You are on page 1of 18

2014

Nhm sinh vin thc hin:


L Vn Tho
Nguyn Minh Qun
Nguyn Tn Lc
Trng Cng Hu
Phm Hu Ngh
Phm Thy Vi
Trnh M Din

K THUT TRNG V CHM SC
NHN TIU DA B
Hc phn: Cy n tri NN361

A. Gii thiu
Nhn c tn khoa hc l Euphoria longana hay Dimocarpus
longan, thuc h Sapindaceae. Trong 100g tht qu cha: 109,0
calo; 1,0g protein; 0,5g cht bo; 12,38-22,55% ng tng s;
+28,0 I.U. Vit A; 43,12-163,70mg Vit C; 196,5mg Vit
K,...Nh vy, qu nhn ngoi cc cht khong th ng,
vitamin C v K kh cao l cc cht dinh dng rt cn cho sc
khe ca con ngi, thch hp vi n ti. Nhn ti v nhn
ch bin l mt hng gi tr c th trng tiu th c trong v
ngoi nc. Nhn min Nam c xut khu sang cc nc
nh Trung Quc, i Loan, Campuchia, Lo, ..
Ging nhn tiu da b cn c gi l Tiu Hu. y l ging c trng ph bin do
c kh nng sinh trng rt cao. Nng sut n nh, cy 8-10 nm tui c nng sut
trung bnh 120-180kg/cy/nm. Trng lng qu trung bnh 8-12g. Tht qu mu trng
c, dy tht 5-6 mm, t l % tht/qu 60-65%, Brix 20-23%. Cu trc tht: kh ro,
dai. Mi v ngt trung bnh, t thm.
YU CU SINH THI
Nhit : Nhn thng c trng ch yu trong v t 15-28o Bc v Nam ca xch
o. Nhit bnh qun hng nm 21-27oC thch hp cho cy sinh trng v pht
trin.
Lng ma: Nhn cn lng ma thch hp hng nm khong 1300-1600mm. Lc cy
ra hoa gp thi tit nng m, tnh ro c li cho vic th phn, u qu tt v nng
sut s cao.
nh sng: Nhn cn nhiu nh sng, thong. Trong qu trnh sinh trng v pht trin,
cy nhn thch hp vi nh sng tn x hn nh sng trc x. nh sng chiu c vo
bn trong tn gip cy pht trin v thng sai tri, nh sng cn gip u tri, v
bng v v ngt, ngon.
Nc: Nhn l cy a m nhng khng chu ng v rt d nhy cm vi vic ngp
nc ko di. Ngc li, nu gp kh hn trong thi gian di s lm cho cy sinh
trng chm, ra hoa v u tri kh khn.
t ai: t ct pha tht, t , t ph sa c thnh phn c gii nh thch hp cho
vic trng nhn hn trn cc loi t khc. Cy nhn sinh trng tt trong iu kin
t thot nc, ti xp, pH nc khong 5,5-6,5.

B. Cch nhn ging, tiu chun chn ging tt
1. Cch nhn ging:
1.1 Chit cnh:
y l phng php nhn ging ph bin nht trn nhn, thi im chit tt
nht l vo u ma ma. Chn cnh chit trn cy m c nng sut cao, phm
cht tt, sinh trng tt, khng nhim su bnh hi quan trng. Chn cnh chit
c ng knh 0.8-1.5cm, chiu di t 0.5-0.8m, ty ging. Dng dao bn
khoanh v cnh 1 on di t 0.5-1 cm cch ngn cnh 0.5-0.8m ty ging, co
sch v (c th dng cht kch thch ra r thoa pha trn vt khoanh), dng bao
nylon b ch khoanh li, khong 1-2 tun th tin hnh b bu. Vt liu b bu
c th l r lc bnh, bt x da. Khong 1,5-2 thng sau khi b bu s ra r,
khi r th cp ra u v chuyn sang mu vng lt th ct xung gim n khi
cy ra c 1 t t v bt u gi th c th em trng.
1.2 Ghp mt :
Phng php ny c p dng trong trng hp cn thay i ging nhanh t
ging nhn c phm cht km sang ging c nng sut cao v phm cht
ngon. T cc gc nhn c sn, s ghp ging cn ghp vo. Trng hp ny
thng p dng kiu ghp ch U hoc ch H. Dng dy PE qun kn mi ghp,
sau 2-3 tun tho dy ra, khong 5 ngy sau tin hnh ct ngn gc ghp. Hin
nay phng php ghp cnh trn nhn cng c p dng rng ri nhn
nhanh cc ging nhn c phm cht tt, nng sut cao ph bin ra sn xut.

Hnh : Thay ging mi trn cy nhn bng phng php mt
2. Tiu chun cy ging tt:
Thn cy thng, vng chc. Chiu cao cy ging t 80 cm tr ln (i vi cy
ghp), t 60 cm tr ln (i vi cy chit). ng knh cnh ging t 1,0-1,2 cm
(o cch vt ghp khong 2 cm v pha trn i vi cy ghp), t 0,8 cm tr ln (o
cch mt gi th bu m 10 cm i vi cy chit). C 2 hoc hn 2 cnh (i vi
cy ghp) v cha phn cnh hoc c hn 2 cnh (i vi cy chit). C 1-2 t lc
mi sinh ra sau ghp hoc chit. S l trn thn chnh hin din y t v tr
chiu cao cy n ngn. L trng thnh, xanh tt v c hnh dng, kch thc
c trng ca ging.
C. Thit k vn
1. o mng ln lp
Vng t thp nh BSCL cn phi o mng ln lp nhm x phn, mn v
nng cao tng canh tc. Lp c chiu rng trung bnh 7-8 m, mng rng 2-3 m,
su 1-1,5 m. Vng t cao phi chn ni c ngun nc ti cho cy nhn vo
ma nng.

Hnh. Lp trng nhn BSCL
2. Trng cy chn gi:
Khi qui hoch vn nhn nn trng cy chn gi hn ch vic rng hoa, tri
trong ma ma bo. Hng cy chn gi c trng dc theo pha ngoi, thng gc
vi hng gi.

Hnh: Hng cy chn gi bo v vn
3. Khong cch trng:
Trng cy trong vn c th theo kiu hnh vung, hnh ch nht, hnh nanh su
hoc theo ng vnh nn cho vn i vng i ni.
Khong cch trng cy thng thay i t 4-8m ty vo ging, t ai v m hnh
trng. Ging nhn Tiu da b l ging sinh trng rt mnh nn c th trng tha
hn so vi cc ging nhn khc.

Hnh : Khong cch cy l 7 m (cy c ta cnh hng nm nn cha giao tn lc
7 nm tui)
i vi vng t BSCL c th trng vi khong cch 5 x 4 m hoc 6 x 5 m.
Sau 7-10 nm, khi cy giao tn th ta bt cy gia (b 1 cy, cha 1 cy)
trnh cnh tranh nh sng. Tng t, nhng vng t min ng Nam B, min
Trung v Duyn hi Nam Trung B c th trng nhn vi khong cch trn.

D. K thut trng v chm sc:
1. Thi v trng:
Vng BSCL, ng Nam B v Ty Nguyn bt u trng nhn khi ma ma n
nh, thng t thng 6-7 hng nm.
2. Chun b h v cch trng:
ng Bng Sng Cu Long: nn lm m trn t c ln lp, m t p thnh
hnh trn ng knh khong 0,6-0,8 m, cao thng l 0,3-0,6 m. t p m
c trn vi 100-200 g hn hp NPK 16-16-8, 0,5 - 1,0 kg vi, 15-20 kg phn
hu c hoai v tro tru, 10-20g Regent st trng. Khi trng dng dao ct y
bu, t cy xung gia m v mt bu bng vi mt m, sau rch theo chiu
dc ca bu ko bao nilon ln v lp t li nn t xung quanh, cm cc gi
cht cy con. Sau dng rm hay c kh y kn m. Ti nc gi m cho cy
mi ngy mt ln nu nng kh, nu c ma th ngng ti.
3. T gc gi m:
Hng nm nn p thm t hay bn ao vo chn m. Vo ma nng cn ph kn
xung quanh tn cy bng rm, thn u hay c kh. Phi ph cch xa gc nhn 20
cm phng nm bnh gy hi.

Hnh : T gc gi m cho nhn vo ma nng

4. Lm c v trng xen
Khi cy nhn cha khp tn cn lm sch c xung quanh gc theo ng knh tn
cy, thng thng lm 4-5 t/nm kt hp mi ln bn phn. C th trng xen
mt s loi cy khc trong vn nhn ly ngn nui di. Nn trng xen cy h
u ci to t v to ngun phn hu c cho cy nhn.

5. Ti nc:
Cn cung cp nc thng xuyn trong ma nng khi cy cn nh, nht l trn
vng t pha ct rt d b thiu nc. Cy trng thnh chu ng kh hn kh hn
nhng phi cung cp nc vo cc giai on cn thit trong v nhn.
Hnh: Lm c xung quanh gc nhn Hnh: Trng xen u trong vn nhn

Hnh: Ti nc cho nhn bng h thng ti phun di tn cy.
Nn ti nc cho cy t khi bt u ra hoa, tri pht trin v sau khi thu hoch.
Bt u ngng ti ngay khi x l ra hoa cho cy. n khi cy va nh hoa th tin
hnh ti nc tr li. Nu trong thi gian ngng ti thy c triu chng cy
thiu nc th c th ti nh cho cy.
Tuy nhn c th chu ng c ngp trong thi gian ngn nhng cy pht trin
km, do cn thot nc kp thi.
6. Ta cnh v to tn
6.1 To tn
Khi cy cn nh cn ta b ngn cy cch mt t khong 0,8-1 m v nhng
cnh dy c, cnh vt, cnh an cho nhau, trn thn cy. Tuyn chn li 3-4
cnh phn b u theo cc hng, cch nhau 10-20 cm. Cnh th nht nn cch
mt t 50-80 cm.
Sau khi trng 12-18 thng tin hnh ta b nhng cnh mc thng ng, cnh
hng vo gia tn cy, cnh b che khut mc gn gc,...nn theo nh hng
to dng cy c mt b khung c bn thng thong.
6.2 Ta cnh
Vic ct, ta cnh cho cy thng thong gip cc cnh trong tn cy c th nhn
c y nh sng lm cho qu trnh quang hp ca cy c y .
Mc ct ta cy nhn cn ty thuc vo ging, tui cy, trng thi sc
khe ca cy, ma v, c th quyt nh n au hay ct nh.
Sau khi thu hoch xong cn ct b ng lot nhng t mang tri hay khng
mang tri v trc nhm to ra b tn u v ng lot. Ct b nhng cnh b
su bnh, cnh mc nm bn trong tn.

Hnh: Ct t cnh sau khi thu hoch
7. Bn phn
Dinh dng l yu t chnh nh hng n s hnh thnh tri (ngoi tr cc yu t
nh thi tit, nhit v lng ma). Bn phn hp l s lm cho nng sut c
n nh. Thiu phn, c bit l thiu m v kali s lm cho tri rng, tri nh v
cm mng. Vic cung cp phn cng ging nh ti nc nh hng trc tip
n sut v, c bit l s pht trin ca chm hoa, s ra tri v thi k sinh
trng, ra t v sau. Liu lng phn bn cho nhn cn cn c vo ln ca
cy, sn lng qu hng nm, ging v mu m ca t bn phn.
7.1 Bn phn thi k kin thit c bn
i vi cy 1-3 nm tui: sau khi trng cy nhn bt u ra t t non th 2
th bn phn. Nm u tin cy cn nh nn pha phn vo nc ti, phi
ti cch gc 20-25 cm trnh phn lm chy r. Hng nm bn thm phn
hu c hoai mc 5-10kg/cy.
Bng 1: Khuyn co bn phn cho cy nhn thi k kin thit c bn
Tui
cy
(nm)
S t
bn
(t/nm)
Phn m Phn Ln Phn Kali
N Ur P2O5
Super
ln
K2O KCl
1 4 - 5 100 217,4 50 303,0 100 166,7
2 3 - 4 200 434,8 70 424,2 150 250,0
3 4 300 652,2 100 606,1 200 333,3

7.2 Bn phn thi k khai thc
i vi cy trn 3 nm tui: s lng phn bn k trn tng dn t 20-30% mi
nm v s ln bn c chia ra nh sau:
Ln 1: Sau khi thu hoch tri 1 tun bn: 60%N + 60%P2O5 +25% K2O.
Ln 2: Trc khi cy ra hoa 5 tun bn: 40% P2O5 + 25% K2O.
Ln 3: ng knh qu khong 1cm bn: 40%N + 25% K2O.
Ln 4: Trc khi thu hoch tri 1 thng bn: 25% K2O.
- Hng nm cn bn thm phn hu c hoai mc khong 10-20kg/gc/ nm
hoc bn phn tro tru, xc thn u, v u.
*Ch :
- Ty tnh hnh sinh trng, nng sut nhn ca v trc m gia gim lng
phn bn NPK cho v nhn k tip.
- Trc khi cy ra hoa, nu bn phn khng hp l (nhiu m) th rt d dn
n cy ra t qu mnh, c ch qu trnh phn ha mm hoa. Do trong giai
on ny cn phi gim bt m, gia tng hm lng ln v kali l sm
thun thc v tr hoa sm.
7.3 Phng php bn phn
- Vng BSCL: Cuc rnh xung quanh gc theo hnh chiu tn cy, su 10-20
cm cho phn vo lp t li ti nc.
7.4 Phun phn bn qua l:
b sung dinh dng kp thi cho cy, c th dng hnh thc phun phn bn
qua l.
- Sau khi thu hoch, ct ta cnh xong, c th phun mt s loi phn bn qua l
c hm lng m cao nh N-P-K: 30-10-10, 40-4-4, 33-11-11,...nhm gip
cho b l mi ra u v khe mnh.
- Sau khi khoanh v khong 4-7 ngy, thc y l mau thun thc v sm
tr, c th dng mt trong cc loi phn bn qua l nh Bloom Plus (Schultz)
N-P-K:10-60-10 (20gr/10 lt nc) hoc MKP 0-52-34 (50gr/10 lt nc).
Khng nn xt cc loi phn bn qua l c hm lng m cao vo lc ny v
c th dn n s xut hin l non mi, cy tip tc ra l, khng ra hoa hoc
hoa ra khng u, d hnh thnh bng l (trn chm hoa c mang l) v nhng
l non mi ny s cnh tranh dinh dng vi hoa, tri non.
- Trong giai on t khi tri non cho n trc lc thu hoch, b sung thm
dinh dng, c th s dng cc loi phn bn qua l c hm lng m v kali
cao nh N-P-K:13-10-21, 10-0-35, 25-10-17,5 .
8. X l ra hoa trn ging nhn Tiu da b:
8.1 Mt s kinh nghim v k thut cn thit khi x l ra hoa:


- Cy nhn Tiu da b 2 nm c th cho c 3 v qu. Tuy nhin, t l ra hoa
t nhin l rt thp, cho nn phi tin hnh bin php x l ra hoa. K thut
khoanh v trn cy (cn c gi l khc cnh) x l cho cy ra hoa l k
thut chnh yu.
- Sau khi thu hoch qu v trc tin hnh bn phn, loi b nhng cnh cn
ci, v hiu.
- Khi l nhn ca t th 2 c mu xanh t chui (thng gi l l la, dng
dao hay sa khoanh v vng trn quanh thn cnh. Ch khoanh v trn nhng
cnh chnh v nn li 1-2 cnh thng c gi l nhnh th c nha
luyn nui cy.
- Vt khoanh rng khong 1.5-2 mm (i vi cnh nh), 3-5 mm (i vi cnh
ln), dng dy nilon qun cht nhiu vng vo ch khoanh. T lc khoanh
v n khi cy nhn ra hoa khong 20-35 ngy (ty vo tui cy), thi gian ny
khng c ti nc cho cy. Khi thy chm hoa nhn nh ra c khong
5 cm th tho b dy v bt u ti nc tr li.
- Nn kt hp vi bn phn (t l 1:1:1), xit nc (trong ma kh) to iu
kin cy d ra hoa. Bn thiu kali cy s cho nhiu hoa c.
- Sau 5-7 ngy, kt hp phun Nitrt kali (0,5%), Atonik hay Dekamon (1cc/lt)
cy d ra hoa. Phun NAA (5-10 mg/l) cng gip cy cho nhiu hoa lng
tnh hn.
- Vo 2 thng sau khi khoanh cnh, hoa n v th phn. Nn hn ch phun
thuc tr su cn trng gip hoa u tri. Sau khi tri u, cn x l thuc
tr bnh ngn nga bnh thn th (dng Mancozeb, Manzate), thi tri
(Curzate, Ridomyl). Bn phn nui tri 1 2 v 2,5 thng sau khi tr hoa.
Tri chn khong 3 3,5 thng sau tr.
- Vic kch thch ra hoa cho nhn tiu da b c nh vn Bn Tre tm tt
theo phng chm : Kha c-lt da . V cy nhn Da b sinh trng rt
mnh nn nhnh nhn rt mau lin da. Nu khoanh v qu ngn nhnh s b lin
da trc khi nhn ra hoa, nu khoang v qu di nhnh khng lin da c lm
cht cnh.
Hnh : Giai on l la trn
cy nhn Tiu da b

Hnh : Khoanh v trn thn cnh
trn cy nhn Tiu da b

8.2 Cc giai on pht trin trong mt v nhn trn ging nhn Tiu da b c
th tm tt nh sau
- Ta cnh Khoanh cnh : 60-90 ngy (2-3 ci t)
- Khoanh cnh Chun b ra hoa : 30-35 ngy.
- Ra hoa u qu : 25-30 ngy.
- u qu Thu hoch : 90-105 ngy.
Tng cng: Thi gian t lc khoanh v n thu hoch tri nhn: 5 - 5,5 thng.

QUI TRNH X L RA HOA TRN NHN TIU DA B
- Ta cnh khoanh cnh : 60-90 ngy
- Khoanh cnh nh bng : 30-35 ngy
- Nh bng Rt nhy : 25-30 ngy
- Rt nhy Thu hoch : 90-105 ngy


8.3 Mt s nguyn nhn hn ch s thnh cng khi x l ra hoa trn cy
nhn Tiu da b:
- Giai on khoanh v: khng t nh vn tin hnh khoanh v cho cy khng
ng thi im m li x l qu sm (l non cn mu trn t) hoc qu tr
(l chuyn sang mu xanh m) nn t l thnh cng thp. Tin hnh x l
ra hoa cho cy qu sm ngay ci t th nht, lc ny cy cha hi phc kp
sau giai on mang tri v trc, cy c b l khng kho, l nh dn n s
hnh thnh bng yu, tri nh. Nhng nu i n ci t th 3, 4 mi khoanh
v th cng kh x l cho cy ra hoa ng lot v cng v sau th cy ra t
cng khng tp trung, t khng u.
- Chiu rng ca vt khoanh: c nhiu trng hp cht cnh hoc cht c cy
xy ra l do khi khoanh v cho cy ra hoa khng t nh vn to ra mt vt
khoanh qu ln. Hoc nh trng hp khi cy cha kp ra hoa th hai du vt
khoanh lin nhau do chiu rng ca vt khoanh qu nh.
- V tr khoanh v: khoanh v gc thn chnh hay trn cnh cp 1 nhng li
khng cha "nhnh th" cho cy hoc li nhng cnh qu nh, nhng cnh
pha di, cnh nm bn trong tn cy dn n trng hp cy cht trc khi ra
hoa.
- Bn phn khng hp l: bn hoc phun cc loi phn bn qua l qu nhiu
m trong giai on x l ra hoa cho cy dn n cy d ra l hoc hnh thnh
bng l.
- Ti nc: trong giai on x l cho cy ra hoa m li ti nc qu nhiu
hoc do iu kin thi tit nh ma nhiu, ma lin tc th cy li tip tc ra l.
- Ct ta cnh: ct ta cnh nhiu qu s lm cho cy m nhiu chi, hnh thnh
nhiu chm hoa, nng sut cao trong v ny nhng li gim ra hoa trong v ti.
- Phng tr su bnh: khng phng tr su bnh kp thi in hnh nh su c
gn l nn l non trn t b bin dng, gn l b chy en, nh hng n kh
nng sinh trng, hnh thnh t mi.
9. Tng u qu, hn ch rng qu non
9.1 Tng u qu
Dng Progibb (GA3) liu lng 0,1g/10 lt nc hoc H3BO3 1,0g/10 lt nc,
phun vo cc thi im trc khi cy n hoa, 30% hoa n v cy va u qu
s lm tng t l u qu.
9.2 Khc phc hin tng rng tri non:
vn phi trng cy chn gi, ti nc, bn phn y , phng tr su bnh
v phun cc ch phm chng rng qu non nh: CRT, Thin Nng,... t khi tri
c ng knh 0,3 - 0,5 cm.
10. Ta tri trn chm:
Vic ta tri gip gia tng kch thc, tri to, gim hin tng ra tri cch nm,
chm tri s c tri ng u v ln. Tin hnh ta tri sau khi kt thc thi k
rng tri sinh l, lc ny tri non ang vo giai on khong 4-6 tun sau khi u
tri, kch thc tri khong bng ht u nnh. Ta nhng tri b su bnh, tri d
hnh, tri u ngn ca chm.
11. Bao qu
Bin php n gin l dng li, ti chuyn dng bao qu hoc ti nha PE c
c nhng l nh sao cho nc khng ng y ti trong qu trnh bao qu. Thi
im bao tt nht l tri c ng knh 1cm. Ch phng tr su bnh trc khi
bao qu.

E. Phng tr su bnh
1. Su hi
1.1 Su c gn l (Acrocercops hierocosma Meyr)
Phng tr: Ta cnh cc t ra lc tp trung d kim sot.
Phun thuc trong giai on cy ra t non bng cc loi thuc nh: Fenbis,
Sagomycin, Cymbus, Applaud hoc cc loi thuc gc cc tng hp khc.

Hnh : Triu chng su c gn l nhn Hnh : Su v nhng su c gn
l nhn
1.2 Su c tri (Conogethes punctiferalis (Guene))
Phng tr: V sinh vn bng cch thu gom nhng tri b nhim em tiu hy.
Ct ta cnh sau khi thu hoch cho vn thng thong. Dng by n vi nh
sng en (Black light) by trng thnh. C th s dng bao tri gim
thit hi.
Phun thuc nu c 1% s tri trong vn b tn cng, c th dng cc loi thuc
nh Vovinam, Fenbis, Karate, Polytrin, Baythroid, Fenbis, Cymbush. Ch
thi gian cch ly ca mi loi thuc bo m an ton cho ngui s dng.

Hnh : Thnh trng su c tri Conogethes punctiferalis
1.3 B xt (Tessaratoma papillosa (Drury))
Phng tr:
Ta cnh cc t hoa v t non ra tp trung. Dng vt bt B xt trng
thnh vo sng sm.
Trong t nhin c cc loi thin ch nh kin vng, ong k sinh c th tn
cng trng b xt, do vy nn to iu kin thun li cho thin ch t nhin
pht trin nhm hn ch bt s gy hi ca b xt. Phun thuc khi thy mt s
b xt cao, c th dng c loi thuc nh Vovinam, Secsaigon, Confidor,
Fastac, Sherpa...



1.4 Rp sp (Pseudococus sp.) (Aleurodicus dispersus) (Nipaecoccus sp.)
Phng tr:
Phun nc vo tn cy ra tri rp. Nn ta b nhng tri b nhim giai
on u trnh s nhn mt s rp sp. Tm dit cc loi kin c hi hn
ch s ly lan. Hn ch trng xen vi nhng cy d nhim rp sp nh u ,
mng cu,...
Phun thuc khi thy mt s cao bng cc loi thuc nh: Pyrinex, Fenbis,
Supracide, Pyrinex, Admire, D-C tron plus...Khi phun c th kt hp cc loi
cht bm dnh tng hiu qu ca thuc.




Hnh : Thnh trng b xt
Tessaratoma papillosa
Hnh : B xt chch ht
trn chm nhn

Hnh: rp sp gy hi trn cnh nhn
Hnh: Rp sp gy hi trn tri nhn
1.5 Su c Tri (Acrocercops cramerella Snellen)
Phng tr
C th s dng bao tri gim thit hi. Trong t nhin trng su c tri
Acrocercops cramerella b k sinh bi ong k sinh h Trichogrammatidae v
kin, do to iu kin thun li cho cc loi ny pht trin cng gim c
thit hi do su gy ra.
C th phun thuc phng tr bng cc loi thuc nh: Fenbis, Sago-
Super, Karate, Polytrin, Baythroid, Fenbis, Cymbush... Ch thi gian cch ly
ca mi loi thuc bo m an ton cho ngui s dng.

Hnh : Thnh trng su c tri Acrocercops cramerella
2. Bnh hi
2.1 Bnh thi tri (do nm Phytophthora sp.)

Phng tr:
phng tr bnh ny nn ta b cc cnh gn mt t v khi tri gn chn s d
nhim bnh t t trong ma ma.
Cn lu ct b v thu gom cc tri b bnh ri rng trong vn em tiu hy.
Phun cc loi thuc nh Alpine, Mexyl, Ridomil Gold, Aliette, hoc cc loi
thuc c gc ng theo liu lng khuyn co.
2.2 Bnh phn trng (do nm Oidium sp.)

Phng tr: Vn thong, nh sng xuyn qua c tn l s hn ch s pht
trin ca bnh.
Phng tr bnh bng cch phun cc loi thuc ha hc nh Thio M 500SC,
Bendazol 50WP, Topsin M, Nustar, ... nng theo khuyn co. phng
nga bnh v phng tr c hiu qu c th phun thuc vo giai on trc khi
tr hoa v ngay khi hoa va u tri non.
2.3 Bnh m b hng (do nm Meliola sp.)

Phng tr: Khng nn trng dy, ta bt cnh v hiu khi to tn sau thu hoch
gip cy thong..
C th s dng cc loi thuc gc ng phng tr bnh nh: Carbenzim
500FL, Thio-M 500SC, COC-85, Copper zinc, ...phun theo liu lng khuyn
co.
2.4 Bnh kh chy hoa (do nm Phyllostica sp. hoc Pestalotia sp.)

Phng tr: Nn trng tha gip cy
thong, cho nh sng xuyn qua tn cy
lm gim m s hn ch c bnh.
Phng tr bng cc loi thuc nh:
Bendazol 50WP, Score, Carbenzim
500FL hoc thuc gc ng theo khuyn
co vo giai on trc khi hoa n
phng bnh.



2.5 Bnh chi rng

Chi rng l bnh hi quan trng nht trn cy nhn hin nay, bnh tn cng v
gy hi trn cc t t non v hoa nhn, to nn hin tng mc thnh chm
ca l hoc hoa.
Bin php phng tr
phng tr tt cn p dng bin php loi b mm bnh (ct b cnh nhim
bnh) v qun l trit trung gian truyn bnh l nhn lng nhung.
Ch ging cy khng nhim mm bnh v trong qu trnh canh tc trnh
mm bnh ly lan, phng l chnh
Dng thuc iu tr khi c bnh: Cc thuc c th p dng nh Kumulus 80DF.
Pegasus 500ND, Ortus 5SC, Comite 75EC, Confidor, Alfamite 15EC, Du
khong SK-Enspray 99EC, v mt s thuc tr nhn khc.

F. Thu hoch v cch bo qun
BSCL nhn Tiu da b nn thu hoch khong tun th 14 sau khi u tri. Nu
thu hoch sm hn t l tht/qu cn t v v ngt km, cn nu thu hoch tr hn
tuy lm cho qu c ngt hn nhng v tri c nhiu chm en lm mt gi tr
thng phm.
Khi thu hoch dng ko ct c chm qu cho cnh khi b gy, b xc v nu
cnh b b i qu su s nh hng n ra hoa v sau. Nhn non thu hoch c
ct ta v buc li thnh tng chm cho p mt hoc ng gi theo yu cu ca th
trng.
Khi v qu chuyn t mu nu hi xanh sang mu nu sng, v qu hi s s hi
dy chuyn sang mng v nhn, bc qu xem thy ht c mu nu en (tr ging
c ht mu ) th c th thu hoch. Nn thu hoch qu vo ngy tri tnh ro, vo
bui sng v bui chiu, trnh thu hoch vo ng gia tra khi tri qu nng.
Khng ct tri ht cnh l ca cy v c th nh hng n kh nng ny lc v
sau. i vi nhng cy nhn c tnh trng sinh trng khe hoc i vi nhng
ging chn sm, ct chm qu c km theo mt on cnh qu ch c l mc st
nhau. i vi nhng cy nhn c tnh trng sinh trng yu hoc i vi nhng
ging chn mun, ct chm qu khng km theo l ca cnh qu. Khi thu hoch
qu, nn c thang v s dng ko ct chm qu trnh gy cnh.
Vn chuyn v bo qun iu kin nhit 5-8oC, m mi trng khng kh
90-95% s gi c mu sc v ti ca qu nhn. Dng bao nilon PE (Poly
ethylene) c 15-25 l nh/dm2 bo qun nhn s hn ch c cng h hp
ca qu ti v bo qun qu nhn ko di hn 2 ngy so vi cch bo qun thng
thng.
G. Sau thu hoch
Sau thu hoch qu l thi gian cy nhn b tn thng ln nht trong nm. Giai
on ny cy yu nht, v vy mun to cho v sau th vic u tin l ta cnh,
to tn, chm sc, tr li sc khe cho cy. y l cng vic ht sc quan trng, n
bo m s phc hi, sinh trng v pht trin cho cy sau 5 - 6 thng nui qu v
tip sc cho cy ra v qu sau.
i vi nhn tiu da b, sau thu hoch: cn xn ta cnh v bn phn (theo t l
1:1:1 cho N:P:K) theo liu lng khuyn co, ti nc v chm sc 2 thng
cho cy ra 2 ci t. Khng nn x l khi cy c 1 hoc 3 ci v nng sut s thp
hoc ra hoa khng u.
H. Hiu qu kinh t
Nhn tiu da b d trng, t tn cng chm sc tuy nhin trong nhng nm gn y
gp nhiu kh khn c nhiu bnh trn cy nhn v kh tr nh bnh chi rng ;
bn cnh th trng tiu th trong v ngoi nc bin ng bt thng, khng
iu tit c lm cho gi nhn bp bnh.
Tuy kh khn l vy, nhng khng t ngi thnh cng vi cy nhn nh tm
c hng i ng. Nh vn Hunh Vn c ng ti p Qy Thnh, x Nh
Qy i tin phong trong vic trng, thm canh nhn theo tiu ch VietGAP rt
thnh cng. Nh cy nhn, gia nh ng vt qua kh khn, to dng nn c ngi,
s nghip mt cch bn vng.
Tuy nhin, cy nhn khng ri vo tnh trng trng ri cht, cht ri trng ang
ph bin hin nay th cn c mt chnh sch h tr v k thut cng nh u ra cho
nh vn thc s cp bch.
I. Ti liu tham kho
- Trn Th Tc, 1991. Cy nhn K thut trng v chm sc. Nh xut bn
Nng nghip H Ni.
- Trn Vn Hu, 2006. Gio trnh X l ra hoa. i hc Cn Th.
- Thnh cng t nhn VietGAP :
http://cpv.org.vn/cpv/Modules/News/NewsDetail.aspx?co_id=30701&cn_id=494739,
truy cp ngy 02/06/2014.

You might also like