Professional Documents
Culture Documents
2 2 2 4 2 4 sin 2 x 1 2
Vaäy Max f(x) = 1 taïi x= .
4 2
B-PP xaùc ñònh mieàn giaù trò : Cho haøm soá y=f(x) xaùc ñònh treân taäp X . Ñeå tìm GTLN, GTNN
cuûa haøm soá y=f(x) ta tìm mieàn giaù trò cuûa haøm soá y , töùc laø tìm ñieàu kieän cuûa tham soá y ñeå
pt f(x) = y (aån x) coù nghieäm treân taäp X .
Ví duï :Tìm GTLN,GTNN cuûa haøm soá y = 3sin2x+6sinxcosx-5cos2x+ 2 sin 2 x 2 .
4
HD:Thu goïn haøm soá ñaõ cho ta ñöôïc y = 4sin2x-4cos2x+1 xaùc ñònh treân taäp R.
Ta tìm y ñeå pt 4sin2x-4cos2x=y-1 (1) coù nghieäm ;
pt(1) coù nghieäm 16 16 y 1 1 4 2 y 1 4 2 . Vaäy Max y = 1+4 2 , Min y = 1-4 2 .
2
C-ÖÙng duïng cuûa ñaïo haøm :(PP xeùt chieàu bieán thieân cuûa haøm soá )
I- Baøi toaùn 1: PP khaûo saùt tröïc tieáp :
B1: Tìm mieàn xaùc ñònh.
B2:Tính y’ roài giaûi pt y’=0.
B3: Laäp baûng bieán thieân .
B4: Keát luaän veà GTLN, GTNN cuûa haøm soá döïa treân baûng bieán thieân .
2
Ví duï 1:Tìm GTNN cuûa haøm soá y = x2 + vôùi x>0 .
x
2 2
Giaûi :Xeùt haøm soá treân taäp 0; . Ta coù y’=2x- 2 ; y’=0 2x- 2 =0 x=1
x x
Laäp baûng bieán thieân (HS töï laäp) . Döïa treân baûng bieán thieân ta coù Min y =3 ñaït ñöôïc khi x=1.
II-Baøi toaùn 2: Tìm GTLN, GTNN cuûa haøm soá treân moät ñoïan : PP( Xem SGK)
Ví duï 2: Tìm GTLN, GTNN cuûa haøm soá y = sinx cosx .
cosx 0
Giaûi :ñk: 2k x 2k , k Z . Do haøm soá tuaàn hoaøn vôùi chu kì 2 neân ta chæ caàn
sinx 0 2
sinx cosx sinx cosx
xeùt haøm soá ñaõ cho treân 0; .Ta coù y’= , y’ = 0 x
2 2 cosx 2 sinx 2 cosx 2 sinx 4
Ta coù f(0) = 1 ; f( )=1;f 4 8 .
2 4
Vaäy min y = 1 ñaït ñöôïc khi x=2k hoaëc x= +2k ; max y = 4
8 ñaït ñöôïc khi x= +2k .
2 4
1
Taøi lieäu oân thi Ñaïi hoïc moân Toaùn GV: Nguyeãn Vaên Quang. Tröôøng THPT Phan Boäi
Chaâu. Bình Ñònh
III-Baøi toaùn 3 : PP khaûo saùt giaùn tieáp :
B1: Bieán ñoåi pt veà daïng môùi ñeå xaùc ñònh aån phuï: y = F x
B2: Ñaët aån phuï : t = x tacoù :
Ñieàu kieän cuûa aån t laø Dt .
y=F(t)
B3: Tìm GTLN, GTNN cuûa haøm soá y=F(t) treân Dt .
2cos2 x cosx 1
Ví duï :Tìm GTLN, GTNN cuûa bieåu thöùc A =
cosx 1
2t 2 t 1
Giaûi : Ñaët t = cosx , ñk : 0 t 1 . Ta ñöôïc :A = f t
t 1
Mieàn xaùc ñònh D= 0;1
2t 2 4t
Ñaïo haøm f’(t) = 0, t D haøm soá ñoàng bieán treân D.
t 1
2
Khi ñoù Min f(0)1 khi t 0 cosx 0 x k ,kZ
tD 2
Max f(1)2 khi t 1 cosx 1 x k ,kZ
tD
1 1
Tìm GTLN,GTNN cuûa bieåu thöùc A= .
x3 y3
2
Taøi lieäu oân thi Ñaïi hoïc moân Toaùn GV: Nguyeãn Vaên Quang. Tröôøng THPT Phan Boäi
Chaâu. Bình Ñònh
1 1 1 1 1 1 1
HD: Töø gt suy ra 2 2 . Ñaët a= ; b ta ñöôïc a+b=a2-ab+b2.(1)
x y x y xy x y
A=a3+b3 =(a+b)(a2-ab+b2)=(a+b)2. Töø (1) suy ra a+b=(a+b)2-3ab.
2
ab 3
a b a b a b a b 4 a b 0 0 a b 4 A a b 16
2 2 2 2
ab
2 4
1
A 16 x y maxA 16 .
2
5) (ÑH-B-2006).Cho x,y laø caùc soá thöïc thay ñoåi .
x 1 x 1
2 2
Tìm GTNN cuûa bieåu thöùc A= y2 y2 y 2 .
HD:Trong maët phaúng toïa ñoä Oxy xeùt caùc ñieåm M(x-1;y) vaø N(x+1;y). Do OM+ON MN neân :
x 1 x 1 y 2 4 4y 2 2 1 y 2 A 2 1 y 2 y 2 f y
2 2
y2
2y
Vôùi y 2 f y 2 1 y 2 y f '(y)
2
1 ;f’(y)=0 y 1 .
1 y 2
3
1
Laäp baûng bieán thieân f(y) treân ;2 , töø ñoù ta ñöôïc min
;2
f f 2 3
3
1
Vôùi y 2 f(y) 2 1 y 2 2 5 2 3 .Do vaäy A 2 3, x, y . Vaäy min A 2 3 x 0, y
3
6) (ÑH-A-2007). Cho x,y,z laø caùc soá thöïc döông thay ñoåi vaø thoûa maõn ñieàu kieän xyz=1.
x2 y z y2 z x z2 x y
Tìm GTNN cuûa bieåu thöùc :P= + + .
y y 2z z z z 2x x x yx 2y y
2x x 2y y
HD:Ta coù x 2 y z 2x x ; y 2 z x 2y y ; z 2 x y 2z z P + +
y y 2z z z z 2x x
2z z
x x 2y y
4c a 2b 4a b 2c 4b c 2a
Ñaët a= x x 2y y ; b= y y 2z z ;c= z z 2x x x x ;y y ;z z
9 9 9
2 4c a 2b 4a b 2c 4b c 2a 2 c b a a b c 2
Vaäy P ( + + )= 4 6 4.3 3 6 2
9 b c a 9 b a c b c a 9
Daáu “=” xaûy ra x y z 1 . Vaäy Min P = 2 .
x 1 y 1 z 1
7) (ÑH-B-2007). Cho x>0,y>0,z>0 thay ñoåi. Tìm GTNN cuûa:P= x +y +z .
2 yz 2 xz 2 xy
x2 y 2 z2 x2 y 2 z2 x2 y2 y2 z2 z2 x2
HD: Bieán ñoåi P= . Do x2+y2+z2 = + + xy+yz+zx neân P
2 2 2 xyz 2 2 2
x 2 1 y 2 1 z2 1 t2 1
; Xeùt haøm soá f(t) = vôùi t>0. Töø BBT cuûa f(t) suy ra
2 x 2 y 2 z 2 t
3 9 9
f t , t 0 . Suy ra P ; P x y z 1 . Vaäy Min P = 9/2 .
2 2 2
3cos4 x 4sin 2 x
8)(ÑH SPHN-A-2002) Tìm GTLN,GTNN cuûa haøm soá y =
3sin 4 x cos2 x
3
Taøi lieäu oân thi Ñaïi hoïc moân Toaùn GV: Nguyeãn Vaên Quang. Tröôøng THPT Phan Boäi
Chaâu. Bình Ñònh
1 6t 2
HD : Ñaët t=sin2x , t 0;1 .Ta ñöôïc y =1+ . Ta coù y’=
3t 2 2t 2 .
2
3t 2 2t 2
Töø BBT cuûa hsoá y ta ñöôïc : max y =8/5 vaø min y = 4/3.
9) (ÑH TCKT -2000) . Tìm GTLN,GTNN cuûa haøm soá y =2sin8x+cos42x.HD: Ñaët t = cos2x , ñk t 1 .
1 t
4 3 1 t 3 1
t f(t), t 1;1 D .f’(t) =4 t 2 ; f '(t) 0 t 3 . Ta coù f(-1)=3 ;f(1)=1; f
4
Khi ñoù:y = 2
2
1 1 1 1 1
. Vaäy max y 3 cos2x 1 x k vaø min y cos2x x k , cs .
3 27 D 2 D 27 3 2 3
10) (ÑH QGHN , HVNH –D – 2001) Tuøy theo giaù trò cuûa tham soá m , haõy tìm GTNN cuûa bieåu
thöùc : P=(x+my-2)2+(4x+2(m-2)y-1)2 .
x my 2
HD: P 0; P 0 x; y : . Heä naøy coù nghieäm m 2
4x 2 m 2 y 1
Khi m 2 Min P =0 .
2
28 49 49
Khi m= -2 thì P= (x-2y-2) +(4x-8y-1) . Ñaët t = x-2y-2 ta ñöôïc P=t +(4t+7) =7 t
2 2 2 2
17 17 17
28 6 49
Ñaúng thöùc xaûy ra t x 2y . Khi ñoù Min P = .
17 17 17
11) (ÑH GTVT 2000) Tuøy theo giaù trò cuûa tham soá m , haõy tìm GTNN cuûa bieåu thöùc :
P=(x-2y+1)2+(2x+my+5)2 . HD: Giaûi töông töï baøi 10 .
11 1 4tgx
12) Tìm GTLN,GTNN cuûa haøm soá y = cos4x .
2 2 1 tg 2 x
HD: ñk x k k Z .Ta coù y = sin22x-2sin2x+5. Ñaët t = sin2x , t 1;1 ta ñöôïc y(t)=t2-2t+5.
2
y’ = 2t-2 ; y’=0 t=1.Töø BBT cuûa haøm soá y(t)=t2-2t+5 treân 1;1 ta thaáy haøm soá nghòch bieán
treân 1;1 neân Max y =y(-1)=8 t 1 sinx 1 x k ; min y =y(1)=4
4
t 1 sinx 1 x k .
4
13) Tìm GTNN cuûa y = 4x 2 12x 13 + 4x 2 28x 53 . HD: ta coù 4x2-12x+13 = (2x-3)2+4 4, x vaø
coù 4x2-28x+53 = (2x-7)2+4 4, x .Do ñoù y = 2x 3 2x 7 0 2
2 2 2
(0 2)2 +
Trong mp Oxy xeùt ñieåm M(2x;0) chaïy treân Ox,hai ñieåm A(3;2) vaø B(7;2) coá ñònh.Ta ñöôïc y =
MA+MB. Khi ñoù btoaùn ñaõ cho trôû thaønh : Xaùc ñònh vò trí cuûa M treân Ox sao cho MA+MB ñaït
GTNN.
-Laáy A’ ñoái xöùng vôùi A , noái A’B caét Ox taïi H . Ta coù y =MA+MB=MA’+MB A’B=2BH =2.2
5
2 4 2 Daáu “=” xaûy ra M H 2x 5 x . Vaäy Min y = 4 2 khi x= 5/ 2 .
2
14)Tìm GTLN,GTNN cuûa haøm soá y = -sin3x-3sin3x+3 .HD: ñaët t=sinx, t 1;1 .Ta ñöôïc y=t3-3t+3 =
g(t) Ta coù g’(t) = 3t2-3 ;g’(t)=0 t 1 ;g(-1)=5;g(1)=1Vaäy Miny=1 x k2 ;maxy =5
2
x k2 .
2
4
Taøi lieäu oân thi Ñaïi hoïc moân Toaùn GV: Nguyeãn Vaên Quang. Tröôøng THPT Phan Boäi
Chaâu. Bình Ñònh
2
3y 2 4xy y x y
15)Tìm GTNN cuûa bieåu thöùc A = 2 2 . HD: Ta coù A =3 2 2 -4 2 .
x y x y x y2 x2 y2
2 2
x y x y
Daáu hieäu : 2 2 + =1 . Ta ñaët sint = 2 vaø cost= .Ta ñöôïc :
x y x2 y2 x y2 x2 y2
3 3 5 3 5
A=3cos2t-4sintcost = 2sin2t- cos2t+ .Vì 2sin2t- cos2t neân -1 A 4. vaäy MinA =-1;MaxA=4
2 2 2 2 2