GIAO DUC S DUNG NNG LNG TIT KIM VA CO HIU QUA

PHN MT
NHNG V!N "# CHUNG
I$ NNG LNG VA V%I T&' C(% NNG LNG ")I V*I CON NG+I
,$, N-./ 012./
- Theo T in bch khoa Vit Nam: Nng lng l o nh lng chung cho mi !"ng #$n
ng khc nhau c%a #$t ch&t'
- Theo T in ti(ng Vit # T in #$t l) *h+ th,ng: Nng lng l "i lng #$t l) -c t.ng
cho kh/ nng 0inh c,ng c%a mt #$t'
- Theo Ngh nh 01 234543365N7-89 c%a ch:nh *h% #; 0< !=ng nng lng ti(t kim # hiu
>u/ th? nng lng c hiu l !"ng #$t ch&t c@ kh/ nng 0inh c,ng'
,$3 C45 67./ .-./ 012./: Vic *hAn lo"i *h= thuc #o m=c :ch khc nhau'
1.2.1 Phn loi theo vt l - k thut: cB nngC ni nngC in nngC >uang nngC h@a nngC nng lng
h"t nhAn'
1.2.2 Phn loi theo ngun gc nng lng:
- Nng lng #$t ch&t chuDn h@a ton *hEn gFm NG t nhiHn liu h@a th"ch # NG t nguDHn
liu nguDHn t<'
- Nng lng ti 0inh l nng lng c@ th *h=c hFi theo chu t.?nh bi(n +i c%a thiHn nhiHn'
- Nng lng kh,ng ti 0inh l nng lng kh,ng *h=c hFi khi khai thc # 0< !=ng'
- Nng lng 0inh kh1i 0inh .a !o 1t ho-c chuDn +i nhit h@a hc t #$t liu c@ nguFn g1c
hIu cB'
- Nng lng cB bJ*'
1.2.3 Phn loi theo dng i!n "#i nng lng:
- Nng lng 0B c&* l nguFn nng lng c@ 0Kn t.ong thiHn nhiHn nh thanC !Eu th,C kh: tL
nhiHnC nng lng nguDHn t<C thuM nngC c%i gN''''
- Nng lng thO c&* l nguFn nng lng P c chuDn +i t nhIng nng lng khc nh
in nngC hBi nQc c%a lR hBiC 0/n *hSm c.acking !Eu mT''''
- Nng lng cu1i cUng l nng lng 0au khAu t.uD;n t/iC #$n chuDn c c&* tQi nBi tiHu th=C
ngVi 0< !=ng'
- Nng lng hIu :ch l nng lng cu1i cUng c 0< !=ng 0au khi bT >ua cc t+n th&t c%a thi(t
b 0< !=ng nng lng'
,$8 S9 :;< =<>. ?> 5@ABC. @DE .-./ 012./'
Nng lng c@ th chuDn ho t !"ng nD 0ang cc !"ng khcC 0ong t.ong mt h k:n nng
lng c@ gi t. kh,ng +i' T.ong tL nhiAn cWng nh t.ong kX thu$t c@ .&t nhi;u hin tng Y @ !iZn .a
cc >u t.?nh chuDn ho nng lng nh:
-8B nng thnh nhit'
-8B nng thnh in'
-[uang nng thnh in'
-7in nng thnh cc !"ng khc'
T.ong k\ thu$t ngVi ta thVng #$n !=ng nh lu$t b/o ton # chuDn h@a nng lng *hAn
t:ch cc >u t.?nh 0< !=ng nng lngC t @ t?m .a *hBng thOc 0< !=ng nng lng 0ao cho hiu >u/
nh&t'
,$F VEG =HI 5JE .-./ 012./ KLG ?MG 5<. ./1NG'
1.$.1. %&nh h&nh '( d)ng nng lng t*ong "+i 'ng v, t*ong '-n .u/t0
Nng lng c@ #ai t.R 01ng cRn 1i #Qi cuc 01ng con ngViC n@ >uD(t nh 0L tFn t"iC *ht t.in
# ch&t lng cuc 01ng con ngVi' NgD naDC c@ th th&D .] cc #&n ; kh%ng ho/ng nng lng
thVng c@ tc ng .&t lQn tQi kinh t( # ^P hi c%a cc nQc t.Hn th( giQi' _o #$DC nhi;u nQc P a
#&n ; nng lng thnh >u1c 0chC -t thnh #&n ; `an ninh nng lnga 1i #Qi 0L *ht t.in >u1c
gia'
T?nh h?nh 0< !=ng nng lng hin naD t.Hn th( giQi cWng nh Y Vit Nam nh 0au:
-Nhu cEu nng lng cng cao !o nhu cEu tng t.Yng kinh t(C *ht t.in cc ngnh 0/n ^u&t
c,ng nghi*C giao th,ng #$n t/i # nhu cEu nAng cao ch&t lng cuc 01ng'
T.ang-2
-NguFn nng lng c 0< !=ng ch% D(u #bn l cc nguFn nng lng ho th"ch nh: than C
!EuC kh: tL nhiHn'
-7in nng l !"ng nng lng c@ nhi;u u im #? n@ !Z !ng chuDn ho t cc !"ng nng
lng khc khi 0/n ^u&t in nng' 7Fng thVi khi 0< !=ng n@ cWng !Z !ng chuDn ho thnh cc !"ng
nng lng khc' V? #$D #ic 0/n ^u&t # 0< !=ng in nng c@ ) ngh\a >uan t.ng t.ong chi(n lc
nng lng c%a mNi >u1c gia'
1.$.2. 12 cn ki3t c4c ngun nng lng ho4 thch0
Vic gia tng khai thc # 0< !=ng cc nguFn ti nguDHn nng lng nh hin naD t.Hn th( giQi
cWng nh nng lng P !bn (n nguFn ti nguDHn nng lng kh,ng ti 0inh nh thanC !Eu l<aC kh: 1t
ang b c"n kit' _An 01 ton cEu hin naD P hBn c td ngVi' eu1n !uD t.? 0L *ht t.in c%a ^P hi cEn
khai thc c cc nguFn ti nguDHn lQn t.ong @ c@ ti nguDHn nng lng' Vic ti(* t=c thm !R c@ th
*ht hin thHm cc nguFn nng lng thanC !EuC kh: mQi' TuD nhiHn #; lAu !iC cc nguFn nng lng
ho th"ch 0Qm mun 0f c"n kitC #ic thi(u h=t nng lng cho n;n kinh t( # Vi 01ng l mt thch thOc
th$t 0L'
1.$.3. 5nh h6ng c78 vi3c kh8i th4c v, '( d)ng nng lng "!n 9:i t*+ng0
8c nguFn nng lng ho th"ch thVng ngm 0Au t.ong lRng &t' V? #$DC #ic khai thc chhng
thVng *h/i ^AD !Lng hEm lR it.ong khai thc thanjC ti(n hnh #ic khoanC bBm >ui m, lQn ikhai thc
!Eu kh:j
Vic khai thc # 0< !=ng cc nguFn nguDHn liu h@a th"ch c@ >uD m, cng lQn th? cng /nh
hYng (n m,i t.Vng 0inh thi # lm gia tng hiu Ong nh k:nh l mt t.ong nhIng nguDHn nhAn ch%
D(u tc ng (n m,i t.Vng t.Hn t.i &t'
k Vit NamC cc biu hin # h$u >u/ bi(n +i kh: h$u T.i &t P bc l ngD cng .]: ThVi ti(t
b&t thVngC bPo lW # kh, h"n thVng ^uDHn hBn l'
II$ OU H*NG S DUNG NNG LNG TIT KIPMQ HIPU QUA R VIPT N%M VA
T&N TH GI*I
3$, K@4G .GST =GU= VGSTQ @GSA WA;'
Theo Ngh nh 01 234543365N7-89 c%a ch:nh *h% #; 0< !=ng nng lng ti(t kim # hiu >u/:
`0< !=ng NGTmno[ l 0< !=ng nng lng mt cch h* l)C nhgm gi/m mOc tiHu th= nng lngC
gi/m chi *h: nng lng cho ho"t ng c%a cc *hBng tinC thi(t b 0< !=ng nng lng m #bn /m
b/o nhu cEu nng lng cEn thi(t cho cc >u t.?nh 0/n ^u&tC !ch #= # 0inh ho"ta
Ta c@ th hiu 0< !=ng nng lng ti(t kim # hiu >u/ ngh\a l gi/m bQt 01 nng lng 0<
!=ng bgng cch lo"i bT #ic tiHu th= nng lng lPng *h: kh,ng cEn thi(t # kh,ng hng cch' 7i;u @
cRn c@ ngh\a l 0< !=ng nng lng *hU h* #Qi m=c :ch 0< !=ngC kh,ng lPng *h:C 0< !=ng nhIng thi(t
b :t tiHu hao nng lngp 0< !=ng nng lng hiu >u/ c@ ngh\a l gi/m mOc tiHu th= nng lng cho
cUng mt nhu cEuC mt c,ng #ic ho-c cUng mt Bn # 0/n *hSm'
qgng #ic ti(t kim nng lngC nAng cao hiu >u/ 0< !=ng nng lngC cc c nhAnC h gia ?nhC
t$* thC cB >uanC Bn # !oanh nghi* 0f ti(t kim c chi *h: Fng thVi g@* *hEn ti(t kim c ti
nguDHn c%a &t nQcC b/o # m,i t.Vng'
3$3 S9 5X. =@GU= Y@;G Z[ 6\./ .-./ 012./ =GU= VGSTQ @GSA WA;'
- 8c nguFn ti nguDHn nng lng ang b khai thc #Qi mt t1c lQn * Ong nhu cEu tng
t.Yng kinh t(C ang !En b c"n kit'
- NhIng #&n ; m,i t.Vng gAD .a !o ho"t ng c%a con ngViC t.ong @ #ic khai thcC 0< !=ng
cc nguFn nng lngC -c bit l nng lng h@a th"ch @ng g@* *hEn ch% D(u'
- r< !=ng nng lng ti(t kimC hiu >u/ @ng g@* #o thLc hin cc nguDHn tJc *ht t.in b;n
#Ing c%a t.i &t cWng nh c%a mNi >u1c gia'
3$8 OA @1M./ Z[ 6\./ .-./ 012./ =GU= VGSTQ @GSA WA;'
7 thLc hin thnh c,ng #ic 0< !=ng nng lng ti(t kim # hiu >u/C ngoi cc gi/i *h* kX
thu$t nh 0< !=ng c,ng ngh mQi nAng cao hiu >u/ 0< !=ng nng lngC t?m cc nguFn nng lng mQi
thaD th(' oin naD cc >u1c gia >uan tAm tQi gi/i *h* tuDHn t.uD;n gio !=c nAng cao ) thOc ngVi
tiHu !Ung #; 0< !=ng nng lng ti(t kimC hiu >u/'
3$F C45 :GS. Y@4Y 5@A./ ?] Z[ 6\./ .-./ 012./ =GU= VGSTQ @GSA WA;'
2.$.1.;4c i3n <h4< =u-n l>0
-sAD !Lng cc #n b/n *h* >ui #; 0< !=ng NGTmno['
T.ang-4
- GLa chn cB c&u kinh t( cho hiu >u/ cao #; 0< !=ng nng lngp *ht t.in h* l: cc ngnh
tiHu th= nhi;u nng lng'
- 8@ ch:nh 0ch u tiHn 1i #Qi #ic *ht t.in cc nguFn nng lng mQi # nguFn nng lng
ti 0inh'
- o* l: ho >u t.?nh 0/n ^u&t'
2.$.2. ;4c i3n <h4< tu?@n t*u?AnB gi4o d)c0
- 7a ni !ung gio !=c 0< !=ng NGTmno[ #o cc c&* hc'
- TuDHn t.uD;n #; 0< !=ng NGTmno[ t.ong gia ?nhC t.Vng hcC cng Fng''
- sAD !Lng nh t.Vng 0< !=ng NGTmno['
2.$.3. ;4c i3n <h4< k thut0
- ti/m t+n th&t t.ong >u t.?nh #$n chuDn nng lng'
- ti/m t+n thAt t.ong >u t.?nh 0< !=ng nng lng'
- r< !=ng cc thi(t b i;u khin tL ng gi/m tiHu th= nng lng'
- 7+i mQi c,ng nghC nAng cao hiu 0u&t mD m@cC tng cVng 0< !=ng thi(t b c@ hiu 0u&t 0<
!=ng nng lng cao'
- Thu hFi nng lng th/i t cc >u t.?nh 0/n ^u&tC 0inh ho"t # ti 0< !=ng'
- mhai thc # 0< !=ng cc nguFn nng lng mQi thaD th( nng lng ho th"ch'
3$^ C45 /G;G Y@4Y 5_./ ./@S ?> V` =@Aa= ?] Z[ 6\./ .-./ 012./ =GU= VGSTQ @GSA WA;
- r< !=ng cc nguFn nng lng ti 0inh :t gAD , nhiZm m,i t.Vng: nng lng 0inh hcC nng
lng m-t t.ViC nng lng gi@C nng lng binC nng lng a nhit'
- 8c gi/i *h* k\ thu$t # c,ng ngh mQi nhgm lm gi/m nhu cEu #; nng lng m #bn /m
b/o 0L *ht t.in c%a 0/n ^u&t # ^P hi'
III$ GIAO DUC S DUNG NNG LNG TIT KIPM VA HIPU QUA QU% Dbc HdC
CAC MeN HdC R T&+NG THCS
8$, VEG =HI 5JE /G4< 6\5 Z[ 6\./ .-./ 012./ =GU= VGST ?> @GSA WA; =H<./ .@> =H1N./ THCS
7 thLc hnh >u1c 0ch ti(t kim n@i chungC ch:nh 0ch 0< !=ng NGTmno[ n@i .iHng th? nh
t.Vng *h+ th,ng c@ mt #ai t.R .&t >uan t.ng' Vai t.R @ th hin Y cc m-t:
3.1.1. CA cD '6 l> lun0
- Nh t.Vng o t"oC gio !=cC h?nh thnh nhAn cch th( h t.u th,ng >ua ho"t ng !"D hc'
- Nh t.Vng @ng #ai t. >uan t.ng 1i #Qi gio !=c 0< !=ng NGTmno[ #v ngoi 1i tng
hc 0inh # th,ng >ua hc 0inh c@ th tc ng mt cch .ng .Pi lHn cc thnh #iHn khc c%a ^P hi'
3.1.2. CA cD '6 th2c tiEn0
- oc 0inhC gio #iHn c@ 01 lng lHn (n 44 t.iu ngViC l lLc lng hUng h$uC l 1i tng
>uan t.ng thLc hin 0< !=ng NGTmno[' 7Fng thVi AD cWng l lLc lng >uan t.ng thLc hin tuDHn
t.uD;nC gio !=cC #$n ng cc 1i tng khc t.ong ^P hi thLc hin 0< !=ng NGTmno[
- 7+i mQi gio !=c hin naD l * Ong cc DHu cEu c%a ^P hi'
8$3 Cf Zg Y@4Y 0h 5JE ?GS5 =HGC. V@EG /G4< 6\5 Z[ 6\./ .-./ 012./ =GU= VGSTQ @GSA WA; ?>< @S =@L./
/G4< 6\5 WAL5 6i.:
- Ngh nh 234543365N7-89 c%a 8h:nh *h% #; `0< !=ng nng lng ti(t kim # hiu >u/a'
- 9h* lnh 01 3452wwx59G-yqTV[o23 #; thLc hnh ti(t kimC ch1ng lPng *h:
- Gu$t 7in lLc 433z >ui nh #; ti(t kim in t.ong *ht inC t.uDD;n t/i # *hAn *h1i in
- 8hBng t.?nh m=c tiHu >u1c gia #; `0< !=ng nng lng ti(t kim # hiu >u/a theo [uD(t nh
{w5433c5[7-TTg-89 c%a th% tQng ch:nh *h%'
8$8 M\5 =GjA 5JE /G4< 6\5 Z[ 6\./ .-./ 012./ =GU= VGSTQ @GSA WA; =H<./ 67B @k5 545 T_. @k5 g 5lY
THCS
3.3.1. Fi!n thGc0
NgVi hc hiu bi(t #;:
- mhi nim nng lngp cc lo"i nng lngp 0L chuDn ho cc !"ng nng lngp #ai t.R c%a
nng lng 1i #Qi con ngVip
- T?nh h?nh khai thc # 0< !=ng nguFn ti nguDHnp nng lng hin naD
- NhIng /nh hYng c%a #ic khai thc # 0< !=ng nguFn ti nguDHn nng lng 1i #Qi m,i
t.Vngp
- su hBng 0< !=ng nng lng hin naDp cc bin *h* 0< !=ng nng lng ti(t kim # hiu
>u/ nng lngp
T.ang-6
- | ngh\a c%a #ic 0< !=ng nng lng ti(t kim # hiu >u/p
3.3.2. F nng0
NgVi hc thLc hin c cc kX nng 0au:
- 8@ th liHn k(t ki(n thOc giIa cc m,n hc #Qi nhau #Qi cc khi nim nng lngC cc !"ng
nng lng # cc nguFn nng lngp
- 8@ th gi/i th:ch cB 0Y khoa hc c%a cc >u t.?nhC bin *h* thLc hnh 0< !=ng ti(t kim nng
lng hiu >u/ t.ong Vi 01ng hng ngDp
- 8@ kh/ nng tuDHn t.uD;n gi/i th:ch *h+ bi(n cho cc thnh #iHn khc t.ong gia ?nh # cng
Fng
3.3.3.H,nh viB th4i "I0
- | thOc c nguFn nng lng l a !"ngC nhng kh,ng *h/i l #, t$n
- | thOc c tEm >uan t.ng c%a #ic 0< !=ng ti(t kim # hiu >u/ nguFn ti nguDHn nng
lng
- TuDHn t.uD;n cho mi ngVi #; tc h"i c%a #ic khai thcC 0< !=ng nng lng kh,ng h* l)p
- ThLc hin 0< !=ng ti(t kim # hiu >u/ nng lng t.ong gia ?nhC nh t.VngC cng Fngp
- 8@ th@i >uen * !=ng cc bin *h* kX thu$t nhgm ti(t kim # 0< !=ng hiu >u/ nng lngp
- oam mu1n t?m tRiC khm *h nguFn nng lngp
T.ang-}
PHN H%I
MT S) KIN THmC CN TH%M KHAO
V# VIPC TnCH HP GD SDNLTKo HQ T&ONG MeN HdC VpT Ln qpC THCS
GG4< ?Gj. 5X. .rTs
- e=c tiHuC ni !ung gio !=c 0< !=ng nng lng ti(t kim # hiu >u/ ir_NGTmno[j c%a
m,n hc'
- 9hBng *h* # h?nh thOc !"D hc t:ch h* gio !=c r_NGTmno[ c%a m,n hc'
- 8ch khai thc ni !ung # 0o"n bi !"D hc t:ch h* gio !=c r_NGTmno['
I$ MUC TIUQ NGUcN TtCQ MmC " TnCH HP GD SDNLTKo HQ s
H<7= Ku./ ,
q"n P bi(t c m=c tiHu gio !=c r_NGTmno[ t.ong t.Vng To8r' 8n cO #o
m=c tiHuC ni !ungC chBng t.?nh m,n V$t l: c&* To8rC b"n hPD thLc hin nhim #= 0au:
2' sc nh m=c tiHu gio !=c r_NGTmno[ t.ong m,n V$t l:'
4' NHu nguDHn tJc # cc mOc t:ch h* gio !=c r_NGTmno[ t.ong m,n V$t l:'
q"n hPD c l$* 0uD ngh\C 0au @ t.ao +i t.ong nh@m'
,$ MUC TIU s
E$ V] VGU. =@v5
- or nHu c cc khi nim cB b/n nh: nng lngC cB nngC in nngC nhit nngC h"t
nhAn nguDHn t<C c,ngC c,ng 0u&tC hiu 0u&tp cc nh lu$t ~un - len^B # cc mD *ht inC mD cBlC
#$n !=ng 0< !=ng NGTm n o[ c@ th t.?nh bD l"i ho-c nh$n .a chhng khi c DHu cEu'
- or hiu c nguFn g1c 0inh .a cc !"ng nng lngC cc mD # ho"t ng tiHu th= nng
lngC hiu 0u&t c%a >u t.?nh # #$n !=ng nAng cao hiu 0u&t 0< !=ng # ti(t kim nng lng t.ong
Vi 01ng cWng nh khoa hc kX thu$t'
- or #$n !=ng giIa cc khi nim cB b/n m tV P giQi thiu t:ch h* # t.?nh bD t.Hn lQ*
#Qi thLc tiZn cuc 01ng hng ngD'
- or 0< !=ng cc ki(n thOc gi/i >uD(t cc #&n ; mQiC kh,ng chd c@ nhIng i;u P c
hc ho-c t.?nh bD t.ong rtm m cRn c@ nhIng i;u *hU h* hon c/nh c= th' 7AD l nhIng #&n ;
gi1ng #Qi cc t?nh hu1ng or g-* *h/i t.ong Vi 01ng'
:$ V] V` .-./
- Gm TNC >uan 0tC nh$n ^t >ua t.anh /nhC h?nh #fC thLc t( #ic 0< !=ng nng lng Y a
*hBng'
- Thu th$*C ^< l: th,ng tinC #i(t bo co # t.?nh bD cc th,ng tin #; 0< !=ng NGTm n o[ >ua
m,n V$t l:: 0< !=ng cc thi(t b inC #$n hnh cc ng cB'
- 9hAn t:ch m1i >uan h giIa ho"t ng c%a con ngVi #Qi m,i t.VngC tc ng c%a con ngVi
#o m,i t.Vng th,ng >ua #ic khai thc ti nguDHn nng lng ithanC !Eu mTC kh: 1t '''j # *ht t.in
cc ngnh c,ng nghi*'
- GiHn k(t cc m,n hc #Qi nhau #; 0< !=ng NGTm n o['
5$ V] =@4G KuQ @>.@ ?G
8@ hnh #i 0< !=ng NGTm n o[ Y t.ong lQ* hcC t"i nh t.VngC a *hBng nBi cc em ang
01ngp c@ thi *hH *hn # tuDHn t.uD;n #; 0< !=ng NGTm n o[ t.ong gia ?nh # cng Fng'
Ni !ung t.ong chBng t.?nh #$t l: To8r c@ nhi;u kh/ nng khai thc !"D t:ch h* gio
!=c r_NGTmno[' 8c *hEn hc nh : 8B hcC Nhit hcC 7in hc # [uang hc ;u c or t?m
hiu t lQ* c (n lQ* w'T.ong mNi *hEn hc ;u c@ cc bi !"D c@ th: nghim thLc hnh C !o #$D #ic
t:ch h* gio !=c r_NGTmno[ cho or t.ong >u t.?nh gi/ng !"D l .&t thu$n li'
Ni !ung gio !=c r_NGTmno[ t.ong #$t l: Y t.Vng To8r c t:ch h* #Qi kh1i lng
ki(n thOcC *hBng *h*C h?nh thOc *hU h*:
T.ang-z
mhi nim #; nng lngC 0< !=ng nng lng ti(t kim # hiu >u/
| thOc #; 0< !=ng nng lng ti(t kim # hiu >u/ '
m\ nng #; 0< !=ng nng lng ti(t kim # hiu >u/ t.ong cuc 01ng'
3$ CAC NGUcN TtC TnCH HPs
- NguDHn tJc 2:T:ch h* nhng kh,ng lm thaD +i -c t.ng c%a m,n hc'
- NguDHn tJc 4 : mhai thc ni !ung gio !=c r_NG Tm n o[ c@ chn lcC c@ t:nh t$* t.ung #o
bi nh&t nhC kh,ng t.n lan tu tin'
- NguDHn tJc 6 : 9ht huD cao cc ho"t ng t:ch cLc nh$n thOc c%a hc 0inh # kinh nghim
thLc t( c%a cc em '
8$ MmC " TnCH HP s
T:ch h* gio !=c r_NGTmno[ Y m,n V$t l: c&* To8r c@ 6 mOc:
eOc ton *hEn: mhi m=c tiHuC ni !ung c%a bi hc *hU h* hon ton #Qi m=c tiHuC ni
!ung c%a gio !=c r_NGTmno['V: != t.ong chBng t.?nh rtm #$t l: w c@ bi #; 0< !=ng an ton #
ti(t kim in nnga T.ong t.Vng h* nD tV chd cEn >uan tAm nh&n m"nh kh:a c"nh nAng cao hiu
0u&t n chi(u 0ng ti(t kim in nng # cc bin *h* gi/m thiu #ic 0< !=ng in mt cch #,
:ch ' ' '
eOc b *h$n: mhi chd c@ mt b *h$n bi hc c@ m=c tiHuC ni !ung *hU h* #Qi gio !=c
r_NGTmno[' V: != : bi 8c tc !=ng c%a nh 0ng a t.ong chBng t.?nh rtm #$t l: w k AD tV c@
th t:ch h* cc ni r_NGTmno[ bgng #ic khai thc kh:a c"nh 0< !=ng nguFn nng lng m-t t.Vi
thaD th( cho cc nguFn nng lng h@a th"chp Nh #$D c@ th gi/m thiu c nhi;u 0L *ht *h/i cc
kh: gAD , nhiZm m,i t.VngC cWng nh lm gi/m ti(ng Fn khi cc thi(t b ho"t ng'
eOc liHn h: mhi m=c tiHuC ni !ung c%a bi c@ i;u kin liHn h mt cch *hU h* #Qi ni
!ung gio !=c r_NGTmno[' V: != t.ong chBng t.?nh rtm #$t l: x c@ bi #; rL chuDn h@a # b/o
ton cB nng a' T.ong t.Vng h* nD tV *h/i khai thc ki(n thOc m,n hc liHn h #Qi thLc t( 0/n
^u&t in nng hin naD: nhV th( nng chuDn h@a thnh ng nngC m chhng ta c@ mt nguFn nng
lng in lQn 0< !=ng''' 0ong cc nguFn nng lng @ tuD nhi;u nhng kh,ng *h/i l #, t$n'
8hhng ta cEn *h/i bi(t ti(t kim nguFn nng lng @ 0< !=ng lAu !i'
II$ HwNH THmCQ PHxNG PHAP Dbc DbNG qAI CO TnCH HP GD SDNLTKoHQ '
2' 8c h?nh thOc !"D hc t:ch h* gio !=c r_NGTmno[ >ua m,n V$t l: c&* To8r
Vic a cc ni !ung gio !=c r_NGTmno[ >ua m,n V$t l: c&* To8r c@ th thLc hin theo 4
kiu t+ chOc ho"t ng:
J FiKu 1: th,ng >ua cc bi hc t.Hn lQ*'
tV thLc hin cc *hBng thOc t:ch h* #Qi cc mOc P nHu Y t.Hn'
8c ho"t ng c%a tV c@ th bao gFm:
Hot "Ing 10
NghiHn cOu 8TC rtm :
Hot "Ing 20
T.ang-c
H<7= Ku./ 3s
8n cO #o m=c tiHuC ni !ungC chBng t.?nh m,n V$t l: c&* To8rC b"n hPD
thLc hin nhim #= 0au:
2' NHu h?nh thOc !"D hc t:ch h* gio !=c r_NGTmno[ t.ong m,n V$t l:'
4' NHu *hBng *h* !"D hc # cc !"ng bi c@ ni !ung t:ch h* gio !=c
r_NGTmno[ t.ong m,n V$t l:'
q"n hPD c l$* 0uD ngh\C 0au @ t.ao +i t.ong nh@m '
sc nh cc ni !ung gio !=c nh To #o ni !ung bi !"D'
Hot "Ing 30
GLa chn cc 99_o # 9T_o *hU h*C tng cVng t:nh t.Lc >uan # hOng thh hc t$*
c%a or '
Hot "Ing $0
sAD !Lng ti(n t.?nh !"D hc c= th'
miu 4: th,ng >ua mt ho"t ng c l$* 0ong #bn gJn li;n #Qi #ic #$n !=ng ki(n thOc cc
m,n hc'
T.ong cc ho"t ng nDC or hc cch #$n !=ng ki(n thOc cc m,n hc t.ong cc t?nh
hu1ng gEn #Qi cuc 01ng hBnC huD ng ki(n thOc t nhi;u m,n hc
4' 9hBng *h*:
_"D hc t:ch h* !La t.Hn cB 0Y c%a tAm l: hc c%a 0L *ht t.in c%a # cc ^u hQng 0 *h"m
t:ch cLc #; >u t.?nh !"D hc' V? #$D nAng cao hiu >u/ c%a #ic t:ch h* cc ni !ung gio !=c
r_NGTmno[ >ua m,n V$t l: c&* To8rC cEn #$n !=ng cc *hBng *h* !"D hc t:ch cLc nh :
- 9hBng *h* !"D hc nHu # gi/i >uD(t #&n ; :
TUD theo 1i tng or # i;u kin !"D hc tV c@ th #$n !=ng } mOc cho *hBng *h*
nD:
eOc 2 : tV nHu #&n ;C nHu cch gi/i >uD(t
or thLc hin gi/i >uD(t #&n ; theo hQng !bn c%a tV'
tV nh gi k(t >u/ lm #ic c%a or'
eOc 4 : tV nHu #&n ; Cgi ) cch gi/i >uD(t
or thLc hin gi/i >uD(t #&n ; '
tV # or nh gi k(t >u/'
eOc 6 : tV cung c&* th,ng tin t"o t?nh hu1ng'
or *ht hinC ^c nh #&n ; n/D 0inhC tL lLc ; ^u&t gi/ thuD(t # lLa chn gi/i
*h*p Fng thVi or thLc hin gi/i >uD(t #&n ; c@ 0L gih* v c%a tV khi cEn'
tV # or nh gi k(t >u/'
eOc } : or tL lLc *ht hin #&n ; n/D 0inhC lLa chn #&n ; *h/i gi/i >uD(t
or tL nh gi k(t >u/'
9hBng *h* !"D hc nHu # gi/i >uD(t #&n ; l *hBng *h* !"D hc t:ch cLc c
khuD(n kh:ch #$n !=ng Y mi c&* hc' V? n@ *ht t.in c nng lLc tL lLcC nng lLc 0ng t"o c%a
ngVi hc'
TuD nhiHnC #$n !=ng t1t *hBng *h* nD cEn *hAn t:chC lLa chn ni !ung !"D hc
chi ti(tC c= th # *ht huD cao #ai t.R t+ chOcC c1 #&n c%a tV'
- 9hBng *h* h* tc t.ong nh@m nhT :
7AD l *hBng *h* !"D hc c@ hiu >u/ t1t # l *hBng *h* !"D hc c #$n !=ng .ng .Pi
khi t:ch h* cc ni !ung gio !=c r_NGTmno[ >ua m,n V$t l: c&* To8r'
tih* hc 0inh c@ th huD ng t.: tu c%a t$* th t?m hiu nhIng #&n ; #; nng lngC t @
cUng nhau a .a nhIng gi/i *h* *hU h* nhgm 0< !=ng nng lng ti(t kim # hiu >u/'
- 9hBng *h* hc t$* theo !L n'
_"D hc !L n l mt *hBng *h*C mt h?nh thOc >uan t.ng thLc hin >uan im
!"D hc l&D ngVi hc lm t.ung tAm C >uan im !"D hc t:ch cLc h@a # >uan im !"D hc t:ch h* '
71i #Qi or b$c To8r c@ th cho cc em nghiHn cOu mt #&n ; 0< !=ng nng lng Y
a *hBng nBi cc em ang 0inh 01ng i chng h"n : r< !=ng an ton # ti(t kiHm in nng jC tV l
ngVi hQng !bn '
Vic lLa chn cc #&n ; nghiHn cOu nHn #a 0Oc c%a or # *hU h* #Qi i;u kin hin
c@ c%a t.Vng # c%a a *hBng '
oc t$* theo !L n 0f t"o hOng thhC Fng thVi .n luDn t:nh tL l$*C *hBng *h* gi/i
>uD(t #&n ; C h"n ch( #ic hc th= ng c%a or '
Ngoi .a C8@ th k(t h* #Qi mt 01 *hBng *h* !"D hc khc nh:
- PhDng <h4< th89 =u8nB "iAu t*8B kh-o '4t th2c t!0
oc 0inh c@ th tham gia ho"t ng tham >uanC kh/o 0t thLc t( 0< !=ng nng lng ti(t kim #
hiu >u/ t.ong *h"m #i cc em c@ th ti(* c$n #Qi 0L chd !bn c%a gio #iHn' 7i;u @ gih* hc 0inh kim
T.ang-{
nghim cc ki(n thOc P hc t.Hn lQ*C Fng thVi mY .ng tEm hiu bi(t thLc t( # *ht t.in k\ nng >uan
0tC *hAn t:chC .n luDn hnh #i 0< !=ng nng lng ti(t kim # hiu >u/'
- PhDng <h4< th> nghi390
9hBng *h* th: nghim gih* cho #ic ti t"o l"i nhIng hin tng P ^/D .a t.ong cuc 01ng
hng ngDC Bn gi/n ho cc >u t.?nh cho hc 0inh >uan 0t !Z ti(* thu'
- PhDng <h4< kh8i th4c kinh nghi39 th2c t! "K gi4o d)c0
NHn khai thc nhIng hin tng 0< !=ng nng lng ti(t kim # cha ti(t kimC gEn gWi #Qi hc
0inhC gih* cc em th&D c nhIng hnh #i cEn *hH *hn haD %ng h'
- PhDng <h4< hot "Ing th2c tiEn k!t h< vLi k nng 'ng.
tio !=c 0< !=ng ti(t kim nng lng cEn "t tQi :ch l hc 0inh Y c&* hc nD c@ c
nhIng hnh ng !L .&t nhT nhng c= thC thi(t thLc g@* *hEn 0< !=ng ti(t kim nng lng Y nBi cc
em ang 01ngC t Y nhC tQi t.Vng # .ng .a lng b/nC khu *h1' V: != cc k\ nng c 0< !=ng Y AD
nh k\ nng t ch1i nhIng hnh #i kh,ng ti(t kim t.ong 0< !=ng nng lngl
- PhDng <h4< n@u gDng0
tio #iHn thVng ^uDHn nh$n ^t #ic thLc hin 0< !=ng nng lng ti(t kim # hiu >u/ >ua
hnh #i c= th c%a hc 0inh t.ong lQ* # nh$n ^tC nh g:aC nHu nhIng t&m gBng t1t ngaD t.ong lQ*
hc'
tio !=c 0< !=ng nng lng ti(t kim # hiu >u/ t.ong m,n #$t l: Y c&* To8r cEn "t tQi :ch
l hc 0inh c@ c nhIng hnh ng !L .&t nhT nhng c= thC thi(t thLc g@* *hEn 0< !=ng ti(t kim
# hiu >u/ nng lng Y nBi cc em ang 01ngC t Y nhC tQi t.Vng # .ng .a lng b/nC khu *h1' V: !=
cc k\ nng c 0< !=ng Y AD nh k\ nng t ch1i nhIng hnh #i kh,ng ti(t kim t.ong 0< !=ng nng
lngl
T.ang-x
PHN q%
"y% CHz VA MmC " Dbc CAC DbNG qAI CO NI DUNG TnCH HP GIAO DUC S
DUNG NNG LNG TIT KIPM VA HIPU QUA VAO CAC qAI HdC
MeN VpT Ln qpC THCS
tio #iHn c@ kh/ nng:
- 9hAn t:ch ni !ungC chBng t.?nh m,n hcC t @ ^c nh c cc bi c@ kh/ nng t:ch h*
gio !=c r_NGTmno[ c%a m,n hc'
- ro"n bi # !"D hc im,n hcj theo hQng t:ch h* gio !=c r_NGTmno[
- T:ch cLc thLc hin !"D hc t:ch h* gio !=c r_NGTmno[ #o m,n hc'
I$ D7B 545 67./ :>G 5D .uG 6A./ =h5@ @2Y s
8. Mng ,i hNc t>ch h< 6 9Gc "I I <hn 0
71i #Qi !"ng bi hc nDC t.ong m=c tiHu c%a bi hc thVng c@ m=c tiHu gio !=c r_NGTm
n o[ c= th' Vic thLc hin m=c tiHu c%a bi hc nhi;u khi l ti;n ; thLc hin m=c tiHu gio !=c
r_NGTmn o[' V? #$D :
- mhi chuSn b bi !"DC tV cEn: nghiHn cOu k\ ni !ung bi hcp ^c nh ni !ung gio !=c r_
NG Tm n o[ t:ch h* #o ni !ung bi hc l g?p th,ng >ua ho"t ng !"D hc nop cEn chuSn b thHm
t liuC F !Ung !"D hc g? #ic t_r_NGTmno[ "t hiu >u/'
- mhi t+ chOc !"D hcC gio #iHn ti(n hnh cc ho"t ng !"D hc /m b/o hng theo DHu cEu b
m,n Fng thVi lu ) gih* hc 0inh hiuC c/m nh$n ED % # 0Au 0Jc *hEn ni !ung bi hc c@ liHn >uan
(n gio !=c r_NGTmno[ mt cch nh nhngC *hU h* # "t m=c tiHu c%a bi hc'
. Mng ,i hNc t>ch h< 6 9Gc "I li@n h3 0
{ 71i #Qi !"ng bi hc nDC cc ki(n thOc gio !=c r_NGTm n o[ kh,ng c nHu .] t.ong
rtm nhng !La #o ki(n thOc bi hcC gio #iHn c@ th b+ 0ung cc ki(n thOc gio !=c r_NGTm n o[
cho *hU h* ' V? #$D:
- mhi chuSn b bi !"DC gio #iHn cEn c@ ) thOc t:ch h*C a .a nhIng #&n ; gi mYC liHn h
nhgm gio !=c cho hc 0inh hiu bi(t #; nng lngC c@ k\ nng 01ng # hc t$* t.ong m,i t.Vng *ht
t.in b;n #Ing'
c. Mng ,i hNc t>ch h< 6 9Gc "I li@n h3 0
- mhi t+ chOc !"D hcC gio #iHn ti(n hnh cc ho"t ng !"D hc /m b/o hng theo DHu cEu b
m,n Fng thVi lu ) liHn hC b+ 0ung ki(n thOc'
t_ _NGTm n o[ mt cch tL nhiHnC *hU h* #Qi t.?nh nh$n thOcC kh/ nng hnh ng c%a
hc 0inh' T.nh lan manC 0a C gng *C /nh hYng (n #ic thLc hin m=c tiHu c%a bi hc'
II$ Mu= ZL .uG 6A./ ?> K|E 5@} =h5@ @2Y /G4< 6\5 SDNLTKoHQ =H<./ T_. ?a= 0h g =H1N./
THCSs imang t:nh tham kh/oj
H<7= Ku./ 8
8n cO #o ni !ung chBng t.?nhC rtm V$t l: cc lQ* Y b$c To8r anh ichj hPD thLc hin nhim #=
0au:
2' sc nh cc bi c@ kh/ nng t:ch h* gio !=c r_NGTmno[p
4' NHu ni !ung gio !=c r_NGTmno[ # mOc t:ch h* t.ong cc bi @
T.?nh bD k(t >u/ theo b/ng !Qi AD:
LMY q>G
"|E 5@} =h5@
@2Y
~ ?>< .uG
6A./ .><
5JE :>G
NuG 6A./ =h5@ @2Y
SDNLTKoHQ
~KGU. =@v5 QV` .-./
Mv5 Ku
=h5@
@2Y
G@G 5@
q>G 3 o 3 s
S9 :EB @fG ?>
Z9 ./1./ =\
rau khi hc
^ong *hEn
#$n !=ng
NQc baD hBi lm gi/m nhit
m,i t.Vng chung >uanh'T.ong
#ic t.Fng t.t C ngVi n,ng !An
thVng !Ung t&m b"t nDl,ng *h%
lHn lu1ng cAD t.Fng ho-c tQi cAD
theo *hBng *h* nhT git ' '
nhgm h"n ch( 0L baD hBi c%a
nQc t.ong &t ti(t kim c
GiHn h
ThuD(t t.?nh
n !bn chOng
c= th bgng
*himC /nh Ct
liu khc' ' '
T.ang-w
nhi;u nng lng khi bBm tQi
cWng nh t.nh 0L ^@i mRn &t ' '
tio !=c or ) thOc ti(t kim khi
0< !=ng nQc '

q>G 3, s Mu= ZL
v./ 6\./ 5JE
Z9 .g ? .@GS=
9hEn
:bng k*
6' V$n !=ng
Tc !=ng c%a bng k* lm hng
ngJt m"ch in t.ong bn l khi
nhit thaD +i ' 8@ tc !=ng
ti(t kim mt *hEn nng lng
GiHn h ThuD(t t.?nh

q>G 8 $ m./
6\./ 5JE K|.@
0Aa= =HAB].
=@./ 4.@
Z4./
q@ng t1i
ngm 0au #$t
c/n kh,ng
nh$n c
nh 0ng t
nguFn t.uD;n
tQi
k cc thnh *h1 lQn C !o c@ nh
cao tEng ho-c cAD ^anh #en
Vng ''' nh 0ng !o cc n cao
*C n >u/ng co ''''''nhi;u khi
b #$t c/n che khu&t t"o .a nhi;u
b@ng t1iC gAD lPng *h: nng lng
in ' ' ' cEn c/i ti(n !=ng c=
chi(u 0ng *hU h* C t$* t.ung
#o nBi cEn thi(t
tio !=c or ) thOc ti(t kim khi
0< !=ng in chi(u 0ng nh YC
t.Vng hc
GiHn h ThuD(t t.?nh

q>G ,F s P@;.
7 iT { TGU./
?E./
9hEn : V$t
*h/n ^" Am
t1t - #$t *h/n
^" Am km
mhi thi(t k( ."* ht C cEn c@ bin
*h* t"o .a *h/n ^" Am h* l:
nhgm tng cVng #ic ti(t kim
nng lng t.ong #ic khu(ch "i
Am bgng mD tng Am'
GiHn h
ThuD(t t.?nh

q>G 33 s T45
6\./ .@GS= ?>
=45 6\./ Y@4=
Z4./ 5JE 6I./
KGS.
8%ng c1 0au
khi c *hEn
`8@ th em
cha bi(t a
-7 b@ng n 0i 1t *ht 0ng
c th? *h/i m&t mt *hEn nng
lng in 1t n@ng b *h$n
!AD t@c (n nhit cao ' V$D
ti(t kim nng lng in ngVi
ta P !Lng n 1ng ' NhV c@ cB
ch( -c bi(t ch&t bt *h% bHn
t.ong n 1ng *ht 0ng ' 7n nD
n@ng lHn :t nHn tiHu th= nng
lng in :t hBn 0o #Qi b@ng n
0i 1t ' NgD naD ngVi ta #bn
kh,ng ngng nghiHn cOu # ch(
t"o .a cc lo"i n tiHu th= :t nng
lng in hBn nIa nh n
com*acCn G''_''''
-7 gi/m tc !=ng nhit C cch
Bn gi/n nh&t l lm !AD !bn
bgng #$t liu !bn in t1t ' Vic
0< !=ng nhi;u kim lo"i lm #$t
liu !bn in !bn (n c"n kit ti
nguDHn thiHn nhiHn ' NgD naD
ngVi ta c@ gJng ch( t"o .a #$t
liu 0iHu !bn gi/m thiu t1i a
nng lng hao *h: !o tTa nhit
nhgm 0< !=ng nng lng hiu
>u/ # b;n #Ing '
GiHn h
ThuD(t t.?nh
TN kim t.a
ithJ* 0ng hai
lo"i b@ng n
# 0o 0nh
nhit j
T.ang-23

q>G $ L95 TE
Z4=
ea 0t c@
th c@ h"i
ho-c c@ :ch
ti/m ma 0t c@ h"i bgng cch b,i
t.Bn cc chi ti(t chuDn ng c%a
cc thi(t b C mD m@c ho-c *h1i
h* cc #$t liu th:ch h* khi ch(
t"o cc chi ti(t nD 0f lm cho
hi3u 'u/t '( d)ng chhng c
nAng cao g@* *hEn #o #ic 0<
!=ng nng lng ti(t kim # hiu
>u/ ' N(u ti(t kim c nng
lng cWng Fng thVi gi/m thiu
c 0L *ht th/i cc kh: gAD ,
nhiZm m,i t.Vng C gi/m c
ti(ng Fn khi ho"t ng i liHn >uan
(n , nhiZm ti(ng Fn j
q *h$n ThuD(t t.?nh

q>G , S9
5@ABC. @DE ?>
:;< =<>. 5f
.-./
8%ng c1 0au
khi c *hEn
`8@ th em
cha bi(t
NhV th( nng chuDn h@a
thnh ng nng C m chhng ta c@
mt nguFn nng lng in lQn
0< !=ng i nng lng gi@ C
th%D nng'''j0ong cc nguFn nng
lng @ tuD nhi;u nhng kh,ng
*h/i l #, t$n ' chhng ta cEn *h/i
bi(t ti(t kim nguFn nng lng
@ 0< !=ng lAu !i '
GiHn h
ThuD(t t.?nh
n !bn chIng
c= th bgng
*himC /nh Ct
liu

q>G 3 s .-./
ZAl= =E .@GS=
5JE .@Gj. 0GSA
9hEn #$n
!=ng #
c%ng c1 '
7 c@ nng lng cEn
*h/i c@ nhiHn liu i ^ng C!EuC
thanC kh: 1t'''j t&t c/ ;u kh,ng
*h/i l #, t$n C chhng ta cEn *h/i
ti(t kim ' Theo Qc t:nh th? t.i
&t chd cRn !L t.I kho/ng 2}3 tM
t&n kh: 1t C #Qi nh* 0< !=ng
nh hin naD th? t.ong #Rng z3
nm nIa cc nguFn !L t.I t.Hn 0f
c"n kit ' _o @ C mt t.ong
nhIng #&n ; 01ng cRn c%a con
ngVi l *h/i ti(t kim cc nhiHn
liu 0Kn c@ C Fng thBi t?m .a cc
lo"i nhiHn liu mQi i nh oi!.oj
GiHn h ThuD(t t.?nh

q>G ,8s "GS.

.-./ {5_./ 5JE
6I./ KGS.
9hEn #$n
!=ng #
c%ng c1 '
ong thng mNi gia ?nh
0< !=ng in ;u *h/i t./ ti;n
in theo 01 (m c%a c,ng tB in
' V$D *h/i t./ :t ti;n th? 01
c,ng tB in *h/i nhT C c@ ngh\a
ta cEn ti(t kim i 0< !=ng cc
thi(t b in h* l: nh n thJ*
0ng l n 1ng haD n
com*actC'''j # chn cc thi(t b
c@ hiu 0u&t 0< !=ng lQn i kh,ng
nHn chn cc thi(t b c@ hiu 0u&t
>u ! tha j
GiHn h ThuD(t t.?nh
q>G ,s S[
6\./ E. =<>.
9hEn : r<
!=ng ti(t
tV a .a cc bi t$* t:nh
ton c%a cc thi(t b in ho"t
Ton
*hEn
V&n *
T.ang-22
?> =GU= VGST
KGS.
kim in
nng'
ng C t @ -t .a cAu hTi: 7 ti(t
kim in chhng ta cEn *h/i lm
g?

q>G 8 s
THAB]. =;G
KGS. .-./ KG
E
9hEn :
cch lm
gi/m hao *h:
t.Hn Vng
!AD t/i in '
- 9hEn c%ng
c1
tV a .a cc bi t$* cho
orC t @ -t .a cAu hTi: 7 gi/m
hao *h: t.Hn Vng !AD t/i in
cEn * !=ng cc bin *h* no C
biHn *h* no l t1i u
q *h$n V&n *

q>G ^ s C45
=45 6\./ 5JE
4.@ Z4./
-9hEn : tc
!=ng nhit
c%a nh 0ng
- `8@ th em
cha bi(ta
- oPD k tHn mt 01 c,ng
#ic t.ong @ con ngVi 0< !=ng
tc !=ng nhit c%a nh 0ng
*h=c #= Vi 01ng # 0/n ^u&t '
- nh 0ng c@ nng lng
.&t lQn C 0< !=ng c nguFn
nng lng @ C em cEn c@ nhIng
biHn *h* no
q *h$n ThuD(t t.?nh

q>G ,s S;.
Al= KGS. .-./
{ N@GS= KGS. ?>
=@JB KGS.
q>G 3s S;.
Al= KGS. .-./
{ KGS. /GD ?>
KGS. @7= .@i.
9hEn :`8@
th em cha
bi(ta
8hhng ta P chuDn h@a
cc !"ng nng lng i th%D nng C
nng lng gi@C nng lng h"t
nhAnC '''j thnh iH n nngC nhng
t&t c/ cc !"ng nng lng @
kh,ng *h/i l #, t$n'
q *h$n ThuD(t t.?nh
III$ GGMG =@GSA Tu= ZL :>G Z<7. ?] =h5@ @2Y GD SD NL TK o HQ =H<./ T_. ?a= 0h g =H1N./ THCSs
imang t:nh tham kh/oj
H<7= Ku./ Fs
nh5ch hPD c th,ng tin cB b/n Y t.Hn .Fi thLc hin cc nhim #= 0au:
2' 8hn mt 01 bi t.ong rtm V$t l: b$c To8r c@ mOc t:ch h* ni !ung gio !=c
r_NGTmno['
4' Thi(t k( gio n c%a cc bi P chn '
q>G ,,s
TAC DUNG NHIPT VA TAC DUNG PHAT SANG C(% D'NG "IPN
~ Va= Lh
I M\5 =GjAs
,$ KGU. =@v5s
- NHu c !Rng in i >ua #$t !bn th,ng thVng ;u lm cho #$t !bn n@ng lHnC m tHn cc !=ng
c= in 0< !=ng tc !=ng nhit c%a !Rng in
- ' m tHn # m, t/ tc !=ng *ht 0ng c%a !Rng in 1i #Qi 6 lo"i b@ng n: q@ng n *in in
!AD t@cjC b@ng n c%a bht th< inC b@ng n i1t *ht >uang in G_j'
3$K .-./s
- eJc m"ch in Bn gi/n'
- qi(t lLa chn # 0< !=ng n ti(t kim nng lng '
8$T@4G Kus
- T.ung thLcC h* tc t.ong ho"t ng nh@m'
- r< !=ng nng lng hng m=c :ch #a "t hiu >u/ cao nh&t #a gi/m hao *h: '
- TuDHn t.uD;n #$n ng nhIng ngVi ^ung >uanh 0< !=ng n th:ch h* ti(t kim in nng'
II 5 C@A. :|s
T.ang-24
,{ C; 0MYs 2 Jc>uD 24V iho-c mt b chdnh lu h" th(j' z !AD n1i c@ #T bc cch in' 2 c,ng tJcC
2 o"n !AD 0Jt m/nh 3C6mmC !i 2z3mm-433mm' 6 (n z m/nh gi&D nhT i4cm ^ zcmj cJt t gi&D n'
et 01 cEu ch? nh Y m"ng in gia ?nh'
3{ MG .@DTs 4 *in 2CzV #Qi ( lJ* *in' 2 b@ng n *inC 2 c,ng tJc' z o"n !AD n1i c@ #T bc
cch in' 2 bht th< in #Qi b@ng n c@ hai Eu !AD bHn t.ong tch .Vi nhau ic@ th tho 0Kn b@ng n
khTi bhtj' 2 n i1t *ht >uang in G_j nh?n .] hai b/n kim lo"i t.ong n
NhIng ki(n thOc #; lJ* m"ch in Bn gi/n '
8$ G2G Z[ 6\./ C_./ ./@S =@_./ =G. s
T.?nh bD bi gi/ng #Qi 0L hN t. c%a mD t:nh C thu th$* nguFn t liu t nte.net'
III$ G2G = 5@v5 545 @<7= Ku./ 67B @k5 =h5@ 595 s
ThVi gian T. gih* c%a tV - oo"t ng c%a or
2x *hht oo"t ng 2 : T?m hiu tc !=ng nhit c%a !Rng in
24 *hht oo"t ng 4 : T?m hiu tc !=ng *ht 0ng c%a !Rng in'
23 *hht
oo"t ng 6 : n t$* c%ng c1 i T:ch h* gio !=c ti(t kim nng lng
rau khi nghiHn cOu hai ho"t ng 2 # 4 ' tV ,n t$* # gio !=c 0< !=ng nng lng
ti(t kim # hiu >u/ nh 0au :
T@ABU= =H.@s
-7 b@ng n 0i 1t *ht 0ng c th?
*h/i m&t mt *hEn nng lng in
1t n@ng b *h$n !AD t@c (n nhit
cao '
V$D ti(t kim nng lng in
ngVi ta P !Lng n 1ng ' NhV c@ cB ch(
-c bi(t ch&t bt *h% bHn t.ong n 1ng
*ht 0ng ' 7n nD n@ng lHn :t nHn tiHu
th= nng lng in :t hBn 0o #Qi b@ng
n 0i 1t '
NgD naD ngVi ta #bn kh,ng ngng
nghiHn cOu # ch( t"o .a cc lo"i n tiHu
th= :t nng lng in hBn nIa nh n
com*acCn G''_''''
7@ l cc gi/i *h* h* l: nhgm ti(t
kim in nng 'NgD naD n i1t *ht
>uang iG_j ang c 0/n ^u&t nhi;u
#Qi gi thnh ngD cng .u ' G_ c@
nhi;u u im nHn t.ong thVi gian kh,ng
^a 0f thaD t.hee0 cc lo"i n khc '
Vl. K4Y
2' _Qi AD l b/ng hiu 0u&t c%a cc lo"i b@ng n
khc nhau ' m hPD cho bi(t !Lng lo"i n no ti(t
kim in hBn
T./ lVi : n com*act
4' oin naDC nhu cEu 0< !=ng in chi(u 0ng l .&t lQnC
lm th( no ti(t kim in chi(u 0ng c t1t nh&t
T./ lVi :
- ThaD b@ng n !AD t@c bgng b@ng n com*act ti(t
kim in '
- 8hd thJ* 0ng khi th$t cEn thi(t '
- o"n ch( 0< !=ng in thJ* 0ng bin >u/ng co '
- 8hn lo"i n *hU h* #Qi m=c :ch 0< !=ng C b1 t.:
n hng cch'
z *hht oo"t ng } : T+ng k(t giao nhim #= '
q>G 3s NNG SU!T T% NHIPT C(% NHIN LIPU ~ Va= Lh
T.ang-26
Go"i
n
_AD t@c
ounh
>uang
8om*act
oiu
0u&t
z 2z 43
I M\5 =GjAs
,$ KGU. =@v5s
- 9ht biu c nh ngh\a nng 0u&t tTa nhit
- Vi(t c c,ng thOc t:nh nhit lng !o nhiHn liu b 1t chD tTa .a' NHu c tHn # Bn # cc
"i lng t.ong c,ng thOc '
- qi(t c ngoi tc !=ng tTa nhit C khi chD nhiHn liu cRn t"o .a cc ch&t gAD , nhiZm m,i
t.Vng '
- qi(t 0< !=ng nguFn nhiHn liu no *hU h* #Qi tng m=c :ch 0< !=ng c%a con ngVi '
3$K .-./s
- Thu th$* th,ng tin t cuc 01ng ^AD !Lng ki(n thOc mQi '
8$T@4G Kus
- Nh$n thOc c nguFn nhiHn liu h@a th"ch c%a th( giQi ngD cng c"n kit # c@ ) thOc 0< !=ng
ti(t kim ''
-- TuDHn t.uD;n C#$n ng gia ?nh # nhIng ngVi ^ung >uanh 0< !=ng nhiHn liu ti(t kim #
gi/m thiu cc tc h"i c%a c%a #ic 0< !=ng chung 1i #Qi m,i t.Vng '
II 5 C@A. :|s
GVs et 01 t.anh /nh # t liu #; khai thc than C khai thc !Eu Ckh: 1t Y Vit nam '
HS s n t$* ki(n thOc #; nhit lng #; c,ng thOc t:nh nhit lng # *hBng t.?nh cAn bgng nhit'
G2G Z[ 6\./ C_./ ./@S =@_./ =G. s
T.?nh bD bi gi/ng #Qi 0L hN t. c%a mD t:nh C thu th$* nguFn t liu t nte.net'
III$ G2G = 5@v5 545 @<7= Ku./ 67B @k5 =h5@ 595
ThVi gian T. gih* c%a tV - oo"t ng c%a or
6 *hht oo"t ng 2 : T?m hiu #; nhiHn liu
24 *hht oo"t ng 4 : T?m hiu kha: nim nng 0u&t tTa nhit c%a nhiHn liu
z *hht
oo"t ng 6 : sAD !Lng c,ng thOc t:nh nhit lng !o nhiHn liu b 1t chD hon
ton tTa .a '
23 *hht
oo"t ng } : V$n !=ng - c%ng c1 i T:ch h* gio !=c ti(t kim nng lng j
18u khi nghi@n cGu h8i hot "Ing 1 O2 v, 3. PC ?@u cQu H1 cho i!t c4ch
'( d)ng ngun nhi@n li3u <hR h< vLi tSng 9)c ">ch '( d)ng'
- Hu cEu or c # t./ lVi 8
2
p8
4
'
- VQi 8
2:
8@ th nHu thHm nhIng li :ch khc
c%a #ic !Lng than thaD c%i :Bn gi/n Ctin li
C g@* *hEn b/o # .ng '''''''
i th,ng >ua #ic t?m hiu #; cc nhiHn liu C
t_ ) thOc 0< !=ng ti(t kim nng lng j
- Than c@ lch 0< *ht hin # 0< !=ng nh
th( no #ai t.R c%a than 1i #Qi con
ngVi TBng lai 0< !=ng than nh th(
no
8
2
: V? than c@ nng 0u&t tTa nhit lQn hBn c%i '
8
4
:
[
2
>'m 23'23
c
'2z 2z3'23
c
~
[
2
>'m 4{'23
c
'2z }3z'23
c
~
eu1n c@ [
2
:
C
Q
m kg
q
= =
,
8 F,
!Eu hTa
eu1n c@ [
4
:
C
Q
m kg
q
= =
3
3
!Eu hTa
Than l nguFn nng lng ch% D(u c%a n;n c,ng
nghi* th( k\ ss c !Lng ch"D cc mD hBi
nQc Eu tiHn c%a loi ngVi ' NgD naD C than
c coi l mt t.ong nhIng nhiHn liu hng Eu
c%a c,ng nghi* luDn kim # h@a hc ' TuD nhiHn C
#ic khai thc than .&t kh@ khn # t1n km '
Vic 0< !=ng than lm nhiHn liu Ri hTi nhIng
mD m@c cFng k;nh C hiu 0uAt th&* CgAD , nhiZm
m,i t.Vng '''_o @ C mt m-t chhng ta *h/i ti(t
kim nguFn nhiHn liu nD C m-t khc cEn hQng
#o #ic khai thc # 0< !=ng cc ngu,n nhiHn liu
T.ang-2}
khc tin li hBn l !Eu l<a Ckh: 1t '
- t"i 0ao #ic 0< !=ng !Eu l<a C kh: 1t l"i tin
li hBn than
'- _Eu mT mQi c 0< !=ng giIa th( kd ss '
Nhng 0L .a Vi c%a ng cB 1t t.ong @ lm cho
#ic khai thc # 0< !=ng lo"i nhiHn liu nD ngD
cng gia tng nhanh ch@ng ' NhV #ic khai thc !ZC
#$n chuDn Bn gi/n nHn !Eu l<a t.Y thnh nhiHn liu
ch:nh c%a con ngVi '
- 9h/i chng C ta c@ th 0< !=ng !Eu l<a mPi
mPi
- NguFn !Eu mT ang !En c"n kit ' VQi nh* khai
thc nh hin naD th? !L t.I kh: 1t # !Eu l<a chd
cRn 0< !=ng t.ong #i ch=c nm tQi nIa' e-t khc
#ic 0< !=ng chhng cRn gAD .a t?nh t."ng , nhiZm
m,i t.Vng
-Ta cEn 0< !=ng nguFn nhiHn liu nh th( no
l h* l:
- 8hhng ta cEn c@ k( ho"ch 0< !=ng ti(t kim # i
t?m nguFn nhiHn liu mQi nh nguFn nng lng m-t
t.Vi C nng lng nguDHn t< C nhiHn liu 0inh hc ' ' '
z *hht
oo"t ng z : T+ng k(t C giao nhim #=
8T %#ng k!t 0
Ci3c '( d)ng nhi@n li3u l, kh:ng thK thi!u "i vLi nhn loi B c4c nhi@n
li3u kh4c nh8u vA kh- nng 'inh nhi3t B Ung 'u/t tV8 c78 nhi@n li3u =u?!t "Wnh
ch/t lng v, hi3u =u- '( d)ng nhi@n li3u "X . ;4c nhi@n li3u 0 th8n "4 BdQu 9V
Bkh> "t . . l, cX hn v, vi3c '( d)ng chYng cn g? *8 t&nh t*ng : nhiE9 9:i
t*+ng . ;hYng t8 cQn cX i3n <h4< '( d)ng c4c nhi@n li3u "X h< l> v, nh8nh
chXng t&9 *8 c4c ngun nhi@n li3u kh4c "K th8? th! .
T Pi8o nhi39 v) 0
Ci3c '( d)ng nhi@n li3u 'inh hNc <h-i chng l, i3n <h4< hZu hi3u "K
gi-i =u?!t v/n "A nng lng v, -o v3 9:i t*+ng t*ong ho,n c-nh hi3n n8? [
q>G 8s T&Uc#N TAI "IPN NNG "I O% ~ Va= Lh
I M\5 =GjAs
,$ KGU. =@v5s
- G$* c c,ng thOc t:nh nhit lng hao *h: !o tTa nhit t.Hn Vng !AD t/i in'
- qi(t c cch lm gi/m hao *h: in nng t.Hn Vng !AD t/i in # l: !o t"i 0ao chn cch
tng hiu in th( Y hai Eu !AD !bn '
3$K .-./s
- T+ng h* ki(n thOc P hc i tQi k(n thOc mQi '
8$T@4G Kus
- oam hc hTi C thi hc t$* hng JnC t:ch cLc t.ong ho"t ng nh@m'
II 5 C@A. :|s
GVs et 01 t.anh /nh # t liu #; 0/n ^u&t # t.uD;n t/i in nng C h th1ng Vng !AD t/i in
z33kV qJc- nam '
HS s n t$* ki(n thOc #; c,ng 0u&t c%a !Rng in C#; c,ng 0u&t tTa nhit c%a !Rng in '
G2G Z[ 6\./ C_./ ./@S =@_./ =G. s
T.?nh bD bi gi/ng #Qi 0L hN t. c%a mD t:nh C thu th$* nguFn t liu t nte.net'
III$ G2G = 5@v5 545 @<7= Ku./ 67B @k5 =h5@ 595
T.ang-2z
T.ang-2c
ThVi gian T. gih* c%a tV - oo"t ng c%a or
2z *hht
oo"t ng 2 :
9ht hin 0L hao *h: in nng #? tTa nhit t.Hn Vng !AD t/i in ' G$*
c,ng thOc t:nh c,ng 0u&t hao *h: 9
h*
khi t.uD;n t/i in c@ c,ng 0u&t9
bgng
mt Bng
!AD c@ in t.Y khi -t hai Eu !AD mt hiu in th( y'
23 *hht
oo"t ng 4 : 8n cO #o c,ng thOc t:nh c,ng 0u&t hao *h: 9
h*
!o tTa
nhit C ; ^u&t bin *h* lm gi/m hao *h: # lLa chn cch no li nh&t i T:ch h* gio
!=c ti(t kim nng lng j
18u khi nghi@n cGu hot "Ing 1 v, <h4t hi3n *8 '2 h8o <h> "i3n nng t*@n
"+ng d? t-i "i3n B PC hLng d\n H1 '( d)ng U]%F^H_ `ng c4ch ?@u cQu H1 "A
.u/t c4c <hDng 4n l,9 gi-9 h8o <h> "i3n nng t*@n "+ng d? t-i "i3n
- T c,ng thOc i6j 8@ th 0uD .a khi t.uD;n t/i
mt c,ng 0u&t in 9
^c
nh m mu1n gi/m hao
*h: !o tTa nhit t.Hn Vng !AD t/i in th? c@
th c@ nhIng cch lm no
T./ lVi :
- ti/m in t.Y !AD !bn
- tng hiu in th( hai Au !AD '
- eu1n gi/m in t.Y c%a !AD !bn *h/i
!Lng !AD !bn nh th( no ti/m c,ng 0u&t
hao *h: bgng cch gi/m in t.Y c%a Vng
!AD t/i in th? c@ g? b&t li

- N(u tng y th? c@ li g? eu1n tng y *h/i
gi/i >uD(t nhIng #&n ; g?
T c,ng thOc
l
R
S

= #Qi chAt lm !AD P chn #

chi;u !i c%a !AD kh,ng +i ' V$D mu1n gi/m *h/i
tng ti(t !in r c%a !AD lHn ' mhi @ !AD 0f n-ng C Jt
ti;n # *h/i c@ h th1ng ct in lQn ' 9h: t+n
tng r c@ th cRn lQn hBn gi t. in nng b hao
*h: '
Ngoi #ic tng r c%a !AD ta cRn c@ th chn
nhIng ch&t lm !AD !bn c@ in t.Y nhT nh b"c '
TuD nhiHn nh th( gi thnh 0f Jt nHn kh,ng !Ung '
- Tng hiu in th( y thu$n tin hBn #? c@ th thLc
hin c bgng mD tng hiu in th( '
eu1n #$D C Y nBi 0/n ^u&t cEn *h/i c@ mD tng
hiu in th( a in lHn lQi in p Y nBi tiHu th=
cEn c@ mD gi/m th( "t c hiu in th( *hU
h* m=c :ch 0< !=ng
23 *hht
oo"t ng 6 : V$n !=ngi T:ch h* gio !=c ti(t kim nng lng j

rau khi nghiHn cOu ho"t ng 2
# 4 tV gio !=c or 0< !=ng ti(t
kim nng lng bgng cch gi/i
mt 01 bi t$* t:nh ton #; cch
lm gi/m hao *h: t.Hn Vng
!AD t/i in ''''
2' 8Ung mt c,ng 0u&t 9 c t/i
i t.Hn cUng mt !AD !bn ' oPD 0o
0nh c,ng 0u&t hao *h: khi !Lng
hiu in th( z33 333V #Qi khi
!Lng hiu in th( 233 333V
- 8
z
: oPD t./ lVi cAu hTi Eu bi
8
}
:V? hiu in th( tng lHn g&* z lEn nHn c,ng
0uAt hao *h: gi/m i g&* 4z lEn ' 8,ng 0u&t hao
*h: tM l nghch #Qi b?nh *hBng hiu in th(''
8
z
: sAD !Lng Vng !AD cao th( c@ th t.uD;n
t/i !Rng in c@ hiu in th( lQn i ^a' _o @
gi/m c c,ng 0u&t hao *h: C ti(t kiHm in '
- GiHn h thLc t( #; #ic t.uD;n
t/i in nng i ^a : hiu in th(
Eu .a c%a nh mD *ht in
thVng #o kho/ng 23333V (n
4z333V
' T.Qc khi t.uD;n t/i in i ^a C
hiu in th( c tng (n gi
t. kho/ng 223 333V(n z33
q>G s SAN OU!T "IPN NNG { NHIPT "IPN VA TH(c "IPN
~ Va= Lh
I M\5 =GjAs
,$ KGU. =@v5s
- or hiu c nguDHn l: ho"t ng C0B F c&u t"o # 0L chuDn h@a nng lng t.ong nh mD
nhit in # th%D in'
- or hiu c t.ong cc nh mD nhit in # th%D in C in nng kh,ng tL 0inh .a m c
chuDn h@a t nng lng c%a nhiHn liu b 1t chD ho-c t nng lng nQc ch/D Ccc nguFn
nng lng nD kh,ng #, t$n m c@ h"n'
3$K .-./s
- [uan 0t h?nh #f C*hAn t:ch .ht .a k(t lu$n #; 0L chuDn h@a nng lng t.ong cc nh mD
nhit in # th%D in '
- ro 0nh u im Cnhc im c%a nh mD nhit in # nh mD th%D in
8$T@4G Kus
- 8@ ) thOc 0< !=ng ti(t kim in nng '
- TuDHn t.uD;n C#$n ng gia ?nh # nhIng ngVi ^ung >uanh cUng 0< !=ng nng lng in ti(t
kim # hiu >u/ '
- V$n ng nhIng ngVi ^ung >uanh tL lJ* -t mD *ht in lo"i nhT t"i cc !Rng 0u1i i 1i #Qi
or #Ung nhi j# 0< !=ng nng lng m-t t.Vi i n(u c@ i;u kin Y cc tdnhC thnh *h1 ' ' ' j
II 5 C@A. :|s
GVs et 01 t.anh /nh c@ 0B F nh mD nhit in # th%D in'
Hk5 ZG.@ s
- n t$* ki(n thOc #; 0L b/o ton # chuDn h@a nng lng Cnng 0u&t tTa nhit c%a nhiHn liu '
- et 01 h?nh /nh #; nh mD nhit !in # th%D in
G2G Z[ 6\./ C_./ ./@S =@_./ =G. s
o?nh /nh m, *hTng ho"t ng c%a nh mD nhit in Cth%D in'
III$ G2G = 5@v5 545 @<7= Ku./ 67B @k5 =h5@ 595
ThVi gian T. gih* c%a tV - oo"t ng c%a or
z *hht
oo"t ng 2 :
T?m hiu #ai t.R in nng t.ong Vi 01ng # t.ong 0/n ^u&t z
23 *hht
oo"t ng 4 : T?m hiu c&u t"oCho"t ng # 0L chuDn h@a nng lBng t.ong nh mD
nhit in '
23*hht
oo"t ng 6 : T?m hiu c&u t"oCho"t ng # 0L chuDn h@a nng lBng t.ong nh mD
th%D in '
2z *hht

oo"t ng } : V$n !=ng i t>ch h< ti!t ki39 nng lng T
18u khi nghi@n cGu hot "Ing 1 B2 v, 3 Pv gi4o d)c H1 '( d)ng nng lng ti!t ki39 v,
hi3u =u- th:ng =u8 9It ,i to4n vA hot "Ing c78 nh, 94? th7? "i3n
et nh mD th%D in c@ hiu 0u&t c3 'e,t lQ* nQc !D l 2m t.Hn m-t hF c@ !in
t:ch r 4km
4
# cao h 2wzm 0o #Qi c<a tua bin c%a nh mD th%D in c@ th cung
c&* mt nng lng in l bao nhiHu qi(t kh1i lng .iHng c%a nQc l _
2333kg5m
6
'
ti ) :
- Th( nng c%a mt #$t c@ t.ng lng 9 c nAng lHn cao h bgng c,ng m #$t 0inh .a
khi .Bi t cao @ ^u1ng'
TH; 0NG s
- Th( nng nD bgng :
2
9'h i2j
- T.ng lng 9 c%a nQc c@ th t:nh th( no >ua cc th,ng 01 rC l C_
TH; 0NG s 9 m'23 _'V'23 r'l'_'23
- oiu 0u&t c%a nh mD c t:nh theo c,ng thOc no
T c,ng thOc @ bgng cch no c@ th t:nh c in nng nh mD 0inh .a
TH; 0NG s o
'
ci ci
ci
tp
A A
H A H A
A A
= = =

- m(t >u/ in nng nh mD c@ th 0inh .a l :
T.ang-2{

ci
r'l'_'23 'o 46}'23
24
~
- Nh #$D in nng m nh mD 0inh .a *h= thuc #o D(u t1 no
T./ lVi : 71i #Qi mNi nh mD th%D in in t:ch rC hiu 0u&t o l kh,ng +i C kh1i lng
.iHng _ l kh,ng +i ' Nh #$D in nng cung c&* *h= thuc #o cao h c%a mLc nQc
t.Hn m-t hF chOa # c<a tua bin'
- T"i 0ao #; mUa kh, :t ma C c,ng 0u&t c%a nh mD th%D in l"i gi/m i
T./ lVi : #; mUa kh, nh mD th%D in #bn ^/ nQc @m b/o lng in +n nh ' _o
:t ma C hF chOa kh,ng c b+ 0ung % nQc nHn mLc nQc t.ong hF gi/m i C mLc nQc
t.ong hF gi/m th( nng c%a nQc gi/m tBng Ong nHn c,ng 0u&t c%a nh mD gi/m i'
- 8@ *h/i nguFn in !o nh mD th%D in *ht .a l #, t$n
T./ lVi : Th%D in kh,ng *hi l #, t$n ' V? nguFn nQc t.ong hF chOa c@ h"n
- V$D t.ong mUa kh, C ta cEn 0< !=ng in nh th( no cho h* l:
T./ lVi :
- r< !=ng ti(t kim C h"n ch( 0< !=ng in #o giV cao im C chd 0< !=ng in khi th$t
cEn thi(t '
- T:ch t.I nQc #o hF t.ong mUa ma '
- Tng cVng t.Fng .ng Eu nguFn b/o # nh mD # b+ 0ung nQc cho hF chOa #o
mUa kh,'
z *hht
9hEn `8@ th em cha bi(ta tio !=c cho or #Z cc nguFn nng lng kh,ng *h/i l #,
t$n Cm l c@ h"n C!o @ *h/i 0< !=ng cho h* l: '
8hhng ta P chuDn h@a cc !"ng nng lng i th%D nng Cgi@ C C Cj thnh nng lng
in ' Nhng t&t c/ cc !"ng nng lng @ kh,ng *h/i l #, t$n Cchhng ta *h/i bi(t ti(t
kim'
z *hht
oo"t ng z : T+ng k(t # giao nhim #= :
8T %#ng k!t
%*ong &8 hNc c4c e9 "a i!t 'D " c/u to B ngu?@n l> hot "Ing v, =u4 t*&nh chu?Kn hX8
n4ng lng t*ong c4c nh, 94? nhi3t "i3n v, th7? "i3n .Hi3n n8? c4c ngun nhi@n li3u v,
nLc "K ch? nh, 94? nhi3t "i3n v, th7? "i3n ng,? c,ng gi-9 0 9bt kh4c nhu cQu '(
d)ng "i3n c78 con ng+i ng,? c,ng tng v& th! nhiAu nLc t*ong "X cX Ci3t n89 "8ng "i
9bt vLi ngu? cD thi!u "i3n .cK gi-i =u?!t t&nh t*ng n,? c4ch l,9 "Dn gi-n nh/t l, 9di
chYng t8 "Au '( d)ng "i3n nng 9It c4ch ti!t ki@9 v, cX hi3u =u- .
T Pi8o nhi39 v)
1. 'o '4nh u "iK9 v, nhc "iK9 c78 n,h 94? nhi3t "i3n v, th7? "i3n .
2. 9It nh, 94? nhi3t "i3n ch? th8n cX c:ng 'u/t 2ee fg hi3u 'ut 2hi
8. %>nh lng th8n nh, ti@u th) t*ong 9It ng,? Bi!t nng 'u/t tV8 nhi3t c78 th8n l,
2j.1e
k
lmkg.
. U!u nh, 94? t*@n '( d)ng kh> "t vLi hi3u 'u/t $ei th& t*ong 1 ng,? nh, 94? '( d)ng
h!t 8o nhi@u kh> "t [ U!u '( d)ng kh> "t th& cX u "iK9 'o vLi '( d)ng th8n [ni!tB
nng 'u/t tV8 nhi3t kh> "t c78 l, $$.1e
k
lmkg..
IV$ MT S) GI PHxNG AN KIM T&% TnCH HP V# GIAO DUC SD NL TK o HQ
,$ KGCT =HE K4.@ /G4 /G4< 6\5 Z[ 6\./ .-./ 012./ =GU= VGST o @GSA WA; s
,$, C@v5 .-./ VGCT =HE s
aj 8hOc nng chSn on :
8c bi kim t.a t.Jc nghim c@ th c 0< !=ng nh mt *hBng tin thu lm th,ng tin cEn
thi(t cho #ic c/i ti(n ni !ungC m=c tiHu # *hBng *h* !"D hc '
V$n !=ng chOc nng nD t.ong t_ r_ NG Tmno[C c@ th kim t.a ki(n thOc ^u&t *ht c%a or
!La t.Hn nhIng hiu bi(t thLc t( c/ chhng #; t?nh h?nh # cc bin *h* r_ NG Tmno[ Y a
*hBng 'V: != t.Qc khi !"D bi 2w i #$t l: w j: r< !=ng an ton # ti(t kim in c@ th -t .a nhIng
cAu hTi kim t.a t.?nh ^u&t *ht c%a or :
- tV : T?m hiu #? 0ao *h/i ti(t kim in
- tV : qin *h* 0< !=ng ti(t kim in
- tV : T?m hiu # gi/i * mt 01 bin *h* thLc hin ti(t kim in t.ong thLc t( Y gia ?nh
T.ang-2x
- tV : VQi nhIng ki(n thOc m em P c ti(* thu t.ong thVi gian >uaC hPD th< ; ^u&t mt
0ng ki(n nhgm 0< !=ng in nng c ti(t kim # hiu >u/ khi !Lng cc !=ng c= iHn cc lo"i
bj 8hOc nng chd "o nh hQng ho"t ng hc :
8c bi kim t.aC t.Jc nghim c@ th c 0< !=ng nh mt *hBng tinC *hBng *h* !"D hc:
th,ng >ua #ic kim t.a nh gi !"D' 7@ l cc cAu hTi kim t.a tng *hEnC kim t.a thBng ^uDHn
c 0< !=ng nh mt bin *h* t:ch cLcC hIu hiu chd "o ho"t ng hc '
q/n thAn ti liu t_r_NGTmn o[C n(u c biHn 0o"n mt cch h* l: # 0ng t"oC h&* !bn P
thhc SD or t:ch cLc nghiHn cOu ' e-t khc C #ic !"D hc n(u c t+ chOc mt cch h* l: khoa hc 0f
thhc SD or t:ch cLc hBn t.ong ho"t ng nh$n thOc' Nhng ni !ung t_r_NGTmn o[ mQiC t.ong
i;u kin or c%a chhng ta *hEn lQn #bn cRn >uen #Qi *hBng *h* !"D hc th= ng th? #ic kim t.a
nh gi theo mt chi(n lc .] .ngC c= thC c >uD nh ch-t chu Ri hTi or hc t$* thLc 0L'
cj 8hOc nng ^c nh thnh t:ch hc t$*C hiu >u/ c%a or:
Vic nh gi t.?nh mTC mN Ri hTi *h/i 0o"n th/o ni !ung cc bi kim t.a t.Jc nghim #
cc tiHu ch: nh giC cn cO theo chuSn mTC mN cho tng biC tng ti(tC''''C tng *hEn !"D' 8c bi kim
t.a nh #$D c@ th c 0< !=ng nghiHn cOu nh gi m=c tiHu # hiu >u/ c%a *hBng *h* !"D hc'
Ni !ung t_r_NGTmn o[ kh,ng *h/i l mt m,n hc m chd t:ch h* t.ong m,n #$t l: nHn
#ic 0o"n cc bi kim t.a t.Jc nghim kh,ng thnh mt bi .iHng m ni !ung kim t.a t_r_NGTmn
o[ chd c t:ch h* #o ni !ung bi kim t.a c%a m,n hc' V? #$DC khi biHn 0o"n bi kim t.aC tV
cEn chh ) :
- mh,ng gAD /nh hYng (n bi kim t.a c%a m,n hc - mh,ng bi(n bi kim t.a #$t l: thnh mt
bi kim t.a #; thi c%a or 1i #Qi #ic 0< !=ng nng lng ti(t kim # hiu >u/'
- 7Ri hTi or #$n !=ng nhIng hiu bi(t #$t l: hon thnh bi kim t.a' V: != t.ong bi hc: 0<
!=ng an ton ti(t kim in nngC or c@ th #$n !=ng hiu bi(t c%a m?nh gi/i th:ch #ai t.R c%a n
8om*act t.ong #ic g@* *hEn ti(t kim in nng'
- Tng cVng #ic or liHn h giIa ni !ung ki(n thOc m,n hc # t?nh h?nh 0/n ^u&t an ton #
ti(t kim mt cch hiu >u/ Y a *hBng'
- Tng cVng cho or #$n !=ng ki(n thOc #$t l: thi(t k( cc *hBng nC 0ng t"o cc !=ng c=
thi(t b r_NGTmn o['
,$3 C45 ./ABj. =r5 5@A./ 5X. WA4. =HGS= =H<./ VGCT =HE K4.@ /G4 s
aj sc nh .] m=c :ch kim t.aC nh gi'
bj sc nh .] ni !ung c= th c%a cc ki(n thOc cEn kim t.a nh gi i t.ong @ ^c nh mTC
mN #; r_NGTmn o[ c t:ch h* t.ong ni !ung m,n hc j
cj sc nh .] cc h?nh thOc kim t.a nh gi'
!j ^AD !Lng cc cAu hTiC cc ; bi kim t.a C cc bi t.Jc nghim'
ej Ti(n hnh kim t.a C thu lm th,ng tin i ch&m bi jC ^em ^t k(t >u/ # k(t lu$n nh gi

3$ Vh 6\ iB 69./ :>G VGCT =HE K4.@ /G4
3$ , CiA @G =9 0Aa. s
,'irtm c - qi 42 - t.ang czj T"i 0ao !Lng bn l in l"i ti(t kim c in nng khi c@ b *h$n bng
k* nhit Y b *h$n hng ngJt in tL ng c%a bn l
3$~rtm { - qi 44 - t.ang c3j NhV c@ tc !=ng nhit c%a !Rng inC m n 0i 1t *ht 0ng' Ta c@ ti(t
kim c in nng haD kh,ngC n(u thaD n @ bgng n ,ng i tTa nhit :t hBn j
8'irtm x - qi 2{ - t.ang zwj T th( nng c%a !Rng nQc m con ngVi 0/n ^u&t .a in nng' Gm cch
no C !Lng bin *h* g? !uD t.? th( nng lAu !i c%a nguFn nQc
F$~rtm x - qi 4c - t.ang c2j eNi lo"i nhiHn liu chd c@ th c@ mt nng 0u&t tTa nhit nh&t nh' Ta c@
nHn khai thc # t?m ki(m thHm nhiHn liu mQi haD kh,ng
^'irtm w - qi 26 - t.ang 6{j 7in nng c@ th chuDn h@a thnh nhi;u !"ng nng lng khc ' m hPD
cho #: != minh ha # nHu bin *h* ti(t kim in nng t.ong cc t.Vng h* nD c@ nHn 0< !=ng cc
thi(t b in c@ c,ng 0u&t ! tha haD kh,ng
$~rtm w - qi 2w - t.ang z2j V? 0ao *h/i 0< !=ng ti(t kim in nng' oPD nHu mt 01 #: != #; ti(t
kim in nng m em bi(t'
$irtm w - qi 6c - t.ang wxj rL hao *h: in nng t.Hn Vng !AD t/i in c ^c nh bgng cch
no
x 'irtm w - qi 6c - t.ang wxj 8Ung c,ng 0u&t in c t/i i t.Hn cUng mt 0i !AD !bn ' oPD 0o 0nh
c,ng 0u&t hao *h: khi !Lng hiu in th( z33 333V #Qi khi !Lng hiu in th( 2333 333V '
T.ang-2w
$irtm w - qi 6x - t.ang 236j mhi #$n hnh mD bi(n th( C m-c !U hiu in th( Y cun !AD thO c&* tM
l thu$n #Qi 01 #Rng !AD c%a n@ nhng #bn ^/D .a hin tng hao *h: in nng ' m hPD nHu nguDHn
nhAn # bin *h* h"n ch( hao *h: nD
,$ 'irtm w - qi zc - t.ang 2}cj nh 0ng c@ nng lng .&t lQn C 0< !=ng nguFn nng lng @ C
em c@ bin *h* g?
,,$ 'irtm w - qi zw - t.ang 2z}j Nng lng c@ th chuDn h@a t !"ng nng lng nD 0ang !"ng
nng lng khc ' m hPD cho #: != # nHu bin *h* hao h=t nng lng t.ong >u t.?nh chuDn h@a
nD
,3. et n 1ng lo"i }3 c ch( t"o c@ 0ng bgng n !AD t@c lo"i 233' oTi n(u !Lng n
1ng nD t.ung b?nh mNi ngD z giV th? t.ong mt thng i63 ngDj 0f gi/m c bao nhiHu ti;n in 0o
#Qi 0< !=ng n !AD t@c n@i t.Hn 8ho .gng gi ti;n in x33 Fng5kh'
,8$ et n 1ng n(u !Lng ch&n lu b?nh thVng th? c@ c,ng 0u&t tiHu th= in nng }3 n(u !Lng ch&n
lu in t< th? gi/m c 43 c,ng 0u&t' et gia ?nh 0< !=ng c b@ng n' oTi n(u 0< !=ng n 1ng
nD t.ung b?nh mNi ngD c giV th? t.ong 2 nm i6cz ngDj 0f gi/m c bao nhiHu ti;n in khi 0< !=ng
ch&n lu in t< 8ho .gng gi ti;n in x33 Fng52kh'
,F$ et n 1ng lo"i 1ng c@ c,ng 0u&t 6c c ch( t"o c@ 0ng bgng n 1ng lo"i }3
thVng !Ung' et gia ?nh !Lng 23 b@ng nC n(u 0< !=ng n 1ng lo"i nD t.ung b?nh mNi ngD z giV'
oTi t.ong 2 nm i6cz ngDj 0f gi/m c bao nhiHu ti;n in 0o #Qi 0< !=ng n }3 8ho .gng gi
ti;n in x33 Fng5kh'
,^$ et n com*act lo"i c,ng 0u&t 2z c ch( t"o c@ 0ng bgng n 1ng lo"i }3 thVng !Ung'
et ^: nghi* 0< !=ng 633 b@ng nC t.ung b?nh mNi ngD 23 giV th? oTi t.ong 2 nm i6cz ngDj 0f
gi/m c bao nhiHu ti;n in khi 0< !=ng n com*act thaD cho n }3 8ho .gng gi ti;n in l
26z3 Fng52kh'
,$ et nguFn in c@ hiu in th( y
2
4'z33V # c,ng 0u&t 9 233m c !Lng ; t.uD;n t/i in
nng (n nBi tiHu th= bgng !AD !bnC cho bi(t in t.Y c%a !AD !bn 23' oPD t:nh :
a' 8,ng 0u&t hao *h: t.Hn Vng !AD t/i in'
b' oiu in th( Y nBi tiHu th='
c' oiu in th( *h/i tng lHn khi mu1n gi/m c,ng c,ng 0u&t hao *h: i b1n lEn'
3$ 3 CiA @G =Hr5 ./@GST s
2' T.ong TN ngVi ta mu1n 0< !=ng nhiHn liu c@ kh1i lng :t nh&t nhng l"i tTa nhit nhi;u nh&t 'm
hPD chn *hBng n hng
' mh: 1t ' q' _Eu hTa'
8' sng _' oi!.o'
4' 7 ti(t kim nng lng inC ngVi ta thVng !Ung lo"i n no !Qi AD :
' 7n 1ng ' q' 7n 8om*act'
8' 7n G_ _' 8/ 6 lo"i n n@i t.Hn '
6' mhi t/i in i ^a C in nng hao *h: t.Hn Vng !AD !bn ch% D(u l !o :
' Tc !=ng t c%a !Rng in ' q' Tc !=ng h@a hc c%a !Rng in'
8' oin tng tTa nhit t.Hn Vng !AD _' c/ CqC8;u hng'
}' 7 gi/m hao *h: t.Hn Vng !AD t/i in ngVi ta thVng !Ung cch no
' Tng in t.Y c%a Vng !AD t/i in '
q' ti/m c,ng 0u&t c%a nguFn in '
8' Tng hiu in th( hai Eu !AD t/i in'
_' c/ CqC8;u hng'
z' Thi(t b c@ #ai t.R >uan t.ng lm gi/m hao *h: t.ong >u t.?nh t.uD;n t/i in nng i ^a l :
' 8t in q' mD bi(n th( '
8' _AD !bn ' 8' T&t c/ cc thi(t b t.Hn'
c' 8ch 0< !=ng no !Qi AD l ti(t kim in
' r< !=ng n bn c,ng 0u&t 233'
q' r< !=ng mNi thi(t b in khi cEn thi(t '
T.ang-43
8' 8ho >u"t ch"D mNi khi i khTi nh'
_' q$t 0ng t&t c/ cc n t.ong nh 0u1t Hm '
{' T.ong cc bin *h* 0au ADC bin *h* no kh,ng ti(t kim in
' ThaD n 0i t@c bgng n 1ng'
q' ThaD !AD !bn to bgng !AD !bn nhT cUng lo"i'
8' 8hd 0< !=ng thi(t b in t.ong thVi gian cEn thi(t'
_' o"n ch( 0< !=ng cc thi(t b nung n@ng'
x' 8En *h/i 0< !=ng ti(t kim in nng #?:
' !Lng nhi;u in Y gia ?nh !Z gAD , nhiZm m,i t.Vng'
q' !Lng nhi;u in !Z gAD tai n"n nguD him tQi t:nh m"ng con ngVi'
8' gi/m bQt chi *h: cho gia ?nh # !nh nhi;u in nng cho 0/n ^u&t'
_' cng !Lng nhi;u in th? t+n hao #, :ch cng lQn # cng t1n km cho gia ?nh # ^P hi'
w' 8ch 0< !=ng in no !Qi AD l ti(t kim in nng
' r< !=ng n bn c@ c,ng 0u&t 233'
q' r< !=ng cc thi(t b un n@ng bgng in'
8' r< !=ng mNi thi(t b in khi cEn thi(t'
_' mh,ng !Ung b(* in un n&u thOc n'
Ngi thc hin:
Nguyn Bo Tun
oM28 v,o t,i li3u Pi4o d)c '( d)ng nng lng ti!t ki39 v, hi3u =u- th:ng =u8 9It ' 9:n hNc v, hot
"Ing gi4o d)c ngo,i gi+ l@n lL< 6 t*+ng %*ung hNc cD '6 - Ugu?En Cn Ughi3< - nI PMc%T
T.ang-42