vúái tû caách laâ möåt sûã gia àûúâng àûúâng chñnh chñnh böîng
nhiïn laåi taán àöìng àöët saách cöí, thêåm chñ phaãi àöët saåch trïn toaân thïë
giúái. Phaãn phaáo cuãa cuå quaã laäo luyïån thaânh thûåc. Tên hoåc giaã coá ngu
àöån mêëy cuäng khöng thïí khöng thêëy gai nhoån trong lúâi noái cuãa cuå.
Phaãn phaáo bùæt àêìu tûâ nùæm àûúåc phaán àoaán cuãa quêìn chuáng.
Àûa ra nhûäng lúâi noái phaãn diïån khoa trûúng àïën mûác traâo löång. khiïën
cho ngûúâi nghe tûâ chöî thêëy tûåa höì coá lyá phaát triïín thaânh mêu thuêîn
röìi muöën nùæm àûúåc haåt nhên tû tûúãng ta muöën diïîn àaåt.
Coá ngûúâi duâng phûúng thûác tûå traâo àïí truyïìn àïën àöëi phûúng sûå
àöìng tònh ûu aái. Coá möåt ngûúâi baán àöì duâng cho khaách du lõch vûâa múái
vaâo nghïì gùåp trïn àûúâng ài möåt võ laäo laâng beân kïí khöí rùçng: "Töi laâm
viïåc khöng töët ài àïën àêu cuäng bõ ngûúâi ta laâm nhuåc. Võ laäo laâng rêët
xuác àöång, thêëy cêìn giuáp ngûúâi baån treã naây nhûng laåi duâng möåt
phûúng thûác àöåc àaáo. Öng toã veã thöng caãm noái rùçng: "Thïë thò hoãng
beát, töi khöng laâm sao hiïíu àûúåc viïåc naây. Böën mûúi nùm trûúác töi ài
baán haâng du lõch khùæp núi. Töi àûa haâng mêîu tùång ngûúâi ta bõ ngûúâi
ta neám haâng ra ngoaâi cûãa söí. Baãn thên töi cuäng bõ ngûúâi ta àuöíi ra
khoãi cuãa, bõ ngûúâi ta àaåp xuöëng cêìu thang, bõ ngûúâi ta àêëm vaâo muäi.
Nhûng may quaá töi chûa bõ ai laâm nhuåc.
Trúâi úi? Bõ àaánh bõ neám ra cûãa thïë maâ coân chûa laâ nhuåc û? Àoá laâ
nhuåc chñnh hiïåu? Võ laäo laâng naây duâng phûúng thûác noái phaãn diïån vaâ
tûå traâo àï biïíu thõ loâng thöng caãm. Quan têm àöëi vúái ngûúâi baån treã.
Phûúng thûác naây súã aái dô coá sûác maånh coân búãi vò noá truyïìn ài möåt
thöng tin quan troång nhûá sau: Têët caã nhûäng àiïìu àoá khöng àaáng noái
àöëi vúái möåt ngûúâi ài baán haâng? Nhû vêåy àaä cung cêëp sûác maånh vaâ
loâng tin àïí chiïën thùæng khoá khùn cho ngûúâi baån múái vaâo nghïì.
Àoá laâ cêu chuyïån àúâi thûúâng hiïån àaåi, dûúái àêy laâ cêu chuyïån
thúâi xûa.
Àúâi Thanh coá möåt hoåc sô laâ Àöìng Dêîn Niïn rêët coá danh tiïëng cho
nïn tûå phuå taâi cao. Möåt höm, Àöìng Dêîn Niïn du ngoaån Ngö Sún böîng
nhiïn mûa nhû truát nûúác vöåi vaâng chaåy vaâo truá mûa trong nhaâ möåt
nöng dên. Cuå chuã nhaâ àem ra möåt cêy quaåt àïì nghõ Àöìng Dêîn Niïn
cho chûä. Dêîn Niïn khinh thõ cuå giaâ beân viïët quêëy quaá mêëy chûä. Öng
cöë yá viïët chûä Taáo thaânh chûä Qui, hai chûä Khöíng Tûúác viïët thaânh Tûúác
Khöíng. Dêîn Niïn cho laâ dên quï muâ chûä, khöng hiïíu nghôa nïn cuäng
khöng cêìn chûäa laåi vaâ mûúån tïn ngûúâi baån àöìng niïn laâ Hoaâng Àiïån
Soaån kyá vaâo quaåt röìi àûa cho cuå giaâ. Chùng ngúâ cuå giaâ cêìm quaåt xem
röìi cûúâi noái rùçng: "Hai chûä Tûãu miïët" khöng coá chûä naâo àöëi àûúåc naâo
ngúâ höm nay hai chûä Traâ Qui chùèng phaãi laâ cêu àöëi trúâi cho hay sao?”
Xem quaåt höìi lêu cuå noái tiïëp: "Laäo giaâ dên quï naây tûâ nhoã khöng hoåc
saách, khöng biïët Tûúác Khöíng laâ caái gò? Coá leä laâ toaåi
àöì ùn gò àoá chùng? Röìi cuå nghiïm sùæc mùåt noái tiïëp: "Ngaâi taâi danh bao
truâm vuä truå sao laåi mûúån tïn Hoaâng Àiïån Soaån. Xinh ghi àuáng tïn
ngaâi àïí tiïån xûng hö. Àiïån Soaån laâ hoåc troâ cuãa laäo ngu döët naây”. Dêîn
Niïn nghe xong vaä möì höi, trong loâng höí theån lêåp tûác khêëu dêìu laâm lïî
xin cho biïët cao danh quyá tñnh. Thò ra cuå giaâ laâ möåt tiïën sô nöíi tiïëng úã
Triïët Giang nay vïì úã àêët Ngö àaä hún 10 nùm.
Cuå tiïën sô giaâ àaä noái phaãn diïån mònh laâ dên quï muâ chûä àïí rùn
àe Dêîn Niïn.
3. Mùæng yïu
Coá möåt söë tûâ höåi trong khi diïîn àaåt yá laåi coân thïí hiïån ca hònh
nhû taán myä hó aái (thöng thûúâng laâ bao nghôa), tùng hêån yïëm öë (thöng
thûúâng laâ biïëm nghôa)... Bònh thûúâng con ngûúâi yïu gheát phên minh
duâng tûâ àaåt yá bao biïån thñch àaáng (bao laâ khen, àïì cao, biïëm laâ chï,
haå thêëp - ND). Nhûng thay àöíi sùæc thaái thò phaá vúä quy luêåt naây cöë yá
laâm cho bao biïëm àan xen, ra veã nhû khöng roä thõ phi, khöng biïët töët
xêëu, thûåc chêët laåi khiïën cho yïu gheát àûúåc diïîn àaåt maänh liïåt hún maâ
laåi hoám hónh, yá võ thêm trêìm.
Coá möåt võ giaáo sû ngoaåi quöëc tûå xûng laâ "Trung Quöëc khöng"
(chuyïn gia vïì Trung Quöëc caái gò cuäng biïët) khi giaãng baâi cho hoåc troâ
àaä noái: “Ngûúâi Trung Quöëc goåi àöì vêåt laâ ,àöng têy" nhû baân ghïë, phñch
nûúác, ti vi. Nhûng àöång vêåt coá sinh mïånh thò khöng goåi laâ àöng têy"
nhû sêu boå, caá muá, thuá vêåt con ngûúâi. Cho nïn anh vaâ noá khöng phaãi
laâ àöng têy", Töi cöë nhiïn khöng phaãi laâ "àöng têy (Àöng têy khöng
phaãi laâ hûúáng àöng hûúáng têy laâ coá nghôa laâ “caái" nhû caái baân, caái
ghï- ND)
Trong Haán ngûä, tûâ "Àöng têy" coá sùæc thaái ba loaåi hònh cam: bao
nghôa, biïëm nghôa vaâ trung tñnh. Võ giaáo sû àaáng yïu naây muöën duâng
sùæc thaái trung tñnh cuãa tûâ, “àöng têy", khöng hïì nghô àïën sùæc thaái
biïëm nghôa mang yá chï bai: àaánh giaá thêëp. Khi noái con dao, caái baân laâ
nhûäng "àöng têy" thò "àöng têy!' mang nghôa trung tñnh chó àöì vêåt.
Khi duâng tûâ "àöng têy" chó ngûúâi laâ mùæng ngûúâi ta laâ àöì vêåt vö tri vö
giaác. Võ giaáo sû noå àaä khöng hiïíu thêëu caái sùæc thaái cuãa tûâ naây nïn dêîn
vñ duå töi khöng phaãi laâ àöng têy, àaä vö tònh tûå thoáa maå mònh.
Trong quan hïå giao tïë thên mêåt thûúâng duâng tûâ biïëm nghôa àïí
khen, àïí toã ra gêìn guäi thên thiïët vúái nhau theo kiïíu mùæng yïu,
thûúng cho roi cho voåt. Giûäa baån thên thûúâng hay baão nhau "cêåu quaá
taân nhêîn", "cêåu quaá vö nhên àaåo", "khöng nïn boác löåt quaá àaáng", cêåu
húi coá veã Hoaâng Thïë Nhên, "thùçng quyã naây"... Trong quyïín Vi Thaânh
coá cêu: Anh (Phûúng Höìng Tiïån) khaáng nghõ vö hiïåu quaã, Tö Tiïíu thû
noái sao laânh vêåy anh chó coân coá caách phuåc tuâng sûå àöåc taâi àêìy thiïån yá
naây." Trong cuöën Cêu chuyïån ban biïn têåp viïët: Ngûu àaåi thû noái: Àoá
laâ thúâi àaåi cuãa thïë hïå Löi Phong, luác bêëy giúâ muöën laâm viïåc töët thò
giöëng nhû laâm giùåc." Nhûäng cêu naây àïìu duâng tûâ biïëm nghôa thaânh
tûâ bao nghôa. Caách vêån duång phaãn ngûä naây tûúng àöëi àiïín hònh trong
caác cuöåc àêëu khêíu giûäa caác baån tònh nam nûä. Coá nhaâ vùn goåi àoá laâ
"ngön ngûä luyïën aái àuång xe". Nhûäng ngûúâi àaä tûâng sûã duång ngön ngûä
àuång xe àoá àïìu biïët laåc thuá úã chöî àuång àaâng têy, àuång àaâng àöng, anh
cöng em thuã. Vúái nhiïìu cùåp uyïn ûúng nhêët laâ
nhûäng ngûúâi coá trònh àöå vùn hoáa cao thò àêëu khêíu laâ möåt loaåi troâ chúi
àuång xe àùåc sùæc.
Trong tiïíu thuyïët Laåc möång cuãa cöë vùn sô Àaâi Loan laâ Huyïìn
Tiïíu Phêåt àaä miïu thuêåt möåt cuöåc àêëu khêíu giûäa Àaái Thaânh Haâo vaâ
Cöëc Tuêìn nhû sau:
- Anh khöng biïët taåi sao em khöng ön nhu möåt chuát?
- Em cuäng khöng biïët taåi sao anh khöng ön hoâa möåt chuát?
- Àûúåc röìi... em thiïu nhu anh thiïëu hoâa, nhû vêåy khöng khñ gûäa
chuáng ta thiïëu caái troâ chúi nhu hoaâ.
- Anh muöën chïë taåo ra noá û?
- theo em thò sao?
- Tuyâ anh.
- Vïì sau em coá thïí on nhû möåt chuát thò ön nhu möåt chuát.
- Anh coá thïí ön hoaâ möåt chuát thò ön hoaâ möåt chuát.
- Chuáng ta yïu nhau 4 nùm thò chuáng ta cuäng caäi nhau 4 nùm.
- Thuã phaåm laâ Àaái Thaânh Haâo.
- Cöëc tuêìn laâ thuã phaåm.
- Ñt ra anh cuäng àaáng chïët, tûúng àöëi cêëu chúi.
Roä raâng àöi tònh nhên naây tin cêåy nhau, yïu nhau sêu sùæc
nhûng àïìu coá tñnh caách àöåc lêåp khöng ai chõu khuêët phuåc ai. Ai cuäng
muöën caãi taåo àöëi phûúng ai cuäng khöng thïí tûå caãi taåo. Nhûng qua
nhûäng lúâi noái ùn miïëng traã miïëng cuãa hoå ta coá thïí thêëy hoå khoan
dung cho nhau.
Tûúng tri, àoá laâ àiïìu chuáng ta caãm nhêån sêu sùæc qua lúâi noái cuãa
hoå. Àoaån vùn naây phaãn aánh xuêët sùæc nhûäng àùåc àiïím cuãa àöëi khêíu
giûäa baån tònh.
Möåt laâ tñnh mú höì cuãa muåc àñch. Àêëu khêíu baån tònh khöng phaãi
àïí giaãi quyïët vêën àïì cuå thïí naâo, àûa ra quyïët àõnh quan troång naâo maâ
chó mûúån tñnh va chaåm cuãa ngön ngûä àïí kñch àöång tònh cam, àaåt àûúåc
sûå tûúng tri vaâ tûúng thöng cuãa hai quãa tim. Baån tònh coá thïí tranh
luêån bêët phên thùæng loaåi vò möåt cêu noái vö thûúãng vö phaåt hay vò möåt
viïåc con con khöng àaáng kïí, ngûúâi ngoaâi cuöåc khöng hiïíu nöíi caái aão
diïåu vaâ laåc thuá êín taâng bïn trong. Hai laâ hònh thûác rêët chua ngoa.
Àêëu khêíu baån tònh nhòn bïn ngoaâi rêët giöëng vúái caäi nhau. Anh noái
qua, em noái laåi. Anh chïë giïîu em, em moi moác anh khöng ai nhûúång ai
keã taám laång ngûúâi cûãa cên. Nhûng hoaân toaân khaác vúái caäi nhau. Khi
àêëu khêíu. Caã hai bïn àïìu thoaãi maái thöët ra nhûäng lúâi gay gùæt. Tònh
yïu laâ bûác maân baão vïå cho nïn àêëu khêíu thaânh ra möåt loaåi kñch thñch,
möåt loaåi ma saát niïìm vui veã khöng chuát nguy hiïím trúã thaânh phûúng
thûác töët nhêët àïí biïíu hiïån thên mêåt nuäng nõu.
Khöng khoá gò khöng tûúãng tûúång ra khi Cöëc Tuêìn noái "ñt ra anh
cuäng àaáng chïët: tûúng àöëi xêëu chúi" thò mùåt maây raång rúä tûúi cûúâi
tinh nghõch. Nïëu nhû noái cêu naây vúái thaái àöå laånh nhû bònh thò seä
khöng coân laâ àêëu khêíu maâ laâ nhuåc maå.
Höìi 1 9 trong höìng Lêu Möång miïu taã Baão Ngoåc àïën phoâng Àaåi
Ngoåc thêëy Àaåi Ngoåc àang nguã beân lay goåi dêåy. Àaåi Ngoåc noái: "Anh ài
quêëy phaá úã chöî khaác ài, möåt chöëc nûäa haäy trúã laåi” . Baão Ngoåc lay
maånh vaâ noái: "Anh ài àêu àêy? Thêëy ngûúâi khaác laâ chaán öëm". Àaåi
Ngoåc xuây möåt tiïëng caã cûúâi baão rùçng: "Anh àaä muöën úã àêy thò cûã ngöìi
thùèng àaâng hoaâng, chuáng ta noái chuyïån vúái nhau vêåy," Baão Ngoåc àaáp:
"Anh àang ngaä nghiïng àêy". Àaåi Ngoåc noái: "Ngaä nghiïng thò cûá ngaä
nghiïng”. Baão Ngoåc noái: "Khöng coá göëi hai ta cuâng göëi chung möåt göëi
vêåy". Àaåi Ngoåc baão: "Àöì trûáng thöëi! Bïn ngoaâi coá caái göëi àêëy, lêëy maâ
göëi". Baão Ngoåc liïëc nhòn röìi quay laåi cûúâi noái: “ Anh khöng cêìn chiïëc
goái àoá, khöng biïët cuãa con muå bêín thóu laâo." Àaåi Ngoåc nghe noái beân
trûâng mùæt ngöìi dêåy cûúâi baão raâng: "Anh thêåt laâ thiïn quó tinh" trong
mïånh cuãa em! Haäy göëi chiïëc göëi naây." Àaåi Ngoåc àûa chiïëc göëi
cuãa mònh cho Baão Ngoåc, lêëy chiïëc khaác cho mònh.
Àoaån àêëu khêíu naây nhùçm cûúáp chiïëc göëi, viïåc rêët nhoã, lúâi noái
cuäng laâ nhûäng lúâi thûúâng ngaây, hún nûäa Àaåi Ngoåc mùæng khöng chuát
khaách khñ. Nïëu laâ quan hïå nam nûä bònh thûúâng thò lúâi noái àoá seä töín
thûúng hoâa khñ nhûng àöëi vúái àöi tònh nhên thò àaánh laåi laâ thûúng,
mùæng laâ yïu. Àêëu khêíu chó laâ möåt phûúng thûác biïíu löå tònh yïu möåt
caách sinh àöång linh hoaåt, cho nïn Baão Ngoåc vaâ Àaåi Ngoåc àêëu khêíu maâ
khöng àêëu khñ, traái laåi caâng àêëu caâng àêëu khêíu khöng chó laâ troâ chúi
ngön tûâ maâ coân laâ möåt phûúng thûác tinh diïåu hûäu hiïåu xoáa boã àuång
àöå giûäa hai tònh nhên. Tó duå nhû anh cuâng baån tònh ài du lõch daä
ngoaåi rêët khöng thuêån lúåi hoùåc ài nhêìm àûúâng, hoaác lúä bûäa cúm, luác
àoá baån gaái seä chêíu möi traách rùçng: "AÁi da, sao cûá ài vúái anh thò gùåp
toaân chuyïån ruãi ro?" Àöëi vúái lúâi traách moác àoá anh chúá giêån maâ noái
rùçng: "Chï anh khöng töët thò tòm ngûúâi khaác". Nhû vêåy hai bïn seä khoá
chõu vaâ töín thûúng tònh caãm. Anh nïn àêëu khêíu vúái naâng àaåi àïí
- Àuáng àêëy , chuáng ta laâ vúå chöìng trúâi àõnh maâ!
- Thïë naâo laâ vúå chöìng trúâi àinh? Vúå chöìng thò ruãi ro sao?
- Vúå chöìng thò phaãi cuâng hoaån naån Em nghô xem, khöng coá em
bïn caånh anh laâm sao vui qua àûúåc nhûäng ruãi ro àoá?
Têët nhiïn naâng seä khöng giêån anh nûäa.
Vò àêëu khêíu laâ möåt troâ chúi ngön tûâ thuá võ cho nïn cuäng coá
nhûäng quy tùæc nhû bêët kyâ troâ chúi naâo, xin caác àöi tònh nhên lûu yá.
1 Phaãi chùæc chùæn tònh yïu àaä sêu àêåm.
Noái chuyïån coá nguyïn tùæc chung laâ "Thiïíu giao bêët khaã thêëm
ngön (tònh caãm nöng caån chúá noái lúâi sêu àêåm).
Cêu noái naây thñch húåp cho caã luyïën aái. Nïëu nhû hai bïn coân úã
trong giai àoaån tòm hiïíu, tònh caãm coân mú höì, muöën duâng phûúng
thûác àêëu khêíu àïí tùng tònh thên mêët thò phaãi tòm kiïëm möåt chuã àïì
chung chung, khöng liïn quan tònh caãm àöi bïn hay caá tñnh àöi bïn,
vñ duå nhû tranh luêån vïì úã thaânh phöë lúán hay êín cû chöën sún lêm àêu
töët hún, tranh luêån ngûúâi thuêån tay phaãi hay ngûúâi thuêån tay traái ai
thöng minh hún... Nhû vêåy hai bïn khöng bõ goâ boá, hïå söë an toaân hún.
Coân nïëu nhû tònh àaä thêm, nghôa àaä nùång, hai bïn àaä hiïíu tûúng àöëi
roä caá tñnh cuãa nhau thò coá thïí giaã vúâ mùæng nhau, khöng coân cêëm ky
naâo nûäa.
2. Töët nhêët khöng laâm töín thûúng loâng tûå troång cuãa àöëi phûúng.
Àêëu khêíu tònh nhên rêët thñch duâng lúâi leä hoám hónh chêm choåc
àöëi phûúng thûúâng khöng traánh khoãi khoa trûúng vaâ choåc xêëu. Nhûng
khoa trûúng vaâ choåc xêëu cuäng vêîn phaãi chiïëu cöë loâng tûå troång cûãa àöëi
phûúng. Töët nhêët khöng noái àïën khuyïët têåt bêím sinh cuãa àöëi phûúng
hay laâ cha meå cuãa àöëi phûúng, cuäng khöng nïn moi moác nhûäng ngûúâi
vaâ viïåc àöëi phûúng tön thúâ, nïëu khöng seä biïën vui thaânh buöìn, tûå
mònh chuöëc lêëy tai vaå.
3. Phaãi lûu yá têm traång cuãa àöi phûúng.
Àêëu khêíu laâ giao tranh miïång lûúäi thò phaãi coá hoaân caãnh thoaãi
maái, têm traång thû thaái thò múái vui thuá. Cho nïn khi àêëu khêíu phaãi
àùåc biïåt quan têm têm traång luác bêëy giúâ cuãa àöëi phûúng. Moåi ngûúâi
àïìu coá thïí tuây tiïån dêíu
ë möi laâm troâ cûúâi. Nïëu trong khi ngûúâi yïu
àang lo lùæng vïì viïåc thiïëu tiïìn kïët hön maâ laåi noái rùçng: !'Em thïë naâo
vêåy? Mùåt uã maây chau nhû ai núå em hai vaån àöìng vêåy,” thò têët nhiïn seä
bõ traách moác rùçng: "Ngûúâi ta àang lo chïët ngûúâi maâ laåi coân àuâa, töi
gùåp anh chaâng kiïët xaác naây thêåt laâ ruãi ro". Nhû vêåy àêëu khêíu trúã
thaânh töë khöí. Húäi caác baån treã, khi caác baån bùæt àêìu ngêy ngêët hûúng võ
ngoåt ngaâo cuãa tònh yïu xin chúá quïn chúi troâ àêëu khêíu caái troâ àuång xe
àaáng yïu naây!
4. Chúá nhêìm lúâi mùæng thaânh lúâi khen
Thúâi Thanh coá möåt quan huyïån àûúåc phên àïën tónh Sún Àöng
chúâ böí duång lêìn àêìu tiïn yïët kiïën phuã quên (quan àêìu tónh). Theo
thöng lïå, phaâm thuöåc haå tham kiïën trûúãng quan phaãi mùåc maäng baâo
(maäng baâo laâ quan phuåc triïìu Thanh may bùçng àoaån coá nhiïìu lúáp vaâ
thïu 5 hay 9 hònh con maäng (loaåi rùæn) tuây phêím cêëp thêëp cao), bïn
ngoaâi maäng baâo coân coá aáo khoaác. Duâ ngaây noáng bûác cûåc kyâ cuäng khöng
àûúåc khöng mùåc. Bêëy giúâ àang muâa heâ noáng bûác tri huyïån quan naây
vûâa ngöìi trong saãnh àûúâng quan trïn thò möì höi àaä chay roâng roâng
khöng chõu nöíi beân múã quaåt cêìm tay ra sûác quaåt phaânh phaåch. Phuã
quan noái: "Sao khöng boã aáo khoaác ngoaâi maäng baâo ra” Quan huyïån
thûa: "Vêng vêng". Beân cúãi aáo khoaác ra röìi cûúâi noái huyïn thuyïn
trûúác mùåt phuã quên, bêët giaác àûa quaåt sang tay phaãi röìi laåi àûa sang
tay traái quaåt phaânh phaåch liïn höìi. Ban àêìu phuã quên cho laâ anh ta
khöng chõu nöíi noáng bûác cuãa àõa phûúng sau thêëy anh ta phoáng tuáng
vö lïî beân nöíi giêån, liïëc xeáo duâng phaãn ngû chêm choåc anh ta. Öng noái:
“sao khöng cúãi nöët maäng baâo ra cho maát meã hún Quan huyïån laåi cúãi caã
maäng baâo ra. Phuã quên thêëy anh ta quaá vö lïî beân voâng tay noái rùçng:
"Múâi traâ?" Taã hûäu cuãa phuã quên beân hö: “ Tiïîn khaách'”
Búãi vò têåp quaán quan trûúâng nhaâ Thanh, thuöåc haå yïët kiïën
thûúång quan maâ trûúãng quan khöng muöën tiïëp nûäa thò duâng hai chûä
"múâi traâ" àïí toã yá khöng tiïëp nûäa. Khi khaách vûâa bûng cheán traâ lïn thò
quên hêìu àaä hö to "tiïîn khaách khaách bùæt buöåc phaãi lêåp tûác caáo biïåt ra
vïì. Quan huyïån nghe tiïîn khaách, vöåi vaâng khöng kõp mùåc aáo vöåi vaä
àöåi muä. cùæp naách y phuåc, mùåc aáo loát chaåy ra giöëng nhû tïn hïì trïn sên
khêëu tuöìng. Boån quên hêìu cuãa phuã quên cûúâi ngùåt ngheäo. Quêån
huyïån vûâa vïì àïën cöíng quan thò nhêån àûúåc lïånh baâi cuãa phuã quên
àuöíi vïì quï quaán hoåc têåp.
Löî tai cuãa viïn quan huyïån noå àaä nghe nhêìm tûúãng lúâi noái khñ
(haâm yá giêån gheát) thaânh lúâi noái chên tònh nïn àaä daânh mêët chûác muä ö
sao laåi ngûúâi àiïëc luác naây nghe khöng ra phaãn ngûä laâm sao coá thïí laâm
quan àûúåc. Àiïìu àaáng tiïëc laâ quan huyïån naây coân coá "àöìng chñ”.
Möåt võ tiïën sô ngûúâi Sún Àöng laâm tri huyïån maâ suöët ngaây chó
àoåc saách, khöng laâm viïåc dên àï cho chñnh sûå sai soát bõ ngûúâi ta töë
caáo, bõ bùæt giam töëng nguåc böå Hònh. Võ tiïën sô bõ giam trong lao vêîn
àiïìm nhiïn. Öng ta nguã trïn möåt chiïëc giûúâng lúán, haâng ngaây öng ta
nùçm ngang trïn giûúâng tiïëp tuåc àoåc saách rêët thoaãi maái. Ba nùm tröi
qua, gùåp luác trïìu àònh àaåi xaá, sùæp àûúåc ra khoãi nguåc tuâ, quan coi nguåc
àïën chuác mûâng öng. Öng tiïën sô ài qua ài laåi khöng muöën rúâi nhaâ
nghe. Öng noái rùçng "Núi naây rêët yïn tônh, àoåc saách rêët töët, àaáng tiïëc
khöng thïí úã àêy suöët àúâi? Ngoaâi ra töi úã àêy àaä mêëy nùm maâ coá möåt
àiïìu khöng sao hiïåu nöíi". Quan coi nguåc hoãi laâ viïåc gò. Võ tiïën sô beân
noái: "Töi àaä tûâng lêåt ài lêåt laåi vêën àïì maâ cuäng àaânh phaãi thónh giaáo.
Chiïëc giûúâng röång lúán nhû thïë naây thò liïåu àùåt giûúâng trûúác röìi xêy
nhaâ truâm lïn sau chùng? Quan cai nghe xong khöng nhõn cûúâi àûúåc
àaáp laåi raâng: "Laâ nhû thïë naây. Taâi ba cuãa öng Löî Ban bõ ngaâi vúái con
mùæt tinh àúâi thoaáng nhòn laâ hiïíu ngay” Tiïën sô noái: “khöng daám! Töi
chó laâ nhòn qua löî caái öëng maâ thêëy möåt vïåt (ban) maâ thöi." (Àêy laâ chúi
chûä, Quan nguåc noái Löî Ban laâ tïn öng töí thúå möåc. Öng tiïën sô khöng
biïët tûúãng laâ caái löî vaâ ban (vïåt) chûä ban naây àöìng êm vúái chûä ban
trong Löî Ban song viïët khaác nghôa khaác.ND)
Caái goåi laâ cûúâi vaâ mùæng àïìu laâ êín yá cho nïn khi troâ chuyïån phaãi
coá löî tai thûá ba àïí nùæm bùæt yá àaåi ngön ngoaåi cuãa àöëi phûúng. öng tiïën
sô noå àoåc saách khöng ñt maâ laåi khöng àïí giaãi maä àûúåc êín yá trong lúâi
quan cai nguåc, bõ chïë giïîu maâ vêîn höìn nhiïn khöng biïët. Thêåt laâ àêìn
àöån cuåc àiïím ngöëc khöng coân thïí ngöëc nghïëch hún nûäa. Àoá laâ búãi vò
phêìn kinh cuãa haång ngûúâi ngöëc naây khöng mêîn caãm. Ngûúâi ta mùæng
mònh laåi tûúãng khen mònh, duâ coá möåt àöi tai to àïën àêu cuäng vö ñch.
Kïë 31. Kïë beâ àaãng
Laâm sao dïåt têëm lûúái quan hïå?
1. Gian nõnh cuäng coá beâ àaãng cuâng sinh tûã
Cuöëi àúâi Thanh, phaái giaám Lyá Liïn Anh têm àõa hiïím àöåc
nhûng trong trûúâng húåp khöng töín haåi quyïìn lúåi cuãa Thaái Hêåu Tûâ Hi
vaâ cuãa baãn
á thên thò vêîn laâm böå ngûúâi thiïån, chiïëu cöë thuöåc haå. Cho
nïn trong cung àûúåc tiïëng töët laâ ngûúâi thûúng xoát thuöåc haå.
Khi thaái hêåu Tûâ Hi 60 tuöíi muöën ài du ngoaån Di Hoâa Viïn. Do
xêy dûång gêëp cho nïn úã àêy coân möåt söë kiïën truác chûa hoaân têët. Àïí
traánh Tûâ Hi nöíi giêån, Lyá Liïn Anh beân dêîn àûúâng ài quanh traánh
nhûäng chöî àoá. Nïn àûúâng ài coá chöî naâo loát chûa töët, Lyá viïn Anh beân
ài nhanh lïn nûúác, àûáng vaâo chöî chûa loát àoá, duâng aáo che khuêët chöî
àoá khöng àïí Tûâ Hi thêëy. Vò vêåy caác quan phuå traách xêy dûång Di Hoâa
Viïn hïët sûác caãm ún Lyá Liïn Anh.
Àöëi vúái hoaâng àïë Quang Tûå, Lyá Liïn Anh cuäng duâng thuã àoaån
trai mùåt. Quang Tûå vaâo cung nùm 3 tuöíi do Lyá Liïn Anh trûåc tiïëp àûa
vaâo. Hai vúå chöìng Thuêìn Thên Vûúng dùån di dùån laåi nhúâ Lyá Liïn Anh
chiïëu cöë Quang Tûå vaâ thûúâng giûã lïî vêåt tùång Lyá Liïn Anh rêët hêåu
hônh. Trong cuöåc àêëu tranh giûäa Quang Tûå vaâ Tûâ Hi, Lyá Liïn Anh
luön luön àûáng trïn lêåp trûúâng thaái hêåu Tûâ Hi nhûng bïì ngoaâi thò toã
veã àöìng tònh sêu sùæc vúái Quang Tûå. Khi Quang Tûå bõ giam loãng úã Lûu
Àaâi, thaái hêåu Tûâ Hi sai ngûúâi àûa cúm coá khi laâ thûåc phêím thiu thöëi.
Lyá Liïn Anh thûâa cú àïën thónh an Quang Tûå àem baánh bao giêëu
trong tay aáo àïën cho hoaâng àïë nïn Quang Tûå hïët sûác caãm kñch. Khi
baát quöëc liïn quên àaánh vaâo Bùæc Kinh trïn àûúâng hoaâng thêët tõ naån
chaåy vïì Têy An, Lyá Liïn Anh thêëy Quang Tûå mùåc aáo moãng beân cúãi aáo
khoaác khoaác lïn vai hoaâng àïë ngay trûúác mùåt moåi ngûúâi. Trïn àûúâng
ài. Ly Liïn Anh chùm lo tûâng li tûâng tñ khiïën cho
thuöåc haå àïìu caãm àöång.
Lyá Liïn anh coá nhaän quan chñnh trõ, laâm nöåi vuå Àaåi Töíng quaãn
suöët hai triïìu Àöìng Trõ vaâ Quang Tûå gioãi lung laåc nhên têm. Öng ta
cuäng giöëng Têìn Cöëi àúâi Töëng cuäng laâ möåt cao thuã vïì phûúng diïån naây,
àùåc biïåt chuá yá ban ên huïå kïët beâ kïët àaãng. Tuåc ngûä coá cêu: "Gian nõnh
cuäng coá beâ coá àaãng cuâng sinh tûã." Laâm ngûúâi nhêët laâ ngûúâi laänh àaåo ai
cuäng cêìn coá ngûúâi uãng höå. Thúâi Töëng, Têìn cöëi cuäng àûúåc Vûúng Thûá
öng giuáp àúä rêët Vûúng Thûá öng laâ möåt vùn nhên bêìn cuâng cûåc àöå coá
möåt ngûúâi àöìng hûúng laâ Laä Di Hao tûâng laâm tïí tûúáng trong triïìu.
Vûúng Thûá öng muöën nhúâ vaã baån nhûng Laä Di Hao khöng troång thõ.
Khi Têìn Cöëi laâm tïí tûúáng thò öng beân àïën theo Têìn Cöëi. Sau khi biïët
caãnh ngöå cuãa öng. Têìn Cöëi thêët rùçng con ngûúâi naây tham lam, coá thïí
duâng àûúåc beân cûúâi baão öng ta rùçng: "Chùng phaãi öng laâ àöìng hûúng
cuãa Laä Di Haåo hay sao?" vaâ toã ra laâ tri êm cua Vûúng Thûá öng. Têìn
Cöëi lêåp tûác phong öng laâm viïn ngoaåi lang böå àaåi, tiïëp àïën phong laâm
bñ thû thiïëu giaám khúãi cuã xaá nhên, trung thû xaá nhên.
Vûúng Thûá öng caãm kñch àïën rúi nûúác mùæt, luác naâo cuäng tòm
caách baáo ún khuyïín maä vúái Têìn Cöëi. Cuöëi cuâng cú höåi àaä àïën. Chñnh
saách àêìu haâng cuãa Têìn Cöëi thêët baåi, quên Kim tiïn cöng àaåi quy mö,
quêìn thêìn yïu nûúác kïí töåi Trêìn Cöëi. àõa võ Têìn Cöëi lung lay. Vûúng
Thûá öng beân ra mùåt giaãi cûáu Têìn Cöëi. Öng têu vúái Töëng Cao Töng
rùçng: "Trûúác àêy quöëc gia àaåi sûå khöng coá ai àûa ra àûúåc chuã trûúng
gò töët. Nïëu nay vò chñnh saách cuãa Têìn Cöëi coá chuát trùæc trúã maâ tham
ngöi tïí tûúáng duâng ngûúâi khaác e rùçng ngûúâi sau khöng chùæc gò àaä
saáng suöët, taâi gioãi hún ngûúâi trûúác. Hún nûäa quan tïí tûúáng múái trûúác
tiïn seä baâi xñch dõ daång, chiïu möå àöìng àaãng röëi loaån caã lïn, chó trong
hai thaáng thò quöëc gia àaä khöng coân yïn öín nûäa. Nhû vêåy coá ñch lúåi gò
cho quöëc gia? Xin bïå haå suy nghô kyä, chúá àï keã tiïíu nhên àuåc nûúác beáo
coâ”. Töëng Cao Töng vöën nhu nhûúåc, xin vaâo lúâi noái àoá, Têìn Cöëi beân giûä
àûúåc chûác tûúáng Têìn Cöëi tûå nhiïn phaãi caãm kñch Vûúng Thûá Öng, baáo
àaáp hêåu hô cho öng ta, àïì baåt öng ta laâm phoá tïí
tûúáng. Sau naây trong viïåc bûác haåi Nhaåc Phi, Vûúng Thûá öng cuäng laâ
nhên vêåt saách hoaånh mûu mö chuã yïëu. Do trong mùæt öng ta chó coá
Têìn Cöëi, khöng coá hoaâng àïë cho nïn bõ hoaâng àïë gheát biïëm chûác,
nhûng Têìn Cöëi trûúác sau vêîn nhúá ún öng ta cho nïn luön luön tùång lïî
vêåt an uãi.
Kyâ thûåc laâm öng chuã laâm laänh àaåo àïìu cêìn phaãi kïët beâ àaãng
cuâng sinh tûã, nïëu khöng seä mêët nhên têm vaâ bõ haå bïå. Trong thúâi Tam
Quöëc khöng nhûäng Lûu Bõ biïët neám con thò Khöíng Minh cuäng khöng
keám.
Gia Caát Lûúång Bùæc Phaåt coá kïë saách lêu daâi. Öng sûã duång chïë àöå
quên àõch luên phiïn, àïën möåt thúâi haån nhêët àõnh thò cho 2/10 quên
söë giaãi nguä vïì quï, lêëy söë tên binh buâ vaâo àuã quên söë nhû cuä. Nhû vêåy
quên àöåi luön luön treã vaâ ngûúâi lñnh cuä coá àiïìu kiïån trúã vïì quï laâm ùn
vaâ nghó ngúi höìi phuåc sûác khoãe sau thúâi gian toâng quên.
Coá möåt lêìn, Tû Maä Tiïu àem 30 vaån quên nghïnh chiïën vûâa àuáng luác
quên Thuåc sùæp thay quên cho 2/10 cuãa 10 vaån quên vïì quï, tûác chó
coân laåi 8 vaån lñnh cuä vaâ 2 vaån lñnh múái chûa coá kinh ghiïåm chiïën àêëu,
chùæc chùæn aãnh hûúãng àïën sûác chiïën àêëu. Caác tûúáng lñnh Thuåc rêët lo
beân kiïën nghõ Gia Caát Lûúång hoaän thay quên. Nhûng Khöíng Minh laäo
luyïån khöng chõu thêët tñn àïí mêët thúâi cú ban ún lêëy loâng ngûúâi, vò vêåy
kiïn quyïët cho giaãi nguä nhû kïë hoaåch àaä àõnh. Quyïët àõnh naây cuãa
Gia Caát tûúâng vua ban ra, quên lñnh caãm ún àûác ngûúâi thöëng soaái, thïì
chïët cho chuã tûúáng. Söë quên lñnh àûúåc giaãi nguä cuäng
thónh cêìu tònh nguyïån úã laåi chiïën àêëu. Toaân quên phêën khñ möåt bùçng
mûúâi, àaánh tan quên Tû Maä Tiïu nhiïìu gêëp ba quên Thuåc.
Gia caát Lûúång àaä cöë kïët nhên têm khiïën quên àöåi hònh möåt beâ
àaãng cuâng sinh cuâng tûã vúái öng.
2. Xêy dûång möåt quan hïå hûäu duång
Xaä höåi ngaây nay laâ xaä höåi kinh tïë thõ trûúâng, ngûúâi ngûúâi àïìu úã
trong tònh thïë nguy hiïím chõu àûång möåt aáp lûåc mûác àöå khaác nhau.
Nïëu nhû anh àang lêm vaâo tònh caãnh khêín cêëp àe doåa cuöåc söëng bònh
thûúâng vaâ sûå nghiïåp coá cú suy thoaái maâ laåi chó khi coá viïåc múái tòm
ngûúâi thò quaã khoá loâng giaãi nguy. Nïëu nhû luác bònh thûúâng anh khöng
àùåt vêën àïì kïët baån lïn haâng àêìu thò luác têm sûå têët trúã tay khöng kõp.
Têm sûå coá nhiïìu nöåi dung. Hiïån nay phöí biïën laâ coá viïåc coá ngûúâi. Coá
ngûúâi giuáp viïåc laâ coá ngûúâi giuáp cho mònh phaát triïín àaåt àûúåc muåc
tiïu cuãa mònh. Nhûng nïëu chó thûåc hiïån theo phûúng chêm coá viïåc coá
ngûúâi, khöng viïåc khöng ngûúâi thò anh chó coá thïí àaåt muåc àñch taåm
thúâi, khöng thïí lêu daâi àûúåc. Nhûng nïëu luác khöng viïåc maâ anh cuäng
giuáp àúä cho nhûäng ngûúâi vö duång thò cuäng chó mêët cöng vö ñch. Phaãi
giuáp àúä nhûäng ngûúâi hûäu duång. Giuáp ngûúâi hûäu dung laâ giuáp àúä thên
bùçng cöë hûäu tuy coá khaác nhau nhûng khöng mêu thuêîn nhau. Ngûúâi
ta giuáp anh, anh phaãi traã ún thò múái kïët thaânh beâ àaãng cuâng sinh tûã
àûúåc.
Theo truyïìn thöëng kïët baån cuãa Trung Quöëc thò kïët baån khöng
nïn coá muåc àñch maâ chó "dô tònh, lúåi hûäu, biïåt vö súã cêìu” kïët baån vò
tònh caãm, khöng vò lúåi ñch hoåc triïët hoåc vö võ. Nïëu trong giao tïë coi chuá
yá àïën giaá trõ sûã duång cuãa àöëi tûúång vûâa múái tiïëp cêån lúåi duång àöëi
tûúång thò bõ coi àoá laâ vuå lúåi.
Quan niïåm giao tïë hiïån nay coá 3 muåc tiïu cú baãn. Chuáng ta
khöng thïí chó nhêën maånh hoaån naån cuâng chõu phuá quñ cuâng hûúãng.
tònh caãm hoâa húåp maâ cûå tuyïåt viïåc nhúâ vaâ giuáp àúä lêîn nhau. Khöng
thït xem viïåc nhúâ vaâ giuáp àúä lêîn nhau laâ vuå lúåi. Nhúâ vaã giuáp àúä lêîn
nhau laâ möåt haânh vi coá tñnh xaä höåi, phên biïåt con ngûúâi vúái àöång vêåt.
Thûã hoãi nïëu coá möåt ngûúâi khöng thïí cuâng hoaån naån, cuâng phuá quñ vúái
anh, khöng thöng caãm vúái nhau, khöng nhúâ vaâ giuáp àúä lêîn nhau thò
anh coá kïët baån vúái ngûúâi àoá hay khöng? Bùçng khöng. Àuã thêëy giao tïë
laâ coá choån lûåa, choån lûåa laâ möåt caách thïí hiïån cuãa muåc tiïu.
Xêy dûång quan hïå coá thïí trònh baây möåt caách àún giaãn. Àêìu tiïn
xaác àõnh muåc tiïu, sau àoá tòm ngûúâi coá nhu cêìu tûúng àöìng, cuöëi cuâng
tiïëp xuác vúái ngûúâi àoá vaâ xaác lêåp quan hïå. Coá nghôa laâ: muåc àñch ngûúâi
coá nhu cêìu tûúng àöìng - quan hïå.
Coá ngûúâi chó àuâa vaâo trûåc giaác maâ coá quan hïå, coá ngûúâi phaãi nöî
lûåc khoá khùn múái àaåt àûúåc quan hïå. Loaåi ngûúâi thûá nhêët khoá loâng dûå
àoaán kïët quaã seä nhû thïë naâo. Loaåi ngûúâi thûá hai tûúng àöëi hiïíu caái lúåi
cûãa quan hïå.
Quan hïå phaãi töën möåt ñt cöng sûác múái coá àûúåc. Möåt cöng ty noå
trong voâng hai thaáng seä hoùåc bõ kiïím kï taâi saãn, hoùåc bõ phaá saãn.
Cöng nhên viïn chûác nghe tin, coá ngûúâi àêìu oác mï muöåi khöng biïët
nïn laâm gò, coá ngûúâi leán goåi àiïån thoaåi tòm núi cöång taác khaác àïí khoãi
cuâng chïët liïìn vúái cöng ty. Roä raâng, loaåi ngûúâi thûá hai khöng phaãi laâ
loaåi ngûúâi coá quan hïå cuâng sinh tûã vúái anh, khöng thïí naâo giuáp anh
laâm nïn sûå nghiïåp.
Quan hïå laâ súåi dêy sinh mïånh. Giûä quan hïå naâo àoá vúái bïn ngoaâi
thò tin tûác múái tinh thöng. Laâm sao àïí coá nhûäng quan hïå àoá, nhiïìu khi
khöng thïí giaãi thñch àûúåc. Àoá khöng phaãi laâ moác ngoùåc maâ laâ möåt loaåi
bñ quyïët, phaãi hiïíu àoaân kïët laâ sûác maånh, reân luyïån thaânh tuyïåt chiïu
thu thêåp tin tûác ngay úã nhûäng núi khoá thu thêåp àûúåc tin tûác.
Ngûúâi gioãi múã röång quan hïå laâ cao thuã xaä giao, biïët nùæm bùæt thúâi
cú bùæt quan hïå trong bûäa tiïåc, höåi hoåp baân viïåc cöng hay trong höåi
heâ... Hoå luön luön vïính tai lùæng nghe, thu nhêåp thöng tin tûâ moåi
nguöìn, moåi núi, moåi ngûúâi. Chó cêìn anh giao tiïëp nhiïìu thò têët seä coá
thu hoaåch lúán.
Ngûúâi gioãi bùæt quan hïå khöng nhûäng phaãi kheáo ùn kheáo noái maâ
phaãi coá con mùæt thêìn, khöng boã qua àûúâng tú keä toáe naâo caã. Hoå laâ
nhûäng trinh saát hay kyá giaã trúâi sinh, àaáng hûúãng vinh dûå tiïën sô xaä
höåi hoåc.
Noái toám laåi, con ngûúâi phaãi luön luön quan têm ngûúâi xung
quanh caã hûäu duång hay khöng, coá nhu cêìu tûúng àöìng hay khöng àïí
àùåt quan hïå. Àoá laâ thûúâng tònh cuãa con ngûúâi khöng nïn phï phaán
quaá àaáng.
3. Thñch ûáng vúái voâng giao tïë múái
Àúâi ngûúâi coá thïí xuêët hiïån nhiïìu biïën àöíi tûâ nhaâ trûúâng àïën àún
võ cöng taác, tûâ vuâng naây sang vuâng khaác, tûâ hoaân caãnh naây sang hoaân
caãnh múái. Möîi ngûúâi àïìu khöng thïí thiïëu nhûäng bûúác ài nhû thïë. Möîi
khi coá biïën àöíi anh seä àöëi mùåt vúái möåt khöng gian giao tïë xa laå, phaãi
ài hïët möåt voâng giao tïë múái, taái taåo möåt quan hïå ngûúâi vúái ngûúâi, thúâi
gian naây laâ thúâi kyâ coå xaát tiïëp húåp cuãa quan hïå giûäa ngûúâi vúái ngûúâi.
Trong thúâi kyâ coå xaát tiïëp húåp naâo nïëu anh xûã trñ khöng thoãa àaáng thò
seä khöng tiïëp hoãi àûúåc vúái hoaân caãnh múái. Nïëu xûã lyá thoãa àaáng thò
anh seä nhanh choáng gia nhêåp vaâo hoaân caãnh múái. Laâm thïë naâo àïí
vûúåt qua thúâi kyâ coå xaát tiïëp húåp naây.
1. Giûä àia võ múái cuãa anh cho àûáng àùæn.
Trong giao tïë möîi ngûúi àïìu coá àõa võ tûúng ûáng, àoá laâ phaãn ûáng
cuãa quy luêåt giao tïë vaâ cuäng laâ yïu cêìu cuãa quy phaåm xaä höåi. khöng
giûä àõa võ múái àûúåc àuáng àùæn thò trong giao tïë têët seä àûúâng àöåt maåo
phaåm, queâ quùåt seä bõ moåi nhúâi chï traách oaán hêån, chöëng àöëi, chïë giïîu,
àaã kñch, quan hïå giao tïë phûác taåp nhiïìu biïën àöíi khiïën cho ngûúâi
trong giao tïë khoá nhòn roä, khöng dïî gò nùæm bùæt chñnh xaác. Baãn thên úã
àõa võ naâo trong trûúâng giao tïë, laâm thïë naâo àïí àiïìu hoâa àûúåc võ trñ
cuãa mònh, àoá laâ viïåc khöng dïî daâng chuát naâo. Vò vêåy khi àöëi mùåt vúái
hoaân caãnh múái, bùçng hûäu múái thò bûúác thûá nhêët laâ anh phaãi nhêån
thûác àûúåc baãn thên. Àaánh giaá àûúåc baãn thên, xaác àõnh àûúåc àõa võ baãn
thên röìi múái biïët nïn bûúác vaâo trong giao tïë tûâ goác àöå naâo. Möåt trûúâng
trung hoåc troång àiïím thûåc nghiïåm chïë àöå hiïåu trûúãng phuå traách àûúåc
cêëp trïn uãng höå àiïìu tûâ trung hoåc phöí thöng ba võ giaáo viïn cöët caán
àïën böí sung àöåi nguä giaãng daåy. Khi ba võ giaáo viïn naây àïën àún võ múái
nhêån cöng taác àaä bùn khoùn: trûúâng múái naây laâ möåt trûúâng troång
àiïím, vêåy nïn giûä tû thïë giaáo viïn cöët caán chaâng hay laâ toã ra khiïm
töën vûâa àûúåc àiïìu àïën àún võ cöng taác múái. Giaáo viïn Hoaâng giûä
nguyïn tû thïë giaáo viïn cöët caán cuãa mònh, kïët quaã bõ baån àöìng sûå múái
chïë giïîu laâ khöng biïët trúâi cao àêët daây. Giaáo viïn Thuác thò thay àöíi
thaái àöå tûå cao cuä chuyïín sang khiïm töën nhuán nhûúâng, kïët quaã bõ
àöìng sûå múái khinh thûúâng. Chó coá giaáo viïn Trûúng hiïíu roä hoaân caãnh
giao tïë khöng toã ra bùn khoùn maâ an nhiïn tûå taåi, luön luön àiïìu
chónh võ trñ giao tïë cuãa mònh cho nïn vûâa nhanh choáng hoâa nhêåp vaâo
hoaân caãnh múái, vûâa àûúåc àöìng sûå tön troång. Giûä àõa võ àuáng àùæn trong
hoaân caãnh múái laâ möåt quaá tònh tinh tïë sêu xa maâ khöng phaãi bêët kyâ ai
cuäng thaânh cöng. Cêìn phaãi coá trûåc giaác giao tïë, tu dûúäng têm lyá. Giûä
cho têm bònh thûúâng laâ àiïìu coá taác duång trong viïåc àiïìu chónh quan
hïå giao tïë.
2. Duâng tû thï öín àõnh giaãn dõ.
thúâi kyâ Coå Xaát tiïëp húåp laâ quaá trònh hiïíu biïët lêîn nhau. Ngûúâi
naây ngûúâi noå àuã tñnh tònh hoaân caãnh khaác nhau khöng thïí kï ra hïët
àûúåc cho nïn têët coá mêu thuêîn vaâ xung àöåt naâo doá. Anh laâ möåt gûúng
mùåt múái bûúác vaâo voâng giao tïë múái maâ múái bùæt àêìu àaä khöng biïët
kiïng deâ trong mùæt moåi ngûúâi nhe nanh muáa vuöët, thïë thò khöng
thïí naâo tiïëp húåp vúái moåi ngûúâi àûúåc. Àêy tûåa höì laâ tñnh caách hûúáng
ngoaåi maâ ngûúâi treã tuöíi thûúâng hay coá vaâ cuäng laâ vêën àïì cêìn phaãi
khùæc phuåc. Thaái àöå giao tïë trêìm tônh giaãn dõ múái thñch húåp coá lúåi hún
cho viïåc coå xaát tiïëp húåp cuãa anh trong hoaân caãnh múái. Àoá laâ phûúng
phaáp dô tônh quan àöång baãn thên anh tûå khùæc chïë thò anh coá thïí quan
saát nùæm bùæt toaân diïån vaâ tinh tïë hoaân caãnh giao tïë múái tûâ àoá thûåc
hiïån khïë húåp vaâ dung hoâa möåt caách coá muåc àñch vúái hoaân caãnh múái.
Bïì ngoaâi tûåa höì laâ möåt phûúng thûác tiïu cûåc, thûåc nhêët laâ möåt loaåi
saách lûúåc, laâ möåt caách ûáng phoá tñch cûåc vúái hoaân caãnh múái. Coân nïëu
nhû taã xung hûäu àöåt chó laâm cho ngûúâi ta hiïíu lêìm vaâ phó baáng anh
maâ thöi, anh khoá loâng khöng trúã thaânh keã khöng hoâa nhêåp àûúåc vúái
hoaân caãnh múái. Con ngûúâi thò nùng àöång, hoaân caãnh thò khöng thay
àöíi theo yá chñ con ngûúâi. Con ngûúâi phaãi chuã àöång thñch ûáng hoaân
caãnh múái chûá khöng coá lyá do gò yïu cêìu hoaân caãnh phaãi thñch ûáng vúái
con ngûúâi. Cho nïn thay àöíi thaái àöå laâ möåt haânh vi chuã àöång hûäu
hiïåu, phaãi chuá yá àïën hai chûä hûäu hiïåu. Phaãi thay àöíi thaái àöå cho
thaânh cöng, biïën mònh hoaân toaân thaânh möåt thaânh viïn múái cuãa hoaân
caãnh múái. Giaáo viïn Trûúng laâ möåt giaáo viïn vùn hoåc luác úã trûúâng
trung hoåc nùm naâo cuäng laâ giaáo viïn nùm thûá 12. Khi àïën trûúâng
trung hoåc troång àiïím thò tònh hònh khaác hùèn, úã àêy nhên taâi nhû nêëm
têët nhiïn chûác vuå giaáo viïn thûá 12 khöng àïën hay öng. Duâ anh coá taâi
tuyïåt àónh thò cuäng phaãi chúâ ngûúâi ta nhêån thûác. Cho nïn giaáo Viïn
Trûúng suy nghô thöng suöët khöng giöëng nhû giaáo viïn Hoaâng ài
tranh caäi nhêët àõnh àoâi phaãi daåy nùm thûá 10. Haânh àöång húåp tònh húåp
lyá cuãa giaáo viïn Trûúng xuêët phaát tûâ àaánh giaá laåi baãn thên trong
hoaân caãnh múái, àiïìu chónh vai troâ. Kïët quaã öng àûúåc moåi ngûúâi yïu
quñ, coân giaáo viïn Hoaâng thò bõ laänh àaåo vaâ àöìng nghiïåp hiïíu lêìm. Böìi
dûúäng nùng lûåc giao tïë .
Caãnh giúái cao cuãa giao tïë laâ quan hïå giûäa ngûúâi vúái ngûúâi gùæn boá
vúái nhau nhû keo sún. Tòm kiïëm caách tiïëp húåp töët phaãi suy nghô tòm
biïån phaáp vïì phûúng diïån naây. Sûác hêëp àêîn cuãa anh trong giao tïë
biïíu hiïån úã nùng lûåc giao tïë cuãa anh. Àoá laâ möåt töíng thïí coá nöåi dung
phong phuá bao göìm hònh tûúång trñ thûác, àaåo àûác, nùng lûåc, ngön ngûä,
haâi hûúác cuãa anh. Möåt ngûúâi coá ma lûåc giao tïë maånh thò ngûúâi khaác seä
chuã àöång tiïëp cêån, tiïëp thu, thñch ûáng vúái anh khiïën cho nhûäng khaác
biïåt mêu thuêîn trong giao tïë bõ tiïu trûâ, sûå coå xaát giao tiïëp seä thuêån
lúåi nhû nûúác àöí vaâo söng. Cho nïn khi àöëi diïån vúái hoaân caãnh múái baån
beâ múái thò àiïìu cùn baãn laâ böìi dûúäng nùng lûåc giao tïë àöåc àaáo àïí saáng
taåo cho anh möåt hoaân caãnh giao tïë, taåo ra àõa võ giao tïë lyá tûúãng cho
anh. Giaáo viïn Hoaâng vaâ giaáo viïn Thuác khúãi àêìu giao tiïëp àaä khöng
àeåp laâ do chuêín bõ keám. àiïìu tra khöng töët cho nïn khöng múã àûúåc löëi
ài giao tïë trong hoaân caãnh múái khiïën cho nhiïìu ngûúâi hiïíu nhêìm.
Nhûng hai öng àïìu laâ giaáo viïn gioãi coá möåt söë khaã nùng àöåc àaáo. Vñ duå
giaáo viïn Thuác gioãi thû phaáp nïn àaä biïíu diïîn thû phaáp cho moåi
ngûúâi thûúãng thûác gêy êën tûúång töët àeåp. Giaáo viïn Hoaâng noái chuyïån
tiïëu lêm thûúâng laâm cho cöång sûå cûúâi vaâ dêìn dêìn thên mêåt vúái nhau.
Cuöëi cuâng giaáo viïn Thuác vaâ giaáo viïn Hoaâng cuäng àaä tiïëp húåp àûúåc
vúái hoaân chónh múái nhû giaáo viïn Trûúng trúã thaânh giaáo viïn múái
àûúåc moåi ngûúâi hoan nghïnh. Gêìn àêy giaáo viïn Trûúng àûúåc àöìng sûå
àïì cûã laâm phoá hiïåu trûúãng.
Toám laåi , tu dûúäng töët baãn lônh giao tïë thò seä dïî daâng tiïët húåp
trong hoaân caãnh múái.
Kïë 32. Kïë àe doåa
Laâm thïë naâo àïí gêy aáp lûåc àöëi thuã möåt caách kheáo leo?
1. Mûúån gûúm phaáp luêåt
Cêåu Àinh l5 tuöíi tûâ nhaâ baån hoåc vïì nhaâ thò thêëy cûãa bõ múã
toang, trong nhaâ voång ra tiïëng di chuyïín àöì àaåc, nhòn vaâo thêëy möåt
öng àang luåc loåi hoâm tuã tòm tiïìn baåc. Önng ta ngûúác mùæt lïn cuäng
phaát hiïån cêåu Àinh beân khua con dao thaái rau lïn trúån mùæt bûúác vïì
phña cêåu Àinh. Cêåu Àinh àöëi mùåt vúái tïn tröåm cao lúán hún mònh beân
quùæc mùæt nhòn röìi quaát: “ Boã dao xuöëng !” Laâm cho tïn tröåm khûång
laåi. Cêåu Àinh doäng daåc noái tiïëp: “ Noái cho öng biïët, nïëu öng duâng dao
cheám töi thò tònh hònh coá khaác ñt ra phaãi úã tuâ tûâ 3 àïën 5 nùm, nïëu öng
boã dao xuöëng thò töi àïí öng coá cú höåi ra thuá töåi. Ba ngûúâi baån cuãa töi
àang àûáng úã ngoaâi cûãa, töi coá thïí goåi hoå vaâo bùæt öng. Öng neám dao
xuöëng àêët àêíy laåi àêy!” Khñ thïë cuãa cêåu Àinh aáp àaão àûúåc tïn tröåm,
noá beân boã dao xuöëng àêët. Laáng giïìng chaåy àïën giuáp bùæt tïn tröåm àûa
ra àöìn cöng an.
Möåt cêåu hoåc troâ 15 tuöíi maâ chó mêëy cêu àaä khuêët phuåc àûúåc
möåt tïn tröåm cao lúán hún laåi coá dao thêåt àaáng khêm phuåc. Phên tñch
kyä coá ba àiïìu àaáng khêm phuåc.
Möåt laâ duâng àe doaå trêën aáp tïn tröåm. Cêåu Àinh àaä tiïn phaát chïë nhên
heát to: “ Boã dao xuöëng !” Khiïën cho keã tröåm bêët ngúâ nïn mêët tinh
thêìn, bõ uy thïë uy hiïëp khöng daám khinh àöång. Cêåu Àinh khùæc phuåc
thïë yïëu cuãa mònh nïn heát lúán cho laáng giïìng nghe thêëy ûáng cûáu laâm
cho tïn tröåm hoaãng súå.
Hai laâ duâng àe doåa uy hiïëp àaánh àöí phoâng tuyïën têm lyá cuãa tïn
tröåm. Khi keã tröåm giú dao lïn, cêåu Àinh khöng àïí cho noá coá cú höåi
àõnh thêìn àaä duâng thanh gûúm phaáp luêåt coá trong tay têën cöng tiïëp,
baão cho keã thuâ biïët hònh phaåt àöëi vúái keã duâng dao àaánh ngûúâi nùång
thïë naâo, nïëu khöng duâng dao thò nheå nhû thïë naâo. Keã tröåm cên
nhùæc töåi nùång nheå buöåc phaãi tûå kòm chïë. Cêåu Àinh laåi böìi tiïëp möåt cêu
noái rùçng coá ba ngûúâi baån úã ngoaâi sùén saâng vaâo bùæt tröåm. Àaánh nhau
khöng thïí khöng gian traá, àöëi vúái keã tröåm cuäng thïë. Trñ traá naây cuãa
cêåu Àinh àaä laâm tiïu tan hy voång liïìu maång thoaát thên cuãa tïn tröåm.
Noá àaânh buöng dao chõu töåi.
Ba laâ tuöíi treã maâ têm cú linh hoaåt, tûâng cêu tûâng cêu eáp tïn
tröåm, vûâa mûu vûâa trñ. Baão tïn tröåm boã dao xuöëng àêët röìi àêíy laåi cho
cêåu, cêåu àaä quy àõnh phûúng thûác haânh àöång cho keã tröåm, ngùn chùån
keã tröåm lúåi duång boã dao maâ biïën thaânh haânh hung.
Caách duâng thûúång phûúng baão kiïëm phaáp luêåt àïí àe doåa trêën aáp
hung àöì cuäng coá thïí duâng àïí caãnh baáo nhûäng chiïëc àêìu noáng naãy.
Trong cuöåc söëng hiïån thûåc, khi hai bïn phaát sinh xung àöåt kõch liïåt,
àöëi phûúng quaá kñch àöång coá thïí laâm àiïìu ngu xuêín. Luác àoá caác àöìng
nghiïåp, ngûúâi thên, laänh àaåo têët nhiïn seä ra tay can ngùn. Coá nhiïìu
caách khuyïn giaãi nhûng duâng uy lûåc phaáp luêåt ngùn chùån baåo haânh
cuäng laâ möåt biïån phaáp töët khïu gúåi yá thûác phaáp luêåt cuãa àûúng sûå, ûúác
thuác ngön haânh cuãa hoå. Vêån duång phaáp luêåt coá mêëy phûúng thûác sau:
1. Mûúån quyïìn uy phaáp luêåt tùng thïm sûác thuyïët phuåc.
Àöëi diïån vúái ngûúâi àang noáng àêìu, ngûúâi khuyïn baão thïí àûáng
trïn lêåp trûúâng phaáp luêåt duâng khêíu khñ nghiïm tuác vúái thêìn thaái uy
nghiïm nhêën maånh hêåu quaã nguy hiïím cuãa haânh vi phaåm phaáp, caãnh
tónh àöëi phûúng thò coá thïí traánh khoãi sûå viïåc diïîn biïën xêëu. Thñ
duå möåt thanh tra àïën thön noå àiïìu tra vuå aán, phêìn tûã phaåm phaáp xuác
xiïím quêìn chuáng gêy sûå, bao vêy viïn thanh tra, thêåm chñ neám àaá ö
tö cuãa thanh tra, tònh hònh rêët khêín cêëp. Àïí ngùn chùån hoå, viïn
thanh tra àûáng trïn xe noái rùçng: "Chuáng töi laâ ngûúâi thi haânh phaáp
luêåt cuãa nhaâ nûúác, thi haânh cöng vuå, moåi ngûúâi nïn tin tûúãng chuáng
töi laâm viïåc cöng bònh, khöng nghe theo nhûäng lúâi xuác xiïím. Nïëu caác
ngûúâi vêy àaánh ngûúi thûâa haânh phaáp luêåt, ngùn trúã cöng vuå thò àoá laâ
haânh àöìng phaåm phaáp, phaãi chõu traách nhiïåm hònh sûå. Xin moåi ngûúâi
haäy giaãi taán!" Nghe xong, moåi ngûúâi giaãi taán, traánh àûúåc möåt cuöåc xö
xaát
2. Mûúån kiïën thûác phaáp luêåt tùng cûúâng sûác thuyïët phuåc.
Vúái nhûäng ngûúâi ngaây thûúâng khöng hoåc têåp phaáp luêåt, gùåp viïåc
khöng khoãi khöng laâm bûâa baäi. Àöëi vúái haång ngûúâi naây thò phaãi giúái
thiïåu kiïën thûác phaáp luêåt àïí cho hoå biïët nöåi dung phaáp luêåt liïn quan
àïën haânh vi cuãa hoå nhû thïë naâo vaâ haânh vi àoá coá hêåu quaã phaáp luêåt
nhû thïë naâo. Khuyïn baão nhû thïë múái àuã sûác maånh, àuã sûác thuyïët
phuåc khiïën àöëi phûúng tuên theo phaáp luêåt, àiïìu chónh ngön haânh
khöng thoãa àaáng cuãa hoå, cuöëi cuâng àaåt àïën muåc àñch cuãa khuyïën caáo.
Vñ duå möåt chiïën sô coá võ hön thï úã quï nhaâ bõ ûác hiïëp, khi nghe tin anh
ta nöíi giêån bûâng bûâng mua möåt con dao ài baáo thuâ. Chñnh trõ viïn beân
giaãi thñch haânh vi löî maäng cuãa anh ta coá thïí dêîn àïën hai hêåu quaã.
Möåt laâ vi phaåm kyã luêåt quên àöåi, bïu xêëu quên àöåi. Hai laâ vi phaåm
luêåt hònh sûå seä laåi trûâng phaåt. Daåy anh ta caách vêån duång phaáp luêåt
àïí àêëu tranh. Cuâng anh ta nghiïn cûáu phaáp luêåt, giuáp anh ta viïët möåt
bûác thû cho võ hön thï khuyïn cö ta töë caáo sûå viïåc ra toaâ aán. Ngoaâi ra,
àún võ quên àöåi gûãi cöng vùn cho chñnh quyïìn àõa phûúng can thiïåp.
Cuöëi cuâng sûå viïåc àûúåc giaãi quyïët toaân quyïìn.
3. Nhúâ caác àiïìu luêåt cuå thïí tùng cûúâng sûác hûúáng dêîn cuãa lúâi
khuyïën cao.
Coá khi àûúng sûå bõ haåi búãi vò hoå khöng biïët caách baão vïå quyïìn lúåi
cuãa mònh nïn haânh àöång quaá khñch. Ngûúâi khuyïën caáo nïn duâng àiïìu
luêåt cuå thïí àïí phên tñch, àöëi chiïëu sûå viïåc, laâm cho anh ta têm phuåc
khêíu phuåc, choån lûåa haânh àöång àûáng àùæn.
Cha möåt cöng nhên treã hïët ca àïm cûúäi xe àaåp ài vïì nhaâ chùèng
may ngaä vaâo höë cöng trònh xêy dûång gaäy xûúng, phaãi vaâo viïån, mêët
mêëy ngaân àöìng viïån phñ, laåi nghó viïåc mêëy thaáng. Anh cöng nhên treã
tòm àïën chuã quaãn cöng trûúâng noå, àoâi böìi thûúâng bõ tûâ chöëi. Anh ta
beân nhúâ mêëy tay anh chõ cuâng àïën gêy sûå vúái võ chuã quaãn cöng trònh
àoá, àêåp phaá cöng trûúâng. Võ thû kyá cuãa cöng trònh biïët tin beân ra
khuyïn ngùn bao anh ta rùçng: "Anh chúáá coá laâm vêåy vöën anh coá lyá
nhûng nïëu anh àêåp phaá thò anh trúã thaânh vö lyá maâ laåi coân vi phaåm
nûaä” Anh thanh niïn cöng nhên àaáp laåi: "Anh noái dïî nghe nhó! Vêåy
töi ài noái lyá úã dêu? Tòm ai giaãi quyïët vêën àïì naây?” Öng thû kyá noái: anh
khöng hoåc phaáp luêåt àûúng nhiïn khöng tòm àûúåc lyá. Anh coá biïët
trong phaáp luêåt coá möåt àiïìu nhû thïë naây chùng: "Khi àaâo höë lùæp àêët
caác thiïët bõ ngêìm úã núi cöng cöång, caånh àûúâng ài hay trïn àûúâng ài
maâ khöng àùåt biïín baáo roä rïåt vaâ khöng coá biïån phaáp an toaân khiïën
cho ngûúâi khaác bõ töín thûúng thò bïn thi cöng phaãi chõu traách nhiïåm
dên sûå". Öng thû kyá êëy gúåi yá nhû thïë khiïën anh cöng nhên treã vui
sûúáng húán húã. Anh ta kiïån ra toâa vaâ cú quan chuã quaãn cöng trònh naây
phaãi böìi thûúâng phñ töín cho cha anh ta. Vêën àïì àûúåc giaãi quyïët nhúâ sûå
hûúáng dêîn phaáp luêåt cuãa öng thû kyá.
2. Duâng aáp lûåc têm lyá khiïën àöëi phûúng löå chên tûúãng
Thúâi nhaâ Nguyïån, chuã thûâa huyïån Ninh Haãi laâ Höì Cêëp Troång ài
tuêìn tra ngêîu nhiïn nhòn thêëy möåt nhoám baâ giaâ tuång kinh trong am.
Thêëy viïnn chuã thûâa, möåt baâ töë caáo bõ mêët cùæp möåt chiïëc aáo, khöng
biïët ai trong söë caác baâ àang tuång kinh àaä lêëy. Höì Cêëp Troång sai ngûúâi
lêëy möåt ñt luáa maåch boã vaâi haåt lïn baân tay möîi baâ àang tuång kinh. Röìi
öng chùæp tay, miïång niïåm kinh ài voâng quanh tûúång Phêåt möåt voâng.
Sau àoá, öng nhùæm mùæt toåa thiïìn vaâ noái: “ Ta nhúâ Phêåt laâm pheáp hïî baâ
naâo ùn cùæp aáo thò khi ài voâng quanh tûúång Phêåt haåt luáa trïn tay seä
naãy mêìm." öng )aão caác baâ phaãi chùæp tay niïåm kinh ài voâng quanh
tûúång Phêåt. Öng quan saát thêëy möåt baâ mêëy lêìn heá tay leán nhòn haåt
luáa. öng beân ra lïånh bùæt troái baâ êëy tra hoãi, quãa nhiïn baâ naây ùn cùæp
aáo. Baâ ùn cùæp naây bõ aáp lûåc têm lyá laâ sûác maånh thiïng cuãa Phêåt do Höì
Cêëp Troång mûúån.
Möåt cêu chuyïån tûúng tûå khaác cuäng rêët àiïín hònh, lyá thuá. Khi
Lûu Tïí laâm quan huyïån Thaái Hûng coá vúå möåt nhaâ giêìu bõ mêët möåt
chiïëc trêm caâi toác bùçng vaâng. Trong nhaâ chó coá hai cö giuáp viïåc. Hai cö
naây bõ àûa àïën huyïån àûúâng thò kïu oan. Lûu Tïí baão möîi cö cêìm möåt
àoaån cêy sêåy vaâ noái: “ Ai khöng ùn cùæp chiïëc trêm thò àoaån sêåy khöng
daâi ra. Ai ùn cùæp chiïëc trêm thò àoaån sêåy seä daâi ra 2 têëc". Àoaån öng
cho hoå vïì nhaâ, höm sau mang àoaån sêåy trúã laåi cöng àûúâng. Kïët quaã
möåt àoaån sêåy vêîn daâi nhû cuä, möåt àoaån thò ngùæn ài 2 têëc. Quan huyïån
lêåp tûác ra lïånh bùæt cö giuáp viïåc coá àoaån sêåy bõ cùæt ngùæn 2 têëc , thêím
vêën vaâ cuöëi cuâng cö ta thûâa nhêån àaä ùn cùæp cêy trêm vaâng.
Bònh têm maâ xeát, keã cùæp khöng phaãi laâ quaá ngu. Súã dô hoå bõ lûâa
phaãi löå chên tûúáng laâ vò bõ aáp lûåc têm lyá maånh nïn nhêët thúâi mêët lyá
trñ vaâ bònh tônh, trúã nïn xuêín ngöëc àïí löå chên tûúáng. Phûúng phaáp
trùæc nghiïåm bùçng gia tùng aáp lûåc àöåt phaá phoâng tuyïën têm lyá naây coá
thïí vêånå duång vaâo xaä höåi hiïån àaåi.
Coá thï sûã duång caác kyä xaão têm lyá khaác nhau trong àoá coá phûúng
phaáp gêy ra aáp lûåc trûåc diïån. Phûúng phaáp naây duâng moåi biïån phaáp
laâm cho àöëi phûúng caãm thêëy khöng thoaãi maái, lêm vaâo tònh traång cö
lêåp hay phaãi choån möåt trong hai quyïët àõnh. Toám laåi khiïën cho àöëi
phûúng caãm thêëy lêm vaâo khuãng hoaãng röìi quan saát phaãn ûáng cuãa hoå.
Khi con ngûúâi lêm vaâo tònh traång khuãng hoaãng thò chên tûúáng bõ
böåc löå, hoaân toaân mêët ài lyá trñ che giêëu chên tûúáng. Trong möåt tiïët
muåc truyïìn hònh nûúác ngoaâi àaä tûâng múâi 100 nghõ viïn lïn truyïìn
hònh àïí thùm doâ hoaåt àöång têm lyá cuãa hoå. Hoå ngöìi trong phoâng thu
hònh chó coá mùåt trûúác nhòn àûúåc ra ngoaâi, mang tai nghe vûâa khöng
nhòn thêëy, khöng nghe thêëy ai ngoaâi ngûúâi phoãng vêën, hoå nùçm trong
tònh traång khuãng hoaãng. Luác bêëy giúâ gûúng mùåt cuãa hoå àaáng chuá yá.
Coá möåt söë nghõ viïn böåc löå veã hung aác maâ haâng ngaây khöng hïì biïíu löå,
nöíi giêån ruä aáo ra ài.
Nïëu anh muöën biïët àöëi phûúng giao tiïëp àaä noái thêåt hay khöng
noái thêåt, quan têm vêën àïì àang àùåt ra àïën mûác naâo thò coá thïí duâng
phûúng phaáp gêy aáp lûåc trûåc diïån cöë yá phaãn baác yá kiïën cuãa àöëi
phûúng. Thùm doâ tñnh chên thêåt cuãa lúâi noái cöë nhiïn laâ quan troång
nhûng nïëu kyä xaão keám khiïën cho àöëi phûúng tûác giêån thò àûúåc khöng
buâ mêët. Nïëu anh cho rùçng àoaån tuyïåt quan hïå vúái àöëi phûúng cuäng vö
võ hay anh tûå tin coá thïí khùæc phuåc sûå tûác giêån cuãa àöëi phûúng khöi
phuåc quan hïå bònh thûúâng thò khöng kïí, bùçng khöng thò phaãi hïët sûác
thêån troång múái àûúåc.
Phûúng phaáp tûúng tûå khaác laâ àûa ra nhûäng àiïìu kiïån haâ khùæc
àïí thùm doâ têm lyá chên thûåc cuãa àöëi phûúng.
Sûã duång ngûúåc laåi phûúng phaáp tùng gia aáp lûåc naây cuäng laâ möåt
phûúng phaáp thùm doâ nhên têm rêët töët. Noái möåt caách cuå thïí laâ xoáa boã
aáp lûåc khiïën cho hoå thoaãi maái buöng loãng caãnh giaác, do àoá àïí löå chên
tûúáng. Vñ duå ngûúâi coá têm lyá lûúâi nhaác vöën khöng ham thñch cöng taác
maâ cuäng khöng quan têm cöng taác, laåi súå phï bònh vaâ trûâng phaåt,
luön luön úã trong traång thaái hoaãng höët, cûåc kyâ khêín trûúng khöng
chõu àûång àûúåc. Hoå beân giaãi toãa bùçng caách laâm ra veã tñch cûåc cöng taác,
loaåi haânh vi naây trong têm lyá hoåc goåi laâ "phaãn ûáng hònh thaânh".
Nhûng do nhû thïë traái vúái duåc voång lûúâi nhaác maänh liïåt maâ laåi
luön luön phaãi toã ra tñch cûåc thò têm lyá cûåc kyâ khêín trûúng. Möåt khi coá
cú höåi thò loaåi phaãn ûáng hònh thaânh naây seä böåc löå möåt caách buöìn cûúâi.
Loaåi ngûúâi naây múái thoaåt nhòn tûúãng laâ ngûúâi cöng taác nhiïåt tònh,
nhiïåt tònh àïën mûác dïî biïën thaânh bïånh hoaån, cöng kñch ngûúâi khöng
laâm viïåc. Àoá laâ möåt loaåi phaãn ûáng hònh thaânh meáo moá.
Cêìn phaãi nhòn thêëu têm lyá lûúâi nhaác thò coá thïí duâng phûúng
phaáp taán thûúãng nhiïìu lêìn cöng taác cuãa hoå, khiïën cho anh ta khöng súå
phï bònh vaâ trûâng phaåt. Nïëu phaãn ûáng hònh thaânh dêîn àïën nhiïåt tònh
cöng taác thò chùèng bao lêu seä hïët khêín trûúng vaâ böåc löå têm lyá lûúâi
nhaác cuãa anh ta.
3. Luác àoá vö thanh thùæng hûäu thanh
Nhûäng baån thûúâng xem phim baåo lûåc nhêët àõnh seä thïí nghiïåm:
caãnh duång toác gaáy thûúâng laâ caãnh vö thanh, im lùång àïën mûác rúi möåt
cêy kim cuäng nghe tiïëng àöång. Àaåo lyá naây cuäng rêët linh nghiïåm truáng
kïë àe doåa.
Àöëi vöëi ngûúâi saát khñ àùçng àùçng nïëu nhû anh khöng àöång loâng
khöng múã miïång, khöng theâm àïëm xóa thò seä saãn sinh ra sûác maånh uy
hiïëp lúán hún, lêëy cûáng choåi cûáng. Coá nghôa im lùång laâ vuä khñ cûáng rùæn
nhêët.
Möåt ngûúâi thên úã laâng mang lïn thaânh thõ cho anh cöng nhên 8
con gaâ maái àïí cho àeã trûáng beân laâm möåt caái chuöìng úã goác tûúâng.
Xûúãng trûúãng sai ngûúâi khuyïn anh ta thõt gaâ, boã chuöìng gaâ. Anh
cöng nhên khöng chêëp haânh quyïët àõnh àoá. Xûúãng trûúãng sai ngûúâi
cûúäng chïë bùæt gaâ phaá chuöìng. Anh cöng nhên beân xöng vaâo phoâng
laâm viïåc cuãa xûúãng trûúãng àïí gêy sûå. Xûúãng trûúãng àang laâm möåt vùn
kiïån khöng ngêíng àêìu lïn. Àúåi cho anh cöng nhên tuön hïët thõnh nöå
ra xong, xûúãng trûúãng beân ruát ngùn keáo ra neám cho anh cöng nhên
quyïët àõnh vïì viïåc naây vaâ caãnh baáo: nïëu coân xaãy ra viïåc tûúng tûå seä
àûa anh ra khoãi núi úã cuaã cöng xûúãng. Noái xong öng ruä aáo ài xuöëng
phên xûúãng. Bêëy lûãa giêån cuãa anh cöng nhên àaä tùæt ngêëm cuái àêìu ra
vïì. Võ xûúãng trûúãng naây laâ möåt sûác maånh vö thanh àïí chiïëm thïë têm
lyá khiïën cho anh cöng nhên khöng àaánh maâ thua.
Coá möåt söë con buön khöng tiïåc tiïìn mua àöî gia duång sang troång
àùæt tiïìn àïí aám thõ thûåc lûåc cuãa mònh cuäng laâ möåt caách sûã duång kïë vö
thanh. Möåt söë ngûúâi laäo luyïån thûúâng haå thêëp gioång khi noái khiïën cho
ngûúâi ta khöng lûúâng àûúåc. Noái thêëp gioång cuäng coá taác duång nhû vö
thanh.
Vïì quên sûå kïë khöng thanh cuäng duâng sûå yïn tônh taåo ra àe
doåa.
Thúâi Tam Quöëc sau khi tûúáng Nguåy Haå Hêìu Uyïën thua trêån úã
Àõnh Quên Sún. Taâo Thaáo thên haânh dêîn àaåi quên thên haânh dêîn àaåi
quên àaánh chiïëm Haán Trung. Tûúáng cuãa Lûu Bõ laâ Triïåu Vên vaâ
Hoaâng Trung ài cûúáp quên lûúng cuãa Taâo Thaáo thò àaåi quên cuãa Taâo
Thaáo gùåp àaåi quên cuãa Taâo Thaáo aâo aâo xöng lïn. Triïåu Vên thêëy tònh
thïë nguy kõch beân quêët ngûåa xöng vaâo quên Taâo Thaáo, ra sûác cheám
giïët vûâa àaánh vûâa lui. Triïåu Vên laâ tûúáng quên àaánh àêu thùæng àoá,
quên Taâo Thaáo tan taác. Triïåu Vên thùæng trêån sùæp quay vïì doanh traåi,
thêëy böå tûúáng Trûúng Trûá bõ thûúng beân àûa veâ doanh traåi. Quên Taâo
àaä têp húåp laåi beân ra sûác àuöíi theo àïën têån doanh traåi cuãa Triïåu Vên.
Höm àoá huyïån lïånh mïånh Dûúng laâ Trûúng Dûåc àang úã trong doanh
traåi Triïåu Vên, thêëy tònh thïë nhû vêåy caã kinh muöën àoáng cûãa doanh
traåi phoâng thuã. Traái laåi, Triïåu Vên laåi lïån múã toang cûãa doanh traåi, haå
cúâ xuöëng, dûâng tiïëng tröëng. Chöëc laát doanh traåi giöëng nhû doanh traåi
khöng ngûúâi, im lùång vö thanh. Taâo Thaáo àûáng trûúác doanh traåi Triïåu
Vên quan saát höìi lêu röìi nghô laâ coá phuåc binh, do dûå möåt luác röìi haå
lïånh ruát lui. Quên Taâo Thaáo vûâa trúã goát, Triïåu Vên beân haå lïånh nöíi
tröëng liïn höìi, bùæn caâo sau lûng Taâo Thaáo. Böîng chöëc tröëng trêån nöíi
êìm êìm tïn bay vun vuát, quên Taâo Thaáo cho laâ quaã coá phuåc binh sùæp
xöng ra beân boã chaåy thaáo thên dêîm lïn nhau keã chïët ngûúâi bõ thûúng
khöng ñt. Nhû vêåy quên taâo Thaáo khöng àaánh maâ baåi.
Höm sau Lûu Bõ àïën doanh traåi Triïåu Vên noái vúái böå haå rùçng: “ Triïåu
Tûã Long gan àêìy mònh!”. Tûâ àoá trong quên sûå goåi Triïåu Tûã Long laâ
Höí uy tûúáng quên.
Daám maåo hiïím àïí àe doåa quên àõch nïëu khöng coá gan hún
ngûúâi, khöng coá kyä xaão thao tuáng nhên têm, khöng hiïíu biïët têm lyá
cuãa àöëi thuã thò coá thïí biïën hay thaânh dúã.
Kïë 33. Kïë xuöëng àaâi.
Laâm sao xuöng àaâi thoaát khoãi quêîn baách?
1 . Kyâ thûåc àaâi cuäng khöng khoá xuöëng
Thúâi kyâ Voä Tùæc Thiïn, nhaâ Àûúâng nghiïm cêëm bùæt giïët àöång vêåt,
ngay caã caá trong söng cuäng àûúåc baão höå. Ngûå sûã Lêu Sû Àûác bõ phaái
àïën Thiïím Têy nhêåm chûác. Khi vûâa àïën nhiïåm súã, quan àêìu bïëp laâm
tiïåc coá thõt chiïu àaäi öng. Lêu Sû Àûác hoãi: "Toaân quöëc cêëm giïët àöång
vêåt, sao laåi coá thõt?” Quan àêìu bïëp cung kñnh trònh baây rùçng: "Laâ thõt
cûâu do bõ soái cùæn chïët". Sû Àûác noái: "Con soái naây thêåt biïët àiïìu. Ngaây
höm sau, àêìu bïëp laåi dêng moán ùn caá. Lêu Sû Àûác laåi hoãi caá úã àêu ra.
Àêìu bïëp àaáp: “Con caá naây do soái cùæn chïët” lêu Sû Àûác quaát mùæng àêìu
bïëp: "Ngûúi ngu quaá, khöng biïët noái caá cùæn chïët caá hay sao?" Mûúån cúá
thò phaãi xaão diïåu, noái cho kheáo khöng coá trñ khöng laâm àûúåc.
Êu Dûúng Tu khöng thñch Phêåt giaáo. Nïëu ai noái vúái öng vïì Phêåt
sûå Phêåt thû thò öng toã ra bêët bònh. Thïë nhûng con uát cuãa öng laåi coá
tïn cuáng cúm laâ Hoâa Thûúång. Coá ngûúâi hoãi öng rùçng: "Ngaâi khöng
thñch Phêåt giaáo, baâi xñch hoâa thûúång thïë taåi sao con ngaâi laåi àùåt tïn laâ
Hoâa Thûúång". Êu Dûúng Tu àaáp rùçng: "Àoá chñnh laâ vò ta coi thûúâng
Phêåt giaáo giöëng nhû moåi ngûúâi thûúâng àùåt tïn cho con laâ Ngûu (trêu),
Lû (lûâa) vêåy". Ngûúâi hoãi khöng nhõn cûúâi àûúåc, hïët lúâi ca ngúåi taâi ùn
noái cuãa êu Dûúng Tu.
Roä raâng lyá do maâ êu Dûúng Tu àûa ra khöng phaãi lyá do thêåt sûå.
Nhûng trong trûúâng húåp ngûúâi khaác khöng múã miïång àûúåc maâ öng laåi
tòm ra àûúåc lyá do coá sûác thuyïët phuåt nhúâi ta quaã laâ ngûúâi cú trñ.
2. Àïí cho ngûúâi ta coá àûúâng xuöëng àaâi, cûáu vaän tònh thïë nhû
cûáu hoãa
Nhaâ haâng Bùæc Kinh coá möåt thúå cùæt toác giaâ tïn laâ Chêu Àiïån Hoa,
àaä tûâng cùæt toác cho Chu Ên Lai hún 20 nùm thaânh ra baån vúái nhau.
Chu Ên Lai thûúâng cùæt toác, luác nhaân röîi thûúâng àïën nhaâ haâng vaâo ban
àïm. Khi coá quaá nhiïìu khaách chúâ cùæt toác: Thúå cùæt toác bêån röån thò caác
khaách àïìu noái thuã tûúáng rêët bêån, xin nhûúâng cùæt toác trûúác nhûng
Chu Ên Lai àïìu kheáo leáo tûâ chöëi, ngöìi xem baáo chúâ àïën lûúåt. Coá khi
Chu Ên Lai quaá bêån khöng coá thúâi gian àïën nhaâ haâng naây cùæt toác bêët
àùæc dô phaãi múâi cuå Chêu àïën nhaâ cùæt toác. Coá möåt lêìn cuå Chêu cùæt toác
cho Chu ên Lai àïën luác caåo mùåt böîng nhiïn Chu Ên Lai ho khiïën cho
dao caåo laâm dûát möåt vïët nhoã dûúái cùçm chaãy maáu. Cuå Chêu thêët thïë
rêët lo lùæng vöåi vaâng xin löîi Chu Ên Lai. Chu Ên Lai àiïìm daåm an uãi
öng rùçng: "Khöng hïì traánh öng àûúåc. Löîi taåi töi ho khöng baáo trûúác,
may maâ öng nhanh tay nhêëc dao ra!” Cuå Chêu nghe xong rêët caãm
àöång maâ vêîn lo trong loâng. Chu ên Lai muöën an uãi cuå Chêu beân múâi
cúm.
Vui loâng múã àûúâng xuöëng àaâi cho ngûúâi khaác khöng phaãi chó laâ
vêën àïì kyä thuêåt. Ngûúâi khöng coá loâng bao dung àaåi lûúång, thûúâng
thñch thuá khi thêëy ngûúâi khaác khöën quêîn thò khöng bao giúâ trúã thaânh
cao thuã troån veån.
Daå höåi ngaây 23 thaáng 9 nùm 1993, àaâi truyïìn hònh Bùæc Kinh
truyïìn hònh trûåc tiïëp úã Nguä Chêu àaåi tûãu àiïëm. Quan chûác caác giúái úã
Bùæc Kinh àûúåc múâi tham dûå.
Khi àaâi truyïìn hònh sùæp phaát tiïët muåc xin àùng kyá thïë vêån höåi
Olympic naây qua vïå tinh ra toaân thïë giúái, vaâo 2 giúâ 15 phuát ngaây 24
thaáng 9, chuã tõch uãy ban Olympic thïë giúái ngaâi Havelant xuêët hiïån
trïn maân hònh thò têët caã nhûäng ngûúâi Trung Quöëc ngöìi trûúác maáy ti vi
àïìu chúâ öng noái hai chûä Bùæc Kinh. Quaã nhiïn ngaâi Havelant àaä noái.
öng duâng tiïëng anh noái: "caãm ún bùæc Kinh". Coá ngûúâi chó nghe hai
tiïëng Bùæc Kinh cho rùçng Bùæc Kinh àaä àûúåc chêëp nhêån beân hoan hö
rêìm rô cuöìng nhiïåt söi àöång, caác kyá gia chuêín bõ phoãng vêën.
Öng Trûúng Àïë, danh ca Àaâi Loan laâ khaách múâi danh dûå cuäng
chòm trong laân soáng cuöìng hoan. Böîng nhiïn öng thêëy trïn maân hònh
CCTY caãnh dên chuáng Sydney hoan hö rêìm röå. Öng böîng tónh ngöå vöåi
vaâng baão vúái moåi ngûúâi xung quanh: "Bònh tônh, coá leä àaä lêìm röìi!"
Höåi trûúâng im phùng phùæc.
Trûúng Àïë àûáng dêåy möåt caách khoá nhoåc. Danh ca nöíi tiïëng cú trñ
lõch duyïåt naây lêìn àêìu tiïn caãm thêëy khoá noái. Öng noái: “Caác võ, vûâa
röìi khi nghe hai tiïëng Bùæc Kinh, tim töi àêåp röån raâng vui sûúáng. Töi
tûúãng rùçng chuáng ta àaåt àûúåc vinh dûå töí chûáe thïë vêån höåi, nhûng
cuöëi cuâng laåi laâ Sydney. Nhûng töi cho rùçng Bùæc Kinh àaä thùæng lúåi röìi,
thêåt sûå thùæng lúåi röìi?" Höåi trûúâng vöî tay nhiïåt hïåt . Öng noái tiïëp: “
Qua truyïìn hònh, caác võ thêëy Bùæc Kinh àaä trúã thaânh tiïu àiïím cuãa thïë
giúái, tham gia thïë vêån höåi röìi, chuáng ta àaä luön laâ vuä àaâi thïë giúái. Àoá
laâ niïìm kiïu haänh cuãa chuáng ta... Caác baån thên mïën, töi tûâ àaâi Loan
àïën nhûng töi àaåi biïíu Trung Quöëc, ngûúâi Hoa toaân thïë giúái chuác Bùæc
Kinh cuãa chuáng ta tûúång trûng cho tûå do vaâ hoaâ bònh vônh viïîn tiïën
lïn, tiïën àïën thùæng lúåi! Vûâa röìi coá baån noái 40% hi voång laâ àuáng. Trong
möåt thúâi gian ngùæn maâ chuáng ta khiïën cho toaân thïë giúái hiïíu biïët
chuáng ta laâ khöng àuã, chuáng ta nöî lûåc tiïën nhanh lïn nûäa, Bùæc Kinh
phaãi ài theo hûúáng àoá”.
Trûúng Àïë giaãi toãa kheáo leáo, múã ra con àûúâng xuöëng àaâi cho
toaân thïí ngûúâi Trung Quöëc, cûáu vaän tònh thïë. Àoá laâ nhúâ trong luác cêëp
baách öng vêîn giûä àûúåc bònh tônh thong dong tûå taåi.
Nhûäng viïåc khiïën ngûúâi ta khöng xuöëng àaâi àûúåc àa söë xaãy ra
trong luác bêët ngúâ, ngoaâi dûå liïåu cuãa ngûúâi ta. Nhûng chó cêìn coá thïí kõp
thúâi thay àöíi goác àöå, kheáo leáo hoáa giaãi thò khöng nhûäng tòm ra con
àûúâng xuöëng àaâi maâ thêåm chñ laåi laâm cho cuöåc söëng thïm thuá võ.
Coá möåt àöi vúå chöìng tranh chêëp viïåc nhoã nhùåt caäi vaä khöng thöi.
Chñnh vaâo luác baâ vúå àang dúã gioång sû tûã gêìm ra thò coá möåt cùåp vúå
chöìng baån àïën chúi Öng chöìng quêîn baách khöën cuâng. May baâ vúå cuäng
mïìm tònh giûä thïí diïån cho chöìng, thêëy baån àïën beân lêåp tûác dûâng lúâi
nhûng vêîn chûa coá löëi thoaát. Ngûúâi baån thêëy thïë, cûúâi noái rùçng: "Nghe
hai baån chuyïån troâ rêët nöìng nhiïåt, töi àïën khöng àuáng luác röìi”. Nghe
thïë baâ vúå àoã mùåt khöng noái gò boã ài. Öng chöìng vöåi vaä noái vúái baån:
"Àaánh laâ thûúng, mùæng laâ yïu chuáng töi vuâa röìi àang nhu thïë àoá. Chúá
thêëy baâ êëy vûa röìi ra veã hung hùng, chñnh laâ àang toã ra quan têm töi
àoá, khöng tin anh cûã hoãi baâ ta". Baâ vúå beân tûâ trong buöìng chaåy ra cûúâi
ha ha vúái baån. Thïë laâ chêëm dûát cuöåc tranh caäi.
Vúå chöìng hoáa giaãi vúái nhau nhû thïë cêìn phaãi coá hai töë chêët múái
àûúåc. Möåt laâ phaãi coá loâng bao dung nhêîn nhõn nhau, vui loâng múã
àûúâng xuöëng àaâi cho nhau. Hai laâ phaãi gioãi ûáng biïën giöëng nhû lñnh
cûáu hoãa lêm nguy, khöng biïët súå thi múái coá phaãn ûáng nhanh choáng
giaãi toãa tònh thïë.
Trong trûúâng giao tïë, möîi ngûúâi àïíu phaãi xuêët hiïån trûúác mùåt
moåi ngûúâi cho nïn phaãi àùåc biïåt chuá yá hònh tûúång cuãa mònh, vò thïë
loâng tûå troång vaâ loâng hy sinh àùåc biïåt maänh liïåt so vúái bònh thûúâng.
Ngûúâi ta bõ têm traång àoá chi phöëi maâ bõ anh laâm cho khöng coá àûúâng
xuöëng àaâi thò phaãn ûáng maänh liïåt hún bònh thûúâng, thêåm chñ kïët
thaânh oaán thuâ suöët àúâi. Coân nhû anh àaä múã àûúâng cho hoå xuöëng àaâi,
baão vïå àûúåc thï diïån cuãa hoå thò hoå caãm kñch vö cuâng. Trong giao lûu,
múã àûúâng cho ngûúâi ta xuöëng àaâi coá anh hûúãng rêët sêu xa, cûáu vaän
tònh thïë nhû cûáu hoãa.
3. Lêëy laåi thïí diïån
Nhiïìu luác con ngûúâi phaãi tñnh toaán cho mònh. Coá möåt söë ngûúâi
khöng thöng caãm hoaân caãnh cuãa anh, thêëy anh lêm vaâo caãnh quêîn
baách thò vui sûúáng. Cho nïn hoáa giaãi khöng phaãi chó lo cho ngûúâi maâ
trûúác tiïn laâ àïí tòm àûúâng xuöëng àaâi cho baãn thên, thoaát khoãi bïë tùæc.
Thuêåt tûå tòm àûúâng xuöëng àaâi khöng thïí khöng hoåc têåp. Dûúái àêy
trònh baây àöi àiïìu.
Trong cuöåc söëng hiïån thûåc thûúâng gùåp trûúâng húåp do lúâi noái sai
maâ lêm vaâo quêîn baách, ñt nhiïìu aãnh hûúãng àïën mùåt traái cuãa giao tïë.
Cho nïn sau khi noái sai thò quan troång nhêët laâ sûãa sai nhû thïë naâo.
Àïí sûãa sai kõp thúâi saáng taåo möåt möëi quan hïå töët vaâ möåt têm caãnh töët
trong giao tïë thò cêìn nùæm àûúåc caác phûúng phaáp sûãa sai. Lêm sai sûãa
sai laâ möåt biïån phaáp töët. Biïån phaáp naây laâ sau khi noái sai phaãi tiïëp
tuåc theo doâng noái sai möåt caách kheáo leáo dêîn àïën sûãa sai. Chöî xaão diïåu
cuãa biïån phaáp naây laâ phaãi khöng àöång loâng, mùåt khöng biïën sùæc xoay
thuyïìn cêu chuyïån sang hûúáng khoe möåt baách tûå nhiïn.
Trong möåt tiïåc cûúái, khaách múâi chen chuác nhau àïën chuác mûâng
cö dêu chuá rïí. Möåt öng quaá caãm àöång noái: "Ài qua muâa yïu àûúng thò
bûúác vaâo con àûúâng hön nhên daâi dùçng dùåc. Phaãi thûúâng xuyïn böi
trún baánh xe tònh caãm. Hai baån bêy giúâ giöëng nhû möåt cöî maáy cuä...".
Vöën öng ta àõnh noái "cöî maáy múái" nhûng laåi noái nhêìm khiïën cho moåi
ngûúâi thaãng thöët. Cùåp tên hön bêët maän vò hoå vûâa ly hön vúái baån tònh
cuä, cho rùçng öng khaách chïë giïîu hoå. Öng khaách vöën muöën so saánh tên
nhên vúái cöî maáy múái, hy voång hoå ñt ma saát nhau maâ thöng caãm cho
nhau. Nhûng àaä lúä lúâi röìi caãi chñnh caâng vö võ. Öng lêåp tûác trêën tônh
laåi noái tiïëp: àaä qua thúâi kyâ chaåy rö àa". Cûã toåa vöî tay taán thûúãng. Öng
laåi noái tiïëp: "Tên lang tên nûúng, chuác mûâng hai baån vônh viïîn tùæm
trong gioá xuên". Múâi ngûúâi vöî tay taán thûúãng, àöi tên nhên raång rúä
tûúi cûúâi, mùåt nhû núã hoa.
Võ khaách naây lêëy sai sûãa sai thêåt tuyïåt. Noái sai röìi thò cûá tiïëp
tuåc noái theo àiïìu noái sai nhûng chuyïín yá sang hûúáng khaác, thay àöíi
ngûä caãnh, àöíi lúâi noái sai khoá chõu thaânh lúâi chuác phuác giöëng nhû àiïím
thaåch thaânh kim.
Taåi möåt söë núi cöng cöång anh àaä tûâng phaåm sai lêìm nay coá ngûúâi
cöë yá nhùæc laåi àiïìu khöng töët àeåp àoá cuãa anh . Nïëu anh trûåc tiïëp giaãi
thñch thò e khöng bao nhiïu ngûúâi thöng caãm vúái anh maâ coá khi laåi
tiïëp tuåc chêët vêën anh khiïën cho tònh thïë caâng xêëu ài. Trong trûúâng
húåp naây anh coá thïí duâng tó duå, aám thõ... khiïën cho ngûúâi ta thöng caãm
vúái hoaân caãnh phaåm sai lêìm cuãa anh.
Krutsop àaä tûâng àûúåc Stalin hïët sûác tñn nhiïåm vaâ troång duång.
Sau khi öng phï phaán Stalin thò nhiïìu ngûúâi Xö Viïët nghi ngúâ rùçng
nïëu nhû àaä biïët sai lêìm cuãa Stalin tûâ trûúác thò taåi sao öng laåi chûa
bao giúâ àûa ra yá kiïën bêët àöìng vúái Stalin? Öng coá tham dûå vaâo nhûäng
haânh vii sai lêìm àoá hay khöng?
Trong möåt àaåi höåi àaåi biïíu cuãa Àaãng Cöång Saãn Liïn Xö, Krutsop
laåi phï phaán sai lêìm cuãa Stalin. Coá ngûúâi trong höåi nghõ àûa lïn möåt
miïëng giêëy, Krutsop múã ra àoåc: “Luác bêëy giúâ öng àang úã àêu?"
Àoá laâ möåt vêën àïì hïët sûác gay cêën, mùåt Krutsop rêët khoá coi, khoá
loâng traã lúâi nhûng khöng thïí neá traánh cêu hoãi naây maâ cuäng khöng thïí
giêëu maãnh giêëy ài àêu. Öng cuäng biïët nhiïìu ngûúâi coá cêu hoãi nhû thïë,
hún nûäa bïn dûúái haâng ngaân cùåp mùæt àang chùm chuá nhòn maãnh giêëy
trong tay öng chúâ öng àoåc lïn. Krutsop suy nghô möåt luác
röìi cêìm maãnh giêëy lïn àoåc nöåi dung. Sau àoá öng nhòn xuöëng höåi
trûúâng lúán tiïëng noái: "Ai viïët maãnh giêëy naây múâi àûáng dêåy lïn buåc
ngay". Khöng ai àûáng dêåy. Moåi ngûúâi tim àêåp thònh thõch khöng biïët
Krutsop àõnh laâm gò? Ngûúâi viïët maãnh giêëy caâng lo lùæng khöng biïët
sau naây àiïìu tra bõ phaát hiïån thò seä nhû thïë naâo? Krutsop laåi nhùæc laåi
möåt lêìn nûäa, toaân höåi trûúâng lùång im nhû chïët, moåi ngûúâi àaä chúâ cún
giêån cuãa Krutsop böåt phaát ra. Vaâi phuát tröi qua, Krutsop noái möåt caách
bònh tônh: "Àûúåc röìi, töi baão cho anh biïët, luác bêëy giúâ töi àang ngöìi úã
chöî hiïån nay anh àang ngöìi".
Krutsop àaä kheáo leáo saáng taåo ra möåt cuåc diïån mûúån caãnh tûúång
maâ moåi ngûúâi àïìu hiïíu haâm nghôa àïí chuyïín hoáa thaânh êín yá trong
àaáp aán cuãa öng. Caánh traã lúâi naây vûâa khöng töín haåi uy tñn cuãa mònh
vûâa laâm cho ngûúâi nghe caãm nhêån thêëy öng che giêëu sai lêìm möåt caách
vùn.
Caách hoáa giaãi hûäu hiïåu naây laâm cho ngûúâi ta coá thïí nghiïåm
thêåt sûå cuãa baãn thên, tûâ àoá caãnh tónh hoå chêët vêën quaá haâ khùæc nan
giaãi.
Nhû vêåy, coá nhiïìu caách múã àûúâng xuöëng àaâi cho ngûúâi khaác vaâ
cho baãn thên giûä àûúåc thïí diïån, chuyïín biïën àûúåc tònh thïë tûâ quêîn
baách sang thoaãi maái. Àiïìu cöët yïëu laâ bònh tônh vaâ nhanh trñ cuäng coá
khi phaãi coá caã haâi hûúác.
Kïë 34 Kïë aám thõ
Laâm thïë naâo duâng lúâi noái kheáo leáo khiïn cho àöi phûúng hûáng
thuá?
1. Lúâi noái nghe thanh, chiïng tröëng nghe êm
Trong cuöåc söëng coá nhiïìu lúâi khöng thïí noái trûåc tiïëp maâ phaãi
aám thõ. Cho nïn coá löëi noái nûúác àöi, noái boáng noái gioá, chó choá mùæng
meâo.
Nùm 1972, töíng thöëng Myä Nixon àang thùm Liïn Xö sùæp ài
thùm caác thaânh phöë khaác. Töíng bñ thû Àaãng Cöång Saãn viïn Xö
Bretgonhep ra sên bay tiïîn khaách. Maáy bay coá sûå cöë, möåt àöång cú
khöng laâm viïåc. Nhên viïn sên bay lêåp tûác kiïím tra maáy bay. Nixon
vaâ tuây tuâng àaânh chúâ. Bretgonhep tûâ xa nhòn, löng maây nhñu laåi. Àïí
che giêëu sûå quêîn baách, öng beân cöë yá noái nheå nhaâng: "Thûa Ngaâi Töíng
Thöëng, thêåt àaáng tiïëc, xin löîi Ngaâi laâm lúä chuyïën bay cuãa Ngaâi!" öng
vûâa noái vûâa chó tay nhûäng ngûúâi àang bêån röån trïn sên bay vaâ noái
tiïëp: "Ngaâi xem, töi phaãi xûã phaåt hoå nhû thï'naâo?” Nixon àaáp rùçng:
"Khöng! Nïn àïì baåt hoå! Nïëu nhû khöng phaát hiïån àûúåc sûå cöë thò khi
maáy bay lïn trúâi röìi caâng àaáng súå hún!" Lúâi noái cuãa Nixon ngêìm yá
chêm choåc cay chua, chó trñch möåt caách vö thanh maâ laåi thïí hiïån ra
tûåa höì khen ngúåi. Nghe lúâi noái àoá ngoaâi cûúâi àau khöí ra khoá coân biïët
noái gò nûäa.
Nghe lúâi noái phaãi nghe thanh, nghe chiïng tröëng phaãi nghe êm,
tûác phaãi hiïíu caái êín taâng bïn trong thanh vaâ êm.
Nghe lúâi noái coá chñnh xaác hay khöng thò ngoaâi nùng lûåc tu dûúäng
ngön ngûä cuãa baãn thên ra, giaãi maä lúâi noái chñnh xaác hay khöng múái laâ
quan troång. Khöng nïn xem thûúâng sai lêìm giaãi maä lúâi noái. Sai lêìm àoá
khöng nhûäng laâm troâ cûúâi maâ coân aãnh hûúãng àïën mêu thuêîn vaâ hiïíu
lêìm trong giao tïë.
Coá khi ngûúâi ta khöng nhêån thêëy thöng tin cuãa anh búãi vò hoå
khöng nùæm àûúåc yá thêåt trong lúâi noái cuãa anh.
Cêåu Cûúâng Ni noái vúái thêìy giaáo rùçng: "Em khöng muöën doåa
ngûúâi nhûng cha em baão, nïëu thaânh tñch hoåc têåp cuãa em keám thò coá
ngûúâi phaãi bõ àoân". Thêìy giaáo ngöå nhêån laâ cha cêåu doåa àaánh thêìy
giaáo.
Àïí traánh hiïíu lêìm thò khi noái, chuáng ta phaãi chuá yá àïën duâng chûä
coá àùæc hay khöng vaâ cuäng phaãi chuá yá êín yá cuãa lúâi noái coá thñch àaáng
hay khöng. Vñ duå coá möåt cêu quaãng caáo thûúâng gùåp: "Heineken coá thïí
laâ loaåi bia ngon nhêët thïë giúái". Coá ngûúâi cho quaãng caáo naây tûúng àöëi
thûåc tïë, khöng khoa trûúng. Nhûng nïëu xeát tûâ goác àöå êín yá thò cêu
quaãng caáo àoá coá vêën àïì. Cêu àoá coá haâm nghôa laâ Heineken khöng nhêët
àõnh laâ loaåi bia nhêët thïë giúái. Haâm nghôa naây têët ngûúâi quaãng caáo
khöng thñch.
Trong cuöåc söëng haâng ngaây cuäng vêåy, àïën chúi nhaâ ngûúâi ta chúá
thêëy vêåt hay àeåp maâ khen. Àaåi loaåi nhû: “Chai rûúåu naây rêët ngon",
"Caái bêåt lûãa naây àeåp quaá", nhû vêåy chuã nhaâ lêìm tûúãng anh muöën
uöëng rûúåu vaâ muöën coá tùång phêím.
Nhûng khi anh lúä noái ra möåt cêu coá thïí coá haâm nghôa khöng töët
thò khöng nïn hoang mang búãi vò ngûä nghôa thöng duång cuãa tûâ höåi
maånh hún êín yá cuãa lúâi noái. Hoaân toaân coá thïí sûãa laåi cho khoãi hiïíu
lêìm. Vñ duå khi anh khen rûúåu ngon bõ hiïíu lêìm muöën uöëng rûúåu thò
anh coá thïí noái thïm anh khöng uöëng àûúåc rûúåu vò lyá do gò àoá. Thïë laâ
chuã nhaâ hiïíu yá cuãa anh, khöng coân hiïíu theo êín yá lúâi noái nûäa.
2. Dô nhu khùæc cûúng, che giêëu chöî lúåi haåi cuãa mònh
Trong cuöåc söëng haâng ngaây, trûåc tiïëp nhuåc maå ngûúâi khaác têët hoå
dïî daâng hiïíu ngay. Coân nïëu nhû biïët duâng êín ngûä àïí nhuåc maå ngûúâi
khaác thò ngûúâi nghe phaãi chuá yá lùæm múái hiïíu. Ngûúâi nghe khöng
nhûäng phaãi nghe ra aác yá cuãa ngûúâi noái vaâ hún nûäa khi cêìn thiïët coá thïí
duâng gêåy öng àêåp lûng öng phaãn kñch laåi.
Nghe noái coá möåt thûúng gia gùåp thi sô Haimt (nhaâ thú Do Thaái)
beân noái vúái öng ta rùçng: "Gêìn àêy töi àïën àaão Tahiti, öng coá biïët trïn
àaão coá caái gò àaáng chuá yá hay khöng Haimt àaáp laåi rùçng: "öng noái ài,
caái gò vêåy? Thûúng gia noái: "Trïn àaão àoá vûâa khöng coá ngûúâi Do Thaái
vûâa khöng coá con lûâa." Haimt traã lúâi: "Hay lùæm, nïëu töi vaâ öng cuâng
àïën Tahiti thò coá thïí böí khuyïët hai thiïuá soát àoá. "
Thûúng gia àaánh àöìng ngûúâi Do Thaái vúái con lûâa, roä raâng ngêìm
mùæng ngûúâi Do Thaái giöëng con lûâa. Haimt hiïíu àöëi phûúng mùæng
mònh beân traã lúâi êín yá thûúng gia laâ con lûâa khiïën cho thûúng gia cuåt
hûáng maâ mang nhuåc vaâo thên.
Khi bõ boån tiïu nhên noái boáng noái gioá nhuåc maå anh thò anh coá
thïí duâng caác biïån phaáp sau àêy:
1. Dô nha hoaân nha (nïëu ngûúâi ta àaánh gaäy rùng anh thò anh
cuäng àaánh gaäy rùng ngûúâi ta).
Anh phaãi kõp thúâi nùæm bùæt àûúåc chöî sú húã trong lúâi noái àöëi
phûúng phaãn kñch vaåch mùåt àöëi phûúng. An Àöì Sinh rêët giaãn dõ, àöåi
möåt chiïëc muä raách ài ra àûúâng. Coá ngûúâi qua àûúâng chïë nhaåo öng noái
rùçng: "Caái àöì chúi gò trïn àêìu anh àêëy? Coá thïí goåi àoá laâ caái muä û?" An
Àöì Sinh lêåp tûác phaãn kñch noái rùçng: "Caái àöì chúi gò dûúái muä anh àêëy?
Coá thïí goåi àoá laâ caái àêìu àûúåc û?” An Àöì Sinh àaä duâng laåi phûúng thûác
noái cuãa àöëi phûúng àïí ùn miïëng àõa miïëng khiïën cho moåi ngûúâi xung
quanh thñch thuá vö cuâng.
2. Lêëy luâi laâm tiïën.
Thúâi xûa Yïën Anh cuãa nûúác Tïì ài sûá nûúác Súã. Yïën Anh luân, vua
Súã beân chïë giïîu noái rùçng: !'Chùèng nheä nûúác Tïì hïët ngûúâi röìi hay sao?
Yïën anh àaáp rùçng: "Ngûúâi qua laåi trïn nûúác àûúâng thuã àö nûúác Tïì chó
cêìn giú tay aáo lïn laâ che mùåt trúâi, nhoã möì höi xuöëng thò nhû mûa, moåi
ngûúâi chen chên nhau sao laåi noái laâ nûúác Tïì khöng coá ngûúâi”. Vua súã
tiïëp tuåc noái: “ Nïëu àaä àöng ngûúâi nhû thïë thò sao laåi phaái ngûúâi nhû
öng ài sûá?” Yïën Anh àaáp laåi rùçng: “ Vua Tïì sai ngûúâi coá baãn lônh nhêët
ài sûá nûúác coá vua hiïìn taâi nhêët, phaái ngûúâi heân keám nhêët àïën nûúác coá
vua keám nhêët. Töi laâ ngûúâi heân keám nhêët nïn bõ phaái àïën nûúác Súã”
Vua Súã höí theån.
Trong cêu chuyïån naây Yïën Anh àaä duâng phûúng phaáp lêëy luâi
laâm tiïën tûåa höì tûå àaánh giaá mònh thêëp múái bõ phaái àïën nûúác Súã àoá laâ
luâi, thûåc tïë laâ chïë giïîu vua Súã bêët taâi, àoá laâ tiïën. Lêëy luâi laâm tiïën, giêëu
kim trong boåc khiïën cho Súã Vûúng khöng nhuåc maå àûúåc Yïën Anh maâ
traái laåi laåi bõ chï bai.
3. Che giêëu lúåi haåi cuãa mònh.
Trong möåt söë trûúâng húåp coá thïí àem möåt tûâ taách ra giaãi thñch
àem laåi möåt yá múái caãnh múái. Coá möåt lêìn Chu ên Lai tiïëp kiïën kyá giaã
Myä, möåt kyá giaã khöng coá thiïån yá khiïu khñch hoãi rùçng: "Thûa Ngaâi
thuã tûúáng taåi sao ngûúâi Trung Quöëc goåi àûúâng caái con ngûúâi ài laâ maä
löå (maä laâ ngûåa, löå laâ con àûúâng)?" Thuã tûúáng Chu ên Lai nghe xong
traã lúâi möåt caách tûå haâo rùçng: "Ngûúâi Trung Quöëc chuáng töi laâ Maä
Khùæc Tû phi löå (con àûúâng cuãa Maác) goåi tùæt laâ maä löå". Võ kyá giaã naây
cêm miïång khöng noái nïn lúâi. Cêu traã lúâi thêìn diïåu naây cuãa Chu ên
Lai àaä lúåi duång kheáo leáo phûúng phaáp tu tûâ hoåc saáng taåo ra möåt haâm yá
tên kyâ àiïím thaånh vi kim, hoáa thuyïët thaânh xaão vûãa baão vïå àûúåc sûå
tön nghiïm cuãa Trung Quöëc laåi phaãn kñch kheáo leáo võ kyá giaã Myä noå.
Thêåt laâ che giêëu lúåi haåi cuãa mònh quy thêìn khöng thêëy àûúåc, möåt khi
böåc löå lúåi haåi thò thiïn haå khöng ai chöëng laåi àûúåc.
4. Dô nhu khùæc cûúng.
Vñ duå hai öng Giaáp vaâ êët vöën quan hïå vúái nhau khaáng töët . Möåt
höm hai öng gùåp nhau trong heãm nhoã. Giaáp ngaåo maån baão ÊËt rùçng:
"Ta khöng nhûúâng löëi ài cho ngûúi, ngûúi laâm gò àûúåc ta? ùn thõt ta
û?” ÊËt chêåm raäi noái rùçng: "Àûúng nhiïn töi khöng thïí ùn thõt anh vò
töi theo àaåo Höìi". Cêu traã lúâi tûåa höì ÊËtë thoãa hiïåp vúái Giaáp, kyâ thûåc
ngêìm mùæng Giaáp laâ con lúån (vò ngûúâi theo àaåo Höìi khöng ùn thõt lúån).
Trong lúâi laåi coá lúâi, cú baãn coá hai cöng cú baãn. Möåt laâ coá thïí nghe
àûúåc yá taåi ngön ngoaåi cuãa àöëi phûúng, hiïíu àûúåc thêm yá aác àöåc, nïëu
khöng thò trúã thaânh àêìu àïì àaâm tiïëu cuãa ngûúâi ta. Hai laâ phaãi biïët
diïîn àaåt yá mònh möåt caách uyïín chuyïín kheáo leáo, lúâi noái rêët nghïå thuêåt
maâ laåi khiïën cho ngûúâi nghe ngêìm hiïíu trong loâng biïët roä chöî
lúåi haåi trong lúâi noái cuãa anh. Àõch thuã cuãa anh tiïën cöng caånh sûúân coá
yá aác àöåc, àoá laâ möåt loaåi sêëm seát vö hònh, thêåm chñ (coá thïí laâm cho anh
thên baåi danh liïåt. Anh chúá coá xem thûúâng. Thûúång saách àïí àöëi phoá
vúái aám tiïîn bùæn leán laâ aão thuêåt bùæt tïn quay laåi àaã kñch àõch thuã. Baão
vïå thanh danh vaâ thïí diïån cuãa mònh laâ tûå baão vïå. Muöën àûáng vuâng
trong trûúâng àúâi phaãi chuêín bõ cöng lûåc.
3. Laâm beä mùåt ngûúâi ta vûâa àuã thò thöi
Trong quan hïå giao tïë, do nhiïìu nguyïn nhên coá luác chuáng ta
laâm beä mùåt ngûúâi khaác. Nïëu xûã lyá khöng thoãa àaáng dïî dêîn àïën àùæc töåi
vúái ngûúâi ta, thêåm chñ kïët oaán thuâ. Ngûúâi ta coá löîi vúái anh thò anh vêîn
phaãi coá thïí tha àûúåc thò tha. Tha töåi cho ngûúâi khaác cuäng khöng thïí söî
saâng. Têm sûå vúái ngûúâi thên cuäng phaãi haâm suác kheáo leáo, khöng àûúåc
löî maäng. Lúåi duång trong lúâi coá lúâi àïí aám thõ cho ngûúâi khaác cuäng
khöng thïí khöng coá kyä xaão aão diïåu.
1. Cû tå uyïåt cuäng phaãi co p
á hûúng phaáp.
Coá möåt söë ngûúâi nhúâ ngûúâi giuáp àúä song vò nhiïìu lyá do khöng
tiïån múã miïång noái thùèng, thñch duâng aám thõ neám àaá doâ àûúâng. Luác àoá
töët nhêët anh cuäng duâng aám thõ àïí cûå tuyïåt.
Hai ngûúâi ài laâm thuï tòm àïën nhaâ anh Lyá àöìng hûúng àang
cöng taác taåi thaânh phöë, phaân naân laâm thuï khoá nhoåc maâ laåi khöng àuã
tiïìn úã nhaâ troå hay thuï phoâng riïng. Ngêìm noái muöën úã nhúâ nhaâ anh
Lyá. Anh Lyá nghe xong beân aám thõ noái rùçng: "Àuáng röìi, thaânh phöë
khöng bùçng úã nhaâ quï ta, chöî úã rêët khoá khùn, nhû töi àêy hai gian
phoâng nhoã nhû löî muäi maâ úã caã ba thïë hïå. Cêåu con hoåc trung hoåc cuãa
töi khöng coá giûúâng, àïm àïm àaânh nguã trïn ài vùng. Hai anh tûâ xa
àïën thùm töi àaáng leä phaãi giûä laåi chúi vaâi ngaây, àaáng tiïëc khöng thïí
laâm àûúåc!" Hai võ àöìng hûúng nghe xong hiïíu yá beân ruát lui.
2. Traách moác cuäng phaãi coá kyä thuêåt.
Noái chung trong tranh luêån thò phña coá ûu thïë roä rïåt chúá noái quaá
rùæn, quaá chùåt cheä. Duâ cho àöëi phûúng sai caã thò töët nhêët keã thùæng cuöåc
cuäng nïn buöåc àöëi phûúng nhêån lúâi vaâ kïët thuác tranh luêån möåt caách coá
thïí diïån.
Möåt cöng nhên viïn chûác möåt cú quan noå trong khi ùn cúm úã möåt
hiïåu cúm phaát hiïån coá con ruöìi trong baát canh beân nöíi giêån. Anh ta
chêët vêën ngûúâi phuåc vuå, ngûúâi naây thaãn nhiïn khöng àïëm xóa. Sau àoá
anh tòm chuã hiïåu hoãi: "Baát canh naây laâ cho ruöìi hay cho töi, xin öng
giaãi thñch cho?" Chuã hiïåu mùæng ngûúâi phuåc vuå maâ thaãn nhiïn khöng
quan têm anh ta. Anh ta beân aám thõ chuã hiïåu: “Xin löîi, xin ngaâi cho
töi biïët khúãi töë haânh vi xêm phaåm quyïìn lúåi ngûúâi khaác cuãa con ruöìi
nhû thïë naâo?" Bêëy giúâ chuã hiïåu múái yá thûác sai soát cuãa mònh beân àöíi
baát canh khaác vaâ xin löîi: "Anh laâ khaách quñ nhêët cuãa chuáng töi". Roä
raâng anh cöng nhên coá lyá trùm phêìn trùm nhûng khöng quêëy nhiïîu
chuã hiïåu maâ mûúån viïåc töë caáo con ruöìi àïí aám thõ cho àöëi phûúng buöåc
phaãi xin löîi. Thêåt vö cuâng haâi hûúác hoám hónh maâ laåi hoáa giaãi rêët àaåt
tònh thïë quêîn baách cuãa hai bïn.
3. Duâng lûåa choån kïët thuác xung àöåt.
Trong cuöåc tranh luêån naáo nhiïåt, khi keã coá lyá thêëy rùçng duâng lyá
leä phên bua khöng ñch gò nûäa thò duâng möåt caách noái ngoaâi mïìm trong
rùæn kïët thuác tranh luêån. Àem hònh thïë khöng thïí lûúäng toaân kyâ myä
àùåt ra trûúác mùåt àöëi phûúng, khiïën cho hoå mêët cú súã tranh luêån thò coá
thïí àaåt kïët quaã caãnh tónh àöëi phûúng laâm dõu khöng khñ tranh luêån.
Nhaâ sinh vêåt hoåc Baxit àang laâm thñ nghiïåm trong phoâng thò
möåt thanh niïn àöåt nhiïn xöng vaâo chó trñch öng duå döî vúå anh ta.
Tranh luêån dêîn àïën hai bïn quyïët àêëu öíng Baxit thanh baåch hoaân
toaân coá thïí àuöíi anh thanh niïn ra khoãi phoâng hay hún laâ quyïët àêëu.
Nhûng laâm nhû vêåy khöng giaãi quyïët àûúåc vêën àïì, thêåm chñ coá thïí
dêîn àïën caã hai bïn àïìu bõ thûúng. Luác bêëy giúâ Baxit trêìm gioång noái
rùçng: "Töi vö töåi... Nïëu nhû anh khöng thïí khöng quyïët àêëu vêåy thò
töi seä choån vuä khñ." Àöëi phûúng àöìng yá. Baxit beân noái rùçng: "Trûúác
mùåt coá hai chiïëc loå, möåt chiïc àûång vi khuêín àêåu muâa, möåt chiïëc àûång
nûúác laä Anh haäy choån lêëy möåt loå maâ uöëng caån, loå coân laåi töi seä
uöëng nöët. Coá àûúåc khöng Anh thanh niïn lùång ngûúâi, böîng chöëc anh
ta lêm vaâo tònh thïë nan giaãi vò khöng biïët loå naâo coá vi khuêín loå naâo laâ
nûúác laä. Anh ta àaânh phaãi chêëm dûát tranh luêån vaâ khiïu chiïën, lùång
leä ruát lui. Roä raâng Baxit àaä àûa ra möåt vêën àïì hoác buáa, bïì ngoaâi mïìm
moãng maâ bïn trong chûáa àêìy chöng gai, nhû vêåy múái kïët thuác àûúåc
viïåc quyïët àêëu.
4. Giaãi nghôa àïí loaåi boã khöën quêîn, àûa ra möåt caách giaãi thñch
naâo àoá àïí toã sûå bêët maän cuãa mònh.
Chu nûä sô ài cöng taác ngöìi trïn xe lûãa caånh möåt chaâng trai coá veã
àaåo cao àûác troång. Anh ta bùæt chuyïån vúái Chu nûä sô. Chu nûä sô thêëy
ngöìi im cuäng vö võ beân troâ chuyïån vúái anh ta. Khi bùæt àêìu thò chaâng
trai coân toã veã àûáng àùæn chi baân luêån viïåc ài taâu vêët vaã maâ möåt söë vêën
àïì xaä höåi khöng húåp lyá. Nhûng khöng biïët vò sao àang noái chuyïån
böîng nhiïn chaâng trai chuyïín sang hoãi Chu nûä sô rùçng: "Cö àaä kïët
hön chûa?" Chu nûä sô böîng thêëy chaán gheát anh ta beân bònh thaãn traã
lúâi: "Thûa öng, töi nghe ngûúâi ta noái khöng nïn hoãi àaân öng thu nhêåp
bao nhiïu cho nïn töi khöng hoãi thu nhêåp cuãa öng. Vaâ ngûúâi ta noái
khöng nïn hoãi phuå nûä kïët hön chûa cho nïn töi khöng thïí traã lúâi cêu
hoãi cuãa öng. Xin löîi öng. Chaâng trai nghe noái thïë beân caãm thêëy mònh
quaá àûúâng àöåt, gûúång cûúâi khöng noái nûäa.
Chuáng ta khöng thïí khöng thaán phuåc Chu nûä sô lúåi khêíu. Chó
mêëy cêu maâ vûâa toã yá bêët maän àöëi phûúng thêët lïî laåi khöng laâm cho
àöëi phûúng khöng coân àûúâng xuöëng àaâi, àûúåc caã àöi àûúâng.
5. Giaã vúâ höì àöì.
Ngûúâi nghe àûúåc trong lúâi coá lúâi maâ laåi giaã vúâ khöng nghe ra
khiïën cho àöëi phûúng vö kïë khaã thi. Vñ duå cêåu Minh noái vúái cha rùçng:
"Cha naây, höm nay cha cuãa cêåu Vô àûa noá ài chúi". Ngûúâi cha beân traã
lúâi: "Àuáng, cha biïët röìi". Cêåu Minh coá êín yá xin cha dêîn ài chúi. Cha
cuäng hiïíu yá con song cöë yá giaã vúâ höì àöì.
6. Ngêìm trao têm sû.
Coá thïí nhòn thêëy thïë giúái nöåi têm möåt con ngûúâi qua sùæc mùåt cûã
chó vaâ ngön tûâ. Baån tònh coá haâm dûúäng thò coá thïí hiïíu roä tònh caãm cuãa
ngûúâi yïu qua möåt cûã chó, thêåm chñ möåt caái nhòn cuãa àöëi phûúng. Khi
xem caác tiïët muåc vùn nghïå thò baån trai thûúâng bònh luêån thao thao
bêët tuyïåt laâm aãnh hûúãng baån gaái vaâ ngûúâi xung quanh, luác àoá baån gaái
coá thïí duâng ngön ngûä thên thïí àïí toã yá bêët maän hoùåc giaã chùm chuá
xem biïíu diïîn, toã yá khöng quan têm nghe lúâi chaâng noái hoùåc giaã xem
taåp chñ, toã ra khöng hûáng thuá lúâi chaâng. Chaâng beân dûâng lúâi búãi vò
thêëy naâng khöng quan têm. Trong luác yïu àûúng, lùæm luác chaâng quaá
kñch àöång khöng khöëng chïë àûúåc tònh caãm, aánh mùæt hay cûã chó cuãa
chaâng toã ra rêët ham muöën. Thïë thò naâng nïn àöëi phoá nhû thïë naâo?
Traách moác thò e töín thûúng chaâng maâ àïí cho chaâng tuây yá muöën laâm gò
thò naâng khöng muöën. Töët nhêët nïn nhòn chaâng möåt caách giêån döîi hay
xõ mùåt xuöëng laâm ra veã laånh nhaåt thò chaâng seä hiïíu naâng bêët maän
khöng daám tuây tiïån nûäa.
Kïë 35. Kïë àaâm phaán
Laâm thïë naâo àïí chiïëm thûúång phong trong xung àöåt vaâ tranh
chêëp?
1 . Àaâm phaán laâ möåt cuöåc àoå sûác nhêîn naåi
Quaá trònh kñch tûúáng luön luön laâ quaá trònh àoå sûác nhêîn naåi, ai
mêët nhêîn naåi trûúác thò thua. Trong möåt cêu chuyïån vïì Rockerffeller
kïí laåi möåt höm àöåt nhiïn möåt ngûúi xöng vaâo phoâng laâm viïåc àïën
trûúác baân cuãa öng nùæm tay àêëm mùåt baân, nöíi giêån àuâng
àuâng, heát to: " Roekerffeller! Tao hêån maây! Tao coá àêìy àuã lyá do àïí hêån
maây röìi chûãi mùæng hún mêëy phuát. Caác nhên viïn trong phoâng laâm
viïåc vö cuâng cöng phêîn, cho rùçng Rockerffeller seä neám loå mûåc vaâo mùåt
anh ta hay goåi baão vïå àïën àuöíi anh ta ra, nhûng ngoaâi dûå àoaán cuãa
moåi ngûúâi, Rockerffeller khöng laâm nhû vêåy. Öng dûâng buát
nhòn anh ta möåt caách hiïìn hoâa. Anh ta caâng hung hùng öng caâng hiïìn
hoâa khiïën cho anh ta khöng hiïíu tònh thïë ra sao dêìn dêìn bònh tônh
laåi. Búãi vò möåt ngûúâi nöíi giêån maâ khöng ai phaãn kñch thò khöng thïí nöíi
giêån lêu daâi àûúåc. Anh ta mêët giêån. Anh ta chuêín bõ àïën àêëu
Rockerffeller vaâ àaä nghô Rockerffeller seä phaãn ûáng nhû thïë naâo, anh
ta seä phaãn baác nhû thïë naâo. Cuöëi cuâng anh ta goä mêëy caái lïn mùåt baân,
vêîn khöng coá phaãn ûáng gò àaânh luãi thuãi boã ài. Coân Rockerffeller thò
àiïìm nhiïn nhû khöng coá viïåc gò xaãy ra, cêìm buát tiïëp tuåc cöng taác.
Khöng àïëm xóa sûå cöng kñch vö lïî cuãa àöëi phûúng laâ giaáng traã möåt àoân
thñ maång. Nguyïn nhên thùæng lúåi laâ trong khi àöëi thuã noáng naãy,
khöng nhêîn naåi àûúåc nûäa, liïn tuåc têën cöng anh maâ anh vêîn bònh
tônh. Rockerffeller duâng biïån phaáp haå thêëp mònh àïí kñch tûúáng coân
àöëi phûúng duâng choåc tûác laâm thuã àoaån, nhûng àöëi phûúng khöng coá
cöng phu nhêîn naåi bùçng Rockerffeller cho nïn thêët baåi ruát lui.
Laåi coân coá möåt vñ duå khaác: Glina boã phiïëu phaãn àöëi möåt quyïët
àõnh cuãa quöëc höåi. Laänh tuå àaãng öng mùæng öng laâ àöì phaãn böåi, muöën
phaá hoaåi àaãng. Luác bêëy giúâ Glina àang viïët, khöng theâm ngêíng àêìu
lïn tûåa höì khöng coá öng laänh tuå caånh mònh. öng naây thêëy Glina laånh
luâng nhû thïë laåi caâng thïm giêån dûä, giêån dûä àïën mûác nhuåc maå Glina.
Nhûng Glina vêîn khöng àïëm xóa, vêîn tiïëp tuåc viïët. Öng khaách khöng
coân caách gò khaác beân ài quanh baân giêëy cuãa Glina röìi quay vïì chöî cuä
àûáng laåi tiïëp tuåc noái thao thao bêët tuyïåt. Duâ öng khaách àaä lùåp ài lùåp
laåi haânh àöång naây mêëy lêìn nhûng Glina vêîn khöng ngûâng buát. Cho
àïën khi hïët lúâi hïët giêån öng khaách chuêín bõ ra vïì, Glina múái tûâ tûâ àùåt
buát xuöëng, móm cûúâi neám ra möåt caái nhòn àùæc yá vaâ noái: "Sao laåi vöåi ài
thïë Quay laåi tiïëp tuåc truát giêån ài?”
Àaánh nhau phaãi choån àöëi thuã, khñch tûúáng phaãi tòm ngûúâi löî
maäng. Tòm ngûúâi khñ cao chuåc trûúång laånh nhû bùng giaá maâ kñch
tûúáng thò seä giaáng nhû Napoleon gùåp Mettonick, Chu Du gùåp Khöíng
Minh. Kïët quaã têët nhiïn laåi bõ kñch tûúáng, tûå mònh chuöëc lêëy nhuåc vaâo
thên.
2. Àaåo àaâm phaán laâ nhêët xûúáng nhêët hoåa
Triïåu phuá Myä Hove Husse coá möåt lêìn muöën mua möåt loaåt maáy
bay beân tiïën haânh àaâm phaán vúái àaåi biïíu möåt haäng chïë taåo maáy bay.
Husse àïì nghõ viïët roä vaâo húåp àöìng 34 yïu cêìu cuãa öng trong àoá coá 11
yïu cêìu khöng thïí nhên nhûúång, nhûng àiïìu àoá laåi laâ bñ mêåt cuãa àöëi
phûúng. Àöëi phûúng khöng àöìng yá. Hai bïn khöng bïn naâo chõu
nhûúång böå, xung àöåt caâng aác hïåt phaát triïín àïën mûác àuöíi Husse ra
khoãi höåi trûúâng. Vïì sau Husse phaái àaåi diïån àïën tiïëp tuåc àaâm phaán.
öng baão vúái ngûúâi àaåi diïån chó cêìn tranh thuã àûúåc 1 1 àiïìu chñnh trong
34 àiïìu thò àûúåc röìi. Sau möåt thúâi gian àaâm phaán ngûúâi àaåi diïån àaä
tranh thuã àûúåc 30 àiïìu trong àoá coá 1 1 àiïìu haânh. Husse rêët kinh
ngaåc hoãi ngûúâi àaåi diïån laâm sao àaåt àûúåc thaânh tñch huy hoaâng nhû
thïë. Ngûúâi àaåi diïån àaáp rùçng: "Rêët àún giaãn, möîi khi àaâm phaán àïën
chöî khöng nhêët trñ, töi beân hoãi àöëi phûúng: "öng muöën giaãi quyïët vêën
àïì naây vúái töi hay laâ chúâ Hove Husse cuâng öng giaãi quyïët? Kïët
quaã lêìn naâo àöëi phûúng cuäng àöìng yá vúái töi!'.
Roä raâng böå mùåt cuãa Husse vaâ böå mùåt cuãa ngûúâi àaåi diïån xem ra
khöng khaác gò nhau nhûng húåp hai böå mùåt laåi thò coá chöî diïåu duång
khön lûúâng. Àoá laâ phûúng phaáp mùåt àoã mùåt trùæng. Caách laâm cuãa saách
lûúåc naây laâ àêìu tiïn àûa mùåt trùæng ra trûúác, duâng thaái àöå huâng höí
tiïën cöng àöëi phûúng, àûa ra nhûäng yïu cêìu quaá àaáng, ngaåo
maån vö lïî, lêåp trûúâng cûáng rùæn khiïën cho àöëi phûúng phiïìn loâng phaãn
caãm. Sau àoá mùåt àoã ra sên khêëu, thaái àöå ön hoâa tao nhaä, neát mùåt
thaânh khêín, noái nùng húåp tònh húåp lyá vaâ kheáo leáo aám thõ cho àöëi
phûúng biïët nïëu àaâm phaán khöng thaânh cöng thò mùåt trùæng laåi taái
xuêët giang höì. Nhû vêåy àaä taåo ra aáp lûåc têm lyá cho àöëi phûúng. Trong
tònh thïë àoá, möåt mùåt àöëi phûúng khöng muöën chaåm traán vúái mùåt
trùæng möåt lêìn nûäa, möåt mùåt vò thaái àöå mùåt àoã ön hoâa thên mêåt nïn
àaåt àïën hiïåp nghõ.
Trong àaâm phaán thûúng nghiïåp, mùåt trùæng coá thïí xuêët hiïån vúái
nhiïìu böå mùåt khaác nhau. Mùåt trùæng coá thïí laâ ngûúâi coá thïí laâ viïåc, coá
thïí thêåt coá thïí giaã.Ngûúâi möi giúái, luêåt sû, giaám àöëc... àïìu coá thïí àoáng
vai mùåt trùæng laâm ngûúâi xêëu. Chñnh saách, nguyïn tùæc, caác loaåi quy
chïë... cuäng àïìu coá thïí àoáng vai mùåt trùæng laâm ngûúâi xêëu. Cho nïn mùåt
àoã coá thïí noái, töi rêët muöën àöìng tònh vúái caác anh song súå giaám àöëc
khöng àöìng yá cho töi laâm nhû thïë. Khöng nïn nghô rùçng hïî cûá tûúi
cûúâi, giûä thïí diïån cho ngûúâi khaác, luön luön hoâa khñ thò coá thïí àaâm
phaán thaânh cöng. Luác naâo cuäng mùåt àoã thò ngûúâi ta seä cho laâ anh cêìn
ngûúâi ta muöën baám vaâo ngûúâi ta. Caâng nhû thïë thò àöëi phûúng laåi
caâng cûáng rùæn, ngaåo maån, chiïëm hïët thûúång phong trong àaâm phaán.
Khi cêìn thiïët muöën cho àöëi phûúng nïëm muâi lúåi haåi thò coá thïí duâng
thuã àoaån mùåt trùæng kñch thñch nheå nhaâng àöëi phûúng. Caái goåi laâ kñch
thñch khöng phaãi laâ nöíi noáng hay laâ töín thûúng àöëi phûúng maâ chó
laâm cho àöëi phûúng chuá yá àïën thûåc tïë, coi troång baãn nhên anh àöìng
thúâi nhùæc nhúã àöëi phûúng chúá tûå àaánh giaá quaá cao.
Phûúng phaáp kñch thñch àöëi phûúng coá nhiïìu loaåi nhûng taác
duång àïìu nhùçm laâm àöëi phûúng phaãi suy nghô, lo lùæng. Trong àaâm
phaán thûúng nghiïåp nhiïìu haânh àöång ngoaâi lïì àaâm phaán cuäng laâm
cho àöëi phûúng phaãi chuá yá, trûåc tiïëp aãnh hûúãng àïën tònh thïë trïn baân
àaâm phaán, coá taác duång kñch thñch. Vñ duå trong khi àang thûúng thaão
maâ laåi tiïëp xuác vúái khaách haâng khaác hay trong quaá trònh thûúng thaão
maâ coá thûúng gia khaác àïën tòm, taåm thúâi giaán àoaån àaâm phaán laâm keáo
daâi thúâi gian daâm phaán trong khi thúâi gian biïíu laåi rêët sñt sao, hoùåc
trûåc tiïëp trao àöíi tû liïåu vúái thûúng gia khaác... Têët caã nhûäng haânh
àöång naây àûúåc caã hai bïn rêët chuá yá vaâ mêîn caãm, àïìu coá thïí aám thõ rêët
nhiïìu àiïím cho àöëi phûúng khiïën cho àöëi phûúng khêín trûúng.
Àûúng nhiïn phûúng phaáp kñch thñch bïn ngoaâi àaâm phaán
khöng thïí duâng bûâa baäi. Phûúng phaáp naây rêët maåo hiïím, dïî töín
thûúng tònh caãm vaâ thaânh yá cuãa àöëi phûúng. Möåt mùåt khaác cêìn traánh
laâm to chuyïån, cöë yá hû trûúng thanh thïë, kïët quãa seä laâ khaách haâng
“giaã" àuöíi khaách haâng thêåt laâm cho àaâm phaán àöí vúä tan naát. Cho nïn
kñch thñch àöëi phûúng phaãi hïët sûác kheáo leáo, àöìng thúâi phaãi toã ra
thaânh yá aám thõ cho àöëi phûúng biïët khöng phaãi anh khöng àùæt haâng
nhû gaái vö duyïn maâ thûåc sûå muöën kïët duyïn vúái àöëi phûúng, chó coá
àiïìu tuây àöëi phûúng coá chêëp nhêån tònh duyïn àoá hay khöng maâ thöi.
Kñch thñch nhû thïë múái dêîn àïën hai bïn hiïíu biïët húåp taác vúái nhau.
Trong thûúng trûúâng khöng phaãi chó coá duâng ngön tûâ kñch thñch
àöëi phûúng maâ möåt söë sûå thûåc laåi coá sûác thuyïët phuåc hún. Nhûng nïëu
anh muöën tiïëp tuåc húåp taác thò phaãi aám thõ nhiïìu caách, nhiïìu àûúâng
cho àöëi phûúng hiïíu chûá khöng nïn töín thûúng àöëi phûúng. Vñ duå nïëu
nhû tranh chêëp giaá caã chùèng haån, anh coá thïí viïån lyá do mêîu múái cuãa
haâng hoáa, chó trñch haâng hoáa cuä àïí thuyïët phuåc àöëi phûúng chêëp nhêån
giaá múái.
Möåt biïën thïí cuãa diïîn vai mùåt trùæng laâ diïîn troâ hai mùåt. Saách
lûúåc hai mùåt khiïën cho ngûúâi àaâm phaán lêm vaâo thïë cûúäi höí àûúåc giaãi
thoaát. Trong àaâm phaán thûúâng nghe ngûúâi möåt bïn noái vúái nhau rùçng:
"Anh Lyá, sao höm nay anh khoá tñnh thïë, töi vöën nghô rùçng anh coá thïí
àöìng yá ?" hay "Töi cho rùçng caác anh cuäng coá lyá. Nïëu chuáng töi àöìng
yá...", tûåa höì nhû àöìng yá vúái àöëi phûúng, àïì nghõ vúái àöìng àöåi nhûúång
böå. Nhûng àoá laâ àang biïíu diïîn troâ hai mùåt. Àêìu tiïn àïí cho möåt
ngûúâi toã ra cûáng rùæn röìi àïën luác naâo àoá, möåt ngûúâi khaác laåi àûa ra àïì
nghõ chiïët trung nhûng ngûúâi kia vêîn toã ra khöng muöën theo. Cuöëi
cuâng àöìng àöåi noái ài noái laåi, khuyïn baão maäi anh ta múái miïîn
cûúäng àöìng yá. Àûúng nhiïn àöëi phûúng àûúåc nhûúång böå têët phaãi àaáp
laåi lúâi ngûúâi khuyïn baão.
Cuäng coá luác biïíu diïîn hai mùåt bùçng caách trûúác tiïn nhûúång böå
nhûäng vêën àïì thûá yïëu. Àïën vêën àïì quan troång thò baão àöëi phûúng
rùçng anh àaä nhûúång böå röìi, vêåy àöëi phûúng cuäng nïn nhûúång böå vêën
àïì naây. Anh àaä cöë hïët sûác röìi, vêën àïì coân laåi laâ do àöëi phûúng quyïët
àõnh.
Roä raâng troâ hai mùåt naây khoá loâng lûâa àûúåc àöëi phûúng giaâ dùån
kinh nghiïåm. Nhûng trong quaá trònh àaâm phaán lêu daâi khêín trûúng
thò khöng dïî gò phaát hiïån àûúåc chên tûúáng cuãa troâ naây. Àùåc biïåt laâ
ngûúâi diïîn troâ hai mùåt khúãi xûúáng ngûúâi hoåa naây phöëi húåp ùn yá, kheáo
leáo thò duâ àöëi phûúng coá nghi ngúâ cuäng khöng thïí hoaân toaân khùèng
àõnh laâ anh àang diïîn troâ. Àöëi phûúng coá thïí ngúâ coá leä caác anh noái
thêåt loâng phaãi thûâa cú höåi naây phên hoáa boån hoå.
3. Àiïím àïën huyïåt àaåo thò dûâng
Bêët kyâ nhaâ àaâm phaán naâo cuäng àïìu phaãi hiïíu roä muöën àûúåc caái
gò vaâ coá thïí cho àöëi phûúng caái gò búãi vò àaâm phaán laâ hai bïn trao àöíi
lúåi ñch nhu cêìu cho nhau. Yïu cêìu cuãa mònh têët mònh biïët roä yïu cêìu
cuãa àöëi phûúng thò khoá nùæm chùæc. Cho nïn trong àaâm phaán quan
troång nhêët laâ phaát hiïån yïu cêìu cuãa àöëi phûúng hay laâ chuã àöång taåo
ra yïu cêìu cho àöëi phûúng. Coá möåt ngûúâi chuyïn nghïì àoâi núå, möåt lêìn
àûúåc thuï ài àoâi möåt moán núå taåi möåt xñ nghiïåp noå. Anh ta lên la ài tòm
hiïíu biïët giaám àöëc xñ nghiïåp naây tröën thuïë vaâ coá böì nhñ. Sau àoá anh ta
ài tòm giaám àöëc àûa caác viïåc àoá laâm àiïìu kiïån buöåc öng ta phaãi traã núå.
Anh ta àaä saáng taåo ra nhu cêìu cêìn phaãi che giêëu töåi tröën thuïë vaâ böì
nhñ cuãa giaám àöëc, lêëy àoá laâm àiïìu kiïån trao àöíi lêëy moán tiïìn núå. Àoá laâ
bñ mêåt Karate phoâng thuã àaåo trong àaâm phaán.
Trong khi àaâm phaán phaãi àaánh vaâo chöî yïëu cuãa àöëi phûúng thò
seä coá hiïåu quaã nhû àiïím huyïåt trong khñ cöng. Lûúäng huâng tûúng
tranh laâ sûå àöëi choåi lyá vaâ khñ cuãa àöi bïn. Lyá laâ haåt nhên cuãa khñ, khñ
laâ muäi nhoån cuãa lyá. Lyá thùèng thò khñ maånh, lyá khöng thùèng thò khñ
yïëu. Nhûng trong nhûäng àiïìu kiïån nhêët àõnh, khñ thõnh thò cuäng laâm
cho lyá thïm cûáng àöi phêìn. Nhaâ àaâm phaán laäo luyïån phaãi tòm ra
nhûúåc àiïím cuãa àöëi phûúng, àaánh maånh vaâo khiïën cho nhuïå khñ àöëi
phûúng tiïu tan, boá tay quy haâng. Caái goåi laâ nhûúåc àiïím laâ nhûäng sai
lêìm trong luêån àiïím, thiïëu chûáng cûá, biïån luêån lïåch laåc, caác haån chïë
vïì tñnh caách, haânh vi, tònh caãm cuãa àöëi phûúng.
Cêu chuyïån Gia Caát Lûúång àaánh baåi caác nho sô Àöng Ngö àaáng
àïí cho nhûäng nhaâ àaâm phaán hoåc têåp. Gia Caát Lûúång àïën Giang Àöng
laâ sûá giaã nûúác yïëu maâ laåi àún thûúng àöåc maä tûåa höì thên cö thïë cö.
Caác mûu sô Giang Àöng vöën mïìm nùæn rùæn buöng, choá cêåy gêìn nhaâ vaâ
yã vaâo söë àöng nïn khñ thõnh àeâ ngûúâi. Gia Caát Lûúång quyïët têm trûúác
tiïn àaánh guåc khñ cuãa hoå cho nïn ra tay phuä phaâng khöëng chïë chöî yïëu
haåi cuãa hoå. Cho nïn Trûúng Chiïu àûáng àêìu caác mûu sô Giang Àöng
haâo khñ xung thiïn maâ cuäng chó chõu nöíi ba hiïåp cuãa Gia Caát Lûúång.
Nhûúåc àiïím nöíi bêåt cuãa Trûúng Chiïu laâ chuã trûúng haâng Taâo. Àêìu
haâng laâ biïíu hiïån vö nùng vö só. Gia Caát Lûúång nhùçm àuáng vaâo àiïím
àoá. Sau khi àaä miïu taã Lûu Bõ nhên àûác yïu dên nhû thïë naâo, quyïët
têm chöëng Taâo nhû thïë naâo, Gia Caát Lûúång chuyïín muäi nhoån sang
Trûúng Chiïu, noái rùçng: "Kïë lúán cuãa quöëc gia an nguy cuãa xaä tùæc phaãi
coá chuã mûu chûá khöng phaãi laâ boån hû vinh möìm meáp huyïn thuyïn
baân luêån nhû nûúác chaãy khöng ai bò àûúåc maâ khi gùåp viïåc phaãi ûáng
phoá thò khöng chuát taâi caán. Thêåt laâ àaáng àïí cho thiïn haå chï cûúâi”.
Àaánh truáng àiïím yïëu cuãa Trûúng Chiïu khiïën y cêm miïång. Coân boån
àaân em Trûúng Chiïu nhû Ngö Phiïn, Böå Chêët, Tiïët Töíng, Luåc Tñch,
Nghiïm Tuêën, Trònh Àûác Khu thò chó chõu nöíi möåt chiïu cuãa Gia Caát
Lûúång. Tiïët Töíng vaâ Luåc Tñch haå giaá Lûu Bõ, àïì cao Taâo Thaáo vïì thên
phêån. Hoå àaä phaåm vaâo àiïìu huáy ky trong dû luêån cuãa têìng lúáp sô àaåi
phu luác bêëy giúâ. Gia Caát Lûúång chöåp lêëy àiïím àoá mùæng möåt ngûúi laâ
"vö phuå vö quên" (khöng cha khöng vua) möåt ngûúâi laâ kiïën thûác treã
con khiïën cho caã hai xêëu höí. Nghiïm Tuêën vaâ Trònh Àûác Khu laâ
nhûäng huã nho bõ Gia Caát Lûúång mùæng laâ boån àoåc saách laâu laâu maâ
khöng chuát mûu kïë kinh bang tïë thïë.
Gia Caát Lûúång àaä nhùçm àuáng yïëu huyïåt cuãa caác nho sô mûu sô
Giang Àöng haå guåc khñ thïë cuãa hoå.
Möåt vñ duå khaác laâ: Cöng sûá Anh Baker úã Nhêåt Baãn laâ möåt ngûúâi
kiïu ngaåo vö cuâng. Khi úã Nhêåt Baãn, öng giao thiïåp vúái ngoaåi vuå àaåi
thêín Nhêåt Baãn Tûå Àaão Töng Thûúâng vaâ luåc quên àaåi thêìn Têy Hûúng
Nam Chêu hay toã thaái àöå coi thûúâng vaâ hay chïë giïîu hoå. Nhûng möîi
khi gùåp viïåc khoá khùn nan giaãi thò laåi noái: "Chúâ sau khi töi noái chuyïån
vúái cöng sûá Phaáp seä traã lúâi." Tûå Àaão Töng Thûúâng vaâ Têy Hûúng Nam
Chêu quyïët àõnh nùæm lêëy cêu noái naây àaã kñch Baker cho chûâa thoái
ngaåo maån. Möåt höm Têy Hûúng Nam Chêu cöë yá hoãi Baker rùçng: "Töi
maåo muöåi hoãi Ngaâi möåt viïåc, nûúác Anh coá phaãi laâ thuöåc quöëc cuãa nûúác
Phaáp hay khöng?” Nghe xong, Baker ûúän ngûåc ngaåo maån vö lïî traã lúâi
rùçng: "Ngaâi noái quaá hoang àûúâng. Ngaâi laâ luåc quên àaåi thêìn Nhêåt Baãn
têët phaãi biïët nûúác Anh khöng phaãi thuöåc quöëc nûúác Phaáp. Nûúác Anh
laâ nûúác quên chuã lêåp hiïën lúán nhêët thïë giúái thêåm chñ nûúác Cöång hoâa
Àûác yá chñ cuäng khöng thïí saánh" Têy
Hûúng Nam Chêu laånh luâng noái: "Trûúác töi cuäng cho rùçng nûúác Anh
laâ möåt nûúác àöåc lêåp huâng cûúâng, bêy giúâ töi khöng coân nghô nhû thïë
nûäa". Baker nöíi giêån hoãi: "Vò sao? Têy Hûúng Nam Chêu móm cûúâi
àaáp rùçng: "Thûåc ra khöng coá gò àùåc biïåt Chi laâ khi àaåi biïíu chñnh phuã
chuáng töi cuâng Ngaâi baân luêån nhûäng vêën àïì quöëc tïë thò Ngaâi luön
luön noái chúâ Ngaâi thaão luêån vúái cöng sûá Phaáp röìi múái traã lúâi. Nïëu nûúác
Anh laâ möåt nûúác àöåc lêåp thò sao laåi phaãi nhòn sùæc mùåt nûúác Phaáp maâ
haânh àöång? Nhû thïë thò nûúác Anh khöng phaãi laâ thuöåc quöëc nûúác
Phaáp laâ gò? Baker khöng lúâi àöëi àaáp, tûâ àoá vïì sau khöng daám ngaåo
maån nûäa.
Têy Hûúng Nam Chêu nam àûúåc nhûúåc àiïím trong lúâi noái cuãa
Baker têën cöng coá hiïåu quaã. Khöng nghi ngúâ gò nûäa, bùæt kyâ ai cuäng
khöng thïí thêåp toaân song khoá loâng traánh khoãi nhûúåc àiïím. Nhûäng
ngûúâi ngaåo maån thò khi bõ daânh àuáng nhûúåc àiïím seä khöng coân phuát
khñ thïë.
4. Möåt bûúác luâi hai bûúác tiïën
Coá khi trong àaâm phaán, möåt bïn khöng daám lui möåt bûúác àïí eáp
àöëi phûúng vò súå phaá vúä àaâm phaán, phaá töí chim bay trûáng vúä. Ngûúâi
àaâm phaán laäo luyïån bêët chêëp thuã àoaån, cöë laâm sao nùæm bùæt àûúåc yá àöì
thêåt sûå cuãa àöëi phûúng, nùæm lêëy quyïìn chuã àöång trong àaâm phaán, luác
àoá thò duâng phûúng thûác naâo àïí àoaåt thùæng lúåi chó coân laâ vêën àïì kyä
thuêåt. Muåc àñch luâi àïí tiïën laâ möåt loaåi kyä thuêåt thûúâng duâng.
Ban àêìu kïnh àaâo Panama khöng phaãi do Myä àaâo thanh. Cuöëi
thïë kyã 19 möåt cöng ty Phaáp kyá kïët húåp àöìng vúái nûúác Colombia àaâo
kïnh Panama nöëi liïìn Àaåi Têy dûúng vaâ Thaái Bònh Dûúng. Töíng cöng
trònh sû cöng trònh naây laâ ngûúâi Phaáp Letxep nöíi tiïëng vò àaä àaâo kïnh
Xuyï öng cho laâ khöng coá vêën àïì gò. Nhûng tònh hònh Panama laåi
khaác Xuy, cöng trònh tiïën triïín rêët thêåm, bùæt àêìu thiïëu vöën, cöng ty
sa vaâo caãnh quêîn baách. Nùm 1880, Myä cuäng àaä muöën àaâo con kïnh
nöëi liïìn hai àaåi dûúng nhûng do Phaáp phöîng tay trïn nïn Myä rêët hêån.
Khi cöng ty Phaáp cho àaåi diïån Buriler àïën Myä gaå baán cöng tyå kïnh
àaâo Panama vúái giaá 100 triïåu àö la thò Myä vöën àaä theâm nhoã daäi, nay
thêëy Phaáp muöën baán nïn vö cuâng sung sûúáng. Nhûng Myä laåi toã ra veã
duâng dùçng. Roosevelt kïu cêìu uãy ban kïnh àaâo Myä quöëc baáo caáo
chûáng minh àaâo kïnh úã Panama laâ tiïët kiïåm töët nhêët. Baáo caáo nïu ra
àaâo kïnh úã Niearagoa töën 200 triïåu àö la. Kïnh àaâo Panama tuy chó
hún 100 triïåu àö la song coân phaãi traã cho cöng ty Phaáp möåt söë tiïìn
nûäa cho nïn toaân böå chi phñ seä laâ hún 2O triïåu àö la. Sau khi xem baáo
caáo naây Buriler thêët kinh. Nïëu Myä khöng mua kïnh panama thò Phaáp
chùèng àûúåc xu naâo öng beân haå giaá baán kïnh àaâo Panama xuöëng 40
triïåu àö la. Nhû vêåy Myä àaä tiïët kiïåm àûúåc 60 triïåu àö la. Roosevelt
cuäng laåi duâng kïë saách àoá eáp chñnh phuã Colombia. Öng àiïìu khiïín quöëc
höåi Myä ra möåt quyïët àõnh nïëu Myä khöng àaåt àûúåc hiïåp nghõ vúái
Colombia thò seä àaâo kïnh Nicaragoa. Àaåi sûá Colombia taåi Myä lo súå
beân lêåp tûác kyá kïët ngay hiïåp àõnh àöìng yá cho Myä thuï lêu daâi caã khu
vûåc röång 3 km möîi bïn kïnh àaâo vúái giaá 10 triïåu àö la, ngoaâi ra möîi
nùm Myä coân traã 100000 àö la tiïìn thuï àêët.
Roosevelt àaä duâng mûu trûúác luâi sau tiïën àaä mua àûúåc kïnh
Panama vaâ vúái möåt giaá rêët ñt àaä coá quyïìn sûã duång kïnh àaâo Panama.
Nhûng trong nhiïìu trûúâng húåp khoá moâ àûúåc yá àöì thûåc cuãa àöëi
phûúng, nïëu àöëi phûúng duâng phûúng phaáp àaánh lêu daâi thò coá thïí
thûã duâng caách lui bûúác àe doåa boã cuöåc àïí uy hiïëp àöëi phûúng. Coá thïí
àöëi phûúng súå àaâm phaán àöí vúä hún anh nïëu quaã nhû thïë khi anh vúâ
ruát lui phaãi àïí laåi möåt maãnh àêët àï xoay chuyïín.
Nùm 1920, khi chñnh quyïìn Xö Viïët vûâa múái ra àúâi àaä bõ phe àïë
quöëc bao vêy phong toãa. Àïí phaá vúä phong toaã, Àaãng cöång saãn Nga hïët
sûác hy voång àùåt quan hïå kinh tïë vúái caác nûúác phûúng Têy. Bêëy giúâ
nûúác yá gùåp tònh thïë kinh tïë trong nûúác khoá khùn nïn muöën coá quan
hïå buön baán vúái Nga Xö Viïët. Böå ngoaåi giao yá nhiïìu lêìn phaát biïíu
thanh minh trïn baáo chñ toã yá muöën khöi phuåc quan hïå kinh tïë vúái Nga
vaâ chuêín bõ àoán töíng phaái àoaân kinh tïë Nga àïën Röm. Nga nhanh
choáng nùæm bùæt cú höåi naây tuyïn böë töí chûác phaái àoaân kinh tïë do nhaâ
ngoaåi giao kiïåt xuêët Okohopxki dêîn àêìu àïën Roma. Nhûng vaâo luác àoá
thò tònh hònh chñnh trõ trong nûúác yá àöåt biïën, caác thïë lûåc phaát xñt
chöëng cöång baâi Nga ngoác àêìu dêåy tiïën haânh hoaåt àöång baåo lûåc. Àoaân
àaåi biïíu kinh tïë Nga thûúâng bõ quêëy nhiïîu theo doäi kiïím soaát bùæt caã
àaåi diïån böå ngoaåi giao Nga Xö. Dûúái aáp lûåc àoá, chñnh phuã yâ àaânh phaãi
cûå tuyïåt cöng nhêån àõa võ àaåi biïíu ngoaåi giao Nga song vêîn muöën kyá
hiïåp nghõ thûúng maåi àïí cûáu vaän tònh hònh kinh tïë trong nûúác. Thaáng
5 nùm 1921 thò hiïåp àõnh mêåu dõch àûúåc kyá kïët. Chñnh phuã Nga phên
tñch sêu sùæc thaái àöå cuãa chñnh phuã yá quyïët àõnh duâng saách lûúåc luâi àïí
tiïën toã yá khöng muöën kyá kïët hiïåp nghõ mêåu dõch nûäa. Chñnh phuã yá
hoang mang phaãi nhûúång böå. Ba ngaây sau, böå trûúãng ngoaåi giao hai
nûúác gùåp nhau vaâ cöng nhêån quan hïå ngoaåi giao giûäa hai nûúác.
Nhu cêìu laâ cuãa caã hai bïn. Anh cêìn àöëi phûúng, àöëi phûúng cêìn
anh. Sau khi hiïíu roä àiïìu àoá thò coá thïí tiïën haânh luâi àïí bûác baách àöëi
phûúng nhûúång böå àaåt àïën hiïåp nghõ tûác laâ tiïën àïën muåc àñch.
Hai vñ duå trïn cho thêëy tòm hiïíu yá àöì cuãa àöëi phûúng laâ àiïìu vö
cuâng troång yïëu. Nhûng coá möåt àiïìu cêìn saáng toã trong hai trûúâng húåp
trïn bêët kyâ ngûúâi Myä hay ngûúâi Nga àïìu khöng muöën àaâm phaán tan
vúä. Hoå chó duâng saách lûúåc àïí bûác àöëi phûúng maâ thöi. Cho nïn trong
àaâm phaán nïëu anh phaát hiïån àöëi phûúng duâng saách lûúåc luâi àïí bûác
baách anh thò anh coá thïí giaã vúâ lêåp tûác àònh chó àaâm phaán, buöåt àöëi
phûúng phaãi trúã laåi baân àaâm phaán vaâ tiïëp thu caác àiïìu kiïån cuãa anh.
Àoá laâ sûå àoå sûác cuãa àöi bïn.
Kïë 36. Kïë thùm doâ
Laâm thïë naâo duâng lúâi noái uyïín chuyïín biïíu löå thaái àöå?
1 . Phûúng phaáp doâ àûúâng
Trûúác ngaây sûå biïën Têy An, Trûúng Hoåc Lûúng vaâ Dûúng Höí
Thaânh thûúâng gùåp nhau, àïìu coá loâng muöën laâm khoá dïî Tûúãng Giúái
Thaåch. Nhûng àûáng trûúác sûå viïåc quan hïå tñnh mïånh gia àònh vaâ tiïìn
àöì quöëc gia, trûúác khi àöëi phûúng chûa toã roä thaái àöå thò ai cuäng khöng
daám khinh suêët múã miïång. Thúâi gian ngaây caâng gêìn, caã hai bïn àïìu
muöën noái ra maâ àïìu do dûå.
Dûúái trûúáng Dûúng Höí Thaânh coá möåt ngûúâi cöång saãn nöíi tiïëng laâ
Vûúng Bónh Nam. Trûúng Hoåc Lûúng cuäng coá quen biïët Vûúng Bónh
Nam. Coá möåt lêìn höåi ngöå Dûúng Hoåc Thaânh beân mûúån danh Vûúng
Bónh Nam maâ noái vúái Trûúng Hoåc Lûúng rùçng: "Vûúng Bónh Nam laâ
möåt phêìn tû cêëp tiïën, öng ta muön bùæt giûä Tûúãng Giúái Thaåch!" Trûúng
Hoåc Lûúng beân noái tiïëp ngay rùçng: "Töi xem àoá cuäng laâ löåt biïån phaáp".
Thïë laâ hai võ tûúáng quên cöng minh hiïíu nhau bùæt àêìu baân baåc kïë
hoaåch bùæt giûä Tûúãng Giúái Thaåch.
Àûúng thúâi thûåc lûåc cuãa Trûúng Hoåc àûúâng lúán hún thûåc lûåc cuãa
Dûúng Höí Thaânh nhiïìu lêìn, hún nûäa laåi laâ anh em kïët nghôa vúái
Tûúãng Giúái Thaåch. Nïëu Dûúng Höí Thaânh trûåc tiïëp giaäi baây quan àiïím
vúái Trûúng Hoåc Lûúng maâ hoå Trûúng khöng àöìng yá thò hêåu quaã khön
lûúâng. Cho nïn mûúån lúâi ngûúâi thûá ba khöng coá mùåt taåi hiïån trûúâng
noái ra duâ khöng thaânh cöng thò cuäng baão vïå àûúåc thên mònh röìi tñnh
kïë khaác. Phûúng phaáp duâng laá chùæn naây rêët cöng hiïåu, hïët sûác thêìn
diïåu.
(Àêy laâ sûå biïn Têy An trong lõch sûã hiïån àaåi Trung Quöc,
Trûúng Hoåc Lûúng vaâ Dûúng Höí Thaânh laâ hai võ tûúáng úã Têy An baân
mûu múâi Tûúãng Giúái Thaåch àïën Têy An röìi giûää laåi buöåc Tûúãng Giúái
Thaåch phaãi húåp taác vúái Àaãng cöång saãn chöëng Nhêåt - ND)
Möåt phûúng phaáp vu höìi khaác laâ duâng yá thûåc maâ lúâi hû. Nhaâ vùn
Nga thïë kyã 19 laâ Dotoiepki àaä duâng phûúng phaáp naây nùæm bùæt àûúåc
loâng cö thû kyá buöåc cö ta phaãi thöí löå chên thaânh.
Nùm 1 866 laâ nùm rêët coá yá nghôa àöëi vúái Dotoiepki, vúå laâ Maria
vaâ anh öng nöëi tiïëp nhau qua àúâi. Àïí traã núå öng beân vöåi vaâng viïët
cuöën Ngûúâi àaánh baåc, múâi möåt ngûúâi viïët töëc kyá laâ Anna Grigoriepna
múái coá 20 tuöíi. Cö ta lñnh tònh hïët sûác hiïìn hêåu vaâ thöng minh lanh
lúåi. Anna rêët suâng baái Dotoiepki, laâm viïåc rêët nghiïm tuác. Sau khi
baãn thaão Ngûúâi àaánh baåc hoaân têët thò taác giaã àaä àem loâng yïu cö thû
kyá töëc kyá nhûng khöng biïët Anna coá bùçng loâng laâm vúå hay khöng. Öng
beân múâi Anna vaâo phoâng laâm viïåc noái rùçng: "Töi laåi cêëu taåo xong möåt
cuöën tiïíu thuyïët khaác". Cö Anna hoãi: "Möåt cuöån tiïíu thuyïët rêët hay
phaãi khöng” öng àaáp: "Àuáng vêåy. Duy chó phêìn kïët thuác chûa sùæp xïëp
xong. Töi khöng nùæm chùæc àûúåc hoaåt àöång têm lyá cuãa möåt thiïëu nûä
treã, bêy giúâ xin cö giuáp àúä”. Öng thêëy Anna àang lùæng nghe, beân noái
tiïëp: "Vai chñnh cuãa tiïíu thuyïët laâ möåt nghïå sô àaä khöng coân treã tuöíi
,"Anna hiïíu ra rùçng vai chñnh laâ taác giaã beân khöng nhõn àûúåc nûäa
cûúáp lúâi noái rùçng: “Taåi sao anh laåi daây voâ vai chñnh?" öng beân noái:
"Xem ra cö àöìng tònh vúái vai chñnh?" Anna xuác àöång àaáp laåi rùçng: "Em
rêët àöìng tònh, anh ta coá möåt traái tim vaâng àêìy ùæp tònh yïu. Anh ta
gùåp bêët haånh maâ vêîn khao khaát tònh yïu noáng loâng chúâ àúåi àaåt àûúåc
haånh phuác". Dotoiepki noái tiïëp: "Theo lúâi taác giaã thò vai chñnh àaä gùåp
möåt thiïëu nûä nhu mò, thöng minh hiïìn hêåu, thöng caãm tònh ngûúâi, tuy
khöng phaãi myä nûä song cuäng àeåp. Töi rêët yïu thñch naâng. Nhûng hai
bïn rêët khoá kïët húåp vò tñnh caách vaâ tuöíi taác caách nhau quaá xa. Thiïëu
nûä treã coá thïí yïu möåt nghïå sô chùng? Coá àuáng vúái têm lyá hay khöng?
Töi nhúâ cö giuáp àúä cho yá kiïën." Anna àaáp : "Sao laåi khöng àûúåc! Nïëu
hai ngûúâi tònh àêìu yá húåp thò taåi sao naâng laåi khöng thïí yïu nghïå sô?
Chùèng leä chó coá tûúáng maåo vaâ tiïìn taâi múái àaáng yïu û?” Chó cêìn naâng
thêåt sûå yïu chaâng thò naâng laâ ngûúâi haånh phuác vaâ vônh viïîn khöng
höëi hêån." Dotoiepki noái: "Cö thêåt sû tin tûúãng laâ naâng coá thïí yïu
chaâng u? Hún nûäa yïu suöët àúâi û?” Nhaâ vùn xuác àöång vaâ coân chuát do
dûå, tiïëng noái run run toã ra àau khöí. Anna lùång ngûúâi hiïíu rùçng hoå
khöng phaãi chó àang noái chuyïån vùn hoåc maâ àang daåo khuác nhaåc tònh
yïu. Têëm loâng chên thûåc cuãa Anna àuáng nhû naâng àaä noái. Naâng hïët
sûác thöng caãm vai chñnh tûác nhaâ vùn Dotoiepki, thöng caãm vúái caãnh
ngöå cuãa nhaâ vùn vaâ têån àaáy loâng àaä yïu mïën hêm möå nhaâ vùn vô àaåi
naây. Nhûng nïëu noái thùèng àiïìu àoá vúái nhaâ vùn thò súå töín thûúng loâng
tûå troång vaâ cao ngaåo cuãa naâng. Bêy giúâ naâng xuác àöång baão nhaâ vùn
rùçng: "Em traã lúâi: em yïu anh hún nûäa yïu suöët àúâi " Vïì sau
Dotoiepki vaâ Anna kïët hön thaânh àöi uyïn ûúng thêm tònh. Nhúâ Anna
giuáp àúä, Dotoiepki traã àûúåc hïët caác moán núå cuä vaâ trong khoaãng nûãa
àúâi cuöëi cuâng ngùæn nguãi àoá öng àaä viïët ra nhiïìu taác phêím bêët huã.
Diïåu kïë cêìu hön cuãa Dotoiepki bõ ngûúâi àúâi xem laâ giai thoaåi tònh yïu
truyïìn tuång maäi maäi.
2. Hoåc àûúåc caách quanh co cûáu nhaâ
Hai vúå chöìng chung söëng khöng traánh khoãi va chaåm xñch mñch.
Giaãi quyïët vêën àïì naây khöng nïn quaá thùèng thûâng, noái nùng böåc trûåc
maâ phaãi tñnh àïën hêåu quaã haânh vi cuãa mònh, coá luác phaãi ài quanh co
múái cûáu vaän àûúåc gia àònh.
Vñ duå nhû vúå cêìm tay hoâm chòa khoáa coi viïåc taâi chñnh gia àònh
maâ laåi phaát hiïån chöìng giêëu tiïìn riïng thò nïn giaãi quyïët nhû thïë
naâo? Roä raâng nïëu caäi nhau rêìm rô thò chó laâm töín thûúng tònh caãm vúå
chöìng khiïën cho gia àònh u aám. Nhûng nïëu nhû lùång leä boã qua chöìng
muöën laâm gò tuây yá thò vúå thiïëu traách nhiïåm àöëi vúái gia àònh. Coá thïí
duâng caách sau àêy: Neám àaá doâ àûúâng thùm doâ phaãn ûáng. Khöng trûåc
tiïëp hoãi bñ mêåt cuãa chöìng maâ tòm caách thuyïët phuåc chöìng kheáo leáo
khöng àïí cho chöìng mêët thïí diïån.
Coá möåt öng rêët yïu vúå. Möåt lêìn vúå sùæp xïëp laåi saách vúã cho chöìng
vö tònh phaát hiïån chöìng caâi 1000 àö la trong saách. Vúå nghô rùçng chûa
tûâng nghe chöìng noái àïën söë tiïìn naây, chöìng giûä riïng moán tiïìn naây àïí
laâm gò? Ngûúâi vúå khön ngoan naây beân àïí vaâo caånh söë tiïìn möåt maãnh
giêëy viïët: “Anh kiïëm àûúåc tiïìn khoá khùn lùæm, chúá coá tiïu pha vö ñch
nheá! Mêëy ngaây sau ngûúâi vúå toã ra àiïìm nhiïn. Cho àïën möåt höm
chöìng laåi keåp tiïìn vaâo saách múái thêëy maãnh giêëy cuãa vúå beân chuã àöång
thöí löå vúái vúå rùçng: "Cuöëi cuâng em àaä phaát hiïån àûúåc bñ mêåt cuãa anh
röìi, àoá laâ tiïìn nhuêån buát anh tñch laåi. Anh thêëy em lêëy anh ngheâo khöí
khöng coá àöì trang sûác àõnh tñch luäy àuã thò mua cho em möåt chiïëc voâng
vaâng laâm moán quaâ bêët ngúâ cho em". Vúå nghe noái caãm àöång rúi lïå.
3. Caâng ài voâng quanh caâng ñt vêëp àinh
Möåt söë chim ùn caá moã daâi röång. Khi ùn caá thò coá loaâi chim tung
caá lïn trúâi röìi haá moã àúáp lêëy. Tung caá lïn trúâi röìi haá moã àúpûá lêëy.
Tung caá lïn trúâi khi rúi thò àêìu xuöëng trûúác. chim nuöët caá khöng bõ kyâ
vaâ vêy caá àêm vaâo hoång.
Cêìu ngûúâi ta giuáp àúä cuäng coá thï bõ gai chêm nïn khöng thïí ài
thùèng maâ phaãi ài voâng quanh traánh vêëp phaãi àinh. Laâm ngûúâi phaãi coá
saách lûúåc vaâ thuã àoaån nhû thïë múái traánh àûúåc vêëp vaáp. Chim coân biïët
laâm nhû thïë huöëng höì ngûúâi.
Coá möåt biïn têåp viïn noå àùåt baãn thaão vúái hoåc giaã Tiïìn Ching
Thû àaä ài voâng àaåt àïën thaânh cöng. Nghe noái hoåc góa Tiïìn Chung
Thû tñnh tònh quaái dõ. Bêëy giúâ ban biïn têåp àang soaån tûâ àiïín danh
nhên, aâ cuäng noái khoá lêëy àûúåc taâi liïåu cuãa Tiïìn Chung Thû. Biïn têåp
viïn naây àaä thaânh cöng kïí laåi sûå viïåc nhû sau.
Töi quyïët àõnh thûã tiïëp xuác vúái cuå Tiïìn Chung Thû. Töi tûúng
àöëi am hiïíu thaânh tûåu hoåc thuêåt cuãa cuå. Tûâ nùm 1961 àoåc cuöën
Thöng caãm cuãa cuå, töi àaä sinh loâng mïën möå. Hún nûäa chuá cuãa Tiïìn
Chung Thû laâ cuå Tiïìn Tön Khanh vöën laâ hiïåu trûúãng trûúâng cuãa töi
hoåc nïn töi coá quen biïët. Tûå biïët mònh khöng tïn tuöíi trong giúái hoåc
thuêåt nïn töi duâng phûúng phaáp neám àaá doâ àûúâng ài voâng tòm hiïíu.
Cuå Tiïìn laâ ngûúâi tñnh tònh tao nhaä, haâi hûúác, hoám hónh vui tñnh. Nûä sô
Dûúng Giaáng thûúâng goåi chöìng laâ "Hùæc khuyïín taâi tûã" vò tïn tûå cuãa cuå
laâ Mùåc Töìn, chûâ Mùåc göìm coá chûä Hùæc vaâ chûä Khuyïín gheáp laåi (Hùæc
Khuyïín laâ con choá mûåc, chuá mùåc laâ trêìm mùåc ND). Töi beân viïët thû
cho cuå Tiïìn trong àoá coá 2 cêu: Vùn hoáa trûúác taác xaå tiïìn Chung Thû
Thû; Liïîu nhûá phi lai phiïën phiïën höìng xaå Dûúng Giaáng (yá noái saách
vúã vùn chûúng cuå Tiïìn Chung Thû, böng liïîu phúi phúái nhû Dûúng
Giaáng, chûä xaå coá nghôa laâ bùæn nhùçm vaâo). Vaâ coân kïí quan hïå thêìy troâ
cuãa cuå Tiïìn Tön Khanh vúái töi. Chùèng bao lêu coá thû àaáp laåi, töi rêët
vui mûâng. Trong thû coá danh thiïëp nïìn lam chûä vaâng rêët trang troång.
Cuå Tiïìn kyá tïn ba chûä nhû röìng bay phûúång muáa. Xem ra cuå Tiïìn
cuäng khöng khoá tñnh nhû lúâi àöìn àaåi. Tiïëp theo töi viïët thû trònh baây
viïåc laâm tûâ àiïín danh nhên gùåp khoá khùn vò khöng àuã tû liïåu viïët vïì
cuå Tiïìn maâ moåi ngûúâi àïìu hêm möå. Cuå Tiïìn traã lúâi cûå tuyïåt khöng
chõu cung cêëp tû liïåu vïì baãn thên mònh vò cho laâ khöng coá gò àaáng noái.
Töi beân nghô ra kïë khaác, tûå mònh têåp húåp tû liïåu àaä coá dûå thaão tiïíu sûã
vaâ thaânh tûåu cuãa cuå Tiïìn vúái nhiïìu dêëu hoãi röìi gûãi xin cuå cho yá kiïën.
Quaã nhiïn cuå Tiïìn chûäa nhûäng chöî sai vaâ gaåt boã nhûäng tûâ taán dûúng
cuå.
Cêu chuyïån trïn cho ta thêëy, àöëi vúái àöëi phûúng maâ moåi ngûúâi
kiïng nïí thò trûúác khi àûa ra yïu cêìu giuáp àúä cêìn phaãi voâng quanh
möåt lûúåt, noái vïì súã thñch hay tònh caãm hûäu quan khiïën cho àöëi phûúng
thêëy quen thuöåc vaâ coá êën tûúång töët.
Laåi coá möåt biïn têåp viïn khaác xin baãn thaão cuãa möåt nhaâ vùn nöíi
tiïëng. Nhaâ vùn luön luön khûúác tûâ. Võ biïn têåp viïn quyïët àõnh àïën
têån nhaâ öng laâm viïåc. Trûúác khi ài trong loâng rêët khêín trûúng, lo lùæng
cho nïn khi bùæt àêìu noái chuyïån thò nhaâ vùn noái gò, biïn têåp viïn cuäng
chó vêng, vêng" khöng thïí naâo múã miïång yïu cêìu baãn thaão. Lêìn sau,
biïn têåp viïn laåi àïën gùåp nhaâ vùn thò tònh cúâ àaä àoåc trïn möåt têåp san
baâi noái vïì nhaâ vùn naây. Biïn têåp viïn beân noái: “thû cuå nghe noái cuå coá
möåt taác phêím dõch ra tiïëng Anh xuêët baãn úã Myä phaãi khöng?" Nhaâ vùn
baão: “Àuáng thïë Biïn têåp viïn noái tiïëp: "Buát phaáp cuãa cuå àöåc àaáo,
khöng biïët liïåu baãn dõch tiïëng Anh coá löåt taã àûúåc khöng?” Nhaâ vùn
àaáp: “töi cuäng e rùçng nhû thïë” vaâ thao thao bêët tuyïåt giaãng giaãi möåt
caách haâo hûáng, cuöëi cuâng àöìng yá viïët cho möåt baãn thaão.
Taåi sao nhaâ vùn khoá tñnh naây laåi thay àöíi thaái àöå? Búãi vò öng cho
rùçng biïn têåp viïn khöng phaãi chó àïën xin baãn thaão maâ coân laâ ngûúâi
àaä àoåc saách cuãa öng, rêët hiïíu öng.
Noái chung, khi gùåp nhûäng ngûúâi coá tïn tuöíi hay danh voång thò
ngûúâi ta thûúâng caãm thêëy nhuát nhaát khöng daám noái. Trong trûúâng
húåp àoá thò àêìu tiïn haäy noái vïì vêën àïì maâ àöëi tûúång hûáng thuá, laâm cho
hoå coá caãm giaác anh rêët hiïíu hoå maâ hoå seä múã röång têëm loâng, thoãa maän
yïu cêìu cuãa anh.
Kïë thùm doâ àoâi hoãi phaãi ài voâng quanh möåt caách kheáo leáo àïí
thùm doâ vaâ kñch thñch àöëi tûúång, tòm ra löëi ài vaâo loâng hoå thò múái
thaânh cöng.

36 Ke Nhan Hoa

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

36 Ke Nhan Hoa

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

36 KÕ nh©n hoµ (phÇn 1) 1

Kïë 1. Kïë ban ún ............................................................................................................................ 4

5. Chòa khoáa naâo öí khoáa nêëy ....................................................................................................60

5. AÁánh saáng khuác xaå vêîn chiïëu saáng ....................................................................................150

Kïë 1. Kïë ban ún

1 . Kïët tònh ngûúâi lûu hêåu löå

Kïë 2. Kïë vu höìi

Laâm sao tiïëp cêån nguyå khoá chúi?

Kïë 3. Kïë mûúån cúá

5. Noái mûúån trûúác traã sau

4. Mûúån miïång ngûúâi noái viïåc trong loâng ta

Kïë 4. Kïë têën cöng caånh sûúân

Kïë 5 Kïë khen thûúãng

Kïë 6 Kïë laán tuång

4. Miïång ngoåt chûa chùæc loâng cay

Kïë 7. Kïë kñch tûúáng

Kïë 8: Kïë daát vaâng

“Cuäng khöng thïí noái chung chung".

Kïë 9: Kïë chûäa theån

Kïë 10. Kïë phuãng trûúâng (Kïë phoâ taá)

Kïë 11 . Kïë mûúån uy danh

ngûúâi cùm giêån.

Kïë 1 2. Kïë hoáa giaãi

3. Khiïm nhûng àaåt àïën hoâa giaãi.

Kïë 13. Kïë nhûúång böå ..................................................................................................................4

3. Trong lúâi hûáa êín taâng tûâ chöëi.......................................................................................... 160

Kïë 1 3 Kïë nhûúång böå

Kïë: 14 Kïë lûå traâo

Kïë 15. Kïë nhòn mùåt

Kïë 16. Kïë hai mùåt

Diïîn troâ hai mùåt trong quan hïå àùåc thuâ.

Kïë 17. Kïë àe doåa

chûâng khöëng chïë àûúåc chuã hiïåu.

Kïë 18 Kïë thùm doâ

Kïë 19. kïë nùæm àùçng chuöi

Laâm sao dùæt muäi ngûúâi ta?

Kïë 20. Kïë che àêåy

Kïë 21. Maâi cho mïìm ngêm cho nhuän

Kïë 22. Kïë cêu caá

Coá möåt cêu chuyïån nhû sau:

Kïë 23. Kïë haå àaâi

Laâm thïë naâo uy thïë àöëi thuã?

Kïë 24 kïë phaãn höìi ( nghô laåi, quay ngûúåc )

Laâm thïë naâo àïí khoãi sa bêîy àöëi phûúng?

Kïë 25. Kïë ûáng biïën..................................................................................... 3

4. Chúá nhêìm lúâi mùæng thaânh lúâi khen................................................ 69

Kïë 25. Kïë ûáng biïën

1. Kheáo noái sûãa sai

3. Biïën sai thaânh àuáng.

2. Xem gioá beã laái tuây cú ûáng biïën

4. Hû maâ laâm ra veã thûåc, nhûúåc maâ laâm ra veã cûúâng

5. Cêìm lïn àûúåc boã xuöëng àûúåc

Kïë 26. kïë giaã ngu

Laâm thïë naâo àaåt àïën “àaåi trñ nhûúåc ngu”?

1 . Hoa phaãi nûãa núã, rûúåu phaãi nûãa say

3. Trong àaåi ngu êín taâng àaåi trñ

4. Giaã vúâ khöng biïët, lúâi noái caâng hay

Kïë 27. Kïë baán khön maâ ùn

Laâm sao khiïn cho ngûúâi ta xuác àöång?

2. Mña ngoåt caã hai àêìu

3. Diïîn vai ngûúâi bõ haåi

4. Thuêåt mua nhên têm khöng mêët tiïìn

5. Viïåc nhoã àûúåc nhên lúán