On Tap NN - PL PDF

ThS.
Nguyn Minh Tun nh hng n tp mn LLC Nh nc v Php lut

n tp
mn l lun chung Nh nc v php lut

Vn I
Bn cht, c trng, vai tr ca Nh nc
1

1. Bn cht Nh nc:
CNDVBC: Nh nc l b my c bit, m bo s thng tr v kinh
t, thc hin quyn lc v chnh tr v thc hin s tc ng v t tng i
vi qun chng.
-Nh nc l sn phm v biu hin ca nhng mu thun giai cp khng
th iu ho c.
- Nh nc l mt b my trn p c bit ca giai cp ny i vi giai cp
khc, l b myl b my duy tr s thng tr giai cp.
i hc Lut: "Nh nc l mt t chc c bit ca quyn lc chnh tr,
mt b my chuyn lm nhim v cng ch v thc hin cc chc nng qun l
c bit, nhm duy tr trt t x hi, thc hin mc ch bo v a v giai cp
thng tr trong x hi"
Khoa Lut HQGHN: " Nh nc l mt t chc c bit ca quyn lc
chnh tr, c b my chuyn lm nhim v cng ch v thc hin chc nng qun
l x hi nhm th hin v bo v trc ht li ch ca giai cp thng tr trong x
hi c giai cp i khng, ca giai cp cng nhn v nhn dn lao ng di s
lnh o ca ng cng sn trong x hi x hi ch ngha"

Nh nc xt v bn cht trc ht l b my trn p c bit ca giai cp ny
i vi giai cp khc, l b my duy tr s thng tr x hi.
Th hin trn ba mt:
+ Ch thng qua Nh nc, quyn lc v kinh t mi sc mnh duy tr
quan h bc lt.
+ Ch thng qua Nh nc, giai cp thng tr mi t chc, thc hin quyn
lc chnh tr ca mnh
+ Ch thng qua Nh nc, giai cp thng tr mi xy dng c h t
tng ca mnh tr thnh h t tng thng tr trong x hi
- Tnh giai cp ca Nh nc:
+ Ni dung tnh giai cp l g?
- C tnh khch quan, xut hin trn c s qui
lut
- Bo v li ch ca giai cp thng tr , do chnh
giai cp thng tr t chc nn
+ Mc biu hin v mc thc thi?

1
Ngi bin son: THS. Nguyn Minh Tun, Khoa Lut, i hc Quc Gia H
ni; Ti liu khng bn.
1
ThS. Nguyn Minh Tun nh hng n tp mn LLC Nh nc v Php lut
- mi nc, mi khu vc, mi giai on u c
s khc nhau
- Trong tin trnh nhn thc v tnh giai cp ca
Nh nc chng ta qu nhn mnh, thm ch
tuyt i ho n...
- Tnh x hi ca nh nc:
+ L thuc tnh khch quan v ph bin ca mi Nh nc
+ Nh nc phi gii quyt nhng cng vic chung, giai cp
thng tr khng th qun l Nh nc nu khng ch n li
ch ca cc giai cp, tng lp khc.
2. c trng ca Nh nc: (5 c trng)
- Nh nc c h thng quyn lc cng c bit
- Nh nc phn chia thnh cc n v hnh chnh lnh th
- Nh nc c ch quyn quc gia
- Nh nc ban hnh php lut
- Nh nc tin hnh thu cc loi thu
3. Vai tr ca Nh nc l g, lin h vai tr ca Nh nc ta trong giai
on hin nay:
Vai tr ca Nh nc ni chung bao gi cng c th hin tnh giai cp v
tnh x hi, vai tr ca nh nc hin nay c s thay i cn bn, nu nh
trc y qu coi trng thm ch tuyt i ha tnh giai cp, th hin nay tnh x
hi c ch nhiu hn. (T phn tch v cho v d...)
1. Trnh by khi qut v bn cht ca Nh nc ta:
- Nh nc ta l Nh nc php quyn XHCN, nh nc ca dn, do dn
v v dn. ng Cng sn Vit Nam l lc lng duy nht lnh o Nh nc v
x hi. Nh nc ban hnh php lut, th ch ho ng li, cc Ngh quyt ca
ng.
- Trong giai on hin nay, Nh nc ta ang tin hnh xy dng nn kinh
t hng ho nhiu thnh phn theo nh hng x hi ch ngha, thc hin cng
cuc ci cch B my Nh nc v nng cao nng lc, vai tr ca qun l nh
nc. Hn lc no ht vai tr ca Nh nc li tr nn quan trng, c tnh cht
quyt nh n vic thc hin mc tiu, nhim v m i hi ng ton quc ln
th IX ra l n nm 2020 nc ta c bn s tr thnh mt nc cng nghip.
2. Vai tr ca Nh nc ta:
1. Nh nc th ch ho ng li, Ngh quyt ca ng ra thnh
php lut. VD: quan im ca ng v u tranh phng chng ti phm c
th ch ho thnh B lut Hnh s nm 1999; quyn t do kinh doanh c Lut
doanh nghip...Nh nc trong giai on hin nay c vai tr x hi rt ln l t
chc cng quyn, qun l mi lnh vc ca i sng x hi (Trong giai on hin
nay cn phi nng cao hn na vai tr lnh o ca ng, tuy nhin cng khng
nn tuyt i ho vai tr lnh o ca ng...)
2. Nh nc ta l Nh nc mang bn cht nhn dn su sc. V
vy trong mi hot ng ca nh nc phi th hin bn cht dn ch. (Phn tch
tnh cht dn ch trong tng th h thng cc quyn c bn ca cng dn...)
3. Nh nc ban hnh php lut, tr thnh mt cng c m bo n
nh v trt t x hi, nhm to lp mt hnh lang php l, xy dng thi quen
sng v lm vic theo Hin php v php lut trong nhn dn.
4. Nh nc iu tit nn kinh t bng h thng cc chnh sch,
hn ch nhng mt tri ca nn kinh t th trng. To hnh lang php l
2
bo m an ton cho cc ch th kinh doanh. Nh nc qun l bng cc chnh
sch v m...
iu 15 Hin php sa i:
Hin php nm 1992 Hin php sa i
iu 15:
Nh nc pht trin nn kinh t th
trng c s qun l ca nh nc, theo
nh hng x hi ch ngha. C cu
kinh t nhiu thnh phn vi cc hnh
thc t chc sn xut, kinh doanh a
dng da trn ch s hu ton dn,
s hu tp th, s hu t nhn, trong
s hu ton dn v s hu tp th l
nn tng."
iu 15
Nh nc xy dng nn kinh t c
lp, t ch trn c s pht huy ni
lc, ch ng hi nhp kinh t quc
t; thc hin cng nghip ha, hin
i ha t nc.
Nh nc thc hin nht qun chnh
sch pht trin nn kinh t th
trng nh hng x hi ch
ngha. C cu kinh t nhiu thnh
phn vi cc hnh thc t chc sn
xut, kinh doanh a dng da trn ch
s hu ton dn, s hu tp th, s
hu t nhn, trong s hu ton dn
v s hu tp th l nn tng."
iu 16:
Mc ch chnh sch kinh t ca nh
nc l lm cho dn giu nc mnh,
p ng ngy cng tt hn nhu cu vt
cht v tinh thn ca ca nhn dn
trn c s gii phng mi nng lc sn
xut, pht huy mi tim nng ca cc
thnh phn kinh t: kinh t quc
doanh, kinh t tp th, kinh t t bn t
nhn v kinh t t bn Nh nc di
nhiu hnh thc, thc y xy dng c
s vt cht, k thut, m rng hp tc
kinh t, khoa hc k thut v giao lu
vi th trng th gii.
"iu 16
Mc ch chnh sch kinh t ca Nh
nc l lm cho dn giu nc mnh,
p ng ngy cng tt hn nhu cu vt
cht v tinh thn ca nhn dn trn c
s pht huy mi nng lc sn xut,
mi tim nng ca cc thnh phn
kinh t gm kinh t nh nc, kinh
t tp th, kinh t c th, tiu ch,
kinh t t bn t nhn, kinh t t
bn nh nc v kinh t c vn u
t nc ngoi di nhiu hnh thc,
thc y xy dng c s vt cht - k
thut, m rng hp tc kinh t, khoa
hc, k thut v giao lu vi th trng
th gii.
Cc thnh phn kinh t u l b
phn cu thnh quan trng ca
nn kinh t th trng nh hng
x hi ch ngha. T chc, c nhn
thuc cc thnh phn kinh t c
sn xut, kinh doanh trong nhng
ngnh, ngh m php lut khng
cm; cng pht trin lu di, hp
tc, bnh ng v cnh tranh theo
php lut.
Nh nc thc y s hnh thnh,
pht trin v tng bc hon thin
cc loi th trng theo nh hng
x hi ch ngha
3

5. Nh nc qun l x hi, bn cnh php lut, kt hp vi o
c, pht huy nhng gi tr nhn vn tt p ca dn tc. VD: Lut di sn
vn ho
6. Nh nc gii quyt cc vn x hi trc tip pht sinh (Y t,
vic lm, phc li x hi, gii quyt t nn x hi...) VD: Lut phng chng ma
tu, Lut bo v v chm sc sc khe nhn dn....
7. Hi nhp khu vc v quc t l xu hng tt yu khch quan v
l vai tr quan trng ca Nh nc trong thi k mi. (Lin h tnh hnh
u t nc ngoi Vit Nam, vic tham gia k kt cc hip c quan trng ...)
VD: Hip nh thng mi Vit nam - Hoa K, v vic gia nhp AFTA, WTO
trong thi gian ti? Nh nc ta n lc nh th no?...

Vn II
b phn cu thnh v nguyn tc ch yu v t
chc v hot ng ca b my nh nc

Khi nim B my nh nc: BMNN l h thng cc c quan t trung ng
n a phng, c t chc v hot ng theo nhng nguyn tc chung, thng
nht thc hin nhng chc nng, nhim v c bn ca Nh nc.
B my nh nc XHCN c t chc theo nguyn tc tp quyn.
Quyn lc tp trung vo trong tay nhn dn, bt ngun t nhn dn v
thuc v nhn dn.
B my nh nc c t chc theo nguyn tc tp quyn nhng c s
phn cng gia 3 loi c quan: LP-HP-TP
1. Nhn tng qut, b my Nh nc bao gm:
- C quan quyn lc nh nc (Quc hi, UBTVQH, Hi ng nhn dn cc
cp)
- C quan hnh php (Chnh Ph v U ban nhn dn cc cp)
- C quan xt x; (To n nhn dn ti cao, To n nhn dn a phng,
to n qun s v to n khc do lut nh VD: To n c bit. HP nm 1992
qui nh ch b nhim thm phn thay cho ch bu thm phn; Chnh n
to n chu trch nhim v bo co cng tc trc c quan quyn lc nh nc
cng cp; i vi Chnh n to n nhn dn ti cao trong thi gian QH khng hp
th chu trch nhim v ba co cng tc trc Ch tch nc v U ban thng
v Quc hi. Trong xt x thm phn v Hi thm nhn dn c lp v ch tun
theo php lut)
- C quan kim st (Vin kim st nhn dn ti cao, Vin Kim st nhn
dn a phng, Vin kim st qun s kim st vic tun theo php lut ca cc
B, cc c quan ngang B, c quan khc thuc chnh ph, cc c quan chnh
quyn a phng, t chc kinh t, t chc x hi, n v v trang nhn dn v
cng dn, thc hnh quyn cng t trong phm vi thm quyn do lut nh, bo
m cho php lut c chp hnh nghim chnh v thng nht.
Hin php sa i ln ny sa i : " Vin kim st nhn dn ti cao
thc hnh quyn cng t v kim st cc hot ng t php, gp phn bo m
cho php lut c chp hnh nghim chnh v thng nht"
V ch nh Nguyn th Quc Gia (T phn tch)
4

2. Nhng nguyn tc: (Bn nguyn tc)

1 - Nhn dn t chc nn b my Nh nc v tham gia qun l nh
nc.
2 - Nguyn tc m bo s lnh o ca ng cng sn i vi Nh
nc.
3 - Nguyn tc tp trung dn ch.
4 - Nguyn tc php ch x hi ch ngha

1. Nguyn tc nhn dn t chc nn B my nh nc v tham gia qun
l Nh nc
- iu 53 Hin php: "Cng dn c quyn tham gia qun l nh nc v x hi"
ngha:
- Biu hin tnh dn ch v tnh nhn dn su sc ca B my nh nc
- Pht huy sc lc, tr tu ca nhn dn, ngn chn t quan liu, ca quyn,
chuyn quyn trong b my nh nc.
Nhn dn t chc nn b my nh nc v tham gia qun l nh nc:
- Nhn dn bu ra cc c quan i din, trc tip lm vic trong c quan nh
nc, tham gia tho lun d n lut, gim st.
- Gin tip thng qua cc t chc x hi.
2. Nguyn tc m bo s lnh o ca ng:
iu 4 HP 1992: ng cng sn Vit Nam, i tin phong ca giai cp cng nhn,
i biu trung thnh quyn li ca giai cp cng nhn, nhn dn lao ng v ca
c dn tc, theo ch ngha Mc - Lnin v t tng H Ch Minh, l lc lng
lnh o Nh nc v x hi".
c im:
- ng lnh o Nh nc v x hi l s lnh o v Chnh tr.
- ng phi tun th php lut, ng khng bao bin, lm thay cc c quan nh
nc.
- Hiu qu qun l ca Nh nc l tiu chun nh gi s lnh o ca ng.
3. Nguyn tc tp trung dn ch: (t phn tch)
iu 6 HP 1992: "Quc hi, Hi ng nhn dn v cc c quan khc ca Nh nc
u t chc v hot ng theo nguyn tc tp trung dn ch"
- Tp trung l g? Dn ch l g? Qu coi trng mt trong hai yu t s dn n
iu g? Kt hp 2 yu t ny nh th no?
- Biu hin: (Bn bc tp th quyt nh theo a s, ....)
4. Nguyn tc php ch XHCN: (t phn tch)
iu 12: "Nh nc qun l x hi bng php lut, khng ngng tng cng php
ch x hi ch ngha".

Vn III
Bn cht, c im c bn
ca nh nc Cng ho x hi ch ngha Vit Nam

5
1. Bn cht: iu 2 Hin php sa i: "Nh nc CHXHCNVN l Nh nc
php quyn x hi ch ngha, nh nc ca dn, do dn v v dn. Tt c quyn
lc Nh nc thuc v nhn dn m nn tng l lin minh giai cp cng nhn,
giai cp nng dn v tng lp tr thc"
2. c trng c bn:
Theo gio trnh trng i hc Lut H ni
Bn cht ca nh nc x hi ch ngha:
1. Nh nc XHCN va l mt b my chnh tr - hnh chnh, mt
c quan cng ch, va l mt t chc qun l kinh t x hi ca nhn
dn lao ng, n khng cn l nh nc theo ng ngha, m ch l "na
nh nc".
+ Khc vi nh nc nguyn ngha l b my trn p ca giai cp
ny i vi giai cp khc, Nh nc XHCN khng n thun ch l b my hnh
chnh cng ch, m cn l mt t chc qun l kinh t x hi.
+Trong thi k qu , s trn p l ca a s nhn dn lao ng i
vi thiu s bc lt.
+ i hi ng ton quc ln th VII nhn mnh phi xy dng
nh nc vng mnh: " Thc hin y quyn lm ch ca nhn dn, gi
nghim k cng x hi, chuyn chnh vi mi hnh ng xm phm li ch ca
T quc v ca nhn dn"
2. Dn ch x hi ch ngha l thuc tnh ca Nh nc x hi ch
ngha:
+ Nh nc Cng ha x hi ch ngha Vit Nam l Nh nc php
quyn x hi ch ngha ca nhn dn, do nhn dn, v nhn dn. Tt c quyn
lc nh nc thuc v nhn dn m nn tng l lin minh gia giai cp cng
nhn vi giai cp nng dn v i ng tr thc.
+ Nh nc bo m v khng ngng pht huy quyn lm ch v
mi mt ca nhn dn, thc hin mc tiu dn giu, nc mnh, x hi cng
bng, dn ch, vn minh, mi ngi c cuc sng m no, t do, hnh phc, c iu
kin pht trin ton din; nghim tr mi hnh ng xm phm li ch ca T
quc v ca nhn dn
3. Nh nc x hi ch ngha lun gi vai tr tch cc, sng to, l cng
c xy dng mt x hi nhn o, cng bng v bnh ng.
+ Nh nc x hi ch ngha cng pht trin cao th tnh cht x hi
ca n cng cao, c s tn ti ca nh nc khng cn na th nh nc x hi ch
ngha s "t tiu vong", nhng ch cho s pht trin ca mt t chc t qun
mnh m, da hon ton vo quyn lc nhn dn rng ri v ton b x hi.
c trng:
+ Nh nc CHXHCNVN l mt nh nc dn ch thc s v rng ri:
+ Nh nc thng nht ca cc dn tc cng sinh sng trn t nc Vit
Nam
+ Nh nc CHXHCNVN th hin tnh x hi rng ri
+ Nh nc thc hin ng li i ngoi ho bnh, hp tc v hu ngh
Theo gio trnh Khoa Lut, i hc Quc gia H ni
1.Trnh by khi qut bn cht ca Nh nc ni chung:
- Tnh giai cp?, tnh x hi?
- Nh nc XHCN khc cn bn vi cc nh nc khc ra sao?
- L khi nim "m", khng ng kn.
6
2. Trnh by iu 2 Hin php 1992 v Hin php sa i, nu khi qut bn
cht ca nh nc ta:
Nhn dn l ch th ti cao ca quyn lc nh nc
Nh nc cng ho XHCNVN l Nh nc ca tt c cc dn tc trn lnh
th Vit Nam, l biu hin tp trung ca khi i on kt dn tc anh em.
Nh nc Cng ho XHCNVN c t chc v hot ng trn c s nguyn
tc Bnh ng trong mi quan h gia Nh nc v cng dn.
Tnh cht dn ch rng ri ca Nh nc ta c bit trong lnh vc kinh t
- x hi, kinh t th trng khng phi l mc ch t thn ca ch ngha
x hi, m l phng tin ch ngha x hi t c mc tiu ca mnh.
Nh nc gii quyt cc vn x hi pht sinh.
Sc mnh chnh tr nhm bo v li ch ca chnh nhn dn lao ng v
ton x hi.
Nh nc cng ho x hi ch ngha m rng hp tc quc t.

Vn IV
Hnh thc Nh nc
Cng ho x hi ch ngha Vit Nam

Hnh thc nh nc bao gm hai yu t: hnh thc chnh th v hnh thc
cu trc nh nc. C quan h cht ch vi chng l khi nim ch chnh tr;
cho nn khi nim ch chnh tr cn c nghin cu gn lin vi khi nim
hnh thc nh nc. (Lu : C quan im cho rng hnh thc nh nc bao gm
c 3 yu t trn - Gio trnh i hc Lut )
Ch chnh tr thng c hiu l tng th cc phng php thc hin
quyn lc nh nc, nhng di gc Lut Hin Php th ch chnh tr c
hiu l tng th cc qui nh ca Chng I, chng u tin ca bn Hin vn.
Theo gio trnh ca i hc Lut, ch chnh tr l tng th cc phng
php v cch thc m c quan nh nc s dng thc hin quyn lc nh
nc.
Hnh thc chnh th: (phn nh cch thc thnh lp v mi quan h
gia cc c quan nh nc)
Theo gio trnh ca i hc Lut, hnh thc chnh th l cch thc t chc
v trnh t thnh lp cc c quan ti cao ca quyn lc nh nc, xc lp nhng
mi quan h gia cc c quan nh nc v gia nh nc v cng dn.
- HP 1946: Vit nam dn ch cng ho (phn tch im ging vi Cng ho
i ngh, v cng ho Tng thng trc khi i n kt lun chnh th HP 1946 l
gn ging vi CH lng tnh...)
- HP: 1959: Vit nam dn ch cng ho (Ch nh nguyn th QG thay
i nh th no? Vai tr lnh o ca ng CSVN lc ny c ghi nhn
trong li ni u ca HP...)
- HP: 1980: Cng ho x hi ch ngha (Nguyn th QG tp th = Hi ng
NN, Vai tr lnh o ca ng c "lut ho" )
- HP: 1992: Cng ho x hi ch ngha (Vai tr lnh o ca ng tip tc
c khng nh ti iu 4 HP, tha nhn s tn ti ca hnh thc s hu t
nhn, HNN tch ra thnh UBTVQH v Ch tch nc, HBT c i thnh
Chnh Ph, vai tr, trch nhim c nhn c xc nh c th r rng; nh 5 c
trng ca chnh th HP 1992...)
7
c im ca hnh thc chnh th nc ta theo Hin Php 1992:
1. Chnh th Nh nc CHXHCNVN qua Hin php khng nh r vic t
chc quyn lc nh nc phi t di s lnh o ca ng Cng sn Vit Nam.
2. Tt c quyn lc Nh nc tp trung vo c quan i din ca nhn dn,
nhng c s phn cng, phn nhim rch ri gia cc c quan nh nc.
3. Chnh th nc ta c xy dng, t chc v hot ng theo nguyn tc
tp trung dn ch.
4. M hnh t chc nh nc Vit Nam mang bn cht giai cp cng nhn,
c mc tiu xy dng ch ngha x hi, mt x hi cng bng khng c giai cp
bc lt.
5. C s tham gia rng ri ca mt trn t quc v cc t chc thnh vin.
Hnh thc cu trc nh nc Vit Nam hin nay:
Nh nc cng ho x hi ch ngha Vit Nam l mt nh nc n nht,
c ch quyn, c lp, lnh th c phn chia thnh cc n v hnh chnh v
thnh lp nn cc cp qun l.
Nh nc ta c quyn lc tp trung, c mt Hin php, php lut, mt h
thng B my Nh nc v mt quc tch.
iu 118 Hin php nm 1992 chia nh nc thnh cc n v hnh chnh
lnh th nh sau:

N c
Tnh TP thuc TW
Huyn TP thuc Thx Qun Huyn Thx
Ph
h
n
X

Th

tr
X Ph
ng
X Ph
ng
X Th

tr
Ph
ng
X

Vn V
khi nim v c im
B my Nh nc Cng ho x hi ch ngha Vit Nam

B my Nh nc l h thng cc c quan Nh nc t trung ng n a
phng c t chc theo nhng nguyn tc chung thng nht, to thnh mt c
ch ng b thc hin cc chc nng, nhim v ca Nh nc XHCN.
Phng din th nht: C quan Nh nc c hiu l n v cu
thnh ca B my Nh nc
8
1. C quan Nh nc c mang quyn lc Nh nc, c c trng bi 4
yu t:
- Trnh t thnh lp v hot ng ca CQNN, c cu thm quyn l do
php lut qui nh.
- C quyn ban hnh cc VBPL ra cc qui nh c tnh bt buc chung
v c bit;
- Cc qui nh c m bo bi cc phng thc thuyt phc, gio dc,
khuyn khch, t chc v c bo v bng s cng ch ca Nh nc;
- C cc iu kin vt cht t chc thc hin cc qui nh do c quan
nh nc ni ring v Nh nc ni chung ban hnh.
2. C quan nh nc c tnh c lp v t ch nht nh v t chc v ti
chnh.
3. Cc c quan nh nc , bng vic thc hin chc nng ca mnh ng
thi tham gia vo thc hin cc chc nng khc nhau ca Nh nc.
4. C quan Nh nc thc hin chc nng ca mnh, c trang b
nhng phng tin vt cht cn thit.
5. C quan Nh nc biu hin v mt vt cht l nhng con ngi cu
thnh, l mt nhm ngi, gi chung l cng chc.
Phng din th hai, B my nh nc c hiu l mt h thng
cc c quan nh nc theo mt trt t, mt c ch sp xp c th
1. H thng c chi phi bi mt tng th cc nguyn tc t chc v
hot ng thng nht, xuyn xut. VD: Theo HP 1992, nguyn tc l nguyn
tc tp quyn XHCN, c s phn cng, phn nhim gia cc c quan nh nc
2. H thng l mt c cu giai cp phc tp, trong cc loi c quan
khc nhau c v tr, vai tr khc nhau tu thuc vo tng ch nh nc.
3. Tng th cc c quan nh nc lun gn vi chc nng ca Nh nc
4. B my Nh nc ngoi nhng c quan nh nc cn bao gm hng lot
cc c quan t chc, x nghip, cng ty- gi chung l cc yu t ph tr vt cht-
m bo ch vic thc hin cc chc nng, nhim v ca c quan Nh nc.

c im ca B my nh nc:
c im chung ca b my nh nc ta l c t chc theo nguyn tc
quyn lc nh nc l thng nht, nhng c s phn cng, phn nhim
gia cc c quan lp php, hnh php v t php.
B my trn p ca nh nc vn cn duy tr, nhng tnh cht v mc ch
ca s trn p c s khc bit ln so vi s trn p trong cc kiu nh nc
khc.
B my nh nc x hi ch ngha c i ng cn b, cng chc m bo
nhng tiu chun chung, thng nht.

9
Vn VI
nh nc php quyn, ng li xy dng Nh
nc php quyn Vit Nam x hi ch ngha

I. Nhng vn l lun chung v Nh nc php quyn
- Hc thuyt v Nh nc php quyn l hc thuyt v t chc v hot ng
ca nh nc c sinh ra trong phong tro u tranh gii phng nhn loi
khi ch phong kin chuyn ch. Mc d c sinh ra trong cch mng t sn
ca Chu u, nhng cho n nay, hc thuyt nh nc php quyn tr thnh
mt gi tr vn minh nhn loi m mi nh nc mun tr thnh dn ch, vn
minh u phi hng ti khng phn bit ch chnh tr.
- Nh nc php quyn khng phi l mt kiu nh nc nh chng ta
phn loi m l mt m hnh t chc nh nc gip cho vic thc hin c mc
tiu mang tnh bn cht ca mi ch chnh tr.
- Nh nc php quyn c cch thc t chc v hot ng i nghch vi
cc Nh nc c ti chuyn ch (phi dn ch), Nh nc c t chc theo
phng php nhn tr (theo Nhn tr th php lut ch bao hm trong lnh vc
hnh s), v Nh nc c t chc theo phng php php tr (Ch yu l hnh
pht trng tr)
Ba yu t Nh nc - Php lut - Dn ch l ba yu t cu thnh, ba ni
hm lin quan mt thit vi nhau ca Nh nc Php quyn.
Tm li Nh nc php quyn l phng thc t chc Nh nc
c da trn c s php lut, mi ch th k c Nh nc phi phc
tng php lut, php lut phi mang tnh php l cao, ph hp vi l
cng bng, nhn o, th hin v bo m y nhng gi tr cao nht
ca con ngi.
Biu hin ca nh nc php quyn: (t phn tch)
Nh nc php quyn phi l mt nh nc c mt h thng php lut
tng i hon chnh m bo tnh ti cao ca hin php v cc o lut
Php lut phi t ti tiu ch khch quan khoa hc v cng bng
Thit lp nguyn tc bnh ng trc php lut khng c ngoi l
Quyn lc nh nc c t chc mt cch khoa hc c s phn cng gia
ba quyn lp php - hnh php - t php, to thnh mt c ch ng b
m bo ch quyn nhn dn.
Cc quyn t do dn ch ca con ngi c m bo
Nh nc sng ho ng trong cng ng quc t
2. Nhng Ngh quyt i hi ng c lin quan:
- i hi ng ln th VIII tip tc khng nh nhim v xy dng Nh nc
php quyn trong thi k t nc ta y mnh cng nghip ho, hin i ho vi
tnh cch l nhim v trung tm.
Bo co chnh tr ca BCH trung ng ng Kho VII ti i hi i biu ton
quc ln th VIII cu ng a ra 5 quan im, 4 nhim v, trong vn c
bit nhn mnh n quan im tng cng php ch x hi ch ngha, xy dng
Nh nc php quyn Vit nam.
- Trang 131, Ngh quyt i hi ng ln th IX ch r: " Nh nc ta l cng
c ch yu thc hin quyn lm ch ca nhn dn, l nh nc php quyn
ca dn, do dn, v dn. Quyn lc nh nc l thng nht, c s phi hp gia
cc c quan nh nc trong vic thc hin cc quyn lp php, hnh php v t
10
php. Nh nc qun l x hi bng php lut. Mi c quan, t chc, cn b cng
chc, mi cng dn c ngha v chp hnh Hin Php v php lut"
3. Hon thin Nh nc v h thng php lut trong thi k i mi:
V vn Nh nc tp trung vo gii quyt 3 nhm vn ln:
Mt l, duy tr v pht huy bn cht nh nc ta l nh nc ca dn, do
dn v v dn.
Hai l, xy dng nh nc ta trong sch, vng mnh, nng cao hiu qu
hiu lc iu hnh ca Nh nc.
Ba l, gi vng v nng cao hiu qu lnh o ca ng i vi nh nc.
1. Cn thit phi to c thc coi trng php lut, trong qun l x hi,
qun l Nh nc.
2. Xc nh trch nhim qua li gia nh nc v cng dn
3. Bo v quyn v li ch hp php chnh ng ca cng dn, tt c v gi
tr cao nht ca con ngi
4. Xy dng mt h thng php lut ng b, thng nht.
5. Hon thin cng cuc ci cch b my Nh nc
Ti sao vic xy dng nh nc php quyn Vit nam c tnh tt yu v
l i hi khch quan?
S d khi bc sang thi k i mi, chng ta t ra vn ny l v lc ny
chng ta c nhng tin v iu kin xy dng nh nc php quyn.
1. Xy dng nh nc php quyn l xu hng chung ca thi i, ca nhiu nc
trn th gii, bt lun l nh nc no mun xy dng nh nc dn ch v vn
minh phi c xy dng trn nn tng v nhng tiu ch ca Nh nc php
quyn.
2. Xy dng nh nc php quyn l c s m rng dn ch.
3. Xy dng nh nc php quyn l c s, phng hng ng n hon thin h
thng php lut, m bo tnh ti cao ca Hin php v cc o lut.
4. Xy dng nh nc php quyn l con ng ng n nht trong vic ci cch
b my nh nc.
Quan im ca ng ta v xy dng nh nc php quyn:
Vn kin i hi ng VIII t ra 5 quan im, 4 nhim v
5 quan im:
1. Xy dng nh nc php quyn x hi ch ngha, nh nc ca dn, do dn v
v dn.
2. Quyn lc nh nc l thng nht, nhng c s phn cng v phi hp gia cc
c quan lp php, hnh php, v t php.
3. Thc hin nguyn tc tp trung dn ch
4. Tng cng php ch x hi ch ngha, xy dng nh nc php quyn Vit
Nam, qun l x hi bng php lut kt hp vi o c.
5. m bo s lnh o ca ng i vi Nh nc v x hi.
4 nhim v
1. i mi cng tc lp php (lm lut v gim st ti cao)
2. Tip tc ci cch nn hnh chnh quc gia.
3. Ci cch t php
4. y mnh u tranh chng tham nhng.

11
vn VII
T chc b my nh nc Vit Nam
lin h qua cc bn Hin php

1. B my Nh nc theo Hin Php 1946:
Trung ng
Hon cnh lch s:
- Cch mng Thng tm thng li, lt ch thc dn, ginh c lp dn tc
- M hnh xy dng: Dn ch nhn dn- m hnh nh nc thuc phm tr x
hi ch ngha cp thp.
Ngh vin Nhn
dn (Thc cht
l Quc hi)
Chnh Ph To n nhn
dn
Vin Kim St
- Do hon cnh
khng chin,
NVND khng
c thnh lp.
- NVND do nhn
dn trc tip bu
ra.
- Gii quyt nhng
vn chung v
quan trng ca
t nc.
- Ngh vin lp ra
CP, thng qua Ban
thng v kim
sot v ph bnh
Chnh Ph.
- L c quan HC
cao nht ca ton
quc do Ch tch
nc ng u.
- Thnh phn CP
gm Ch tch
nc, Ph CT
nc, v ni cc.
- Chnh ph lc
ny cha hn l c
quan chp hnh
ca Ngh Vin,
ngc li vai tr
ca Ch tch nc
cn c quyn ph
quyt cc Lut ca
Ngh vin (iu
31), nhng Ni cc
mt tn nhim
phi t chc.(iu
54)
- H thng TAND
gm c:
+ TAND ti cao
+ Cc to n phc
thm
+ Cc to n
nh cp v s cp
- Thm phn l do
Chnh Ph b
nhim: gm c
Thm phn xt x
v thm phn
buc ti.

Cha c Vin
Kim St

a phng
B (Bc - Trung -
Nam)
Tnh Huyn X
UBHC -HND
-UBHC
- UBHC - HND
-UBHC
12
Nguyn tc:
- Hi ng Nhn dn do nhn dn bu ra.
- U ban Hnh Chnh do Hi ng nhn dn bu ra. (Cp no khng c HND
th do HND cp di bu ra.)
- U ban Hnh chnh c trch nhim thi hnh mnh lnh ca cp trn, v cc
Ngh quyt ca Hi ng nhn dn.

1. B my Nh nc theo Hin Php1959:

Hon cnh lch s:
- Min Bc chuyn sang ch x hi ch ngha.
- B my Nh nc c vn dng theo nguyn tc tp quyn x hi ch ngha
mt cch mnh m. Th hin vic cc c quan u do Quc hi thnh lp v
chu s gim st , trch nhim trc Quc hi.
- V c bn BMNN tun theo m hnh XHCN, song vn cn yu t dn ch
nhn dn, th hin trong ch nh Ch tch nc v Hi ng Chnh Ph
Quc hi Ch tch
nc
Hi ng
Chnh Ph
To n
nhn
dn
Vin Kim St
Quc hi c
xc nh l c
quan quyn
lc nh nc
cao nht
Khng cn
ng thi l
ngi ng
u Nh
nc, tuy
nhin vn
nghing v
Chnh Ph
Hi ng Chnh
Ph l c quan
chp hnh ca
Quc Hi, c
quan hnh
chnh cao nht
ca nc Vit
Nam dn ch
cng ho
To n
v c
bn
ging
HP
nm
1946
Vin Kim St nhn
dn ti cao c
Quc hi lp ra
thc hin quyn
gim st thc hnh
quyn cng t v
quyn gim st vic
tun theo php lut
t cp B tr xung

a phng:
Tt c cc cp hnh chnh (tnh, khu t tr, thnh ph trc thuc trung ng,
huyn, khu ph, th x, thnh ph thuc tnh, x, th trn) u thnh lp Hi
ng nhn dn v U ban nhn dn.

3. B my Nh nc theo Hin Php nm 1980:
trung ng
iu kin lch s:
- Sau nm 1975, t nc hon ton gii phng
- B my Nh nc c thit k theo ng m hnh XHCN thnh hnh by gi.
- Nguyn tc tp quyn x hi ch ngha c vn dng mt cch trit .
Quc hi Hi ng
Nh nc
Hi ng B
trng
To n Nhn
dn
Vin Kim
st
Quc hi l c
quan i biu
cao nht ca
nhn dn, c
quan quyn
lc nh nc
cao nht
- L c quan
cao nht, hot
ng thng
xuyn ca
Quc hi
- L Ch tch
tp th ca
- L c quan
chp hnh v
hnh chnh
Nh nc cao
nht ca c
quan quyn
lc nh nc
Khng c s
thay i cn
bn so vi HP
1959
Khng c s
thay i cn
bn so vi HP
1959
13
nc
CHXHCNVN
cao nht (tnh
l thuc)

a phng:
- Chnh quyn a phng gm c Hi ng nhn dn v U Ban nhn dn c
thnh lp tt c cc cp.
- Thay i quan trng nht l c s tng cng vai tr ca HND mi cp. Hi
ng nhn dn quyt nh cc vn xy dng a phng, bu ra U ban nhn
dn.
- Vai tr ca c quan hnh chnh cp trn khng r rt, c th l c quan hnh
chnh cp trn khng c quyn iu ng, cch chc, min nhim i vi Ch tch,
Ph Ch tch UBND cp di.

4. B my Nh nc theo Hin Php 1992:

Hon cnh lch s:
- i hi ng ton quc 1986 m ra thi k mi.
- Tip tc khng nh quyn lc nh nc l thng nht, nhng c s phn cng,
phn nhim gia lp php, hnh php, t php.

Quc hi Ch tch
nc
Chnh Ph To n nhn
dn
Vin kim
st nhn
dn
Tp trung vo
lp php v
gim st
Phn nh r
trch nhim
ca Ch tch
nc v U
ban thng v
Quc hi
l c quan
chp hnh ca
c qquan
quyn lc,
song l c
quan hnh
chnh nh
nc cao nht
Tng cng
tnh chuyn
nghip, trch
nhim c
nhn
Tng cng
tnh chuyn
nghip, trch
nhim c nh

a phng:
- Qui nh r hn mi lin h HND v UBND vi c quan nh nc cp trn.
- Xc nh r HND l c quan quyn lc nh nc a phng, va chu s
hng dn v gim st ca UBTVQH chu s hng dn v kim tra ca Chnh
Ph.
- Xc nh r quyn gim st ca Hi ng nhn dn i vi To n nhn dn v
Vin Kim St nhn dn cng cp.

14
Vn VIII.
H thng chnh tr Vit Nam
v v tr, vai tr ca Nh nc
trong h thng chnh tr

H thng chnh tr x hi ch ngha:
L ton b cc thit ch chnh tr, chnh tr - x hi c thnh lp, hot ng
trong mi lin h cht ch m vai tr lnh o thuc v ng ca giai cp cng
nhn v nhn dn lao ng nhm thc hin trit quyn lc nhn dn, xy
dng thnh cng ch ngha x hi.
1. H thng chnh tr x hi ch ngha lun m bo tnh thng nht
cao.
2. H thng chnh tr x hi ch ngha qun trit mc cao nguyn
tc quyn lc nhn dn.
3. Tnh tch cc chnh tr cao ca qun chng lao ng l mt c trng
quan trng ca h thng chnh tr.
4. C h thng chnh tr v tng b phn hon thin v pht trin v
mc tiu, cc gi tr ca ch ngha x hi, trong ni bt nht l
mc tiu dn ch v nhn o x hi ch ngha
Hin nay, h thng chnh tr nc ta bao gm:
- ng Cng sn Vit Nam
- Nh nc
- Mt trn t quc v cc t chc x hi
Nh nc trong h thng chnh tr:
Nh nc x hi ch ngha c xem nh l trung tm ca h thng chnh
tr, l t chc i din chnh thc cho ch v li ch ca nhn dn.
V tr:
+ Nh nc tc ng v chi phi ti mi t chc v c nhn trong x hi.
+ Mi thit ch quyn lc khc u ch l lc lng h tr cho nh nc,
trong vic thc hin quyn lc nhn dn.
1. Nh nc x hi ch ngha l biu hin tp trung nht ca quyn lc
nhn dn
Quyn lc nhn dn rt rng ri, bao hm nhng i hi sau:
- Mi cng vic ln, c ngha quan trng i vi x hi phi do nhn dn quyt
nh.
- Mi thit ch chnh tr trong x hi trc tip hay gin tip u do nhn dn lp
ra v phi chu s gim st ca nhn dn.
- Cc thit ch chnh tr - x hi ny phi hot ng nhm mc ch thc hin
quyn lc nhn dn.
- Cc c quan i din ca nhn dn phi c vai tr quyt nh. iu ny c
qun trit i vi bt c thit ch chnh tr x hi no.

2. Nh nc l cng c hu hiu nht thc hin quyn lc nhn dn.
Vai tr to ln ca nh nc trong vic thc hin quyn lc nhn dn c quyt
nh bi cc l do sau:
15
- Nh nc x hi ch ngha c c s rng ri l i din tp trung nht cho cc
tng lp, cc giai cp ch yu trong x hi, nh nc x hi ch ngha c c s x
hi rng ri.
- Nh nc c trong tay sc mnh cng ch
+ H thng cc lc lng v trang, nh t, to n m khng bt k thit
ch chnh tr no khc c th c c
+ H thng php lut do nh nc x hi ch ngha l cng c gip nh
nc iu chnh cc quan h x hi theo nhng nh hng ph hp vi li ch ca
vic thc hin quyn lc nhn dn thng qua s tc ng ca cc thnh vin
trong x hi.
- Nh nc c y cc phng tin vt cht cn thit thc hin vai tr ca
mnh .
- Nh nc l thit ch duy nht trong x hi c ch quyn.

vn IX
Cng cuc ci cch BMNN
thi gian qua theo nh hng
xy dng nh nc php quyn Vit Nam XHCN

Ti sao phi ci cch BMNN?(ngn gn)
- T chc BMNN cn cng knh.
- Chng cho v chc nng, nhim v, thm quyn
- Tiu chun cn b, cng chc nh nc cha c xc nh r rng
- H thng php lut thiu hon chnh
- Tnh trng tham nhng, quan liu, ca quyn, xa ri qun chng vn cn
T bao gi?
Hi ngh ln th tm ban chp hnh Trung ng ng kho VII a ra
nhng quan im ch o v nhng gii php nhm xy dng v kin ton b
my nh nc, p ng yu cu xy dng nh nc php quyn Vit Nam, phc
v c lc cho s nghip cng nghip ho, hin i ha t nc.
i hi ng ln th VIII v IX tip tc khng nh ch trng v cc bin
php ra trong Ngh Quyt Trung ng 8 (Kho VII) v sau i hi VIII, ti
hi ngh trung ng 3
Tinh thn ca cc Ngh quyt trn?
p ng c i hi ca thi k mi, vic xy dngv kin ton b my
nh nc ta phi p ng c nhng yu cu c bn l:
- Tip tc pht huy cao bn cht dn ch, to iu kin cho nhn dn
thc hin quyn lm ch ca mnh thng qua cc hnh thcdn ch i din v
dn ch trc tip, tham gia tch cc vo vic xy dng v bo v nh nc, kim
tra gim st hot ng ca c quan nh nc v cn b, cng chc nh nc.
- Kin ton b my trong sch, vng mnh, tinh gin, gn nhm hot ng
c hiu qu, hiu lc; nng cao trch nhim ca cn b, cng chc nh nc trc
nhn dn,
- Tng cng s lnh o ca ng i vi Nh nc.

16
Cng tc xy dng v kin ton b my nh nc ta trong giai on hin
nay bao gm nhng ni dung no?(5 vn )
Th nht, i mi, kin ton v nng cao cht lng hot ng ca Quc
hi, Quc hi thc s l c quan quyn lc nh nc cao nht, c kh nng
thc hin c kt qu cao nht chc nng lp php, quyt nh ngn sch nh
nc v thc hin quyn gim st ti cao. Quc hi phi c cu, t chc hp l v
i ng i biu Quc hi c tiu chun l ngi i din cho ch, nguyn
vng ca cc tng lp nhn dn. ng thi phi cng c cc hi ng nhn dn,
hi ng nhn dn lm ng chc nng nhim v lut nh
Th hai, Ci cch nn hnh chnh nh nc, xy dng mt h thng cc
c quan qun l thng nht, thng sut, c hiu lcv hiu qu nng lc
thc thi cc nhim v trn cc lnh vc chnh tr, kinh t, vn ho, x hi, quc
phng, an ninh v i ngoi.
Tin hnh sp xp t chc, phn nh r chc nng, thm quyn gia cc
cp, thc hin nguyn tc kt hp qun l ngnh v qun l theo lnh th
Tng cng cng tc t chc v hot ng thanh tra; kin ton t chc chnh
quyn a phng, xy dng i ng cn b cng chc c nng lc, phm cht
hon thnh cng vic trong b my nh nc
Th ba, i mi t chc v hot ng ca h thng c quan t php, ci
tin t chc v i mi hot ng ca h thng c quan to n theo hng hai cp
xt x; cng c v kin ton h thng c quan kim st; sp xp li h thng c
quan iu tra theo hng tinh gn, gim bt u mi; kin ton cc t chc thi
hnh n; cng c cc t chc b tr t php...
Th t, tng cng s lnh o ca ng i vi t chc v hot ng ca
B my nh nc nhm gi vng bn cht ca nh nc, m bo quyn lc nhn
dn, a cng cuc i mi i ng hng x hi ch ngha. i mi ni dung v
phng thc lnh o ca ng i vi b my nh nc, bo m cht lng
cng tc lnh o ca ng ng thi pht huy trch nhim, tnh ch ng cao
trong qun l iu hnh b my nh nc.
Th nm, tin hnh kin quyt v thng xuyn cuc u tranh chng
quan liu, tham nhng, x l nghim minh nhng ngi vi phm php lut ng
thi tng cng cng tc xy dng php lut, gio dc thc php lut v cng c
k lut trong ni b c quan nh nc.
Cn phi i mi nh th no t c mc ch?
Th nht, cn lm r cc cn c khch quan ca nhu cu ci cch mnh
m b my nh nc ta khi bc vo th k 21
Th hai, Cn thit phi i su nghin cu v cc nguyn nhn dn n
tnh trng km hiu qu, hiu lc ca b my nh nc c nghin cu, trin
khai thc hin trong my nm qua,
Th ba, Nghin cu l lun v t chc b my nh nc trong iu kin
thc tin nc ta cn hng vo mc ch xy dng mt h cc quan im l lun
v m hnh t chc b my nh nc
Th t, tm ra gii php khoa hc hon thin tng thit ch quyn lc
nh nc c th, nh Quc hi, Ch tch nc, Chnh Ph v cc c quan thc
hin quyn t php.

Quan im ci cch b my nh nc trong Vn kin i hi IX ca
ng v NQ v sa i Hin php 1992? (Lin h...)
- i vi Quc hi:
17
Vn kin i hi IX ca ng
- Tng cng cng tc lp php, xy dng chng trnh di
hn v lp php, hon thin h thng php lut, i mi qui trnh
ban hnh v hng dn thi hnh lut.
- Quc hi lm tt chc nng quyt nh cc vn quan
trng ca t nc, quyt nh v phn b ngn sch nh nc,
trc mt tp trung vo nhng vn bc xc nh s dng vn v
ti sn nh nc, chng tham nhng quan liu.
Sa i Hin Php:
V Quc hi:
Hin php 1992 Sa i
Cc im 4, 5, 7 v 13 iu 84 c
sa i, b sung nh sau:

"4- Quyt nh chnh sch ti chnh,
tin t quc gia; quyt nh d ton
ngn sch nh nc v phn b ngn
sch Nh nc, ph chun quyt ton
ngn sch nh nc; quy nh, sa i
hoc bi b cc th thu;"
"5- Quyt nh chnh sch dn tc;"

"7- Bu, min nhim, bi nhim Ch
tch nc, Ph Ch tch nc, Ch tch
Quc hi, cc Ph Ch tch Quc hi v
cc y vin y ban Thng v Quc hi,
Th tng Chnh ph, Chnh n Ta
n nhn dn ti cao, Vin trng Vin
kim st nhn dn ti cao; ph chun
ngh ca Th tng Chnh ph v
vic b nhim, min nhim, cch chc
Ph Th tng, B trng v cc thnh
vin khc ca Chnh ph; ph chun
ngh ca Ch tch nc v danh sch
thnh vin Hi ng quc phng v an
ninh;"

13- Quyt nh chnh sch c bn v i
ngoi; ph chun hoc bi b iu c
quc t do Ch tch nc k kt hoc
tham gia theo ngh ca Ch tch
nc

"4- Quyt nh chnh sch ti chnh,
tin t quc gia; quyt nh d ton
ngn sch nh nc v phn b ngn
sch Trung ng, ph chun quyt ton
ngn sch nh nc; quy nh, sa i
hoc bi b cc th thu;"
"5- Quyt nh chnh sch dn tc,
chnh sch tn gio ca Nh nc;"
"7- Bu, min nhim, bi nhim Ch
tch nc, Ph Ch tch nc, Ch tch
Quc hi, cc Ph Ch tch Quc hi v
cc y vin y ban Thng v Quc hi,
Th tng Chnh ph, Chnh n Ta
n nhn dn ti cao, Vin trng Vin
kim st nhn dn ti cao; ph chun
ngh ca Th tng Chnh ph v
vic b nhim, min nhim, cch chc
vin khc ca Chnh ph; ph chun
ngh ca Ch tch nc v danh sch
thnh vin Hi ng quc phng v an
ninh; b phiu tn nhim i vi
nhng ngi gi cc chc v do
Quc hi bu hoc ph chun;"
13- Quyt nh chnh sch c bn v i
ngoi; ph chun hoc bi b iu
c quc t do Ch tch nc trc
tip k; ph chun hoc bi b cc
iu c quc t khc c k
kt hoc gia nhp theo ngh ca
Ch tch nc

18
2. V Ch tch nc

Hin php 1992 Sa i Cc im 4, 6, 7, 9 v 10
iu 103 c sa i, b sung nh
sau:

4- Cn c vo ngh quyt ca Quc hi
hoc ca U ban thng v Quc hi,
b nhim, min nhim, cch chc Ph
Th tng, B trng v cc thnh vin
khc ca Chnh ph;"
"6- Cn c vo ngh quyt ca y ban
Thng v Quc hi, ra lnh tng ng
vin hoc ng vin cc b, cng b tnh
trng khn cp; ban b tnh trng khn
cp trong c nc hoc tng a
phng;"

"7- ngh y ban Thng v Quc hi
xem xt li php lnh, ngh quyt ca
U ban thng v Quc hi v cc vn
qui nh ti im 8 v 9 iu 91
trong thi hn mi ngy k t ngy
php lnh c thng qua; nu php
lnh vn c y ban Thng v
Quc hi biu quyt tn thnh m Ch
tch nc vn khng nht tr, th Ch
tch nc trnh Quc hi quyt nh ti
k hp gn nht;"
"9- Quyt nh phong hm, cp s quan
cp cao trong cc lc lng v trang
nhn dn, hm, cp ngoi giao, nhng
hm, cp nh nc trong cc lnh vc
khc; quyt nh tng thng hun
chng, huy chng, danh hiu vinh d
nh nc;"
"10- C, triu hi i s c mnh ton
quyn ca Vit Nam; tip nhn i s
c mnh ton quyn ca nc ngoi;
tin hnh m phn, k kt iu c
quc t nhn danh Nh nc Cng ha
x hi ch ngha Vit Nam vi ngi
ng u Nh nc khc; quyt nh
ph chun hoc gia nhp iu c quc
t, tr trng hp cn trnh Quc hi
quyt nh
4- Cn c vo ngh quyt ca Quc
hi b nhim, min nhim, cch chc
vin khc ca Chnh ph;"

"6- Cn c vo ngh quyt ca y ban
Thng v Quc hi, ra lnh tng ng
vin hoc ng vin cc b, cng b tnh
trng khn cp; trong trng hp y
ban Thng v Quc hi khng th
hp c, ban b tnh trng khn
cp trong c nc hoc tng a
phng;"

"7- ngh y ban Thng v Quc hi
xem xt li php lnh trong thi
hn mi ngy k t ngy php
lnh c thng qua; nu php lnh
vn c y ban Thng v Quc hi
biu quyt tn thnh m Ch tch nc
vn khng nht tr, th Ch tch nc
trnh Quc hi quyt nh ti k hp
gn nht;"

"9- Quyt nh phong hm, cp s quan
cp cao trong cc lc lng v trang
nhn dn, hm, cp i s, nhng hm,
cp nh nc trong cc lnh vc khc;
quyt nh tng thng hun chng,
huy chng, gii thng nh nc v
danh hiu vinh d nh nc;"
"10- C, triu hi i s c mnh ton
quyn ca Vit Nam; tip nhn i s
c mnh ton quyn ca nc ngoi;
tin hnh m phn, k kt iu c
quc t nhn danh Nh nc Cng ha
x hi ch ngha Vit Nam vi ngi
ng u Nh nc khc; trnh Quc
hi ph chun iu c quc t
trc tip k; quyt nh ph chun
hoc gia nhp iu c quc t, tr
19
trng hp cn trnh Quc hi quyt
nh

3. V Chnh ph:
Ngh quyt i hi ng IX v hot ng ca Chnh Ph: " Phn cng, phn cp,
nng cao tnh ch ng ca chnh quyn a phng, kt hp cht ch qun l
ngnh v qun l lnh th, thc hin ng nguyn tc tp trung dn ch" tr. 133

Hin php 1992 Sa i im 8 iu 112 c sa
i, b sung nh sau:
8- Thng nht qun l cng tc i
ngoi ca Nh nc; m phn, k, ph
duyt, gia nhp iu c quc t nhn
danh Chnh ph; ch o vic thc hin
cc iu c quc t m Cng ha x
hi ch ngha Vit Nam k kt hoc
tham gia; bo v li ch ca Nh nc,
li ch chnh ng ca t chc v cng
dn Vit Nam nc ngoi;
8- Thng nht qun l cng tc i
ngoi; m phn, k kt iu c
quc t nhn danh Nh nc Cng
ha x hi ch ngha Vit Nam, tr
trng hp quy nh ti im 10
iu 103; m phn, k, ph duyt, gia
nhp iu c quc t nhn danh
Chnh ph; ch o vic thc hin cc
iu c quc t m Cng ha x hi
ch ngha Vit Nam k kt hoc gia
nhp; bo v li ch ca Nh nc, li
ch chnh ng ca t chc v cng dn
Vit Nam nc ngoi;

4. V To n v Vin kim st nhn dn:

To n: "Sp xp li h thng To n nhn dn, phn nh hp l thm quyn
ca To n cc cp. Tng cng i ng thm phn v hi thm nhn dn
c v s lng v cht lng" Tr. 134
"T chc li c quan iu tra v c quan thi hnh n theo nguyn tc gn u
mi, thnh lp cnh st t php" tr. 135
Vin Kim st:
" VKSND thc hin tt chc nng cng t v kim st hot ng t php" tr.133

Hin php 1992 Sa i
"iu 137
Vin kim st nhn dn ti cao kim st
vic tun theo php lut ca cc B, cc
c quan ngang B, cc c quan khc
thuc Chnh ph, cc c quan chnh
quyn a phng, t chc kinh t, t
chc x hi, n v v trang nhn dn
v cng dn, thc hnh quyn cng t
gp phn bo m cho php lut c
chp hnh nghim chnh v thng
nht.
Cc Vin kim st nhn dn a
phng, cc Vin kim st qun s thc
hnh quyn cng t v kim st cc
"iu 137
Vin kim st nhn dn ti cao thc
hot ng t php, gp phn bo
m cho php lut c chp hnh
nghim chnh v thng nht.
Cc Vin kim st nhn dn a
phng, cc Vin kim st qun s thc
hot ng t php trong phm vi trch
nhim do lut nh

20
hot ng t php trong phm vi trch
nhim do lut nh."
iu 140
Vin trng cc Vin kim st nhn
dn a phng chu trch nhim bo
co trc Hi ng nhn dn v tnh
hnh thi hnh php lut a phng
v tr li cht vn ca i biu Hi
ng nhn dn

iu 140
Vin trng cc Vin kim st nhn
dn a phng chu trch nhim bo
co cng tc trc Hi ng nhn dn
v tr li cht vn ca i biu Hi
ng nhn dn

vn X.
Cc chc nng c bn ca
nh nc CHXHCN Vit Nam hin nay

Chc nng ca nh nc x hi ch ngha l nhng phng din
hot ng c bn ca nh nc th hin bn cht giai cp, ngha x
hi, mc ch v nhim v ca nh nc trong s nghip xy dng ch
ngha x hi.
Cn phn bit chc nng v nhim v ca nh nc:
Phn bit chc nng ca nh nc v chc nng ca cc c quan nh
nc (t phn tch)
Mt s chc nng c bn:
Chc nng kinh t v chc nng x hi
1. M bi v nu khi nim chc nng ca Nh nc XHCN?, chc nng kinh t
v chc nng x hi.
2. Phn tch:
2.1. Chc nng kinh t:
- Trnh by ngn gn s khc nhau chc nng kinh t nh nc ta hin nay v
chc nng ca nh nc thi k bao cp.
1. Nh nc hn ch v kim sot cc nhn t gy mt n nh nh lm pht,
tht nghip, c quyn cnh tranh khng lnh mnh...VD: Php lnh thu thu
nhp i vi ngi c thu nhp cao.
2. Nh nc n nh chnh sch kinh t v m bng vic cn i thu chi ngn
sch, cn i cn cn thanh ton, cn i gia tch lu v tiu dng. VD: Lut
thu gi tr gia tng, Lut ngn sch nh nc, Lut cc t chc tn dng....
3. Nh nc nh hng cc thnh phn kinh t i vo ng qu o, m bo
vai tr ch o ca kinh t quc doanh v kinh t tp th. VD: Khuyn khch u
t vo cc vng a bn kh khn bng u i thu (iu 6. Lut TNN), VD:
cung cp thng tin, h tr ti chnh (Hnh thc ngn hng h tr ngi ngho, t
vn php lut....)
4. Nh nc c cc qui nh c th to lp hnh lang php l v s an ton php
l. VD: Bo v sn xut trong nc. (Lut khuyn khch u t trong nc), chng
lm hng gi, bun lu, cnh tranh khng lnh mnh, bo v quyn li ngi tiu
dng v.v...
2.2. Chc nng x hi:
Nh nc gii quyt cc vn x hi theo tinh thn x hi ho. Nh
nc gi vai tr nng ct, ng thi c s tham gia ca mi ngi dn, mi t chc
x hi...
21
- Gio dc? Mc ch? VD: Lut gio dc, Lut ph cp gio dc tiu hc, Lut
bo v chm sc v gio dc tr em...
- Khoa hc v cng ngh? VD: Lut khoa hc v cng ngh.
- Bo v sc kho nhn dn? Lut bo v sc kho nhn dn.
- Ngi c cng? ngi tn tt? vn lao ng, vic lm? vn t nn x hi?
VD: Php lnh i vi ngi c cng, Lut cng on, B lut lao ng
- Bo v nhng gi tr truyn thng, nn tng o c. VD: Lut di sn vn ho...

Phn II.
Nhng vn l lun c bn v php lut

vn XI.
S hnh thnh, bn cht; gi tr x hi ca php
lut; cc thuc tnh c bn ca php lut

S hnh thnh: (c thm)
Bn cht:
Bn cht ca php lut c th hin tnh giai cp ca n:
Th nht, Php lut phn nh ch ca giai cp thng tr
Th hai, Php lut c qui nh bi iu kin sinh hot vt cht
ca giai cp thng tr
Th ba, giai cp thng tr thng qua Nh nc v php lut th hin
ch giai cp ca mnh.
Th t, ch giai cp thng tr c c th ho trong cc vn bn php lut
do c quan Nh nc c thm quyn ban hnh.
Th nm, th hin mc ch iu chnh cc quan h x hi, quan h giai
cp. VD: Php lut ch n, php lut t sn

Bn cht ca php lut x hi ch ngha:
- Php lut x hi ch ngha l mt h thng quy tc x s c tnh thng nht ni
ti cao.
Php lut XHCN mang tnh ng b, v cc qui phm d khc nhau
n my nhng vn c chung mt bn cht.
Php lut x hi ch ngha c tnh thng nht cao hn bt k mt
kiu php lut no khc v n c xy dng trn c s ca quan h
kinh t x hi ch ngha nh hng x hi ch ngha.
- Php lut x hi ch ngha th hin ch ca giai cp cng nhn v ng o
nhn dn lao ng .
Php lut v th hin ch ca s ng nn d c ng o qun
chng tn trng v thc hin mt cch y v t gic.
Tuy nhin, php lut khng phi l mt i lng c th iu chnh
tt c mi mt, mi lnh vc, mi qu trnh ca i sng x hi, m
trong li ch ca cc tng lp x hi khc nhau, cha thng nht.
- Php lut x hi ch ngha do nh nc x hi ch ngha, nh nc dn ch, th
hin quyn lc ca ng o nhn dn lao ng ban hnh v bo m thc hin.
22
Trong x hi c nhiu h thng qui phm khc nhau, nhng ch c
mt h thng php lut duy nht.
Bn cnh bin php cng ch thng c kt hp vi cc bin
php gio dc, thuyt phc.
- Php lut x hi ch ngha c quan h cht ch vi ch kinh t x hi ch
ngha.
Kinh t gi vai tr quyt nh i vi php lut.
Mi s thay i v kinh t u dn n s thay i v php lut.
Theo nguyn l chung, php lut khng th cao hn hoc thp hn
trnh pht trin ca kinh t x hi.
Trong giai on hin nay vic xc nh ng hng pht trin tip
theo xy dng mt h thng php lut ng b, ph hp l vn
c ngha ht sc quan trng c v l lun v thc tin.
- Php lut x hi ch ngha c quan h mt thit vi ng li, ch trng, chnh
sch ca ng cng sn
ng li chnh sch ca ng ch o phng hng xy dng
php lut, ch o ni dung php lut v ch o vic t chc thc
hin v p dng php lut.
Thc tin cho thy, s dng tt cng c php lut th ng li,
chnh sch ca ng cng s nhanh chng i vo cuc sng. Cn
trnh khuynh hng php lut thun tu, khi xy dng v thc
hin php lut khng da trn ng li chnh sch ca ng, hoc
dng ng li chnh sch ca ng thay th cho php lut, h
thp vai tr ca php lut.
- Php lut x hi ch ngha c quan h cht ch vi qui phm x hi khc trong
ch ngha x hi
o c l nhng quan im, quan nim ca con ngi v ci thin,
ci c, ci tt, ci xu.
Tp qun cng l mt loi qui phm x hi mang tnh o c, c
bo m bng sc mnh d lun x hi.
Qui phm do cc t chc x hi ra
Gi tr x hi ca php lut:
Qui phm php lut xt cho cng l s ghi nhn cch x s hp l, c a s c
nhn trong x hi tha nhn, ph hp vi s ng.
- QPPL l thc o hnh vi ca con ngi, l cng c kim nghim cc qu trnh,
cc hin tng x hi
- QPPL l cng c nhn thc x hi, iu chnh cc qu trnh x hi
- QPPL cn mang tnh dn tc, tnh m ca Php lut
+ Php lut mun c ngi dn cng nhn, phi xy dng trn
nn tng dn tc, thm nhun tnh dn tc.
+ Phi phn nh nhng phong tc, tp qun, c im lch s, iu
kin a l, trnh vn minh, vn ho.
+ Php lut sn sng tip thu nhng thnh tu ca nn vn minh,
vn ho php l ca nhn loi.
Cc thuc tnh ca php lut;
Thuc tnh? L nhng tnh cht, du hiu ring c ca s vt hin tng.
Thuc tnh ca php lut? L nhng tnh cht, du hiu ring bit, c trng ca
php lut, phn bit php lut vi cc hin tng thuc kin trc thng tng
khc.
Php lut c 3 thuc tnh:
23
+ Tnh qui phm ph bin:
Qui phm l t bo ca php lut, qui phm cha ng nhng thuc tnh, khun
mu, m hnh x s chung c x hi tha nhn.
- Php lut iu chnh 1 phm vi quan h x hi nht nh
- QPPL c p dng nhiu ln, ch b iu chnh khi c quan Nh nc c
thm quyn hu b, sa i, b sung.
- Tnh ph bin ca php lut da trn ch Nh nc c ln thnh
lut.
+ Tnh xc nh cht ch v mt hnh thc:
- Ni dung ca n c xc nh mt cch r rng, cht ch m bo
nguyn tc: "Bt c ai c t vo trong nhng iu kin y cng khng th lm
khc c"
- Ni dung ca php lut phi c qui nh mt cch r rng, cht ch,
khch quan (iu lut, vn bn php lut, h thng php lut)
- Nu qui phm php lut khng y , khng r rng, chnh xc s to
khe h cho s chuyn quyn, lm dng, tham nhng...
+ Tnh c m bo bng Nh nc.
1. Kh nng t chc thc hin ca Nh nc l phng php thuyt phc.
2. Chnh schNh nc m bo cho tnh hp l v uy tn ca ni dung qui
phm php lut, nh , n c kh nng c thc hin trong cuc sng.

Vai tr ca php lut x hi ch ngha:
1. Php lut l c s xy dng v hon thin b my Nh nc XHCN:
- B my nh nc l mt thit ch phc tp gm nhiu b phn. b my
hot ng c hiu qu cn phi xc nh r chc nng, thm quyn, trch nhim
ca mi loi c quan, v mi quan h gia cc c quan , to thnh c ch ng
b trong qu trnh thit lp v thc hin quyn lc nh nc.
- i hi ng ton quc ln th VII, VIII v IX t ra mc tiu: " Tip tc ci
cch b my nh nc...thc hin thng nht quyn lc nh nc, trn c s phn
cng, phn cp rnh mch, b my tinh gin, gn nh v hot ng c cht lng"
2. Php lut bo m cho vic thc hin c hiu qu chc nng t chc
v qun l kinh t, xy dng c s vt cht ca ch ngha x hi..
- Vai tr ca php lut trong lnh vc kinh t c phm vi rng v phc tp, Php
lut cn to ra nhiu chnh sch c tnh cht "n by", mt mt hn ch c
nhng mt tri , khuyt tt ca nn kinh t th trng, mt khc iu hnh nn
kinh t tm v m, hot ng kinh t i vo ng hng nhng vn tng
cng hiu qu v pht huy sc mnh ca tng thnh phn kinh t v ca c nn
kinh t.
- T sau i hi VI, nhiu vn bn php lut kinh t c ban hnh kp thi ph
hp vi tnh hnh mi c tc dng tng cng hiu lc ca nh nc, thc y
s pht trin ca kinh t.mang li nhng thnh tu bc u quan trng.
- i hi ng ton quc ln th VII xc nh:" C ch vn hnh nn kinh t
hng ho nhiu thnh phn theo nh hng x hi ch ngha l c ch th trng
c s qun l ca Nh nc bng php lut, k hoch, chnh sch v cc cng c
khc"
- i hi VIII, trn c s tng kt 10 nm i mi khng nh mt s nhn
thc v c ch qun l mi, ng thi nhn mnh, phi tip tc "hon chnh h
thng php lut v kinh t...hnh thnh khun kh php l ng b, cn thit,
cho cc hot ng kinh t."
24
3. Php lut bo m thc hin nn dn ch x hi ch ngha, pht huy
quyn lc nhn dn, bo m cng bng x hi.
- Quyn t do dn ch ca cng dn cng ngy cng phi c m rng, v c
qui nh c th bng php lut, cng nh nhng ngha v m cng dn phi lm.
- Th hin tnh dn ch trc ht l s cng c v hon thin h thng chnh tr
cn thit, phi xc nh r c cu, t chc, v tr, vai tr, chc nng, nhim v ca
mi t chc trong h thng chnh tr.
- i hi ln th VII ca ng khng nh: "thc hin nn dn ch XHCN l
thc cht ca vic i mi v kin ton h thng chnh tr.... iu kin quan trng
pht huy dn ch l hon thin h thng php lut, tng cng php ch x
hi ch ngha, nng cao dn tr, trnh hiu bit php lut v thc tun th
php lut ca nhn dn ta.
- Ngh quyt i hi ng ln th VIII, c bit Ngh quyt Hi ngh Ban chp
hnh Trung ng ln th ba (Kho VIII) nhn mnh phi gii quyt tt mi
quan h gia dn ch v php lut: "M rng dn ch phi i i vi tng cng
k lut, k cng; quyn li i i vi trch nhim, ngha v, dn ch phi c
th ch ho thnh php lut, dn ch trong khun kh ca php lut; khc phc
tnh trng v k lut, dn ch cc oan..."
4. Php lut l c s gi vng an ninh chnh tr, trt t an ton x
hi.
- Php lut l cng c cng ch cc hnh vi vi phm php lut, gy mt n
nh chnh tr, trt t an ton x hi, xm phm n li ch ca Nh nc, tp th
v ca cng dn.
5. Php lut c vai tr gio dc mnh m:
- Php lut tr thnh khun mu cho mi hnh vi ca cc ch th, bn thn n
cha ng yu t cng bng, rn e, tr thnh mt chun mc ca x hi, c
x hi tha nhn.
- Hnh thc khen thng, khuyn khch vt cht, tinh thn...
6. Php lut x hi ch ngha gp phn to dng nhng quan h mi:
- Da trn c s ca nhng kt qu v d bo khoa hc, ngi ta c th d kin
ngi ta c th d kin nhng bin i c th din ra vi nhng tnh hung c
th, cn ti s iu chnh ca php lut. VD: Khi thng mi in t pht trin
ny sinh tnh phc tp v thiu cn c php l khi xc nh vic mua bn trn
mng, vn cn bo v quyn v li ch php ca cc bn li c t ra.
7. Php lut to ra mi trng n nh cho vic thit lp cc mi quan h
hp tc v pht trin
- Php lut cn phi tin ti s hon thin, ph hp vi xu hng pht trin
chung ca tnh hnh quc t v khu vc.

vn XII
Hnh thc, chc nng v cc mi lin h ph bin
ca php lut

1. Hnh thc ca php lut
- Hnh thc ca php lut dng ch ranh gii tn ti ca php lut trong h
thng cc quy phm x hi, l s biu hin ra bn ngoi ca php lut, ng thi
cng l phng thc tn ti, dng tn ti thc t ca php lut
Hnh thc bn trong gm c:
- Nguyn tc ph bin ca php lut
25
- H thng php lut
- Ngnh lut
- Ch nh php lut
- Qui phm php lut
Hnh thc bn ngoi (hay cn gi l ngun ca php lut) bao gm:
- Tp qun php
- Tin l php
- Vn bn qui phm php lut
- Nhng qui nh ca lut tn gio
- Hc thuyt khoa hc php l

Chc nng ca php lut l nhng mt, phng din hot ng ch yu ca php
lut, th hin bn cht v gi tr x hi ca php lut.
Php lut c hai chc nng ch yu:
- Chc nng iu chnh
- Chc nng tc ng vo thc con ngi (hay cn gi l chc nng gio dc ca
php lut)
Cc mi lin h ph bin ca php lut:
Php lut v kinh t:
- Php lut l yu t thuc kin trc thng tng, sinh ra trn c s h tng v do
c s h tng qui nh
S ph thuc th hin ch:
- C cu kinh t, h thng kinh t quyt nh c cu ca h thng php
lut.
- Tnh cht ca cc quan h kinh t, c ch kinh t quyt nh tnh cht
ca cc quan h php lut, mc phng php iu chnh php lut
- Cc t chc thit ch php l (lp php, hnh php, t php) chu nh
hng t pha ch kinh t
Php lut khng phn nh mt cch th ng cc quan h kinh t m
tc ng tr li i vi kinh t:
Php lut tc ng tch cc s thc y kinh t pht trinVD: Trc ngn
sng cm ch, nay m rng a dng ho cc loi hnh kinh doanh, t do cnh
tranh, chng cnh tranh khng lnh mnh, khuyn khch lm giu hp php v.v..
Php lut khng ph hp vi cc qui lut kinh t x hi, s km hm s
pht trin ca kinh t x hi. VD: Thi k bao cp....
Php lut kch thch kinh t pht trin mt s mt nhng li km hm s
pht trin ca n trong mt s mt khc. VD: Php lut trong thi k qu ,
trong nhng bc chuyn.
Php lut v chnh tr:
Trc ht trnh by khi nim chnh tr l g? v phn tch
Php lut phn nh kinh t khng phi mt cch trc tip m thng qua
chnh tr. Chnh tr l biu hin tp trung ca kinh t, trong mi quan h qua li
gia cc tng lp, giai cp. dn tc, trong hot ng ca nh nc.
Trong mi lin h gia php lut v chnh tr th php lut va l bin
php, phng tin thc hin chnh tr ca giai cp cm quyn, va l hnh
thc biu hin ca chnh tr, ghi nhn yu cu, ni dung chnh tr ca giai cp
cm quyn.
- Th hin mi lin h gia ng li chnh sch ca ng cm quyn v
php lut ca nh nc.
26
- Trong khi th hin ch ca giai cp cm quyn, php lut cn chu nh
hng nht nh ca ng li chnh tr ca cc giai cp v tng lp khc trong
x hi.
Php lut vi o c:
o c l g? o c l mt hnh thi thc x hi, l tng hp nhng qui
tc, chun mc nhm hng con ngi ti chn, thin, m chng li ci xu, ci
c.
Ging nhau: Php lut v o c u l mt hnh thi thc x hi thuc
kin trc thng tng, cng iu chnh hnh vi ca x hi, mang tnh giai cp,
tnh dn tc v tnh thi i.
Khc nhau:
V ngun gc:
- o c xut hin trc php lut, bo v bng d lun x hi, cc iu
cm k, cc l nghi tn gio nguyn thu.
- Php lut xut hin mun hn.
V xu hng vn ng:
- Php lut lun lun c sa i, b sung.
- o c lun c s nh gi, sng lc, ty chay ca d lun x hi.
V phm vi iu chnh:
- Php lut iu chnh nhng quan h x hi c bn, quan trng, mang
ngha quc gia. VD: Qui nh, trnh t th tc
- o c c th iu chnh nhng g khng thuc phm vi iu chnh ca
php lut. VD: Tnh bn, tnh yu gip nhau thng ngy.
V hnh thc, mc th hin:
- o c thng c th hin qua ca dao, tc ng, thng qua cm xc,
quan nim, chun mc l ci tm i.
- Php lut c qui nh bng iu tit v.v
Phng php bo m thc hin:
o c l kch thch ni tm, da vo sc mnh bn ngoi d lun x
hi iu chnh.
Php lut da vo thi hiu, cc bin php cng ch NN

Php lut v phong tc, tp qun:
- Php lut tin b s nh hng tch cc n tp qun. Ngc li php lut
lc hu s nh hng xu n tp qun.
- Nhng qui tc tp qun tt p c gi tr chung a phn c ban hnh
thnh qui phm php lut.
- Qui phm ca cc t chc x hi phi ph hp v khng c tri vi php
lut v php lut mang ch chung ca nh nc.
VD: Tp qun tt p: t do kt hn, trch nhim ca cha m, con ci ; tn
ti trt t trong gia nh. Tp qun nui con nui, nhn con nui, nhn tr
m ci.
Tp qun lc hu: kt hn trc tui, m tn d oan, theo mu h, ph h
gia trng, a th, pht v khi v, chng ly hnv.v

27
vn xiii
Bn cht v cc c im
c bn ca php lut Vit Nam

Bn cht v c im:
1. Php lut x hi ch ngha mang tnh nhn dn su sc
2. Php lut x hi ch ngha khng nh ng li pht trin nn kinh t
hng ho nhiu thnh phn theo nh hng x hi ch ngha
3. Php lut tuy mang tnh cng ch, nhng tnh cng ch cha
ng nhng ni dung mi khc vi cc kiu php lut bc lt.
4. Php lut x hi ch ngha c phm vi iu chnh rng
5. Php lut x hi ch ngha lin h mt thit vi cc qui phm x hi
khc, c bit l cc qui tc o c, tp qun v cc qui phm ca t chc x hi.

28
Vn XIV
Nhng vn l lun v thc trng ca h thng
vn bn qui phm php lut Vit nam x hi ch
ngha trong iu kin hin nay.
2
phng hng
hon thin, cc xu hng pht trin c bn ca
php lut nc ta

Vn b n qui ph m php lut lhnh thc th hin ca cc
quyt nh php lut do c quan nhn c c thm quyn
ban hnh theo trnh t vd i hnh thc nht nh, c cha
ng cc qui tc x s chung nhm iu chnh mt lo i
quan h xhi nht nh, c p dng nhiu ln, trong
th c tin i sng vvic th c hin vn b n khng lm
chm dt hiu l c ca n.
Vn bn qui phm
php lut do c
quan nhn c c
thm quyn ban
hnh.
+ Khng phi mi
VBPL u l
VBQPPL, ngoi
ra cn c VBCB,
VBC .
+ c thc hin
theo mt trnh t
lut nh
Vn bn qui phm
php lut lvn
bn cha ng
cc qui tc x s
chung (mang tnh
qui phm ph
bin)
Vn bn QPPL c
p d ng nhiu ln
trong i sng x
hi, p d ng trong
mi trng hp khi
c s kin php l
xy ra.

2
Lut ban hnh vn bn QPPL c quy nh: "Vn bn quy phm php lut lvn bn do c quan nhn c c
thm quyn ban hnh theo tht c, trnh t lut nh, trong c cc quy tc x s chung, c Nhn c bo
m thc hin nhm iu chnh cc quan hx hi theo nh h ng x hi chngha."

29
C quan ban hnh Loi vn
bn
Ni dung
Quc hi Hin php,
Lut, Ngh
quyt
-HP l lut c bn, qui nh
nhng vn c bn nht ca
QG.
- Lut iu chnh cc loi quan h
trong i sng nh nc v x hi
- Gii quyt nhng vn c th,
nht thi
U ban thng v Quc hi Php lnh,
Ngh Quyt
- Nhiu PL mang tnh cht lut,
iu chnh QHXH cha c
php in ho thnh Lut.
- Ngh quyt gii quyt nhng
vn c th.
Ch tch nc Lnh, Quyt
nh
- C hiu lc php l gn nh
ngang vi vn bn ca UBTVQH,
cao hn cc VB ca CP v cc c
quan khc trung ng.
Chnh Ph Ngh quyt,
Ngh nh
- C hiu lc php l thp hn
vn bn ca CTN
Th tng
Chnh Ph
Quyt nh,
Ch th
- S dng trong qu trnh iu
hnh Chnh Ph.
B trng, Th
ng c quan
ngang B
tr
Quyt nh,
Ch th,
Thng t
- gii hn trong phm vi va mt
B, hoc cng cc B, ban ngnh,
TCXH cng thc hin mt vn
chung
Hi ng thm
phn To n
nhn dn ti
cao
Ngh quyt
Cc c
quan nh
nc c
thm
quyn
trung ng
ban hnh
thi hnh
VBQPPL
ca Quc
hi v
UBTVQH
Vin trng
VKSNDTC
Quyt nh,
Ch th,
Thng t

Hi ng nhn dn Ngh quyt
U ban nhn dn Quyt nh,
Ch th

H thng vn bn qui phm php lut Vit Nam theo Hin php nm 1992 v
Lut ban hnh vn bn qui phm php lut (c hiu lc t ngy 1/1/1997) bao
gm:
- Vn bn do Quc hi ban hnh: Hin php, lut, ngh quyt.
- Vn bn do U ban thng v Quc hi ban hnh: php lnh, ngh quyt
- Vn bn do cc c quan nh nc c thm quyn ban hnh thi hnh vn bn
qui phm php lut cu Quc hi, U ban thng v Quc hi:
+ Lnh, quyt nh ca Ch tch nc
+ Ngh quyt, ngh nh ca Chnh Ph, quyt nh, ch th ca Th
tng chnh ph
+ Quyt nh, Ch th, thng t ca B trng, th trng c quan
ngang B.
30
+ Ngh quyt ca Hi ng thm phn To n nhn dn ti cao;
quyt nh, ch th, thng t ca Vin trng Vin Kim St nhn dn ti cao
+ Ngh quyt, thng t lin tch gia cc c quan nh nc c thm
quyn, gia cc c quan nh nc c thm quyn vi cc t chc chnh tr x hi.
- Vn bn do Hi ng nhn dn, U ban nhn dn ban hnh thi hnh vn
bn qui phm php lut ca Quc hi, u ban thng v Quc hi v vn bn ca
c quan nh nc cp trn; vn bn do U ban nhn dn ban hnh cn thi
hnh ngh quyt ca Hi ng nhn dn cng cp:
- Ngh quyt ca Hi ng nhn dn;
- Quyt nh, ch th ca U ban nhn dn.
Thc trng:
u im:
+ Php lut t ch tn mn nay c hn chng trnh xy dng php lut, c
lut ban hnh qui phm php lut.
+ Bc u c s php in ho thnh cc b lut, php lut tr nn gn gi,
khch quan v kh thi hn.
+ Php lut ngy cng ghi nhn cc quyn v li ch chnh ng ca con ngi,
m trc y ch yu ni v ngha v, bn phn
+ Ta quan tm n c hai mt php lut kinh doanh v php lut v cc vn
x hi, pht huy nhng mt tch cc v tiu cc ca kinh t th trng, tng
bc gii quyt hai vn tng trng kinh t v n nh x hi.
Hn ch:
1. Qui trnh, th thc ban hnh vn bn ca ta v c bn cn lc hu so vi cc
nc trn th gii.
2. VBQPL ca ta, qua t tng r sot pht hin nhiu sai phm, nhiu vn
bn chng cho, tri vi qui nh ca lut, Ngh nh...
3. Qu nhiu vn bn hng dn thi hnh, xt v tng th h thng vn bn
QPPL ca ta hin rt ln xn. C nhng vn bn hng dn hay qui nh mt
cch sai lc so vi qui nh ca php lut, hoc vn bn cp trn.
4. Vn bn php lut ca ta thng xuyn thay i, mt i tnh n nh ca php
lut.
5. Vn bn QPPL ca ta thiu tnh minh bch, nhiu qui phm khng c cch
hiu thng nht. Nhiu vn bn mc khi qut ho qu cao, dn n vic hiu
nh th no cng c, khng kh thi v kh thc hin.
6. Nhiu vn bn php lut khng c cng khai ho, kh cp nht i vi ngi
dn, dn n tnh trng ngi dn khng hiu lut, thm ch th trc php
lut.
7. Trong nhng nm gn y khng hn l chng ta thiu cc vn bn php lut,
tuy nhin vn thc thi trn thc t li khng my hiu qu, do php lut ca
chng ta cha i vo cuc sng, cha c p dng mt cch trit v ng b.
Phng hng hon thin:
1. Dn ch ho trong vic ban hnh cc vn bn php lut, mc ch xy dng
nh nc php quyn, Vit nam x hi ch ngha, tham gia ly kin ng gp
ca nhn dn, VBQPPL ban hnh phi th hin c ch v nguyn vng ca
nhn dn, p ng c lng mong mi ca nhn dn.
2. Nng cao cht lng son tho, xy dng vn bn QPPL, bng vic kho st
thc t, pht hin nhng vn hp l nhng cha hp php cn tho g hon
thin.
3. Hon thin h thng VBQPPL ngi dn c th d dng truy cp, ngn ng
cn phi n gin, d hiu, d vn dng trn thc t.
31
4. Vn bn php lut cn phi minh bch ho, cht ch v mt hnh thc, p
ng c yu cu v mt ni dung.
5. Tng cng cng tc php in ho, tp hp ha cc vn bn di lut
ln thnh lut. ng thi, kim tra, r sot nhng vn bn ht hiu lc

Cc xu hng pht trin c bn ca php lut nc ta: (4 xu hng)
1. M rng phm vi iu chnh:
- Trc y php lut ch yu b hp trong lnh vc truyn thng nh hnh s...
nay m rng ban hnh nhiu lut nh lut bo v mi trng, lut gio dc, lut
di sn vn ho v.v...
2. Xu hng nhn o ho v quyn con ngi:
- Gim bt s can thip bng hnh s, n t hnh gim cn 1/2, thay nhiu hnh
thc t pht t chuyn thnh pht tin v.v....
3. Php lut ghi nhn nhiu hn cc quyn t do, dn ch ca cng dn: (quan
tm n con ngi c di gc con ngi x hi v con ngi sinh hc v.v...)
- Quyn t do kinh doanh theo php lut.
- Quyn sng tc, hc tp, quyn tham gia qun l x hi, quyn kt hn
4. Php in ho:
- L trnh pht trin cao ca qu trnh h thng ho.
VD: Trc y c php lnh hp ng dn s, php lnh hp ng lao ng nay
quy nh thnh mt ch nh trong BLDS, v BLL.

32

vn XV.
Quan h php lut x hi ch ngha

Quan h php lut l hnh thc php l ca cc quan h x hi, xut hin di
tc ng iu chnh ca cc quy phm php lut (T nghin cu)

c im:

1. Quan hphp lut lquan hmang tnh ch

2. Quan hphp lut lmt loi quan httng,
quan h thuc kin trc th ng tng
3. Quan hphp lut xut hin tr n c s quy ph m
php lut
4. Quan hphp lut lquan hmcc b n tham
gia (cc ch th ca quan h ) mang nhng quyn ch
th vnhng ngha v php l.
5. S thc hin quan hphp lut c b o m
bng c ng ch nhn c
6. Quan hx hi c tnh xc nh

33
vn xvi.
Thc hin php lut

Thc hin php lut l hin tng, qu trnh c mc ch lm cho nhng qui nh
ca php lut tr thnh hot ng thc t ca cc ch th php lut. (T nghin
cu)
Nhng hnh thc thc hin php lut:

Tun th php lut Cc ch th php lut kim ch khng tin hnh
cc hot ng m php lut ngn cm. VD: Khng
vt n
Thi hnh php lut Cc ch th thc hin ngha v ca mnh bng hnh
ng tch cc. VD: Thc hin ngha v ng tin lao
ng cng ch
S dng php lut L hnh thc thc hin php lut, trong cc ch th
thc hin quyn ch th ca mnh. VD: Quyn bu
c , ng c
p dng php lut Nh nc thng qua c quan c thm quyn t
chc cho cc ch th thc hin nhng qui nh
ca php lut.

34
Vn XVII
Vi phm php lut

1. Khi nim vi phm php lut v nhng c im (du hiu) ca vi
phm php lut.
1.1. Khi nim:
VPPL l hnh vi tri php lut, xm hi nhng quan h x hi c php lut
bo v, do cc ch th c nng lc hnh vi thc hin mt cch c hay v , gy
hu qu thit hi cho x hi.
b. Cc du hiu ca vi phm php lut:
1.1.1. Hnh vi: c hai dng hnh ng v khng hnh ng ca con ngi
CH1: Cho v d v hnh vi hnh ng v khng hnh ng?
CH2: ngh, t tng m cha th hin thnh hnh vi b php lut cm c
th gi l vi phm php lut khng?

1.1.2. C tnh tri php lut:
Th no l tri php lut? Tri pl y l tri vi yu cu ca qui phm php
lut hoc tri vi tinh thn chung ca php lut.

1.1.3. C li:
Li l g? L thi tm l ca ch th thc hin hnh vi vi phm php lut,
ch th c kh nng nhn thc c hnh vi tri php lut ca mnh v hu qu
m hnh vi c th gy ra cho x hi, nhng vn thc hin hnh vi .
Trn thc t li c biu hin di hai dng li c v li v

2. Cu thnh vi phm php lut
C 4 yu t cu thnh vi phm php lut:
- Mt khch quan
- Khch th
- Mt ch quan
- Ch th
2.1. Ch th: L c nhn, t chc c nng lc hnh vi.
V khi nim: Nng lc hnh vi l kh nng ch th bng hnh vi ca mnh
thc hin trn thc t quyn ch th v ngha v php l.
Phn bit cc khi nim: C nhn? C th? Ngi? Cng dn?
Mt ch th c nng lc hnh vi ph thuc vo tui v trng thi tm
l:
Lut Dn s: (T iu 37 42) qui nh cc mc c nng lc hnh vi trong
lut dn s:
18 tui, khng mc bnh: c NLHV y
T 6 n di 18 tui: c NLHV hn ch (T 15 n di 18 tui nu
c ti sn ring c th t tham gia QHPLDS).
Di 16 tui: Khng c nng lc hnh vi
Cc trng hp khc:
- Mt nng lc hnh vi dn s: Nhng ngi b tm thn, b bnh
l khc m khng lm ch c hnh vi ca mnh. (Phi c
quyt nh cng nhn ca to n).
- Hn ch NLHVDS: L nhng ngi nghin ma tu, hoc cc
cht kch thch khc dn n ph tn ti sn ca gia nh.
35
- Ngi say ru (iu 143 BLDS)
Lut Hnh s (iu 12 cho SV c):
T 14 n di 16 tui: chu trch nhim v ti rt nghim trng do c v
ti c bit nghim trng.
T 16 tui tr ln chu trch nhim v mi ti phm
Lut Lao ng (iu 6 cho SV c):
Ngi s dng lao ng: t 18 tui tr ln
Ngi lao ng: t 15 tui tr ln.
Lut Hn nhn v gia nh: (iu 9 v iu 10 v iu kin kt hn cho SV
c)
N: 18 tui; Nam 20 tui
Phn bit khi nim php nhn v t chc?
3

2.2. Mt ch quan:
L cc du hiu th hin trng thi tm l bn trong ca vi phm
php lut
Li

C trc tip:
1. Nhn thc r hnh vi ca mnh l nguy him cho x
hi.
2. Nhn thc r hu qu s xy ra.
3. Mong mun cho hu qu xy ra.

Li c
C gin tip:
1. Nhn thc r hnh vi ca mnh l nguy him cho x
hi
2. Nhn thc hu qu c th xy ra.
3. Tuy khng mong mun nhng c thc b mc cho hu
qu xy ra.

V do qu t tin:
1. Nhn thc c hnh vi ca mnh c th gy hu qu
nhng cho rng hu qu khng xy ra hoc xy ra th c
th ngn nga v khc phc c.

Li
Li v
V do cu th:
1. Khng thy trc c hnh vi ca mnh c th gy
hu qu nguy hi cho x hi, mc d phi thy hoc c
th thy trc.

- ng c phm ti:
ng c phm ti l nhn t bn trong (li ch, nhu cu) thc y ngi
phm ti thc hin ti phm.

3
iu 94 BLDS:
Mt t chc c cng nhn l php nhn khi c cc iu kin sau:
1. c c quan nh nc c thm quyn thnh lp, cho php thnh lp, ng k hoc cng nhn;
2. C c cu t chc cht ch;
3. C ti sn c lp vi c nhn, t chc khc v t chu trch nhim bng ti sn .
4. Nhn danh mnh tham gia cc quan h php lut mt cch c lp.

36
VD: Git ngi vi ng c hn khc vi git ngi nhng vi ng c
phng v chnh ng.
- Mc ch phm ti:
l ci mc , l m hnh c hnh thnh trong thc ca ngi phm ti v
ngi phm ti mong mun t c trn thc t.

2.3. Mt khch quan:
Hnh vi tri php lut? L hnh vi xm phm cc quan h x hi do php
lut bo v. y l du hiu quan trng nht trong mt s vi phm php lut th
ch cn hnh vi l cn c cu thnh mt khch quan ca VPPL. VD: Ti trm
cp ti sn. VD: Hnh vi t cc tin mua nh nhng sau li khng mua trong
LDS.

Hu qu? Thit hi v vt cht hoc tinh thn i vi c nhn, t chc, Nh
nc.

Mi quan h nhn qu? Hnh vi l nguyn nhn trc tip pht sinh ra hu
qu.

Cc yu t khc:
+ Phng tin phm ti:
VD: Ti a hi l: Phng tin l nhng gi tr vt cht nh tin, vt,
kim loi qu
VD: Ti cp ti sn: Nu dng v kh th tnh cht, mc s khc vi dng
tay khng v.v
+ Phng php, th on:
VD: Ti la o, chim ot ti sn (iu 134 BLHS)
Hoc c th on xo quyt, nguy him hoc th on c kh nng gy hi
cho ngi khc.

+ Thi gian, a im, hon cnh phm ti:
VD: Ti hot ng ph (iu 77) ch c vng ni, vng bin.

4. Khch th: l nhng quan h x hi b xm hi
- Mc ch: phn bit mc nguy him ca hnh vi phm ti
- VD: xm phm an ninh quc gia, tnh mng con ngi s khc vi gy ri
trt t cng cng.
3. Cc loi vi phm php lut:
Vi phm php lut hnh s: l hnh vi nguy him cao cho x hi; gy thit
hi ln cho x hi.
Vi phm php lut hnh chnh: t nguy him hn gy thit hi t hn
Vi phm k lut: i vi cn b, cng chc.
Vi phm trong quan h dn s: mua bn, trao i, cm c v.v

4. Nguyn nhn, u tranh
- Kinh t: LLSX >< QHSX
- Dn tr, thc php lut
- Bm sinh, mi trng sng.
- Th ch bn ngoi, din bin ho bnh v.v..
Gio d c php lut
Pht trin kinh t
Hon thin php lut
37

VD: Cu hm chui Vn Thnh trn ng Nguyn Hu Cnh TP. H Ch
Minh l in hnh ca vic rt rut cng trnh qua ct xn vt t, thay i thit
k.
VD: Trong v n Trng Vn Cam v ng bn th r, c hai trng phi r
rng: mt bn l nh bo u tranh chng bn x hi en th cng c nhng nh
bo bo k cho n.

Vn XVIII
thc php lut: l lun c bn
v lin h thc tin

Khi nim: thc php lut l mt phm tr c tnh ch quan ca con ngi, l
tng th nhng hc thuyt, t tng, tnh cm ca con ngi th hin thi , s
nh gi v tnh cng bng hay khng cng bng, ng n hay khng ng n
ca php lut hin hnh, php lut trong qu kh, php lut cn phi c v tnh
hp php hay khng hp php trong cch x s ca con ngi, trong hot ng
ca cc c quan t chc
c im:
1. thc php lut chu s qui nh ca tn ti x hi, nhng n c tnh
c lp tng i. (4 )
1+ N thng lc hu hn tn ti x hi, nhng n c tnh c lp tng
i.
Phn tch tnh lc hu ca thc php lut:
Tn ti c mt i nhng thc c vn cn:
- thc ca thi PK: trng nam khinh n, tt xu nh nhau,....
- thc ca thi bao cp: bnh qun, v trch nhim, php lut nng v
hnh pht, php lut c tnh bo th, tr tr.
- thc php lut bn thn n khng theo kp php lut hin hnh. VD:
Lut ban hnh ra ri nhng bn thn cc cn b thi hnh khng bit, vn ngh l
n cha c ban hnh, nn khng cho p dng.
- Thm ch t duy cng khng theo kp s thay i n "chng mt" ca tn
ti x hi. VD: Vic ging dy php lut khng theo kp vi s pht trin chung
ca th gii...
2+ Trong nhng iu kin nht nh, t tng php lut, c bit l t
tng php lut khoa hc c th vt trc s pht trin ca tn ti x hi.
VD: Ch tch H Ch Minh thay sc lnh thnh o lut, VD: Dch v
cng, dch v hnh chnh cng ang trin khai, VD: Nh nc php
quyn....
3+ thc php lut phn nh tn ti x hi mt thi i no , song
n cng k tha nhng yu t nht nh thuc thc php lut ca thi i trc
.
4+ thc php lut tc ng tr li i vi tn ti x hi, vi thc chnh
tr, o c v cc yu t khc thuc thng tng kin trc php l nh nh nc
v php lut
Th hai, thc php lut l hin tng mang tnh giai cp
38
+ Trong mi quc gia tn ti nhiu h thng thc php lut: thc php
lut ca giai cp thng tr, thc php lut ca giai cp b tr, ca cc tng lp
trung gian...nhng ch c thc php lut ca giai cp thng tr mi c phn
nh vo trong php lut.
+ thc php lut ca giai cp thng tr mu thun vi thc php lut
ca giai cp b tr trong x hi
+ nc ta, gia thc php lut cng mang tnh giai cp, nhng thc
php lut ca cc giai cp, tng lp v c bn l thng nht cao.
C cu ca thc php lut:
Cn c vo mc v phm vi nhn thc, c th phn chia thnh thc
php lut thng thng v thc php lut mang tnh l lun
Cn c vo tnh cht, ni dung c th phn chia thnh: tm l php lut v
h t tng php lut.
Cn c vo ch th ca thc php lut c th phn loi thnh thc
php lut x hi, thc php lut nhm, thc php lut ca c nhn.
Mi quan h gia thc php lut v php lut:
Gia php lut v thc php lut c mt mi lin h bin chng, thng
xuyn tc ng v nh hng ln nhau.
1. S tc ng ca thc php lut i vi php lut v vai tr ca
thc php lut v php lut:
- thc php lut c vai tr to ln, l tin , t tng trc tip trong hot
ng xy dng v ban hnh vn bn php lut.
VD: Nh lm lut mun ban hnh php lut ng n, ph thuc rt ln
vo thc php lut ca nh lm lut, vo tri thc ca nh lm lut.
- thc php lut c vai tr to ln trong hot ng p dng php lut ca
cc c quan nh nc c thm quyn.
VD: tuyn mt bn n ng lut, thu tnh t l, iu ny ph thuc
rt nhiu vo thc php lut ca ngi thm phn.
- thc php lut c vai tr to ln trong vic chp hnh php lut ca c
nhn, t chc.
VD: mt on ng, thy khng c cng an, ban u l mt ngi vt
n , sau dn nhiu ngi khc cng vt n .
2. S tc ng tr li ca php lut i vi thc php lut ca cc
thnh vin trong x hi:
- Nu nh cc quy nh php lut, quyt nh p dng php lut ng n,
ph hp vi cuc sng s c tc ng tch cc, bi dng, nng cao thc php
lut cho ngi dn.
- Ngc li nhng qui nh php lut lc hu, bt hp l khng m bo li
ch chnh ng ca con ngi s c tc ng tiu cc tr li.
VD: Qui nh v i m bo him xe my i trong thnh ph, ri qui nh
xe my bin s chn i ngy chn, xe my bin s l i ngy l, r rng thi
im hin nay, trong iu kin nc ta l cha ph hp.

Lin h thc tin:
Tch cc:
39
- i hi ng ton quc ln th VI nhn mnh phi: "Coi trng cng tc gio
dc, tuyn truyn, gii thch php lut v cn s dng nhiu hnh thc v bin
php gio dc, nng cao thc php lut cho nhn dn"
- thc php lut ca nhn dn dn c nng ln. Do vy thc tn trng
php lut cng cng ngy cng c nng cao.
- Hp ng ho cc giao dch v.v. Khng cn khi nim bnh qun ch ngha
- Do s hiu bit php lut c nng ln dn n s n r trong vic sng tc,
hnh thnh nhiu quan im, t tng php lut....
- Qui trch nhim thng pht r rng, cng hin ph hp vi hng th.
- Khng cn thc da dm, li, s tr dp v.v...
Hn ch:
- Trn thc t, nc ta i ln CNXH t mt im xut pht thp, thi quen sn
xut nh, hn ch v nhn thc, nhng tn ti v tn tch, tp tc lc hu vn
cn, v vy vic gio dc nng cao thc php lut cn gp phi rt nhiu kh
khn.
-Nhiu nh nghin cu s hc khi nghin cu v truyn thng php lut Vit
Nam tng nhn xt:"Nc ta chu hng ngn nm Bc thuc, nhng chng
ta khng mt i ci bn sc, khng b ng ho, m ci r ca n chnh l vn ho
lng x n su v l c trng truyn thng ca ngi Vit. Vi cn c cc
nh s hc khng nh rng, trong mt thi gian di ngi Vit c thi quen
chng li Lut php, khng tun th lut php ca nc h, m coi trng
nhng qui nh ca Lng x, m nay gi l hng c nhiu hn". Hin nay
nhiu vng dn tc thiu s, nhiu vng khng bit n php lut, dn n hin
tng vi phm php lut, hoc x l khng ng php lut.
- l cha k n qua t tng r sot cc vn bn qui phm php lut va qua
pht hin nhiu sai phm, nhiu vn bn chng cho. Thc trng h thng vn
bn qui phm php lut ca ta cn lc hu c v th thc ban hnh v ni dung
ban hnh, vn bn thiu minh bch, thiu thng nht, nhiu vn bn php lut
ra i nhng khng i vo cuc sng. Mt khc nhiu vn bn php lut ca ta
cn kh cp nht, dn n tnh trng mt b phn ln ngi dn khng hiu lut,
thm ch th trc php lut.
Phng hng hon thin ( V c bn gm c cc gii php v: Kinh t,
dn tr, gio dc o c, t vn php lut, hon thin h thng php lut, hnh
thnh thi quen, np sng tun theo php lut)
1- Tr li vi vn thc tin hin nay, chng ta thy php lut thc s i vo
cuc sng bn cnh vic gio dc, tuyn truyn, ph bin php lut, cn tm hiu
nhng gi tr ca Lut tc a ra s iu chnh v mt php lut cho ph hp.
Ngn ng ca php lut phi ph thng, d hiu, d p dng trn thc t. Vn
bn php lut phi d truy cp, kt hp gii quyt tt mi quan h v tnh hp l
v tnh hp php php lut c c tnh kh thi khi i vo cuc sng.
2- M rng dn ch cng khai, to iu kin cho nhn dn tham gia mt cch
ng o vo vic son tho, tho lun, ng gp kin v cc d n php lut
thng qua nng cao thc php lut ca ngi dn.
3- y mnh s lnh o ca ng trong cng tc gio dc, nng cao thc php
lut. S lnh o ca ng phi m bo thng xuyn, y v ton din...
4- y mnh cng tc bi dng i ng cn b php l c nng lc, trnh ,
c phm cht chnh tr v phong cch lm vic tt b tr vo cc c quan lm
cng tc php lut.
5- y mnh cng tc u tranh chng vi phm php lut, t chc cho nhn dn
tham gia mt cch mnh m vo cng tc ny, dng sc mnh ca php ch x
40
hi ch ngha, kt hp vi d lun qun chng, u tranh chng nhng hnh vi vi
phm php lut.
6- Phi kt hp gio dc php lut vi gio dc o c, vn ho, nng cao trnh
chung ca nhn dn.
Vn XIX.
C ch iu chnh php lut

C ch iu chnh php lut l qu trnh thc hin s tc ng ca php lut ln
cc quan h x hi. Qu trnh ny tri qua 4 giai on:
1. Ban hnh cc qui phm php lut - yu t qui phm php lut
2. p dng php lut -
3. Xut hin cc quan h php lut
4. Thc hin quyn ch th v ngha v php l

Ban hnh
cc QPPL
p d ng
php lut
Hnh vi Quan h
php lut
Quyt nh
ADPL
Qui phm
php lut
T/h quyn
vNVPL
Xut hin
cc QHPL

thc php lut, php ch

Trt t php lut l h thng cc quan h x hi c php lut iu chnh,
trong x s ca cc ch th php lut l hp php.
Lut
Php
T
Trt
Phn bit c ch iu chnh php lut vi php lut?
Php lut l tng th cc qui tc x s do nh nc ban hnh hoc tha nhn cn
c ch iu chnh php lut l php lut c hin thc ho trong nhng trng
hp c th. Nu nh php lut c hiu l trng thi tnh th c ch iu chnh
ca php lut l trng thi ng.
Trong c ch iu chnh php lut, giai on ban hnh vn bn qui phm php
lut l giai on u tin v c ngha ht sc quan trng:
1. N l c s, tin cho mi yu t khc nhau ca c ch iu chnh php lut
2. Cht lng mi giai on, cng nh c ch iu chnh php lut ph thuc rt
nhiu vo bn thn cc qui phm php lut.
3. Mt qui phm php lut khng ng n xt theo yu cu ca nguyn tc php
ch, mi ch th lin quan vn phi thi hnh.

Vn XIX
Php ch x hi ch ngha

Php ch l s i hi cc c quan nh nc, nhn vin nh nc,
cc t chc x hi v mi cng dn phi thc hin ng, thc hin
nghim chnh php lut trong hot ng ca mnh.
c im
41
1.- Php ch l nguyn tc t chc v hot ng ca b my nh nc:
+ iu 12 Hin php qui nh: "Nh nc qun l x hi bng php lut,
khng ngng tng cng php ch x hi ch ngha"
+ C quan Nh nc, cn b, nhn vin nh nc u phi nghim chnh
v trit tn trng php lut
+ Mi vi phm php lut phi c x l nghim minh.
2- Php ch l nguyn tc t chc v hot ng ca t chc chnh tr x hi
v on th qun chng.
+ "Mi t chc ca ng hot ng trong khun kh Hin Php v php
lut".
+ ng vin vi phm php lut u b x l nh nhng cng dn bnh
thng khc.
+ iu l ca cc t chc x hi phi ph hp vi php lut.
3- Php ch l nguyn tc x s ca cng dn:
+ Mi cng dn bnh ng trc php lut, mi cng dn u c php
lut bo v nhng quyn v li ch hp php.
+ Kin thc v lut php trong thi bui kinh t th trng tr thnh mt
th "v kh", tr thnh mt tiu chun chung nh gi mt ngi tr thc
hin i.

Cc nguyn tc ca php ch:
1. m bo tnh thng nht ca php ch (trnh cc b, a phng,
tu tin, m bo x l mt cch nghim minh mi trng hp vi phm...)
2. Mi ch th u c ngha v phi chp hnh php lut
3. Bo m tnh ti cao ca Hin php v cc o lut
4. Bo m v bo v cc quyn v t do ca cng dn c php lut
qui nh
5. Ngn chn kp thi v x l nhanh chng, cng minh mi vi phm php
lut
6. Tnh php l thng nht vi tnh hp l v s cng bng ( thc t
nhiu qui nh cha hp l, c th l kh thc hin, khng th thc hin hoc
khng cng bng v.v... khi thc hin vn phi u tin tnh hp php, sau
ngh kin ngh, sa i v.v... ngha ca n l to trt t php lut, trnh s tu
tin, hn na qua nu thy cc qui nh cha hp l th cn thit phi sa i,
khng bt cp ko di...Thc t do quan h x hi thay i mt cch nhanh
chng v vy khi a ra gii php cn ch n tnh kh thi, tnh khch quan, v
nhng vn o c v.v...)
7. Tun th nghim chnh k lut nh nc v x hi

Bin php tng cng php ch trong giai on hin nay:
1. y mnh cng tc xy dng php lut:
2. T chc tt cng tc thc hin php lut
3. Tin hnh thng xuyn, kin tr cng tc kim tra, gim st, x l
nghim minh nhng vi phm php lut

42

On Tap NN - PL PDF

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

On Tap NN - PL PDF

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

ThS.

Nguyn Minh Tun nh hng n tp mn LLC Nh nc v Php lut

You might also like