Cu 5.

1 So snh c cu sn phm, th trng xut khu ca Vit Nam vi c cu

ca nhm th trng mi ni v ang pht trin
1/ Vit Nam
Nhn chung hng ha xut khu ca Vit Nam a phn l hng ha ch bin v
tinh ch (69,2% nm 2012), hng th s v s ch (30,7%) v 1 s t hng ha
khc. D ang c gng gim i nhng tnh hnh xut khu cc sn phm nng
nghip v hng th s, s ch vn cn cao.
Tnh hnh xut khu trong nm 2013 ca Vit Nam i vi cc th trng ny, c
th nh sau:
Th trng Trung Quc: y l i tc thng mi ln nht ca Vit Nam vi
tng kim ngch xut nhp khu hng ha nm 2013 ln ti 50,2 t USD (tng
22,0% so vi nm 2012). C cu hng xut khu ca Vit Nam sang Trung Quc
ch yu l nhm hng nng - lm - thy sn, Trung Quc vn l th trng nhp
siu ln nht ca Vit Nam. Cn cn thng mi ca Vit Nam i vi th
trng ny vn trong xu hng thm ht ln do s chnh lch v tc tng
xut khu, nhp khu ngy cng ng k. Hin nay ng trc vn tranh chp
bin ng nn ta ang gp rc ri vi th trng trn.
Th trng Nht Bn: Xut khu hng ha ca Vit Nam sang Nht Bn nm
2013 t 13,7 t USD, tng 4,5% so vi nm 2012. Tuy nhin, nu so snh vi
tc tng trng xut khu ca cc nm trc th tc tng trng xut khu
nm 2013 ca Vit Nam ti th trng ny l khng ng k (nm 2010 tng
23%, nm 2011 tng 40% v nm 2012 tng 21%).Tnh n ht nm 2013, cc
nhm hng ch lc ca Vit Nam xut khu sang th trng ny l hng dt may
t 2,4 t USD (tng 20,7% so vi nm 2012); du th t 2,1 t USD (gim
16,4%); linh kin t t 1,8 t USD (tng 8,5%); my mc thit b dng c,
ph tng t 1,2 t USD (gim 1,4%), v.v...
Th trng Hn Quc: V th ca Hn Quc trong hot ng xut nhp khu
hng ha ca Vit Nam ang ngy cng c khng nh khi quc gia ny lun
l mt i tc quan trng v mang tm chin lc ca Vit Nam. Trong cc nm
2011, 2012 v nm 2013, Hn Quc lun l th trng xut khu hng ha ln
th 4 ca cc doanh nghip Vit Nam. Cc nhm hng Vit Nam xut sang Hn
Quc ch yu l sn phm dt may t 1,6 t USD (tng 53,5% so vi nm
2012); du th t 725 triu USD (gim 9,3%); hng thy sn t 512 triu USD
(tng 0,5%), v.v
Th trng Hoa K: Kt thc nm 2013, Hoa K tip tc l th trng m Vit
Nam t thng d thng mi ln nht vi gi tr tuyt i gn 18,7 t USD
trong xut khu t tc tng l 21,4% so vi nm 2012 vi kim ngch ln
ti 23,9 t USD (chim 18% tng kim ngch xut khu ca c nc), nhp khu
l 5,2 t USD, tng 8,3%.Cc mt hng xut khu chnh ca Vit Nam sang Hoa
K trong nm 2013 l hng dt may, giy dp.
Ngoi 4 th trng chnh nu trn, cc nc trong khu vc EU v khu vc
ASEAN cng u l cc i tc thng mi quan trng ca Vit Nam.
2/ Nhm nc ang pht trin v mi ni
C cu xut khu ca cc nc ang pht trin rt a dng.
Nhm cc nc xut khu du m: Xut khu du m v cc sn phm cng
nghip ngun gc du m chim t trng cao
Mt s quc gia t trng ln trong xut kh sn phm nng sn v khong sn
Mt s quc gia c t trng cc sn phm ch bin cao: Dt may, gia dy, luyn
kim, sn phm kim loi, cc sn phm in t lp rp, ng tu, cc sn phm
cng ngh cao
T trng sn phm cng ngh cao cn thp, tp trung vo 1 s t quc gia
Th trng xut khu ca nhm nc ang pht trin v mi ni kh rng, t
chu sang chu M, t nc giu bc nht nh USA n cc nc kh khn.
Th trng xut khu chuyn trng tm t cc nc pht trin sang cc nc
ang pht trin v kinh t chuyn i
http://www.moit.gov.vn/vn/tin-tuc/2850/27-thi-truong-xuat-khau-va-17-thi-
truong-nhap-khau-cua-viet-nam-dat-kim-ngach-tren-1-ty-usd-trong-nam-
2013.aspx
http://doc.edu.vn/tai-lieu/de-tai-hoat-dong-xuat-nhap-khau-hang-hoa-cua-viet-
nam-thuc-trang-va-trien-vong-66126/

5.2 So snh c cu sn phm, th trng nhp khu ca Vit Nam vi c cu ca
nhm th trng mi ni v ang pht trin
* C cu sn phm
+ Vit Nam:
- My mc, thit b, dng c, ph tng chim t trng ln v tng dn qua tng nm
(2012: 35,1%, tng 5,5% so vi nm 2011)
- Nguyn,nhin vt liu chim >50% t trng nhp khu v tng i n nh
- Hng tiu dng v vng phi tin t c chim t trng tng i thp v gim dn
qua tng nm
+ Nhm nc mi ni v ang pht trin
- Nhp khu hng ch bin chim t ln nht v c xu hng gim dn trong giai
on 1995- 2012
- Chim t trong ng th hai l nhp khu nhin liu, v mt hng ny ang c
xu hng gia tng nhp khu (2012:18,4 tng gn gp 3 so vi nm 1995)
- Ngoi ra, cc nhm hng thc phm , nng sn chim t trng nhp khu thp v
c xu hng gim
Th trng nhp khu:
+ Vit Nam:
Th trng nhp khu tri rng nhng gi tr tp trung ch yu vo cc quc gia
chu v mt s cc quc gia pht trin:
- Th trng Trung Quc: Nhp khu hng ho ca Vit Nam t Trung Quc
tng trng mnh (tng 28,4%), t tr gi l 36,95 t USD, chim 28% tng tr
gi nhp khu ca c nc
- Th trng Nht Bn: Nhp khu hng ha ca Vit Nam t th trng Nht
Bn ch tng nh (0,1%) trong khi nm 2010 tng 20,7%, nm 2011 tng 15,4%
v nm 2012 tng 11,6%. Tr gi nhp khu hng ho t Nht Bn nm 2013 l
11,61 t USD
- Th trng Hn Quc: Trong nm qua, thng mi hai chiu Vit Nam- Hn
Quc t tc tng trngmnh nht trong s cc i tc thng mi chnh
ca Vit Nam, vi kim ngch ln n 27,33 t USD, tng 29,4% so vi nm
2012. Trong , nhp khu l 20,7 t USD, tng ti 33,2%.
- Th trng Hoa K: Nhp khu hng ha ca Vit Nam t Hoa K trong nm
2013 t 5,23 t USD, tng 8,3% so vi nm trc. Trong nm qua, c 13 nhm
hng nhp khu t Hoa K t tr gi trn 100 triu USD vi tng tr gi hn 4
t USD, chim 77% tr gi hng ho nhp khu t Hoa K.
- Th trng EU: Nhp khu hng ha t cc nc EU trong nm qua c tr
gi l 9,45 t USD, tng 7,5% so vi nm 2012
+ Nhm nc ang pht trin v mi ni:
- T trng nhp khu t th trng cc nc pht trin gim mnh t nm 1995 :
59,1% n nm 2012 ch cn 37,7%
- Th trng nhp khu tp trung phn ln t cc nc ang pht trin v mi ni,
th hin qua t trng nhp khu t cc th trng ny u tng theo tng nm

Ngun: http://www.baomoi.com/Nhung-nhom-hang-nhap-khau-chinh-nam-
2013/50/13012113.epi
http://www.customs.gov.vn/Lists/ThongKeHaiQuan/ViewDetails.aspx?ID=533
&Category=Ph%C3%A2n%20t%C3%ADch%20chuy%C3%AAn%20%C4%91
%E1%BB%81&Group=Ph%C3%A2n%20t%C3%ADch
v s liu cung cp t slide mn hc

Cu 5.3 nh hng pht trin th trng xut khu:
- a dng ha th trng xut khu:
+ Th nht, y mnh cc hot ng m phn song phng, a phng vi cc th
trng, khu vc th trng trng im, nhiu tim nng nh FTA, TPP,..T tn
dng tt cc c hi m ca th trng ca nc ngoi v l trnh ct gim thu quan
y mnh xut khu v nng cao hiu qu xut khu hng ha Vit Nam.
+ Th hai, tng cng cc hot ng xc tin xut khu theo hng ch trng m
rng th trng cc nc ang pht trin, cc th trng tim nng v th trng mi
ni nh cc nc nhm BRIC (trong c Braxin, Nga, n ).
+ Th ba, tng cng hot ng ca cc thng v Vit Nam ti nc ngoi, cng
c, m rng h thng c quan i din xc tin thng mi Vit Nam ti nc ngoi
nhm cung cp cho doanh nghip cc phn tch, d bo tnh hnh th trng cng nh
lut php, chnh sch v tp qun bun bn c th ca tng khu vc th trng. Ch
trng hot ng tuyn truyn, ph bin cc DN tn dng cao nht cc iu kin
thun li v tip cn th trng v ct gim thu quan y mnh xut khu v nng
cao hiu qu xut khu hng ha Vit Nam sang cc th trng k FTA.
+ Th t, to c ch thun li cho xut khu, i mi m hnh t chc, thc hin cc
chng trnh thun li ha thng mi; khuyn khch t chc cc s kin qung b,
gii thiu thng hiu DN, sn phm c tm quc gia; hng dn v h tr DN ch
ng bo h cc thng hiu, nhn hiu hng ha xut khu trn th trng th gii.
- R sot cc c ch, chnh sch v cam kt quc t bo m s ng b trong qu
trnh thc hin cc cam kt v cc hip nh k, to iu kin lu thng thun li,
n nh cho hng ha xut khu.
- Khuyn khch hot ng ca cng ng ngi Vit Nam nc ngoi trong t chc
phn phi hng ha Vit Nam vo h thng phn phi ti nc nhp khu.
- y nhanh tin xy dng kt cu h tng thng mi ti cc khu vc ca khu
bin gii; cung cp, cp nht thng tin v th trng, c ch, chnh sch bin mu ca
nc lng ging; hng cc doanh nghip xut nhp khu qua cc ca khu quc t,
ca khu chnh m bo n nh v phng trnh c nhng ri ro trong hot ng
thng mi bin gii.
- Pht huy vai tr, v th ca Vit Nam trong cc t chc quc t, khu vc v tng
cng hot ng ngoi giao kinh t m rng th trng xut khu.
- Tp trung pht trin th trng cho cc sn phm c sc cnh tranh ln, c gi tr gia
tng cao hoc cc nhm sn phm c t trng kim ngch ln. nh hng v c cu th
trng n nm 2020: chu chim t trng khong 46%, chu u khong 20%, chu
M khong 25%, chu i Dng khong 4% v chu Phi khong 5%.
* nh hng pht trin th trng nhp khu
- a dng ha th trng nhp khu, ci thin thm ht thng mi vi cc th trng
Vit Nam nhp siu.
- Ngn chn vic nhp lu hng t cc nc ASEAN v Trung Quc bo v hng
sn xut trong nc. Tranh th m ca th trng trong cc FTA mi a dng ha
th trng nhp khu v nhp khu cng ngh ngun.
lm c nh vy th cn:
+ Pht trin sn xut, chuyn dch c cu kinh t: gm Pht trin sn xut cng
nghip v pht trin sn xut nng nghip.
+Pht trin th trng;
+ Chnh sch ti chnh, tn dng v u t pht trin sn xut hng xut khu;
+ u t pht trin c s h tng giao nhn kho vn v y nhanh x hi ho
hot ng dch v logistics;
+ o to pht trin ngun nhn lc;
+ Kim sot nhp khu;
+ Nng cao sc cnh tranh ca doanh nghip v vai tr ca hip hi ngnh hng.

http://www.customs.gov.vn/Lists/TinHoatDong/ViewDetails.aspx?ID=18410
http://luatminhkhue.vn/xuat-nhap-khau/quan-diem-va-dinh-huong-phat-trien-xuat-
nhap-khau-nham-phat-trien-ben-vung-o-viet-nam-thoi-ky-2011-2020.aspx
http://www.nhandan.com.vn/kinhte/nhan-dinh/item/23450002-da-dang-hoa-thi-truong-
xuat-nhap-khau.html
http://www.chinhphu.vn/portal/page/portal/chinhphu/noidungchienluocphattrienkinhte
xahoi?_piref135_16002_135_15999_15999.strutsAction=ViewDetailAction.do&_piref
135_16002_135_15999_15999.docid=1174&_piref135_16002_135_15999_15999.sub
stract=

Cu 5.4 Nhng vn v xut khu m Vit Nam ang i mt:
1. Hng ha xut khu Vit Nam hu ht c cht lng trung bnh, khng c yu
t ni tri so vi i th cnh tranh. Mc d nng, lm thy sn l nhng mt hng
xut khu ch lc ca Vit Nam, nhng cht lng sn phm rt ng bo ng, tnh
trng lm dng cc loi khng sinh, bm tp cht i khi cn cng khai, khin nhiu
th trng nh Hn Quc, Nht Bn, EU, M... bt bnh v phn ng vi cc doanh
nghip Vit Nam. Kt qu l, mt s mt hng c cht lng cha cao ny c xut
khu sang th trng Trung Quc - ni sn sng chp nhn nhng hng ha km cht
lng, nhng c gi. iu ny c th lm tng cu ngn hn, nhng s rt ri ro
khi th trng ny ngun cung hoc t ngt thu hp nhp khu, quay sang sit cht
kim tra cht lng hoc khng nhp khu, khin hng Vit Nam ng bng, khng
tiu th c, th vic thua l l iu kh trnh khi. Tng trng v kim ngch xut
khu nng thy sn ca Vit Nam ch yu nh vo tng khi lng ch khng phi
tng gi. Nm 2012, gi tr go xut khu ch tng 0,4% nhng khi lng tng n
12,7% so vi nm trc . Nguy c i mt vi nhng ro cn phi thu quan, cc ro
cn lin quan n ngun gc xut x, cht lng sn phm, v sinh dch t, bo h s
hu tr tu... ngy cng c cc nc pht trin cao, i khi cn cao hn c cc
hng ro v thu. y cng l vn ang c nhiu nc chun b v p dng
n u TPP.
2. Mt hng xut khu ch yu l sn phm gia cng v nguyn liu th. Tnh
ring trong nm 2012, t trng trong tng kim ngch xut khu ca nguyn liu th
khai thc cn ln (ch tnh ring du th, than , qung v khong sn t trn 9,65
t USD, chim 8,4%). Nng, lm - thy sn cha qua ch bin hoc mi s ch chim
t trng cao (t khong 27 t USD, chim 23,6%).
Hng gia cng, lp rp cn ln (ch tnh ring dt may, giy dp, x si dt cc
loi, nguyn ph liu dt may, da giy, my vi tnh sn phm in t v linh kin v
mt s loi khc c kim ngch trn 33 t USD, chim 29%). Ch vi 3 nhm trn
chim trn 60% tng kim ngch xut khu c nc
3.Xut siu t c cha tht bn vng. Sut thi k 1994-2011, gi tr nhp
khu lun ln hn so vi gi tr xut khu. iu ng lo ngi l thm ht thng mi
tng dn theo thi gian.:Nu trong nm 2005 thm ht thng mi t khong 4,54 t
USD, th n nm 2008 mc thm ht ln n 18,03 t USD, gp gn 4 ln trong
vng ch 3 nm. Nm 2009 mc thm ht l 12,85 t USD gp 3 ln so vi nm 2005.
Trong nm 2011, cn cn thng mi tip tc nghing v nhp siu vi mc thm ht
vo 9,84 t USD.Tuy nhin, nm 2012, cn cn thng mi c s o chiu, ln u
tin trong gn 20 nm k t 1993 Vit Nam xut siu. Song, kh nng xut siu ca
Vit Nam khng bn vng do nhng hn ch, bt cp v m hnh kinh t nh
cp trn. Mt im ng lu l nguyn nhn ca xut siu nm 2012 ch yu do
nng lc sn xut ca cc doanh nghip Vit Nam qu yu, nhp khu nguyn, vt
liu sn xut gim mnh.
4. Cc ch th tham gia xut khu thiu ch ng trong phi hp, dn n ngun
lc phn b cho xut khu cha thc s hp l. Hin tng c ma mt gi tuy
khng phi mi nhng vn thng xuyn xy ra, gn y nht, nhng loi nng sn
ch lc ca Vit Nam nh go, c ph, cao su u c xu hng gim c v sn lng
v kim ngch. Khi th trng quc t c nhu cu tng ln, th cc h nng dn u
chy s cung cp cc sn phm ny, ri li ri vo vng lun qun trng - cht -
li trng - li cht nhng vn cha c gii php hu hiu. Thit hi ny trc ht
thuc v ngi nng dn, ri n doanh nghip v Nh nc, quan trng hn l lng
ph ngun lc x hi, vn ang ngy cng tr nn khan him, nhng i khi c nhng
a phng d khng c li th so snh trong xut khu, song, vn sn sng t b
ngun lc - nhng sn phm c li th so snh chuyn sang nhng mt hng bt li
th mt cch rt phong tro...
Vy gii php ra:
1. i vi mt hng nng lm thu sn: Cn xc nh li th so snh ca Vit
Nam, chn ra mt s mt hng mang tnh cht chin lc u t ng b, c
chui ngnh hng t sn xut, ch bin n tiu th c gi tr gia tng cao. Hn ht, cn
sm ra cc bin php ng b quy hoch vng nguyn liu m bo nng cao
cht lng sn phm v n nh sn lng sn phm xut khu. Trong quy hoch trung
v di hn, Vit Nam cn c chin lc v gii php ng b t th trng tiu th cho
n lu thng, ch bin, khu k thut, t chc sn xut v cung cp dch v u vo
cho sn xut v chia s li tc bn hng vi nng dn. Chng ta cn thay i cch t
duy, theo xy dng nn cng nghip nng thy sn da trn nhu cu ca khch hng
hn l cc gii php lu nay bt u t sn xut.
2. Ti din n Din n Xc tin xut khu Vit Nam 2013 c Cc Xc tin
thng mi, B Cng Thng t chc sng 11/4/2013 ti H Ni, V th trng M,
ng Nguyn Hng Dng - Ph V trng V chu M, B Cng Thng c bit lu
v nhn mnh s kht khe v iu kin v sinh thc phm v an ton tiu dng. Theo
ng Dng, thc y xut khu sang th trng M cn cng c nng lc kinh
doanh ca cc doanh nghip xut khu c v cng ngh, thng tin, nhn lc; Tng
cng thm nhp th trng; ct gim chi ph; lin doanh lin kt v c bit l chun
b c th n bt c hi do Hip nh Hp tc Xuyn Thi Bnh Dng TPP mang
li.
3. Cn tip tc khai thc m rng th trng thng mi. y mnh xut khu, hn
ch nhp khu hng tiu dng khng thit yu, hng xa x. Xy dng chnh sch c th
v ph hp v pht trin th trng trong nc.
4. Chuyn dch mnh m c cu mt hng xut khu theo hng gim t trng ca
nhm sn phm th v s ch, tng nhanh t trng ca nhm sn phm ch bin, ch
to trong tng kim ngch xut khu. u tin pht trin ngnh cng nghip p dng
cng ngh cao tng ngun hng xut khu c hm lng cng ngh cao, c sc cnh
tranh v gi tr gia tng cao. lm c iu ny, Vit Nam cn u tin pht trin
cng nghip h tr; tng kh nng cho v nhn chuyn giao cng ngh t cc doanh
nghip FDI; chuyn hng nhp siu sang cc nc pht trin, du nhp cng ngh
ngun, cng ngh cao nng cao nng lc sn xut ni a.

Ti liu tham kho:
B K hoch v u t (2013). nh gi tng th tnh hnh kinh t - x hi Vit
Nam sau 5 nm gia nhp T chc Thng mi Th gii, thng 4/2013, H Ni;
http://socongthuong.thaibinh.gov.vn/ct/cn/Lists/xnkhoinhap/Attachments/5/bao_cao
_XK_-_Final_Aug_2011.pdf
( S liu B cng thng http://www.moit.gov.vn/vn/Pages/Trangchu.aspx)
( S liu Tng cc thng khttp://www.gso.gov.vn/default.aspx?tabid=629&idmid=4)

Cu 5.5 Nhng vn ca nhp khu Vit Nam v xut gii php khc phc
Vit Nam nhp siu ln nhng th trng gn, phn ln th trng khng phi l
cng ngh ngun, thm ch l k thut - cng ngh thp, hoc c h chuyn giao
li trong qu trnh hin i ha. L do c bn l, thay v sn xut ra vi chi ph cao cc
sn phm ph tr u vo, doanh nghip c th nhp khu nguyn ph liu t Trung
Quc v ASEAN vi cht lng tng ng v gi thnh r hn nhiu (khng tnh
n phn nhp khu cng ngh). Nm 2012, Vit Nam nhp siu t 28 th trng, trong
ln nht l Trung Quc vi gn 16,4 t USD; Hn Quc: 9,96 t USD, i Loan:
6,45 t USD
iu ng bun l, c cu hng ha nhp khu t Trung Quc v ASEAN khng ch l
nguyn ph liu, m cn bao gm cng ngh sn xut, hm ngha Vit Nam ang nhp
khu cng ngh lc hu v c k ca khu vc, trong lc cha tip cn c cng ngh
ngun t cc nc cng nghip pht trin. iu ny dn n vic cng kh tng nng
sut trong tng lai, cng nh kh c th gip Vit Nam bc nhanh hn trong vic
theo ui gi tr gia tng cao trong chui gi tr ton cu, cha ni l sa vo by thu
nhp trung bnh.

Mt s gii php
khc phc nhng vn cn tn ti trong bc tranh xut nhp khu Vit Nam,
trong thi gian ti, theo nghin cu ca chng ti cn thc hin cc gii php sau:
Th nht, cn tip tc khai thc m rng th trng thng mi. Hn ch nhp khu
hng tiu dng khng thit yu, hng xa x. Xy dng chnh sch c th v ph hp v
pht trin th trng trong nc.
Th hai, s dng cc bin php hp php qun l nhp khu. Vic xy dng hng ro
k thut trong khun kh cc quy nh ca WTO qun l nhp khu. Tuy nhin,
Vit Nam hu nh cha s dng c cc bin php hp php ny kim sot nhp
khu v hn ch nhp siu. Cha ni n vic, dng nh rt yu t trong vic kim
sot hng nhp lu, hng nhi, hng gi v hng c hi t th trng Trung Quc.
C 2 nguyn nhn chnh y: (i) Nu nh Vit Nam a ra mt tiu chun k thut
no buc hng ha nhp khu t nc ngoi phi tun th, th theo quy nh ca
WTO, hng ha ca Vit Nam sn xut v bn trn th trng ni a cng phi tun
theo tiu chun k thut . iu ny khng d dng i vi chnh cc doanh nghip
Vit Nam. (ii) Vic phn nh trch nhim gia cc b, ngnh trong xy dng tiu
chun k thut cho hng ha nhp khu hin khng r rng, dn n kh khn trong
vic thc hin.
Thi gian ti, Vit Nam cn xy dng cc hng ro phi thu quan ph hp vi cam kt
quc t hn ch nhp khu my mc, thit b cng ngh lc hu, bo v quyn li
ngi tiu dng v to iu kin nng cao nng lc cnh tranh ca hng Vit Nam.
.Ngun:
http://www.tapchitaichinh.vn/Xuat-nhap-khau/Xuat-nhap-khau-Viet-Nam-Nhung-
diem-sang-toi/28211.tctc
http://www.slideshare.net/t2nguyenquoc/cc-vn-xut-nhp-khu-vit-nam