Professional Documents
Culture Documents
04
Bi 1 Bt u s dng phn mm
Nhp chut vo biu tng HyperChem, mn hnh lm vic hin ln nh sau:
Mn lm vic (workspace)
L ni biu din h phn t hin ti.
1
Tr gip (help)
Cha cc hng dn thm cho ngi s dng.
S dng bn phm
Thay v phi dng chut ta c th dng bn phm di chuyn n nhng la
chn cn thit. V d m select menu ta nhn ng thi hai phm [Alt] +
[S] ([Alt] v [S]). chn cc la chn khc trong hp thoi ta nhp tip vo
k t tt c gch di trong mi la chn. V d chn tip select all ta
nhp ch e trn bn phm.
Cc phm tt khc:
Ctrl + N
Ctrl + O
Ctrl + S
Ctrl + X
Ctrl + C
Ctrl + V
Alt + F4
Ctrl + D
Ctrl + K
Ctrl + L
Ctrl + F
Ctrl + B
Spacebar
F2
F9
Esc
To trang lm vic mi
M file
Lu file (save) trong File menu
Ct (cut) trong File menu
Copy (copy) trong Edit menu
Dn (paste) trong Edit menu
Thot khi HyperChem
Xo (delete) trong Annotations menu
La chn tip (select next) trong Annotations menu
La chn phn trc (select previous) trong Annotations
menu
Di chuyn tip (move forward) trong Annotations menu
Di chuyn tr li (move backward) trong Annotations
menu
Di chuyn h phn t vo trung tm v biu din theo t
l mn lm vic.
Tr li kiu biu din lc trc (last rendering) trong
Display menu
Copy hnh nh (copy image) trong Edit menu
Nh mc thot (cancel) trn thanh cng c
ko thanh trt ta nhp tri biu tng chut vo thanh trt, gi nguyn
nh th v r chut theo chiu mun ko.
5. Mun m file no ta ch cn nhp tri (L-click) chut vo file ri nhn
tip vo nt Open trn list
Atoms
None B tt c cc nhn.
Symbol Biu tng nguyn t, v d C, O, N..
Name Tn ca nguyn t theo ngn hng d liu, v d
CA, CB i vi cacbon alpha v beta.
S
th t to nguyn t.
Number
Type Kiu nguyn t, theo tc ng ca trng lc, v
d CT i vi cacbon t din trong trng lc
AMBER.
Charge in tch thc ca nguyn t.
Spin Tng spin thc (alpha-beta) ca mt nguyn t
Poputation
Mass Khi lng nguyn t
Basis set Tp hp hm c bn p dng cho nguyn t
Chirality R hoc S
RMS Gradient Ga tr v hng ca vect bin thin m t trng
lc trn mt nguyn t.
Custom t tu chn.
Residues
None B tt c cc nhn.
Name Tn hp phn, v d: TRP, ILE.
Sequence Th t hp phn t hp phn ui N (Nteminus).1,2,3
Name+Seq C tn ln th t.
Bonds
Nhp tri chut vo mt trong nhng hnh thc biu din, v d chn Balls
and Cylinders (kiu hnh cu v hnh tr) th trn m hnh cc nguyn t ca
h c biu din di dng hnh cu, lin kt dng hnh tr nh sau:
t mu nn trang lm vic
t mu nn trang lm vic ta lm nh sau:
1. Nhp tri chut tch chn Preferences trong File menu.
2. Tch chn mc Window Color trong hp thoi Preferences. Mu ngm
nh cho trang lm vic ca HyperChem l mu en:
Ch : Nu ta t mu khc th nn s c mu khc:
- Black: Mu en.
- Blue: Mu xanh nc bin.
- Green: Mu xanh da tri.
- Cyan: Mu lc lam.
- Red: Mu .
- Violet: Mu ta.
- Yellow: Mu vng.
- White: Mu trng.
10
Mu sc ca nguyn t
HyperChem ngm nh mu sc ca cc nguyn t c trng nh sau:
Nguyn t
Mu ngm nh
11
Lc lam
Xanh
Vng
Vng
Ta
Ta
Xanh
Xanh l cy
Vng
Vng
Mu trng
t ch Copy hnh nh
12
13
Cursor
Filename
dng en trng.
Tch chn im tr chut c
trong nh.
Dng t tn v v tr file t nh.
15
Bi 2. V v hiu chnh
V nguyn t v lin kt
v nguyn t ta cn c bng la chn cc nguyn t.
16
17
18
19
Chn nguyn t
1. Nhp tri chut vo cng c la chn (select) trn thanh cng c, sau
di chuyn con tr xung mn lm vic.
2. t con tr chut vo nguyn t mun chn v nhp tri chut.
Nguyn t c chn s c khoanh vng sng hn cc nguyn t khc.
3. Mun chn lin kt no ta nhp tri chut vo lin kt .
4. Mun chn tt c cc nguyn t trong mn lm vic, ta thc hin bng
cch di chuyn chut n khong trng ca trang lm vic v nhp phi
chut (R-click)
20
Number of
residures
selected
Residure
name and
number
S th t to hp phn c th s l 0 cho tt c cc
hp phn.
y l tn v th t ni tip ca hp phn ta chn.
Loi b la chn
1. Nhp phi chut vo nguyn t chn, nu khng mun chn nguyn t
na.
2. Nhp phi chut vo gia lin kt nu mun khng chn lin kt .
3. Nhp phi chut vo khong trng trong trang lm vic loi b tt c
cc nguyn t chn.
Tch chn mc Select Color trong hp thoi Preferences. Tch chn Thick
line (ng m) th khi la chn cc ng biu din s la chn s m
hn:
By string
24
Atom Name
Atom Type
Residue Name
Basis Set
Chirality
Named Selection
Remove
nh l C, N, O, F
Tn quy c cho mt nguyn t trong amino axit
hoc nucleic axit. Ch p dng cho cho tn nh
ngha trong cc mu i vi cc thnh phn ca
phn t ln. V d l CA, 1HA, 2HA i vi
cacbon alpha ni vi hydro.
Kiu nguyn t trong c hc phn t nh l CT,
HC
Tn ca mt hp phn amino axit hoc nucleic
axit, nh l GLY, ALA,
Tp hp hm c bn tnh theo Ab initio hoc DFT
quy cho nguyn t. V d: 6-31G*.
S bt i xng, R hoc S, quy cho nguyn t bt
i.
Dy cc phn la chn c t tn trc . Dy
ny gm c cc la chn nh trc nh l LINE,
POINT v PLANE, c c cc tn theo biu tng
nguyn t quy c nh l C, N, O, F
Loi b phn la chn c t tn no khi
list.
By Number
Atome Number
Residue Number
Molecule Number
Atomic Mass
Atomic Number
Electric Charge
RMS gradient
Spin Population
Chn theo s
1.
2.
3.
4.
5.
POINT
LINE
PLANE
REACTANT
PRODUCT
PLOT1
PLOT2
GHOST
ATOMS
NMR ATOMS
QUANTUM
ATOMS
Other
Xo nguyn t
Xo mt nguyn t n hoc mt lin kt n
1. Nhp tri chut vo cng c v trn thanh cng c.
2. Nhp phi chut vo nguyn t hoc vo gia lin kt mun xo. Khi
nguyn t hoc lin kt s bin mt.
Xo nhiu nguyn t
1. Nhp tri chut vo cng c chn trn thanh cng c.
2. R chut chn nhng nguyn t mun xo.
3. Nhp tri chut vo Clear (xo sch) trong Edit menu.
Hp thoi xut hin hi c thc s mun xo phn la chn khng.
4. Chn Yes nu mun xo.
5. Chn No nu khng mun xo.
27
Trung tnh
Dng mt
m mt
Dng hai
m hai
Dng ba
m ba
28
t in tch thc
HyperChem c th tnh ton in tch ca tng nguyn t ring bit trong
phn t, nhng ta cng c th t in tch theo mun.
Cch lm nh sau:
1. Chn nguyn t hay nhm nguyn t mun t in tch.
Hp thoi t in tch xut hin:
t di lin kt
t di lin kt cho php ta t di lin kt chn theo mun.
1. Nhp chn lin kt mun t li di.
2. Nhp chn Set Bond Length trong Edit menu. nh gi tr mun t vo
hp thoi la chn.
29
t xon lin kt
Ta cng thc hin nh cch t di lin kt trn, nhng ta phi chn bn
nguyn t lin tip to gc xon mun thay i, tch chn Set Bond Torsion
trong Edit menu.
t nhn ring
Ta c th ghi ch nhn tu cho nguyn t la chn, cch lm tng t nh
t in tch nguyn t trn. Ta tch chn Set Custom Label trong Build
menu m hp thoi v nh nhn m mnh mun vo .
30
31
Cng bc di lin kt
Ta c th gii hn di lin kt theo mun.
Cch lm nh sau:
1. Chn lin kt mun thay i di.
2. Nhp chn Constrain Bond Length trong Build menu.
Hp thoi la chn xut hin:
Cng bc gc lin kt
cng bc gc lin kt no ta lm nh sau:
1. Chn gc lin kt mun thay i.
2. Chn Constrain Bond Angle trong Build menu.
32
Khng cng bc
1800
1200
109.470
900
Tu t gi tr t 3600 n +3600
33
Cc kiu la chn:
Computed
Trans
Cis
Gauche+
GaucheOther
Khng cng bc
Cng bc 1800
00
600
-600
Tu gi tr t vo t 1800 n
+1800
34
35
Lu bc v vo trong mt File
Trc khi thc hin sa i bc v, ta hy lu bc v li. iu ny gip ta
khng phi v li bc v ban u nu trong qu trnh chnh sa b hng.
Cch lu nh sau
1. Nhp tri chut vo Save (lu) trong File menu.
HyperChem s hin ln hp thoi c dng nh sau:
36
37
Chnh sa cc nguyn t
Nu trong phn t v, ta mun thay i nguyn t ny thnh nguyn t
khc th cch lm nh sau.
1. Nhp hai ln tri chut vo cng c v trn thanh cng c.
Bng cc nguyn t s hin ra.
2. Chn nguyn t mun thay th. V d chn oxi.
3. Nhp tri chut vo nguyn t mun thay th trong phn t v. V d
nh cacbon.
39
HyperChem s thc hin biu din phn t ta v trn khng gian ba chiu v
t ng thm nhng hydro cn thiu.
40
Nu vn khng thy hydro xut hin th hy tch (4) chn Show Hydrogens
trong Display menu.
41
H to trong HyperChem
HyperChem c hai h to biu din phn t: H to ca ngi quan
st v h to phn t. Mi h to u c cc trc to Decac x, y v
z.
42
H to ca ngi quan st
H to ca ngi quan st (Viewers Coordinate System) nh r v tr ca
cc nguyn t lin h vi ta, ngi quan st. H to ca ngi quan st
gn vi dng hnh hc mn hnh. Trc y thng ng, trc x nm ngang, trc
z thng gc vi mt phng mn hnh.
Trong h to ca ngi quan st, ta c th di chuyn phn t m khng
lm thay i cc to nguyn t. Vi cc cng c trong HyperChem, ta
dng tri chut dch chuyn cc phn t theo h to ca ngi quan
st. Cc phn t dch chuyn nh ta nag thay i v tr quan st ca mnh.
S dch chuyn nh hng ln ton b h phn t.
Vi mt s hp thoi lc chn ca HyperChem, nh l Align Viewer (t
thng ngi quan st), s dch chuyn l t ng theo to ca ngi quan
st nu khng c nguyn t no c chn.
Khi ta to mt phn t u tin, HyperChem t thng h to ca ngi
quan st v h to ca phn t do cc trc x, y v z l tng ng
nhau. Khi ta dch chuyn phn t, cc h to khng cn tng ng
nhau na. Dng Align Viewer trong Edit menu dch chuyn h to ca
ngi quan st n tng ng vi h to ca phn t.
Khi ta lu h phn t vo file HIN, HyperChem cng lu c h to ca
ngi quan st. Khi m li file ny ta s c ng h to lu.
H to ca phn t
H to ca phn t gn lin vi h phn t v nh r to ca cc
nguyn t, cc ta ny c s dng trong tt c cc tnh ton ho hc
ca HyperChem.
Ta c th xc nh to phn t ca bt k nguyn t no bng cch la
chn nguyn t . To ca nguyn t c chn xut hin trn dng
hin trng (status line).
Vi cc cng c ca HyperChem, ta dch chuyn cc nguyn t theo h to
phn t bng cch s dng nt phi chut. Vic dch chuyn ny ch tc
ng ln cc nguyn t, hp phn, v cc phn t c chn.
Cng c (Tool)
44
45
Z rotation
Z translation
Zoom
Clip
t c gi tr t > 0 n 36000.
t c gi tr t > 0 n 1000A0.
t c t l t > 0 n 1000 ln.
t c di dch chuyn mt ct t > 0 n
1000A0.
Khi tch chn, gip ta chuyn dch nhanh hnh nh h
phn t.
Nu ta tch chn mc ny th khi dng cng c hay hp
thoi u dch chuyn c c phn t. Nu khng tch
chn thi khi dch chuyn theo to ca phn t s ch
dch chuyn c phn la chn trong phn t. (Dch
chuyn quan st l nh nhau khi ta tch hay khng
tch, ch c s khc nhau khi dch chuyn theo to
phn t)
Fast
translation
Whole
molecule
translation
46
47
48
Translate
Viewer
(chuyn dch
quan st)
dx
dy
dz
Translate
Selection
(Chuyn phn
la chn)
50
Cch lm nh sau
1. Nhp tri chut chn Scale to Fit trong Display menu, hoc nhp nt
Spacebar trn bn phm.
Phn t s c a tr li kch c ban u v n c t vo tm mn
lm vic.
Ch : Ta c th a phn t tr li tm vi kch c chun ban u bng
cch chn gi tr 1 trong hp thoi ca cng c phng to.
53
Cch lm nh sau
1. Nhp tri chut vo cng c quay theo trc z.
54
Rotate About
X Axis
Y A xis
Z Axis
LINE
Angle
Apply to
Molecules
Viewer
55
Cch lm nh sau
1. Xoay phn t bng cng c xoay sao cho khi ct ta d quan st.
2. Nhp hai ln tri chut vo cng c ct theo trc Z, hoc nhp tri chut
vo Z Clip trong Edit menu.
56
57
System
Slab
58
59
o di lin kt
Ta hon ton c th xc nh c di cc lin kt trong phn t. Gi tr
di ny trnh by trong dng hin trng bn di.
Cch o nh sau
1. Nhp tri chut vo cng c la chn trn thanh cng c.
60
o gc lin kt
o gc lin kt ta nhp tri chut vo nguyn t th nht v r n
nguyn t th ba (theo th t lp thnh gc).
Cch o gc lin kt
1. Nhp tri chut vo cng c la chn trn thanh cng c.
2. Nhp tri chut vo nguyn t th nht r n nguyn t th ba (theo th
t to nn gc) ri nh chut.
61
o gc vn
Ta c th o gc vn bng cch r chut chn hai phn t u v cui
trong bn phn t to nn gc vn.
Cch lm nh sau
1. Nhp tri chut vo cng c la chn trn thanh cng c.
2. Nhp tri chut vo phn t u r n phn t th t trong bn phn t
to nn gc vn ri gii phng chut.
Hnh nh v d nh sau:
Lin kt Hydro
gip ta xc nhn iu kin to lin kt hydro, HyperChem cho php ta
tnh ton v biu din lin kt ny.
Lin kt hydro c hnh thnh khi khong cch t hydro cho n nguyn t
nhn b hn 3,2 A0.
63
64
65
Bi 6. Databases Menu
To chui Polypeptide
Ni cc hp phn li vi nhau
Thm phn cn thiu cho chui
Thay i hp phn v tr c bit
66
67
Cch lm nh sau:
1. Nhp tri chut chn Amino Acids trong Databaes menu.
2. Tch chn Beta sheet trong hp thoi Amino Acids.
iu ny gip biu din cc gc vn phi v psi 1800.
3. t gc vn omega l 1800.
To chui
1. Nhp tri chut ln lt vo cc amino axit m ta mun ni thm vo. V
d nh sau: Arg-Pro-Pro-Gly-Phe-Ser-Pro-Phe-Arg.
Ch : Ta khng s dng trnh xy dng (Model Builder) dng li
ton b cu trc chui. Trnh xy dng s lm hng cu trc ti u ca
phn t v khng th ly li chnh xc cu trc ban u. Tuy nhin ta c
th dng trnh xy dng i vi cc nguyn t c chn no .
Nu chui polypeptide khng c np bt, ta c th thm tip cc hp phn
n hp phn c C-teminus. Nu ta thc hin to ion lng cc (Make
Zwitterion), ta cng khng th thm cc hp phn c na, khi chn
thm hp phn th mt chui khc s c xy dng.
Hp phn ca chui c th c cu hnh bc hai khc nhau. Chui
polypeptide c th cng c cu trc xon alpha, cu trc gp beta cng
nh cc cu hnh chuyn ho khc.
68
Xon Alpha
(Alpha helix:
xon c alpha)
Mng beta
(Beta sheet)
Isomer
Cch lm nh sau
1. Chn none ( phn Atoms) trong hp thoi Labels d nhn.
2. Dch chuyn v quay phn t polypeptide gip ta d quan st.
70
71
72
Cch lm nh sau
Trc tin cn phi bit tn v v tr amino axit hp phn cn thay th.
1. Nhp tri chut vo Labels trong Display menu.
2. Nhp tri chut tch chn Name + seq trong hp thoi Labels. Nhp OK
mn hnh s hin ra nh sau.
73
Cc Axit Nucleic
V c bn cch xy dng chui polycucleotide tng t nh cch xy dng
polypeptide trn.
Ta s dng cc Axit Nucleic xy dng chui polynucleotide (AND v
ARN). Cc hp phn ny c cu trc ho hc chun.
74
75
76
Alpha
Beta
Gama
Chi
Delta
Epsilon
Zeta
77
- Sugar Form
2 Endo
3 Endo
- Double Strand
- Backward
78
Xo trng mn lm vic
File/Open
M file lu trc
File/save
Lu kt qu trn mn lm vic
None
Xem dng a
Xem dng cu
Xem b mt
tinh th
HyperChem/Get t t bo n v t HyperChem
HyperChem/Put Gi tinh th n HyperChem
Tm tr gip
80
81
To tinh th NaCl
Phn ny ta s hc cch to tinh th ca natri clorua.
1. Tch chn Crystal Builder bng cch nhp Crystals.. trong Database
menu.
2. Nhn nt Samples.. vo hp thoi cu trc tinh th mu (Sample
Crystal Structure)
3. Chn kiu tinh th NaCl bng cch nhp vo nt thch hp v nhn OK
chn.
4. Nhp s t bo n v l: 3x3x3 bng cch nhp gi tr 3 vo trong ba
hiu chnh. Khng nn hiu chnh g n tham s t bo n v: Trnh xy
dng tinh th (Crystal Builder) t cc gi tr thch hp cho NaCl.
5. Chn lnh: HyperChem/Put gi cu trc cho HyperChem, hoc nhn
nt Toolbar i khi c dung dch mu xanh xut hin.
6. Tinh th NaCl 3x3x3 s xut hin trn mn lm vic.
7. quan st mt phng tinh th [111], chn lnh View/Crystal Face trong
Crystal Builder hoc nhp vo nt View trn thanh cng c. Mt hp
thoi s xut hin. Nhp gi tr 1 cho cc h, k v l, nhp OK, v
HyperChem s quay tinh th v t ct mt phng nhm biu din cho ta
mt [111]. Dng lnh Display/Rendering trong HyperChem chuyn
dng biu din nguyn t sang dng cu(nu mun).
Dng mt ct [111].
82
83
84
85
86
88
Cch lm nh sau
1. Nhp tri chut chn Amino Acids trong Databases menu.
Hp thoi amino axit xut hin.
2. Nhp tri chut tch chn Alpha helix mc Conformation (hnh dng)
3. t gc Omega l 1800.
4. Nhp ln lt su ln tri chut vo Phe.
5. Nhp vo nt tt hp thoi.
Cu trc ca chui xut hin nh sau:
Cch lm nh sau
1. Nhp tri chut tch vo Atoms v Multiple Selections trong Select
menu.
2. Nhp tri chut vo cng c la chn trn thanh cng c.
3. Nhp tri chut nguyn t nit ui.
90
91
92
T mu lin kt khung
t mu lin kt khung ta lm nh sau
1. Nhp tri chut chn Color trong Display menu.
Hp thoi la chn mu s xut hin.
2. Nhp tri chut chn mu m ta mun biu din, v d chn mu vng
(Yellow) v nhp OK chn.
3. Nhp phi chut vo vng trng mn lm vic.
HyperChem s biu din khung lin kt dng mu vng.
2. Nhp tri chut chn Show All trong Display menu. Mn hnh s hin ra
nh sau:
Cch lm nh sau
94
2. Nu ta nhp tip tri chut chn Show Selection Only trong Display menu
th HyperChem s du lun phn lin kt chn trc.
Ch : a phn t v trng thi bnh thng ta nhp tri chut chn
Show All trong Display menu.
95
96
t tn phn la chn
HyperChem gip ta d dng t tn cc phn la chn v th c th d dng
biu din li chng sau ny.
3. Nhp OK chn.
HyperChem s lu tt c phn la chn vi tn m ta nh vo, v d
y l n_sub.
4. Nhp phi chut vo vng trng trn mn lm vic loi b la chn.
5. Nhp tri chut chn Select trong Select menu.
97
98
c v m cc file PDB.
Biu din cc thuc tnh cu trc ca cc phn t ln.
Biu din lin kt hydro
Thay th cc monome.
Quay lin kt nhnh
Mt nt c trng quan trng ca HyperChem l kh nng thao tc
bng tay v tnh ton thuc tnh ca cc phn t ln, nh l cc protein v
nucleic acid.
Ngoi kh nng xy dng v nghin cu cc phn t nh. By gi chng
ta nghin cu cc phn t ln lu trong ngn hng d liu Protein
Brookhaven (Brookhaven Protein Data Bank, PDB).
Trong phn ny ta thc hnh trn trypsin, cht c ch tuyn tu (BPTI).
99
Loi b cc phn t nc
Trong phn ny ta hc cch loi b cc phn t nc bao quanh phn t
BPTI (bovine pancreatic trypsin inhibitor) m ta ang nghin cu.
Cch lm nh sau
1. Nhp tri chut chn Molecules trong Select menu.
2. Nhp tri chut vo cng c la chn trn thanh cng c.
3. Nhp tri chut vo phn t BPTI chn phn t ny.
Phn t BPTI s sng hn ln
4. Nhp tri chut chn Complement Selection trong Select menu.
Vic ny gip ta ch la chn cc phn t nc.
5. Nhp tri chut chn Clear trong Edit menu.
Lc ny s c hp thoi hi ta c thc s mun xo cc nguyn t
chn xut hin
6. Chn Yes.
Cc phn t nc s b xo i v cu trc ca BPTI s xut hin trn mn
lm vic nh sau:
100
101
12. Nhp tri chut chn Show All v Scale to Fit biu din phn t theo
t l mn lm vic.
13. Nhp tri chut vo cng c la chn trn thanh cng c v nhp phi
chut vo vng trng mn lm vic loi b la chn.
4. Nhn vo dng hin trng lm vic bit chc chn hp phn CYX
c chn.
5. Nhp phm Spacebar biu din phn la chn vo tm theo t l mn
lm vic.
6. Nhp tri chut chn Labels trong Display menu.
Hp thoi Labels hin ra.
7. Nhp tri chut tch chn Symbol trong mc Atoms sau nhp OK
chn.
8. Nhp tri chut b tch Show Hydrogens trong Display menu d quan
st.
9. Quay v phng to n khi c th quan st c cu ni S-S- mt cch
d dng.
104
10. Nhp tri chut vo cng c la chn trn thanh cng c sau nhp phi
chut vo vng trng trn mn lm vic b la chn.
4.
5.
6.
7.
8.
105
106
thay th ta lm nh sau
1. Nhp tri chut b tch Multiple Selections trong Select menu.
2. Nhp tri chut chn Labels trong Display menu.
Hp thoi Labels xut hin.
3. Nhp tri chut tch chn Name+Seq mc Residues ri nhp OK
chn.
4. Nhp tri chut chn Select... trong Select menu.
Hp thoi Select xut hin.
5. Tch chn Residue number trong mc By number, tip theo nh s 58
vo phn value =.
6. Nhp OK chn.
Hp phn 58 s c chn.
7. Phng to phn c chn d quan st, cu trc phn t lc ny c
dng:
107
8. Khi hp phn ALA 58 cn ang c chn, nhp tri chut chn Mutate
trong Databases menu.
Hp thoi Mutate (thay th) xut hin.
9. Nhp tri chut chn VAL trong list cc hp phn ri nhp OK chn.
10. Tip tc dng hp thoi Select chn GLY 57 v thay th bng PHE.
Thay th 56 bng ALA v 55 bng VAL.
Ch : Ta c th thay th bng cc hp phn khc theo mnh.
108
5. Nhp lin tip hai ln tri chut vo C trong lin kt C-C ca VAL
chn nhnh lin kt ny.
6. Nhp tri chut vo cng c quay theo trc Z trn thanh cng c.
7. a con tr chut vo mn lm vic, nhp tri gi v r sang bn phi
quay nhnh valin.
109
Cch lm nh sau
- Nhp lin tip hai ln tri chut vo cng c quay theo trc Z.
Hp thoi la chn gc quay xut hin.
(Ta cng c th ly hp ny ra bng cch nhp tri chut vo Rotate trong
Edit menu.)
- Nhp tri chut tch chn trc Z (Z axis) trong hp thoi, tip theo tch
chn Molecules trong mc Apply to.
- nh gi tr gc m ta mun quay nhnh vo v tr Angle, nhp OK
chn.
Nhnh s quay mt gc m ta chn.
110
Chn trng lc
Trc khi dng cu trc dng gh ca xiclohexan v tin hnh ti u theo
phng php c hc phn t, ta nn hc cch chn trng lc c hc phn t
do HyperChem cung cp. Trong phn ny ta s dng trng lc AMBER.
7. Nhp tri chut chn Add H & Model Build trong Build menu thm
nhanh cc hydro cn thiu v biu din li phn t.
C th thc hin lnh ny bng cch nhp lin tip hai ln tri chut vo
cng c la chn trn thanh cng c.
8. Nhp tri chut b tch, nu c, Show Hydrogens trong Display menu.
9. Quay v chuyn cu trc n khi nhn c nh sau:
113
Tnh ton im n
114
Cch lm nh sau
1. Nhp tri chut chn Single Point trong Cumpute menu.
Tnh ton im n biu din nng lng dng kcal/mol v cn bc hai
tng bnh phng trung bnh (RMS) gradient l kcal/mol.A0 cho cu hnh
ca cc nguyn t hin ti. Cc gi tr nng lng v gradient xut hin
trn dng hin trng
Cch lm nh sau
1. Nhp tri chut chn Log comments trong File menu.
Hp thoi Log comments xut hin:
Ti u ho cu trc
Tip theo ta hc cch cc tiu ho cu trc dng gh bng phng php ti
u c hc phn t. u tin l t cc bin s cc tiu ho, gm c hnh thc
cc tiu v tip theo l chy tnh ton.
t bin ti u
1. Nhp tri chut chn Geometry Optimization trong Computer menu.
Hp thoi xut hin:
115
Algorithm
116
Polak-Ribiere
EigenvectorFollow
Block Diagonal
Newton-Raphson
Conjugate
Dierections
Termination
condition
RMS gradient
max. Cycles
In vacuo
Periodic boudary
conditions
118
119
3. Nhp tri chut chn Reflect (phn chiu) trong Edit menu.
Cc nguyn t c chn s phn chiu theo mt mt phng to ra cu
trc xiclohexan dng thuyn.
120
Dng hin trng cho bit khong cch gia cc nguyn t l 1.84A0. gi tr
ny kh ph hp vi khong cch gia cc nguyn t khng lin kt.
121
1. Nhp lin tip hai ln tri chut vo cng c la chn trn thanh cng c
gi trnh xy dng.
HyperChem s xy dng li cu trc vi s cng bc xon to ra cu
trc xon dng thuyn hp vi tiu chun.
M NotePad.
M tm file log m ta mun xem,v d chem.log
Xem kt qu tnh c.
ng NotePad khi xem xong kt qu.
123
Bi 10. C hc phn t
125
126
t in tch nguyn t
Bc tip theo ta t in tch hnh thc cho mt s nguyn t biu din
mt cch xp x phn b in tch trn ion lng tnh hin ti. Ta c th tm
in tch nguyn t bng cc phng php sau vi HyperChem:
Nu mt phn t c xy dng t mt mu cho sn, nh PDB file,
mu cha sn in tch.
Bng tnh ton c hc lng t.
127
Chn trng lc
Tip theo y ta s hc cch chn trng lc. Ta nn chn trng lc trc
khi s dng n Trnh xy dng (Model Builder) bi v trnh xy dng quy
cho kiu nguyn t cho mi nguyn t theo trng lc m bn chn. Nh
mt s la chn, ta c th quy cho chnh xc cc kiu nguyn t bt k lc
no bng vic s dng hnh thc tnh ton (Calculate Types) trong Build
menu. Tuy nhin, cch n gin nht l quy cho trng lc chnh xc trc
khi ta s dng trnh xy dng.
Scale factor
Van de Waals
Cutoffs
131
132
Bond
Angle
Torsion
Non-Bonded
Electrosstatic
Hydrogen-Bonded
133
134
Ti u ho cu trc phn t c lp
Gi tr nng lng v gradient ln cho bit rng cu trc ca trnh xy dng
kh xa cu trc ti u. Sc cng ch yu ph thuc vo khong cch ca lin
kt C-N v C-O.
ti u ho cu trc ta lm nh sau
1. Nhp tri chut chn Geometry Optimization trong Compute menu.
Hp thoi la chn ti u hnh hc xut hin
136
Lu cu trc
Ta nn lu cu trc alanin c lp ti u, nh th ta c th em so snh
n vi cu trc trong dung mi m ta s to ra bi tip theo.
Lu cu trc
1. Nhp vo Save trong File menu hoc nhp ng thi hai phm Ctrl v S
trn bn phm.
Hp thoi xut hin.
2. nh tn ala-gas vo mc File name.
3. Chn ui HIN trong mc Save as Type.
4. Nhp tri chut vo phn ghi ch v nh ch thch nh sau:
5. Nhp OK chn.
137
Smallest box
enclosing solute
Chn kch c hp
1. Ly kch thc hp theo cc chiu l 12.0, 10.0 v 12.0 A0, nh trnh by
trong minh ho sau:
2. Nhp OK chn.
iu ny c ngha la t cu trc vo tm ca hp bao quanh bi 40
phn t nc.
139
Ti u ho phn t c solvat ho
Tip theo y ta thc hin ti u h solvat ho s dng iu kin bin tun
hon. Bi trc phn t alanin c ti u hnh hc dng c lp. Trong
phn ny ta thc hin ti u ho di nh hng ca dung mi.
Xo cc phn t nc
Trc khi tin hnh chng cht, ta cn xo cc phn t nc trong h.
xo cc phn t nc ta lm nh sau
1. Nhp tri chut vo cng c la chn trn thanh cng c.
2. Nhp tri chut chn Molecules trong Select menu.
3. Nhp tri chut vo alanin.
Phn t alanin s c chn.
141
7. Nhp tri chut b tch Show Periodic box trong Display menu mn
hnh ch cn biu din phn t alanin.
8. Lu kt qu thc hin vo file tn l ala-sol.hin.
Hp nht hai h
Bc tip theo l hp nht h ny vi h c lp. Trc khi hp nht hai h, ta
nn chn h hin ti ta c th phn bit n trn mn hnh sau khi hp
nht.
142
4.
5.
6.
7.
8.
9.
144
m li h c solvat ho ta lm nh sau
1. Nhp tri chut chn Open trong File menu.
2. Chn m file ala-liq trong hp thoi Open.
3. Nu cn thit nhp tri chut tch bt li Show Periodic Box trong Display
menu biu din hp tun hon gip ta xc nh d dng hn.
4. Nu cn thit chn li labels l none d nhn.
t m phng ng lc hc
1. Nhp tri chut chn Molecular Dinamics trong Compute menu.
145
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
146
147
Starting
temperature
Simulation
temperature
Final
temperature
Temperature
step
Options
In vacuo Tch chn khng tnh n iu kin bin tun hon
t trong tnh ton. Ta ch chn In vacuo (trong
chn khng) nu h c t hp tun hon, nu khng
th HyperChem ngm nh sn cho ta.
Periodic Tch chn phn ny bao gm c cc iu kin bin
boudary tun hon vo trong tnh ton. Vi iu kin h phi
conditions c t hp tun hon ta mi c th t la chn ny
c.
Constant Dng iu chnh nhit ca h phn t hng v
temperature nhit m phng, ch p dng trong qu trnh chy m
phng (Run time). iu ny to ra iu kin khng
cn bng; qu trnh m phng hiu chnh vn tc
nguyn t iu chnh nhit .
Bath Hng s thi gian dng cho qu trnh hiu chnh nhit
relaxation trong qu trnh chy. gi tr ny nh hng n
cng hiu chnh. Cc gi tr hng tng t nh
Step size (kch c bc nhy) gip cho qu trnh hiu
chnh tt hn, nhng lm cho h xa khi cn bng
hn. Thi gian ln nn t cho qu trnh hiu chnh
nh, nhng thng dng gi tr nhm chng li cc sai
s lm trn tch t trong qu trnh m phng lu. gi
tr ngm nh l 0.1 ps.
Random seed S ny l im khi u cho qu trnh to ra s ngu
nhin s dng m phng. N c dng xc
nh vn tc khi u cho cc nguyn t trong qu
148
t biu din li ng lc hc
149
t biu din li ng lc hc
1. Nhp tri chut chn Snapshots (chp nh nhanh) y hp thoi la
chn ng lc hc phn t (Molecular Dynamics Option).
Hp thoi chp nh nhanh ng lc hc phn t xut hin (Molecular
Dynamics Snapshots) cho php ta nh tn v ghi ch cn thit vo file.
2. nh tn ala-run mc File name.
Mt file c tn ala-run.hin c lu li, l file HIN cha nh chp
nhanh. Mt file khc, ala-run.snp, l mt file nh nguyn cha ng thi
vn tc v to ca nguyn t.
3. t mc Snap Shot period gi tr 1.
4. Nhp OK tr v hp thoi la chn ng lc hc phn t.
5. Nhp Proceed tin hnh ng lc hc phn t.
Ch : Sau khi tin hnh ng lc hc phn t, nu mun xem li qu trnh
ng lc hc phn t thc hin ta li m hp thoi la chn Molecular
Dinamics trong Compute menu. Tch chn Playback, lc ny hp thoi la
chn biu din li ng lc hc s hin ra. Ta ch vic t nhng la chn
cn thit v nhp Nt Proceed nh trc xem biu din li qu trnh ng
lc hc.
150
Trajectory
Snapshot file
Step count
Step side
Start time
End time
AVI Movie
Create file
Movie file
Frame rate
151
2. Nhp tri chut vo EKIN, EPOT, ETOT v ncco trong mc Selecton, sau
nhp tri chut vo nt Add chuyn chng vo hp thoi Average
only.
3. Nhp tri chut chn EKIN, EPOT, ETOT v ncco trong mc Average
only, tip theo nhp vo nt Add chuyn chng vo mc Avg. &
graph.
152
Tin hnh ng lc hc
1. Nhp OK tr v hp thoi la chn ng lc hc phn t, tip theo
nhp vo nt Proceed bt u ng lc hc.
153
Ti u ho li cu trc mi
By gi chy ng lc hc hon thnh, ta c th ti u ho cu trc
xc nh cc tiu b phn mi.
1. Nhp tri chut chn Geometry Optimization trong Compute menu.
2. Nhp tri chut chn OK ti u ho bng phng php c hc phn t
theo nhng la chn trc.
Sau khi ti u hon thnh, dng hin trng cho bit cu trc c nng
lng thp hn cc tiu cu trc c solvat ho trc .
Trong hnh thc tnh ton ny, kch c hp v giai on m phng khng
quan trng bng khi ta tnh trung bnh kt qu so snh vi thc nghim.
Nh l ly mu nn bt u khi h c cn bng, thng c nh
154
Phn 1: ng lc hc Langevin
Cc phn t trong dung dch chu s va chm vi cc phn t khc v chu
tc dng ca cc lc ma st khi chng chuyn ng trong dung mi. Dng
ng lc hc Langevin, ta c th m hnh ho cc tc ng ny v nghin
cu v hot ng ng lc ca cc h phn t trong mi trng lng. Cc m
phng ny c th nhanh hn nhiu so vi m phng ng lc hc phn t.
Thay v bao hm c th cc phn t dung mi, phng php ng lc hc
Langevin m hnh ho cc nh hng qua cc lc ngu nhin tc dng ln
phn t c quan tm m phng cc va chm v lc ma st c thm
vo m hnh ho nng lng b mt i qua cc tng tc ny.
ng lc hc Langevin c th dng nghin cu cc vn ging nh
ng lc hc phn t: cc thuc tnh ph thuc vo thi gian ca h solvat
nhit khc khng. Do x l n dung mi, phng php ny c bit thch
hp cho vic nghin cu cc phn t ln trong dung dch.
M phng ng lc hc Langevin c thit lp ging nh m phng ng
lc hc phn t, nhng c s khc nhau nh tu thuc vo vic thm h s
ma st m t nh hng ca dung mi.
ng lc hc Langevin dng tnh ton cc thuc tnh ph thuc vo thi
gian ca phn t c lp. Tuy nhin, ngi ta thng quan tm n tnh cht
phn t ny nh hng n phn t khc. Vi HyperChem, ta cng c th
thm cc phn t dung mi, nhng vic thm nhiu phn t dung mi s lm
cho qu trnh m phng chm hn.
155
Xem li kt qu
1. Theo nhng bc sau xem li ng lc hc:
M file ala-run.hin.
M hp thoi la chn ng lc hc phn t v tch chn Playback.
Chn Snapshots xc nh phn m phng lp li.
Chn Proceed bt u biu din li ng lc hc.
M phng s biu din li v cn bn l nhanh hn khi tnh ton
ng lc hc lc u.
2. To cc phn la chn t tn cho hai, ba hoc bn nguyn t v s dng
biu din li ng lc hc phn t v biu gi tr tnh c.
Extended
Huckel
CNDO
INDO
MINDO3
MNDO
MNDO/d
AM1
PM3
ZINDO/1
ZINDO/S
159
TNDO
Options..
160
161
Total charge
Spin mutiplicity
162
Iteration limit
Accelerate
convergence
Spin pairing
UHF
RHF
Overlap Weighting
Factors
Sigma
Sigma
Pi-Pi
TNDO Version
Configuration
interaction
C hai kiu tng quan electron: tnh v ng. Tng quan tnh c quy
cho l s suy bin gn trng thi cho trc; tng quan ng l s trnh xa
tc thi ca cc electron vi nhau.
Chn None, Singly Excited (kch thch n),
Microstate (vi trng thi)
None Chn None nu khng mun s dng tng tc cu
hnh.
Singly Excited Ch cc cu hnh kch thch n c tnh.
Microstate Gm nhiu trng thi kch thch, k c cc trng thi
kch thch n.
t phm vi cc obital v t cc electron c
Orbital
kch thch to ra mt tp hp cu hnh tng tc.
Criterion
CI Method
165
166
Tnh cc hm sng.
V biu th tnh in, mt in tch v obital phn t.
Tnh in tch nguyn t.
t cu trc thng trc.
Bi ny cho ta bit nhiu kiu tnh ton bn kinh nghim khc nhau m
HyperChem c th lm. Phn t ta s dng trong bi ny l nc.
To phn t nc
to phn t nc theo trnh xy dng ta lm nh sau
1. Nhp tri chut chn Show Hydrogens trong Display menu v b tch
Perpective nu c trong mc Sticks ca hp thoi la chn Rendering.
2. Nhp lin tip hai ln tri chut vo cng c v trn thanh cng c m
hp thoi la chn cc nguyn t.
3. B tch Explicit Hydrogens, nhp chn oxi ri ng hp thoi li.
4. Nhp tri chut vo cng c v, chuyn con tr ln mn lm vic v v
mt nguyn t oxi.
5. Nhp lin tip hai ln tri chut vo cng c la chn trn thanh cng c
thm hydro cn thiu vo oxi.
HyperChem s t ng thm nhng hydro cn thiu v biu din phn t
nc theo trnh xy dng.
6. Nhp tri chut vo Labels trong Display menu v chn Symbol trong
hp thoi Labels mc Atoms, sau nhp OK chn.
Bc v ca ta s trng nh sau;
167
168
5. Lu cu trc vi tn l h2o.hin.
Tnh hm sng
Hm sng c lp nn t cc obital phn t v m t s phn b ca cc
electron trong phn t. Trong bi tp ny, ta tnh hm sng cho ton b phn
t nc. Sau trong bi 12, ta tnh hm sng cho phn c la chn trong
cu trc.
170
V biu th tnh in
By gi ta tnh c hm sng, ta c th biu din bn th tnh
in. V biu th tnh in c l i hi nhiu thi gian hn tnh hm
sng c hc lng t. iu ny bi v cc gi tr phi c tnh lng ln
cc im k c c bn .
Bn th tnh in c ph ln trn trang lm vic ca HyperChem v
gi nguyn cho n khi ta dch chuyn hoc thay i phn t hoc biu
din bn khc.
Mt phng ca bn lun song song vi mt phng XY (Mt phng
mn lm vic).
171
172
173
Property
Electrostactic
potential
Total spin
density
Total charge
density
Representation
Grid Layout
Grid point step
size
Grid ponit counts
Spatial extents
Adjust points
Adjust Extents
175
Horizontal grid
points
Vertical grid
points
Contour levels
Plane offset
Starting value
Default
Other
Increment
Default
Other
176
177
178
Pan
179
Beta
LUMO+
HOMONumber
Energy
Symmetry
Labels
Zoom Out
Orbital Plotting
2D Contours
3D Isosurface
Orbital squared
Copy
181
182
15. Nhp tri chut chn Rotate trong Edit menu, nh gi tr Angle l -90,
ri nhp OK chn.
16. Nhp tri chut m hp thoi Obital trong Compute menu v tch chn
LUMO+, nh cc gi tr 0 v 1 biu din cc obital khng nh c.
Th mt chiu
Ta c th to ra th mt chiu mt cch d dng. u tin l chn kiu hm
nng lng s dng. C th chn l AMBER, PM3, STO-3G Sau
chn 2, 3 hoc 4 nguyn t trong mt lin kt, gc hay mt gc vn l nhng
thay i c lp.
Cc bc to th mt chiu nh sau:
1. Chn lin kt, hoc gc lin kt, gc vn mun v biu th.
183
184
Th hai chiu
v biu th hai chiu ta phi t ng thi PLOT1 v PLOT2.
Phn la chn hin ti ch c th l mt s thay i do , ta phi t PLOT1
cho phn la chn u v PLOT2 cho bt k lin kt, gc lin kt hoc gc
vn no. S thay i hai khng cn thit l phi cng loi. Nhp vo
Rotential trong Compute menu to ra biu 3 chiu.
V d:
V biu th 2D cho cc gc vn C1-C2 v C2-C3 trong Pentan.
Ta t la chn v biu nh sau:
Tnh ton bng trng lc MM+. Cc tiu (mu ) xut hin gi tr gc 180, -60, 60 v 1800. Cc i xut hin cc gc -120, 0 v 1200.
185
Lu phn t
Ta c th lu phn t nc tnh vo file water.hin.
C th s dng log file lu cc kt qu chi tit tnh ton c.
186
To ra phn t NMA
to N-metylaxetamit ta lm nh sau:
1. Chn New trong File menu.
2. M hp thoi Labels trong Display menu v t Symbol.
3. Trong hp thoi la chn cc nguyn t, b tch nu c Explicit
Hydrogens, v chn Carbon l nguyn t ngm nh.
4. Nhp tri chut vo cng c v trn thanh cng c v v lin kt khung
nh sau:
187
188
189
3.
4.
5.
6.
Nhp tri chut chn Constrain Bond Torsion trong Build menu.
Tch chn Trans, ri nhp OK ng hp thoi.
Nhp phi chut vo vng trng loi b la chn.
Xy dng li phn t bng cch nhp lin tip hai ln tri chut vo cng
c la chn trn thanh cng c.
H phn t lc ny s biu din l dng trans-NMA.
Cc tnh ton sau tha nhn s nh hng ca nhm metyl nh l dng
trans i vi lin kt CO, nhng cis cho lin kt NH. S dng t gc vn
trong Edit menu thu c cu hnh cn thit.
Ti u ho cu trc NMA.
Trc khi tnh hm sng cho phn t, ta ti u cu trc phn t s dng
trng lc AMBER.
ti u cu trc ta lm nh sau:
1. Nhp tri chut chn Molecular Mechanics trong Setup menu.
Nu hp thoi cnh bo Recalculate atom types.. xut hin th nhp
chn OK.
2. Chn trng lc AMBER, v nhp vo nt Options.
3. S dng cc la chn ngm nh nh sau.
190
191
5. Lu phn t ny vi tn l nma.hin.
Ti u mt tp hp con ca h
Trong bi thc hnh ny, ta ti u ho hnh hc ca nc s dng c hc
phn t.
Khi ta tin hnh ti u ho hnh hc ln mt h trong ch tp hp con
c chn chu tc ng ca php ti u, v tr ca cc nguyn t c chn
b thay i trong qu trnh ti u. iu ny c ngha l nu ta la chn ch c
phn t nc, khi ta ti u, phn t NMA gi nguyn khng i khi phn t
nc di chuyn n v tr thun li. iu ny ni chung nhanh hn cho php
tt c cc bc t do. Khi nc gn v tr thun li, ta c th ti u ton b
h, nu mun.
ti u tp hp con ta lm nh sau
1. Nhp tri chut chn Molecular Mechanics trong Setup menu.
2. Tch chn trng lc AMBER, nhp OK s dng cc la chn ngm
nh cho trng lc.
193
Biu th c im ca h tng tc
gip biu th c im s solvat ho NMA, ta thc hin tnh ton c hc
lng t trn h tng tc. Ta khi c th so snh kt qu vi tnh ton cc
moneme (n th) ca nc v NMA trc .
195
Trc khi ta bt u
Bi ny s dng file testbpti.hin, ta lu trong bi 8. Nu ta khng thc
hin bi 8, hy lm theo cc bc trong bi 8 li (bc m file PDB, v
xo cc phn t nc) trc khi thc hin bi 13 ny.
196
197
198
Tnh hm sng
Tip theo, ta tnh hm sng. u tin, xc nh xem h c in tch in t
hnh thc khng, bng cch xem nhm nitro c b proton ho khng.
199
200
201
Chn tp hm c bn
Chn tp hm c bn l cng vic quan trng i vi tnh ton Ab initio v
tnh hm mt . Bt k tp hm mt electron no u c th l tp hm c
bn trong php tnh gn ng LCAO. Tuy nhin, tp hm c bn tt s d
on c cc tnh cht ca in t, s dng cc s hng t hn so vi tp
hp hm khng tt. V th, chn tp hm c bn thch hp cho tnh ton Ab
initio v hm mt quyt nh n tnh thc t v chnh xc kt qu tnh
ton c.
Cc tp hm c trong la chn ca mi hp thoi u s dng c cho
phng php .
Basis Set
No basis set
Minimal (STO3G)
Small (3-21G)
Medium (6-31G*)
Large (6-31G**)
Other
Assign Other
Basis Set..
Extra Basis
Function
Options
Advanced
Options
Apply Basis Set
Grid
Exchange
204
Regular
Raffenetti
Direct SCF
calculation
Ghost-atoms
control
Use ghostatoms selection
MO initial guess
Core Hamiltonian
Projected CNDO
Projected INDO
Number of d
orbitals
Five
Six
OK
Cancel
electron.
Lu kiu nguyn bn.
Lu kiu Raffenetti tng tc hnh thnh
ma trn Fock.
Tnh trc tip SCF. Cc tch phn hai electron
c tnh trc tip. S chm hn tnh ton
thng thng, nhng khng mt nhiu a
trng v b nh. Dng cho cc phn t ln.
iu khin s dng phn la chn ghost
atoms.
Tch dng phn la chn ghost-atoms.
La chn ny c gi tr khi phn la chn c
t tn l ghost-atoms.
Xc nh c lng ban u cho cc h s
MO.
Chn nt ny dng cc h s MO thu c
t s cho ho Hamilton li.
Dng nt ny dng cc h s MO to ra t
tnh ton Huckel.
Dng nt ny dng cc h s MO to ra t
tnh ton INDO.
Xc nh s dng Gaussians Decac (6) hay
Gaussians Hermite (5)
Chn dng Gaussian Hermite bao gm nng
obital d: d0, d+1, d-1, d+2, d-2.
Chn dng Gaussian Decac bao gm su
obital d: dxx, dyy, dzz, dxy, dxz, dyz.
Chp nhn s thay i.
ng hp thoi, khng chp nhn s thay i.
La chn m rng hm c bn
Hp thoi ny cho php ta hiu chnh cc tp hp hm hin c bng cch
thm cc hm c bn m rng cho cc nguyn t. Nu ta mun thm hm
phn cc cho hydrogen hay hm khuch tn cho cc nguyn t nng.
Mt v ch mt v ph thm (kiu S, P, D, SP hay SPD) c th c p dng
cho bt k nguyn t no vi phin bn hin ti ca HyperChem. S khc
nhau gia cc v m rng l c th p dng c cho cc nguyn t khc
nhau nhng mi nguyn t ch nhn thm mt lp v m rng. Nu ta mun
206
Shell type
None
S
P
D
SP
SPD
Exponent
OK
Cancel
207
Bi 14: S Proton ho ca nc
To h phn t tch mang in tch.
Chn tp hp hm c bn.
Chn cc la chn cho tnh ton im n thun tu l thuyt (Ab
initio) v ti u ho.
Kho st tnh ton nng lng tng tc MP2.
Phn hng dn ny s gii thiu cho ta nhng bc c bn cn thit thc
hin tnh ton thun tu l thuyt.
t v phn t
chun b v H3O vi cc nguyn t hydro c th ta lm nh sau:
1. Nhp tri chut tch chn Explicit Hydrogens trong Build menu.
2. Nhp tri chut tch chn Allow Arbitrary Valence trong Build menu.
Nu ta khng chn Allow Arbitrary Valence th s khng th v c ba
lin kt t nguyn t oxi khi m Oxi c ho tr thng thng l hai.
3. Nhp tri chut chn Labels trong Display menu.
4. Chn Symbol trong hp thoi Labels v nhp OK ng hp thoi li.
5. Nhp tri chut chn Default Elemen trong Build menu, tch chn Oxi
trong hp thoi v ng hp thoi li.
6. Nhp tri chut vo cng c v trn thanh cng c.
By gi ta chun b sn sng v H3O+.
To H3O+
V H3O
1. Nhp tri chut vo mn lm vic to ra nguyn t oxi.
2. V ba lin kt t Oxi to H3O nh sau:
208
Chn tp hp hm c bn tnh
chn tp hp hm c bn ta lm nh sau
1.
2.
3.
4.
209
Cc tiu ho cu trc
tnh hnh hc ti u ca H3O+ ta lm nh sau:
1. Chn Ab Initio trong Setup menu.
2. t cc la chn thch hp ti u hnh hc bng cch nhp vo nt
Options v t cc gi tr nh sau: Total charge = 1, Spin multiplicity = 1,
Spin pairing = RHF, Convergence limit = 0.01, Iteration limit = 50, v
Accelerate convergence = Yes (3). Phn Single Point only khng c
chn s dng trong ti u hnh hc v c th c bt k gi tr no.
3. Nhp tri chut chn OK ng hp thoi Options v nhp tip OK
ng hp thoi la chn phng php.
4. Nhp tri chut chn Geometry Optimization trong Compute menu.
5. Chn Polak-Ribiere cho phng php ti u v t RMS gradient l 0.1
ri nhp tri chut vo OK bt u ti u.
211
To Amoni
v amoni ta lm nh sau:
1. Nhp tri chut b tch Explicit Hydrogens trong Build menu.
2. Nhp chn Default Element trong Build menu m hp thoi la chn
cc nguyn t.
3. Nhp lin tip hai ln tri chut vo N (nit) chn nguyn t ny ng
thi ng hp thoi li.
4. Nhp tri chut chn cng c v trn thanh cng c.
5. Nhp tri chut mt ln vo mn lm vic to ra nguyn t nit n.
6. Chn Add H & Model Build trong Build menu to NH3 theo hnh hc
chun ca trnh xy dng.
Chn tp hp hm c bn
chn tp hp hm c bn ta lm nh sau:
1. Nhp tri chut tch chn Labels trong Display menu.
2. Chn Basis set v nhp OK ng hp thoi.
Nhn trn mi nguyn t by gi biu din l tp hp hm c bn cho
nguyn t . Lc ny l None.
3. Chn Ab Initio trong Setup menu.
4. Chn Small (3-21G) l tp hp hm c bn v nhp tri chut vo Apply
Basis Set, ri nhp OK ng hp thoi li.
By gi tp hp hm c bn trn mi nguyn t s l 3-21G.
5. Dng cng c la chn chn nit trong phn t amoni. (Tch chn
Atoms trong Select menu khi chn ch chn mt nguyn t mong
mun).
6. Nhp tri chut chn Ab Initio trong Setup menu.
212
213
Ti u amoni phng
By gi ta s to ra mt co trc amoni phng ti u nht. to cu trc
c bit ny ta s s dng cch cng bc. y ta dng gc vn khng
ng to ra amoni dng phng.
214
215
216
217
218
219
220
Eigenvector
following
221
222
223
224
CI v ph in t ca Etilen
tnh ph ca Etilen ta lm nh sau
1.
2.
3.
4.
5.
6.
225
Degeneracy
Spin
multiplicity
Wavelength
Oscillator
Strength
228
To H2
v to phn t hydro ta lm nh sau:
1. Tch chn Explicit Hydrogens trong Build menu.
2. Chn Labels trong Display menu v tch chn Symbols.
3. Nhp tri chut vo cng c v trn thanh cng c v r v mt ng
trn mn lm vic. Nu v sai th dng phi chut xo hnh nh va
to.
4. Nhp tri chut vo Model Build trong Build menu to phn t hydro
theo trnh xy dng vi di lin kt l 0.74 A0 quay dc theo trc Y.
229
230
231
232
233
Bi 18 Ch thch
Thm ch thch cho phn t
Chn, chnh sa v dch chuyn ch thch
Th t lp ch thch theo trc Z, ghi ch thch vo lp ch thch.
Phn ny s gii thiu cho ta bn kiu ch thch c bn-kiu ghi, kiu ng
thng, elip (trn) v kiu ch nht. N gip ta lm cch no ghi ch v
sa i kch c, mu sc v cc thuc tnh khc.
To mt h phn t
to mt h phn t lm mu ta lm nh sau:
1. Chn Open trong File menu.
2. M chn file ethanol.hin m ta lu t trc (C th v trc tip trn
trang lm vic cng c).
Chn ball and cylinder mc Rendering ca Display menu.
Hnh nh biu din trn m lm vic s c dng nh sau:
234
6. Nhp chn cng c la chn trn thanh cng c v nhp tri chut vo
ch thch ch nht chn ch thch ny. Ch nht ch thch s xut
hin ng vin la chn mu (ngm nh l mu xanh). Nu cn thit
loi b la chn ta ch vic nhp phi chut vo vng trng mn lm vic.
Tng t ta cng c th chn phn t nh nhng bi trc.
7. Dng cng c dch chuyn v phng to iu chnh kch c v v tr ph
hp. Ch , nu phn t cng c chn th n s c u tin i vi tc
ng ca cc cng c. Nu ch ch thch c chn, th n s chu tc
ng ca cng c phng to v cng c dch chuyn; cc cng c khc
khng c tc dng vi n.
8. Ch chn hnh ch nht.
9. Chn Options trong Annotations menu v b tch Fill Circles and
Rectangles. Nhp OK chn.
10. B la chn hnh ch nht. Ta s thy s lp y bin mt, thay vo l
hnh nh nh sau:
236
Ch thch kiu vn bn
Ghi ch bng t cng nh bng biu tng hu nh ging nhau ngoi tr
biu tng l mt k t n.
Ch thch kiu vn bn khc v mu sc so vi kiu ng, elip v kiu ch
nht. Mu chn cho kiu vn bn ch c 16 mu. Cng ch c duy nht
cc kiu phng ch, kch c ch cng nh mt s kiu biu din ch.
237
238
239
240
Lu ch thch
Ch thch cng c HyperChem lu vo file HIN. Ta c th lu n vi h
phn t hoc khng cng c.
lu ch thch vo file HIN ta lm nh sau:
1. Lu phn t trn cng vi ch thch bng cch nhp chn Save trong
File menu.
2. Sau khi lu vo file HIN, chn New trong File menu.
3. Chn Open trong File menu v c file m ta mi lu. Ch thch s xut
hin nh ta biu din trc .
241
242
c bit, khng chn Add INDO Terms. Khng tch chn phn ny, TNDO
tng ng vi CNDO (cng vi hoc khng cng vi cc tham s ring).
3. Chn Select Parameter Set trong Setup menu v chn tp hp tham s
ngm nh. Nhp OK ng hp thoi.
4. Dng Polak-Ribiere ti u cu trc ca Etan, t RMS gradient l
0.01. Ta nn thy rng di lin kt c ti u vo khong 1.457 A0.
Ta c th thch tnh ton li vi phng php CNDO. Lp li tnh ton
cho Eten v thu c di lin kt khong 1.310 A0.
244
245
Ch gii
Glossary
Ab Initio. Hnh thc tnh ton c hc lng t trong mi obital c tnh l
tng ca mt tp hp cc hm hnh hc c bn (tp hm c bn). Bng cch tnh
ton s nh hng ca nhiu hm sng obital, cc tnh ton ab initio c th cho kt
qu rt chnh xc, phng php ny i hi nhiu phn a trng ghi v thi gian
tnh ton rt lu.
AM1. M hnh Austin. L phng php SCF, bn kinh nghim, dng cho tnh ton
ho hc. L mt trong cc phng php MOPAC [Stewart, J.J.P., J. Comp.-Aided
Molec. Thit k 4(1):1-108, 1990]. Phng php ny ci tin t phng php
MNDO. N c dng tnh cho cc phn t hu c c cha cc nguyn t kim
loi. Ni chung n l phng php bn kinh nghim chnh xc nht trong
HyperChem. Tnh ton cc thuc tnh in t, hnh hc ti u, nng lng ton
phn v nhit hnh thnh. Tham kho: Dewar, M.J.S., et at., J. Am. Chem. Soc. 107:
3902, 1985.
ALL atom. L mt phng php tnh ton c hc phn t trong mi nguyn t
c biu din nh mt ht ring bit. Tri ngc vi united atom.
AMBER. L phng php c hc phn t, hay cn gi l phng php trng
lc(force field), dng tnh ton ho hc. Phng php ny c thit lp tnh
ton cho cc protein v cc nucleic axit. Trng lc ny cung cp cho c hai hnh
thc tnh all atom v united atom. Tham kho: Weiner, S.J., et al., J. Comp.
Chem. 7:230-252, 1986.
Atom type. Kiu nguyn t biu din cc loi mi trng ho hc quy cho mi
nguyn t s dng trong tnh ton trng lc. Cc tnh cht ca mi trng gm c
s lai ho, in tch hnh thc v cc lin kt trc tip bn cnh. V d, kiu nguyn
t AMBER ca C biu din l mt cacbon cacbonyl sp2, kiu CT biu din l mt
cacbon t din, v kiu CH l s biu din nguyn t cacbon c lai ho sp3 cng
vi mt nguyn t hiro. Mi trng lc c mt tp hp cc kiu nguyn t khc
nhau. HyperChem c th quy kiu nguyn t cho mt h nguyn t bng vic dng
cc quy tc trong chem.rul.
Backbone (Lin kt khung). L mch lin kt cng ho tr lin tc trong mt phn
t. Vi polypeptide, lin kt khung bao gm tt c cc lin kt peptide, xen k gia
cc cacbon alpha cng vi cu ni isunfua. Vi polynucleotide, lin kt khung
bao gm tt cc cc lin kt photpho ieste, ln lt gia cc cacbon C3-C4 trong
phn t ng (ribo hoc deoxyribose).
246
248
249
250
253
254
GRMS
2
2
2
1 n E E E
=
+ +
3n i =1 xi yi zi
259
260
Window. Vng lm vic trn mn hnh cha chng trnh phn mm (nh l
HyperChem). Mt ca s c mt thanh tiu trn nh, cha tn ca chng
trnh. Ch mt ca s c th hot ng mi thi im. Ca s hot ng nhn d
liu u vo t chut v bn phm. Mt hp thoi l mt kiu ca s.
Workspace. Vng ca s cha d liu; vi HyperChem, l mt h phn t.
Z Clipping. Xem clipping.
Zoom. Hm HyperChem phng to hay thu nh kch c h phn t trong mn lm
vic.
Zwitterion. Mt phn t c cc vng tnh in m v in dng hnh thc. y l
trng thi bnh thng ca polypeptide pH trung tnh trong dung dch, vi cc
nhm tn cng lNH3+ v -COO-. Polypeptide c xy dng t d liu
HyperChem cha hon thnh, on cui khng tch in (-N-H v -C-O), tr phi
cc nhm tn cng c s dng.
261
262
264
265
266
267
268