B GIO DC V O TO

TRNG I HC KINH T TP. HCM

--------------------------------------

CNG TRNH D THI
GII THNG NGHIN CU KHOA HC SINH VIN
NH KINH T TR - UEH 2013
TN CNG TRNH
NG DNG M HNH VALUE AT RISK TRONG VIC
O LNG V A RA QUYT NH QUN TR RI
RO T GI TI CC NGN HNG THNG MI
VIT NAM.
THUC NHM NGNH KHOA HC
KINH T
i
MC LC
DANH MC T VIT TT .................................................................................. iii
DANH MC BNG ................................................................................................ iv
DANH MC BIU , HNH V. ........................................................................ v
PHN M U ...................................................................................................... vi
CHNG 1. RI RO T GI, TNH TT YU CA RI RO T GI,
QUN TR RI RO T GI, M HNH VALUE AT RISK V C S
KHOA HC O LNG RI RO T GI. ................................................. 1
1.1. Ri ro t gi v tnh tt yu ca ri ro t gi. .................................................. 1
1.2. Qun tr ri ro t gi. ....................................................................................... 1
1.3. M hnh Value at Risk v c s khoa hc o lng ri ro t gi. .............. 2
1.3.1. L lun m hnh Value at Risk. ................................................................ 2
1.3.2. Cc phng php tnh VaR. ...................................................................... 4
1.3.3. Cc hn ch ca m hnh VaR. ................................................................. 8
1.3.4. Gii thiu Back test. ............................................................................... 8
1.3.5. Gii thiu Stress test v E-VaR. ............................................................ 8
CHNG 2. THC TRNG KINH DOANH NGOI T V HOT NG
QUN TR RI RO T GI TI CC NHTM VIT NAM QUA CC NM
2010 - 2012 ............................................................................................................... 10
2.1. Khung php l trong hot ng kinh doanh ngoi t ti Vit Nam. .............. 10
2.2. Cc giao dch ngoi t ang c trin khai cc NHTM Vit Nam. .......... 11
2.2.1. Giao dch ngoi t giao ngay (Spot operation). ...................................... 11
2.2.2. Giao dch ngoi t k hn (Forward operation). ..................................... 12
2.2.3. Giao dch ngoi t quyn chn (Option operation). ................................ 15
2.2.4. Giao dch ngoi t hon i (Swap operation). ....................................... 16
2.3. Thc trng hot ng kinh doanh ngoi t ti cc NHTM Vit Nam. ........... 17
2.3.1. Kt qu hot ng kinh doanh ngoi t ti cc NHTM qua cc nm 2010
2012. ............................................................................................................... 17
ii
2.3.2. Mc cnh tranh trong hot ng kinh doanh ngoi t. ...................... 21
2.4. Thc trng qun tr ri ro t gi ca cc NHTM Vit Nam. ......................... 23
2.5. S cn thit phi s dng m hnh VaR trong o lng ri ro t gi. .......... 24
CHNG 3. NG DNG M HNH VALUE AT RISK TRONG VIC O
LNG V A RA QUYT NH QUN TR RI RO T GI TI CC
NHTMVN ................................................................................................................. 25
3.1. ng dng m hnh Value at Risk o lng ri ro t gi. .......................... 25
3.1.1. Phng php m phng lch s............................................................... 25
3.1.2. Phng php Variance Covariance. ..................................................... 26
3.1.3. Phng php m phng Monte Carlo. .................................................... 27
3.1.4. Kt qu tnh VaR. .................................................................................... 28
3.2. ng dng Back test kim tra tnh chnh xc ca VaR. ........................... 29
3.3. ng dng Stress test v E-VaR khc phc hn ch ca VaR. ................... 30
3.3.1. Stress test. ................................................................................................ 30
3.3.2. E- VaR. .................................................................................................... 31
3.4. Hiu qu ca m hnh Value at Risk. ............................................................. 32
3.4.1. a ra mc chu ng ca ngn hng khi gp ri ro t gi. ................... 32
3.4.2. ng dng kt qu tnh VaR qun tr ri ro t gi bng cng c ngoi
t phi sinh. ....................................................................................................... 32
3.4.3. ng dng Value at Risk v Optquest xc nh trng thi ngoi t ti
u. ...................................................................................................................... 39
3.5. Kin ngh. ....................................................................................................... 40
3.5.1. Kin ngh vi cc Ngn hng Thng mi. ............................................ 40
3.5.2. Kin ngh vi NHNN Vit Nam trong vic ban hnh chnh sch qun tr
ri ro t gi. ....................................................................................................... 44
KT LUN .............................................................................................................. 46
TI LIU THAM KHO. ....................................................................................... a

iii
DANH MC T VIT TT
ACB Ngn hng Thng mi C phn Chu
KQKDNT Kt qu hot ng kinh doanh ngoi t
NHNN Ngn hng Nh nc Vit Nam
NHNTVN Ngn hng Ngoi thng Vit Nam
NHTM Ngn hng Thng mi
NHTMCP Ngn hng Thng mi C phn
NHTW Ngn hng Trung ng
PGD Phng giao dch
PL Ph lc
QLNH Qun l ngoi hi
TK Ti khon
TTQT Thanh ton quc t
VCB Ngn hng Thng mi C phn Ngoi thng Vit Nam
VCB Vietcombank
VCB Bnh Thnh Ngn hng Thng mi C phn Ngoi thng Vit Nam
chi nhnh Bnh Thnh.
Vietinbank Ngn hng Thng mi C phn Cng thng.
VN Vit Nam


iv
DANH MC BNG
Bng 2.1.Tnh hnh kinh doanh ca cc NHTMCP qua cc nm 2010 - 2012. ........ 17
Bng 2.2. Ch s HHI cho thu nhp thun t hot ng kinh doanh ngoi t. ......... 21
Bng 2.3. Th phn thu nhp thun t hot ng kinh doanh ngoi t. .................... 22
Bng 2.4. Quy nh v trng thi ngoi t ca t chc tn dng, ngn hng NH nc
ngoi theo thng t 07/2012/TT NHNN. .................................................................. 23
Bng 3.1. Kt qu tnh t sut sinh li trung bnh ca danh mc. ............................ 26
Bng 3.2. Kt qu tnh ma trn Covariance. ............................................................. 27
Bng 3.3. Kt qu tnh VaR theo phng php Variance - Covariance. .................. 27
Bng 3.4. Kt qu tnh VaR theo cc phng php. ................................................. 28
Bng 3.5. Kt qu tnh E-VaR. ................................................................................. 31
Bng 3.6. Bng tnh t gi mua k hn EUR/VND. ................................................. 36
Bng 3.7. Tnh ton li/ l trong chin thut Long Butterfly. .................................. 37
Bng 3.8. Bng tnh li l ca chin thut Short Stradle. ......................................... 38
Bng 3.9. Cc chin thut quyn chn v cch s dng. .......................................... 38
Bng 3.10. Kt qu trng thi ngoi hi ti u ngy 01/04/2013. ............................ 40
Bng 3.11. Kt qu tnh ton chi ph bin cc hp ng k hn. ............................. 41
Bng 3.12. Thang im nng lc dnh cho chuyn vin KDNT. ............................. 42


v
DANH MC BIU , HNH V.
DANH MC BIU
Biu 2.1. Kt qu kinh doanh ca cc NHTM. .................................................... 18
Biu 2.2. Tnh hnh bin ng t gi USD/VND 2009 -2011. ............................ 19
Biu 2.3. Kt qu KDNT ca VCB v cc ngn hng khc qua cc nm 2010 -
2012. .......................................................................................................................... 20
DANH MC HNH V
Hnh 1.1. Phn phi xc sut tnh VaR. ...................................................................... 3
Hnh 2.1. Li nhun/ l ca khch hng trong v th mua ngoi t. ......................... 12
Hnh 2.2. Li l ca ngn hng trong hp ng k hn cam kt mua ngoi t. ....... 13
Hnh 2.3. Li l ca quyn chn mua v th khch hng. ..................................... 15
Hnh 3.1. D liu t gi trong qu kh t 01/07/2002 n 04/03/2013. ................... 25
Hnh 3.2. Tnh ton VaR theo phng php m phng lch s bng bng tnh spread
sheet. .......................................................................................................................... 25
Hnh 3.3. Kt qu tnh VaR bng m phng Monte Carlo 10.000 tnh hung. ........ 28
Hnh 3.4. Kt qu kim nh Back test. .................................................................... 29
Hnh 3.5. Kt qu Stress test 10.000 m phng. ....................................................... 30
Hnh 3.6. Lc t tng quan. ............................................................................. 35
Hnh 3.7. Li/ l trong chin thut Butterfly cp t gi USD/VND. ........................ 37
Hnh 3.8. Hnh v minh ha bn quyn chn mua v bn quyn chn bn Short
Stradle........................................................................................................................ 38
Hnh 3.9. Kt qu chy ti u bng Optquest. .......................................................... 40

vi
PHN M U
1. L DO CHN TI.
C cu thu nhp ca a phn cc ngn hng thng mi ti Vit Nam ch yu da
trn hot ng cp tn dng. Nhng theo cc chuyn gia kinh t, y l c cu thu
nhp khng n nh. V khi cnh tranh gay gt din ra cc ngn hng buc phi tng
li sut huy ng v gim li sut cho vay. Chnh iu ny lm gim thu nhp ca
cc ngn hng. iu ny thc s c nh hng n nhng ngn hng c c cu thu
nhp da vo hot ng cp tn dng. Theo li khuyn ca cc chuyn gia ny, cc
ngn hng nn chuyn dn c cu thu nhp sang hot ng dch v, y mi chnh
l thu nhp bn vng ca ngn hng. Kinh doanh ngoi t l mt hot ng c tc
tng trng thu nhp rt cao. C th ng gp vo 13,01% so vi kt qu kinh
doanh ca Vietcombank nm 2010 tng ng 561.680 triu VN, sau tng
n 26,17% nm 2011, v 34,86% cho nm 2012 tng ng 1.488.308 triu
VN, gp 2,65 ln kt qu KDNT 2010.
Tuy nhin mt s ngn hng thng mi khc hot ng kinh doanh ngoi t li
khng my kh quan. n c vi trng hp ca ACB kt qu KDNT nm 2010
t 191.104 triu VN, nm 2012 li nhun hot ng ny dng -1.863.643 triu
VN, tc l gim 8,75 ln so vi nm 2010. Hoc trng hp ca Eximbank kt
qu kinh doanh ngoi t nm 2010 v 2012 ln lt l 15.750 triu VN, v -
297.374 triu VN, tc kt qu nm 2012 gim 17,9 ln so vi nm 2010.
Vy nhn t no lm nn nhng s khc bit trn? Cha kha thnh cng
trong hot ng kinh doanh ngoi t chnh l qun tr ri ro t gi (Keyon 1990).
Mc d vy, thc t vic qun tr ri ro t gi ti Vit Nam li c thc hin theo
c ch trng thi ngoi t. C ch ny khng phn nh c ng ri ro t gi
m cc ngn hng thng mi ang gp phi, ng thi cng t ra mt s khng
hiu qu.
Thm mt yu t khc na chnh l s cnh tranh gay gt trong hot ng kinh
doanh ngoi t gia cc NHTM trong v ngoi nc, m phn thng ang dn thuc
v cc NHTM nc ngoi. iu ny s gy ra mt s kh khn cho hot ng
KDNT cng nh hot ng ti tr xut nhp khu ca cc NHTM trong nc.
vii
Cui cng xut pht t cuc khng hong kinh t ti chnh ti M nm 2007 2008
trc tnh hnh nhiu ngn hng sp . Nhng li c mt s ngn hng vn vng
th nh vo vic s dng cng c qun tr ri ro mnh.
Chnh t nhng nguyn nhn ny m tc gi thc hin ti ng dng m hnh
Value at Risk trong vic o lng v a ra quyt nh qun tr ri ro t gi ti cc
NHTM Vit Nam.
2. XC NH VN NGHIN CU.
Trong phm vi nghin cu, tc gi tp trung phn tch thc trng hot ng kinh
doanh ngoi t cng nh qun tr ri ro ti cc NHTM Vit Nam, t tm ra
nhng hn ch. Tin hnh xy dng cng c nh lng ri ro t gi m c th l
m hnh VaR, tin hnh khc phc nhng hn ch ny.
Bi vit i t nhng vn c bn nht ca ri ro t gi, tin hnh phn tch tnh
hnh qun tr ri ro cng nh kt qu hot ng kinh doanh ngoi t ti cc NHTM
cho thy tm quan trng ca vic qun tr ri ro t gi, t ng dng m hnh
VaR o lng ri ro bng cc phng php, cui cng a ra nhng bin php
khc phc hn ch m hnh VaR cng nh nghin cu mt s kin ngh gip m
hnh VaR c kh thi ti Vit Nam.
3. CU HI V I TNG NGHIN CU.
Bi vit tp trung tr li nhng cu hi nghin cu sau.
Th nht, ti sao ri ro t gi lun tn ti trong c ch iu hnh chnh sch t gi
hin nay ti cc nc trn th gii ni chung v Vit Nam ni ring?
Th hai, thc trng hot ng kinh doanh ngoi t v qun tr ri ro t gi ti cc
NHTM Vit Nam ang din ra nh th no?
Th ba, ti sao cn s dng m hnh Value at Risk o lng ri ro t gi? Thc
s m hnh Value at Risk l g?
Th t, ng dng ca m hnh Value at Risk o lng ri ro t gi ra sao? V
vic s dng kt qu t m hnh Value at Risk ra quyt nh qun tr ri ro t gi
nh th no?
Th nm, c nhng hn ch no ca m hnh Value at Risk v cch khc phc ra
sao?
viii
tr li nhng cu hi nghin cu trn bi vit tp trung nghin cu nhng i
tng sau y.
Th nht, phn tch tnh hnh thc trng v qun tr ri ro t gi v hot ng kinh
doanh ngoi t ti Vit Nam lm c s khng nh tm quan trng ca m hnh
Value at Risk.
Th hai, nghin cu l thuyt v cch ng dng m hnh Value at Risk p dng
ti Vit Nam.
Th ba, phn tch nhng hn ch ca m hnh Value at Risk tm ra nhng gii
php hon thin v kin ngh.
4. PHNG PHP NGHIN CU.
Phng php nghin cu ca bi vit c chia thnh hai phn.
Th nht, i vi cc mc tiu nh tnh, bi vit s dng phng php m t, thng
k, so snh lm r nhng l thuyt v tnh tt yu ca vic tn ti t gi hi oi.
Cng vi l vic khng nh tm quan trng ca cng tc qun tr ri ro t gi
trong hot ng kinh doanh ngoi t ti cc ngn hng thng mi Vit Nam, c
th hin qua phn phn tch thc trng.
Th hai, vi nhng mc tiu nh lng, bi vit s dng ch s HHI a ra mc
cnh tranh trong hot ng kinh doanh ngoi t ti Vit Nam lm nn tng
a ra kt lun v tnh cp thit ng dng m hnh Value at Risk. Tip theo, bi vit
xc nh s dng m hnh Value at Risk o lng ri ro t gi. ng thi s
dng Back test, Stress test, v E-VaR khc phc nhng hn ch ca m hnh
Value at Risk. Cui cng tng hiu qu qun tr khi ng dng m hnh ny tc
gi s dng thm chi ph ri ro bin trong vic ti a ha li nhun kt hp ti
thiu ha ri ro, cng vi m hnh ARIMA cho t gi k hn.
5. NI DUNG NGHIN CU.
Bi vit c b tr thnh ba chng vi ni dung sau y.
Chng 1. Trnh by nhng s s v ri ro t gi, tnh tt yu ca ri ro ny, ng
thi khng nh tm quan trng ca cng tc qun tr ri ro t gi, cng vi l
vic gii thiu m hnh VaR cng nhng cch thc o lng.
ix
Chng 2. Trnh by thc trng hot ng kinh doanh ngoi t ti cc NHTM Vit
Nam cng vi qu trnh qun tr ri ro, cho thy nhng bt cp trong qun tr ri
ro t gi ti Vit Nam. ng thi tng tnh thuyt phc khi a ra tm quan
trng ca vic ng dng VaR, tc gi trnh by ch s HHI, ch s o lng mc
cnh tranh, trong hot ng KDNT.
Chng 3. Trn c s nn tng l thuyt chng 1, tm quan trng ca m hnh
VaR c khng nh ti chng 2, chng 3 tp trung trnh by ng dng ca
m hnh VaR cng nhng cch khc phc hn ch. Ni dung cui chng l phn
trnh by mt s m hnh cng nh ch s gip tng hiu qu ca vic ng dng m
hnh VaR a ra quyt nh qun tr ri ro t gi.
6. NGHA CA CNG TRNH NGHIN CU.
Bi vit c ngha l lun v thc tin v mt kinh t x hi, nht l trong iu kin
thc t ti Vit Nam hin nay.
V mt l lun, bi vit h thng ha li nhng vn lin quan n ri ro t gi,
qun tr ri ro t gi. Trnh by nhng ni dung lin quan n m hnh VaR cng
vi nhng cch khc phc hn ch. y l nhng ng gp cho vic pht trin
nhng ti tng t sau ny.
V mt thc tin, bi vit nu ra nhng thc trng trong hot ng, qun tr ri
ro, v mc cnh tranh trong hot ng kinh doanh ngoi t ti Vit Nam. Cng
vi l vic ng dng m hnh VaR o lng ri ro t gi, lm c s nh
qun tr a ra nhng quyt nh qun tr ri ro t gi. Cui cng l nhng ng
gp v cc ch s chi ph ri ro bin, m hnh ARIMA, v ng dng cng c
Optquest tng hiu qu khi ng dng m hnh VaR vo hot ng kinh doanh
ngoi t.

1

CHNG 1.
RI RO T GI, TNH TT YU CA RI RO T GI, QUN TR RI
RO T GI, M HNH VALUE AT RISK V C S KHOA HC O
LNG RI RO T GI.
1.1. Ri ro t gi v tnh tt yu ca ri ro t gi.
S sp ca ch t gi c nh c thit lp thng qua h thng tin t
Bretton Woods to ra s bin ng khng lng trc ca t gi hi oi, mc
d chnh ph cc nc c gng neo nhng t gi ny li (Bandopadhya, Gotti,
and Lu, 2010). T s bin ng ny to ra nhng thua l tim n cho nhng nh
u t, hot ng kinh doanh ngoi t. Nhng thua l tim n ny c gi bng
mt khi nim quen thuc hn l ri ro t gi. Ri ro t gi ngy cng tr nn
nghim trng khi m s bin ng ca cung cu ngoi t, cng nh cc nhn t
khc ca nn kinh t ang din ra ngy cng nhanh (Viktor Popov and Yann
Stutzmann, 2003).
S thay i ca t gi hi oi cng l mt trong nhng nguyn nhn gy ra ri ro
ti chnh cho cc NHTM. Nu cc NHTM mun o lng c ri ro ny, th mt
phng php thch hp cn c tm ra (Moremi Marwa, 2006).
Vi cc NHTM ri ro t gi tn ti ch yu do s m rng phm vi hot ng ca
mnh trn nhiu lnh vc (Hillier, 2003). c bit hot ng kinh doanh ngoi t, c
th l trn cc giao dch ngoi t phi sinh nh quyn chn, k hn, swap m ra
cho ngn hng nhiu trng thi ngoi t, cng nh nhiu mc ri ro tim n khi t
gi bin ng (Crouhy el, 2001).
Tuy nhin cc NHTM khng th khng tin hnh cc giao dch ngoi t ny, cng
nh khng th khng m rng phm vi hot ng ca mnh c v nhu cu giao
dch cng nh bo him t gi ca khch hng ngy cng cao (Moremi Marwa,
2006).
Cha kha thnh cng trong hot ng kinh doanh ngoi t cc NHTM chnh l
hiu v qun tr ri ro t gi (Keyon 1990).
1.2. Qun tr ri ro t gi.
Qun tr ri ro t gi thc cht l nhng cng vic sau y.
2

(1) Nhn ra ri ro t gi m NH ang phi i mt.
(2) Xem xt mc nh hng ca ri ro t gi nu n xy ra.
(3) o lng ri ro t gi.
(4) Quyt nh chin thut gim thiu hoc hon chuyn ri ro.
Mc tiu ca qun tr ri ro t gi chnh l nhm trnh, hoc gim thiu ri ro t gi.
Tuy nhin trong thc t mt vn v qun tr ri ro t gi hay gp chnh l cc
ngn hng ch nhn ra l mnh ang gp ri ro t gi khi khon l trong hot ng
kinh doanh ngoi t thc xy ra (Hiller, 2003). iu ny l khng ph hp v thc
cht qun tr ri ro t gi chnh l gim l hoc n trnh l v n c thc hin
trc khi khon l xy ra. Nguyn nhn chnh khin cc ngn hng khng quan
tm n ri ro h ang gp phi chnh l thiu i cng c o lng ri ro.
gip nh qun tr ri ro ca ngn hng gii quyt nhng hn ch ny, bi vit
xin c tip tc vi vic gii thiu m hnh Value at Risk.
1.3. M hnh Value at Risk v c s khoa hc o lng ri ro t gi.
1.3.1. L lun m hnh Value at Risk.
Value at Risk l g?
Bn ang chu trch nhim qun tr ri ro t gi ti mt ngn hng. Nu ngi gim
c c mt thng tin lin quan n nhng khon l do bin ng t gi mt
ngn hng khc, v ng ta mun bit liu rng iu tng t c xy n vi ngn
hng ca ng ta khng. Hay ni khc hn ng ta mun bit ri ro t gi tc ng
n ngn hng nh th no? Bn s tr li bng nhng con s trng thi ngoi t
chng? iu ny cha tr khi ngi gim c cc k am hiu v trng thi
ngoi t s gy ra cho ngn hng ng ta nguy him n mc no. Cu tr li c th
y l Value at Risk l (Thomas J. Linsmeier and Neil D. Pearson, 1996).
Value at Risk, VaR, l m hnh o lng khon l ln nht m ngn hng c th
gp phi vi mt mc xc xut nht nh khi t gi bin ng trong iu kin bnh
thng. Mt khong l ln hn VaR c th xy ra nhng vi xc sut nh hn.
(Thomas J. Linsmeier and Neil D. Pearson, 1996) Trong thc hnh chng ta hay
chn mc xc sut tnh VaR l 95% hoc 99%, vy xc sut khon l ln hn
VaR l 5% hoc 1%. Theo quy tc xc sut nh xem nh iu l khng xy ra.
3

Mc tiu ca m hnh VaR l tnh ton ra c gi tr VaR bng cc phng php
s c trnh by ti mc 1.3.2.
Ni nh th s rt kh hiu, hy cng bc n mt v d n gin sau y. ng
Join l mt nh qun tr cho ngn hng Standard Chartered, hin ti ngn hng ang
c 5 hp ng k hn c thc hin vo ngy mai tr gi quy i USD l
1.000.000 USD, bng m hnh VaR ng tnh c VaR vo ngy mai mc
ngha 95% l 20.000 USD. iu ny c ngha l vi xc xut 95% mc l ln nht
ca Standard Chartered vi nhng hp ng k hn trn l 20.000 USD. Mt cu
hi khc c t ra l c sai xt g trong kt qu tnh ton trn hay khng? V xc
sut sai l bao nhiu? Cu tr li s l c, c mt kh nng 5% mc l ln nht ca
Standard Chartered s ln hn 20.000 USD.
Mc tiu ti cao ca m hnh VaR l tnh ra c gi tr VaR, nh vy t y
chng ta c dng tng qut ca m hnh VaR nh sau.
VaR = X () vi P[X X ()] = vy minh ha cho dng tng qut ca m
hnh ny chng ta s chp nhn mt gi nh rng VaR tun theo phn phi chun
N(0;1) khi VaR s c xc nh nh sau.
Hnh 1.1. Phn phi xc sut tnh VaR.

Lch s ca m hnh VaR.
VaR c s dng ln u tin bi nhiu cng ty ti chnh nm 1980 o lng
danh mc u t. Sau c pht trin, v c s dng bi nhiu t chc khc.
Theo kho st nm 1994 ca mt nhm The Third c n 43% cc Dealer tham gia
-1 -0,8 -0,6 -0,4 -0,2 0 0,2 0,4 0,6 0,8 1
5%
VaR
4

tr li ni rng h c s dng VaR. n cui nm 1995, J. P. Morgan n lc
pht trin m hnh VaR ny thng qua h thng RiskMetric.
S pht trin ca VaR, cng nh nhng cng dng ca VaR chnh thc c ghi
du bng s cho php ca y ban Basel cc ngn hng tnh yu cu vn cho trn
c s dng VaR tnh ra gi tr ri ro vo thng 04 nm 1995. Thng 06 nm 1995,
Cc d tr Lin Bang M, Fed, a ra o lut dng VaR tnh yu cu vn
ti thiu p ng c ri ro m cc NHTM ang mc phi, v s p dng mt
khon pht nu cc NHTM khng p ng c chun vn ny. Thng 12 nm
1995, y ban Chng khon M v Cc qun l ngoi hi M cng a ra o lut
buc cc cng ty chng khon, a quc gia phi tnh ri ro v yu cu vn ti thiu
trn m hnh VaR. Nm 1996 ch th Vn cn thit ca Lin Minh Chu u tnh
ton theo m hnh VaR chnh thc c hiu lc.
Lch s pht trin k trn ca VaR cng phn no cho thy c tm quan trng
cng nh kh nng ng dng VaR trong vic o lng ri ro.
1.3.2. Cc phng php tnh VaR.
Ty theo quan im ca cc tc gi m h tin hnh chia cc phng php tnh VaR
thnh nhiu cch. Tuy nhin y, tc gi s theo nhng quan im ph bin tc c
tt c ba phng php tnh VaR c s dng a chung.
Tuy nhin cn ni trc rng mi phng php c gii thiu s c chnh xc
khc nhau. Nu nh qun tr mong mun mt s n gin trong tnh ton th d
nhin kt qu tnh VaR s km chnh xc hn so vi vic s dng nhng php m
phng phc tp.
1.3.2.1. Phng php m phng lch s.
VaR c tnh ton m khng cn phi gi thit gi tr VaR tun theo phn phi
chun, theo cch tnh ny mang tnh cht n gin. Tuy nhin kt qu tnh ton
t phng php ny s mang tnh chnh xc km hn.
Cc bc tnh ton.
Bc 1. T d liu hng ngy Y
t
t=1,,n tnh thay i gi tr hng ngy %Y
t
=(Y
t

Y
t-1
)/ Y
t-1
t=1,,n
5

Bc 2. Tin hnh tnh ton gi tr m phng lch s Q
t
=(1+ Y
t
)xY
n
vi Y
n
l gi
tr hin ti ca danh mc ng tin ang c.
Bc 3. Tm ra phn phi ca cc gi tr m phng lch s. Cn c vo mc tin
cy cho trc tm gi tr VaR.
u im ca phng php l cho kt qu nhanh, khi lng tnh ton t, ph hp
khi nh qun tr c mt danh mc ti sn ti chnh, hay cc hp ng k hn vi gi
tr nh.
Khuyt im ca phng php ny l kt qu tnh VaR km chnh xc.
Nhn xt ca tc gi vi phng php ny l khng hiu qu nu nh qun tr mun
vic kinh doanh, c bit KDNT c hiu qu, v ngy nay vi s pht trin ca khoa
hc k thut my tnh, th vic tnh ton khng cn l vn tr ngi na. Nn
chnh tnh khng chnh xc t phng php ny s l tr ngi ln nht khi qun tr
ri ro.
1.3.2.2. Phng php Variance Covariance.
Phng php ny cn gi l phng php phng sai, hip phng sai.
u tin hy ni v s ra i ca phng php variance covariance ny. Cc nh
qun tr cho rng ri ro ca mt danh mc u t phi c s lin h t cc ri ro ca
cc ti sn, ch n khng th bng tng ri ro ca cc ti sn trong mt danh mc
u t. Chnh v th khi nim Covariance c ra i tnh ton ri ro cho
mt danh mc u t. Hy tip tc mt kha cnh khc, phng php m phng
lch s cn c thm mt khuyt im khi khng ch n s bin ng ri ro cng
nhau ca cc ti sn trong mt danh mc. Do vy nu s dng phng php ny
o lng VaR cho danh mc th kt qu cng khng chnh xc. T nhng l do ny
m phng php Variance- covariance c ra i p ng nhu cu tnh VaR
lm sao va c th p ng c tnh chnh xc, va th hin c s bin ng ri
ro ca c danh mc bng ma trn covariance.
Quy trnh tnh ton.
Bc 1. T d liu hng ngy Y
t
t=1,,n tnh thay i gi tr hng ngy %Y
t
=(Y
t

Y
t-1
)/ Y
t-1
t=1,,n
6

Bc 2. Tnh ton t sut sinh li trung bnh ca danh mc theo cng thc sau. Gi
w
1
l t trng ca ng tin 1 trong danh mc cc hp ng k hn, ang tnh
ton vi w
1
= trng thi ngoi hi ca ng tin 1 quy i/ tng trng thi ngoi hi
ca cc hp ng k hn ang xt quy i. w
2
l t trong ca ng tin 2 trong danh
mc cc hp ng k hn,. , w
n
l t trng ca ng tin N trong danh mc cc
hp ng k hn. Lu y chng ta ly v d l hp ng k hn, nhng trong
thc t nh qun tr c th tnh ton cho nhiu hp ng khc, min l mt position
cho ngn hng c m ra. T dy chnh lch % t gi hng ngy tnh c bc
1, dng hm average trong excel chng ta tnh c t sut sinh li trung bnh ca
tng ng tin X
1
, X
2
, , X
n
.
T sut sinh li trung bnh ca danh mc

= w
1
X
1
+ w
2
X
2
+ + w
n
X
n
Bc 3. Tnh ton ma trn covariance cho danh mc.
Nu danh mc ch c mt ti sn th thay v tnh ma trn covariance chng ta tnh
thng ra lch chun bng nhng cng thc quen thuc.
Cn nu danh mc c t hai ti sn tr ln phi s dng n ma trn covariance. Ma
trn ny c tnh ton nh sau.
ng tin 1 ng tin 2 ng tin N
ng tin 1 w
1
2
Cov
1,1
w
1
w
2
Cov
1,2
w
1
w
n
Cov
1,n

ng tin 2 w
2
w
1
Cov
2,1
w
2
2
Cov
2,2
W
2
w
n
Cov
2,n


ng tin N w
n
w
1
Cov
n,1
w
n
w
2
Cov
n,2
w
n
2
Cov
n,n

Vi Cov
i,j
= lch chun ng tin i
i
x lch chun ng tin j
j
x h s tng
quan gia ng tin i v j
ij

Tuy nhin trong Excel chng ta c th tnh ton i lng ny d dng bng cch
dng hm covariance.
Bc 4. Tnh lch chun cho danh mc.
=

Bc 5. Tnh VaR ca danh mc.
7

VaR =

- Z

vi Z

c tnh theo phn phi chun N(0;1) v thng c tnh

bng excel vi cch dng hm Normsdist.
u im ca phng php ny l m bo tnh tng quan ca cc ng tin trong
danh mc, do lm cho VaR c tnh chnh xc hn.
Nhc im. VaR vng phi mt gi nh l tun theo phn phi chun.
1.3.2.3. Phng php m phng Monte Carlo.
y l phng php ton din nht trong cc phng php tnh VaR, vi mt kch
bn cc tnh hung c th xy ra, cng thm vi nhiu m phng s cho ra kt qu
chnh xc v phn phi xc sut ca VaR. Vi s h tr ca cc phn mm vic tnh
ton tm ra VaR mc tin cy 95% hay 99% tr nn khng ng lo ngi.
Quy trnh tnh ton.
Bc 1. Nhn din nhn t ri ro ang tc ng n trng thi ngoi t m ngn
hng gp phi. Trong trng hp o lng ri ro t gi th l s bin ng ca t
gi.
Bc 2. Tin hnh xy dng cc gi nh cho nhn t ri ro xc nh bc 1.
Bc 3. T cc gi nh bc 2 tin hnh m phng.
Bc 4. Trn kt qu m phng tin hnh tnh VaR sao cho mc l khng vt qu
5% hoc 1% ty theo khu v ri ro ca nh qun tr t gi.
u im phng php ny cho kt qu chnh xc nht, v n bao hm nhng bin
ng c th xy ra trong qu kh vo kt qu tnh ton VaR.
Nhc im ca phng php ny l i hi khi lng tnh ton nhiu. Nhng
theo quan im ca tc gi, vi s pht trin ca nhiu phn mm th vic tnh ton
tr nn n gin rt nhiu. Nn phng php ny nn c s dng rng ri
c th tnh ton VaR chnh xc nht.
Mt cu hi khc nu chng ta c d liu theo tun, m cn tnh VaR ca 15 ngy
th sao? Lc ny VaR s c tnh ton nh sau
VaR (k ngy, mc ngha ) = VaR (tun, )
8

1.3.3. Cc hn ch ca m hnh VaR.
c th tnh ton c VaR bng m hnh Value at Risk khng i hi d liu
qu kh phi l bao nhiu mu th kt qu tnh ton mi chnh xc. Do vy i lc
trong nhng trng hp nh qun tr ch c khong 10 n 15 mu cng s tnh ra
c VaR nh bnh thng, nhng kt qu ny c th khng chnh xc do vy cn
dng n Back test c trnh by ti mc 1.3.4.
Song song VaR ch phn nh nhng bin ng t d liu lch s do ngi tnh
ton cung cp. Nn c i lc chui d liu ny khng bao gm nhng bin ng
ln trong cc cuc khng hong. Do vy kt qu VaR phn nh chnh xc chng
ta cn dng n stress test c trnh by ti mc 1.3.5.
Cui cng khi VaR khng nh gi chnh xc c ri ro, tc kt qu Back test
bc b VaR. Lc ny chng ta cn dng n mt kt qu khc nh gi ri ro
chnh l E-VaR c gii thiu mc 1.3.5.
1.3.4. Gii thiu Back test.
Nhng khon l ln nht trong hot ng KDNT c th c tm ra bng m hnh
VaR. Nhng vn t ra l lm sao c th bit gi tr VaR tm c c nh gi
ng ri ro? Mt kim nh c Cc d tr lin bang M, Fed, cng vi cc nc
pht trin khc ang s dng l dng kim nh Back test. Vy Back test c
thc hin nh th no, v cng dng thc s ca n ra sao.
Back test thc cht l mt php kim tra so snh VaR tm c vi nhng d
liu trong qu kh m bo rng cc mc l thc s gp phi trong qu kh
tng ng vi danh mc ng tin ang c khng vt qua mt gii hn no .
Nu tin cy l 95% th s ln b l vt qua ny khng qu N*5%. Vi N l kch
thc mu.
1.3.5. Gii thiu Stress test v E-VaR.
Mc 1.3.1 gii thiu tnh ng dng ca m hnh VaR trong hot ng KDNT.
Tuy nhin VaR vn c nhng hn ch nht nh, v mt trong nhng hn ch ln
nht l VaR ch o lng mc l ln nht trong nhng iu kin bnh thng,
tc nhng din bin din ra trong qu kh, m thiu i nhng c sc v kinh t
hay ni khc hn l nhng bin ng ln him gp. Vn ny c c bit
9

quan tm t sau khng hong kinh t nm 2008, khi cc nh qun tr ti chnh hng
u nc M phi i mt vi nhng cn l khng khip m h, thm ch rng,
khng bit c khon l ny xut pht t u. Chnh m hnh VaR m h thn
tng phn bi li h khi khng th o lng nhng c sc kinh t nh th. K
t thi im ny m cc nh kinh t li tip tc pht trin Stress- test v E-VaR vi
mong mun khc phc nhng nhc im ca VaR. Vy Stress test v E- VaR
thc cht l g?
Stress test thc cht l php kim nh li VaR trong trng hp th trng c
nhng c sc t bin bt ng. Hay cch khc hn sau khi thc hin Stress test
kt qu VaR trong nhng trng hp t bin s c bit n. T kt qu ny, kt
hp vi kt qu VaR trong nhng iu kin bnh thng v nhng kinh nghim ca
nhn vin, nh qun l KDNT c nhng gii php phng nga ri ro t gi bng
cng c phi sinh.
Cn E-VaR l ch vit tc ca Expanded Value at Risk, tc n l gi tr m rng
ca VaR. Thng E-VaR c dng trong nhng trng hp m kim nh Back
test cho kt qu bc b VaR tc s ngy trong qu kh c bin ng thua l ln
hn VaR vt qu s lng cho php. E-VaR s c tnh theo m hnh sau y.
Gi s mt d liu u vo l nhng thua l vt qu VaR k hiu l L, hm mt
xc sut chun ca L k hiu l , ng thi mc ngha k hiu l v hm
xc sut ca mc ngha ny k hiu l lc ny E-VaR s c tnh nh sau.

Vi p
i
l xc sut thua l ng vi mc l l
i

E-VaR s cho kt qu chnh xc v vic o lng ri ro hn VaR trong nhng
trng hp back test bc b VaR. Tuy nhin khng phi lc no E-VaR cng hu
hiu v nu nh qun tr c i d phng ri ro th mc li nhun s phi gim xung
nh hng n kt qu kinh doanh. Nn mt ln na khng nh li rng E-VaR ch
nn s dng trong nhng hp ng KDNT ln hoc trong trng hp Back test cho
rng VaR ang nh gi thp ri ro.
10

CHNG 2.
THC TRNG KINH DOANH NGOI T V HOT NG QUN TR
RI RO T GI TI CC NHTM VIT NAM QUA CC NM 2010 - 2012
2.1. Khung php l trong hot ng kinh doanh ngoi t ti Vit Nam.
Th nht, Php lnh ngoi hi s 28/2005/PL UBTVQH11 ngy 13/12/2005.
Gm 10 chng, 46 iu quy nh nhng khi nim, nn tng c bn cho hot ng
trao i cng nh qun l ngoi hi ca Vit Nam. Php lnh nu r nhng hn
mc ngoi t c mang theo khi xut cnh m khng cn khai bo, hoc trng
hp u t trc tip. Ni chung y l vn bn c tnh chi phi chung cho hot ng
KDNT.
Th hai, Quyt nh s 2635/Q NHNN ngy 06/11/2008 v vic ban hnh mt
s quy nh lin quan n giao dch ngoi t ca cc t chc tn dng c php
hot ng kinh doanh ngoi hi. Ni dung quyt nh ny quy nh bin giao
ng ca t gi giao dch ti cc t chc tn dng c thc hin KDNT so vi t
gi bnh qun lin ngn hng cng b.
Th ba, Thng t ca NHNN s 03/2008/TT NHNN ngy 11/04/2008 hng dn
v hot ng cung ng dch v ngoi hi ca t chc tn dng. Ni dung vn bn
ny quy nh v iu kin ng k cung ng dch v ngoi hi ca t chc tn
dng ngn hng, v phi ngn hng. Cng vi l phm vi cung cp t khi NHNN
xc nhn ng k hot ng v xc nhn iu kin hot ng. Ngoi ra thng
t cng quy nh trng hp thu hi giy php kinh doanh ngoi t.
Th t, Quyt nh 21/2008/Q NHNN ngy 11/07/2008 ban hnh Quy ch i
l i ngoi t. tng quy m giao dch ngoi t, cc t chc c kinh doanh
ngoi hi s tin hnh thnh lp cc i l quy i ngoi t. Q 21/2008 ny quy
nh r v th tc, cch thc cng nh iu kin m i l quy i ngoi t. Cng
vi l nhng trch nhim ca cc bn, hnh thc kim tra gim st ca NHNN.
Th nm, Cng vn 9699/NHNN QLNH ngy 30/10/2008 hng dn hot ng
i l i ngoi t. Cng vn ny quy nh b dung cho quyt nh 21. Theo cc
chi nhnh NHNN cc tnh, thnh ph s kim tra v cho kt lun v a im m
t chc tn dng xin php t i l thu i ngoi t. ng thi gim st vic chp
11

hnh ch bo co ca nhng i l ny.
Th su, Thng t s 20/2011/TT-NHNN ngy 29/08/2011 ca NHNN quy nh v
vic mua, bn ngoi t tin mt ca c nhn vi t chc tn dng c php. Theo
thng t ny cho php c nhn cng c mua ngoi t p ng cc nhu cu
hc tp, sinh hot, cha bnh, nc ngoi. ng thi quy nh r hn mc p
dng cho mt c nhn l 100 USD/ngi/1 ngy. Nhng hn mc ny c th thay
i theo mc t cn i ngoi t ca t chc tn dng. Cng vi l vic quy
nh v nghip v mua li ngoi t ca c nhn khi c nhu cu giao dch.
Th by, Thng t s 07/2012/TT-NHNN ngy 20/3/2012 ca NHNN quy nh v
trng thi ngoi t ca cc t chc tn dng, chi nhnh ngn hng nc ngoi. Theo
t chc tn dng ch c php duy tr trng thi ngoi t dng hoc m khng
qu 20% vn t c vo cui ngy. Ring vi cc chi nhnh ngn hng nc ngoi
th tng trng thi ngoi t dng hoc m khng qu 5 triu USD vo cui ngy.
Nhn xt do tnh c th cng nh ri ro t s bin ng ca t gi, m hot ng
KDNT c chi phi bi nhiu vn bn php l. Tuy nhin nu so snh vi mt s
nc pht trin nh M quy nh r mc l ti a hng ngy cho mt ngn hng
l bao nhiu, th cch qun l bng trng thi ngoi t ca Vit Nam c phn cha
nh gi c ri ro t gi m cc ngn hng ang vng phi. Chnh v nh th
mt yu cu cho nhng NHTM VN hot ng KDNT l phi t xy dng cho
mnh mt phng php o lng ri ro thch hp. Vn ny s c nu r hn
ti mc 2.4.
2.2. Cc giao dch ngoi t ang c trin khai cc NHTM Vit Nam.
Phn theo c im ca tng giao dch ngoi t chng ta c cc giao dch sau.
2.2.1. Giao dch ngoi t giao ngay (Spot operation).
Khi khch hng c nhu cu cn mua mt s ngoi t nht nh phc v cho vic
thanh ton cc hp ng xut nhp khu, hoc thc hin mt s giao dch khc
c php theo quy nh ca Php lnh ngoi hi 2005 v theo cc quy nh khc
ca php lut, hoc trong trng hp khch hng c nhu cu bn mt s loi ngoi
t nht nh c y chng t chng mnh ngun gc th c th s dng giao dch
ngoi t Spot.
12

Giao dch spot l giao dch m khch
hng v ngn hng tha mua hoc bn
mt s ngoi t nht nh theo t gi
nim yt ti thi im tha thun (ngy
T) v vic thc hin giao dch s c
thc hin vo ngy T
1
hoc ngy T + 2.
Li ch khi s dng giao dch spot vi
khch hng: Th tc nhanh chng, thi
gian giao dch nhanh, p ng ngay nhu
cu ngoi t hoc chuyn i ngoi t
ca khch hng, khng gii hn quy m giao dch, p dng vi nhiu loi ngoi t
khc nhau (theo nh nhiu Ngn hng l khong 18 loi ngoi t khc nhau c
nim yt theo t gi mua, t gi bn tin mt, bn chuyn khon).
Hn ch ca giao dch spot vi khch hng: Khch hng c th gp ri ro t gi ty
theo tng v th mua (Long position) hoc bn ngoi t (Short position). Hnh 2.1
minh ha li nhun/ l ca ngi v th Long position trong giao dch Spot nu t
gi giao ngay St>S
0
2
th ngi ny s c li nhun, nhng ngc li khi St<S
0

ngi ny s phi chu ri ro t gi. Chnh v hn ch ny ca giao dch Spot m cc
ngn hng tip tc trin khai cc giao dch phi sinh khc p ng nhu cu
bo him ri ro t gi.
2.2.2. Giao dch ngoi t k hn (Forward operation).
Giao dch ngoi t k hn l mt giao dch m khch hng v ngn hng s tha
thun mua hoc bn ngoi t ti ngay thi im hin ti, nhng vic chuyn giao
ngoi t s c thc hin vo mt ngy X trong tng lai, vi mt t gi xc nh
theo tha thun ti thi im hin ti. Mc d vy nhng thc t vic chuyn giao
ngoi t thc s din ra vo ngy X + 2
3
.
Li ch ca khch hng khi thc hin giao dch Forward: Trnh c s bin ng
ca t gi hay ni cch khc hn phng nga ri ro t gi nh vo s c nh t gi

1
Thng gp trong hot ng kinh doanh ngoi t ca cc ngn hng p ng ngay nhu cu mua bn
ngoi t ca khch hng.
2
S
o
l t gi thc hin mua bn.
3
y l im ging nh vic kinh doanh sn phm ngoi t phi sinh ca cc ngn hng trn th gii.
Profit
St
S
o

Hnh 2.1. Li nhun/ l ca khch hng
trong v th mua ngoi t.
Profit
Losses
13

theo tha thun, song song gip khch hng c th tnh ton c chi ph pht
sinh lin quan n khon ngoi t giao dch k hn, v cui cng gip khch hng
trnh s khan him ngoi t trong tng lai v hp ng Forward l bt buc thc
hin.
Vi giao dch ngoi t k hn s m ra cho ngn hng mt trng thi ngoi t c th
l long position hoc put position, cng vi s bin ng kh on ca t gi s
mang li nhng ri ro cao khi trin khai sn phm ny. S ri ro s c minh ha
nh sau Hnh 2.2.
Gi s Ngn hng cam kt mua
k hn 20.000 USD t nh xut
khu. Nh vy Ngn hng
m ra mt long position. Chnh
lch gia t gi giao ngay ti
ngy thc hin hp ng v t
gi k hn cam kt c gi l
basis. Vi quan im ny Basis
=T gi giao ngay St t gi
k hn F
buy
nu basis dng
hay basis >0 th ngn hng s
c li trong hp ng k hn ny, tuy nhin nu basis m hay basis < 0 th ngn
hng s gp ri ro, hoc basis = 0 th xem nh ngn hng khng gp ri ro trong
hp ng k hn ny.
X l hp ng k hn trong cc trng hp khc nhau.
Cc trng hp c th xy ra vi hp ng k hn nh sau.
Th nht, khch hng thc hin ng hp ng.
Th hai, khch hng xin hy hp ng vo ngy o hn.
Th ba, khch hng n xin hy hp ng vo trc ngy o hn.
Th t, khch hng xin ko di thm hp ng k hn vo ngy o hn.
Th nm, khch hng xin c thc hin bt c lc no trong mt khong thi gian.
Th su, khch hng xin c thc hin sm hp ng.
St
Fbuy
Profit Loss
Exchange rate
Basis
Hnh 2.2. Li l ca ngn hng trong hp ng
k hn cam kt mua ngoi t.
14

X l hy hp ng vo ngy o hn.
Dng giao dch giao ngay kt thc hp ng k hn.
Nu khch hng ang mua ngoi t k hn.
S tin ngn hng c c l = X ngoi t * F
bn
X ngoi t * S
mua giao ngay
= Y
Nu Y > 0 th khch hng phi thanh ton li s tin cho ngn hng.
Nu Y < 0 th ty theo mi quan h gia khch hng vi ngn hng m ngn hng
s p dng mt mc pht do vi phm hp ng.
Khch hng xin thc hin hp ng sm hn.
Dng giao dch giao ngay p ng cho khch hng, sau yu cu khch hng
k thm mt hp ng k hn tri chiu tng ng vi s ngy cn li ca k hn
hp ng c. V tnh chnh lch khch hng thanh ton.
V d, khch hng xin mua ngoi t sm hn hn trong hp ng.
S tin ngn hng c c = S
bn
*X ngoi t + max(F
bn hp ng k hn c
*X ngoi t -
F
mua
*X ngoi t; pht)
Khch hng xin hy hp ng vo trc ngy o hn.
Do nhng bt trc trong vic kinh doanh nn khch hng s n ngn hng xin
hy hp ng k hn vo trc ngy o hn.
K thut nghip v: dng hp ng k hn tri chiu, vi s ngy ca hp ng k
hn mi l s ngy cn li ca hp ng c.
V d, khch hng xin hy hp ng mua ngoi t k hn vo trc ngy o hn.
S tin ngn hng c c = max(F
bn hp ng k hn c
*X ngoi t - F
mua hp ng k hn
mi
*X ngoi t; pht)
S tin pht ty vo mc quen thuc gia khch hng vi ngn hng.
Khch hng xin ko di thm hp ng k hn ti ngy o hn.
K thut nghip v: Dng hp ng spot tri chiu hy hp ng forward c,
sau yu cu khch hng k hp ng k hn mi vi s ngy bng s ngy m
khch hng xin gia hn.
15

V d khch hng xin ko di hp ng mua k hn vo ngy o hn.
S tin ngn hng c c ti thi im ngy o hn = max(F
bn hp ng k hn c
*X
ngoi t - S
mua
*X ngoi t; pht)
Khch hng xin c thc hin hp ng bt k thi im no trong khon thi
gian T n T + X.
K thut nghip v: Tnh ton t gi k hn ti hai thi im T v T+X sau s
dng t gi no c li nht cho ngn hng lm t gi tha thun trong hp ng.
Vn cn nhiu tnh hung na, nhng nguyn tc l dng hp ng k hn tri
chiu nu khch hng xin thc hin sm hoc hy hp ng trc ngy o hn, v
dng giao ngay khi khch hng xin hy hoc ko di hp ng vo ngy o hn.
Nhng hp ng giao ngay hoc k hn nh th ny gi l hp ng thanh ton b
tr.
2.2.3. Giao dch ngoi t quyn chn (Option operation).
y l mt trong nhng giao dch ngoi t phi sinh m ngn hng trin khai p
ng nhu cu bo him ri ro t gi cho khch hng. Tuy nhin khng p dng vi
cp USD/VND v y l cp ng tin c NHNN qun l, nu p dng s gy ra
hin tng u c, gy thit hi cho ngn hng. Vi nhng cp ny khch hng c
nhu cu bo him ri ro t gi s thc hin giao dch Forward hoc Swap.
Giao dch option l mt giao dch gn vi hp ng mua bn quyn m khch hng
s l bn mua quyn, cn ngn hng l bn bn quyn. Hp ng s quy nh r
rng khch hng c quyn nhng khng c ngha v phi mua hoc bn mt s
lng ngoi t nht nh, theo t gi
tha thun, trong mt khong thi gian
xc nh vi ngn hng.
C hai loi hp ng quyn chn l hp
ng quyn chn mua, v hp ng
quyn chn bn. Vi hp ng quyn
chn mua, khch hng s c quyn
nhng khng c ngha v phi mua mt
s lng ngoi t nht nh, theo t gi
Profit
Losses
1,5342
OTM ATM ITM
S
t
Hnh 2.3. Li l ca quyn chn mua
v th khch hng.
16

tha thun, trong khong thi gian xc nh quy nh ti hp ng vi ngn
hng. Hon ton tng t vi hp ng quyn chn bn, khch hng s c quyn
nhng khng c ngha v phi bn mt s lng ngoi t nht nh, theo t gi
tha thun, trong khong thi gian xc nh c quy nh ti hp ng vi Ngn
hng.
Li ch vi khch hng khi thc hin giao dch: Trnh c ri ro t gi, d ton
trc chi ph ln nht pht sinh nh vo c nh t gi, mc khc gip khch hng
c nhiu s la chn hn trong vic qun tr chi ph nh vo quyn thc hin hay
khng thc hin hp ng quyn chn.
Gi s Ngn hng k vi khch hng 1 hp ng quyn chn mua 2.000 GBP, t
gi thc hin E = 1,5342 USD/GBP, t gi giao ngay ti ngy k hp ng l S =
1,5256 USD/GBP, thc hin theo kiu u v thi gian thc hin l 3 thng ph
quyn l 300 USD.
Hnh 2.3 th hin li l ca khch hng trong trng hp ny, theo khch hng
s thc hin quyn chn t gi giao ngay S
t
> 1,5342 USD/GBP vng ny gi l
vng cao gi, ITM. S khng thc hin quyn khi t gi S
t
< 1,5342 USD/GBP,
vng ny gi l vng thp gi, OTM. Cn S
t
= 1,5342 USD/GBP khch hng c
th thc hin hoc khng. Tuy nhin khch hng thc s c li trong quyn chn
mua ny t gi S
t
> 1,6842 USD/GBP
4
.
2.2.4. Giao dch ngoi t hon i (Swap operation).
Giao dch swap l giao dch ng thi mua v bn cng mt s lng ngoi t nht
nh nhng vic mua v bn ny c thc hin ti hai thi im khc nhau, v t
gi mua, bn c xc nh ngay ti thi im tha thun. Theo , nu mua v bn
c thc hin, mt ti hin ti, v mt trong tng lai th chng ta c swap l s
kt hp ca spot vi forward. Mc khc nu mua v bn c thc hin, mt trong
tng lai ngy T, mt trong tng lai ngy T+ X (X th chng ta c
s kt hp forward vi forward.
Li ch ca khch hng khi thc hin giao dch swap l trnh c ri ro t gi,
hng chnh lch li sut gia cc ng tin, qun l dng tin hiu qu hn nh
vo s chnh lch k hn gia hai giao dch trong swap, v mt li ch khc l nu

4
T gi ha vn S
t
= 1,5342 + 300/2000 = 1,6842 USD/GBP.
17

khch hng c nhu cu s dng loi ngoi t A, nhng hin ti khch hng ch c
ngoi t B, v khch hng khng mun bn ngoi t B, khch hng c th dng
swap lm iu ny.
V d ngy 19/03/2013 cng ty Vn Thin thc hin mt hp ng swap vi Ngn
hng, trong bn giao ngay 1.200 USD t gi S
buy
= 20.350 VND/USD i
u t v cam kt mua k hn 1.200 USD t gi F
sell
= 20.450 VND/USD. Li
nhun ca khch hng trong trng hp ny l 1.200x20.350x(1 + t sut sinh li
u t) 1.200x20.450
Giao dch ngoi t giao sau (Future operation) hu nh khng c s dng nn tc
gi khng nu ln giao dch ny.
2.3. Thc trng hot ng kinh doanh ngoi t ti cc NHTM Vit Nam.
2.3.1. Kt qu hot ng kinh doanh ngoi t ti cc NHTM qua cc nm 2010
2012.
Bng 2.1.Tnh hnh kinh doanh ca cc NHTMCP qua cc nm 2010 - 2012.
n v tnh triu VND
VCB ACB Exim Vietin SHB
Ti sn
2010 307.621.338 205.102.950 131.110.882 367.730.655 51.032.861
2011 368.521.753 281.019.319 183.567.032 460.603.925 70.989.542
2012 414.335.709 177.011.778 170.251.799 503.605.815 117.569.220
Thu nhp li thun
2010 8.195.264 4.163.770 2.882.935 12.089.124 1.216.165
2011 12.138.229 6.607.558 5.303.626 20.048.054 1.897.534
2012 10.702.118 6.897.693 4.901.459 18.426.499 1.704.970
Kt qu kinh doanh
2010 4.303.042 2.334.794 1.814.639 3.435.661 494.329
2011 4.504.525 3.207.841 3.038.864 6.243.795 753.029
2012 4.269.296 928.390 2.138.516 6.178.431 26.992
Li/ l hot ng kinh doanh ngoi t
2010 561.680 191.104 15.750 158.444 53.138
2011 1.179.584 (161.467) (88.156) 382.562 54.762
2012 1.488.308 (1.863.643) (297.374) 363.396 34.756
Ngun tc gi tng hp t bo co ti chnh ca cc ngn hng.
Bng 2.1. trnh by khi qut tnh hnh kinh doanh ca cc NHTM qua cc nm
2010, 2011, v 2012. Qua bng trn nhn chung kt qu kinh doanh ca cc ngn
18

hng tng qua cc nm, ngoi tr ACB vi nhng vn trong nm 2012 lm
gim kt qu kinh doanh.
Tuy nhin kt qu kinh doanh ca cc ngn hng iu c s ng gp ln t thu
nhp tn dng, bng chng thu nhp t li thun cc ngn hng u cao hn rt
nhiu so vi kt qu kinh doanh, v theo cc ngn hng trn th gii th y l mt
c cu thu nhp khng bn vng, v khi nhiu i th gia nhp vo th trng, cuc
cnh tranh li sut s din ra tt yu lm cho ngun thu nhp ny gim nghim
trng. Cc ngn hng nn chuyn c cu thu nhp sang cc dch v, y s l ngun
thu nhp n nh trong kinh doanh. V vic ny s l cn thit trong bi cnh hi
nhp kinh t ang din ra ti Vit Nam.
Biu 2.1. Kt qu kinh doanh ca cc NHTM.
(n v tnh: Triu VN)

Ngun. Tng hp t bo co ti chnh ca cc ngn hng.
Hy nhn li Bng 2.1 v Biu 2.3, nhn thy rng kt qu kinh doanh ngoi t
ca cc NHTM khng my kh quan lm, c th kt qu KDNT ca cc ngn hng
ACB, Eximbank, SHB ang gim st trm trng, Vietinbank th kh hn, nhng
vn chim t trng rt nh so vi kt qu kinh doanh (5,89% so vi li nhun 2012)
VCB li t mt kt qu kh hn, kt qu KDNT chim 13,01% so vi kt qu kinh
doanh 2010 tng ng 561.680 triu VN, sau tng n 26,17% nm 2011,
v 34,86% cho nm 2012 tng ng 1.488.308 triu VN, gp 2,65 ln kt qu
-
1.000.000
2.000.000
3.000.000
4.000.000
5.000.000
6.000.000
7.000.000
VCB ACB Exim Vietin SHB
2010 4.303.042 2.334.794 1.814.639 3.435.661 494.329
2011 4.504.525 3.207.841 3.038.864 6.243.795 753.029
2012 4.269.296 928.390 2.138.516 6.178.431 26.992
19

KDNT 2010. C s st gim kt qu hot ng KDNT cc NHTM theo tm hiu
ca tc gi th l do cng tc qun tr ri ro cn cha hiu qu. ACB nm 2012
khon l ny c c t vic kinh doanh mt s ln hp ng k hn, tuy nhin t
gi cho cha hp l, dn n khon cch gia t gi giao ngay v t gi k hn ti
ngy thc hin hp ng ln, to ra khon l nhiu. T nhng tng ny cho thy
tm quan trng ca cng tc qun tr ri ro.
Mt nguyn nhn khc khin cho mt s NHTM li to nh VCB, Vietinbank trong
nm 2011, nhng mt s ngn hng li gp ri ro l s iu chnh t gi ca
NHNN ln nht trong mi nm tr li y.
Biu 2.2. Tnh hnh bin ng t gi USD/VND 2009 -2011.

Ngun. Ngn hng Pht trin Chu (ADB).
Cn nh ngy 11/02/2011 NHNN chnh thc iu chnh t t 18.932 VND/USD
ln 20.693 VND/USD tc tng gn 9,3% l mc iu chnh cao nht trong nhiu
nm tr li y. C th quan st trn Biu 2.2 y l t iu chnh cao nht
trong nhng nm gn y. Cng vi NHNN gim bin giao ng ca t
gi t 3% xung cn 1% c th thy mc dao ng trong biu t s kin ny
tr v sau c xu hng hp li. Vi nhng iu chnh ny mc ch chnh l NHNN
mong mun xa b c ch hai t gi
5
vn tn ti nhiu nm nay trong h thng
t gi USD/VND ca th trng ngoi hi Vit Nam. C ch ny gy cn tr
trong vic iu hnh chnh sch t gi vi nhng mc tiu n nh cn cn thng

5
C ch hai t gi gm t gi giao dch chnh thc v t gi giao dch trn th trng ch en.
16000,0
16500,0
17000,0
17500,0
18000,0
18500,0
19000,0
19500,0
20000,0
20500,0
21000,0
21500,0
22000,0
22500,0
23000,0
7
/
1
/
2
0
0
9
8
/
1
/
2
0
0
9
9
/
1
/
2
0
0
9
1
0
/
2
/
2
0
0
9
1
1
/
2
/
2
0
0
9
1
2
/
3
/
2
0
0
9
1
/
3
/
2
0
1
0
2
/
3
/
2
0
1
0
3
/
6
/
2
0
1
0
4
/
6
/
2
0
1
0
5
/
7
/
2
0
1
0
6
/
7
/
2
0
1
0
7
/
8
/
2
0
1
0
8
/
8
/
2
0
1
0
9
/
8
/
2
0
1
0
1
0
/
9
/
2
0
1
0
1
1
/
9
/
2
0
1
0
1
2
/
1
0
/
2
0
1
0
1
/
1
0
/
2
0
1
1
2
/
1
0
/
2
0
1
1
3
/
1
3
/
2
0
1
1
4
/
1
3
/
2
0
1
1
5
/
1
4
/
2
0
1
1
6
/
1
4
/
2
0
1
1
7
/
1
5
/
2
0
1
1
8
/
1
5
/
2
0
1
1
Reference rate of
the State Bank of
Viet Nam
Upper bound of the
trading band
Lower bound of the
trading band
Black market
exchange rate
rate of commercial
bank
20

mi, ca NHNN. Khi t gi t nhin c s tng t bin nh th ny, s nh
hng rt ln n hot ng KDNT. c bit i vi cc ngn hng ang trng
thi Short position s gp ri ro t gi. Vi mt vi ngn hng d bo trc
c, hoc ang tng trng thi l Long position th y l mt c hi li to t
hot ng KDNT, nhng vi nhng ngn hng cha d bo c, hoc ang
trng thi Short position th qu tht l tnh th ngn cn treo si tc, tc l ang c
khon l ln t hot ng KDNT. iu ny gii thch cho tnh hnh tng gim kt
qu hot ng KDNT ti cc NHTM nm 2011. ng thi n cng khng nh tm
quan trng ca Stress test v d rng cc ngn hng c dng VaR th cng khng
th tin on trc nhng khon l nh th ny.
Biu 2.3. Kt qu KDNT ca VCB v cc ngn hng khc qua cc nm 2010
- 2012.
(n v tnh: Triu VN)

Ngun. Tng hp t bo co ti chnh ca VCB v cc ngn hng khc.
Tm li, qua phn trnh by ny tc gi mun nhn mnh n cc vn sau y.
Th nht, kt qu kinh doanh ca cc NHTM VN c xu hng tng qua cc nm,
nhng phn ln ng gp chim gn 90% cho kt qu l do hot ng cp tn
dng mang li, c cu thu nhp ny c v cha phi l mt c cu thu nhp hp l
nh trnh by bn trn. Th hai, KDNT l mt hot ng c th mang li ngun
thu nhp rt ln cho ngn hng, nhng tnh hnh kinh doanh hot ng ny ti Vit
Nam khng my kh quan, ng gp vo kt qu kinh doanh ca ngn hng vn cn
VCB ACB Exim Vietin SHB
2010 561.680 191.104 15.750 158.444 53.138
2011 1.179.584 (161.467) (88.156) 382.562 54.762
2012 1.488.308 (1.863.643) (297.374) 363.396 34.756
(2.500.000)
(2.000.000)
(1.500.000)
(1.000.000)
(500.000)
-
500.000
1.000.000
1.500.000
2.000.000
21

thp. Th ba, cha kha thnh cng cho hot ng KDNT ng nh Keyon, 1990
ni chnh l qun tr ri ro t gi, trong ch trng cng tc o lng ri ro v nh
phn tch ACB, hay mt vi ngn hng trong s kin iu chnh t gi nm 2011
cho thy iu . y l mt trong s nhng nguyn nhn m tc gi thc hin bi
vit ny cung cp mt cng c o lng ri ro t gi.
2.3.2. Mc cnh tranh trong hot ng kinh doanh ngoi t.
Vit Nam tr thnh thnh vin th 150 ca t chc thng mi Quc t WTO th
mc cnh tranh din ra gay gt hn bao gi ht, c bit l NHNN cho cc
ngn hng nc ngoi c php hot ng y chc nng nh cc NHTM
trong nc. lm r s cnh trang gay gt ny, tc gi xin c gii thiu ch s
o lng mc cnh tranh ca th trng l Hirfendahl Hirschman Index, HHI.
Ch s HHI c B T php M s dng nh gi mc tp trung v xu
hng sp nhp mua bn M&A
6
, cng vi HHI cng ch ra c mc quyn
hay c quyn nhm ca cc ngn hng. Ni mt cch n gin hn ngi ta
thng dng ch s HHI xem xt th trng c phi ang din ra cnh tranh
gay gt hay khng? Hoc n ang b c quyn bi mt hay mt s t chc no .
HHI c tnh bng tng bnh phng th phn ca mi ngn hng trong ton h
thng.

Vi n l s nh ch ti chnh ang hot ng trn th trng. ngha
HHI <1.500 th hin th trng ang din ra cnh tranh gay gt.
1.500 HHI 2.500 th hin mc cnh tranh trong th trng l va phi.
2.500 <HHI th hin th trng ang c c quyn.
Bng 2.2. Ch s HHI cho thu nhp thun t hot ng kinh doanh ngoi t.
2009 2010 2011
HHI 728 565 631
Ngun. Phng tng hp v phn tch chin lc VCB.

6
Mergers and Acquisitions.
22

Bng 2.3. Th phn thu nhp thun t hot ng kinh doanh ngoi t
7
.
n v tnh %.

V
C
B

V
i
e
t
i
n
b
a
n
k

B
I
D
V

H
S
B
C

C
i
t
i

b
a
n
k

D
e
u
t
s
c
h
e

b
a
n
k

B
a
n
k

o
f

T
o
k
y
o

A
N
Z

M
i
z
u
h
o

b
a
n
k

S
t
a
n
d
a
r
d

C
h
a
r
t
e
r
e
d

2009 16,2 loss 3,5 13,1 9,7 5,8 3,2 2,6 2,3 1,6
2010 11,5 3,2 5,8 11,4 8,8 4,4 4,0 4,0 4,5 4,4
2011 15,7 5,1 4,1 5,1 8,0 3,0 3,0 5,0 3,7 6,9
Ngun. Phng tng hp v phn tch chin lc VCB.
Bng 2.2 cho thy mc cnh tranh gay gt trong hot ng KDNT ca cc
ngn hng theo ch s HHI qua cc nm 2009 2011 u di 1.500, mt s
cnh tranh gay gt ang din ra. Nhn sang Bng 2.3, nhn thy rng v th phn thu
nhp thun t KDNT th VCB ang ng u, tuy nhin ch s ny c xu hng
gim dn, cn cc ngn hng Nh nc ln cn li nh Vietinbank v BIDV li c
th phn nh. Trong khi th phn ca cc ngn hng nc ngoi li gia tng. Nu
tnh trung bnh 3 nm 2009 2011, th phn ca 3 NHTM Nh nc ln l VCB,
Vietinbank v BIDV chim khong 21,7% trong khi 7 ngn hng nc ngoi li
chim 38,2% v c tnh tng ti sn ca 3 NHTM Nh nc li gp 1,7 ln tng
ti sn ca 7 ngn hng nc ngoi ni trn. iu ny cho thy rng cc NHTM
nc ngoi ang dn tn cng trn lnh vc KDNT. Nu tnh trng ny tip tc th e
rng trong mt vi nm ti th phn thu nhp thun t KDNT ca VCB s khng
cn ng khng v u, cng nh th phn thu nhp thun t hot ng ny ca
cc NHTM trong nc cng s gim xung. M iu ny s gy ra nhng tn thy
rt ln cho cc NHTM, m u l thu hp dn ngun ngoi t, sau l n cc
hot ng ti tr thng mi, v cui cng l nh hng n kt qu kinh doanh.
Do vy mt yu cu t ra l cc NHTM phi dn ci thin hot ng KDNT ca
mnh, bng vic thc hin nhiu sn phm giao dch ngoi t.

7
S liu nm 2012 ca mt s t chc tn dng cha c cng b, nn th phn cho nm 2012 khng tnh
c.
23

2.4. Thc trng qun tr ri ro t gi ca cc NHTM Vit Nam.
Hin nay, cc ngn hng u qun tr ri ro t gi theo php lnh Ngoi hi 2005,
theo cc NHTM phi duy try mt trng thi ngoi t thch hp khng vt qu
mt t l nht nh so vi vn t c ca mnh. C th theo thng t 07/2012/TT
NHNN quy nh nh sau.
Bng 2.4. Quy nh v trng thi ngoi t ca t chc tn dng, ngn hng NH
nc ngoi theo thng t 07/2012/TT NHNN.
Ch tiu T chc tn
dng
Ngn hng NH
nc ngoi c
vn t c > 25
triu USD.
Ngn hng NH
nc ngoi c vn
t c <= 25 triu
USD.
Tng trng thi ngoi
t dng/ vn t c
cui ngy
=< 20% =< 20% <= 5 triu USD
Tng trng thi ngoi
t m/ vn t c cui
ngy
=< 20% =< 20% <= 5 triu USD
Ngun Thng t 07/2012/TT NHNN.
ng thi thng qua tm hiu cho thy, cc ngn hng s quy nh cc chi nhnh
cui ngy phi kt s d ngoi t mt chuyn v hi s, t hi s tin hnh
phn b s ngoi t ny li cho nhng chi nhnh thiu ht, v tnh trng thi ngoi
t, lp bo co gi NHNN. Cng vi vic qun tr ri ro t gi ch c thc
hin ti hi s. Cc chi nhnh khng c php giao dch lin ngn hng thc
hin qun tr ri ro t gi.
Vic quy nh qun tr ri ro t gi bng trng thi ngoi t c th khng ph hp
vi thc t, v d nh nu trong ngy ton h thng ngn hng c nhiu giao dch
ngoi t, lm cho trng thi ngoi t vt mc quy nh. Vy ngn hng s x l th
no? Trnh Thng c v ch mt vn bn chp nhn chng? Khong thi gian
qu lu m t gi li bin ng rt nhanh, nguy c ri ro vn tim n. Mt mc khc
trng thi ngoi t cha cho bit c khon l m ngn hng s mt l bao nhiu
nu thc s ri ro t gi xy ra. Chnh v nh th yu cu c mt m hnh o lng
khon l m ngn hng c th mt trong hot ng KDNT c t ra.
24

2.5. S cn thit phi s dng m hnh VaR trong o lng ri ro t gi.
Nhng phn tch cc mc trn cho thy tm quan trng ca vic ng dng m
hnh VaR o lng ri ro t gi. C th nh sau.
Th nht, hot ng KDNT c tc tng thu nhp cao. Cha kha thnh cng
trong hot ng ny l qun tr ri ro t gi. Tuy nhin khng phi ngn hng no
cng qun tr ri ro t gi tt. Chnh v nh th cc ngn hng thng khng ch
trng vo hot ng ny, m thay vo thu nhp chnh ca cc ngn hng Vit
Nam vn l t hot ng cp tn dng. Theo m hnh thu nhp n nh ca cc ngn
hng trn th gii th thu nhp chnh ca cc ngn hng nn mng dch v, c th
mt hot ng tim nng l KDNT. Chnh v nh vy nhu cu pht trin cng c
qun tr ri ro t gi c t ra.
Th hai, ch s HHI cho thy th trng KDNT ang din ra s cnh tranh rt gay
gt. Hu nh chim th phn cao ti Vit Nam thuc v khi NHTM nc ngoi.
Khi ngn hng nh nc, mc d, VCB vn ng u th phn, nhng tng th
phn ca cc ngn hng ny ang dn gim xung. Do vy nhim v t ra cho cc
ngn hng Vit Nam l phi pht trin hot ng KDNT, m ct li l pht trin
cng c qun tr ri ro t gi, cng thm cp thit trong thi im hin nay.
Th ba, cc sn phm KDNT c trin khai y bao gm cc sn phm
ngoi t giao ngay v phi sinh. Yu t ny to iu kin nn tng cc NHTM
Vit Nam c th pht trin vic qun tr ri ro t gi bng cng c ngoi t phi
sinh.
Th t, khung php l trong hot ng KDNT c quy nh rt cht ch. Chnh
yu t ny gim ng k ri ro trong hot ng ny. Tuy nhin vic quy nh
qun tr ri ro t gi bng trng thi ngoi t c phn cha ph hp nh phn tch
mc 2.4. Chnh iu ny i hi mt cng c o lng ri ro t gi mi c pht
trin.
Nhng nguyn nhn trn i hi qun tr ri ro t gi phi c pht trin. Tuy
nhin cng vic chnh trong vic qun tr ri ro t gi chnh l o lng ri ro t
gi. Chnh v nh th, tc gi xut m hnh VaR o lng ri ro t gi. Ni
dung chng 3 s nu r vic ng dng m hnh VaR o lng ri ro t gi cng
vi nhng kin ngh t kt qu o lng .
25

CHNG 3.
NG DNG M HNH VALUE AT RISK TRONG VIC O LNG V
A RA QUYT NH QUN TR RI RO T GI TI CC NHTMVN
3.1. ng dng m hnh Value at Risk o lng ri ro t gi.
Gi s hm nay l ngy 04/03/2013 ngn hng VCB c tin hnh k kt cc hp
ng k hn c thc hin vo ngy 11/03/2013 tc sau 07 ngy na vi ni dung
nh sau.
Mua k hn 20.000 USD, bn k hn 2.000 EUR, mua k hn 100.000 JPY, mua k
hn 10.000 GBP, v bn k hn 5.000 AUD. Tp hp nhng mua bn k hn ny
to ra mt danh mc cc ng tin.
Nh vy tng trng thi ngoi hi c quy i theo t gi ngy 04/03/2013 ra
VND = 20.000x20.990 2.000x27412 + 100.000x225,51 + 10.000x31.669
5000x21.327 = 597.582.000 VND.
Suy ra phn trm cc ng tin trong danh mc l USD 70% (=20.000x20990/
597.582.000), EUR -9%
8
, JPY 4%, GBP 53%, v AUD -18%. Tnh ton VaR.
Hnh 3.1. D liu t gi trong qu kh t 01/07/2002 n 04/03/2013.

Ngun vietcombank.com.vn
3.1.1. Phng php m phng lch s.
Hnh 3.2. Tnh ton VaR theo phng php m phng lch s bng bng tnh
spread sheet.
n v tnh %, VND

8
Du tr th hin mt s bn i trong danh mc.
26


Ngun tc gi t tnh t d liu t gi.
Vi kt qu tnh c t d liu trong Hnh 3.1 sau sp xp gi tr m phng
theo th t t nh n ln. Vi tin cy 95% gi tr danh mc trong trng hp
xu nht s nm v tr (1- 95%)*583 m phng = 29 hay gi tr danh mc trong
trng hp ny l 592.041.071,53 VND. Vy VaR theo phng php ny l
VaR = 597.582.000 592.041.071 = 5.540.929 VND
Kt lun trong nhng iu kin t gi bin i bnh thng, th 95% VCB s gp l
ti a vi nhng cam kt k hn ny l 5.540.929 VND, theo phng php tnh
VaR m phng lch s.
3.1.2. Phng php Variance Covariance.
Bng 3.1. Kt qu tnh t sut sinh li trung bnh ca danh mc.
n v tnh %.
USD UER JPY GBP AUD
T trng 70% -9% 4% 53% -18%
Trung bnh 0,00058 0,13% 0,13% 0,12% 0,19%

0,04% -0,01% 0,00% 0,06% -0,03% 0,06%

Ngun tc gi t tnh ton
Bng kt qu tnh chnh lch phn trm t gi, tin hnh tnh ton t sut sinh li
trung bnh ca danh mc cc ng tin c kt qu nh Bng 3.1.
T sut sinh li trung bnh ca danh mc

= T trng
i
x trung bnh
i
i=1,,5
Sau tip tc tnh ma trn hip phng sai bng hm Covariance nhn c kt
qu nh Bng 3.2.
27

Bng 3.2. Kt qu tnh ma trn Covariance.
USD UER JPY GBP AUD
USD 2,54E-05 7,52E-06 7,84E-06 7,17E-06 9,58E-06
UER 7,52E-06 0,00023797 8,5244E-05 0,000136 0,000191
JPY 7,84E-06 8,5244E-05 0,000231254 2,06E-05 1,86E-05
GBP 7,17E-06 0,00013649 2,05517E-05 0,001126 0,000152
AUD 9,58E-06 0,00019079 1,85507E-05 0,000152 0,000398
Ngun tc gi t tnh ton.
T kt qu tnh ma trn hip phng sai tin hnh tnh ton phng sai danh mc
bng hm mng SUMPRODUCT v MMULT, sau tnh ton lch chun ca
danh mc, kt hp t sut sinh li trung bnh ca danh mc tnh c, tng kt li
c kt qu nh bng sau.
Bng 3.3. Kt qu tnh VaR theo phng php Variance - Covariance.
Phng sai ca danh mc 0,000310376
lch chun ca danh mc 0,01761749
Trung bnh danh mc 0,06%
VaR ca danh mc 95% -2,84%
Theo kt qu tnh ton trn, vy khon l ti a m VCB gp phi l VaR = 2,84%
x 597.582.000 = 16.951.865 VND.
Kt lun vi xc sut 95% khon l ti a m VCB gp phi khi kinh doanh nhng
hp ng k hn trn v d l 16.951.865 VND.
3.1.3. Phng php m phng Monte Carlo.
c thc hin bng 10.000 m phng, kt qu o lng VaR bng Monte Carlo
c th hin nh Hnh 3.3.
Vi tin cy 95%, mc l ln nht m ngn hng gp phi trong trng hp kinh
doanh nhng hp ng k hn trn vo ngy 11/03/2013 l 8.385.566 VN. V
phn phi thc s ca VaR trong tnh hung ny l T-Student thay v Normal gi
nh phng php Variance Covariance.
28

Hnh 3.3. Kt qu tnh VaR bng m phng Monte Carlo 10.000 tnh hung.

Ngun tc gi t thc hin.
3.1.4. Kt qu tnh VaR.
Bng 3.4. Kt qu tnh VaR theo cc phng php.
n v tnh VND.
Phng php M phng lch s Variance - Covariance Monte Carlo
Kt qu VaR 95% 5.540.929 16.951.865 8.385.566
Ngun tc gi t tnh ton.
Nhn thy kt qu ca phng php l khc nhau. L do l phng php m phng
lch s v Variance- covariance u c nhng gi nh nht nh. Nu phng php
m phng lch s b qua s tng quan trong bin ng t gi ca cc ng tin
nn nh gi thp ri ro, th variance xem phn phi ca VaR l phn phi chun
nn cha phn nh chnh xc c VaR. Vi 3 kt qu trn, th kt qu theo Monte
Carlo c nh gi l chnh xc nht v n c thc hin trn 10.000 kch bn th
hin cc tnh hung c th gp phi vo ngy 11/03/2013. Nn cc nh qu tr ri ro
trn th gii rt tin tng kt qu theo phng php m phng Montel Carlo.
Kt lun vi tin cy 95% khon l ln nht m VCB c th gp trong tnh
hung kinh doanh cc hp ng k hn v d trn l 8.385.566 VND.
29

Tuy nhin mt cu hi t ra l phi c mt chun kim tra li kt qu tnh VaR
thc s nh gi ng ri ro t gi hay cha. Phn trnh by Back test sau y s
p ng yu cu .
3.2. ng dng Back test kim tra tnh chnh xc ca VaR.
Hy cng tip tc vi v d v nhng hp ng k hn trnh by trong v d mc
3.1. vi VaR tnh c theo phng php Monte Carlo l 8.385.566 VND. Tin
hnh so snh kt qu ny vi nhng khon l thc s trong qu kh chng ta c
c kt qu nh Hnh 3.4.
Kt qu ny cho thy c 15 ngy trong qu kh m khon l thc s ln hn gi tr
VaR tm c. Tuy nhin vi tin cy 95% v kch thc mu l 583, th s ngy
c l vt qua gii hn VaR c chp nhn l 5%*583 = 29 ngy > 15 ngy. Nh
vy gi tr VaR = 8.385.566 VND tm c l ng tin cy.
Hnh 3.4. Kt qu kim nh Back test.

Ngun tc gi t thc hin.
Kt qu tnh VaR = 8.385.566 VND c rt ra t nhng d liu qu kh. Tuy
nhin khi tnh VaR bng cch ny tc cc nh qun tr tin rng 7 ngy na s
khng c c sc kinh t no xy ra. Chnh gi nh ny lm cho nhiu t chc ti
chnh phi gip mt vi nhng khon l v cng ln, m m hnh VaR thn tng
ca h khng cnh bo sm trong iu kin c c sc kinh t, c bit trong cuc
khng hong kinh t 2007 2008. khc phc nhc im ny ca VaR, c th
s dng Stress test v E VaR.
30

3.3. ng dng Stress test v E-VaR khc phc hn ch ca VaR.
3.3.1. Stress test.
Vi d liu t gi qu kh, c cp nht theo ngy th hai u tun, khi xem xt
mc bin ng tng gim ca cc ng tin nhn thy ng USD bin ng
trong khung 7,28% n 2,46%, ng EUR l 5,84% n 5,95%, nhng trong
thc t ti ngy 11/02/2011 t gi USD/VND bin ng ti 9,8% nh vy kt
qu VaR c m phng Monte Carlo trn vn cha th phn nh tht s ri ro
khi c c sc kinh t. c th kim tra gi tr ri ro trong trng hp c sc kinh
t chng ta c th dng Stress test vi bin ng c m rng thm 3% so vi
gi tr max, hoc min ca giao ng t gi qu kh. Cng vi l vic tng xc
sut xut hin ca nhng m phng ny. Kt qu Stress test vi 10.000 kch bn
c th hin Hnh 3.5.
Hnh 3.5. Kt qu Stress test 10.000 m phng.

Ngun tc gi t thc hin.
Theo kt qu trn cho thy vi xc sut 95% mc l ln nht nu c c sc kinh t
m VCB phi chu khi kinh doanh nhng hp ng trn l 20.049.097 VND, con s
ny so vi mc VaR tnh c trn 8.385.566 VND gp 2,39 ln. Mc so snh
ny cho thy tm quan trng ca Stress test. s l mt chun cc nh qun tr
nh gi chnh xc hn v ri ro t gi m ngn hng ang gp phi. y tuy
31

20.049.097 VND khng th gy nh hng nhiu cho hot ng ngn hng. Nhng
nu vic kinh doanh m rng, kt qu Stress test o lng c 50.000.000.000 th
cm nhn v ri ro ca nh qun tr s khc, v nhu cu bo him ri ro t gi chc
chn c u tin v cn p ng.
3.3.2. E- VaR.
Hy gi s rng kt qu tnh VaR = 8.385.566 VND l khng nh gi chnh xc ri
ro t gi m VCB ang gp phi, do chng ta cn dng n E-VaR. Kt qu tnh
ton E-VaR c trnh by ti Bng 3.5.
Bng 3.5. Kt qu tnh E-VaR.
STT Loss Li Xc sut Pi Li x Pi
1 (100.392.305,71) 0,001715 (172.199,50)
2 (88.219.077,23) 0,001715 (151.319,17)
3 (597.582.000,00) 0,001715 (1.025.012,01)
4 (12.620.938,75) 0,001715 (21.648,27)
5 (11.717.650,03) 0,001715 (20.098,89)
6 (11.201.987,39) 0,001715 (19.214,39)
7 (8.830.708,44) 0,001715 (15.147,01)
8 (17.124.731,50) 0,001715 (29.373,47)
9 (8.666.671,98) 0,001715 (14.865,65)
10 (9.159.288,14) 0,001715 (15.710,61)
11 (8.861.887,97) 0,001715 (15.200,49)
12 (16.430.924,13) 0,001715 (28.183,40)
13 (9.055.833,87) 0,001715 (15.533,16)
14 (8.554.761,78) 0,001715 (14.673,69)
15 (10.730.733,94) 0,001715 (18.406,06)
Cng 0,025729 (1.576.585,76)
E- VaR (61.276.633,39)
Ngun tc gi t tnh ton.
Vi kt qu tnh trn E-VaR = 61.276.633 VND, tc mc l ln nht thc s trong
trng hp ny l 61.276.633 VND. Kt qu ny c chnh lch ln so vi VaR tnh
32

c phng n trn. l do chng ta chp nhn mt gi nh VaR cha phn
nh thc s ri ro t gi, nhng trong thc t trng hp ny VaR phn nh ng
ri ro. Tuy nhin E VaR cng cho chng ta cch nhn ton din v ri ro t gi m
ngn hng ang gp phi. Chnh kt qu ny s lm nn tng nh qun tr ra quyt
nh qun tr ri ro, cn c trn mc chu ng ca ngn hng.
3.4. Hiu qu ca m hnh Value at Risk.
3.4.1. a ra mc chu ng ca ngn hng khi gp ri ro t gi.
Vi kt qu tnh ton ch cho ra mt con s l mc l ln nht c th gp phi khi
kinh doanh ngoi t, c bit l ngoi t phi sinh mc xc sut xc nh trc,
cc nh qun tr c th da vo kt qu ny cng vi kinh nghim ca mnh, cng
tnh hnh kinh doanh ca h thng a ra kt lun v vic c phng nga ri ro
hay khng. V phng nga nh th no. Nhng vn ny s c bn lun ti
phn tip theo sau y.
Tip theo vic ch a ra mt kt qu tnh ton, vi n v tin t cho thy r
v ri ro t gi m ngn hng ang gp phi. Chnh v u im ny m m hnh
VaR c Basel II khuyn khch s dng gim ri ro. Ly mt v d khc ngn
hng Goldman Sachs vt qua cuc khng hong ti chnh ca M m khng b
ph sn chnh l nh vic vn dng m hnh VaR mt cch thn trng, km theo
Stress test, v E-VaR. Do m hnh VaR thc s l mt cng c hu ch cho cc
nh qun tr ri ro cc NHTM VN trong tin trnh hi nhp.
3.4.2. ng dng kt qu tnh VaR qun tr ri ro t gi bng cng c ngoi t
phi sinh.
T kt qu tnh ton t m hnh VaR, nh qun tr s quyt nh c nn phng nga
ri ro hay khng da trn mc chu ng ca ngn hng.
Thng thng nhng nh qun tr ri ro trn th gii hay dng hai cng c chnh
phng nga ri ro t gi l Forward v Option, cn Swap ch yu l dng trong
nhng trng hp m bo trng thi ngoi hi do NHTW cc nc quy nh
khi tin hnh cho vay bng ngoi t m ngn hng cha c ngoi t .
33

3.4.2.1. Dng m hnh ARIMA a ra t gi tha thun trong giao dch k hn
phng nga ri ro t gi.
Vi Forward ngn hng s tha thun vi ngn hng khc mt mc t gi thc hin,
v c ghi nhn vo trong hp ng. Tuy nhin mc t gi ny s c cho bao
nhiu m bo trnh ri ro cho ngn hng.
C th dng m hnh VaR a ra mc l cho mt hp ng sau suy ngc li t
gi, nhng cch ny khng kh quan v VaR cho ra mc l ln nht. Chnh v nh
th t gi cho ra s kh c chp nhn bi i tc. Hoc mt cch khc p dng
cng thc tnh t gi theo ngang gi li sut. Tuy nhin theo nhiu kim nh c
bit ca tc gi Trn Ngc Th, Nguyn Ngc nh, trong Ti chnh Quc t kt
lun ngang gi li sut khng tn ti. Do vic p dng cng thc ny c th cho
ra kt qu khng chnh xc.
M hnh ARIMA
d bo t gi hi oi, kinh t hc v m, cng nh ti chnh quc t xut 4
m hnh l (1) m hnh ngang gi sc mua, Purchasing Power Parity PPP, (2) m
hnh ngang gi li sut khng phng nga, Uncovered Interest Rate Parity UIP,
(3) m hnh gi c nh, Sticky Price Monetary SP, v (4) m hnh BMA
9
,
Bayesian Model Averaging. Tuy nhin theo cc nghin cu ca Cheung (2004), v
nghin cu ca Lilie Lam, Laurence Fung v Ip- Wing Yu (2008) trong paper
Comparing Forceast Performance of Exchange rate Models, cho rng khng
mt m hnh n l no trong cc m hnh trn l ng d bo cc cp t gi.
Mi m hnh ch c th d bo mt hoc vi cp t gi n gin. Tuy nhin im
ging nhau trong cc nghin cu ny l tc gi s dng kt qu d bo t m
hnh Arima lm chun kim nh kt qu ph hp ca cc m hnh c so snh.
Vn t ra y, ti sao khng dng thng m hnh Arima d bo m phi
thng qua cc m hnh trn? V chng ta c th dng m hnh Arima ny vo
KDNT c khng?
V c bn m hnh Arima c xy dng ch vi mt chui d liu qu kh, theo
quan im m hnh ny cho rng s bin ng ca mt yu t no chng hn
nh t gi ch ph thuc vo s bin ng ca t gi trong qu kh. Arima khng

9
BMA M hnh xc nh m hnh ti u nht vi cc bin c lp cho trc.
34

th tm ra ngun gc chnh xc s bin ng ca yu t ang nghin cu, trong khi
m hnh UIP, PPP li ch ra c ngun gc ca s bin ng t gi l li sut hoc
lm pht. Tuy nhin Arima l mt trong nhng m hnh d bo tt nht theo quan
im ca cc nh kinh t. Chnh nhng nguyn nhn ny m cc tc gi trn
chn Arima lm c s kim nh, khng dng d bo.
Tuy nhin, ng gic l nhng nh kinh doanh, vic tm ra ngun gc ca s
bin ng khng quan trng, m tnh chnh xc ca d bo ng vai tr quan trng
hn. Do vy tc gi xin c xut ng dng m hnh Arima trong d bo t gi.
M hnh Arima l bc tin ca m hnh AR(p) (Auto Regression), m hnh MA(q)
(Moving Average), v m hnh ARMA(p,q).
M hnh AR(p) c dng

Hoc

M hnh MA(q) c dng
10

Hoc

M hnh ARMA(p,q) c dng

M hnh ARIMA(d, p, q) l bc pht trin ca ba m hnh trn, c thc hin
trn chui dng sai phn bc d, v c gi tr PACF
11
bng khng ngay lp tc sau
bc p, c gi tr ACF
12
bng khng ngay lp tc bc q.
ng dng m hnh ARIMA d bo t gi k hn.
Hy cng bt u vi v d mi nh sau ngy 04/03/2013 khch hng Nguyn Cao
To n VCB tha thun hp ng mua k hn 14 ngy 2.000 EUR thanh ton
bng VND. Hm nay l 04/03/2013.
Vi chui d liu nh trong Hnh 3.1 tin hnh ly ln(EUR) sau ly sai phn,
kim nh tnh dng.

10
l gi tr trung bnh ca chui d liu qu kh.
11
H s PACF c tnh trong gin t tng quan, ch ra bc cho m hnh t hi quy AR.
12
H s ACF c tnh trong gin t tng quan, ch ra bc cho m hnh trung bnh di ng MA.
35

Sau tin hnh chn p, q theo kt qu ca lc t tng quan, y chng ta
chn c p=14, q=14, p=9, v q=9.
Hnh 3.6. Lc t tng quan.

Ngun tc gi t thc hin.
Tin hnh c lng m hnh ARIMA bng Eview chng ta thu c kt qu nh
sau.
DLEUR
t
= 0,0005847192833 + [AR(9)=0,4780983267, AR(14)=0,4338737345,
MA(9)=-0,6214931168, MA(14)=-0,3516310344] R
2
=25,13%, p-value = 0,000
M hnh tha mn cc gi thuyt ca m hnh tuyt tnh hi quy c in.
Thc hin d bo bng Eview suy ra c DLEUR
t+1
= 0,000656 v DLEUR
t+2
=
0,000632237 y do d liu l theo tun, nn 14 ngy c quy i thnh 2 tun,
do vy mc tiu d bo ch dng li LEUR
t+2
nhng nu d liu l ngy th phi
thc hin d bo tm LEUR
t+14
.
Vi LEUR
t
= 10,21847 suy ra LEUR
t+1
= 10,21847 + 0,000656 = 10,219126 v
LEUR
t+2
= 10,219126 + 0,000632237 = 10,21976. Vy EUR/VND
t+2
= e
10,21976
=
27.440,0317
Nh vy ngn hng c th cho t gi mua k hn mc thp hn 27.440,0317
VND/EUR. Ngoi ra y cng l chun so snh vi t gi k hn tnh c t
cng thc m hnh ngang gi li sut.
36

Bng 3.6. Bng tnh t gi mua k hn EUR/VND.
Li sut cho
vay VND
18%/nm Li sut huy
ng VND
10,50%/nm T gi giao ngay
EUR/VND
Li sut cho
vay EUR
3%/nm Li sut huy
ng EUR
1,5%/nm 27.412
T gi k hn tnh c F
buy
= 27.412 + 27412x(10,5% - 3%)x14/360 = 27.491
VND/EUR
Ngun VCB v tnh ton ca tc gi.
So snh hai t gi 27.440 tnh c t m hnh Arima v 27.491 tnh theo cng thc
c in, nu VCB cho theo t gi 27.491 tc l chp nhn mt khon l basis =
2.000x(27.491 27.440) = 102.000 VN.
V d ny cho thy tm quan trng ca vic dng m hnh ARIMA trong vic d
bo t gi, phc v cho vic cc ngn hng thng mi tin hnh phng nga ri ro
t gi bng cng c giao dch ngoi t k hn.
3.4.2.2. Phng nga ri ro t gi bng cc chin thut quyn chn.
Bng cng c Option s cho php ngi mua thc hin quyn mua bn ngoi t hay
khng? Tuy nhin d c thc hin hay khng th ngi mua vn b tnh ph. Nhng
thc t, khi d on c t gi bng cng c phn tch k thut, kt hp vi m
hnh Arima, cng vi mc l tnh c t VaR, th cc nh qun tr hon ton c
th xy dng hoc xut ln cp trn thc hin cc chin thut quyn chn nhm
trnh ri ro v mang v li nhun cho n v ca mnh. Sau y xin c gii thiu
chi tit hai chin thut quyn chn, cn nhng chin thut cn li s c nu vn
tt.
Chin thut Long Butterfly
Chin thut butterfly l mt trong nhng cch phng nga ri ro t gi hiu qu
m cc nh u t ln ngn hng iu ang thc hin trong thc t. N c to
thnh bi vic mua hai quyn chn cng bn hoc cng mua vi hai mc gi thc
hin khc nhau, sau bn li hai quyn chn cng bn hoc cng mua. Long
butterfly c to thnh t vic ngn hng mua 2 quyn chn mua cng gi thc
hin v bn hai quyn chn bn khc gi thc hin.
37

Hnh 3.7. Li/ l trong chin thut Butterfly cp t gi USD/VND.

Bng 3.7. Tnh ton li/ l trong chin thut Long Butterfly.
Mc gi X X<=
20.010
20.010 < X <
20.070
20.070<=X<
20.100
20.100<=X
Bn quyn chn mua,
gi thc hin 20.010,
ph 1000
1000 -St + 20.010
+ 1000
-St + 20.010
+ 1000
-St + 20.010
+ 1000
Bn quyn chn mua,
gi thc hin 20.070,
ph 500
500 500 500 -St + 20.100
+ 500
Mua hai quyn chn
mua, gi thc hin
20.070, ph 700
-700*2 -700*2 2*(St-20.070-
700)
2*(St-20.070-
700)
Li (+)/ l (-) 100 -St + 20.110 St- 20.030 70
Chin thut ny c la chn khi nh qun tr d bo t gi giao ngay c xu hng
< 20.010 hoc < 20.100 VND/USD
13
, vi 20.010, 20.070, 20.100 l cc t gi thc
hin trong hp ng quyn chn.
Chin thut Short Stradle.
Chin thut Stradle cng l mt cch phng nga ri ro t gi c nhiu NHTM
trn th gii s dng.

13
y ch l v d minh ha cho tnh u vit ca chin thut Long Buterfly, theo quy nh thc t th cp t
gi ny khng c thc hin option.
38

Chin thut ny c to thnh bi mua quyn chn mua v mua quyn chn bn,
hoc bn quyn chn mua v bn quyn chn bn ti cng mt mc gi thc hin.
Hnh 3.8. Hnh v minh ha bn quyn chn mua v bn quyn chn bn
Short Stradle.

Bng 3.8. Bng tnh li l ca chin thut Short Stradle.
Mc t gi giao ngay St St <=20.010 20.010<St
Bn quyn chn mua 10.000 USD,
gi thc hin 20.010, ph 1000 VND
1000 -St + 20.010 +1000
Bn quyn chn bn 10.000 USD, gi
thc hin 20.010, ph 700 VND
St 20.010 + 700 700
Li/ l St 18.310 -St + 21.710
Chin thut ny c cc nh qun tr d bo rng khon hp ng k hn, hoc
khon KDNT ca h ang gp ri ro v cn phi c bo him t vic thc hin
hp ng quyn chn, cng vi l vic d bo t gi ca h cho thy rng t gi
s c xu hng sideway, tc khng bin ng nhiu.
Bng 3.9. Cc chin thut quyn chn v cch s dng.
STT Chin thut Cch hnh thnh iu kin s dng.
1. Long Spread Buy 1 call gi thc hin E
1
v sell 1
call gi thc hin E
2
vi E
1
< E
2

D bo t gi giao ngay
S
t
> E
2

2. Short
Spread
Buy 1 put gi thc hin E
1
v sell 1 put
gi thc hin E
2
vi E
1
> E
2

D bo t gi giao ngay
S
t
< E
2

3. Long Buy 1 call gi thc hin E
1,
buy 1 put D bo S
t
< E
2
hoc S
t

39

Strangle gi thc hin E
2
vi E
1
> E
2
> E
1
.
4. Short
Strangle
Sell 1 call gi thc hin E
1
v sell 1 put
gi thc hin E
2
vi E
1
> E
2

D bo th trng
sideway, E
1
> S
t
> E
2

5. Long
Calender
Spread.
Buy 1 call gi thc hin E
1
v sell 1
call gi thc hin E
2
vi E
1
< E
2
v
thi gian thc hin hai option khc
nhau.
D bo t gi giao ngay
S
t
> E
2
v s bin ng
din ra lu
6. Short
Calender
Spread.
Buy 1 put gi thc hin E
1
v sell 1 put
gi thc hin E
2
vi E
1
> E
2
v thi
gian thc hin hai option khc nhau.
D bo t gi giao ngay
S
t
< E
2
v s bin ng
din ra lu.
7. Long Strip Buy 1 call gi thc hin E
1
v buy 2
put gi thc hin E
2
vi E
1
= E
2

D bo t gi bin ng
mnh, S
t
<> E
1
c th S
t
> E
1

8. Short Strip Sell 1 call gi thc hin E
1
v sell 2
put gi thc hin E
2
vi E
1
= E
2

D on th trng
sideway S
t
~ E
1

9. Long Strap Buy 2 call gi thc hin E
1
v buy 1
put gi thc hin E
2
vi E
1
= E
2

D bo t gi bin ng
mnh, S
t
<> E
1
c th S
t
< E
1

10. Short Strap Sell 2 call gi thc hin E
1
v Sell 1
put gi thc hin E
2
vi E
1
= E
2

D on th trng
sideway S
t
~ E
1


3.4.3. ng dng Value at Risk v Optquest xc nh trng thi ngoi t ti u.
Ni v Optquest thc cht l mt cng c m phng gip tm ra nhng gii php ti
u trong nhng iu kin c gi nh. Hay ni cch khc Optquest cho php thc
hin ng thi Monte Carlo v Solver
14
thc hin chc nng tm gii php ti u.
ng dng Optquest v VaR.
Gi s u thng 03/2013 ban gim c VCB chi nhnh 1 mong mun li nhun t
c t hot ng KDNT phi sinh trong thng tng 0,4% tc mi tun tng 0,1%,
bng vic kinh doanh trn 5 ng tin ch yu USD, EUR, JPY, GBP, v AUD, v
trng thi ngoi hi cui thng quy ra xp x bng 6.000.000.000 VND m bo

14
Solver l mt cng c tm gii php ti u trong excel.
40

an ton vn.
Thc hin nhng yu cu ny bng Optquest, kt hp vi m phng Monte Carlo
c c kt qu nh Hnh 3.9.
Vy p ng c yu cu trn th VCB chi nhnh 1 cn duy try trng thi
ngoi hi u ngy 01/04/2013 sao cho t trng ng USD 39%, EUR -9%, JPY
4%, GBP 53%, v ng AUD 14%. Nu quy i theo t gi ngy 04/03/2013 th
trng thi ngoi hi ca cc ng nh Bng 3.10.
Hnh 3.9. Kt qu chy ti u bng Optquest.

Ngun tc gi t thc hin vi s tr gip ca Crystaball.
Bng 3.10. Kt qu trng thi ngoi hi ti u ngy 01/04/2013.
USD UER JPY GBP AUD
T trng 39% -9% 4% 53% 14%
Quy i VND 2.330.533.527 (550.458.347) 226.422.483 3.179.714.248 813.788.089
T gi quy i 20.990 27.412 225,51 31.669 21.327
Nguyn t 111.031 (20.081) 1.004.046 100.405 38.158
Tng trng thi VND 6.000.000.000 VaR min 175.089.881 VND
Ngun tc gi tnh ton.
3.5. Kin ngh.
3.5.1. Kin ngh vi cc Ngn hng Thng mi.
3.5.1.1. S dng chi ph ri ro bin trong phng nga ri ro t gi.
41

Vi mc l ln nht tnh c t m hnh VaR, nhng liu rng hp ng no s
c chn giao dch ngoi t phi sinh phng nga ri ro t gi. V ngn hng
khng th ng thi thc hin phng nga ri ro cho tt c hp ng, lm nh th
li nhun s gim. Mc khc th trng cng khng th p ng nhu cu ny. Do
vy mt kin ngh dng chi ph ri ro bin c sut tng tnh hiu qu ca
vic ng dng m hnh VaR.
Chi ph ri ro bin ca mt giao dch k hn X ng gp vo trong danh mc cc
hp ng k hn ang c ti VCB P chnh l phn ri ro m X lm tng ln cho
danh mc so vi khi cha c X. Hay c th MRC
X
c tnh bng cng thc sau
MRC
X
=(P +X) (P) vi l k hiu ca lch chun.
ng dng chi ph ri ro bin.
Hy cng tr li vi v d phn 3.1. Kt qu tnh ton chi ph bin c th hin
bng sau y.
Bng 3.11. Kt qu tnh ton chi ph bin cc hp ng k hn.
n v tnh %
Hp ng
k hn
lch
chun
lch chun
danh mc P + X
lch chun
danh mc P
Chi ph ri ro
bin
USD 0,50% 1,76024% 5,778% -4,01745%
EUR 1,54% 1,76024% 1,631% 0,12952%
JPY 1,52% 1,76024% 1,829% -0,06846%
GBP 3,36% 1,76024% 1,165% 0,59519%
AUD 1,99% 1,76024% 1,525% 0,23565%
Ngun tc gi t tnh ton.
Vi Bng 3.11 c th thy rng hp ng k hn mua 10.000 GBP c chi ph ri ro
bin cao nht, do vy y s hp ng k hn c chn giao dch ngoi t phi
sinh nhm phng nga ri ro t gi. Nu VCB mun an ton hn c th thc hin
tip trn hp ng bn k hn 5.000 AUD v n c ri ro bin cao th hai. Mt
im quan tm khc l ti sao chi ph bin ca mt s hp ng li m? l do
vic c thm hp ng ny s lm cho ri ro danh mc gim xung. Chin thut s
dng cng c ngoi t phi sinh c gii thiu mc 3.4.2, tuy nhin cn lu
42

rng nu VCB vn mun m bo t trng cc ng tin nh ban u v vn c th
gim ri ro th c th dng cng c swap.
3.5.1.2. Pht trin ngun nhn lc, nhn t hng u lm nn thnh cng ca vic
vn dng m hnh VaR.
Hot ng KDNT l mt hot ng c th, lun chu nhiu nh hng t s bin
ng ca t gi. Do vy, chuyn vin hot ng trong lnh vc ny thng phi chu
nhiu p lc cao. Hn ht h phi l nhng ngi nhanh nhy, c nng lc chuyn
mn cao v phi lun v chi nhnh. Nu khng c mt i ng nhn s gii th
nhng gii php v m hnh VaR c gi cc mc trn ca bi vit cng
khng th thnh cng.
Chuyn vin KDNT l ngi m trch nhng cng vic lin quan n t gi nn
yu cu cp nht v phn tch thng tin l cn thit nht, do vy yu cu chuyn
mn, tin hc, ngoi ng s c t ln trn. Song song , h cn phi m nhn
cho t gi k hn, tnh ton ri ro t gi cho chi nhnh v gii quyt nhng vn
khc nn yu t gii quyt vn l mt iu quan trng. Cng vi l o c
ngh nghip v uy tn phi cao c th c tin tng trao cng vic c mc p
lc ny. Thm mt vi yu t khc na cn thit nh cc chuyn vin b phn khc
nh l k nng giao tip, kh nng xut chnh sch, ring trng b phn s c
thm nng lc qun l. Theo nhng phn tch trn, tc gi xin xut thang chm
im khi la chn chuyn vin KDNT nh Bng 3.12.
Bng 3.12. Thang im nng lc dnh cho chuyn vin KDNT
15
.
K nng, nng lc Chuyn vin KDNT/ nh qun tr ri ro
Tuyn dng 1 nm 2 nm 5 nm 10 nm
Chuyn mn 7 7,5 8 9 9,5
Tin hc 7 7 7,5 8 9
Ngoi ng 6 6,5 7 7,5 8
Gii quyt vn 6 6,5 7,5 8 8,5
V n v 8 8 9 10 10
Uy tn c nhn 8 9 10 10 10

15
Thang im ti a l 10, chm t thp n cao.
43

Kh nng giao tip 7 8 8,5 9 9
xut chnh sch - 5 5 7 9
Nng lc qun l
(qun l b phn)
7,5 8 8,5 9 9
Bng 3.12. tnh ton thang im tin hnh la chn cng nh nh gi chuyn
vin ngoi t, cng nh nh qun tr ri ro theo cc cp bc t giai on tuyn dng
cho n sau khi lm 1 nm, 2 nm, 5 nm, v 10 nm. Thng sau 10 nm l
chuyn vin c nh gi l tr ct ca ngn hng nu t c thang im
trn.
V cch tin hnh vi nhng mc nh chuyn mn, tin hc, ngoi ng, gii quyt
vn th phng nhn s c th phi hp vi cc b phn khc xy dng ngn
hng thi, sau dng kim tra cng nh nh gi chuyn vin KDNT, im
bi thi s l im cho vo thang nh gi c xut trn. Cn uy tn c
nhn, kh nng giao tip v v n v s do ban gim c v cc chuyn vin khc
c la chn ngu nhin t nh gi trn c s t khai ca chuyn vin KDNT.
Mc xut chnh sch s cn c vo mc hiu qu mi chnh sch m chuyn
vin KDNT sut, im c chm do trng phng k ton chim 50% v ban
gim c chim 50%. Yu t cui cng l nng lc qun l s do trng phng
nhn s cng ban gim c cho im lc phng vn, im l trung bnh cng ca 4
ngi. Sau qua cc nm im s l do c b phn cng vi ban gim c cho
im. Trong qu trnh lm vic ban gim c nn t chc thm nhng bui hi tho
lin quan n hot ng KDNT c mi n cc chuyn vin KDNT ngn hng khc
cng cc doanh nghip chuyn vin ca ngn hng c th tng kinh nghim cng
nh s nhanh nhy trong x l cc nghip v lin quan n giao dch ngoi t.
3.5.1.3. y nhanh tc pht trin cng ngh thng tin.
Bn cnh cc kin ngh c nu trn th cc ngn hng cn y nhanh pht trin
cng ngh thng tin trong hot ng qun tr ri ro. Ly v d nh tnh ra nhng
m phng ri ro chnh xc hn na th ngn hng cn xy dng mt phn mm m
phng cho nhiu kch bn theo gi nh t d liu lch s cng vi kinh nghim ca
nh qun tr.
44

Hin nay VCB ng dng thnh cng h thng V-treasury h tr phn b li l
t ng ca giao dch ngoi t phi sinh ngay khi pht sinh nghip v. Phng php
ny s gip cho nh qun tr nm r ri ro m ngn hng ang gp phi. Nhng mc
li l c xc nh theo chnh lch t gi tng ngy vi t gi thc hin. iu ny
c phn cha hp l, v nh qun tr khng th nhn thy c chnh xc mc l ln
nht m ngn hng c th gp l bao nhiu. Nn c th dng m hnh VaR tnh
ra mc l ln nht ca cc loi ri ro khc nhau. Cng thm vic phn b t ng
ca V-treasury s cho nh qun tr nhn thy chnh xc tng th ri ro ca ngn hng
a ra quyt nh qun tr.
3.5.2. Kin ngh vi NHNN Vit Nam trong vic ban hnh chnh sch qun tr
ri ro t gi.
Nhng quy nh v qun tr ri ro t gi bng trng thi ngoi t t ra khng hiu
qu khi m cc ngn hng khng th bit c h s gp mt mc l ln nh th
no nu c ri ro xy ra. c bit trong nn kinh t c nhiu bin ng nh hin
nay, km theo l s cnh tranh gay gt trong hot ng KDNT ca cc t chc
tn dng nc ngoi.
nng cao hiu qu ca hot ng KDNT ni chung, v hiu qu ca hot ng
qun tr ri ro t gi ni ring, tc gi kin ngh NHNN nn ban hnh nhng vn
bn thng t hng dn vic ng dng m hnh VaR vo hot ng KDNT. Trong
quy nh r mc l ln nht trn vn t c ca ngn hng c th ti a bao nhiu
% cng mt mc tin cy. Cng vi NHNN s dng Back test kim tra
li kt qu tnh ton VaR ca cc NHTM. m bo rng VaR nh gi chnh
xc ri ro m ngn hng ang gp phi.
Song song NHNN s quy nh mt khong pht trn s chnh lch VaR do
NHTM tnh c v E-VaR nu NHTM nh gi khng y ri ro.
Tm li, m hnh VaR c ng dng o lng nhiu loi ri ro, lm nn tng
cho nhng quyt nh qun tr ri ro. Chnh v tnh u vit ny m VaR c
NHTW cc nc a vo nhng quy nh qun tr ri ro. ng trc bi cnh t
nc hi nhp, vic cnh tranh ang din ra gay gt. Cng vi vic qun tr ri
ro bng trng thi ngoi t t ra khng hiu qu. Tt c l nhng nguyn nhn
45

ph hp NHNN Vit Nam trin khai m hnh VaR vo vic gim st ri ro ton
h thng NHTM Vit Nam.

46

KT LUN
Hot ng KDNT ti Vit Nam ang trong tnh trng cnh tranh gay gt gia cc
NHTM trong v ngoi nc. Chim u th v dnh th phn cao hn thuc v khi
NHTM nc ngoi. iu ny s gy ra khng t kh khn cho nhng NHTM trong
nc.
Cha kha thnh cng trong hot ng KDNT chnh l qun tr ri ro t gi.
Quy nh qun tr ri ro t gi bng trng thi ngoi t ca NHNN Vit Nam ang
t ra khng hiu qu, khi khng th cho thy mc l ln nht m cc NHTM gp
phi khi ri ro t gi thc s xy ra.
M hnh Value at Risk o lng nhiu loi ri ro, kt qu ch cho ra mt s duy
nht, c n v tin t. Kt qu ny cho nh qun tr c ci nhn chnh xc v mc
chu ng ca ngn hng.
Tuy nhin VaR cng c nhng hn ch nht nh. Do nh qun tr cn s dng
thm Back test, Stress test, v E-VaR kim tra li VaR.
Kt qu tnh ton t m hnh VaR l c s nh qun tr a ra quyt nh phng
nga ri ro t gi. Vic phng nga ri ro t gi c thc hin bng cc cng c
ngoi t phi sinh ch yu l Forward hoc Option.
Tuy nhin ti a ha li nhun, trong iu kin ti thiu ha ri ro, nh qun tr
c th dng chi ph ri ro bin trong vic chn la hp ng giao dch ngoi t phi
sinh. Hoc c th dng Optquest xy dng trng thi ngoi t ti u.
a

TI LIU THAM KHO.
----------------------------------------------
TI LIU THAM KHO BNG TING VIT
1. Hong Ngc Nhm (ch bin), 2008, Gio trnh Kinh t lng, NXB Thng
K.
2. Hong Ngc Nhm (ch bin), 2008, Gio trnh Xc sut thng k, NXB
Thng K.
3. Nguyn Minh Kiu (ch bin), 2009, Bi tp thanh ton quc t, NXB
Thng K.
4. Nguyn Minh Kiu, 2011, Ngn hng thng mi, NXB Thng K.
5. Nguyn Trng Hoi (ch bin), 2009, Phn tch v d bo kinh t, NXB
Thng K.
6. Nguyn Vn Tin (ch bin), 2011, Th trng ngoi hi, NXB Thng K.
7. Trm Th Xun Hng (ch bin), 2012, Thanh ton quc t, NXB Kinh t.
8. Trm Th Xun Hng, Hong Th Minh Ngc (ng ch bin), 2012, Gio
trnh Nghip v ngn hng thng mi, NXB Kinh t.
9. Trn Hong Ngn (ch bin), 2012, Gio trnh Thanh ton quc t, NXB
Thng K.
10. Trn Huy Hong (ch bin), 2011, Gio trnh Qun tr ngn hng thng
mi, NXB
11. Trn Mnh H, 2010, ng dng Value at Risk trong vic cnh bo v gim
st ri ro th trng i vi h thng NHTM Vit Nam.
12. Trn Ngc Th (ch bin), 2007, Ti chnh doanh nghip, NXB Lao ng
X Hi.
13. Trn Ngc Th, Nguyn Ngc nh (ng ch bin), 2009, Ti chnh quc
t, NXB Lao ng X Hi.
14. Trn Ngc Th, V Vit Qung, 2007, Lp m hnh ti chnh, NXB Lao
b

ng X Hi.
15. Trng Th Hng (ch bin), 2010, Gio trnh K ton ngn hng, NXB
16. Trng Th Hng, 2008, 234 s k ton ngn hng, NXB Lao ng X
Hi.
17. Vietcombank, 2009, Ti liu Qun l ngoi hi.
18. Vietcombank, Tp ch VCB cc s qua cc nm 2009, 2010, 2011, 2012,
2013.
TI LIU THAM KHO BNG TING ANH
19. Antonio Francisco A. Silva Jr, 2010, Brazilian Strategy for Managing the
Risk of Foreign Exchange Rate Exposure During a Crisis, Banco Central Do
Brasil.
20. Arindam Bandopadhyaya, Giorgio Gotti, Qian Lu, 2010, Managing
Exchange Rate.
21. Chris Becker, Daniel Fabbro, 2006, Limiting Foreign Exchange Exposure
through Hedging: The Australian Experience, Economic Publications.
22. Christopher L.Culp, Merton H.Miller, Andrea M. P. Neves, 2004, Value at
Risk: Uses and Abuses, Journal Applied Corporate Finance.
23. Crouhy, Galai, Mark, 2001, Risk Management.
24. Darryll Hendricks, 1996, Evaluation of Value at Risk models Using
Historical Data.
25. Eric Wong, Jim Wong, Phyllis Leung, (2008), The Foreign Exchange
Exposure of Chinese Banks, Hong Kong Monetary Authority.
26. Hillier, 2003, Treasury and Risk Management in the Emerging Markets,
Unpublished Book.
27. Jeremy Berkowitz, James O Brien, 2001, How Accurate are Value at Risk
Models at Commercial Banks?
28. Joel Bessis, Risk management in Banking.
c

29. Kenyon, 1990, Currency Risk & Business Management, Basil Blackwell.
30. Lillie Lam, Laurence Fung, Ip wing Yu, 2008, Compairing Forecast
Performance Exchange Rate Models, Hong Kong Monetary Authority.
31. Michael Papaioannou, 2006, Exchange Rate Risk Measurement and
Management: Issues and Approaches for Firms, International Monetary
Fund IMF.
32. Moremi Marwa, 2006, A Study on the Role of Treasury management on
currency risk management: The case of selected commercial banks in
Tanzania.
33. Phillippe Jorion, 1996, Risk: Measuring the Risk in Value at Risk.
34. Simone Managanelli, Robert F.Engle, 2001, Value at Risk in Finance.
35. Thomas J. Linsmeier, Neil D. Pearson, 1996, Risk Measurement: An
Introduction to Value at Risk.
36. Timo Pekkala, 2010, Value at Risk in Bank Management, Aalto University.
37. Viktor Popov, Yann Stutzmann, 2003, How is Foreign Exchange risk
managed? An Empirical Study applied to two Swiss companies.
38. Willliam Fallon, 1996, Caculating Value at Risk, The Wharton Financial
Institutions Center.
TRANG WEB
39. www.acb.com.vn Trang web ca NHTMCP Chu.
40. www.gso.gov.vn Trang web ca Tng Cc Thng k.
41. www.imf.org Trang web ca Qu Tin T Th gi.
42. www.mof.gov.vn Trang web ca B Ti chnh.
43. www.sbv.gov.vn Trang web ca Ngn hng Nh nc Vit Nam.
44. www.shb.com.vn Trang web ca NHTMCP Si Gn H Ni.
45. www.vcb.com.vn Trang web ca NHTMCP Ngoi thng Vit Nam.
46. www.vietinbank.vn Trang web ca NHTMCP Cng thng Vit Nam.