Letr - prkujtuar udhheqsve serb dhe atyre ndrkombtar

ARDHACAKT SERB U BN SHTET N TOKAT

SHQIPTARE ME VENDIMIN E FUQIVE T MDHA


Nga viti 1804 1878 Serbia i ka borxh Kosovs territor rreth dy Kosova

Shnim: Sipas historiografis serbosllave


Harta sht marr nga libri Dbimet e shqiptarve dhe kolonizimi i Kosovs (1877-
1995! "nstit#ti i Historis $rishtin! %"K 1997
Libri Historia e shteveve dhe e t drejtave t popujve jugosllav bot. Beograd
prkth. !rishtin "#$# grup aut. serbosllav f. $ shkruan : % gjysmn e dyt t
shek. &' fiset sllave gradualisht e popullsuan edhe krahinen e (lpeve Lindore ) n
de*enien e fundit t shek. &' ata kishin arritur deri n vijn nga burimi i +ravs deri
n +anub. ,. -.# % propo/im t autori/uarit austriak kufijt e Srbis u /gjeruan)
Serbis iu bashkangjitn edhe 0 qarqe) i %ishit !irotit &ranjs dhe i 1opli*s kshtu
q ndr t tjert n kuadrin e shtetit serb hyjn edhe !iroti dhe &ranja. ,. 02-. 3e
vendimet e traktatit t paqs s Berlinit 4"5$56 territori i 3alit t 7i u /gjerua
dukshm . (i gati u dyfishua 8. 3ali i 7i fitoi edhe disa qytete 4%ikshiqin !odgori*n
Spu/hin 9oloshinin :lqinin6. %gjajshm shkruan edhe libri ;rna <ora i Boka
9otorska aut. &uk St. 9ara=hiq bot. %olit Beograd "#$$ f. #.
Libri Srbija 7emlja i Stanovnistvo 4 Srbija Shteti dhe !opullsia6 aut. ,eliks 9ani*
bot. n serbokr. Beograd "#5>. ,. ? 3 "5$5 me vendimin e 9ongresit t Berlinit
qarqet : %ishi !iroti &ranja dhe 1opli*a iu bashkangjitn Srbis dhe kryesisht n
@do pikpamje ishin terra in*ognita dhe pr hulumtuesit e huaj n nj mnyr
mbetet kshtu deri tash. ,. ".> (leksin*i ra n duar t serbve me "5--. Aeveria
turko-shqiptare nga (leksin*i u hoq n vitin "5--. ,. .-5 ,illimi i shek B'B Leskov*i
ishte qendr e pashallukut t madh kufijt e t *ilit prfshin edhe qarqet e larta:
9ryshev*in Cuprin dhe (leksin*in 4q nga viti "5-- i takojn Serbis6. ,. .?" %
tr luginn e &eterni*s para vitit "5$5 kishte shum fshatra shqiptare nuk mbeti
asnj shqiptar t gjith u shprnguln n territoret turke. ,. .#- 3 "5?5 edhe ana
e djatht e 3oravs kishte "" fshatra t pastra shqiptare. ,. .#0 3 "5?5 !rokuplja
kishte ?22 familje muslimane 4 shqiptare 6 -22 kristiane "2 hebreje .2 rome. 3
"5$$ kishte >.2 familje shqiptare D qerke/e -> rome -.? shtpi serbe - hebreje.
,. .#5 +eri m "5$5 Lugina e 1opli*s ishte e mbuluar gati kryesisht me fshatra
shqiptare. ,. -"" 3 "5$$ n 9urshumli kur erdhn serbt ktu gjetn vetm . t
krishter. 9urshumlia merret nga serbt me "# janar "5$5. ,. -"$ Aeveria serbe me
t gjitha mjetet u prpoq ta populloj qarkun e 1opli*s t *ilin m "5$5 e morri gati
t shkretuar n .5-# kmE t tij n vitin "#2? u regjistruan n -$ komuna me -0"
vendbanime me "2..#?0 ban.4 -> ban. n " kmE6 9osani*a 4 "# ban. "kmE6.
Libri 'storija Srba 9ulturna 'storija 9njiga aut. 9. Fire@ek F. Gadoni@ bot. Beograd
"#$5 n serbokr. f. $ shkruan: Ayteti %ish nuk prmendet kurrsesi n episkopin
serbe n shek. e B'''-B'& veqse m "--> prmendet si vend i Bullgaris kralevine.
% Hn*iklopedin e Fugosllavis " ( D Bib bot. 7agreb "#50 n gj. shqipe f. .2>
shkruan: 9osova prej vitit .#$ ishte pjesa qendrore e +ardanis8.9rishterimi ktu
ishte hert i pranishm. Hierarkia kishtare ek/iston prej shek. ''' 4me ipeshkvin n
:lpian6. ,. >-5 shkruan : nga turqit m 2>.20."5>$iu dor/uan 9nja/ 3illoshit
@elsat e qytetit t Beogradit.
%ova Hn*iklopedia ' ( D 9 bot. &. 9ara=hi@ Beograd "#$$ f. -0 n serbokr. shkruan:
Shqiptart popull i vjeter i Ballkanit afr - mil. jetojn n Shqipri n Fugosllavi ka
mbi " mil. -22 mij nj numr n <reqi Bullgari Gumani SSSG 'tali n Lindjen e
(frme n veri e n jug t (meriks. ,. >5# 'lirt 4'lirikum6 emrtim antik n Ballkan
q nga deti (driatik deri n 3orav dhe prej Hpirit deri n +anub. ,. #.# 9osova e
banuar qysh n kohn e neolitit. % 9osov shqiptart jan shprngulur gjat lufts
s par e dyt serbe. "#"5 9osova iu sht bashkangjitur S9S-s. % L+B nga
9osova kan marr pjes ?2 mij luftar 9osova "#0? iu sht bashkangjitur
Serbis. ,. 0?# 1eritori <rek u /gjerua kah Hpiri dhe 1esalia8
Fugosllovenski Leksikografski 7avod ( D 7 D 7agreb "#$0 n serbokr. f. ?22 m "#".
9osova iu bashkangjit Serbis me vendimin e marrveshjes paqsore t Londrs
"#"- ashtu me "#"5. 9osova n L+B ka dhn ?2 mij luftar. ,. #.. serbt n
shek. 'B jan kristani/ue. ,undi i shek. B&''' shumi*a e serbve n shtetin turk
kan qen t grumbulluar n pashallukun e Beogradit. "5$> Srbia ka qen
drmuar mirpo me ndihmn e Gusis n luft @liroi vendet %ish !irot Leskov*
dhe &ranj. % kongresin e Berlinit 4"5$56 Srbija fitoi pavarsin e plot. ,. --? %
paqen e Fedrenit "5.# 1urqia i njeh pavarsin <reqis. <reqia m "5>0 fiton nga B. e
3adhe ujdhesat e Fonit prej 1urqis "5$5 fiton 1esalin gjat L. Ballk. "#".-"-
<reqia fitoi 9retn Hpirin pjes nga 3aqedonia e 1rakia.
Libri 9osovo nekad i danas 4 9osova dikur e sot6 grup aut. serb e shqiptar bot.
Beograd "#$- f. 0"> shkruar serbokr. e shqip shkruan: <ra@ani*a e tashme gjindet
n themelet e nj kishe m t vjeter n t *iln ka qen selia e ipeshkvis s
Lipjanit. 9isha e <ra@ani*s objekti m i vjeter i konstatuar sht themeli i ba/iliks
tri pjesshe t Bi/antit t hershm. % grmadhat e ksaj ba/ilike mbreti serb :roshi
' 4".0--".$>6 e ndoshta edhe i ati i tij Stevan !rvove@ani dhe =ha=hai Sava
%emanji@ kan ndrtuar edhe nj 9ish. ,. -## po ashtu shkruan edhe pr
!atrikann e !ejs dhe f. 020 pr 9ishn e Lvishks etj. siq shkruan edhe ak. 3.
9rasniqi n librin Grnjt tona etnike !rishtin .22. f. ."#-..2 <ra@ani*a !atrikana
e !ejs Levishka n !ri/ren etj. kto jan ndrtuar n kohn e sundimit bi/antin
para ardhjes s serbve. !o aty f. .?2 !erandoria e ;ar +ushanit n shek. B'&
prfshinte Shqiprin nj pjes t madhe t <reqis dhe nj pjes t vogl t
Bullgaris. !or kjo perandori nuk /gjati as "2 vjet dhe u b *op e grim 8..%
menyr t njejt dhe objektive shkruhet edhe n disa libra tjera serbokroate dhe te
tjera t huaja. %ga kto padrejtsi sot m shum ka shqiptar n bot se n Ballkan
4prreth Shqipris6.3u pr kt ". ,uqit e mdha pa kurrfar he/itimi duhet ta
njohin t paktn pavarsin e 9osovs pasiq jan fajtor n *optimin e popullit
shqiptar siq u *ek m lart bile nga autort serb. .. !as L+B nga ?2 shtete tash
jan rreth .22 shtete gati gjysma e tyre jan sa apo m t vogla se 9osova. -.
9osova prkundr okupimit serb "#". e riokupimit "#"5 "#0? "#5# "### i ka
patur kufijt njsi e veqant e sdm. me 9ushtetutn e $0-s ka pasur min. t
jashtme t mbrojtjes etj. ministri t shtetsis. 3u pr kt 3illosheviqi me
dhun tanke e gjendje t jasht/akonshme e suspendoi 9ushtetutn e $0 D s. 0. 1i
bhet apel Serbis mjaft je /gjeruar n tokat shqiptare m se .22 vjet. ?. 1i bhet
apel Gusis ju nuk keni t drejt t pr/iheni n qshtjen shqiptare t 9osovs pasi
ajo gjithher e ka ndihmuar Serbin n tkurrjen shprnguljen dhe gjeno*idin ndaj
popullit shqiptar n minimum. >. Ashtja shqiptare sdm. kosovare n Ballkan dhe
Hurop sht m e deskredituara dhe m e dmtuara. $. 1 anulohet D shfuqi/ohet
de*entrali/imi 4 komunat serbe D nj etnike 6 pasiq 9osova prkundr koloni/imeve
serbe n 9osov dhe shprnguljet e shqiptarve 9osova ne ish Fugosllavi e m gjr
n Hurop ka qen dhe sht s paku shum etnike le=o librin dr. 3ilovan Ibradoviq
Geforma (grare dhe 9oloni/imi n 9osov 4"#"5-"#0"6 bot. !rishtin "#5" serbokr.
dhe n shqip .22?. 3bi >2 mij serb t ardhur n 9osov po aq serb kan ardhur
"#0?-"#>> pastaj n vitet e #2 D ta . 9osova para vitit "#"5 serb ka patur rreth -
J. 5. 1 anulohet trashigimia 4kulturore kishtare serbe6 pasi kjo trashigimi sht
shqiptare siq u poten*ua m lart nga vet aut. serbosllav t *ilt jan kristani/ue
n shekullin e 'B e shqiptart n shek. '-'''. #. 1 anulohet termi D fjalia 9osova
shum etnike standardet re/oluta ".00 etj. "2. 1 kthehen shqiptart n 3itrovi*n
e veriut t shkatrrohen strukturat paralele serbe 4poli*ore D ushtarake6 +bellde
3ahalla e 7ahirajve ti kthehen 9osovs etj. 1 gjitha kto pika n rast se nuk
shqyrtohen dhe nuk anulohen D shfuqi/ohen si mund t besohet n pavarsi apo
qfar pavarsie sht ajo me te gjitha kto t meta.

G. 3egjuani

!rishtin .$. 2-. .22$