Professional Documents
Culture Documents
Chng 3
Bi 11: AMIN
I. NH NGHA, PHN LOI, DANH PHP V NG PHN
1. nh ngha
Amin l nhng hp cht hu c c to ra khi thay th mt hoc nhiu nguyn t hiro trong phn t NH3 bng mt
hoc nhiu gc hirocacbon.
Th d:
CH3-N-CH3
NH3 ; C6H5NH2 ; CH3NH2 ;
|
CH3-NH-CH3
CH3
2 . Phan loai
Amin c phan loai theo 2 cach thong dung nhat :
a. Theo ac iem cau tao cua goc hirocacbon
Amin thm (anilin C6H5NH2), amin beo (etylamin ), amin d vong (piroliin NH )
b. Theo bac cua amin
Bac cua amin c tnh bang so nguyen t H trong phan t NH3 c thay the bang
goc hyro cacbon.
R
R-NH2
R-NH-R
R-N-R
amin bac I
amin bac II
amin bac III
3. Danh php
Cch gi tn theo danh php gc-chc : Ankan + v tr + yl + amin
Cch gi tn theo danh php thay th :
Ankan+ v tr + amin
Tn thng thng
Ch p dng cho mt s amin nh : C6H5NH2 Anilin ; C6H5-NH-CH3 N-Metylanilin
Hp cht
Tn gc chc
CH3NH2
C2H5NH2
CH3CH2CH2NH2
Tn thay th
Metylamin
Etylamin
Prop-1-ylamin
(n-propylamin)
Prop-2-ylamin
(isopropylamin)
Phenylamin
Metylphenylamin
CH3CH(NH2)CH3
C6H5NH2
C6H5 -NH-CH3
Metanamin
Etanamin
Propan-1-amin
Propan-2-amin
Benzenamin
NMetylbenzenamin
4. ng phn
Amin c cc loi ng phn: - ng phn v mch cacbon.; - ng phn v tr nhm chc; - ng phn v bc ca amin.
II- TNH CHAT VAT L
- Metylamin, imetylamin, trietylamin va etylamin la nhng chat kh, mui khai kho chu,
oc, de tan trong nc.Cac amin ong ang cao hn la nhng chat long hoac ran,
o tan trong nc giam dan theo chieu tang cua phan t khoi.
- Anilin la chat long, soi 1840C, khong mau, oc, t tan trong nc, tan trong etanol,
benzen. e lau trong khong kh, anilin chuyen sang mau nau en v b oxi hoa bi oxi
khong kh.
III- CAU TAO PHAN T VA TNH CHAT HOA HOC
- CTCT amin cac bac va anilin:
N
H
R
R
R
R
R
H
H
- Do phan t amin co nguyen t N con oi e cha lien ket nen amin co tnh baz.
Gv : Phan Trung B
- Nguyen t N trong phan t amin co so oxi hoa -3 nen amin thng de b oxi hoa.
- Cac amin thm, th du nh anilin, con de dang tham gia phan ng the vao
nhan thm do anh hng cua oi electron cha lien ket nguyen t nit.
1. Tnh cht ca nhm -NH2
a) Tnh baz
* CH3NH2 + HCl [CH3NH3]+ClMetylamin
Metylaminclorua
* Tc dng vi qu hoc phenolphtalein
Metylamin
Anilin
Qu tm
Xanh
Khng i mu
Phenolphtalein
Hng
Khng i mu
* So snh tnh baz : CH3-NH2 >NH3 > C6H5NH2
b) Phn ng vi axit nitr
*Ankylamin bc 1 + HNO2 Ancol + N2 + H2O : C2H5NH2 + HO NO C2H5OH + N2 + H2O
* Amin thm bc 1 + HONO (to thp) mui iazoni
: C6H5NH2+ HONO + HCl
+
C6H5N2 Cl + 2H2O
Phenyl
iazoni clorua
c) Phn ng ankyl ho thay th nguyn t hiro ca nhm -NH2
C6H5N H2 + CH3 I
C6H5-NHCH3 + HI
Anilin
Metyl ioua N-metylanilin
2. Phn ng th nhn thm ca anilin: Phn ng vi nc brom
Do nh hng ca nhm -NH 2 nguyn t Br d dng thay th cc nguyn t H v tr 2, 4, 6 trong nhn thm ca phn t
anilin.
:NH2
Br
NH2
+ 3Br2
Br
Br
+
3HBr
IV. NG DNG V IU CH
a) Ankylamin c iu ch t amonic v ankyl halogenua
+ CH3I
+ CH3I
NH3 CH3NH2
-HI
+ CH3I
(CH3)2NH (CH3)3N
-HI
-HI
b) Anilin thng c iu ch bng cch kh nitro benzen bi hiro mi sinh (Fe + HCl)
Fe + HCl
C6H5 NO2 + 6H
NH3
dang ion lng cc
NH2
dang phan t
Gv : Phan Trung B
3.
Danh php
Tn thay th: axit + (v tr nhm NH2 : 1, 2,) + amino + tn axit cacboxylic tng ng.
Tn bn h thng: axit + (v tr nhm NH2: , , , ..) + amino + tn thng thng axit cacboxylic tng ng.
Ten thay the
Ten ban he
Ten
K
Cong thc
thong
thng
hieu
CH2 -COOH
NH2
CH3 - CH - COOH
NH2
CH3 - CH CH -COOH
CH3 NH2
HO
CH2 CH COOH
NH2
HOOC(CH2)2CH - COOH
NH2
H2N - (CH2)4 - CH - COOH
NH2
Axit aminoetanoic
Axit aminoaxetic
Axit
2 - aminopropanoic
Axit - 2 amino -3 metylbutanoic
Axit - 2 - amino -3(4 hiroxiphenyl)propan
oic
Axit
2 - aminopentanioic
Axit
2,6 - iaminohexanoic
Axit
- aminopropanoic
Axit aminoisovaleric
Axit -amino -
(p hiroxiphenyl)
propionic
Axit
- aminoglutamic
Axit
, iaminocaproic
Glyxin
Gly
Alanin
Ala
Valin
Val
Tyrosin
Tyr
Axit
glutamic
Glu
Lysin
Lys
A - PEPTIT
1. Khai niem
L thuyt v bi tp AMIN AMINO AXIT- PROTEIN
Gv : Phan Trung B
- Lien ket cua nhom CO vi nhom NH gia hai n v - amino axit c goi la lien
ket peptit.
- Peptit la nhng hp chat cha t 2 en 50 goc - amino axit lien ket vi nhau
bang cac lien ket peptit.
2 . Phan loai
Cac peptit c chia lam 2 loai :
a. Oligopeptit gom cac peptit co t 2 en 10 goc - amino axit va c goi tng ng
la ipeptit, tripeptit,... ecapeptit.
b. Polipeptit gom cac peptit co t 11 en 50 goc - amino axit. Popipeptit la c s tao
nen protein
II. CAU TAO, ONG PHAN VA DANH PHAP
1. Cau tao
- Phan t peptit hp thanh t cac goc - amino axit noi vi nhau bi lien ket
peptit theo mot trat t nhat nh : amino axit au N con nhom NH 2, amino axit au C
cua nhom COOH.
H2NCH CONHCHCONHCHCO....NHCHCOOH
R1
R2
R3
Rn
au N
Lien ket peptit
au C
2. ong phan, danh phap
- Moi phan t peptit gom mot so xac nh cac goc - amino axit lien ket vi nhau
theo mot trat t nghiem nghat. Viec thay oi trat t o se dan ti cac peptit
ong phan.
Th du :
H2NCH2 CONHCHCOOH ;
H 2NCHCONHCH2 COOH
CH 3
CH 3
- Neu phan t peptit cha n goc - amino axit khac nhau th so ong phan
loai peptit se la n !
- Ten cua cac peptit c hnh thanh bang cach ghep ten goc axyl cua cac amino axit bat au t au N, roi ket thuc bang ten cua axit au C (c gi
nguyen)
III- TNH CHAT
1. Tnh chat vat l : Cac peptit thng the ran, co nhiet o nong chay cao va
de tan trong nc.
2. Tnh chat hoa hoc :
Do peptit co cha cac lien ket peptit nen no co hai phan ng ien hnh la phan
ng thuy phan va phan ng mau biure.
a. Phan ng mau biure :
Dd peptit hoa tan Cu(OH)2 tao ra dd phc chat co mau tm ac trng.
ipeptit ch co mot lien ket peptit nen khong co phan ng nay.
b. Phan ng thuy phan
Peptit a b thuy phan thanh hon hp cac - amino axit khi un nong dung dch peptit
vi axit hoac kiem
H2NCH CONHCHCONHCHCO....NHCHCOOH
R1
R2
R3
Rn
H ,t
+ nH2O H2NCHCOOH +H2NCHCOOH
R1
R2
+ H2NCHCOOH+.... + H2N CH COOH
R3
Rn
0
B- PROTEIN
I- KHAI NIEM VA PHAN LOAI
Protein la nhng polipeptit. cao phan t co phan t khoi t vai chuc nghn en
vai trieu.
Protein co vai tro la nen tang ve cau truc va chc mang cua moi c the
Gv : Phan Trung B
song.
Protein c phan thanh 2 loai :
- Protein n gian la nhng protein c tao thanh ch t cac goc - amino
axit.
b) Phn ng mu
Khi tc dng vi axit nitric, protein to ra kt ta mu vng :
NO2
OH + 2HNO3
OH
+ 2H2O
NO2
Gv : Phan Trung B
CH 3
CH(CH 3 ) 2
Ten goi ung cua peptit tren la:
A AlaAlaVal
B AlaGlyVal
C.Gly Ala Gly
D. GlyValAla
11/ Cong thc nao sau ay cua pentapeptit (A) thoa ieu kien sau:
+ Thuy phan hoan toan 1 mol A th thu c cac - amino axit la: 3 mol Glyxin , 1 mol
Alanin, 1 mol Valin.
+ Thuy phan khong hoan toan A, ngoai thu c cac amino axit th con thu c 2 i
peptit: Ala-Gly; Gly- Ala va 1 tripeptit Gly-Gly-Val.
A Ala-Gly-Gly-Gly-Val
B. Gly-Gly-Ala-Gly-Val
C. Gly-Ala-Gly-Gly-Val D.Gly-Ala-Gly-ValGly
12/ Thuy phan khong hoan toan tetra peptit (X), ngoai cac -amino axit con thu c
cac i petit: Gly-Ala; Phe-Va; Ala-Phe. Cau tao nao la ung cua X.
A Val-Phe-Gly-Ala
B Ala-Val-Phe-Gly
C
Gly-Ala-Val-Phe
D. Gly-Ala-Phe-Val
13/ Bradikinin co tac dung lam giam huyet ap, o la mot nonapeptit co cong thc
la:
Arg-Pro-Pro-Gly-Phe-Ser-Pro-Phe-Arg
Khi thuy phan khong hoan toan peptit nay co the thu c bao nhieu tri peptit ma
thanh phan co cha phenyl alanin (phe).
A.3 B.4
C.5
D. 6
14/ Cho cac chat sau ay: (1)
Metyl axetat. (2) Amoni axetat.(3) Glyxin. (4)
Metyl
amoni fomiat.
(5)
Metyl amoni nitrat (6)
Axit Glutamic.
Co bao nhieu chat lng tnh trong cac chat cho tren: A.3
B. 4
C.5
D.2
15/Alanin co the phan ng c vi bao nhieu chat trong cac chat cho sau ay:
Ba(OH)2; CH3OH; H2N CH2 COOH; HCl, Cu, CH3NH2, C2H5OH, Na2SO4, H2SO4.
A 7
B 4
C 5
D 6
16/Cho s o bien hoa sau:
Alanin
NaOH X HCl Y
Chat Y la chat nao sau ay:
A. CH3-CH(NH2)-COONa
B. H2N-CH2-CH2-COOH
C. CH3-CH(NH3Cl)COOH
D. CH3-H(NH3Cl)COONa
17/Mt - amino axit X ch cha 1 nhm amino v 1 nhm cacboxyl. Cho 10,68 gam X tc dng vi HCl d thu c
15,06 gam mui. X c th l :
A axit glutamic
B valin
C glixin
D alanin
18/1 mol -aminoaxit X tac dung va het vi 1 mol HCl tao ra muoi Y co ham lng clo
la 28,287%. Cong thc cau tao cua X la
A CH3 CH(NH2) COOH
B H2N CH2 CH2 COOH
C NH2 CH2 COOH
D H2N CH2 CH(NH2) COOH
19/ Khi trung ngng 13,1g axit -aminocaproic vi hieu suat 80%, ngoai aminoaxit con d
ngi ta thu c m gam polime va 1,44g nc. Gia tr m la
A 10,41g B 9,04g
C 11,02g
D 8,43g
20/ ot chay hoan toan mot amin no n chc thu c V H2O = 1,5V CO2 . Cong thc
phan t cua amin la :
A C2H7N
B C3H9N
C C4H11N
D C5H13N
21/ Cho 3,04g hon hp A gom 2 amin no n chc tac dung va u vi 400ml dd HCl
0,2M c 5,96g muoi. Tm the tch N2 (ktc) sinh ra khi ot het hon hp A tren ?
A 0,224 lt
B 0,448 lt
C 0,672 lt
D
0,896 lt
22/ Cho 17,7g mot ankylamin tac dung vi dung dch FeCl 3 d thu c 10,7g ket tua.
Cong thc phan t cua ankylamin la :
A. C2H7N B. C3H9N
C. C4H11N
D. CH5N
23/ Cho 10 gam hn hp gm 3 amin n chc, ng ng k tip nhau tc dng va vi dung dch HCl 1M, ri c
cn dung dch th thu c 15,84 gam hn hp mui. Nu trn 3 amin trn theo t l mol 1 : 10 : 5 theo th t phn t
khi tng dn th cng thc phn t ca 3 amin l p n no sau y?
A CH5N, C2H7N, C3H7NH2
B. C2H7N, C3H9N, C4H11N
C C3H9N, C4H11N, C5H11N
D. C3H7N, C4H9N, C5H11N
24/ t chy hon ton 6,2 gam mt amin no, n chc phi dng ht 10,08 lt kh oxi (ktc). Cng thc ca amin l
cng thc no sau y?
A C2H5NH2
B. CH3NH2
C.C4H9NH2
D. C3H7NH2
25/ t chy hon ton 100ml hn hp gm imetylamin v hai hirocacbon ng ng k tip thu c 140ml CO 2 v
250ml hi nc (cc th tch o cng iu kin). Cng thc phn t ca hai hirocacbon l p n no?
A C2H4 v C3H6
B.C2H2 v C3H4 C. CH4 v C2H6
D. C2H6 v C3H8
26/ t chy hon ton hn hp hai amin no n chc ng ng lin tip, ta thu c hn hp sn phm kh vi t l
Gv : Phan Trung B
CH 3
CH(CH 3 ) 2
A glyxinalaninvalin
B glyxylalanylvalyl
C. glyxylalanylvalin
D.
glyxylalanyllysin
36/ t chy hon ton hn hp X gm 2 amin no n chc k tip nhau trong dy ng ng, thu c 22 g CO 2 v
14,4 g H2O. Cng thc phn t ca hai amin l :
A CH3NH2 v C2H7N
B C2H7N v C3H9N
C .C3H9N v C4H11N
D.C4H11N v C5H13 N
37/ Mt hp cht hu c X c cng thc phn t C 3H9O2N. Cho X phn ng vi dung dch NaOH, un nh thu c
mui Y v kh Z lm giy qu tm nc ho xanh. Cht rn Y tc dng vi NaOH rn (CaO, t 0 cao) thu c CH4. X c
cng tc cu to :
A CH3 COO NH4
B C2H5 COO NH4
C. CH3 COO H3NCH3
D. A v C u ng
38/ Mt hn hp gm 2 amin no n chc k tip nhau trong dy ng ng. Ly 21,4 gam hn hp cho vo dung dch
FeCl3 c d thu c mt kt ta c khi lng bng khi lng ca hn hp trn. Cng thc phn t ca hai amin l:
A C3H7NH2 v C4H9NH2
B. CH3NH2 v C2H5NH2
C C2H5NH2 v C3H7NH2
D. C4H9NH2 v C5H11NH2
39/ t chy hon ton m gam mt amin X bng lng khng kh va thu c 17,6 gam CO 2, 12,6 gam H2O v
69,44 lt N2. Bit trong khng kh ch cha N2 v O2 (80%). Cc th tch kh o ktc. Amin X c Cng thc phn t:
A C3H7NH2
BCH3NH2
C. C4H9NH2
D. C2H5NH2
40/Hp cht hu c X mch h, thnh phn phn t gm C, H, N. Trong %N chim 23,7% (theo khi lng), X tc
dng vi HCl theo t l mol 1:1. X c Cng thc phn t:
A C3H7NH2
B. CH3NH2
C.C4H9NH2
D.C2H5NH2
41/ t chy hon ton mt amin thm X thu c 3,29 gam CO 2, 0,99 gam H2O v 336ml N2 (ktc). trung ho 0,1
Gv : Phan Trung B
54/ Khi trng ngng 13,1 g axit - aminocaproic vi hiu sut 80%, ngoi amino axit cn d, ngi ta thu c m
gam polime v 1,44 g nc. Gi tr ca m l ? A. 10,41.
B. 9,04.
C. 11,02.
D. 8,43.
55/ Cho hn hp X gm hai cht hu c c cng cng thc phn t C 2H7NO2 tc dng va vi dung dch NaOH, un
nng c dung dch Y v 4,48 lt (ktc) hn hp Z gm 2 kh ( u lm xanh giy qu tm m). T khi hi ca Z i
vi H2 bng 13,75. C cn dung dch Y thu c khi lng mui khan l :
A. 16,5g
B. 14,3g.
C. 8,9g.
D. 15,7g.
56/Hp cht X cha 2 loi nhm chc amino v cacboxyl. Cho 100ml dd X 0,3M phn ng va vi 48ml dd NaOH
1,25M. Sau em c cn dd th thu c 5,31g mui khan. Bit X c mch cacbon khng phn nhnh v c mt nhm
amino v tr . Cng thc cu to ca X l:
A. CH3-CH(NH2)-COOH.
B. CH3-CH(NH2)-(COOH)2.
C. HOOC-CH2-CH(NH2)-COOH.
D. H2N-CH2-COOH.
57/ Trong cc cht sau: Cu, HCl, C2H5OH, HNO2, KOH, Na2CO3, CH3OH/kh HCl. Glyxin tc dng c vi nhng
cht no ?
A.HCl, HNO2, KOH, Na2CO3, CH3OH/HCl.
B. C2H5OH, HNO2, KOH, Na2CO3, CH3OH/kh HCl , Cu.
L thuyt v bi tp AMIN AMINO AXIT- PROTEIN 8
Gv : Phan Trung B
Gv : Phan Trung B
C6H6 X
C6H
2 Y
5NH
C6H5NH2 . X, Y, Z ln lt l.
Gv : Phan Trung B
CH3I
(1:1)
HNO2
CuO
t0
Hai cht Y v Z ln lt l.
A. CH3OH, HCHO.
B. C2H5OH, HCHO.
C. CH3OH, HCOOH.
D. C2H5OH, CH3CHO
89/ Cho 0,1 mol hp cht X tc dng va vi 80 ml dung dch HCl 1,25M, sau c cn dung dch thu c 18,75
gam mui. Mt khc, cho 0,1 mol X tc dng vi NaOH va ri c cn th c 17,3 gam mui. Bit X l mt aminoaxit v c kh nng phn ng vi Br2/Fe cho hp cht C8H9O2NBr. Cng thc cu to ca X l.
A. C6H5CH(NH2)COOH.
B. H2NCH2C6H4COOH. C. H2NC6H4CH2COOH. D. H2NC6H4COOH.
90/ Dung dch X cha HCl v H2SO4 c pH = 2. trung ha hon ton 0,59 gam hn hp hai amin no, n chc, bc 1
(c s nguyn t C nh hn hoc bng 4 v cc cht c cng s mol) phi dng 1 lt dung dch X. Cng thc phn t ca
2 amin ln lt l.
A. CH3NH2 v C4H9NH2.
B. C2H5NH2 v C4H9NH2.
C. C3H7NH2 v C4H9NH2.
D. CH3CH2CH2NH2 v CH3CH(CH3)NH2.
91/ trung ho 25 gam dung dch ca 1 amin n chc X nng 12,4% cn dng 100 ml dung dch HCl 1M. Cng
thc phn t ca X l : A. C2H7N.
B. CH5N.
C. C3H7N.
D. C3H5N.
dA
H2
cua A. Xac nh cong thc cau tao cua A biet A la este cua ru metylic
3/ Hp chat A la 1 -amino axit. Cho 0,01 mol A tac dung va u vi 80ml dung dch
HCl 0,15M, co can th thu c 1,835g muoi.
a)Tnh khoi lng phan t cua A.
b)Trung hoa 2,94g A bang 1 lng va u dung dch NaOH, co can c 3,82g muoi.
Viet CTCT cua A, biet A co mach Cacbon khong phan nhanh. Cho biet ng dung
cua A.
4/ Cho 1,52 g hon hp 2 amin n chc no mach h bac I tac dung va u vi 200ml
dd HCl thu c 2,98g muoi.
a)Tnh tong so mol cua 2 amin trong hon hp va C M dd HCl.
b)Tnh th tch N2 va CO2 thu c ieu kien chuan neu ot chay hoan toan 1,52g
hon hp 2 amin tren.
c)Xac nh CTCT cua 2 amin, biet hon hp 2 amin c tron theo so mol bang nhau.
5/ X l mt aminoaxt . Khi cho 200ml dung dch X 0,1 M tc dng vi HCl th cn ht 80 ml dung dch HCl 0,25 M.
Cn khi cho 500ml dd X trn tc dng vi 100ml dd HCl 0,6 M th thu c dung dch A. tc dng ht vi cc cht
trong dung dch A cn dng 6,4 g NaOH , sau phn ng thu c 12,36 gam mui. Tm CTCT ca X.
6/ Cho 200ml dd Amino Axit X. Co 1 nhom amin tac dung va u vi 80ml dd HCl 0,5M,
ta c dung dch A. e tac dung het vi dung dch can 60ml Ba(OH) 2 1M.
Neu lay 250ml dd X trung hoa vi KOH c 111,5g muoi khan.
a/ Tnh nong o mol/l cua dung dch X.
b/ Tm CTPT cua X. Viet CTCT mach
thang.
7/ ot chay hoan toan m gam mot Amin c 7,84 lt CO 2 (kc) va 4,05g H2O. Mat
khac e trung hoa m gam A can 50ml dung dch HCl 1M va thu c 7,175g muoi.
a/ Tm CTN cua A.
b/ Suy ra CTPT, CTCT va goi ten A, biet A la ong ang cua
Anilin.
8/ Este A c ieu che t aminoaxit B va ancol metylic. T khoi hi cua A so vi hiro
la 44,5. ot chay hoan toan 8,9 gam este A thu c 13,2 gam kh CO 2, 6,3 gam H2O va
1,12 lit N2 (o ktc). Viet cong thc phan t va cong thc cau tao cua cac
chat A va B.
9/ A la mot amino axit. Lay 0,02 mol A phan ng u vi 160ml dung dch HCl 0,125M
thu c 3,67 gam muoi. Mat khac 4,41 gam A phan ng het bi NaOH thu c 5,73
Gv : Phan Trung B
gam muoi.
a) Xac nh cong thc phan t cua A.
b) Viet cong thc cau tao cua A biet A co mach cacbon khong co nhanh va
nhom amino v tr .
10/ Hp chat hu c (A) co cong thc tng qut CXHYNO khoi lng phan t cua (A)
bang 113 .v.C. A co mach cacbon khong phan nhanh, khong lam mat mau dung
dch Br2, nhng b thuy phan trong dung dch NaOH va co kha nang phan ng
trung hp.
a/ nh cong thc phan t, cong thc cau tao va goi ten A.
b/ Viet phng trnh thoa man vi tnh chat tren.
11/ ot chay 5,15 gam chat A can va u 5,88 lt O 2 thu c 4,05 gam H2O va 5,04 lt
kh hon hp gom CO2 va N2. Tm cong thc phan t cua A biet rang ty khoi hi
cua A so vi H2 la 51,5, cac the tch kh o ktc .
12/ ot hoan toan 8,7 gam aminoaxit A (axit n chc) th thu c 0,3 mol CO 2 ; 0,25mol
H2O va 1,12 lt (ktc) cua mot kh tr.
a/ Xac nh cong thc cau tao cua A.
b/ Viet phan ng tao polyme cua A