Ch¬ng IV Sö dông cã hiÖu qu¶ nguån nh©n lùc x· héi

C©u 14. Tr×nh bµy kh¸I niÖm sö dông cã hiÖu qu¶ nguån
nh©n lùc x· héi? T¹i sao nãi sö dông cã hiÖu qu¶ nguån
nh©n lùc x· héi lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh ®Õn sù ph¸t triÓn
kinh tÕ x· h«Þ
Kh¸i niÖm: Theo nghÜa réng sö dông cã hiÖu qu¶ nguån
nh©n lùc x· héi lµ qu¸ tr×nh thu hót vµ ph¸t huy lùc lîng lao
®éng x· héi vµo ho¹t ®éng x· héi nh»m t¹o ra cña c¶i vËt
chÊt vµ v¨n ho¸ ®¸p øng nhu cÇu cña x· héi vµ mçi thµnh
viªn trong x· héi. Thíc do duy nhÊt biÓu hiÖn tr×nh ®é sö
dông nguån nh©n lùc x· héi lµ tû lÖ ngêi cã viÖc lµm vµ ngîc
l¹i tû lÖ ngêi thÊt nghiÖp trong nguån lùc so víi lùc lîng lao
®éng x· héi
Theo nghÜa hÑp sö dông nguån nh©n lùc lµ qu¸ tr×nh kÕt
hîp søc lao ®éng víi t liÖu s¶n xuÊt víi t liÖu lao ®éng vµ
®èi tîng lao ®éng nh»m t¹o ra s¶n phÈm dÞch vô cã Ých ®·
®îc x¸c ®Þnh. Theo nghÜa nµy th× viÖc sö dông cã hiÖu
qu¶ nguån nh©n lùc ®îc biÓu thÞ bëi c¸c chØ tiªu chñ yÕu
nh møc sö dông vµ sö dông cã hiÖu qu¶ nguån nh©n lùc
doanh nghiÖp, hay n¬i lµm viÖc cô thÓ.
Sö dông cã hiÖu qu¶ nguån nh©n lùc x· héi lµ mét nh©n tè
quyÕt ®Þnh sù ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi bëi lÏ sö dông tèi ®a
tiÒm n¨ng lao ®éng lµ vÊn ®Ò quan t©m cña tÊt c¶ c¸c
quèc gia tõ c¸c quèc gia chËm ph¸t triÓn ®Õn c¸c quèc gia
ph¸t triÓn. Vµ nã quyÕt ®Þnh ®Õn sù ph¸t triÓn kinh tÕ x·
héi ë c¸c ®iÓm sau:
#Thø nhÊt c¸c c«ng nghÖ hiÖn ®¹i lu«n ®ßi hái mét ®éi
ngò lao ®éng biÕt ph¸t huy cao ®é trÝ tuÖ vµ ãc s¸ng t¹o
trong ho¹t ®éng. §iÒu ®ã phô thuéc rÊt lín vµo c¸ch thøc vµ
h×nh thøc sö dông nguån nh©n lùc mét c¸ch cã hiÖu qu¶,
tæ chøc sö dông lao ®éng kh«ng tèt sÏ kh«ng ph¸t huy trÝ
tuÖ cña con ngêi mµ ®· ®îc båi ®¾p qua qu¸ tr×nh ®µo t¹o
#Thø hai cïng víi vai trß ngµy cµng t¨ng cña khoa häc c«ng
nghÖ th× nguån nh©n lùc ®Æc biÖt lµ lao ®éng trÝ tuÖ
ngµy cµng cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh ®èi víi sù ph¸t triÓn s¶n
xuÊt x· héi. Tuy nhiªn lùc lîng lao ®éng trÝ tuÖ cã ®îc ®a
vµo ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi hay kh«ng, hay cã ®óng chç
hay kh«ng l¹i phô thuéc ®¸ng kÓ vµo tæ chøc sö dông lao
®éng x· héi.

1
-Thùc tÕ cã rÊt nhiÒu quèc gia ®ang cã hiÖn tîng ch¶y m¸u
chÊt x¸m tõ khu vùc c«ng sang khu vùc t hay sang níc ngoµi,
liªn doanh. Vµ chÝnh sù lÖch l¹c trong ph©n c«ng lao ®éng
x· héi, gi÷a c¸c ngµnh ®· lµm tæn thÊt ®¸ng kÓ c¸c nguån
lùc ®Æc biÖt lµ nguån lùc trÝ tuÖ
#Thø ba: tÝnh tÝch cùc vµ ho¹t ®éng s¸ng t¹o cña con ngêi
lao ®éng lµ mét yÕu tè c¬ b¶n cña t¨ng n¨ng suÊt lµo ®éng
vµ lµ mét yÕu tè kh«ng thÓ thiÕu ®îc cña sù ph¸t triÓn hiÖn
®¹i vµ sù tÝch cùc vµ s¸ng t¹o chØ cã thÓ cã ®îc bëi sù qu¶n
lý vµ sù dông con ngêi mét c¸ch khoa häc, d©n chñ vµ nh©n
v¨n
-Mét c¬ chÕ sö dông lao ®éng tõ chÕ ®é tuyÓn chän, bè trÝ,
®¸nh gi¸ ®Òu ®·i ngé ®óng ®¾n vµ sù chó ý ®óng møc
®Õn viÖc gi¶i quyÕt vÊn ®Ò x· héi cña lao ®éng sÏ lµ nh©n
tè n©ng cao tÝnh tÝch cùc vµ ãc s¸ng t¹o cña ngêi lao ®éng
phôc vô cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi
#Thø 4 : mét trong lîi thÕ c¹nh tranh cña c¸c doanh nghiÖp
lµ h¹ thÊp chi phÝ tiÒn l¬ng trong gi¸ thµnh s¶n phÈm. §iÒu
nµy chØ cã thÓ thùc hiÖn ®îc khi nhê vµo viÖc sö dông cã
hiÖu qu¶ h¬n n÷a c¸c søc lao ®éng x· héi.
-§Ó sö dông hiÖu qu¶ nguån nh©n lùc th× kh«ng chØ khai
th¸c víi t c¸ch lµ ®éng lùc ph¸t triÓn mµ ®iÒu quan träng lµ
ph¶I lÊy con ngêi lµ môc tiªu cña sù ph¸t triÓn. CHÝnh v×
vËy ®iÒu nµy mµ ngµy nay c¸c quèc gia thêng quan t©m
ngµy mét nhiÒu h¬n ®Õn viÖc gi¶I quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò x·
héi cña lao ®éng, trong ®ã ®Æc biÖt chó ý ®Õn viÖc n©ng
cao gi¸ trÞ ®Ých thùc cña ngêi lao ®éng

C©u 15. Ph©n tÝch nh÷ng nh©n tè ¶nh hëng ®Õn t¹o viÖc
lµm . Liªn hÖ thùc tiÔn ViÖt Nam
§Æc ®iÓm tù nhiªn
Trong nh©n tè ¶nh hëng ®Õn ®iÒu kiÖn më réng nguån
viÖc lµm t¹o viÖc lµm cho ngêi lao ®éng tríc hÕt ph¶i nãi
®Õn nh©n tè cã tÝnh chÝnh trÞ nhng vèn s½n cã ë mçi mét
quèc gia, ®Þa ph¬ng
vÞ trÝ ®Þa lý: mçi mét quèc gia mçi ®Þa ph¬ng n»m trªn
nh÷ng vÞ trÝ ®Þa lý nhÊt ®Þnh , vÞ trÝ ®Þa lý nµy cã thÓ
cã nh÷ng thuËn lîi vµ khã kh¨n nhng chóng cã thÓ cho phÐp
mçi níc mçi ®Þa ph¬ng mét ph¬ng thøc, biÖn ph¸p tæ chøc

2
s¶n xuÊt lao ®éng kh¸c nhau. Víi nh÷ng quèc gia cã vÞ trÝ
®Þa lý thuËn lîi vÒ thêi tiÕt t¹o ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn nhµ níc,
vµ sÏ t¹o ra viÖc lµm thu hót lao ®éng, hay cã nh÷ng quèc
gia n»m trªn vµnh ®ai kho¸ng s¶n sÏ ph¸t triÓn nghÒ khai
kho¸ng ®Ó t¹o viÖc lµm.
§Êt ®ai, hÇm má, s«ng ngßi, bê biÓn lµ nh÷ng tîng lao ®éng
s½n cã cña thiªn nhiªn ban cho, mçi mét quèc gia mét ®Þa
ph¬ng
Cã thÓ thÊy ë VN c¸c ®iÒu kiÖn nµy rÊt thuËn lîi nh chóng ta
cã mét lîng tµi nguyªn kho¸ng s¶n v« cïng phong phó vµ ®a
d¹ng, t¹o ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn nghÒ khai má, luyÖn kim,
h¬n n÷a víi ®é dµi 3200 km bê biÓn th× cã thÓ thu hót lín
lùc lîng lao ®éng vµo ph¸t triÓn ng nghiÖp, du lÞch
Sù biÕn ®æi d©n sè. D©n sè vµ kinh tÕ x· héi lµ nh÷ng yÕu
tè vËn ®én theo c¸c quy luËt kh¸ch quan trong qu¸ tr×nh t¸I
s¶n xuÊt x· héi nhng l¹i cã quan hÖ h÷u c¬ víi nhau ®ã lµ
vÊn ®Ò t¨ng trëng lùc lîng lao ®éng vµ cã c¬ héi t¹o viÖc
lµm phï hîp
Khi d©n sè thay ®æi lùc lîng lao ®éng thay ®æi, sù ph©n
bè d©n sè cã quan hÖ ¶nh hëng quyÕt ®Þnh tíi quy m«, c¬
cÊu ph©n bè sö dông lùc lîng lao ®éng.
H¬n n÷a d©n sè t¨ng nhanh mµ kinh tÕ ph¸t triÓn chËm
th× sÏ t¹o nªn ¸p lùc ®èi víi vÊn ®Ò viÖc lµm cho lùc lîng lao
®éng vµ ngîc l¹i d©n sè giµ sÏ g©y nªn t×nh tr¹ng thiÕu lao
®éng
Vèn ®Çu t cho mét chç lµm viÖc, trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-
êng th× vèn ®Çu t cÇn ®Æc biÖt ®îc chó ý
T¹o viÖc lµm tÊt yÕu ph¶I dùa trªn c¬ së ho¹t ®éng s¶n xuÊt
kinh doanh, ph¸t triÓn chØ cã kh«ng ngõng më réng s¶n xuÊt
kinh doanh míi thu hót ®îc lao ®éng, t¹o ®îc viÖc lµm.
NÕu tæng sè vèn ®Çu t cµng lín th× cµng cã nhiÒu ®iÒu
kiÖn ®Ó t¹o ra nhiÒu chç lµm
Nh÷ng nh©n tè vÒ mÆt khoa häc kü thuËt, chóng ta ®Òu
biÕt r»ng mäi lao ®éng ho¹t ®éng cña con ngêi ®Òu phô
thuéc rÊt nhiÒu vµo yÕu tè tiÕn bé khoa häc kü thuËt, m¸y
mãc thiÕt bÞ,c«ng cô lao ®éng…khoa häc kü thuËt sÏ t¹o nªn
sù thay ®æi c¨n b¶n cña lùc lîng s¶n xuÊt, x· héi ho¸ lao
®éng, x©y dùng quan hÖ s¶n xuÊt míi h¬n n÷a khoa häc kü
thuËt sÏ xo¸ bá sù ng¨n c¸ch gi÷a lao ®éng trÝ ãc vµ ch©n

3
tay, gi÷a n«ng th«n vµ thµnh thÞ, rót ng¾n kho¶ng c¸ch bÊt
b×nh ®¼ng víi t¹o ra c¬ héi b×nh ®¼ng khi chän viÖc lµm
Trong thêi ®¹i ngµy nay nÕu cã tr×nh ®é häc vÊn mÆt b»ng
d©n trÝ ®îc n©ng cao th× n¨ng lùc ho¹t ®éng cña con ngêi
sÏ ®îc më réng, hä cã thÓ tham gia ë nhiÒu ngµnh nghÒ
kh¸c nhau vµ hä cã c¬ héi viÖc lµm nhiÒu h¬n
§Ó t¹o ®îc nhiÒu viÖc lµm cho ngêi lao ®éng cÇn cã sù phèi
hîp chÆt chÏ gi÷a c¸c bËc ®µo t¹o tõ gi¸o dôc phæ th«ng, d¹y
nghÒ trung häc, chuyªn nghiÖp ®Õn ®¹i häc vµ sau ®¹i häc
C¬ cÊu kinh tÕ lµ yªu cÇu ®Æt ra khi ph¸t triÓn kinh tÕ
hµng ho¸ cïng víi viÖc thùc hiÖn ph©n c«ng lao ®éng vµ hîp
t¸c quèc tÕ.
Muèn t¹o viÖc lµm theo quan ®iÓm míi chóng ta ph¶I n¾m
b¾t ®îc ®Þnh híng cña sù chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ theo
híng c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc. Thóc ®Èy qu¸
tr×nh chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ tõng ngµnh tõng lÜnh vùc
vµ toµn bé nÒn kinh tÕ quèc d©n
T¹o viÖc lµm cho ngêi lao ®éng ph¶i lÊy môc tiªu cña sù
chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ ®Ó x¸c ®Þnh híng ph¸t triÓn
§Ó cã ®îc mét ®éi ngò lao ®éng ®¸p øng nh÷ng viÖc lµm
®a d¹ng phï hîp víi c¬ cÊu kinh tÕ míi th× ngay tõ kh©u ®µo
t¹o båi dìng ph¶I ph¸t triÓn theo chiÕn lîc mòi nhän
T¹o viÖc lµm cÇn tËp trung vµo c¸c kh©u cÇn thiÕt ®Ó
n©ng cao hiÖu qu¶ cña chÊt lîng viÖc lµm
ThÞ trêng vµ c¸c lo¹i thÞ trêng
Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng bÊt kú lo¹i hµng ho¸ nµo ®îc s¶n
xuÊt ra còng chØ ®îc x· héi c«ng nhËn khi th«ng qua thÞ tr-
êng. §iÒu nµy cã nghÜa lµ th«ng qua thÞ trêng lao ®éng c¸
biÖt cô thÓ cña ngêi s¶n xuÊt míi ®îc x· héi thõa nhËn
Kinh tÕ thÞ trêng lµ mét thÓ thèng nhÊt c¸c thÞ trêng hµng
ho¸ søc lao ®éng, vèn th«ng tin, c«ng nghÖ, søc lao ®éng
trong ®ã thÞ trêng søc lao ®éng cã ý nghÜa ®Æc bÞªt quan
träng. ThÞ trêng nµy g¾n víi yÕu tè ®Çu vµo c¸c lo¹i thÞ tr-
êng kh¸c sÏ t¹o ra nhiÒu viÖc lµm phong phó. ViÖc ®a d¹ng
ho¸ c¸c lo¹i thÞ trêng sÏ t¹o cho ngêi lao ®éng nhiÒu c¬ héi
lùa chän viÖc lµm míi
Ph¸t triÓn kÕt cÊu h¹ tÇng v× kÕt cÊu h¹ tÇng gi÷ vai trß
®Æc biÖt quan träng ®èi víi sù ph¸t triÓn vµ t¨ng trëng cña
c¸c ngµnh c¸c lÜnh vùc s¶n xuÊt kinh doanh vµ dÞch vô

4
KÕt cÊu h¹ tÇng cung cÊp dÞchvô cho toµn bé nÒn kinh tÕ
quèc d©n mÆt kh¸c kÕt cÊu h¹ tÇng sÏ lµ ®iÒu kiÖn hÕt søc
c¬ b¶n ®Ó c¸c ngµnh s¶n xuÊt kinh doanh dÞch vô cña ®Êt
níc mau chãng ®i vµo hiÖn ®¹i
KÕt cÊu h¹ tÇng t¹o ra sù thay ®æi c¨n b¶n cña nÒn kinh tÕ
thu hót ®Çu t t¹o thªm nhiÒu viÖc lµm tõ c¸c dù ¸n nµy
KÕt cÊu h¹ tÇng ph¸t triÓn cho phÐp chóng ta t¹o ra nhiÒu
c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh, dÞch vô cho phÐp giao lu kinh
tÕ, v¨n ho¸ gi÷a c¸c quèc gia cïng miÒn ®Ó tõ ®ã thu hót
vèn ®Çu t, t¹o viÖc lµm cho ngêi lao ®éng

C©u 16. Ph©n tÝch c¸c h×nh thøc gi¶i quyÕt viÖc lµm chñ
yÕu trong ®iÒu kiÖn kinh tÕ x· héi VN hiÖn nay
D©n sè níc ta ®«ng vµ t¨ng nhanh lµ níc cã c¬ cÊu d©n sè
trÎ v× vËy lùc lîng lao ®éng dåi dµo vµ nhu cÇu vÒ viÖc lµm
t¨ng lªn mét c¸ch t¬ng øng. Nh÷ng ngêi trong ®é tuæi lao
®éng cha cã viÖc lµm ë níc ta cã kho¶ng 8 triÖu vµ hµng
n¨m cã kho¶ng 1,2 triÖu ngêi bíc vµo ®é tuæi lao ®éng cïng
víi c¸c sinh viªn míi ra trêng ®ang t¨ng lªn t×m kiÕm viÖc
lµm. Do vËy ®· t¹o nªn t×nh tr¹ng thiÕu viÖc lµm ë thÞ trêng
lao ®éng níc ta, vµ t¹o nªn t×nh tr¹ng thiÕu viÖc lµm ë thÞ
trêng lao ®éng nøoc ta, t¹o viÖc lµm lµ vÊn ®Ò võa c¬ b¶n
võa cÊp b¸ch ®Æt ra cÇn gi¶i quyÕt. Sau ®©y lµ c¸c gi¶I
ph¸p vµ chÝnh s¸ch t¬ng øng vÒ gi¶I quyÕt viÖc lµm:
TiÕp tôc ph©n bè l¹i d©n c vµ lao ®éng trong n«ng th«n,
tõng bíc kh¾c phôc t×nh tr¹ng thiÕu viÖc lµm vµ chÝnh s¸ch
viÖc lµm kÐm hiÖu qu¶ ë n«ng th«n
T¸c ®éng vµ sù ph¸t triÓn kinh tÕ hé gia ®×nh, s¶n xuÊt
hµng ho¸ ë n«ng th«n nh»m t¹o ra nhiÒu chç lµm viÖc th«ng
qua chÝnh s¸ch ®Çu t tÝn dông, dÞch vô s¶n xuÊt ®a d¹ng
nhiÒu kªnh.
KhuyÕn khÝch vµ t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc h×nh thµnh c¸c
lo¹i h×nh hîp t¸c s¶n xuÊt dÞch vô trªn c¬ së tù nguyÖn cña
c¸c hé n«ng d©n
Thùc hiÖn di chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt kÓ c¶ ë c¸c n«ng
trêng quèc doanh
TiÕp tôc ®Èy m¹nh sù nghiÖp di d©n x©y dùng vïng kinh tÕ
míi ®Ó g¾n lao ®éng víi ®Êt ®ai vµ tµi nguyªn

5
ChuyÓn c¬ chÕ qu¶n lý sù nghiÖp di d©n tõ c¬ chÕ cÊp ph¸t
sang qu¶n lý theo ch¬ng tr×nh, dù ¸n quèc gia vµ chó träng
tíi hiÖu qu¶ kinh tÕ
§Çu t vèn cho sù nghiÖp di d©n
Nhµ níc tËp trung ®Çu t vµo mét sè vïng träng ®iÓm theo
dù ¸n quèc gia, trong ®ã tËp trung ®Çu t x©y dùng kÕt cÊu
h¹ tÇng phóc lîi c«ng céng, nhµ níc thùc hiÖn hç trî vèn ban
®Çu cho nh÷ng hé gia ®×nh thuéc diÖn chÝnh s¸ch
Më réng c¸c h×nh thøc xuÊt khÈu lao ®éng, ®©y lµ ho¹t
®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i ®Æc thï cã tÇm chiÕn lîc, t¹o ®iÒu
kiÖn ®Ó ph¸t huy thÕ m¹nh cña lao ®éng níc ta
§a d¹ng ho¸ ph¬ng thøc, h×nh thøc hîp t¸c, më réng ra tÊt
c¶ c¸c thÞ trêng lao ®éng quèc tÕ, tiÕn tíi thùc hiÖn c«ng íc
quèc tÕ vÒ lao ®éng trong ®ã mäi ngêi tù do t×m kiÕm
viÖc lµm ë níc ngoµi
Ph¸t triÓn c¸c doanh nghiÖp cã quy m« võa vµ nhá, ph¸t
triÓn ®ång bé s¶n xuÊt kinh doanh dÞch vô, ph¸t triÓn khu
vùc kinh tÕ phi kÕt cÊu bëi c¸c khu vùc nµy ®ãng vai trß
quan träng trong viÖc t¹o ra viÖc lµm cho ngêi lao ®éng víi
h×nh thøc nµy ngêi d©n tù t¹o viÖclµm lµ chÝnh vµ nhµ níc
cã chÝnh s¸ch trî gióp t¹o m«I trêng ph¸p lý cho viÖc ph¸t
triÓn ngµy cµng tèt h¬n
Ph¸t triÓn c¸c h×nh thøc gia c«ng vµ s¶n xuÊt hµng tiªu dïng
xuÊt khÈu ®Ó t¹o viÖc lµm nh gia c«ng c¸c mÆt hµng cho n-
íc ngoµi tiÕn tíi trùc tiÕp ký kÕt víi b¹n hµng ë níc ngoµi
Kh«I phôc duy tr× chÝnh s¸ch ph¸t triÓn nghÒ truyÒn thèng
®Ó t¹o viÖclµm s¶n xuÊt hµng tiªu dïng vµ mü nghÖ xuÊt
khÈu
KhuyÕn khÝch tù do di chuyÓn vµ hµnh nghÒ h÷u Ých, ®©y
lµ híng ho¹t ®éng nghÒ nghiÖp kh¸ phong phó sÏ gi¶i quyÕt
®îc nhiÒu viÖc lµm theo quan hÖ cung cÇu cu¶ thÞ trêng
søc lao ®éng
TiÕp tôc tæ chøc h×nh thøc thanh niªn xung phong lµm x©y
dùng ®Ó t¹o viÖc lµm vµ gi¸o dôc ®µo t¹o thanh niªn, thu
hót thanh niªn vµo c¸c ch¬ng tr×nh träng ®iÓm nh khai
hoang lÊn biÓn lµm ®êng giao th«ng
KhuyÕn khÝch c¸c lùc lîng vò trang tham gia ph¸t triÓn kinh
tÕ t¹o viÖc lµm

6
Ph¸t triÓn c¸c hiÖp héi nghÒ nghiÖp,lµm kinh tÕ, h×nh thøc
nµy t¹o ®îc nhiÒu viÖc lµm trong c¸c gia ®×nh, sö dông lao
®éng n«ng th«n, ngêi tµn tËt, lao ®éng phæ th«ng….

C©u 18. Ph©n tÝch c¸c yªu cÇu chñ yÕu nh»m ph¸t triÓn
nguån nh©n lùc? Liªn hÖ thùc tiÔn, phôc vô sù nghiÖp c«ng
nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc.
Thùc chÊt c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ lµ ¸p dông c¸c ph-
¬ng ph¸p s¶n xuÊt c«ng nghiÖp vµ ¸p dông c¸c ph¬ng tiÖn
kü thuËt vµ c«ng nghÖ hiÖn ®¹i vµo tÊt c¶ c¸c ngµnh, lÜnh
vùc cña nÒn kinh tÕ. §Ó thùc hiÖn ®îc th¾ng lîi sù nghiÖp
nµy ®ßi hái ph¶i khai th¸c vµ ph¸t huy cao ®é c¸c nguån lùc
trong x· héi ®Æc biÖt lµ nguån lùc con ngêi, lµ nh©n tè
quyÕt ®Þnh sù ph¸t triÓn cña ®Êt níc
Trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ th× chóng ta
®Æt ra yªu cÇu kh¸ cao ®èi víi sù ph¸t triÓn nguån lùc trªn
c¶ 3 ph¬ng diÖn thÓ lùc, trÝ lùc vµ phÈm chÊt t©m lý x· héi
VÒ mÆt thÓ lùc th× c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ g¾n liÒn
víi viÖc ¸p dông phæ biÕn c¸c ph¬ng ph¸p s¶n xuÊt c«ng
nghiÖp hiÖn ®¹i c¸c thiÕt bÞ s¶n xuÊt do ®ã ®ßi hái ph¶I cã
søc khoÎ tèt thÓ lùc cêng tr¸ng cã sùc chÞu ®ùng dÎo dai ®Ó
cã thÓ ®¸p øng qu¸ tr×nh s¶n xuÊt liªn tôc kÐo dµi
Ngoµi ra c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ cßn ®Æt ra yªu cÇu
vÒ th«ng sè nh©n chñng häc, ®¸p øng ®îc c¸c hÖ thèng
thiÕt bÞ c«ng nghÖ ®îc s¶n xuÊt phæ biÕn vµ trao ®æi trªn
khu vùc vµ thÕ giíi. ViÖc thiÕt kÕ c¸c thiÕt bÞ riªng cho c¸c
yÕu tè nh©n chñng häc cu¶ tõng quèc gia, thêng cã gi¸ cao
vµ mÆt kh¸c nÕu c¸c yÕu tè nh©n chñng häc cña ngêi lao
®éng kh«ng ®¸p øng ®îc cña c¸c thiÕt bÞ sÏ kh«ng khai th¸c
®îc c«ng suÊt cña c¸c thiÕt bÞ ®ång thêi cßn lµm t¨ng tû lÖ
tai n¹n
CÇn ph¶i lu«n lu«n cã sù tØnh t¸o vÒ tinh thÇn vµ ®iÒu nµy
phô thuéc vµo t×nh tr¹ng søc khoÎ cña ngêi lao ®éng. V×
nÕu kh«ng sÏ kh«ng cã ®é chÝnh x¸c an toµn trong lao
®éng
VÒ mÆt trÝ lùc: mét lùc lîng lao ®éng ®«ng ®¶o cã tr×nh
®é chuyªn m«n kü thuËt ngµy cµng cao lµ ®ßi hái hµng
®Çu vµ lµ nh©n tè quyÕt ®Þnh sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸
hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc. V× tiÕn hµnh sù nghiÖp nµy ®ßi hái

7
ngêi lao ®éng ph¶I cã tr×nh ®é v¨n ho¸ chuyªn m«n kü
thuËt nhÊt lµ c¸c c«ng nghÖ cao nh tin häc, sinh häc, tù
®éng ho¸…
V× vËy mét mÆt ®ßi hái d©n trÝ cña nguån nh©n lùc ph¶i
®¹i bé phËn kh¸c cã tr×nh ®é ë cÊp phæ th«ng trung häc,
mÆt kh¸c ph¶I ®µo t¹o chuyªn s©u vÒ chuyªn m«n kü thuËt
mµ yÒu cÇu cô thÓ nh sau:
#Yªu cÇu mét ®éi ngò ngµy cµng ®«ng ®¶o trÝ tuÖ cã
tr×nh ®é qu¶n lý, chuyªn m«n vµ kü thuËt cao cã kh¶ n¨ng
®¶m nhiÖm c¸c chøc n¨ng qu¶n lý ngµy cµng phøc t¹p vµ cã
ph¬ng ph¸p qu¶n lý hiÖn ®¹i, n©ng cao tû lÖ ngêi lao ®éng
®îc ®µo t¹o ngµnh nghÒ lªn 40% vµ ®Æc biÖt quan t©m
®µo t¹o ®Õn c¸c nhµ khoa häc ®Çu ngµnh trong mäi lÜnh
vùc
#Yªu cÇu mét ®éi ngò ®«ng ®¶o c«ng nh©n kü thuËt ®îc
®µo t¹o kü lìng cã chÊt lîng tay nghÒ cao vµ chóng ta phÊn
®Êu ®¹t møc lao ®éng kü thuËt lªn ®Õn 25%
#Sù ph¸t triÓn nguån nh©n lùc tríc hÕt ph¶I dùa vµo ®éi
ngò nh÷ng nhµ huÊn luyÖn cã sè lîng ®«ng vµ cã chÊt lîng
cao, ®©y lµ mét ®ßi hái bøc xóc trong sù ph¸t triÓn nguån
nh©n lùc níc ta, lùc lîng nµy hiÖn nay ®ang thiÕu vÒ sè lîng
vµ kÐm vÒ c¶ chÊt lîng, viÖc ®µo t¹o nµy cu¶ chóng ta cha
®¸p øng ®îc nhu cÇu cña sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn
®¹i ho¸ ®Êt níc
#Mét yªu cÇu kh«ng kÐm phÇn quan träng n÷a lµ n©ng cao
ý thøc c«ng d©n, lßng yªu níc, chñ nghÜa x· héi vµ t¸c
phong lµm viÖc c«ng nghiÖp cho ngêi lao ®éng nh÷ng
phÈm chÊt nµy sÏ gióp cho ngêi lao ®éng kh«ng bÞ c¸m dç
bëi mÆt tr¸I cña kinh tÕ thÞ trêng. MÆt kh¸c do CNH,H§H
®ßi hái kû luËt vµ t¸c phong lµm viÖc khoa häc mµ ®iÒu
nµy lùc lîng lao ®éng níc ta cßn yÕu kÐm
#VÒ mÆt phÈm chÊt t©m lý x· héi: cïng víi yªu cÇu vÒ mÆt
thÓ lùc trÝ lùc th× viÖc lùc lîng lao ®éng chóng ta còng cÇn
cã sù chuyÓn biÕn vÒ phÈm chÊt x· héi, lo¹i bá t¸c phong
chËm ch¹p, lÒ mÒ ý thøc kû luËt kÐm, vÒ tæ chøc…®Ó thay
vµo ®ã lµ c¸c phÈm chÊt t©m lý x· hé c¬ b¶n nh sau:
-Cã t¸c phong c«ng nghiÖp khÈn tr¬ng ®óng giê
-Cã ý thøc kû luËt tù gi¸c cao
-Cã niÒm say mª nghÒ nghiÖp cao,

8
-S¸ng t¹o n¨ng ®éng trong c«ng viÖc
-Cã kh¶ n¨ng chuyÓn ®æi c«ng viÖc cao, thÝch øng víi
nh÷ng thay ®æi trong lÜnh vùc c«ng nghÖ vµ qu¶n lý

Ch¬ng I
C©u 17. ph©n tÝch vµ ®¸ng gi¸ hiÖu qu¶ cña viÖc lùa chän
m« h×nh c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y qu¶n lý nhµ níc vÒ c«ng
t¸c d©n sè-kÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh ë ViÖt Nam?
Trªn b×nh diÖn thÕ giíi, tæ chøc bé m¸y thùc hiÖn chøc n¨ng
qu¶n lý c«ng t¸c d©n sè kÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh hiÖn nay
vÉn tån t¹i 2 lo¹i h×nh.
-M« h×nh thø nhÊt lµ ngµnh y tÕ ®¶m nhiÖm c«ng t¸c nµy,
m« h×nh nµy thêng ®îc ¸p dông ë nh÷ng níc ®· ph¸t triÓn
víi tû lÖ ph¸t triÓn d©n sè thÊp, hÖ thèng c¬ së ph¸t triÓn y
tÕ m¹nh.
-M« h×nh thø 2 lµ giao viÖc QLNN vÒ d©n sè-kÕ ho¹ch ho¸
iga ®×nh cho mét c¬ quan ngoµi bé y tÕ, nghÜa lµ t¸ch
h¼n c«ng t¸c d©n sè ra khái y tÕ giao cho 1 c¬ quan cã
tÝnh liªn ngµnh ®¶m nhiÖm, m« h×nh nµy ®îc ¸p dông t¹i
c¸c níc ®ang vµ kÐm ph¸t triÓn, víi tr×nh ®é d©n trÝ cha
cao trong khi ®ã tû lÖ gia t¨ng d©n sè qu¸ cao ®ßi hái ph¶i
gi¶m nhanh trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh. Vµ ë ViÖt Nam
còng ®ang ¸p dông m« h×nh tæ chøc qu¶n lý thø 2 v× m«
h×nh nµy phï hîp víi ®iÒu kiÖn qu¶n lý ë ViÖt Nam, v× cã 1
v¨n b¶n riªng sÏ tèt h¬n cho viÖc qu¶n lý vµ hä sÏ toµn t©m
gióp cho viÖc qu¶n lý ®Æt hiÖu qu¶ cao. H¬n n÷a ë ViÖt
Nam tèc ®é ph¸t triÓn d©n sè cao vËy trong 1 thêi gian
ng¾n ®Æt ra yªu cÇu ph¶i gi¶m møc gia t¨ng d©n sè nªn
cÇn 1 v¨n b¶n riªng