B GIO DC V O TO

TRNG I HC NGOI THNG C S 2 TI TP. H CH MINH

------------------


TI

XU HNG THAY I TRONG
CHNH SCH U T CA TH GII
NHNG NM GN Y


Ging vin hng dn: Trng Hong Anh Th
Nhm thc hin: Nhm sinh vin K51C1
Nhm trng: L Hunh Vn









Thng 8/2014


LI M U
Ngy nay, cng vi s pht trin khng ngng ca nn kinh t, u t quc
t lun l lnh vc quan trng hng u v ng gp khng nh vo tng trng
kinh t, thc y chuyn dch c cu kinh t theo hng cng nghip ha, hin i
ha, m rng th trng xut khu, ng thi, khng nh v tr ca cc quc gia
trn trng th gii. Chnh v th, t do ha u t ang ngy mt pht trin mnh
m gia cc nc, khu vc v th gii.
Tuy vy, trong mi giai on pht trin kinh t khc nhau, u t quc t c
nhng xu hng thay i khc nhau phc v mc tiu pht trin ca cc nc
v bi cnh th gii. Chnh v vy, vic nghin cu xu hng thay i trong chnh
sch u t quc t s cho chng ta ci nhn tng quan v ng n hn v u t
trn quan im quc gia cng nh ton cu.
cng l l do nhm em thc hin ti nghin cu: Xu hng thay i
trong chnh sch u t quc t nhng nm gn y
Kt cu bi vit gm 4 chng:
Chng 1: Xu hng t do ha u t
Chng 2: Nhng thay i trong chnh sch FDI nhng nm gn y
Chng 3: Cc khu vc u t t do
Chng 4: Cc xu hng khc
Trong qu trnh thc hin bi vit, nhm c gng thu thp v tng hp t
nhng ngun ti liu mi nht bi vit c cht lng tt nht, tuy vy, do thi
gian lm bi v kin thc chuyn mn cn hn ch, nhm cng khng trnh khi
nhng thiu st. Nhm rt mong c v cc bn ng gp bi lm c hon
thin hn.
Chng em xin chn thnh cm n!




CHNG I: XU HNG T DO HA U T
I. Khi nim v ni dung t do ha u t
1. Khi nim
T do ha u t l qu trnh trong cc ro cn i vi hot ng u t,
cc phn bit i x trong u t c tng bc d b, cc tiu chun i x
tin b dn dn c thit lp v cc yu t m bo s hot ng ng n
ca th trng c hnh thnh.
2. Ni dung
Tin trnh t do ha u t din ra cc nc, cc khu vc v cc t chc
trn th gii theo 3 ni dung chnh sau y:
2.1 Loi b dn cc ro cn c nhng u i mang tnh phn bit
i x trong hot ng u t
Cc ch u t s tng bc c iu chnh theo hng loi b dn cc
yu t bp mo th trng. C th, cc ro cn sau y cn c loi b:
-Hn ch lin quan n vic tip nhn v thnh lp: Quyn tip nhn l quyn
c tip cn hoc hin din, cn quyn thnh lp doanh nghip cp n cc
hnh thc hin din c php. C th l khng cho php hoc hn ch u t
trong mt s ngnh, lnh vc; hn ch s ngnh, lnh vc c bit; yu cu lin
doanh; yu cu xin php, ng k u t; khng cho php u t vo mt s a
bn; hn ch nhp khu cc ti sn c nh. Cc cch tip nhn v thnh lp c
tng kt trong 5 m hnh sau:



-Hn ch v vn v quyn kim sot ca nc ngoi: bao gm cc quy nh
v:
+ T l phn trm vn gp ti a hoc ti thiu ca cc nh u t nc ngoi
+ Kim sot quyn s hu i din nc s ti tham gia v qu trnh qun l
doanh nghip (S lng thnh vin mi bn tham gia hi ng qun tr, nguyn
tc nht tr trong vic thng qua cc quyt nh ca hi ng qun tr)
+ Rt vn, dng li nhun ti u t
-Nhng hn ch v hot ng: p dng sau khi doanh nghip c vn u t
nc ngoi c thnh lp nhm gim tc ng tiu cc v tng li ch kinh t
thu c t hot ng ca doanh nghip, bao gm:
+ Hn ch lin quan n tuyn dng v s dng lao ng
+ Hn ch v thng mi. V d: hn ch nhp khu my mc, hn ch bn sn
phm th trng trong nc,

M HNH TIP
NHN V THNH
LP

KIM
SOT
U T
Bo lu
ton b
quyn
kim sot
ca quc
gia

T DO
HA CO
CHN
LC
a ra cc
quyn hn
ch, nh ch
p dng cho
cc ngnh
thuc danh
mc la
chn

CHNG
TRNH CNG
NGHIP HA
KHU VC
Dnh nhng
i ng quc
gia (NT) cho
cc nh u
t nc
thnh vin
ca t chc
khu vc.

I X
QUC GIA
C I C
LI
a ra cc
quyn NT vi
tt c php
nhn, th nhn
nc thnh
vin thuc t
chc hi nhp
kinh t khu
vc


KT
HP NT/
MFN
a ra y
quyn tip cn
trn c s i x
no tt hn gia
MFN v NT ty
thuc danh mc
loi tr
+ Kim sot ngoi hi.
+ Yu cu chuyn giao cng ngh, quy trnh sn xut hoc cc tri thc c bit
khc
+ Cc hn ch khc. V d: thu t di hn s hu nh , t ai; a im u t
trong phm vi nc nhn u t; hn ch mang tnh vn ha nh gio dc hoc
truyn thng; cc yu cu c bit v tiu chun k thut; hn ch lin quan n an
ninh quc gia;
-Cc ro cn mang tnh hnh chnh: thiu r rng trong quy nh ca lut
php lin quan n u t hoc thiu r rng trong vic thc hin lut v cc quy
nh v u t.
-Cc u i v thu, gm 4 nhm u i chnh:
+ Trc tip min, gim thu thu nhp doanh nghip
+ u i cho vic u t c bn: khu hao nhanh, khu tr thu, cho n thu,
+ Gim cc ro cn i vi cc hot ng xuyn quc gia nh gim thu nhp
khu, ph hi quan,..
+ Cc u i khc: min, gim cc loi thu khc hay cho php ng thu theo
tnh hnh thc t,
-Cc u i khc v ti chnh nh: ti tr, cho vay u i, bo lnh vn vay,
h tr o to lao ng, cung cp thng tin, c s h tng,
-u i min thc hin mt s quy nh php lut: tc l cho php cc nh
u t nc ngoi khng phi thc hin mt s yu cu ca lut php hoc cc
quy nh ca cc c quan qun l nh nc cc cp. Tuy nhng u i gip ch
u t gim chi ph, tng li nhun nhng xu hng t do ha u t i hi phi
loi b cc u i ny v thc cht chng cng gy ra nhng sai lch v bp mo
th trng.
2.2 Thit lp cc tiu chun i x tin b i vi hot ng u t
Vic thit lp nn cc tiu chun i x tin b i vi hot ng u t l
rt cn thit trong xu hng t do ha u t hin nay, bao gm c 6 tiu chun
sau:
-Khng phn bit i x: theo tiu chun ny, vic mt quc gia quy nh
nhng iu kin c bit nhm t mt quc gia khc hay cc php nhn, t nhin
nhn ca mt quc gia khc vo mt v tr km thun li hn so vi quc gia, php
nhn, t nhin nhn ca mt nc th 3 s b coi l mt hnh ng phi php v
khng ph hp vi nhng tiu chun ca lut Kinh t quc t. Tiu chun khng
phn bit i x gm 2 mc l NT v MFN:
+ NT l khng phn bit i x gia nh u t nc ngoi v cng dn nc s
ti, tc l trong nhng trng hp tng t nhau, nh u t nc ngoi v nh
u t trong nc cn c hng ch i x ging nhau v nhng vn nh
thnh lp, quyn s hu, qun l doanh nghip, quyn tham gia vo th tc t
tng, c bo h thu, lao ng,
+ MFN l khng phn bit i x gia cc nh u t nc ngoi c quc tch
khc nhau. MFN c quy nh trong hu ht cc iu c quc t lin quan n
u t v c thc hin trn c s c i c li.
-i x cng bng v bnh ng: c cp trong iu 11 khon 2 Hin
chng Havana 1948, theo i x cng bng v bnh ng ngha l nc tip
nhn u t dnh cho cc nh u t n ngoi s i x cng bng, tha ng,
khng km thun li hn s i x theo yu cu ca tp qun quc t, ng thi
khng c p dng cc bin php bt hp l, phn bit i x gy phng hi
n vic thnh lp v hot ng u t.
-S dng cc cng c quc t gii quyt cc tranh chp trong u t.
-Chuyn tin: cc nc phi cho php vic thanh ton, chuyn i hoc
chuyn v nc cc khon tin lin quan n hot ng u t nc ngoi.
-Tnh minh bch: chnh ph cc nc phi cng b r rng v thng xuyn
cp nht cc thng tin v mi trng php l, c ch chnh sch, th tc, lin
quan n u t nhm m bo mi bn tham gia vo qu trnh u t c th nhn
y thng tin t cc bn tham gia khc phc v cho qu trnh ra quyt nh
v thc hin cc ngha v, cam kt.
-Bo h khi vic tc ot quyn s hu: theo thng l quc t, bo h
quyn s hu, lut php cc nc phi cam kt khng quc hu ha, trng thu,
trng dng ti sn ca nh u t nc ngoi khi h u t vo nc mnh.
3. Tng cng cc bin php gim st th trng m bo s vn hnh
ng n ca th trng
Hai ni dung nu trn l trng tm trong xu hng t do ha u t , tuy
nhin, ton b tc ng c li ca chng ph thuc nhiu vo vic th trng c
c kim sot mt cch c hiu qu hay khng. Ni dung ny c thc hin
thng qua thit lp cc quy nh v cnh tranh, chng c quyn; cng khai ha
thng tin; gim st, kim sot mt cch cht ch i vi th trng; trong chnh
sch cnh tranh l trung tm.

II. T do ha u t l xu th tt yu trong bi cnh ton cu ha
Ton cu ho l mt xu th khch quan, bi ton cu ho l ng lc pht
trin ca lc lng sn xut; lc lng sn xut th khng ngng ln mnh l
quy lut chung nht cho mi thi i, mi ch x hi.
1. Ton cu ho
Hin nay cha c mt nh ngha thng nht no v ton cu ho.
Theo Mc Gren, Ton cu ho l vic hnh thnh mt chui v s cc lin
kt rng buc gia cc chnh ph v cc x hi to lp nn mt h thng th gii
hin i. Ton cu ho cng l qu trnh m cc s kin, cc quyt nh v
cc hot ng ca mt phn th gii c th tc ng nghim trng n cc c nhn
v cng ng cc phn khc xa ca Tri t (Nguyn c Bnh v cng s,
2001). y l nh ngha mang tnh khi qut cao, n nhn mnh n cc mi
lin kt gia cc nc, cc x hi trn ton th gii trong mt th thng nht. Mc
Gren cng ch ra ton cu ho l mt qu trnh ch khng phi mt trng thi.
Theo y ban Chu u Ton cu ho c th c nh ngha nh l mt qu
trnh m thng qua th trng v sn xut nhiu nc khc nhau ang tr nn
ngy cng ph thuc ln nhau do tnh nng ng ca vic bun bn hng ho v
dch v cng nh tnh nng ng ca s lu thng vn t bn v cng ngh.
Cng ging nh ton cu ho ni chung, ton cu ho kinh t cng cha c
nh ngha y v thng nht. Mt cch chung nht, c th hiu ton cu ho
kinh t l qu trnh pht trin kinh t ca cc nc trn th gii vt khi bin gii
quc gia, hng ti phm vi ton cu trn c s lc lng sn xut cng nh trnh
khoa hc k thut pht trin mnh m, v s phn cng hp tc quc t ngy
cng su rng, tnh cht x hi ho ca sn xut ngy cng tng (Nguyn c
Bnh v cng s, 2001).
2. T do ho u t xu th tt yu trong iu kin ton cu ho
Ton cu ho kinh t v t do ho u t c mi quan h rt khng kht vi
nhau.
T do ho u t va l iu kin, va l biu hin, va l ng lc thc y
qu trnh ton cu ho kinh t pht trin. Ngc li, ton cu ho kinh t pht trin
gp phn thc y t do ho kinh t trong c t do ho u t din ra nhanh v
mnh trn ton th gii
2.1 T do ho u t va l ni dung, va l biu hin, va l ng
lc thc y qu trnh ton cu ho kinh t pht trin
Ton cu ho kinh t c 3 ni dung chnh:
-S gia tng ca cc lung giao lu quc t v thng mi, u t, vn, cng
ngh, dch v, nhn cng,
-T do ho cc hot ng kinh t bao gm t do ho thng mi, t do ho
u t, t do ho lu chuyn dch v, cng ngh, sc lao ng,
-S gia tng s lng v hot ng ca cc TNC, s hnh thnh ngy cng
nhiu cc MNC khng l.
Theo D.Ricardo trong L thuyt li th so snh ng h vic pht trin li
ch thng mi t do gia cc quc gia. iu ny s thc y lin kt gia cc nn
kinh t quc gia trn c s phn cng lao ng v chuyn mn ho. Ngy nay,
thuyt ny c p dng rng ri trn th gii v khng dng phm vi ring l
ca tng quc gia m c trin khai trong quan h song phng, khu vc v a
phng. S lng hip nh thng mi t do song phng v a phng c k
kt ngy cng nhiu. Cc lin kt kinh t khu vc cng thng bt u bng cc k
hoch t do ho thng mi. Trn phm vi ton cu GATT v WTO c
thnh lp nhm mc ch trc tin l thc y t do ho thng mi. T do ho
thng mi v ang din ra mnh m tt c cc cp quc gia, song
phng, a phng. T do ho thng mi khng ch gp phn thc y quan h
quc t gia tng mnh m m cn gp phn thc y u t nc ngoi pht trin,
to thun li cho s pht trin ca cc TNC v MNC.
2.2 T do ho thng mi gip cc nc tng cng thu ht u t
nc ngoi
Trc tin, t do ho thng mi s gp phn tng u t nc ngoi lin kt
theo chiu dc, trong hot ng ca cc chi nhnh khc nhau thuc mt MNC
c chuyn mn ho theo li th v v tr ca quc gia tip nhn FDI v t do
ho thng mi s gip vic trao i linh kin, bn thnh phm gia cc chi nhnh
din ra d dng vi chi ph thp.
T do ho thng mi cng gp phn tng u t nc ngoi lin kt theo
chiu ngang. Nguyn nhn l do t do ho thng mi s gip gim gi hng ho
v khin cc doanh nghip khng c kh nng trang tri c mc chi ph bnh
qun, nu khng mun ph sn, phi sp nhp hoc bn li cho cc doanh nghip
vn l i th cnh tranh mnh hn v ang mun tng th phn cng nhanh cng
tt. Nh vy, u t nc ngoi di hnh thc M&A tng nhanh. Nh vy, u t
nc ngoi ton cu tng trng mnh mt phn nh t do ho thng mi.
2.3 T do ho u t pht trin gp phn thc y s pht trin ca
ton cu ho
Khi cc ro cn i vi u t c d b, cc tiu chun i x c thit
lp, chc chn dng vn u t s c c hi tng trng v tng trng mnh.
Cng vi dng vn u t, dng hng ho, cng ngh, sc lao ng lu chuyn
gia cc nc c ch FDI t do cng s tng ln. Chnh nhng iu ny s to
sc p cc nc phi y nhanh qu trnh t do ho kinh t trn mi lnh vc
ch khng phi dng li thng mi v u t.
Cc nh ch v t chc trn phm vi ton cu ang tng bc c hnh
thnh iu tit cc dng lu chuyn hng ho v cc ngun lc gia cc nc,
m bo phi hp cc chnh sch thng mi theo lut chi chung. Cc nh
ch, t chc ton cu ny gip gim bt s bp mo gi c ca cc hng ho, dch
v tham gia vo thng mi quc t, tit kim c s lng ph ngun lc ca cc
quc gia v trnh xung t gia cc nc.
T do ho u t cng to thun li cho cc MNC v TNC thc hin chin
lc chinh phc th trng ton cu ca mnh nh d dng m thm cc chi nhnh,
cng ty con cc nc c ch u t t do.
Tm li, t do ha u t l mt ni dung khng th thiu ca ton cu kinh
t. Ton cu kinh t ngy cng pht trin mnh th t do ho u t ngy cng
c y nhanh v ngc li t do ho u t cng gp phn lm cho ton cu
ho kinh t pht trin nhanh hn. Ngy nay, cc nc khng th ng ngoi xu
hng t do ho u t, phi tham gia vo xu hng ny. Vn l phi tham gia
nh th no tn dng c cc tc ng tch cc v hn ch cc tc ng tiu
cc ca xu hng ny.

III. Tnh hnh thc t xu hng t do ha u t ca cc nc v trn th
gii trong nhng nm gn y
1. Xu hng t do ha u t cc nc
Trong nhng nm tr li y, nhn chung xu hng thay i chnh sch u
t cc nc v trn th gii l t do ha, to iu kin thun li v khuyn khch
u t, song song vi l ban hnh cc chnh sch kim sot v quy nh v
vn FDI. Ring trong nm 2013 c 59 quc gia v nn kinh t thng qua 87
cng c chnh sch tc ng trc tip n u t nc ngoi. Trong , 61 chnh
sch cp n vic t do ha u t, khuyn khch v to iu kin thu ht
vn, trong khi 23 chnh sch khc nhm ban hnh cc quy nh v ro cn mi.
Trong khi con s ny nm 2012 l 61 chnh sch khuyn khch v t do ha u t
v 20 chnh sch quy nh v hn ch u t

S thay i trong chnh sch u t quc gia 2000-2013, UNCTAD WIR 2014

Nh vy c th thy trong cc nm tr li y k t sau khng hong kinh t
2008-2009 s lng chnh sch khuyn khch cng nh hn ch u t c xu
hng tng nh. Ring t nm 2010 c s thay i mnh m trong cc chnh sch
ban hnh do cuc khng hong n cng chu u. Xt v t trng th xu hng
chung l t trng cc chnh sch khuyn khch u t trong tng s chnh sch c
xu hng gim t 94% nm 2000 cn 73% nm 2013

Biu s thay i trong t ln phn trm cc chnh sch u t, UNCTAD WIR
2014
Cc chnh sch kim sot v hn ch u t ch yu tp trung vo cc ngnh
cng nghip chin lc hoc c lin quan n an ninh quc gia nh: cng nghip
khai khong, in, ga, nc V d nh nm 2012 Philippines ban hnh mt sc
lnh yu cu cc hp ng khai thc m mi ngng li cho n khi quy nh mi,
v sa i h thng chia li nhun v c cu, c hiu lc nhm m bo tun th
cc tiu chun mi trng, trt t v nh gi vic thc hin cc hot ng khai
thc khong sn hin c.
Vic tng cng cc chnh sch hn ch ny th hin vai tr chnh ph ngy
cng ln vi n lc hn ch tht thot ti nguyn hay m bo an ninh quc gia.

T l cc ngnh chu nh hng bi cc quy nh v chnh sch 2000-2012, WIR
2013
Cc hnh thc ch yu ca cc chnh sch kim sot ring ngnh khai khong
l quc hu ha, trng thu hoc yu cu thoi vn. Ngoi ra mt s quc gia s
dng tng thu hoc tin thu m hn ch vic kinh doanh ca khu vc t nhn
trong ngnh khai khong
Trong khi cc ngnh c khuyn khch u t l nng nghip, truyn
thng, dch v v ti chnh... Cc chnh sch khuyn khch u t ny c ban
hnh ch yu l bi cc nc chu . Cc chnh sch ny hng v nhiu lnh vc
nhng tp trung nht vn l dch v, vn ti hng khng v nng lng V d
nh nm 2011 Trung Quc cng b hng dn mi v khuyn khch FDI vo cc
ngnh cng nghip chin lc ang ni ln lin quan n hiu qu nng lng,
bo v mi trng v cng ngh cao, cng nh mt s ngnh cng nghip khc
trong lnh vc sn xut v dch v
V vn t do ha u t: Cc quc gia thc hin vic t do ha u t
bng cch xa b nhng tr ngi v ro cn hin c i vi u t nc ngoi, qua
tip tc xu hng ci m hn i vi FDI. Cc bin php trong lnh vc ny
bao gm nng trn FDI ,m ca cc lnh vc ng trc y, t do ha vic thu
hi t hay m rng cc c khu kinh t, gim thiu cc th tc hnh chnh Mt
s v d nh:
- Nm 2010 n ban hnh mt chnh sch FDI hp nht mi, to iu
kin cho vic m rng ca cc doanh nghip u t nc ngoi thnh lp, cho
php chuyn i lng tin mt khng s dng vo vn ch s hu (vi s chp
thun ca chnh ph) v cho php FDI vo cc hot ng nng nghip nht nh
- Canada tng ngng xem xt cho cc nh u t t cc nc thnh vin
ca WTO t 312 triu USD nm 2011 ln 330 triu USD trong nm 2012
- Brazil tng gii hn vn tham gia ca cc nh u t nc ngoi ti Banco
do Brasil, mt ngn hng nh nc, t 12,5 phn trm n 20 phn trm
- Nm 2013, Indonesia sa i danh sch cc lnh vc kinh doanh m ca
cho cc nh u t nc ngoi v tng trn u t nc ngoi trong mt s ngnh
cng nghip, bao gm dc phm, cc hot ng u t mo him trong dch v
ti chnh v cc d n nh my in trong sn xut nng lng
- Nm 2010, Canada loi b cc hn ch v quyn s hu nc ngoi i vi
cp quang bin quc t, cc trm mt t cung cp dch v vin thng bng v
tinh, v cc v tinh
Song song vi vic tho g cc ro cn i vi u t nc ngoi, cc nc
hin nay thc hin cc bin php chnh sch nhm xy dng mt th trng cnh
tranh cng bng v hiu qu bng cch ban hnh cc chnh sch v chng c
quyn, t nhn ha cc cng ty nh nc hay cc quy nh v cnh tranh Cc
chnh sch ny ban hnh mt phn no l do cc hip nh v t chc quc t yu
cu nhm bo v quyn li cho nh u t. V d nh:
- Trong nm 2013 c t nht 10 nc thc hin cc chnh sch t nhn ha
ton b hoc mt phn. V d nh: Ti Slovenia, Quc hi h tr cho k hoch
ca Chnh ph bn 15 cng ty nh nc, bao gm cc nh iu hnh vin thng
ln nht, Telekom Slovenia hay B o Nha bn 100% c phn ca ANA-
Aeroportos de Portugal - cng ty nh nc v qun l sn bay B o Nha cho
tp on Vinci Concession SAS ca Php
Bn cnh n lc t do ha lin tc, nhiu nc cng c nhng bc
tip tc thc y v to thun li cho u t nc ngoi. V d in hnh l cc
chnh sch v cc quy nh c th ca tng ngnh, chng hn nh u i ti chnh
v ti kha (min thu hoc gim thu) khuyn khch u t nc ngoi trong
cc khu vc hoc ngnh cng nghip c th, bao gm c khu kinh t c bit. V
d nm 2012 Pakistan ban hnh mt Lut v khu kinh t c bit (SEZ), n cho
php thnh lp cc c khu kinh t bt c ni no trong nc trn mt din tch ti
thiu l 50 mu Anh v cung cp mt s u i thu cho nh u t trong v ngoi
nc trong khu vc .
Cc bin php to thun li cho u t ny cn lin quan n gim bt yu
cu sng lc, n gin ha th tc ph duyt, tng cng hp tc gia cc c quan
u t quc gia v th tc ph duyt hoc y nhanh qu trnh cp php cho cc
d n u t, v d nh vo nm 2009 n ban hnh thng t "Hp nht chnh
sch FDI", kt hp tt c cc chnh sch trc / quy nh v FDI trong mt vn
bn nhm thc hin cc chnh sch FDI minh bch hn, c th d on, n gin
v r rng hn; hay vo nm 2012, Costa Rica thc hin mt chng trnh to
thun li cho doanh nghip m n gin ho vic ng k cng ty. Mi th tc
c tp trung ti mt a im v thi gian cn thit ng k mt cng ty
gim t gn 90 ngy n 20 ngy hoc t hn
Mt s bin php cng tm cch thc y FDI ra bn ngoi bng cch n
gin ha th tc hnh chnh p dng i vi cc khon u t, hay cho php
nhng u i v thu. Ngoi ra, ci thin mi trng kinh doanh v thu ht u
t, nhiu nc cng gim thu sut doanh nghip. Cc bin php ny c thc
hin tt c cc vng, c bit cc nc pht trin v cc nn kinh t ang pht
trin chu Phi v chu .
IV. Xu hng t do ha u t th gii
Nm 2013,c 44 hip nh u t quc t c k kt (IIAs) (30 hip nh
u t song phng, BIT, v 14 hip nh IIAs khc), nng tng s cc tha thun
ln 3236 (2902 BIT v 334 hip nh IIAs khc). Trong khi con s ny vo
nm 2012 l 30 hip nh v 2011 l 47 hip nh. Cc quc gia c bit tch
cc trong vic k kt cc BIT vo nm 2013 bao gm Kuwait; Th Nh K v cc
Tiu vng quc Rp Thng nht; v Nht Bn, Mauritius v Cng ha Thng
nht Tanzania.

Xu hng IIA c k kt 1983-2013, UNCTAD WIR 2014
So vi cc thi k trc cc nm tr li y, c bit l sau khng hong
2008-2009, s lng IIA c k kt mi nm khng cao, c bit t nm 2009
n 2012 c xu hng gim. Nguyn nhn ca s suy gim ny l do 2 cuc
khng hong lin tip l khng hong ti chnh ton cu 2008-2009 lm kinh t th
gii pht trin chm li v khng hong n cng chu u 2010. Cc IIA ny ch
yu c k kt di hnh thc BIT (Hip nh u t song phng).
Trong nhng nm tr li y ngy cc nhiu cc IIA cp n vn pht
trin bn vng. Trong nm 2012, c 12 IIA (trong c 8 BIT) cp n cc vn
v bo v sc khe, quyn lao ng, mi trng hay pht trin bn vng; 10
IIA (bao gm 6 BIT) c cc ngoi l chung - v d: bo v con ngi, ng vt
hoc thc vt sng hay sc khe hoc bo tn ti nguyn thin nhin b cn kit.
Con s ny nm 2013 l 18 IIA (gm 11 BIT v 7 FTA) c lin quan n vn
v pht trin bn vng.


CHNG 2: NHNG THAY I TRONG CHNH SCH FDI NHNG
NM GN Y
I. Nhng thay i trong chnh sch FDI cp quc gia
T nm 2000 n nay c nhiu cc quy nh pht lut cng nh chnh
sch lin quan n FDI v phn ln trong s to iu kin thun li hn cho
dng vn FDI. Trong cc nm tr li y, t nm 2011-2013, trung bnh c
khong 84 chnh sch mi nm c ban hnh trong c trung bnh 60 chnh
sch v khuyn khch, t do ha hoc cc u i v u t, m tp trung ch yu
vo dng vn FDI, chim hn 70% s lng chnh sch ban hnh. Bn cnh c
trung bnh 21 chnh sch mi nm v hn ch hoc cc quy nh v u t


Biu s thay i trong t ln phn trm cc chnh sch u t, UNCTAD WIR
2014

Nm 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006
S nc thc hin
cc thay i v ch
i vi FDI
46 52 44 60 80 78 71
S lng thay i
Trong :
81 97 94 25 164 144 126
T do ha/ u i 75 85 79 113 142 118 104
Hn ch / Tng quy
nh
5 2 12 12 20 25 22
Trung lp / Khng
xc
nh
a
1 10 3 - 2 1 -
Nm 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
S nc thc hin
cc thay i v ch
i vi FDI
50 41 47 55 49 54 59
S lng thay i
Trong :
79 68 88 121 80 86 87
T do ha/ u i 58 51 61 80 59 61 61
Hn ch / Tng quy
nh
19 15 23 37 20 20 23
Trung lp / Khng
xc
nh
a

2 2 4 4 1 5 3
Bo co u t th gii, WIR 2014
Rt nhiu cc ro cn i vi FDI c d b dn dn:
-i vi vic tip nhn v thnh lp: Ngy nay trc xu th ton cu ha,
khu vc ha, buc cc nc phi thay i cch nhn nhn i vi vic tip nhn v
thnh lp u t nc ngoi trn lnh th mnh. Mt s nc n phng t do
ha hot ng tip nhn v thnh lp bng cch sa i lut quc gia hoc tham
gia vo cc hip nh quc t. S lng cc hot ng v ngnh ng ca vi FDI
gim xung; danh mc cc hot ng v ngnh c m ca thng xuyn c
r sot; cc hn ch trong qun l hoc quyn s hu c gim dn Tuy nhin
cc nc vn tip tc duy tr mt mc no quyn quyt nh v kim sot
ca mnh. V d nh vic Bhutan ban hnh "chnh sch FDI nm 2010", theo
tt c cc hot ng khng c bao gm trong danh sch loi tr s c m ca
cho FDI. c cho php 100 phn trm s hu nc ngoi trong mt s hot ng
nh gio dc, dch v y t chuyn su, khch sn sang trng v khu ngh mt, v
c s h tng trong lnh vc dch v. T thng 6 n thng 10 nm 2013, c 11
quc gia - Canada, Trung Quc, Ghana, Hy Lp, n , Hn Quc, Kuwait,
Mexico, Panama, Philippines v Sweden- thng qua cc bin php chnh sch mi
lin quan n vic tip nhn v thnh lp u t nc ngoi (bng 1). Phn ln
chng ni lng hn ch v s hu nc ngoi hoc m ra c hi kinh doanh mi.
T chng ta c th thy tho b cc ro cn i vi FDI trong vic tip nhn v
thnh lp ang l xu hng chung trn ton th gii.

Cc nc ban hnh cc chnh sch u t quc gia t thng 6 n thng 10
nm 2013, UNCTAD Investment Poiliy Monitor 11

- Cc quy nh v hot ng ca cc cng ty nc ngoi c t do ha
mnh m hn cc quy nh v tip nhn v thnh lp: Cc hn ch v chuyn li
nhun v vn v nc, chuyn cc khon tin khc ni chung c xa b hoc
ni lng. Cc yu cu hot ng cng t c s dng. Cng t thng 6 n thng
10 nm 2013 c nm quc gia - Nh nc Plurinational ca Bolivia, Ecuador,
Php, Hy Lp v n - tho g bin php lin quan n hot ng cc nh u
t sau khi thnh lp nc s ti. V d nh: n m rng thi gian t
c 30% ngun cung ng a phng ca cc nh bn l nc ngoi n 5 nm
sau khi thnh lp.
- Mt s bin php khuyn khch, u i c p dng chung trong mi hot
ng u t: mt s u i trc kia ch p dng cho FDI, nay c p dng
cho tt c cc doanh nghip trong nc. Cc khu kinh t tp trung nh khu cng
nghip, khu ch xut, c khu kinh t c m ngy cng nhiu thu ht vn
u t t nhiu ngun khc nhau.
- Cc chun mc i x nh NT, MFN, i x cng bng ,bnh ng c
p dng i vi cc d n FDI trong qu trnh hot ng: Cc cng ty nc ngoi
hin nay khng cn lo ngi quc hu ha nh thi k trc. Cc quc gia s a ra
cc quy nh v quyn s hu tr tu v cnh tranh nhm m bo cho cng bng
cho cc nh u t nc ngoi.
- Cc quy tc nhm gim st th trng m bo hot ng ng n ca th
trng cng c cp. Cc nc n lc hon thin ton b h thng php
lut nhm to mi trng php l ng b v minh bch. Cc lut v cnh tranh,
mi trng, bo v ngi tiu dng cng c nhiu nc ban hnh
Tuy t do ha v khuyn khch FDI l xu hng chung trn th gii trong
nhng nm gn y nhng vn c nhiu chnh sch nhm hn ch hoc kim sot
FDI nhm mc ch bo v nn kinh t trong nc hay ti nguyn thin nhin, an
ninh quc gia ( c cp chng trc). Nm 2013 c 13 nc ban
hnh cc chnh sch ny bao gm c Sri Lanca, n , Canada, Php, Nga Cc
chnh sch ny thng l sa i cc quy nh v u t. Mt khc, mt xu hng
ph bin hin nay l mt s nc dnh nhiu u i cho FDI hn c u t trong
nc v iu ny dn n s phn bit i x gia FDI v cc ngun u t khc
II. Nhng thay i trong chnh sch FDI cp quc t
1. Cc hip nh song phng (BIT)
Hip nh u t song phng (BIT) l mt tha thun thit lp cc iu
khon v iu kin cho u t t nhn ca cc cng dn v cng ty ca mt nc
ny vo nc khc. Loi hnh u t ny c gi l u t trc tip nc ngoi
(FDI). BIT c thnh lp thng qua cc hip nh thng mi. BIT u tin trn
th gii c k kt vo ngy 25 thng 11 nm 1959 gia Pakistan v c. Hin
nay tng cng c khong 2902 BIT
T nm 1960-1980, ch c tng cng 386 BIT c k kt. Nhng ch ring
nm 1990 s BIT c k kt gp 4 ln co s ny 1471 BIT. Trung bnh mi
nm t 1990-1999 c 147 BIT c k kt mi nm.
Trong nhng nm 2000-2006 s lng BIT c k kt c xu hng suy
gim tuy nhin vn cn mc kh cao khong 90 BIT/ nm. Nhng sau khng
hong kinh t 2007-2008 s lng BIT st gim hn cn khong 46 BIT/nm. c
bit cc nm gn y s lng BIT gim, nm 2012 ch cn 20 BIT, ring nm
2013 c xu hng tng tr li

Xu hng IIA c k kt 1983-2013, UNCTAD WIR 2014


Nm 1960-
1969
1970-
1979
1980-
1989
1990-
1999
2000 2001 2002 2003 2004
S lng
BIT c
k kt
75 92 219 1471 84 158 82 86 73
Nm 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
S lng
BIT c
k kt
70 73 44 59 82 54 33 20 30
Tng hp t Bo co u t th gii 1997,2004-2014
Thnh phn tham gia k kt cc BIT cng c nhiu s thay i so vi
trc kia. Cc nc xut khu vn nh hn, cc nc c nn kinh t chuyn i
hay cc nc ang pht trin cng tch cc tham gia vo vic k kt cc BIT.
Phn b BIT gia cc nc cng c s khc nhau. in hnh ca cc nc c
nn kinh t chuyn i l Trung Quc vi 130 BIT (UNCTAD 2014) v n 84
BIT (UNCTAD 2014). Cc nc ang pht trin nh Vit Nam vi 60 BIT;; Chile
50 BITTuy nhin vn c nhiu nc cha k kt bt ka BIT no hay k kt rt
t v d nh Nam Sudan, Samoa cha c bt k BIT no;hay Liberia vi 4 BIT;
Iraq vi 7 BIT (UNCTAD 2014); khng c bt k BIT no c k kt gia 3
trung tm kinh t ln ca th gii M, EU v Nht Bn. Ni cch khc BiT ch
c k kt gia mt nc thuc OECD vi mt nc ang pht trin hoc gia
cc nc ang pht trin vi nhau. iu ny c l gii bi ng c khc nhau
ca cc nc ny v d nh ng c ca mt bn l thu ht u t trong khi bn
cn li l bo h u t.
Trong nhng nm gn y, bn cnh vic k kt cc hip nh BIT mi cng
c mt s BIT c hy b. Chng hn ch Nam Phi hy b BIT vi c, H
Lan, Ty Ban Nha v Thy S nm 2013, Indonesia hy b BIT vi H Lan nm
2013.
Trng tm chnh ca cc hip nh BIT l bo h, to thun li v thc y
u t. Cc BIT thng c son theo cc mu ca M v Chu u trong M
thng c cc yu cu cao hn. im quan trng ca cc BIT gn y l thng
nht c cc nguyn tc chung trong c t do ha FDI, c th l:
-Vic tip nhn v thnh lp: Hu ht cc BIT theo m hnh kim sot u
t. Ring cc BIT c M tham gia th theo m hnh kt hp i x MFN v
NT;
-p dng ch cng bng v tha ng thng di hnh thc cc chun
mc c th nh chng p dng cc bin php ty tin hay phn bit i x;
-Quy nh dnh NT cho cc nh u t nc ngoi tham gia hot ng u t
trn lnh th nc tham gia k kt;
-m bo MFN cng mt s ngoi l nht nh;
-Quy nh quyn ca nc ch nh c php trng thu nhng phi c iu
kin nht nh;
-m bo t do lu chuyn cc khon tin lin quan n u t ra nc
ngoi;
-C iu khon gii quyt tranh chp gia nh u t v nh nc.
Nhn chung, cc BIT hin nay c phm vi iu chnh rng hn cc quy nh
ca lut php quc gia. Mc d BIT c thiu chun ha tng i cao nhng
chng vn th hin cc quan im v cc cch tip cn khc nhau ca nc k kt.
2. T do ha u t trc tip nc ngoi trn phm vi ton cu
Cc vn bn iu chnh FDI trn th gii hin nay thng khc nhau v
phm vi v mc tuy nhin u hng n mc tiu chung l t do ha FDI trn
c s thc hin ch NT v m ca cc lnh vc kinh t. Cc ni dung chnh nh
sau:
- Khuyn khch FDI: Cc bn tham gia k kt vn bn s tin hnh trao i
thng tin, hp tc xy dng php lut, h tr k thut v vt cht cho vic khuyn
khch FDI;
- Bo h FDI: T do ha cc giao dch thanh ton vng lai v cc giao dch
thanh ton khc cng nh vic di chuyn vn, cho php cc nh u t nc ngoi
c bn,chuyn nhng cc ti sn ca h ra nc ngoi; bo h quyn s hu
cc ch u t nc ngoi;
- Quy nh v quyn ca nh u t nc ngoi trong vic xm nhp v
thnh lp trong mt s khu vc kinh t c th nc nhn u t;
- Cc quy nh sau giy php: tiu chun i x vi cc nh u t nc
ngoi khi hc c php tin hnh u t. Tiu chun quan trng nht mc ny
l NT;
- Cc quy tc v c ch nhm gim st th trng, m bo s vn hnh ng
n ca th trng: cch ng x ca TNC v cc cng ty con, cnh tranh, bo v
mi trng, t hi l v cc khon thanh ton bt hp php

CHNG 3: CC KHU VC U T T DO
Mt trong nhng xu hng chnh sch u t th gii hin nay chnh l
thnh lp nn cc khu vc u t t do.
I. Khu vc u t ASEAN
Khu vc u t ASEAN (AIA) c hiu l khu vc u t gia cc nc
ASEAN, m ti cc quc gia thnh vin tin hnh cc hot ng t do ha, bo
h, xc tin v thun li ha u t nhm thu ht u t trong v ngoi khi, tng
cng kh nng cnh tranh v pht trin nng ng ca ASEAN.
Nm 1987, cc nc ASEAN t c Tha thun v Khuyn khch v
Bo h u t-tin tin ti nhng hp tc su hn trong lnh vc u t v
i ph vi tnh trng lung vn u t nc ngoi t vo khu vc ASEAN.
Trc bi cnh khu vc v th gii, ng thi cc nc ASEAN ngy cng
phi chu sc cnh tranh mnh m v thu ht u t trc tip nc ngoi ca cc
nc ang pht trin khc trn th gii cng nh trong khu vc, ngy 15/12/1995
ti Thi Lan, Hi ngh Thng nh ln th 5 ca ASEAN quyt nh thnh lp
Khu vc u t ASEAN (ASEAN Investment Area - gi tt l AIA), nhm tng
cng thu ht vn v kh nng cnh tranh khuyn khch u t trc tip nc
ngoi, lm c s cho vic m phn v tha thun nhng iu khon chung v
iu kin chung cho vic k kt mt tha thun chung v Khu vc u t ASEAN.
Qua nhiu vng m phn, Hip nh khung v khu vc u t ASEAN
c k kt vo ngy 7/10/1998 ti Manila, Philippines.
Mc tiu ch yu ca AIA l:
- Th nht, xy dng AIA c mi trng u t thng thong v minh bch
hn gia cc quc gia thnh vin nhm: (i) y mnh u t vo ASEAN t cc
ngun c trong v ngoi ASEAN; (ii) Cng thc y ASEAN thnh khu vc u
t hp dn nht; (iii) Cng cv tng cng tnh cnh tranh ca cc lnh vc kinh
t ca ASEAN; (iv) Gim dn hoc loi b nhng quy nh v iu kin u t c
th cn tr cc dng u t v s hot ng ca cc d n u t trong ASEAN.
- Th hai, m bo rng vic thc hin nhng mc tiu trn s gp phn
hng ti t do lu chuyn u t vo nm 2020.

Ni dung hip nh cp ti cc ngha v chung ca cc quc gia thnh
vin trong lnh vc u t; Cc chng trnh v k hoch hnh ng; M ca cc
ngnh ngh v i x quc gia; quy tc i x ti hu quc v quyn t chi i
x ti hu quc; cc bin php t v khn cp v bin php bo v cn cn thanh
ton; gii quyt tranh chp

Cc nguyn tc: Nguyn tc quan trng nht ca Hip nh ny l thc hin
ch NT v m ca cc ngnh ngh cho cc nh u t theo mt l trnh v vi
nhng ngoi l trong mt s lnh vc v vn nht nh. Theo , ngoi cc bin
php v lnh vc c ch ng lit k trong cc TEL v SL ca nc mnh, cc
nc thnh vin s dnh ch i x khng km thun li hn so vi cc nh
u t ca nc mnh v m ca tt c cc ngnh ngh cho cc nh u t
ASEAN ngay sau khi Hip nh khung v AIA c hiu lc.
TEL gm cc lnh vc cha m ca hoc cha dnh NT cho cc nh u t
ASEAN. Danh mc ny s c xem xt li 2 nm mt ln v s c tt c cc
quc gia thnh vin, tr Vit Nam, Lo v Myanma, loi b dn cho n nm
2010. Vit Nam s loi b dn TEL cho n nm 2013 v Lo v Myanmar s loi
b dn TEL ca mnh cho n nm 2018.
SL gm cc bin php hoc lnh vc cha th xc nh thi hn dnh NT
hoc m ca cho nh u t ASEAN, nhng s c cc nc thnh vin xem xt
li sau rt ngn hoc chuyn dn sang TEL. Tuy nhin, nu mt quc gia
thnh vin cha sn sng dnh NT i vi mt s bin php no , hoc cha sn
sng m ca mt s ngnh ngh no cho cc quc gia thnh vin khc th nc
cng khng c hng cc u i lin quan n cc bin php hoc ngnh
ngh trn lnh th cc nc kia.
Vic p dng NT v m ca tt c cc ngnh ngh cho tt c cc nh u t
s c tin hnh vo nm 2020, tr cc ngoi l c quy nh trong Hip nh
ny. Trong Ngh nh th sa i Hip nh khung v AIA nm 2001, cc nc
thnh vin thng nht y nhanh l trnh m ca v dnh NT. C th l cc nc
thnh vin s khng p dng TEL i vi lnh vc ch to t ngy 1 thng 1 nm
2003 tr Campuchia, Lo v Vit Nam. Ba nc ny s loi b TEL i vi lnh
vc ch to khng mun hn ngy 1 thng 1 nm 2010. Thi hn xa b cc ngoi
l cho vn tdo lu chuyn v p dng NT cho cc nh u t ngoi khi ASEAN
rt ngn vo nm 2010 i vi Brunei, Indonesia, Malaysia, Philippines, Thi Lan
v Singapore v nm 2015 i vi cc nc thnh vin cn li.
Nguyn tc dnh MFN: Mi quc gia thnh vin ASEAN s dnh ngay lp
tc v v iu kin cho cc nh u t ASEAN khc s i x khng km thun
li hn s i x dnh cho cc nh u t ca bt k nc th ba no. Hip nh
cho php nc thnh vin khng p dng MFN i vi mt s u i trong khun
kh cc hip nh m nc k kt trc ngy k Hip nh, nhng phi
thng bo danh sch cc Hip nh ny cho Hi ng AIA trong vng 6 thng k
t ngy Hip nh c k kt.
Phm vi p dng: Cc quy nh trong Hip nh khung v AIA ch c hiu
lc i vi u t trc tip. Hip nh khung v AIA khng c hiu lc i vi cc
khon u t theo danh mc chng khon v i vi tt ccc khon u t thuc
phm vi iu chnh ca cc tho thun ASEAN khc.
Cc chng trnh v k hoch hnh ng: tin ti thnh lp AIA, cc
quc gia thnh vin c ngha v thc hin 3 chng trnh: Hp tc v to thun
li, Xc tin u t v tng cng hiu bit v T do ho u t. Mi nc
ASEAN s t vch ra cc k hoch hnh ng c th ho cc chng trnh ni
trn. C 2 nm mt ln, cc k hoch hnh ng ny li c r sot li m
bo tin thc hin Hip nh AIA.


II. Khu vc u t EU (EIA)
u t l mt ni dung ca cc hip c ca EU. iu 3(c) ca Hip c
EEC nu r mt trong cc mc tiu ca Cng ng l bi b, gia cc Nh nc
thnh vin, nhng ro cn t do ho vic di chuyn con ngi, dch v v vn.
Cch tip cn FDI ca EEC khc vi cc hip nh u t quc t khc ch
n cp c n vic t do di chuyn sc lao ng. Song song vi vic sa i
cc Hip c da vo o lut Chu u thng nht, Hip c Maastrich v Hip
c Amsterdam, cc qui nh bo v hot ng FDI khng ch gii hn gia cc
nc EU m gia cc nc EU vi cc nc ngoi khi. Cc Hip c qui nh
cc nc thnh vin c ngha v cho php t do di chuyn con ngi, dch v v
vn, khng cn bt c mt hnh ng c tnh php l no thm t pha EU. Hn
ch i vi vic thnh lp doanh nghip hoc cung cp dch v c xa b i
vi cc th nhn v php nhn mang quc tch ca mt nc thnh vin.
Tuy nhin, cc nc thnh vin c php i x khc nhau vi cc cng
dn nc ngoi v mc ch chnh sch cng, an ninh cng cng, sc khe cng
ng. V vic xy dng lut php trong cc lnh vc khc nhau ca cc nc EU
ph thuc ln nhau, nn i vi cc vn a phng v u t, EU v cc Nh
nc thnh vin phi cng nhau tham gia. Tuy nhin, cc nc thnh vin EU c
th v c nhng hnh ng n phng trong vic gii quyt cc vn song
phng c lin quan n u t. Cc hip nh k gia EU v cc nc Trung v
ng u cng theo phng php tip cn ny. Cn cc hip nh gia EU v cc
i tc khc hn ch cc quyn thnh lp doanh nghip.
Tm li, vic t do ha mnh m s lu chuyn vn, xa b mt cch c
hiu qu cc bin php phn bit i x v vic p dng cc qui tc chung gia
cc thnh vin EU v i x vi FDI c nhiu tc ng n FDI trong ni b
khi v vi cc nc ngoi khi.
III. Khu vc u t Bc M (NAFTA)
Trong khu vc Bc M, t do ho u t c cp n trong NAFTA.
NAFTA l Hip nh thng mi t do c k kt gia Canada, Mexico v M
nm 1992.
Hip nh ny nh du mt xu hng mi i vi cc hip nh thng mi
t do, l a FDI vo phm vi iu chnh. NAFTA yu cu cc bn phi tn
trng 5 nguyn tc: NT; MFN; tiu chun i x ti thiu; cm mt s yu cu v
hot ng i vi cc nh u t; v cc qui nh qun l vic tch thu, trng thu.
NT v MFN yu cu i x ca mt nc i vi cc nh u t thuc cc nc
thnh vin NAFTA trong nhng iu kin nh nhau khng c km u i hn
nhng g m nc dnh cho cc nh u t trong nc, hoc cho cc nh u t
ca bt k nc no khc.
NAFTA tin xa hn nhiu Hip nh thng mi t do khc trc trong 4
vn : Phm vi p dng, mc t do ha, mc bo h v c ch gii quyt
tranh chp.
NAFTA qui nh dnh NT hoc MFN (ty theo s i x no tt hn) cho
cc nh u t v cc khon u t ca mt bn k kt lin quan n "thnh lp
doanh nghip, mua li, m rng, qun l, iu hnh, vn hnh v bn li hoc nh
ot bng hnh thc khc cc khon u t". Cc nc thnh vin NAFTA bt
buc phi dnh NT v MFN cho khng chcc nh u t nc ngoi c mt
nc mnh m cn c cc nh u tnc ngoi tim nng. Cm vic p t cc
iu kin hot ng lin quan n vic thnh lp hoc mua li mt khon u t
ti mt nc k kt. Danh mc cc yu cu hot ng b cm trong NAFTA di v
c phm vi p dng rng hn cc hip nh thng mi t do ca EU. Cho php
bo lu cc ngoi l v cc bin php khng ph hp i vi cc qui nh trn.
Cc bin php bo lu ny phi c a vo lch trnh ca mi bn trong Hip
nh. Cc qui nh v bo h u t trong NAFTA rt chi tit. Khng thnh vin
no trong NAFTA c php trc tip hoc gin tip tin hnh hoc c cc bin
php tng t nhm quc hu ha hoc trng thu cc khon u t ca nh u t
ca mt thnh vin khc trn lnh th nc mnh, tr mt s trng hp ngoi l
(v mc ch cng cng; trn c s khng phn bit i x; theo qui nh ca vic
thc thi lut, ...). Trong trng hp ngoi l, nu cc ti sn ca cc nh u t
nc ngoi b trng thu th cc nh u t ny s c bi thng theo gi th
trng ti thi im trng thu.
Tranh chp gia mt bn v mt nh u t ca mt bn khc c gii
quyt da trn c s Hip nh ICSID v cc qui tc trng ti ca UNCITRAL.
Thm vo , qu trnh gii quyt tranh chp trong NAFTA c m rng gia
nh nc v nh u t, n em li cho cc nh u tnc ngoi quyn khiu
kin trc tip vi cc chnh ph nc nhn u t v vic tun th hip nh. Cc
qui nh ca NAFTA c lin quan n u t c s dng trong nhiu vn bn
a phng v song phng v u t. Chng cng c s dng nh mt m hnh
mu trong cc vng m phn v MAI ca OECD.
IV. Xu hng lin kt ng v tng v Khu vc u t ng
Ngoi vic pht trin lin kt trong ASEAN, cc nc thnh vin t chc ny
cng quan tm n vic pht trin cc cuc i thoi nhiu bn hn vhp tc
ng . u nhng nm 1990, Th tng Malaysia xut thnh lp Nhm Kinh
t ng , khi ng cho tng tng cng hp tc kinh t trong khi. n
gia nhng nm 1990 xut hin nhiu yu t cho thy cn tng cng hp tc kinh
t ng . C th l:
-Vic thnh lp ASEM nm 1996, y l din n i thoi gia Chu u v
mt bn l Chu ;
-nh hng nng n ca khng hong ti chnh Chu 1997-1998 n
nhiu nn kinh t trong khu vc khin cc nc thy cn y mnh hp tc trong
khi ngn chn khng hong v Chu c ting ni c trng lng hn
trong quan h vi cc tchc quc t nh Qu tin t th gii (IMF);
-APEC khng cn duy tr c vai tr trong vic y mnh t do ho thng
mi nh lm c vo u nhng nm 1990;
-Lin kt mt s khu vc khc pht trin mnh (Hip nh thng mi t do
Bc M v Lin minh Chu u) khin cc nc ng thy cn y mnh hp
tc kinh t trong khu vc.
Bc i chnh thc u tin ca ASEAN hng n vic m rng hp tc
trong khu vc ng l l khi ng qu trnh hnh thnh ASEAN+3 din ra ti
cuc hp ca cc thnh vin cc nc ASEAN vi Trung Quc, Nht Bn v Hn
Quc nm 1998. Cc thnh vin ASEAN+3 tin hnh i thoi nhiu cp
khc nhau: gia 13 nc thnh vin, gia ASEAN 10 v mt nc thnh vin
trong s 3 nc trn, v gia 3 nc thnh vin Nam (Trung Quc, Nht Bn v
Hn Quc).
Hng nm ASEAN+3 t chc cc cuc hp ca lnh o cc nc thnh
vin, ca cc b trng bn v cc vn nh chnh tr v an ninh, thng mi,
vic lm, nng v lm nghip, du lch, nng lng v mi trng. Mt hot ng
ng ch ca ASEAN+3 l y mnh hp tc ti chnh khu vc, vi vic thnh
lp Qu Tri phiu Chu ( huy ng vn u t cho khu vc) v mt lot cc
hip nh hon i tin t (currency swap) trnh lp li khng hong ti chnh
nm 1998. Cc nc xut t chc Hi ngh thng nh ng (EAS). Cc
nc cng xut s tham gia ca 3 thnh vin mi v n , c v Niu Di Ln
(ASEAN+6).
Cuc gp u tin ca EAS din ra vo thng 12 nm 2005 vi s tham gia
ca 16 nc. Trong cuc gp, lnh o cc nc u nht tr s n lc y mnh
hp tc gia cc nc thnh vin. Nhiu vn c a ra bn bc nh gii
tr v kh ht nhn Bc Triu Tin, dch cm, pht trin bn vng, s cn thit
phi t c nhng tin b trong vng m phn Doha ca WTO... Cc nc
thnh vin thng nht a EAS thnh mt din n i thoi v cc vn kinh t,
chnh tr v chin lc v li ch v nhng mi quan tm chung v vi mc tiu
thc y ho bnh, n nh v thnh vng kinh t ng .

CHNG 4: CC XU HNG KHC
I. Thay i trong chnh sch i vi M&A qua bin gii
Trong vng 10 nm qua, c hn 2000 v mua li v sp nhp (M&A) qua
bin gii b hy b. Tng tr gi ca cc thng v ny ln n 1800 t USD, hay
trung bnh chim 15% tng gi tr M&A mi nm. T trng ca s lng v gi tr
ln n nh im vo lc cuc khng hong ti chnh din ra.

Tng gi M&A c k kt thnh cng v hy b v t l phn trm gi tr
M&A b hy b 2003-2012, UNCTAD WIR 2013

T nm 2008-2012, c khong 211 v M&A ln b tht bi, gi tr giao dch
ca mi thng v l hn 500 triu USD. Nguyn nhn ca s tht bi ny n t
nhiu l do. Hu ht l do li ch kinh doanh, c th l do mt bn th ba tr gi
cao hn hoc khng ng v cc iu kin ti chnh khin cho cc doanh nghip
phi cn nhc v hy b. Cc nguyn nhn ny chim 81% s tht bi ca cc
thng v M&A.



T l phn trm cc nguyn nhn khin cc thng v M&A b hy b 2008-
2012, UNCTAD WIR 2013
Tuy nhin, vic hy b cc thng v M&A cn do mt nguyn nhn khc
na l do cc vn php l hoc nguyn nhn chnh tr. Trong mt s trng
hp, cng ty khng ch quyt nh chnh thc ca chnh ph m rt vn khi
nhn c du hiu cho thy n s khng c s chp thun, hoc v l do k
thut hoc do nhn thc i lp chnh tr ni chung. T nm 2008 n nm 2012,
gi tr cc v M&A b rt lui khong 265 t USD. T trng ca chng so vi tng
gi tr M&A qua bin gii b hy b l khong 22% trong nm 2012, vi nh
im l hn 30% trong nm 2010, cho thy tc ng ca cuc khng hong ti
chnh trn quan im php l v chnh tr ca cc chnh ph v tip qun qua bin
gii. Mc d gi tr ca cc giao dch rt lui gim trong nm 2012, nhng t trng
vn cn tng i cao.



Tng gi tr cc thng v M&A b hy b do cc quy nh hoc i lp v chnh
tr v t l phn trm ca chng trong tng gi tr M&A 2008-2012, UNCTAD WIR 2013

Cc ngnh chnh m cc M&A rt lui trong giai on ny l cc ngnh
cng nghip khai khong chim 35%. Tip theo l cc ngnh cng nghip sn
xut, dch v ti chnh v vin thng

T trng cc ngnh c M&A b hy b 2008-2012, UNCTAD WIR 2013

Nu xp theo quc gia c cc cng ty b mua li hay sp nhp, th c, M v
Canada l 3 nc ng u c v s lng ln gi tr cc d n M&A b hy b. 3
nc ny cng ng u v s lng cc thng v b hy b vi t cch l ch
u t.

10 nc ch u t v nhn u t c cc thng v M&A b hy b nhiu nht
2008-2012, UNCTAD WIR 2013

Cng c chnh sch xem xt v t chi M & A rt a dng. Hai loi c
bn c th phn bit loi th nht p dng cho M & A khng ph thuc vo quc
tch ca cng ty mua li v loi th hai ch p dng cho cc nh u t nc ngoi
(bng III.4). V d quan trng nht ca loi u tin l lut cnh tranh. Lut cnh
tranh c th khng ch p dng cho k hoch M & A nc s ti, m cn m
rng n M & A cc nc th ba c nh hng n th trng trong nc (v d
nh vic tip qun Gavilon bi Marubeni). Cc v d khc l quy tc chi phi vic
chuyn nhng c phiu hoc pht hnh "c phiu vng", em li cho ch s hu
(thng l chnh ph) c quyn biu quyt, quyn hn tng xng vi gi tr ca
cc c phiu, m c th c s dng ngn chn vic tip qun trong nc hoc
nc ngoi.


Cng c chnh sch c nh hng n hot ng M&A qua bin gii, UNCTAD
WIR 2013

V d v cng c chnh sch th hai bao gm, trn s hu nc ngoi v th
tc kim tra trong nc lin quan n vn an ninh quc gia, mc tiu ca chnh
sch cng nghip hoc li ch quc gia. Cc quc gia cng c th c nhng quy
nh c bit cho nhng c nhn u t nc ngoi, chng hn nh doanh nghip
nh nc, hoc cho cc hot ng u t c nhn (v d nh c s h tng quan
trng). Th tc sng lc ny c th yu cu cc nh u t ng gp tch cc cho
nn kinh t s ti c tha thun ny ph duyt, hoc h c th yu cu ch
n thun l cc xut M & A khng c mt tc ng tiu cc nc s ti.
Cui cng, c nhng v d gn y ca "hu M & A". l chnh sch ca
chnh ph nhm o ngc vic mua li ca nc ngoi. Trong mt s trng
hp, cc chnh ph quc hu ha cc cng ty sau khi cc cng ty ny b mua li
bi nh u t nc ngoi; trong trng hp khc, cc chnh ph mua c phiu
ca ngi nc ngoi hoc a ra cc chnh sch nh hng tiu cc n cc iu
kin hot ng ca cc cng ty nc ngoi.
II. Chnh sch i vi tng khu vc kinh t
Hu ht cc chnh sch ca cc nc c a ra trong nhng nm gn y
u lin quan n mt hoc mt s khu vc kinh t hoc ngnh c th. Trong
c 2 khu vc ni bt nht l dch v v cng nghip chin lc.
2.1 Dch v
Trong nhng nm tr li y cc chnh sch bt u tp trung vo khu vc
dch v. Ni dung ca chng a phn l t do ha v khuyn khch FDI. Cc chnh
sch ny hng ti cc ngnh chnh l bn l, thng mi v dch v ti chnh.
T nm 2003 n 2012, s lng chnh sch c lin quan n khu vc dch v
chim 68% trong tng s chnh sch. Trong nm 2012, s pht trin ny l r rng
nht n .
2.2 Cng nghip chin lc
Tri ngc vi khu vc dch v, cc chnh sch c p dng i vi cc
ngnh cng nghip chin lc l nhm bo v v hn ch cc hot ng u t. T
nm 2000 n 2012, c gn 40% trong tng s cc quy nh v chnh sch hn ch
cho cc ngnh cng nghip c th nhm vo ngnh khai khong. Cc ngnh cng
nghip khc thng xuyn xut hin cc quy nh hoc hn ch lin quan n u
t v s nhy cm chnh tr hay kinh t ca chng bao gm, v d, in, kh, nc,
v cc dch v ti chnh. Ngoi ra, tt c cc ngnh cng nghip c th b p dng
cc bin php phi cng nghip c th, chng hn nh hn ch v quyn s hu t
ai. T trng ca cc bin php qun l hoc hn ch nh hng n ngnh cng
nghip chin lc do c th cao hn

Thay i trong chnh sch u t quc gia UNCTAD WIR 2013


T trng cc ngnh b nh hng bi cc quy nh v chnh sch u t 2000-2012,
UNCTAD WIR 2013
Nguyn nhn ca cc quy nh v FDI trong cc ngnh cng nghip chin
lc ny rt a dng.
-Th nht, vai tr ca cc chnh sch FDI trong cc chnh sch cng nghip
thay i. Trong qu kh, chnh sch hn ch FDI c p dng vi mc ch
thc y cc ngnh cng nghip non tr hoc v cc l do vn ha x hi. Phm vi
tng i hp ny c thay th bng mt cch tip cn rng hn: hin nay,
cc chnh sch ny cn bo v cc nh tp on ln ca quc gia, cc doanh
nghip chin lc v c s h tng quan trng;
-Th hai, mt s nc tht cht cc th tc an ninh quc gia hoc li ch
kinh t sng lc i vi FDI, mt phn nh l mt phn ng tng cng u t
t doanh nghip nh nc v cc qu ti sn c ch quyn v tng FDI vo ti
nguyn thin nhin (c trong ngnh cng nghip khai khong v nng nghip);
-Th ba, cuc khng hong kinh t v ti chnh gn y c th lm cho
cc chnh ph phn ng nhanh hn vn ng hnh lang t cc ngnh cng
nghip v x hi bo v nn kinh t quc gia t cnh tranh nc ngoi.
II. Xu hng thay i chnh sch u t th gii nm 2013
1. Cc xu hng chung
Trong nm 2013, theo bo co t UNCTAD, c khong 59 nc v nn kinh
t bn hnh 87 bin php chnh sch lin quan n u t nc ngoi. Trong s
cc chnh sch ny c 61 chnh sch lin quan n t do ha, xc tin v to iu
kin thun li cho u t, 23 chnh sch lin quan n cc quy nh v hn ch u
t.

T trng ca cc quy nh v hn ch u t c xu hng tng nh, t 25%
nm 2012 ln 27% nm 2013. Gn mt na cc bin php chnh sch ny p dng
trn mi lnh vc. Trong khi gn nh ton b cc bin php p dng cho ngnh
c th u hng v khu vc dch v.
1.1 T do ha v thc y FDI
Cc chnh sch t do ha FDI mi trong nm 2013 ch yu c ban hnh
bi cc quc gia chu . V mt phn trong tp trung vo lnh vc vin
thng, v d nh n loi b cc gii hn v u t trc tip nc ngoi trong
ngnh vin thng, hay Hn Quc thng qua sa i Lut kinh doanh vin thng,
cho php cc nh u t nc ngoi k kt vi chnh ph Hn Quc cc hip
inh FTA c th ginh c ln n 100% cc c s vt cht ca cc doanh
nghip vin thng Hn Quc tr SK v TK Telecom.

Thay i trong chnh sch u t quc gia theo ngnh 2013, UNCTAD WIR 2014

1.2 T do ha v khuyn khch cc nh u t trong nc v nc
ngoi
Chnh sch t do ha u t ni chung trong nm 2013 c c trng bi
s t nhn ha. T nhn ha mt phn hoc ton b mang li li ch cho c nh
u t trong nc ln nc ngoi din ra ti t nht 10 quc gia. V d, Peru,
Quc hi thng qua t nhn ha ln n 49 phn trm cc cng ty nng lng
nh nc Petroper - ln u tin chnh ph cho php u t vn t nhn vo
Petroper. Ti Serbia, Etihad Airways (UAE) mua 49 phn trm c phn ca Jat
Airways, hng hng khng quc gia Serbia . Ti Mexico cng tin hnh cuc
ci cch t nhn ha quan trng trong ngnh nng lng. Vo thng 12 nm 2013,
Quc hi Mexico thng qua sa i Hin php, bao gm c vic d b hn ch v
ngun vn t nhn trong ngnh du kh. Nhng ci cch cho php Chnh ph ban
hnh giy php v k kt hp ng chia s sn xut, chia s li nhun v dch v.
u i u t v cc bin php to mi trng u t thun li cho nh u
t khng phn bit quc tch c ban hnh ph bin nht chu Phi v chu
. Cc bin php khuyn khch u t, trong ch yu tp trung vo cc chng
trnh khuyn khch ti chnh, bao gm mt s chng trnh c th cho tng ngnh.
Mt s chnh sch c thng qua vo u nm 2014 V d, cc u i v thu
nc Cng ha Dominican m rng cho cc nh u t theo lut pht trin du
lch. Malaysia cng b Chnh sch Quc gia v t ca mnh nm 2014, dnh cc
u i ti chnh vi mc tiu thc y ngnh cng nghip t trong nc cnh
tranh v bn vng.
Cc bin php to thun li cho u t tp trung vo n gin ha ng k
kinh doanh. V d, Mng C thng qua Lut u t mi gim yu cu ph
duyt, sp xp hp l qu trnh ng k v cung cp s bo m php l v u i
nht nh. Mozambique thng qua mt ngh nh to iu kin cho vic thnh lp
cc cng ty mi thng qua mt hnh thc ng k kinh doanh duy nht. Dubai,
cc tiu vng quc rp thng nht, ban hng mt lot cc ci cch trong
vic kinh doanh khch sn.
2. Cc quy nh v chnh sch hn ch mi i vi FDI
Cc quy nh v chnh sch hn ch i vi FDI trong nm 2013 bao gm
sa i cc quy nh v tip nhn v thnh lp, loi b cc d n u t sau khi
xem xt v quc hu ha. c t nht 13 nc ban hnh cc bin php mi ny
trong nm 2013.
3. Cc quy nh v chnh sch hn ch mi i vi cc nh u t trong
v ngoi nc
Mt s quc gia ban hnh cc chnh sch hn ch hoc quy nh nh hng
n cc nh u t c trong v ngoi nc. V d, Nh nc Plurinational ca
Bolivia gii thiu mt o lut ngn hng mi cho php quyn kim sot ca Nh
nc i vi vic thit lp cc mc li sut ca cc ngn hng thng mi. N
cng cho php Chnh ph thit lp hn ngch cho vay i vi cc lnh vc hoc
hot ng c th. Cng ha Venezuela cng thng qua mt ngh nh quy nh
v lnh vc t lin quan n vic sn xut v bn xe t.
4. Ngn nga thoi u t v khuyn khch chuyn cc d n u t v
li quc gia ch u t
Mt hin tng gn y i hi nhng n lc ca chnh ph ngn chn
thoi u t ca cc nh u t nc ngoi. Trong thi k khng hong kinh t v
tht nghip trong nc lin tc cao, mt s nc p dng cc yu cu mi i
vi cc nh u t v di di v sa thi nhn vin. Ngoi ra, mt s nc nh bt
u thc y hot ng a cc d n u t nc ngoi v li qu hng i
vi cc TNC nc h.
-Ti Php, Quc hi thng qua mt d lut p t cc hnh pht i vi
cc cng ty ng ca hot ng c coi l c hiu qu kinh doanh. Lut php i
hi cc cng ty c hn 1.000 nhn vin chng minh rng h c th bn mt nh
my trc khi ng ca chng.
-Hy Lp thng qua mt o lut lm cho cc cng ty nim yt trn th
trng chng khon Hy Lp kh khn hn trong vic di di tr s chnh ra nc
ngoi. Php lut v th trng vn ca Hy Lp hin nay i hi s chp thun di
di ca 90 phn trm c ng, ch khng phi l ngng trc kia l 67 phn
trm.
-T nm 2011, Chnh ph Hoa K v ang hot ng chng trnh
"Select USA", trong , c mc tiu thu ht v duy tr u t trong nn kinh t
Hoa K.
4.1 Chng trnh khuyn khch u t
Ngoi ra, trong nm 2013 cc nc cn tin hnh cc chng trnh khuyn
khch u t (Investment Incentive) nhm mc ch thu ht vn u t, ch yu l
FDI. im khc bit so vi trc y l cc chng trnh ny hin nay kt hp vi
mc tiu pht trin bn vng (Sustainable development) ca quc gia nhm nng
cao hiu qu ca n. Nu da theo tiu ch li ch em li cho nh u t th c 3
loi: li ch v ti chnh, li ch v ti kha (gim thu hoc min thu) v li ch
v cc quy nh. Theo nghin cu ca UNCTAD th cc li ch v ti kha c nh
hng quan trng nht i vi nh u t.

Mc nh hng ca cc bin php khuyn khch u t n kh nng thu ht
vn FDI 2013, UNCTAD WIR 2014

Thnh phn p dng cc chnh sch v khun khch u t ny cng rt a
dng, phn ln trong s l cc nc chu (30%) cc nc chu Phi (23%) v
cc nc pht trin (21%).

T l phn trm cc nc ban hnh cc chng trnh khuyn khch u t 2004-
2013, UNCTAD WIR 2014
V mc ch th cc chng trnh khuyn khch u t ny hng n nhiu
mc tiu khc nhau bao gm c pht trin kinh t, to vic lm, chuyn giao k
nng, nghin cu v pht trin, tng xut khu

Mc tiu ca cc chnh sch khuyn khch u t nc ngoi, UNCTAD WIR 2014

D liu t UNCTAD cho thy khuyn khch u t to thnh mt phn quan
trng ca cc bin php chnh sch u t mi nhm tm cch to ra mt mi
trng u t hp dn hn cho cc nh u t. T nm 2004 n nm 2013, t l
ny dao ng trong khong 26 phn trm v 55 phn trm, vi tm quan trng
tng th ca chng ngy cng tng (hnh III.6). Trong nm 2013, hn mt na
chnh sch t do ha v xc tin u t lin quan n vic cung cp cc u i cho
nh u t. Hn mt na trong s ny l nhng bin php khuyn khch u i ti
kha.

T trng c chnh sch khuyn khch u t trong tng s cc chnh sch t do ha
v thc y u t 2004 -2013, UNCTAD WIR 204


TI LIU THAM KHO

1. UNCTAD, Bo co u t quc t WIR 2008, 2009, 2010, 2011, 2012,
2013
2. UNCTAD, Investment Policy Monitor 9, 10, 11, 12
3. V Ch Lc, Gio trnh u t quc t, NXB i hc Quc gia H Ni
4. Mergermarket M&A Trend Report 2013

KT LUN
Xu hng t do ha u t ngy cng pht trin mnh m gia cc nc, khu
vc v trn th gii. Cc quy ch v FDI ca cc nc thay i nhanh trong thp
k qua t bo h n hn ch, kim sot v chuyn sang t do ha FDI trong phm
vi tng nhm nc v khu vc.
T do ha u t c cc nc pht trin cp n t nhng nm 1960
v mc tiu l xy dng mt khung php l a phng hon chnh, iu tit u t
quc t. Tuy nhin, tng trn cha tr thnh hin thc v gp phi s phn i
ca cc nc ang pht trin. Cc nc ny cho rng khung php l a phng
hon chnh iu tit FDI ch phc v cho li ch ca cc nc giu. Trong bi
cnh , cc n lc t do ha FDI tp trung vo vic ci thin lut php v chnh
sch FDI ca tng nc, vic k kt cc BIT. Bn cnh , mt s hip nh khu
vc v a phng cng c k kt nhm t do ha FDI. Cc hip nh ny
thng s dng mt s chun mc i x chung i vi FDI. Tuy nhin, cch gii
thch cc chun mc ny rt khc nhau dn n s a dng ca cc hip nh v
kh thng nht trong mt khun kh php l a phng chung.
T gia nhng nm 1980, c bit l t u nhng nm 1990, trong bi cnh
ton cu ha kinh t din ra mnh m, FDI c vai tr ngy cng quan trng i vi
cc nc v vng lnh th, t do ha FDI din ra mnh m cha tng thy
hu ht cc nc, tt c cc cp v trong nhiu lnh vc. Tuy mc c khc
nhau, nhng hu ht cc nc v vng lnh th trn th gii u tin hnh ci cch
lut php v chnh sch FDI theo hng tng cng m ca cc ngnh ngh, lnh
vc cho FDI, d b dn cc ro cn, to thun li thm ch dnh u i cho FDI.
Nu trc y, cc nc cn d dt v e ngi khng mun cho FDI vo hot ng
trong nhiu ngnh dch v th ngy nay cc ngnh ny dn dn c m ca cho
FDI vo hot ng. Cc cng c m bo s vn hnh ng n ca th trng
cc nc ang pht trin ang trong qu trnh xy dng. Cc nc u nhn thc
c vai tr quan trng ca ngun vn FDI i vi s pht trin ca t nc v
u hiu rng trong thi i ngy nay mun tng cng thu ht FDI th phi tin
hnh t do ha FDI. Nhn chung, cc ch c FDI ca cc nc ang trong qu
trnh tin ti t do ha.
Trong qu 1/2010, c 62 nn kinh t trn th gii trin khai cc bin php
mi tc ng n khun kh chnh sch u t ca nc ngoi v 73 nn kinh t
thc hin nhng bin php u t quc t, tip tc xu hng k kt nhanh cc hip
nh mi v u t. Theo bo co gim st u t ca UNCTAD cho bit khong
28 nn kinh t thng qua nhng bin php chuyn v u t nhm t do ha,
thu ht u t nc ngoi vo cc khu vc kinh t t lu vn ng kn. C th l
Australia v Canada t do ha dch v vn ti hng khng; n t do ha
dch v truyn hnh trn mng in thoi di ng; Malaysia, Syria, Cameroon t
do ha dch v ngn hng hoc s hu nh ; 9 nn kinh t, trong c Nga,
Mexico, Libya, Peru, trin khai cc chnh sch u t nhm thc y v to
iu kin thun li cho u t nc ngoi nh thit lp cc khu kinh t t do,
khuyn khch nhng d n nng lng ti sinh.
Tuy nhin, cn khng nh rng cha c nc no c ch FDI t do ha
hon ton, cc nc vn cn duy tr nhng ngoi l nht nh i vi FDI, nht l
trong vn tip nhn v thnh lp. L do l v bn cnh nhng c hi tng
cng thu ht FDI v nng cao hiu qu ca ngun vn ny th t do ha FDI
cng em li cho cc nc, c bit l cc nc ang pht trin rt nhiu thch
thc khng d vt qua. Chnh v vy, c th tn dng c cc c hi v m
bo t do ha FDI khng gy nn nhng tc ng tiu cc cho nn kinh t v x
hi, cc nc nhn u t cn chun b k lng cc yu t bn trong (hon thin
hnh lang php l v c ch chnh sch, nng cao nng lc cnh tranh ca khu
vc kinh t trong nc, iu chnh v n nh cc quy hoch thu ht vn nc
ngoi theo hng pht trin bn vng, trnh chy theo li ch trc mt, a
phng v c nhn, nng cao nng lc i ng cn b qun l nh nc v i
ng lao ng,). lm c iu ny, cc nc cn c thi gian v phi c k
hoch hnh ng c th c xy dng mt cch khoa hc. Thm vo , c
nhng lnh vc lin quan n an ninh, quc phng, duy tr trt t x hi, bo v
mi trng, buc cc nc khng th cho php FDI hot ng t do c.
cp song phng v a phng, cc BIT v cc hip nh hp tc
thng mi hoc kinh t, cc vn bn khng mang tnh rng buc ca nhiu t
chc, din n cng cp nhiu n t do ha FDI. Tuy nhin, cc hip nh ny
ch cp n mt s ni dung ca t do ha ch cha tin n mt ch FDI t
do ha hon ton. Cng ging nh lut php v chnh sch FDI ca tng quc gia,
cc vn bn php l song phng v a phng c lin quan n FDI u tha
nhn quyn bo lu ca cc nc thnh vin i vi mt s lnh vc, mt s vn
trong u t. m bo cng bng cho cc nc tham gia khi s lng v ni
dung cc lnh vc, vn c bo lu ca cc nc khc nhau, nguyn tc c i
c li thng c p dng. Cc nc ang v km pht trin khi tham gia cc
hip nh thng c hng mt s u i hn cc nc pht trin nh thi gian
thc hin cc cam kt c ko di hn, mc cam kt c th thp hn (v d
nh m ca t ngnh ngh, lnh vc hn, c duy tr mt s hn ch hoc u i
u t trong mt khong thi gian nht nh,). Ni dung m bo s vn hnh
ng n ca th trng khng c cp n trong cc vn bn ny. im c
bit l nhiu vn bn a phng v FDI bt u ch trng a vo cc quy nh
nhm m bo mi lin h gia FDI v pht trin bn vng, ku gi cc nc khi
xy dng hnh lang php l, chnh sch v FDI phi cn nhc n vn ny.
Cho n nay vn cha c mt vn bn php l duy nht no iu chnh tt c
cc kha cnh ca FDI trn ton cu. Mt khun kh php l quc t rng ln ang
c hnh thnh bao gm cc quy tc ca lut quc t, cc BIT, cc hip nh khu
vc v a bin, cc vn bn ca cc nh ch quc t, cc vn bn chnh thc
khng c tnh rng buc, cc quy tc v th tc php l quc gia. Tt c cc vn
bn ny u theo xu hng t do ha FDI.
Nh vy, qua qu trnh nghin cu, xu hng chung ca cc quc gia trn
th gii trong giai on hin nay chnh l t do ha u t, tng bc ct gim hay
loi b cc ro cn c tnh cn tr hot ng u t t quc gia ny sang quc gia
khc to nn mt mi trng u t c tnh cnh tranh v bnh ng hn, to
thun li v thng thong cho qu trnh di chuyn cc ngun vn u t gia cc
quc gia.