Häc kú II

Ngµy so¹n: 28/12/2008 Ngµy d¹y: 30/12/2008

TiÕt 91- 92:
Bµn vÒ ®äc s¸ch
- Chu Quang TiÒm -
A . Môc tiªu cÇn ®¹t :
- HiÓu ®îc sù cÇn thiÕt cña viÖc ®äc s¸ch vµ ph¬ng ph¸p ®äc s¸ch
qua bµi nghÞ luËn s©u giµu tÝnh thuyÕt phôc cña Chu Quang TiÒm .
- RÌn luyÖn thªm c¸ch viÕt v¨n nghÞ luËn qua viÖc lÜnh héi bµi NL
s©u , sinh ®éng , giµu tÝnh thuyÕt phôc cña Chu Quang TiÒm .
B. ChuÈn bÞ cña thÇy trß :
- Mét vµi ch¬ng tr×nh " Mçi ngµy mét cuèn s¸ch " trong thêi gian gÇn
®©y.
C . TiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng d¹y häc trªn líp :
* Bµi cò : Gi¸o viªn giíi thiÖu ch¬ng tr×nh ng÷ v¨n kú II .
* Bµi míi :
Chu Quang TiÒm ( 1897 - 1986 ) lµ nhµ mÜ häc vµ lý luËn v¨n häc
næi tiÕng cña Trung Quèc . Trong c¸c c«ng tr×nh nghiªn cøu cña m×nh ,
«ng ®· nhiÒu lÇn lu t©m ®Õn viÖc ®äc s¸ch . Bµi nghÞ luËn "Bµn vÒ
®äc s¸ch " lµ lêi t©m huyÕt cña t¸c gi¶ muèn truyÒn l¹i cho ®êi sau nh÷ng
kinh nghiÖm ®äc s¸ch cã hiÖu qu¶ nhÊt trong qu¸ tr×nh häc tËp vµ lµm
viÖc cña mçi ngêi .

Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß Néi dung bµi häc

Ho¹t ®éng 1 : Híng dÉn t×m hiÓu I . T×m hiÓu chung :
chung v¨n b¶n . 1 . T¸c gi¶ - t¸c phÈm :
? Giíi thiÖu vµi nÐt vÒ t¸c gi¶ Chu
- Chu Quang TiÒm ( 1897 - 1986 ) :
Quang TiÒm vµ v¨n b¶n " Bµn vÒ nhµ mÜ häc , lÝ luËn v¨n häc næi
®äc s¸ch " tiÕng Trung Quèc .
- " Bµn vÒ ®äc s¸ch " trÝch " Danh
nh©n Trung Quèc bµn vÒ niÒm vui
nçi buån cña viÖc ®äc s¸ch " xuÊt
Gi¸o viªn híng dÉn ®äc - häc sinh b¶n 1995 .
®äc 2 . §äc :
Râ rµng , m¹ch l¹c , ...
? X¸c ®Þnh thÓ lo¹i cña v¨n b¶n . 3 . ThÓ lo¹i :
? Dùa vµo nh÷ng yÕu tè nµo ®Ó - V¨n b¶n nghÞ luËn : ( lËp luËn gi¶
x¸c ®Þnh ? thiÕt 1 vÊn ®Ò x· héi )
-> TÇm quan träng cña viÖc ®äc

Gi¸o viªn kiÓm tra viÖc n¾m tõ khã
cña häc sinh .
? Dùa vµo bè côc cña v¨n b¶n h·y
tãm t¾t c¸c luËn ®iÓm cña t¸c gi¶
khi triÓn khai vÊn ®Ò nghÞ luËn Êy
? cÇn thiÕt cña viÖc ®äc s¸ch .
Ho¹t ®éng 2 : Híng dÉn ph©n tÝch
. 1 . TÇm quan träng vµ ý nghÜa cña
Häc sinh ®äc ®o¹n ®Çu .
? Qua lêi bµn cña Chu Quang
TiÒm , em thÊy s¸ch cã tÇm quan
trong nh thÕ nµo ?
s¸ch vµ ph¬ng ph¸p ®äc s¸ch nh
thÕ nµo ®Ó cã hiÖu qu¶ .
- Dùa vµo hÖ thèng luËn ®iÓm ,
c¸ch lËp luËn vµ tªn v¨n b¶n .
4 . Gi¶i nghÜa tõ khã :
Häc vÊn vµ häc thuËt .
5 . Bè côc :
- LuËn ®iÓm 1 : ( 2 ®o¹n v¨n ®Çu )
: Kh¼ng ®Þnh tÇm quan träng vµ sù
- LuËn ®iÓm 2 : ( ®o¹n v¨n thø 3 ) :
C¸c khã kh¨n , nguy h¹i dÔ gÆp cña
viÖc ®äc s¸ch trong t×nh h×nh hiÖn
nay .
- LuËn ®iÓm 3 : ( 3 ®o¹n v¨n
cuèi ) : Bµn vÒ ph¬ng ph¸p ®äc s¸ch
.
II . Ph©n tÝch :
viÖc ®äc s¸ch .
* TÇm quan träng lín lao cña s¸ch
trªn con ®êng ph¸t triÓn nh©n lo¹i ,
v× :
+ S¸ch ®· ghi chÐp ...... tÝch luü
qua tõng thêi ®¹i .
+ Nh÷ng cuèn s¸ch cã gi¸ trÞ ........
häc thuËt cña nh©n lo¹i .
+ S¸ch trë thµnh kho tµng quý b¸u ....
n¨m nay .
* §äc s¸ch lµ con ®êng quan träng
cña häc vÊn ( Häc vÊn lµ thµnh qu¶
tÝch luü l©u dµi cña nh©n lo¹i ) .
* §äc s¸ch lµ ®Ó chuÈn bÞ hµnh
trang , thùc lùc vÒ mäi mÆt ®Ó con
ngêi cã thÓ tiÕp tôc tiÕn xa trªn con
®êng häc tËp , ph¸t hiÖn thÕ giíi .
- Häc sinh tù béc lé .
 Ngµy so¹n: 28/12/2008 Ngµy d¹y: 30/12/2008

TiÕt 92 : Bµn vÒ ®äc s¸ch (tt)

- Chu Quang TiÒm -

Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß Néi dung bµi häc

Ho¹t ®éng 2 : Híng dÉn ph©n tÝch 2 . C¸ch lùa chän s¸ch khi ®äc :
. - Trong t×nh h×nh hiÖn nay , s¸ch
? Tõ ®ã em thÊy mèi quan hÖ gi÷a cµng nhiÒu , viÖc ®äc s¸ch cµng
®äc s¸ch vµ häc vÊn ra sao ? kh«ng dÔ . Häc gi¶ Chu Quang
TiÒm ®· chØ râ ngêi ®äc ®øng tríc
2 ®iÒu nguy h¹i sau :
? VËy viÖc ®äc s¸ch cã ý nghÜa + S¸ch nhiÒu khiÕn ta ........ kh«ng
g× ? biÕt nghiÒn ngÉm .
+ S¸ch nhiÒu khiÕn ngêi ®äc ........
cã Ých .
-> C¸ch chän s¸ch :
? Trong thêi ®¹i hiÖn nay , ®Ó trau + Kh«ng tham ®äc nhiÒu ..........
dåi häc vÊn , ngoµi con ®êng ®äc ph¶i chän cho tinh , ®äc kÜ nh÷ng
s¸ch cßn cã nh÷ng con ®êng nµo quyÓn nµo thùc sù cã gi¸ trÞ , cã lîi
kh¸c ? cho m×nh .
? Em hiÓu c©u " Cã ®îc sù chuÈn
bÞ nh thÕ ....... nh»m ph¸t hiÖn thÕ
giíi míi " nh thÕ nµo ?
Häc sinh ®äc ®o¹n v¨n 3 . 3 . Ph¬ng ph¸p ®äc s¸ch :
? Muèn tÝch luü häc vÊn , ®äc s¸ch* C¸ch ®äc ®óng ®¾n :
cã hiÖu qu¶ , t¹i sao tríc tiªn cÇn
- §äc kÜ , ®äc nhiÒu lÇn , ®Õn
biÕt lùa chän s¸ch mµ ®äc ? thuéc lßng .
- §èi víi sù say mª , ngÉm nghÜ , suy
nghÜ s©u xa , tÝch luü .......
- §äc - hiÓu : Cã nhiÒu ch¸ch ®äc :
? Theo t¸c gi¶ , nªn chän s¸ch dÓ ®äc to , ®äc thµnh tiÕng , ®äc thÇm
®äc nh thÕ nµo ? , ®äc b»ng m¾t , ®äc 1 lÇn , ®äc
nhiÒu lÇn .....
* Mèi quan hÖ gi÷a häc vÊn ph¸t
T¸c gi¶ ®· kh¼ng ®Þnh " Trªn ®êi
kh«ng cã häc vÊn nµo lµ c« lËp ,
t¸ch rêi häc vÊn kh¸c " . V× thÕ "
Kh«ng biÕt réng , kh«ng th«ng tho¸t
th× kh«ng thÓ n¾m gän " - chøng
tá , sù tõng tr¶i cña 1 häc gi¶ lín .
Häc sinh ®äc ®o¹n cuèi .
Gi¸o viªn : ViÖc biÕt lùa chän s¸ch
®Ó ®äc ®· lµ mét quan ®iÓm quan
träng thuéc ph¬ng ph¸p ®äc s¸ch .
Cïng vÊn ®Ò nµy Chu Quang TiÒm
cßn bµn cô thÓ vÒ c¸ch ®äc s¸ch .
Em h·y ph©n tÝch lêi bµn cña t¸c
gi¶ vÒ ph¬ng ph¸p ®äc s¸ch .
? LuËn ®iÓm nµy ®îc t¸c gi¶ triÓn
khai nh thÕ nµo ? ý nghÜa gi¸o dôc
s ph¹m cña luËn ®iÓm nµy lµ ë chæ
nµo ?
Ho¹t ®éng 3 : Híng dÉn tæng kÕt -
LuyÖn tËp .
Bµi viÕt nµy cã tÝnh thuyÕt phôc
cao . Theo em ®iÒu Êy ®îc t¹o nªn
tõ nh÷ng yÕu tè c¬ b¶n nµo ?
Häc sinh th¶o luËn .
Ho¹t ®éng 4 - Híng dÉn häc ë nhµ :
- Häc sinh ®äc thuéc ghi nhí . N¾m néi dung bµi häc .
- Qua v¨n b¶n " Bµn vÒ ®äc s¸ch " em thu ho¹ch thÊm thÝa nhÊt ë ®iÓm
nµo ? v× sao ? ( ViÕt thµnh mét ®o¹n v¨n ng¾n ) .
- So¹n bµi " Khëi ng÷ " .
Rót kinh nghiÖm
triÓn vµ häc vÊn chuyªn m«n víi
viÖc ®äc s¸ch :
- B¸c bá quan niÖm chØ chó ý ®Õn
häc vÊn chuyªn m«n mµ l·ng quªn
häc vÊn ph¸t triÓn . Mµ ®©y lµ 1
chØnh thÓ tù nhiªn .
- §äc s¸ch lµ häc tËp tri thøc , rÌn
luyÖn tÝnh c¸ch , chuyÖn häc lµm
ngêi chø kh«ng ph¶i lµm con mät
s¸ch .
Tæng kÕt - LuyÖn tËp :
1 . Bè côc : §©y lµ bµi nghÞ luËn
rÊt chÆt chÏ , hîp lý , c¸c ý kiÕn ®îc
dÉn d¾t nhÑ nhµng , tù nhiªn , sinh
®éng .
2 . Néi dung : C¸c lêi bµn , c¸ch
tr×nh bµy cña t¸c gi¶ võa ®¹t lÝ ,
thÊu t×nh -> lµ mét häc gi¶ cã uy
tÝn . -> nhËn xÐt ®a ra x¸c ®¸ng
thuyÕt phôc . §ång thêi t¸c gi¶ tr×nh
bµy b»ng c¸ch ph©n tÝch cô thÓ
b»ng giäng trß chuyÖn , t©m t×nh
khiÕn ngêi ®äc tiÕp nhËn mét c¸ch
nhÑ nhµng , thÊm thÝa .
3 . VÒ c¸ch viÕt :
T¸c gi¶ sö dông tõ ng÷ hãm hØnh ,
giµu h×nh ¶nh , giµu chÊt th¬ .
4 . Ghi nhí : Häc sinh ®äc to ghi nhí
s¸ch gi¸o khoa .
 Ngµy so¹n: 30/12/2008 Ngµy d¹y: 02/01/2009

TiÕt 93 . Khëi ng÷ .

A . Môc tiªu cÇn ®¹t :
- Gióp häc sinh nhËn biÕt khëi ng÷ víi chñ ng÷ cña c©u .
- NhËn biÕt c«ng dông cña khëi ng÷ lµ nªu ®Ò tµi cña c©u chøa nã .
- RÌn kÜ n¨ng nhËn diÖn khëi ng÷ vµ vËn dông khëi ng÷ trong nãi , viÕt .
B . ChuÈn bÞ ®å dïng d¹y häc :

Ho¹t ®éng 1 : H×nh thµnh kiÕn
thøc vÒ khëi ng÷ .
Gi¸o viªn treo b¶ng phô cã ghi c¸c
VD ë phÇn I 1,
Häc sinh ®äc yªu cÇu cña môc 1 :
? Ph©n biÖt c¸c tõ ng÷ in ®Ëm víi
chñ ng÷ trong c©u sau vµ quan hÖ
víi vÞ ng÷ .
? Nh÷ng tõ ng÷ ®øng tríc CN , dïng
®Ó nªu lªn ®Ò tµi ®îc nãi ®Õn
trong c©u -> lµ khëi ng÷ .
? VËy em hiÓu khëi ng÷ lµ g× ?
+ ? Nªu ®Æc ®iÓm ? Vai trß cña
khëi ng÷ trong c©u ?
VD : ë c©u a, b , c vai trß cña khëi
ng÷ lµ :
a, " Anh " 1 -> nªu lªn ®èi tîng ®îc
nãi tíi trong c©u .
b , " Giµu " 1 : nªu lªn sù viÖc ®îc
nãi tíi trong c©u .
c , Khëi ng÷ " VÒ ....... v¨n nghÖ "
-> nªu lªn ®Ò tµi cña c©u nãi .
? VËy cã thÓ thªm nh÷ng quan hÖ tõ
nµo tríc c¸c khëi ng÷ ?
Gi¸o viªn lu ý häc sinh :
I . §Æc ®iÓm vµ c«ng dông cña
khëi ng÷ trong c©u .
* VÝ dô : 1 , x¸c ®Þnh CN trong c¸c
c©u
a. " Anh " in ®Ëm : kh«ng lµ CN
Anh kh«ng in ®Ëm : lµ CN .
b. " T«i " -> lµ CN .
c. " Chóng ta " - > lµ CN .
2 , Ph©n biÖt c¸c tõ ng÷ in
®Ëm víi CN .
* VÞ trÝ : C¸c tõ ng÷ in ®Ëm ®øng
tríc CN .
* Quan hÖ víi VN : C¸c tõ ng÷ in
®Ëm kh«ng cã quan hÖ trùc tiÕp víi
VN theo quan hÖ C - V .
* Bµi häc :
1 . Khëi ng÷ ( ®Ò ng÷ , TP khëi ý ) :
lµ thµnh phÇn c©u ®øng tríc CN .
2 . Vai trß cña khëi ng÷ trong c©u :
Nªu lªn ®Ò tµi ®îc nãi ®Õn trong
c©u chøa nã .
- Ph©n biÖt khëi ng÷ vµ bæ ng÷
®¶o .
VD1 : QuyÓn s¸ch nµy t«i ®äc råi
-> B N ®¶o
VD2 : QuyÓn s¸ch nµy , t«i ®äc nã
råi .

-> Khëi ng÷ .

- Ph©n biÖt khëi ng÷ vµ chñ ng÷ .
VD1 : B«ng lóa nµy h¹t máng qu¸ .
-> Chñ ng÷
VD2 : B«ng lóa nµy , h¹t máng qu¸ .
-> Khëi ng÷
- Khëi ng÷ cã quan hÖ trùc tiÕp 3 . DÊu hiÖu nhËn biÕt :
hoÆc gi¸n tiÕp víi phÇn c©u cßn - Tríc khëi ng÷ cã thÓ thªm c¸c quan
l¹i : hÖ tõ : vÒ , ®èi víi .
+ Quan hÖ trùc tiÕp: Khëi ng÷ cã - Sau khëi ng÷ cã thÓ thªm trî tõ "
thÓ ®îc lÆp l¹i nguyªn v¨n hoÆc th× "
thay thÕ b»ng tõ ng÷ kh¸c .
VD : Giµu , t«i còng giµu råi .
+ Quan hÖ gi¸n tiÕp :
VD : KiÖn ë huyÖn , bÊt qu¸ m×nh
tèt lÔ, quan trªn míi xö cho ®îc .

Ho¹t ®éng 2 : Híng dÉn luyÖn tËp .

II . LuyÖn tËp :
Bµi tËp 1 : Häc sinh ®äc yªu cÇu bµi tËp 1 : x¸c ®Þnh khëi ng÷ :
a, " §iÒu nµy "
b, " §èi víi chóng m×nh "
c, " Mét m×nh "
d, " Lµm khÝ tîng "
e, " §èi víi ch¸u "
Bµi tËp 2 :
a, Lµm bµi , anh Êy cÈn thËn l¾m .
b, HiÓu th× t«i hiÓu råi , nhng gi¶i th× t«i cha gi¶i ®îc .
Ho¹t ®éng 3 : Híng dÉn häc ë nhµ .
1 . T×m thµnh phÇn khëi ng÷ ë bµi " Bµn vÒ ®äc s¸ch "
2. So¹n bµi " PhÐp ph©n tÝch vµ tæng hîp " .
Rót kinh nghiÖm

Ngµy so¹n: 02/01/2009 Ngµy d¹y: 03/01/2009

TiÕt 94 - PhÐp ph©n tÝch vµ tæng hîp .

A . Môc tiªu cÇn ®¹t :

Gióp häc sinh hiÓu vµ biÕt vËn dông c¸c phÐp lËp luËn ph©n tÝch ,
tæng hîp trong bµi TLVNL .
B . ChuÈn bÞ cña thÇy trß :
GiÊy khæ to , bót d¹ ®Ó sinh ho¹t nhãm
C . TiÕn tr×nh tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y häc :

Ho¹t ®éng 1 : H×nh thµnh kh¸i I . TiÒm hiÓu phÐp lËp luËn
niÖm vÒ phÐp lËp luËn ph©n ph©n tÝch vµ tæng hîp .
tÝch vµ tæng hîp . 1 . V¨n b¶n : " Trang phôc " .
Häc sinh ®äc v¨n b¶n " Trang phôc " * PhÐp ph©n tÝch :

? ë ®o¹n më ®Çu , bµi viÕt nªu ra

mét lo¹t dÉn chøng vÒ c¸ch ¨n mÆc
®Ó rót ra nhËn xÐt vÒ vÊn ®Ò
g× ? ( Trang phôc ®Ñp vµ v¨n ho¸ ) .
? Hai luËn ®iÓm chÝnh trong v¨n
b¶n lµ g× ? ( - VÊn ®Ò v¨n ho¸
trong trang phôc ; - vÊn ®Ò c¸c quy
t¾c ngÇm buéc mäi ngêi tu©n theo )
.
? T¸c gi¶ ®· dïng phÐp lËp luËn
nµo ®Ó rót ra 2 luËn ®iÓm ®ã ? - HiÖn tîng 1 : Th«ng thêng trong
( phÐp ph©n tÝch) . doanh tr¹i ........ mäi ngêi -> HiÖn t-
? Bµi v¨n ®· nªu ra nh÷ng dÉn îng nµy nªu vÊn ®Ò : cÇn ¨n mÆc
chøng g× vÒ trang phôc ? chØnh tÒ , ®ång bé .
- HiÖn tîng 2 : Anh thanh niªn ®i t¸t
níc .......... oang oang -> yªu cÇu ph¶i

? Tõ ®ã em hiÓu phÐp lËp luËn
ph©n tÝch lµ g× ?
? Theo em bµi viÕt ®· dïng phÐp
lËp luËn g× ®Ó chèt l¹i vÊn ®Ò ?
C©u v¨n nµo thÓ hiÖn ®iÒu ®ã .
? Tõ tæng hîp quy t¾c ¨n mÆc nãi
trªn , bµi viÕt ®· më réng sang
vÊn ®Ò ¨n mÆc ®Ñp nh thÕ
nµo ? Nªu c¸c ®iÒu kiÖn quy
®Þnh c¸i ®Ñp cña trang phôc nh
thÕ nµo ? ( Häc sinh th¶o luËn
nhãm ) .
? Qua bµi ®äc em h·y nªu vai trß cña
phÐp tæng hîp ®èi víi bµi nghÞ
luËn nh thÕ nµo ?
? Môc ®Ých cña phÐp lËp luËn
ph©n tÝch vµ tæng hîp lµ g× ?
¨n mÆc phï hîp víi hoµn c¶nh .
- HiÖn tîng 3 : ¡n mÆc ph¶i phï hîp
víi ®¹o ®øc . C¸i ®Ñp bao giê còng
®i liÒn víi c¸i gi¶n dÞ . Ngêi cã v¨n
ho¸ lµ ngêi biÕt tù hoµ m×nh vµo
céng ®ång nh thÕ .
=> Ph©n tÝch lµ phÐp lËp luËn
tr×nh bµy tõng bé phËn cña 1 vÊn
®Ò vµ ph¬i bµy néi dung bªn trong
cña sù vËt hiÖn tîng .
Khi ph©n tÝch chóng ta cã thÓ gi¶
thiÕt , so s¸nh , ®èi chiÕu .
* PhÐp tæng hîp :
- Nguyªn t¾c thø 2 cña trang phôc "
¡n mÆc ra sao ......... toµn x· héi " .
- Trang phôc ®Ñp lµ trang phôc ®¸p
øng 3 yªu cÇu , 3 quy t¾c : cã phï hîp
th× míi ®Ñp , sù phï hîp víi m«i tr-
êng , phï hîp víi hiÓu biÕt , phï hîp
víi ®¹o ®øc .
=> PhÐp tæng hîp : lµ rót ra c¸i
chung tõ nh÷ng ®iÒu ph©n tÝch .
Do ®ã kh«ng cã ph©n tÝch th×
kh«ng cã tæng hîp . LËp luËn tæng
hîp thêng ®îc ®Æt ë cuèi ®o¹n hay
cuèi bµi , ë phÇn kÕt luËn cña mét
phÇn hoÆc toµn bé v¨n b¶n .
=> Môc ®Ých cña phÐp lËp luËn
ph©n tÝch vµ tæng hîp lµ nh»m ý
nghÜa cña mét sù vËt hiÖn tîng nµo
®ã .
2 . Ghi nhí : SGK

Häc sinh ®äc to ghi nhí .

Ho¹t ®éng 2 : Híng dÉn luyÖn tËp :
II . LuyÖn tËp : Häc sinh lµm bµi tËp theo 4 nhãm .
Bµi tËp 1 : §Ó lµm s¸ng râ luËn ®iÓm " Häc vÊn .......... cña häc vÊn "
t¸c gi¶ ®· tr×nh bµy c¸c luËn cø theo mét thø tù l«gÝc :
- Häc vÊn lµ c«ng viÖc cña toµn nh©n lo¹i
 - Häc vÊn së dØ ®îc lu truyÒn l¹i cho ®êi sau lµ nhí s¸ch
- S¸ch chøa ®ùng nh÷ng häc vÊn quý b¸u cña nh©n lo¹i
- NÕu kh«ng ®äc s¸ch kh«ng t¹o ®îc ®iÓm xuÊt ph¸t v÷ng ch¾c
- NÕu xo¸ bá s¸ch sÏ trë thµnh nh÷ng kÎ l¹c hËu .
Bµi tËp 2 :
- Ph©n tÝch lý do ph¶i chon s¸ch ®Ó ®äc :
- §äc kh«ng cÇn nhiÒu mµ cÇn ph¶i tinh vµ kü
- S¸ch cã nhiÒu lo¹i ( s¸ch chuyªn m«n , s¸ch thêng thøc ) nÕu kh«ng
chän dÔ l¹c híng .
- C¸c lo¹i s¸ch Êy ph¶i cã liªn quan víi nhau
Bµi tËp 3 : TÇm quan träng cña ®äc s¸ch :
- Kh«ng ®äc th× kh«ng cã ®iÓm xuÊt ph¸t cao ...... nh©n lo¹i .
- §äc kh«ng chän läc s¸ch th× ®êi ngêi ng¾n ngñi kh«ng ®äc xuÓ
- §äc Ýt mµ kü quan träng h¬n ®äc nhiÒu qua loa kh«ng cã Ých lîi g×
Ho¹t ®éng 3 : Híng dÉn häc ë nhµ :
? Em hiÓu ph©n tÝch cã vai trß nh thÕ nµo trong lËp luËn ?
Gîi ý :
- Ph©n tÝch lµ mét thao t¸c b¾t buéc trong lËp luËn . Bëi kh«ng ph©n
tÝch th× kh«ng lµm s¸ng tá ®îc luËn ®iÓm vµ kh«ng thuyÕt phôc ®îc ngêi
®äc ngêi nghe .
- Ph©n tÝch gióp ngêi ®äc , ngêi nghe nhËn thóc ®óng , hiÓu ®óng
vÊn ®Ò . V× vËy cã ph©n tÝch th× cã tæng hîp ( §©y lµ mèi quan hÖ
biÖn chøng trong VBNL ) .
? So¹n bµi tiÕp theo " LuyÖn tËp ph©n tÝch vµ tæng hîp " .
Rót kinh nghiÖm
 TuÇn 20
Ngµy so¹n: 04/01/2009 Ngµy d¹y: 06/01/2009

TiÕt 95: LuyÖn tËp ph©n tÝch vµ tæng hîp .

A . Môc tiªu cÇn ®¹t:

- RÌn kü n¨ng nhËn diÖn v¨n b¶n ph©n tÝch vµ tæng hîp .
- RÌn kü n¨ng viÕt v¨n b¶n ph©n tÝch vµ tæng hîp .
B . ChuÈn bÞ cña thÇy trß:
GiÊy khæ to , bót d¹ .
C . TiÕn tr×nh tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y häc:
* KiÓm tra bµi cò :
? Em h·y nªu vai trß cña phÐp ph©n tÝch vµ tæng hîp trong bµi v¨n
nghÞ luËn .
* Bµi míi :

Ho¹t ®éng 1: NhËn diÖn v¨n b¶n
ph©n tÝch .
( Häc sinh th¶o luËn b»ng 2 nhãm ) .
Häc sinh ®äc kü 2 ®o¹n trÝch a, b
tr¶ lêi c©u hái :
? LuËn ®iÓm vµ tr×nh tù ph©n
tÝch ë ®o¹n v¨n a ?
? LuËn ®iÓm vµ tr×nh tù ph©n
tÝch ë ®o¹n v¨n b ?
- §¹i diÖn c¸c nhãm tr×nh bµy kÕt
qu¶ vµo dÊu khæ to ( 5' ) .
C¸c nhãm nhËn xÐt lÉn nhau gi¸o
I . NhËn diÖn v¨n b¶n ph©n tÝch .
Bµi tËp 1 :
* §o¹n v¨n a :
- LuËn ®iÓm : " Th¬ hay ........ hay
c¶ bµi " .
- Tr×nh tù ph©n tÝch : c¸i hay ®îc
thÓ hiÖn :
+ ë c¸c ®iÖu xanh ........
+ ë nh÷ng cö ®éng .......
+ ë nh÷ng vÇn th¬ ........
+ ë c¸c ch÷ kh«ng non Ðp ......
* §o¹n v¨n b : KÕt hîp phÐp ph©n
viªn kÕt luËn vÊn ®Ò trªn b¶ng . tÝch+ tæng hîp .
- LuËn ®iÓm : " MÊu chèt cña sù
thµnh ....... ®©u " .
- Tr×nh tù ph©n tÝch :
+ Do nguyªn nh©n kh¸ch quan
( ®iÒu kiÖn cÇn ) : gÆp thêi , hoµn
c¶nh , ®iÒu kiÖn häc tËp thuËn lîi ,
tµi n¨ng trêi phó ....
+ Do nguyªn nh©n chñ quan ( ®iÒu
kiÖn ®ñ ) T2 kiªn tr× phÊn ®Êu , häc
tËp kh«ng mÖt mái , kh«ng ngõng
trau råi phÈm chÊt ®Æc ®iÓm tèt
®Ñp .
- Tæng hîp vÊn ®Ò : " Rót
Ho¹t ®éng 2 : Híng dÉn thùc hµnh cuéc ........ tèt ®Ñp " .
ph©n tÝch mét vÊn ®Ò .
Häc sinh ®äc yªu cÇu bµi tËp 2 . II . Thùc hµnh ph©n tÝch mét vÊn
Gi¸o viªn nªu vÊn ®Ò cho häc sinh ®Ò.
th¶o luËn theo ®«i b¹n c¸c c©u hái Bµi tËp 2 :
sau : * Häc qua loa , ®èi phã :
? ThÕ nµo lµ häc ®èi phã ? Qua 1 . Häc qua loa :
loa ? + Häc kh«ng cã ®Çu cã ®u«i ,
? Ph©n tÝch b¶n chÊt cña lèi häc kh«ng ®Õn n¬i ®Õn chèn , c¸i g×
®èi phã vµ nªu t¸c h¹i cña nã ? còng biÕt mét tÝ nhng kh«ng cã
Häc sinh tr×nh bµy tríc líp , bæ kiÕn thøc c¬ b¶n , hÖ thèng .....
sung , gi¸o viªn kÕt luËn . + Häc ®Ó khoe mÏ , nhng thùc ra
®Çu ãc rçng tuÕch , kh«ng d¸m
tr×nh bµy chÝnh kiÕn cña m×nh vÒ
c¸c vÊn ®Ò cã liªn quan ®Õn häc
thuËt .
2 . Häc ®èi phã :
- Lµ kh«ng lÊy viÖc häc lµm môc
®Ých , xem viÖc häc lµ phô .
- Lµ häc bÞ ®éng , cèt ®èi phã víi sù
®ßi hái cña thÇy c« , cha mÑ , thi cö
.....
- Häc ®èi phã th× kiÕn thøc n«ng
c¹n , hêi hît .... -> ngµy cµng dèt n¸t ,
h háng , võa lõa dèi ngêi kh¸c , võa tù
®Ò cao m×nh -> nguyªn nh©n g©y
 ra hiÖn tîng " tiÕn sÜ giÊy " ®ang
bÞ x· héi lªn ¸n gay g¾t .
* B¶n chÊt cña lèi häc ®èi phã vµ t¸c
h¹i cña nã:
- B¶n chÊt :
+ Cã h×nh thøc cña häc tËp : còng
®Õn líp , còng ®äc s¸ch , còng cã
®iÓm thi , còng b»ng cÊp .
+ Kh«ng cã thùc chÊt : ®Çu ãc rçng
tuÕch , ®Õn næi " ¨n kh«ng nªn
®äi ...... lêi " , hái g× còng kh«ng
biÕt lµm viÖc g× còng háng .
- T¸c h¹i :
+ §èi víi x· héi : nh÷ng kÎ häc ®èi
phã sÏ trë thµnh g¸nh nÆng l©u dµi
cho x· héi vÒ nhiÒu mÆt trong kinh
tÕ , t tëng , ®¹o ®øc , lèi sèng ....
+ §èi víi b¶n th©n : nh÷ng kÎ häc
Ho¹t ®éng 3 : ®èi phã sÏ kh«ng cã høng thó häc
Thùc hµnh ph©n tÝch mét v¨n tËp , do ®ã hiÖu qu¶ häc tËp ngµy
b¶n . cµng thÊp .

Häc sinh ®a vµo v¨n b¶n " Bµn vÒIII . Ph©n tÝch mét v¨n b¶n .
®äc s¸ch " ®Ó lËp dµn ý . Häc sinh
Bµi tËp 3 :
tr×nh bµy vµo giÊy khæ to , tr×nh
Dµn ý ph©n tÝch " T¹i sao ph¶i ®äc
bµy tríc líp . Häc sinh kh¸c nhËn xÐt
s¸ch" .
, bæ xung . - S¸ch lµ kho tri thøc ®îc tÝch luü tõ
Gi¸o viªn tæng hîp ý kiÕn ®óng .hµng ngh×n n¨m c¶u nh©n lo¹i , v×
vËy bÊt kú ai muèn cã hiÓu biÕt
®Òu ph¶i ®äc s¸ch .
- Tri thøc trong s¸ch bao gåm kiÕn
thøc x· héi vµ kinh nghiÖm thùc
tiÔn ®· ®îc ®óc kÕt , .......... nÕu
kh«ng ®äc sÏ bÞ l¹c hËu ......
- §äc s¸ch ta míi cµng thÊy kiÕn thøc
cña nh©n lo¹i th× mªnh m«ng nh ®¹i
d¬ng , cßn hiÓu biÕt cña ta chØ lµ
vµi ba giät níc v« cïng nhá bÐ , tõ
®ã chóng ta míi cã tr×nh ®é khiªm
Dùa vµo dµn ý nµy häc sinh viÕt tèn , ý chÝ cao trong häc tËp .
thµnh ®o¹n v¨n theo yªu cÇu bµi tËp => §äc s¸ch lµ v« cïng cÇn thiÕt ,
4. nhng còng ph¶i biÕt chän s¸ch mµ
®äc vµ ph¶i biÕt c¸ch ®äc míi cã
hiÖu qu¶ .

Ho¹t ®éng 4 : Híng dÉn häc ë nhµ .

- Häc sinh hoµn thµnh bµi tËp 4 .
- T×m c¸c c©u danh ng«n vÒ gi¸o dôc , häc tËp , ®äc s¸ch .
- So¹n bµi " TiÕng nãi v¨n nghÖ " .
- Häc sinh häc s«i næi , hiÓu bµi .

Ngµy so¹n: 04/01/2009 Ngµy d¹y: 06/01/2009

TiÕt : 96 - 97 : TiÕng nãi cña v¨n nghÖ

(NguyÔn §×nh Thi)

A . Môc tiªu cÇn ®¹t :

Gióp häc sinh :
- HiÓu ®îc néi dung cña v¨n nghÖ vµ søc m¹nh kú diÖu cña nã ®èi víi
®êi sèng con ngêi .
- HiÓu thªm c¸ch viÕt bµi NL qua t¸c phÈm NL ng¾n gän , chÆt chÏ
vµ giµu h×nh ¶nh cña NguyÔn §×nh Thi .
- RÌn kü ngêi ®äc hiÓu - ph©n tÝch v¨n b¶n nghÞ luËn .
B . ChuÈn bÞ ®å dïng d¹y häc :
- Ch©n dung nhµ v¨n .
- §äc c¸c tµi liÖu cã liªn quan .
C . TiÕn tr×nh tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y häc :
* KiÓm tra bµi cò : gi¸o viªn kiÓm tra bµi tËp 4 cña häc sinh .
* Bµi míi : Gi¸o viªn giíi thiÖu :
NguyÔn §×nh Thi lµ mét nghÖ sÜ ®a tµi : v¨n , th¬ , nh¹c , lý luËn phª
b×nh ®ång thêi lµ nhµ qu¶n lý l·nh ®¹o v¨n nghÖ ViÖt Nam nhiÒu n¨m
( Tæng th ký héi nhµ v¨n ViÖt Nam h¬n 30 n¨m ) .
" TiÕng nãi cña v¨n nghÖ " - viÕt n¨m 1948 ë chiÕn khu VB trong thêi
kú kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p , khi chóng ta ®ang x©y dùng nÒn v¨n nghÖ
míi ®Ëm ®µ T2 d©n téc khoa häc , ®¹i chóng , g¾n bã víi cuéc kh¸ng chiÕn
vÜ ®¹i cña toµn d©n . Trong hoµn c¶nh vµ tr×nh ®é v¨n nghÖ Êy ta cµng
thÊy ®îc sù s©u s¾c c¸c ý kiÕn cña nhµ trÎ 28 tuæi - §¹i biÓu Quèc héi
kho¸ ®Çu tiªn .
Ho¹t ®éng 1 : Híng dÉn t×m hiÓu
chung .
Giíi thiÖu nh÷ng nÐt c¬ b¶n vÒ t¸c
gi¶?
? " TiÕng nãi cña v¨n nghÖ " ra ®êi
trong hoµn c¶nh nµo ?
Häc sinh ®äc ®o¹n trÝch .
Gi¸o viªn kiÓm tra viÖc n¾m tõ khã
cua häc sinh .
? X¸c ®Þnh thÓ lo¹i cña v¨n b¶n ?
? V¨n b¶n nªu lªn vµ ph©n tÝch
nh÷ng néi dung quan träng nµo ?
H·y nªu h×nh thøc luËn ®iÓm cña
v¨n b¶n ?
? Em cã nhËn xÐt g× vÒ nhan ®Ò
vµ bè côc cña bµi nghÞ luËn ?
Ho¹t ®éng 2 : Híng dÉn ph©n tÝch .
Häc sinh ®äc ®o¹n ®Çu -> ®êi sèng
I . T×m hiÓu chung .
1 . T¸c gi¶ :
- NguyÔn §×nh Thi ( 1924 - 2003 ) -
Quª ë Hµ T©y .
- ¤ng lµ mét c©y bót ®a tµi : v¨n ,
th¬ , nh¹c , lý luËn phª b×nh .
2 . T¸c phÈm : " TiÕng nãi cña v¨n
nghÖ " - 1948 - Thêi kú ®Çu kh¸ng
chiÕn chèng ph¸p . -> Thêi kú ta
x©y dùng nÒn VN : d©n téc - khoa
häc - ®¹i chóng ( g¾n bã víi nh©n
d©n , víi cuéc kh¸ng chiÕn vÜ ®¹i
cña d©n téc ) .
3 . §äc : râ rµng , diÔn c¶m .
4 . Tõ khã : PhËt gi¸o diÔn ca , phÉn
khÝch , rÊt kÞ .
5 . ThÓ lo¹i : nghÞ luËn vÒ mét vÊn
®Ò v¨n nghÖ , lËp luËn gi¶i thÝch
vµ chøng minh .
6 . Bè côc : 2 phÇn
- Tõ ®Çu ........ t©m hån -> néi dung
ph¶n ¸nh , thÓ hiÖn cña VN : V¨n
nghÖ ph¶n ¸nh , thÓ hiÖn sù sèng
cña t©m hån con ngêi .
- TiÕp ......... trang giÊy -> nh÷ng
khÝa c¹nh cña ®êi sèng t©m hån ®-
îc v¨n nghÖ ph¶n ¸nh :
+ NghÖ thuËt lµ tiÕng nãi t×nh
c¶m .
+ NghÖ thuËt lµ tiÕng nãi cña t tëng
, ®¹o ®øc .
- Cßn l¹i : Vai trß cña v¨n nghÖ ®èi
víi con ngêi vµ ®èi víi ®êi sèng x·
héi .
chung quanh . => Häc sinh chØ ra h×nh thøc luËn
? Ph¸t hiÖn luËn ®iÓm ? ®iÓm-> Bè côc phï hîp víi h×nh thøc
lËp luËn cña t¸c gi¶ , thÓ hiÖn râ ý
®å cña ngêi viÕt .
=> Nhan ®Ò : cã tÝnh kh¸i qu¸t lý
? §Ó chøng minh cho nhËn ®Þnh luËn gîi sù gÇn gòi th©n mËt . ->
trªn t¸c gi¶ ®a ra nh÷ng dÉn chøng §©y còng lµ c¸ch viÕt thêng thÊy
v¨n häc nµo ? cña t¸c gi¶ : s¾c s¶o vÒ lý lÏ , tinh tÕ
T¸c dông nh÷ng dÉn chøng Êy . trong ph©n tÝch, tµi hoa vÒ c¸ch
Gi¸o viªn : §ã lµ lêi nh¾n , néi dung thøc diÔn ®¹t .
tõ, t×nh c¶m ®éc ®¸o cña t¸c phÈm II . Ph©n tÝch :
v¨n häc . Lêi göi , lêi nh¾n nµy lu«n 1 . Néi dung cña v¨n nghÖ :
to¸t lªn tõ néi dung h×nh thóc kÕt * LuËn ®iÓm : V¨n nghÖ kh«ng
qu¶ ®îc biÓu hiÖn trong c¸c t¸c chØ ph¶n ¸nh hiÖn tîng kh¸ch quan
phÈm , nhng nhiÒu khi l¹i ®îc nãi ra mµ cßn thÓ hiÖn t tëng , t×nh c¶m
mét c¸ch trùc tiÕp , râ rµng , cã chñ cña ngêi nghÖ sü , thÓ hiÖn ®êi
®Þnh . sèng tinh thÇn cña c¸ nh©n ngêi s¸ng
VËy b¶n chÊt cña lêi nh¾n cña t¸c ( Anh göi ......... chung quanh ) .
nghÖ sÜ ®ã lµ g× ? => V¨n nghÖ kh«ng chØ ph¶n ¸nh
Häc sinh ®äc ®o¹n : " Lêi göi nhµ c¸i kh¸ch quan mµ cßn biÓu hiÖn c¸i
th¬ .... t©m hån " . chñ quan cña ngêi s¸ng t¹o .
Häc sinh th¶o luËn : - DÉn chøng :
? V× sao t¸c gi¶ viÕt lêi göi cña + Hai c©u th¬ trng truyÖn KiÒu ( cã
nghÖ sÜ cho nh©n lo¹i , cho ®êi sau lêi b×nh ) .
phøc t¹p h¬n , P2 vµ s©u s¾c h¬n + C¸i chÕt th¶m khèc cña An-na-Ca
nh÷ng bµi häc luËn lý , triÕt lý ®êi rª nhi na trong tiÓu thuyÕt cña LÐp
ngêi , lêi khuyªn sö thÕ dï lµ triÕt lý
T«n Xt«i .
s©u s¾c ...... ?
? H·y cho biÕt v¨n nghÖ ph¶n ¸nh - T¸c gi¶ ®i s©u b»ng néi dung cña
thÓ hiÖn néi dung g× ? v¨n nghÖ t tëng , t tëng tiªu chuÈn
cña ngêi nghÖ sÜ göi g¾m trong t¸c
phÈm (t¸c gi¶ so s¸nh ) :
-> V¨n nghÖ cã søc lay ®éng ®Õn
con ngêi vµ ®êi sèng x· héi bëi néi
dung ph¶n ¸nh , thÓ hiÖn cña nã :
+ V¨n nghÖ ph¶n ¸nh thÕ giíi t×nh
c¶m cña con ngêi : " Chæ ®øng
chÝnh cña v¨n nghÖ lµ ë t×nh yªu
ghÐt , niÒm vui buån , ý ®Ñp xÊu
? Muèn hiÓu søc m¹nh vµ ý nghÜa trong ®êi sèng tù nhiªn vµ ®êi sèng
cña nghÖ , tríc hÕt cÇn hiÓu v× sao x· héi cña chóng ta " -> nã gióp con
con ngêi cÇn ®Õn tiÕng nãi cña v¨n ngêi hiÓu m×nh h¬n , hiÓu mäi ngêi
nghÖ . xung quanh h¬n vµ lµm cho ngêi
gÇn ngêi h¬n .
+ V¨n nghÖ cßn lµ tiÕng nãi cña t t-
ëng : " T tëng n¸u m×nh vµ yªn lÆng
" -> nã kh¬i gîi ngêi ®äc tõ nh÷ng
h×nh ¶nh , con ngêi , c¶m xóc trong
t¸c phÈm .
* V¨n nghÖ ®îc kh¬i nguån tõ
chÝnh sù sèng t©m hån con ngêi vµ
còng híng tíi x©y ®¾p thÕ giíi t©m
hån Êy .

Ho¹t ®éng 4 : Híng dÉn häc ë nhµ :

- Nªu mét t¸c phÈm v¨n nghÖ mµ em yªu thÝch vµ ph©n tÝch ý nh÷ng
t¸c ®éng cña t¸c phÈm Êy ®èi víi m×nh .
- ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo .
* Rót kinh nghiÖm giê d¹y .

Ngµy so¹n: 06/01/2009 Ngµy d¹y: 08/01/2009

TiÕt : 97 : TiÕng nãi cña v¨n nghÖ (tt)

(NguyÔn §×nh Thi)

A . Môc tiªu cÇn ®¹t :

Gióp häc sinh :
- HiÓu ®îc néi dung cña v¨n nghÖ vµ søc m¹nh kú diÖu cña nã ®èi víi
®êi sèng con ngêi .
- HiÓu thªm c¸ch viÕt bµi NL qua t¸c phÈm NL ng¾n gän , chÆt chÏ
vµ giµu h×nh ¶nh cña NguyÔn §×nh Thi .
- RÌn kü ngêi ®äc hiÓu - ph©n tÝch v¨n b¶n nghÞ luËn .
B . ChuÈn bÞ ®å dïng d¹y häc :
- Ch©n dung nhµ v¨n .
- §äc c¸c tµi liÖu cã liªn quan .
C . TiÕn tr×nh tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y häc :
* KiÓm tra bµi cò : h·y nªu vµi nÐt c¬ b¶n vÒ t¸c gi¶ NguyÔn §×nh
Thi .
 * Bµi míi : Gi¸o viªn giíi thiÖu :
? Muèn hiÓu søc m¹nh vµ ý nghÜa
cña nghÖ , tríc hÕt cÇn hiÓu v× sao
con ngêi cÇn ®Õn tiÕng nãi cña v¨n
nghÖ .
? Em h·y t×m nh÷ng dÉn chøng
trong bµi bµi cho thÊy t¸c gi¶ ®·
ph©n tÝch mét c¸ch thÊm thÝa sù
cÇn thiÕt cña v¨n nghÖ ®èi víi con
ngêi ?
? NÕu kh«ng cã v¨n nghÖ ®êi sèng
con ngêi sÏ ra sao ?
? Ph©n tÝch con ®êng v¨n nghÖ
®Õn víi ngêi ®äc vµ kh¶ n¨ng kú
diÖu cña nã .
Gîi ý : Trong ®o¹n v¨n kh«ng Ýt lÇn
t¸c gi¶ ®· ®a ra quan niÖm cña
m×nh vÒ b¶n chÊt cña NT . B¶n
chÊt ®ã lµ g× ? Tõ b¶n chÊt Êy , t¸c
gi¶ diÔn gi¶i vµ lµm râ con ®êng
®Õn víi ngêi tiÕp nhËn t¹o nªn søc
m¹nh cña NT lµ g× ? ( Häc sinh ph¸t
hiÖn , ®äc to c©u v¨n , nªu c¸ch
hiÓu ) .
2 . Søc m¹nh vµ ý nghÜa k× diÖu
cña v¨n nghÖ :
- V¨n nghÖ gióp cho chóng ta sèng
®Çy ®ñ h¬n , phong phó h¬n víi
cuéc ®êi vµ víi chÝnh m×nh " Mçi
t¸c phÈm lín nh räi ..... ta nghÜ " .
- Trong khi con ngêi bÞ ng¨n c¸ch víi
cuéc sèng , v¨n nghÖ lµ sîi d©y nèi
hä víi thÕ giíi bªn ngoµi .
- V¨n nghÖ gãp phÇn lµm t¬i m¸t ,
gióp con ngêi vît qua khã kh¨n , thö
th¸ch ®Ó gi÷ cho " ®êi cø t¬i " .
3 . Con ®êng riªng cña v¨n nghÖ
®Õn víi ngêi tiÕp nhËn .
- NghÖ thuËt lµ tiÕng nãi cña t×nh
c¶m :
" NghÖ thuËt lµ tiÕng nãi ...... ®êng
Êy" :
+ T¸c phÈm v¨n nghÖ chøa ®ùng
t×nh yªu , niÒm vui buån cña con ng-
êi .
+ T tëng nghÖ thuËt l¾ng s©u ,
thÊm vµo c¶m xóc , næi niÒm .
+ T¸c phÈm v¨n nghÖ lµm lay ®éng
c¶m xó ..... qua con ®êng t×nh
c¶m ....: " NghÖ thuËt .......... ®êng
Êy " .
- V¨n nghÖ lµ kÕt tinh t©m hån ngêi
s¸ng t¸c , lµ sîi d©y truyÒn sù sèng
mµ nghÖ sÜ mang trong lßng .
- V¨n nghÖ gióp con ngêi tù nhËn
thøc , tù x©y dùng nh©n c¸ch vµ
c¸ch sèng cña b¶n th©n con ngêi , c¸
nh©n , x· héi .
- §Æc biÖt v¨n nghÖ thùc hiÖn c¸c
chøc n¨ng cña nã mét c¸ch tù nhiªn cã
hiÖu qu¶ l©u bÒn vµ s©u s¾c v× nã
t¸c ®éng ®Õn t×nh c¶m vµ b»ng

Ho¹t ®éng 3 : Híng dÉn tæng kÕt -
luyÖn tËp .
? Tr×nh bµy c¶m nhËn cña em vÒ
c¸ch viÕt v¨n nghÞ luËn cña
NguyÔn §×nh Thi qua bµi tiÓu luËn
nµy ?
t×nh c¶m mµ ®Õn nhËn thøc vµ
hµnh ®éng tù gi¸c .
=> Kh¶ n¨ng søc m¹nh k× diÖu cña
v¨n nghÖ .
III . Tæng kÕt - luyÖn tËp
1 . Bè côc :
ChÆt chÏ , hîp lý , c¸ch dÉn d¾t tù
nhiªn .
2 . C¸ch viÕt : giµu h×nh ¶nh , cã
nhiÒu dÉn chøng vÒ th¬ v¨n , vÕ
®êi sèng thùc tÕ , ®Ó kh¼ng ®Þnh
thuyÕt phôc c¸c ý kiÕn , nhËn ®Þnh
®Ó t¨ng thªm søc hÊp dÉn cho t¸c
phÈm .
- Giäng v¨n to¸t lªn lßng ch©n thµnh
, niÒm say sa ®b nhiÖt høng d©ng
cao ë phÇn cuèi .
3 . Ghi nhí : SGK .

Ho¹t ®éng 4 : Híng dÉn häc ë nhµ :

- N¾m v÷ng néi dung bµi häc, häc thuéc ghi nhí .
- ChuÈn bÞ bµi C¸c thµnh phÇn biÖt lËp .
* Rót kinh nghiÖm giê d¹y

Ngµy so¹n: 07/01/2009 Ngµy d¹y: 09/01/2009

TiÕt 98 : C¸c thµnh phÇn biÖt lËp .

A. Môc tiªu cÇn ®¹t :

- N¾m ®îc kh¸i niÖm c¸c thµnh phÇn biÖt lËp c¶u c©u : t×nh th¸i ,
c¶m th¸n
- RÌn kÜ n¨ng nhËn diÖn vµ sö dông thµnh phÇn biÖt lËp trong c©u .
- N¨m ®îc c«ng dông cña mçi thµnh phÇn trong c©u .
B . ChuÈn bÞ cña thÇy trß :
- B¶ng phô - §äc c¸c tµi liÖu cã liªn quan .
C. TiÕn tr×nh tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y häc :
* KiÓm tra bµi cò :
? H·y nªu ®Æc ®iÓm , c«ng dông cña khëi ng÷ ? cho vÝ dô .
 * Bµi míi :
Gi¸o viªn : Trong c©u , ngoµi c¸c thµnh phÇn CN - VN TRN , khëi ng÷
lµ nh÷ng thµnh phÇn tham gia vµo nghÜa sù viÖc cña c©u ( nghÜa miªu t¶
) , cßn cã nh÷ng thµnh phÇn t¸ch rêi khái nghÜa sù viÖc cña c©u . C¸c
thµnh phÇn nµy kh«ng n»m trong có ph¸p c©u , chØ biÓu thÞ th¸i th¸i ®é
cña ngêi nãi hoÆc ®Ó gäi- ®¸p hoÆc ®Ó nªu lªn mét sè quan hÖ phô . Ng-
êi ta gäi chung c¸c thµnh phÇn ®ã lµ thµnh phÇn phô - thµnh phÇn biÖt
lËp . VËy thµnh phÇn biÖt lËp lµ g× ? Bao gåm mÊy lo¹i ? ........

Ho¹t ®éng 1 : T×m hiÓu
kh¸i niÖm thµnh phÇn
biÖt lËp ?
Gi¸o viªn treo b¶ng phô ghi
vÝ dô .
Häc sinh ®äc vÝ dô .
? X¸c ®Þnh thµnh phÇn
tham gia vµo nghÜa sù
viÖc cña c©u .
? X¸c ®Þnh thµnh phÇn
t¸ch rêi khëi nghÜa sù viÖc
cña c©u ?
? C¸c tõ " Cã lÏ " , " Trêi ¬i
" cã vai trß g× trong c©u ?
NÕu bá c¸c tõ Êy ®i th× sù
viÖc nãi trong c©u cã thay
®æi kh«ng?
? VËy em hiÓu thÕ nµo lµ
thµnh phÇn biÖt lËp ?
Ho¹t ®éng 2 : Híng dÉn
t×m hiÓu c«ng dông cña
thµnh phÇn biÖt lËp .
Gi¸o viªn : Thµnh phÇn
biÖt lËp gåm 2 lo¹i , mçi
lo¹i l¹i cã mét c«ng dông
nhÊt ®Þnh .
Gi¸o viªn treo b¶ng phô cã
I . Kh¸i niÖm thµnh phÇn biÖt lËp .
* VÝ dô :
a, Cã lÏ , v¨n nghÖ rÊt kÞ " trÝ thøc ho¸" n÷a .
b, Trêi ¬i , chØ con n¨m phót .
- Thµnh phÇn t¸ch rêi khái nghÜa sù viÖc cña
c©u lµ : " Trêi ¬i " , " Cã lÏ "
+ Cã lÏ -> nhËn ®Þnh ®èi víi sù viÖc , thÓ
hiÖn th¸i ®é tin cËy cña ngêi nãi
+ " Trêi ¬i " -> Dïng ®Ó béc lé c¶m xóc , ngêi
nãi gi¶i bµy næi lßng cña m×nh : thÓ hiÖn sù
tiÕc rÎ .
=> Bá c¸c tõ in ®Ëm th× sù viÖc nãi trong
c©u vÉn kh«ng cã g× thay ®æi .
* Thµnh phÇn biÖt lËp lµ thµnh phÇn phô
trong c©u , t¸ch rêi khái nghÜa sù viÖc cña
c©u , dïng ®Ó biÓu thÞ c¸c quan hÖ giao tiÕp
.
II . C«ng dông cña thµnh phÇn biÖt lËp .
1 . Thµnh phÇn t×nh th¸i :
* VÝ dô :
1- " Ch¾c " , " Cã lÏ " lµ nhËn ®Þnh cña ngêi
nãi ®èi víi sù viÖc ®îc nãi ®Õn trong c©u
thÓ hiÖn th¸i ®é tin cËy cao ë " Ch¾c " vµ
thÊp h¬n ë " Cã lÏ " .
2 - NÕu kh«ng cã c¸c tõ ®ã th× sù viÖc nãi
trong c©u th× kh«ng cã g× thay ®æi .
* - Thµnh phÇn t×nh th¸i ®îc dïng ®Ó thÓ
hiÖn th¸i ®é , c¸ch nh×n cña ngêi nãi ®èi víi
sù viÖc ®îc nãi ®Õn trong c©u .
- Thµnh phÇn t×nh th¸i thêng thÓ hiÖn nh÷ng
néi dung :
ghi VD ë SGK . + ChØ mèi quan hÖ gi÷a ngêi nãi víi ngêi
? Häc sinh ®äc VD . nghe .
? Häc sinh tr¶ lêi c¸c c©u VD : - Mêi u x¬i khoai ®i ¹ !
hái ë môc I . + ChØ c¸ch ®¸nh gi¸ chñ quan cña ngêi nãi
®èi víi sù viÖc ®îc nªu lªn trong c©u .
( Nh VD a, b trong SGK ) .
2 . Thµnh phÇn c¶m th¸n :
? VËy em hiÓu thµnh * VÝ dô :
phÇn t×nh th¸i lµ g× ? - C¸c tõ : å , trêi ¬i : kh«ng chØ sù vËt hay sù
Häc sinh ph¸t biÓu , gi¸o viÖc .
viªn kÕt luËn, - Chóng ta hiÓu ®îc c¸c tõ nµy lµ nhê nh÷ng
Lu ý víi häc sinh . phÇn c©u tiÕp theo ( nã gt cho ngêi nghe biÕt
t¹i sao ngêi nãi c¶m th¸n ) .
- C¸c tõ Êy kh«ng dïng ®Ó gäi ai c¶ , chóng
chØ gióp ngêi nãi gi·i bµy nçi lßng m×nh .
* Thµnh phÇn c¶m th¸n ®îc dïng ®Ó béc lé
t©m lÝ cña ngêi nãi ( vui , buån, mõng ...... ) .
- Thµnh phÇn c¶m th¸n cã thÓ do mét th¸n tõ
®Ých thùc ®¶m nhËn , cã khi lµ th¸n tõ ®i
kÌm víi thùc tõ .
VD : - ¤i tiÕng hãt vui say con chim chiÒn
Gi¸o viªn cho häc sinh ®äc chiÖn .
vÝ dô ë môc II vµ tr¶ lêi - Trêi ¬i , sinh giÆc lµm chi .
c©u hái ë SGK . §Ó chång t«i ph¶i ra ®i diÖt thï . ( CD )
- Khi thµnh phÇn c¶m th¸n t¸ch riªng ra b»ng
? VËy em hiÓu thµnh mét c©u riªng theo kiÓu c©u ®Æc biÖt - th×
phÇn c¶m th¸n lµ g× ? nã lµ c©u c¶m th¸n .
VD : ¤i Tæ quèc ! §¬n s¬ mµ léng lÉy.
- PhÇn cÊu tróc có ph¸p cña c©u thêng ®øng
Häc sinh ®äc ghi nhí SGK sau thµnh phÇn c¶m th¸n nãi râ nguyªn nh©n
cña c¶m xóc .
VD : Trêi ¬i , chØ cßn 5 '

Ho¹t ®éng 2 : Híng dÉn luyÖn tËp .

II . LuyÖn tËp :
Bµi tËp 1 : NhËn diÖn thµnh phÇn t×nh th¸i , thµnh phÇn c¶m th¸n .
- Cã lÏ , h×nh nh , ch¶ lÏ -> thµnh phÇn t×nh th¸i .
- Chao «i -> thµnh phÇn c¶m th¸n .
 Bµi tËp 2 : Dêng nh , h×nh nh , cã vÎ nh - cã lÏ - ch¾c lµ - ch¾c h¼n -
ch¾c ch¾n .
Häc sinh ®Æt c©u víi c¸c tõ trªn .
Bµi tËp 3 : Dïng tõ " Ch¾c "
Bµi tËp 4 : Häc sinh lµm ë nhµ .
Ho¹t ®éng 3 : Híng dÉn häc ë nhµ
- Häc sinh lµm bµi tËp 4 .
- ChuÈn bÞ bµi NghÞ luËn vÒ mét sù viÖc, hiÖn tîng trong ®êi sèng .
Rót kinh nghiÖm

Ngµy so¹n: 08/01/2009 Ngµy d¹y: 10/01/2009

TiÕt 99 :
NghÞ luËn vÒ mét sù viÖc , hiÖn tîng ®êi sèng

A . Môc tiªu cÇn ®¹t :

- N¨m ®îc c¸ch lµm mét bµi v¨n nghÞ luËn vÒ mét sù viÖc , hiÖn t-
îng , ®êi sèng .
- RÌn kÜ n¨ng viÕt v¨n b¶n nghÞ luËn x· héi .
B . ChuÈn bÞ cña thÇy trß :
- §äc c¸c tµi liÖu cã liªn quan .
C . TiÕn tr×nh tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y häc :

Ho¹t ®éng 1 : Híng dÉn häc sinh
t×m hiÓu bµi nghÞ luËn vÒ mét sù
viÖc , hiÖn tîng ®êi sèng .
Häc sinh ®äc kÜ v¨n b¶n " BÖnh lÒ
mÒ
? V¨n b¶n trªn t¸c gi¶ bµn vÒ hiÖn t-
îng g× trong ®êi sèng ?
? HiÖn tîng Êy cã nh÷ng biÓu hiÖn
nh thÕ nµo ?
? C¸ch tr×nh bµy hiÖn tîng trong v¨n
b¶n trªn cã nªu ®îc vÊn ®Ò " lÒ mÒ
" kh«ng ? ( Cã ) .
? T¸c gi¶ ®· lµm thÕ nµo ®Ó ngêi
®äc nhËn ra hiÖn tîng Êy ( ChØ ra
I . T×m hiÓu bµi nghÞ luËn vÒ
mét sù viÖc hiÖn tîng ®êi sèng .
* V¨n b¶n : BÖnh lÒ mÒ .
- HiÖn tîng : " Giê cao su " trong ®êi
sèng . BÖnh lÒ mÒ .
- BiÓu hiÖn : Sai hÑn , ®i
chËm .......
- Nguyªn nh©n : Coi thêng viÖc
chung, thiÕu tù träng , thiÕu t«n
träng ngêi kh¸c .
- T¸c h¹i : Lµm phiÒn mäi ngêi , lµm
mÊt th× giê , lµm n¶y sinh c¸ch ®èi
phã, t¹o thãi quen kÐm v¨n ho¸ .
-> Ph¶i kiªn quyÕt ch÷a bÖnh lÒ
nguyªn nh©n cña bÖnh lÒ mÒ ) . mÒ v× : cuéc sèng v¨n minh hiÖn
? VËy nguyªn nh©n hiÖn tîng ®ã lµ ®¹i ®ßi hái mäi ngêi ph¶i t«n träng
do ®©u ? lÉn nhau vµ hîp t¸c víi nhau .
-> Lµm viÖc ®óng giê lµ t¸c phong
? T¸c h¹i cña bÖnh lÒ mÒ cña ngêi cã c¨n ho¸ .
Bè côc m¹ch l¹c ( tríc hÕt nªu hiÖn t-
? Bµi viÕt ®· ®¸nh gi¸ hiÖn tîng ®ã îng -> ph©n tÝch c¸c nguyªn nh©n ,
nh thÕ nµo ? t¸c h¹i cña c¨n bÖnh , cuèi cïng nªu
gi¶i ph¸p ®Ó kh¾c phôc .
? Bè côc bµi viÕt cã m¹ch l¹c vµ * Ghi nhí : SGK
chÆt chÏ kh«ng ? V× sao ? II . LuyÖn tËp :
Häc sinh rót ra ghi nhí . Bµi tËp 1 :
Häc sinh ®äc to ghi nhí .
Ho¹t ®éng 2 : Híng dÉn luyÖn tËp Bµi tËp 2 : HiÖn tîng hót thuèc l¸ -
Häc sinh lµm bµi tËp theo nhãm . hiÖu qu¶ cña nã -> §©y lµ mét hiÖn
Häc sinh th¶o luËn : C¸c nhãm cö tîng ®¸ng ®îc viÕt mét bµi nghÞ
®¹i diÖn tr×nh bµy trªn b¶ng trong 5' luËn, v× :
. Nhãm nµo ghi ®îc nhiÒu hiÖn tîng + Nã liªn quan ®Õn vÊn ®Ò søc
th× th¾ng . khoÎ cña mçi c¸ nh©n ngêi hót , ®Õn
Gi¸o viªn : ? Trong c¸c hiÖn tîng c¸c søc khoÎ céng ®ång vµ vÊn ®Ò nßi
em nªu th× hiÖn tîng nµo ®¸ng ®îc gièng .
viÕt bµi nghÞ luËn . + Nã liªn quan ®Õn vÊn ®Ò b¶o vÖ
m«i trêng , khãi thuèc l¸ g©y bÖnh
Gi¸o viªn cho häc sinh ®äc bµi tham cho nh÷ng ngêi kh«ng hót ®ang sèng
kh¶o " BÖnh nãi dèi " . xung quanh ngêi hót .
+ Nã g©y tèn kÐm tiÒn b¹c cho ngêi
hót .

Ho¹t ®éng 3 : Híng dÉn häc ë nhµ :

Häc sinh viÕt ®o¹n v¨n nghÞ lu©n bµn vÒ mét hiÖn tîng xÊu hay x¶y
ra ë løa tuæi häc ®êng .
Rót kinh nghiÖm

TuÇn 21
Ngµy so¹n: 11/01/2009 Ngµy d¹y: 13/01/2009

TiÕt : 100

C¸ch lµm bµi nghÞ luËn vÒ mét sù viÖc , hiÖn tîng

®êi sèng .
A . Môc tiªu cÇn ®¹t :
- N¾m ®îc c¸ch lµm mét bµi nghÞ luËn vÒ mét sù viÖc , hiÖn tîng
®êi sèng .
- RÌn kÜ n¨ng viÕt mét bµi v¨n nghÞ luËn x· héi .
B . ChuÈn bÞ :
B¶ng phô .
C . TiÕn tr×nh tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y häc:
* KiÓm tra bµi cò :
? ThÕ nµo lµ nghÞ luËn vÒ mét sù viÖc , hiÖn tîng ®êi sèng .
? Nªu c¸c sù viÖc hiÖn tîng tèt trong nhµ trêng ? Sù viÖc nµo ®¸ng
viÕt bµi nghÞ luËn .
* Bµi míi :

Ho¹t ®éng 1 : Híng dÉn I . §Ò bµi nghÞ luËn vÒ mét sù viÖc ,

t×m hiÓu c¸c ®Ò bµi . hiÖn tîng ®êi sèng .
Gi¸o viªn treo b¶ng phô cã * VÝ dô : C¸c ®Ò 1 , 2 , 3 , 4
ghi c¸c ®Ò 1, 2 , 3 , 4 SGK . - §Òu cã nªu mét sù viÖc , hiÖn tîng ®êi
? H·y nªu cÊu t¹o cña ®Ò ? sèng ( Häc sinh nªu cô thÓ mçi ®Ò )
- §Òu cã mÖnh lÖnh lµm bµi : Em h·y tr×nh
? Trªn c¬ së ®ã em h·y ra bµy , hoÆc h·y nªu suy nghÜ , hoÆc h·y nªu
mét sè bµi nghÞ luËn vÒ sù ý kiÕn .........
viÖc , hiÖn tîng ®êi sèng ?
* NhËn xÐt :
? Qua ph©n tÝch c¸c ®Ò - Cã sù viÖc , hiÖn tîng tèt cÇn ca ngîi ,
v¨n trªn em rót ra nhËn xÐt biÓu d¬ng .
g× vÒ ®Ò bµi nghÞ luËn vÒ - Cã sù viÖc , hiÖn tîng kh«ng tèt cÇn lu ý ,
mét sù viÖc , hiÖn tîng ®êi p2 ......
sèng ? - Cã ®Ò cung cÊp s½n sù viÖc , hiÖn tîng d-
( Häc sinh th¶o luËn , ph¸t íi d¹ng mét truyÖn kÓ , mét mÈu tin ®Ó ng-
biÓu , gi¸o viªn kÕt luËn ) . êi lµm bµi sö dông ; cã ®Ò kh«ng cung cÊp
néi dung s½n , mµ chØ gäi tªn , ngêi lµm bµi
ph¶i tr×nh bµy , m« t¶ sù viÖc hiÖn tîng
®ã .
- MÖnh lÖnh ®Ò thêng lµ : nªu suy nghÜ
cña m×nh , nªu nhËn xÐt , suy nghÜ cña
m×nh , nªu ý kiÕn , bµy tá th¸i ®é .
II . T×m hiÓu c¸ch lµm bµi nghÞ luËn vÒ
mét sù viÖc , hiÖn tîng ®êi sèng .
Ho¹t ®éng 2 : 1 . T×m hiÓu ®Ò , t×m ý :
Híng dÉn c¸ch lµm bµi .
Häc sinh ®äc ®Ò ë SGK .
? Muèn lµm bµi v¨n nghÞ
luËn ph¶i tr¶i qua nh÷ng bíc
nµo ?
? §Ò thuéc lo¹i g× ?
? §Ò nªu sù viÖc , hiÖn tîng
g× ?
? §Ò yªu cÇu lµm g× ?
? T×m ý ? Nh÷ng viÖc lµm
cña NghÜa nãi lªn ®iÒu g× ?
? V× sao thµnh ®oµn l¹i ph¸t
®éng phong trµo häc tËp
b¹n NghÜa ?
? NÕu mäi häc sinh ®Òu
lµm ®îc nh b¹n NghÜa th×
cã t¸c dông g× ?
Gi¸o viªn giíi thiÖu chung
* T×m hiÓu ®Ò :
- ThÓ lo¹i : nghÞ luËn vÒ mét sù viÖc ,
hiÖn tîng ®êi sèng .
- §Ò nªu hiÖn tîng : ngêi tèt , viÖc tèt , tÊm
g¬ng b¹n Ph¹m V¨n NghÜa ham häc , ch¨m
lµm cã ®Çu ãc s¸ng t¹o vµ biÕt vËn dông
nh÷ng kiÕn thøc ®· häc vµo thùc tÕ cuéc
sèng mét c¸ch cã hiÖu qu¶ .
- §Ò yªu cÇu : Nªu suy nghÜ ........ hiÖn tîng
Êy .
* T×m ý :
- NghÜa lµ mét ngêi cã ý thøc sèng , lµm
viÖc cã Ých . Chóng ta mçi ngêi h·y b¾t
®Çu cuéc sèng cña m×nh tõ nh÷ng viÖc lµm
b×nh thêng cã hiÖu qu¶ .
- V× NghÜa lµ mét tÊm g¬ng tèt víi nh÷ng
viÖc lµm gi¶n dÞ mµ bÊt kú ai còng cã thÓ
lµm nh thÕ ®îc , cô thÓ :
+ Lµ ngêi biÕt th¬ng mÑ , gióp ®ì mÑ trong
viÖc ®ång ¸ng .
+ Lµ mét häc sinh biÕt kÕt hîp häc víi
hµnh .
+ Lµ mét häc sinh cã ®Çu ãc s¸ng t¹o...
- Häc tËp NghÜa lµ noi theo mét tÊm g¬ng
cã hiÕu víi cha mÑ , biÕt kÕt hîp häc víi
hµnh ....... -> §êi sèng sÏ v« cïng tèt ®Ñp bëi
sÏ kh«ng cßn häc sinh lêi biÕng , h háng .......
2 . LËp dµn bµi .
3 . ViÕt bµi .
* Ghi nhí .
III . LuyÖn tËp .
* LËp dµn ý cho ®Ò 4 môc I :
1 . Më bµi :
- Giíi thiÖu NguyÔn HiÒn .
- Nªu kh¸i qu¸t ý nghÜa cña tÊm g¬ng
NguyÔn HiÒn .
2 . Th©n bµi :
* Ph©n tÝch con ngêi vµ t×nh h×nh häc tËp
cña NguyÔn HiÒn .
- Hoµn c¶nh hÕt søc khã kh¨n : nhµ nghÌo ,
giµn ý ë SGK , häc sinh lËp ph¶i xin lµm chó tiÓu trong chïa .
dµn ý chi tiÕt cho c¸c môc . - Cã tinh thÇn ham häc , chñ ®éng häc tËp ë
Häc sinh viÕt c¸c ®o¹n v¨n chç : nÐp bªn cña sæ l¾ng nghe , chç nµo
theo nhãm . Sau ®ã gi¸o viªn cha hiÓu th× hái l¹i thÇy . LÊy l¸ ®Ó viÕt
gäi tr×nh bµy tríc líp. ch÷ , råi lÊy que x©u l¹i ....
Häc sinh rót ra ghi nhí . - ý thøc tù träng cña NguyÔn HiÒn .
Häc sinh ®äc ghi nhí vµ gi¶i * §¸nh gi¸ con ngêi vµ th¸i ®é häc tËp cña
thÝch theo c¸ch hiÓu cña NguyÔn HiÒn :
m×nh . - Tinh thÇn häc tËp vµ lßng tù träng cña
Ho¹t ®éng 3 : Híng dÉn NguyÔn HiÒn ®¸ng ®Ó mäi ngêi kh©m
luyÖn tËp phôc , häc tËp .
3 . KÕt bµi .
Häc sinh lËp dµn ý cho ®Ò C©u chuyÖn gîi cho ta suy nghÜ vµ nh×n
4(I). nhËn l¹i b¶n th©n vÒ lßng ham häc vµ th¸i
®é häc tËp cña m×nh . ChØ khi nµo ®· ham
häc vµ ®am mª kiÕn thøc th× míi cã thÓ trë
thµnh con ngêi cã Ých cho gia ®×nh , x·
héi .
Ho¹t ®éng 4 : Híng dÉn häc ë nhµ
ViÕt bµi v¨n theo dµn ý trªn .
ChuÈn bÞ: ch¬ng tr×nh ®Þa ph¬ng
* Rót kinh nghiÖm .

Ngµy so¹n: 11/01/2009 Ngµy d¹y: 13/01/2009

 TiÕt : 101

Híng dÉn chuÈn bÞ cho tr¬ng tr×nh ®Þa ph¬ng

PhÇn tËp lµm v¨n ( sÏ lµm ë nhµ )

A . Môc tiªu cÇn ®¹t :

- ¤n l¹i kiÕn thøc vÒ v¨n nghÞ luËn nãi chung , nghÞ luËn vÒ mét sù
viÖc , hiÖn tîng x· héi nãi riªng .
- RÌn kÜ n¨ng viÕt bµi v¨n nghÞ luËn vÒ mét sù viÖc , hiÖn tîng x·
héi ë ®Þa ph¬ng .
B . ChuÈn bÞ :
C¸c bµi viÕt tham kh¶o ë c¸c b¸o .
C . TiÕn tr×nh tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y häc :
Ho¹t ®éng 1 : Híng dÉn häc sinh lµm c«ng viÖc chuÈn bÞ .
1 . X¸c ®Þnh nh÷ng vÊn ®Ò cã thÓ viÕt ë ®Þa ph¬ng :
a , VÊn ®Ò m«i trêng :
- HËu qu¶ cña viÖc ph¸ rõng víi c¸c thiªn tai nh lò lôt , h¹n h¸n .
- HËu qu¶ cña viÖc chÆt ph¸ c©y xanh víi viÖc « nhiÔm bÇu kh«ng
khÝ ®« thÞ.
b , VÊn ®Ò quyÒn trÎ em :
- Sù quan t©m cña chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng : X©y dùng söa ch÷a tr-
êng häc, gióp ®ì trÎ em khã kh¨n ..........
- Sù quan t©m cña trêng : X©y dùng c¶nh quan s ph¹m , tæ chøc c¸c
ho¹t ®éng ngo¹i kho¸ .
c , VÊn ®Ò x· héi :
- Nh÷ng tÊm g¬ng s¸ng vÒ lßng nh©n ¸i , ®øc hi sinh cña ngêi lín vµ
trÎ em .
- Nh÷ng vÊn ®Ò cã liªn quan ®Õn tÖ n¹n x· héi .
2 . X¸c ®Þnh c¸ch viÕt .
* Yªu cÇu vÒ néi dung :
- Sù viÖc , hiÖn tîng ®îc ®Ò cËp ph¶i mang tÝnh phæ biÕn trong x·
héi . - Trung thùc , cã tÝnh x©y dùng , kh«ng cêng ®iÖu , kh«ng s¸o
rçng .
- Ph©n tÝch nguyªn nh©n ph¶i ®¶m b¶o tÝnh kh¸ch quan vµ cã søc
thuyÕt phôc .
- Bµi viÕt cã néi dung gi¶n dÞ , dÔ hiÓu , tr¸nh dµi dßng kh«ng cÇn
thiÕt .
* Yªu cÇu vÒ cÊu tróc :
- Bµi viÕt ®ñ 3 phÇn .
- Cã luËn ®iÓm , luËn cø , lËp luËn râ rµng .
 Ho¹t ®éng 2 : Híng dÉn häc sinh t×m hiÓu mét sè v¨n b¶n tham
kh¶o ®Ó chuÈn bÞ cho bµi viÕt ë nhµ .
Ho¹t ®éng 3 : Híng dÉn häc ë nhµ.
TiÕn hµnh c¸c bíc vµ yªu cÇu nh SGK .
ChuÈn bÞ: chuÈn bÞ hµnh trang vµo thÕ kÜ míi
Rót kinh nghiÖm

Ngµy so¹n: 11/01/2009 Ngµy d¹y: 13/01/2009

TiÕt 102: ChuÈn bÞ hµnh trang vµo thÕ kÜ míi .
( TrÝch )
- Vò Khoan .

A . Môc tiªu cÇn ®¹t:

Gióp häc sinh :
- NhËn thøc ®îc nh÷ng ®iÓm m¹nh , ®iÓm yÕu trong tÝnh c¸ch vµ
thãi quen cña con ngêi ViÖt Nam , yªu cÇu gÊp rót ph¶i kh¾c phôc ®iÓm
yÕu , h×nh thµnh nh÷ng ®øc tÝnh , thãi quen tèt khi ®Êt níc ®i vµo c«ng
nghiÖp ho¸ , hiÖn ®¹i ho¸ trong thÕ kÜ míi .
- N¾m ®îc tr×nh tù lËp luËn vµ NT nghÞ luËn cña t¸c gi¶ ?
B . TiÕn tr×nh tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y häc:
* ChuÈn bÞ cña thÇy trß : §äc c¸c tµi liÖu cã liªn quan
* KiÓm tra bµi cò :
? NguyÔn §×nh Thi ®· nãi nh thÕ nµo vÒ søc m¹nh k× diÖu cña v¨n
nghÖ ? Con ®êng v¨n nghÖ ®Õn víi ngêi ®äc , ngêi nghe cã nh÷ng nÐt
riªng nh thÕ nµo ?
* Bµi míi : Giíi thiÖu bµi nh SGV .

Ho¹t ®éng 1 : Híng dÉn I . T×m hiÓu chung .

®äc vµ t×m hiÓu chung v¨n 1 . §äc .
b¶n .
Gi¸o viªn ®äc mÉu - häc sinh 2 . Tõ khã .
®äc .
3 . KiÓu lo¹i v¨n b¶n :
Gi¸o viªn kiÓm tra n¾m tõ - NghÞ luËn vÒ mét vÊn ®Ò x· héi - gi¸o
khã cña häc sinh . dôc , nghÞ luËn gi¶i thÝch .

? H·y x¸c ®Þnh kiÓu lo¹i
v¨n b¶n ?
? V¨n b¶n ®îc viÕt trong
thêi ®iÓm nµo cña lÞch sö ?
Bµi viÕt ®· nªu vÊn ®Ò
g× ? ý nghÜa thêi sù vµ ý
nghÜa l©u dµi cña vÊn ®Ò
Êy ?
( Häc sinh th¶o luËn - Gi¸o
viªn ph©n tÝch ) .
? Theo em níc ta ®ang ®øng
tríc nh÷ng yªu cÇu , nhiÖm
vô to lín cÊp b¸ch g× ?
( Häc sinh th¶o luËn )
4 . Bè côc :
- Hoµn c¶nh ra ®êi vµ néi dung chÝnh cña
v¨n b¶n .
* Hoµn c¶nh - néi dung :
- N¨m 2001 - n¨m më ®Çu cña thÕ kÜ XXI
-> mét thÕ kÜ mµ nÒn kinh tÕ tri thøc sÏ
ph¸t triÓn m¹nh . ( NN vÉn lµ mét ®Êt níc
®ang ph¸t triÓn ) . Chóng ta cÇn chuÈn bÞ
nh÷ng hµnh trang g× ®Ó vµo thÕ kÜ míi
®Ó cã nÒn kinh tÕ ngang tÇm víi c¸c níc
trong khu vùc vµ ch©u lôc .
+ §©y lµ vÊn ®Ò cã ý nghÜa thêi sù bëi
c«ng cuéc ®æi míi ë níc ta b¾t ®Çu tõ cuèi
thÕ kÜ XX vµ ®ang ®¹t nh÷ng thµnh qu¶
v÷ng ch¾c , ®Êt níc ®· cã sù thay ®æi lín .
ThÕ kÜ XXI cÇn ph¸t huy tèc ®é ph¸t triÓn
®ã ®Ó ®¹t môc tiªu 2020 ViÖt nam c¬ b¶n
trë hµnh mét níc c«ng nghiÖp .
+ Nã cã ý nghÜa l©u dµi bëi ph¸t huy ®iÓm
m¹nh vµ kh¾c phôc ®iÓm yÕu lµ ®iÒu
kiÖn cÇn thiÕt ®Ó ph¸t triÓn ®Êt níc . YÕu
tè con ngêi lµ yÕu tè then thiÕt ®Ó gi¶i
quyÕt mäi vÊn ®Ò cña thÕ kÜ míi trong
tiÕn tr×nh héi nhËp nÒn kinh tÕ thÕ giíi ë
thÕ kÜ XXI .

? H·y ®äc l¹i v¨n b¶n vµ lËp * NhiÖm vô to lín , cÊp b¸ch tríc m¾t ë níc
dµn ý theo tr×nh tù lËp luËn ta lµ :
cña t¸c gi¶ ? - Tho¸t khái t×nh tr¹ng nghÌo nµn , l¹c hËu
cña nÒn kinh tÕ n«ng nghiÖp .
Tõ bè côc trªn h·y x¸c ®Þnh - §Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸ , hiÖn ®¹i ho¸ .
luËn ®iÓm vµ luËn cø cña - Nhanh chãng tiÕp cËn ngay víi nÒn kinh
v¨n b¶n ? tÕ tri thøc .
? Em cã nhËn xÐt g× vÒ bè * Bè côc :
côc vµ h×nh thøc luËn - Më bµi : nªu vÊn ®Ò : ChuÈn bÞ hµnh
®iÓm , luËn cø ®îc tr×nh trang vµo thÕ kÜ míi .
bµy trong v¨n b¶n ? - Th©n bµi : gi¶i quyÕt vÊn ®Ò :
Ho¹t ®éng 2 : Híng dÉn + ChuÈn bÞ c¸i g× ?
ph©n tÝch . + V× sao chuÈn bÞ ?
+ Nh÷ng c¸i m¹nh , c¸i yÕu cña con ngêi
? NhËn xÐt c¸ch nªu vÊn ViÖt Nam cÇn nhËn râ .
®Ò cña t¸c gi¶ - KÕt bµi : KÕt thóc vÊn ®Ò .
ViÖc quy ®Þnh ®Çu tiªn víi thÕ hÖ trÎ ViÖt
Nam .
-> LËp luËn chÆt chÏ , l« gÝch .
II . Ph©n tÝch :
? ViÖc ®Æt vÊn ®Ò trong 1 . Nªu vÊn ®Ò :
thêi ®iÓm b¾t ®Çu thÕ kÜ - Trùc tiÕp , râ rµng , ng¾n gän .
míi , thiªn niªn kÜ míi cã ý + §èi tîng : Líp trÎ .
nghÜa g× ? + Néi dung : C¸i m¹nh , c¸i yÕu cña con ngêi
ViÖt Nam .
+ Môc ®Ých : RÌn luyÖn thãi quen tèt khi b-
? LuËn cø ®Çu tiªn ®îc íc vµo nÒn kinh tÕ míi .
triÓn khai ë ®©y lµ g× ? -> Thêi ®iÓm quan träng thiªng liªng , ®Çy
? Ngêi viÕt ®· luËn chøng ý nghÜa v× ®©y lµ vÊn ®Ò cña mäi ngêi ,
nh thÕ nµo ®Ó lµm s¸ng tá toµn d©n , toµn ®Êt níc .
luËn cø ? 2 . Gi¶i quyÕt vÊn ®Ò
a, Sù chuÈn bÞ b¶n th©n con ngêi lµ quan
träng nhÊt trong c¸c viÖc chuÈn bÞ hµnh
? LuËn cø tiÕp theo ®îc t¸c trang ®Ó bíc vµo thÕ kÜ míi , v× :
gi¶ tr×nh bµy lµ g× ? + Con ngêi lµ ®éng lùc ph¸t triÓn cña lÞch
Gi¸o viªn ph©n tÝch vµ liªn sö .
hÖ t×nh h×nh thÕ giíi + Trong nÒn kinh tÕ tri thøc ë thÕ kÜ XXI ,
( ®ång tiÒn chung Ch©u vai trß con ngêi cµng quan träng víi tiÒm
¢u , ViÖt Nam lµ mét thµnh n¨ng chÊt x¸m + t duy s¸ng t¹o ®· gãp phÇn
viªn cña ASEAN , ®ang xóc quyÕt ®Þnh t¹o nªn nÒn kinh tÕ tri thøc Êy .
tiÕn ®Ó gia nhËp WTO ) . b, Bèi c¶nh thÕ giíi hiÖn nay vµ môc tiªu ,
§ã chÝnh lµ nguyªn nh©n nhiÖm vô nÆng nÒ cña ®Êt níc :
dÉn ®Õn luËn cø trung t©m + ThÕ giíi c«ng nghiÖp ph¸t triÓn nh huyÒn
cña bµi viÕt . tho¹i , sù giao thoa , héi nhËp gi÷a c¸c nÒn
? T¸c gi¶ ®· nªu nh÷ng c¸i kinh tÕ cµng s©u réng .
m¹nh , c¸i yÕu trong tÝnh + Níc ta ®ång thêi ph¶i gi¶i quyÕt 3 nhiÖm
c¸ch , thãi quen cña ngêi vô .
ViÖt Nam nh thÕ nµo ?
? T¸c gi¶ ®· dïng ph¬ng c, Ph©n tÝch nh÷ng ®iÓm m¹nh , yÕu trong
ph¸p g× ®Ó tr×nh bµy luËn tÝnh c¸ch , thãi quen cña con ngêi ViÖt Nam
cø nµy ? .
? H·y chØ râ vµ ph©n + Ph¬ng ph¸p so s¸nh , ®èi chiÕu ®ång thêi
tÝch ? chØ râ nguyªn nh©n , t¸c h¹i .
? Mèi quan hÖ cña nh÷ng + Cô thÓ :
®iÓm m¹nh , yÕu ®ã víi
nhiÖm vô ®a ®Êt níc ®i lªn
c«ng nghiÖp ho¸ , hiÖn ®¹i
ho¸ trong thêi ®¹i ngµy nay .
? H·y nhËn xÐt vÒ tr×nh ®é
cña t¸c gi¶ khi nªu nh÷ng
®iÓm m¹nh , yÕu cña con
ngêi ViÖt Nam .
? T¸c gi¶ nªu l¹i môc ®Ých
vµ ù cÇn thiÕt cña kh©u
®Çu tiªn cã ý nghÜa quyÕt
®Þnh khi bíc vµo thÕ kÜ
míi lµ g× ? V× sao ?
( Häc sinh ph¸t biÓu ) .
Ho¹t ®éng 3 : Híng dÉn
tæng kÕt - luyÖn tËp .
Häc sinh ®äc suy ngÉm ghi
nhí .
? H·y t×m nh÷ng thµnh
ng÷ , tôc ng÷ ®îc sö dông
trong v¨n b¶n ? T¸c dông cña
viÖc sö dông chóng ?
? T×m mét vµi vÝ dô vÒ
nh÷ng thãi quen xÊu , nh÷ng
®iÓm yÕu cña häc sinh vµ
nªu nguyªn nh©n , c¸ch kh¾c
phôc .
1 . Th«ng minh , nh¹y bÐn víi c¸i míi nhng
thiÕu kiÕn thøc c¬ b¶n , kÐm kh¶ n¨ng thùc
hµnh .
2 . CÇn cï , s¸ng t¹o nhng thiÕu ®øc tÝnh tØ
mØ , kh«ng coi träng nghiªm ngÆt quy tr×nh
c«ng nghÖ .
3 . Cã tinh thÇn ®oµn kÕt , ®ïm bäc ..... nh-
ng l¹i thêng ®è kÞ trong lµm ¨n vµ cuéc sèng
.
4 . B¶n tÝnh thÝch øng nhanh , nhng l¹i cã
nhiÒu h¹n chÕ trong thãi quen vµ nÕp
nghÜ ......... Ýt gi÷ ch÷ " tÝn " .
-> T¸c gi¶ c¨n cø vµo thùc tÕ lÞch sö , tõ
tÊm lßng yªu níc s©u s¾c , tõ sù lo l¾ng cho
vËn mÖnh cña ®Êt níc . T¸c gi¶ ®· nh×n
nhËn vÊn ®Ò mét c¸ch kh¸ch quan , toµn
diÖn -> chóng ta cÇn nh×n l¹i m×nh vµ
kh¾c phôc nh÷ng h¹n chÕ ®ã .
3 . KÕt thóc vÊn ®Ò :
- §Ó s¸nh vai c¸c cêng quèc 5 ch©u cÇn lÊp
®Çy ®iÓm m¹nh , vøt bá ®iÓm yÕu .
- Kh©u ®Çu tiªn quyÕt ®Þnh mang tÝnh
®ét ph¸ : lµm cho líp trÎ nhËn ra ®iÓm m¹nh
, ®iÓm yÕu -> biÕn b»ng ho¹t ®éng cô
thÓ .
-> Râ rµng , gi¶n dÞ ........
III . Tæng kÕt .
1 . Ghi nhí :
2 . LuyÖn tËp :
* Thµnh ng÷ , tôc ng÷ :
- Níc ®Õn ch©n míi nh¶y , liÖu c¬m g¾p
m¾m , nhiÔu ....... gi¸ g¬ng ," tr©u buéc ......
¨n " , " bãc ng¾n c¾n dµi " .
* T¸c dông : gÇn gòi , dÔ hiÓu , t¨ng søc
thuyÕt phôc , t¹o nÐt gi¶n dÞ , sóc tÝch cho
bµi v¨n .
Häc sinh ph¸t biÓu .
Häc sinh tù liªn hÖ b¶n th©n .
 Ho¹t ®éng 4 : Híng dÉn häc ë nhµ .
- Häc sinh lµm bµi phÇn luyÖn tËp ( bµi 1 , 2 SGK ) .
- So¹n bµi " C¸c thµnh phÇn biÖt lËp( tiÕp) " .
Rót kinh nghiÖm

Ngµy so¹n: 13/01/2009 Ngµy d¹y: 15/01/2009

TiÕt 103 : C¸c thµnh phÇn biÖt lËp ( tiÕp ).

A . Môc tiªu cÇn ®¹t:
- Gióp häc sinh nhËn biÕt :
+ NhËn biÕt 2 thµnh phÇn biÖt lËp : gäi - ®¸p vµ phô chó .
+ N¾m ®îc c«ng dông riªng cña mçi thµnh phÇn trong c©u .
+ BiÕt ®Æt c©u cã thµnh phÇn gäi - ®¸p , thµnh phÇn phô chó .
B . ChuÈn bÞ cña thÇy trß :
B¶ng phô .
C . TiÕn tr×nh tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y häc :
* KiÓm tra bµi cò :
? ThÕ nµo lµ thµnh phÇn biÖt lËp ? Thµnh phÇn t×nh th¸i lµ g× ?
Thµnh phÇn c¶m th¸n lµ g× ? Nªu vÝ dô ?
* Bµi míi :

Ho¹t ®éng 1 : H×nh thµnh kh¸i

niÖm vÒ thµnh phÇn gäi - ®¸p .
Gi¸o viªn bËt m¸y chiÕu cã ghi vÝ
dô ë SGK .
? Trong nh÷ng tõ in ®Ëm tõ ng÷
nµo ®îc dïng ®Ó gäi , tõ ng÷ nµo ®-
îc dïng ®Ó ®¸p .
? Nh÷ng tõ ng÷ Êy cã tham gia diÔn
®¹t nghÜa sù viÖc cña c©u hay
kh«ng ?
? Tõ nµo dïng ®Ó t¹o lËp cuéc
tho¹i , tõ nµo dïng ®Ó duy tr× cuéc
tho¹i ®ang diÔn ra ?
? Qua ph©n tÝch vÝ dô em hiÓu
thÕ nµo lµ thµnh phÇn gäi - ®¸p ?
Ho¹t ®éng 2 : H×nh thµnh kh¸i
niÖm phô chó ?
Gi¸o viªn bËt m¸y chiÕu cã ghi vÝ
I . Thµnh phÇn gäi - ®¸p .
* VÝ dô :
- Tõ : nµy -> gäi
- Tha «ng -> ®¸p
=> Kh«ng n»m trong sù viÖc ®îc
diÔn ®¹t .
- Tõ : nµy -> t¹o lËp cuéc tho¹i
- Tha «ng -> duy tr× cuéc tho¹i
* KÕt luËn : Thµnh phÇn gäi ®¸p lµ
thµnh phÇn biÖt lËp , dïng ®Ó t¹o
lËp hoÆc duy tr× quan hÖ giao
tiÕp .
II . Thµnh phÇn phô chó :
* VÝ dô :
- Khi bá tõ ng÷ in ®Ëm -> c©u vÉn
dô SGK ? Häc sinh ®äc VD .
? NÕu läc bá c¸c tõ ng÷ in ®Ëm
nghÜa sù viÖc cña c©u trªn cã thay
®æi kh«ng? V× sao ?
? H·y chØ râ c¸c tõ ng÷ in ®Ëm ë
c¸c VD trªn dïng ®Ó chó thÝch cho
côm tõ nµo , chó thÝch ®iÒu g× ?
? Em hiÓu thÕ nµo lµ thµnh phÇn
phô chó ?
? DÊu hiÖu ®Ó nhËn biÕt thµnh
phÇn phô chó . ( Häc sinh ph¸t
biÓu ) .
Häc sinh ®äc to ghi nhí .
Ho¹t ®éng 3 : Híng dÉn luyÖn tËp.
Häc sinh ®äc bµi tËp 1, 2 .
Häc sinh suy nghÜ , ph¸t biÓu .
Häc sinh lµm bµi tËp 3 theo nhãm
Bµi 4 : Thµnh phÇn phô chó .
a, " KÓ c¶ anh " -> lµm râ mäi ngêi .
b, Liªn quan ®Õn côm tõ " nh÷ng ngêi n¾m ........ cöa nµy " .
nguyªn vÑn -> kh«ng ph¶i lµ mét bé
phËn cÊu tróc có ph¸p cña c©u ®ã
-> nã lµ thµnh phÇn biÖt lËp .
- ë c©u a - phÇn in ®Ëm chó thÝch
cho " ®øa ....... ®Çu lßng " .
- ë c©u b - chØ viÖc diÔn ra trong
®êi cña riªng t¸c gi¶ .
* Ghi nhí : SGK
III . LuyÖn tËp
Bµi 1 :
- Nµy -> dïng ®Ó gäi - thiÕt lËp
cuéc ®èi tho¹i .
- V©ng -> dïng ®Ó ®¸p , duy tr×
cuéc ®èi tho¹i .
Bµi 2 :
- Lêi gäi : BÇu ¬i .
- NghÜa Èn dô : kªu gäi T 2 ®oµn
kÕt cña nh÷ng con ngêi cïng chung
nßi gièng, nh÷ng ngêi ®ång bµo ->
híng tíi mäi ngêi d©n ViÖt Nam .
Bµi 3 :
a, KÓ c¶ anh : kh¼ng ®Þnh ngay c¶
anh S¸u còng kh«ng tin con bÐ thay
®æi .
b, C¸c thÇy ....... ngêi mÑ : ChØ râ ,
nh÷ng ngêi " n¾m gi÷ ch×a kho¸ cña
c¸nh cöa nµy " .
c, Nh÷ng ngêi chñ thùc sù .......... tíi :
bæ xung vai trß cña líp trÎ .
d, Cã ai ngê ....... ®i th«i : lµm râ th¸i
®é , t×nh c¶m cña t¸c gi¶ . Th¸i ®é
ng¹c nhiªn tríc viÖc c« g¸i vµo du
kÝch , niÒm xóc ®éng tríc ®«i
m¾t , nô cêi cña c« g¸i .
 c, Liªn quan ®Õn côm tõ " Líp trÎ " .
d, " Cã ai ngê " -> ( còng vµo du kÝch ) cña c« g¸i .
- " Th¬ng th¬ng qu¸ " -> " Cêi khóc khÝch ........ ®en trßn " .
Ho¹t ®éng 4 : Híng dÉn häc ë nhµ.
- N¾m v÷ng ghi nhí .
- Lµm bµi tËp 5 SGK .
- ChuÈn bÞ viÕt bµi viÕt sè 5