You are on page 1of 71

Tuyn tp 101 bi tp Sinh hc c li gii chi tit nm 2015 Lu hnh ni b!

1

Ch bin: Th.S L Th Huyn Trang Email:lthtrang.nhombs2015@gmail.com

TUYN TP 101 BI TP MN SINH HC
C LI GII CHI TIT NM 2015

- Ti liu c son theo nhu cu ca cc bn hc sinh khi trng THPT (c
bit l khi 12).
- Bin son theo cu trc cu hi trong thi tuyn sinh i hc Cao ng ca
B GD&T.

- Ti liu do tp th tc gi bin son:
1. Th.S L Th Huyn Trang CLB gia s Bc Giang (Ch bin)..
2. Cao Vn T CN.Mng Ton Khoa CNTT Trng H CNTT&TT Thi
Nguyn (ng ch bin).
3. Ng Th Huyn Trang Khoa Sinh Trng H S Phm Thi Nguyn.
4. Ma Th Vn H Khoa Khoa hc c bn Trng H CNTT&TT Thi
Nguyn.
5. Nguyn Vn Tun SVNC Khoa Sinh Trng HSP Thi Nguyn.

- Ti liu c lu hnh ni b - Nghim cm sao chp di mi hnh thc.
- Nu cha c s ng ca ban Bin son m t ng post ti liu th u
c coi l vi phm ni quy ca nhm.

- Ti liu c b sung v chnh l ln th 1.


Tuy nhm Bin son c gng ht sc nhng cng khng th trnh khi s
sai xt nht nh.
Rt mong cc bn c th phn hi nhng ch sai xt v a ch email:
lthtrang.nhombs2015@gmail.com !

Xin chn thnh cm n!!!


Chc cc bn hc tp v n thi tht tt!!!

Tuyn tp 101 bi tp Sinh hc c li gii chi tit nm 2015 Lu hnh ni b!

2

Ch bin: Th.S L Th Huyn Trang Email:lthtrang.nhombs2015@gmail.com






















Thi Nguyn, thng 07 nm 2014

B phn Duyt ti liu

TM.B phn Duyt ti liu
Trng B phn





Cao Vn T




Thi Nguyn, thng 07 nm 2014

TM.Nhm Bin son
Trng nhm Bin son




Th.S L Th Huyn Trang
Tuyn tp 101 bi tp Sinh hc c li gii chi tit nm 2015 Lu hnh ni b!

3

Ch bin: Th.S L Th Huyn Trang Email:lthtrang.nhombs2015@gmail.com

Gii
a. Ta c
S c th c kiu gen aa = 1000 (500 + 200) = 300
Tng s alen trong qun th = 2x1000 = 2000
Tn s alen A =
1000 2
200 500 2
x
x +
= 0,6
Tn s alen a =
1000 2
200 300 2
x
x +
= 0,4
b. Tn s cc kiu gen
- Tn s kiu gen AA =
1000
500
= 0,5
- Tn s kiu gen Aa =
1000
200
= 0,2
- Tn s kiu gen aa =
1000
300
= 0,3
=> Cu trc di truyn ca qun th l 0,5 AA : 0,2 Aa : 0,3 aa

Bi 2: Mt qun th c cu trc di truyn l 0,7 AA : 0,2 Aa : 0,1 aa
Tnh tn s cc alen A, a ca qun th.

Gii
Ta c: Tn s alen A = 0,7 + 0,2/2 = 0,8
Tn s alen a = 0,1 + 0,2/2 = 0,2
Bi 3: Mt qun th sc gm 1050 sc lng nu ng hp t, 150 sc lng nu d hp t v
300 sc lng trng.
Bit tnh trng mu lng do mt gen gm hai alen quy nh.
Tnh tn s cc kiu gen v tn s cc alen trong qun th.
Bi 1: Xt QT gm 1000 c th, trong c 500 c th c KG AA, 200 c th c KG Aa, s
cn li c kiu gen aa .
a. Tnh tn s cc alen A v a ca QT.
b. Tnh tn s cc KG ca QT, t suy ra cu trc di truyn ca QT.
Tuyn tp 101 bi tp Sinh hc c li gii chi tit nm 2015 Lu hnh ni b!

4

Ch bin: Th.S L Th Huyn Trang Email:lthtrang.nhombs2015@gmail.com

Gii
Ta c tng s sc trong qun th = 1050 + 150 + 300 = 1500
Quy c: A: lng nu
A: lng trng
Tn s cc kiu gen c xc nh nh sau
1050/1500 AA + 150/1500Aa + 300/1500 aa = 1
Hay 0,7 AA + 0,1 Aa + 0,2 aa = 1
T suy ra: Tn s cc kiu gen AA, Aa v aa ln lt l 0,7, 0,1 v 0,2
Tn s alen A = 0,7 + 0,1/2 = 0,75
Tn s alen a = 0,2 + 0,1/2 = 0,25
Bi 4: Cho 2 QT: QT1: 100% Aa
QT2: 0,7AA + 0,2 Aa + 0,1 aa = 1
a. Tnh tn s cc alen A v a mi QT.
b. Xc nh t l th d hp cn li v t l mi th ng hp to ra mi QT sau 5 th h t
phi.

Gii

a. - QT1:
Tn s alen A = a = 1/2 = 0,5
- QT2: Tn s alen A = 0,7 + 0,2/2 = 0,8
Tn s alen a = 0,1 + 0,2/2 = 0,2
b. - QT1: T l th d hp cn li sau 5 th h t phi l 1/2
5
= 0,03125
T l mi th ng hp to ra l AA = aa = [1 - (1/2)
5
] : 2 = 0,484375
- QT2: T l th d hp cn li sau 5 th h t phi l 0,2x1/2
5
= 0,00625
T l th ng hp AA to ra l = 0,7 + [0,2 - (1/2)
5
. 0,2] : 2 = 0,796875
T l th ng hp aa to ra l = 0,1 + [0,2 - (1/2)
5
. 0,2] : 2 = 0,196875
* Ch :
Nu qu trnh ni phi din ra yu th vic xc nh thnh phn KG ca QT c xc nh nh sau
Gi H
1
l tn s th d hp Aa b gim i do ni phi qua mt th h.
Tuyn tp 101 bi tp Sinh hc c li gii chi tit nm 2015 Lu hnh ni b!

5

Ch bin: Th.S L Th Huyn Trang Email:lthtrang.nhombs2015@gmail.com
F l h s ni phi
Ta c F = (2pq H
1
)/2pq
T suy ra
Tn s KG AA = p
2
+ pqF = p
2
(1 - F) + pF
Tn s KG Aa = H
1
= 2pq (1 - F)
Tn s KG aa = q
2
+ pqF = q
2
(1 - F) + qF
Bi 5: QT no sau y t cn bng DT
QT1: 0,36AA + 0,60 Aa + 0,04 aa = 1
QT2: 0,64AA + 0,32 Aa + 0,04 aa = 1
QT3: 0,7AA + 0,2 Aa + 0,1 aa = 1
QT4: 0,36AA + 0,48 Aa + 0,16 aa = 1

Gii
L thuyt b xung:
Qun th t trng thi cn bng di truyn nu c tn s cc kiu gen tho mn cng thc
p
2
AA + 2pq Aa + q
2
aa = 1
Trong p l tn s alen A
q l tn s alen a
(p + q = 1)
Hoc Qun th c cu trc di truyn dng d AA : h Aa : r aa s t cn bng di truyn nu
tho mn biu thc dr = (h/2)
2
p dng:
p dng 1 trong 2 cng thc trn ta thy QT c cu trc di truyn t cn bng l QT2 v QT4
Bi 6: Mt QT ngu phi cn bng di truyn c tn s cc alen A/a = 0,3/0,7.
Xc nh cu trc di truyn ca QT.

Gii
Cu trc di truyn ca qun th l 0,09AA + 0,42 Aa + 0,49 aa = 1
Bi 7: Chng bch tng ngi do t bin gen ln trn NST thng gy nn. Tn s ngi
bch tng trong QT ngi l 1/10000. Bit qun th t cn bng di truyn. Xc nh tn s cc
alen v cu trc di truyn ca QT.

Tuyn tp 101 bi tp Sinh hc c li gii chi tit nm 2015 Lu hnh ni b!

6

Ch bin: Th.S L Th Huyn Trang Email:lthtrang.nhombs2015@gmail.com
Gii
T gi thuyt suy ra:
Tn s ngi bch tng trong qun th l q
2
= 1/10000 = 0,0001
--> q = 0,01 --> Tn s alen ln (b) gy bch tng = 0,01
--> Tn s alen tri (B) l p = 1 - 0,01 = 0,99
--> Cu trc di truyn ca qun th l
0,99
2
BB + 2x0,99x0,01 Bb + 0,01
2
bb = 1
Hay 0,9801 BB + 0,0198 Bb + 0,0001 bb = 1
Bi 8: Cho QT c cu trc DT l 0,7AA + 0,2 Aa + 0,1 aa = 1
Xc nh cu trc DT ca QT sau 6 th h ngu phi.

Gii
Ta c: Tn s alen A = 0,7+0,2/2 = 0,8
Tn s alen a = 0,1+0,2/2 = 0,2
Cu trc di truyn th h th nht (P1) l
0,64 AA + 0,32 Aa + 0,04 aa = 1
P1 t cn bng di truyn nn P6 cng c cu trc di truyn nh P1
* iu kin nghim ng nh lut Haci - Vanbec
+ QT phi c kch thc ln.
+ Cc c th phi ngu phi.
+ Sc sng v kh nng sinh sn ca c KG khc nhau phi nh nhau.
+ Khng c B (hoc B thun = B nghch), CLTN, di nhp gen
Bi 9: Mt qun th ngi t cn bng di truyn. Xt gen quy nh tnh trng nhm mu
gm 3 alen l I
A
,

I
B
v I
o
. Bit tn s cc alen I
A
, I
B
, I
o
ln lt bng 0,3; 0,5; 0,2.
Xc nh cu trc di truyn ca qun th.

Gii
L thuyt b xung:
Gen quy nh tnh trng nhm mu ngi gm 3 alen l I
A
, I
B
, I
o
.
Trong I
A
= I
B
> I
o
.
Gi p, q, r ln lt l tn s ca cc alen I
A
, I
B
, I
o
. (p + q + r = 1)
Tuyn tp 101 bi tp Sinh hc c li gii chi tit nm 2015 Lu hnh ni b!

7

Ch bin: Th.S L Th Huyn Trang Email:lthtrang.nhombs2015@gmail.com
S ngu phi to ra trng thi cn bng di truyn v tnh trng nhm mu nh sau
(pI
A
: qI
B
: rI
o
)
2
= p
2
I
A
I
A
: 2pq I
A
I
B
: q
2
I
B
I
B
: 2qr I
B
I
o
: r
2
I
o
I
o
: 2pr I
A
I
o

Kiu gen Tn s kiu gen Kiu hnh
I
A
I
A
p
2
Mu A
I
A
I
o
2pr Mu A
I
B
I
B
q
2
Mu B
I
B
I
o
2qr Mu B
I
A
I
B
2pq Mu AB
I
o
I
o
r
2
Mu O
Gi a, b, o ln lt l tn s kiu hnh ca cc nhm mu A, B, O
Tn s alen I
o
= 2 r = o
Tn s alen I
A
:
Ta c: p
2
+2pr+r
2
= a + o (p+r)
2
= a+o
p = o a + - r = o a + - o
Tn s alen I
B
= 1 p r hoc c th tnh tng t nh tnh tn s I
A

q
2
+2qr+r
2
= b + o (q+r)
2
= b+o
q = o b + - r = o b + - o
Do p + q + r = 1 o a + - o + o b + - o + o = 1
T , suy ra cng thc
p = 1 - o b + q = 1 - o a + r = o
p dng:
Tn s cc kiu gen ca qun th c xc nh qua bng sau
pI
A
= 0,3 qI
B
= 0,5 rI
o
= 0,2
pI
A
= 0,3 0,09I
A
I
A
0,15I
A
I
B
0,06I
A
I
o

qI
B
= 0,5 0,15I
A
I
B
0,25I
B
I
B
0,10 I
B
I
o

rI
o
= 0,2 0,06I
A
I
o
0,10 I
B
I
o
0,04 I
o
I
o


Qun th c cu trc di truyn trng thi cn bng l
0,09I
A
I
A
: 0,3 I
A
I
B
: 0,25I
B
I
B
: 0,2 I
B
I
o
: 0,04I
o
I
o
: 0,12 I
A
I
o

Tuyn tp 101 bi tp Sinh hc c li gii chi tit nm 2015 Lu hnh ni b!

8

Ch bin: Th.S L Th Huyn Trang Email:lthtrang.nhombs2015@gmail.com
Bi 10: Tn s tng i ca cc nhm mu trong QT ngi l: Mu A: 0,45; B: 0,21; AB:
0,3; O: 0,04. Bit qun th t cn bng di truyn.
a. Tnh tn s cc alen I
A
,

I
B
v I
o
.
b. Xc nh cu trc di truyn ca qun th.

Gii
a. Gi tn s cc alen I
A,
I
B
v I
o
ln lt l p, q, r
Ta c p = 1 - 04 , 0 21 , 0 + = 0,5; q = 1 - 04 , 0 45 , 0 + = 0,3; r = 04 , 0 = 0,2
b. Cu trc di truyn ca qun th trng thi cn bng l
0,25I
A
I
A
: 0,3 I
A
I
B
: 0,09I
B
I
B
: 0,12 I
B
I
o
: 0,04I
o
I
o
: 0,2 I
A
I
o

Bi 11: loi mo nh, cp alen D v d quy nh tnh trng mu lng nm trn NST gii tnh
X.
DD: lng en; Dd: lng tam th; dd: lng vng.
Trong mt qun th mo thnh ph Lun n ngi ta ghi c s liu v cc kiu hnh sau:
Mo c: 311 lng en, 42 lng vng.
Mo ci: 277 lng en, 20 lng vng, 54 lng tam th. Bit qun th t cn bng di truyn.
a. Hy tnh tn s cc alen D v d.
b. Vit cu trc di truyn ca qun th.

Gii
a. p dng cng thc trn, ta c
Tn s alen D =
353 351 2
311 54 277 2
+
+ +
x
x
= 0,871
Tn s alen d =
353 351 2
42 54 20 2
+
+ +
x
x
= 0,129
b. Cu trc di truyn ca qun th
1/2(0,871
2
X
D
X
D
+2x0,871x0,129 X
D
X
d
+0,129
2
X
d
X
d
)+1/2(0,871 X
D
Y+0,129X
d
Y) = 1
Hay 0,3793205 X
D
X
D
+ 0,112359 X
D
X
d
+0,0083205 X
d
X
d
+0,4355 X
D
Y+0,0645 X
d
Y = 1


Bi 12: Bit gen nm trn NST gii tnh v trng thi cn bng di truyn.
Tuyn tp 101 bi tp Sinh hc c li gii chi tit nm 2015 Lu hnh ni b!

9

Ch bin: Th.S L Th Huyn Trang Email:lthtrang.nhombs2015@gmail.com
Bit tn s cc alen A/a = 0,7/0,3. Xc nh cu trc di truyn ca qun th.

Gii
- TH1: Gen nm trn NST X khng c alen tng ng trn Y
Cu trc di truyn ca qun th l
1/2(0,7
2
X
A
X
A
+ 2x0,7x0,3 X
A
X
a
+ 0,3
2
X
a
X
a
)

+ 1/2(0,7 X
A
Y + 0,3 X
a
Y) = 1
Hay 0,245 X
A
X
A
+ 0,21 X
A
X
a
+ 0,045 X
a
X
a
+ 0,35 X
A
Y + 0,15 X
a
Y = 1
- TH2: Gen nm trn NST Y khng c alen tng ng trn X
Cu trc di truyn ca qun th l
1/2XX

+ 1/2 (0,7 XY
A
+ 0,3 XY
a
) = 1
Hay 0,5 XX + 0,35 XY
A
+ 0,15 XY
a
= 1
- TH3: Gen nm trn vng tng ng ca X v Y
Cu trc di truyn ca qun th l
0,7
2
(X
A
X
A
+ X
A
Y
A
) + 2x0,7x0,3 (X
A
X
a
+ X
A
Y
a
+ X
a
Y
A
) + 0,3
2
(X
a
X
a
+ X
a
Y
a
) = 1
Hay 0,49 (X
A
X
A
+ X
A
Y
A
) + 0,42 (X
A
X
a
+ X
A
Y
a
+ X
a
Y
A
) + 0,09 (X
a
X
a
+ X
a
Y
a
) = 1

Bi 13: th h th nht ca mt qun th giao phi, tn s ca alen A c th c l 0,9. Qua
ngu phi, th h th 2 ca QT c cu trc DT l:
P2: 0,5625 AA + 0,375 Aa + 0,0625 aa = 1
Nu khng c B, di nhp gen v CLTN xy ra trong QT th cu trc DT ca QT th h th
nht (P
1
) s nh th no?

Gii
Theo gi thuyt, phn c c tn s alen A v a l p'
A
= 0,9, q'
a
= 0,1
Gi tn s alen A v a phn ci l p'' v q''
Ta c p
N
= 0,5625 + 0,375/2 = 0,75
M p
N
= (p'+p'')/2 => p'' = 2p
N
- p' = 2x0,75 - 0,9 = 0,6
Tng t tnh c q
N
= 0,4
Vy cu trc di truyn th h P1 l
(0,9A + 0,1a) (0,6A + 0,4a)
Hay P1: 0,54 AA + 0,42 Aa + 0,04 aa = 1
Tuyn tp 101 bi tp Sinh hc c li gii chi tit nm 2015 Lu hnh ni b!

10

Ch bin: Th.S L Th Huyn Trang Email:lthtrang.nhombs2015@gmail.com
Bi 14: mt loi ng vt ngu phi, xt 1 gen gm 2 alen A v a nm trn NST thng. Tn
s alen A ca gii c l 0,6 v ca gii ci l 0,8.
Xc nh cu trc di truyn ca qun th trng thi cn bng di truyn.

Gii
Tn s alen a gii c l 1 - 0,6 = 0,4; gii ci l 1 - 0,8 = 0,2
Cu trc di truyn ca qun th F
1
sau ngu phi l
(0,6A : 0,4a) (0,8A : 0,2a) = 0,48 AA : 0,44 Aa : 0,08 aa
F
1
cha t cn bng di truyn
Tn s cc alen ca F
1
: p(A) = 0,48 + 0,22 = 0,7; q(a) = 1 - 0,7 = 0,3
Cu trc di truyn ca qun th F
2
:
(0,7A : 0,3a) (0,7A : 0,3a) = 0,49 AA : 0,42 Aa : 0,09 aa
F
2
t cn bng di truyn.
Bi 15: Trong mt QT, tn s B gen ln thnh tri l 10
-6
, tn s B gen tri thnh ln gp 3
ln so vi tn s B gen ln thnh tri.
Xc nh tn s cc alen A v a khi QT t cn bng.

Gii
Theo gi thuyt, ta c
Tn s B gen ln thnh gen tri: v = 10
-6
v tn s B gen tri thnh gen ln: u = 3v
Cn bng mi s t c khi tn s alen a = q =
v u
u
+
=
v v
v
+ 3
3
= 0,75
Tn s alen A = q = 1 0,75 = 0,25

Bi 16: QT ban u ca mt loi TV c 301 cy hoa , 402 cy hoa hng, 304 cy hoa trng.
Hy xc nh t l KG v KH ca QT sau mt th h ngu phi bit rng trong qu trnh pht
sinh giao t xy ra B gen A thnh a vi tn s 20% v QT khng chu tc ng ca CL, sc
sng ca alen A v a l nh nhau v hoa tri so vi hoa trng.


Gii
Cu trc di truyn ca qun th ban u l
301/1007 AA : 402/1007 Aa : 304/1007
Tuyn tp 101 bi tp Sinh hc c li gii chi tit nm 2015 Lu hnh ni b!

11

Ch bin: Th.S L Th Huyn Trang Email:lthtrang.nhombs2015@gmail.com
Hay 0,3 AA : 0,4 Aa : 0,3 aa
Tn s alen A = 0,3 + 0,2 = 0,5 --> tn s alen a = 1 - 0,5 = 0,5
T gi thuyt ta c: Tn s alen A b t bin thnh alen a l 0,5.20% = 0,1
Sau t bin, tn s alen A = 0,5 - 0,1 = 0,4; Tn s alen a = 0,5 + 0,1 = 0,6
Cu trc di truyn ca qun th sau 1 th h ngu phi l
(0,4A : 0,6a) (0,4A : 0,6a) = 0,16 AA : 0,48 Aa : 0,36 aa
T suy ra t l cc loi kiu hnh ca qun th sau 1 th h ngu phi l
16% cy hoa : 48% cy hoa hng : 36% cy hoa trng.
Bi 17: Tn s ca alen A QT I l 0,8 cn QT II l 0,3. T l s c th nhp c t QT II vo
QT I l 0,2. Sau 1 th h nhp c, lng bin thin tn s alen A trong QT I l bao nhiu?

Gii
Sau 1 th h nhp c, lng bin thin tn s alen A trong QT nhn (I) l
A
p
= 0,2 (0,3 0,8) = - 0,1
Gi tr ny cho thy tn s alen A trong qun th nhn (I) gim i 0,1, ngha l cn li p = 0,7.
Bi 18: Xt mt gen gm 2 alen A v a, A tri hon ton so vi a.
Trong QT cn bng di truyn, tn s cc alen A v a ln lt l 0,01 v 0,99.
Nu sau mt thi gian chn lc, ch cn 20% cc c th mang tnh trng tri v 10% cc c th
mang tnh trng ln cn sng st v sinh sn.
Tnh tn s cc alen A v a cn li sau chn lc.

Gii
Ta c, cu trc di truyn ca QT ban u l
0,0001 AA + 0,0198 Aa + 0,9801 aa = 1
Tn s cc KG cn li sau CL l
20%(0,0001 AA : 0,0198 Aa) : 10% . 0,9801 aa
<-> 0,00002 AA : 0,00396 Aa : 0,09801 aa
Sau chn lc
S alen A cn li = 2 . 0,00002 + 0,00396 = 0,004
S alen a cn li = 2 . 0,09801 + 0,00396 = 0,19998
Mt khc, tng s alen ca QL sau CL l
Tuyn tp 101 bi tp Sinh hc c li gii chi tit nm 2015 Lu hnh ni b!

12

Ch bin: Th.S L Th Huyn Trang Email:lthtrang.nhombs2015@gmail.com
2 . 0,00002 + 2 . 0,00396 + 2 . 0,09801 = 0,20398
Vy, tn s cc alen sau CL l
Tn s alen A =
20398 , 0
004 , 0
= 0,02
Tn s alen a =
20398 , 0
19998 , 0
= 0,98
Bi 19: Mt qun th c cu trc di truyn l 0,49 AA : 0,42 Aa : 0,09 aa. Do iu kin sng
thay i nn tt c cc c th c kiu gen ng hp ln aa khng c kh nng sinh sn. Xc nh
cu trc di truyn ca qun th sau 3 th h ngu phi.

Gii
p dng cng thc: q
n
=
nq
q
+ 1
Trong , q
n
l tn s alen a th h n, q l tn s alen a
trc chon lc, n l s th h ngu phi.
Ta c : q
n
=
3 , 0 . 3 1
3 , 0
+
= 0,16 --> p
n
= 1 - 0,16 = 0,84
--> Cu trc di truyn th h th 3 l
0,7056AA : 0,2688Aa : 0,0256aa

Bi 20: Mt gen c 60 vng xon v c cha 1450 lin kt hyr. Trn mch th nht ca gen
c 15% anin v 25% xitzin. Xc nh :
1. S lng v t l tng loi nucltit ca gen.
2. S lng v t l tng loi nucltit ca gen trn mi mch gen.
3. S lin kt ho tr ca gen.

Gii
1. S lng v t l tng loi nucltit ca gen :
- Tng s nucltit ca gen : N = 20 x 60 = 1200 (nu)
- Gen c 1450 lin kt hyr. Suy ra :
+ Theo : 2A + 3G = 1450 (1)
+ Theo NTBS: 2A + 2G = 1200 (2)
T (1) v (2) suy ra: G = 250 v A = 350 (nu)
- Vy, s lng v t l tng loi nucltit ca gen :
+ G = X = 250 (nu)
= 250/1200 x 100% = 20,8%
+ A = T = 1200/2 250 = 350 (nu)
Tuyn tp 101 bi tp Sinh hc c li gii chi tit nm 2015 Lu hnh ni b!

13

Ch bin: Th.S L Th Huyn Trang Email:lthtrang.nhombs2015@gmail.com
= 50% 20,8% = 29,1%
2. S lng v t l tng loi nucltit trn mi mch ca gen :
- Mi mch ca gen c : 1200 : 2 = 600 (nu)
+ A
1
= T
2
= 15% = 15% .600 = 90 (nu)
+ X
1
= G
2
= 25% = 25% = 25%.600 = 150 (nu)
+ T
1
= A
2
= 350 90 = 260 (nu) = 260/600 x 100% = 43%
+ G
1
= X
2
= 250 -150 = 100 ( nu ) = 100/600 .100% = 17%
3. S lin kt ho tr ca gen : 2N 2 = 2 .1200 = 2398 lin kt

Bi 21: Mt gen cha 1498 lin kt ho tr gia cc nucltit. Gen tin hnh nhn i ba ln v
s dng ca mi trng 3150 nucltit loi anin. Xc nh:
1. Chiu di v s lng tng loi nucltit ca gen.
2. S lng tng loi nucltit mi trng cung cp, s lin kt hyr b ph v v s lin kt
ho tr c hn thnh trong qu trnh nhn i ca gen

Gii
1. Chiu di, s lng tng loi nucltit ca gen:
- Gi N l s nucltit ca gen.
Ta c: N - 2 = 1498 => N = 1500 (nu)
- Chiu di ca gen:
Ta c: L = N/2 . 3.4 A = 1500/2 . 3,4 AO = 2050 A
- Theo bi ta suy ra: (2
3
-1). A = 3150
- Vy s lng tng loi nucltit ca gen :
A = T = 3150/(2
3
-1) = 450 (nu)
G = X = N/2 - A = 1500/2 - 450 = 300 (nu)
2. Khi gen nhn i ba ln:
- S lng tng loi nucltit mi trng cung cp:
+ Amt = T
mt
= 3150 (nu)
+ Gmt = X
mt
= (2
3
- 1) .300 = 2100 (nu)
Tuyn tp 101 bi tp Sinh hc c li gii chi tit nm 2015 Lu hnh ni b!

14

Ch bin: Th.S L Th Huyn Trang Email:lthtrang.nhombs2015@gmail.com
- S lin kt hyr b ph v :
- S lin k hyr ca gen :
Ta c: H = 2A + 3G = 2.450 + 3.300 = 1800 lin kt.
- S lin kt hyr b ph v qua nhn i: ( 2
3
- 1 ).1800 = 12600 lin kt.
- S lin kt ho tr hnh thnh: ( 2
3
-1 ).1498 = 10486 lin kt.

Bi 22: Mt gen di 4080 A v c 3060 lin kt hir.
1. Tm s lng tng loi nucltit ca gen.
2. Trn mch th nht ca gen c tng s gia xitzin vi timin bng 720, hiu s gia xitzin
vi
timin bng 120 nucltit. Tnh s lng tng loi nucltit trn mi mch n ca gen.
3. Gen th hai c cng s lin kt hyr vi gen th nht nhng t hn gen th nht bn vng
xon.
Xc nh s lng tng loi nucltit ca gen th hai.

Gii
1) S lng tng loi nucltit ca gen:
Tng s nucltit ca gen: N = 2.L/3,4 = 2.4080/3,4 = 2400 (nu)
Ta c:
- Theo : 2A + 3G = 3060 (1)
- Theo NTBS: 2A + 3G = 2400 (2)
T (1) v (2) => G = 660 (nu)
Vy, s lng tng loi nucltit ca gen:
+ G = X = 660 (nu)
+ A = T = 2400 / 2 - 660 = 540 (nu)
2) S lng tng loi nucltit trn mi mch n :
S lng nucltit trn mi mch gen: 2400 : 2 = 1200 (nu)
Theo bi:
- X
1
+ T
1
= 720
- X
1
- T
1
= 120
Suy ra X
1
= (720 + 120) / 2 = 420 (nu)
T
1
= 720 - 420 = 300 (nu)
Vy, s lng tng loi nucltit trn mi mch n ca gen:
X
1
= G
2
= 420 (nu)
T
1
= A
2
= 300 (nu)
A
1
= T
2
= A - A2 = 540 - 300 = 240 (nu)
G
1
= X
2
= G - G2 = 660 - 420 = 240 (nu)
3) S lng tng loi nucltit ca gen II :
Tuyn tp 101 bi tp Sinh hc c li gii chi tit nm 2015 Lu hnh ni b!

15

Ch bin: Th.S L Th Huyn Trang Email:lthtrang.nhombs2015@gmail.com
S lng nucltit ca gen II: 2400 - 4 . 20 = 2320 (nu)
+ Theo : 2A + 3G = 3060 (1)
+ Theo NTBS: 2A + 2G = 2320 (2)
T (1) v (2) suy ra: G = 740
Vy gen II c:
+ G = X = 740 (nu)
+ A = T = 2320 / 2 - 740 = 420 (nu)
Bi 23: Hai gen di bng nhau:
- Gen th nht c 3321 lin kt hyr v c hiu s gia Guanin vi mt loi nucltit khc bng
20% s nucltit ca gen.
- Gen th hai nhiu hn gen th nht 65 Anin.
Xc nh:
1. S lng tng loi nucltit ca gen th nht.
2. S lng v t l tng loi nucltit ca gen th hai.

Gii
1. Gen th nht :
- Gi N l s nucltit ca gen:
+ Theo : G - A = 20% N (1)
+ Theo NTBS: G + A = 50% N (2)
T (1) v (2) suy ra: G = X = 35% N; A = T = 50%N - 35% N = 15%N
S lin kt hyr ca gen :
+ H = 2A + 3G = 3321 lin kt suy ra: 2x15/100N + 3xG 35/100N = 3321 => 135N = 332100
=> N = 2460
- S lng tng loi nucltit ca gen:
+ A = T = 15% . 2460 = 369 (nu)
+ G = X = 35% . 2460 = 861 (nu)
2. Gen th hai:
S nucltit ca gen th hai bng 2460.
S lng v t l tng loi nucltit ca gen th hai:
+ A = T = 369 + 65 = 434 (nu) = 434/ 2460 . 100% = 17,6%
+ G = X = 50% - 17,6% = 32,4% = 32,4% . 2460 = 769 (nu)
Bi 24: Mt on ADN cha hai gen:
- Gen th nht di 0,51 m v c t l tng loi nucltit trn mch n th nht nh sau:
A : T : G : X = 1 : 2 : 3 : 4
- Gen th hai di bng phn na chiu di ca gen th nht v c s lng nucltit tng loi
trn mch n th hai l: A = T/2 = G/3 = X/4
Xc nh:
1. S lng v t l tng loi nucltit trn mi mch n ca mi gen.
2. S lng v t l tng loi nucltit ca on ADN
3. S lin kt hyr v s lin kt ha tr ca on ADN
Tuyn tp 101 bi tp Sinh hc c li gii chi tit nm 2015 Lu hnh ni b!

16

Ch bin: Th.S L Th Huyn Trang Email:lthtrang.nhombs2015@gmail.com

Gii
1. S lng v t l tng loi nucltlt trn mi mch n ca mi gen:
a. Gen th nht:
- Tng s nucltit ca gen: (0,51 . 10
4
.2 )/ 3,4 = 3000 (nu)
- S nucltit trn mi mch gen: 3000 : 2 = 1500 (nu)
Theo bi:
A
1
: T
1 :
G
1
: X
1
= 1 : 2 : 3 : 4 = 10% : 20% : 30% : 40%
- Vy s lng v t l tng loi nucltit trn mi mch n ca gen th nht:
+ A
1
= T
2
= 10% = 10% . 1500 = 150 (nu)
+ T
1
= A
2
= 20% = 20% . 1500 = 300 (nu)
+ G
1
= X
2
= 30% = 30% . 1500 = 450 (nu)
+ X
1
= G
2
= 40% = 40% .1500 = 600 (nu)
b. Gen th hai:
- S nucltit ca gen:
3000 : 2 =1500 (nu)
- S nucltit trn mi mch gen: 1500 : 2 = 750 (nu)
Theo bi :
A
2
= T
2
/2 = G
2
/3 = X
2
/4
=> T
2
= 2A
2
, G
2
= 3A
2
, X
2
= 4A
2

A
2
+ T
2
+ G
2
+ X
2
= 750
A
2
+ 2A
2
+ 3A
2
+ 4A
2
= 750 A
2
= 75
- Vy, s lng v t l tng loi nucltit trn mi mch n ca gen th hai:
+ T
1
= A
2
= 75 (nu) = 75/750 . 100% = 10%
+ A
1
= T
2
= 2 . 10% = 20% = 20% .750 = 150 (nu)
+ X
1
= G
2
= 3 . 10% = 30% = 30% . 750 = 225 (nu)
+ G
1
= X
2
= 10% . 4 = 40% = 40% . 750 = 300 (nu)
2. S lng v t l tng loi nucltit ca on ADN :
- on ADN c: 3000 + 1500 = 4500 (nu)
- A = T = 150 + 300 + 75 +150 = 675 (nu) = 675/400 . 100% = 15%
- G = X = 50% - 15% = 35% = 35% . 4500 = 1575 (nu)
3. S lin kt hyr v s lin kt ha tr ca on AND:
- S lin kt hyr: 2A + 3G = 2. 675 + 3. 1575 = 6075 lin kt
S lin kt ha tr: 2N - 2 = 2 . 4500 -2 = 8998 lin kt
Bi 25: Trn mch th nht ca gen c tng s anin vi timin bng 60% s nucltit ca
mch. Trn mch th hai ca gen c hiu s gia xitzin vi guanin bng 10%, tch s gia
anin vi timin bng 5% s nucltit ca mch (vi anin nhiu hn timin).
1. Xc nh t l % tng loi nucltit trn mi mch n v ca c gen .
2. Nu gen trn 3598 lin kt ha tr. Gen t sao bn ln. Xc nh:
a. S lng tng loi nucltit mi trng cung cp cho gen t sao.
Tuyn tp 101 bi tp Sinh hc c li gii chi tit nm 2015 Lu hnh ni b!

17

Ch bin: Th.S L Th Huyn Trang Email:lthtrang.nhombs2015@gmail.com
b. S lin kt hyr cha trong cc gen con c to ra.

Gii
1. T l tng loi nucltit ca mi mch v ca c gen:
Theo bi, gen c:
+ A
1
+ T
1
= 60% => T
1
= 60% - A
1

+ A
1
x T
2
= 5% => A
1
x T
1
= 5%
Vy: A
1
(60% - A1) = 5% (A1)2 - 0,6A1 + 0,05 = 0
Gii phng trnh ta c A
1
= 0,5 hoc A
1
= 0,1.
Vi A
2
> T
2
=> A
1
< T
1

Nn:
+ A
1
= T
2
= 0,1 = 10%
+ T
1
= A
2
= 0,5 = 50%
Mch 2 c:
X
2
- G
2
= 10%
V X
2
+ G
2
= 100% = (10% + 50%) = 40%
Suy ra: X
2
= 25% v G
2
= 15%
* Vy, t l tng loi nucltit:
- Ca mi mch n :
+ A
1
= T
2
= 10%
+ T
1
= A
2
= 50%
+ G
1
= X
2
= 25%
+ X
1
= G
2
= 15%
- Ca c gen :
+ A = T = 10% + 50%/2 = 30%
+ G = X = 50% - 30% = 20%
2. a. S lng tng loi nucltit mi trng cung cp:
- Tng s nucltit ca gen: (3598 + 2 )/2 = 1800 (nu)
+ A = T = 30% . 1800 = 540 (nu)
+ G = X= 20% . 1800 = 360 (nu)
- S lng tng loi nucltit mi trng cung cp cho gen t sao bn ln:
+ A
mt
= T
mt
= (24 - 1) . 540 = 8100 (nu)
+ G
mt
= X
mt
= (24 - 1) . 360 = 5400 (nu)
b. S lin kt hyr trong cc gen con:
- S lin kt hyr ca mi gen: 2A + 3G = 2 . 540 + 3 . 360 = 2160
- S lin kt hyr trong cc gen con: 2160 x 24 = 34560 lin kt

Bi 26: Mt on gen c trnh t Nu nh sau: 3AGX TTA AGX XTA5
a) Vit trnh t Nu ca mch b sung vi on mch trn.
Tuyn tp 101 bi tp Sinh hc c li gii chi tit nm 2015 Lu hnh ni b!

18

Ch bin: Th.S L Th Huyn Trang Email:lthtrang.nhombs2015@gmail.com
b) Vit trnh t riboNu ca mARN tng hp t gen trn. Bit mch cho l mch gc.
c)Bit cc codon m ha cc axit amin tng ng l: UXG- Xerin; GAU-Aspactic
AAU-Asparagin. Vit trnh t axit amin ca chui polypeptit tng hp t gen trn.


Gii
a) Trnh t Nu ca mch b sung:
Ta c: Mch th nht : 3...AGX TTA AGX XTA...5

Mch b sung: 5TXG AAT TXG GAT3

b) Trnh t riboNu ca mARN:
Ta bit: Mch m gc: 3...AGXTTAAGXXTA...5

mARN: 5UXG AAU UXG GAU3

c) Trnh t axit amin ca chui polypeptit:
Ta c: mARN: 5UXG AAU UXG GAU3

Chui poly peptit: Xerin Asparagin Xerin Aspactic

Bi 26: Mt on polypeptit c trnh t axit amin sau: Valin- xerin- triptophan-
aspacticBit rng cc axit amin c m ha bi cc codon sau: GUU- Valin; UGG-
Triptophan; UXG- Xerin; GAU-Aspactic .
a) Vit trnh t cc riboNu trn mARN tng hp nn polypeptit trn.
b) Vit trnh t cc Nu trn 2 mch ca on gen tng hp nn polypeptit trn.
c) Vit trnh t cc riboNu trong cc b ba i m ca tARN tham gia gii m to polypeptit.

Gii
a) Vit trnh t cc riboNu trn mARN:
Ta c: Polypeptit: Valin- xerin- triptophan- aspactic

mARN: 5 GUU UXG UGG GAU3

b) Vit trnh t cc Nu trn 2 mch ca on gen:
Ta c: mARN: 5GUU UXG UGG GAU3

Mch gc: 3XAA AGX AXX XTA5
ADN
Mch BS: 5GTT TXG TGG GAT3
c) Vit trnh t cc riboNu trong cc b ba i m ca tARN:
Tuyn tp 101 bi tp Sinh hc c li gii chi tit nm 2015 Lu hnh ni b!

19

Ch bin: Th.S L Th Huyn Trang Email:lthtrang.nhombs2015@gmail.com
Ta c: mARN: 5GUU UXG UGG GAU3

Cc tARN: (XAA) (AGX) (AXX) (XUA) .
Bi 27: Cho 1 mch ca on gen ca E.Coli c trnh t nh sau:
TAX GXX TAT AAX XGT XGX
a. Vit trnh t Nu cu mch b sung vi mch trn ca gen.
b. Xc nh chiu ca mi mch trn? Gii thch.
c. Vit trnh t mch mARN tng hp t gen trn. Chiu ca n?
d. Vit trnh t axit amin trn chui polypeptit tng hp t gen trn. Bit cc codon m ha cc
axit amin tng ng l: XGG Acginin, AUG - f.Metionin, AUA- Izo lxin, UUG Lxin,
GXA Alanin, GXG Alanin,

Gii
Mch cho l mch m gc, c chiu 3 - 5. V c b ba TAX m ha axit amin m u f-
Metionin.
Bi 28: Mt gen di 5100A
o
, c Nu loi A = 600.Nu mch 1 ca gen c A
1
= 150 v X
1
= 250.
Hy tnh:
a) Tng s Nu ca gen?
b) S Nu tng loi ca gen?
c) S lin kt hidro ca gen?
d) S Nu tng loi ca mi mch?

Gii

a) Tng s Nu ca gen:Ta c: L = 5100 =>
b) S Nu tng loi ca gen:
Theo gi thit: A = T = 600 v N = 3000, m : A + G = N/ 2
G = N/ 2 A = 1500 600 = 900(Nu).
Vy: A = T = 600(Nu)
G = X = 900(Nu)
c) S lin kt Hidro:
H = 2A + 3G = 2.600 + 3.900 = 3900 (lk Hidro).

d) S Nu tng loi ca mi mch:
Theo gi thit:
A
1
= 150, m A
1
+ A
2
= A => A
2
= A- A
1
= 600 150 = 450.
X
1
= 250, m X
1
+ X
2
= X => X
2
= X- X
1
= 900 250 = 650.
Vy, theo NTBS, ta c: Mch 1 ------------- Mch 2 = S lng
A
1
= T
2
= 150.
T
1
= A
2
= 450.
G
1
= X
2
= 650.
Lx 2 5100 x 2
N = ------ = ------------ = 3000 Nu
3,4 3,4
Tuyn tp 101 bi tp Sinh hc c li gii chi tit nm 2015 Lu hnh ni b!

20

Ch bin: Th.S L Th Huyn Trang Email:lthtrang.nhombs2015@gmail.com
X
1
= G
2
= 250.

Bi 29: Mt gen di 3060A
o
, C s Nu loi A nhiu hn s Nu ca loi khc 10%. Hy tnh:
a) Thnh phn % v s lng mi loi Nu ca gen?
b) Tnh s lin kt hidro ca gen?

Gii
- Theo gi thit: L = 3060 A
o
=> N= (3060x2)/ 3,4 = 1800(Nu).
a) Thnh phn % v s lng tng loi Nu:
Theo gi thit: %A - %G = 10% (1).
Theo NTBS: %A + %G = 50%(2).
T (1) v (2) ta c h: %A - %G = 10% => %A = %T = 30% = 540.
%A + %G = 50% %G = %X = 20% = 360.
b) T tnh.

Bi 30: Mt t bo sinh dc s khai ca rui gim tin hnh nguyn phn lin tip mt s ln
to ra s t bo mi th h cui cng c 512 NST trng thi cha nhn i.
1.Hy xc nh s t phn bo ca t bo sinh dc s khai ni trn
2. Cc t bo mi c to thnh ni trn u tr thnh t bo sinh trng
a. Khi t bo sinh trng gim phn th ly nguyn liu t mi trng ni bo to ra bao
nhiu NST n?
b. Qu trnh gim phn trn hon thnh th to ra c bao nhiu trng v tng s NST
trong cc t bo trng l bao nhiu?
c. Bit hiu sut th tinh ca trng l 25% v mi trng th tinh cn 1 triu tinh trng
tham gia
Hy xc nh s tinh trng tham gia th tinh cho 25% s trng ni trn.


Gii
1.Xc nh s t phn bo ca t bo sinh dc s khai
rui gim b NST lng bi 2n= 8
Gi k l s ln phn bo ( k nguyn dng, k>0)
Theo gi thit, ta c:
2
k
. 2n = 512
2
k
. 8 =512
k = 6
Vy t bo sinh dc s khai ni trn tin hnh 6 t phn bo.

2.a
Tuyn tp 101 bi tp Sinh hc c li gii chi tit nm 2015 Lu hnh ni b!

21

Ch bin: Th.S L Th Huyn Trang Email:lthtrang.nhombs2015@gmail.com
Mi t bo sinh trng c 2n = 8 NST n, trc khi gim phn to trng th u nhn
i NST n thnh NST kp tc l to thm 8 NST n t nguyn liu ca mi trng ni
bo.
M tng s t bo sinh trng c to ra sau 6 t phn bo l 2
6
= 64 t bo
Vy cc t bo sinh trng ly nguyn liu t mi trng ni bo to ra s NST n
l : 8.64 = 512 NST n.

b. Xc nh s NST n trong cc trng to thnh
V mi t bo sinh trng ly nguyn liu t mi trng ni bo to ra s NST n
l :
64.1 = 64 trng
rui gim n=4 NST nn tng s NST trong cc trng to thnh l
64.4 = 256 NST n
c. S tinh trng tham gia th tinh
Hiu sut th tinh ca trng l 25% nn tng s trng c trc tip th tinh to hp t
l: 64.25% = 16 trng
Vy s tinh trng tham gia th tinh l : 1.000.000 x 16 = 16.000.000 tinh trng
Bi 31: Ba hp t ca 1 loi sinh vt, trong mi hp t c 78 NST lc cha nhn i. Cc hp
t nguyn phn lin tip to ra cc t bo con. Tng s NST n trong cc t bo con sinh ra
t 3 hp t bng 8112. T l s t bo con sinh ra t hp t 1 vi hp t 2 bng 1/4. S t bo
con sinh ra t hp t 3 gp 1,6 ln s t bo con sinh ra t hp t 1 v hp t 2.
a.Tm s lng t bo con sinh ra t mi hp t
b.Tnh s ln nguyn phn lin tip ca mi hp t
c. Tnh s lng NST mi trng ni bo cn cung cp cho 3 hp t thc hin cc ln
nguyn phn.



Gii
a. S lng t bo con sinh ra t mi hp t.
Theo cc s liu cho trong gi thit ta c s lng t bo con sinh ra t 3 hp t :
8112 : 78 = 104 t bo
- S lng t bo con sinh ra t h t 3:
(104 :2,6) x 1,6 = 64 t bo
- S lng t bo con ca hp t 1v hp t 2 sinh ra :
(104: 2,6) x 1= 40 t bo
- S lng t bo con ca hp t 1 sinh ra:
(40: 5) x 1 = 8 t bo
- S lng t bo con ca hp t 2 sinh ra:
(40 : 5) x 4 = 32 t bo

Tuyn tp 101 bi tp Sinh hc c li gii chi tit nm 2015 Lu hnh ni b!

22

Ch bin: Th.S L Th Huyn Trang Email:lthtrang.nhombs2015@gmail.com
b. S ln nguyn phn lin tip ca mi hp t
- S ln nguyn phn ca hp t 1: 2
k
=8 k= 3
- S ln nguyn phn ca hp t 2: 2
k
= 32 k=5
- S ln nguyn phn ca hp t 3: 2
k
= 64 k= 6
c. S NST mi trng ni bo cung cp cho c 3 hp t thc hin cc ln nguyn
phn.
- S NST mi trng ni bo cung cp cho mi hp t:
+ Hp t 1: (2
3
-1) x 78 = 546 NST
+ Hp t 2: (2
5
-1) x 78 = 2418 NST
+ Hp t 3: (2
6
-1) x 78 = 4914 NST
Vy s NST mi trng ni bo cung cp cho c 3 hp t thc hin cc ln
nguyn phn :
546 +2418 +4914 = 7878 NST
Bi 32: Mt t bo sinh dc s khai qua cc giai on pht trin t vng sinh sn n vng
chn i hi mi trng cung cp 240 NST n. S NST n trong 1 giao t c to ra vng
chn gp 2 ln s t bo tham gia vo t phn bo cui cng ti vng sinh sn.
a. Xc nh b NST 2n ca loi
b. Tnh s chromatic v s NST cng trng thi ca mi t bo k gia nguyn phn, k gia
gim phn I, k gia gim phn II, k cui gim phn II l bao nhiu?
c. Sau khi gim phn cc giao t c ro thnh u tham gia th tinh. Tng s NST trong cc
hp t to thnh l 128. Tnh hiu sut th tinh ca giao t ?
d. Nu khng c hin tng trao i cho gia cc NSt, khng c t bin th s loi giao t
nhiu nht ca loi l bao nhiu? iu kin?

Gii
a. Xc nh b NST 2n
Gi x l s NST trong b NST lng bi ca loi
k l s t nguyn phn ca t bo sinh dc s khai
( x, k nguyn dng, x chn)


Theo bi:
(2
k
-1).x + x.2
k
= 240 (1)
x/ 2 = 2. 2
k-1
(2)
Thay 2 vo 1 ta c:
(x/2 -1 )x +x.x/2 = 240


x
2
x - 240 = 0

x =16 , k= 3
Vy b NST 2n =16

b. S cromatic v s NST cng trng thi
Tuyn tp 101 bi tp Sinh hc c li gii chi tit nm 2015 Lu hnh ni b!

23

Ch bin: Th.S L Th Huyn Trang Email:lthtrang.nhombs2015@gmail.com
- K gia nguyn phn : 32 cromatic, 16 NST kp
- K gia gim phn I: 32 cromatic, 16 NST kp
- K gia gim phn II: 16 cromatic, 8 NST kp
- K gia nguyn phn :0 cromatic, 8 NST n.
c. S t bo tham gia gim phn: 2
3
= 8
S hp t : 128 / 16= 8
- Nu t bo sinh dc trong gim phn l t bo sinh dc ci 8 giao t ci u
tham gia to hp t.
HSTT = 8. 100/ 8 = 100%
- Nu t bo sinh dc trong gim phn l t bo sinh dc c to 8.4 = 32 giao t
ch c 8 giao t tham gia to hp t
HSTT = 8 . 100/32 =25%
d. S loi giao t ti a: 2
n
= 2
8
= 256
iu kin : cc NST c cu trc khc nhau
Bi 33: Mt t bo sinh dc s khai qua cc giai on pht trin t vng sinh sn n vng
chn i hi mi trng t bo cung cp 3.024 NST n. T l s t bo tham gia vo t
phn bo ti vng chn so vi s NST n c trong mt giao t c to l 4/3. Hiu sut th
tinh ca cc giao t l 50 % to ra mt s hp t. Bit rng s hp t c to ra t hn s
NST n bi ca loi.
a. Xc nh b NST 2n ca loi
b. S NST n m mi trng cung cp cho mi giai on pht trin ca c t bo sinh
dc cho l bao nhiu?
c. Xc nh gii tnh ca c th cha t bo ni trn. Bit gim phn bnh thng khng
xy ra trao i cho v t bin.

Gii
a. Xc nh b NST 2n ca loi
Gi a l s ln nguyn phn t bo sinh dc ti vng sinh sn ( a nguyn dng)
NST cung cp cho qu trnh pht trin ca t bo sinh dc :
(2
a + 1
1) 2n = 3024
S t bo tham gia t phn vo cui cng ti vng chn: 2
a

Theo bi , ta c: 2
a
/ n= 4/3
a =5, n= 24
Tuyn tp 101 bi tp Sinh hc c li gii chi tit nm 2015 Lu hnh ni b!

24

Ch bin: Th.S L Th Huyn Trang Email:lthtrang.nhombs2015@gmail.com
B NST lng bi ca loi l 2n = 48
b. S NST n mi trng cung cp cho giai on sinh sn ca t bo sinh dc : ( 2
a

1) 2n = 31 x 48= 1488 NST
S NST n mi trng ni bo cung cp cho giai on sinh trng ca t bo
sinh dc :
2
a
x 2n = 32 x 48 =1536 NST
c. Gi b l s giao t c to ra t mt t bo sinh dc chn ta c tng s giao t tham gia
th tinh l 32xb
S h t c to thnh l 32 x b x 50% = 16 x b < 24
Suy ra b =1
Vy hp t c to thnh l c th ci.
Bi 34: Mt c th ci ca mt loi c 2 t bo sinh dc s khai tham gia mt s ln nguyn
phn bng nhau. k gia ln nguyn phn th 4 ngi ta m c 768 cromatic c trong cc t
bo con. Sau khi thc hin nguyn phn cc t bo u tham gia to trng v mi trng cung
cp 3072 NST n. Trong 75% trng cung cp cho qu trnh sinh sn. hiu sut th tinh l
37,5 % . con c cng c 2 t bo sinh dc s khai tham gia to tinh trng. Hiu sut th tinh
l 56,25%
a. Xc nh b NST lng bi ca loi ? d on tn loi
b. Xc nh s ln nguyn phn ca t bo sinh dc ci ? s hp t c hnh thnh ?
c. Xc nh s ln nguyn phn ca t bo sinh dc c s khai ?


Gii
a. Xc nh b NST lng bi ca loi
k gia nguyn phn ln th 4, s t bo to thnh l 2
4
= 32 t bo
Theo bi ta c :
32. 2n = 768
2n = 24
Loi l la, c chua
b. Xc nh s t nguyn phn ca t bo sinh dc ci
Gi x l s ln nguyn phn ca t bo sinh dc ci ( x nguyn dng)
Tuyn tp 101 bi tp Sinh hc c li gii chi tit nm 2015 Lu hnh ni b!

25

Ch bin: Th.S L Th Huyn Trang Email:lthtrang.nhombs2015@gmail.com
Theo bi, ta c :
2
x
.2n = 3072

2
x
. 24 = 3072

x =6
S hp t c to thnh:
S trng dng cho sinh sn:
64 x 0.75 = 48
S hp t:
48 x 0.375= 18 hp t
c.
S tinh trng c sinh ra

18 x 100 /56.25 = 32
S t bo sinh tinh
32 : 4 = 8 t bo
S ln nguyn phn
2.2
x
= 8 x = 2
Bi 35:
Mt loi sinh vt khi gim phn, nu c 3 cp NST u xy ra trao i cho ti mt
im s to ra ti a 2
25
loi giao t. Mt t bo sinh dc s khai ci ca loi ny qua mt s
t nguyn phn cn mi trng cung cp 11220 NST n. Cc t bo con sinh ra u tham gia
gim phn. Bit hiu sut th tinh ca trng l 25%, ca tinh trung l 3,125 %. . Hy xc nh
a. S ln nguyn phn ca t bo sinh dc s ci s khai?
b. S hp t c hnh thnh?
c. S t bo sinh tinh cn to ra s tinh trng tham gia vo qu trnh th tinh?

Gii
a.

Xc nh s ln nguyn phn ca t bo sinh dc ci
- B NST ca loi l 2n, ta c 2
n + 3
= 2
25

Vy n =22 2n = 44
- Gi x l s ln nguyn phn ca t bo sinh dc ci, ta c :
44( 2
x
-1) = 11220, x= 8
Tuyn tp 101 bi tp Sinh hc c li gii chi tit nm 2015 Lu hnh ni b!

26

Ch bin: Th.S L Th Huyn Trang Email:lthtrang.nhombs2015@gmail.com

Gii
a.

Theo bi, t bo 1 loi sinh vt ang k gia ca nguyn phn, ngi ta m c c
44 NST kp b NST 2n = 44
b. Nhm t bo I: NST kp xp thnh 2 hng trn mt phng xch o k gia ca gim phn
II


b. S hp t to thnh
- S t bo sinh giao t ci tham gia gim phn = s giao t ci to ra :
2
8
= 256 t bo
- S hp t to thnh
256 x 25% = 64
- S tinh trng tham gia th tinh :
64 x 100/ 3,125 = 2048
- S t bo sinh tinh cn to ra s tinh trng tham gia th tinh
2048 : 4 = 512

Bi 36:
Quan st t bo 1 loi sinh vt ang k gia ca nguyn phn, ngi ta m c c
44 NST kp. Khi quan st 3 nhm t bo sinh dc ca loi ny vng chn ca c quan sinh
sn, ta thy chng ang phn bo cc giai on khc nhau v m c tng cng c 968
NST n v NST kp. S NST kp xp thnh 2 hng ngang trn mt phng xch o cc t
bo nhm I gp 2 ln s NST kp phn ly v cc cc ca cc t bo nhm II. S NST n ang
phn ly v 2 cc ca cc t bo nhm III l 704. Trong qu trnh phn bo s phn chia t bo
cht hon thnh k cui. Hy xc nh:
a. B NST lng bi ca loi
b. Cc nhm t bo trn ang k no ca qu trnh phn bo
c. Xc nh s t bo mi nhm
d. Tng s NST n mi trng cuang cp cho qu trnh phn bo 3 nhm t bo trn.

Tuyn tp 101 bi tp Sinh hc c li gii chi tit nm 2015 Lu hnh ni b!

27

Ch bin: Th.S L Th Huyn Trang Email:lthtrang.nhombs2015@gmail.com
Nhm t bo II: cc NST kp phn ly v 2 cc k sau ca gim phn I
Nhm t bo III: cc NST n phn l v 2 cc k sau ca gim phn II
c. Gi x,y,z ln lt l s t bo nhm I,II,III
Ta c:
2y.2n + y.2n + 704 = 968
3y.2n = 968 -704
y= 2, x =4, x= 8
d. S NST n mi trng cung cp cho qu trnh gim phn
( 4+2+8) . 44 = 616

Bi 37:
1 c th c ca mt loi gia sc, theo di s phn chia ca hai nhm t bo :
+ Nhm I : gm cc t bo sinh dng
+ Nhm II : gm cc t bo sinh dc vng chn ca tuyn sinh dc
Tng s t bo ca 2 nhm t bo l 16. Cng vi s gim phn to trinh trng ca cac t bo
sinh dc, cc t bo ca nhm 1 cng nguyn phn mt s t bng nhau. Khi kt thc phn
bo ca 2 nhm th tng s t bo con ca 2 nhm l 104 t bo v mi trng ni bo phi
cung cp nguyn liu tng ng vi 4560 NST n cho s phn chia ca 2 nhm t bo
ny.
a. Xc nh b NST ca loi
b. k sau trong ln nguyn phn cui cng ca nhm t bo sinh dng ni trn, mi
trng ni bo cung cp tng ng bao nhiu NST n ?

Gii
a.

Xc nh b NST ca loi
Gi x l s t bo sinh dng ban u, y l s t bo sinh dc vng chn, k l s ln
nguyn phn ca mi t bo sinh dng ( k nguyn dng)
Theo bi ta c :
x + y = 16 ( 1)
x.2
k
+4y = 104 (2)
x.2n.(2
k
1) + y.2n. (2
k
1) = 4560 (3)
Tuyn tp 101 bi tp Sinh hc c li gii chi tit nm 2015 Lu hnh ni b!

28

Ch bin: Th.S L Th Huyn Trang Email:lthtrang.nhombs2015@gmail.com
T (1) ta c : y = 16. Th vo (2) ta c :
x.2
k
+ 4. (16 x) = 104
x. (2
k
-4) = 40 4x (2
k -2
-1) = 5.2 = 10.1
V ( 2
k-2
-1) = 10 = 5.2 x = 2 v ( 2
k-2
-1) = 5 ( loi)
( 2
k-2
-1) = 10 =10.1 x = 10 v ( 2
k-2
-1) = 1 k = 3 (nhn)
Th k =3 vo (3) ta c 2n =60
b. S NST n k sau trong cc t bo con ca nhm t bo sinh dng ang thc hin
ln nguyn phn th 3 l :
10. 60. 2. 3
3-1
= 4800NST
Bi 38: S ph h di y cho bit mt bnh ngi do mt trong hai alen ca gen quy
nh.










Cp v chng (1) v (2) th h th II mong mun sinh hai ngi con c c trai, gi v u
khng b bnh trn. Cho rng khng c t bin xy ra, kh nng h thc hin c mong
mun l bao nhiu?


Gii
Qua s ph h --> gen gy bnh l gen tri nm trn NST thng
--> Xc sut c th (1) c kiu gen Aa l: 2/3
- Xc sut c th (2) c kiu gen aa l: 1
- Xc sut sinh 2 con trong c 1 trai, 1 gi l: C
1
2
. 1/2. 1/2 = 1/2
- Xc sut c 2 con bnh thng: 1/2 . 1/2 = 1/4
--> xc sut cn tm l: (2/3.1)(1/2)(1/4) = 1/12 = 8.33%
Bi 39: Quan st ph h m t s di truyn ca mt bnh qua bn th h
Tuyn tp 101 bi tp Sinh hc c li gii chi tit nm 2015 Lu hnh ni b!

29

Ch bin: Th.S L Th Huyn Trang Email:lthtrang.nhombs2015@gmail.com

a) t bin gen ln trn NST thng B)t bin gen trn NST gii tnh Y
b) t bin gen tri trn NST thng D)t bin gen tri trn NST gii tnh X
Cu 8. Kho st s di truyn mt bnh (vit tt l M) ngi qua 3 th h nh sau:

a. Phn tch ph h xc nh qui lut di truyn chi phi bnh trn.
b. Xc sut ngi III
2
mang gen bnh l bao nhiu?


Gii
a) Bnh trn do gen ln qui nh (v II
2
v II
3
khng b bnh). Gen ny nm trn NST thng
(khng th nm trn X hay Y), v II
2
bnh thng m III
1
b bnh di truyn theo qui lut phn
li.
b) V III
1
b bnh II
2
v II
3
d hp t Xc sut ngi III
2
mang gen bnh l 2/3 ~ 0,667


Bi 40: Bnh alkan niu l mt bnh di truyn him gp. Gen gy bnh (alk) l gen ln nm
trn nhim sc th s 9. Gen alk lin kt vi gen I m ho cho h nhm mu ABO. Khong cch
gia gen alk v gen I l 11 n v bn . Di y l mt s ph h ca mt gia nh bnh
nhn:







I
II
III
Nam bnh thng
Nam b bnh
n bnh thng
n b bnh
1 2 3
2
1
4
1
2 3
4
AB O
AB
A O
B A
B
A O
3 4
B Nhm mu B
AB Nhm mu AB
O Nhm mu O
A Nhm mu A
Bnh thng
B bnh
a) Xc nh kiu gen ca 3 v 4.
b) Nu c th 3 v 4 sinh thm a
con th 5 th xc sut a con
ny b bnh alkan niu l bao
nhiu ? Bit rng bc s xt
nghim thai a con th 5 c
nhm mu B.

Tuyn tp 101 bi tp Sinh hc c li gii chi tit nm 2015 Lu hnh ni b!

30

Ch bin: Th.S L Th Huyn Trang Email:lthtrang.nhombs2015@gmail.com


Gii
a) Kiu gen (3):
B
O
I ALK
I alk
nhn giao t I
O
alk t b mang 2 tnh trng ln v giao t I
B
ALK t m.
Kiu gen (4):
A
O
I alk
I alk
nhn giao t I
A
alk t t m v giao t I
O
alk t b.
b) Xc sut sinh a con th 5 b bnh alk, c nhm mu B t cp v chng 3 v 4:
- a con ny c kiu gen l
B
O
I alk
I alk
nhn giao t mang gen hon v I
B
alk = 0,055 t 3 v giao t
I
O
alk = 0,5 t 4 Xc sut sinh ra a con mang bnh v c nhm mu B l 0,055 x 0,5 =
0,0275 = 2,75%.

Bi 41: Cho ph h sau, trong alen gy bnh (k hiu l a) l ln so vi alen bnh thng (A)
v khng c t bin xy ra trong ph h ny.
Th h
I
1 2

II
1 2 3 4 5

III.
1 2 3 4
a. Vit cc kiu gen c th c ca cc c th thuc th h I v III.
b. Khi c th II.1 kt hn vi c th c kiu gen ging vi II.2 th xc sut sinh con u lng
l trai c nguy c b bnh l bao nhiu? Vit cch tnh.

Gii
a. Cp b m s II
4
v II
5
u bnh thng nhng sinh con c a b bnh chng t gen quy nh
bnh nm trn NST thng (khng nm trn NST gii tnh).
Kiu gen ca cc c th: I
1
l aa I
2
l Aa (v sinh con II
3
b bnh.
III
1
v III
3
c th l AA hoc aa. III
2
v III
4
l aa.
b. C th II
1
v c th II
2
u c kiu gen Aa (v h l nhng ngi bnh thng v b ca h
b bnh)
- Xc sut sinh con b bnh l
2
1
x
2
1
=
4
1
.
- Xc sut sinh con trai l 1/2.
Vy xc sut cp v chng ny sinh c mt con trai b bnh l
4
1
x
2
1
=
8
1
.
Bi 42: Nhm mu MN ngi c quy nh bi cp alen ng hp tri M, N. Ngi c



Tuyn tp 101 bi tp Sinh hc c li gii chi tit nm 2015 Lu hnh ni b!

31

Ch bin: Th.S L Th Huyn Trang Email:lthtrang.nhombs2015@gmail.com
nhm mu M c kiu gen MM, nhm mu N c kiu gen NN, nhm mu MN c kiu gen MN.
Trong mt gia nh b v m u c nhm mu MN. Xc sut h c 6 con gm 3 con c
nhm mu M, 2 con c nhm mu MN v 1 con c nhm mu N l bao nhiu?

Gii
ADCT: ( )
3 2 1
3 . 2 . 1
! 3 ! 2 ! 1
!
3 2 1
k k k n
p p p
k k k
n
p p p = + +
Bit: p1: XS sinh con c nhm mu M p2-MN, p3-N (t l khi vit SL th h b m)
k2,k2,k3 s con c nhm mu M,MN,N
n s con mun c
Bi 43: Bnh bch tng ngi do t bin gen ln trn NST thng,alen tri tng ng quy
nh ngi bnh thng. Mt cp v chng u mang gen gy bnh th d hp.
V mt l thuyt, hy tnh xc sut cc kh nng c th xy ra v gii tnh v tnh trng trn nu
h c d kin sinh 2 ngi con?

Gii

Theo gt con ca h: 3/4: bnh thng
1/4 : bnh
Gi XS sinh con trai bnh thng l (A): A =3/4.1/2= 3/8
Gi XS sinh con trai bnh l (a): a =1/4.1/2= 1/8
Gi XS sinh con gi bnh thng l (B): B =3/4.1/2= 3/8
Gi XS sinh con gi bnh l (b): b =1/4.1/2= 1/8
XS sinh 2 l kt qu khai trin ca (A+a+B+b)
2
=
A
2
+ a
2
+B
2
+ b
2
+ 2Aa + 2AB + 2Ab + 2aB + 2ab + 2Bb ( 16 t hp gm 10 loi )
Vy XS sinh:
1/ 2 trai bnh thng = A
2
= 9/64
2/ 2 trai bnh = a
2
= 1/64
3/ 2gi bnh thng = B
2
= 9/64
4/ 2 gi bnh = b
2
= 1/64
5/ 1 trai bthng + 1 trai bnh = 2Aa = 6/64
6/ 1 trai bthng + 1 gi bthng = 2AB = 18/64
7/ 1 trai bthng + 1 gi bnh = 2Ab = 6/64
8/ 1 trai bnh + 1 gi bthng = 2aB = 6/64
9/ 1 trai bnh + 1 gi bnh = 2ab = 2/64
10/ 1 gi bthng + 1 gi bnh = 2Bb = 6/64

Bi 44: Bnh bch tng ngi do t bin gen ln trn NST thng,alen tri tng ng quy
nh ngi bnh thng.Mt cp v chng bnh thng nhng sinh a con u lng b bch
tng.V mt l thuyt,hy tnh xc sut h:
a. Sinh ngi con th 2 khc gii tnh vi ngi con u v khng b bnh bch tng
b. Sinh ngi con th hai l trai v ngi con th 3 l gi u bnh thng
Tuyn tp 101 bi tp Sinh hc c li gii chi tit nm 2015 Lu hnh ni b!

32

Ch bin: Th.S L Th Huyn Trang Email:lthtrang.nhombs2015@gmail.com
c. Sinh 2 ngi con u bnh thng
d. Sinh 2 ngi con khc gii tnh v u bnh thng
e. Sinh 2 ngi con cng gii tnh v u bnh thng
g. Sinh 3 ngi con trong c c trai ln gi v t nht c c mt ngi khng b bnh

Gii
Theo gt B m u phi d hp v gen gy bnh SX sinh :
- con bnh thng(khng phn bit trai hay gi) = 3/4
- con bnh (khng phn bit trai hay gi) = 1/4
- con trai bnh thng = 3/4.1/2 = 3/8
- con gi bnh thng = 3/4.1/2 = 3/8
- con trai bnh = 1/4.1/2 = 1/8
- con trai bnh = 1/4.1/2 = 1/8
a) - XS sinh ngi con th 2 bthng = 3/4
- XS sinh ngi con th 2 khc gii vi ngi con u = 1/2
XS chung theo yu cu = 3/4.1/2 = 3/8
b) - XS sinh ngi con th 2 l trai v th 3 l gi u bthng = 3/8.3/8 = 9/64
c) - XS sinh 2 ngi con u bthng = 3/4. 3/4 = 9/16
d) - XS sinh 2 ngi con khc gii (1trai,1 gi) u bthng = 3/8.3/8.C
1
2
= 9/32
e) - XS sinh 2 ngi cng gii = 1/4 + 1/4 = 1/2
- XS 2 ngi u bthng = 3/4.3/4 = 9/16
XS sinh 2 ngi con cng gii(cng trai hoc cng gi) u bthng = 1/2.9/16
= 9/32
g) - XS sinh 3 c c trai v gi (tr trng hp cng gii) = 1 2(1/2.1/2.1/2) = 3/4
- XS trong 3 ngi t nht c 1 ngi bthng(tr trng hp c 3 bnh) = 1 (1/4)
3

= 63/64
XS chung theo yu cu = 3/4.63/64 = 189/256

Bi 45: ngi, mt bnh di truyn do gen ln nm trn NST thng qui nh.Trong 1 qun
th ngi cn bng di truyn ngi ta thy c 1 triu ngi th c 25 ngi b bnh trn. Tnh xc
sut 1 cp v chng bnh thng sinh 3 con trong c sinh mt con trai bnh v 2 con gi
khng bnh.

Gii
T ra:
3 3
25
a 5 10 A 995 10
1000000

= = =

Xc sut ca b m bnh thng sinh con b bnh l:

Tuyn tp 101 bi tp Sinh hc c li gii chi tit nm 2015 Lu hnh ni b!

33

Ch bin: Th.S L Th Huyn Trang Email:lthtrang.nhombs2015@gmail.com

| | | |
= =
| |

\ . \ .
| | | |
=
| |
\ . \ .
| |
= =
|
\ .

2 2
2
1 2
3 2
2
6
P: Aa Aa
Aa 2 0, 005 0,995 2
XScua bometheo yeucau:
A 1 0, 000025 201
1 1 1 3 27
XSsinhcon: C C
2 4 2 4 512
2 27
XS 5,22.10
201 512


Bi 46: ngi, gen a nm trn nhim sc th thng gy ra bnh bch tng, nhng ngi bnh
thng u c gen A. Trong mt qun th, c 100 ngi bnh thng th c mt ngi mang gen
bnh.
a. Hai ngi bnh thng trong qun th ny kt hn. Theo l thuyt th xc sut h sinh
hai ngi con u bnh thng l bao nhiu phn trm?
b. Nu mt ngi bnh thng trong qun th ny kt hn vi mt ngi bnh thng c
mang gen bnh th theo l thuyt, xc sut h sinh hai ngi con u bnh thng chim bao
nhiu phn trm?


Gii
a. Xc sut h sinh 1 con u bnh thng = 100% .1%.1% = 0,999975
Xc sut h sinh 2 con u bnh thng = 0,999975
2
= 0.99995
b. Xc sut h sinh 1 con u bnh thng = 100% .1%. = 0,9975
Xc sut h sinh 2 con u bnh thng = 0,9975
2
= 0.99500625 ~0.995006

Bi 47: ngi bnh bch tng do gen ln (a) nm trn nhim sc th (NST) thng quy nh,
bnh m mu do gen ln (m) nm trn NST X. mt cp v chng, bn pha ngi v c b b
m mu, c b ngoi v ng ni b bch tng. Bn pha ngi chng c b b bch tng. Nhng
ngi khc trong gia nh u khng b hai bnh ny. Cp v chng ny d nh ch sinh mt
a con, xc sut a con ny khng b c hai bnh l bao nhiu?

Gii
- Xt tnh trng bnh bch tng:
B ngoi ca v b bnh bch tng nn m v c kiu gen Aa; ng ni ca v b bnh bch
tng nn b v c kiu gen Aa.
B m v u c kiu gen Aa x Aa nn ngi v s c kiu gen Aa vi xc xut
3
2

B ca chng b bch tng nn kiu gen ca chng l Aa.
Tuyn tp 101 bi tp Sinh hc c li gii chi tit nm 2015 Lu hnh ni b!

34

Ch bin: Th.S L Th Huyn Trang Email:lthtrang.nhombs2015@gmail.com
Cp v chng ny c kiu gen
3
2
(Aa x Aa) nn kh nng sinh ra a con b bnh bch tng vi
xc xut:
3
2
x
4
1
=
6
1

Xc xut sinh con khng b bnh bch tng l: 1 -
6
1
=
6
5

- Xt tnh trng bnh m mu:
Ngi chng khng b bnh m mu nn kiu gen l X
M
Y.
B ca ngi v b bnh m mu nn kiu gen ca v l X
M
X
m
.
Kiu gen ca cp v chng ny l: X
M
Y x X
M
X
m
nn s sinh con b bnh m mu vi
xc xut
4
1
v con khng b bnh vi xc xut
4
3

- Hai bnh ny do gen nm trn 2 cp NST khc nhau quy nh cho nn chng di truyn phn li
c lp vi nhau Xc xut sinh con khng b bnh no bng tch xc xut sinh con khng b
mi bnh
=
6
5
x
4
3
=
8
5


Bi 48: ngi, tnh trng nhm mu ABO do mt gen c 3 alen I
A
, I
B
, I
O
qui nh. Trong mt
qun th cn bng di truyn c 25% s ngi mang nhm mu O; 39% s ngi mang nhm mu
B. Mt cp v chng u c nhm mu A sinh mt ngi con, xc sut ngi con ny mang
nhm mu ging b m l bao nhiu?

Gii
Tn s I
o
=0,5 ; I
B
= 0,3 ; I
A
= 0,2
T l I
A
I
A
trong qun th l : 0,04 ; I
A
I
O
= 2.0,5.0,2=0,2
T l I
A
I
A
trong s ngi nhm mu A = 0,04/(0,04+0,20) = 1/6
T l I
A
I
o
trong s ngi nhm mu A = 5/6
(
O A A A
I I
6
5
: I I
6
1
) x (
O A A A
I I
6
5
: I I
6
1
). Con mu O ch to ra t b m I
A
I
o
.
Con mu O c t l =
2
6
5
|
.
|

\
|
x
4
1
= Con ging b m = 1 -
144
25
=
144
119


Bi 49: ngi, bnh phninkto niu, bnh galactz huyt v bnh bch tng l ba bnh di
truyn do t bin gen ln nm trn NST thng, khng lin kt vi nhau (cc gen quy nh ba
bnh trn nm trn ba cp NST tng ng khc nhau). Mt cp v chng bnh thng sinh ra
mt a con mc c ba bnh trn.
1. Cp v chng trn, nu mun sinh con th hai th:
a. Tnh theo l thuyt, xc sut mc c ba bnh ca a con th hai l bao nhiu?
b. Tnh theo l thuyt, xc sut mc mt bnh (phninkto niu hoc bnh galactz
Tuyn tp 101 bi tp Sinh hc c li gii chi tit nm 2015 Lu hnh ni b!

35

Ch bin: Th.S L Th Huyn Trang Email:lthtrang.nhombs2015@gmail.com
huyt hoc bch tng) ca a con th hai l bao nhiu?
2. Nu cp v chng trn c ba ngi con. Tnh theo l thuyt, xc sut h sinh c hai
ngi con trai bnh thng v mt ngi con gi mc c ba bnh trn l bao nhiu?
Bit rng khng xy ra t bin trong cc ln sinh con ca cp v chng cc trng hp
trn.

Gii
- Quy c: Alen a: quy nh bnh phninkto niu, A: bnh thng; alen b: quy nh bnh
galactz huyt, B: bnh thng; alen d: quy nh bnh bch tng, D: bnh thng.
- Mt cp v chng bnh thng sinh ra mt a con mc c ba bnh trn =>kiu gen ca b, m
u phi l AaBbDd.
-Xc sut mc c ba bnh ca a con th 2 l :
1
4
aa
1
4
bb
1
4
dd=
1
64
.
- Xc sut mc mt bnh (phninkto niu hoc bnh galactz huyt hoc bch tng) ca a
con th 2:
+Xc sut mc 1 bnh (bnh phninkto niu) l :
1
4
aa
3
4
B-
3
4
D- =
9
64
.
+Xc sut mc 1 bnh (bnh bnh galactz huyt) l :
3
4
A-
1
4
bb
3
4
D- =
9
64
.
+Xc sut mc 1 bnh (bnh bch tng) l :
3
4
A-
3
4
B-
1
4
dd =
9
64
.
Vy xc sut mc mt bnh (phninkto niu hoc bnh galactz huyt hoc bch tng)
ca a con th 2 l:
9
64
+
9
64
+
9
64
=
27
64

2.Xc sut sinh 3 ngi con trong c 2 con trai bnh thng v mt ngi
con gi mc c ba bnh trn l:
3!
2! 1!
(
3
4

3
4

3
4

1
2
)
2

1
4

1
4

1
4

1
2
=
2187
2097152


Bi 50: ng- i, thiu rng hm l mt tnh tri, trong khi chng bch tng v bnh Tay-Sach
(khng tng hp - c enzim hexosaminidaza) l cc tnh trng ln. Cc gen quy nh cc tnh
trng ny nm trn cc nhim sc th th- ng khc nhau. Nu mt ng- i n ng c rng hm v
d hp t v c hai cn bnh bch tng v Tay-Sach ly mt ph n d hp t v c 3 gen ni trn,
th xc sut l bao nhiu khi a con u lng ca h :
a. C rng hm, b bch tng v Tay-Sach ?
b. Thiu rng hm hoc b bch tng ?

Gii
Tuyn tp 101 bi tp Sinh hc c li gii chi tit nm 2015 Lu hnh ni b!

36

Ch bin: Th.S L Th Huyn Trang Email:lthtrang.nhombs2015@gmail.com
Cho rng M/m = thiu rng hm / c rng hm, A/a = bnh th- ng / bch tng, v T/t = bnh
th- ng / b Tay-Sach. Php lai khi l : mm Aa Tt x Mm Aa Tt, cho thy c 1/2 kh nng c
rng hm, 1/4 kh nng da bch tng v 1/4 kh nng b bnh Tay-Sach.
a. i vi tr- ng hp a), ta nhn cc xc sut vi nhau :
(1/2)(1/4)(1/4) = 1/32
b. i vi tr- ng hp b), ta c 1/2 kh nng khng c rng hm v 1/4 kh nng bch
tng. V chng ta ang tm kh nng ch mc mt trong 2 bnh, khng phi l c hai
bnh, nn ta cng cc xc sut: 1/2+1/4 = 3/4

Bi 51: Bnh mu kh ng ngi do gen ln nm trn nhim sc th gii tnh X quy nh.
Mt ngi ph n bnh thng c em gi b mu kh ng, ngi ph n ny ly mt ngi
chng bnh thng. Hy cho bit:
- Xc sut cp v chng ny sinh a con u lng l con trai b bnh l bao nhiu?
- Xc sut cp v chng ny sinh 2 a con u l trai b bnh l bao nhiu?
- Xc sut cp v chng ny sinh ra a con bnh thng l bao nhiu?

Gii
- Ngi ph n bnh thng c em gi b mu kh ng => ngi ph n ny chc chn c
mang gen bnh
- Xc sut sinh con u lng l con trai b bnh l: 1/4 = 0,25
- Xc sut sinh 2 a con u l trai b bnh l: 1/4 x 1/4 = 1/16 = 0,0625
- Xc sut sinh con bnh thng l: 3/4 = 0,75

Bi 52: Bnh mu kh ng ngi do gen ln a nm trn NST gii tnh X quy nh
(khng c alen tng ng trn Y). Ngi bnh c kiu gen X
a
X
a
n v

X
a
Y nam. C s
ph h sau y:
Th h I 1 2 : n bnh thng
: nam bnh thng
Th h II 1 2 3 4 : nam b bnh
Hy cho bit :
a. Kiu gen I
1
, II
2
v II
3
, cn c vo u bit c iu ?
b. Nu ngi con gi II
2
ly chng bnh thng th xc sut con u lng ca h b
bnh mu kh ng l bao nhiu?


Gii
a. Kiu gen I
1
, II
2
v II
3
:
- Kiu gen I
1
l X
A
X
a
, do c con trai II
4
b bnh kiu gen X
a
Y nhn X
a
ca m.
- Kiu gen ca II
2
v II
3
c th l X
A
X
A
khi nhn X
A
ca m v X
A
ca cha hay X
A
X
a
khi
nhn X
A
ca cha v X
a
ca m.
Tuyn tp 101 bi tp Sinh hc c li gii chi tit nm 2015 Lu hnh ni b!

37

Ch bin: Th.S L Th Huyn Trang Email:lthtrang.nhombs2015@gmail.com
b. Xc sut sinh con trai u lng b bnh :
Chng bnh thng c kiu gen l X
A
Y.
Xc sut II
2
mang gen d hp X
A
X
a
l 1/2
=> Xc sut h sinh con trai b bnh X
a
Y l:
1/2 x 1/4 = 1/8 = 0,125 = 12,5%

Bi 53: a) Cho rng khi u c xut pht t mt t bo b t bin nhiu ln dn n mt kh
nng iu ho phn bo, hy gii thch ti sao tn s ngi b bnh ung th ngi gi cao hn
so vi ngi tr.
b) Thc nghim cho thy, nu nui cy t bo bnh thng ca ngi trong mi trng nhn to
trn a petri (hp lng) th cc t bo ch tip tc phn bo cho ti khi to nn mt lp n bo
ph kn ton b b mt a petri. Tuy nhin, nu ly t bo b ung th ca cng loi m ny v
nui cy trong iu kin tng t th cc t bo ung th sau khi phn bo ph kn b mt a petri
vn tip tc phn chia to thnh nhiu lp t bo chng ln nhau. T kt qu ny, hy cho bit
t bin lm hng c ch no ca t bo khin chng tip tc phn chia khng ngng. Gii
thch.

Gii
a) Cho rng khi u c xut pht t mt t bo b t bin nhiu ln dn n mt kh nng iu
ho phn bo, hy gii thch ti sao tn s ngi b bnh ung th ngi gi cao hn so vi
ngi tr.
- t bin gen thng pht sinh do sai st trong qu trnh nhn i ADN. Do vy, t bo cng
nhn i nhiu cng tch lu nhiu t bin. ngi gi s ln phn bo nhiu hn so vi
ngi tr nn nhn i ADN nhiu hn, dn n xy ra nhiu t bin hn so vi ngi tr tui.
- Ngi gi tip xc nhiu hn vi cc tc nhn t bin, v h min dch suy yu khng kh
nng pht hin v tiu dit cc t bo ung th khin cc khi u d pht trin.
b) Thc nghim cho thy, nu nui cy t bo bnh thng ca ngi trong mi trng nhn to
trn a petri (hp lng) th cc t bo ch tip tc phn bo cho ti khi to nn mt lp n bo
ph kn ton b b mt a petri. Tuy nhin, nu ly t bo b ung th ca cng loi m ny v
nui cy trong iu kin tng t th cc t bo ung th sau khi phn bo ph kn b mt a petri
vn tip tc phn chia to thnh nhiu lp t bo chng ln nhau. T kt qu ny, hy cho bit t
bin lm hng c ch no ca t bo khin chng tip tc phn chia khng ngng. Gii thch.
Cc t bo ung th khi b hng c ch tip xc nn s lng t bo ng c vn khng c ch s
phn bo. Khi t bo vn phn chia to thnh nhiu lp chng ln nhau trong khi cc t bo
bnh thng ch phn chia cho ti khi chng chim ht din tch b mt v dng li khi tip xc trc
tip vi cc t bo bn cnh.

Bi 54: 10 t bo sinh dc s khai phn bo lin tip vi s ln nh nhau vng sinh sn, mi
trng cung cp 2480 nhim sc th n, tt c cc t bo con n vng chn gim phn i
hi mi trng t bo cung cp thm 2560 nhim sc th n. Hiu xut th tinh ca giao t l
10 % v to ra 128 hp t. Bit khng c hin tng trao i cho xy ra trong gim phn.
Tuyn tp 101 bi tp Sinh hc c li gii chi tit nm 2015 Lu hnh ni b!

38

Ch bin: Th.S L Th Huyn Trang Email:lthtrang.nhombs2015@gmail.com
Hy xc nh:
a. B nhim sc th 2n ca loi v tn ca loi
b. T bo sinh dc s khai l c hay ci? Gii thch?

Gii
a. Gi x l s ln nguyn phn ca t bo sinh dc s khai, 2n l b nhim sc th lng bi ca
loi, ta c:
8 2
2560 10 2 2
2480 10 ) 1 2 ( 2
=

=
=
n
n
n
x
x
(rui gim)
2n.2
x
.10 = 2560 x = 5
b. S t bo con sinh ra: 320
S giao t tham gia th tinh: 100
10
128
= 1280
S giao t hnh thnh t mi t bo sinh giao t:
320
1280
= 4 suy ra l con c
Bi 55: 1 loi ong mt, 2n=32. Trng khi c th tinh s n thnh ong cha hoc ong th tu
iu kin v dinh dng, cn trng khng c th tinh th n thnh ong c.
Mt ong cha c mt s trng gm trng c th tinh v trng khng c th
tinh, nhng ch c 80% s trng c th tinh l n thnh ong th, 60% s trng khng c th
tinh l n thnh ong c, cc trng hp cn li u khng n v b tiu bin. Cc trng n
thnh ong th v ong c ni trn cha tng s 155136 NST, bit rng s ong c con bng 2%
s ong th con.
a/ Tm s ong th con v s ong c con.
b/ Tng s trng c ong th ra trong ln ni trn l bao nhiu?
c/ Nu s tinh trng trc tip th tinh vi cc trng chim 1% so vi tng s tinh trng
hnh thnh th tng s NST trong cc tinh trng v t bo trng b tiu bin l bao nhiu?

Gii
a/ Gi x l s ong th, y l s ong c th y = 0,02x
Ta c 32x + 16 x 0,02x =155136; x = 4800; y = 96
b/ Tng s trng l (4800x100/80) + (96x100/60) = 6160
c/ Tng s nhim sc th b tiu bin
- S trng th tinh ra: 4800 x 100/80 = 6000 trng
- S tinh trng khng th tinh: (6000 x 100) 6000 = 594000
- S trng khng th tinh ra: 96 x 100/60 = 160 trng
- S trng khng th tinh khng n: 160 96 = 64
- S trng th tinh khng n: 6000 4800 = 1200
- Tng s nhim sc th b tiu bin: (32 x 1200) + 16(64 + 594000) = 9543424 NST
Bi 56: Mt t bo sinh dc s khai ca 1 loi thc hin nguyn phn lin tip mt s t
i hi mi trng ni bo cung cp nguyn liu hnh thnh 504 nhim sc th (NST) n mi.
Cc t bo con sinh ra t t nguyn phn cui cng u gim phn bnh thng to 128 tinh
Tuyn tp 101 bi tp Sinh hc c li gii chi tit nm 2015 Lu hnh ni b!

39

Ch bin: Th.S L Th Huyn Trang Email:lthtrang.nhombs2015@gmail.com
trng cha NST Y.
a. S t nguyn phn ca t bo sinh dc s khai?
b. Xc nh b NST 2n ca loi?
c. Trong qu trnh nguyn phn c bao nhiu thoi t v sc c hnh thnh?
d. Tnh s lng NST n mi trng cung cp cho ton b qu trnh to giao t t 1 t
bo sinh dc s khai
e. C bao nhiu kiu sp xp ca cc NST kp trn mt phng xch o ca thoi v sc
k gia 1 phn bo gim nhim.

Gii
S t nguyn phn:
- S tinh trng mang NST Y = tinh trng mang NST X = 128
Tng s tinh trng to thnh: 128 2 = 256
S TB sinh tinh: 64
4
256
=
S t nguyn phn: Gi K l s t nguyn phn
2
k
= 64 k = 6
B NST 2n: (2
6
-1) 2n = 504 2n = 8
- S thoi v sc hnh thnh: 2
6
1 = 63
- S NST mi trng cung cp cho t bo sinh dc s khai to giao t:
(2
6-1
+ 1) 8 = 1016
- S kiu sp xp l: 8 kiu sp xp.
Bi 57: 10 t bo sinh dc ca mt c th nguyn phn lin tip mt s t i hi mi
trng ni bo cung cp nguyn liu to ra 2480 NST n mi tng ng. Cc t bo con
u tri qua vng sinh trng bc vo vng chn, gim phn to nn cc giao t, mi trng ni
bo cung cp thm nguyn liu to nn 2560 NST n. Hiu sut th tinh ca giao t 10% to
nn 128 hp t lng bi bnh thng.
a. Xc nh b NST lng bi ca loi?
b. Xc nh gii tnh ca c th to nn cc giao t trn?
c. Cc hp t c chia thnh hai nhm A v B c s lng bng nhau. Mi hp t trong
nhm A c s t nguyn phn gp 2 ln s t nguyn phn trong nhm B. Cc hp t trong
mi nhm c s t nguyn phn bng nhau. Tng s NST n c trong ton b cc t bo con
sinh ra t 2 nhm bng 10240 NST n lc cha nhn i. Tm s t nguyn phn ca mi hp
t trong mi nhm t bo?

Gii
a. vng chn mi t bo sinh dc c mt ln nhn i NST k trung gian ca ln phn bo I
nn s lng NST cung cp bng s lng NST c trong t bo ban u trc khi bc vo gim
phn. Suy ra s lng NST n c trong cc t bo trc khi thc hin gim phn l 2560 NST
n.
- S lng NST n c trong 10 t bo sinh dc s khai l 2560 2480 = 80
Tuyn tp 101 bi tp Sinh hc c li gii chi tit nm 2015 Lu hnh ni b!

40

Ch bin: Th.S L Th Huyn Trang Email:lthtrang.nhombs2015@gmail.com
- B NST lng bi ca loi 2n = 8
10
80
=
b. Vi hiu sut th tinh 10% to ra 128 hp t th s lng giao t cn phi c:
1280 100
10
128
= giao t
- S lng t bo sinh dc con khi cha bc vo vng chn c to ra t nhm t bo trn:
120
8
2560
= t bo
Nu cc t bo ny l t bo sinh trng th ch to c 320 t bo trng, khng hon tt qu
trnh th tinh. Vy nhm t bo trn l t bo gii tnh c. V to c: 1280 4 320 = tinh
trng.
c. Gi s t nguyn phn ca mi hp t trong nhm B l k. Suy ra s ln nguyn phn ca hp
t trong nhm A l 2k. Theo gi thit ta c phng trnh:
10240 8 ) 64 2 64 2 (
2
= +
k k
= 20
64 8
10240
2 2
2
=

= +
k k

t k=1, ta c: 20 2 2
2
< +
k k
loi
t k=2, ta c: 20 2 2
2
= +
k k
nghim ng.
S t nguyn phn mi hp t trong nhm A l 4 t nhm B l 2 t.

Bi 58: Tng s t bo sinh tinh trng v sinh trng ca mt loi bng 320. Tng s NST
n trong cc tinh trng to ra nhiu hn cc NST trong cc trng l 18240. Cc trng to ra u
c th tinh. Mt trng th tinh vi mt tinh trng to ra 1 hp t lng bi bnh thng. Khi
khng c trao i on v khng c t bin loi to nn 2
19
loi trng.
a. Nu cc t bo sinh tinh trng v sinh trng u c to ra t 1 t bo sinh dc s khai
c v 1 t bo sinh dc s khai ci th mi loi t bo tri qua my t nguyn phn.
b. Tm hiu sut th tinh ca tinh trng?
c. S lng NST n mi tng ng m mi trng cung cp cho mi t bo sinh dc
s khai ci to trng. l bao nhiu?

Gii

a. Gi s lng t bo sinh tinh trng l x, gi s lng t bo sinh trng l y (vi iu kin x, y
l s nguyn dng, tha mn cng thc 2
k
). Theo gi thit v theo l thuyt gim phn ta c h
phng trnh:

= +
= +
18240 19 4 19
320
y x
y x
ta c

=
=
64
256
y
x

(b NST ca loi 2n=38, c 2
19
loi trng)
S t nguyn phn ca t bo sinh dc c: 2
k
=256 k = 8 t
S t nguyn phn ca t bo sinh dc ci: 2
k
= 64 k = 6 t
Tuyn tp 101 bi tp Sinh hc c li gii chi tit nm 2015 Lu hnh ni b!

41

Ch bin: Th.S L Th Huyn Trang Email:lthtrang.nhombs2015@gmail.com
b. Theo gi thit cc t bo trng u c th tinh, vy c 64 hp t. to ra 64 hp t phi
c 64 tinh trng c th tinh vi trng trong tng s tinh trng c to ra.
256 4 = 1024. Hiu sut th tinh ca tinh trng % 25 , 6 100
1024
64
=
c. S lng NST n mi tng ng cung cp cho t bo sinh dc ci:
- vng sinh sn: (64-1) 38 NST = 2394 NST
- vng chn: 64 38 NST = 2432 NST
Tng s NST n mi tng ng cung cp cho 1 t bo sinh dc ci to ra cc trng: =
2349 + 2432 = 4826 NST


Bi 59: T bo lng bi ca rui gim c khong 5,6610
8
nucltit. Nu chiu di trung bnh
ca nhim sc th rui gim k gia di khong 2 micrmt, th n cun cht li v lm ngn i
bao nhiu ln so vi chiu di ko thng ca phn t ADN?

Gii
Rui gim c 8 NST, vy chiu di ca b NST ca rui gim l:
A =
A
8
8
10 622 , 9
2
4 , 3 10 66 , 5

Chiu di trung bnh mt phn t ADN ca rui gim l
A =

=
8
8
10 2028 , 1
8
10 622 , 9

NST rui gim k gia c chiu di 2 A =
4
10 2 m
Vy NST k gia cun cht vi s ln l 6014
10 2
10 2028 , 1
4
8
=
A
A
= ln
Bi 60: a/.Cc t bo 1,2,3 trong hnh ang k no, thuc kiu phn bo g ? ( Cho bit b
nhim sc th lng bi ca loi ny 2n = 4).








b/. Mt cp nhim sc th tng ng, m mi nhim sc th c 400 nuclxm. Mi on ni
ADN trung bnh c 80 cp nu. S on ni t hn s nuclxm.
Khi cc cp NST ti bn 2 ln lin tip, mi trng ni bo cung cp nguyn liu to nn
cc nuclxm tng ng vi bao nhiu nuclxm? S lng prtin histon cc loi cn phi
cung cp l bao nhiu?


Tuyn tp 101 bi tp Sinh hc c li gii chi tit nm 2015 Lu hnh ni b!

42

Ch bin: Th.S L Th Huyn Trang Email:lthtrang.nhombs2015@gmail.com
Gii
a. T bo 1 ang k sau ca gim phn 2.
T bo 2 ang k sau ca nguyn phn.
T bo 3 ang k sau gim phn 1.
b/. Tng s nu c trn c si ADN ca 1 NST[400 x 146 x 2] + [ 80 x 2 x (400 1)] =
180640 nu.
Khi cc cp NST ti bn 2 ln lin tip, mi trng ni bo cung cp nguyn liu to
nn cc nulxm tng ng vi s lng nh sau:
(2
2
-1) 400 x 2 = 2400 nuclxm. S lng prtin histon cc loi cn cung cp:
(2
2
1) 400 x 2 x 8 = 19200 prtin.


Bi 61: Mt t bo sinh dng ca la 2n = 24 NST. Nguyn phn lin tip 6 ln. Nhng khi
kt thc ln phn bo 3; trong s t bo con, do tc nhn t bin c 1 t bo b ri lon phn bo
xy ra trn tt c cc cp nhim sc th.
a/. Tm s lng t bo con hnh thnh?
b/. Tnh t l t bo t bin vi t bo bnh thng.
c/. Trong cc ln phn bo mi trng t bo cung cp nguyn liu tng ng to
ra bao nhiu nhim sc th n mi?

Gii
a/. Kt thc nguyn phn ln 3 to 8 t bo: 7 t bo vn nguyn phn bnh thng, cn 1 t
bo b ri lon.7 t bo bnh thng nguyn phn tip 3 ln to ra: 7 x 2
3
= 56 t bo.
Mt t bo b ri lon phn bo ln th 4 to ra b nhim sc th 4n = 48 nhim sc th tn ti
trong 1 t bo. T bo ny tip tc tri qua ln phn bo 5 v 6 to nn 4 t bo t bi. Vy tng
s t bo con hnh thnh: 56 + 4 = 60 t bo.
b/. T l t bo t bin vi t bo bnh thng bng 4/56 = 1/14.
c/. S lng NST n cn cung cp:
[(2
3
1) x 24] + [(2
3
1) x 24 x 7] + [ (2
2
1) 24 x 2] = 1488 NST.

Bi 62: a. Ti sao cc NST co xon ti a trc khi bc vo k sau? iu g s xy ra
nu k trc ca nguyn phn thoi phn bo b ph hu? Hin tng cc NST tng ng bt
i vi nhau c ngha g?
b. Rui gim c b NST 2n = 8. Mt nhm t bo sinh dc ca rui gim mang 128 NST
kp. Nhm t bo ny ang k no v c s lng bao nhiu? Bit rng mi din bin trong
nhm t bo nh nhau.

Gii
a.- Cc NST phi co xon ti a trc khi bc vo k sau vic phn chia c d dng
khng b ri do kch thc ca NST.
Tuyn tp 101 bi tp Sinh hc c li gii chi tit nm 2015 Lu hnh ni b!

43

Ch bin: Th.S L Th Huyn Trang Email:lthtrang.nhombs2015@gmail.com
- k trc ca nguyn phn nu thoi phn bo b ph hu th cc NST s khng di chuyn v
cc t bo con v to ra t bo t bi do NST nhn i.
- Hin tng cc NST tng ng bt i vi nhau c ngha:
+ Cc NST tng ng trong gim phn tip hp vi nhau nn c th xy ra trao i cho lm
tng bin d t hp.
+ Mt khc do NST tng ng bt i tng cp nn s phn li ca cc NST lm gim s
lng NST i mt na (cc NST kp tp trung thnh 2 hng mt phng xch o l do chng
bt i vi nhau)
b.- NST kp c th 1 trong cc k sau: K trung gian ln phn bo I sau khi nhn i, k u
I, k gia I, k sau I, k cui I, k u II, k gia II
+ S lng t bo k I: 128 : 8 = 16 t bo
+ S lng t bo gim phn
II: 128 : 4 = 32 t bo

Bi 63: a. S bin i hnh thi NST trong qu trnh phn bo c ngha g?
b. Hin tng b NST gim i mt na xy ra thi im no ca gim phn? Gii thch?
c. T bo sinh dc g c 2n = 78. T bo ny nguyn phn 5 t lin tip v gim phn to
ra cc giao t. Hy tnh s lng NST n mi mi trng cung cp cho t bo trn trong qu
trnh to giao t v s giao t c to thnh.

Gii
a. NST dn xon dng si mnh thc hin chc nng tng hp ADN, ARN, prtin
- NST co ngn, co ngn cc i phn li u n VCDT cho cc t bo con.
- b. Ln phn bo th nht ca gim phn, khi cc NST sp xp thnh hai hng trn mt
phng xch o ca thoi v sc v cc NST kp trong cp tng ng phn li v hai cc ca t
bo
c. 78 x (2
5
1) x 4 = 9672 NST n.
- 2
5
t bo trng; 2
5
x 4 tinh trng.

Bi 64: Khi cho giao phi gia hai ni rui gim thun chng : Thn xm cnh di vi thn en
cnh ngn, F
1
thu c ton thn xm cnh di , cho F
1
tp giao thu c F
2
c t l phn li nh
sau:
70% Xm, di
20% en, ngn
5% Xm, ngn
5% en, di
Bin lun v vit s lai t P n F
2
( s hon v ch xy ra rui ci

Gii
Bc1.
-Bin lun:
+Phn tch t l phn tnh KH ca tng cp tnh trng ring r
+Tnh trng : Mnh Xm ( 70% + 5% ): Mnh en ( 20% +
Tuyn tp 101 bi tp Sinh hc c li gii chi tit nm 2015 Lu hnh ni b!

44

Ch bin: Th.S L Th Huyn Trang Email:lthtrang.nhombs2015@gmail.com
5% ) <=> t l
3: 1( ph hp L phn tnh Mendel) Mnh Xm ( A ) tri
hon ton so vi mnh en (a ) => P: AA x aa v F
1
: Aa x
Aa (1)
+Tnh trng : Cnh di ( 70% + 5% ): Cnh ngn ( 20% + 5%
) <=> t l :
3: 1( ph hp L phn tnh Mendel) Cnh Di( B ) tri
hon ton so Cnh ngn (b ) => P: BB x bb v F
1
: Bb x Bb
(2)
+ T (1) v (2) P (AA,BB) x (aa,bb) v F
1
l (Aa,Bb) x
(Aa,Bb)
*Phn tch t l phn tnh KH ca ng thi hai cp tnh trng:
( Xm : en ) x ( Di : Ngn ) = (3: 1 ) x (3: 1 ) = 9:3:3:1
Theo bi ra :
Xm, Di : Xm, Ngn : en, di : en, ngn = 70%: 5%:
5%: 20% = 9:3:3:1 hai cp tnh trng di truyn tun theo
qui lut hon v gen
Bc2:
F
1
en, Ngn (
ab
ab
) = 20% = 40% ab x 50% ab
Giao t AB = ab = 40% Ab = aB = 10%< 25% l giao
t HVG KG ca rui ci F
1

ab
AB
xy ra hon v gen vi tn
s f = 20%
+Rui c cho giao t AB = ab =50% KG rui c F
1

ab
AB
(lin kt gen hon ton )
Bc3: Vit s lai
P
t/c
: Xm, di x en, Ngn

AB
AB
x
ab
ab

G
p
: AB ab

F
1
100% AB Xm, di
ab
F
1
x F
1
AB x AB
ab ab
G
F1 AB = ab = 40 % AB = ab = 50%
Ab = aB = 10 %
Tuyn tp 101 bi tp Sinh hc c li gii chi tit nm 2015 Lu hnh ni b!

45

Ch bin: Th.S L Th Huyn Trang Email:lthtrang.nhombs2015@gmail.com
F
2
70% Xm, di
20% en, ngn
5% Xm, ngn
5% en, di


Bi 65: Cho nhng cy u F
1
c cng kiu gen vi kiu hnh hoa tm, ht phn di t th
phn. F
2
thu c t l phn tnh kiu hnh:
50,16% hoa tm, ht phn di : 24,84% hoa tm, ht phn trn : 24,84% hoa , ht phn di :
0,16% hoa , ht phn trn
Bin lun v vit s lai t F
1
n F
2
( cho bit mi gen quy nh mt tnh trng )

Gii
Bc1:
-Bin lun:
+F
2
xut hin tnh trng hoa , ht phn trn F
1
khng thun chng c kiu gen d hp hai
cp gen.Vy hoa tm, ht phn di biu hin trong kiu gen d hp l tnh trng tri
Qui c: A qui nh hoa tm ; a qui nh hoa
B qui nh ht phn di ; b qui nh ht phn trn
F
1
( Aa,Bb) x F
1
(Aa,Bb)
+T l phn tnh kiu hnh F
2
: 50,16% : 28,84% : 28,84% : 0,16% = 9 : 3: 3:1 y l kt qu
ca hin tng di truyn hon v gen
Bc 2:
F
2
hoa , ht phn trn (
ab
ab
) = 0,16% = 4% ab x 4% ab Hon v gen xy ra c hai bn b m
F
1
em lai
AB = ab = 4% < 25% l giao t HVG
Ab = aB = 46%> 25% l giao t bnh thng KG ca F
1
l
aB
Ab
v
tn s HVG( f) = 2 x 4% = 8%
Bc3:
Lp s lai
F
1
( Hoa tm, ht phn di )

x F
1
( Hoa tm, ht phn di )

Ab x Ab
aB aB
G
F1 Ab = aB = 46 % Ab = aB = 46 %
AB = ab = 4 % AB = ab = 4 %

F
2
50,16% hoa tm, ht phn di ; 24,84% hoa tm, ht phn trn
Tuyn tp 101 bi tp Sinh hc c li gii chi tit nm 2015 Lu hnh ni b!

46

Ch bin: Th.S L Th Huyn Trang Email:lthtrang.nhombs2015@gmail.com
24,84% hoa , ht phn di ; 0,16% hoa , ht phn trn

Bi 66: Khi lai th ng thun chng thn cao, ht trng vi th ng thn thp, ht vng . F
1
thu
c ton cy thn cao, ht vng. Cho cc cy F
1
t th phn vi nhau F
2
thu c 18400 cy
bao gm 4 kiu hnh, trong c 4416 cy thn cao, ht trng .( Bit rng mi tnh trng do mt
gen qui nh)
Bin lun v vit s lai t P n F
2


Gii
Bc1.
-P thun chng hai cp tnh trng em lai F
1
ng tnh trng thn cao, ht vng ( ph hp L
ng tnh Men del ) tnh trng thn cao(A ) l tri hon ton so vi thn thp(a); ht vng (B )
l tri hon ton so vi ht trng (b) v kiu gen F
1
(Aa, Bb)
-T l cy cao, ht trong(A-bb) F
2
=
4416
18600
x 100% = 24%(0,24) = 18,75%(
16
3
) = 25%(
4
1
)
qui lut di truyn chi phi hai cp tnh trng l qui lut di truyn hon v gen KG(p)
Ab
Ab
x
aB
aB
KG(F
1
)
aB
Ab

Bc 2
Gi t l giao t ca F
1

AB = ab = x
Ab = aB = y
Ta c y
2
+ 2xy = 0,24 (1)
x + y =
2
1
(2)
Gii h phng trnh (1) & (2) ta c x= 0,1 ; y = 0,4 tn s HVG ( f ) = 0,2
=> Giao t lin kt = 80%
Bc3.
S lai t p n F
2

P
t/c
: Cao, trng x Thp, vng

Ab
Ab
x
aB
aB

G
p
: Ab aB

F
1
100% Ab ( Cao, vng )
aB
( Cao, vng ) F
1
x F
1
( Cao, vng )
Ab x Ab
Tuyn tp 101 bi tp Sinh hc c li gii chi tit nm 2015 Lu hnh ni b!

47

Ch bin: Th.S L Th Huyn Trang Email:lthtrang.nhombs2015@gmail.com
aB aB
G
F1 Ab = aB = 40 % Ab = aB = 40 %
AB = ab = 10 % AB = ab = 10 %
F
2
51% cao, vng; 24% cao, trng;
24% thp, vng; 1% thp, trng

Bi 67: em giao phn gia b m u thun chng khc nhau v hai cp gen tng phn thu
c F
1
ng lot cy cao, chn sm. F
2
c 4 kiu hnh trong kiu hnh cy cao, chn mun
chim 12,75%
Bin lun v vit s lai t P n F
2

( cho bit mi gen quy nh mt tnh trng )
Gii

Bc1:
-P thun chng hai cp tnh trng tng phn em lai F
1
ng
tnh trng cy cao, chn sm( ph hp nh lut ng tnh
Melen ) cao, chn sm tri so vi thp, chn mun
+qui c A: cao a: thp
B: chn sm b: chn mun
+F
1
c kiu gen d hp hai cp gen (Aa,Bb)
-T l phn tnh kiu hnh F
2

cy cao, chn mun ( A-;bb) = 12,75% =
16
3
=
4
1
qui lut di
truyn chi phi s di truyn hai cp tnh trng l qui lut di
truyn hon v gen
Bc2:
-Gi t l giao t ca F
1

AB = ab = x
Ab = aB = y
Ta c
y
2
+ 2xy = 0,1275(1)
x + y =
2
1
(2)
gii h phng trnh (1) & (2) ta c
+x = 0,35 > 0,25 ( giao t lin kt) ;
+y = 0,15 < 0,25 (giao t hon v gen)
+Suy ra kiu gen F
1
l
ab
AB
v tn s HVG () = 0,15 x 2 = 0,3
=> Giao t lin kt = 70%
Tuyn tp 101 bi tp Sinh hc c li gii chi tit nm 2015 Lu hnh ni b!

48

Ch bin: Th.S L Th Huyn Trang Email:lthtrang.nhombs2015@gmail.com
+Kiu gen ca P
AB
AB
x
ab
ab

-Bc 3:
S lai t P n F
2

P
t/c
: cy cao, chn sm x cy thp, chn mun

AB
AB
x
ab
ab

G
p
: AB ab

F
1
100% Ab ( Cao, chn sm )
aB
( Cao, chn sm ) F
1
x F
1
( Cao, chn sm )
AB x AB
ab ab
G
F1 AB = ab = 35 % AB = ab = 35 %
Ab = aB = 15 % Ab = aB = 15 %


F
2
62.25% cao, chn sm; 12.75% cao, chn mun;
12.75% thp, chn sm; 12.25% thp, chn mun

Bi 68: Cy u lai F
1
mang kiu hnh hoa tm- ht phn di tng ng vi s c mt ca hai
cp gen d hp trn NST tng ng. Gi s c 1000 t bo sinh giao t tri qua gim phn
pht sinh ht phn, trong c 100 t bo xy ra hon v gen. Cy F
1
c dng lm trong php
lai phn tch cho th h lai.Tnh t l % cc loi kiu hnh th h lai.Bit rng tt c ht phn
sinh ra u tham gia th tinh v hoa tm tri hon ton so vi hoa , ht phn di tri hon ton
so vi ht phn trn

Gii
1.Xc nh tn s Hon v gen:
- S ht phn c hnh thnh t 1000 t bo sinh ht phn l: 4.1000 = 4000
- Nu 1 t bo sinh ht phn xy ra hon v gen s cho hai loi giao t vi t l mi loi giao t
l:
+giao t lin kt = giao t hon v gen =
2
1

V vy t 100 t bo sinh ht phn xy ra hon v gen th s ht phn xy ra hon v gen l:
2
100 . 4
= 200
Vy tn s hon v gen l: p =
4000
200
x 100% = 5%
Tuyn tp 101 bi tp Sinh hc c li gii chi tit nm 2015 Lu hnh ni b!

49

Ch bin: Th.S L Th Huyn Trang Email:lthtrang.nhombs2015@gmail.com
2.Xc nh t l phn tnh KH th h lai(F
2
) :
-Bin lun xc nh KG ca F
1

+Qui c A: hoa tm a: hoa
B: ht phn di b: ht phn trn
+F
1
mang cp gen d hp trn cng cp NST tng ng KG F
1
c th l
ab
AB
hoc
aB
Ab
.
+ Nu F
1
c KG
ab
AB

Lai phn tch F
1
:
ab
AB
x
ab
ab

Giao t F
1
AB= ab = 47,5% 100% ab
Ab = aB =2,5%
T l KG F
2
47,5%
ab
AB
: 47,5%
ab
ab
: 2,5%
ab
Ab
: 2,5%
ab
aB

T l KH F
2

47,5% hoa tm,ht phn di: 47,5% hoa ,ht phn trn : 2,5% hoa tm, ht phn trn: 2,5% hoa
, ht phn trn:
+Nu F
1
c KG
aB
Ab
.
Lai phn tch F
1
:
aB
Ab
x
ab
ab

Giao t F
1
Ab = aB= 47,5% 100% ab
AB = ab= 2,5%
T l KG F
2
2,5%
ab
AB
: 2,5%
ab
ab
: 47,5%
ab
Ab
: 47,5%
ab
aB

T l KH F
2

2,5% hoa tm,ht phn di : 2,5% hoa ,ht phn trn : 47,5% hoa tm, ht phn trn: 47,5% hoa
, ht phn trn

Bi 69: Mt gen c khi lng 45.10
4
vC, c hiu s gia nucltit loi X vi mt loi
nucltit khc bng 20% s nucltit ca gen. Cho bit dng t bin, s nucltit ca mi loi
gen t bin trong cc trng hp sau, bit t bin khng chm n qu 3 cp nucltit.
1. Sau t bin, s lin kt hyr ca gen tng 1 lin kt
2. Sau t bin s lin kt hyr ca gen gim 2 lin kt.
Gii
- Tng s nucltit ca gen: 45. 10
4
: 300 nucltit.
X A = 20% A = T = 15%.
Tuyn tp 101 bi tp Sinh hc c li gii chi tit nm 2015 Lu hnh ni b!

50

Ch bin: Th.S L Th Huyn Trang Email:lthtrang.nhombs2015@gmail.com
X + A = 50% suy ra G = X = 35%.
- S nucltit mi loi ca gen trc t bin.
A = T = 1500. 15% = 225 nucltit.
G = X = 1500. 35% = 525 nucltit.
1. Sau t bin, s lin kt hyr ca gen tng 1 lin kt.
+ Trng hp 1: Thay mt cp A T bng 1 cp G X:
- S nucltit mi loi ca gen sau t bin:
A = T = 225 1 = 224 nucltit; G = X = 525 +1 = 526nucltit
+ Trng hp 2: Thay mt cp G X bng 2 cp A T:
- S nucltit mi loi ca gen t bin:
A = T = 225 + 2 = 227 nucltit; G = X = 525 1= 524nucltit.
2. Sau t bin, s lin kt hyr ca gen gim i 2 lin kt.
+ Trng hp 1: Mt 1 cp A T.
- S nucltit mi loi ca gen sau t bin:
A = T = 225 1 = 224 nucltit; G = X = 525 nucltit
+ Trng hp 2: Thay 2 cp G X bng 2 cp A T:
- S nucltit mi loi ca gen t bin:
A = T = 225 + 2 = 227 nucltit; G = X = 525 2 = 523nucltit.
Bi 70: Gen c 3120 lin kt hyr v A = 20% tng s nucltit. Tm dng t bin c th v
tnh s nucltit mi loi ca gen t bin trong cc trng hp sau, bit t bin khng chm
n qu 3 cp nucltit.
1. Sau t bin, s lin kt hyr ca gen tng thm 3 lin kt.
2. Sau t bin, s lin kt hyr ca gen khng i.
Gii
gii A = T = 20% G = X = 50% - 20% = 30%.
- Gi N l tng s nucltit ca gen trc t bin, ta c:
suy ra N = 2400 nucltit
- S nucltit mi loi ca gen trc t bin:
A = T = 2400. 20% = 480 nucltit. G = X = 2400. 30% = 720 nucltit.
1. Sau t bin, s lin kt hyr ca gen tng 3 lin kt:
+ Trng hp 1: thm 1 cp nucltit G X trong gen.
- S nucltit mi loi ca gen t bin:
Tuyn tp 101 bi tp Sinh hc c li gii chi tit nm 2015 Lu hnh ni b!

51

Ch bin: Th.S L Th Huyn Trang Email:lthtrang.nhombs2015@gmail.com
A = T = 480 nucltit; G = X = 720 +1 =721 nucltit
+ Trng hp 2: Thay 3 cp A T bng 3 cp G - X
- S nucltit mi loi ca gen t bin:
A = T = 480 3 = 477nucltit; G = X = 720 +3 = 723 nucltit.
+ Trng hp 3: Thay 1 cp G X bng 3 cp A T:
- S nucltit mi loi ca gen t bin:
A = T = 480 + 3 = 483 nucltit; G = X = 720 1 = 719 nucltit.
2. Sau t bin, s lin kt hyr ca gen khng i:
t bin ch c th thuc dng o v tr cc cp nucltit hoc thay th cc cp nucltit.
+ Trng hp 1: o v tr gia cc cp nucltit trong gen:
- S nucltit mi loi ca gen t bin:
A = T = 480 nucltit; G = X = 720 nucltit.
+ Trng hp 2: thay cp nucltit A T bng T A hoc thay cp nucltit G X bng X
G: - S nucltit mi loi gen ca t bin:
A = T = 480 nucltit; G = X = 720 nucltit
+ Trng hp 3: thay 3 cp A T bng 2 cp G X:
- S nucltit mi loi ca gen t bin:
A = T = 480 3 = 477 nucltit; G = X = 720 + 2 = 722 nucltit
+ Trng hp 4: Thay 2 cp G X bng 3 cp A T:
- S nucltit mi loi ca gen t bin:
A = T = 480 + 3 = 483 nucltit; G = X = 720 2 = 718 nucltit.

Bi 71 :
1. S lin kt hyr ca gen s thay i nh th no khi xy ra t bin gen cc dng sau:
a. Mt 1 cp nucltit trong gen.
b. Thm 1 cp nucltit trong gen.
c. Thay th mt cp nucltit trong gen.
2. Phn t prtin s b thay i nh th no trong cc trng hp t bin sau y:
a. Mt 1 cp nucltit sau m m u.
b. Thm 1 cp nucltit sau m m u.
c. Thay 1 cp nucltit trong gen.
d. o vi tr gia 2 cp nucltit (khng k n m m u v m kt thc).
Tuyn tp 101 bi tp Sinh hc c li gii chi tit nm 2015 Lu hnh ni b!

52

Ch bin: Th.S L Th Huyn Trang Email:lthtrang.nhombs2015@gmail.com
e. Trong cc dng t bin ni trn, dng no nh hng nghim trng nht n cu
trc ca prtin? V sao?
Gii
1. a. Mt 1 cp nucltit trong gen:
+ Nu mt 1 cp nucltit A T s lm gim 2 lin kt hyr.
+ Nu mt 1 cp nucltit G X s lm gim 3 lin kt hyr.
b. Thm mt cp nucltit trong gen:
+ Nu thm 1cp nucltit A T s lm tng 2 lin kt hyr.
+ Nu thm 1cp nucltit G X s lm tng 3 lin kt hyr.
c. Thay mt cp nucltit trong gen:
+ Nu thay mt cp nucltit A T bng mt cp T A hoc thay mt cp nucltit G X
bng mt cp nultit G X s khng lm thay i s lin kt hyr ca gen.
+ Nu thay mt cp nucltit A T bng 1 cp nucltit G X s lm tng s lin kt hyr
ln 3 2 = 1 lin kt.
+ Nu thay mt cp nucltit G X bng 1 cp nucltit A T s lm gim s lin kt hyr
ln 3 2 = 1 lin kt.
2. a. Mt mt cp nucltit sau m m u s thay i ton b trnh t cc axit amin trong chui
polipeptit.
b. Thm mt cp nucltit sau m m u s thay i ton b trnh t cc axit amin trong chui
polipeptit.
c. Thay mt cp nucltit trong gen:
+ Khng thay i cu trc phn t ca prtin khi cp nucltit b thay th thuc m m
u hay m kt thc.
+ Khng thay i cu trc ca phn t prtin khi m b ba (Codon) sau t bin quy
nh axit amin ging nh m b ba trc t bin (do tnh thoi ho ca m di truyn).
+ Thay i mt axit amin trong chui plipeptit khi m b ba sau t bin quy nh axit
amin khc b ba trc t bin.
+ Chui polipeptit s b ngn li sau khi m b ba sau t bin tr thnh max kt thc.
d. o v tr gia hai cp nucltit (khng k n m m u v m kt thc).

+ Khng lm thay i axit amin no trong chui polipeptit khi o v tr 2 cp
nucltit ging nhau hoc lm xut hin b ba mi cng m ho cho axit amin c.
+ Thay i mt axit amin trong chui plipeptit khi o vi tr hai cp nucltit
Tuyn tp 101 bi tp Sinh hc c li gii chi tit nm 2015 Lu hnh ni b!

53

Ch bin: Th.S L Th Huyn Trang Email:lthtrang.nhombs2015@gmail.com
ca mt m b ba v m b ba sau t bin quy nh axit amin khc vi m trc t
bin.
+ Thay i 2 axit amin trong chui polipeptit khi o v tr hai cp nucltit ca hai m b
ba v hai m b ba sau t bin quy nh axit amin khc vi trc t bin.
e. Dng mt mt cp nucltit hay dng thm mt cp nucltit thay i nghim trng nht v
cu trc ca prtin v hai dng t bin ny u sp xp li cc b ba m ho t sau m ho m
u n cui gen, dn n thay i ton b trnh t cc axit amin t m b t bin n cui
chui polipeptit.

Bi 72: Mt gen c cu trc di 0,408mm. Do t bin thay th mt cp nucltit ny bng mt
cp nucltit khc ti v tr nucltit th 363 lm cho m b ba ti y tr thnh m khng quy
nh axit amin no. Hy cho bit phn t prtin do gen t bin tng hp c bao nhiu axit
amin?
Gii
* Nucltit c v tr 363 thuc b ba th 363 : 3 = 121
*Codon th 121 tr thnh m kt thc nn s axit amin trong phn t prtin do gen b
t bin tng hp c s axit amin l:
+ 121 1 =120 axit amin (nu k c axit amin m u).
+ 121 2 = 119 axit amin (nu khng k n axit amin m u).
Bi 73:
1. Mt gen c cu trc c trnh t cc cp nucltit c bt u nh sau:
5 10 15
3' TAX XAA TTX AXA TXA XTT5'.
5' ATG GTT AAG TGT AGT GAA3'.
Trnh t axit amin trong chui polipeptit do gn trn tng hp c bt u nh th no?
2. Phn t prtin do gen t bin tng hp thay i ra sao trong cc trng hp sau:
a. Thay mt cp nucltit A T v tr th hai bng G X.
b. Mt mt cp nucltit X G v tr th 4.
c. o v tr hai cp nucltit th 16 v 18 l X G v T A.
d. Mt 2 cp nucltit th 13 v 14.
e. Thay mt cp nucltit v tr th 10 l A T bng 1 cp nucltit T A.
Cho bit cc b ba m ho trn phn t mARN tng ng vi cc axit amin nh sau:
GAA: axit Glutamic AUG: Metinin UGA: M kt thc.
Tuyn tp 101 bi tp Sinh hc c li gii chi tit nm 2015 Lu hnh ni b!

54

Ch bin: Th.S L Th Huyn Trang Email:lthtrang.nhombs2015@gmail.com
UGU: Xistin AAG: Lizin AAG: Lizin.
GUU: Valin AGU: Xrin AGU: Xrin.


Gii
1. Trnh t cc axit amin trong chui plipeptit
- Mch khun ca gen c chiu 3' 5'.
- Theo nguyn tc b sung ca c ch sao m, t trnh t cc nucltit trong mch khun ra
trnh t cc ribnucltit trong mARN c bt u nh sau:
Mch khun: TAX XAA TTX AXA TXA XTT
mARN: AUG GUU AAG UGU AGU GAA
- Vy, trnh t cc axit amin trong phn t prtin do gen cu trc ni trn tng hp l:
Mtinin Valin Lizin Xistin Xrin axit glutamic
2.Thay i cu trc ca phn t prtin:
a. Thay mt cp nucltit v tr th 2 l A T bng G X l thay m m u nn
khng lm thay i axit amin no trong phn t prtin.
b. Mt 1 cp nucltit l X G v tr th 4 s thay i ton b axit amin trong chui
plipeptit t sau axit amin m u.
c. o v tr 2 cp nucltit v tr th 16 v 18 lm m b ba ti y b bin i thnh
TTX, quy nh m sao l AAG m ho axit amin lizin
d. Mt 2 cp nucltit th 13 v 14 lm m b ba ti v tr ny tr thnh AXT, quy nh
m sao UGA v y l m kt thc nn chui polipeptit ch cn 4 axit amin sau:
e. Mtinin Valin Lizin Xistrin

Bi 74: Cho lai hai th c chua: qu -thn cao vi qu -thn thp thu c 37.5% qu
-thn cao: 37.5% qu -thn thp: 12.5% qu vng-thn cao: 12.5% qu vng-thn thp. Bit
rng mi tnh trng do 1 gen quy nh.
Gii
+ Xt ring tng tnh trng th h con:
( 37,5% + 37,5% ) : ( 12,5% + 12,5% ) vng = 3 : 1 vng
( 37,5% + 12,5% ) cao : ( 37,5 % + 12,5% ) thp = 1 cao : 1 thp
+ Nhn 2 t l ny ( 3 : 1 vng ) ( 1 cao : 1 thp ) = 3 -cao : 3 -thp : 1 vng-cao : 1
vng-thp, ph hp vi php lai trong bi. Vy 2 cp gen quy nh 2 tnh trng nm trn 2 cp
NST khc nhau.
Tuyn tp 101 bi tp Sinh hc c li gii chi tit nm 2015 Lu hnh ni b!

55

Ch bin: Th.S L Th Huyn Trang Email:lthtrang.nhombs2015@gmail.com

Bi 75: Mu lng ca mt loi c mo chu s kim sot ca dy a allen xp theo th t
tnh tri gim dn l: R
1
(lng ) > R
2
(lng en) > R
3
(lng xm). Hy xc nh Kiu gen ca
c lng , lng en v lng xm.
Gii
Dy a allen xp theo th t tnh tri gim dn l: R
1
(lng ) > R
2
(lng en) > R
3
(lng
xm)
KG ca c lng c th l: R
1
R
1
; R
1
R
2
; R
1
R
3

KG ca c lng en c th l: R
2
R
2
; R
2
R
3

KG ca c lng xm c th l: R
3
R
3
Bi 76: Cho gi thuyt sau:
A: ht vng a: ht xanh
B: ht trn b: ht nhn
D: thn cao d: thn thp
Cc cp gen ny di truyn c lp nhau. Ngi ta tin hnh php lai gia 2 c th c kiu gen:
AabbDd lai vi AaBbdd.
Xc nh s kiu gen v s kiu hnh chung ca con lai.

Gii
Ta xt cc php lai c lp :
Kiu gen kiu hnh
Aa x Aa =AA: 2Aa: aa 3 vng: 1 xanh
Bb x bb = Bb: bb 1 trn: 1 nhn
Dd x dd = Dd: dd 1 cao: 1 thp
Vy:
S t hp 1 cp gen d hp Aa cho ra 3 KG (Aa x Aa =1AA: 2Aa: 1aa )
S t hp 2 cp gen 1 bn d hp bn kia ng hp cho ra 2 KG
(Bb x bb = 1Bb : 1bb; Dd x dd = 1Dd : 1dd)
T l KG chung l: (1AA : 2Aa : 1aa)(1Bb : 1bb)(1Dd : 1dd)
= AABbDd ; AABbdd ; AAbbDd ; Aabbdd....
S kiu gen tnh chung: 3.2.2 = 12

Lp lun tng t:
S t hp 1 cp gen d hp Aa cho ra 2KH (3 vng: 1 xanh)
S t hp 2 cp gen 1 bn d hp bn kia ng hp cho ra 2 KH
T l KH tnh chung: (3 vng : 1 xanh)(1 trn : 1 nhn)(1 cao : 1 thp)
S kiu hnh tnh chung: 2.2.2 = 8
Tuyn tp 101 bi tp Sinh hc c li gii chi tit nm 2015 Lu hnh ni b!

56

Ch bin: Th.S L Th Huyn Trang Email:lthtrang.nhombs2015@gmail.com

Bi 77: Php lai AaBbccDdee x AabbccDdEe s sinh ra kiu gen aabbccddee chim t l bao
nhiu ?(Vi 5 cp gen nm trn 5 cp NST khc nhau, cc tnh trng u tri hon ton.)
Gii
trng hp ny ta xt 5 php lai c lp nhau:
Aa x Aa
4
3
A- +
4
1
aa
Bb x bb
2
1
B- +
2
1
bb
cc x cc 1cc
Dd x Dd
4
3
D- +
4
1
dd
Ee x ee
2
1
E- +
2
1
ee
Vy kiu gen aabbccddee sinh ra i con chim t l l:

4
1
x
2
1
x 1 x
4
1
x
2
1
=
64
1



Bi 78: Cho lai 2 c th AaBbCc, vi 3 cp gen nm trn 3 cp NST khc nhau, cc tnh
trng u tri hon ton.

a. T l kiu di truyn c th d hp 2 cp gen, cp gen cn li ng hp:
A.
64
1
B.
64
8
C.
64
24
D.
64
32


b. T l kiu di truyn c th d hp 1 cp gen, 2 cp cn li ng hp:
A.
64
1
B.
64
8
C.
64
24
D.
64
32


Gii

Ta xt 3 php lai c lp nhau:
Aa x Aa
4
1
AA +
4
2
Aa +
4
1
aa
Bb x Bb
4
1
BB +
4
2
Bb +
4
1
bb
Cc x Cc
4
1
CC +
4
2
Cc +
4
1
cc

a. C th d hp 2 cp gen, cp gen cn li ng hp l : AaBbCC; AaBbcc;
Tuyn tp 101 bi tp Sinh hc c li gii chi tit nm 2015 Lu hnh ni b!

57

Ch bin: Th.S L Th Huyn Trang Email:lthtrang.nhombs2015@gmail.com



































Bi 79: Trong c th c 4 cp gen nm trn 4 cp NST tng ng, c th b c 3 cp gen d
hp, 1 cp gen ng hp. cn m th ngc li. C bao nhiu kiu giao phi c th xy ra?
AaBBCc; AabbCc; AABbCc; aaBbCc
M t l ca tng kiu gen l :
4
2
x
4
2
x
4
1
=
64
4

Tng t cho cc kiu hnh cn li
Vy t l kiu di truyn c th d hp 2 cp gen, cp gen cn li ng hp l:
(
4
2
x
4
2
x
4
1
) x 6 =
64
4
x 6 =
64
24

Chn p n C

b. C th d hp 1 cp gen, 2 cp cn li ng hp l: AaBBCC; AabbCC; Aabbcc;
AaBBcc; AABbCC; AABbcc; aaBbCC; aaBbcc; AABBCc; AAbbCc; aaBBCc;
aabbCc
M t l ca tng kiu gen l:
4
2
x
4
1
x
4
1
=
64
2

Tng t cho cc kiu hnh cn li
Vy t l kiu di truyn c th d hp 1 cp gen, 2 cp cn li ng hp l:
(
4
2
x
4
1
x
4
1
) x 12 =
64
2
x 12 =
64
24

Chn p n C

T l phn li kiu hnh = Tch cc t l kiu hnh ring l ca mi cp gen.

V d1: C th d hp kiu gen AaBb tp giao s cho F
1
phn tnh kiu hnh theo t l
no, nu cc gen ny phn ly c lp v gen A tri khng hon ton?
A. 9 : 3 : 3 : 1 C. 6 : 3 : 3: 2: 1: 1
B. 27: 9 : 9: 9: 3: 3: 3:1 D. 9 : 3 : 4
Gii:
Ta xt 2 php lai c lp nhau (do cc gen phn li c lp)
Aa x Aa = 1AA : 2Aa : 1aa. V gen A tri khng hon ton, lc kiu gen AA,
Aa, aa quy nh 3 KH khc nhau =>Cho ra 3 kiu hnh
Bb x Bb = 1BB : 2Bb : 1bb. V gen B tri hon ton, lc kiu gen BB v Bb
c cng 1 KH =>Cho ra 2 kiu hnh (3B-, 1bb)
T l phn li kiu hnh i con l: (1 : 2 : 1) (3 : 1) = 6 : 3 : 3: 2: 1: 1
Chn p n C

Tuyn tp 101 bi tp Sinh hc c li gii chi tit nm 2015 Lu hnh ni b!

58

Ch bin: Th.S L Th Huyn Trang Email:lthtrang.nhombs2015@gmail.com

Gii
C
1
: Gii theo cch lit k cc kiu gen c th c ca c th b m sau nhn li vi nhau:
+ Xt c th b: c 3 cp gen d hp, 1 ng hp => cc kiu gen c th c:
AaBbCcDD AaBbCcdd
AaBbCCDd AaBbccDd
AaBBCcDd AabbCcDd
AABbCcDd aaBbCcDd
Vy c tt c l 8 trng hp c th xy ra
+ Xt c th m: c 1 cp d hp, 3 cp ng hp=> cc kiu gen c th c:
AaBBCCDD AabbCCDD
AaBBCCdd AabbCCdd
AaBBccDD AabbccDD
AaBBccdd Aabbccdd
Nu ta gi nh Aa l cp gen d hp cn 3 cp gen cn li ng hp th ta lit k c 8 kiu
gen, sau ta thay i vai tr d hp cho 3 cp gen cn li. Lc , s kiu gen c th c ca c
th m l:
8 . 4 = 32
Suy ra, s kiu giao phi l: 8 . 32 = 256
chn p n C

C
2
: p dng cng thc tnh:
S kiu gen c th c ca c th b l:

( )
8 2 4 2
! 1 !. 1 4
! 4
2
1 1 1
4
= - = -

= - = C A

S kiu gen c th c ca c th m l:

( )
32 8 4 2
! 3 !. 3 4
! 4
2
3 3 3
4
= - = -

= - = C B

Suy ra, s kiu giao phi l: 8 . 32 = 256
chn p n C


Bi 80: c chua
A: qu a: qu vng
B: qu trn b: qu bu dc
Cho lai 2 cy c chua cha r KG v KH vi nhau th thu c F
1
gm: 3 -trn, 3
-bu dc, 1 vng-trn, 1 vng-bu dc. Tm KG 2 cy thuc th h P.

Tuyn tp 101 bi tp Sinh hc c li gii chi tit nm 2015 Lu hnh ni b!

59

Ch bin: Th.S L Th Huyn Trang Email:lthtrang.nhombs2015@gmail.com

Gii
+ Xt ring tng cp tnh trng:
F
1
gm
) 1 1 (
) 3 3 (
+
+
= 3 : 1 vng (theo L phn li ) => P: Aa x Aa
F
1
gm
) 1 3 (
) 1 3 (
+
+
= 1 trn : 1 bu dc (lai phn tch d hp)

P: Bb x bb
+ Xt chung trong KG: Kt hp kt qu v KG ring ca mi tnh trng trn, suy ra kiu
gen ca P l AaBb x Aabb.

T t hp giao t i con, bin lun suy ra s giao t c to thnh trong pht sinh
giao t ca c th b m, t suy ra KG ca c th b m cn tm.

Bi 81: Mt loi thc vt gen A quy nh cy cao, gen a- cy thp; gen B qu , gen b- qu
trng. Cc gen di truyn c lp. i lai c mt loi kiu hnh cy thp qu trng chim 1/16.
Kiu gen ca cc cy b m l
A. AaBb x Aabb. B. AaBB x aaBb.
C. Aabb x AaBB. D. AaBb x AaBb.

Gii
C
1
: Da vo s lai suy ra p n ng
Kiu hnh cy thp qu trng l kiu hnh do gen ln quy nh (theo quy c) do kiu gen ca
n l: aabb
Xt ln lt cc php lai c th th b m trn:
Php lai p n C v B u khng to ra c th c KG l aabb.
Php lai p n A v D to ra c th c KG l aabb
Xt p n A. php lai AaBb x Aabb s to ra aabb chim t l l
8
1

Php lai AaBb x AaBb p n D s to ra aabb chim t l l
16
1

=> chn p n D
C
2
: Da vo t hp giao t ca php lai
C th con thu c chim t l
16
1
, t , suy ra s t hp ca php lai trn l 16 t hp.
Xt ln lt cc php lai:
Php lai AaBb s cho 2
2
loi giao t
Aabb s cho 2
1
loi giao t
=> S t hp giao t c to ra l 2
2
* 2
1
= 8

Vng
Trn
Bu dc
Tuyn tp 101 bi tp Sinh hc c li gii chi tit nm 2015 Lu hnh ni b!

60

Ch bin: Th.S L Th Huyn Trang Email:lthtrang.nhombs2015@gmail.com
Tng t:
+ AaBB x aaBb = 2
1
* 2
1
= 4 t hp giao t
+ Aabb x AaBB = 2
1
* 2
1
= 4 t hp giao t
+ AaBb x AaBb = 2
2
* 2
2
= 16 t hp gaio t
=> chn p n D

Bi 82: nga s c mt ca 2 gen tri A v B cng kiu gen qui nh lng xm, gen A c
kh nng nh ch hot ng ca gen B nn gen B cho lng mu en khi khng ng cng vi
gen A trong kiu gen. Nga mang 2 cp gen ng hp ln cho kiu hnh lng hung. Cc gen
phn li c lp trong qu trnh di truyn. Tnh trng mu lng nga l kt qu ca hin tng
no?
Gii
Theo gen A c kh nng nh ch hot ng ca gen B, gen B ch biu hn kiu hnh
khi khng ng cng vi gen A trong cng 1 kiu gen.
Hay ni cch khc l gen A t ch hot ng ca gen tri B
Suy ra, Tnh trng mu lng nga l kt qu ca hin tng tng tc t ch


Bi 83: Khi lai cy hoa thun chng vi cy hoa trng thun chng, F
1
thu c 100% hoa
. Cho lai F
1
vi cy hoa trng thun chng trn, F
2
thu c 3 hoa trng : 1 hoa . S di
truyn tnh trng trn tun theo quy lut no?
Gii
Pt/c, F
1
thu c 100% hoa => tnh trng hoa tri hon ton so vi hoa trng ( theo L
ng tnh ca Menden).
M tnh trng hoa trng l tnh trng do gen ln quy nh nn hoa trng ch cho 1 loi giao
t. Trong khi F
2
= 3+1= 4 kiu t hp, vy con lai F
1
phi cho 4 loi giao t => F
1
d hp 2 cp
gen (AaBb), lc KG ca hoa trng thun chng l aabb, kiu gen ca cy hoa thun chng
l AABB.
S lai:
Pt/c: AABB x aabb
hoa hoa trng
F
1
: AaBb
hoa

F
1
x Pt/c(hoa trng): AaBb x aabb
hoa hoa trng
Tuyn tp 101 bi tp Sinh hc c li gii chi tit nm 2015 Lu hnh ni b!

61

Ch bin: Th.S L Th Huyn Trang Email:lthtrang.nhombs2015@gmail.com
F
2
: 1AaBb 1Aabb 1aaBb 1aabb

M kt qu kiu hnh ca bi l 3 hoa trng: 1hoa . Ta xc nh c trn KG
aabb quy nh tnh trng hoa trng, AaBb quy nh tnh trng hoa .
T ta c th kt lun 2 KG cn li l Aabb v aaBb quy nh tnh trng hoa trng.
Kt lun s di truyn tnh trng trn tun theo quy lut tng tc gen, kiu tng tc b tr
gen tri.

Bi 84: u thm, s c mt ca 2 gen tri A, B trong cng kiu gen qui nh mu hoa
, cc t hp gen khc ch c 1 trong 2 loi gen tri trn, cng nh kiu gen ng hp ln s
cho kiu hnh hoa mu trng. Cho bit cc gen phn li c lp trong qu trnh di truyn. lai
2 ging u hoa trng thun chng, F
1
thu c ton hoa mu . Cho F
1
giao phn vi hoa
trng thu c F
2
phn tnh theo t l 37.5% : 62,5% trng. Kiu gen hoa trng em lai vi
F
1
l:
A. AAbb hoc aaBb B. Aabb hoc AaBB
C. aaBb hoc AABb D. AaBB hoc AABb

Gii
F
2
phn tnh c t l: 37.5% : 62,5% trng
= 3 : 5 trng = 8 t hp = 4 giao t x 2 giao t.
Theo gi thuyt th nhng cy hoa trng c th c l mt trong cc kiu gen sau: AAbb
Aabb
aaBB aaBb
aabb
Trong , Kiu gen AAbb, aaBB, aabb s gim phn cho 1 loi giao t
Kiu gen Aabb, aaBb gim phn cho 2 loi giao t
Vy ch c KG Aabb, aaBb l tha mn, khi lai vi cy F
1
cho ra 8 t hp.
Do cy em lai s cho 2 loi giao t. nn cy em lai vi F
1
s c kiu gen l: AAbb hoc
aaBb.


Bi 85: Ng, tnh trng kch thc ca thn do 3 cp alen (A
1
a
1
, A
2
a
2
, A
3
a
3
) quy nh.
Mi gen ln lm cho cy cao thm 10cm, chiu cao cy thp nht 80cm. Nu F
1
ng lot
xut hin kiu hnh Ng cao 110cm. Kiu gen ca P l:
A. A
1
A
1
A
2
A
2
A
3
A
3
x a
1
a
1
a
2
a
2
a
3
a
3
B.A
1
A
1
A
2
A
2
a
3
a
3
x a
1
a
1
a
2
a
2
A
3
A
3

C. A
1
A
1
a
2
a
2
A
3
A
3
x a
1
a
1
A
2
A
2
a
3
a
3
D.1 trong 4 trng hp ni trn.

Gii
Theo bi suy ra, cy c chiu cao thp nht c kiu gen l ng hp tri
Tuyn tp 101 bi tp Sinh hc c li gii chi tit nm 2015 Lu hnh ni b!

62

Ch bin: Th.S L Th Huyn Trang Email:lthtrang.nhombs2015@gmail.com
A
1
A
1
A
2
A
2
A
3
A
3
.
Mi gen ln lm cy cao thm 10cm
110 = 80+10+10+10
Suy ra F
1
xut hin 3 gen ln hay d hp t v 3 cp gen A
1
a
1
A
2
a
2
A
3
a
3

By gi, da vo d kin bi cho:
+ Php lai: A
1
A
1
A
2
A
2
A
3
A
3
x a
1
a
1
a
2
a
2
a
3
a
3
=> A
1
a
1
A
2
a
2
A
3
a
3

+ Php lai: A
1
A
1
A
2
A
2
a
3
a
3
x a
1
a
1
a
2
a
2
A
3
A
3
=> A
1
a
1
A
2
a
2
A
3
a
3

+ Php lai: A
1
A
1
a
2
a
2
A
3
A
3
x a
1
a
1
A
2
A
2
a
3
a
3
=> A
1
a
1
A
2
a
2
A
3
a
3

=> chn p n ng l p n D

Bi 86: P cha 3 cp gen d hp, khi gim phn thy xut hin 8 loi giao t vi s liu nh
sau:
ABD: 20 aBD: 180
ABd: 180 aBd: 20
AbD: 20 abD: 180
Abd: 180 abd: 20
Bin lun v vit kiu gen P

Gii
1. Bin lun v vit kiu gen P
- Xt cp gen 1 v 2:
AB = 180 + 20 = 200
Ab = 180 + 20 = 200
aB = 180 + 20 = 200
ab = 180 + 20 = 200
Hay 4 loi giao t ca 2 cp gen ny c t l: 1 : 1 : 1 : 1 (4 loi giao t vi t l bng nhau) vy
cp gen 1 v 2 phn li c lp vi nhau (nm trn 2 cp NST tng ng khc nhau).
V P d hp v 2 cp gen trn (AaBb).

- Xt 2 cp gen 1 v 3
AD = 20 + 20 = 80
Ad = 180 + 180 = 360
ad = 20 + 20 = 40
aD = 180 + 180 = 360

Nh vy vi 2 cp gen 1 v 3, P cho 4 loi giao t vi t l khng bng nhau: 2 loi giao t chim
t l ln v 2 loi giao t chim t l nh vy 2 cp gen ny nm trn cng NST tng ng v
lin kt khng hon ton.
V Ad v aD chim t l ln nn l giao t lin kt. ==> kiu gen Ad/aD.
- Kiu gen P c 3 trng hp sau
+ Cc cp gen u nm trn NST thng: [Ad/aD]Bb
+ Hai cp Aa v Dd nm trn NST gii tnh: X
A
d
X
a
D
Bb
+ Cp Bb nm trn NST gii tnh Ad/aDX
B
X
b

Xc nh tn s hon v gen:
Tuyn tp 101 bi tp Sinh hc c li gii chi tit nm 2015 Lu hnh ni b!

63

Ch bin: Th.S L Th Huyn Trang Email:lthtrang.nhombs2015@gmail.com
f = %AD + %ad = (40 + 40)/(360 + 360 + 40 + 40) = 10%.

Bi 87: Khi lai 2 ging thun chng khc nhau v nhng cp tnh trng tng phn c F1
ton qu trn, , ngt. Cho F1 lai vi c th khc th thu c t l kiu hnh sau:
- 37,5% , trn, ngt : 37,5% , trn, chua : 12,5% trng, di, ngt : 12,5% trng, di, chua.
Gii
- Xt s phn li ca hnh dng qu:
qu trn/qu di = (37,5 + 37,5)/(12,5 + 12,5) = 3/1

- Xt s phn li ca mu sc qu: /trng = (37,5 + 37,5)/(12,5 + 12,5) = 3/1

- Xt s phn li ca v qu: ngt/chua = (12,5 + 37,5)/(37,5 + 12,5) = 1/1

--> xt chung tnh trng hnh dng qu v mu sc qu = (3 : 1) x (3 : 1) = 9 : 3 : 3 : 1 khc t l
bi (75% trn : 25 trng di = 3 : 1) cp tnh trng hnh dng v mu sc qu lin kt hon
ton.

--> Xt chung tnh trng hnh dng qu v v qu = (3 : 1) x (1 : 1) = 3 : 3 : 1 : 1 = t l bi cho: 3
trn ngt : 3 trn chua : 1 di ngt : 1 di chua --> phn li c lp.

Bi 88: Cho c th c kiu gen AaBb(De/dE) bit hon v gen xy ra gia D v E vi tn s
20%. Tnh t l giao t abde sinh ra t c th trn.

Gii
Ta xt ring tng cp gen:

Aa cho 1/2A v 1/2 a
Bb cho 1/2 B v 1/2 b
De/dE cho de l giao t hon v --> de = f/2 =10%
Vy c th trn cho giao t abde vi t l: 1/2*1/2*0.1 = 1/40

Bi 89: Cho g trng lng vn, mo to thun chng giao phi vi g mi lng khng vn, mo
nh thun chng c F1 lng vn, mo to. Bit mi gen quy nh mt tnh trng.
Cho g mi F1 giao phi vi g trng lng khng vn, mo nh c F2 phn li theo t l 1 g
trng mo to, lng vn : 1 g trng mo nh, lng vn : 1 g mi mo to, lng khng vn : 1 g
mi mo nh, lng khng vn. Xc nh kiu gen ca P v F1.
Gii

- Xt tnh trng kch thc mo g: Khi g trng mo to thun chng giao phi vi g mi mo
nh thun chng thu c F1 mo to chng t mo to tri hon ton so vi mo nh. Quy c:
Tuyn tp 101 bi tp Sinh hc c li gii chi tit nm 2015 Lu hnh ni b!

64

Ch bin: Th.S L Th Huyn Trang Email:lthtrang.nhombs2015@gmail.com
A: mo to, a : mo nh. V t l phn li ca tnh trng kch thc mo l F2 1/1.
- Xt tnh trng mu lng g: khi lai g trng lng vn thun chng vi g mi lng khng vn
thun chng thu c F1 lng vn chng t lng vn tri hon ton so vi lng khng vn. Quy
c B: lng vn, b: lng khng vn. T l phn li ca tnh trng mu lng F2 l 1/1.
- Tnh trng mu sc lng phn b khng u hai gii ---> gen quy nh mu lng nm trn
NST gii tnh X.
--> t l phn li kiu hnh chung F2 l: 1 : 1 : 1 : 1 = t l bi ra --> Quy lut di truyn chi phi
hai tnh trng trn l phn li c lp.
==> Kiu gen ca g trng P l: AAX
B
X
B
, g mi P l: aaX
b
Y, g mi F1 l: AaX
B
Y

Bi 90: Cho cy ng F1 t th phn c F2 c kiu hnh phn li theo t l sau:
- 56.25% cy ht phn di, mu vng
- 25% cy cho ht phn ngn, mu trng
- 18.75% cy cho ht phn ngn, mu vng.
Cho bit mu sc ht c quy nh bi mt cp gen. Xc nh kiu gen F1.
Gii
Xt s phn li ca tnh trng mu ht phn: ht phn vng/ht phn trng = 3/1 --> mu vng tri
hon ton so vi mu trng.
Quy c D: vng, d: trng
Xt s phn li ca tnh trng kch thc ht phn: ht phn di/ht phn ngn = 9/7. y l t
l ca tng tc gen b sung (b tr).
Quy c: A-B- ht phn di, cc kiu gen A-bb, aaB-, aabb quy nh ht phn trn. V F1
cho 9 + 7 = 16 t hp (=4 loi giao t x 4 loi giao t) ngha l F1 d hp v 2 cp gen AaBb.
T l xt chung: (3 : 1)x(9 : 7) t l bi ra (9 : 4 : 3) = 16 t hp --> F1 ch cho 4 loi giao
t.
V F1 d hp 3 cp gen m ch cho 4 loi giao t chng t rng mt trong hai cp gen ca
kch thc ht phn lin kt hon ton vi cp gen quy nh mu sc hoa.
V cc gen tng tc b sung nn cp Dd c th lin kt vi cp Aa hoc Bb. Mt khc F2
khng c ht phn di, mu trng mang kiu gen (A-B-,dd) --> gen d khng lin kt vi A
hoc B
==> F1 c kiu gen AD/adBb hoc AaBD/bd

Bi 91: Cho hai th hoa thun chng tng phn giao phn vi nhau c F1. Cho F1 giao
phn vi cy khc c th h lai gm:

106 cy hoa kp, : 134 cy hoa n, : 104 cy hoa kp, mu trng : 136 cy hoa n, mu
trng.
Xc nh kiu gen f1 bit rng mu sc hoa do 1 gen quy nh v hoa tri hon ton so vi
hoa trng.
Gii
Tuyn tp 101 bi tp Sinh hc c li gii chi tit nm 2015 Lu hnh ni b!

65

Ch bin: Th.S L Th Huyn Trang Email:lthtrang.nhombs2015@gmail.com
- Xt s phn li ca tnh trng hnh dng hoa:
hoa n : hoa kp = 9/7 y l t l cu tng tc gen b sung.
Quy c: A-B- quy inh hoa n, cc kiu gen A-bb, aaB-, aabb quy nh hoa kp.
Theo bi hoa tri hon ton so vi hoa trng quy c D , d trng, t l phn li i con
l 1 : 1 --> php lai F1: Dd x dd.
- Xt s phn li chung ca tnh trng mu sc hoa v dng hoa: (1 : 1)x(9 : &0 = 9 : 7 : 9 : 7 =t l
bi ra ==> gen quy nh tnh trng hnh dng hoa phn li c lp vi gen quy nh hnh dng hoa
==> F1 c kiu gen: AaBbDd.

Bi 92: mt loi thc vt kiu gen A-B- cho hoa mu tm, kiu gen A-bb cho hoa , kiu
gen aaB- cho hoa mu vng v aabb cho hoa trng. Gen D quy nh thn cao tri hon ton so
vi d quy nh thn thp. Cho cy F1 hoa tm, thn cao lai phn tch thu c 20% hoa tm, thn
thp : 20% hoa vng, thn thp : 20% hoa , thn cao : 20% hoa trng, thn cao : 5% hoa tm,
thn cao : 5% hoa vng, thn cao: 5% hoa , thn thp : 5% hoa trng, thn thp. Xc nh kiu
gen F2.
Gii
- Xt t l phn li tnh trng mu sc hoa:
tm : : vng : trng = 1 : 1 : 1 : 1 --> F1 c kiu gen: AaBb
- Xt s phn li tnh trng chiu cao thn: cao : thp = 1 : 1 --> kiu gen F1 l Dd
- Xt s phn li kiu hnh chung: (1 : 1: 1 : 1)x (1 : 1) = 1 : 1 : 1 : 1 : 1 : 1 : 1 : 1 khc t l bi ra
(4 : 4 : 4 : 4 : 1 : 1: 1 : 1). y l t l ca php lai tun theo quy lut, chng t 1 trong 2 cp gen
quy nh mu sc hoa lin kt khng hon ton vi cp gen quy nh chiu cao thn v c
hon v gen. Nn cp Dd c th lin kt vi Aa hoc Bb. Mt khc cy thp, trng (aabb) chim t
l nh do vy kiu gen F1 l d hp cho:
(Ad/aD)Bb hoc Aa(Bd/bD).

Bi 93: Qun th P c 35AA, 14Aa, 91aa =1
Cc c th trong qun th t phi bt buc qua 3 th h tm cu trc ca qun th qua 3 th
h

Gii
Cu trc ca qun th P 0,25AA + 0,1Aa + 0,65aa
Cu trc ca qun th qua 3 th h
AA = x +
2
y .
2
1
y
n
|
.
|

\
|

= 0,25 +
2
1 , 0 .
2
1
1 , 0
3
|
.
|

\
|

= 0,29375
T l th d hp Aa trong qun th F
n
l
Aa = y .
2
1
n
|
.
|

\
|
= 1 , 0 .
2
1
3
|
.
|

\
|
= 0,0125
T l th ng hp ln aa trong qun th F
n
l
Tuyn tp 101 bi tp Sinh hc c li gii chi tit nm 2015 Lu hnh ni b!

66

Ch bin: Th.S L Th Huyn Trang Email:lthtrang.nhombs2015@gmail.com
aa = z +
2
y .
2
1
y
n
|
.
|

\
|

= 0,65 +
2
1 , 0 .
2
1
1 , 0
3
|
.
|

\
|

= 0,69375
Vy cu trc ca qun th qua 3 th h
0,29375 AA + 0,125 Aa + 0,69375 aa = 1

Bi 94: Qun th t th phn c thnh phn kiu gen th h P l 0,8Bb + 0,2bb = 1. Sau 3 th
h t th phn cu trc ca qun th nh th no?

Gii

T l th ng hp tri AA trong qun th F
3
l
BB = x +
2
y .
2
1
y
n
|
.
|

\
|

=
2
8 , 0 .
2
1
8 , 0
0
3
|
.
|

\
|

+ = 0,35
T l th d hp Aa trong qun th F
3
l
Bb = y .
2
1
n
|
.
|

\
|
= 8 , 0 .
2
1
3
|
.
|

\
|
= 0,1
T l th ng hp ln aa trong qun th F
3
l
bb = z +
2
y .
2
1
y
n
|
.
|

\
|

=
2
8 , 0 .
2
1
8 , 0
2 , 0
3
|
.
|

\
|

+ = 0,55
Vy cu trc ca qun th qua 3 th h t th phn l: 0,35 BB + 0,1 Bb + 0,55 bb = 1

Bi 95: Qun th t th c thnh phn kiu gen th h P l 0,4BB + 0,2 Bb + 0,4bb = 1. Cn
bao nhiu th h t th phn c c t l ng hp tri chim 0,475 ?
Gii
T l th ng hp tri BB trong qun th F
n
l
BB = x +
2
y .
2
1
y
n
|
.
|

\
|

=
2
2 , 0 .
2
1
2 , 0
4 , 0
n
|
.
|

\
|

+ = 0,475
n=2
Vy sau 2 th h BB = 0,475.

Bi 96: Cc qun th sau qun th no t trng thi cn bng
QT1: 0,36AA; 0,48Aa; 0,16aa
Tuyn tp 101 bi tp Sinh hc c li gii chi tit nm 2015 Lu hnh ni b!

67

Ch bin: Th.S L Th Huyn Trang Email:lthtrang.nhombs2015@gmail.com
QT2: 0,7AA; 0,2Aa; 0,1aa


Gii
Cch gii 1:
QT1: 0.36AA; 0.48Aa; 0.16aa
- Gi p l tn s tng i ca alen A
- Gi q l tn s tng i ca alen a
Qun th t trng thi cn bng khi tho mn p
2
AA + 2pqAa + q
2
aa = 1
v khi c c p
2
q
2
= (2pq/2)
2
.
qun th 1 c p
2
= 0.36 , q
2
= 0.16, 2pq = 0.48
0.36 x 0.16 = (0.48/2)
2
vy qun th ban u cho l cn bng.
Cch gii 2:
QT2: 0,7AA; 0,2Aa; 0,1aa
- Gi p l tn s tng i ca alen A
- Gi q l tn s tng i ca alen a
p = 0,7 + 0,1 q = 0.1 +0.1
Qun th t trng thi cn bng khi tho mn p
2
AA + 2pqAa + q
2
aa
Tc 0,8
2
AA + 2.0,8.0,2Aa + 0,2
2
aa = 0,7AA + 0,2Aa + 0,1aa vy qun th khng cn
bng.

Bi 97: g, cho bit cc kiu gen: AA qui nh lng en, Aa qui nh lng m, aa qui nh
lng trng. Mt qun th g c 410 con lng en, 580 con lng m, 10 con lng trng.
a. Cu trc di truyn ca qun th ni trn c trng thi cn bng khng?
b. Qun th t trng thi cn bng vi iu kin no?
c. Xc nh cu trc di truyn ca qun th khi t trng thi cn bng?

Gii

a. Cu trc di truyn ca qun th c xc nh da vo t l ca cc kiu gen:
Tng s c th ca qun th: 580 + 410 + 10 =1000
T l th ng hp tri AA l 410/1000 = 0,41
T l th d hp Aa l 580/1000 = 0,58
T l th ng hp ln aa l 10/1000 = 0.01
Cu trc di truyn ca qun th nh sau:
0.41 AA + 0.58aa + 0.01aa
Cu trc ny cho thy qun th khng trng thi cn bng v
0,41 x 0,01 = (0,58/2)
2

Tuyn tp 101 bi tp Sinh hc c li gii chi tit nm 2015 Lu hnh ni b!

68

Ch bin: Th.S L Th Huyn Trang Email:lthtrang.nhombs2015@gmail.com
=> 0,0041 = 0.0841.
b. iu kin qun th t v tr cn bng di truyn khi qu trnh ngu phi din ra th ngay
th h tip theo qun th at s cn bng di truyn
c. Tn s alen A l 0,41 + 0,58/2 = 0.7
Tn s ca alen a l 1 - 0.7 = 0,3
Sau khi qu trnh ngu phi xy ra th cu trc di truyn ca qun th th h sau l
(0,7A:0,3a) x (0,7A:0,3a) => 0,49AA + 0,42Aa + 0,09aa
Vi cu trc trn qun th t trng thi cn bng v tho mn
(0,9)
2
AA + 2(0,7 x 0,3) Aa + (0,3)
2
aa

Bi 98 : Mt qun th sc c s lng nh sau 1050 con lng nu ng hp, 150 con lng nu
d hp, 300 con lng trng, mu lng do mt gen gm 2 alen qui nh. Tm tn s tng i ca
cc alen?
Gii

Tnh trng lng nu l tri do A quy nh
Tnh trng lng trng l ln do a quy nh
T l th ng hp tri AA l 1050/1500 = 0,7
T l th d hp Aa l 150/1500 = 0,1
T l th ng hp ln aa l 300/1500 = 0,2
Vy cu trc di truyn ca qun th l: 0,7AA; 0,1Aa; 0,2aa

Bi 99: Qun th ngu phi c thnh phn kiu gen t trng thi cn bng vi 2 loi kiu hnh
l hoa (do B tri hon ton quy nh) v hoa trng(do b quy nh). T l hoa 84%. Xc nh
cu trc di trun ca qun th?
Gii
- Gi p tn s tng i ca alen B
- q tn s tng i alen b
- %hoa trng bb = 100%- 84%= 16%=q
2
=> q = 0,4 => p = 0,6
- p dng cng thc nh lut p
2
BB + 2pq Bb + q
2
bb = 1
- => cu trc di truyn qun th :0.6
2
BB + 2.0,6.0,4 Bb + 0,4
2
bb = 0,36BB + 0,48Bb +
0,16bb = 1

Bi 100: Qun th ngi c tn s ngi b bch tng 1/10000. Gi s qun th ny cn bng(
bit bch tng do gen ln nm trn nhim sc th thng quy nh)
a. Tnh tn s cc alen?
b. Tnh xc sut 2 ngi bnh thng trong qun th ly nhau sinh ra ngi con u lng
Tuyn tp 101 bi tp Sinh hc c li gii chi tit nm 2015 Lu hnh ni b!

69

Ch bin: Th.S L Th Huyn Trang Email:lthtrang.nhombs2015@gmail.com
b bch tng?

Gii
a. Tnh tn s cc alen ?
A: bnh thng (khng bch tng), a: bch tng
Qun th cn bng aa = q
2
= 1/10000 = > a = q = 0,01 => A = p = 0,99
b. Tnh xc sut 2 ngi bnh thng trong qun th ly nhau sinh ra ngi con u lng b
bch tng?
- B d hp (Aa) xc sut
pq p
pq
2
2
2
+

- M d hp (Aa) xc sut
pq p
pq
2
2
2
+

- Xc sut con b bnh
4
1

Vy xc sut 2 ngi bnh thng trong qun th ly nhau sinh ra ngi con u lng b
bch tng l:
pq p
pq
2
2
2
+
x
pq p
pq
2
2
2
+
x
4
1

th p=0,01 , q= 0,99 =>
pq p
pq
2
2
2
+
x
pq p
pq
2
2
2
+
x
4
1
= 0,00495

Bi 101: Gi thit trong mt qun th ngi, tn s ca cc nhm mu l:
Nhm A = 0,45 Nhm B = 0,21
Nhm AB = 0,3 Nhm O = 0,004
Xc nh tn s tng i ca cc alen qui nh nhm mu v cu trc di truyn ca qun
th?

Gii
-Gi p l tn s tng i ca alen I
A
.
- Gi q l tn s tng i ca alen I
B
- Gi r l tn s tng i ca alen I
O

Nhm mu A B AB O
Kiu gen
Kiu hnh
I
A
I
A
+I
A
I
O
p
2
+ 2pr
0,45
I
B
I
B
+ I
B
I
O

q
2
+ 2qr
0,21
I
A
I
B

2pq
0,3
I
O
I
O

r
2
0,04
T bng trn ta c:
p
2
+ 2pr + r
2
= 0,45 + 0,04
=> (p + r)
2
= 0,49 => p + r = 0,7
r
2
= 0,04 => r = 0,2
Tuyn tp 101 bi tp Sinh hc c li gii chi tit nm 2015 Lu hnh ni b!

70

Ch bin: Th.S L Th Huyn Trang Email:lthtrang.nhombs2015@gmail.com
Vy p = 0,7 - 0,2 = 0,5 => q = 0,3
Cu trc di truyn ca qun th c xc nh l:
(0,5 I
A
+ 0,3

I
B
+ 0,2I
O
) (0,5 I
A
+ 0,3

I
B
+ 0,2I
O
) = 0,25I
A
I
A
+ 0,09I
B
I
B
+ 0,04 I
O
I
O
+ 0,3I
A
I
B

+ 0,2I
A
I
O
+ 0,12I
B
I
O


































Tuyn tp 101 bi tp Sinh hc c li gii chi tit nm 2015 Lu hnh ni b!

71

Ch bin: Th.S L Th Huyn Trang Email:lthtrang.nhombs2015@gmail.com
- Ti liu do tp th tc gi bin son:
1. Th.S L Th Huyn Trang CLB gia s Bc Giang (Ch bin)..
2. Cao Vn T CN.Mng Ton Khoa CNTT Trng H CNTT&TT Thi
Nguyn (ng ch bin).
3. Ng Th Huyn Trang Khoa Sinh Trng H S Phm Thi Nguyn.
4. Ma Th Vn H Khoa Khoa hc c bn Trng H CNTT&TT Thi
Nguyn.
5. Nguyn Vn Tun SVNC Khoa Sinh Trng HSP Thi Nguyn.
- Ti liu c lu hnh ni b - Nghim cm sao chp di mi hnh thc.
- Nu cha c s ng ca ban Bin son m t ng post ti liu th u
c coi l vi phm ni quy ca nhm.
- Ti liu c b sung v chnh l ln th 1.
Tuy nhm Bin son c gng ht sc nhng cng khng th trnh khi s
sai xt nht nh.

Rt mong cc bn c th phn hi nhng ch sai xt v a ch email:
lthtrang.nhombs2015@gmail.com !

Xin chn thnh cm n!!!

Chc cc bn hc tp v n thi tht tt!!!


Thi Nguyn, thng 07 nm 2014

B phn Duyt ti liu

TM.B phn Duyt ti liu
Trng B phn





Cao Vn T


Thi Nguyn, thng 07 nm 2014

TM.Nhm Bin son
Trng nhm Bin son




Th.S L Th Huyn Trang

You might also like