C GIO N D Gi THM LP Ng vn lp 10 I-Tm hiu chung 1. Tac gia - Nguyn Gia Thiu (1741 1798), hiu Hi Tn. - Qu: lang Liu Ngan, Song Liu, Thun Thanh, Bc Ninh. - Xut thn gia inh quyn qui - Trong cuc i gi nhiu chc quan, c phong hu (n Nh Hu) hiu r
s hoang dm v cua vua chua va
canh sng bi tham cua bit bao cung n. - S nghip: + n Nh thi tp (tin, hu tp) ch Han. + Ty H thi tp, T trai thi tp ch Nm. + Cung oan ngm khc ch Nm.
2. Tac phm Cung oan ngm - Cung oan ngm: khuc ca ai oan cua ngi cung n tai hoa nhan sc c vua yu chung nhng chng bao lu bi rung bo. trong cung, nang xot thng cho s phn cua minh va oan trach nha vua phu bac. - Khuc ngm dai 356 cu, ngn ng tai hoa, ai cac, co nhiu anh hng n nhng nha th i sau. - Tc phm l mt trong s rt t nhng tc phm cp ti vn thn phn c nhn cua con ngi, bao v quyn c hanh phc cua c nhn con ngi trong vn hc trung ai. - Tc phm c gi tri nhn ao su sc
3. oan trich a) Vi tri oan trich Gm 36 cu, 209 244 b) ai y Miu ta rt nhiu cung bc tm trang c bit l ni su oan va ut c cua ngi cung n. ng thi he m khat vng giai phong cuc i tu tung cua nang.
II. oc hiu vn ban
1. Thn phn bi tham cua ngi cung n - Khi mi vo cung nng rt t ho v sc p cua mnh: Chm ay nc c l ln Lng ngang tri nhan ngn ng sa Hng tri m nguyt say hoa Ty Thi mt va Hng Nga git mnh - Nng c vua yu du. Nhng khi nhan sc khng cn s phn nng tht bi tham: + Bi rung bo + Ngay m ng tui, ngi su, khc khoai ch mong v vng. - Nng thc r v ke gy ra bi kich cua cuc i minh: vua bac ac cuc sng chn n gi chic, ca mc sn ru (Khoanh lam chi by chua xun / Chi cho hoa ra nhuy dn lai thi) => l s phn chung cua rt nhiu cung n trong thi Phong kin
2- Tm trang cua ngi cung n - Ni khc khoai mong ch nh vua : Ngy su khc tin mong nhan vng/ m nm canh ting lng chung rn - Ni bun u am, s tht vng nng n: Lanh lung thay gic c min / Mui hng tich mich, bong en thm u. + Mui hng: gi cam giac vng lng, tich mich + en: gy cam giac m u, tm ti Ni ch mong khin nng nh m tng khc tng gi. Cam giac thm u, tich mich khng phai do mui hng hay anh en ma do tm trang u am cua ngi cung n tao nn.
- - S qun quai, tc ti: Hoa nay bm n th / gy bng thm x nhuy vang. - Ni c n n au n ch tng m hnh ha nng: m nm canh ln nng vch qu/ ci bun ny ai n git nhau - Li oan trach ay nghin, hn hc: Git nhau chng cai lu cu / Git nhau bng cai u su, c cha!
- Chua xt v duyn tnh d dang dang d cua mnh: Tay nguyt lo chng xe th ch!/ Xe th ny c d dang khng? - Trang thai mun bt pha thoat khoi canh bi giam ham: ang tay mun dt t hng, / Bc minh mun ap tiu phong ma ra. V vn nhng cung bc tm trang cua ngi cung n c khi qut qua oan trch -> ting ni i quyn sng, quyn hanh phc chnh ang cua con ngi c bit l ngi ph n -> Gi tr nhn ao Ng vn lp 10 2. Ngh thut - Khng gian va thi gian ngh thut (biu hin tm trang cua con ngi) - Dung nhng t ng co sc gi cam manh me: + Chi cho hoa ra nhi dn lai thi. + Gng toan be na, dai ng xe i + gy bng thm, x nhi vang + Git nhau chng cai lu cu Git nhau bi cai u su c cha
- Nhng t Han Vit t canh nhng t nm na ni bt s i lp gia cuc sng m thm, c quanh cua ngi cung n >< canh xa hoa, trang l ni cung cm. - Ging iu cua th ngm khuc: m iu ai oan (hai cu tht vn trc vn lng: Trong cung qu m thm chic bong / m nm canh trng ngong ln ln; xen cu luc bat vn bng: Khoanh lam chi by chua xun / Chi cho hoa ra nhi dn lai thi) phu hp vi vic din ta tm trang trng ngng, tht vng cua ngi cung n. - Ngn ng iu luyn, bc hc, li dng cu trng ip c tc dung khc ha tm trang chng cht khng c cch g giai toa cua nhn vt tr tnh.
III. Tng kt - Ni dung: s ng cam su sc vi thn phn, canh ng v tm trang ang thng cua ngi cung n. - Ngh thut: ngn ng iu luyn, khc ha tm trang sc nt, ging th tr tinh
IV- Cung c- luyn tp Bai tp nng cao- sgk 123 - Ni dung ai oan va thng thn trong hai oan trich Tinh canh le loi cua ngi chinh phu, Ni su oan cua ngi cung n: ting noi oi quyn sng, quyn t do trong hanh phuc la i. ng thi gian tip t cao xa hi bac ac ang e nng ln kip sng con ngi, c bit la ngi phu n (ngi phu n co chng bi y vao cac cuc chin tranh phi nghia, ngi cung n tai sc bi ay ai trong cung vua, phu chua) - Ni dung nay th hin khuynh hng m u cho ting ku cu oi quyn sng cho con ngi.