Hunh Minh Khai Hnh hc 9

I. MT S H THC V CNH V NG CAO TRONG TAM GIC VUNG

Cho tam gic ABC vung ti A, ng cao AH.
nh l Pi-ta-go:
BC AB AC
2 2 2
= +

AB BC BH
2
. =

AC BCCH
2
. =

AH BH CH
2
. =
AB AC BC AH . . =
AH AB AC
2 2 2
1 1 1
= +
Bi 1. Cho tam gic ABC vung ti A c AB = 3cm, BC = 5cm. AH l ng cao. Tnh BH, CH,
AC v AH.
!:
BH cm 1,8 =
,
CH cm 3,2 =
,
AC cm 4 =
,
AH cm 2,4 =
.
Bi . Cho tam gic ABC vung ti A c AC = !"cm, AB = #cm. AH l ng cao. Tnh BC, BH,
CH, AH.
!:
Bi !. Cho tam gic ABC vung ti A c BC = !$cm. Tnh chi%u &i hai cnh gc vung 'i(t
2
3
AB AC = .
!:
AB cm
24 13
( )
13
=
,
AC cm
36 13
( )
13
=
.
Bi ". Cho tam gic ABC vung ti A c ng cao AH. Bi(t BH = !"cm, CH = )$ cm. Tnh BC,
AH, AB v AC.
!:
BC cm 52 =
, AH cm 2 105 = ,
AB cm 2 130 =
,
AC cm 2 546 =
.
Bi #. H*nh thang c+n ABC, c - l.n AB = 3"cm, - nh/ C, = !"cm v gc A l
0
60
.
a0 Tnh cnh BC. '0 12i 3, 4 l5n l6t l t7ung i8m AB v C,. Tnh 34.
!:
Bi $. Cho t9 gic l:i ABC, c AB = AC = A, = !"cm, gc B ';ng
0
60
v gc A l
0
90
.
a0 Tnh ng ch<o B,. '0 Tnh cc =ho>ng cch BH v ,? t@ B v , (n AC.
c0 Tnh H?. &0 AB BC ,C =<o &i. Tnh BC, CC v ,C.
!:
Bi %. Cho on thDng AB = $a. T@ t7ung i8m E cFa AB vB tia E" AB. T7Gn E", lH- i8m , Iao
cho
a
OD
2
= . T@ B =B BC vung gc v.i ng thDng A,.
a0 Tnh A,, AC v BC thJo a.
'0 ?<o &i ,E mKt on EC = a. Ch9ng minh 'Ln i8m A, B, C v C cMng n;m t7Gn mKt
ng t7Nn.
!:
Bi &. Cho tam gic nh2n ABC c hai ng cao B, v CC cOt nhau ti H. T7Gn HB v HC l5n
l6t lH- cc i8m 3, 4 Iao cho

AMC ANB
0
90 = =
. Ch9ng minhP A3 = A4.
H#: AB# # AC$
AM AC AD AB AE AN
2 2
. . = = =
.
Bi '. Cho tam gic ABC vung ti A, ng cao AH. Bi(t
AB
AC
20
21
= v AH = )$". Tnh chu vi
tam gic ABC.
!:
ABC
P 2030 =
. %t
AB k AC k BC k 20 , 21 29 = = =
. &' AH.BC ( AB.AC k 29 = .
CH(NG I) H THC *+NG TRONG TAM GIC VUNG
&)ang !
Hnh hc 9 Hunh Minh Khai
Bi 1,. Cho h*nh thang ABC, vung gc ti A v ,. Hai ng ch<o vung gc v.i nhau ti E.
Bi(t
AB OA 2 13, 6 = =
, tnh &iQn tch h*nh thang ABC,.
!: S 126,75 = . &nh *c: +B ( ), +# ( R, +C ( !3,5.
&)ang $
Hunh Minh Khai Hnh hc 9
II. T- S *+NG GIC C.A G/C NH0N
1. 123 24356) Cho tam gic vung c, g,c nh-n .
canhoi
canhhuyen
sin = a

canhke
canhhuyen
cos = a

canhoi
canhke
tan = a

canhke
canhoi
cot = a
Ch :
Cho g,c nh-n . &a c,:
0 sin 1; 0 cos 1 < < < <
.
Cho . g,c nh-n , . /0u
sin sin = a b
1ho%c
cos cos =
, ho%c
tan tan = a b
, ho%c
cot cot = a b
2 th3
= a b
.
. T7 89 :;<24 4i=> >?6 36i 4@> A3B 236C)
/0u hai g,c 4h5 nhau th3 6in g,c n78 9:ng c6in g,c ;ia, tang g,c n78 9:ng ctang g,c ;ia.
!. T7 89 :;<24 4i=> >?6 >=> 4@> DE> FiGH)

TS IL T1
0
30
0
45
0
60
sina
1
2
2
2
3
2
cos
3
2
2
2
1
2
tana
3
3
!
3
cota
3
!
3
3
". MIH 89 3G H3J> :;<24 4i=>
sin
tan
cos

=
cos
cot
sin

= tan .cot 1 = a a

2 2
sin cos 1 + =

2
2
1
1 tan
cos

+ =

2
2
1
1 cot
sin
+ = a
a
Bi 1. Cho tam gic ABC vung ti A, ng cao AH. Bi(t BH = U)cm v CH = #!cm. Tnh cc
cnh v gc tam gic ABC.
!:
Bi . Cho tam gic ABC vung ti A. T*m cc tS IL l6ng gic cFa gc B =hiP
a0 BC = 5cm, AB = 3cm. '0 BC = !3 cm, AC = !$ cm. c0 AC= )cm, AB=3cm.
!: a2 B sin 0,8 = B cos 0,6 =
Bi !. Cho tam gic ABC vung ti A, c AB = !"cm v AC = !5cm.
a0 Tnh gc B. '0 Vh+n gic t7ong gc B cOt AC ti W. Tnh AW.
c0 AB AH BW ti H. Tnh AH.
!:
Bi ". Tnh gi t7X cc 'i8u th9c IauP
a0
2 0 2 0 2 0 2 0 2 0 2 0 2 0
cos 15 cos 25 cos 35 cos 45 cos 55 cos 65 cos 75 + + + + + +
.
'0
2 0 2 0 2 0 2 0 2 0 2 0 2 0
sin 10 sin 20 sin 30 sin 40 sin 50 sin 70 sin 80 + +
.
c0
0 0 0 0 0
sin15 sin75 cos15 cos75 sin30 + +
&0
0 0 0 0
sin35 sin67 cos23 cos55 +
J0
2 0 2 0 2 0 2 0
cos 20 cos 40 cos 50 cos 70 + + +
Y0
0 0 0 0
sin20 tan40 cot50 cos70 +
!: a2 3,5 92
3
4
c2 0,5 <2 " =2 $ >2 ".
&)ang 3
Hnh hc 9 Hunh Minh Khai
Bi #. Cho 'i(t mKt tS IL l6ng gic cFa gc nh2n , tnh cc tS IL l6ng gic cNn li cFa P
a0 sin 0,8 = a '0 cos 0,6 = c0 tan 3 = a &0 cot 2 = a
!: a2 cos 0,6 = 92 sin 0,8 = a
Bi $. Cho gc nh2n . Bi(t
1
cos sin
5
= . Tnh
cota
.
!:
4
cot
3
a = .
Bi %. Cho tam gic ABC vung ti C. Bi(t A
5
cos
13
= . Tnh B tan .
!: B
5
tan
12
= .
Bi &. Z[t g2n cc 'i8u th9c IauP
a0
(1 cos )(1 cos ) +
'0
2 2
1 sin cos + +
c0
2
sin sin cos
&0
4 4 2 2
sin cos 2sin cos + +
J0
2 2 2
tan sin tan a
Y0
2 2 2
cos tan cos +
!: a2
2
sin a
92 $ c2
3
sin a
<2 ! =2
2
sin a
>2 !.
Bi '. Ch9ng minh cc hQ th9c IauP
a0
cos 1 sin
1 sin cos


+
=

'0
2 2
(sin cos ) (sin cos )
4
sin .cos


+
=
!:
Bi 1,.Cho tam gic nh2n ABC. 12i a, 9, c l5n l6t l K &i cc cnh Li &iQn v.i cc Snh A, B,
C.
a0 Ch9ng minhP
a b c
A B C sin sin sin
= = .
'0 C th8 \>- 7a Dng th9c A B C sin sin sin = + =hng]
!: a2 ?@ ng cao AH. ChA B:
BH BH
A C
AB BC
sin ,sin = = . 92 ;hng.
Bi 11.
a0
!:
III. MT S H THC V CNH V G/C TRONG TAM GIC VUNG
&)ang )
Hunh Minh Khai Hnh hc 9
Cho tam gic ABC vung ti A c, BC ( a, AC ( 9, AB ( c.
b a B a C .sin .cos = = c a C a B .sin .cos = =
b c B c C .tan .cot = = c b C b B .tan .cot = =
Bi 1. 1i>i tam gic vung ABC, 'i(t

A
0
90 =
vP
a0
a cmb cm 15 ; 10 = =
'0
b cm c cm 12 ; 7 = =
!: a2

B C c cm
0 0
42 , 48 , 11,147
92

B C a cm
0 0
60 , 30 , 14
.
Bi . Cho tam gic ABC c

B C AC cm
0 0
60 , 50 , 35 = = =
. Tnh &iQn tch tam gic ABC.
!:
S cm
2
509
. ?@ ng cao AH. &nh AH, HB, HC.
Bi !. Cho t9 gic ABC, c

A D C AB cmAD cm
0 0
90 , 40 , 4 , 3 = = = = =
. Tnh &iQn tch t9 gic.
!:
S cm
2
17 =
. ?@ BH C#. &nh #H, BH, CH.
Bi ". Cho t9 gic ABC, c cc ng ch<o cOt nhau ti E. Cho 'i(t
AC cmBD cm 4 , 5 = =
,

AOB
0
50 =
. Tnh &iQn tch t9 gic ABC,.
!:
S cm
2
8
. ?@ AH B#, CC B#. ChA B:
AH OA CK OC
0 0
.sin50 , .sin50 = =
.
Bi #. Ch9ng minh 7;ngP
a0 ,iQn tch cFa mKt tam gic ';ng n^a tch cFa hai cnh nh+n v.i Iin cFa gc nh2n to '_i cc
ng thDng ch9a hai cnh H-.
'0 ,iQn tch cFa mKt h*nh '*nh hnh ';ng tch cFa hai cnh =% nh+n v.i Iin cFa gc nh2n to
'_i cc ng thDng ch9a hai cnh H-.
!: a2 D-i l7 g,c nh-n to 9Ei hai ng thFng AB, AC. ?@ ng cao CH. CH AC.sin = a
Bi $.
a0
!:
BI TKL N CH(NG I
&)ang 5
Hnh hc 9 Hunh Minh Khai
Bi 1. Cho tam gic ABC c AB = $!m, AC = $#m, BC = 35m.
a0 Ch9ng minh tam gic ABC vung. '0 Tnh B C sin ,sin .
!:
Bi . Cho tam gic ABC vung ti A, ng cao AH, ng `h+n gic A,. Cho 'i(t HB = !!$,
HC = U3.
a0 Tnh K &i AH. '0 Tnh K &i A,.
!: a2 AH ( #) 92
AD 60 2 =
.
Bi !. Cho tam gic ABC vung ti A, ng cao AH. Bi(t AH = 5, CH = U.
a0 Tnh AB, AC, BC, BH. '0 Tnh &iQn tch tam gic ABC.
!: a2
AB
5 61
6
=
,
AC 61 =
, BH
25
6
= 92 S
305
12
= .
Bi ". Cho tam gic ABC vung ti A, ng cao AH. Bi(t AH = !U, BH = $5.
a0 Tnh AB, AC, BC, CH. '0 Tnh &iQn tch tam gic ABC.
!:
Bi #. Cho h*nh thang ABC, c

A D
0
90 = =
v hai ng ch<o vung gc v.i nhau ti E.
a0 Ch9ng minh h*nh thang n- c chi%u cao ';ng t7ung '*nh nh+n cFa hai -.
'0 Cho AB = R, C, = !U. Tnh &iQn tch h*nh thang ABC,.
c0 Tnh K &i cc on thDng EA, EB, EC, E,.
!: a2 ?@ A$ GG B# AB ( $# v7 A$ AC. 92 ! ( HIJ
c2 OA OB OC OD 7,2; 5,4; 12,8; 9,6 = = = = .
Bi $. Tnh &iQn tch h*nh thang ABC, aAB bb C,0, 'i(t AB = !", C, = $c, AC = !$, B, = 35.
!: ! ( .HJ. ?@ B$ GG AC 1$ C#2
DE BD BE
2 2 2
= +
.
Bi %. Cho 'i(t chu vi cFa mKt tam gic ';ng !$"cm. dK &i cc cnh tS lQ v.i #, !5, !c.
a0 Ch9ng minh 7;ng tam gic l mKt tam gic vung.
'0 Tnh =ho>ng cch t@ giao i8m 'a ng `h+n gic (n mei cnh.
!: a2 &nh *c AB ( .Kcm, AC ( KIcm, BC ( IHcm ABC vung ti A.
92 ) ( Lcm. D-i + l7 giao iMm 9a ng 4hNn gic.
ABC OBC OCA OAB
S S S S = + +
.
Bi &. Cho tam gic ABC c+n ti A, ng cao AH. Bi(t

A AH cm
0
48 ; 13 = =
. Tinh chu vi ABC
!:
BC cm AB AC cm 11,6 ; 14,2 =
.
Bi '. Cho ABC vung ti A, AB = a, AC = 3a. T7Gn cnh AC lH- cc i8m ,, C Iao cho A, =
,C = CC.
a0 Ch9ng minh
DE DB
DB DC
= . '0 Ch9ng minh BDE :ng &ng C,B.
c0 Tnh tfng

A!B BCD +
.
!: a2
DB a DE DC
2 2
2 . = =
c2

AEB BCD ADB
0
45 + = =
.
Bi 1,. Cho h*nh thang ABC, c hai cnh 'Gn A, v BC ';ng nhau, ng ch<o AC vung gc
v.i cnh 'Gn BC. Bi(t A, = 5a, AC = !$a.
a0 Tnh
B B
B B
sin cos
sin cos
+

. '0 Tnh &iQn tch h*nh thang ABC,.

!: a2
17
7
92
Bi 11. Cho tam gic ABC vung ti A, ng cao AH. 12i , l i8m Li \9ng v.i A gua i8m B.
T7Gn tia Li cFa tia HA lH- i8m C Iao cho HC = $HA. 12i W l h*nh chi(u cFa , t7Gn HC.
a0 Tnh AB, AC, HC, 'i(t AH = )cm, HB = 3cm. '0 Tnh

"ED HCE tan , tan
.
c0 Ch9ng minh

"ED HCE =
. &0 Ch9ng minhP DE EC .
!: a2
AB cm 5 =
, AC cm
20
3
= , HC cm
16
3
= 92

"ED HCE
3
tan tan
2
= =
&)ang U
Hunh Minh Khai Hnh hc 9
<2

DEC "ED HEC
0
90 = + =
.
Bi 1.Cho tam gic ABC vung ti A aAB h AC0, ng cao AH. dit BC = a, CA = 9, AB = c,
AH = h. Ch9ng minh 7;ng tam gic c cc cnh
a h b c h ; ;
l mKt tam gic vung.
!: ChOng minh
b c h a h
2 2 2
( ) ( ) + =
.
Bi 1!.Cho tam gic nh2n ABC, &iQn tch ';ng !. AB 'a ng cao A,, BC, Cj. Ch9ng minh 7;ngP
a0
AE! B!D CDE
S S S A B C
2 2 2
cos cos cos + + = + + . '0
DE!
S A B C
2 2 2
sin cos cos = .
!: a2 ChOng minh
AE!
ABC
S
A
S
2
cos =
92 ( )
DE! ABC AE! B!D CDE
S S S S S = + +
Bi 1".Cho ABC vung ti A c C
B
1
sin
4cos
= . Tnh cc tS IL l6ng gic cFa gc B v C.
!: B
1
cos
2
=
B
3
sin
2
=
C
1
sin
2
=
C
3
cos
2
=
.
Bi 1#. Cho tam gic ABC c 'a ng cao A3, B4, CT. Ch9ng minhP
a0 A4T #ABC '0 AN B# CM ABBCCA A B C . . . . .cos .cos .cos =
!:
Bi 1$. Cho tam gic ABC vung ti A c

C
0
15 =
, BC = )cm.
a0 ?k ng cao AH, ng t7ung tu-(n A3. Tnh

AMH
, AH, A3, H3, HC.
'0 Ch9ng minh 7;ngP
0
6 2
cos15
4
+
=
.
!: a2

AMH
0
30 =

AH cm 1 =

AM cm 2 =

HM cm 3 =

HC cm 2 3( ) = +
92
CH
C
AC
0
cos15 cos = = .
Bi 1%. Cho tam gic ABC c+n ti A, c

A
0
36 =
, BC = !cm. ?k `h+n gic C,. 12i H l h*nh
chi(u vung gc cFa , t7Gn AC.
a0 Tnh A,, ,C. '0 ?k C? B,. 1i>i tam gic B?C.
c0 Ch9ng minh 7;ng
0
1 5
cos36
4
+
=
.
!:
Bi 1&. Cho tam gic ABC c AB = !,

A
0
105 =
,

B
0
60 =
. T7Gn cnh BC lH- i8m C Iao cho BC =
!. AB C, bb A, a, thuKc AC0. dng thDng gua A vung gc v.i AC cOt BC ti j. 12i H l
h*nh chi(u cFa A t7Gn cnh BC.
a0 Ch9ng minh 7;ng tam gic ABC %u. Tnh AH.
'0 Ch9ng minh

EAD EA!
0
45 = =
.
c0 Tnh cc tS IL l6ng gic cFa gc AC, v gc ACj.
&0 Ch9ng minh AED AE! = . T@ Iu- 7a A, = Aj.
J0 Ch9ng minh 7;ng
AD A!
2 2
1 1 4
3
+ =
.
!:
Bi 1'. 1i>i tam gic ABC, 'i(tP
a0

A BC cm B
0 0
90 , 10 , 75 = = =
'0

BAC AB AC cm
0
120 , 6 = = =
.
c0 T7ung tu-(n 9ng v.i cnh hu-%n
a
m 5 =
, ng cao AH = ).
&0 T7ung tu-(n 9ng v.i cnh hu-%n
a
m 5 =
, mKt gc nh2n ';ng
0
47
.
!:
&)ang c
Hnh hc 9 Hunh Minh Khai
Bi ,. Cho tam gic ABC vung ti A, ng cao AH, AB = 3cm, BC = Ucm. 12i C, j l5n l6t l
h*nh chi(u cFa H t7Gn cnh AB v AC.
a0 1i>i tam gic vung ABC. '0 Tnh K &i AH v ch9ng minhP Cj = AH.
c0 TnhP CA.CB l Aj.jC.
!: a2
AC cm 3 3( ) =
,

B
0
60 =
,

C
0
30 =
92
AH cm
3 3
( )
2
=
c2
27
4
.
Bi 1.
a0
!:
&)ang #