ắp xếp trộn

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia

Bước tới: menu, tìm kiếm

Sắp xếp trộn

Thông tin chung

Phân loại: Giải thuật sắp xếp
Cấu trúc dữ
Khác nhau
liệu:
Phức tạp thời
Trung bình O(nlogn)
gian:
Phức tạp dữ Cần vùng nhớ trung gian khác nhau
liệu: tùy loại
Tối ưu: Thỉnh thoảng

Trong khoa học máy tính, sắp xếp trộn (merge sort) là một thuật toán sắp xếp để sắp xếp
các danh sách (hoặc bất kỳ cấu trúc dữ liệu nào có thể truy cập tuần tự, v.d. luồng tập tin)
theo một trật tự nào đó. Thuật toán này là một ví dụ tương đối điển hình của lối thuật toán
chia để trị. Nó được xếp vào thể loại sắp xếp so sánh.

Mục lục
[ẩn]

• 1 Trộn
• 2 Trộn tại chỗ
• 3 Trộn từ dưới lên
• 4 Sắp xếp trộn đệ quy
• 5 Trộn các đường tự nhiên
o 5.1 Khái niệm đường chạy
o 5.2 Giải thuật
o 5.3 Ưu và nhược điểm
 • 6 Mã giả
o 6.1 Trộn
o 6.2 Trộn từ dưới lên
o 6.3 Trộn đệ quy

• 7 Xem thêm

[sửa] Trộn
Giả sử có hai danh sách đã được sắp xếp a[1..m] và b[1..n.]. Ta có thể trộn chúng lại thành
một danh sách mới c[1..m + n] được sắp xếp theo cách sau:

• So sánh hai phần tử đứng đầu của hai danh sách, lấy phần tử nhỏ hơn cho vào danh
sách mới. Tiếp tục như vậy cho tới khi một trong hai danh sách là rỗng.
• Khi một trong hai danh sách là rỗng ta lấy phần còn lại của danh sách kia cho vào
cuối danh sách mới.

Ví dụ: Cho hai danh sách a = (1,3,7,9),b = (2,6), quá trình hòa nhập diễn ra như sau:

Danh sách a Danh sách b So sánh Danh sách c

1,3,7,9 2,6 1<2 1
3,7,9 2,6 2<3 1,2
3,7,9 6 3<6 1,2,3
7,9 6 6<7 1,2,3,6
7,9 1,2,3,6,7,9

[sửa] Trộn tại chỗ

Giả sử trong danh sách a[1..n] có 2 danh sách con kề nhau a[k1..k2] và a[k2 + 1..k3] đã được
sắp. Ta áp dụng cách trộn tương tự như trên để trộn hai danh sách con vào một danh sách
tạm T[k1..k3] rồi trả lại các giá trị của danh sách tạm T vế danh sách A. Làm như vậy gọi là
trộn tại chỗ.

[sửa] Trộn từ dưới lên

Nếu danh sách con chỉ gồm hai phần tử, mối nửa của nó gồm một phần tử đương nhiên đã
được sắp. Do đó việc trộn tại chố hai nửa danh sách này cho danh sách con 2 phân tử được
sắp.

Xuất phát từ đầu danh sách a ta trộn a[1] với a[2], a[3] với a[4],... Khi đó mọi danh sách
con gồm hai phần tử của a đã được sắp. Tiếp tục trộn các danh sách con kế tiếp nhau gồm
2 phần tử thành các danh sách con 4 phần tử ... Mỗi lần trộn số các danh sách con cần trộn
giảm đi một nửa. Quá trình dừng lại khi số danh sách con chỉ còn một.

Ví dụ: Cho danh sách a = (2,3,5,6,4,1,7)

Công việc Số DS con Kết quả

 Trộn các phần tử đứng kề nhau 7 2,3-5,6-1,4-7
Trộn các danh sách con 2 phần tử kề nhau 4 2,3,5,6-1,4,7
Trộn các danh sách con 4 phần tử kề nhau 2 1,2,3,4,5,6,7

[sửa] Sắp xếp trộn đệ quy

Một cách gọi đệ quy của sắp xếp trộn cũng thường được hướng dẫn trong các giáo trình
giải thuật.

Để sắp xếp trộn đoạn a[k1..k2] của danh sách a[1..n] ta chia đoạn đó thành 2 phần a[k1..k3]
và a[k3 + 1..k2],trong đó k3 = int((k1 + k2) / 2) tiến hành sắp xếp với mỗi phần rồi trộn chúng
lại. Lời gọi thủ tục sắp xếp trộn với a[1..n] sẽ cho kết quả là sắp toàn bộ danh sách a[1..n]

Ví dụ: Cho danh sách a = [2,7,6,3,4,5,1]

Giải thuật trộn đệ quy chia a thành hai danh sách con và tiến hành 3 bước
Danh sách trái Danh sách phải
2,7,6 3,4,5,1

• Sắp xếp trộn danh sách trái 2,7,6

Quá trình chia Quá trình trộn

2,7,6 2,6,7
2 7,6 2 6,7
2 7 6 2 7 6
• Sắp xếp trộn danh sách phải 3,4,5,1

Quá trình chia Quá trình trộn

3,4,5,1 1,3,4,5
3,4 5,1 3,4 1,5
3 4 5 1 3 4 5 1
• Trộn danh sách trái 2,6,7 với danh sách phải 1,3,4,5

Danh sách trái Danh sách phải Danh sách trộn

2,6,7 1,3,4,5 1,2,3,4,5,6,7

[sửa] Trộn các đường tự nhiên

Như trong phần đánh giá giải thuật, một trong những nhược điểm lớn của thuật toán Trộn
trực tiếp là không tận dụng những thông tin về đặc tính của dãy cần sắp xếp. Ví dụ trường
hợp dãy đã có thứ tự sẵn. Chính vì vậy, trong thực tế người ta ít dùng thuật toán trộn trực
tiếp mà người ta dùng phiên bản cải tiến của nó. Phiên bản này thường được biết với tên
gọi thuật toán trộn tự nhiên (Natural Merge sort).

[sửa] Khái niệm đường chạy

Ðể khảo sát thuật toán trộn tự nhiên, trước tiên ta cần định nghĩa khái niệm đường chạy
(run):

Một đường chạy của dãy số a là một dãy con không giảm của cực đại của a. Nghĩa
là, đường chạy r = (ai, ai+1, ..., aj) phải thỏa điều kiện:

• 0 ≤ i ≤ j < n , với n là số phần tử của dãy a

• ak ≤ ak+1 ∀k, i ≤ k ≤ j

Ví dụ dãy 12, 2, 8, 5, 1, 6, 4, 15 có thể coi như gồm 5 đường chạy (12); (2, 8); (5);
(1, 6); (4, 15).

[sửa] Giải thuật

Các bước thực hiện thuật toán trộn tự nhiên như sau:

• Bước 1 : // Chuẩn bị

r = 0; // r dùng để đếm số dường chạy

• Bước 2 :

Tách dãy a1, a2, ..., an thành 2 dãy b, c theo nguyên tắc luân phiên từng đường chạy:

• Bước 2.1 :

Phân phối cho b một đường chạy; r = r+1;

Nếu a còn phần tử chưa phân phối
Phân phối cho c một đường chạy; r = r+1;

• Bước 2.2 :

Nếu a còn phần tử: quay lại bước 2.1;

• Bước 3 :

Trộn từng cặp đường chạy của 2 dãy b, c vào a.

• Bước 4 :

Nếu r <= 2 thì trở lại bước 2;

Ngược lại: Dừng;

[sửa] Ưu và nhược điểm

Thuật toán trộn tự nhiên khác thuật toán trộn trực tiếp ở chỗ thay vì luôn cứng nhắc phân
hoạch theo dãy con có chiều dài k, việc phân hoạch sẽ theo đơn vị là đường chạy. ta chỉ
cần biết số đường chạy của a sau lần phân hoạch cuối cùng là có thể biết thời điểm dừng
của thuật toán vì dãy đã có thứ tự là dãy chi có một đường chạy.
Một nhược điểm lớn nữa của thuật toán trộn là khi cài đặt thuật toán đòi hỏi thêm không
gian bộ nhớ để lưu các dãy phụ b, c. Hạn chế này khó chấp nhận trong thực tế vì các dãy
cần sắp xếp thường có kích thước lớn. Vì vậy thuật toán trộn thường được dùng để sắp xếp
các cấu trúc dữ liệu khác phù hợp hơn như danh sách liên kết hoặc file.

[sửa] Mã giả
[sửa] Trộn
Procedure Merge(a,k1,k2,k3)
Var Int i,j,k
List T[k1..k3]
{
i=k1
j=k2
k=k1
while i<k2 and j<=k3
{
if a[i]<=a[j] then {
T[k]=a[i]
i=i+1
}
else {
T[k]=a[j]
j=j+1
}
k=k+1
}
if i>=k2 then
while k<=k3 {
T(k)=a[j]
j=j+1
k=k+1
}
if j>k3 then
while k<k2 {
T(k)=a[i]
i=i+1
k=k+1
}
For k=k1 to k3
a[k]=T[k]
}

[sửa] Trộn từ dưới lên

Procedure MergeSortUp (a[1..n)
Var Int m,i
{
m=1
while m<n {
k=0
while k+m<=n {
merge(a,k+1,k+m+1,k+2m)
k=k+2m
}
}
 m=2*m
}

[sửa] Trộn đệ quy

Procedure MergeSort (a,k1,k2)
Var Int k3
{
if k1<k2 then {
k3=int((k1+k2)/2)
MergeSort(a,k1,k3)
MergeSort(a,k3+1,k2)

Merge(a,k1,k3+1,k2)
}
}