Professional Documents
Culture Documents
TM NHN XANH
GREE
Tel: (08)5150181
Fax: (08)8114594
www.gree-vn.com
LI NI U
Theo nguyn vng ng o ca tt c cc sinh vin, cn b ngnh mi trng. Sau mt
thi gian bin son v hiu chnh, GREE xin gii thiu n cc bn b gio trnh Ho
Mi Trng. B gio trnh ny gm cc phn sau:
CHNG 1 PH
1.1 Gii thiu chung
1.2 L thuyt pH
1.3 o pH
1.4 Phn tch s liu Ph
CHNG 2
ACID
KIM
OXY HA TAN
CNG TY MI TRNG
TM NHN XANH
GREE
CHNG 5
Tel: (08)5150181
Fax: (08)8114594
www.gree-vn.com
NHU CU OXY HA HC
ST & MANGAN
SULFATE
CNG TY MI TRNG
TM NHN XANH
GREEN EYE ENVIRONMENT
GREE
Tel: (08)5150181
Fax: (08)8114594
www.gree-vn.com
CNG TY MI TRNG
TM NHN XANH
GREEN EYE ENVIRONMENT
GREE
Tel: (08)5150181
Fax: (08)8114594
www.gree-vn.com
CHNG 1
PH
1.1 GII THIU CHUNG
Thut ng pH c s dng rng ri biu din tnh acid hoc tnh kim ca dung
dch. pH l ch s biu din nng ca ion hydro, hay ni chnh xc hn l nng
hot tnh ca ion hydro. pH c vai tr quan trng trong hu ht cc qu trnh ca lnh
vc k thut mi trng. Trong lnh vc cp nc, pH l yu t quan trng nh hng
n qu trnh keo t ha hc, kh trng, lm mm v kim sot tnh n mn ca nc.
Trong x l nc thi bng cc qu trnh sinh hc, pH phi c duy tr trong gii hn
ti u cho s pht trin ca vi sinh vt. Cc qu trnh ha hc s dng keo t nc
thi, lm kh bn hoc oxy cc hp cht nh ion cyanua, thng i hi pH phi c
duy tr trong mt gii hn hp. V nhng l do trn v v cc mi quan h c bn gia
pH, acid v kim, cn phi hiu bit v l thuyt cng nh thc t pH.
1.2 L THUYT pH
Khi nim v pH c pht trin t hng lot cc nghin cu dn n hiu bit y
hn v acid v base. Vi s khm ph ca Cavendish nm 1366 v hydro, ngay sau
mi ngi u bit tt c acid cha nguyn t hydro. Cc nh ha hc tm thy rng
cc phn ng trung ha gia acid v base lun lun to thnh nc. T khm ph trn
v cc thng tin lin quan, ngi ta kt lun rng base cha cc nhm hydroxyl.
Nm 1887 Arrhenius thng bo l thuyt ca ng v s phn ly thnh ion (ionization).
T n nay acid c coi l cc cht khi phn ly to thnh ion hydro v base khi
phn ly to thnh ion hydroxyl. Theo khi nim ca Arrhenius, trong dung dch, acid
mnh v base mnh c kh nng phn ly cao, acid yu v base yu c kh nng phn
ly km trong dung dch nc. S ra i v pht trin cc thit b thch hp o nng
hoc hot tnh ca ion hydro chng minh l thuyt trn.
o hot ca ion hydro
in cc hydro l thit b thch hp o hot tnh ca ion hydro. Cng vi vic
s dng in cc hydro, ngi ta tm thy rng nc tinh khit phn ly cho nng ion
hydro cn bng khong 10-7 mol/l.
H2O H+ + OH-
(1 1)
1-1
CNG TY MI TRNG
TM NHN XANH
GREE
Tel: (08)5150181
Fax: (08)8114594
www.gree-vn.com
{H }{OH } = K
+
(1 2)
{H 2 O}
(1 3)
1
+
{H }
(1 5)
1-2
CNG TY MI TRNG
TM NHN XANH
Tel: (08)5150181
Fax: (08)8114594
www.gree-vn.com
GREE
Day acid
0
Day kiem
7
14
Thang pH
V hng s Kn thay i theo s thay i nhit , nn pH ca tnh trung ha cng thay
i cng vi nhit , l 7,5 00C v 6,5 600C. Tnh acid tng khi gi tr pH gim v
tnh kim tng khi gi tr pH tng.
1.3 O pH
in cc hydro l tiu chun tuyt i o pH. Nhng n khng thun li v khng
thch ng c vic s dng rng ri, c bit trong cc nghin cu ngoi hin trng
hoc i vi cc dung dch c cha cc cht hp ph ln platin en. S thay i ca
cc cht ch th c chun vi in cc xc nh tnh cht mu ca chng
cc mc thay i ca pH. T nhng nghin cu ny, c th xc nh mt cch chnh
xc vic chn cht ch th c kh nng thay i mu mt cch ng k trong dy pH
c lin quan. Vic s dng cht ch th c thay th bng vic pht trin in cc thy
tinh.
Khong nm 1925, ngi ta tm thy in cc c th c ch to bng thy tinh v
c kh nng o c hot tnh ca ion hydro m khng b nh hng ca hu ht
cc ion khc. Vic s dng n tr thnh phng php tiu chun o pH.
1-3
CNG TY MI TRNG
TM NHN XANH
Tel: (08)5150181
Fax: (08)8114594
www.gree-vn.com
GREE
{H+} = 10-2
{H+} = 10-10
{H+} = 10-4,5
hoc
pH + pOH = 14
(1 - 6)
pOH = 14 pH
(1 - 7)
1-4
CNG TY MI TRNG
TM NHN XANH
GREEN EYE ENVIRONMENT
GREE
Tel: (08)5150181
Fax: (08)8114594
www.gree-vn.com
CHNG 2
ACID
2-1
CNG TY MI TRNG
TM NHN XANH
Tel: (08)5150181
Fax: (08)8114594
www.gree-vn.com
GREE
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
Hnh 2.1 Cc loi acid quan trng trong nc bnh thng v nc thi.
Nc ngm v nc t vng cc i lu ca h cha phn tng thng cha mt
lng ng k kh carbonic. Nng ny l kt qu ca vic phn hy sinh hc cc
cht hu c c trong nc di s hot ng ca vi sinh vt, trong iu kin ny kh
carbonic khng th t do gii phng vo kh quyn. Kh carbonic l sn phm cui cng
ca c qu trnh phn hy sinh hc hiu kh v k kh; v vy, nng ca n khng b
gii hn bi khi lng oxy ha tan ban u. Thng nc ngm c nng kh
carbonic khong 30 50 mg/L. Nc ngm ca thnh ph H Ch Minh v cc tnh
ng bng sng Cu Long thng c nng kh carbonic t 80 120 mg/L, nhiu ni
tng nc ngm mch su (200 300 m) nng CO2 c th ln n 320 mg/L.
iu ny c bit ng i vi nc thm qua cc lp t khng cha carbonate
canxi v magne trung ha carbonic qua vic to thnh carbonate.
CO2 + CaCO3 + H2O Ca2+ + 2HCO3-
(2 1)
Acid v c c mt trong nhiu loi cht thi cng nghip, c bit trong cc loi cht
thi cng nghip luyn kim v mt phn t sn phm cc loi vt liu hu c tng hp.
Cc ngun nc thin nhin cng c th cha acid v c. Nc thi t cc khu vc
hm m v ni qung s cha mt lng ng k acid sulfuric hoc mui ca acid
sulfuric nu c mt lu hunh, sulfide hoc pyrit st. Vic chuyn ha cc vt liu ny
thnh acid sulfuric v sulfate do vi khun oxy ha lu hunh thc hin trong iu kin
hiu kh.
2S + 3O2 + 2H2O
FeS2 + 1,5O2 + H2O
Vi khuan
4H+ + 2SO42-
(2 2)
Vi khuan
(2 3)
2-2
CNG TY MI TRNG
TM NHN XANH
GREEN EYE ENVIRONMENT
GREE
Tel: (08)5150181
Fax: (08)8114594
www.gree-vn.com
Mui ca kim loi nng, c bit l cc ion kim loi ha tr ba, nh Fe (III) v Al (III) thy
phn trong nc gii phng acid v c.
FeCl3 + 3H2O Fe(OH)3 + 3H+ + 3Cl-
(2 4)
2-3
CNG TY MI TRNG
TM NHN XANH
Tel: (08)5150181
Fax: (08)8114594
www.gree-vn.com
GREE
acid carbonic
Nu mun c kt qu tin cy vi chnh xc cao, cn phi c bit lu khi ly mu,
bo qun mu v phn tch mu xc nh nng carbonic, khng tnh n phng
php phn tch. Trong cc ngun nc m carbonic ng vai tr quan trng, p sut
ring phn ca n thng ln hn nhiu ln p sut ca kh carbonic trong kh quyn;
v vy khi tip xc vi khng kh phi trnh hoc gi mc tht thot mc nh nht.
V l do ny, vic phn tch c th c thc hin tt nht ngay ti ni ly mu, trnh
c vic tip xc vi khng kh v s thay i ca nhit .
Mu nc phi c ly tng t nh khi ly mu xc nh oxy ha tan, chng hn
dng ng hoc pipet ngp trong nc trnh cc bt kh v cho php bnh cha mu
chy trn v cho nc thay th ch ca khng kh. Nu mu phi vn chuyn v
phng th nghim phn tch, chai ly mu phi c y kn khng kh khng lt
c vo chai. Nhit phi c gi gn vi nhit ti ni ly mu.
Phng php nh phn. gim n mc thp nht vic tip xc vi khng kh,
tt nht nn ly mu v nh phn trong cc ng nh mc hoc ng so mu. ng so
mu hoc ng nh mc phi c chy trn v vic ly mu vi th tch thch hp
c thc hin bng cch s dng siphon hoc pipet. Sau khi b sung khi lng
thch hp cht ch th phenolphthalein, tin hnh nh phn ngay gim n mc thp
nht s tht thot kh carbonic vo khng kh. Thng thng, ban u mt khi lng
ng k ca kh carbonic s b tht thot do phi khuy trong mu. Kt qu tin cy hn
c th thu c bng vic ly mu ln hai v thm mt khi lng cht nh phn
bit trc khi tin hnh khuy trn. Vic nh phn c th hon thin vi vic tht thot
kh carbonic l khng ng k. im kt thc cui cng s xut hin rt chm, do
vic nh phn s ch kt thc hon ton khi mu hng tn ti 30 giy.
Khi hydroxide natri c s dng lm cht chun, cn phi chc chn rng n khng
cha carbonate natri. Phn ng c lin quan n qu trnh trung ha xy ra theo hai
bc.
2NaOH + CO2 Na2CO3 + H2O
Na2CO3 + CO2 + H2O 2NaHCO3
(2 5)
(2 6)
2-4
CNG TY MI TRNG
TM NHN XANH
GREE
Tel: (08)5150181
Fax: (08)8114594
www.gree-vn.com
[H2CO3 ]
= KA1
(2 7)
2-5
CNG TY MI TRNG
TM NHN XANH
GREEN EYE ENVIRONMENT
GREE
Tel: (08)5150181
Fax: (08)8114594
www.gree-vn.com
2-6
CNG TY MI TRNG
TM NHN XANH
GREE
Tel: (08)5150181
Fax: (08)8114594
www.gree-vn.com
CHNG 3
KIM
3-1
CNG TY MI TRNG
TM NHN XANH
GREE
Tel: (08)5150181
Fax: (08)8114594
www.gree-vn.com
(3 1)
(3 2)
(3 3)
3-2
CNG TY MI TRNG
TM NHN XANH
GREE
14
13
12
11
10
9
8
pH 7
6
5
4
3
2
1
Tel: (08)5150181
Fax: (08)8114594
www.gree-vn.com
iem uon
hydroxide
carbonate
iem uon
mL acid
3-3
CNG TY MI TRNG
TM NHN XANH
Tel: (08)5150181
Fax: (08)8114594
www.gree-vn.com
GREE
1.000
mL mau
(3 - 4)
5,0
4,8 1.000
(3 - 5)
4,6 mL mau
4,0
3-4
CNG TY MI TRNG
TM NHN XANH
GREE
Tel: (08)5150181
Fax: (08)8114594
www.gree-vn.com
hydroxide
hydroxide
Carbonate+bicarbonate
carbonate
hydroxide
carbonate
carbonate
Phenolphthalein
iem cuoi
pH 8,3
bicarbonate
bicarbonate
bicarbonate
pH 4,5
3-5
CNG TY MI TRNG
TM NHN XANH
Tel: (08)5150181
Fax: (08)8114594
www.gree-vn.com
GREE
1.000
mL mau
1.000
mL mau
[OH ] =
Kn
[H + ]
(3 6)
(3 - 7)
3-6
CNG TY MI TRNG
TM NHN XANH
GREE
Tel: (08)5150181
Fax: (08)8114594
www.gree-vn.com
nhit 240C, pKn = 14,00. D sao n thay i t 14,94 00C n 13,53 400C. V
vy, vic o nhit ng vai tr quan trng hiu chnh pKn. Mi quan h gia pH,
nhit v kim hydroxide c trnh by bng th trong Hnh 1.3.3. c
chnh xc cao hn, phi xc nh nng cht rn ha tan hiu chnh hot ion,
mc d trong trng hp ny vic hiu chnh l khng ng k v khng cn thit trong
hu ht cc mc ch thc t. Trong cun Standard Methods c sn biu cho
php tnh ton nhanh kim hydroxide trn c s s dng s o pH, nhit v cht
rn ha tan.
Carbonate. Khi kim hydroxide c xc nh, s dng cc qui trnh trc tnh
ton kim carbonate v bicarbonate. kim phenolphthalein biu din ton b
kim hydroxide cng vi mt phn hai kim carbonate. V vy, kim carbonate c
th c tnh ton nh sau:
kim carbonate = 2 ( kim phenol - kim hydroxide)
(3 - 8)
100
40
20
10
4
5 0C
150C
1
250C
0,4
350C
0,2
0,1
10
11
12
3-7
CNG TY MI TRNG
TM NHN XANH
GREE
Tel: (08)5150181
Fax: (08)8114594
www.gree-vn.com
bo ton in tch, tng nng ng lng ca cc cation phi bng tng nng
ng lng ca cc anion. kim tng cng l s o nng ng lng ca
tt c cc cation v anion kt hp vi kim c trnh by nh sau:
[H+] +
o kiem
50.000
(3 10)
{H }{CO } = K
2
{H CO3
(3 - 11)
A2
1 + ([H ]/2KA2)
50.000 [(o kiem/50.000) + [H+] (Kn/[H+])]
1 + (2KA2/[H+])
(3 12)
(3 13)
(3 14)
(3 15)
Nng mol c th c tnh ton bng cch chia miligram trn lt cho trng lng
miligram phn t ca ion:
[CO32-] =
mg/L CO3260.000
va
[HCO3-]
mg/L CO3261.000
(3 16)
3-8
CNG TY MI TRNG
TM NHN XANH
Tel: (08)5150181
Fax: (08)8114594
www.gree-vn.com
GREE
(3 - 17)
(3 - 18)
(3 - 19)
(3 - 20)
o kiem mgCaCO3/L
80
HCO3-
70
60
50
40
CO32-
30
20
CO2
10
OH-
0
6,5
Hnh 3.4
7,5
8,5
9,5
10
10,5
11
3-9
CNG TY MI TRNG
TM NHN XANH
GREEN EYE ENVIRONMENT
GREE
Tel: (08)5150181
Fax: (08)8114594
www.gree-vn.com
3-10
CNG TY MI TRNG
TM NHN XANH
GREEN EYE ENVIRONMENT
GREE
Tel: (08)5150181
Fax: (08)8114594
www.gree-vn.com
Henry [xem Phng trnh (2 - 15)] i vi carbonaic khong 1.500 mg/L-atm nhit
250C; v vy, nng cn bng ca carbonic vi khng kh l 0,0003 x 1.500 hoc
khong 0,45mg/L. T phng trnh (16 - 7) c th c tnh ton rng nc c
kim 100 mg/L c thi kh n trng thi cn bng vi carbonic trong khng kh phi
c pH khong 8,6. Nc vi kim ln hn phi dn n c pH cao hn trong khi thi
kh v mu nc c kim thp dn n pH thp.
S thay i pH khi c mt to
Nhiu ngun nc mt c iu kin tt cho to pht trin. nhng vng to pht
trin mnh, c bit l ni nc cn, pH c th t n 10. To s dng carbonic
cho cc hot ng quang tng hp ca chng v vic kh carbonic dn n pH cao.
Chng ta thy rng vic thi kh kh carbonic dn n pH c th tng n 8 v 9 vi
kim trung bnh. To c th gim nng carbonic t xung di nng cn bng
trong khng kh v tip theo c th gy nn vic tng pH rt cao. Khi pH tng, cc dng
kim thay i vi kt qu carbonic c th c s dng cho s pht trin ca to
vi c dng carbonate v bicarbonate theo phng trnh cn bng sau:
2HCO3- CO32- + H2O + CO2
CO32- + H2O 2OH- + CO2
(3 - 21)
(3 - 22)
3-11
CNG TY MI TRNG
TM NHN XANH
GREEN EYE ENVIRONMENT
GREE
Tel: (08)5150181
Fax: (08)8114594
www.gree-vn.com
3-12
CNG TY MI TRNG
TM NHN XANH
GREE
Tel: (08)5150181
Fax: (08)8114594
www.gree-vn.com
CHNG 4
OXY HO TAN
4-1
CNG TY MI TRNG
TM NHN XANH
GREE
Tel: (08)5150181
Fax: (08)8114594
www.gree-vn.com
25
20
Nit
15
oxy
10
5
0
0
5 10 15
20 25 30 35
Nhiet o, 0C
Hnh 4.1 ha tan ca oxy v nit trong nc ct c bo ha khng kh p sut
760 mmHg.
ha tan ca oxy trong nc mui thp hn so vi nc ngt. V l do ny, ha
tan i vi nhit cho gim lin tc t nc ngt n nc ca sng v nc
bin. Vic nh hng ny c ch th trong Bng 4.1, lit k ha tan ca oxy ph
thuc vo nhit v hm lng clorua. Nng clorua c s dng nh s hn
hp nc bin v nc ngt trong mu nc. Nng ca clorua trong nc bin
khong 19.000 mg/L.
Trong nc nhim gi tr bo ha cng thp hn trong nc sch. T s gi tr trong
nc nhim v nc sch tham kho nh h s . Tc oxy ha tan trong nc
nhim thng nh hn trong nc sch v t s ny c tham kho nh gi tr . C
hai gi tr v l thng s thit k quan trng trong vic la chn thit b thi kh.
4-2
CNG TY MI TRNG
TM NHN XANH
GREE
Tel: (08)5150181
Fax: (08)8114594
www.gree-vn.com
5.000
10.000
15.000
20.000
14,6
14,2
13,8
13,5
13,1
12,8
12,5
12,2
11,9
11,6
11,3
11,1
10,8
10,6
10,4
10,2
10,0
9,7
9,5
9,4
9,2
9,0
8,8
8,7
8,5
8,4
8,2
8,1
7,9
7,8
7,6
13,8
13,4
13,1
12,7
12,4
12,1
11,8
11,5
11,2
11,0
10,7
10,5
10,3
10,1
9,9
9,7
9,5
9,3
9,1
8,9
8,7
8,6
8,4
8,3
8,1
8,0
7,8
7,7
7,5
7,4
7,3
13,0
12,6
12,3
12,0
11,7
11,4
11,1
10,9
10,6
10,4
10,1
9,9
9,7
9,5
9,3
9,1
9,0
8,8
8,6
8,5
8,3
8,1
8,0
7,9
7,7
7,6
7,4
7,3
7,1
7,0
6,9
12,1
11,8
11,5
11,2
11,0
10,7
10,5
10,2
10,0
9,8
9,6
9,4
9,2
9,0
8,8
8,6
8,5
8,3
8,2
8,0
7,9
7,7
7,6
7,4
7,3
7,2
7,0
6,9
6,8
6,6
6,5
11,3
11,0
10,8
10,5
10,3
10,0
9,8
9,6
9,4
9,2
9,0
8,8
8,6
8,5
8,3
8,1
8,0
7,8
7,7
7,6
7,4
7,3
7,1
7,0
6,9
6,7
6,6
6,5
6,4
6,3
6,1
4-3
CNG TY MI TRNG
TM NHN XANH
GREEN EYE ENVIRONMENT
GREE
Tel: (08)5150181
Fax: (08)8114594
www.gree-vn.com
ni trong t nhin, n l iu quan trng trong iu kin thun tin cho sinh vt hiu kh
(iu kin hiu kh) phi c duy tr; ngc li vi sinh vt k kh s chim a s v kt
qu to thnh mi hi thi. V vy, vic o oxy ha tan l rt quan trng duy tr iu
kin hiu kh trong cc ngun nc t nhin tip nhn cc cht nhim v trong qu
trnh x l hiu kh c thc hin lm sch nc thi sinh hot v cng nghip.
Vic xc nh oxy ha tan thng c s dng cho cc mc ch khc nhau. N l
mt trong nhng th nghim n l quan trng nht m ngi k s mi trng s
dng. Trong hu ht cc trng hp lin quan n vic kim sot nhim cc dng
chy, n l s mong mun duy tr iu kin thun li cho vic tng trng v sinh
sn ca qun th c v cc loi sinh vt nc khc.
Vic xc nh oxy ha tan phc v nh c s ca th nghim BOD; v vy, chng l c
s ca hu ht cc th nghim phn tch quan trng c s dng nh gi nng
nhim ca nc thi sinh hot v cng nghip. Tc oxy ha sinh ha c th c
o bng vic nh lng oxy d trong h thng thi gian nht nh.
Cc qu trnh x l hiu kh ph thuc vo oxy ha tan v th nghim cho n l cn thit
nh cng c kim sot tc thi kh lm chc chn rng khi lng khng kh
c cung cp duy tr iu kin hiu kh v cng trnh vic s dng qu mc
khng kh v nng lng.
Oxy l yu t quan trng trong qu trnh n mn st v thp, c bit trong h thng
phn phi nc v trong l hi. Tch oxy t nc cp cho l hi bng phng php
vt l v ha hc l thc t thng gp trong cng nghip v nng lng. Th nghim
oxy ha tan phc v nh phng tin kim sot.
4.3 LY MU XC NH OXY HA TAN
Cn phi cn trng trong khi ly mu xc nh oxy ha tan. Trong hu ht cc
trng hp, mc oxy ha tan s thp hn bo ha v vic tip xc vi khng kh s
dn n lm sai kt qu. V l do ny, thit b ly mu c bit tng t nh thit b
c m t trong Standard Methods l cn thit. Tt c cc mu nh vy c thit
k da trn nguyn tc l vic tip xc vi khng kh l khng th trnh c trong thi
gian chai ly mu c lm y.
Hu ht cc mu nc dng xc nh oxy ha tan c thu gom ti hin trng,
khng thun tin thun tin thc hin ton b cc xc nh. V gi tr oxy c
th thay i mt cch d dng theo thi gian do hot ng sinh hc, nu mu nc
khng c n nh ngay sau khi ly mu. Qui trnh bnh thng l x l mu vi cc
loi ha cht thng dng c s dng trong th nghim xc nh oxy ha tan v sau
tin hnh nh phn khi mu nc c mang v phng th nghim. Qui trnh ny
s cho kt qu thp i vi cc mu nc c nhu cu iot cao v trong trng hp ny,
tt hn l bo qun mu bng cch thm vo 0,7 mL acid sulfuaric m c v 0,02 g
natri azide. Khi thc hin iu ny xong, cn phi cho thm 3 mL iot kim (alkali iodide) thay v bnh thng l 2 mL v mu cha mt lng acid d. Kt qu tt hn
cng thu c nu mu n nh c gi trong phng ti v trong nc cho n
ThS: Huynh Ngoc Phng Mai
Copyright 2006 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi r ngun khi bn pht hnh li thng tin t trang ny.
4-4
CNG TY MI TRNG
TM NHN XANH
GREE
Tel: (08)5150181
Fax: (08)8114594
www.gree-vn.com
(4 - 1)
(4 - 2)
4-5
CNG TY MI TRNG
TM NHN XANH
Tel: (08)5150181
Fax: (08)8114594
www.gree-vn.com
GREE
(4 - 3)
(4 - 4)
Lng iodine gii phng bng vi lng cht oxy ha s dng. Do , nu s dng 20
ml K2Cr2O7 N/40 hay KIO3.HIO3 th s c chnh xc 20ml N/40 dung dch thiosulfat
c s dng trong chun .
Phn ng gia Cr2O72- v I- khng xy ra ngay lp tc m cn c khong 5 pht
hon tt phn ng. Sn phm Cr3+ cho mu xanh greenish-blue vi tinh bt. iu ny
c th khc phc bng cch pha long mu trc khi chun . Chun bng
potassium bi - iodate c s dng ph bin v n l cht chun duy nht c gii
thiu trong Standard Methods.
Dung dch thiosulfate b nh hng bi hot ng ca vi khun v bi CO2. Vi khun
sulfur oxi ha thiosulfate thnh sulfate di iu kin k kh. CO2 lm gim pH l
nguyn nhn ca s phn hy ion thiosulfate thnh SO32- v S. Cc ion SO32- bin i
thnh SO42- di tc dng ca oxy ha tan. bo qun dung dch thiosulfat khi nh
hng ca vi khun v CO2 ta c th cho vo dung dch 0,4g NaOH/ Lit. Kt qu l pH
cao phng trnh s tng trng ca vi khun v gi cho pH khng b tt xung khi c
mt lng nh tha CO2 trong dung dch. Trnh hin tng tha NaOH v iu ny
cng c th lm dung dch mt tnh n nh.
4.5 PHNG PHP XC NH OXY HA TAN
Phng php o oxy ha tan c in c thc hin bng cch t nng mu ui
kh ha tan v xc nh oxy t mu kh thu c ny nh p dng phng php phn
tch kh. Phng php ny i hi mt lng mu ln v thi gian thc hin di.
Phng php Winkler hay Iodometric v nhng ci bin ca chng l nhng k thut
tiu chun xc nh oxy ha tan hin nay. Vic xt nghim ty thuc vo lng O2
oxy ha Mn2+ to thnh mt trng thi ha tr cao hn di iu kin kim v
manganese trng thi ny c kh nng oxy ha I- thnh I2 trong mi trng acid. Do
, lng I2 c gii phng bng vi lng oxy ha tan hin din trong mu. Iodine
c o vi dung dch tiu chun thiosulfate natri v c gi tn l oxy ha tan.
Phng php Winkler
ThS: Huynh Ngoc Phng Mai
Copyright 2006 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi r ngun khi bn pht hnh li thng tin t trang ny.
4-6
CNG TY MI TRNG
TM NHN XANH
Tel: (08)5150181
Fax: (08)8114594
www.gree-vn.com
GREE
Nu khng c oxy hin din, kt ta trng Mn(OH)2 s c hnh thnh khi thm vo
mu MnSO4 v alkali-iodine reagent (NaOH + KI). Nu oxygen hin din trong mu,
mt s Mn (II) c oxy ha thnh Mn(IV) v to kt ta nu. Phng trnh phn ng
nh sau:
hay
(4 - 6)
(4 - 7)
(4 - 8)
I2 khng ha tan trong nc, nhng dng phc vi iodine tha to thnh dng ha tan
tri - iodate, do trnh tht thot I2 khi dung dch:
I2 + I- I3-
(4 - 9)
4-7
CNG TY MI TRNG
TM NHN XANH
Tel: (08)5150181
Fax: (08)8114594
www.gree-vn.com
GREE
(4 - 10)
(4 - 11)
Khi c s hin din ca nitrite th khng th c sn phm cui c nh. Ngay lp tc,
mu xanh ca ch th tinh bt bin mt, nhng dng nitrite t phng trnh phn ng s
phn ng vi nhiu I- to thnh I2 v mu xanh ca h tinh bt s quay tr li.
Hin tng Nitrite d dng khc phc bng cch s dng sodium azide (NaN3). Rt d
trn azide vo alkali-KI. Khi thm acid sulfuric vo cc phn ng tip theo xy ra v
NO2- b ph hy:
NaN3 + H+ HN3 + Na+
(4 - 12)
(4 - 13)
Bng cch ny, nh hng ca nitrite c ngn chn v phng php Winkler tr
nn n gin v ph bin.
4.6 PHNG PHP IN CC MNG O OXY HA TAN
S dng mng in cc o DO ngy cng c ph bin do s pht trin ca
chng. Loi ny c bit hu hiu i vi vic xc nh profile DO trong dng chy.
in cc c th thp hn i vi s bin i su v nng DO, c th c t mn
hnh ni vi in cc trn b mt dng chy. Chng cng c th l lng trong b x l
sinh hc gim st mc DO mi thi im. Tc s dng oxygen sinh hc cng
c th c xc nh bi v tr ly mu cht lng trong 1 chai BOD v sau a in
cc vo quan st tc ph hy oxygen. Chng cng c th c s dng o
nhanh DO khi kim nh BOD. u im ca n s thy r khi phi phn tch mt lng
mu ln. Kh nng d mang theo khi i o c lm cho mng in cc tr thnh mt
thit b tuyt vi.
Mng in cc thng c kim tra bng cch o mu c phn tch ch tiu DO
bi phng php Winkler. Do , mi li t k thut phn tch Winkler s c hon
thin bng in cc. Trong sut qu trnh o DO, mt vn rt quan trng l mu phi
ThS: Huynh Ngoc Phng Mai
Copyright 2006 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi r ngun khi bn pht hnh li thng tin t trang ny.
4-8
CNG TY MI TRNG
TM NHN XANH
GREEN EYE ENVIRONMENT
GREE
Tel: (08)5150181
Fax: (08)8114594
www.gree-vn.com
4-9
CNG TY MI TRNG
TM NHN XANH
GREE
Tel: (08)5150181
Fax: (08)8114594
www.gree-vn.com
CHNG 5
(5 - 1)
5-1
CNG TY MI TRNG
TM NHN XANH
Tel: (08)5150181
Fax: (08)8114594
www.gree-vn.com
GREE
dC
dt
= k 'C
dC
dt
= C
(5 - 2)
Trong , C c trng cho nng ca cht hu c c kh nng oxy ha, t l thi gian
v k l hng s tc phn ng. Nh vy, vn tc phn ng gim khi nng cht
hu c C gim.
Trong phn tch BOD, L thng c dng thay cho C:
dC
= k 'L
dt
(5 - 3)
-dL/dt biu din tc phn hy cht hu c. Ly tch phn hai v Phng trnh (5
3) ta c:
Lt
= e k 't = 10 kt
L
(5 - 4)
Trong , k = k/2,303, cng thc ny biu din lng cht hu c cn li sau khong
thi gian t bt k.
Nu gi y l BOD ti thi im t v L l lng BOD tng hoc BOD cc i:
y = L (1 10-kt)
Gi tr k phi c xc nh bng thc nghim.
V phn ng phn hy cht hu c BOD l phn ng bc 1, th biu din lng cht
hu c cn li theo thi gian c dng parabol tng t ng cong phn r ca mt
nguyn t phng x. Do , th m t lng cht hu c b oxy ha theo thi gian s
l ng parabol i xng (Hnh 5.1).
V lng oxy c dng t l thun vi lng cht hu c b oxy ha, th biu din
lng oxy s dng theo thi gian cng c dng parabol nh ng m t lng cht
hu c b oxy ha Hnh 5.1. Hnh 5.2 biu din ng cong BOD hay oxy tiu th
theo thi gian.
5-2
CNG TY MI TRNG
TM NHN XANH
GREE
Tel: (08)5150181
Fax: (08)8114594
www.gree-vn.com
Chat hu c
-dC/dt = kC
Nhu
cau
oxy
sinh
hoa
(BOD)
(b)
ng cong oi vi
nhu cau lien ket
(carbonate ceous + s nitrat hoa)
(a)
ng cong oi vi
nhu cau co carbon 20oC
y = L (1-10-kt)
Gia tr L
0 2 4 6 8 10 12 14 16 18 20 22 24 26 28 30
nitrosomonat
nitrobacter
(5 - 5)
(5 - 6)
5-3
CNG TY MI TRNG
TM NHN XANH
GREEN EYE ENVIRONMENT
GREE
Tel: (08)5150181
Fax: (08)8114594
www.gree-vn.com
5-4
CNG TY MI TRNG
TM NHN XANH
GREEN EYE ENVIRONMENT
GREE
Tel: (08)5150181
Fax: (08)8114594
www.gree-vn.com
nh N v P, trong khi nhiu cht thi cng nghip thiu mt hoc i khi c hai
nguyn t ny. Do , vic s dng nc pha long l cn thit.
Nc pha long
Nhiu loi nc c th dng lm nc pha long trong th nghim BOD. Nc thin
nhin c th cha to v vi khun nitrat ha, hm lng khong thay i,... nn khng
thch hp. Nc my cng chu hu ht nhng hn ch ca cc dng nc b mt
thm vo l tnh kh ca phn clo cn li. Kinh nghim cho thy dng nc pha
long tng hp iu ch t nc ct hoc nc kh khong l tt nht.
pH ca nc pha long c th thay i t 6,5 n 8,5 khng gy nh hng n hot
ng ca vi khun saprophytic. Thng m dung dch bng hn hp phosphate pH
7,0. Dung dch m dng duy tr pH thch hp.
iu kin thm thu thch hp c duy tr bng K3PO4 v Na3PO4. Cc mui K, Na,
Ca v Mg thm vo to kh nng m v thm thu thch hp cng gp phn cung
cp cn thit cho s sinh trng v trao i cht ca vi sinh vt. FeCl3, MgSO4 v
NH4Cl cung cp Fe, S v N. Dung dch m phosphate nhm cung cp P. Trong trng
hp nhu cu oxy c cha nit phi c o, cn phi loi nit.
Nc pha long cha tt c nhng cht ch yu xc nh BOD tr vi sinh vt cn
thit. Nhiu cht c dng lm seed. Kinh nghim cho thy rng nc thi sinh
hot, c bit l nc t h thng cng chung l thch hp, thng dng 2 mL nc
thi cho mt lt nc pha long. Mt s loi nc sng cng tha yu cu, nhng phi
cn thn trnh dng nc c cha nit phi c o, cn phi loi nit.
Trong trng hp phi cung cp seed, nc pha long cn phi c ha trn vi
seed v cc cht dinh dng trc khi th nghim bo m tnh ng nht ca nc
pha long s dng.
Cui cng, nc pha long phi c sc kh n khi t bo ha oxy trc khi s
dng.
S pha long nc thi
Ngi phn tch t quyt nh mc pha long mu, thng thng nn pha long 3
t l khc nhau. Khi nng ca mu trong khong c bit, ch cn pha long 2 t
l khc nhau l . i vi mu khng bit trc nng , trong nhiu trng hp cn
phi pha long 4 t l khc nhau. Mu phn tch phi m bo c t nht 0,5 mg/L oxy
ha tan thi im cui ca giai on . Bng 5.1 biu din t l pha long cn thit
tnh theo % hoc ly trc tip vo chai BOD (dung tch 300 mL) bng pipet.
5-5
CNG TY MI TRNG
TM NHN XANH
GREE
Tel: (08)5150181
Fax: (08)8114594
www.gree-vn.com
Khong BOD
20.000 70.000
10.000 35.000
4.000 14.000
2.000 7.000
1.000 3.500
400 1.400
200 700
100 350
40 140
20 70
10 35
4 14
0-4
Khong BOD
30.000 105.000
12.000 42.000
6.000 21.000
3.000 10.500
1.200 4.200
600 2.100
300 420
60 210
30 105
12 42
6 21
07
Trong qu trnh phi nim ming chai BOD bng mt mng kh ngn khng kh
ha tan vo chai. Chai BOD phi c ra sch dung dch acid chromic hoc nc ty
ra. Nu dng nc ty ra, chai phi c ra li bng nc nng dit vi khun
nitrat ha. Sau ra li tht k bng nc my v trng ln cui bng nc ct hoc
nc kh khong.
Oxy ha tan ban u
Vi nhng mu c BOD < 200 mg/L, lng mu > 1,0%, kt qu phn tch s sai s
ng k nu oxy ha tan ca mu khc vi oxy ha tan ca nc pha long v khng
th hiu chnh c. Nu t l pha long < 20%, mu c n nh nhit 200C,
sc kh n bo ha, khi xem nh mu c cng nng oxy ha tan vi nc pha
long. Do , khng cn phi xc nh nng oxy ha tan ca mu. Nu t l pha
long > 20%, cn phi xc nh nng oxy ha tan ca mu.
Trong phn tch BOD, gim nng oxy ha tan sau 5 ngy phi hn 2 mg/L v
nng oxy ha tan cn li phi ln hn 0,5 mg/L, sai s th nghim khong 5%.
5.4 VN TC CA QU TRNH OXY HA SINH HA
Hng s tc ca phn ng phn hy cht hu c BOD c xem l k =0,10/ngy
200C. Gi tr ny c c t nhiu nghin cu v nc sng b nhim v nc thi
sinh hot M v Anh. Kt qu th nghim i vi nc thi cng nghip s dng
nc pha long tng hp cho thy k > 0,10/ngy v gi tr k ca cc loi nc thi
khc nhau. Gi tr k ca nc thi sinh hot thay i ng k mi ngy v gi tr trung
bnh l 0,17/ngy, khc vi gi tr 0,10/ngy nh xc nh trc y. Cc gi tr k
ca nc thi qua x l sinh hc s thp hn nc thi cha x l. Yu t khc nh
hng n kt qu o c BOD l nhit . Bin thin BOD theo thi gian c biu
din Bng 5.2.
ThS: Huynh Ngoc Phng Mai
Copyright 2006 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi r ngun khi bn pht hnh li thng tin t trang ny.
5-6
CNG TY MI TRNG
TM NHN XANH
Tel: (08)5150181
Fax: (08)8114594
www.gree-vn.com
GREE
1
2
3
4
5
6
7
10
20
k = 0,10
20,6
37
50
60
68
75
80
90
99
k = 0,15
29,2
50
64
75
82
87
91
97
99
k = 0,20
36,9
60
75
84
90
94
96
99
99
k = 0,25
43,8
68
82
90
94
97
98
99
99
Bng 5.2 cho thy phn ng BOD thay i rt ln ty thuc vo tc phn ng. Cc
gi tr BOD5 bng khong 68% BOD tng k = 0,1/ngy v bng 94% khi k =
0,25%/ngy.
ngha quan trng ca k trong vic xc nh hng pht trin phn ng BOD c
minh ha Hnh 5.3. i vi mt cht thi c gi tr L cho trc, gi tr BOD5 s thay
i ng k trong vng 15 ngy. Trc y, thng biu din BOD5 ngy theo L bng
cch cho k = 0,10/ngy. Hnh 5.4 cho thy gi tr L ca mt mu vi BOD5 = 200 thay
i theo gi tr k.
k = 0,30
300
BOD (mg/L)
250
k = 0,15
200
k = 0,08
k = 0,10
150
100
50
0
10
Thi gian (ngay)
15
20
5-7
CNG TY MI TRNG
TM NHN XANH
GREEN EYE ENVIRONMENT
GREE
Tel: (08)5150181
Fax: (08)8114594
www.gree-vn.com
(5 - 10)
BOD ca dung dch glucose c nng 300 mg/L theo l thuyt l 320 mg/L. Thc t,
BOD20 dao ng t 250 n 285. Nh vy, khng phi tt c glucose c chuyn
thnh CO2 v H2O.
vi sinh vt oxy ha cht hu c, cht hu c phi l thc n cn thit cho s sinh
trng v pht trin ca vi sinh vt. Nh vy, mt phn cht hu c c chuyn vo
m t bo v di tr khng b oxy ha cho n khi vi sinh vt s dng cc cht hu c
ny trong qu trnh h hp ni bo. Khi vi sinh vt cht chng tr thnh thc n cho vi
sinh vt khc v bin thnh carbonic v nc. Vi sinh vt sng cng nh cht, dng
lm thc n cho nhng sinh vt cao cp hn chng hn nguyn sinh ng vt. Lng
cht hu c cn li khng b phn hy sinh hc l bn.
5.6 S KHC NHAU GIA TC QUAN ST C V TC BC I
Kho st gi tr BOD ca cc cht hu c ha tan vi gi thit phn ng bc 1. Trong
nhiu trng hp, bin thin BOD xy ra theo hai pha tng t nh Hnh 5.2. Tuy
nhin, pha th hai khng phi do s nitrat ha m do tc dng bc 2 ca protozoa:
trong mt hoc hai ngy u ca giai on , cht hu c ha tan b tiu th nhanh,
khong 30% n 50% b oxy ha v phn cn li c chuyn vo t bo vi sinh vt.
Khi s chuyn ha ny c hon thnh, tc oxy ha gim do qu trnh h hp ni
bo ca vi sinh vt. Mt hoc hai ngy sau tc oxy ha tng ln bc hai do s tng
mt protozoa dng vi sinh vt lm thc n. Nh vy, protozoa cng ng vai tr
rt quan trng trong th nghim BOD.
5.7 NG DNG CA S LIU BOD
S liu BOD c dng rng ri trong thc t k thut mi trng. BOD l ch tiu
quan trng nh gi tnh cht nc thi sinh hot v nc thi cng nghip. BOD l
ch tiu duy nht xc nh lng cht hu c c kh nng phn hy sinh hc. BOD
cn l ch tiu nh gi lm t sch cc ngun nhn v l tiu chun kim tra cht
lng ca cc dng thi vo ngun nc ny. BOD l c s chn phng php x
l v xc nh kch thc ca nhng thit b v nh gi hiu qu ca tng n v
trong h thng x l.
ThS: Huynh Ngoc Phng Mai
Copyright 2006 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi r ngun khi bn pht hnh li thng tin t trang ny.
5-8
CNG TY MI TRNG
TM NHN XANH
GREE
Tel: (08)5150181
Fax: (08)8114594
www.gree-vn.com
CHNG 6
NHU CU OXY HA HC
6.1 GII THIU CHUNG
Ch tiu COD c dng xc nh hm lng cht hu c c trong nc thi sinh
hot v nc thi cng nghip. COD l lng oxy cn thit oxy ha cht hu c
thnh CO2 v H2O di tc dng ca cc cht oxy ha mnh. Phng trnh phn ng
oxy ha c th biu din n gin nh sau:
CnHaObNc + (n + a/4 - b/2 - 3/4c) O2 nCO2 + (a/2 - 3/2c)H2O + cNH3
(6 - 1)
6-1
CNG TY MI TRNG
TM NHN XANH
GREE
Tel: (08)5150181
Fax: (08)8114594
www.gree-vn.com
2-
(6 - 2)
Trong
d = 2n/3 + a/6 - b/3 - c/2
Phng php phn tch mu c COD cao
Trong bt k phng php xc nh COD no, cht oxy ha phi cn d sau phn ng
m bo cc cht hu c b oxy ha hon ton.
Do phi c mt lng thch hp cht oxy ha cn tha sau phn ng i vi tt c
cc mu, t mi xc nh c lng thc s tham gia phn ng.
Hu nh tt c cc dung dch ca cc cht kh u b oxy ha dn dn bi oxy khng
kb ha tan vo dung dch tr khi mu c bo qun khng tip xc vi khng kh. Ion
Fe2+ l tc nhn kh hiu qu ca dichromate. Dung dch cha Fe2+ c pha t
Ferrous Ammonium Sulfate (FAS) kh tinh khit v bn vng. Tuy nhin trong dung
dch, Fe2+ b oxy ha dn dn bi O2 do cn phi chun b li mi khi s dng. Phn
ng gia FAS v K2Cr2O7 c biu din nh sau:
6Fe2+ + Cr2O72- + 14H+ 6Fe3+ + 2Cr3+ + 7H2O
Mu trng
6-2
CNG TY MI TRNG
TM NHN XANH
GREE
Tel: (08)5150181
Fax: (08)8114594
www.gree-vn.com
3
Vmau trang nhiet o phong
x 0,1 x 8000
(A - B) x M x 8000
mL mau phan tch
6-3
GREE
Tel: (08)5150181
Fax: (08)8114594
www.gree-vn.com
CHNG 7
ST & MANGAN
7.1 GII THIU CHUNG
C st v mangan u gy nh hng ng k n vic cp nc, c bit i vi
ngun nc ngm. Mt s ngun nc ngm khng cha st v mangan nhng mt
s khc li lun cha lng ng k. iu ny ch c th gii thch c trn c s
ha v c.
Fe tn ti trong t v khong cht ch yu di dng oxyt st (III) khng tan v pyrit
st (FeS2). mt s ni, st tn ti di dng FeCO3 t tan. V nc ngm thng
cha mt lng ng k CO2, FeCO3 c th b ha tan theo phng trnh phn ng
sau:
FeCO 3 + CO 2 + H 2 O Fe 2+ + HCO 3 - (1)
BB
BB
BB
BB
BB
BB
PP
PP
BB
PB
PP
7-1
Tel: (08)5150181
Fax: (08)8114594
www.gree-vn.com
GREE
Qu trnh oxy ha pyrit st (FeS2) khng tan cng l nguyn nhn to ra mi trng k
kh v s hnh thnh sulfat st ha tan:
2 FeS 2 + 7O 2 + 2H 2 O 2 Fe 2+ + 4SO 4 2- + 4H +
BB
BB
BB
BB
BB
BB
PP
PP
BB
PB
PP
PP
(2)
PP
(3)
7-2
Tel: (08)5150181
Fax: (08)8114594
www.gree-vn.com
GREE
BB
BB
BB
BB
BB
PP
PP
PP
BB
BB
BB
PB
PP
BB
BB
BB
PB
PP
BB
PB
PP
PP
PP
(6)
7-3
GREE
Tel: (08)5150181
Fax: (08)8114594
www.gree-vn.com
7-4
GREE
Tel: (08)5150181
Fax: (08)8114594
www.gree-vn.com
CHNG 8
SULFATE
8-1
Tel: (08)5150181
Fax: (08)8114594
www.gree-vn.com
GREE
H 2S
S=
SO2
SO3=
Chat thai
hu c
h
Urin
Lu
huynh
SO3
SO4=
Protein
ong vat
Protein
thc vat
Vn v mi
Khi khng c s hin din ca oxy, sulfate c coi nh l cht cung cp oxy (chnh
xc hn l cht nhn in t) cho qu trnh oxy ha sinh ha ca vi khun k kh. Trong
iu kin k kh, sulfate b kh thnh S2-. Ion S2- s kt hp vi ion H+ vi hng s
phn ly KA1 = 9,1.10-8. Quan hgia cc dng H2S, HS- v S2- ti cc pH khc nhau
ca dung dch cha 10-3 M H2S (hay 32 mg/L H2S) c trnh by trong Hnh 8.2.
8-2
GREE
Tel: (08)5150181
Fax: (08)8114594
www.gree-vn.com
100
80
S=
HS-
60
%
40
H 2S
20
0
5
8
pH
10
11
Hnh 8.2 Quan h gia cc dng H2S, HS- v S2- ti cc pH khc nhau ca dung dch
cha 10-3 M H2S (hay 32 mg/L H2S).
Ti pH ( 8 trong dung dch tn ti ch yu hai dng HS- v S2-, H2S ch tn ti mt lng
rt nh, v vy p sut ring phn ca n rt thp. Do , vn mi khng xy ra. Ti
pH < 8 cn bng hng ti s hnh thnh H2S, ti pH = 7, 80% S2- dng H2S. Khi
mt lng ln sulfate b kh thnh ion sulfide, p sut ring phn ca H2S gy ra
vn v mi. Do c tnh ca kh H2S, trong khng kh hm lng ca H2S nn nh
hn 20 ppm.
n mn ng ng
S n mn nh cng (crown) ca ng bton l c bit nghim trng khi m nc
thi sinh hot c nhit cao, thi gian lu trong cng di v nng sulfate cao, iu
ny xy ra nhiu vng ca M, c bit nhng vng pha nam nc ny.
Nguyn nhn ca s n mn c cho l do H2S v H2SO4 bi qu trnh kh sulfate
thnh H2S v t H2S thnh H2SO4. Thc ra H2S, hay H2S acid, l mt acid yu, yu
hn c H2CO3 v t nh hng n bton c cht lng cao. Tuy nhin, trong h thng
cng thot nc t chy , H2S l nguyn nhn gin tip gy ra s n mn nh cng.
i vi cng thot nc t chy thng t dng trong nhng mi trng c s hin
din ca sulfate v c nhng bin i sinh hc. H thng cng l mt phn ca h
thng x l v trong qu trnh vn chuyn nc thi lun xy ra cc bin i sinh hc.
Nhng bin i ny i hi c mt ca oxy, nu lng oxy khng do qu trnh thng
gi t nhin ca khng kh trong cng, qu trnh kh sulfate thnh sulfide s xy ra.
pH thng thng ca nc thi, hu ht S2- dng H2S v mt phn ca n bay vo
lp khng kh trn lp nc thi trong cng. Nu h thng cng c thng gi tt
v thnh cng v nh cng kh ro, vic hnh thnh ca H2S khng gy ra s n mn
cng. Tuy nhin, trong trng hp thng gi km, thnh v nh cng m t, H2S s
ha tan vo lp nc trn thnh v nh cng tng ng vi p sut ring phn ca n
trong khng kh hin din trong cng. iu ny hu nh khng gy nguy hi no.
ThS: Huynh Ngoc Phng Mai
Copyright 2006 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi r ngun khi bn pht hnh li thng tin t trang ny.
8-3
GREE
Tel: (08)5150181
Fax: (08)8114594
www.gree-vn.com
Vi khuan
H2SO4
Moi trng e vi
khuan oxy hoa H2S
Giot nc
O2
H 2S
O
H 2S 2
H2 S
O2
Khong kh O2
H 2S
H2 S
O2
H 2S
Nc thai
ieu kien S=
k kh
S= + 2H+ H2S
So
=
4
Hnh 8.3 S hnh thnh H2S v s n mn do qu trnh oxy ha H2S thnh H2SO4 trong cng.
Nhng vn ng quan tm khc
Trong khai thc khong sn (bng phng php sa lng) v than, nc thi hoc nc
r r thng c pH thp v nng sulfate cao. Lng sulfide trong khong s c
oxy ha do hot ng ca vi sinh vt v cc tc nhn ha hc to thnh acid
sulfuric.
Khng nhng iu ny lm gia tng hm lng sulfate trong nc thi ra t cc m m
cn lm gim pH v tng hm lng st v iu ny lm gim cht lng nc. Trong
trng hp ny, bin php c dng l ph kn m trnh oxy v nc i vo m
trnh phn ng trn xy ra.
Qu trnh t nhin liu ha thch cng to ra mt lng SOx, nhng kh ny khi thy
phn trong nc ma hnh thnh acid sulfuric v s gy ra vn ma acid.
8.2 CC PHNG PHP PHN TCH
C 4 phng php chun c dng phn tch hm lng sulfate trong nc, trong
phng php sc k ion l phng php tt nht v c th xc nh sulfate trong
nc nng thp n 0,1 mg/L. Ba phng php cn li l da trn lng BaSO4
ThS: Huynh Ngoc Phng Mai
Copyright 2006 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi r ngun khi bn pht hnh li thng tin t trang ny.
8-4
GREE
Tel: (08)5150181
Fax: (08)8114594
www.gree-vn.com
khng tan to thnh khi thm mt lng d BaCl2 vo trong mu. S khc bit gia ba
phng php cn li l s khc nhau trong phng php xc nh lng BaSO4 hnh
thnh. Trong phng php khi lng, lng kt ta BaSO4 to thnh c mang cn.
Trong phng php o c, lng BaSO4 c xc nh da trn nh hng ca
kt ta n qu trnh truyn nh sng. Trong phng php Methylthylmol Bule, lng
Ba d c xc nh bng phng php o mu t tnh ra lng Ba kt hp vi
Sulfate. Vic la chn phng php o ph thuc vo mc ch xc nh v nng
sulfate trong mu. Trong bi ny, ba phng php o da vo lng BaSO4 s c
trnh by.
Phng php khi lng
Phng php khi lng cho kt qu kh chnh xc v c s dng xc nh hm
lng sulfate trong mu c nng trn 10 mg/L. Ch , khi cnh nh lng ca
phng php ny ph thuc vo kh nng kt hp ca Ba2+ vi SO42- hnh thnh
BaSO4 t tan nh sau.
kt ta hon ton, mt lng BaCl2 d c thm vo nc c acid ha vi
HCl v c gi gn im si. Vic mu c acid ha l loi tr kt ta BaCO3
c th xy ra nhit cao i vi nc c kim cao.
Do BaSO4 c ho tan nh (Ksp = 1x10-10), c th xem nh hu ht cc kt ta to
thnh dng keo, keo ny rt kh tch ra bng cc phng php lc thng thng.
khc phc iu ny, mu c gia nhit chuyn tt cc cc ta t dng keo thnh
dng tinh th c th tch ra bng cch lc. BaSO4 tinh th thng rt nh, v vy
phi la chn loi giy lc ph hp. Khi thc hin qu trnh lc, nn thc hin ht sc
cn thn m bo ton b lng kt ta c gi li trn giy lc v cc mui khc
c loi b bng cch ra. Mc d phng php ny c chnh xc cao nhng tn
rt nhiu thi gian. Kt ta BaSO4 sau lc c xc nh bng cch hoc l cn khi
lng tro sau khi t phn hy giy lc, hoc l cn cng vi giy lc sau tr i
khi lng giy lc c cn ban u.
Phng php o c
Phng php xc nh sulfate bng cch o c da trn s hnh thnh BaSO4
dng keo sau khi thm BaCl2 vo mu. tng hiu qu hnh thnh keo BaSO4 dung
dch m acid cha cc MgCl2, KNO3, CH3COONa v CH3COOH c cho vo. Bng
vic chun ha phng php to keo BaSO4 l lng, sulfate c xc nh bng cch
ny p ng c nhiu mc ch khc nhau. Phng php ny cho kt qu rt nhanh
v c ng dng rng ri. Khi nng ca sulfate ln hn 10 mg/L, trc khi thc
hin phng php ny, mt lng nh mu c ly sau pha long thnh 50 mL
sau thc hin theo phng php cp xc nh. s liu chnh xc, trong
khi thc hin php o lun phi s dng mu chun loi b cc sai s c th xy ra
do thao tc v cc cht thm vo.
8-5
GREE
Tel: (08)5150181
Fax: (08)8114594
www.gree-vn.com
8-6
GREE
Tel: (08)5150181
Fax: (08)8114594
www.gree-vn.com
CHNG 9
9-1
GREE
Tel: (08)5150181
Fax: (08)8114594
www.gree-vn.com
9-2
Tel: (08)5150181
Fax: (08)8114594
www.gree-vn.com
GREE
Cng thc
Na3PO4
Na2HPO4
NaH2PO4
(NH4)2HPO4
Na3(PO4)6
Na5P3O10
Na4P2O7
Tt c nhng polyphosphate (nhng phn t thy phn thnh phosphate) thy phn
hon ton trong dung dch nc v tr li thnh nhng dng ortho m chng bt
ngun.
Na4P2O7 + H2O 2 Na2HPO4
(9 - 1)
9-3
Tel: (08)5150181
Fax: (08)8114594
www.gree-vn.com
GREE
(9 - 3)
Polyphosphates
Polyphosphate c th chuyn ha thnh orthophosphate bng cch un si mu
c acid ha ti thiu 90 pht. S thy phn ny c th c thc y bi nhit trong
autoclave 20 psi. Lng acid tha thm vo xc tc tng tc thy phn phi
c trung ha trc khi tip tc thm dung dch ammonium molybdate vo. Lng
orthophosphate xut pht t polyphoste c o bng mt trong nhng phng php
k trn. Lng polyphosphate c tnh nh sau:
Tng hm lng phosphate v c orthophosphate = polyphosphate
(9 4)
9-4
GREE
Tel: (08)5150181
Fax: (08)8114594
www.gree-vn.com
Phosphorus hu c
Cc k s rt quan tm n vic o lng hm lng phosphorus hu c c trong cht
thi cng nghip v c trong bn. phn tch c i hi cht hu c phi c
ph hy sao cho phosphorus c gii phng di dng ion phosphate. Cht hu c
c th b ph hy bi mt trong 3 phng php oxy ha m hoc phng php chuyn
ha da theo Standard Method. Cht oxi ha c s dng khc vi nhng cht
trong phng php chuyn ha v c th l perchloric acid, nitric acid sulfuric acid
hay persulphate. Acid perchloric l cht oxi ha mnh nht, nhng n cng l cht c
hi nht. trnh nguy him t nhng v n, loi m c bit phi c s dng trong
qu trnh chuyn ha v phi thm vo mt s ha cht. V nhng l do ny, s chuyn
ha nh acid perchloric nn c thc hin bi nhng nh ha hc c kinh nghim v
cn thn. S dng cht oxi ha l persulphate khi thc nghim chng minh rng kt
qu thu c l ph hp.
Mt khi s chuyn ha hon tt, vic o lng phosphorus gii phng c th c
lm bng bt k mt phng php o orthophosphate no. Tt c nhng dng
phosphorus (tng) c o t s xc nh phosphorus hu c. Do vy, lng
phosphorus hu c c tnh nh sau:
Tng phosphorus phosphorus v c = phosphorus hu c
(9 - 5)
9-5