You are on page 1of 87

TRNG I HC BCH KHOA H NI

KHOA IN
B MN T NG HO XNCN
====o0o====

N TT NGHIP
TI:
NGHIN CU THUT TON IU KHIN BM IM
CNG SUT CC I CHO PIN MT TRI

Trng b mn

: TS. Trn Trng Minh

Gio vin hng dn

: ThS. Nguyn Duy nh

Sinh vin thc hin

: Trng Vn Trng

Lp

: K&TH K54

MSSV

: 20092846

H Ni, 6-2014

B GIO DC V O TO
TRNG I HC BCH KHOA HN
-------------------------------

CNG HA X HI CH NGHA VIT NAM


c lp T do Hnh phc
---------------------

NHIM V

N TT NGHIP
H v tn sinh vin: Trng vn Trng
Kha: 54

Khoa/Vin: in

S hiu sinh vin: 20092846


Ngnh: T ng ha

1. u thit k:
Nghin cu cc thut ton bm cng sut cc i cho pin mt tri.

2. Cc s liu ban u:
-

Pin mt tri c thng s k thut c bn iu kin tiu chun: Cng sut ln


nht ti bc x 1000 w/m2 l 80W
in p ti im ln nht 18V.

3. Ni dung cc phn thuyt minh v tnh ton:


-

Cu to, nguyn l hot ng v ng dng ca pin mt tri


c tnh I V v P V ca pin mt tri
Ngyn l dung hp ti cho b bin i tng p Boost v cc thut ton INC v
P&O theo hai phng php iu khin trc tip chu k nhim v D, iu khin
gin tip qua dng in tham chiu.
Tnh ton gi tr ca phn t cho b bin i Boost v thit k b iu khin dng
in cho Boost.
M phng h thng bm cng sut cc i cho h thng pin mt tri.

4. Cc bn v, th ( ghi r cc loi v kch thc bn v ):


T 4 ti 6 bn v trn A0
5. H tn cn b hng dn:
ThS. Nguyn Duy nh
6. Ngy giao nhim v n:
7. Ngy hon thnh n: 10/06/2014
Ngy ....... thng ....... nm ...
Trng b mn

Cn b hng dn

( K, ghi r h, tn)

( K, ghi r h, tn)

Sinh vin hon thnh v np n tt nghip ngy 12 thng 06 nm 2014


Ngi duyt

Sinh vin

( K, ghi r h, tn)

( K, ghi r h, tn)

LI CAM OAN
Em xin cam oan bn n tt nghip: Nghin cu cc thut ton bm cng
sut cc i cho pin mt tri do em t thit k di s hng dn ca thy gio l
ThS. Nguyn Duy nh. Cc s liu v kt qu l hon ton ng vi thc t.
hon thnh n ny em ch s dng nhng ti liu c ghi trong danh mc
ti liu tham kho v khng sao chp hay s dng bt k ti liu no khc. Nu pht hin
c s sao chp em xin chu hon ton trch nhim.
H Ni, ngy 12 thng 06 nm 2014
Sinh vin thc hin

Trng Vn Trng

MC LC

DANH MC HNH V...................................................................................................... i


DANH MC BNG S LIU ......................................................................................... ii
DANH MC T VIT TT ........................................................................................... iii
LI NI U .................................................................................................................... 1
Chng 1. TNG QUAN V H THNG PIN MT TRI ....................................... 2
1.1. i tng v phm vi nghin cu ............................................................................ 2
1.2. Gii thiu v pin mt tri ......................................................................................... 3
1.2.1. nh ngha ......................................................................................................... 3
1.2.2. Cu to v nguyn l hot ng ........................................................................ 3
1.3. c tnh lm vic ca pin mt tri ........................................................................... 4
1.3.1. S tng ng ca pin mt tri.................................................................. 4
1.3.2. c tnh ca pin mt tri ................................................................................... 6
1.4. Nhng yu t bn ngoi nh hng ti pin mt tri ................................................ 9
1.4.1. nh hng ca cng nh sng ................................................................... 9
1.4.2. nh hng ca nhit .................................................................................. 10
1.5. ng dng ca pin mt tri ..................................................................................... 11
1.5.1. Tch hp vo thit b........................................................................................ 11
1.5.2. Ngun in di ng ......................................................................................... 11
1.5.3. Ngun in cho ta nh ................................................................................... 12
1.5.4. Nh my in mt tri ..................................................................................... 12
1.6. c im chnh ca h thng Pin mt tri ............................................................. 13
1.7. Kt lun .................................................................................................................. 13
Chng 2. THUT TON BM IM CNG SUT CC I ............................ 14
2.1. Gii thiu chung ..................................................................................................... 14
2.2. Nguyn l dung hp ti .......................................................................................... 15
2.3. Thut ton xc nh im c cng sut cc i ..................................................... 19
2.3.1. Phng php nhiu lon v quan st P&O ...................................................... 19
2.3.2. Phng php in dn gia tng INC ............................................................... 23
2.4. Kt lun .................................................................................................................. 27
Chng 3. B BIN I DC DC ............................................................................ 29
3.1. Yu cu thit k ...................................................................................................... 29

3.2. B bin i Boost ................................................................................................... 29


3.3. Tnh ton la chn tham s c bn ........................................................................ 33
3.3.1. Tnh ton cun cm ......................................................................................... 34
3.3.2. Tnh ton t lc u ra ..................................................................................... 36
3.4. M hnh v thit k b iu khin .......................................................................... 37
3.4.1. M hnh ha b bin i Boost bng phng php trung bnh ha mng ng
ct............................................................................................................................... 37
3.4.2. Cu trc b iu khin..................................................................................... 43
3.4.3. Thit k b iu khin dng in .................................................................... 43
3.5. Kt lun .................................................................................................................. 49
Chng 4. M PHNG H THNG BM CNG SUT CC I .................... 50
4.1. M phng b bin i Boost .................................................................................. 50
4.2. So snh hai thut ton bm cng sut cc i ........................................................ 51
4.3. M phng thut ton bm cng sut cc i theo phng php iu khin trc tip
chu k nhim v D ghp ni vi ti thun tr............................................................... 53
4.3.1. M phng thut ton P&O iu khin trc tip chu k nhim v D .............. 54
4.3.2. M phng thut ton INC iu khin trc tip chu k nhim v.................... 56
4.3.3. So snh hai thut ton iu khin trc tip chu k nhim v P&O v INC .... 57
4.4. M phng thut ton bm im cng sut cc i gin tip thng qua b iu
khin v ghp ni vi ti thun tr................................................................................ 58
4.4.1. Thut ton P&O iu khin gin tip .............................................................. 59
4.4.2. Thut ton INC iu khin gin tip ............................................................... 60
4.4.3. So snh hai thut ton iu khin gin tip thng qua dng tham chiu INC v
P&O ........................................................................................................................... 61
KT LUN ..................................................................................................................... 64
TI LIU THAM KHO.............................................................................................. 66
PH LC ........................................................................................................................ 68

Danh mc hnh v

DANH MC HNH V
Hnh 1.1. Cu trc h thng bm cng sut cc i MPPT. ............................................... 2
Hnh 1.2. Cu to v nguyn l hot ng ca pin mt tri. ............................................... 3
Hnh 1.3. Mch tng ng ca mt t bo pin mt tri. ................................................. 4
Hnh 1.4. S khi chi tit bn trong ca pin mt tri. .................................................... 6
Hnh 1.5. M hnh l tng ca t bao pin mt tri. ........................................................... 6
Hnh 1.6. c tnh I V v P V ca pin mt tri. ............................................................ 7
Hnh 1.7. Mch ca pin mt tri xt ti nh hng ca Rsh . ............................................. 7
Hnh 1.8. c tnh I V khi c Rsh . .................................................................................. 8
Hnh 1.9. Mch ca pin mt tri xt ti nh hng ca Rs . ............................................... 8
Hnh 1.10. c tnh I V khi c Rsh . ................................................................................ 8
Hnh 1.11. c tnh I V v P V khi cng chiu sng thay i. ............................. 9
Hnh 1.12. c tnh I V v P V ca pin mt tri khi nhit thay i t 250C750C.
........................................................................................................................................... 10
Hnh 1.13. Trm v tr ISS v Robot t hnh trn sao ha. ............................................. 11
Hnh 1.14. Ngun sc di ng v h thng in trn tu[15]............................................ 11
Hnh 1.15. Ngun in nng lng mt tri cung cp ta nh [15]. ................................. 12
Hnh 1.16. Nh my in s dng pin mt tri [15]. ........................................................ 12
Hnh 2.1. B iu khin MPPT trong h thng pin mt tri. ............................................ 14
Hnh 2.2. Pin mt tri mc trc tip vi ti thun tr c th thay i gi tr. ................... 14
Hnh 2.3. c tnh lm vic ca pin mt tri v ca ti c th thay i gi tr. ................ 15
Hnh 2.4. Pin mt tri kt ni vi ti qua b bin i DC DC. ...................................... 16
Hnh 2.5. PMT vi in tr Rei. ......................................................................................... 17
Hnh 2.6. c tnh ca pin mt tri v ca ti thun tr [4].............................................. 17
Hnh 2.7. Khong lm vic ca b bin i tng p Boost [4]. ........................................ 18

Danh mc hnh v

Hnh 2.8. c tnh I V khi bc x thay i v v tr cc im MPP. ............................. 19


Hnh 2.9. S h thng MPPT iu khin theo dng in tham chiu Iref . ................... 20
Hnh 2.10. ng c tnh quan h gia cng sut v dng in P I ca pin mt tri. 20
Hnh 2.11. Lu thut ton P&O iu khin thng qua dng tham chiu Iref ............... 21
Hnh 2.12. S khi ca phng php MPPT iu khin trc tip chu k nhim v D.
........................................................................................................................................... 22
Hnh 2.13. Mi quan h gia tng tr vo ca mch boost vi chu k nhim v D. ....... 22
Hnh 2.14. Lu thut ton P&O iu khin trc tip chu k nhim v D. .................. 23
Hnh 2.15. ng c tnh P I v thut ton INC. ....................................................... 24
Hnh 2.16. Lu thut ton INC iu khin gin tip qua Iref. ....................................... 25
Hnh 2.17. Lu thut ton INC iu khin trc tip h s D. ...................................... 26
Hnh 3.1. M hnh BB boost........................................................................................... 29
Hnh 3.2. Mch tng ng khi Q1 m v D kha. ........................................................ 30
Hnh 3.3. Mch tng ng khi Q1 kha v D m. ........................................................ 30
Hnh 3.4. Dng sng trn cun cm L v dng sng trn t C.......................................... 31
Hnh 3.5. Dng sng dng in trn cun cm L. ............................................................. 32
Hnh 3.6. Dng sng in p u ra. ................................................................................. 33
Hnh 3.7. Hnh dng chung ca li EE[2] ........................................................................... 35
Hnh 3.8. c tnh th hin quan h ESR/ESR0 theo tn s [18]. ..................................... 37
Hnh 3.9. Mch ng ct trong s BB Boost............................................................. 38
Hnh 3.10. M hnh mng ng ct. .................................................................................. 38
Hnh 3.11. Dng in p v1(t) trn MOSFET v dng dng i2(t) qua diode . ................... 38
Hnh 3.12. M hnh trung bnh. ......................................................................................... 39
Hnh 3.13. M hnh trung bnh mng ng ct cho mch boost. ...................................... 40
Hnh 3.14. M hnh trung bnh cho mch Boost. .............................................................. 40
Hnh 3.15. M hnh trung bnh tn hiu nh cho mch Boost. .......................................... 41

ii

Danh mc hnh v

Hnh 3.16. M hnh trung bnh tn hiu nh cho mch Boost khi loi vg 0 . ............... 41
Hnh 3.17. a) M hnh quy i v th cp. b) laplace ha mch quy di. ....................... 41
Hnh 3.18. Cu trc iu khin dng cho b bin i Boost. ........................................... 43
Hnh 3.19. Cu trc b b loi 2. ...................................................................................... 43
Hnh 3.20. S iu khin mch vng dng in. ......................................................... 46
Hnh 3.21. S khi v dng sng ca khi PWM. ....................................................... 46
Hnh 3.22. th bode ca i tng dng in .............................................................. 47
Hnh 3.23. th bode ca mch vng dng in sau khi c b. ................................ 48
Hnh 4.1. S m phng BB Boost. ............................................................................ 50
Hnh 4.2. Din p trn cun cm. ...................................................................................... 50
Hnh 4.3. Dng in trn cun cm. .................................................................................. 51
Hnh 4.4. in p ra trn t in C.................................................................................... 51
Hnh 4.5. d liu bc x mt tri dng cho m phng...................................................... 52
Hnh 4.6. Du vt theo di im MPP trong ngy nhiu nng (250C). ............................. 52
Hnh 4.7. d liu bc x mt tri trong ngy nhiu my. ................................................. 53
Hnh 4.8. Du vt theo di im MPP trong ngy nhiu my (250C). .............................. 53
Hnh 4.9. S m phng MPPT vi thut ton P&O iu khin trc tip chu k D. .... 54
Hnh 4.10. Bc x mt tri thay i. ................................................................................. 54
Hnh 4.11. Thut ton P&O vi D thay i v Ts c nh ............................................. 55
Hnh 4.12. Thut ton P&O vi D c nh v Ts thay i. ............................................ 55
Hnh 4.13. S m phng MPPT vi thut ton INC iu khin trc tip chu k D. ... 56
Hnh 4.14.Thut ton INC vi D thay i v Ts c nh. .............................................. 56
Hnh 4.15. M phng INC vi D c nh v Ts thay i. .............................................. 57
Hnh 4.16. So snh thut ton P&O v INC iu khin gin tip vi Ts khng i......... 57
Hnh 4.17. So snh thut ton P&O v INC iu khin gin tip vi D khng i. ...... 58
Hnh 4.18. M phng thut ton INC iu khin trc tip. .............................................. 59

iii

Danh mc hnh v

Hnh 4.19. Thut ton P&O iu khin gin tip vi gi tr Ts khng i. ...................... 59
Hnh 4.20. Thut ton P&O gin tip vi Ts thay i v I c nh. ............................... 60
Hnh 4.21. S iu khin bm cng sut cc i s dng INC gin tip..................... 60
Hnh 4.22. Thut ton INC iu khin gin tip vi Ts c n v I thay i. ................ 61
Hnh 4.23. Thut ton INC vi chu k trnh mu Ts thay di v I c nh. ................... 61
Hnh 4.24. So snh hai thut ton INC v P&O iu khin gin tip vi I thay i. ..... 62
Hnh 4.25. So snh hai thut ton INC v P&O iu khin gin tip vi Ts thay i. ..... 62

iv

Danh mc bng s liu

DANH MC BNG S LIU


Bng 1.1. Thng s k thut ca pin mt tri [17]............................................................. 2
Bng 4.1. D liu cc im cng sut cc i ng vi cc bc x khc nhau. ............... 54

ii

Danh mc t vit tt

DANH MC T VIT TT

PMT

Pin mt tri

NLMT

Nng lng mt tri

KVL

Kirchhoff's Voltage Law

nh lut kirchhoff in p

KCL

Kirchhoff's Current Law

nh lut kirchhoff dng in

BB

B bin i

PWM

Pulse Width Modulation

iu ch rng xung

MPP

Maximum Power Point

im cng sut ln nht

MPPT

Maximum Power Point Tracking

Bm cng sut cc i

P&O

Purturb and Observer

Nhiu lon v quan st

INC

Incremental Conductance

in dn gia tng

OPT

Optimal

Ti u

iii

Li ni u

LI NI U
Nhu cu v nng lng trong thi i khoa hc k thut khng ngng gia tng.
Tuy nghin cc ngun nng lng truyn thng ang c khai thc nh : than , du
m, kh t, kh thin nhin v ngay c thy inang ngy cng cn kit. Khng
nhng th chng cn c tc hi xu i vi mi trng nh: gy ra nhim mi trng,
nhim ting n, ma axit, tri t m dn ln, thng tng ozon... Do , vic tm ra v
khai thc cc ngun nng lng mi nh nng lng ht nhn, nng lng a nhit,
nng lng gi v nng lng mt tri l rt cn thit.
Vic nghin cu nng lng mt tri ngy cng thu ht s quan tm ca cc nh
nghin cu, nht l trong tnh trng thiu ht nghim trng nng lng hin nay. Nng
lng mt tri l ngun nng lng sch, di do, hon ton min ph, khng gy
nhim mi trng v khng gy nhim ting n Hin nay, nng lng mt tri
dn dn i vo cuc sng ca con ngi, chng c p dng kh rng ri trong dn
dng v trong cng nghip di nhiu hnh thc khc nhau.
Pin mt tri c rt nhiu cc u im u vit nhng gi thnh ca tm pin mt tri
cn t nn vic tng hiu sut v ko di tui th ca pin tr thnh mt vn rt quan
trng. tng hiu sut v ko di tui th ca pin th cn phi h thng pin nng
lng mt tri hot ng n nh ti im c cng sut cc i. Bi v, iu kin t nhin
bao gm bc x mt tri v nhit li lun thay i nn im lm cho h thng c cng
sut cc i cng thay i theo. V vy, cn c mt phng php no theo di c
s di chuyn ca im c cng sut cc i v p t cho h thng lm vic ti . Do
nn em chn ti: Nghin cu cc thut ton iu khin bm cng sut cc i
cho pin mt tri . ti ny c trnh by trong 4 chng:
Chng 1. Tng quan v h thng pin mt tri
Chng 2. Thut ton bm im cng sut cc i
Chng 3. B bin i DC DC
Chng 4. M phng h thng
Trong qu trnh thc hin n tt nghip, em c gng tm ti, hc hi v
nghin cu kin thc hon thnh bn n. Do kinh nghim v kin thc ca bn thn
cn nhiu hn ch nn bo co n tt nghip ny ca em kh trnh khi nhng thiu

https://www.facebook.com/Mr.Trongbk

Li ni u

st. Vy em rt mong nhn c s gp t pha thy c em hon thin thm kin


thc cho bn thn.
Qua y em xin gi li cm n chn thnh ti thy gio ThS. Nguyn Duy nh
cng cn b nghin cu ti trung tm CTI hng dn v gip em trong sut qu
trnh lm n tt nghip.

H Ni, ngy 12 thng 06 nm 2014


Sinh vin thc hin

Trng Vn Trng

https://www.facebook.com/Mr.Trongbk

Chng 1. Tng quan v h thng pin mt tri

Chng 1
TNG QUAN V H THNG PIN MT TRI
1.1. i tng v phm vi nghin cu
IPV

DC
DC

Ti

+ VPV

Tn hiu
PWM

B iu khin
MPPT

Hnh 1.1. Cu trc h thng bm cng sut cc i MPPT.


H thng bm cng sut cc i ca pin mt tri c cu trc c bn nh c trnh
by trn hnh 1.1. Cc thnh phn c bn trong cu trc ca h thng bm cng sut cc
i gm:
Tm pin nng lng mt tri: c cc thng s k thut c bn trong iu kin tiu
chun (bc x mt tri 1000W/m2 v nhit 250C) nh c lit k trong bng 1.1.
Bng 1.1. Thng s k thut ca pin mt tri [17].
Thng s

K hiu

Gi tr

Cng sut ln nht

Pmax

80W

in p ti im cc i MPP

VMPP

18V

Dng in ti im cc i MPP

IMPP

4,444A

in p h mch

VOC

22V

Dng in ngn mch

ISC

5A

B iu khin MPPT: l linh hn ca h thng. N lm cho h thng pin mt tri bm


c cng sut cc i, gip tng hiu sut lm vic ca h thng PMT.
B bin i DC DC: c nhim v ng ct van bn dn thay i tr khng vo
ca PMT.

https://www.facebook.com/Mr.Trongbk

Chng 1. Tng quan v h thng pin mt tri

Phm vi nghin cu ca n ny l: nghin cu l thuyt v cc thut ton bm


cng sut cc i v tnh ton mch lc cho b bin i DC DC, thit k b iu khin
cho h thng bm cng sut cc i. M phng h thng kim chng li l thuyt
nghin cu.

1.2. Gii thiu v pin mt tri


1.2.1. nh ngha
Pin mt tri hay cn gi l pin quang in l thit b ng dng hiu ng quang
in trong lp bn dn (thng gi l hin tng quang in trong quang dn) to ra
dng in mt chiu khi c chiu sng.
1.2.2. Cu to v nguyn l hot ng

Hnh 1.2. Cu to v nguyn l hot ng ca pin mt tri.


a. Cu to pin mt tri
Gm ba thn phn chnh nh m t trn hnh 1.2:
-

Mt ghp bn dn p n: s dng tinh th Silic, y l thnh phn chnh ca pin


v lp n thng mng nh sng c th chiu ti lp tip xc p n.

in cc: l thnh phn dn in ra ph ti, vt liu lm in cc va phi c


dn tt va phi bm dnh tt vo cht bn dn.

Lp chng phn quang: nu s phn x nh sng cng nhiu s lm cho hiu


sut ca pin gim. V vy phi ph mt lp chng phn quang.

b. Nguyn l hot ng
Nguyn l hot ng ca pin mt tri da trn hin tng quang in trong nh
c m t trong hnh 1.2. Khi lp p n hp th nh sng c bc sng hvEg = Ec Ev

https://www.facebook.com/Mr.Trongbk

Chng 1. Tng quan v h thng pin mt tri

to ra cp in t l trng v tr thnh cc ht ti in t do. in t di chuyn v pha


cc ca bn dn loi n v l trng di chuyn v pha cc ca bn dn loi p. Nu bn
ngoi ni gia bn dn loi n v bn dn loi p th xut hin dng in.
c. Phn loi loi pin mt tri
Cho ti nay vt liu ch to pin mt tri ch yu l Silic v c chi thnh ba loi
chnh:
-

n tinh th: c hiu sut ti 16% v loi ny thng t tin do c ct t


cc thi hnh ng.

a tinh th: lm t thi c t Silic nung chy, sau lm ngui v lm rn.


Loi ny r hn pin n tinh th nhng hiu sut li thp hn.

Di Silic to t cc ming phim mng t Silic nng chy v c cu trc a tinh


th. Loi ny c hiu sut thp nht nhng gi r nht.

1.3. c tnh lm vic ca pin mt tri


1.3.1. S tng ng ca pin mt tri
a. M hnh ton hc ca pin mt tri
PV l tng

Iph

Rs

ID
D

IPV

+
Rsh

VPV

Hnh 1.3. Mch tng ng ca mt t bo pin mt tri.


Khi c chiu sng th pin mt tri pht ra mt dng quang in Iph v vy pin
mt tri c th xem nh mt ngun dng.
Lp tip xc p n c tnh cht chnh lu tng ng nh mt diode D. Tuy
nhin khi phn cc ngc, do in tr tip xc c gii hn nn vn c mt dng in r
qua n. c trng cho dng in r qua lp tip xc p n l in tr shunt Rsh.
Dng quang in chy trong mch phi i qua cc lp bn dn p v n, cc in

https://www.facebook.com/Mr.Trongbk

Chng 1. Tng quan v h thng pin mt tri

cc, cc tip xc c trng cho tng cc in tr ca cc lp l mt in tr RS


mc ni tip trong mch. T , xy dng c s tng ng tng qut ca PMT
nh hnh 1.3 [16] :
d
qV

Dng in qua diode ID Is e nkT 1

Phng trnh KCL: Iph ID

VD
IPV 0
R sh

(1.1)

(1.2)

Phng trnh KVL: VPV VD R s IPV

(1.3)

trong :
- ID: dng qua diode, [A]
- IS: dng bo ha ca diode, [A]
- q: in tch electron, q = 1,602.10-19 C
- k: hng s Boltzman, k = 1,381.10-23 J/K
- T: nhit lp tip xc, [K]
- n: h s l tng ca diode
- Vd: in p nhit, [V]
- IPV: dng in ra ca pin mt tri, [A]
- VPV: in p ra ca pin mt tri, [V]
T (1.1), (1.2), (1.3) suy ra phng trnh c tnh I V ca mt t bo PMT :

I pv

q VD Ipv . RS
V I .R
pv
S
I ph I D Ish I ph Is e nkT
1 pv

R sh

(1.4)

c cng sut cng nh in p, dng in theo yu cu th phi ghp cc t bo


PMT li thnh mt module PMT. Gi s ghp ni tip Ns cc t bo PMT v ghp song
song Np cc t bo PMT li, th phng trnh c tnh I V tng qut nh sau [16]:

q Vpv Ipv .R S V I .R
N . nkT
I pv N p .I ph N p .I D Ish N p .I ph N p .Is e S 1 pv pv S

R sh

https://www.facebook.com/Mr.Trongbk

(1.5)

Chng 1. Tng quan v h thng pin mt tri

b. M hnh ha pin mt tri bng simulink


Xut pht t phng trnh (1.1), (1.2), (1.3), (1.5) c th xy dng c m hnh
m phng ca tm pin nh hnh 1.4.

Hnh 1.4. S khi chi tit bn trong ca pin mt tri.


1.3.2. c tnh ca pin mt tri
a. c tnh I V l tng ca pin nng lng mt tri
M hnh pin l tng c m t trn hnh 1.5 l m hnh khng xt ti nhng
nh hng ca Rs v Rsh, c ngha l Rs = 0 v Rsh = .
PV l tng

Iph

IPV

ID
D

+
VPV
_

Hnh 1.5. M hnh l tng ca t bao pin mt tri.


Phng trnh c tnh I V thu c ca pin da vo phng trnh (1.5) :
qVD

I pv N p Iph N p ID N p Iph N p Is e nkT 1

(1.6)

NpIph l ngun dng c gi tr khng i ng vi iu kin thi tit nht nh, NpID
c tnh I V ca diode l ng cong ng bin trong khong in p VD dng. T ,

https://www.facebook.com/Mr.Trongbk

Chng 1. Tng quan v h thng pin mt tri

Cong suat P[W]

Dong dien I [A]

theo phng trnh (1.6) suy ra dng c tnh I V v P V ca pin mt tri ng vi bc


x 1000W/m2 v 250C nh hnh 1.6.
6
Isc

MPP

20 Voc

10
15
Dien ap V [V]

100

MPP

25

X: 18.04
Y: 80

50

10
15
Dien ap V [V]

20

Voc

25

Hnh 1.6. c tnh I V v P V ca pin mt tri.


Theo hnh 1.6 cho thy quan h gia dng in v in p I(A) v quan h gia
cng sut vi in p P(V) = I.V l nhng mi quan h phi tuyn v cc quan h phi
tuyn ny thay i gi tr khi m thi tit thay i. ng vi mi iu kin kh hu c th
th c tnh P V s tn ti mt im c cng sut ln nht gi l MPP (maximum power
point), ti im hiu sut ca pin s l ln nht. hiu r rng hn v v tr v qu
trnh di chuyn ca im MPP th phn tip theo s phn tch nh hng ca cc yu t
bn trong v yu t bn ngoi nh hng ti c tnh ca pin mt tri nh th no?
b. nh hng ca Rs v Rsh ln c tnh IV ca pin nng lng mt tri
nh hng ca in tr Rsh ti c tnh I V ca pin

PV l tng

Iph

ID
D

IPV
+
Rsh

VPV
_

Hnh 1.7. Mch ca pin mt tri xt ti nh hng ca Rsh .

https://www.facebook.com/Mr.Trongbk

Chng 1. Tng quan v h thng pin mt tri

Khi c in tr Rsh th dng in ca pin mt tri cp cho b gim i mt lng


V
so vi c tnh l tng ca pin mt tri nn c tnh I V c dng nh hnh 1.8.
Rsh

Hnh 1.8. c tnh I V khi c Rsh .


nh hng ca in tr Rs ti c tnh I V ca pin

PV l tng

Iph

ID
D

Rs

IPV
+
VPV
_

Hnh 1.9. Mch ca pin mt tri xt ti nh hng ca Rs .

Hnh 1.10. c tnh I V khi c Rsh .


https://www.facebook.com/Mr.Trongbk

Chng 1. Tng quan v h thng pin mt tri

Khi xt ti nh hng ca Rs th ng c tnh thu c b ko v pha gc ta


mt lng V I.R S nh m t trong hnh 1.10.

1.4. Nhng yu t bn ngoi nh hng ti pin mt tri


Kh hu thi tit nh hng rt ln ti hot ng ca PMT. Trong , nhit v
cng nh sng l nhng yu t tiu biu nh hng mnh nht ti c tnh I V ca
PMT dn ti s thay i im lm vic c cng sut ln nht MPP ca PMT.
1.4.1. nh hng ca cng nh sng
Khi thay i iu kin ca cng nh sng mt tri t W = 400W/m2 ti bc x
W = 1000 W/m2 thu c c tnh I V v P V nh hnh 1.11. T c mt s kt
lun nh sau:
- Dng ngn mch ISC t l thun vi cng bc x chiu sng. Cng bc x
cng ln th dng ISC cng ln v ngc li.
- Do dng in v in p tng dn ti cng sut hot ng ca pin cng tng hay
ni cch khc im MPP c cng sut ln nht cng tng ln, di chuyn v pha
trn khi cng chiu sng ca mt tri tng.

Dong dien [ A ]

Anh huong cua buc xa toi PMT


5.5

600W/m2

4.5

800W/m2

1.5
0

Cong suat [ W ]

1000W/m2

10
15
Dien ap [ V ]

20

25

100

600W/m2

80

800W/m2
1000W/m2

60
40
20
0

10
15
Dien ap [ V ]

20

25

Hnh 1.11. c tnh I V v P V khi cng chiu sng thay i.


https://www.facebook.com/Mr.Trongbk

Chng 1. Tng quan v h thng pin mt tri

1.4.2. nh hng ca nhit


Thay i iu kin nhit ca pin mt tri thay i t 250C ti 750C. T , thu
c ng c tnh I V v P V nh hnh 1.12 pha di.
Anh huong cua nhiet do toi dac tinh cua PMT
Dong dien [ A ]

250C
500C

750C

15
10
Dien ap [ V ]

20

250C

80

Cong suat [ W ]

25

500C

60

750C

40
20
0

15
10
Dien ap [ V ]

20

25

Hnh 1.12. c tnh I V v P V ca pin mt tri khi nhit thay i t 250C750C.


T hnh 1.12 rt ra kt lun:
-

Khi nhit tng th in p hot ng ca pin mt tri gim mnh, cn dng


in th tng t.

Cng sut ca pin mt tri gim khi nhit tng.

Nhn xt: sau khi kho st c nh hng ca cc yu t bn trong (Rs,Rsh)


v cc yu t bn ngoi (Bc x mt tri, nhit ) ln c tnh ca tm pin mt tri. Cho
thy khi cc yu t kh hu bn ngoi thay i th ng c tnh s thay i theo do
im c cng sut ln nht cng di chuyn theo v v tr ca im MPP khng th bit
trc c n ang nm u. Do , vic cn thit khai thc hiu qu tm pin mt
tri l phi c mt thut ton theo di c qu trnh di chuyn, v tr ca im MPP
v p t h thng nng lng mt tri phi hot ng ti im MPP .

https://www.facebook.com/Mr.Trongbk

10

Chng 1. Tng quan v h thng pin mt tri

1.5. ng dng ca pin mt tri


1.5.1. Tch hp vo thit b
Pin mt tri c u im gn nh c th lp vo bt k u c nh sng mt tri,
c bit c ng dng rng ri trong lnh vc hng khng v tr. Nhng ni m cc
ngun nng lng thng dng khng th cung cp ti.

Hnh 1.13. Trm v tr ISS v Robot t hnh trn sao ha.


Pin mt tri cng c tch hp vo cc thit b s dng trong i sng hng ngy
nh: ng h, my tnh, n ng N l ngun nng lng xanh, sch ang dn c
ng dng vo cc phng tin giao thng thay th cho cc nguyn liu truyn thng gy
nhim mi trng.
1.5.2. Ngun in di ng
Ngun in ny s cung cp in cho cc thit b in ti bt k ni u. c bit
nhng mi khng c ngun in li nh vng su vng xa, hi o, trn bin
Cc ng dng ngun in di ng phi k ti b sc nng lng mt tri, cp nng
lng mt tri, o nng lng mt tri, trm in nng lng mt tri di ng.

Hnh 1.14. Ngun sc di ng v h thng in trn tu[15].

https://www.facebook.com/Mr.Trongbk

11

Chng 1. Tng quan v h thng pin mt tri

1.5.3. Ngun in cho ta nh


Ngun in cho ta nh l mt trong nhng gii php va gip gim ha n tin
in hng thng, va gip gim u t ca x hi cho cc cng trnh nh my in khng
l bng cch kt hp sc mnh ca ton dn trong vic to ra in phc v i sng sn
xut chung.

Hnh 1.15. Ngun in nng lng mt tri cung cp ta nh [15].


Ngun in cho ta nh c chia thnh 2 loi l ngun in mt tri cc b v
ngun in mt tri ha li in quc gia. Ring ngun in mt tri ha li in quc
gia c nhiu u im v mang li li ch kinh t cao. S dng ngun in mt tri trong
gia nh va gip bo v mi trng, va th hin phong cch sng hin i.
1.5.4. Nh my in mt tri
Bng cch kt ni nhiu ngun in mt tri vi nhau c th to ra c t hp
ngun in mt tri c kh nng thay th mt nh my pht in.

Hnh 1.16. Nh my in s dng pin mt tri [15].

https://www.facebook.com/Mr.Trongbk

12

Chng 1. Tng quan v h thng pin mt tri

Nh my in mt tri c th cung cp cho mt thnh ph, mt hn o Hin


nay s lng nh my in mt tri trn th gii cn hn ch, tuy nhin trong tng lai s
lng ny s tng ln khi gi thnh ca pin mt tri gim xung.

1.6. c im chnh ca h thng Pin mt tri


u im:
- Lp t, vn hnh n gin, d dng. Gn nh khng cn phi bo tr, bo
dng.
- Khng cn nhin liu, khng gy nhim mi trng (khng kh thi, khng
ting n, khng chuyn ng )
- ng dng c mi ni, c bit l vng su, vng xa, hi o nhng ni m
li in quc gia cha vn ti.
- Hot ng tin cy, lu di (tr c quy phi thay nh k).
Nhc im:
- Chi ph u t ban u cao.
- Phi chm sc v thay c quy .
- H thng khng th hot ng lin tc c, n ch hot ng khi c nh sng
mt tri chiu vo nhng tm pin.

1.7. Kt lun
Chng 1 nghin cu chi tit cc vn cu to, nguyn l hot ng v bo
v pin mt tri... tin hnh phn tch c tnh lm vic cng nh cc nh hng ca
iu kin mi trng ln c tnh lm vic ca h thng PMT, thy c r rng rng khi
iu kin mi trng thay i th im c cng sut cc i cng thay i theo vy nn
cn c mt thut ton no bm theo im c cng sut cc i . Do , chng
tip theo s nghin cu chi tit v cc thut ton bm im cng sut cc i.

https://www.facebook.com/Mr.Trongbk

13

Chng 2. Thut ton bm im cng sut cc i

Chng 2
THUT TON BM IM CNG SUT CC I
2.1. Gii thiu chung
MPPT (Maximum Power Point Tracking) l phng php d tm im lm vic c
cng sut cc i ca h thng pin mt tri thng qua vic ng m kha in t ca b
bin i (BB) DC DC. Phng php MPPT c s dng rt ph bin trong h thng
pin mt tri lm vic c lp v ang dn c p dng trong h quang in lm vic vi
li. MPPT bn cht l thit b in t cng sut ghp ni ngun in PMT vi ti
khuych i ngun cng sut ra khi ngun pin mt tri khi iu kin lm vic thay i,
v t c th nng cao c hiu sut lm vic ca h. C cu trc c bn nh hnh 2.1.

IPV

DC
DC

VPV

B iu khin
MPPT

Ti

Tn hiu
PWM

Hnh 2.1. B iu khin MPPT trong h thng pin mt tri.


Khi mt tm PMT c mc trc tip vo mt ti, im lm vic ca tm PMT
s l giao im gia ng c tnh lm vic I V v ng c tnh I V ca ti. Gi
s nu ti l thun tr th ng c tnh ti l mt ng thng vi h s gc l 1/R.

IPV
+

VPV

Hnh 2.2. Pin mt tri mc trc tip vi ti thun tr c th thay i gi tr.

https://www.facebook.com/Mr.Trongbk

14

Chng 2. Thut ton bm im cng sut cc i

MPP

R = R2

R = Ropt
X: 18.04
Y: 4.434

Dong dien [A]

R = R1
2

10
15
Dien ap [V]

20

25

Hnh 2.3. c tnh lm vic ca pin mt tri v ca ti c th thay i gi tr.


T c tnh I V cho thy c mt im gi l MPP (maximum power point), l
im m khi h thng hot ng ti im th cng sut ra ca pin mt tri l ln nht.
Trong hu ht cc ng dng ngi ta mong mun ti u ha dng cng sut ra t
pin mng lng mt tri ti ti. lm c iu th i hi im hot ng ca h
thng phi c thit lp im MPP.
Tuy nhin, v im hot ng vi cng sut ln nht (MPP) ph thuc vo bc x
mt tri, nhit v iu kin mi trng thay i ngu nhin nn v tr im MPP cng
thay i lin tc. Do , m bo h thng lun lm vic im MPP hoc ln cn
im MPP th ngi ta s dng mt mch c bit gi l MPPT bm theo im c
cng sut cc i.

2.2. Nguyn l dung hp ti


Khi PMT c mc trc tip vi mt ti th im lm vic s do c tnh ti xc
nh. in tr ti c xc nh nh sau :

VO
IO

(2.1)

Ti ti u ca PMT c xc nh nh sau :

R opt

https://www.facebook.com/Mr.Trongbk

15

VMPP
IMPP

(2.2)

Chng 2. Thut ton bm im cng sut cc i

trong :
- VMPP , IMPP : ln lt l in p ln nht, dng in ln nht ca pin mt tri.
- VO , IO : ln lt l in p ra, dng in ra ca ti.
Khi gi tr ca ti khp vi gi tr Ropt th cng sut truyn t PMT n ti s l
cng sut ln nht. Tuy nhin, iu ny thng c lp v him khi khp vi thc t v
vy cn c MPPT phi hp tr khng ca ti vi tr ti u ca PMT.
B bin i Boost c ng dng rng ri khi i hi in p ra cao hn in p
u vo. Vi u im l dng in vo lin tc v d dnh iu khin nn n c s
dng nhiu trong b cng sut ca b iu khin MPPT. H thng MPPT s dng mch
Boost c trnh by nh hnh 2.4.

I0

IPV
+

DC
DC

VPV

+
V0

Rei(D,R)

Hnh 2.4. Pin mt tri kt ni vi ti qua b bin i DC DC.


B bin i Boost c th c m t bi cc h thc ton hc nh sau [4]:
VO
1

VPV 1 D

(2.3)

IO
1 D
IPV

(2.4)

VO RIO

(2.5)

Loi tr cc ton hng V0 trong (2.3) v I0 trong (2.4) th vo phng trnh (2.5)
thu c tr khng vo ca PMT:
R ei (D, R) 1 D R
2

(2.6)

T cng thc (2.6) d dng nhn thy Rei(D,R) ph thuc vo chu k nhim v D

https://www.facebook.com/Mr.Trongbk

16

Chng 2. Thut ton bm im cng sut cc i

ca b bin i DC DC v gi tr ca ti R, do c th thay i gi tr ca R ei bng


cch thay i gi tr ca chu k nhim v D hoc R hoc c hai, thng thng th gi tr
ti thng c nh nn ngi ta thng thay i gi tr ca D.
T phng trnh (2.6) c th thay th mch trong hnh 2.4 bng s mch tng
ng nh trong hnh 2.5 sau:

IPV
+

VPV

Rei(D,R)

Hnh 2.5. PMT vi in tr Rei.


thay i v tr ca im lm vic th chng ta cn thay i gc nghin
Re i D, R ca ng c tnh ti bng cch thay i chu k nhim v D, vic thay i

chu k nhim v D mt cch hp l s cho php giao im gia hai ng c tnh xc


lp ti ng im MPP.

Hnh 2.6. c tnh ca pin mt tri v ca ti thun tr [4].


Gc nghing ca c tnh ti c xc nh theo cng thc :

1
1
Rei D, R atan

atan

R
D
,
R

D
R

ei

https://www.facebook.com/Mr.Trongbk

17

(2.7)

Chng 2. Thut ton bm im cng sut cc i

Chu k nhim v D ch c th thay i t 0 ti 1 nn gc nghing ca ti b thu


hp li vi cc gii hn bi cc gc ti hn c tnh theo cc cng thc di y :

1
Rei 0, R atan
R

(2.8)

1
Rei 1, R atan 900
0

(2.9)

Do , di gi tr ca gc nghing ca ti l :

1
atan Rei D, R 900
R

(2.10)

T cng thc (2.10) c minh ha v gii thch bng hnh 2.7 n xc nh r hai
khong ring bit :
- Khong theo di: nu im MPP nm trong khong ny, th s tn ti mt gi tr
ca chu k nhim v D xc lp im lm vic ti im MPP v t cng sut
ra ca pin nng lng s l ln nht.
- Khong khng theo di: nu im MPP nm trong khong ny th s khng th
tm ra c gi tr ca chu k nhim v D lm cho im lm vic ca h thng
ti im MPP, dn ti cng sut ra ca pin mt tri khng th t gi tr ln nht
c. Do , nu im MPP nm trong khong khng theo di ny th im lm
vic s l giao im ca ng c tnh pin v gii hn di ca ng cong ti.

Hnh 2.7. Khong lm vic ca b bin i tng p Boost [4].


https://www.facebook.com/Mr.Trongbk

18

Chng 2. Thut ton bm im cng sut cc i

2.3. Thut ton xc nh im c cng sut cc i


V tr ca im MPP trn ng c tnh I V l khng bit trc v n lun thay
i ph thuc vo iu kin bc x v nhit . Chng hn, nh hnh 2.8 trnh by c

Dong dien [ A ]

tnh I V ca pin mt tri khi gi nhit c nh 250C v bc x mt tri thay i.


5.5

600W/m2

4.5

800W/m2
1000W/m2

3
1.5
0

10
15
Dien ap [ V ]

20

600W/m2

100
Cong suat [ W ]

25

800W/m2

80

1000W/m2

60
40
20
0

10
15
Dien ap [ V ]

20

25

Hnh 2.8. c tnh I V khi bc x thay i v v tr cc im MPP.


Do , cn c mt thut ton theo di im MPP, thut ton ny chnh l tri
tim ca b iu khin MPPT. C nhiu thut ton c nghin cu v ng dng trong
thc t, trong ph bin nht l hai thut ton P&O v INC. Nn trong gii hn n
ny em xin trnh by v hai thut ton trn.
2.3.1. Phng php nhiu lon v quan st P&O
a. Phng php iu khin gin tip thng qua dng in tham chiu Iref
Thut ton P&O, cn c gi l phng php leo i c s dng rt ph
bin nht trong thc t bi tnh n gin ca thut ton v d dng thc hin. hnh 2.10
cho thy cng sut ra ca PMT l mt hm ca dng in. Trong thut ton ny dng
in hot ng ca pin mt tri PMT b nhiu bi mt gia s nh I v kt qu lm thay
i cng sut, P c quan st (observer). Hnh 2.9 trnh by cu trc ca h thng
MPPT iu khin theo dng in tham chiu.

https://www.facebook.com/Mr.Trongbk

19

Chng 2. Thut ton bm im cng sut cc i

RL

IPV

Io
+

+ VPV

Cin

Vo

Resr

Tn hiu PWM

PWM
Thut ton
+
MPPT
Iref

BK

Hnh 2.9. S h thng MPPT iu khin theo dng in tham chiu Iref .
100
MPP

Cong suat P [ W ]

80
3

2
60

40
1

20
Tang Iref
0

3
Dong dien I [ A ]

Giam Iref
4

Hnh 2.10. ng c tnh quan h gia cng sut v dng in P I ca pin mt tri.
Hnh 2.10 m t nguyn l hot ng ca thut ton P&O, t c th suy ra
phng thc hot ng ca thut ton nh sau:
-

Nu im hot ng ca h thng ang di chuyn theo hng 1 tc P < 0 v


I < 0 th cn tng dng in hot ng ln di chuyn im hot ng ti
im MPP.

Nu im hot ng ca h thng ang di chuyn theo hng 2 tc P > 0 v


I > 0 th cn tng dng in hot ng ln di chuyn im hot ng ti
im MPP.

https://www.facebook.com/Mr.Trongbk

20

Chng 2. Thut ton bm im cng sut cc i

Nu im hot ng ca h thng ang di chuyn theo hng 3 tc P > 0 v


I < 0 th cn gim dng in hot ng di chuyn im hot ng ti im
MPP.

Nu im hot ng ca h thng ang di chuyn theo hng 4 tc P < 0 v


I > 0 th cn gim dng in hot ng di chuyn im hot ng ti im
MPP.
Start
P&O

o : V(k), I(k)

P(k) = V(k).I(k)
P = P(k) - P(k-1)
I = I(k) - I(k-1)

No

Yes

P >0

I > 0

I > 0

No

Gim Iref

Yes

Yes

No

Tng Ief

Gim Iref

Tng Iref

P(k-1) = P(k)
I(k-1) = I(k)

Hnh 2.11. Lu thut ton P&O iu khin thng qua dng tham chiu Iref .
Thuyt minh thut ton: B iu khin MPPT s o cc gi tr dng in I v in
p V. sau tnh ton sai lch P v I sau kim tra:
-

Nu P. I > 0 th tng gi tr dng in tham chiu Iref.


Nu P. I < 0 th gim gi tr dng in tham chiu Iref.

Sau cp nht cc gi tr mi thay cho gi tr trc ca I, P v tin hnh o


cc thng s I, V cho chu k lm vic tip theo.

https://www.facebook.com/Mr.Trongbk

21

Chng 2. Thut ton bm im cng sut cc i

b. Phng php iu khin trc tip


Phng php iu khin ny n gin hn v ch s dng mt mch vng iu
khin v n thc hin nhim v iu chnh chu k nhim v D trong thut ton MPPT.
Hnh 2.12 trnh by cu trc iu khin ca thut ton P&O iu khin trc tip chu k
nhim v D. N o cc tn hiu in p v dng in ca pin mt tri sau qua thut
ton MPPT iu chnh chu k nhim v D, nhm thay i tr khng u vo Rei ca
pin mt tri sao cho ph hp vi tr khng ti u Ropt. Khi tr khng Rei = Ropt th cng
sut ra ca h thng pin mt tri s l ln nht.

RL

IPV

Io
+

+ VPV

Cin

Vo

Resr
Tn hiu PWM

PWM
Thut ton MPPT
(iu chnh D)

Hnh 2.12. S khi ca phng php MPPT iu khin trc tip chu k nhim v D.
6

1/Rei
5

X: 18.04
Y: 4.434

1/Ropt

4
Rei decrease
3

1/Rei
2

D increase
0

10

15

20

25

Hnh 2.13. Mi quan h gia tng tr vo ca mch boost vi chu k nhim v D.


https://www.facebook.com/Mr.Trongbk

22

Chng 2. Thut ton bm im cng sut cc i

Theo hnh 2.13 c:


- Khi im hot ng ca h thng PMT nm bn tri im MPP th phi gim gc
nghing ca c tnh ti Re i D, R Theo phng trnh (2.7) phi gim chu k
nhim v D xung tng in p lm vic .
- Khi im hot ng ca h thng PMT nm bn phi im MPP th phi tng
gc nghing ca c tnh ti Re i D, R Tng chu k nhim v D ln, dn ti
gim in p lm vic.
T phn tch nu trn d dng suy ra c lu thut ton nh c trnh by
trong hnh 2.14 v thuyt minh lu thut ton tng t nh lu hnh 2.11.
Start
P&O

o : V(k), I(k)

P(k) = V(k).I(k)
P = P(k) - P(k-1)
V = V(k) - V(k-1)

No

Yes

P >0

V > 0

V > 0

No

Tng D

Yes

Yes

No

Gim D

Tng D

Gim D

P(k-1) = P(k)
V(k-1) = V(k)

Hnh 2.14. Lu thut ton P&O iu khin trc tip chu k nhim v D.
2.3.2. Phng php in dn gia tng INC
a. Thut ton INC iu khin gin tip thng qua dng in tham chiu Iref
Cu trc iu khin ca h thng d tm im cng sut cc i INC theo iu
khin dng in nh hnh 2.9. Phng php INC l phng php da trn thc t nh
sau:

https://www.facebook.com/Mr.Trongbk

23

Chng 2. Thut ton bm im cng sut cc i

dc ca ng cong cng sut bng khng ti im MPP


dc dng bn tri im MPP
dc m bn phi im MPP
dP
0 , ti im MPP
dI
dP
0 , bn tri im MPP
dI
dP
0 , bn phi im MPP
dI

Khi :
dP d(VI)
dV
V

VI
V I
dI
dI
dI
I

Do c th vit li cc h thc trn nh sau :


I
I
, ti im MPP
V
V
I
I
,bn tri im MPP
V
V

(2.11)

I
I
, bn phi im MPP
V
V
100

MPP

dP/dI = 0

Cong suat [ W ]

80

60

dP/dI < 0

dP/dI > 0
40

20

Tang Iref
0

Gang Iref

3
Dong dien I [ A ]

Hnh 2.15. ng c tnh P I v thut ton INC.


https://www.facebook.com/Mr.Trongbk

24

Chng 2. Thut ton bm im cng sut cc i


Start
INC

Measure V(k), I(k)

I = I(k) - I(k-1)
V = V(k) - V(k-1)

No

V = 0

Yes

I = 0
No

Yes

No

Yes

I > 0

Yes

No

No

Iref = Iref + Iref

Yes

Iref = Iref Iref

Iref = Iref + Iref

Iref = Iref Iref

V(k-1) = V(k)
I(k-1) = I(k)

Hnh 2.16. Lu thut ton INC iu khin gin tip qua Iref.
Lu thut ton hnh 2.16 gii thch s hot ng ca thut ton INC iu khin
theo dng tham chiu. Cc gi tr dng in v in p ca PMT c o v. Sau , S
dng cc gi tr tc thi v gi tr trc tnh ton cc gi tr gia tng ca I v V.
Thut ton s kim tra iu kin ca phng trnh trong (2.11):
- Nu im hot ng nm pha bn tri im MPP th chng ta phi di chuyn n
sang bn phi bng cch tng dng in ca PMT.
- Nu im hot ng nm bn phi im MPP th chng ta li phi di chuyn n
sang bn tri tc l phi gim dng in PMT.
- Khi iu kin

I
I
c tha mn tc n chnh l cc im MPP th thut

V
V

ton ny s b qua vic iu chnh dng in.


https://www.facebook.com/Mr.Trongbk

25

Chng 2. Thut ton bm im cng sut cc i

- Mt kim tra quan trng ca thut ton ny l pht hin iu kin ca kh quyn.
Nu im hot ng vn im MPP (iu kin V = 0) v iu kin bc x
khng thay i (I = 0) th s khng phi iu chnh dng in hot ng. Nu
nh bc x tng (I > 0) th dng in MPP gim ln nn thut ton INC phi
tng dng in hot ng theo di im MPP. Nu bc x gim (I < 0) dn ti
dng in im MPP cao hn, nn phi gim dng in hot ng theo di
im MPP.
Vo chu k cui, n s cp nht lch s bng cch lu cc gi tr in p v dng
in hin ti, s s dng chng nh l cc gi tr trc cho chu k tip theo.
b. Thut ton INC iu khin trc tip chu k nhim v D
Start
INC

o: V(k), I(k)

I = I(k) - I(k-1)
V = V(k) - V(k-1)

No

V = 0

Yes

I = 0
No

Yes

No

Yes

I > 0

Yes

No

No

D = D - D

Yes

D = D + D

D = D + D

D = D - D

V(k-1) = V(k)
I(k-1) = I(k)

Hnh 2.17. Lu thut ton INC iu khin trc tip h s D.

https://www.facebook.com/Mr.Trongbk

26

Chng 2. Thut ton bm im cng sut cc i

Cu trc iu khin INC trc tip chu k nhim v D c miu t nh hnh 2.12.
Khi tng in p hot ng ca pin mt tri dn ti gc nghing Re i D, R ca c tnh
ti gim, do m theo cng thc (2.7) th phi gim chu k nhim v D.
Tng t, nu in p hot ng m gim th phi tng chu k nhim v D. T ,
d dng suy ra lu thut ton INC iu khin trc tip nh hnh 2.17.
Lu thut ton ny c thuyt minh tng t nh lu hnh 2.16.

2.4. Hn ch ca MPPT
Xt mt v d c th nh hnh 2.18 thy c mt hn ch ca thut ton bm
cng sut cc i MPPT. Hnh 2.18a m t m hnh h thng pin mt tri khi b che
khut i mt phn th s thu c c tnh I V v P V nh hnh 2.18b.
T c tnh hnh 2.18b cho thy trn ng c tnh cng sut P V xut hin hai
im rt d khin b iu khin MPPT hiu nhm y l im c cng sut cc i.
Trong qu trnh hot ng rt c th thut ton MPPT s bm theo im MPP a
phng l im khng cho ra c cng sut cc i ca pin m phi l im MPP
chnh mi l im lm cho h thng PMT c cng sut cc i.
Vy cc thut ton trn ch chy tt v n nh trn ng c tnh P V nh hnh
2.18c, cn i vi c tnh nh hnh 2.18b th MPPT hot ng km hiu qu c th gy
ra lng ph nng lng. Do , trong n ny ch xt h thng pin mt tri c dng c
tnh nh hnh 2.18c m thi.

Diode
kha

PV

IPV

I PV
Isc

Isc

Isc0

Isc0

+
Diode
bo v

VPV
V PV

Voc1

Voc0

Voc

VPV

PPV

Voc0

Voc1

Voc

PPV
MPP
MPP
chnh

Tm pin
b che

MPP
a phng

VPV

a. M hnh h thng pin

Voc

b. c tnh pin khi b che

VPV

Voc

c. c tnh pin khng b che

Hnh 2.18. M hnh v c tnh I V, P V ca h thng pin mt tri.

https://www.facebook.com/Mr.Trongbk

27

Chng 2. Thut ton bm im cng sut cc i

2.5. Kt lun
Chng 2 ny tm hiu:
- Nguyn l chung v ha hp ti cho b bin i tng p Boost.
- Trnh by cc thut ton bn im cng sut cc i ph bin ca PMT l P&O
v INC theo hai phng php khc nhau l iu khin trc tip v iu khin
theo dng in tham chiu. Ch ra c nguyn l hot ng v lu thut
ton ca chng.
Thut ton MPPT c hai kiu iu khin bm cng sut cc i chnh l iu
khin trc tip chu k nhim v D v iu khin bm cng sut cc i theo dng tham
chiu. cc tn hiu ra ca b iu khin MPPT s iu khin s ng ct ca van ng ct
trong mch Boost. i vi thut ton MPPT bm cng sut cc i theo dng in tham
chiu th cn phi thit k thm b iu khin dng in.
Cho nn trong chng 3 ny s tp trung i phn tch nguyn l BB Boost, tnh
ton mch lc v thit k mch iu khin dng in.

https://www.facebook.com/Mr.Trongbk

28

Chng 3. B bin i DC DC

Chng 3
B BIN I DC DC
3.1. Yu cu thit k
Thng s u vo :
+ Pin NLMT 18V 80W.
+ Tn s ng ct fc = 100kHz .
Thng s u ra :
+ in p ra : VOUT = 24V
+ dao ng dng in trn cun cm IL = 10%IL
+ dao ng in p trn t VC = 2%VOUT

3.2. B bin i Boost


B bin i Boost l b bin i DC DC thng dng thng c p dng cho
cc ng dng i hi in p ra cao hn in p vo. M hnh BB boost c cu hnh
y nh c trnh by trong hnh 3.1. Trong xy dng cc biu thc ton hc
v tm hiu nguyn l hot ng c d dng hn, nn loi b nh hng ca R esr = 0,
RL c chn khc 0.

iL(t) RL

I0
iC(t)

V0(t)

Resr

Vg

Hnh 3.1. M hnh BB boost.


Trng hp 1: khi van ng ct Q dn v diode D khng dn :
Dng in iL(t) chy t dng cc ca ngun qua in cm L ri qua van tr v
m cc ca ngun v dng in iC(t) khp vng qua in tr R, t in C, Nh vy khng
c dng chy qua it D. c m t nh hnh 3.2.pha di.

https://www.facebook.com/Mr.Trongbk

29

Chng 3. B bin i DC DC

iL(t) RL

L
+ VL(t)

Vg

iC(t)

V0(t)

Resr

Hnh 3.2. Mch tng ng khi Q1 m v D kha.


-

in p trn cun dy v dng in trn t

v L t Vg i L t R L

i c t v t / R
-

(3.1)

Xp x cc tn hiu nh v V, i L I L t (3.1) thu c :

v L t Vg I L R l

i c t V / R

(3.2)

Trng hp 2: khi van Q1 khng dn v diode D dn :


Van ng ct Q khng dn, docun cm L c khuynh hng duy tr dng qua n
s to ra in p cm ng ln kch m diode D lm cho n tr ln dn. S mch
tng ng nh hnh 3.3.

iL(t) RL

L
+ VL(t)

Vg

iC(t)

C
Resr

V0(t)

Hnh 3.3. Mch tng ng khi Q1 kha v D m.


T s mch in d dng tm c in p qua cun cm v dng qua t in
bng cch gii mch in trong hnh 3.3 thu c h phng trnh (3.3) m t hot s
bin thin ca in p trn cun cm vL(t) v dng qua t ic(t) theo thi gian. Xp x tn
hiu nh thu c h (3.4):

https://www.facebook.com/Mr.Trongbk

30

Chng 3. B bin i DC DC

in p qua cun cm v dng qua t :

v L t Vg i L t R L v t

i c t i L t v t / R
-

(3.3)

Xp x cc tn hiu nh

v L t Vg I L R L V

i c t I L V / R

(3.4)

T thu c cc tn hiu in p qua cun cm v dng qua t nh hnh di

Hnh 3.4. Dng sng trn cun cm L v dng sng trn t C.


T th in p cun cm ta c th nhn thy in p u ra ln hn in p u
vo. Trong khong thi gian ng kha ban u, vL bng vi in p u vo Vg in p
th cp dng t vo cun cm. V trong trng thi n nh, tng in p th cp t ln
cun cm trong mt chu k ng ct phi bng 0 nn suy ra in p ri trn cun cm khi
kha v tr 2 phi m hay (Vg - V) < 0 hay Vg < V .
T phn tch trn ta c h thc sau:
Ts

(t)dt Vg I L R L DTs (Vg IL R L V) D'Ts

https://www.facebook.com/Mr.Trongbk

31

(3.5)

Chng 3. B bin i DC DC

Trong trng thi cn bng :

Vg DTs (Vg V) D'Ts 0


V

(3.6)

1
Vg ILR L
1 D

Dng np cho t C
Ts

i (t)dt R DT I R D'T

(3.7)

V
V
DTs I D 'Ts 0
R
R
Vg
V
I

1 D R 1 D 2 R

(3.8)

Khi cn bng

Dng sng dng in trn cun cm:


-

Trong khong thi gian (0 DTS) :

Trong khong thi gian ( DTS TS):

d
v (t) V I R
i L (t) L g L L
dt
L
L
d
v (t) V I R V
i L (t) L g L L
dt
L
L

iL t

iL

Vg I L RL

Vg I L RL V

Hnh 3.5. Dng sng dng in trn cun cm L.


S thay i dng trong khong thi gian DTS :

2 i L
L

https://www.facebook.com/Mr.Trongbk

IL R L

L
Vg DTs
2 i L

32

DTs
(3.9)

Chng 3. B bin i DC DC

Da vo chng ta c th la chn cun cm theo nhp nh in p yu cu.


Dng sng in p u ra:
i (t)
d
V
vc (t) c
dt
C
RC

Trong khong thi gian (0 DTS) :

Trong khong thi gian ( DTS TS) :

i (t) I
d
V
vc (t) c
dt
C
C RC

Hnh 3.6. Dng sng in p u ra.


S thay i in p trong khong thi gian (0 DTS) :

V
DTs
RC
VDTs
C
2Rv

2v

(3.10)

T biu thc (3.10) dng chn gi tr t C theo dao ng in p trn t V.

3.3. Tnh ton la chn tham s c bn


Gi s hiu sut ca b bin i l l tng, t c:
Cng sut: PIN POUT 80W
2
VOUT
242

7, 2
in tr ti: R
POUT
80

Dng in qua cun cm: IL IIN


Chu k hot ng D: D 1

PIN 80 40

4, 44 A
VIN 18 9

VIN
18
1
0, 25
VOUT
24

Gi tr dao ng dng in trn cun cm : IL 10%IL 0,1.4,44 0,444 A


https://www.facebook.com/Mr.Trongbk

33

Chng 3. B bin i DC DC

3.3.1. Tnh ton cun cm


a. Gi tr cun cm
gi tr cun cm c tnh theo cng thc (3.9) :

VIN D
18.0, 25

50,68H
2ILfS 2.0, 444.100.103

b. Thit k cun cm
Cc tham s cn thit cho thit k :
1. in cm, .L = 50,68H
2. Dng in mt chiu qua cun cm, ....IL = 4,44A
3. nhp nh dng trn cun cm , .. IL 0,444A
4. Cng sut ra, .PO = 80W
5. H s iu chnh, .. 1%
6. Tn s ng ct, fs 100kHz
7. Mt t trng, ..Bm = 0,25T
8. Vt liu lm li,.ferrite
Dng in nh Ipeak trn cun cm:

Ipeak IL IL 4,44 0,444 4,884 A


Nng lng trn cun cm:

Energy

LI 2peak
2

50,68.106.4,8842

6,04.103 [Ws]
2

H s Ke: K e 0,145.Po .B2 max .104 0,145.80.0, 252.10 4 7, 25.10 5


3
Energy 6,04.10
H s hnh hc Kg : K g

0,005 [cm5 ]
K e
7, 25.105.1
2

Chn li t h s hnh dng Kg :


T h s hnh dng Kg chn c li EE 2425 . Vi cc thng s k thut ca li
ferit nh sau:

https://www.facebook.com/Mr.Trongbk

34

Chng 3. B bin i DC DC

1. di ng t, .MPL = 4,85 cm
2. Khi lng ca li,..Wtfe = 9,5 g
3. Din tch mt ct tr gia ca li,Ac = 0,384 cm2
4. Din tch ca s,..Wa = 0,784 cm2
5. H s, ..Ap = 0,305 cm4
6. H s hnh dng,..Kg = 0,0095 cm5
7. di ca s, .G = 1,25 cm
8. Din tch b mt, .At = 23,5 cm2

Hnh 3.7. Hnh dng chung ca li EE[2]

2.(Energy) 2 .104
396 [A / cm 2 ]
Mt dng in : J
Bmax .A p .K u
Dng in hiu dng : I rms I 2 L (2I L ) 2 4,53[A]
Tit in dy:
A W(B)

Irms
0,0114[cm 2 ]
J

T tit din dy tnh c chn dy ngoi thc t l:


-

Dy trn c tit din AW(B) 0,01039 [cm2 ] .

Dy c lp cch in c tit din A W 0,01168 [cm2 ] .

in tr dy qun : 165,8 [m/cm]

https://www.facebook.com/Mr.Trongbk

35

Chng 3. B bin i DC DC

in tch ca s dy qun :
Ly S3 = 0,75 Wa(eff ) Wa .S3 0,794.0,75 0,5955 [cm2 ]
Tnh s vng dy, ly S2 0,61.

Wa (eff ) .S2
AW

Tnh khe h khng kh : lg

Tnh h s F : F 1

0,5955.0,6
31[vng]
0,01168

0, 4..N 2 .A c .108 MPL

0,009 [cm]
L
m

2G
.ln
1, 48
Ac lg

lg

S vng dy mi sau khi tnh c h s F :


Nn

lg
0, 4..A c .F.108

26 [vng]

c. in tr cun cm

6
6
R L MLT.N n .
.10 4,9.26.165,8.10 0,02 []
cm
3.3.2. Tnh ton t lc u ra
a. Gi tr in dung ca t
Chn nhp nho in p ra : VOUT 0,02VOUT 0,48 V
Dng in ra ca mch : IOUT

POUT 80 10

3,33 A
VOUT 24 3

Gi tr cun cm lc u ra tinh theo cng thc (3.2) :

COUT(min)

IOUT .D
3,33.0,25

17,34.106 F 17,34F
3
fS .VOUT 0,48.100.10

Chn gi tr in dung ca t : C = 47F v chu c in p 50V

https://www.facebook.com/Mr.Trongbk

36

Chng 3. B bin i DC DC

b. Gi tr in tr RESR mc ni tip vi t
sau khi tnh ton c gi tr in dung ca t C , da vo datasheet xc nh c
gn ng gi tr in tr RESR .

Hnh 3.8. c tnh th hin quan h ESR/ESR0 theo tn s [18].


ng vi tn s ct fc = 100kHz

ESR
=0,6 ESR=0,6ESR 0 =0,6.0,16=0,1
ESR 0

3.4. M hnh v thit k b iu khin


3.4.1. M hnh ha b bin i Boost bng phng php trung bnh ha mng ng
ct
Phng php trung bnh ha mng ng ct ngy nay gy c s quan tm v m
hnh thu c gn vi m hnh vt l, c th m t cc phn t gy tn tht nh: in tr
khi dn dng qua van, st p trn van, mt s mch in k sinh.
Mc ch ca phng php l thay th phn mch c phn t ng ct bng mt
mng hai ca. T thay th mng ng ct phi tuyn bng mt mng tuyn tnh qua
php ly trung bnh.
Trn s BB Boost hnh 3.9 mng ng ct gm van MOSFET v diode. V
dng vo cng 1 i1(t) chnh l dng qua cun cm nn c th coi l bin c lp, in p
u ra trn t v2(t) chnh l in p trn ti ch thay i khi ti thay i nn cng coi l
bin c lp. V vy in p v1(t) v i2(t) c coi l bin ph thuc nh trn hnh 3.10.

https://www.facebook.com/Mr.Trongbk

37

Chng 3. B bin i DC DC

iL(t) RL

i1(t)

i2(t)

Vg

V1(t)

iC(t)

V2(t)

Resr

I0
+

V0(t) R

Mng ng
ct

Hnh 3.9. Mch ng ct trong s BB Boost.

i1(t)

i1(t)

v1(t) v1(t)

i1(t)

v2(t)

Mng ng ct

Hnh 3.10. M hnh mng ng ct.


Dng sng ca chng c cho trn hnh 3.11 theo phn tch hot ng ca s
BB Boost. Ly trung bnh in p v1(t) v dng i2(t) trong mt chu k Ts vi gi thuyt
v2(t) v i1(t) p mch khng ng k hoc thay i gn nh tuyn tnh.
v1 (t)
i 2 (t)

Ts

1 d(t) v 2 (t)

Ts

1 d(t) i1 (t)

Ts

Ts

d '(t) v 2 (t)

d '(t) i1 (t)

Ts

Ts

Hnh 3.11. Dng in p v1(t) trn MOSFET v dng dng i2(t) qua diode .
https://www.facebook.com/Mr.Trongbk

38

(3.11)

Chng 3. B bin i DC DC

<i1(t)>Ts
+

d (t)<v2(t)Ts

d (t)<i1(t)Ts <v2(t)>Ts

Trung bnh mng ng ct


Hnh 3.12. M hnh trung bnh.
Tin hnh tuyn tnh ha m hnh trn hnh 3.9 bng cch a cc bin ng nh:

v g (t) Vg v g (t)

i L (t) I L iL (t)

v1 (t) V1 v 1 (t)

i 2 (t) I 2 i2 (t)

v 2 (t) V2 v 2 (t)
d D d(t)

d ' 1 d D ' d(t)

(3.12)

Ngun p ph thuc cng vo 1 tr thnh:

V v (t) D' V v (t) V d(t)


d(t)v
(t)
v1 (t) d '(t) v 2 (t) D' d(t)
2
2
2
2
2
2

D' V2 v 2 (t) V2d(t)

(3.13)

S hng u tin D ' V2 v2 (t) th hin s ph thuc vo in p ra

V2 v2 (t) theo t l

D ' , c m ta bi ngun p ph thuc. S hng V2 d (t) l ngun

c iu khin bi h s iu ch d (t) nn tr thnh ngun p c lp mc ni tip


trong mch.Ngun dng ph thuc cng 2 tr thnh :

d(t)i
(t)
i 2 (t) d '(t) i1 (t) D' d(t)
I1 i1 (t) D' I1 i1 (t) I1d(t)
1

D' I1 i1 (t) I1d(t)

https://www.facebook.com/Mr.Trongbk

39

(3.14)

Chng 3. B bin i DC DC

S hng D ' I1 i1 (t) th hin s ph thuc vo I1 i1 (t) theo t l D ' nn c


m t bi ngun dng ph thuc. S hng I1d (t) l ngun dng iu khin bi h s

d (t) tr thnh ngun dng c lp mc song song vi mch. T c m hnh trung


bnh mng ng ct cho mch boost nh hnh 3.13:

I1+i1
+

I2+i2

D :1

V2 d(t)
I1 d(t)

V1+v1

V1+v1

Trung bnh mng ng ct

Hnh 3.13. M hnh trung bnh mng ng ct cho mch boost.


T cc phn tch trn suy ra m hnh trung bnh cho mch Boost c trnh by
trn hnh 3.14:

RL

IL+iL

D :1
+

V0 d(t)

Vg+vg

IL d(t)

R V0+v0

Resr
Trung bnh mng ng ct

Hnh 3.14. M hnh trung bnh cho mch Boost.


Xt m hnh tn hiu nh nh hnh 3.15. cn xc nh cc hm truyn t quan
trng cho qu trnh thit k b iu khin dng in:

v o
G vd
d v g 0

G i L
id d
v g 0

https://www.facebook.com/Mr.Trongbk

40

Chng 3. B bin i DC DC

tm c cc hm truyn ny ta loi b nh hng ca ngun vg 0 trong m


hnh hnh 3.15 thu c m hnh n gin nh c m t trong hnh 2.16.

RL

iL

D :1
+

V2 d(t)

vg

I1 d(t)

R v0

Resr

Trung bnh mng ng ct

Hnh 3.15. M hnh trung bnh tn hiu nh cho mch Boost.

RL

iL

D :1
+

I1 d(t)

V0 d(t)

R v0

Resr

Trung bnh mng ng ct

Hnh 3.16. M hnh trung bnh tn hiu nh cho mch Boost khi loi vg 0 .
Sau tin hnh quy i v s cp ca my bin p, laplace ha mch in ri t
da vo vic tnh ton mch in s suy ra c hm truyn mong mun Gvd v Gid.

RL
D

RL s L
2

iL

iL(s)

V0 d(t)

IL d(t)

C
Resr

R v0

V0d(s)
D

IL d(s)

sC

R v0(s)

Resr

Hnh 3.17. a) M hnh quy i v th cp. b) laplace ha mch quy di.

https://www.facebook.com/Mr.Trongbk

41

Chng 3. B bin i DC DC

Cn bng in p trong mch hnh 4.17b thu c:

V0d(s)
v 0 (s)
R L sL
v (s) 0

o
I L d(s) 1
2
D'
D
'

R esr / /R
sC

s R R esr C 1
V d(s)
R sL
0
L 2 I L d(s)

v o (s) v o (s) 0
D'
R 1 sR esr C
D '

R sL s R R esr C 1
V R sL
L 2
1 v o (s) 0 L 2 I L d(s)
D'
D'

D ' R 1 sR esr C

V R sL V0
R sL

L 2 . s R R esr C 1 1 sR esr C v o (s) 0 L 2


1 sR esr C d(s)
D'
RD '
RD '

D'

R L sL
1
1 sR esr C
v 0 (s) V0
RD '2

G vd (s)
.
(3.15)

D ' 2 LC R R esr R L (R R esr ) C L


d(s)
RL
s
s
R esr C
1
2
RD '2
RD '2

RD '
Cn bng dng in trong mch Hnh 4.17b thu c:
i (s)D ' I d(s)

L
L

v o
1

R esr / / R

sC

i (s) 1 I d(s)
s R R esr C 1 v (s)
L
L
o
D '
R 1 sR esr C

Kt hp vi v 0 t hm truyn (3.15) suy ra c hm truyn ca i tng dng


in:
G id (s)

i (s)
Vo
L

.
d(s) RD'2

s R 2R esr C 2

LC R R esr R L (R R esr ) C L
RL
s2
s
R esr C
1
2
2
2
RD'
RD'

RD'

(3.16)

Xy dng cu trc iu khin v thit k b iu khin cho i tng dng c hm


truyn (3.16) c thit k mc tip theo. Mc ch ca vic thit k b iu khin
dng cho b bin i Boost ny nhm phc v cho thut ton INC v P&O iu khin
gin tip thng qua dng in tham chiu. Dng in tham chiu ny c theo di bm
theo dng ti im c cng sut cc i ca pin mt tri ng vi cc iu kin kh hu
thc t.

https://www.facebook.com/Mr.Trongbk

42

Chng 3. B bin i DC DC

3.4.2. Cu trc b iu khin

RL

IPV

I0
+

PWM

Hi

VPV

Resr

V0

Tn hiu PWM

PV
IPV

Gate
driver

Cin

Thut ton
MPPT Iref +

Gci

Hnh 3.18. Cu trc iu khin dng cho b bin i Boost.


3.4.3. Thit k b iu khin dng in
a. B b loi 2
C1
R2

C2

R1
Vi

OUT

Vo

Hnh 3.19. Cu trc b b loi 2.


T s mch hnh 3.19 d dng suy ra c hm truyn ca b b loi 2 nh sau
:

G c (s)
vi C12

vo
sC2 R 2 1

vi R1C1s(sC12R 2 1)

C1C2
C1 C2

https://www.facebook.com/Mr.Trongbk

43

(3.17)

Chng 3. B bin i DC DC

Hm truyn (3.17) c vit gn li nh sau :


s
1)
z
G c (s)
s
s(
1)
p
G c0 (

(3.18)

im khng v im cc c cho bi cc cng thc sau:

1
C2 R 2

(3.19)

1
C12 R 2

(3.20)

1
R1 (C1 C2 )

(3.21)

H s khch i ca b iu khin :

G c0

Bin v pha ca hm truyn phng trnh (3.18) tn s c th c tnh


ton nh sau:

G c ( j)

G c0

c () (

(1 j

)
z

(1 j )
p

G c0

2
)
z

1 ( )2
p
1 (

(3.22)

G c0

) (1 j ) (1 j )
j
z
p
tan 1
tan 1


tan 1

z
p 2
(p z )
z p
2

(3.23)

Pha ca b b theo cng thc (3.23) t gi tr ln nht ti tn s gc :

m p z

https://www.facebook.com/Mr.Trongbk

44

(3.24)

Chng 3. B bin i DC DC

Cho tn s ct mong mun

c v d tr pha mong mun m . Ti tn s ct c

i tng iu khin c bin Gp v d tr pha p . vic la chn cc tham s


ca b iu khin tr nn n gin, nn biu din mi quan h m vi tn s ct mong
mun nh sau:

m c

(3.25)

Trong l h s iu chnh, thng thng chn = 1.


Ti tn s ct phng trnh (3.23) ,(3.24), (3.25) tr thnh :

c (c ) tan 1

c (p z )
c 2 z p

( z )

tan 1 p

2
c 1 2 2

(3.26)

p ng yu cu v d tr pha, cn phi lm tha mn phng trnh sau :

c (c ) p m
tan 1

(p z )

c 1

m p

(p z )

tan

m
p

cot p m
2
c 1 2

p z c 1 2 cot p m d

(3.27)

Gi h (3.24) v (3.27) sau s ra c im khng v im cc:

0.5( 2 42 )
d
m
d
z

p 0.5( d2 4m2 d )

(3.28)

Ti tn s ct : G c ( jc ) G p ( jc ) 1

Do , suy ra h s khch i ca b b loi 2 : G c0

c
G p ( jc )

c 2
)
p
(3.29)
c 2
1 ( )
z

1 (

By gi ng dng phng php thit k b iu khin nu trn vo cc mch


vng iu khin dng in v mch vng iu khin in p.
https://www.facebook.com/Mr.Trongbk

45

Chng 3. B bin i DC DC

b. Mch vng iu khin dng in

iLref

Error

Gci(s)

PWM(s)

Gid(s)

iL

Hi(s)
Hnh 3.20. S iu khin mch vng dng in.
Vng iu khin dng c c tnh ng hc nhanh v vng lp in p c c tnh
ng thp hn. Do , dng in ca cun cm c th thay i rt nhanh so vi in p
ra.
Theo (3.16) hm truyn ca vng iu khin dng in :

G id (s)

0,008347s + 48
1,739.108 s 2 7,658.105s 4.07

B b c thit k tng li tn s thp v gim sai s trng thi n nh


gia gi tr mong mun vi gi tr thc ca dng cun cm khi duy tr PM dng ti tn
s ct la chn.
H s phn hi Hi (s): dng in trung bnh IL

P 80 40
4,44 [A] qua
Vin 18 9

cun cm. Do dng qua cun cm nh nn chn Hi(s)=1.


Thit k b iu ch: c th l mt sng tam gic hoc 1 xung rng ca, c th
n cc hoc lng cc c s dng nh mt tn hiu sng mang. Tn s ca sng
mang nn cng vi tn s ct ca b chuyn i.

Hnh 3.21. S khi v dng sng ca khi PWM.

https://www.facebook.com/Mr.Trongbk

46

Chng 3. B bin i DC DC

Chn VM = 5V
1 s
4f s 0, 2 5.107 s
1
Hm truyn ca b iu ch : PWM(s)
.

VM 1 s
1 2,5.106 s
4f s

Hm truyn vng h Gih(s) ca mch vng dng in c cho bi :

Gih (s) Hi (s).G ci (s).P WM (s).Gid (s)


i tng ca mch vng iu khin dng in Gpi(s) thu c khi cha c tc
ng ca b iu khin c ngha l Gci(s) = 1:

G pi (s) G ih (s)

G ci (s) 1

H i (s).P WM(s).G id (s)


0,008347s + 48
0, 2 5.107 s

.
1,739.108 s 2 7,658.105s 4.07 1 2,5.106 s

Suy ra, th Bode ca i tng vng iu khin dng in nh Hnh 4.24 :


Do thi Bode cua doi tuong dong
Gm = 12.4 dB (at 3.99e+05 rad/s) , Pm = 61.6 deg (at 9.85e+04 rad/s)

Magnitude (dB)

40
20
0
-20
-40

Phase (deg)

-60
540

360

180

0
2

10

10

10

10

10

10

Frequency (rad/s)

Hnh 3.22. th bode ca i tng dng in


i tng c tn s ct

fc 15,7kHz , ti tn s ct d tr pha l 61,60 v i

tng c d tr bin l 12,4 dB. iu kin chn tn s ct f c

https://www.facebook.com/Mr.Trongbk

47

fs
25kHz .
4

Chng 3. B bin i DC DC

H h c d tr pha cng cao th h kn c vt l cng thp. Cc nghin cu


thc nhin cho thy d tr pha ca h h ln hn 600 th vt l ca h kn nh hn
10%.
PM chn l 450 ti tn s ct f c 10kHz c 2f c 62,8krad / s
Ti tn s ct fc 10kHz i tng dng c gc pha v bin l :
0
0

p 251
p 251

20log
G
(

4,
23

pi
c

G pi (c ) 1, 6266

Theo phng trnh (4.27) v (4.28)

d c 1 2 cot p m 257.52103 rad

0.5( 2 42 ) 14,5krad
d
m
d
z
0.5( 2 42 ) 272krad
d
m
d
p

1 ( c )2

p
c
G c0
8914, 28
G pi (c ) 1 ( c ) 2

z
Do thi Bode sau khi da duoc bu
Gm = 11.7 dB (at 3e+04 Hz) , Pm = 45.2 deg (at 1e+04 Hz)

Magnitude (dB)

100
50
0
-50

Phase (deg)

-100
360
270
180
90
0
1

10

10

10

10

10

10

Frequency (Hz)

Hnh 3.23. th bode ca mch vng dng in sau khi c b.

https://www.facebook.com/Mr.Trongbk

48

Chng 3. B bin i DC DC

s
(
1)
14,5.103
Vy b b loi 2 l : G c (s) 8914, 28.
s
s(
1)
272.103

3.5. Kt lun
Chng 3 ny phn tch c nguyn l hot ng ca BB Boost, tin hnh
m hnh ha BB Boost a ra c hm truyn Gid phc v cho vic thit k b iu
khin dng in (b b loi 2). B iu khin c thit k tha nm cc tiu ch ra
phc v cho vic m phng trong chng 4. Chng 4 s tin hnh m phng kim
chng li l thuyt c cp trong cc chng trc .

https://www.facebook.com/Mr.Trongbk

49

Chng 4. M phng h thng bm cng sut cc i

Chng 4
M PHNG H THNG BM CNG SUT CC I
4.1. M phng b bin i Boost
iu kin m phng:

Ngun cp ng vi in p ra ti im MPP ca PMT iu kin tiu chun


(bc x 1000W/m2 v nhit 250C): 18V.
Chu k hot ng: D = 25%.

Thi gian m phng: 0.2s.


Ti tr : R = 7,2.

Hnh 4.1. S m phng BB Boost.


Dien ap tren cuon cam L
20
15
20

X: 0.1999
Y: 17

15

10

10

Dien ap [ V ]

5
0

-5

X: 0.1999
Y: -5.633

-10
0.1999

0.1999

0.1999

0.1999

0.1999

0.1999

0.2

0.2

0.2

0.2

0.2

-5

-10
-15

-20

0.02

0.04

0.06

0.08

0.1
Thoi gian [ s ]

0.12

Hnh 4.2. Din p trn cun cm.

https://www.facebook.com/Mr.Trongbk

50

0.14

0.16

0.18

0.2

Chng 4. M phng h thng bm cng sut cc i


Dong dien tren cuon cam
25
5.1

20

5
4.9
4.8

Dong dien [ A ]

4.7

15

4.6
4.5
4.4
4.3

10

4.2
4.1

0.08

0.08

0.08

0.08

0.08
0.0801
Thoi gian [s]

0.0801

0.0801

0.0801

0.0801

-5

0.02

0.04

0.06

0.08

0.1
Thoi gian [s]

0.12

0.14

0.16

0.18

0.2

Hnh 4.3. Dng in trn cun cm.


Theo hnh 4.3 dng in trn cun cm trung bnh t c l 4,5A v dao
ng so vi gi tr dng trung binh IL = (4,5 4,145) = 0,355 [A]. Ph hp vi tnh
ton l thuyt.
Dien ap tren tu C
40

23.2

35

22.8

23

22.6

30

X: 0.14
Y: 22.25

22.4

Dien ap [ A ]

0.14

0.14

0.14

0.14 0.1401 0.1401 0.1401 0.1401 0.1401 0.1401

25
20
15
10
5
0

0.02

0.04

0.06

0.08

0.1

0.12

0.14

0.16

0.18

0.2

Thoi gian [ s ]

Hnh 4.4. in p ra trn t in C.


Theo hnh 4.4 in p trn t trung bnh 22,25V v dao ng in p xung
quang in p trung bnh ca t : V = 22,55 22,25 = 0,3 < 0,48V.
Theo nh m phng kt qu thu c ph hp vi tnh ton theo l thuyt.

4.2. So snh hai thut ton bm cng sut cc i


Mc ch ca phn ny l so snh hai thut ton P&O v INC, nn mi m phng
ch gm m hnh pin mt tri v thut ton bm cng sut cc i loi b bt k nh
hng no t b bin i hoc ti. Hai thut ton s c kim chng bng d liu bc
x mt tri o c trong ngy trong 12h nh c m t trong hnh 4.5 v hnh 4.7.
Sau y chng ta s m phng vi hai kiu thi tit c trng l ngy nhiu nng
v ngy nhiu my.

https://www.facebook.com/Mr.Trongbk

51

Chng 4. M phng h thng bm cng sut cc i

a. So snh kh nng lm vic ca hai thut ton trong ngy nng


Trong ngy nhiu nng, bc x mt tri thay i t t. im MPP c theo di
rt d dng. Hnh 4.5 trnh by, c hai thut ton xc nh v duy tr im hot ng ca
h thng PMT rt gn vi im MPP ( im c du sao mu ). Hu nh khng c s
khc bit nhiu gia hai thut ton trong trng hp ny.
Buc xa mat troi trong ngay nhieu nang

Buc xa [ KW/m 2]

0.8

0.6

0.4

0.2

6
Thoi gian [h]

10

11

12

Hnh 4.5. d liu bc x mt tri dng cho m phng.


INC Algorithm

P&O Algorithm
90

90

80

80
70

Module Output Power [ (W ]

Module Output Power [ W ]

70
1000W/m2

60

800W/m2

50
40

600W/m2

30
400W/m2

800W/m2
50
600W/m2

40
30

400W/m2

20

20
200W/m

10
0

1000W/m2

60

10
15
Module Voltage [ V ]

200W/m2

10

20

25

10
15
Module Voltage [ V ]

20

25

Hnh 4.6. Du vt theo di im MPP trong ngy nhiu nng (250C).


b. So sanh kh nng bm im c cng sut cc i ca hai thut ton trong ngy nhiu
my
Trong ngy nhiu my, thi tit thay i t ngt, cc m may di chuyn che
khut tm PMT s lm cho cng bc x mt tri chiu ti tm PMT thay i nhanh
chng trong khi nhit thay i chm chp. Hnh 4.7 m t dng thi tit tiu biu
cho qu trnh bin i kh hu cho ngy nhiu my.

https://www.facebook.com/Mr.Trongbk

52

Chng 4. M phng h thng bm cng sut cc i


Buc xa mat troi trong ngay nhieu may

Buc xa [ KW/m 2 ]

0.8

0.6

0.4

0.2

6
Thoi gian [ h ]

10

11

12

Hnh 4.7. d liu bc x mt tri trong ngy nhiu my.


Hnh 4.8 m t qu trnh bm im c cng sut cc i MPP ca hai thut ton
P&O v INC. Thut ton P&O c lch ca cc im c cng sut cc i MPP ln
hn mt cht so vi thut ton INC. Khi iu kin kh quyn thay i nhanh th thut
ton INC t ra lm vic tt hn thut thon INC. V vy, nu khu vc c thi tit thay i
nhanh th nn chn thut ton INC nng cao hiu sut ca h thng PMT.
INC Algorithm
90

80

80

70

1000W/m2

Module Output Power [ W ]

Module Output Power [ W ]

P&O Algorithm
90

60
800W/m2

50
40

600W/m2

30
400W/m2
20
200W/m2

10
0

10
15
Module Voltage [ V ]

70
1000W/m2
60
800W/m2

50
40

600W/m2

30
400W/m2
20
200W/m2

10
20

25

10
15
Module Voltage [ V ]

20

Hnh 4.8. Du vt theo di im MPP trong ngy nhiu my (250C).

4.3. M phng thut ton bm cng sut cc i theo phng php iu khin
trc tip chu k nhim v D ghp ni vi ti thun tr
Do nhit c qun tnh ln nn n thay i chm hn rt nhiu so vi bc x
mt tri nn n gin, cc m phng di y s khng xt qu trnh thay i ca
nhit . Nhit s lun c gi c nh 250C. Cc m phng di y h thng
PMT c ghp song song bi hai tm PMT. Bng 4.1 lit k cng sut cc i ng vi

https://www.facebook.com/Mr.Trongbk

53

25

Chng 4. M phng h thng bm cng sut cc i

cc bc x mt tri ca hai tm PMT mc song song tng dng in hot ng.


Bng 4.1. D liu cc im cng sut cc i ng vi cc bc x khc nhau.

1000

160

Dng in ti
im MPP [A]
8,88

800

126

600

91.68

5.08

Cng sut cc i
[W]

Bc x mt tri
[W/m2]

4.3.1. M phng thut ton P&O iu khin trc tip chu k nhim v D

Hnh 4.9. S m phng MPPT vi thut ton P&O iu khin trc tip chu k D.
iu kin m phng chung cho tt cc m phng pha di:
- Nhit c gia khng i 250C
- Bc x mt tri thay i gi nh nh trong hnh 4.10.
PV_array_INC_Iref/Buc xa thay doi tu 800W//m^2 toi 1000W//m^1 : Cuong do BXMT
1050
[ W/m^2 ]
1000
950
900
850
800
750
700
650
600
550

0.05

0.1

0.15

0.2

0.25
Time (sec)

0.3

0.35

0.4

Hnh 4.10. Bc x mt tri thay i.

https://www.facebook.com/Mr.Trongbk

54

0.45

0.5

Chng 4. M phng h thng bm cng sut cc i

a. Thay i D v thi gian trch mu d c nh Ts = 0,0001s


180

160

160

120

120

Cong suat [W]

180

80

80

40

40

P&O
Pdat

Pdat
P&O
0

0.1

0.2

0.3

0.4

0.5

a. P&O vi gi tr D = 0.01

0.1

0.2
0.3
Thoi gian [s]

0.4

0.5

b. P&O vi gi tr D = 0.05

Hnh 4.11. Thut ton P&O vi D thay i v Ts c nh


Nhn xt: Cng sut ra bm c cng sut cc i, khi D tng ln th dao ng
xung quanh im MPP cng tng ln.
a. Thay i Ts v gi tr D = 0,01
180

160

160

120

120

Cong suat [W]

180

80

80

40

40

P&O
Pdat

Pdat
P&O
0

0.1

0.2

0.3

0.4

0.5

0.1

0.2
0.3
Thoi gian [s]

0.4

0.5

a. Ts = 0,0002s

a. Ts = 0,0001s

Hnh 4.12. Thut ton P&O vi D c nh v Ts thay i.


Nhn xt:
-

H thng bm st c im c cng sut cc i.


Khi Ts tng cng lm cho h thng dao ng mnh hn v thi gian hi t
lu hn.

https://www.facebook.com/Mr.Trongbk

55

Chng 4. M phng h thng bm cng sut cc i

4.3.2. M phng thut ton INC iu khin trc tip chu k nhim v

Hnh 4.13. S m phng MPPT vi thut ton INC iu khin trc tip chu k D.
iu kin m phng:
- Nhit c gia khng i 250C
- Bc x mt tri thay i gi nh nh trong hnh 4.10.
a. Bc nhy D thay i v Ts = 0,0001s
180

180

160

160
140
120

Cong suat [W]

Cong suat [w]

120

80

100
80
60
40

40

20

0.1

0.2
0.3
Thoi gian [s]

0.4

0.5

a. INC vi gi tr D = 0.01

Pdat
INC
0

0.1

0.2
0.3
Thoi gian [s]

0.4

0.5

b. INC vi gi tr D = 0.05

Hnh 4.14.Thut ton INC vi D thay i v Ts c nh.


Nhn xt: Cng sut ra ca pin bm c cng sut cc i. Dao ng quanh im
lm vic ng vi gi tr D ln hn s ln hn.

https://www.facebook.com/Mr.Trongbk

56

Chng 4. M phng h thng bm cng sut cc i

b. Gi tr trch mu Ts thay i v gi tr D = 0.03


180

180

160

160

120

120
120

0.015

40

40

0.02

0.025

0.03

0.035

0.04

0.045

0.05

0.055

0.06

80

80

Pdat
INC
P&O

P&O
Pdat
INC
0

0.1

0.2

0.3

0.4

0.5

0.1

0.2

0.3

0.4

0.5

b.INC vi gi tr trch mu = 0,002s

a.INC vi gi tr trch mu = 0,0001s

Hnh 4.15. M phng INC vi D c nh v Ts thay i.


Nhn xt: H thng bm c cng sut cc i, khi Ts tng ln thi gian hi
t cng tng ln v dao ng mnh hn. Cht lng ca hai phng php khng khc
nhau l my.
4.3.3. So snh hai thut ton iu khin trc tip chu k nhim v P&O v INC
tin so snh, tin hnh ghp tng ng cc kt qu m phng ng vi cc iu
khin ging nhau ca hai thut ton INC v P&O trong phn 4.3 li.
a. Chu k trch mu khng i v D thay i

160

160

120

120

80

40

160

Cong suat [W]

180

Cong suat [W]

180

Pdat
INC
P&O
0.43 0.4305 0.431 0.4315 0.432 0.4325 0.433 0.4335 0.434 0.4345
Thoi gian [s]

80

40

INC
Pdat
P&O
0

0.1

0.2

0.3

0.4

Pdat
INC
P&O
0

0.5

a. D = 0.01

0.1

0.2
0.3
Thoi gian [s]

0.4

0.5

b. D = 0.05

Hnh 4.16. So snh thut ton P&O v INC iu khin gin tip vi Ts khng i.
https://www.facebook.com/Mr.Trongbk

57

Chng 4. M phng h thng bm cng sut cc i

Nhn xt: C hai phng php c cng sut ra ca pin mt tri bm theo c
cng sut cc i ca pin v dao ng quanh im MPP ln hn nu tng hng s D.
Cht lng iu khin bm cng sut cc i ca hai thut ton P&) v INC khi iu
khin trc tip chu k nhim v D khng c im khc bit nhau l my.
b. Gi tr D = 0,03 khng i Ts thay i
180

180

160

160

140

120
Cong suat [W]

Cong suat [W]

120
100
80

80

60
40

Pdat
INC
P&O

40

20
0

0.1

0.2
0.3
Thoi gian [s]

0.4

0.5

a. Ts = 0,0001s

0.1

0.2
0.3
Thoi gian [s]

0.4

0.5

b. Ts = 0,0002s

Hnh 4.17. So snh thut ton P&O v INC iu khin gin tip vi D khng i.
Nhn xt: c hai phng php u bm c cng sut cc i nhng v trong iu
kin ny cht lng bm cng sut cc i ca hai thut ton khng hn km nhau l bao
nhiu. C hai thut ton u dao ng mnh ln khi m Ts tng ln v lu hi t.

4.4. M phng thut ton bm im cng sut cc i gin tip thng qua b
iu khin v ghp ni vi ti thun tr
iu kin m phng chung cho P&O v INC iu khin gin tip theo dng in
tham chiu:
-

Nhit ca mi trng c qun tnh ln nn thay i rt chm, n gin


trong vic m phng v phn tch s liu th nhit c gi c nh ti
250C.

Bc x mt tri thay i lin tc nh c m t trn hnh 4.10

H thng PMT c ghp song song bi hai tm pin 80W .

Thi gian m phng 0,5s

https://www.facebook.com/Mr.Trongbk

58

Chng 4. M phng h thng bm cng sut cc i

4.4.1. Thut ton P&O iu khin gin tip

Hnh 4.18. M phng thut ton INC iu khin trc tip.

180

180

160

160

120

120
Cong suat [W]

Cong suat [W]

a. Thi gian trch mu Ts = 0,0001s v I thay i

80

40

80

40
Pdat
P&O

Pdat
P&O
0

0.05

0.1

0.15

0.2

0.25
Thoi gian [s]

0.3

0.35

0.4

0.45

0.5

a. I = 0.03A

0.05

0.1

0.15

0.2

0.25
0.3
Thoi gian [s]

0.35

0.4

0.45

0.5

b. I = 0.05A

Hnh 4.19. Thut ton P&O iu khin gin tip vi gi tr Ts khng i.


Nhn xt: khi Ts khng i, cng sut ra ca pin bm c cng sut cc i.
Hn na, nu gi tr I tng ln th dao ng quanh im MPP s ln gy gim hiu sut
lm vic ca h thng PMT.

https://www.facebook.com/Mr.Trongbk

59

Chng 4. M phng h thng bm cng sut cc i

180

180

160

160

120

120
Cong suat [W]

Cong suat [W]

b. Chu k trch mu thay i v I = 0,03A

80

40

80

40
Pdat
P&O

Pdat
P&O
0

0.05

0.1

0.15

0.2

0.25
Thoi gian [s]

0.3

0.35

0.4

0.45

0.5

a. Ts = 0,0001s

0.05

0.1

0.15

0.2

0.25
0.3
Thoi gian [s]

0.35

0.4

0.45

0.5

b. Ts = 0,0002s

Hnh 4.20. Thut ton P&O gin tip vi Ts thay i v I c nh.


Nhn xt: H thng bm im cng sut cc i bm st c im c cng
sut cc i.Khi tng gi tr I ln th dao ng quanh im MPP cng tng ln. Lm
gim hiu sut ca h thng pin mt tri.
4.4.2. Thut ton INC iu khin gin tip

Hnh 4.21. S iu khin bm cng sut cc i s dng INC gin tip


iu kin m phng:
-

Thi gian m phng 0.5s

Bc x mt tri nh trn hnh 4.10

https://www.facebook.com/Mr.Trongbk

60

Chng 4. M phng h thng bm cng sut cc i

180

180

160

160

120

120
Cong suat [W]

Cong suat [W]

a. Chu k trch mu khng i I thay i

80

80

40

40

Pdat
INC
0

0
0

0.05

0.1

0.15

0.2

0.25
Thoi gian [s]

0.3

0.35

0.4

0.45

0.5

0.05

0.1

a. I = 0.03A

0.15

0.2

0.25
0.3
Thoi gian [s]

0.35

0.4

0.45

0.5

b. I = 0.05A

Hnh 4.22. Thut ton INC iu khin gin tip vi Ts c n v I thay i.


Nhn xt: vi Ts = 0.0001s, h thng bm c cng sut cc i ca PMT. Khi
I tng ln th dao ng quanh im MPP cng tng ln nh biu din trn hnh 2.23.

180

180

160

160

120

120
Cong suat [W]

Cong suat [W]

b. Chu k trch mu Ts thay i v I c nh

80

80

40

40

Pdat
INC
0

0.05

0.1

0.15

0.2

0.25
Thoi gian [s]

0.3

0.35

0.4

0.45

0.5

0.05

0.1

0.15

0.2

0.25
0.3
Thoi gian [s]

0.35

0.4

0.45

0.5

Hnh 4.23. Thut ton INC vi chu k trnh mu Ts thay di v I c nh.


Nhn xt: H thng bm theo im lm vic vi cng sut ra ca pin bm c
cng sut ln nht.Khi tng gi tr I ln th dao ng xung quanh im MPP tng ln.
4.4.3. So snh hai thut ton iu khin gin tip thng qua dng tham chiu INC
v P&O
tin so snh, tin hnh ghp tng ng cc kt qu m phng ng vi cc iu
khin ging nhau ca hai thut ton INC v P&O iu khin theo dng in tham chiu
trong phn 4.4 li.

https://www.facebook.com/Mr.Trongbk

61

Chng 4. M phng h thng bm cng sut cc i

a. Chu k trch mu khng i Ts = 0,0001s v I thay i


180

180

160

160

120

120

80

80

40

40

Pdat
P&O
INC
0

0.1

0.2

0.3

0.4

0.5

0.05

0.1

0.15

0.2

0.25

0.3

0.35

0.4

0.45

0.5

b. Gi tr I = 0.05A

a. Gi tr I = 0.03A

Hnh 4.24. So snh hai thut ton INC v P&O iu khin gin tip vi I thay i.
Nhn xt: I tng ln th dao ng xung quanh im lm vic ca c P&O v INC
tng ln. Dao ng xung quanh im lm vic ca P&O (mu ) ln hn so vi INC
(mu xanh l m).

180

180

160

160

120

120
Cong suat [W]

Cong suat [W]

b. Chu k trch mu thay i v I = 0,03A

80

40

80

40

Pdat
P&O
INC
0

0.1

0.2
0.3
Thoi gian[s]

0.4

Pdat
P&O
INC
0

0.5

a. Gi tr Ts = 0,0001s

0.1

0.2
0.3
Thoi gian[s]

0.4

0.5

b. Gi tr Ts= 0,0002s

Hnh 4.25. So snh hai thut ton INC v P&O iu khin gin tip vi Ts thay i.

https://www.facebook.com/Mr.Trongbk

62

Chng 4. M phng h thng bm cng sut cc i

Nhn xt: khi I c nh v Ts thay i h thng pin bm theo cng sut cc i


v khi Ts tng ln th dao ng mnh ln v lu hi t. Dao ng xung quanh im lm
vic ca P&O (mu ) ln hn so vi INC (mu xanh l m).
Nhn xt chung: khi thay i gi tr I v D th dao ng quanh im MPP
thay i. I v D tng th dao ng quanh im MPP tng ln cht lng v hiu sut
h thng PMT gim v ngc li. Trong hai trng hp m phng th thut ton P&O c
cht lng bm im c cng sut cc i km hn so vi thut ton INC. Ngoi ra, nu
thanh i thi gian trch mu th cng nh hng rt ln ti dao ng v hi t ca
thut thon MPPT. Nu thi gian trch mu m ln dn ti thi gian hi t ln hn v
dao ng ca cng sut quanh im cng sut cc i l ln.

https://www.facebook.com/Mr.Trongbk

63

Kt lun

KT LUN

Sau mt thi gian nghin cu v lm vic nghim tc di s hng dn tn tnh


ca ThS. Nguyn Duy nh em hon thnh quyn n tt nghip ny v gii
quyt c cc vn nu ra trong ti.
-

tm hiu c cu to, nguyn l hot ng, c tnh lm vic v cng ngh


sn xut ca pin mt tri.
Nghin cu nguyn l chung ly c cng sut ln nht v cc thut ton bm

im cng sut cc i, phn tch u nhc im ca tng phng php.


- Tin hnh m phng kim chng l thuyt a ra.
Kt qu thu c: Bng vic m phng hai thut ton INC v P&O theo hai
phng php khc nhau l iu khin trc tip chu k nhim v D v iu khin gin tip
thng qua dng tham chiu vi cng mt iu kin m phng: bc x mt tri ging
nhau, cc gi tr bc nhy D v I ging nhau. C th kt lun rng: c hai phng
php u bm cng sut cc di nhng thut ton INC hot ng tt hn so vi P&O,
nht l trong trng hp thi tit thay i nhanh. dao ng xung quanh im MPP
ca INC nh hn so vi P&O.
Hai thut ton ny cng tn ti nhng nhc im nh: khng th bm c cng
sut cc i ca h thng pin mt tri nu n n c tnh P V c thm cc im MPP
a phng. C th h thng MPPT s bm theo cc tr a phng ny.
Do thi gian c hn v nng lc cn hn ch nn quyn n ny cn nhiu im
thiu st, cn nhiu vn vn lin quan vn cha c cp ti. Nhng nghin cu
ny ch dng li l thuyt, thiu qu trnh thc nghim thc t c th minh chng
minh cc kt qu nghin cu p ng vi ng dng thc t.
Em rt mong thy c v cc bn ng gp thm nhiu kin, nhn xt qu bu
kin thc ca em c hon thin hn.
Qua y, Mt lm na em xin chn thnh cm n thy ThS. Nguyn Duy nh
to iu kin v gip em hon thnh quyn n tt nghip ny.

64

Kt lun

Em xin chn thnh cm n.


H Ni, ngy 12 thng 06 nm 2014
Sinh vin thc hin

Trng Vn Trng

65

Ti liu tham kho

TI LIU THAM KHO

[1] Bi Tun ngc, Bi Ging Ngun in Thng Tin, VNPT.


[2] Ts. Hong Dng Hng, Nng lng mt tri l thuyt v ng dng, i hc
Bch Khoa Nng.
[3] ng nh Thng, silde: Nng Lng Bc X Mt Tri, Cng ngh in v
nhit mt tri,Vin VLKT BKHN.
[4] Roberto F. Coelho, Filipe M. Concer, Denizar C. Martins, Analytical and
Experimental Analysis of DC-DC Converters in Photovoltaic Maximum Power
Point Tracking Applications , Federal University of Santa Catarina - Brazil.
[5] Roberto F. Coelho, Walbermark M. dos Santos and Denizar C. Martins.
Influence of Power Converters on PV Maximum Power Point Tracking
Efficiency, Federal University of Santa Catarina Electrical Engineering
Department.
[6] N.M.Tin, P.X.Khnh,.V.Hip, H.T.K.Duyn, M hnh ha, m phng v thit
k ch to b bin i cng sut cho h thng Pin nng lng mt tri cng sut
nh, Hi ngh ton quc v iu khin v T ng ho - VCCA-2011.
[7] Robert W. Erickson ,Fundamentals of Power Electronics, second edition. Kluwer
Academic Publishers, 2001.
[8] Colonel Wm. T. McLyman ,Transformer and inductor design handbook, Third
edition, Marcel Decker Inc, 2004.
[9] Trn Trng Minh, Bi ging : Thit k iu khin cho cc b bin i in t
cng sut, BKHN, 12/4/2013.
[10] TI, Voltage Mode Boost Converter Small Signal Control Loop Analysis Using
the TPS61030, Application Report SLVA274AMay 2007Revised January
2009.
[11] Liyu Cao, Design Type II Compensation In A Systematic Way, Ametek
Programmable Power.
Website: http://vi.scribd.com/doc/215284187/Type-II-Compensator
[12] Nguyn Phng Quang, Matlab & Simulink dnh cho k s iu khin t ng,
NXB. Khoa hc v K thut, 20008.

66

Ti liu tham kho

[13] H.T.Hong, Slide C s t ng : Chng 3, Chng 6, 9 september 2011.


Website : http://www4.hcmut.edu.vn/~hthoang/cstd/index.htm ,ngy truy cp gn
nht 6/5/2014.
[14] Akihiro Oi, Design and simulation of photovoltaic water pumping system,
September 2005.
[15] http://pinmattroi.com/kien-thuc-co-ban-ve-pin-mat-troi.html, ngy truy cp gn
nht 5/6/2014.
[16] slide PV module sinmulink models,Spring 2008.
[17] http://vietnamese.alibaba.com/product-gs/80w-mono-solar-panel-ks80m-

36-18v-769735851.html, ngy truy cp gn nht 4/5/2014.


[18] Datasheet,Solid Tantalum Chip Capacitors, TANTAMOUNT,Conformal

Coated, Maximum CV, Low ESR, vishay.com.

67

Ph lc

PH LC
P1. Hm m phng t bo PMT
function Ipv = solar(Va,G,TaC)
%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%
%

% Dau ra: Ipv = dong dien hoat dong cua module (A)

% Dau vao:

Va = dien ap cua module PV (V),

G = Buc xa mat troi (1G = 1000 W/m^2)

TaC = Nhiet do cua module PV (oC)

%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%

% Ding nghia cac hang so


k = 1.381e-23;

% Hang so Boltzmann

q = 1.602e-19;

% dien tich electron

% curve fitting of I-V character (Use data for 1000W/m^2)


n = 1.62;

% He so Diode ly tuong (n),


%

Eg = 1.12;

1 (diode ly tuong) < n < 2

% nang luong Bandgap; 1.12eV (Si), 1.42 (GaAs),


% 1.5 (CdTe), 1.75 (amorphous Si)

Ns = 36;

% so luong te bao mac noi tiep

TrK = 298;

% Nhiet do chuan (25 oC)

Voc_TrK = 36*0.685 /Ns; % Voc (open circuit voltage per cell) @ temp TrK
Isc_TrK = 80/16.4;

% Isc (short circuit current per cell) @ temp TrK

a = 0.65e-3;

% He so nhiet do cua Isc (0.065%/C)

% Dinh nghia bien


TaK = 273 + TaC;

% Nhiet do cua module PV

Vc = Va / Ns;

% Dien ap cell

% Tinh dong ngan mach tai TaK


Isc = Isc_TrK * (1 + (a * (TaK - TrK)));
% Tinh toan photon tao ra dong dien tai buc xa G
Iph = G * Isc;
% Dinh nghia dien the nhiet (Vt) tai nhiet do TrK
Vt_TrK = n * k * TrK / q;

68

Ph lc
% Ding nghia

b = Eg * q/(n*k);

b = Eg * q /(n * k);
% Tinh toan dong nguoc bao hoa
Ir_TrK = Isc_TrK / (exp(Voc_TrK / Vt_TrK) -1);
Ir = Ir_TrK * (TaK / TrK)^(3/n) * exp(-b * (1 / TaK -1 / TrK));
% Tinh toan tro khang cho cac te bao (Rs = 5.1mOhm)
dVdI_Voc = -1.0/Ns;
Xv = Ir_TrK / Vt_TrK * exp(Voc_TrK / Vt_TrK);
Rs = - dVdI_Voc - 1/Xv;
% Dinh nghia dien the nhiet (Vt) tai nhiet do Ta
Vt_Ta = n * k * TaK / q;
% Ipv = Iph - Ir * (exp((Vc + Ipv * Rs) / Vt_Ta) -1)
% f(Ipv) = Iph - Ipv - Ir * ( exp((Vc + Ipv * Rs) / Vt_Ta) -1) = 0
% Giai Ipv bang phuong phap newton: Ipv2 = Ipv1 - f(Ipv1)/f'(Ipv1)
Ipv =zeros(size(Vc));

% Khoi tao Ipv voi gia tri 0

% Thuc hien 5 lan lap


for j=1:5;
Ipv = Ipv - (Iph - Ipv - Ir .* ( exp((Vc + Ipv .* Rs) ./ Vt_Ta) -1))...
./ (-1 - Ir * (Rs ./ Vt_Ta) .* exp((Vc + Ipv .* Rs) ./ Vt_Ta));
end

P2. File m phng qu trnh bm im lm vic ca thut ton P&O trong ngy
nng
% Kiem tra thuat toan INC
% Kiem tra voi thoi tiet nhieu nang
clear;
% Dinh nghia hang so
TaC = 25;

% Nhiet do te bao PV (do C)

C = 0.5;

% Buoc thay doi dien ap tham chieu (V)

% Dinh nghia bien va khoi tao dieu kien ban dau


G = 0.028;

% Buc xa MT (1G = 1000W/m^2)

V = 20;

% Dien ap PV

I = solar(V,G,TaC);

% Dong dien PV

P = V * I;

% Cong suat ra cua PV

Vref_new = V + C;

% Dien ap tham chieu moi

69

Ph lc
% Thiet lap mang luu tru du lieu cho viec ve do thi
V_array = [];
P_array = [];

x = [0:3600:43200];
y = [0.05 0.15 0.4 0.6 0.82 0.92 1 0.9 0.85 0.55 0.3 0.18 0.1];
xi = 0:1:43200;

% Thiet lap cac diem cho viec noi suy

yi = interp1(x,y,xi,'cubic');
plot(x,y,'o');
hold on;
plot(xi,yi);
% Co 43200 mau (12 gio)
for Sample = 1:43200;
G = yi(Sample);
% Lay gia tri do moi
V_new = Vref_new;
I_new = solar(Vref_new,G,TaC);
% Tinh toan gia so cua dien ap va dong dien
deltaV = V_new - V;
deltaI = I_new - I;
% Bat dau chay thuat toan MPPT
if deltaV == 0
if deltaI == 0
Vref_new = V_new;

% Khong thay doi

elseif deltaI > 0


Vref_new = V_new + C;

% Tang Vref

Vref_new = V_new - C;

% Giam Vref

else
end
else
if abs(deltaI/deltaV + I_new/V_new) ==0
Vref_new = V_new;

% Khong thay doi

else
if deltaI/deltaV > -I_new/V_new
Vref_new = V_new + C; % Tang Vref
else
Vref_new = V_new - C; % Giam Vref
end

70

Ph lc
end
end
% Calculate theoretical max
% [P_max, Imp, Vmp] = find_mpp(G, TaC);
% Cap nhat gia tri
V = V_new;
I = I_new;
P = V_new * I_new;
% Lu tru du lieu cho do thi plot
V_array = [V_array V];
P_array = [P_array P];
% Pmax_array = [Pmax_array P_max];
end

% Plot result
figure
plot (V_array, P_array, 'g')
% Overlay with P-V curves and MPP
V = linspace (0, 45, 200);
hold on
for G=.2:.2:1
I = solar(V, G, TaC);
P = I.*V;
plot(V, P)
[P_max, Imp, Vmp] = find_mpp(G, TaC);
plot(Vmp, P_max, 'r*')
end
title('Phuong phap INC')
xlabel('Dien ap [V]')
ylabel('Cong suat ra [W]')
axis([0 25 0 90])
grid on
gtext('1000W/m^2')
gtext('800W/m^2')
gtext('600W/m^2')
gtext('400W/m^2')
gtext('200W/m^2')
hold off

71

Ph lc

P3. File m phng qu trnh bm im lm vic ca thut ton INC trong ngy
nng.
% Kiem tra thuat toan INC
% Kiem tra voi thoi tiet nhieu nang
clear;
% Dinh nghia hang so
TaC = 25;

% Nhiet do te bao (deg C)

C = 0.5;

% Gia tri thay doi dien ap (V)

% Dinh nhia va khoi tao gia tri dau cho cac bien
G = 0.028;

% Buc xa

(1G = 1000W/m^2)

V = 20;

% Dien ap PV

I = solar(V,G,TaC);

% Dong dien PV

P = V * I;

% Cong suat PV

Vref_new = V + C;

% Dien ap tham chieu

% Thiet lap mang luu tru du lieu ve do thi


V_array = [];
P_array = [];

x = [0:3600:43200];
y = [0.05 0.15 0.4 0.6 0.82 0.92 1 0.9 0.85 0.55 0.3 0.18 0.1];
xi = 0:1:43200;

% Thiet lap dien noi suy

yi = interp1(x,y,xi,'cubic');
plot(x,y,'o');
hold on;
plot(xi,yi);
% co

43200 mau (12 gio)

for Sample = 1:43200;


G = yi(Sample);
% Lay gia tri do
V_new = Vref_new;
I_new = solar(Vref_new,G,TaC);
% Tinh toan gia so cua dien ap va dong dien
deltaV = V_new - V;
deltaI = I_new - I;
% Bat dau thuan toan INC
if deltaV == 0

72

Ph lc
if deltaI == 0
Vref_new = V_new;

% Khong thay doi

elseif deltaI > 0


Vref_new = V_new + C;

% Tang Vref

Vref_new = V_new - C;

% Giam Vref

else
end
else
if abs(deltaI/deltaV + I_new/V_new) ==0
Vref_new = V_new;

% Khong thay doi

else
if deltaI/deltaV > -Ia_new/V_new
Vref_new = V_new + C; % Tang Vref
else
Vref_new = V_new - C; % Decrease Vref
end
end
end

V = V_new;
I = I_new;
P = V_new * I_new;
% Luu du lieu vao mang de ve do thi
V_array = [V_array V];
P_array = [P_array P];

end

figure
plot (V_array, P_array, 'g')

V = linspace (0, 45, 200);


hold on
for G=.2:.2:1
I = solar(V, G, TaC);
P = I.*V;
plot(V, P)
[Pa_max, Imp, Vmp] = find_mpp(G, TaC);

73

Ph lc
plot(Vmp, Pa_max, 'r*')
end
title('incCond Method')
xlabel('Module Voltage (V)')
ylabel('Module Output Power (W)')
axis([0 25 0 90])
grid on
gtext('1000W/m^2')
gtext('800W/m^2')
gtext('600W/m^2')
gtext('400W/m^2')
gtext('200W/m^2')
hold off

74

You might also like