C©u 1: B¶n chÊt tµi chÝnh lµ g×?

Tµi chÝnh lµ mét ph¹m trï gi¸ trÞ tån t¹i trong nªn kinh
tÕ hµng ho¸, lµ kh¸i niÖm dïng ®Ó chØ nh÷ng quan hÖ
kinh tÕ n¶y sinh trong ph©n phèi vµ chi dïng nh÷ng cña c¶i
b»ng tiÒn gi÷a con ngêi víi nhau, bao gåm quan hÖ gi÷a
ph¸p nh©n víi ph©n nh©n , quan hÖ ph¸p nh©n víi thÓ
nh©n, thÓ nh©n víi thÓ nh©n. Tµi chÝnh g¾n bã mËt thiÕt
víi sù vËn ®éng cña vèn tiÒn tÖ vµ biÓu hiÖn díi h×nh th¸i
nh÷ng quan hÖ tiÒn tÖ. Tµi chÝnh lµ mét ph¹m trï kinh tÕ
thuéc lÜnh vùc ph©n phèi díi h×nh thøc gi¸ trÞ. Nã lµ tæng
thÓ c¸c quan hÖ kinh tÕ trong qu¸ tr×nh h×nh thµnh ph©n
phèi vµ sö dông c¸c quü tiÒn tÖ trong nÒn kinh tÕ quèc
d©n, g¾n liÒn víi sù ra ®êi vµ tån t¹i ho¹t ®éng cña Nhµ n-
íc, ph¸t triÓn trong c¸c mèi quan hÖ h÷u c¬ víi nÒn s¶n xuÊt
hµng ho¸ vµ quan hÖ hµng ho¸ - tiÒn tÖ.
Th«ng qua Nhµ níc tµi chÝnh – tiÒn tÖ h×nh thµnh mét
hÖ thèng tiÒn tÖ mµ dùa vµo ®ã tæng s¶n phÈm x· héi vµ
thu nhËp quèc d©n ®îc ph©n phèi vµ ph©n phèi l¹i mét
c¸ch cã ý thøc díi h×nh thøc gi¸ trÞ, ®¸p øng yªu cÇu ph¸t
triÓn kinh tÕ x· héi, quèc phßng, an ninh ®Êt níc.
C©u 2: Tr×nh bµy chøc n¨ng tµi chÝnh.
ViÖt Nam ®ang thùc hiÖn qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi tõ
nÒn kinh tÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung sang nÒn kinh tÕ thÞ tr-
êng ®Þnh híng XHCN, phï hîp víi c¸c ®Æc ®iÓm cña ®Êt n-
íc trong giai ®o¹n hiÖn nay, c¸c chøc n¨ng c¬ b¶n cña tµi
chÝnh lµ :
a. Chøc n¨ng t¹o lËp vèn: Lµ chøc n¨ng ®Çu tiªn vµ
vèn cã cña tµi chÝnh. T¹o lËp vèn ®Ó chuyÓn ho¸ thµnh
phÇn nguån n¨ng lùc cho c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ x· héi.
Trong kinh tÕ thÞ trêng vèn tiÒn tÖ lµ tiÒn ®Ò vµ lµ yÕu tè
ph¶i cã ®Çu tiªn cho mäi ho¹t ®éng kinh tÕ x· héi. BÊt cø
mét ho¹t ®éng nµo tríc tiªn còng ph¶i cã mét sè tiÒn tÖ th×
ho¹t ®éng míi diÔn ra.
Cã rÊt nhiÒu c¸ch t¹o lËp vèn nh : tõ tµi nguyªn, ®Êt
®ai, tÝch tô qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, kinh doanh liªn kÕt, ph¸t
hµnh c«ng tr¸i, khuyÕn khÝch ®Çu t trong, ngoµi níc.
Nhng vÊn ®Ò quan träng t¹o lËp vèn lµ khi ®· t¹o ®îc
vèn th× ph¶i biÕt sö dông vèn ®ã ®Ó ph¸t triÓn kh«ng ®Ó
hao phÝ, mÊt vèn.
b. Chøc n¨ng ph©n phèi vèn: Qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt x·
héi ®ßi hái cã sù ph©n c«ng vèn tiÒn tÖ viÖc ph©n phèi
qua hai giai ®o¹n: Ph©n phèi lÇn ®Çu vµ ph©n phèi l¹i.
- Ph©n phèi lÇn ®Çu diÔn ra trong khu vùc s¶n xuÊt vËt
chÊt theo c«ng thøc cña M¸c : C + V + M ph©n phèi lÇn ®Çu
chØ ¸p dông yªu cÇu cña khu vùc s¶n xuÊt cha ®¸p øng nhu
cÇupt x· héi do ®ã ®ßi hái cã sù ph©n phèi l¹i.
- Ph©n phèi l¹i ®¸p øng nhu cÇu nh÷ng ngµnh kh«ng
s¶n xuÊt vËt chÊt: bé m¸y Nhµ níc, gi¸o dôc, y tÕ, v¨n
ho¸….
Trong qu¸ tr×nh ph©n phèi vai trß cña Nhµ níc rÊt quan
träng, ph©n phèi ®óng ®¾n th× kinh tÕ ph¸t triÓn m¹nh,
v÷ng ch¾c,l©u bÒn, ph©n phèi kh«ng ®óng g©y ra th©m
hôt, l¹m ph¸t, x· héi tiªu cùc, kinh tÕ khñng ho¶ng.
c. Chøc n¨ng ®¶m b¶o vèn vµ thóc ®Èy sù vËn ®éng
liªn tôc. Sù vËn ®éng cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, c¸c ho¹t
®éng cña Nhµ níc, x· héi, ®ßi hái ph¶i ®¶m b¶o sù vËn
®éng vèn ®ñ sè lîng, kÞp thêi gian ®óng møc ®é t¬ng
øng. C¸c ho¹t ®éng cã tiÕn hµnh liªn tôc th× vèn còng ph¶i
®¶m b¶o ®ñ vµ vËn ®éng liªn tôc cã nh vËy míi ®¶m b¶o
cho qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi liªn tôc. Sù vËn
®éng cña c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt vµ ho¹t ®éng kh¸c lu«n
g¾n liÒn víi sù vËn ®éng tiÒn vèn.
d. Chøc n¨ng kÝch thÝch: Tµi cÝnh ®îc coi lµ lîi Ých vËt
chÊt thÓ hiÖn néi dung c¬ b¶n cã gi¸ trÞ lµ hÖ thèng ®ßn
bÈy kinh tÕ, lµ ®éng lùc huy ®éng c¸c nguån lùc, lîi Ých c¸
nh©n, lµ nÐt ®Æc trng c¬ b¶n cña con ngêi. Con ngêi t×m
nguån tµi chÝnh nh mét ®éng lùc thóc ®Èy hä chiÕm ®o¹t
thóc ®Èy con ngêi hµnh ®éng. Nã cã chÊt kÝch thÝch, søc
thu hót, sù quyÕn rò to lín. VÊn ®Ò ®Æt ra lµ ph¶i sö dông
chøc n¨ng kÝch thÝch cña tµi chÝnh ®i ®óng híng, ng¨n
chÆn kh«ng ®Ó nã ®i theo híng tiªu cùc.
e. ChÝnh s¸ch sinh lêi: TiÒn lµ cña c¶i x· héi ®óc kÕt
l¹i, lµ lao ®éng x· héi ®óc kÕt l¹i. Sö dông tèt cña c¶i Êy sÏ
t¹o ra gi¸ trÞ thÆng d, sÏ sinh lêi. Mäi nguån vèn tµi chÝnh
®Òu ph¶i sinh lêi. §ång tiÒn sinh lêi th«ng qua vËn ®éng,
qua ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, qua ho¹t ®éng tµi chÝnh,
tÝn dông.
C©u 3: Ph©n tÝch chøc n¨ng tiÒn tÖ. TiÒn tÖ cã 5
chøc n¨ng sau:
a. Chøc n¨ng thíc ®o gi¸ trÞ: TiÒn tÖ dïng ®Ó ph¶n
¸nh vµ ®o lêng gi¸ trÞ hµng ho¸ kh¸c. Nã ph¶i lµ tiÒn thùc
chÊt, nhng thùc tÕ cÇn dÊu hiÖu cña gi¸ trÞ, còng kh«ng
cÇn cã tiÒn mÆt thùc tÕ mµ tiÒn trªn ý niÖm. Gi¸ trÞ cña
hµng ho¸ ®îc biÓu hiÖn b»ng tiÒn lµ gi¸ c¶ hµng ho¸. §Ó so
s¸nh gi¸ trÞ hµng ho¸ kh¸c nhau cÇn ph¶i cã ®¬n vÞ tiÒn
tÖ biÓu hiÖn tøc lµ tiªu chuÈn gi¸ c¶ cña tiÒn do Nhµ níc
®Æt ra; tríc ®©y thêng cã 2 yÕu tè: tªn gäi ®¬n vÞ tiÒn
tÖ vµ lîng vµng chøa ®ùng bªn trong.
b. Chøc n¨ng ph¬ng tiÖn lu th«ng: TiÒn tÖ lµm chøc
n¨ng ph¬ng tiÖn lu th«ng khi lµm m«i giíi trong quan hÖ
trao ®æi hµng ho¸. Khi cã tiÒn tÖ, sù trao ®æi hµng ho¸
®· t¸ch rêi. §Ó ®¶m b¶o lu th«ng hµng ho¸ b×nh thêng ®ßi
hái cã khèi lîng tiÒn tÖ lu th«ng phï hîp.
c. Chøc n¨ng ph¬ng tiÖn cÊt tr÷ hay dù tr÷: TiÒn tÖ lµ
®¹i biÓu cho c¶ x· héi, lµ hiÖn th©n cho cña c¶i x· héi, nã
cã thÓ biÕn thµnh hµng ho¸ bÊt cø lóc nµo vµ bÊt cø ®©u.
Khi lµm ph¬ng tiÖn cÊt tr÷ tiÒn tÖ rót khái lu th«ng. Thùc
hiÖn chøc n¨ng cÊt tr÷ ngêi ta thêng dïng tiÒn tÖ ®Ó dµnh,
®Ó tÝch luü vèn mét c¸ch thuËn tiÖn. Trêng hîp ®ång tiÒn
bÞ mÊt gi¸ nÕu muèn sö dông chøc n¨ng cÊt gi÷ trong huy
®éng vèn ph¶i bï ®¾p møc sôt gi¸ ®ã b»ng n©ng møc l·i
suÊt.
d. Chøc n¨ng ph¬ng tiÖn thanh to¸n: TiÒn tÖ thùc
hiÖn chøc n¨ng thanh to¸n khi qu¸ tr×nh trao ®æi hµng
ho¸ kÕt thóc, khi vay mîn ®Õn h¹n tr¶, thuÕ ®Õn kú nép.
VËy qu¸ tr×nh vËn ®éng tiÒn tÖ t¸ch rêi víi vËn ®éng hµng
ho¸, dÞch vô, t¹o ra sù vËn ®éng ®éc lËp cña gi¸ trÞ. Qua
chøc n¨ng thanh to¸n cã mÆt tÝch cùc lµ gi¶m bít ®îc khèi
lîng tiÒn tÖ trong lu th«ng, nhng còng tiÒm Èn kh¶ n¨ng
thanh to¸n kh«ng b¶o ®¶m cña ngêi mua, ngêi vay, ngêi
nép g©y ra nî nÇn d©y da, d©y chuyÒn mÊt kh¶ n¨ng chi
tr¶.
 e. Chøc n¨ng tiÒn tÖ thÕ giíi.
- TiÒn tÖ kh«ng chØ cßn l¹i lµ vËt gi¸ ngang gi¸ chung
®èi víi lu th«ng trong c¶ níc, mµ trë thµnh vËt ngang gi¸
chung trong quan hÖ trao ®æi mua b¸n trªn ph¹m vi thÕ
giíi. TiÒn tÖ thùc hiÖn chøc n¨ng nµy ph¶i lµ tiÒn thùc
kh«ng thÓ lµ dÊu hiÖu gi¸ trÞ. Trong thÕ giíi hiÖn ®¹i, víi sù
ph¸t hiÖn phong phó cña c¸c h×nh thøc kinh tÕ ®èi ngo¹i
gi÷a c¸c quèc gia song ph¬ng hay ®a ph¬ng xuÊt hiÖn
hiÖn tîng sö dông ®ång tiÒn m¹nh cña mét sè níc lµm ph-
¬ng tiÖn thanh to¸n thÓ hiÖn chøc n¨ng tiÒn tÖ thÕ giíi. Sù
ph¸t triÓn trªn thóc ®Èy më réng ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi
ngo¹i.
C©u 4: Ph©n tÝch quy luËt lu th«ng tiÒn tÖ.
Quy luËt lu th«ng tiÒn tÖ lµ ph¶i ®¶m b¶o mét khèi l-
îng tiÒn tÖ cÇn thiÕt trong lu th«ng phï hîp víi tæng gi¸ c¶
hµng ho¸ vµ vßng quay cña ®ång tiÒn. Nhµ níc ph¶i chñ
®éng cung øng khèi lîng tiÒn tÖ cÇn thiÕt cho nÒn kinh tÕ,
®¸p øng yªu cÇu t¨ng trëng kinh tÕ ®ång thêi kiÓm so¸t
chÆt chÏ, ®iÒu hoµ thu hót khèi lîng tiÒn tÖ thùc tÕ trong l-
u th«ng tiÒn tÖ.
- TiÒn thõa trong lu th«ng tøc lµ khèi lîng tiÒn tÖ thùc
tÕ trong lu th«ng lín h¬n khèi lîng tiÒn tÖ cÇn thiÕt trong l-
u th«ng lµ nguyªn nh©n trùc tiÕp g©y l¹m ph¸t. TiÒn tÖ
trong lu th«ng lµ khèi lîng tiÒn tÖ lu th«ng lµ nguyªn nh©n
trùc tiÕp g©y ra gi¶m ph¸t g©y ¸ch t¾c cho mäi ho¹t ®éng
kinh tÕ x· héi kh«ng cã thÓ diÔn ®Æt b»ng c«ng thøc:
PxQ
M =
V
Khi tÝnh to¸n khèi lîng tiÒn tÖ cÇn thiÕt trong lu th«ng, ph¶i
chó ý c¸c yÕu tè trªn. ViÖc ph¸t hµnh tiÒn ra lu th«ng th«ng
thêng lµ ®Ó bï ®¾p th©m hôt ng©n s¸ch vµ bï ®¾p béi
chi tÝn dông. Ph¸t hµnh tiÒn ®Ó bï ®¾p béi chi ng©n s¸ch
lµ nguyªn nh©n g©y ra l¹m ph¸t. ë nhiÒu níc trªn thÕ giíi
gi÷a viÖc chèng l¹m ph¸t vµ t¨ng trëng kinh tÕ dêng nh ®èi
nghÞch nhau. Muèn gi¶m l¹m ph¸t th× t¨ng trëng kinh tÕ
ph¶i chËm l¹i, cßn muèn t¨ng trëng kinh tÕ nhanh th× ph¶i
chÞu mét tû lÖ l¹m ph¸t cao. Thµnh c«ng cña chóng ta võa
ph¸t triÓn kinh tÕ víi téc ®é cao, võa kiÓm so¸t chÆt chÏ
khèi lîng tiÒn tÖ trong lu th«ng, kiÒm chÕ l¹m ph¸t, nhê ¸p
dông biÖn ph¸p ®ång bé vÒ kinh tÕ, vÒ tiÒn tÖ vÒ chÊt l-
îng qu¶n lý ®iÒu hµnh cña chÝnh phñ.
C©u 5: Nªu môc tiªu, nhiÖm vô qu¶n lý Nhµ níc vÒ
tµi chÝnh tiÒn tÖ.
* Môc tiªu vµ nhiÖm vô
- X©y dùng h×nh thµnh mét hÖ thèng c¬ chÕ míi,
qu¶n lý vÜ m« nÒn kinh tÕ, kÝch thÝch, thóc ®Èy mäi tæ
chøc, c¸ nh©n, ®Çu t vµ n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt x·
héi, thóc ®Èy thùc hiÖn c¸c môc tiªu chiÕn lîc ph¸t triÓn
kinh tÕ.
- H×nh thµnh vµ ®¶m b¶o c¸c c©n ®èi chñ yÕu, tû lÖ
ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ, ph©n phèi hîp lý quan hÖ tÝch luü
tiªu dïng, ®iÒu hµnh c¬ cÊu ®Çu t, c¬ cÊu kinh tÕ t¹o ra
c¬ cÊu kinh tÕ hîp lý cho sù ph¸t triÓn trong tõng giai
®o¹n vµ sù ph¸t triÓn l©u dµi.
- Thóc ®Èy sù ph¸t triÓn quan hÖ s¶n xuÊt x· héi chñ
nghÜa, n©ng cao vai trß së h÷u Nhµ níc vÒ t liÖu s¶n xuÊt
chñ yÕu, doanh nghiÖp Nhµ níc ph¶i gi÷ vai trß chñ ®¹o
trong nÒn kinh tÕ.
- §Þnh híng ho¹t ®éng vµ ph¸t triÓn c¸c thµnh phÇn
kinh tÕ kh¸c vµ nh©n d©n b»ng chÝnh s¸ch tµi chÝnh cëi
më khuyÕn khÝch c«ng b»ng vÒ nghÜa vô vµ quyÒn lîi.
- Khai th¸c, nu«i dìng, t¹o lËp vµ ph¸t triÓn c¸c nguån
thu cho ng©n s¸ch Nhµ níc, thùc hiÖn chÝnh s¸ch ®éng viÖn
thu nhËp quèc d©n vµ ng©n hµng Nhµ níc, qu¶n lý chÆt chÏ
c¸c nguån chi ng©n hµng cho Nhµ níc ®¶m b¶o nguån vèn
cho ph¸t triÓn kinh tÕ vµ c¸c chøc n¨ng kh¸c cña Nhµ níc.
- §¶m b¶o thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch x· héi cña nhµ níc.
- §¶m b¶o æn ®Þnh thÞ trêng, gi¸ c¶, æn ®Þnh gi¸
trÞ ®ång tiÒnlµm c¬ së cho æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn kinh
tÕ.
- T¨ng cêng kiÓm tra, kiÓm so¸t, ®¶m b¶o chÝnh s¸ch
tµi chÝnh tiÒn tÖ nhÊt qu¸n gi÷ v÷ng trËt tù kû c¬ng vÒ
kinh tÕ, tµi chÝnh, x· héi.
C©u 6: Vai trß cña ng©n s¸ch Nhµ níc
Ng©n s¸ch Nhµ níc lµ quü tiÒn tÖ tËp trung lín nhÊt
trong nÒn kinh tÕ cã mèi quan hÖ chÆt chÏ víi tæng s¶n
phÈm x· héi vµ thu nhËp quèc d©n vµ cã mèi quan hÖ
kh¨ng khÝt víi tÊt c¶ c¸c kh©u cña c¶ hÖ thèng tµi chÝnh,
®Æc biÖt lµ tµi chÝnh doanh nghiÖp vµ tÝn dông. Nªn vai
trß cña ng©n s¸ch ®îc thÓ hiÖn.
-Vai trß cña ng©n s¸ch Nhµ níc trong ph©n phèi s¶n
phÈm x· héi: X¸c ®Þnh mét c¸ch khoa häc, ®Æt ra tû lÖ
huy ®éng tæng s x· héi vµo ng©n s¸ch Nhµ níc, x¸c ®Þnh
quy ®Þnh thuÕ trong tæng s¶n phÈm ®¶m b¶o Nhµ níc cã
nguån thu thêng xuyªn æn ®Þnh; x¸c ®Þnh h×nh thøc huy
®éng ngoµi thuÕ trªn thÞ trêng tµi chÝnh; x¸c ®Þnh vai trß
quyÒn së h÷u tµi s¶n c«ng vµ tµi s¶n quèc gia.
- Vai trß ng©n s¸ch Nhµ níc trong viÖc æn ®Þnh vµ t¨ng
trëng kinh tÕ thÓ hiÖn trªn c¸c mÆt: kÝch thÝch, t¹o hµng
lang, m«i trêng vµ g©y søc Ðp.
+ Nhµ níc thùc hiÖn chÝnh s¸ch thuÕ ®Ó võa kÝch
thÝch võa g©y søc Ðp.
+ T¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi trªn c¸c mÆt tµi chÝnh ®Ó
khuyÕn khÝch c¸c thµnh phÇn kinh tÕ cã doanh lîi trong
®Çu t ph¸t triÓn.
+ §Çu t cho h¹ tÇng kinh tÕ vµ x· héi, t¹o m«i trêng
thuËn lîi cho ®Çu t, khai th¸c tµi nguyªn, søc lao ®éng, thÞ
trêng…
+ §Çu t vµo ngµnh kinh tÕ mòi nhän, c¸c c«ng tr×nh
träng ®iÓm, c¸c c¬ së kinh tÕ then chèt ®Ó chuyÓn ®æi
c¬ cÊu kinh tÕ t¹o c¬ së vËt chÊt kü thuËt, cã thªm s¶n
phÈm chñ lùc lµm chç dùa cho c¸c ngµnh, c¸c thµnh phÇn
kinh tÕ trong ph¸t triÓn ph¸t triÓn.
- Vai trß cña ng©n s¸ch trong ph©n phèi tæng s¶n
phÈm x· héi, trong æn ®Þnh, ph¸t triÓn kinh tÕ n©ng cao
®êi sèng nh©n d©n, t¹o ®iÒu kiÖn cho æn ®Þnh chÝnh
trÞ th«ng qua ng©n s¸ch Nhµ níc b¶o ®¶m nhu cÇu vµ
®iÒu kiÖn kh«ng ngõng hoµn thiÖn bé m¸y Nhµ níc, ph¸t
huy vai trß cña bé m¸y Nhµ níc trong qu¶n lý mäi lÜnh vùc
cña ®Êt níc, ®¶m b¶o an ninh, quèc phßng, b¶o vÖ vµ ph¸t
triÓn nh÷ng thµnh tùu ®· ®¹t ®îc.
 - Vai trß kiÓm tra cña ng©n s¸ch Nhµ níc. Th«ng qua
ng©n s¸ch Nhµ níc, kiÓm tra qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ
quèc d©n, còng nh c¸c ngµnh, c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh
doanh, nh»m thóc ®Èy ph¸t triÓn, khai th¸c tiÒm n¨ng kinh
tÕ, kiÓm tra b¶o vÖ tµi s¶n quèc gia,tµi s¶n Nhµ níc, chèng
thÊt tho¸t l·nh phÝ, kiÓm tra viÖc chÊp hµnh luËt ph¸p vÒ
ng©n s¸ch Nhµ níc,kû luËt tµi chÝnh, b¶o ®¶m trËt tù kû c-
¬ng trong ho¹t ®éng tµi chÝnh.
C©u 7: Nªu nguyªn t¾c qu¶n lý ng©n s¸ch Nhµ níc.
1. Nguyªn t¾c tËp trung thèng nhÊt : C¶ níc chØ cã 1
ng©n s¸ch Nhµ níc thèng nhÊt, sù thèng nhÊt ®ã thÓ hiÖn
b»ng ph¸p luËt, b»ng chÝnh s¸ch, chÕ ®é vµ b»ng kÕ
ho¹ch tµi chÝnh ng©n s¸ch Nhµ níc. Quèc héi quy ®Þnh,
söa ®æi vµ b·i bá c¸c lo¹i thuÕ. ChÝnh phñ quy ®Þnh thÈm
quyÒn ban hµng vµ nguyªn t¾c qu¶n lý c¸c lo¹i phÝ vµ c¸c
kho¶n thu ngoµi thuÕ kh¸c kÓ c¶ nguyªn t¾c huy ®éng vµ
sö dông vèn ®ãng gãp cña nh©n d©n.
a, §¶m b¶o toµn vÑ vµ ®Çy ®ñ cña ng©n s¸ch: Mäi
kho¶n thu chi cña ng©n s¸ch Nhµ níc ®Òu tËp trung ®Çy
®ñ, toµn bé vµo ng©n s¸ch Nhµ níc, kh«ng ®îc bá sãt
hoÆc ®Ó bÊt kú nguån nµo ngoµi ng©n s¸ch Nhµ níc.
Nguyªn t¾c nµy ®¶m b¶o tÝnh nghiªm ngÆt cña ng©n
s¸ch Nhµ níc . Nguyªn t¾c nµy ®¶m b¶o tÝnh nghiªm ngÆt
cña ng©n s¸ch Nhµ níc chèng tham nhòng, thÊt tho¸t vµ
l·ng phÝ.
b. TÝnh trung thùc cña ng©n s¸ch Nhµ níc: Ph¶n ¸nh
c¸c kho¶n thu chi ng©n s¸ch Nhµ níc diÔn ra ®óng thùc tÕ.
C¸c dù to¸n, quyÕt to¸n ph¶i kiÓm tra, thÈm ®Þnh nghiªm
tóc theo tr×nh tù chÆt chÏ kh«ng cho phÐp c¸c c¬ quan tù
ý lµm sai.
c. TÝnh c«ng khai: C¸c kho¶n chi phÝ cña ng©n s¸ch
Nhµ níc vµ ng©n s¸ch ®Þa ph¬ng ®îc Quèc héi vµ héi
®ång nh©n d©n th¶o luËn vµ biÓu quyÕt c«ng khai, khi
®· quyÕt ®Þnh ph¶i c«ng bè cho nh©n d©n biÕt. TÝnh
c«ng khai cña ng©n s¸ch Nhµ níc lµ thùc hiÖn quyÒn lµm
chñ cña nh©n d©n “ d©n biÕt, d©n lµm, d©n bµn, d©n
kiÓm tra”.
d. TÝnh c©n b»ng cña ng©n s¸ch Nhµ níc. C©n b»ng
thu chi ng©n s¸ch Nhµ níc lµ c©n b»ng gi÷a cung cÇu vèn
tiÒn tÖ cña Nhµ níc trong n¨m: C©n b»ng cung cÇu vèn cã
vai trß ®Æc biÖt quan träng chi phèi cung cÇu tiÒn tÖ
trong nÒn kinh tÕ.
e. §¶m b¶o quü dù tr÷ tµi chÝnh: Lµ vÊn ®Ò cã tÝnh
chiÕn lîc ®¶m b¶o sö dông æn ®Þnh tµi chÝnh vµ chñ ®éng
trong ®iÒu hµnh ng©n s¸ch Nhµ níc.
f. §¶m b¶o thùc hiÖn ®óng môc tiªu KTXH : kÕ ho¹ch
ng©n s¸ch ph¶i ph¶n ¸nh vµ phôc vô ®óng môc tiªu kinh
tÕ x· héi.
g. TÝnh kû c¬ng thep ph¸p luËt: Ph¶i chÊp hµnh
nghiªm tóc luËt ng©n s¸ch Nhµ níc, luËt thuÕ, c¸c v¨n b¶n
ph¸p quy cña Nhµ níc b¶o ®¶m kû c¬ng trËt tù.
2. Nguyªn t¾c c©n ®èi ng©n s¸ch Nhµ níc : Dùa vµo
1 sè ®iÓm sau:
a. Tæng sè chi thêng xuyªn kh«ng ®îc vît qu¸ tæng sè
thu tõ thuÕ, lÖ phÝ.
 b. Sè béi thu ng©n s¸ch hµng n¨m nÕu cã, ®îc dïng
®Ó t¨ng ®Çu t ph¸t triÓn.
c. Sè béi chi ng©n s¸ch hµng n¨m ph¶i nhá h¬n sè
®Çut ph¸t triÓn.
d. Sè béi chi ng©n s¸ch ®îc bï ®¾p b»ng nguån vèn
®i vay trung, dµi h¹n trong níc vµ ngoµi níc, cã kÕ ho¹ch
chñ ®éng tr¶ nî vay, kh«ng ®îc bï ®¾p b»ng vèn ph¸t
triÓn th©m hôt ng©n s¸ch Nhµ níc.
e. Ng©n s¸ch ®Þa ph¬ng ®· ®îc bè trÝ c©n ®èi theo
kÕ ho¹ch gi÷a nguån thu vµ nhiÖm vô chi.
f. Thu chi ng©n s¸ch ph¶i thùc hiÖn theo kÕ ho¹ch dù
to¸n ®îc duyÖt.
C©u 8: Ph©n tÝch b¶n chÊt vµ chøc n¨ng cña tÝn
dông:
* B¶n chÊt tÝn dông: ho¹t ®éng tÝn dông lµ quan hÖ vay
tr¶. Nã lµ quan hÖ gi÷a chñ thÓ cho vay vµ ngêi ®i vay díi
h×nh thøc ngêi cã tiÒn vèn nhîng quyÒn sö dông vèn cña
m×nh cho ngêi cÇn vèn trong mét thêi h¹n nhÊt ®Þnh ph¶i
hoµn tr¶ l¹i kho¶n vay ®ã víi møc phô tréi gäi lµ l·i suÊt.
- Nhîng quyÒn sö dông vèn, cña c¶i chø kh«ng ph¶i
nhîng quyÒn së h÷u .
- Sau mét thêi gian sö dông ph¶i hoµn tr¶ chø kh«ng
cÊp ph¸t ng©n s¸ch.
- Cã thêi h¹n nhÊt ®Þnh chø kh«ng ph¶i v« h¹n.
- Ph¶i tr¶ l·i theo l·i suÊt trªn sè tiÒn cña vµ thêi gian
vay.
Ho¹t ®éng tÝn dông cña ng©n hµng gåm huy ®éng
c¸c nguån vèn nhµn rçi trong c¸c thµnh phÇn kinh tÕ, c¸c
tÇng líp d©n c trong x· héi vµ cho vay c¸c tæ chøc vµ c¸
nh©n trong nÒn kinh tÕ tøc lµ ho¹t ®éng cho vay ®Ó ®i
vay.
+ Chøc n¨ng cña tÝn dông:
a. Thø nhÊt, ph©n phèi l¹i tµi s¶n díi h×nh thøc vèn
tiÒn tÖ. Vèn tiÒn tÖ cña ngêi t¹m thêi cha dïng ®Õn chuyÓn
cho ngêi t¹m thêi sö dông.
- Ph©n phèi trùc tiÕp chuyÓn tõ ngêi cho vay sang ng-
êi vay, kh«ng qua trung gian.
- Ph©n phèi gi¸n tiÕp lµ sù ph©n phèi qua ngêi trung
gian, m«i giíi tøc lµ qua trung gian chÝnh.
b. Thø hai, chøc n¨ng t¹o vèn tiÒn tÖ tÝn dông
Nh÷ng nguån vèn nhµn rçi ®îc huy ®éng tõ c¸c tæ
chøc vµ nh©n d©n h×nh thµnh nguån vèn lín cña c¸c tæ
chøc tÝn dông t¹o ra vèn råi tõ ®ã cung øng tÝn dông cho
c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt lu th«ng, dÞch vô vµ c¸c tæ
chøc tÝn dông.
c. Thø ba, chøc n¨ng kiÓm tra tÝn dông: Nh»m ph¸t
huy khi quan hÖ tÝn dông ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh sö
dông vèn tÝn dông vµ ®Õn khi quan hÖ tÝn dông kÕt thóc.
Ngêi së h÷u vèn tÝn dông ®ßi hái ë ngêi sö dông vèn ph¶i
chøng minh lµ vèn tÝn dông ®îc sö dông ®óng môc ®Ých,
ng¨n chÆn rñi ro cã tµi s¶n thÕ chÊp ®Ó ®¶m b¶o vèn ®îc
thu håi.
C©u 9: Néi dung cña qu¶n lý Nhµ níc víi tÝn dông lµ
g×:
Néi dung cña qu¶n lÝ nhµ níc víi tÝn dông ®îc thÓ
hiÖn :
 - Mét lµ : Nhµ níc qu¶n lý tÊt c¶ c¸c ho¹t ®éng tÝn
dông trong nÒn kinh tÕ cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ. Nhµ níc
quyÕt ®Þnh thµnh lËp hay gi¶i thÓ c¸c ng©n hµng quèc
doanh, giÊy cÊp phÐp thu håi giÊy phÐp kinh doanh tÝn
dông cña c¸c ng©n hµng.
- Hai lµ : B»ng lu¹t ng©n hµng vµ c¸c v¨n b¶n ph¸p
quy, quy ®Þnh vµ kiÓm tra viÖc chÊp hµnh møc vèn ph¸p
®Þnh, duy tr× møc dù tr÷ tèi thiÓu b¾t buéc, c¸c nguyªn
t¾c tÝn dông, t«n träng c¸c tû lÖ an toµn, nguyªn t¾c
chèng rñi ro, møc huy ®éng vèn tèi ®a so víi vèn tù cã.
- Ba lµ: Nhµ níc khèng chÕ tæng møc tÝn dông phï hîp
yªu cÇu cña quy luËt lu th«ng tiÒn tÖ vµ ph©n phèi tæng
h¹n møc tÝn dông cã kÕ ho¹ch cã c¨n cø khoa häc cho sù
ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ quèc d©n, thùc hiÖn chÝnh s¸ch
tiÒn tÖ.
- Bèn lµ : Nhµ níc ®Þnh híng ho¹t ®éng tÝn dông theo
môc ®Ých chiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi.
- N¨m lµ : Nhµ níc qu¶n lý chÆt chÏ vÒ tÝn dông Nhµ n-
íc trong viÖc ph¸t hµnh c«ng tr¸i, tr¸i phiÕu, tÝn phiÕu, vay
tr¶ nî níc ngoµi.
- S¸u lµ : Thanh tra kiÓm tra ®¶m b¶o sù ph¸t triÓn
lµnh m¹nh cña c¸c tæ chøc tÝn dông sù æn ®Þnh vµ ph¸t
triÓn nÒn kinh tÕ chèng tiªu cùc.
C©u 10: Nªu chøc n¨ng vµ nhiÖm vô cña qu¶n lý Nhµ
níc ®èi víi thÞ trêng chøng kho¸n.
* Chøc n¨ng qu¶n lý Nhµ níc :
Mét lµ chøc n¨ng tæ chøc : thÞ trêng chøng kho¸n rÊt
phøc t¹p vµ ®é rñi ro cao nªn cÇn cã mét chñ thÓ, chñ thÓ
®ã chÝnh lµ Nhµ níc võa qu¶n lý võa tæ chøc ho¹t ®éng.
Do ®ã Nhµ níc ph¶i thùc hiÖn hµng lo¹t c¸c nhiÖm vô tõ
x©y dùng c¬ së vËt chÊt, x©y dùng c¬ së ph¸p luËt ®Õn
viÖc t¹o ra c¸c hµng ho¸ giao dÞch trªn thÞ trêng chøng
kho¸n. §©y lµ chøc n¨ng quan träng cña Nhµ níc, nÕu thÞ
trêng nµy ®îc tæ chøc kh«ng tèt sÏ kh«ng thÓ ho¹t ®éng cã
hiÖu qu¶ vµ an toµn.
Hai lµ chøc n¨ng ®iÒu khiÓn, b¶o vÖ quyÒn lîi cña c¸c
®èi tîng tham gia thÞ trêng chøng kho¸n.
ThÞ trêng chøng kho¸n tËp trung lµ 1 m« h×nh thÞ tr-
êng thÓ hiÖn sù ®iÒu chØnh râ nÐt nhÊt cña Nhµ níc. ë thÞ
trêng chøng kho¸n phi tËp trung chøc n¨ng ®iÒu chØnh
cña Nhµ níc thÓ hiÖn Ýt h¬n song vÉn lu«n ®îc duy tr× vµ
®ã ®îc coi lµ mét trong nh÷ng nh©n tè ®¶m b¶o cho sù
ho¹t ®éng liªn tôc, an toµn vµ hiÖu qu¶ cña thÞ trêng
chøng kho¸n. §Ó thùc hiÖn ®îc chøc n¨ng nµy Nhµ níc cÇn
ph¶i lËp ra cho m×nh mét c¬ quan lµm nhiÖm vô theo dâi
gi¸m s¸t qu¶n lý ho¹t ®éng cña thÞ trêng chøng kho¸n.
* NhiÖm vô cña qu¶n lý Nhµ níc vÒ thÞ trêng chøng
kho¸n : §Ó thùc hiÖn nh÷ng chøc n¨ng trªn Nhµ níc ph¶i
thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô cô thÓ sau:
- X©y dùng, mét khung ph¸p luËt cho c¸c ho¹t ®éng
cña thÞ trêng chøng kho¸n. §©y lµ nhiÖm vô v« cïng quan
träng víi c«ng t¸c qu¶n lý Nhµ níc ë thÞ trêng cã hiÖu qu¶
qu¶n lý c«ng t¸c x©y dùng bé khung ph¸p lý ph¶i cã tÝnh
kh¶ thi vµ phï hîp víi t×nh h×nh kinh tÕ chÝnh trÞ trong níc
®ång thêi t¹o ra mét s©n ch¬i b×nh ®¼ng cho c¸c chñ
thÓ.
 - X©y dùng c¬ së vËt chÊt cho ho¹t ®éng cña thÞ tr-
êng chøng kho¸n. §ã lµ ho¹t ®éng ®ßi hái tÝnh chuyªn m«n
kü thuËt cao diÔn ra trªn hÖ thèng m¸y tÝnh hiÖn ®¹i…
ViÖc x©y dùng c¬ së vËt chÊt ®ßi hái sè lîng tiÒn v« cïng
lín, mµ ®iÒu nµy kh«ng mét tæ chøc cã thÓ ®¶m nhËn ®îc
ngoµi Nhµ níc.
- T¹o ra hµng ho¸ cho thÞ trêng chøng kho¸n; t¹o c¸c
c¸c ®Þnh chÕ tµi chÝnh trung gian còng nh c¸c chñ thÓ
tham gia vµo ho¹t ®éng cña thÞ trêng chøng kho¸n. Kh«ng
nh÷ng míi thµnh lËp thÞ trêng chøng kho¸n mµ ngay c¶ khi
thÞ trêng ®· ph¸t triÓn th× hµng ho¸ vÉn v« cïng quan
träng, nã kÝch thÝch sù ph¸t triÓn cña thÞ trêng chøng
kho¸n. Th«ng qua TTCK Nhµ níc sÏ ph¸t hµnh tr¸i phiÕu
chÝnh phñ ®Ó huy ®éng nguån vèn nhµn rçi trong d©n c
còng nh thu hót nguån vèn ®Çu t níc ngoµi.
C©u 11: Nªu néi dung qu¶n lý Nhµ níc cña thÞ trêng
chøng kho¸n:
a. Mét lµ ban hµnh theo thÈm quyÒn c¸c v¨n b¶n quy ph¹m
ph¸p luËt vÒ chøng kho¸n vµ thÞ trêng chøng kho¸n. HiÕn
ph¸p n¨m 1992 quy ®Þnh: “ Nhµ níc thèng nhÊt qu¶n lý
nÒn kinh tÕ quèc d©n b»ng ph¸p luËt kÕ ho¹ch, chÝnh s¸ch
“ . HiÖn nay thùc tiÔn ë ViÖt Nam ho¹t ®éng thÞ trêng
chøng kho¸n míi b¾t ®Çu, cha cã mét hÖ thèng ph¸p luËt
hoµn thiÖn, khung ph¸p luËt cha thÓ æn ®Þnh. Ngoµi qu¶n
lý Nhµ níc b»ng ph¸p luËt Nhµ níc cßn ph¶i x©y dùng chiÕn
lîc, chÝnh s¸ch, kÕ ho¹ch ph¸t triÓn thÞ trêng chøng kho¸n
trong thêi gian dµi.
 b. Hai lµ cÊp, thu håi c¸c lo¹i giÊy phÐp liªn quan ph¸t
hµnh, kinh doanh vµ dÞch vô chøng kho¸n. §©y lµ ho¹t
®éng cô thÓ cña l Nhµ níc vÒ chøng kho¸n. Uû ban chøng
kho¸n Nhµ níc thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý, gi¸m s¸t viÖc
th«ng tin c«ng bè râ rµng cña tæ chøc ph¸t hµnh, b¶o ®¶m
th«ng tin ®óng chÝnh x¸c, trung thùc ®Ó duy tr× mét thÞ
trêng lµnh m¹nh vµ æn ®Þnh cho c¸c nhµ ®Çu t.
c. Ba lµ tæ chøc thÞ trêng giao dÞch tËp trung vµ c¸c
tæ chøc phô trî. Nhµ níc ta tæ chøc thÞ trêng chøng kho¸n
theo m« h×nh thÞ trêng tËp trung. V× thÕ mµ c¸c giao
dÞch chøng kho¸n nh ph¸t hµnh, kinh doanh, dÞch vô chøng
kho¸n ph¶i thùc hiÖn t¹i trung t©m giao dÞch chøng kho¸n.
C¸c chøng kho¸n ®ñ ®iÒu kiÖn, tiªu chuÈn míi ®îc niªm
yÕt ë trung t©m giao dÞch chøng kho¸n. Trong giai ®o¹n
®Çu trung t©m giao dÞch chøng kho¸n ho¹t ®éng, hµng
ho¸ cña TTCK cßn Ýt, cung Ýt h¬n cÇu. Nhµ níc cã biÖn
ph¸p khèng chÕ møc gi¸ tèi thiÓu vµ gi¸ tèi ®a cho chøng
kho¸n ®Ó tr¸nh ®Çu c¬, lòng ®o¹n thÞ trêng.
d. Bèn lµ thanh tra, kiÓm tra vµ xö lý c¸c vi ph¹m ph¸p
luËt vÒ chøng kho¸n vµ thÞ trêng chøng kho¸n. Nhµ níc tæ
chøc, qu¶n lý ho¹t ®éng thÞ trêng chøng kho¸n. Néi dung
cña ho¹t ®éng lµ kiÓm tra, gi¸m s¸t viÖc tu©n thñ, thùc
hiÖn ph¸p luËt cña c¸c ®èi tîng vÒ ban hµnh chøng kho¸n
ra c«ng chóng, giao dÞch chøng kho¸n vµ c¸c dÞch vô cã
liªn quan ®Õn chiÕn lîc vµ thÞ trêng chøng kho¸n trªn l·nh
thæ níc ta.
e. N¨m lµ ®µo t¹o nghiÖp vô, tuyªn truyÒn, phæ biÕn
kiÕn thøc vÒ chøng kho¸n vµ TTCK. TTCK lµ lo¹i thÞ trêng
®Æc biÖt cã tæ chøc cao. Ho¹t ®éng cña nã ®ßi hái mét
møc ®é nhÊt ®Þnh vÒ chuyªn m«n, nghiÖp vô, kü n¨ng, kü
x¶o tinh nh¹y. Vµo thêi ®iÓm trung t©m giao dÞch chøng
kho¸n TPHCM ®i vµo ho¹t ®éng, uû ban chøng kho¸n Nhµ
níc ®· cÊp giÊy phÐp hµnh nghÒ cho 57 nh©n viªn thuéc 6
c«ng ty chøng kho¸n vµ 80 nh©n viªn thÞ trêng chøng
kho¸n ®· ®îc göi ®i ®µo t¹o t¹i mét sè thÞ trêng chøng
kho¸n níc ngoµi. Ngoµi ra Nhµ níc cßn sö dông truyÒn
thanh, truyÒn h×nh ®Ó phæ cËp kiÕn thøc cÇn thiÕt vÒ
chøng kho¸n vµ thÞ trêng chøng kho¸n cho ngêi d©n.
g. S¸u lµ hîp t¸c quèc tÕ vÒ chøng kho¸n vµ TTCK: ë n-
íc ta TTCK ®ang trong qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ bíc ®Çu ®i
vµo ho¹t ®éng. Chóng ta cßn thiÕu nhiÒu kinh nghiÖm
trong lÜnh vùc chøng kho¸n vµ TTCK. Chóng ta cÇn ph¶i
t¨ng cêng hîp t¸c quèc tÕ ®Ó häc hái kinh nghiÖm cña c¸c
níc vµ vËn dông s¸ng t¹o vµo ®Êt níc ta ®Ó tæ chøc ra mét
thÞ trêng chøng kho¸n ho¹t ®éng an toµn vµ cã hiÖu qu¶.
C©u 12: tr×nh bµy b¶n chÊt, chøc n¨ng vµ vai trß cña
b¶o hiÓm
* B¶n chÊt cña b¶o hiÓm: B¶o hiÓm lµ ho¹t ®éng tµi chÝnh
díi h×nh thøc tæ chøc kinh doanh, b»ng c¸ch thu b¶o hiÓm
phÝ cña ngêi tham gia b¶o hiÓm ®Ó båi thêng cho nh÷ng
rñi ro bÊt ngê gaay ra tæn thÊt cña ngêi thamgia b¶o hiÓm,
nh»m duy tr× t¸i s¶n xuÊt vµ ®êi sèng con ngêi. §ã lµ lo¹i
quü tr÷ mang tÝnh chÊt tÝch luü 1 phÇn trong tæng s¶n
phÈm quèc néi (GDP) ®Ó kh¾c phôc tai n¹n biÕn cè .
* Chøc n¨ng cña b¶o hiÓm;
 - Mét lµ chøc n¨ng t¹o lËp vèn: T¹o lËp vèn b¶o hiÓm
®îc thùc hiÖn b»ng c¸ch thu hót b¶o hiÓm phÝ cña ®«ng
®¶o ngîc ®îc b¶o hiÓm; thùc hiÖn kinh doanh cã l·i trong
ho¹t ®éng b¶o hiÓm ®Ó t¨ng vèn bæ sung ®Çu t vµo c¸c
lo¹i tr¸i phiÕu cæ phiÕu ®Ó cã l·i vµ cæ tøc.
- Hai lµ chøc n¨ng ph©n phèi vèn: chñ yÕu lµ ph©n
phèi theo nguyªn t¾c lÊy sè ®«ng kh¾c phôc rñi ro cho sè
Ýt. Ph©n phèi l¹i cña b¶o hiÓm kh¸c víi thuÕ. Quan hÖ
ph©n phèi l¹i cña b¶o hiÓm lµ båi hoµn cho tÊt c¶ ngêi ®îc
b¶o hiÓm cã rñi ro nhng kh«ng båi hoµn tÊt c¶ ngêi ®îc b¶o
hiÓm,ngoµi ra cßn nh»m ®Ò phßng, ng¨n ngõa rñi ro g©y
tæn thÊt.
- Ba lµ chøc n¨ng kiÓm tra tµi chÝnh: KiÓm tra tµi
chÝnh cña b¶o hiÓm nh»m b¶o ®¶m thùc hiÖn tr¸ch nhiÖm
vµ quyÒn lîi cña bªn b¶o hiÓm vµ bªn ®îc b¶o hiÓm, thu
®óng kÞp thêi b¶o hiÓm båi thêng ®óng, kÞp thêi khi cã
tæn thÊt.
* Vai trß b¶o hiÓm : trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng, b¶o
hiÓm cã vai trß rÊt quan träng.
- Mét lµ: B¶o hiÓm lµ ®iÒu kiÖn ®Ó kh¾c phôc rñi ro,
tæn thÊt x¶y ra. Nhê vËy æn ®Þnh c¸c ho¹t ®éng trong
®êi sèng kinh tÕ x· héi. ChÝnh v× vËy ë c¸c níc cã nÒn kinh
tÕ thÞ trêng ph¸t triÓn hÇu hÕt mäi tæ chøc c¸ nh©n ®Òu
tham gia b¶o hiÓm. Nªn b¶o hiÓm trë thµnh ho¹t ®éng
kh«ng thÓ thiÕu trong ®êi sèng .
- Hai lµ : Ho¹t ®éng b¶o hiÓm tríc hÕt lµ t¹o lËp vèn.
§ã lµ ®iÒu kiÖn ®Ó thu hót c¸c nguån vèn tiÕt kiÖm trong
d©n chóng phôc vô s¶n xuÊt, kinh tÕ.
 - Ba lµ : Th«ng qua b¶o hiÓm Nhµ níc cã ®iÒu kiÖn
®Ó gi¶i quyÕt nh÷ng bÊt cËp vÒ ®êi sèng trong x· héi.
Nhµ níc rÊt quan t©m ®Õn ho¹t ®éng b¶o hiÓm coi ®ã lµ
yÕu tè quan träng ®Ó mét mÆt ®iÒu chØnh c¸c quan hÖ
tµi chÝnh, mÆt k¸hc gi¶i quyÕt kh¾c phôc, c¸c tæn thÊt
bÊt ngê, ®¶m b¶o æn ®Þnh x· héi.
C©u 13: Nªu kh¸i niÖm vµ chøc n¨ng cña kiÓm to¸n
* Kh¸i niÖm : KiÓm to¸n lµ sù kiÓm tra ®éc lËp vµ lµ
sù bµy tá ý kiÕn vÒ nh÷ng b¶n khai tµi chÝnh cña mét xÝ
nghiÖp do mét kiÓm to¸n viªn ®îc bæ nhiÖm ®Ó thùc hiÖn
nh÷ng c«ng viÖc ®ã theo ®óng víi bÊt cø nghÜa vô ph¸p
®Þnh cã liªn quan.
* Chøc n¨ng cña kiÓm to¸n:
- Thø nhÊt, chøc n¨ng x¸c minh : X¸c minh lµ chøc
n¨ng c¬ b¶n nhÊt g¾n liÒn víi sù ra ®êi, tån t¹i vµ ph¸t
triÓn cña ho¹t ®éng kiÓm to¸n, nh»m kh¼ng ®Þnh møc
®é trung thùc cña tµi liÖu vµ tÝnh ph¸p lý cña viÖc thùc
hiÖn c¸c nghiÖp vô hay viÖc lËp c¸c b¶ng khi tµi chÝnh.
B¶n th©n chøc n¨ng nµy kh«ng ngõng ph¸t triÓn vµ ®îc
thÓ hiÖn kh¸c nhau tuú ®èi tîng cô thÓ cña kiÓm to¸n.
- Thø hai, chøc n¨ng bµy tá ý kiÕn:
+ ë møc ®é cao cña chøc n¨ng nµy lµ sù ph¸n quyÕt
nh quan toµ. §Ó ®¶m b¶o cho c¸c c¬ quan nµy thùc hiÖn
c¸c chøc n¨ng cña m×nh, kiÓm to¸n viªn cao cÊp ®îc ph¸p
luËt cña c¸c níc nµy thõa nhËn nh÷ng quyÒn ®Æc biÖt.
+ ë khu vùc kinh doanh hoÆc c¸c dù ¸n níc ngoµi,
chøc n¨ng bµy tá ý kiÕn ®îc biÓu hiÖn díi h×nh thøc ý kiÕn
®¸nh gi¸.
 -Thø ba, chøc n¨ng t vÊn: ho¹t ®éng kiÓm to¸n ngoµi
viÖc x¸c minh bµy tá ý kiÕn vÒ c¸c th«ng tin tµi chÝnh, kÕ
to¸n ë ®¬n vÞ ®îc kiÓm to¸n, cßn cho phÐp ph¸t hiÖn
nh÷ng sai sãt, bÊt cËp vÒ chÕ ®é tµi chÝnh kÕ to¸n còng
nh c«ng t¸c qu¶n lý tµi chÝnh ë ®¬n vÞ.
Trong trêng hîp nµy kiÓm to¸n lµm chøc n¨ng t vÊn.
+ T vÊn cho qu¶n lý Nhµ níc trong viÖc ph¸t hiÖn sù
bÊt cËp cña chÕ ®é tµi chÝnh, kÕ to¸n…Qua ®ã kiÕn nghÞ
víi c¬ quan qu¶n lý Nhµ níc xem xÐt, nghiªn cøu, hoµn
thiÖn cho phï hîp.
+ T vÊn cho viÖc qu¶n lý cña ®¬n vÞ ®îc kiÓm to¸n.
Th«ng qua viÖc chØ ra nh÷ng sai sãt, yÕu kÐm cña hÖ
thèng kiÓm so¸t néi bé cña c«ng t¸c qu¶n lý tµi chÝnh…
kiÓm to¸n viªn gîi më, ®Ò xuÊt c¸c biÖn ph¸p kh¾c phôc
hoµn thiÖn víi c¸c ®¬n vÞ.
C©u 14: Néi dung chñ yÕu qu¶n lý Nhµ níc ®èi víi
kiÓm to¸n
TËp trung vµo nh÷ng néi dung chñ yÕu sau:
- Mét lµ : ban hµnh hÖ thèng ph¸p luËt liªn quan ®Õn
ho¹t ®éng kiÓm to¸n
- Hai lµ : NhËn hå s¬, thÈm ®Þnh vµ cÊp giÊy phÐp
cho c¸c c¬ quan kiÓm to¸n ra ®êi, ho¹t ®éng.
- Ba lµ : QuyÕt ®Þnh ph¸ s¶n, gi¶i thÓ vµ tæ chøc xö
lý khi c¸c c¬ quan kiÓm to¸n gÆp rñi ro.
- Bèn lµ : Ban hµnh c¸c chÝnh s¸ch t¹o lËp m«i trêng
cho kiÓm to¸n ho¹t ®éng.
- N¨m lµ : Tæ chøc ®µo t¹o, båi dìng c¸n bé cho ho¹t
®éng kiÓm to¸n.
 - S¸u lµ: Thùc hiÖn thanh tra, kiÓm tra vµ xö lý theo
ph¸p luËt khi cã tranh chÊp, tiªu cùc trong kiÓm to¸n.
- B¶y lµ : Néi dung bao trïm nhÊt trong qu¶n lý Nhµ níc
lµ quy ho¹ch chiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña ®Êt níc,
trong ®ã ngµnh kiÓm to¸n lµm c¬ së ®Þnh híng cho ho¹t
®éng kiÓm to¸n ph¸t triÓn.
- T¸m lµ : XuÊt ph¸t tõ tÝnh ®Æc thï cña c¬ quan kiÓm
to¸n Nhµ níc, Nhµ níc cã c¬ chÕ qu¶n lý riªng nh»m lµm
cho kiÓm to¸n Nhµ níc trë thµnh c«ng cô tÝch cùc vµ cã
hiÖu qu¶ trong qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh tµi chÝnh c«ng.
C©u 15: Tr×nh bµy vai trß cña thanh tra tµi chÝnh.
Thanh tra tµi chÝnh lµ c«ng cô cã vai trß rÊt quan
träng cña Nhµ níc thùc hiÖn qu¶n lý ®èi víi mäi ngµnh, ®Þa
ph¬ng vµ ®¬n vÞ hµnh chÝnh sù nghiÖp, c¸c tæ chøc x·
héi còng nh doanh nghiÖp.
- Thanh tra tµi chÝnh lµ vò khÝ ®Ó b¶o vÖ chÕ ®é së
h÷u toµn d©n, tËp thÓ vµ c¸c h×nh thøc së h÷u hîp t¸c
kh¸c, ®Êu tranh chèng nh÷ng hµnh vi x©m ph¹m tµi s¶n
cña Nhµ níc vµ nh©n d©n chèng tham nhòng l·ng phÝ.
- Thóc ®Èy viÖc khai th¸c vµ sö dông hîp lý, cã hiÖu
qu¶ c¸c nguån tµi nguyªn, tµi s¶n, lao ®éng, tiÒn vèn trong
nªn kinh tÕ n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng, gi¶m chi phÝ vµ
®¶m b¶o hiÖu qu¶ KTXHCN.
- Thóc ®Èy viÖc thi hµnh ®óng ®¾n, nghiªm tóc c¸c
quy ph¹m ph¸p luËt Nhµ níc ®Æc biÖt luËt tµi chÝnh, gãp
phÇn t¨ng cêng ph¸p chÕ XHCN trªn mäi lÜnh vùc ®êi sèng
x· héi, võa ®Êu tranh chèng c¸c hµnh vi vi ph¹m ph¸p luËt
vÒ tµi chÝnh, võa ph¸t hiÖn c¸c bÊt cËp ®Ó söa ch÷a, bæ
sung vµ hoµn thiÖn.
- Thanh tra tµi chÝnh gãp phÇn thóc ®Èy viÖc thùc
hiÖn trËt tù, kû c¬ng trong ho¹t ®éng tµi chÝnh. Lµm lµnh
m¹nh h¬n c¸c quan hÖ tµi chÝnh.
C©u 16: Néi dung thanh tra tµi chÝnh
* Néi dung cña thanh tra tµi chÝnh Nhµ níc. Ban hµnh
chÕ ®é thanh tra tµi chÝnh. §ã lµ chÕ ®é thêng xuyªn ®èi
víi c¸c doanh nghiÖp sö dông ng©n hµng Nhµ níc. Nh»m
chÊn chØnh chÕ ®é qu¶n lý ng©n s¸ch, n©ng cao hiÖu
qu¶ cña ng©n s¸ch Nhµ níc.
- Quy ®Þnh vÒ néi dung, ph¬ng ph¸p, tr×nh tù vÒ
thanh tra tµi chÝnh.
- Quy ®Þnh vÒ thñ tôc xö lý trong qu¸ tr×nh thanh tra
tµi chÝnh
- Quy ®Þnh vÒ tr×nh ®é còng nh quy tr×nh tuyÓn chän
c¸n bé thanh tra.
* Néi dung cô thÓ cña c«ng t¸c thanh tra tµi chÝnh.
- KiÓm tra viÖc thùc hiÖn chøc n¨ng nhiÖm vô
- KiÓm tra viÖc khai th¸c vµ sö dông c¸c tiÒm n¨ng tµi
chÝnh cña ®¬n vÞ.
- KiÓm tra tÝnh c©n ®èi, hiÖu qu¶ cña tµi chÝnh ë
®¬n vÞ.
- KiÓm tra sù vËn ®éng c¸c nguån vèn tµi chÝnh.
- KiÓm tra viÖc chÊp hµnh chÕ ®é, quy ®Þnh tµi
chÝnh cña Nhµ níc.
- KiÓm tra kÕt qu¶ vµ ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn
chÕ ®é tµi chÝnh ë ®¬n vÞ.
 * Néi dung kiÓm tra c«ng t¸c kÕ to¸n: Thanh tra kÕ
to¸n ë ®¬n vÞ tËp trung vµo c¸c néi dung sau:
- KiÓm tra viÖc thùc hiÖn c¸c néi dung c«ng t¸c kÕ
to¸n
- KiÓm tra viÖc chÊp hµnh ph¸p luËt vÒ tµi chÝnh kÕ
to¸n
- KiÓm tra viÖc tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n vµ ngêi lµm
kÕ to¸n
- KiÓm tra viÖc tæ chøc qu¶n lý vµ thùc hiÖn nghiÖp
vô kÕ to¸n.
Tuú theo nhiÖm vô quy ®Þnh trong tõng cuéc thanh
tra ®Ó x¸c ®Þnh môc tiªu, ®èi tîng thanh tra vµ qua ®ã
thiÕt lËp néi dung chu tr×nh cuéc thanh tra phèi hîp nh»m
n©ng cao chÊt lîng c«ng t¸c thanh tra.