Xác Định Cấu Trúc

Trung tm hc liu box Ha hc Olympiavn
Advanced organic chemistry exams

Ti liu n thi hc sinh gii quc gia mn Ha hc (dnh cho hc sinh THPT)

1
Ti liu c bin son bi cc thnh vin box Ha hc Olympiavn, yu cu khi sao lu ti
liu hy gi nguyn biu tng ca din n. Nhng kin ng gp xin gi n hm th
hoahoc.olympiavn@gmail.com. Xin chn thnh cm n!

HA HC HU C
BI TP XC NH CU TRC HP CHT HU C
(Ti liu n thi hc sinh gii quc gia mn Ha hc)

Bi 1
Paracetamol hay acetaminophen l mt dc cht c cng
dng lm gim au v h st, c Harmon Northrop Morse
tng hp nhn to ln u tin vo nm 1878 v c Bernard
Brodie cng Julius Axelrod thuc s y t New York a ra ch
trng s dng trong iu tr t nm 1948. Sn phm
paracetamol u tin c McNeil Laboratories bn ra nm
1955 nh mt thuc gim au h st cho tr em vi tn Tylenol
Children's Elixir. Sau ny, paracetamol tr thnh thuc
gim au h st c s dng rng ri nht vi rt nhiu tn bit dc c lu hnh. V n c
rt t tc dng ph vi liu iu tr nn c cung cp khng cn k n hu ht cc nc.

C mt chui phn ng ha hc c thc hin t cht A (cho trn) nh sau:
Khi A phn ng vi O
3
trong nc th cho hai hp cht B v C. C hai u phn ng vi PCl
5

trong nc cho D v E tng ng. D c th phn ng vi paracetamol cho F v G. Hp cht E
phn ng vi paracetamol cho H. Hi cht F cho i qua AlCl
3
khan th thu c cht I. Trong s
c mt ca HF + SbF
5
th cht H ng phn ha thnh J v K. Khi un nng I trong axit sunfuric
long th to c cht L. Trong cng iu kin th c J v K u to thnh L. Xc nh CTCT
cc cht v cho bit vai tr ca HF + SbF
5
.

2

Bi 2
Shikonin l hp cht c mu c tm thy r ca cy Lithospermum
erythorizon mc Chu . Mt on r c s dng trong nhiu th
k lm bi thuc dn gian v ngy nay c s dng lm thuc m
cha cc vt bng. Shikonin c cng thc cu to nh sau:

Mt chui phn ng t shikonin tng hp nhng dn xut c hot tnh sinh hc tt hn c
trnh by nh sau:

Mt dn xut c ch khc ca shikonin cng c th tng hp theo s sau:

Hy xc nh cng thc cu to ca nhng hp cht ch mi c k hiu bng cng thc phn
t trong hai s phn ng trn.

Bi 3
R gng c bit nhiu v mt dc tnh v nhng tnh cht ca hng
liu. Ti Ayurveda (Ni c truyn thng v thuc n ), rt nhiu n
thuc c s dng gng nh l mt v thuc tr cc bnh lin quan n rut,
cm lnh thng thng v mt s bnh khc. Mt vi hp cht c coi nh
l nguyn nhn gy ra v cay ca gng. Rt nhiu trong s l nhng dn
xut th n gin ca vng thm vi di mch c khc nhau.

3

Mt trong nhng dn xut quan trng nht l Zingreon c cng thc phn t l C
11
H
14
O
3
. Hp
cht ny khng cho phn ng vi thuc t Tollens nhng c phn ng dng tnh vi FeCl
3
v
2,4-initrophenylhirzin. Brom ha Zingeron bng dung dch nc brom ch thu c duy nht
mt sn phm monobrom. Trong phn t Zingreon v sn phm kh ha theo Clemmensen u
c lin kt hiro lin phn t (yu).
a) Xc nh cng thc cu to ca Zingreon da trn nhng d kin cho.
b) Zingreon c th c tng hp theo s sau:

Hy xc nh cng thc cu to ca A.
c) Zingreon c th d dng chuyn ha thnh Gingerol c cng thc phn t C
17
H
26
O
4
, cng
l mt hp cht gy ra v cay c tm thy trong cy r gng bng s sau:

Hy xc nh cng thc cu to ca B v Gingerol.

Bi 4
(-)-Atractyligenin l mt hp cht hot ng sinh hc c c
lp t cy Thistle cht chc, mt loi cy c hoa c c th
tm thy Scotland. Ngi Zulu dng n cha bnh nhng
thng gy him ha cht ngi.

(-)-Atractyligenin


4

c th to mt hp cht tng ng c c tnh km hn, nay c nhiu phng php
tng hp ha hc:

Xc nh cu trc ca cc hp cht B,C , D, E, G, H, I. Bit I c cha nhm cacbonyl.

Bi 5
S pht trin ca cc loi dc phm mi ph thuc ch yu vo tng hp hu c. Phng php
chnh li phn t (fine-tuning) c s dng c th nhn c cc tnh cht nh mong mun.
Sau y l qa trnh tng hp thuc gy m cc b proparacaine (hay cn c gi l
proxymetacaine), cht ny c s dng iu tr cc bnh v mt.

(Tt c u l sn phm chnh)
Hy xc nh cng thc cu to ca cc cht A, B, C, D, E trong s tng hp trn.

Bi 6
Nm Aspergillus nidulans hay cn gi l Emericella nidulans, l mt trong
rt nhiu loi nm dng si ca lp nm ti. Nm Aspergillus nidulans to
ra hai lacton (este vng) thm A v B (C
10
H
10
O
4
) mi ng phn tan trong
dung dch NaOH lnh trong nc nhng khng tan trong dung dch
NaHCO
3

trong nc. C A v B u cho mu tm vi dung dch FeCl
3

trong

5

nc. Phn ng ca A vi CH
3
I c mt K
2
CO
3

to thnh C (C
11
H
12
O
4
) m ph
1
H NMR ca n
thy c cha ba nhm metyl khng ging nhau, mt nhm lin kt trc tip vi vng thm. S
tch loi nhm metyl c chn lc ca C vi BCl
3

ri x l k tip trong nc to ra D l mt
ng phn mi ca A. Ph
1
H NMR ca hp cht D cho thy r s hin din ca mt nhm
hydroxyl c to lin kt hydro ni phn t.

Hp cht D c tng hp nh sau: Phenol E c metyl ha (MeI/K
2
CO
3
) to F(C
9
H
12
O
2
)
sau F c kh bng liti kim loi trong amoniac lng v 2-metylpropan-2-ol cho mt dien
i xng v khng lin hp G. C th chuyn dien ny thnh lin hp bng phn ng vi KNH
2

trong amoniac lng ri x l k tip trong nc, qa trnh ny ch to mt sn phm H. S ozon
phn H ri x l khng kh l tip to ra nhiu sn phm, trong c xetoeste I. Thc hin phn
ng Diels Alder hp cht H vi dimetyl but-2-indioat J to thnh K (C
15
H
20
O
6
) m khi un
nng s loi eten to ra mt este thm L. Thy phn L trong mi trng baz ri axit ha
dung dch to thnh M(C
11
H
12
O
6
) m khi un nng trong chn khng to ra N (C
11
H
10
O
5
). Kh
N bng NaBH
4

trong dimetylfomamit to thnh C v mt lacton O ng phn, O cng c th thu
c nh metyl ha B. Vit cng thc cu trc ca tt c cc hp cht t A n O.

Bi 7
Mt trong nhng yu cu ban u cho s pht trin cc iot
pht x nh sng hu c (OLED) l s tm kim vt liu pht
quang c hiu qu cao m c th l nhng phn t nh hoc
nhng hp cht cao phn t.
V d nh floren, mt biphenyl cu ni metylen, c hiu sut
lng t hunh quang cao hn biphenyl. Nhiu dn xut floren
c pht trin, chng c tim nng ng dng trong cng
ngh mn hnh phng. trnh s tng tc gia cc phn t, cc nhm th ln c a vo v

6

tr C
9
ca fluoren. Mt v d ca trng hp ny l hp cht C, mt pht minh v vt liu pht x
nh sng xanh c hiu qu cao rt th v v b ch. Di y l gin tng hp cht ny.

Bi 8
Nm 1981, S. Itsuno v cc cng s ca ng l nhng ngi u tin bo co thc hin thnh
cng th nghim kh xeton tng ng khng c tnh quang hot thnh ancol bc hai quang hot
bng cch s dng hn hp i xng ca amino ancol v phc ca BH
3
trong THF vi mt hiu
sut rt cao. Vi nm sau , E.J.Corey ch ra c rng phn ng gia amino ancol v BH
3

trong THF dn ti s to thnh cc oxazaborolidin. Cht ny c tc dng xc tc chn lc lp
th v lm tng nhanh tc phn ng trong s c mt ca BH
3
trong THF. Phn ng kh tng
hp bt i chn lc xeton ny c gi l phn ng Corey - Bakishi - Shibata.

T ancol quang hot trn, ngi ta thc hin mt chui phn ng nh sau:

Bit rng A c cng thc phn t l C
8
H
6
OCl
2
, C c cng thc phn t l C
8
H
9
NO
2
v B

c cu
hnh tuyt i ging A. Xc nh cng thc cu to ca A, B, C (ch ha lp th). Gii thch
s hnh thnh cc sn phm B v C.


7

Bi 9
Nm 1966 Saturo Masamune thc hin
mt chui phn ng xut pht t sn phm
cng anhirit maleic vo xiclooctatetraen.
Cu trc ca sn phm cui ny c
xc nh chc chn nhng Masamune vn
cha bit nn t tn cho n l g. Trong
mt ln i ung cafe cng cc ng s, Masamune nhn thy mt gi tri cy trn bn c hnh
dng rt ging vi hp cht mnh tng hp c, ng bn t tn cho n l basketen (xut
pht t basket - ci gi).
Hp cht m Masamune tm ra c th tng hp nh sau: t sn phm ca anhirit maleic v
xiclooctatetraen, chiu x t ngoi hp cht cng trn to ra anhirit A. Thy phn anhirit A
bng Na
2
CO
3
sau trung ha bng HCl thu c mt hp cht B, trong B tn ti lin kt hiro
ni phn t. Di tc dng ca ch tetraaxetat Pb(OAc)
4
cht B bin i thnh mt hirocarbon
vng. Qu trnh trn c th tm tt trong s sau:
O
O
O
t
o
O
O
O
hv
A B
i) Na
2
CO
3
Pb(OAc)
4
ii) HCl

a) Hiro ha hirocacbon nh xc tc Lindlar thu c mt hirocarbon mi c tn 1,1' -
bishomocuban. Hy v cu trc phn t ca hirocarbon mi ny .
b) Xc nh cu trc ca cc cht A v B.


8

Bi 10
Antihistamine (khng histamin) c s dng lm gim nh hng
ca cc tc ng d ng trn c th. Dc cht fexofenain
(fexofenadine) c dng cha chng ht hi, nhy mi v nga
mt do d ng phn hoa, m khng gy bun ng. Fexofenain c
bn trn th trng nh mt loi mui hiro clorua.
Cho s tng hp v cu trc km theo ca fexofenain nh sau:
CN
MeI
MeONa
A
MeI
B
Cl
Cl
O
C
AlCl
3
NaBH
4
D
NH
O
O
H
3
C
RMgBr
E
i) RMgBr
ii) HCl
F
D
G
HCl
t
o
COOH
HO
N
R R
OH
f exof enadine

Cho bit rng:
- Cng thc phn t ca A l C
9
H
9
N
- Cng thc phn t ca B l C
10
H
11
N
- Cng thc phn t ca C l C
14
H
16
ClNO
- Cng thc phn t ca D l C
14
H
18
ClNO
- Cng thc phn t ca E l C
6
H
10
NOR (R = gc hirocacbon)
- Cng thc phn t ca F l C
6
H
11
NOR
2

- Cng thc phn t ca G l C
20
H
28
N
2
O
2
R
2

Da trn cc d kin cho, hy xc nh cng thc cu to ca cc cht t A G trong s
tng hp cho.


9

Bi 11
Vo thng 9/2004, cng ty dc phm Sanofi-Synthelabo gii
thiu mt hp cht c kh nng chng li bnh bo ph v chng
nghin thuc l. Cu trc ca dc cht rimonabant ( c bn vi
tn thng mi l Acomplia) c a ra sau y cng vi s
tng hp ca n.

Bit rng B c cng thc phn t l C
9
H
8
ClO
-
Li
+

Hy xc nh cng thc cu to ca cc cht A, B, C, D, E, F trong s tng hp trn.

Bi 12
Urushiol l mt nhm cc cht lng mu vng vi nhit si c
200-210
o
C, l hot cht chnh trong cy si c v cy sn c.
Chng lm cho da ni mn v tr nn nga khi tip xc vi kh
tri. S dng cc thng tin sau y xc nh cu trc ca
urushiol C
21
H
34
O
2
, mt cht trong s h cht ny.
Urushiol c metyl ha v sau ozon phn cho hai hp cht
nh s di y:

10

Urushiol
MeI
i) O
3
, CH
2
Cl
2
ii) Zn, H
2
O
C
23
H
38
O
2
NaOH
CH
3
(CH
2
)
5
CHO
A (C
16
H
24
O
3
)

S tng hp andehit A c tin hnh qua s sau: x l metoxybenzen bng axit sunfuric bc
khi sau tin hnh nitro ha bng axit nitric c trong s c mt ca axit sunfuric c cho hp
cht B (C
7
H
7
NSO
6
). un nng B trong dung dch axit cho hp cht C (C
7
H
7
NO
3
). Cho cht C
phn ng vi Zn trong HCl ri sau thm vo NaNO
2
trong mi trng axit sau un nng
cho hp cht D (C
7
H
8
O
2
). Cho cht D phn ng CO
2
v KHCO
3
p sut cao (phn ng Kolbe)
dn ti cht E (C
8
H
8
O
4
). Cht ny phn ng vi CH
3
I v NaOH cho cht F (C
9
H
10
O
4
). Kh cht
F bng LiAlH
4
v sau tip tc oxi ha bng MnO2 cho hp cht G (C
9
H
10
O
3
). Tin hnh phn
ng Wittig ca cht G vi cht C
6
H
5
CH
2
O(CH
2
)
6
C
-
HP
+
(C
6
H
5
)
3
cho hp cht khng no H
(C
23
H
30
O
3
). Hiro ha cht H bng hiro vi xc tc Pd cho cht I (C
16
H
26
O
3
). Oxi ha cht ny
bng PCC cho anehit A. Vit cng thc cu to cc cht t B n I v vit cng thc cu to
ca urushiol.

Bi 13
Pseudoephedrin (thng vit tt l PSE) l mt amin c kh nng kch thch thn
kinh giao cm, thng gp trong cc loi thuc chng cm thng dng, n c
cng thc cu to nh sau:
a) V cng thc chiu Newman v cng thc chiu Fischer ca pseudoephedrin.
b) un nng pseuoephedrine vi KMnO
4
trong iu kin nh nhng c methcanthinon l
mt cht kch thch, c th gy nghin. Xc nh cu trc lp th ca methcanthinon.

OH
NHCH
3
KMnO
4
/ H
+
t
o

un nng methcanthinon vi LiAlH
4
thu c cht A. Cht ny c cng thc phn t
ging v c nhit si khc so vi pseudoephedrin. Hy xc nh cu trc lp th ca A
v gii thch qu trnh to thnh A t methcanthinon.
OH
NHCH
3

11

Bi 14
iclofenac l mt ha cht phi steroit rt quan trng, c tc
dng chng vim v gim au. N cn c dng iu tr
au bng kinh. L thnh phn chnh trong rt nhiu cc loi
dc phm thng mi (V d: Voltaren).
Tn gi c ngun gc t tn ha hc l axit 2-(2,6-icloanilino) phenylaxetic. Cu trc ca tc
nhn hot ng ch ra rng cht ny l mt dn xut th vng thm ca axit axetic th. Qu trnh
tng hp cht ny t anilin c bit nh sau:

Ta c th c bit thm mt s thng tin sau b sung cho qa trnh tng hp:
- B l sn phm mononitro ha
- Trong bc chuyn B C th hai nguyn t hydro b thay th
- Cht H c cng loi nhm chc vi cht A.
- Phn ng H I l mt qa trnh ni phn t.
- Phn ng E F v I sn phm cui cng c chung mt c ch
Tr li cc cu hi sau:
a) Vit CTCT cc cht t A n I.
b) V tr no vng benzen b th?
c) A v H thuc loi hp cht no?


12

Bi 15
Captodiame l mt loi thuc gim au v an thn, c to nn t mt
tng hp nhiu giai on. Giai on cui ca qu trnh tng hp l s kt
hp ca hai hp cht G v H di tc dng ca baz.
G + H
B
-
Captodi ame

G c tng hp t etilen oxit v imetylamin qua hai giai on:
O
+ HNMe
2
I
G
C
4
H
11
NO
C
4
H
10
NCl
SOCl
2

Cn vic tng hp H c xut pht t cht u l benzen thiol:
SH
C
4
H
9
Cl
Na
2
CO
3
J
C
10
H
14
S
C
6
H
5
COCl
AlCl
3
C
17
H
18
SO
K L
M
N
H
C
17
H
20
SO
NaBH
4
C
17
H
19
SCl
SOCl
2
S
S
+
NH
2
NH
2
H
2
O
OH
-
(-CH
4
N
2
O)
C
17
H
20
S
2

Da trn cc d kin cho hy xc nh cu trc cc cht t G M, tc nhn phn ng N.

Bi 16
Hp cht bixiclic C (81,82 % C; 6,06 % H) l mt hp cht trung gian trong qu trnh tng hp
cc ng phn E v K. Qu trnh tng hp C nh sau:

Cl
+
COOEt
COOEt
EtONa
EtOH
A B C
i) NaOH/H
2
O
ii) H
+
, H
2
O
iii) t
o
i) PCl
3
ii) AlCl
3


13

tng hp hai ng phn E v K ngi ta tng hp theo cch sau:

a) Xc nh cng thc cu to ca cc cht A, B, C, D, E, F, G, H, K.
b) E tham gia mt phn ng t gp hirocarbon: phn ng vi NaNH
2
thu c mt mui
rn cha natri v anion L. Xc nh xem L c tnh thm hay khng?
c) T hp cht E th epoxit c hnh thnh khi cho phn ng vi MCPBA (axit m-
clopebenzoic) sau cht ny nhanh chng chuyn thnh iol N bng NaOH. Vit cc
ng phn lp th c th c N v xc nh cu hnh tuyt i cc trung tm bt i.
Cho bit mi quan h gia cc ng phn ny.

Bi 17
Guaiol (C
15
H
26
O) l mt ancol rn trng thi tinh th c cu
trc terpen. Ancol ny c phn lp t tinh du cy g
Bulnesia, mt loi cy c th tm thy khu vc bin gii
Argentina - Bolivia - Paraguay. Khi ehirat ha guaiol bng
lu hunh th thu c mt hirocacbon thm mu xanh da tri
khng cha vng benzen X (C
15
H
18
). Khi ha tan hirocacbon
thm ny vo axit sunfuric c th mu xanh bin mt. Cho nc
vo dung dch ny th X c phc hi nguyn dng. Rt kh
hiro ha guaiol bng hiro c xc tc. Qua mt lot cc chuyn ha di y ta nhn c mt
dn xut ca naphtalen (A l sn phm duy nht ca qu trnh ozon phn).

14

a) Xc nh cu trc ca guaiol v X nu bit trong phn t guaiol th nhm hiroxyl gn
vi nguyn t cacbon bc ba exocyclic ca h vng.
b) Gii thch mu xanh da tri ca X v nu l do n b mt mu trong dung dch axit
sunfuric c.
c) Xc nh CTCT A, B v gii thch s to thnh A.
d) C bao nhiu mnh isopren trong cht X.

Bi 18
D l tinh du c tc dng v li ch rt ln vi sc
khe con ngi nhng khng phi l tt c cc loi
tinh du trn th gii u c th s dng c, c
mt s loi tinh du c c tnh c th gy c t
cho ngi s dng. C Thuja l loi c thuc loi
tng bch c tm thy nhiu Bc M v ng
(xem hnh minh ha), tinh du ca loi c ny c
nhng s nghin cu v khoa hc rt phc tp, n l
tc nhn gy sy thai rt mnh v cng l cht c
i vi thn kinh.
Carvotanaxeton trong tinh du Thuja l mt terpin c cng thc phn t C
10
H
16
O khng phn
ng vi thuc th Tollens nhng lm mt mu nhanh dung dch KMnO
4
(long, lnh), phn ng
c vi hiroxylamin to ra sn phm kt tinh. Khi kh carvotanaxeton ngi ta thu c
carvomenton (C
10
H
18
O) v carvomentol (C
10
H
20
O). Carvomenton phn ng c vi
hiroxylamin nhng khng phn ng c vi dung dch KMnO
4
(long, lnh) cn
carvomentol th khng phn ng c vi hiroxylamin ln KMnO
4
(long, lnh) nhng li tc

15

dng c vi axit sunfocromic. Trong mt bi th nghim oxi ha carvotanaxeton vi hai
nhm sinh vin ng thi thc hin trong cc iu kin khc nhit khc nhau th nhm th
nht thu c sn phm chnh l axit 2,4-isopropylbutaioic v axit 2-oxopropanoic. Trong khi
nhm th hai li thu c sn phm chnh l 3-isopropylpentanioic v axit axetic. Hy xc
nh cu to ca carvotanaxeton, carvomenton v carvomentol.

Bi 19
T nha thng ngi ta tch c mt monoterpen bixiclic l
xabinen (sabinene) c cng thc phn t C
10
H
16
vi cu trc nn l
h thng mt vng xiclopropanngng t vi mt vng xiclopentan.
Xabinen l mt trong nhng ha cht gp phn to nn mi thm
ca ht tiu en v cng l mt thnh phn chnh trong cart thuc
loi du (carrot seed oil).
T cht u l xabinen, ngi ta thc hin mt chui chuyn ha theo s nh sau:

Hy xc nh cng thc cu to ca cc cht t X
1
X
7
. Cho bit phn ng oxi ha ca KMnO
4

khng to ra hp phn xiclopropanon v phn t X
1
c 9 nguyn t carbon.

Bi 20
Toluen (A) phn ng nitro ha vi HNO
3
/H
2
SO
4
thu c hn hp cc ng phn B
x
. T hn
hp ny, sn phm para B c tch ring ra. Cho mt na lng cht B phn ng vi mt
ng lng sunfuryl clorua cng mt lng nh azo bis-isobutylnitrin (AIBN) lm cht to gc
thu c hp cht C c khi lng phn t 171,5 v.C. Cht C c chuyn ha vi triphenyl

16

photphin cho mui photphonium D. K tip, cho D phn ng vi n-BuLi thu c cht ylid E.
Mt na lng cht B cn li c chuyn ha vi hai ng lng sunfuryl clorua cng mt
lng nh AIBN thu c hp cht F c khi lng phn t bng 206 v.C. Khi c mt axit
mnh, F chuyn thnh G v gii phng kh mi hc. Cht G c th b oxi ha tip theo bng
thuc th Tollens. E v G tham gia phn ng Wittig thu c H, trong cc iu kin thun li
cho s to thnh ng phn dng cis. ng phn ny b chiu x bi cng mnh thc
hin phn ng ng vng oxi ha cho hp cht I c cng thc thc nghim l C
14
H
8
N
2
O
4
. I b
kh bng Fe trong HCl cho J. Ti 5
o
C, J phn ng vi NaNO
2
trong dung dch axit to thnh
mui iazoni. Tip theo thm CuCl vo thu c cht K. K c chuyn ha vi Mg trong ete
cho L, L phn ng vi HCHO to thnh M, M phn ng vi HBr trong mi trng axit mnh l
H
2
SO
4
cho hp cht N c cng thc thc nghim l C
16
H
12
Br
2
. Trong mi trng baz, N phn
ng vi O cho hp cht P v hai phn t HBr. Cng thc cu to ca O:

P c x l vi H
2
O
2
d cho Q. Nhit phn Q nhit cao trong chn khng to ra hp cht
X v gii phng kh SO
2
. X c khi lng phn t l 308 v.C v ch cha cc nguyn t cacbon
v hiro. Xc nh cng thc cu to cc cht c k hiu bng cc ch ci v vit cc phng
trnh phn ng xy ra.

Bi 21
Trong l cy thuc l c cc ankaloit l hot cht, trong ankaloit
chnh l nicotin (khong 10 - 16% thuc l v 16% thuc lo). N
trong cy thuc l di dng mui kt hp vi axit limonic. Nicotin l
cht lng nh du, khng mu, si 247 C, ha nu nhanh chng
trong khng kh do b oxi ha, n d bay hi gy ra mi ca thuc l, d
tan trong c, dung dch c tnh baz mnh. Nicotin l mt ancaloit rt
c, ch c vi mg cng gy nhc u, i ma, vi lng ln hn n km
hm hot ng ca h thn kinh, lm ngng h hp, t lit hot ng

17

ca tim, do khng nn ht thuc l. Mt s kt qa iu tra cho thy rng nhng ngi
nghin thuc l u b nm phi, mt s ng k b ung th phi v dn n t vong.
Nicotin trong thuc l c th c tng hp t s sau:

Xc nh cng thc cu to ca cc cht F, G, H, I, K, L, M, N, P v nicotin trong s trn.

Bi 22
Charles John Pedersen (1904 - 1989) l nh ha hc ngi M gc
Nht, dnh c gii Nobel Ha hc cng Donald Cram vo nm
1987 cho s ng gp ca h vo ha hc siu phn t. Nm 1967,
Pedersen khm ph ra cc ete vng, c bit l nhng ete vng
min (crown) c kh nng to phc cht vi cc ion kim loi kim.
Vi c tnh ca nhng ete ny l kh nng to lin kt vi cc kim
loi kim ty thuc vo bn knh ca cc ion nn mt ng dng ca chng l c dng tch
cc ion kim loi kim ra khi hn hp. Pedersen v Cram thc hin mt s tng hp i t
catechol:

Hy xc nh cng thc cu to ca cc cht A, B, C, X, Y trong s tng hp trn.


18

Bi 23
Anastrozole C
17
H
19
N
5
c tn thng mi l Arimidex, l mt
loi thuc c s dng lm t dc tr liu sau gii phu hay
iu tr bnh ung th v ph n. Anastrozole c th c tng
hp t 3,5-bis(brommetyl)toluen theo s nh sau:
Br Br
KCN
CH
2
Cl
2
A
MeI (d)
NaH, t
o
B
NBS (1 : 1)
(PhCO)
2
O
2
C
N
N
N
-
Na
+
(Anastrozole)
D

Hy xc nh cng thc cu to ca cc cht A, B, C, D trong s chuyn ha trn. Cho bit c
ch ca phn ng chuyn C thnh D.

Bi 24
Coca l mt cy nh, cao khong 2 - 4m, l mc so le, c
cung ngn, c hai l km nh bin i thnh gai. Phin l
nguyn, hnh bu dc; hai bn gn gia c hai ng cong
li (gn gi), tng ng vi hai np gp ca l trong chi.
Hoa nh, mc n hoc tp trung 3 - 4 ci thnh xim k l.
Hoa lng tnh, nm l i mu xanh, trng 5 cnh mu
vng nht, 10 nh, bu 3 c 3 vi ri nhau, hai ca bu lp i, th ba ng 1 - 2 non o.
Hoa n r vo thng 3 v thng 4. Trong cy coca c nhiu ankaloit, ni ting nht trong l
cocain vi cng thc cu to nh sau:


19

Ancaloit tropan, nh atropin, hyosxiamin hay cocain u l este ca axit thm vi cc tropanol.
Khung c bn cu trc ca cc tropanol l tropan, mt amin bixiclo, c tn IUPAC l 8-metyl-8-
aza-bixiclo[3.2.1]octan:

S ct mch hyosxiamin cho 3-tropanol v axit-(S)-tropic. T s phn tch cu trc ca axit
tropic ngi ta thu c cc d liu sau:
- Axit tropic d b oxy ha bng K
2
Cr
2
O
7
/H
2
SO
4
.
- Axit hydrotropic c tng hp t axit tropc theo s :

S phn tch nguyn t ca axit hydrotropic cho kt qa l 72,0 % C; 6,67 % H v phn cn li
l O. S oxy ha 3-tropanol cho tropinon, cu trc ca n ln u tin c xc nh bi Robert
Robinson nm 1917 theo s di y:

Phn ng ca amin bc ba tropinon vi benzyl bromua cho ra hai mui amoni bc 4 A v B. S
oxy ha tropinon bng CrO
3
trong axit H
2
SO
4
c nng cho axit tropinic (C
8
H
13
O
4
N). Axit
tropinic cho im cn bng trung tnh 94 1, khng phn ng vi Br
2
trong CCl
4
v vn cha
nhm chc amin bc 3. Nu s dng imetyleste ca axit-3-oxopentanoic thay cho propanon
trong s tng hp tropinon ca Robinson th nhn c ieste tng ng ca tropinon C nh l
mt cht trung gian trong s tng hp khung cu trc cocain. S di y ch ra mt con
ng tng hp cocain.

20

a) Hy cho bit cng thc cu to ca axit hirotropic, axit tropic. V cu trc ca axit-(S)-
tropic v hyosxiamin.
b) Xy dng c ch ca phn ng gia andehit sucxinic vi mt mol metylamin sinh ra imin
(phn ng xy ra trong iu kin axit yu) v phn ng ca imin vi enol ca propanon
(axeton) sinh ra baz Mannich.
c) Xc nh cng thc cu to ca A, B, D, E, F, X.
d) Cocain thin nhin c cu trc nh sau:

Xc nh cu hnh R-S ca cc tm bt i.

Bi 25
Franois Auguste Victor Grignard (1871 - 1935) tng l gio s ha hc
ca i hc Lyon (Php), ng l ngi u tin nghin cu su v ng
dng nhng hp cht c magie vo tng hp hu c. Chnh nh nhng ng
dng to ln ca loi hp cht phc hp ny m ng c nhn gii thng
Nobel ha hc v tn tui ca ng c ghi danh bi vic c dng
t tn chung cho nhng hp cht c magie m ng pht hin -
Grignard reagent (Tc nhn Grignard). Hp cht ny thng c tng
hp bng cch cho phoi Mg tc dng vi cc dn xut halogen trong ete.

21

Hp cht Grignard c th phn ng vi cc hp cht carbonyl , khng no to thnh cc sn
phm cng 1,2 v 1,4 nh butaien-1,3 vi cc tc nhn electrophile. S cnh tranh gia phn
ng cng 1,2 v cng 1,4 chu s chi phi rt mnh ca hiu ng khng gian.
Hy xc nh cu trc ca cc cht trong chui phn ng sau:
Trnh by c th cc bc to thnh sn phm.

Bi 26
Patchoulol hay ancol patchouli (C
15
H
26
O) l mt terpen c trch ra t
patchouli - mt loi tho mc ca h bc h. Loi tho mc ny c tm
thy nhiu cc quc gia vng Caribe hoc chu , c bit l Trung
Quc, n , Inonesia,... Patchoulol c mi hng rt nng v mnh,
n c s dng lm nc hoa t nhiu th k trc cho n tn by
gi. Nm 1984, nh khoa hc ngi Nht Bn Yamda K cng cc ng
s cng b trn tp ch Tetrahedron cng trnh tng hp patchoulol t
cc hp cht hu c n gin.
Mt phn trong quy trnh tng hp patchoulol c tm tt trong s sau y (sn phm cui
l mt tin cht ca patchoulol).


22

Hy d on cc sn phm trung gian, tc nhn phn ng (cn thiu bc cui cng).

Bi 27
Cc hp cht vng lin hp n gin c s electron tha mn quy tc Hckel th vic gii thch
tnh cht thm khng qu phc tp, tuy nhin vi nhng hp cht ngng t m c s electron khng
tha mn quy tc Hckel nhng vn c tnh thm th vic gii thch tnh cht thm phi theo hng
khc. C th vng ngng t no c t hp t nhng vng n vi s electron tha mn k
= 4n +
2, to thnh h vng kn th hp cht l thm, khng ph thuc vo tng s electron trong
c hp cht. V d trong trng hp koronen (coronene). Hp cht ny c th c xem nh to
nn bi hai h vng 18 electron v 6 electron, u l nhng h vng thm c s electron tha
mn quy tc Hckel nn koronen l mt h thm.
Koronen c th tng hp t m-xilen qua mt chui phn ng nh sau:

B l sn phm ca phn ng sau:

Xc nh cu trc ca cc cht B, C, D, E, F trong chui phn ng.


23

Bi 28
Cho 2 - cacbetoxixixlopentanon phn ng vi 1,3 - ibrompropan khi c mt NaH trong DMF.
Sn phm A nhn c c un nng vi mt ng lng NaH trong hn hp benzen - DMF
cho php thu c dn xut bixiclic B C
11
H
16
O
3
. B chu tc dng ca etanithiol khi c mt BF
3
v Ni Raney trong metanol hnh thnh sn phm C. X phng ha C bng NaOH sau thy
phn ri x l vi thionyl clorua v cui cng bng NaN
3
trong axeton. un hi lu hn hp trn
khi c mt vt axit H
+
s thu c D C
8
H
15
N. Bng tc dng ca fomandehit trong axit fomic
100
o
C D chuyn thnh E. Sau khi x l E bng metyl ioua, sau bng Ag
2
O trong nc, un
sn phm thu c 200
o
C khi c mt 1,3 iphenylisobenzofuran ngi ta s nhn c hai
ng phn C
28
H
26
O l (I) v (II) vi hiu sut thp.

Bi 29
Reserpin l mt ankaloit c c lp ln u tin vo nm 1952 t
r kh ca mt loi cy cha c nc c ca rn. Reserpin c
s dng iu ch cc dc phm cha bnh huyt p cao hay
cha bnh trm cm, tuy nhin n cng c s dng ch to
cc loi ma ty rt nguy him, bi vy nn trong mt thi gian n
b cm Vng quc Anh. Cch y gn mt na th k, nh
ha hc ngi M Robert Burns Woodward (1917 - 1979), ngi
dnh c gii thng Nobel Ha hc vo nm 1965 thc
hin thnh cng tng hp ton phn reserpin. Mt s giai on u ca tng hp ny c trnh
by nh s di y.

Hy vit cng thc cu to v xc nh ha lp th ca cc cht A, B, C, D trong chui phn ng
trn. Cho bit rng phn ng kh ha A c chn lc lp th v khi un nng B vi Ac
2
O s to ra

24

lacton vi hiu sut cao. bit thm v qu trnh tng hp reserpin ca Woodward, chng ta c
th tm hiu tip mt giai on khc trong qu trnh tng hp ton phn.
O
HOOC OH
H
H
OCH
3
i) CH
2
N
2
ii) Ac
2
O
iii) OsO
4
E
i) HIO
4
ii) CH
2
N
2
N
H
H
3
CO
NH
2
F G
NaBH
4
MeOH
H

Hy xc nh cu trc ca E, F, G, H (khng cn quan tm n ha lp th).

Bi 30
Ankaloit (alkaloid) l nhng amin hu c cha d vng nit c ngun gc thin nhin. Cc
Ankaloit thng c tm thy cc loi thc vt, i khi l c ng vt v nm. Nhiu loi
trong s chng c kh nng gy ra nhng tc ng dc l hc ln c th ngi v ng vt, c
bit l h thn kinh. Vi mt lng nh c ankaloit l cht c gy cht ngi nhng li c khi
n l thn dc tr bnh c hiu. Nhng ankaloit c cha h vng piroliziin
c gi vi tn chung l ankaloit piroliziin.
Retronexin (retronecine) - mt pheromon ca cn trng l mt trong s khong hn 100 ankaloit
piroliziin c pht hin. N c phn lp ln u tin vo nm 1909, nhng phi mt hn
mt na th k ngi ta mi tng hp nhn to c retronexin bng con ng ha hc (1962).
EtOOC
H
N
COOEt
EtOOC
COOEt
Na
C
16
H
27
O
8
N
A
NaOEt
C
14
H
21
O
7
N
B
i) HCl
ii) EtOH/HCl
C
11
H
17
O
5
N
C
C
NaBH
4
O
N
O
COOEt
D
i) H
2
O/OH
-
, t
o
ii) HCl
E
BrCH
2
COOEt
Na
2
CO
3 C
10
H
15
O
4
N
F
KOEt
F
C
10
H
17
O
4
N
N
H
OH COOEt
O
H
2
Pt, t
o
i) H
2
O/OH
-
, t
o
ii) HCl
H
G
C
8
H
11
O
3
N
I
i) EtOH/H
+
ii) LiAlH
4
N
H
OH CH
2
OH
iii) H
3
O
+


25

Hy xc nh cng thc cu to ca cc cht A, B, C, E, F, H, I (khng cn quan tm n ha lp
th ca cc sn phm v cc phn ng).

Bi 31
Cloroquyn (chloroquine) thuc nhm p-aminoquinolin c s dng
iu ch mt trong nhng dc phm phng chng bnh st rt
u tin trn th gii. Tuy nhin do n gy ra nhng phn ng ph
nh gy nga, nhc mt, au u,... nn dn dn b thay th bi
cc loi thuc hiu qu hn v t gy phn ng ph.
N c tng hp t m-cloanilin v etilen oxit theo s sau y:

Hy hon chnh s tng hp trn bng cch ch ra cng thc cu to ca cc cht cha bit.

Bi 32
T c xa, con ngi a thch s dng cc loi du thm tch t thc
vt. Hng thm m cng cha, cng nng n cc c thn n u a
thch l hng thm ca hoa hng. Cc hp phn chnh to nn mi thm
ca tinh du thc vt, ca hoa hng v cc loi hoa khc c phn loi
da trn cu trc ha hc l terpen (nu l hirocacbon) hoc l terpenoit
(dn xut cha oxi ca terpen). Di y l s tng hp terpenoit fenchone, mt cht lng
khng mu c phn lp c t cy th l v cy ngi ng. Fenchone c s dng nhiu
lm hng liu thc phm v lm nc hoa.

26

Xc nh cc cht v tc nhn cn thiu trong s tng hp ny (C th c mt hay nhiu tc
nhn tham gia vo cng mt giai on chuyn ha, yu cu s tc nhn cng t cng tt).

Bi 33
Thuc nhum hay phm nhum l nhng hp cht hu c c mu,
c kh nng nhum mu cc vt liu nh vi, giy, nha, da. Ngoi
nhng nhm mang mu (quinon, azo, nitro,... ), phm nhum cn
cha cc nhm tr mu nh OH, NH
2
... c tc dng lm tng mu
v tng tnh bm ca phm vo si. Ngi c i chit ly phm
nhum t nhin t mt vi loi thc vt hay ng vt bin, nhng
gn nh tt c phm nhum mu chm ngy nay u c sn xut bng phng php tng hp.
Ngi ta tng hp mt phm nhum thioinigo thng dng nhum mu cho o qun
mt s nc chu u theo s sau:

Hy xc nh cng thc cu to ca cc cht A, B, C, K, L. Bit rng phn ng gia iazo vi
Na
2
S
2
l ghp mch hai phn t iazo vi cu lu hynh S S chung v gii phng N
2
.


27

Bi 34
Trong vic kho st ha thc vt ca mt loi cy thuc tr chng mt tr nh Trung Quc th
cc nh khoa hc ca quc gia ny phn lp c hot cht chnh th hin tnh cht ny l
Huperzine A. Hp cht ny cn c s dng iu tr bnh st hay ri lon ng mu.
S di y c cc nh ha hc Trung Quc s dng tng hp hp Huperzine A.
Hy xc nh cu to cc cht cha bit trong s .

Bi 35
Axit lysergic c bit nhiu dng axit D-lysergic l mt tin cht
ca h ancaloit ergoline, n c tng hp trong cc loi nm ca g
v mt s loi thc vt. ietylamit ca axit ny, c bit nhiu di
ci tn LSD l mt loi dc phm gy o gic mnh. LSD c tng
hp ln u tin bi thin ti ha hc ngi Thy S Albert Hofmann
(1906 2008), ng l tc gi ca hn 100 bi bo v cng trnh
nghin cu khoa hc ni ting v c xp cng Tim Berners Lee -
ngi pht minh ra mng internet v tr cao nht trong danh sch
100 thin ti ng i (do 6 chuyn gia trong lnh vc sng to v sng kin, t cng-ty t vn
ton cu Creators Synectics cng b vo thng 10/2007). LSD c nh hng rt ln i vi th
gii trn nhiu lnh vc. Axit lysergic thng thu c bng cch thy phn LSD nhng cng c
th c tng hp trong phng th nghim qua cc chui tng hp ton phn ht sc phc tp.


28

V d nh s tng hp sau:

Hy xc nh cng thc cu to (khng cn quan tm n ha lp th) ca cc cht cn thiu
trong s tng hp trn.

Xác Định Cấu Trúc

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Xác Định Cấu Trúc

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Trung tm hc liu box Ha hc Olympiavn

Advanced organic chemistry exams

You might also like