Professional Documents
Culture Documents
cu 1: Dc ng hc
s phn ca thuc trong c th ph thuc vo 4 qu trnh hp thu , phn b , chuyn ha v
thi tr . 4 qu trnh ny sy ra ng thi hoc tun t
hp thu thuc : l s xm nhp ca thuc vo vng tun hon chung ca c th . ngi ta c
th a thuc vo c th bng nhiu ng khc nhau nh ng tim , ng tiu ha ,
ng h hp v ng da.
Hp thu qua ng tiu ha : bao gm qua nim mc rut , qua d dy , qua nim mc rut
non , qua nim mc rut gi
hp thu qua nim mc ming : ming c h thng mao mch phong ph thuc hp thu
nhanh , thuc khng b ph hy bi mi trng acid d dy VD mt s thuc c t di
li nh Nifedipin
hp thu qua nim mc d dy : trong di dy Ph tn ti t 1 - 3 ( Ph acid ) thuc hp thu ti
d dy khng ion ha c tnh acid yu. thuc hp thu ti d dy b hn ch v h thng mao
mch v din tip xc nh
hp thu qua nim mc rut non : rut non l v tr hp thu ti u v PH nm trong di acid yu
, kim yu , to iu kin hp thu nhiu thuc . H thng mao mch phong ph.B mt rut
non c nhiu nhung mao , din tch tip xc ln. Rut non c y dch tiu ha nh dch
ty , dch mt , dch rut.
Hp thu qua rut gi : kh nng hp thu thuc rut gi km hn nhiu so vi rut non v h
thng mao mch t , din tch tip xc nh t dch tiu ha . s dng vi 1 s thuc t trc
trng tuy nhin thuc t trc trng gy kch ng ti ch v vy khng dng lin tc.
hp thu qua ng tim : thuc c hp thu qua ng tim nhanh v khng b nh hng
bi dch tiu ha , dng cho ngi khng dng c ng ung nh ngi b hn m v
ngi b ngt.
Hp thu qua ng tim bao gm : tim tnh mch , tim bp v tim di da.
tim tnh mch : l a thuc trc tip vo mu v vy m thuc c hp thu hon ton v
tc dng nhanh
nhc im : d gy tc dng ph , gy sc, v dn ti t vong, khng dng cho ngi cao
huyt p v ph...
tim bp tht : l a thuc vo c th sau thuc c hp th d dng vo mu . tc
hp th ph thuc vo tan, nng thuc v v tr tim
nhc im : gy au v hp thu chm hn so vi ng tim tnh mch
tim di da : thuc hp thu chm hn v au hn so vi tim bp
liu duy tr s dng ngay sau liu tn cng v liu duy tr tc dng ca thuc
ngi ta s dng liu tn cng v liu iu tr trong iu tr tng huyt p
theo thi gian dng thuc ngi ta c th chia thnh liu 1 ln , liu 1 ngy , liu cho 1 i
iu tr
khi liu tng --> thuc tng --> tc dng ph cng tng
tng tc thuc : l s tng tc gia 2 thuc hoc c mt thuc s dng trc. Tng tc
c th lm tng hoc gim tc dng ca thuc
tng tc thuc gm 5 loi :
tng tc dc lc hc : l nhng tng tc lm thay i tc dng ca thuc khi 2 thuc cng
tc dng trn 1 ricepter hoc cng 1 t chc
tng tp hip ng v tng tc i khng
tng tc trong qu trnh phn b : trong mu thuc tn ti 2 dng t do v lin kt protein
huyt tng . Nu dng ng thi 2 hay nhiu loi thuc th thuc no c i lc vi protein
mnh hn s y thuc kia ra khi v tr lin kt
tng tc trong qu trnh chuyn ha : trong qu trnh chuyn ha thuc qua gan v tc dng
nn cc enzym gan
thuc c ch cc enzym s lm tng tc dng ca thuc gy ng c v ngc li thuc lm
cm ng enzym s lm gim tc dng ca thuc
tng tc trong qu trnh o thi tr sy ra thn : phn ln cc thuc thi tr qua thn theo
c ch lc qua cu thn ti hp thu ng thn , nhng cht lm nh hng ti qu trnh trn
s lm thay i thi tr thuc lm thay i tc dng ca thuc
yu t thuc v ngi bnh bao gm : la tui , gii tnh, trng thi bnh l
la tui : gm tr em v ngi gi
tr em : qu trnh hp thu thuc qua ng tiu ha ko n nh nh ngi ln v rut cha
trng thnh . T l lin kt vi protein huyt tng thp lm cho nng thuc cao --> ng
c
chc nng gan thn ca tr cha hon chnh --> s chuyn ha thuc v thi tr thuc km -> tc dng ph cao.
mt s thuc nhy cm lin kt h thn kinh trung ng
mt s thuc tc dng nn da , da tr em rt nhy cm
ngi cao tui : l giai on suy gim chc nng cc c quan --> thi tr thuc gim --> hp
thu thuc gim
ngi cao tui thng mc nhiu bnh mt lc s dng nhiu thuc mt lc --> tng tc vi
t l cao --> tc dng ph ln
chuyn ha thuc qua gan v thi tr thuc qua thn gim --> thuc chm chuyn ha qua
gan v thi tr qua thn --> thuc lu trong c th lu --> tc dng ph ln
khc phc khng nn s dng nhiu loi thuc 1 lc . Hiu chnh gim liu thuc cho ngi
cao tui khi s dng thuc
gii tnh gm : ph n mang thai , thi k cho con b , thi k kinh nguyt
ph n mang thai : khi s dng thuc cho ngi m s tc dng nn thai nhi . s dng thuc
cho ngi m s tc dng nn thai nhi. s dng thuc cho ngi m iu chnh bnh cho thai
nhi VD ri lon nhp tim
s dng thuc cho ngi m mang thai thuc c kh nng phn b qua nhau thai --> tc dng
ph
hn ch s dng thuc cho ph n mang thai
ch s dng thuc an ton cho ph n mang thai
thi k cho con b : thuc c kh nng bi tit qua sa m nh hng trc tip n tr ang
b
ch s dng thuc khng bi tit qua sa m
khng nn dng thuc c ch ln h thn kinh trung ng
nn ung sau khi cho con b t 30 60p hoc trc khi con b 3 4h nu ko cho con b th vt
b sa i
thi k kinh nguyt : khng s dng cc thuc chng ng mu do lm tng nguy c chy
mu v thiu mu
trng thi bnh l : ch ti ngi suy gan v suy thn
suy gan : gan l c quan chuyn ha thuc chnh nu suy gan --> kh nng chuyn ha thuc
km --> thuc tn ti di dng t do cao --> tng c tnh
suy thn : ngi b suy thn --> thuc thi tr qua thn km --> thuc lu tr trong c th lu
--> tc dng ko di --> tng nguy c tc dng ph
ch gim liu i vi bnh nhn suy gn v suy thn , chn thuc t chuyn ha qua gan v
thi tr qua thn
cu 3 thuc an thn gy ng
i cng : thuc an thn gy ng l thuc c ch thn kinh trung ng c tc dng lm
gim kch thch lm mt cng thng , lo u , bun chn
thuc gy ng l nhng thuc c ch thn kinh trung ng c tc dng to ra trng thi bun
ng v a n gic ng duy tr 1 gic ng nh gic ng sinh l
da trn liu lng ngi ta phn bit thuc an thn v thuc gy ng : liu thp th c tc
dng an thn , liu va v trung bnh c tc dng gy ng
thuc an thn cn c tc dng chng co git trong cc trng hp un vn st cao
5 tn thuc trong nhm : Diazepam, Nitrazepam , Oxazepam , Lorazepam v Bromazepam
cu 4 : thuc gim au chng vim h st
i cng :
thuc gim chng vim l thuc c tc dng gim au chng vim thuc nhm opiat cu to
khng c cu trc steroid nn cn gi l cc thuc chng vim khng steriod
TD : gim au chng vim mt s thuc c tc dng h st nh
cc dn xut salicylat : aspirin
cc dn xut ko salicylat : piroxicam
Ch nh : khi dng liu n l cc thuc c tc dng gim au khi dng liu ko di cc
thuc c c 2 tc dng gim au v chng vim
tc dng gim au ca cc thuc ny khng khc nhau l my ch khc nhau nguy c , kiu
tc dng , s p ng ca ngi bnh i vi thuc
TDKMM : xut huyt ng tiu ha , vim lot d dy
ko di thi gian ng mu
gy c thn c gan
gy mn cm
ko di thi gian mang thai v g kh
CC : bnh nhn vim lot d dy v t trng . Ngi c thi gian ng mu ko di hoc
ang dng thuc ng mu hay ang b xut huyt
Thuc h st gim au : ch c tc dng gim au m ko c tc dng h st
thng c s dng h st do mi nguyn nhn
gim au trong cc trng hp nh ti trung bnh
thuc im hnh l paracetamol
DECLOFENAC
TD : gim au chng vim v h st nh
C : gim au trong cc trng hp vim khp , au thn kinh , v au do cc nguyn nhn
khc
TDKMM : gy vim lot d dy , xut huyt ng tiu ha
ko di thi gian ng mu
gy c cho gan thn
gy mn cm
ko di thi gian mang thai v gy kh
CC : bnh nhn vim lot d dy t trng
ngi c thi gian ng mu ko di hoc ang dng thuc ng mu , ang b xut huyt
CD : ung , tim, t trc trng 75mg/ln ngy 2, 3 ln
tr em t trc trng 1 -3mg / ln ngy 2 3 ln
PARACETAMOL
TD : gim au h st do mi nguyn nhn khng c tc dng chng vim
gim au t nh n trung bnh
C : h st do mi nguyn nhn
gim au trong cc trng hp t nh ti trung bnh nh au u au rng
kt hp vi 1 s thuc chng d ng tr cm cm
TDKMM : ni chung paracetamol c tc dng tng i an ton
nu dng liu cao trn 4g/ngy --> gy hi cho gan --> hoi t gan
nu dng trn 10g /ngy -> gy hoi t t bo gan ko th hi phc
CC : ngi suy gan, suy thn . Khng ru bia khi s dng paracetamol
CD : Ngi ln : ung 0,3 -0,6g / ln . 2 - 4 ln / ngy . Liu ti a 1g/ln . 3 ln/ngy
tr em di 5 tui : 0,06 - 0,25g ln/ngy . 4 ln /ngy
tr em 6 - 12 tui : 0,5g /ln 3 ln /ngy
cu 5 thuc h huyt p
i cng : tng huyt p l tnh trng tng huyt p tm thu ( huyt p ti a ) v huyt p
tm trng ( huyt p ti thiu ) hoc tng mt trong 2 c hay ko c nguyn nhn
tng huyt p khng tm c nguyn nhn gi l trng hp v cn
thuc iu tr tng huyt p lm gin tnh mch lm gim cung lng tim dn n h huyt p
trog iu tr h huyt p ngi ta thng phi hp thuc gin mch li v thuc li tiu
TD : lm gim nhu cu s dng oxy c tim
c tc dng gin mch
C : iu tr tng huyt p
iu tr au tht ngc c dng cho bnh nhn suy gan , thn
TDKMM : gy au bng bun nn
au u chng mt bun ng
h huyt p th ng --> t vong
lu vi cc bnh nhn suy gan thn , thn trng vi ph n mang thai v cho con b
CC : bnh nhn b try tim mch, hp ng mch ch
bnh nhn b mn cm
au tht ngc khng n nh, nhi mu c tim
ph n mang thai v cho con b
CD : bo ch di vin nn 10mg - 30mg/ln 2 ln /ngy
5 tn thuc trng nhm : Nifedipin , Amlodipin , Methyldopa, Hydralazin , Verapamin
cu 6 thuc tr ho hen
i cng :
Ho : l phn x ca c th nhm y cc d vt nh m di cht nhy ra khi h thng
ng h hp
ho nhiu dn n tn thng mao mch , mt ng , suy nhc c th
thuc iu tr ho khan : c ch trung tm ho hnh ty, lm gim kch thch ngn cc dy
thn kinh cm gic gy nn phn x ho