Chuyn mch gi quang (OPS-Optical Packet Switching) c khng nh tnh kinh t s dng bng tn rt hiu qu v kh nng h tr cc dch v khc nhau. Khi cng ngh chuyn mch quang ci thin, chng ta c th thc hin mng chuyn mch quang da trn gi, khi cc gi c chuyn mch v nh tuyn c lp qua mng trong min quang m khng cn bin i sang in ti mi nt. Nh vy chuyn mch gi quang cho php mt mc cao hn vic ghp knh thng k trn cc lin kt si quang v iu khin chm lu lng tt hn chuyn mch knh. Kh nng ng dng vo mng Vin thng Vit nam nm trong xu hng pht trin mng truyn ti tin ti mng ton quang, chuyn mch quang s tin ti chuyn mch gi quang hon ton c th thc hin c trong tng lai khi m cng ngh pht trin cho php thc hin cc k thut x l tn hiu quang.
Chuyn mch gi quang Chuyn mch knh l mt phng php thng tin s dng thit lp cho thng tin gia 2 im. S liu c truyn trn cng mt tuyn v thng tin truyn i trong thi gian thc. Khc vi chuyn mch knh, chuyn mch gi thc hin truyn cc gi s liu c lp. Mi gi i t mt cng ti mt cng khc theo mt ng no . Cc gi khng th gi ti nt k tip khi cha thc hin thnh cng ti nt trc . Mi nt cn c cc b m tm thi lu cc gi. Mi nt trong chuyn mch gi yu cu mt h thng qun l thng bo iu kin truyn thng tin ti nt ln cn trong trng hp s liu truyn b li. Hnh 1 l mt v d ca nt chuyn mch gi quang c bn. Mt nt bao gm mt chuyn mch quang c kh nng cu hnh da trn gi. Khi chuyn mch ti cu hnh da trn thng tin tiu ca mt gi. Tiu gi c x l bng in n hoc c th mang trong bng cng gi hoc trn mt knh iu khin ring. Phi mt mt thi gian tiu v chuyn mch thit lp, cc gi c th b tr bng cch truyn qua ng tr si quang Kin trc chuyn mch gi quang V nguyn tc chuyn mch gi ton quang t chc da trn gi tiu v iu khin c thc hin trong min quang, tuy nhin phi trong nhiu nm na mi thc hin c. Trong thi im hin nay chuyn mch gi quang s dng iu khin in t x l tiu gi l thc t hn. Trong chuyn mch gi quang tiu hoc nhn c c v so snh vi mt bng nh tuyn. Ti s liu sau s c nh tuyn ti cng ra tng ng vi mt nhn mi (trao i nhn). iu quan trng l ti tin c truyn trong sut qua chuyn mch.
Hnh 1. Kin trc mt chuyn mch gi quang Mc tiu xy dng mng quang ngy nay l b sung kh nng thit lp ng lp truyn ti quang da trn cc b ni cho quang OXC (Optical Cross Connect) vi mt kin trc v qun l v i khin ph hp. Trong tng lai gn mng OTN s c kh nng h tr s lng ln dung lng ln ti 40 Gbit/s. M hnh ny c minh ho trn hnh sau [2]:
Hnh 2. Mng truyn ti quang Hnh 2 biu th cu trc OTN bao gm cc OXC c ni vi nhau di dng mesh, mi si s dng rt nhiu bc sng (hng trm bc sng) , cc OXC c kh nng kt ni hang nghn knh bc sng. Nh vy OTN s cung cp lung quang ti client nh l cc b nh tuyn IP, cc phn t mng SONET/SDH v chuyn mch ATM. Trn hnh v ny ch ra lin kt gia 2 b nh tuyn IP. Thm vo mt lp iu khin chuyn mch cn thit lp tuyn trn mng v n tng tc vi b iu khin OXC khi to chuyn mch trong OXC. Mt knh bo hiu gia cc nt m bo rng mi OXC bit c trng thi ti nguyn mng, cc tuyn kh dng. Vic thit lp mng truyn ti quang ng s cho php cung cp nhanh cc tuyn dung lng cao, do vy trong tng lai bc pht trin cng ngh cho php cung cp s lng ln cc knh quang. Nu c nh vy trong tng lai ch cn chuyn mch knh quang l tho mn nhu cu bng tn. Tuy nhin khng phi l nh vy do l do sau, v d trong mng OTN ch cn a ra tnh cht ht ti mc bc sng v nu ngun lu lng l chm, dung lng knh c s dng c th s xy ra xung t trn phm vi mng. Trong tng lai OXC c pht trin cho mng OTN c th h tr cho lp chuyn mch gi quang. Hnh 2 m t mng quang bao gm OXC v chuyn mch gi quang OPS [2]
Hnh 3. Chuyn mch gi quang ti nt li v nt bin Trn hnh 3 chuyn mch gi quang s dng trong nt li, cc gi c chuyn qua mng ti chuyn mch nt li tuyn c la chn v tiu c trao i. Bng cch ny OPS s ti u c ti nguyn mng v ti u c tng dung lng mng nh vy s lm gim kch c ca OXC. To cc nt chuyn mch bin c giao din vi c mng truyn ti OTN v IP. Kh nng ng dng cho mng vin thng Vit nam Kh nng ng dng ca chuyn mch quang vo mng vin thng Mng vin thng ca Tp on BCVT hin ang trong giai on chuyn i, hng ti mng NGN. Hot ng xy dng mng NGN c trin khai theo tin ra. Hin nay mng ca Tp on BCVT vn ch yu da trn cng ngh TDM v cng ngh ny s vn chim u th trong vi nm ti. Mng chuyn mch PSTN c mt mi tnh thnh trong c nc cung cp cc dch v c bn nh thoi, s liu tc thp v mt s t c kh nng h tr dch v ISDN. Mng ny s pht trin chm trong nhng nm ti do nh hng chuyn sang mng NGN ca Tp on BCVT, tuy nhin y vn l ni em li li nhun cho Tp on BCVT trc khi mng NGN c hon thin v a vo khai thc. Mng truyn dn ca Tp on hin c cp quang ho. Ngoi cc tuyn cp quang ng trc (tuyn dc quc l 1A, ng H Ch Minh v ng dy 500KV), hu ht cc tnh trong c nc trin khai cc tuyn truyn dn ni tnh bng cp si quang s dng cng ngh SDH. Vi ba v v tinh vn c mt vai tr nht nh trong mng, chng c trin khai nhng khu vc khng th ko c cp quang, v thng ng vai tr d phng cho cc tuyn cp quang. Ngoi tr h thng truyn dn quang DWDM mi c lp t cho mng ng trc Bc Nam, cc tnh/thnh ph u s dng h thng truyn dn n knh SDH tc STM-1, STM-4 v STM-16 (h thng STM-16 mi c trin khai hai trung tm mng ln H ni v TP. H Ch Minh, ngoi h thng SDH 2,5 Gbit/s ng trc c). Cu hnh trin khai ch yu l mch vng ring (gm c ring si v ring dt) khai thc kh nng bo v ca cng ngh SDH. Bn cnh cng c mt s tuyn im - im v kt ni kiu chui. Vi tc c s h tng pht trin nh hin nay, kh nng pht trin ng dng chuyn mch quang trong mng Tp on BCVT l rt ln, tuy nhin ti thi im hin nay chuyn mch quang ph hp p dng trong mng trc DWDM u cho, xen r cc knh quang c nh (tnh). mng chuyn mch quang mm do hn, mng quang thng minh hn cn ph thuc vo rt nhiu yu t lin quan n vn v nhu cu qun l bng tn quang, cu trc mng hin ti, cng ngh chuyn mch quang, cc vn tiu chun ho... Trong tng lai chuyn mch quang s ng mt vai tr rt quan trng trong mng truyn ti quang. Mc tiu ca mng truyn ti quang l hng ti mng ton quang, chuyn mch quang tin ti chuyn mch gi quang. Trong thi im hin nay khi m cng ngh chuyn mch gi quang vn ang trong giai on nghin cu th nghim p dng c cc cng ngh chuyn mch gi quang vo mng vin thng Tp on BCVT phi theo l trnh kh lu t 10 n 15 nm na. Ti thi im hin nay chuyn mch knh quang l hon ton c th thc hin c. Chuyn mch knh quang s ng vai tr rt ln nng mng quang WDM im -im thnh th h mng quang trong nh tuyn theo bc sng DWDM. Nm trong xu hng pht trin mng truyn ti tin ti mng ton quang, chuyn mch quang s tin ti chuyn mch gi quang. Trong tng lai, chuyn mch chm quang [1] s l bc m cho chuyn i t chuyn mch knh quang sang chuyn mch gi quang hon ton. Mc tiu ng dng chuyn mch quang cho Tp on BCVT Xy dng mt mng chuyn mch quang cho mng trc v 3 mng vng trung tm: H ni, nng v TP. H Ch Minh. Thit lp cc chuyn mch quang vi mc tiu theo topo mesh nhm phc v cho truyn ti lu lng IP/MPLS trong mng trc (hnh 4), ng thi s dng phng n m bo vic bo v phc hi da trn cc tuyn cp quang quc l 1A, tuyn cp quang ng H Ch Minh, tuyn cp quang quang bin (xy dng trong tng lai) .
H nng TP.HCM
Mng Bun M Vinh Qui Nhn Mng M Cp Quang bin Cp Quang QL 1A Cp Quang QL 1A Cp Quang bin Cp Quang g HCM Cp Quang g HCM Cp Quang g HCM Cp Quang bin ng
Hnh 4. Mng chuyn mch quang mng trc mc tiu Kt lun Xu th pht trin mng hin nay trn th gii v Vit nam l xy dng mng truyn ti quang OTN cho mng NGN (Next Generation Network- Mng th h sau) da trn cng ngh WDM. Nhng n lc phi thng v cng ngh truyn dn quang trong tp trung vo vic nghin cu cc vn cng ngh mng WDM trn th gii hin nay ang dn p ng c nhu cu pht trin tt yu ca mng. C nhiu vn cn phi gii quyt trong mng OTN nhm ngy cng hon thin c tnh mng. Trong cc vn , chuyn mch quang trong mng OTN c coi l nhng hng i hp dn nht v rt c ngha. Mt mt, k thut ny cho php xy dng c mng truyn dn quang linh hot v bo m thng sut cc lu lng tn hin ln. Mt khc n cho php nng cao tnh thng minh cho lp quang trong khi vn n gin ho c rt nhiu cu trc mng. iu c tc ng ln ti vic xy dng, khai thc v bo dng mng rt c hiu qu sau ny. xy dng mt mng quang kh thi, c li v kinh t th cc thch thc v cht lng ng truyn, cc b xen r, cc b ni cho, cc nt chuyn mch quang v cu trc mng cn phi c xem xt mt cch thu o. Cc thnh phn kin trc c bn cho mng quang to nn cc topo ring, mesh v cc t hp ring/mesh, a ring Xu hng pht trin ca mng quang cng tng ng vi xu hng pht trin cng ngh ca cc khi c bn. Khi xy dng mng quang phi tnh n vic qun l bng tn mt cch hiu qu nh vo cc khi chuyn mch v cc cng ngh qun l lung quang phi xem xt l trnh cng nh tin lng v cc cng ngh chuyn mch. Mc tiu ca mng truyn ti quang l hng ti mng ton quang. Chuyn mch quang tin ti chuyn mch gi quang. Trong thi im hin nay khi m cng ngh chuyn mch ton quang vn ang trong giai on nghin cu th nghim p dng c cc cng ngh mi ny vo mng vin thng Hy vng sau nm 2015 nhng cng ngh ny mi c th khng nh v tr ca mnh trong mng truyn ti v lc khi nim v mng ton quang lc mi tr thnh hin thc. Mng vin thng ca Tp on BCVT hin ang trong giai on chuyn i, hng ti mng NGN. Vi tc c s h tng pht trin nh hin nay, kh nng ng dng chuyn mch quang trong mng Tp on BCVT l rt ln, Tuy nhin cn ph thuc vo rt nhiu yu t lin quan n vn cng ngh chuyn mch quang, vn tiu chun ho cng cha hon thin, trong tng lai chuyn mch gi quang s ng mt vai tr rt quan trng trong mng truyn ti quang.
Ti liu tham kho
[1]. Optical Burst Swicthing networks, Jason P.jue, Vinod M.Vokkarane, 2005 Springer; [2]. The Application of Optical switching in future communication network, Mike J. O Mahony, Dimitra Simeonidou, David K.Hunter and Tzanakaki; Ilotron Engineering Centre. IEEE, 2001
Theo Tp san Nghin cu Khoa hc v Cng ngh 2006 Vin Khoa hc K thut Bu in