Professional Documents
Culture Documents
Hm s, Gii hn v Hm s lin tc
Trn Bo Ngc
B mn Ton, Khoa Khoa hc, i hc Nng Lm
Trn Bo Ngc
Hm s, Gii hn v Hm s lin tc
x 2 :=
1
,
x2
x 3 :=
1
,
2x
32x = (3x )2 = 9x ,
x 2 ,. . .
Hm m v logarit
V d: 5x ,
2x :=
3x = e x ln 3 ,. . .
Hm lng gic
V d: sin x, cos x, tan x, cot x.
Khi nim hm s s cp (tng qut)
Hm s s cp tng qut l hm thu c bng cch ly tng,
hiu, tch, thng, hp ca cc hm s cp c bn.
Trn Bo Ngc
Hm s, Gii hn v Hm s lin tc
Trn Bo Ngc
Hm s, Gii hn v Hm s lin tc
y
2
2
0y
<y <
2
2
0<y <
x = cot y
Trn Bo Ngc
Hm s, Gii hn v Hm s lin tc
1
3
a) Tnh arcsin( ), arccos(
), arctan( 3)
2
2
x
b) Tm tp xc nh ca hm s y = arcsin log
10
3
5
a) arcsin( ) = , arccos(
)=
, arctan( 3) =
2
6
2
6
3
b) iu kin xc nh ca hm s:
x
1
x
1 log
1 (x > 0) log
log
log 10 (x > 0)
10
10
10
1
x
10 (x > 0)
10
10
1 x 100
Tp xc nh ca hm s cho l D = [1; 100].
Trn Bo Ngc
Hm s, Gii hn v Hm s lin tc
C. [0; 1]
iu kin xc nh ca hm s:
1
1 1
x
1+x
1x
0 v
0
x
x
x (; 1] (0; +) v x (; 0) [1; +)
x (; 1] [1; +).
Chn p n D.
Trn Bo Ngc
Hm s, Gii hn v Hm s lin tc
C. lim arctan x =
x
B. lim arctan
x0
1
= +
x2
D. Nu arcsin x = arccos y th x 2 + y 2 = 1.
2
B. lim arctan 2 =
x0
x
2
Trn Bo Ngc
Hm s, Gii hn v Hm s lin tc
2. Gii hn ca hm s
Cc nh ngha gii hn v tnh cht c th xem trong gio trnh
( hc cp THPT). y ta nhn mnh:
Cc qu trnh (c xt trong mn Ton B1)
Ta xt 2 qu trnh: x a, x . ng vi 2 qu trnh , cc
gii hn c xt dng:
lim f (x), lim f (x).
xa
Cc dng v nh thng gp
0
,
, , 0., 0 , 0 , 00 v 1 .
0
Trn Bo Ngc
Hm s, Gii hn v Hm s lin tc
2.1. Dng v nh
0
0
Phng php
S dng cc hng ng thc ng nh hoc php chia Horner
t nhn t chung ri kh (rt gn) lng v nh. Trng hp c
cn thc, ta thc hin trc cn thc.
V d 2.1.
x2 1
.
x1 x 3 2x 2 + 3x 2
(x 1)(x + 1)
(x 1)(x 2 x + 2)
x +1
1+1
= lim 2
= 2
= 1.
x1 x x + 2
1 1+2
Ta c L1 = lim
x1
Trn Bo Ngc
Hm s, Gii hn v Hm s lin tc
2.1. Dng v nh
0
0
V d 2.2.
x 2x
Tnh gii hn L2 = lim
.
x1
x3 1
(x 2 x)(x + 2 x)
L2 = lim
x1
(x 3 1)(x + 2 x)
x 2 (2 x)
= lim 3
x1 (x 1)(x + 2 x)
(x 1)(x + 2)
= lim
x1 (x 1)(x 2 + x + 1)(x + 2 x)
x +2
= lim 2
x1 (x + x + 1)(x + 2 x)
1+2
1
= 2
= .
2
(1 + 1 + 1)(1 + 2 1)
Trn Bo Ngc
Hm s, Gii hn v Hm s lin tc
2.2. Gii hn
1
v Gii hn mt bn (tri, phi)
0
Phng php
S dng gii hn c bn
1
= .
0
Bi tp 2.3.
x 2 5x + 6
.
x2 x 3 6x 2 + 12x 8
(x 2)(x 3)
x2
(x 2)3
x 3
= lim
=
x2 (x 2)2
1
x 3
x 3
v lim
c dng c bn v
< 0 khi x tin ti 2.
2
x2 (x 2)
0
(x 2)2
Ta c L3 = lim
Trn Bo Ngc
Hm s, Gii hn v Hm s lin tc
2.2. Gii hn
1
v Gii hn mt bn (tri, phi)
0
lim
x(1)
lim
x(1)+
x 2 + 2x 3
(x 1)(x + 3)
= lim
2
1x
x(1) (1 x)(1 + x)
(x + 3)
= lim
= +
x +1
x(1)
x 2 + 2x 3
(x + 3)
= lim
=
1 x2
x +1
x(1)+
Hm s, Gii hn v Hm s lin tc
(1)
(2)
2.3. Dng v nh
Phng php
Chia t v mu cho x bc cao nht mu ri s dng gii hn c bn
1
lim k = 0 vi k > 0.
x x
V d 2.4.
x + x2 + 2
Tnh gii hn L5 = lim
.
x+
2x + 3
Chia t v mu cho x (x > 0) ta c
r
2
1+ 1+ 2
1+ 1
x
L5 = lim
= lim
= 1.
3
x+
x+
2
2+
x
Trn Bo Ngc
Hm s, Gii hn v Hm s lin tc
2.3. Dng v nh
x2 + x2 + 2
a) L6 = lim
x
2x + 3
b) L7 = lim
x+
x2
2x + 3
+ x2 + 2
L7 = lim
= lim
x+ x 2 + x 2 + 2
x+
Trn Bo Ngc
3
2
+
xr x 2
1+
1+
2
x2
0
= 0.
1+ 1
Hm s, Gii hn v Hm s lin tc
2.3. Dng v nh
a) bc t = bc mu:
kt qu =
b) bc t < bc mu:
kt qu = 0,
c) bc t > bc mu:
kt qu = .
Trn Bo Ngc
Hm s, Gii hn v Hm s lin tc
2.4. Dng v nh
Phng php
Quy ng a gii hn cho v mt trong cc dng
0 1
, ,
.
0 0
V d 2.6.
Tnh gii hn L8 = lim
x2
1
1
.
x 2 x 2 3x 6
1
1
L8 = lim
x2 (x + 1)(x 2)
3(x 2)
3 (x + 1)
= lim
x2 3(x + 1)(x 2)
2x
1
1
= lim
= lim
= .
x2 3(x + 1)(x 2)
x2 3(x + 1)
9
Trn Bo Ngc
Hm s, Gii hn v Hm s lin tc
2.4. Dng v nh
V d 2.7.
Tnh gii hn L9 = lim
x0
1
1
2
.
x
x x
Ta c
(x 1) 1
x 2
L9 = lim
= lim
x0 x(x 1)
x0 x(x 1)
Mt khc
x 2
= ,
lim
x0 x(x 1)
x 2
lim+
= +,
x0 x(x 1)
1
.
0
Hm s, Gii hn v Hm s lin tc
2.4. Dng v nh
Nu ng dng v xut hin cn thc, ta s trc cn
thc.
V d 2.9.
Tnh gii hn L10 = lim
x+
L10
p
x 2 + 3x x .
( x 2 + 3x x)( x 2 + 3x + x)
= lim
x+
( x 2 + 3x + x)
3x
= lim
x+ ( x 2 + 3x + x)
Hm s, Gii hn v Hm s lin tc
0
0
v 1 )
nh l 1
1
sin x
= 1.
x0 x
ln (1 + x)
lim
= 1.
x0
x
ex 1
lim
= 1.
x0
x
lim
1 cos ax
.
x0
x2
b) lim
tan ax
sin ax
a
= lim
.
= a.
x0
x0 ax
x
cos ax
a) lim
Trn Bo Ngc
Hm s, Gii hn v Hm s lin tc
2.5. Cc gii hn c bn
2 sin2
1 cos ax
b) lim
=
lim
x0
x0
x2
x2
ax
2
"
= lim
sin
x0
ax
2
ax
2
#2
.
a2
a2
= .
2
2
a) lim
b) lim+
x0
3x 1
x
x 1
.
x1 lg x
c) lim
ln(cos x)
ln(1 + (cos x 1)) cos x 1
1
= lim
.
= .
2
2
x0
x0
x
cos x 1
x
2
a) lim
b) lim+
x0
e x ln 3 1
3x 1
= lim+
. ln 3 = ln 3.
x
x ln 3
x0
x 1
x 1
1
i ln 10 = ln 10.
= lim
ln 10 = lim h
x1 lg x
x1 ln x
x1 ln(1+(x1))
c) lim
x1
Trn Bo Ngc
Hm s, Gii hn v Hm s lin tc
2.5. Cc gii hn c bn
nh l 2
lim [u(x)]v (x)
c) lim
n+
n+1
n1
lim (1+x1). 1
12n
x
a) lim (1 + x) x = e x0
= e.
x0
x
1
1
lim (1 1 1)x
= e x x
= e 1 = .
b) lim 1
x
x
e
2(12n)
n+1
lim ( n1
1).(12n)
lim
n + 1 12n
1
c) lim
= e x0
= e x0 n1 = 4 .
n+ n 1
e
Trn Bo Ngc
Hm s, Gii hn v Hm s lin tc
Trn Bo Ngc
Hm s, Gii hn v Hm s lin tc
Hm s, Gii hn v Hm s lin tc
0
v VCB tng ng
0
(x)
(x)
= lim
.
(x)
(x)
ln cos x 0
3 x 1
sin x sin a 0
a) lim
b) lim
c) lim+
xa
x0
x2
0
x a
0
x
x0
a) lim
x0
ln cos x
ln(1 + (cos x 1))
cos x 1
= lim
= lim
2
x0
x0
x2
x
x2
x2
2
1
x2
= lim
=
v
cos
x
khi x 0.
x0
x2
2
2
Trn Bo Ngc
Hm s, Gii hn v Hm s lin tc
khi x a.
= lim
xa
x
a
2
2
x +a
= lim cos
= cos a.
xa
2
e x ln 3 1
1
c) lim+
= lim+
x
x0
x0 x
x ln 3
= lim+
v e x ln 3 1 x ln 3 khi x 0
x
x0
ln 3
= lim+ = +.
x
x0
3
Trn Bo Ngc
Hm s, Gii hn v Hm s lin tc
x0
Ch : ta s dng 1 cos 2x
c) lim+ x 4+ln x
1
x2
lim
= e x0
(2x)2
2
(2x)2 1
. 2
2
x
= e 2 =
1
.
e2
khi x 0.
2
x
2
(1 cos x)
b) lim (1 cos x). cot x = lim
= lim
x0
x0
x0 x 2
tan2 x
Ch : ta s dng tan x x khi x 0.
2
lim
3
. ln x
4+ln x
lim
= e x0+
3 ln x
4+ln x
lim
= e x0+
1
= .
2
3
4 +1
ln x
= e 3.
x0
Hm s, Gii hn v Hm s lin tc
3. Hm s lin tc
a) Ch : Hm s c cng thc khc nhau vi x < a v x > a
Nu lim f (x) = lim+ f (x) = L th lim f (x) tn ti v bng L.
xa
xa
xa
V d 3.1. Cho hm s
sin x2
x
f (x) =
x +11
x2
vi x < 0
. Tnh lim f (x).
x0
vi x > 0
sin x2
1
1
= .
lim f (x) = lim
=
lim
x
x
2 x0
2
x0
x0
2
2
2
x +11
x 2 + 1 12
lim f (x) = lim+
= lim+
x2
x0+
x0
x0 x 2
x2 + 1 + 1
sin
x
2
Trn Bo Ngc
Hm s, Gii hn v Hm s lin tc
3. Hm s lin tc
= lim+
x0
x2
1
1
= .
2
+1+1
1
Suy ra lim f (x) = lim f (x) = lim+ f (x) = .
x0
2
x0
x0
b) nh ngha
i) f (a) xc nh v
ii) lim f (x) tn ti
Hm s y = f (x) lin tc ti x = a nu
xa
sin2 x + 1 cos x
vi 2 < x < 0 ti x = 0.
2
f (x) =
sin
x
arccos x
vi
x 0
Trn Bo Ngc
Hm s, Gii hn v Hm s lin tc
3. Hm s lin tc
.
2
x0
x0
p sin x 2
sin2 x + 1 cos2 x
p
= lim
x0 sin2 x
sin2 x + 1 + cos x
Ta c f (0) = arccos 0 =
2 sin2 x
p
x0 sin2 x
sin2 x + 1 + cos x
2
=1
= lim p
x0
sin2 x + 1 + cos x
Suy ra lim f (x) khng tn ti. Vy hm s cho gin on
= lim
x0
ti x = 0.
Trn Bo Ngc
Hm s, Gii hn v Hm s lin tc
Ht.
Trn Bo Ngc
Hm s, Gii hn v Hm s lin tc