12/13/2009

Viết công thức Toán học trong OpenOffice

với OpenOffice.org Math

- CENTEA -

Nhằm giúp người sử dụng dễ dàng tạo các công thức Toán học khi sử dụng phần mềm
văn phòng mã nguồn mở OpenOffice, những người sáng lập bộ phần mềm này ñã tích
hợp sẵn một công cụ tạo công thức Toán học kèm theo bộ phần mềm của mình nhằm giúp
người sử dụng nhanh chóng tạo ñược các công thức mà không cần phải dùng ñến bất kỳ
một phần mềm của bên thứ ba nào.

Với những phiên bản ñầu tiên của OpenOffice, việc tạo một công thức ñối với người sử
dụng là rất khó khăn. ðó là do chương trình buộc người sử dụng phải học và nhớ các
ñoạn mã theo phong cách LaTeX chứ không ñơn thuần là click vào các ô công thức như
phần mềm Microsoft Equation hoặc Mathtype. Tuy nhiên, với sự ra ñời của phiên bản
OpenOffice 2.3 thì việc tạo ñược 1 công thức Toán học ñã trở nên rất dễ dàng bởi khả
năng hỗ trợ rất thân thiện giúp người sử dụng tạo nhanh công thức mà không cần phải
nhớ các ñoạn mã lệnh như những phiên bản trước ñây.

Thông qua bài viết này, CENTEA hy vọng quý Thầy Cô sẽ thấy rằng việc sử dụng phần
mềm OpenOffice nói chung và phần mềm tạo công thức Toán nói riêng là không quá khó
khăn, nếu không muốn nói là tương ñối dễ dàng.

www.giaovien.net --//-- www.center4teachers.com Trang 1/5

centea.info@gmail.com
 12/13/2009

1. Lưu ý trước khi sử dụng:

− Một khi quý Thầy Cô viết công thức Toán bằng OpenOffice.org Math thì khi mở file
bằng phần mềm Microsoft Office thì chỉ có thể sửa công thức ñược khi máy tính ñó có
cài OpenOffice.org Math. Tuy nhiên, CENTEA Data ñã thử nghiệm thì việc chỉnh sửa
ñôi lúc cũng không tương thích và công thức sẽ bị lỗi, không thể hiển thị ñược.
− ðể có thể chỉnh sửa các công thức ñã tạo bằng MathType trong OpenOffice, thì máy tính
ñó cũng phải cài chương trình MathType, ñồng thời, phải thiết lập các cấu hình ñể
OpenOffice có thể nhận diện. Các thiết lập, xin quý Thầy Cô và các bạn xem trong bài
viết So sánh các tính năng giữa Writer và Microsoft Office mà CENTEA ñã giới thiệu
trên www.giaovien.net

2. Cách sử dụng OpenOffice.org Math (Math)

Sau khi cài bộ phần mềm mã nguồn mở OpenOffice.org 2.3, hệ thống sẽ tự ñộng cài
ñặt chương trình Math ñể tạo các công thức Toán học ñộc lập, ñồng thời, chương trình này
cũng ñược tích hợp sẵn vào hai phần mềm OpenOffice.org Writer và OpenOffice.org
Impress, giúp người sử dụng có thể nhúng trực tiếp các công thức vào tài liệu của mình.
ðể tạo công thức trong Writer hoặc Impress. Ta chọn Insert / Object / Formula...
Sau khi nhấn chọn Formula, thì chương trình Math sẽ ñược tính hợp ngay trong phần
soạn thảo văn bản: có 1 khung hiện công thức ngay tại vị trí con trỏ, 1 khung hiện mã lệnh
của công thức ở ngay phía dưới chương trình soạn thảo chính, và 1 box hiện các nút lệnh tắt
ñể tạo công thức như hình 1 ở bên dưới.
Lúc này, thanh menu của chương trình soạn thảo văn bản ñã trở thành thanh menu
của chương trình tạo công thức Toán.
ðể trở về chương trình soạn thảo văn bản, quý Thầy Cô chỉ việc click vào phần soạn
thảo văn bản thì lập tức chương trình Math sẽ tự ñộng thoát và công thức Toán vừa tạo sẽ
ñược cập nhật tự ñộng tại vị trí dấu nháy của văn bản ñang soạn thảo
Trong trường hợp: hộp thoại các lệnh tắt không thể hiện sau khi chọn lệnh Formula,
thì ta click chọn Menu View và chọn Selection.

www.giaovien.net --//-- www.center4teachers.com Trang 2/5

centea.info@gmail.com
 12/13/2009

Hình 1. Màn hình Giao diện của Writer khi chèn công thức Toán học.
2.1 Các nút lệnh tắt:
Các nút lệnh trong Box Selection cho
phép ta chọn nhanh các kiểu công thức Toán
học cơ bản, gồm có hai phần:
− Phần trên: là các nhóm nút lệnh chính
ñược chia theo các chức năng:

www.giaovien.net --//-- www.center4teachers.com Trang 3/5

centea.info@gmail.com
 12/13/2009

− Nút ñầu tiên ở hàng trên cùng chứa các nút lệnh liên quan ñến việc tạo phân số,
− Kế tiếp các các nút lệnh chứa các phép toán quan hệ thức tự.
− Nút thứ 3 chứa các nút lệnh liên quan ñến các phép toán tập hợp.....
...........
− Khi click vào nút lệnh chính nào, thì phần phía dưới của khung hộp thoại Selection sẽ
hiện các lệnh con tương ứng.
− ðể tạo công thức: quý Thầy Cô chỉ cần click vào nút lệnh con tương ứng với công thức
ñó.
− Khi click chọn công thức thì khung mã lệnh của Math sẽ hiện ñoạn mã tương ứng của
công thức ñó, ñồng thời công thức sẽ ñược thể hiện trong khung soạn thảo văn bản.
− ðể nhập hoặc chỉnh sửa công thức, quý Thầy Cô làm việc trong khung mã lệnh. Khi
nhấn vào khung soạn thảo văn bản thì tự ñộng chương trình Math sẽ thoát và quay về
chương trình soạn thảo bình thường.
2.2 Cách soạn công thức hoàn chỉnh:
− Sau khi click chọn nút lệnh, ñể nhập biểu thức toán học, chúng ta sẽ thay thế ñoạn code
<?> trong khung mã lệnh bằng biểu thức toán học của mình. Quý Thầy Cô lưu ý phải ñể
biểu thức của mình trong cặp dấu ngoặc móc {}.
x 21
Ví dụ: ñể soạn công thức: ∫ 3
x  x 1
dx CENTEA sẽ tiến hành như sau:

− Chọn Insert / Object / Formula...

− ðể tạo công thức tích phân ta chọn nút lệnh có hình Σa , chọn nút tích phân tương ứng.
Khi ñó, trong khung mã lệnh sẽ hiện ñoạn code như sau: int <?>
− Ta thay ñoạn mã <?> bằng biểu thức của mình. Ở ñây, biểu thức trong dấu tích phân sẽ là
x 21
phân thức x 3 x1 dx . CENTEA sẽ thay <?> bằng phân thức ñó như sau:

− Bôi ñen ñoạn code <?>, Chọn nút lệnh tạo phân thức tương ứng. Tuy nhiên, sau khi chọn
nút lệnh tạo phân thức thì khung mã lệnh sẽ có ñoạn code như sau: int <?> over <?> và

khung soạn thảo văn bản sẽ thể hiện công thức trên là:
∫ 
. Nếu vậy, thì không ñúng


www.giaovien.net --//-- www.center4teachers.com Trang 4/5

centea.info@gmail.com
 12/13/2009

với ý muốn của chúng ta. Do ñó, ñể thể hiện ñúng, ta cần phải ñể phân thức trong cặp
dấu ngoặc móc {}. Quý Thầy Cô chỉ cần ñưa phân thức vào trong dấu ngoặc móc thì sẽ
có biểu thức như ý của mình. Lúc này, ở khung mã lệnh, ta sẽ có ñoạn code là:

int {<?> over <?>} và trong khung soạn thảo sẽ hiện công thức như sau: ∫  . Khi ñó
<?> ở trước từ khóa over là biểu thức ở tử số và <?> sau từ khóa over là biểu thức ở mẫu
số.
− Ta thay <?> (ở trước từ khóa over) bằng {x^2 + 1} và <?> (ở sau từ khóa over) bằng
{x^3 + x +1} thì sẽ ñược phân thức trong dấu tích phân.

3. Kết luận:
Có thể lúc ban ñầu, quý Thầy Cô sẽ có ñôi chút bỡ ngỡ khi sử dụng Math ñể tạo công
thức do ñã quen sử dụng chương trình Math Type.
Tuy nhiên, thông qua bài viết này, CENTEA hy vọng quý Thầy Cô sẽ cảm thấy việc
sử dụng chương trình này cũng khá dễ dàng. Hơn nữa, sau một thời gian khi ñã sử dụng
quen dần, quý Thầy Cô sẽ cảm thấy thích thú. Và, một khi ñã nhớ ñược các ñoạn code thì
khi soạn thảo công thức, quý Thầy Cô không cần phải sử dụng ñến hộp thoại Selection mà
vẫn có thể tạo cho mình những công thức Toán học tuyệt ñẹp.
ðồng thời, khi ñã sử dụng quen chương trình Math, quý Thầy Cô sẽ dễ dàng làm
quen và nắm bắt ñược cách soạn thảo bài viết Toán học bằng chương trình LaTeX – một
chuẩn bắt buộc cho các bài báo Toán học hiện nay của thế giới

Bài viết thực hiện bởi: Nhất Tâm – www.giaovien.net

www.giaovien.net --//-- www.center4teachers.com Trang 5/5

centea.info@gmail.com