1. Th no l CNTT? Cho bit nhng ni dung ch yu ca CNTT?

2. Cho bit nhng cng hin v hn ch ca CNTT?

3. Cho bit hon cnh lch s ra i v nhng t tng ch yu ca
CNTT?
4. Vai tr ca CNTT i vi s ra i ca phng thc SX TBCN v
s pht trin ca KT hc TS? YN ca CNTT i vi VN hin nay?
5. V sao CNTT nh gi cao vai tr ca tin, coi tin l tiu chun
cn bn ca ca ci quc gia?
6. Theo C.Mc trong tt c mi thi k, vng bc l cha kha m
tm can ca giai cp t sn. Cu ni c ng vi thi k thng
tr ca CNTT hay khng? V sao?
7. Nhn xt cu ni ca Thomasmun Thng mi l hn th vng
i vi s phn thnh ca 1 quc gia. Khng c php l no khc
kim tin tr thng mi v rt ra YN thc tin i vi nc ta
hin nay.
8. NX lun im ca Moncretien Ni thng l h thng ng dn.
Ngoi thng l my bm. Mun tng ca ci phi c ngoi
thng, nhp dn ca ci qua ni thng v rt ra YN thc tin
i vi nc ta hin nay.
9. Anh/ch c sng bi tin t khng?
10.Hon cnh xut hin v c im ch yu ca CNTN.
11.Trng phi trng nng ph phn nhng quan im ca CNTT
nh th no?
12.Trnh by ni dung l thuyt sn phm thun ty ca F.Quesnay.
Cho bit nhng hn ch ca l thuyt ny.
13.Ti sao ni trong l thuyt sn phm thun ty chng ta thy CNTN
c mt bc li so vi CNTT?
14.YN ca biu KT ca F.Quesnay?
15.Phn tch 1 l lun kinh t ca ch ngha trng nng: Hc thuyt v
trt t t nhin.
16.Hon cnh lch s ra i v c im ch yu ca KTCTTSC
Anh.
17.So snh c im ch yu ca KTCTTSC Anh v Php.
18. Phng php nghin cu ca trng phi kinh t chnh tr hc t
sn c in Anh? Dng mt l lun kinh t chng minh/th hin.
19.Chng minh rng W.Petty l nh KT hc ca thi k qu t
CNTT sang KTCTTSC.
20.Chng minh rng Petty l ngi t nn mng cho nguyn l GT
lao ng.
21.Hy ch ra nhng cng hin v hn ch ca trng phi c in
Anh trong l lun gi tr lao ng.
1

22.Theo Petty, GTHH l s phn nh tin t ging nh nh sng ca

mt trng l s phn nh nh sng ca mt tri. NX lun im
trn.
23.Theo Petty, lao ng l cha, t ai l m ca ca ci. NX lun
im trn.
24.Phn tch nhn xt ca K.Marx: phng php ca Adam Smith
mang tnh 2 mt, mt mt l khoa hc cn mt khc l tm thng.
Hy ly l thuyt GT ca A.Smith chng minh nhn xt trn.
25.Chng minh rng AS n gin ha cc chc nng khc ca tin,
a chc nng phng tin lu thng ln hng u.
26.Chng minh rng: A.Smith l nh l lun gi tr lao ng song l
lun gi tr ca ng vn cha ng nhiu mu thun v sai lm.
27. Chng minh rng AS mc sai lm trong xc nh c cu
GTHH.
28.Cho bit nhng cng hin ca Ricardo trong l thuyt GT lao
ng.
29.Cng hin v hn ch ca KTCTTSC Anh trong l thuyt tin t.
30.V sao Ricardo ph nhn khng hong KT? Theo K.Marx, nguyn
nhn ca khng hong KT l g?
31.Ti sao ni D.Ricardo a trng phi c in Anh ln n nh
cao nhng khng th n tn cng c?
32.Da vo l lun gi tr lao ng ca cc i biu W.Petty, A.Smith,
D.Ricardo chng minh: trng phi c in Anh mc d c
nhiu ng gp trong vic xy dng v pht trin l lun gi tr lao
ng song vn khng th pht trin l lun ti cng. K.Marx
c nhng cng hin g mi vo l lun gi tr lao ng?
33.A.Smith v D.Ricardo bn lun nh th no v c cu gi tr hng
ha? K.Marx b sung v pht trin nh th no?
34.W.Petty, A.Smith, D.Ricardo cp nh th no v quy lut lu
thng tin t. Cho bit nhng hn ch ch yu ca cc i biu
trng phi c in Anh trong l lun tin t.
35.Trnh by ni dung ca hc thuyt v bn tay v hnh ca
A.Smith. Trong h thng hc thuyt kinh t hin i, hc thuyt
ny c vai tr nh th no.
36.Theo P.Samuelson, A.Smith l nh tin tri ca t tng t do kinh
t, da vo hc thuyt kinh t ca A.Smith chng minh iu .
37.Nhng hc thuyt kinh t no k tha v pht trin t tng t
do kinh t ca A.Smith.
38.Cho bit ngha l lun v thc tin c rt ra t vic nghin cu
l lun bn tay v hnh ca A.Smith.
39.Hon cnh ra i v c im ch yu ca KTCT tm thng.
40.Ni dung thuyt nhn khu ca Malthus v nhn xt.
2

41.L thuyt GT ch li ca J.B.Say, l thuyt khng hong KT. Ti

sao Say ph nhn khng hong KT? K.Marx gii thch khng
hong KT ntn?
42.Cho bit hon cnh ra i v c im ch yu ca trng phi tn
c in.
43.V sao ni trng phi tn c in va c nhng k tha va c
im khc bit vi trng phi c in.
Hoc: So snh c im phng php lun ca trng phi tn c
in trng phi c in.
44.Ti sao trng phi tn c in cn c gi l trng phi gii
hn? Da vo cc l thuyt ca n chng minh.
45.Trnh by l lun ch li gii hn v gi tr gii hn ca trng phi
thnh Vin (o), T tng gii hn trong kinh t c hc
thuyt kinh t ca nhng trng phi no vn dng v pht trin?
46.Chng minh rng trng phi gii hn o xa ri nguyn l GT
lao ng m i theo nguyn l GT ch li.
47.Trnh by ni dung l thuyt nng sut gii hn ca J.B.Clark. Da
trn c s no m Clark a ra nguyn tc tr lng cho CN theo
sn phm gii hn? Theo em, nguyn tc tr lng nh vy c cn
tn ti quan h bc lt khng, v sao?
(hoc: nu c s Clark a ra l thuyt phn phi thu nhp)
48.Trnh by ni dung l thuyt cn bng tng qut cc loi TT ca
Leon Wallas. L thuyt ny c khc phc c khng hong KT,
tht nghip, lm phtkhng?
49.V sao ni thuyt cn bng tng qut cc loi TT ca Leon Wallas
th hin s k tha, pht trin bn tay v hnh ca Adam Smith,
ng thi th hin r phng php lun ca trng phi tn c
in?
50.Trnh by ni dung, YN l thuyt gi c Marshall v rt ra ngha
l lun v thc tin t vic nghin cu l thuyt ny. L thuyt ny
c khc phc c khng hong KT khng? V sao? (khng hong
tha cung>cu: c trng ca CNTB)
51.Trnh by c im phng php lun ca trng phi Tn c in,
hy ch r l thuyt gi c ca Alfred Marshall th hin c
im phngphp lun ca trng phi Tn c in.
52.Chng minh rng l thuyt kinh t ca trng phi Tn c in l
c s hnh thnh kinh t hc vi m.
53.Hon cnh lch s ra i v c im ch yu ca trng phi
Keynes.

54.Phn tch c im phng php lun trong l thuyt vic lm ca

Keynes. V sao ni l thuyt ny va c s k tha li va th hin
khuynh hng i lp vi trng phi tn c in
55.So snh c im ca trng phi keynes v trng phi tn c
in
56.V sao trng phi Keynes li c gi l trng phi trng cu?
57.Quan im trng cu th hin ntn trong l thuyt vic lm ca
keynes?
58.Cho bit quan im ca Keynes v vn tht nghip ca CNTB.
Trnh by tm tt l thuyt vic lm ca Keynes?
59.Cho bit quan im ca Keynes v khuynh hng tiu dng v
khuynh hng tit kim. Vai tr ca khuynh hng tiu dng gii
hn i vi u t?
60.Cho bit quan im ca Keynes v li sut. V sao trong l thuyt
KT ca Keynes, li sut li c coi l cng c iu tit v m
quan trng?
61.Cho bit ngha ca l thuyt s nhn u t trong hc thuyt ca
Keynes?
62.Cho bit s tc ng ca nhng khuynh hng tm l n u t
v vic lm trong l thuyt chung v vic lm?
63.Trnh by ni dung v l thuyt s can thip nh nc v KT ca
Keynes. Cho bit vai tr ca nh nc trong l thuyt ny? V sao
Keynes c nh gi l cng trnh s v ch ngha t bn nh
nc?
64.Cho bit c im ch yu ca l thuyt Keynes. Nhng c im
c th hin trong l thuyt v s can thip ca nh nc vo
kinh t nh th no? Cho bit hc thuyt kinh t no hn ch bn
tay ca nh nc, hc thuyt no coi trng c hai bn tay?
65.Cho bit nhng cng hin v hn ch ca L thuyt KT ca
Keynes.
66.Chng minh rng l thuyt kinh t ca Keynes l c s hnh thnh
kinh t v m.
67.Cho bit nguyn nhn dn n s khi phc li l thuyt t do kinh
t v c trng ni bt ca ch ngha t do mi.
68.Phn tch c im phng lun ca ch ngha t do mi, so snh
nhng c im ging v khc nhau v c im ca 2 trng phi
t do c v t do mi
69.Trnh by nhng c im c bn ca ch ngha t do mi, c
im ny c th hin nh th no trong l thuyt nn kinh t th
trng x hi ca CHLB c?
70.Phn tch l thuyt trng tin hin i ca Mitol Friedman. Phn
bit s khc nhau c bn vi l thuyt kinh t ca Keynes.
4

71.Trnh by nhng quan im ca trng phi trng cung ng thi

ch r l thuyt trng cung i lp vi hc thuyt kinh t ca
Keynes nhng im no.
72.Phn tch nguyn nhn xut hin v c im phng php lun
ca trng phi chnh hin i.
73.Phn tch c im phng php lun ca trng phi chnh hin
i. So snh vi c im phng php lun ca ch ngha t do
mi.
74.C ch th trng c Paul A.Samuelson cp nh th no
trong l thuyt v nn kinh t hn hp? Cho bit trong s pht trin
ca kinh t hc, trng phi no nhn mnh v c ch thi trng?
75.Theo Paul A.Samuelson: sau khi tm hiu k v bn tay v
hnh chng ta khng nn qu say m vi v p ca c ch th
trng, coi l hin thn ca s hon ho, l tinh ty ca s hi
ha nm ngoi tm tay ca mi ngi. Hy phn tch lun im
trn v cho bit hc thuyt kinh t ca trng phi no nhn mnh
bn tay v hnh.
76.Ti sao khi nn kinh t vn ng theo c ch th trng, nh nc
li phi can thip vo kinh t? Trong lch s cc trng phi no
cao vai tr t iu tit ca c ch th trng? trng phi no
cao c ch ca nh nc?
77.Trnh by khi qut v l thuyt nn kinh t hn hp ca Paul
A.Samuelson. Lin h vi nn kinh t nc ta hin nay
78.Theo Samueslson: iu hnh mt nn kinh t khng c chnh ph
hoc th trng th cng nh nh v tay bng mt bn tay vy
Hy nhn xt lun im ni trn v rt ra ngha thc tin t lun
im .
79.Phn tch c trng c bn ca cc nc ang pht trin.
80.Tng tng KT, pht trin KT l g? Cc nhn t nh hng n
tng trng KT.
81.Trnh by ni dung l thuyt ct cnh ca W.W.Rostow. YN i vi
nc ta?
82.Cho bit quan im ca Samuelson v c hch t bn ngoi i
vi cc nc ang pht trin. Theo anh/ch, c hch c cn thit
i vi nc ta khng?
83.Trnh by tm tt ni dung ci vng lun qun v YN thc tin ca
n.
84.So snh s khc nhau gia l thuyt m hnh KT nh nguyn v
chu gi ma. Theo anh/ch, l thuyt no hiu qu, ph hp vi
VN hn?

P N
Cu 1: Th no l CNTT? Cho bit nhng ni dung ch yu ca CNTT?
* Khi nim:
CNTT l h t tng ca giai cp t sn thng nghip trong thi k
tch ly nguyn thy TB. N thuyt minh s ra i ca CNTB i hi
phi tch ly vn tin t v nh nc phi c nhng chnh sch nh th
no thc y nhanh chng s ra i ca CNTB.
* Nhng ni dung ch yu ca CNTT:
- nh gi cao vai tr ca tin, coi tin l tiu chun cn bn ca ca ci
quc gia. Mt nc cng c nhiu tin (vng) th cng giu c. Tt c cc
chnh sch KT phi nhm mt mc ch l lm gia tng khi lng tin
t. HH ch l phng tin t n ci ch cui cng l tin t.
Trong bi Li bn v ti chnh nc Ph (21/2/1849) K.Marx khng
nh Trong tt c cc thi k, vng bc l cha kha m tm can ca
giai cp TS.
Nguyn nhn:
+ cha hiu c bn cht ca tin, thy rng tin v HH l khc nhau
+ h ang trong thi k tch ly vn tin t (theo C.Mc cc nc
chu u ang kht tin)
- khi nh gi cc hot ng ngh nghip: coi tin l tiu chun nh
gi mi hnh thc ngh nghip
+ hot ng no mang li tin cho QG l tch cc
+ hot ng no khng mang li tin cho QG l tiu cc, khng c li
Quan nim sai lm rng cng nghip ch thay i hnh thi ch khng
thay i v cht, v khng lm ra tin li mt tin mua nguyn liu nn l
hot ng tiu cc (tr CN khai thc vng, bc); hot ng nng nghip
ch l trung gian gia tch cc v tiu cc, khng lm tng thm v cng
khng lm tiu hao ca ci; rng ch c hot ng ngoi thng mi l
ngun gc tht s ca ca ci.
Ni thng l h thng ng dn. Ngoi thng l my bm. Mun
tng ca ci phi c ngoi thng, nhp dn ca ci qua ni thng
(Moncretien, i biu ngi Php).
- cho rng bn cht ca li nhun thng nhip l kt qu ca trao i
khng ngang gi, l s la gt nh trong chin trannh, mua r bn t, n
cp v la o. Khng mt ngi no thu c li m li khng lm thit
k khc.

Ni thng khng lm cho khi lng ca ci tin t ca QG tng ln,

m ch l s mc ti ln nhau. Mun gia tng khi lng tin t ca QG
phi dng ngoi thng. Dn tc ny c li th dn tc khc phi chu
thit. Mun ginh phn thng trong quan h ngoi thng th phi xut
siu (xut nhiu, nhp t).
- nh gi cao vai tr KT ca nh nc, da vo nh nc lm giu
cho giai cp TS, coi chnh sch nh nc gi vai tr quyt nh i vi
nn KT m khng ch trng cc qui lut KT khch quan do h cha bit
n cc qui lut ny.
Cu 2: Cho bit nhng cng hin v hn ch ca CNTT?
* Nhng cng hin ca CNTT:
- V thc tin: cc quan im ca CNTT gip giai cp TS thng
nghip tch ly vn tin t, to iu kin vt cht cho CNTB ra i nhanh
chng.
- V l lun: CNTT to tin l lun cc trng phi KT hc sau ny
tip tc pht trin:
+ xem xt ca ci di hnh thi gi tr
+ cp n mi quan h lu thng HH tin t
+ cp vai tr KT ca nh nc ( c s cho cc trng phi sau
ny XD l thuyt bn tay hu hnh)
* Nhng hn ch:
- Cc quan im ca CNTT t c tnh l lun m thng c nu ra di
hnh thc li khuyn, xut pht t kinh nghim thc tin
V vy nhng li khuyn ng sai ch l ngu nhin, cha phn
nh c bn cht hin tng.
- i tng nghin cu: CNTT ch nghin cu lnh vc lu thng, tc l
ch kho st ci v bn ngoi ca qu trnh SX
Cho nn CNTT cho rng lu thng to ra GT v GT thng d l quan
im sai lm
- CNTT cha pht hin ra cc qui lut KT khch quan, nn cao n
mc gn nh tuyt i ha vai tr iu tit KT ca nh nc.
Cu 3: Cho bit hon cnh lch s ra i v nhng t tng ch yu ca
CNTT?
* Hon cnh lch s ra i ca CNTT:
7

- v KT:
+ TK XV, XVI, cc nc Ty u: KTHH pht trin
Quan h HH tin t c m rng: tin t c dng khng ch
vi t cch l phng tin lu thng m cn c dng vi t cch t
bn.
+ cc thnh tu mi v khoa hc nh vt l hc, thin vn hcgn
vi tn tui ca Khngpernik, Kepne Galile
(VD: tm ng sang chu M l i vng qua chu Phi n chu , ng
c tu bin i di ngy)
cc quan h KT khng ch ng khung trong phm vi 1 nc m cn
m rng ra bn ngoi QG, li cun cc nc vo vng quan h giao lu
KTTG
thng nghip pht trin, c bit l ngoi thng
- v chnh tr: l thi k qu t ch PK sang ch TBCN: CNPK
ang tan r, CNTB ang hnh thnh
y l thi k tch ly nguyn thy TB.
Bin php tch ly: tc ng ca qui lut GT:
T pht thc y LLSX pht trin
T pht iu tit SX v lu thng
T pht phn ha ngi SX: giu ngho
Tuy nhin ch s tc ng ca qui lut GT th rt chm chp.
V vy ngay t khi mi ra i, giai cp TS dng bo lc tc ot
TLSX ca nhng ngi SX nh, bun bn n l v thng nghip trao
i khng ngang gi (mua r bn t). Trong , hot ng thng
nghip l hot ng gip TS thng nghip tch ly vn tin t nhanh
chng nht.
xut hin quan im, t tng coi trng thng nghip c gi l
CNTT.
- v t tng: cng vi phong tro Phc hng chng t tng en ti thi
Trung c v CNN duy vt chng li cc thuyt gio duy tm ca nh th
(nh Bruno, Balcon Anh) l h t tng t sn (thc dng hn) ra i
thay th cho h t tng PK (bo th hn)
KL: nh vy, CNTT ra i trong iu kin lch s l thi k tan r ca ch
PK, thi k tch ly nguyn thy ca CNTB, khi KTHH v ngoi
thng pht trin.
* Nhng t tng ch yu: xem cu 1.

Cu 4: Vai tr ca CNTT i vi s ra i ca phng thc SX TBCN

v s pht trin ca KT hc TS? YN ca CNTT i vi VN hin nay?
* Vai tr ca CNTT:
- i vi s ra i ca phng thc SX TBCN: cc quan im ca CNTT
gip giai cp TS thng nghip tch ly vn tin t, to iu kin vt cht
cho CNTB ra i nhanh chng.
- i vi s pht trin ca KT hc TS: CNTT to tin d l lun cc
trng phi KT hc sau ny tip tc pht trin:
+ xem xt ca ci di hnh thi gi tr
+ cp n mi quan h lu thng HH tin t
+ cp vai tr KT ca nh nc ( c s cho cc trng phi sau
ny XD l thuyt bn tay hu hnh)
* YN ca CNTT i vi VN hin nay:
- KT nc ta ang pht trin theo hng m ca, hi nhp i hi phi
c chnh sch bo h ng mc, hp l, tuy nhin v lu di cn thc y
SX trong nc, nng cao sc cnh tranh ca hng SX trong nc, ch
khng th da vo hng ro thu quan bo h, p dng cc chnh sch,
bin php h tr v to iu kin cho nh SX nng cao sc cnh tranh ca
HH nh chnh sch li sut, thu nhp khu i vi my mc, thit b
nguyn liu nhp
- nng cao gi tr HH XK, nh nc cn c cc chnh sch hn ch
XK HH di dng nguyn liu th, nn tp trung pht trin CN ch bin
bng nhiu hnh thc nh ku gi u t trong v ngoi nc nn
khuyn khch nhp nguyn liu v ch bin ri XK nhm tn dng li th
v ngun nhn cng r nc ta hin nay.
- y mnh quan h KT vi cc nc trong khu vc v trn TG, thc
hin chnh sch ngoi thng tch cc, dn dn pht trin ngoi thng
nc ta theo hng xut siu.
- Cng c vai tr iu tit KT ca nh nc v dn dn t do ha nn KT,
hn ch s c quyn trong nn KT.
Cu 5: Vai tr ca CNTT i vi s ra i ca phng thc SX TBCN
v s pht trin ca KT hc TS? YN ca CNTT i vi VN hin nay?
CNTT nh gi cao vai tr ca tin, cho tin l tiu chun cn bn ca
ca ci QG v:
* CNTT cha hiu c bn cht ca tin, thy rng tin v HH l khc
nhau, h cho rng HH ch l phng tin lm tng tin.
Thc t, tin l mt loi HH c bit c tch ra lm vt ngang gi
chung cho tt c cc loi HH. N l s th hin chung ca GT, ng thi
n biu hin quan h SX gia nhng ngi SX HH.
9

* H ang trong thi k tch ly nguyn thy TB, nn KT chu u rt cn

mt s lng vn tin t ln
- Karl Marx nh gi cc nc chu u ang kht tin
- Theo CNTT, cn phi cn i tin t theo hng thu > chi, phi mang
tin v cng nhiu cng tt bng ngoi thng, cp bc thuc a v
cp bin (theo bng cn i tin t), phi y mnh ngoi thng theo
hng XK > NK, QG l nc xut siu (theo bng cn i thng mi)
- Friedrich Engels nhn xt: Cc dn tc chng i nhau nh nhng k
bn xn, hai tay m kh kh ti tin qu bu, nhn sang ngi lng ging
vi con mt ghen t, a nghi
Cu 6: Theo C.Mc trong tt c mi thi k, vng bc l cha kha
m tm can ca giai cp t sn. Cu ni c ng vi thi k thng tr
ca CNTT hay khng? V sao?
(tng t cu 5)
Cu 7: Nhn xt cu ni ca Thomasmun Thng mi l hn th
vng i vi s phn thnh ca 1 quc gia. Khng c php l no khc
kim tin tr thng mi v rt ra YN thc tin i vi nc ta hin nay.
* Nhn xt:
- theo quan im lch s - c th: xt trong thi im cu ni ny c
pht biu l TK XVI XVII: c th ni lun im ny ng.
+ do trnh pht trin ca LLSX thp, nng sut lao ng XH cha
cao, do GT thng d m rt thp hoc khng c, cho nn giu ln
nhanh chng giai cp TS cn pht trin ngoi thng, trao i khng
ngang gi
+ nhng ng trn thi im khi LLSX pht trin, nng sut lao
ng XH tng ln, th quan im ny ch ng khi nh gi tm quan
trng ca thng mi, ca lu thng trong qu trnh ti SX, rng QG
khng th pht trin nu khng c thng mi
(qu trnh ti SX: SX, phn phi, trao i, lu thng)
+ quan im ny sai khi cho rng ngun gc ca ca ci l trong lu
thng, rng lu thng to ra GT. Trn thc t, ngun gc ca ca ci l
trong khu SX.
* ngha thc tin i vs nc ta hin nay:
Lun im ny n nay vn cn YN: nc ta phi pht trin thng
mi c bit l ngoi thng. Mun vy phi y mnh quan h KT vi
cc nc trong khu vc v trn TG, phi nng cao gi tr HH XK, thc

10

hin chnh sch ngoi thng tch cc, dn dn pht trin ngoi thng
nc ta theo hng xut siu.
nng cao gi tr HH XK, nh nc cn c cc chnh sch hn ch
XK HH di dng nguyn liu th, nn tp trung pht trin CN ch bin
bng nhiu hnh thc nh ku gi u t trong v ngoi nc nn
khuyn khch nhp nguyn liu v ch bin ri XK nhm tn dng li th
v ngun nhn cng r nc ta hin nay.
Cu 8: NX lun im ca Moncretien Ni thng l h thng ng dn.
Ngoi thng l my bm. Mun tng ca ci phi c ngoi thng, nhp
dn ca ci qua ni thng v rt ra YN thc tin i vi nc ta hin
nay.
* Nhn xt:
theo quan im lch s - c th: xt trong thi im cu ni ny c pht
biu l TK XVI XVII: c th ni lun im ny ng.
+ do trnh pht trin ca LLSX thp, nng sut lao ng XH cha
cao, do GT thng d m rt thp hoc khng c, cho nn giu ln
nhanh chng giai cp TS cn pht trin ngoi thng, trao i khng
ngang gi
+ nhng ng trn thi im khi LLSX pht trin, nng sut lao
ng XH tng ln, th quan im ny ch ng khi nh gi tm quan
trng ca ngoi thng i vi mi quc gia.
+ quan im ny ng v u: mun lm tng lng tin v ca ci
trong nc cn thng qua ngoi thng
+ quan im ny sai khi cho rng ngoi thng l ngun gc ca GT.
* YN thc tin i vi VN:
Lun im ny n nay vn cn YN: nc ta phi pht trin ngoi
thng. Mun vy phi y mnh quan h KT vi cc nc trong khu
vc v trn TG, phi nng cao gi tr HH XK, thc hin chnh sch ngoi
thng tch cc, dn dn pht trin ngoi thng nc ta theo hng xut
siu.
nng cao gi tr HH XK, nh nc cn c cc chnh sch hn ch
XK HH di dng nguyn liu th, nn tp trung pht trin CN ch bin
bng nhiu hnh thc nh ku gi u t trong v ngoi nc nn
khuyn khch nhp nguyn liu v ch bin ri XK nhm tn dng li th
v ngun nhn cng r nc ta hin nay.
(Khng ch tng lng ca ci thng qua SX, qua ni thng m cn
phi ch trng ngoi thng)
Cu 9: Anh/ch c sng bi tin t khng?

11

Khng. V tin khng phi l thc o cho s giu c. Vn khng

phi ta c bao nhiu tin, m l ta mua c bao nhiu lng HH dch v
vi lng tin ta c.
- Trn quan im vi m (di gc ca ngi tiu dng): nu mc lm
pht ca nn KT trong tm kim sot th c cng nhiu tin, s lng HH
dch v mua c s cng nhiu, mc tha mn cng cao.
- Trn quan im v m (khi l ngi hoch nh chnh sch KT): s
lng tin t lu thng phi va
Cu 10: Hon cnh xut hin v c im ch yu ca CNTN.
* Hon cnh lch s:
- Bt u nc Php v gia TK XVIII, Php vn l nc nng nghip
lc hu trong khi , Ty u pht trin theo con ng TBCN, c
bit nc Anh, cuc CMCN bt u.
- Do hu qu t chnh sch KT ca Khnglbert (u tin pht trin CN)
lm cho nn nng nghip Php b nh n, ph sn; CNTT b mt uy tn.
- Do giai on tch ly nguyn thy TB chm dt, vic dng thng
mi bc lt cc nc thuc a mt ht YN c bit ca n vi t
cch l ngun lm giu cho giai cp TS. T trng tm ca nhng li
ch KT ca giai cp TS chuyn sang lnh vc SX, ngi ta i hi phi
nghin cu mt cch su sc hn s vn ng ca nn SX TBCN.
CNTN ra i
* c im ch yu:
- Nu nh CNTT c i tng nghin cu l lnh vc lu thng th
CNTN chuyn i tng nghin cu t lnh vc lu thng sang lnh vc
SX (tuy nhin ch gii hn trong SX nng nghip). t c s cho vic
phn tch nn SX TBCN (K.Marx).
- H nh gi cao vai tr ca SX nng nghip, coi nng nghip l lnh
vc duy nht to ra ca ci cho x hi, ch c lao ng nng nghip mi
l lao ng c ch v sinh li, mun giu c phi pht trin nng nghip.
- T tng ch yu ca CNTN l t do KT
- Nh nc khng can thip vo v h manh nha pht hin ra cc qui
lut KT khch quan. Nh nc ch t ra cc iu lut cn thit ph hp
vi cc qui lut v sau cc chc nng ca Nh nc s phai m dn
Cu 11: Trng phi trng nng ph phn nhng quan im ca
CNTT nh th no?
Trng phi trng nng ph phn nhng quan im ca CNTT:
- Nhng ngi trng nng cho rng, li nhun thng nhip c c
chng qua l nh tit kim cc khon chi ph thng mi. V theo h
12

thng mi ch n thun l vic trao i nhng GT ny ly nhng GT

khc ngang nh th v trong qu trnh , nu xt n di hnh thi
thun ty th c ngi mua ln ngi bn chng c g mt hay c
c.
- Bng l thuyt sn phm thun ty (l l thuyt trng tm ca CNTN),
CNTN ph phn gay gt nhng t tng kinh t phin din ca trng
phi trng thng, cho rng khng phi "phi thng bt ph". H cho
rng thng nghip khng sinh ra ca ci. Trao i khng lm cho ti sn
tng ln, v ti sn c to ra trong SX, cn trong trao i th ch c s
trao i GTSD ny ly GTSD khc.
- Phi trng nng chuyn cng tc nghin cu v ngun gc ca gi tr
thng d t lnh vc lu thng sang lnh vc sn xut trc tip, nh vy
l h t c s cho vic phn tch nn sn xut t bn ch ngha.
y l cuc cch mng v t tng KT ca nhn loi.
Cu 12: Trnh by ni dung l thuyt sn phm thun ty ca F.Quesnay.
Cho bit nhng hn ch ca l thuyt ny.
* Ni dung l thuyt sn phm thun ty:
- y l l thuyt trng tm ca trng phi trng nng. Fracois Quesnay,
mt i biu tiu biu ca trng phi ny, bt u l thuyt sn phm
thun ty bng vic ph phn quan im CNTT khi cho rng li nhun
c to ra trong lu thng.
- ng cho rng hot ng thng nghip ch l trao i ngang gi, hai
bn trao i khng c g c v mt.
Li nhun thng nghip c c ch l tit kim.
- F.Q i tm ngun gc ca GT trong SX.
Theo ng c 2 nguyn tc hnh thnh GT tng ng vi 2 lnh vc
cng nghip v nng nghip:
+ trong CN: tng GTHH = tng chi ph SX
Tng chi ph SX = TSC + NVL + tin lng
+ trong nng nghip: GTHH = tng chi ph SX + sn phm thun ty
(sn phm thun ty: s di ra ngoi chi ph SX, ch c to ra trong
nng nghip).
H gii thch, do trong CN, qu trnh to ra sn phm ch l s kt hp
gin n v cht c, khng c s tng thm v cht mi nn khng to ra
sn phm thun ty.
(VD: CN dt: dt = s kt hp gin n: si + my dt)
Cn trong nng nghip c s tc ng ca t nhin nn c thm cht
mi.
(VD: ht la bng la)

13

- Nh vy ng thy c mi quan h gia lao ng SX sn phm

thun ty manh nha pht hin ra mm mng ca GT thng d (l t
trong qu trnh SX).
* Hn ch:
- ng mc phi mt sai lm khi cho rng sn phm thun ty ch c
to ra trong nng nghip, cn lao ng CN khng to ra cht mi m ch
trao i hnh thi ca sn phm.
VD: h cho rng ngi th sn trng to ra nhiu ca ci, cn ngi
th mc lm nh, ng bn gh l nhng ngi khng to ra ca ci,
thm ch lao ng ca h cn c hi v mt nhiu g bin thnh mn ca
v v bo.
Nguyn nhn: do phi trng nng tm thng ha khi nim ca
ci, khng thy tnh cht 2 mt ca n (tnh hin vt v GT).
Trn thc t, vic lm tng thm GT cho sn phm thng km theo
vic lm gim khi lng v kch thc ca n. GT v khi lng sn
phm c th thay i theo chiu hng hon ton tri ngc nhau.
so vi CNTT, CNTN c mt bc li: xem xt ca ci di hnh
thi hin vt m khng bit n mt th 2 ca ca ci l GT.
Nguyn nhn: do thi im ny, ngi ta cha c nh lut bo ton
khi lng ca Lomonosov.
- Cha hiu c thc t GT t nhin nn cha hiu GT thng d, ch
dng li sn phm rng do t ai em li.
Cu 13: Ti sao ni trong l thuyt sn phm thun ty chng ta thy
CNTN c mt bc li so vi CNTT?
Ni trong l thuyt sn phm thun ty chng ta thy CNTN c mt
bc li so vi CNTT v:
- H cho rng trong CN, qu trnh to ra sn phm ch l s kt hp gin
n v cht c, khng c s tng thm v cht mi nn khng to ra sn
phm thun ty.
(VD: CN dt: dt = s kt hp gin n: si + my dt)
Cn trong nng nghip c s tc ng ca t nhin nn c thm cht
mi.
(VD: ht la bng la)
- Phi trng nng sai lm khi cho rng sn phm thun ty ch c
to ra trong nng nghip, cn lao ng CN khng to ra cht mi m ch
trao i hnh thi ca sn phm.
VD: h cho rng ngi th sn trng to ra nhiu ca ci, cn ngi
th mc lm nh, ng bn gh l nhng ngi khng to ra ca ci,
thm ch lao ng ca h cn c hi v mt nhiu g bin thnh mn ca
v v bo.
14

Nguyn nhn: do phi trng nng tm thng ha khi nim ca

ci, khng thy tnh cht 2 mt ca n (tnh hin vt v GT).
Trn thc t, vic lm tng thm GT cho sn phm thng km theo
vic lm gim khi lng v kch thc ca n. GT v khi lng sn
phm c th thay i theo chiu hng hon ton tri ngc nhau.
so vi CNTT, CNTN c mt bc li: xem xt ca ci di hnh
thi hin vt m khng bit n mt th 2 ca ca ci l GT.
Cu 14: YN ca biu KT ca F.Quesnay?
YN ca biu KT ca F.Quesnay (nm 1758):
- nghin cu qu trnh ti SX v phn tch biu KT, F.Quesnay a
ra cc gi nh sau:
+ nghin cu ti SX gin n
+ tru tng ha s bin ng ca gi c
+ khng xt n ngoi thng
Cng lao ca ng a ra nhng gi nh c bn l ng, c Ynn v
mt phng php lun.
- biu KT phn tch mt cch c h thng qu trnh ti SX, phn tch
s vn ng ca nn SX trn c 2 mt: mt hin vt v mt GT.
- Tm l, biu KT c YN v mt phng php lun. N l c s l lun
sau ny K.Marx tip tc nghin cu l thuyt ti SX.
Cu 15: Phn tch 1 l lun kinh t ca ch ngha trng nng: Hc thuyt
v trt t t nhin.
Hc thuyt v trt t t nhin (t do KT), i biu Francois Quesnay:
- ng tha nhn vai tr t do ca con ngi, coi l lut t nhin ca
con ngi m khng th thiu c.
- Chng li ch PK, xem l mt ch khng bnh thng da trn
s dt nt, coi l 1 sai lm ca lch s.
- Khu hiu: t do bun bn, t do tham gia th trng, nh nc khng
can thip vo KT.
- Tha nhn quyn bt kh xm phm i vi s hu.
- ng pht hin ra cc qui lut KT khch quan v chia lm 2 loi:
+ qui lut vt l (qui lut t nhin)
+ qui lut lu l (qui lut KT)
ng cho rng chng tn ti vnh vin
Cu 16: Hon cnh lch s ra i v c im ch yu ca KTCTTSC
Anh.
* Hon cnh ra i ca KTCTTSC Anh:
15

- V KT:
+ cui TK XVII, lc lng SX rt pht trin, giai on tch ly nguyn
thy TB chm dt.
+ CNTB bc sang giai on trng thnh v pht trin c trong CN
c nng nghip. Giai cp TS nhn thc c: mun lm giu phi bc lt
lao ng lm thu ca nhng ngi ngho. Lao ng ca nhng ngi
ngho l ngun gc lm giu v tn ca nhng ngi giu.
- V chnh tr - XH: cuc CMTS ginh thng li. Giai cp TS chin thng
hon ton giai cp a ch v phong kin, thc y CNTB ra i nhanh
chng.
- V t tng:
+ Nhng thnh tu mi v ton hc, trit hc, vt l hc, thin vn
hc ng vai tr thc y nhng t tng tin b ra i, trong c
KTCTTSC Anh. 3 tc gi tiu biu:
+ W.Petty (1623 1687): nh KT hc trong thi k qu t
CNTT KTCTTSC A
+ Adam Smith (1723 1790): nh KT hc trong thi k cng
trng th cng t tng chu nh hng ca phn cng lao ng
trong cng trng th cng
+ David Ricardo (1773 1823): nh KT hc trong giai on i
cng nghip c kh t tng chu nh hng ca nn i cng nghip.
+ Cc tc gi trn l nhng nh t tng tin b, c nh gi l tin
bi ca K.Marx trong lnh vc KT chnh tr hc.
Nguyn nhn tin b:
+ nn SX TBCN ang trn pht trin, quan h SX TBCN l
quan h SX tin b nht so vi cc quan h SX trc trong lch s.
Li ch ca giai cp TS cn ph hp vi li ch pht trin
chung ca XH, hay ni cch khc, quan h SX ph hp vi trnh pht
trin ca LLSX.
+ mu thun gia giai cp TS v giai cp CN cha tr thnh mi
e da i vi giai cp TS.
=> cc tc gi trn xem xt, nghin cu cc vn KT TBCN vi
mt thi khch quan, khoa hc.
* c im ch yu:
- Chuyn i tng nghin cu t lnh vc lu thng sang lnh vc SX
(c trong SX CN v nng nghip).
- Khng ch nghin cu cc hin tng KT m cn i su phn tch bn
cht ca cc hin tng KT, phn tch cc phm tr KT (nh phm tr gi
c, tin lng, li nhun, li tc, a t).

16

- cao tnh qui lut khch quan trong KT, nghin cu v th trng t
do cnh tranh, chng li s can thip ca nh nc
- xy dng c mt h thng cc phm tr v qui lut KT.
- Phng php lun: trong nghin cu s dng phng php tru
tng ha khoa hc phn tch cc hin tng KT din ra.
Tuy nhin h vn cn ln ln gia 2 yu t l khoa hc v tm thng,
cho nn cc kt lun ca h i ch phi lch s.
Cu 17: So snh c im ch yu ca KTCTTSC Anh v Php.
So snh c im ch yu ca KTCTTSC Anh v Php (CNTN):
* Ging:
- i tng nghin cu: u chuyn t lnh vc lu thng sang lnh vc
SX.
- Nh nc khng can thip vo v pht hin ra cc qui lut KT.
- cao t do KT.
* Khc:
KTCTTSC Anh
i
tng Lnh vc SX CN v nng
nghin cu
nghip
Cch
thc Khng nhng nghin cu cc
nghin cu
hin tng KT m cn i su
phn tch bn cht ca cc
hin tng
- mang tnh 2 mt: va khoa
Phng php hc va tm thng
nghin cu
- cao cc qui lut KT

KTCTTSC Php
Ch nghin cu lnh vc SX
nng nghip
Ch nghin cu cc hin tng
KT m khng i su phn tch
bn cht
- khng mang tnh 2 mt
- mi ch manh nha pht hin
ra cc qui lut KT

Cu 18: Phng php nghin cu ca trng phi kinh t chnh tr hc t

sn c in Anh? Dng mt l lun kinh t chng minh/th hin.
* Phng php nghin cu ca trng phi kinh t chnh tr hc t sn c
in Anh?
- H khng ch nghin cu cc hin tng KT m cn i su phn tch
bn cht ca cc hin tng KT, phn tch cc phm tr KT (nh phm
tr GT, gi c, tin lng, li nhun, li tc, a t).
- Phng php nghin cu th hin trn hai mt, mt khoa hc v mt
tm thng.
17

+ S dng phng php tru tng ha tm hiu cc mi lin h

bn trong ca cc hin tng KT nn rt ra nhng kt lun chnh xc,
khoa hc.
+ Do hn ch v th gii qian v phng php lun, v iu kin lch
s nn khi gp phi nhng vn phc tp, h ch h thng ha, m t
mt cch hi ht ri rt ra nhng kt lun sai lm, thm ch phi lch s.
* Dng mt l lun kinh t chng minh/th hin: l lun GT ca Petty
(xem cu 24)
Cu 19: Chng minh rng W.Petty l nh KT hc ca thi k qu t
CNTT sang KTCTTSC.
William Petty (16231687) l mt i biu tiu biu ca KTCTTSC
Anh. ng l nh KT hc ca thi k qu t CNTT sang KTCTTSC
do CNTT tan r vo cui TKXVII l thi im sng ca Petty.
Tht vy:
- Trong l thuyt GT: ng tm ngun gc ca ca ci trong lnh vc
SX.
Tuy nhin do nh hng ca CNTT hn ch ca ng l cho rng ch c
lao ng khai thc vng, bc mi to ra GT, cn cc lao ng khc ch to
ra GT mc so snh vi lao ng khai thc vng, bc.
ni v quan im ny, ng c 2 cu ni ni ting:
+ GTHH chnh l s phn nh GT ca tin t, ging nh nh sng
ca mt trng l s phn nh nh sng ca mt tri.
lun im sai lm.
Nguyn nhn:
+ do cha phn bit c phm tr GT, GT trao i, gi c
cha hiu c tin t l 1 HH c bit
+ cha pht hin c tnh 2 mt ca l: lao ng c th
lao dng tru tng
cho nn ng nh gi cao lao ng khai thc vng bc, l sai lm
chung ca CNTT.
Trong thc t, lao ng khai thc v lao ng SXHH ging nhau phn
lao ng tru tng: cng hao ph sc c bp, sc tinh thn ca ca ci.
- Ni v ngun gc ca GT, ng ni:
Lao ng l cha, t ai l m ca ca ci.
+ xt trn phng din GTSD: lun im ng, v mun c GTSD,
cn kt hp lao ng vi thin nhin.
+ xt trn phng din SX ra GT: lun im sai, v ngun gc ca GT
l trong lao ng, GTHH c lao ng tru tng sng to ra.

18

ng vn thot li khi CNTT trng thng ch, ng i tm ngun gc

ca GT trong SX ch khng phi trong lu thng, tuy nhin mc sai
lm do cha pht hin ra tnh 2 mt ca lao ng
Tm li, W.Petty l nh KT hc ca thi k qu t CNTT sang
KTCTTSC Anh.
Cu 20: Chng minh rng Petty l ngi t nn mng cho nguyn l gi
tr lao ng.
Petty l ngi t nn mng cho nguyn l GT lao ng.
Tht vy, trong l thuyt GT:
- nghin cu GTHH, Petty bt u t phm tr gi c HH. ng chia
gi c HH ra thnh 2 loi:
+ gi c t nhin (GTHH): do thi gian lao ng hao ph quyt nh v
nng sut lao ng c nh hng n mc hao ph .
+ gi c chnh tr (gi c th trng): ph thuc vo nhiu yu t ngu
nhin do kh xc nh.
- Petty l ngi u tin t c s cho GTHH l hao ph lao ng v kt
lun:
+ GTHH l do hao ph lao ng SX ra n quyt nh.
+ nng sut lao ng c nh hng n mc hao ph .
- T thnh qu t c nh sau:
+ ng phn bit c lao ng gin n v lao ng phc tp
VD: lao ng ca ngi ra bt l lao ng gin n, lao ng ca
ngi sa cha ng h l lao ng phc tp.
+ trong cng mt khong thi gian lao ng, lao ng phc tp to ra
nhiu GT hn lao ng gin n.
VD: lao ng ca ngi sa cha ng h to ra nhiu GT hn lao
ng ca ngi ra bt.
+ trong trao i: ngi ta qui thnh lao ng gin n vi t l nht
nh. Qui i ny hnh thnh v din ra mt cch t pht.
VD: 1 gi lao ng ca ngi th sa cha ng h bng 5 gi lao
ng ca ngi ra bt.
Tm li, W.Petty chnh l ngi t nn mng cho nguyn l GT lao
ng.
Cu 21: Hy ch ra nhng cng hin v hn ch ca trng phi c in
Anh trong l lun gi tr lao ng.
* Cng hin:
- Tm ngun gc ca ca ci trong lnh vc SX, cho rng GTHH l do
hao ph thi gian lao ng SX ra HH quyt nh v nng sut lao
ng nh hng n mc hao ph .
19

- Phn bit c lao ng gin n v lao ng phc tp.

+ thy rng trong cng mt khong thi gian, lao ng phc tp to ra
nhiu GT hn lao ng gin n.
+ trong trao i, ngi ta qui thnh lao ng gin n vi t l nht
nh, qui i ny hnh thnh v din ra mt cch t pht
- Phn bit c GTSD GT trao i, quan nim rng lao ng l thc
o thc t ca GT.
- Phn bit c thi gian lao ng XH thi gian lao ng c bit.
- GT = hao ph lao ng qu kh + hao ph lao ng sng.
* Hn ch:
- Cha pht hin c tnh 2 mt ca lao ng l lao ng gin n v
lao ng phc tp.
- Cha phn bit c 2 phm tr: lao ng v sc lao ng.
- Xc nh c cu GTHH cha chnh xc v y .
Cu 22: Theo Petty, GTHH l s phn nh tin t ging nh nh sng
ca mt trng l s phn nh nh sng ca mt tri. NX lun im trn.
Theo Petty, GTHH l s phn nh tin t ging nh nh sng ca mt
trng l s phn nh nh sng ca mt tri.
y l lun im hon ton sai lm.
Nguyn nhn:
- Do cha phn bit c phm tr GT, GT trao i, gi c
- Do cha hiu c tin t l mt loi HH c bit c tch ra.
- Do cha pht hin c tnh 2 mt ca lao ng: lao ng c th v lao
ng tru tng, cho nn nh gi cao lao ng khai thc vng bc.
Trong thc t, lao ng khai thc v lao ng SXHH ging nhau phn
lao ng tru tng, l cng hao ph sc c bp, sc tinh thn ca ca
ci.
Trn thc t:
+ gi tr l mt trong 2 thuc tnh ca HH, chnh l lao ng hao
ph ca ngi SX SX ra n c kt tinh vo trong HH.
+ GT trao i l mt quan h v s lng, l t l theo mt gi tr s
dng loi hng ho ny c trao i vi mt gi tr s dng khc.
+ Gi c l s biu hin bng tin ca gi c. Cn gi tr l c s ca
gi c. Do trc ht gi c ph thuc vo GT.
Nh vy, phi ni rng, gi c HH l s phn nh GTHH, ging nh
nh sng ca mt trng l s phn nh nh sng ca mt tri.
Cu 23: Theo Petty, lao ng l cha, t ai l m ca ca ci. NX lun
im trn.

20

Theo Petty, Lao ng l cha, t ai l m ca ca ci.

- Nu xt trn phng din GTSD th lun im ny ng.
V mun c GTSD, cn phi kt hp lao ng vi t nhin.
- Cn xt trn phng din SX ra GT: lun im ny sai.
V ngun gc ca GT l trong lao ng. GTHH c lao ng tru
tng sng to ra.
- Nguyn nhn: do Petty cha pht hin ra tnh 2 mt ca lao ng l lao
ng c th v lao ng tru tng:
+ lao ng c th to ra GTSD, mi cn kt hp vi thin nhin.
+ lao ng tru tng to ra GT.
Cu 24: Phn tch nhn xt ca K.Marx: phng php ca Adam Smith
mang tnh 2 mt, mt mt l khoa hc cn mt khc l tm thng. Hy
ly l thuyt GT ca A.Smith chng minh nhn xt trn.
K.Marx nh gi: Phng php lun ca Adam Smith mang tnh 2
mt: va khoa hc va tm thng.
Tht vy: trong l thuyt GT (l thuyt trng tm ca hc thuyt
KTCTTSC Anh) ca Adam Smith:
- V GT: Adam Smith a ra 2 nh ngha v GT:
+ GT ca HH l do hao ph lao ng SX ra HH quyt nh
nh ngha chnh xc, khoa hc
+ GTHH l do lao ng m ngi ta c th mua c bng HH
quyt nh.
nh ngha tm thng khng khoa hc
+) V nh ngha th 2, A.Smith xut pht t hin tng c th, l nh
TB tr cng cho cng nhn bng HH:
VD: nh TB tr cng cho 1 ngy lao ng ca CN l 3kg thc.
ng lp tc kt lun: GT ca 3kg thochs l 1 ngy lao ng.
Trn thc t: 3kg thc = V (sc lao ng)
GT ca 3kg thc = V + m
+) Nguyn nhn: do ng cha phn bit c phm tr lao ng v phm
tr sc lao ng. y cng l hn ch ca KTCTTSC Anh ni chung.
Trn thc t, tin lng ( VD trn l 3kg thc) chnh l GT ca HH
sc lao ng. Trong 1 ngy lao ng, sc lao gn ca cng nhn to ra
GT mi ln hn n l V + m.
- V c cu GTHH, A.Smith cho rng:
+ Trong SXHH gin n, lng GTHH c o bng lng lao ng
hao ph SX ra HH.
+ Cn trong SXHH TBCN: do s tham gia ca nhiu nhn t, cho nn
GTHH c phn phi nh sau:

21

+ mt mt c phn phi thnh tin lng (cho CN), li

nhun, li tc (cho nh TB) v a t (cho a ch)
y l mt chnh xc, khoa hc
+ nhng mt khc, tin lng, li nhun, li tc, a t l
ngun gc ca GT.
V c cu: ng gt b yu t GT t liu (c) ra khi lng kt cu
ca GTHH (b p TLSX hao ph)
v cho rng, lao ng to ra tin lng,
TB to ra li nhun, li tc,
t ai to ra a t.
y l mt tm thng khng khoa hc
+) Nguyn nhn: ng ln ln gia 2 vn , l hnh thnh GT v phn
phi GT. y cng l sai lm chung ca hc thuyt KTCTTSC Anh.
Tm li: nhn xt ca K.Marx l hon ton chnh xc, rng phng
php ca A.Smith mang tnh 2 mt, mt mt l khoa hc cn mt khc l
tm thng:
+ Khoa hc: t nhng hin tng c th, ng phn tch tm ra bn
cht, rt ra nhng kt lun chnh xc, khoa hc.
+ tm thng: ng ch m t, lit k cc hin tng mt cch hi ht
t bn ngoi, rt ra nhng kt lun sai lm v bn cht quan h SXTBCN.
2 mt ny tn ti xon xut , bn cht vo nhau khi nghin c cc hin
tng KT cng 1 hin tng nhng li a ra 2 kt lun khc nhau.
Tuy nhin A.Smith cng c nhng cng hin quan trng: ng phn
bit c GTSD v GT trao i, v a ra quan nim cho rng lao ng
l thc o thc t ca GT.
Cu 25: Chng minh rng AS n gin ha cc chc nng khc ca
tin, a chc nng phng tin lu thng ln hng u.
Tin t gm 5 chc nng: thc o GT, phng tin ct tr, phng
tin lu thng, phng tin thanh ton, tin t th gii.
A.Smith thy c tin l mt th HH c bit c tch ra,
thy c c chc nng phng tin lu thng ca tin.
Tuy nhin ng li n gin ha cc chc nng khc ca tin, a chc
nng phng tin lu thng ln hng u.
ng pht biu:
Tin l bnh xe v i trong lu thng, l cng c c bit trao i
thng mi.
Lu thng tin t l con ng ln, trn ta ch c kh, la m, con
ng khng lm tng thm c kh, la m.

22

Nh vy, ng nh gi khng ng v tin t m ch coi n ch l mi

gii gin n hay l phng tin lu thng.
Cu 26: Chng minh rng: A.Smith l nh l lun gi tr lao ng song l
lun gi tr ca ng vn cha ng nhiu mu thun v sai lm.
(tng t 27).
Cu 27: Chng minh rng AS mc sai lm trong xc nh c cu
GTHH.
- Trong l thuyt GT (l l thuyt trng tm ca KTCTTSC Anh),
A.Smith a ra 2 nh ngha v GT:
+ GT ca HH l do hao ph lao ng SX ra HH quyt nh.
y l nh ngha chnh xc.
+ GT ca HH l do lao ng m ngi ta c th mua c bng HH
quyt nh.
y l nh ngha sai lm.
- A.Smith xut pht t hin tng c th: nh TB tr cng cho cng
nhn bng HH.
VD: nh TB tr cng cho 1 ngy lao ng ca cng nhn l 3kg thc.
ng lp tc kt lun: GT ca 3kg thc l 1 ngy lao ng.
- Nguyn nhn: ng cha phn bit c phm tr lao ng v sc lao
ng, v c bit, ng mc sai lm trong vic xc nh c cu GTHH.
- Trn thc t:
+ GT ca 3kg thc = v + m
3kg thc = v (sc lao ng)
hay tin lng (3kg thc) chnh l GT ca HH sc lao ng. Trong 1
ngy lao ng, sc lao ng ca CN to ra GT mi ln hn n l v+m
+ c cu lng GTHH gm 3 b phn (c+v+m), bao gm GT ca
nhng TLSX c hao ph (c), v GT mi do sc lao ng to ra (v+m).
Kt lun: A.Smith mc sai lm khi xc nh c cu GTHH.
Cu 28: Cho bit nhng cng hin ca Ricardo trong l thuyt GT lao
ng.
Nhng cng hin ca David Ricardo trong l thuyt GT lao ng:
- D.Ricardo bt u bng vic ph phn A.Smith: ng gt b nhng
kiu gii thch mang tnh nc i ca AS, gt b nh ngha th 2 ca
A.Smith v GT v khng nh tnh ng n ca nh ngha th nht:
GTHH l s lng lao ng tng i cn thit SX ra HH, ch
khng phi do khon tin thng ln hay nh tr cho lao ng
quyt nh.
23

- Lao ng to ra GT, iu ny khng ch ng i vi SXHH gin n,

m ng vi c SXHH TBCN.
Tin lng cng nhn cao thp khng nh hng n GTHH m ch
nh hng n thu nhp ca nh TB.
- ng phn bit c thi gian lao ng x hi thi gian lao ng c
bit, v GT l do lao ng XH quyt nh.
- L ngi u tin a ra khi nim: gi c l s biu hin bng tin ca
GTHH.
- V c cu GTHH:
+ ng khng nh khng phi thu nhp quyt nh GT, m GT c
phn phi thnh cc khon thu nhp.
+ a ra ngun gc GT:
GT = hao ph lao ng qu kh + hao ph lao ng sng
- ng phn bit c lao ng gin n v lao ng phc tp.
Tuy nhin ng cng mc phi mt s sai lm nh: cho rng thi gian
lao ng x hi c quyt nh bi iu kin SX xu nht, cha pht
hin ra tnh 2 mt ca lao ng SXHH, hay b qua hao ph lao ng
qu kh ch kt tinh trong NVL (C2).
Cu 29: Cng hin v hn ch ca KTCTTSC Anh trong l thuyt tin
t.
Cng hin v hn ch ca KTCTTSC Anh trong l thuyt tin t:
* Cng hin:
- Tin l mt th HH c bit c tch ra.
- Tin l phng tin lu thng, l mi gii trong trao i HH.
- Nghin cu 2 th kim loi ng cai tr tin l vng, bc
+ GT ca tin ph thuc vo lao ng khai thc chng
+ ph phn ch song bn v, cho rng dng 2 kim loi ng vai tr
tin th gy kh khn cho trao i.
- Nghin cu vai tr ca tin l, cho rng tin l gip trao i HH thun
tin hn.
- Qui lut lu thng tin t, thy rng nn KT ch cn mt lng tin va
lu thng.
- Thy c vai tr v mi quan h lu thng HH lu thng tin t
*) Hn ch:
- cha hiu c y bn cht v chc nng ca tin t
- cao vai tr phng tin lu thng, xem nh cc chc nng khc.
- cn ln ln gia lu thng tin vng tin giy.

24

Cu 30: V sao Ricardo ph nhn khng hong KT? Theo K.Marx,

nguyn nhn ca khng hong KT l g?
* Ricardo ph nhn khng hong KT v:
- Mc ch ca Ricardo l mun chng minh rng SX TBCN l nhp
nhng, khng c khng hong.
- Theo ng, CNTB l u vit, l tin b tuyt i bi v n nhm vo mc
ch li nhun: khi li nhun tng tch ly TB tng qui m SX tng
phi tuyn thm CN cu lao ng tn tin lng tng, tiu dng
tng.
=> s khng c tnh trng tha HH, khng c khng hong tha.
- Tuy nhin Ricardo mt nm 1823, trong khi nm 1825 mi xy ra
cuc khng hong KT u tin. V vy xt v mt lch s khng nn ph
phn Ricardo.
* Theo Marx, nguyn nhn ca khng hong KT l:
Nguyn nhn chnh do tnh mu thun gia tnh x hi ha cao ca
lc lng sn xut vi hnh thc chim hu t nhn TBCN. Khng hong
gn lin vi mu thun gia lao ng v t bn, khng hong n ra vo
lc sn xut t n im cao nht, khi m tnh trng mt cn i gia
sn xut v tiu dng tch ly n nghim trng.
Trnh pht trin nht nh ca lc lng sn xut quyt nh tnh
cht ca quan h SX.
Quan h sn xut tc ng ngc tr li lc lng sn xut, khi n ph
hp vi tnh cht ca lc lng sn xut th n gip cho lc lng sn
xut pht trin mnh m, khi n khng ph hp th n bin thnh tr ngi
ca lc lng sn xut.
Cu 31:
D.Ricardo a trng phi c in Anh ln n nh cao nhng khng
th n tn cng c.
Tht vy:

L thuyt
gi tr

Cng hin

Hn ch

+ Khng nh tnh ng n
ca nh ngha th cht ca
A.Smith v GT.
+ Phn bit c thi gian
l c bit thi gian l XH.
+ Ngi u tin a ra

+ Cha phn bit c l sc

l
+ Nhm ln rng thi gian lao
ng XH c quyt nh bi
iu kin SX xu nht.
+ Cha pht hin ra tnh 2 mt
ca lao ng SXHH

25

khi nim: gi c l s biu

hin bng tin ca GTHH.
+ V c cu GTHH: phn
bit c hnh thnh thu
nhp v phn phi thu nhp
+ xc nh c GT = hao
ph l qu kh + hao ph l
sng
L thuyt
tin t
Tin
cng
L
thuyt
thu
nhp

Tip tc ng h qui lut lu

thng tin t ca Petty
Phn bit tin cng danh
ngha tin cng thc t

Li
nhun

thy c s bc lt

a t

t thnh cng ln khi pht

hin ra a t chnh lch I

L thuyt
TB

Chia TB thnh 2 b phn:

TB c nh, TB lu ng

L thuyt khng
hong KT

cha xc nh c phm
tr TB bt bin, TB kh bin,
phm tr cu to hu c ca
TB
cha gii thch c qt bnh
qun ha t sut li nhun v s
chuyn ha GTHH thnh gi c
SX trong giai on CNTB t
do cnh tranh
Ln ln gia 2 loi lu thng:
tin vng v tin giy
Ln ln lao ng sc lao
ng nn xc nh rng bn
cht ca tin cng l gi c ca
lao ng
Khng tha nhn s bc lt v
khng c khi nim GT thng
d
Khng pht hin ra a t
chnh lch II v a t tuyt i
+ Coi TB l vt, v tn ti vnh
vin
+ Khng a NVL vo TB lu
ng
Cho rng CNTB l u vit, tin
b tuyt i, khng c khng
hong

T ta d thy, d Ricardo c cng hin ln vo cc l thuyt KT,

c bit l l thuyt GT v l thuyt thu nhp, th nhng l thuyt no
ng cng mc phi sai lm khi ln ln gia 2 vn (lu thng tin vng
tin giy, lao ng sc lao ng), hoc xc nh thiu, khng y ,
v thi gian lao ng, tnh 2 mt ca lao ng, v thnh phn ca a t,
ca TB lu ng, hoc sai lm khi cho rng TB l vt, tn ti vnh vin,
cho rng CNTB l u vit Cc vn KT cha c gii thch chnh
xc v trit .
V nhng l do trn m ta ni, David Ricardo a trng phi c
in Anh ln nh cao nhng khng i n tn cng.
Cu 32: Da vo l lun gi tr lao ng ca cc i biu W.Petty,
A.Smith, D.Ricardo chng minh: trng phi c in Anh mc d c
nhiu ng gp trong vic xy dng v pht trin l lun gi tr lao ng

26

song vn khng th pht trin l lun ti cng. K.Marx c nhng

cng hin g mi vo l lun gi tr lao ng?
* Cng hin ca trng phi c in Anh vo l lun GT lao ng:
- Chia gi c ra lm 2 loi: gi c t nhin (GTHH)
gi c chnh tr (gi c th trng)
- GTHH l do hao ph lao ng SX ra n quyt nh v nng sut lao
ng c nh hng n mc hao ph .
- Phn bit c lao ng gin n lao ng phc tp.
- HH c 2 thuc tnh: GT s dng v GT trao i, v GT trao i l do
GTHH quyt nh.
- Phn bit c thi gian l cc bit thi gian l XH.
- a ra khi nim: gi c l s biu hin bng tin ca GTHH.
- V c cu GTHH: phn bit c hnh thnh thu nhp v phn phi thu
nhp.
- Xc nh c GT = hao ph l qu kh + hao ph l sng.
* Hn ch:
- Nhm ln rng thi gian lao ng XH c quyt nh bi iu kin SX
xu nht.
- Cha pht hin ra tnh 2 mt ca lao ng SXHH
cha xc nh c phm tr TB bt bin, TB kh bin, phm tr cu
to hu c ca TB
cha gii thch c qt bnh qun ha t sut li nhun v s chuyn
ha GTHH thnh gi c SX trong giai on CNTB t do cnh tranh
- Cha phn bit c lao ng sc lao ng.
T ta d thy, d trng phi c in Anh c cng hin ln vo cc
l thuyt KT, c bit l l thuyt GT v l thuyt thu nhp, th nhng l
thuyt no h cng mc phi sai lm khi ln ln gia 2 vn (lu thng
tin vng tin giy, lao ng sc lao ng), hoc xc nh thiu,
khng y , v thi gian lao ng, tnh 2 mt ca lao ng, v thnh
phn ca a t, ca TB lu ng, hoc sai lm khi cho rng TB l vt,
tn ti vnh vin, cho rng CNTB l u vit Cc vn KT cha c
gii thch chnh xc v trit .
V nhng l do trn, trng phi c in Anh mc d c nhiu ng
gp trong vic xy dng v pht trin l lun gi tr - lao ng song vn
khng th pht trin l lun ti cng.
* K.Marx c nhng cng hin mi vo l lun gi tr lao ng:
- K.Marx phn tch y hai thuc tnh ca hng ha
+ Gi tr s dng ca hng ha
+ Gi tr ca hang ha
27

- K.Marx pht hin ra tnh cht hai mt ca lao ng sn xut hng ha

+ Lao ng c th
+ Lao ng tru tng
- K.Marx phn tch y lng gi tr hng ha
- Vch ra ngun gc, bn cht ca gi tr thng d, gi c th trng v
gi c sn xut
- Phn bit lao ng, sc lao ng.
- Phn chia t bn thnh t bn bt bin v t bn kh bin, vch r c s
v ngha.
Cu 33: A.Smith v D.Ricardo bn lun nh th no v c cu gi tr
hng ha? K.Marx b sung v pht trin nh th no?
* A.Smith bn v c cu GTHH, ng cho rng:
- Trong SXHH gin n, lng GTHH c o bng lng lao ng hao
ph SX ra HH
- Cn trong SX HH TBCN: do s tham gia ca nhiu nhn t, cho nn:
+ GTHH mt mt c phn phi thnh tin lng (cho CN), li
nhun, li tc (cho nh TB), a t (cho a ch)
+ mt khc, tin lng, li nhun, a t l ngun gc ca GT
- V c cu, ng gt b yu t GT t liu (c: b p TLSX hao ph) ra
khi lng kt cu ca GTHH, v cho rng: lao ng to ra tin lng
TB to ra li nhun
t ai to ra a t
ln ln 2 vn hnh thnh GT phn phi GT.
* D.Ricardo:
- V c cu GTHH:
+ ng khng nh khng phi thu nhp quyt nh GT, m GT c
phn phi thnh cc khon thu nhp.
+ a ra ngun gc GT:
GT = hao ph lao ng qu kh + hao ph lao ng sng
- ng phn bit c lao ng gin n v lao ng phc tp.
Tuy nhin ng cng mc phi mt s sai lm nh: cho rng thi gian
lao ng x hi c quyt nh bi iu kin SX xu nht, cha pht
hin ra tnh 2 mt ca lao ng SXHH, hay b qua hao ph lao ng
qu kh ch kt tinh trong NVL (C2).
* ng gp ca K.Marx:
- Theo Karl Marx, lng gi tr ca hng ho l: W = C + V + m
+ W l lng gi tr ca hng ho, C l t bn bt bin, l t liu sn
xut nh nh xng, my mc, nguyn vt liu ...
28

+ V l t bn kh bin, l tin thu cng nhn

+ m l gi tr thng d ca ngi cng nhn ng thi cng l li
nhun m nh t bn thu c.
- Theo l lun ca Marx, nh t bn khng ng gp vo gi tr ca hng
ho nhng m vn thu c li nhun l gi tr thng d.
Cu 34: W.Petty, A.Smith, D.Ricardo cp nh th no v quy lut
lu thng tin t. Cho bit nhng hn ch ch yu ca cc i biu trng
phi c in Anh trong l lun tin t.
(xem cc cu trc).
Cu 35: Trnh by ni dung ca hc thuyt v bn tay v hnh ca
A.Smith. Trong h thng hc thuyt kinh t hin i, hc thuyt ny c
vai tr nh th no.
* Ni dung l thuyt BTVH:
- AS i t nhn t con ngi KT:
+ Con ngi KT l con ngi tham gia vo nhng quan h trao i,
m nhng quan h ny ph thuc ln nhau trn c s li ch KT.
+ quan h XH bnh thng ch tn ti trong XH TB.
- Theo ng, XH loi ngi l mt lin minh ca s trao i. Trao i l
c tnh vn c ca con ngi da trn c s tnh yu v tnh ch k, trong
tnh ch k mnh hn.
Anh hy a ci ca anh m ti cn, ti s a cho anh ci anh cn.
- Trong khi trao i sn phm cho nhau, phc v ln nhau, con ngi b
chi phi bi li ch c nhn. Nhng khi theo ui li ch c nhn, con
ngi li b dn dt bi bn tay v hnh.
Bn tay v hnh a c nhn n vic p ng li ch khc nm
ngoi li ch c nhn ca anh ta, l li ch XH.
- AS cho rng trong TH ny, con ngi p ng li ch XH tt hn l
ngay t u anh ta c nh lm n.
- Li ch c nhn l li ch xut pht, li ch XH l li ch ph thuc. Li
ch c nhn c tha mn th li ch XH cng c pht trin. 2 li ch
ny khng mu thun vi nhau.
Du nhn li ch c nhn s lm cho bnh xe k thut hot ng 1 cch
k diu. Khng cn k hoch, khng cn qui tc, TT s gii quyt tt c.
- BTVH chnh l cc qui lut KT khch quan hot ng t pht, chi
phi hnh vi ca cc c nhn.
VD: TB mang HH t ni A c gi thp hn n ni B c gi cao hn
bn nhm thu li nhun nhiu hn. y l quyt nh ch quan nhng
b chi phi bi QLKT khch quan l qui lut GT (GT quyt nh gi c).
- iu kin cho QLKT khch quan hot ng l SXHH.

29

Nn KT din ra trn c s t do cnh tranh ng cho rng Nh nc

khng nn can thip vo KT. Nh nc ch thc hin cc chc nng KT
khi nhng chc nng vt qua kh nng ca cc t chc t nhn.
* Trong h thng hc thuyt kinh t hin i, hc thuyt ny c vai tr
quan trng, l c s l lun cho cc trng phi KT hc sau ny k tc,
pht trin l thuyt c ch TT t do cnh tranh.
Cu 36: Theo P.Samuelson, A.Smith l nh tin tri ca t tng t do
kinh t, da vo hc thuyt kinh t ca A.Smith chng minh iu .
Theo P.Samuelson, A.Smith l nh tin tri ca ch ngha t do mi v
ng l ngi u tin trong lch s cp n c ch t iu tit trong
nn KT v cho rng khng cn n s can thip nh nc ti nn KT vn
c th gii quyt hi ha cc vn KT. Quan im ny c th hin
trong l thuyt bn tay v hnh.
* Ni dung l thuyt BTVH: xem cu 35
* L thuyt BTVH ca AS mi ch quan tm n mt tch cc ca TT m
khng quan tm n mt khuyt tt ca n, v vn TT khng th t khc
phc. Do AS tuyt i ha vai tr ca TT, ph nhn khng hong
KT.
Vic nghin cu l thuyt ny cn c ngha cn nghin cu mt cch
khch quan, khoa hc v c ch TT. S iu tit ca Nh nc l cn
thit ngn nga, khc phc nhng tht bi ca TT.
Cu 37: Nhng hc thuyt kinh t no k tha v pht trin t tng
t do kinh t ca A.Smith.
Sau ny, trong lch s, c rt nhiu nh kinh t, rt nhiu hc thuyt
kinh t ra i k tha v pht huy t tng t do kinh t ca A.Smith.
- Trng phi c in Php: hc thuyt v trt t t nhin ca Quesney.
- Trng phi tn c in:
+ L thuyt cn bng tng qut ca Leon Waras:
+ L thuyt v gi c: ch trng tp trung phn tch th trng
t do cnh tranh.
+ L thuyt cn bng mi tng qut: phn nh s pht trin t
tng bn tay v hnh ca A.S. l trng thi c bn ca c ba t
tng: t tng hng ho, t tng t bn v t tng lao ng n c

30

thc hin thng qua dao ng t pht ca cung cu v gi c hng ha

trn th trng.
+ L thuyt gi c ca A.Marshall: l thuyt cung cu v gi c cn
bng trn th trng t do cnh tranh, t iu tit.
- Ngoi ra, ch ngha t do mi ng thi tha nhn bn tay ca nh
nc v bn tay ca th trng nhng xem trng bn tay th trng nhiu
hn. L thuyt kinh t ca ch ngha t do mi tng mnh cng ho lin
bang c di hnh thc kinh t tp th x hi , ch ngha c nhn mi
Anh, ch ngha bo th mi M, ch ngha gii hn o. c bit
c kt hp nguyn tc t do vi nguyn tc cn bng x hi trn tp
th.
- Trng phi chnh hin i ng thi tha nhn c 2 bn tay v xem n
nh nhau, iu hnh nn kinh t k c chnh ph hay th trng th cng
nh nh v tay bng 1 bn tay vy.
Cu 38: Cho bit ngha l lun v thc tin c rt ra t vic nghin
cu l lun bn tay v hnh ca A.Smith.
* YN l thuyt: L thuyt bn tay v hnh ca Adam Smith l c s l
lun cho cc trng phi KT hc sau ny k tc, pht trin l thuyt c
ch th trng t do cnh tranh.
Theo Samuelson, A.Smith l nh tin tri ca ch ngha t do KT.
Cc l thuyt KT k tha v pht trin t tng t do KT ca AS: xem
cu 37.
* ngha l lun v thc tin vi nc ta hin nay:
- Nc ta hin nay chuyn sang vn hnh nn kinh t theo c ch th
trng c s qun l ca nh nc, pht trin theo nh hng XHCN,
nhng cn nhiu yu t s khai. Vic nghin cu l thuyt Bn tay v
hnh ca A.Smith c ngha cung cp 1 tri thc quan trng v vai tr ca
c ch th trng trong iu tit nn kinh t. Trong c ch ny, mi vic
la chn sn xut v tiu dng ca cc ch kinh t u c thc din di
tc ng ca cc quy lut kinh t khch quan, theo mnh lnh ca th
trng. C ch th trng l c ch iu chnh linh hot cc ngun lc
trong nn kinh t theo hng hiu qu, t n c th to ra s cn i
cung-cu trn th trng. Bi vy cn nhn thc ng vai tr ca c ch
th trng v c gii php pht huy vai tr trong vn hnh nn kinh
t nc ta hin nay.
- L thuyt Bn tay v hnh ca A.Smith mi ch quan tm n mt tch
cc ca th trng, m khng thy tc ng tiu cc hay tht bi m t n
khng th khc phc c, v th ng tuyt i ha vai tr ca th trng,
ph nhn vai tr kinh t ca nh nc. Vic nghin cu l thuyt ny cn
31

c ngha cn c ci nhn khch quan, khoa hc v c ch th trng.

Khng nn coi th trng l 1 s hon ho trong iu tit nn kinh t. S
iu tit ca nh nc i vs nn kinh t th trng l cn thit ngn
nga,khc phc nhng tht bi ca th trng, th trng hot ng c
hiu qu. Tuy nh nc khng lm thay c th trng nhng n c th
lm tng hiu qu ca th trng.
Cu 39: Hon cnh ra i v c im ch yu ca KTCT tm thng.
* Hon cnh ra i ca KTCT tm thng:
Cui TK XVIII u TK XIX, KTCTTSC bt u suy thoi. Cc
nh KT hc gi l s suy vong, suy i, s lo ha ca KTCTTSC.
K.Marx gi l s tm thng ca KTCTTSC.
Nguyn nhn:
- V KT:
+ Nhng mu thun vn c ca CNTB nh mu thun c bn ca
phng thc SX TBCN (mu thun gia LLSX v QHSX), mu thun
gia TS v CN bc l ra di dng xung t.
+ Nm 1825, cuc khng hong KT u tin xy ra v t din ra
theo chu k.
Cuc CMCN Anh hnh thnh. CNTB pht trin da trn mt ci
ct vt cht ring ca n, l nn i CN.
+ Nhng s bin ng trong cc quan h KT XH v nhiu hin tng
mi ny sinh (nh khng hong KT, tht nghip, lm pht, bn cng ha
v sn), i hi ngi ta phi xem xt, phi c nhng cch nhn nhn
cc vn KT mt cch mi m.
- V t tng:
+ Trong thi gian ny xut hin tro lu mi: tro lu CNXH khng
tng Ty u. Tro lu ny phn no c tc ng n tro lu cng
nhn v khot su thm mu thun gia CN v TB.
chnh v vy, cc nh KTCT hc TS c thm mt nhim v l loi
tr tro lu ny.
+ Ngay trong khoa KTCTTSC Anh cng cha ng 2 mt l khoa
hc v tm thng:
+ mt khoa hc c K.Marx k tha v pht trin thnh KTCT
hc Marxit, sau Lenin k tha v pht trin thnh KTCT hc MLN.
+ mt tm thng c cc nh KT hc TS khai thc v tr thnh
KTCT tm thng
* c im ch yu:
- Nu nh cc nh KTCTC tm hiu ton b hin thc v ni ti ca
nn KT TBCN

32

th cc nh KTCT hc tm thng li xa ri phng php tru tng

ha khoa hc m ch nhn xt, h thng ha cc hin tng KT mt cch
hi ht, bn ngoi.
- Nu nh cc nh KTCTC a ra nguyn l GT lao ng
th trng phi KTCT hc tm thng li xa ri nguyn l ny v a
ra nguyn l GT ch li.
- Nu nh cc nh KTCTC phn tch khch quan cc hin tng KT,
vch ra cc qui lut vn ng ca nn SX
th KTCT hc tm thng li duy tm, ch quan, xut pht t ch bo
v li ch cho giai cp TS, bin h mt cch c thc cho CNTB.
Cu 40: Ni dung thuyt nhn khu ca Malthus v nhn xt.
* Ni dung:
- Mc ch: gii thch nguyn nhn ca nn tht nghip, s bn cng ha
giai cp v sn.
Trong tc phm Bn v qui lut nhn khu, ng vit:
+ dn s tng nhanh chng theo cp s nhn (ly dn chng dn s
nc M).
sai v dn s nc M tng nhanh do di dn, l gia tng c hc ch
khng phi gia tng t nhin.
+ trong khi ca ci, TLSX, TLSH tng theo cp s cng.
ng l gii do din tch c hn, mu m t ai ngy cng gim.
sai do khi khoa hc pht trin ta c th thay i iu ny.
+ do dn s tng theo cp s nhn, ca ci tng theo cp s cng, nn
dn n s khan him TLSH bn cng, i rt tr nn ph bin tht
nghip, i ngho.
ng ti cho ngi lao ng, cho rng h l nguyn nhn dn n
cc vn KT.
- Bin php: phi hn ch tc tng dn s, lp li cn bng dn s v
ca ci. C th:
+ gy chin tranh, bt CN lm thm gi gim tui thok
+ thin tai, dch bnh
l nhng iu Malthus nu ra trong ln xut bn u tin. Trong ln
th 2, cc gii php ng a ra bt cc oan hn:
+ ch trng khng cho thanh nin kt hn sm, gio dc gii tnh
cho thanh nin.
+ pht trin mu dch t do, di dn n vng t mi.
* Nhn xt:
- Mt tiu cc:

33

+ Malthus em nhng qui lut ca gii ng vt a ra qui lut

nhn khu p dng chung cho x hi ty tin, p t trong vic nghin
cu.
+ Nhng gii php Malthus a ra rt cc oan, phi nhn tnh, mang
tnh cht th ch con ngi cn ph phn nh vic kch ng chin tranh
dit chng, chin tranh cp bc, n dch cc dn tc chm tin, bt CN
lm thm gi gim tui th.
- Mt tch cc:
+ Tuy nhin, l thuyt nhn khu ca ng c ngha nht nh vi
mt s nc thuc TG th 3, KT lc hu, km pht trin: cn hn ch tc
tng dn s bng cc bin php k hoch ha gia nh, bo v thin
nhin mi trng trc s hy hoi ca con ngi do dn s tng nhanh.
+ Chnh sch dn s k hoch ha gia nh, bo v mi trng ca
ng v nh nc ta th hin hnh ng c trch nhim ca chnh ph
VN trc s tn vong ca nhn loi.
Cu 41: L thuyt GT ch li ca J.B.Say, l thuyt khng hong KT.
Ti sao Say ph nhn khng hong KT? K.Marx gii thch khng
hong KT ntn?
* L thuyt GT ch li ca J.B.Say
- Xa ri nguyn l GT lao ng, thay vo l nguyn l GT ch li.
Say ni rng, SX to ra ch li, ch li lm cho vt c GT; vt cng c ch
li cao th cng c GT ln.
- Say cho rng quan h cung cu, tnh khan him cng quyt nh GTHH.
* L thuyt khng hong KT.
- J.B.Say cho rng, qu trnh SX TBCN l nhp nhng, khng khng
hong.
- Da trn lun im sn phm i ly sn phm, tin t ch gi vai tr
trung gian. Theo Say, khi lng HH SX ra lun bng khi lng HH
tiu th.
+ Tng GT SX ra = Tng thu nhp c phn phi
+ Tt c nhng g SX ra s c mua ht bi mt sc mua tng
ng c phn phi.
+ Trn th trng: tng cung = tng cu, nn KT khng c khng
hong.

34

- Nu nh c khng hong th ch khng hong cc b mt ngnh no

, cho rng khng hong ch l hin tng nht thi, n din ra khi c
HH ny d tha do thiu HH kia trao i.
- khc phc: khng phi l hn ch SX m l gia tng SX ngnh b
thiu.
* Say ph nhn khng hong KT v: Say ln ln gia trao i hin vt
H H vi lu thng hng ha tin t: H T H.
- Trn thc t:
+ trong trao i hin vt, cung cu i lin nhau c v khng gian,
thi gian.
+ trong lu thng HH tin t, cung cu tch ri nhau c v khng
gian, thi gian. Chnh iu ny l nguyn nhn ca khng hong KT.
* K.Marx gii thch khng hong KT ntn? Xem cu 24.
Cu 42: Cho bit hon cnh ra i v c im ch yu ca trng phi
tn c in.
* Hon cnh ra i ca trng phi tn c in:
- Cui TK XIX u TK XX, CNTB chuyn t t do cnh tranh sang
quc.
- Khng hong KT ngy cng rt ngn, thi gian khng hong ngy cng
ko di.
- Mu thun gia giai cp TS v v sn bc l su sc. S xut hin cc
t chc c quyn e da s t do cnh tranh.
- bo v cho CNTB t do cnh tranh xut hin trng phi tn c
in.

35

* c im ch yu:
- Tip tc ng h th trng t do KT ca trng phi c in. K tha
trng phi tn c in, hn ch s can thip ca Nh nc vo KT.
- Tm l ch quan trong pht trin KT, xa ri nguyn l GT lao ng, i
theo nguyn l GT ch li.
- Chuyn s ch phn tch KT sang lnh vc lu thng, trao i, nhu cu,
quan tm n tm l tiu dng.
- S dng phng php vi m trong phn tch KT.
- i t nhng vn KT ca mt doanh nghip rt ra nhng kt lun
p dng vo nn KT XH ni chung.
- Tch cc s dng phng php ton hc trong phn tch KT. Phi hp
cc phm tr ton hc vi cc phm tr KT a ra cc l thuyt KT
(nh chi ph SX gii hn, gii hnch li, h s co gin cu vi gi,)
- Ch nghin cu cc vn KT thun ty, KT ng dng, khng cp
cc vn chnh tr - XH. H thay th cm t kinh t chnh tr (do
Moncretien a ra) bng danh t kinh t hc.
Cu 43: V sao ni trng phi tn c in va c nhng k tha va c
im khc bit vi trng phi c in.
Hoc: So snh c im phng php lun ca trng phi tn c in
trng phi c in
Trng phi tn c in va c nhng k tha va c im khc bit
vi trng phi c in.
* im k tha:
- Trng phi tn c in tip tc ng h th trng t do KT ca trng
phi c in, hn ch s can thip ca Nh nc vo KT.
* im khc bit:
Trng phi tn c in
Nguyn l
Nguyn l GT ch li
i
tng Lnh vc lu thng, trao i,
nghin cu
nhu cu, quan tm n tm l
tiu dng.
Thi khi Thi khch quan, khoa hc
nghin cu
Ch nghin cu KT thun ty,
Phm
vi KT ng dng, khng cp
cc vn chnh tr - XH.
nghin cu
- S dng cm t kinh t
36

Trng phi c in
Nguyn l GT lao ng
Lnh vc sn xut
Tm l ch quan trong phn
tch KT
Nghin cu cc vn KT
trong mi quan h vi cc
vn chnh tr - XH.
- S dng cm t kinh t

hc
Phng php Phng php th hin tnh 2
nghin cu
mt: mt khoa hc v tm
thng

chnh tr hc
- Phng php vi m
- p dng th, cng thc,
m hnh

Cu 44: Ti sao trng phi tn c in cn c gi l trng phi gii

hn? Da vo cc l thuyt ca n chng minh.
Trng phi tn c in cn c gi l trng phi gii hn v:
trng phi Tn c in a ra cc khi nim mi nh ch li gii hn,
nng sut gii hn, sn phm gii hn
* ch li gii hn
+ ch li l mt c tnh c th ca vt, c th tha mn mt nhu cu
no ca con ngi.
+ nhu cu ca con ngi c cng khc nhau. Nu c tun t
tha mn th cng nhu cu s gim xung.
Theo tng ln ca vt a ra tha mn nhu cu, vt sau a ra s
c ch li nh hn vt trc
+ Vi mt s lng sn phm c hn, th ch li ca vt a ra cui
cng l ch li gii hn v n quyt nh ch li ca cc vt khc.
* GT gii hn
- ch li quyt nh GTHH. ch li gii hn chnh l GT gii hn.
Vt cng khan him th ch li gii hn ln, GT cng cao. V vy
mun lm cho HH c nhiu GT th phi to ra khan him.
- thc cht ca quan im ny: GTHH do cung cu quyt nh.
Nh vy cng ging nh nguyn l gi tr ch li ca
J.B.Say, TP gii hn ca o cho rng ch li to nn gi tr
v pht trin thm ch li gii hn ph nhn l lun
trng phi c in Anh rng lao ng hao ph mi to ra
gi tr.
* Nng sut gii hn
Tham gia vo qu trnh SX c cc nhn t. Nu ta c nh nhn t
khc v cho nhn t lao ng tng ln th nng sut lao ng ca nhn t
tng thm s gim dn.
VD: vi s lng l c hn: nng sut l ca ngi CN c thu sau
cng l nng sut gii hn, n quyt nh nng sut l chung ca cc CN
khc (c gi l CN gii hn).
KL: V nhng l do trn m trng phi Tn c in cn
c gi l trng phi gii hn.
37

Cu 45: Trnh by l lun ch li gii hn v gi tr gii hn ca trng

phi thnh Vin (o), T tng gii hn trong kinh t c hc
thuyt kinh t ca nhng trng phi no vn dng v pht trin?
* L lun ch li - gii hn trng phi gii hn thnh Vienna (o):
- Tin : nh lut nhu cu ca Goosen:
+ nh lut 1: bt c mt nhu cu no cng c th tha mn nu nh
ngi ta tiu dng mt loi sn phm c kh nng tha mn nhu cu,
cng nhu cu gim khi sn lng sn phm a ra tha mn nhu cu
tng ln, nhu cu khng cn na nu con ngi tha mn sn phm n
tt .
+ nh lut 2: c nhn thc c nhu cu ca mnh v bit r cch
thc tha mn nhu cu, nu nh bit qui lut tnh ton, c nhn s sp
xp c nhu cu ca mnh theo mt trnh nht nh cn c vo cng
nhu cu v mun c nhn.
- Ni dung:
+ ch li l mt c tnh c th ca vt, c th tha mn mt nhu cu
no ca con ngi.
+ nhu cu ca con ngi c cng khc nhau. Nu c tun t
tha mn th cng nhu cu s gim xung.
Theo tng ln ca vt a ra tha mn nhu cu, vt sau a ra s
c ch li nh hn vt trc
+ Vi mt s lng sn phm c hn, th ch li ca vt a ra cui
cng l ch li gii hn v n quyt nh ch li ca cc vt khc.
* L lun GT gii hn
- Tin : + l lun GT ch li ca J.B.Say
+ L lun ch li gii hn
- Ni dung:
+ ch li quyt nh GTHH. ch li gii hn chnh l GT gii hn.
Vt cng khan him th ch li gii hn ln, GT cng cao. V vy
mun lm cho HH c nhiu GT th phi to ra khan him.
+ thc cht ca quan im ny: GTHH do cung cu quyt nh.
* T tng gii hn trong kinh t c hc thuyt kinh t ca nhng
trng phi sau vn dng v pht trin:
- L thuyt nng sut gii hn, ngi cng nhn gii hn v sn phm gii
hn ca J.B.Clark trong trng phi gii hn M.
- A.Marshall nh kinh t thuc trng phi Cambridge Anh cng cho rng
nhu cu v ca ci l c gii hn v khng nh gi cu ca ngi mua
c quyt nh bi ch li gii hn.
- J.M.Keynes v P.A.Samuelson ng h l thuyt ny:
38

+ Keynes xy dng l thuyt Khuynh hng tiu dng gii hn

v Hiu qu gii hn ca t bn.
+ Samuelson a ra l thuyt Gii hn kh nng sn xut v S la
chn.
Cu 46: Chng minh rng trng phi gii hn o xa ri nguyn l
GT lao ng m i theo nguyn l GT ch li.
Trng phi gii hn o xa ri nguyn l GT lao ng m i
theo nguyn l GT ch li
Theo trng phi c in Anh, gi tr l khch quan, lao ng hao ph
to nn hng ha quyt nh gi tr hng ha . Nhn t nh hng
n lng gi tr hng ha l nng sut lao ng v tnh cht lao ng.
Thm na, khi nghin cu nguyn l gi tr - lao ng, trng phi c
in Anh xut pht t 2 thuc tnh ca hng ha l gi tr s dng v
gi tr v phn bit c chng. Khng phi bt c vt g c gi tr s
dng cng c gi tr. Gi tr s dng khng quyt nh gi tr trao i.
Ngc li, nguyn l gi tr ch li ca J.B.Say i lp hon ton vi
trng phi c in Anh khi cho rng sn xut to ra gi tr s dng, gi
tr s dng truyn gi tr cho cc vt. Gi tr l thc o tnh hu dng.
ng ta khng phn bit c gi tr s dng v gi tr do che y bn
cht v c th x hi ca gi tr. J.B.Say cho rng gi tr cng cao th
tnh hu dng cng ln.
Trong khi , trng phi gii hn cho rng gi tr l ch quan, v ch
li quyt nh gi tr. Theo ch li gii hn quyt nh gi tr ca sn
phm kinh t, l gi tr gii hn, n quyt nh gi tr ca tt c cc
sn phm khc (ch li ca vt quyt nh gi tr y l: ch li gii
hn). Mun c nhiu gi tr phi to ra s khan him.
Nh vy cng ging nh nguyn l gi tr ch li ca J.B.Say,
trng phi gii hn ca o cho rng ch li to nn gi tr v pht trin
thm ch li gii hn ph nhn l lun trng phi c in Anh rng lao
ng hao ph mi to ra gi tr.
KL: C th thy trng phi gii hn o xa ri nguyn l gi tr lao
ng ca TP c in Anh v i theo nguyn l gi tr li ch ca Say
Cu 47: Trnh by ni dung l thuyt nng sut gii hn ca J.B.Clark.
Da trn c s no m Clark a ra nguyn tc tr lng cho CN theo
sn phm gii hn? Theo em, nguyn tc tr lng nh vy c cn tn ti
quan h bc lt khng, v sao?
(hoc: nu c s Clark a ra l thuyt phn phi thu nhp)
* Ni dung l thuyt nng sut gii hn ca J.B.Clark:
- Tin : da vo 3 l thuyt:
39

+ l thuyt nng sut bt tng xng ca D.Ricardo:

Tham gia vo qu trnh SX c nhiu nhn t. Nu ta c nh cc nhn
t khc v cho mt nhn t tng ln th nng sut ca nhn t tng thm
s gim xung.
+ l thuyt 3 nhn t (J.B.Say)
+ l thuyt gii hn
- Tham gia vo qu trnh SX c cc nhn t. Nu ta c nh nhn t khc
v cho nhn t lao ng tng ln th nng sut lao ng ca nhn t tng
thm s gim dn.
VD: vi s lng l c hn: nng sut l ca ngi CN c thu sau
cng l nng sut gii hn, n quyt nh nng sut l chung ca cc CN
khc (c gi l CN gii hn).
* Trn c s l lun nng sut gii hn, Clark a ra l lun tin lng
v li nhun.
- ng s dng l lun nng lc chu trch nhim phn tch. Theo l
lun ny, thu nhp l nng lc chu trch nhim ca cc nhn t sn
xut. y, cng nhn c lao ng, nh t bn c t bn. H u nhn c
sp gii hn tng ng.
- Theo Clark, tin lng ca CN bng sn phm gii hn ca lao ng.
Phn cn li l thng d ca ngi tiu dng lao ng. Vi s phn
phi nh vy, Clark cho rng s khng cn s bc lt na.V ng cng
nhn gii hn nhn c sn phm y do anh ta to ra, do anh ta
khng b bc lt. Nhng ng cng nhn khc cng s nhn c tin lng
theo mc tin lng ca ng cng nhn gii hn . V th h cng khng
b bc lt. Nguyn tc ny c p dng cho phn phi a t v li tc.
- Nguyn tc tr lng nh Clark tuy c ng gii thch bng l lun
kinh t nhng vn l bc lt.
- Nguyn tc tr lng theo sn phm m K.Marx ra l n gi tin
cng c xc nh bng thng s gia tin cng trung bnh ca cng nhn
trong 1 ngy vi s sn phm trung bnh ca mt cng nhn to ra trong
mt ngy. Thc cht n gi tin cng l tin tr cho thi gian cn thit
sn xut ra mt sn phm.
- Hn na Clark cho rng phn cn li l thng d ca ng tiu dng lao
ng nhng thc cht, t bn khng to ra gi tr thng d, gi tr thng
d l do lao ng ca cng nhn to ra, nh th nguyn tc tr lng ca
Clark vn l tc ot phn gi tr thng d ca lao ng.
Cu 48: Trnh by ni dung l thuyt cn bng tng qut cc loi TT ca
Leon Wallas. L thuyt ny c khc phc c khng hong KT, tht
nghip, lm phtkhng?

40

* Ni dung l thuyt cn bng tng qut cc loi th trng ca Leon

Wallas:
- Th hin s k tha v pht trin BTVH ca A.Smith, ng thi th
hin s c trng phng php lun ca trng phi tn c in.
- Theo L.Wallas: trong c cu nn KTTT gm 3 loi TT ch yu:
+ TT sn phm: ni mua bn HH
+ TT lao ng: ni mua bn HH sc lao ng (gi c l tin lng)
+ TT t bn: ni mua bn TB cho vay
(gi c l li sut)
Tng quan trao i gia cc loi TT l gi c TT.
- 3 TT ny vn c lp vi nhau, nhng nh c hot ng ca cc doanh
nhn (DNh) m chng c mi lin h vi nhau:
+ TT sn phm: DNh l ngi cung cp sn phm. SX ra HH,
doanh nhn phi vay vn TT TB, thu CN TT lao ng. Trn 2 TT
ny, DNh c gi l cu.
+ Khi vay TB, DNh phi tr li tc, CN phi thu bng tin lng.
+ Nu TT sn phm: cung < cu (gi c > chi ph SX), DNh thu li
nhun. H s tip tc m rng SX, vay thm TB, thu thm CN cu
tng TT TB, TT l gi c tng li sut v tin lng tng chi
ph SX tng.
+ Mt khc TT sn phm: cung tng li nhun gim.
+ Khi li nhun gim bng chi ph SX, DNh khng m rng SX na.
H khng vay thm TB, thu thm CN na li sut, tin lng n nh
c 3 TT t trng thi cn bng.
iu kin TT t trng thi cn bng l gi c = chi ph SX.
L thuyt ny khng khc phc c khng hong KT, tht nghip, lm
pht. Bi l thuyt trn ch ng trong trao i trc tip, cn trong trao
i HH tin t: qu trnh mua bn tch ri nhau v khng gian, thi
gian. Mt khc l thuyt ny nh gi qu cao vai tr t iu tit ca TT
m khng thy rng c ch TT vn c nhng khuyt tt ca n (mu
thun gia tnh k hoch v tnh t pht).
Cu 49: V sao ni thuyt cn bng tng qut cc loi TT ca Leon
Wallas th hin s k tha, pht trin bn tay v hnh ca Adam Smith,
ng thi th hin r phng php lun ca trng phi tn c in?
- Tm tt ni dung cu 48.
- Thuyt cn bng tng qut cc loi TT ca Leon Wallas th hin s k
tha, pht trin bn tay v hnh ca Adam Smith v nh gi cao vai
tr t iu tit ca TT, khng k n s iu tit KT ca Nh nc.
ng thi th hin r phng php lun ca trng phi tn c in,
bi l thuyt ny mang nhng c im ch yu ca trng phi ny:
41

+ hn ch s can thip ca Nh nc
+ tm l ch quan trong phn tch KT
+ chuyn s ch sang lu thng, trao i, nhu cu
+ SD phng php vi m trong phn tch KT
+ i t nhng vn KT ca 1 doanh nghip rt ra nhng kt lun
p dng cho nn KT XH ni chung
+ ch nghin cu vn KT thun ty, Kt ng dng m khng cp
vn chnh tr - XH.
Cu 50: Trnh by ni dung, YN l thuyt gi c Marshall v rt ra
ngha l lun v thc tin t vic nghin cu l thuyt ny. L thuyt ny
c khc phc c khng hong KT khng? V sao?
* Ni dung l thuyt gi c ca Marshall:
- Theo Marshall, gi c TT c hnh thnh t pht do tc ng ca quan
h cung cu, n c xc nh im cn bng ca gi cung, gi cu.
- Cu v gi cu:
+ cu b nh hng bi cc nhn t: thu nhp dn c, th hiu, gi c
HH lin quan, s lng tiu dng, cc k vng.
+ gi c l mi tng quan gia cu v gi c.
+ phn nh s thay i ca cu i vi gi c, dng khi nim h s
co gin ca cu theo gi.
- Cung v gi cung:
+ cung b nh hng bi nhn t: cng ngh SX, gi cc yu t u
vo, chnh sch thu, s lng ngi SX, k vng.
+ lng cung vn ng cng chiu vi gi c
- Tng hp cung cu:
+ gi cung i din cho ngi bn, gi cu i din cho ngi mua
+ trn TT, ngi mua, ngi bn lun u tranh vi nhau, m giao
im gi cung, gi cu l gi c cn bng.
* YN:
- V l lun: l c s l lun cho cc nh KT hc vi m hin i tip tc
pht trin v c ch TT, v cung cu, gi c TT.
- V thc tin: l c s cho cc nh SX iu tit SX sao cho mc SX ph
hp vi nhu cu XH cn c vo bin ng gi c.
* L thuyt ny khng khc phc c khng hong v khng hong c
trng ca CNTB l khng hong tha.
Marshall cao s t pht ca c ch th trng, coi nh s can thip
ca Nh nc vo kinh t, tin tng c ch th trng t pht m bo
cn bng kinh t. Tuy nhin c ch TT cn c khuyt tt, tht bi m bn
thn n ko t khc phc c. Khng hong c trng ca CNTB l
42

khng hong tha, khi m s lng HH SX ra vt qu kh nng chi tr

(vt qu sc mua) ca ngi tiu dng v nn SX ni chung.
Cu 51: Trnh by c im phng php lun ca trng phi Tn c
in, hy ch r l thuyt gi c ca Alfred Marshall th hin c im
phngphp lun ca trng phi Tn c in.
* c im phng php lun ca trng phi Tn c in:
- Tm l ch quan trong phn tch KT.
- Xa ri nguyn l GT lao ng m i theo nguyn l GT ch li.
- SD phng php vi m trong phn tch KT.
- i t nhng vn KT ca mt doanh nghip rt ra nhng kt lun
p dng vo nn KT XH ni chung.
- Tch cc SD phng php ton hc trong phn tch KT. Phi hp cc
phm tr ton hc vi cc phm tr KT a ra cc l thuyt KT (nh
chi ph SX gii hn, gii hn ch li, h s co gin cu vi gi)
- Ch nghin cu cc vn KT thun ty, KT ng dng, khng cp
n cc vn chnh tr - XH.
* L thuyt gi c ca Marshall th hin r phng php lun ca trng
phi tn c in: xem cu 50.
Cu 52: Chng minh rng l thuyt kinh t ca trng phi Tn c in
l c s hnh thnh kinh t hc vi m.
C th ni, l thuyt kinh t hc ca TP tn c in l c s hnh thnh
kinh t hc vi m hin i, bi c th tm thy s k tha TP Tn c in
ca kinh t hc vi m hin i cc ni dung: i tng nghin cu,
phng php nghin cu, thut ng c bn, l thuyt c bn.
- i tng nghin cu: Lnh vc nghin cu l lnh vc trao i lu
thng, trao i, nhu cu
- Phng php nghin cu: phng php vi m, nghin cu kinh t trong
cc x nghip c th, cc loi hng ha c th t rt ra kt lun cho
ton chung cho ton nn kinh t.
S dng cc m hnh, cng thc, th ton hc gii thch nn kinh t.
- Thut ng c bn: sau ny, kinh t hc vi m hin i tip tc s dng
cc thut ng c bn m TP Tn c in a ra:
+ ch li gii hn ca TP gii hn thnh Viene o sau ny l li ch
cn bin trong kinh t vi m
+ Nng sut gii hn ca TP M sau ny chnh l nng sut cn bin
ca lao ng trong kt vi m.
+ Thut ng cung cu, h s co dn ca cu trong l lun ca Marshall
c pht trin thnh l thuyt cung cu, h s co dn ca cu theo gi (cng
43

thc ca Marshall l co dn khong, ngoi ra cn c cng thc co dn

im.) trong kinh t hc vi m, ngoi ra cn c pht trin thm cc khi
nim khc nh h s co dn ca cung theo gi, ca cu theo thu nhp
- Cc l thuyt c bn: Cng vi s k tha cc thut ng c bn, kinh t
hc vi m hin i cng k tha v pht trin xa hn cc l thuyt kinh t
c bn ca TP Tn c in.
TP Tn c in

Kinh t hc vi m

L thuyt ch li gii hn o:

- L thuyt li ch ca kt hc vi m:
li ch cn bin
- Quy lut li ch cn bin gim dn
Hm sn xut ngn hn ca kinh t
hc vi m: Q = f (K, L).
nng sut cn bin s gim dn.

L thuyt nng sut gii hn:

L thuyt cung cu Marshall:

L thuyt cung cu kinh t hc vi

m:

H s co dn ca cu theo gi.

H s co dn ca cu theo gi

Cu 53: Hon cnh lch s ra i v c im ch yu ca trng phi

Keynes.
* Hon cnh ra i:
- Vo nhng nm 30 ca th k XX ch ngha TB gp khng hong kinh
t nghim trng, in hnh l khng hong 29-33, hu qu rt nng n,
l nn tht nghip. Cuc khng hong ny a ch ngha TB n bn
b s ph sn.
- Nguyn nhn: do mu thun gia lc lng sn xut v quan h sn
xut. Lc lng sn xut ngy cng pht trin, quy m sn xut ngy
cng tng, nn sn xut ngy cng c x hi ha cao , trong khi
quan h sn xut vn da trn s hu t nhn TLSX.
- Trc tnh hnh , i hi phi c mt l thuyt kinh t mi c kh
nng gip nn kt TBCN thot khi khng hong.
Hc thuyt Keynes ra i.
*c im ch yu:
- cao vai tr iu tit kinh t ca Nh nc, xem nh, thm ch b qua
vai tr t iu tit ca c ch th trng.

44

- Trng phi Keynes pht trin kinh t di gc v m (phn tch

kinh t xut pht t nhng tng lng ln nghin cu mi lin h v
khuynh hng ca chng nhm tm ra cng c tc ng vo khuynh
hng, lm thay i tng lng)
a ra m hnh kinh t v m vi 3 i lng:
+i lng xut pht (TLSX, sc L, c cu ca ch XH, th ch
chnh tr, trnh chuyn mn ha L): k thay i hoc thay i chm
chp.
+i lng kh bin c lp (tiu dng, u t, a chung tin mt..):
c s hot ng ca m hnh.
+i lng kh bin ph thuc: phn nh thc trng nn kinh t (sn
lng, vic lm, thu nhp quc dn, tin cng..) c s thay i theo s tc
ng ca cc bin c lp.
Mi lin h gia i lng kh bin c lp v kh bin ph thuc:
Q=C+I
R=C+S
I=S
S v I l 2 i lng quan trng iu tit kinh t v m nhm
gii quyt vic lm, tng thu nhp.
-Trng phi Keynes cn gi l trng phi trng cu: nh gi cao vai
tr ca tiu dng, cho rng tiu dng l nhim v s 1 m nh kinh t hc
phi gii quyt.
- V c bn trong phng php Keynes vn da vo tm l ch quan,
nhng k phi tm l c bit m l tm l x hi, tm l ca s ng.
- Tch cc s dng phng php ton hc trong phn tch kinh t.
Cu 54: Phn tch c im phng php lun trong l thuyt vic lm
ca Keynes. V sao ni l thuyt ny va c s k tha li va th hin
khuynh hng i lp vi trng phi tn c in.
* c im phng php lun: xem 53.
* So snh vi tn c in:
- K tha (Ging) : u c t tng gii hn, i theo nguyn l gii hn,
u c yu t tm l ch quan trong phn tch, u s dng cng c ton
hc trong phn tch, u rt quan tm n vn trao i, tiu dng &
nhu cu.
- i lp (Khc):
+Tn c in - cao vai tr ca t do KT, ca c ch th trng, phn
i can thip ca nh nc. Keynes li ngc li
+V phng php lun, Tn c in - dng phng php vi m, nn
yu t tm l ch yu khai thc yu t tm l c nhn. Cn Keyness - dng

45

phng php v m, nn yu t tm l ca Keyness quan tm n nhng

khuynh hng tm l XH, tm l s ng, c th khi qut thnh qui lut
tm l. ca ng l mun nh nc tc ng vo cc qui lut tm l
gii quyt nhng vn KT.
+Keynes a ra phng php phn tch v m (tc l phn tch kinh
t xut pht t ton b hot ng ca nn KT TBCN, nghin cu cc tng
lng kinh t v tm ra mi lin h gia cc tng lng KT ). Cn Tn
c in, da vo phng php phn tch vi m, nghin cu hnh vi ca
mt x nghip ring l, mt ngi tiu dng ring l.
Cu 55: So snh c im ca trng phi keynes v trng phi tn c
in. (xem 54)
Cu 56: V sao trng phi Keynes li c gi l trng phi trng
cu?
* L thuyt kinh t ca Keynes c gi l l thuyt trng cu, bi:
- ng nh gi cao vai tr ca tiu dng, trao i, coi tiu dng, trao i
l nhim v s mt m nh kinh t hc phi gii quyt.
- ng thi, trong mi quan h cung cu, ng nh gi cao hn vai tr
ca tng cu i vi sn lng nn kinh t. Tng cu quyt nh tng
cung v thc y tng trng KT.
- Theo ng, nguyn nhn ca khng hong kinh t, tht nghip l do cu
tiu dng gim, do cu c hiu qu gim. Do cn nng cu tiu
dng, kch thch cu c hiu qu.
Cu 57: Quan im trng cu th hin ntn trong l thuyt vic lm ca
keynes?
* iu ny th hin r nt trong l thuyt vic lm ca Keynes:
- Theo Keynes, khi lng vic lm ph thuc vo cu c hiu qu.
- Cu c hiu qu l giao im gia ng tng cung v tng cu (tng
thu nhp) khi tng cung ngang bng tng cu. Cu c hiu qu cao th
lng cng nhn thu ht vo cng nhiu v ngc li.
- Khuynh hng tiu dng v khuynh hng tit kim:
+ Khuynh hng tiu dng phn nh mi tng quan gia thu nhp
vi s dnh cho tiu dng c rt ra t thu nhp . Nhng nhn t
khch quan c nh hng ti tiu dng (s thay i v chnh sch thu,
thay i v li sut, gi c..). Nhng nhn t ch quan c nh hng ti
tiu dng (hu ht l nhng nhn t qui nh hnh vi tit kim).
+ Khuynh hng tit kim: phn nh mi tng quan gia thu nhp &
tit kim
46

+Tit kim c nhn do 8 nhn t qui nh: thn trng, nhn

xa, tnh ton, tham vng, t lp, kinh doanh, kiu hnh, h tin.
+Tit kim ca DN, t chc nh nc, on th do nhng
nhn t lin quan n vic KD, hoc xut pht t nguyn tc ti chnh
l phi c lng tin mt d tr nht nh.
+ Keyness cho rng nhng ngi c thu nhp thp, thu nhp bao
nhiu, tiu dng by nhiu. Khi chuyn sang mc thu nhp cao, con
ngi s dnh ra 1 phn cho tit kim, gia tng tiu dng s chm hn
so vi gia tng thu nhp. Trong khi gia tng tiu dng ngy cng chm
th gia tng tit kim s ngy cng nhanh. ng a ra nhng khi
nim sau.
+ Khuynh hng tiu dng gii hn l khuynh hng c nhn c xu
hng mun phn chia phn thu nhp tng thm cho tiu dng theo t
l gim dn.
+ Khuynh hng tit kim gii hn l khuynh hng c nhn mun
phn chia phn thu nhp tng thm cho tit kim theo t l tng dn.
- Nh vy, cng vi s gia tng ca thu nhp, tiu dng gii hn s
ngy cng gim, tit kim gii hn s ngy cng tng.
Vy khi vic lm tng, thu nhp tng, dn ti tng tiu dng &
tng tit kim. Tng tiu dng chm hn so vi tng thu nhp,
tiu dng gim tng i, cu c hiu qu gim, qui m SX
cng gim, gim vic lm, gim thu nhp.
Vic tng u t s b p cho s thiu ht ca cu tiu dng.
Mc cn bng vic lm s ph thuc vo khi lng u t
hin ti. Khi lng u t hin ti s ph thuc vo s kch
thch u t. M s kch thch u t s ph thuc vo hiu qu
gii hn ca TB & li sut.
Mun khc phc phi c s can thip ca nh nc thng qua vic
duy tr cu u t.
Tng u t tng cu b sung cng nhn tng qu lng tng tiu
dng tng gi tng quy m sn xut tng vic lm tng thu
nhp..T , tht nghip v khng hong c ngn chn
Cu 58: Cho bit quan im ca Keynes v vn tht nghip ca
CNTB. Trnh by tm tt l thuyt vic lm ca Keynes?
*Quan im ca Keynes v tht nghip:
-Tht nghip l nhn t gy bt n nh cho nn kinh t. ng cho rng
khi tng cung bng tng cu cng k nht thit l c cng n vic lm
y do lun tn ti tht nghip khng t nguyn. Ci quyt nh
tng mc cng n vic lm l cu c hiu qu v th ng ch trng
khuyn khch mi hot ng c th nng cao tng cu v khi lng
47

vic lm, thm ch c cc hot ng u t cho chin tranh, qun s

ha nn kinh t.
Keynes ph nh chnh sch kt t do th ni, ng xc nhn rng
trong tnh trng k c s can thip ca nh nc vo hot ng
kinh t x hi, s k cu c hiu qu, t k c cng n
vic lm. V th ng ch trng m rng chc nng ca nh
nc, nh nc can thip ton din vo kt thng qua cc chnh
sch ti chnh, tin t, nng cao khi lng vic lm, ng
khuyn khch c cc hot ng u t cho chin tranh, qun s
ha nn kt. Thm ch gim tht nghip ng ch trng a
thm tin vo lu thng. Theo Keynes, lm pht c kim sot k
c j nguy him, m lm nh vy s duy tr c tnh hnh th
trng trong thi k sn xut v vc lm gim st.
*Vn vic lm chim v tr trung tm trong ton b l thuyt ca
Keynes bi l thuyt ca Keynes ra i sau khi chng kin cuc i
khng hong kinh t th gii 1929-1933 lm cho tnh trng tht nghip
ko di nghim trng, trong khi cc l thuyt kinh t trc y bt u
t ra k hiu qu th l thuyt kinh t ca Keynes ra i nhm chng li
khng hong kinh t, khc phc tnh trng tht nghip.
gii quyt tht nghip, Keynes a ra l thuyt v vic lm:
Theo Keynes, khi lng vic lm ph thuc vo cu c hiu
qu. Cu c hiu qu l giao im gia ng tng cung v
tng cu (tng thu nhp) khi tng cung ngang bng tng cu.
Cu c hiu qu cao th lng cng nhn thu ht vo cng nhiu
v ngc li.
Khuynh hng tiu dng v khuynh hng tit kim:
Khuynh hng tiu dng phn nh mi tng quan gia thu nhp vi
s dnh cho tiu dng c rt ra t thu nhp . Nhng nhn t
khch quan c nh hng ti tiu dng (s thay i v chnh sch
thu, thay i v li sut, gi c..). Nhng nhn t ch quan c nh
hng ti tiu dng (hu ht l nhng nhn t qui nh hnh vi tit
kim).
-Khuynh hng tit kim: phn nh mi tng quan gia thu nhp &
tit kim
+Tit kim c nhn do 8 nhn t qui nh: thn trng, nhn xa, tnh
ton, tham vng, t lp, kinh doanh, kiu hnh, h tin.
+Tit kim ca DN, t chc nh nc, on th do nhng nhn t lin
quan n vic KD, hoc xut pht t nguyn tc ti chnh l phi c
lng tin mt d tr nht nh.
-Keyness cho rng nhng ngi c thu nhp thp, thu nhp bao
nhiu, tiu dng by nhiu. Khi chuyn sang mc thu nhp cao, con
ngi s dnh ra 1 phn cho tit kim, gia tng tiu dng s chm hn
48

so vi gia tng thu nhp. Trong khi gia tng tiu dng ngy cng chm
th gia tng tit kim s ngy cng nhanh. ng a ra nhng khi
nim sau.
+ Khuynh hng tiu dng gii hn l khuynh hng c nhn c xu
hng mun phn chia phn thu nhp tng thm cho tiu dng theo t
l
gim
dn.
+ Khuynh hng tit kim gii hn l khuynh hng c nhn mun
phn chia phn thu nhp tng thm cho tit kim theo t l tng dn.
-Nh vy, cng vi s gia tng ca thu nhp, tiu dng gii hn s
ngy cng gim, tit kim gii hn s ngy cng tng.
Vy khi vic lm tng, thu nhp tng, dn ti tng tiu dng &
tng tit kim. Tng tiu dng chm hn so vi tng thu nhp,
tiu dng gim tng i, cu c hiu qu gim, qui m SX
cng gim, gim vic lm, gim thu nhp.
Vic tng u t s b p cho s thiu ht ca cu tiu dng.
Mc cn bng vic lm s ph thuc vo khi lng u t
hin ti. Khi lng u t hin ti s ph thuc vo s kch
thch u t. M s kch thch u t s ph thuc vo hiu qu
gii hn ca TB & li sut.
Mun khc phc phi c s can thip ca nh nc thng qua vic
duy tr cu u t.
Tng u t tng cu b sung cng nhn tng qu lng tng tiu
dng tng gi tng quy m sn xut tng vic lm tng thu
nhp..T , tht nghip v khng hong c ngn chn.
Cu 59: Cho bit quan im ca Keynes v khuynh hng tiu dng v
khuynh hng tit kim. Vai tr ca khuynh hng tiu dng gii hn i
vi u t?
* Quan im:
Khuynh hng tiu dng phn nh mi tng quan gia thu nhp vi
s dnh cho tiu dng c rt ra t thu nhp . Nhng nhn t
khch quan c nh hng ti tiu dng (s thay i v chnh sch
thu, thay i v li sut, gi c..). Nhng nhn t ch quan c nh
hng ti tiu dng (hu ht l nhng nhn t qui nh hnh vi tit
kim).
-Khuynh hng tit kim: phn nh mi tng quan gia thu nhp &
tit kim
+Tit kim c nhn do 8 nhn t qui nh: thn trng, nhn xa, tnh
ton, tham vng, t lp, kinh doanh, kiu hnh, h tin.
+Tit kim ca DN, t chc nh nc, on th do nhng nhn t lin
quan n vic KD, hoc xut pht t nguyn tc ti chnh l phi c
lng tin mt d tr nht nh.
49

-Keyness cho rng nhng ngi c thu nhp thp, thu nhp bao
nhiu, tiu dng by nhiu. Khi chuyn sang mc thu nhp cao, con
ngi s dnh ra 1 phn cho tit kim, gia tng tiu dng s chm hn
so vi gia tng thu nhp. Trong khi gia tng tiu dng ngy cng chm
th gia tng tit kim s ngy cng nhanh. ng a ra nhng khi
nim sau.
+ Khuynh hng tiu dng gii hn l khuynh hng c nhn c xu
hng mun phn chia phn thu nhp tng thm cho tiu dng theo t l
gim dn.
-Vai tr ca khuynh hng tiu dng gii hn i vi u t
Khi vic lm tng, thu nhp tng, dn ti tng tiu dng & tng tit
kim. Tng tiu dng chm hn so vi tng thu nhp (do c khuynh
hng tiu dng gii hn), tiu dng gim tng i, cu c hiu qu
gim, qui m SX cng gim, gim vic lm, gim thu nhp.
Mun khc phc phi c s can thip ca nh nc thng qua vic duy tr
cu u t. Vic tng u t s b p cho s thiu ht ca cu tiu dng.
Mc cn bng vic lm s ph thuc vo khi lng u t hin ti.
Khi lng u t hin ti s ph thuc vo s kch thch u t
Cu 60: Cho bit quan im ca Keynes v li sut. V sao trong l
thuyt KT ca Keynes, li sut li c coi l cng c iu tit v m
quan trng?
*Quan im v li sut:
Li sut l khon th lao cho vic mt kh nng chuyn hon trong
mt thi gian nht nh, chnh l khon tin thng cho hnh vi dm
chp nhn chia li vi ti sn di hnh thi tin t ca ngi c tin
C 2 nhn t nh hng n li sut: khi lng tin t v s a thch
gi tin mt. Thc t, ngi c tin ch b tin ra cho vay khi c li
sut cao, cn khi li sut thp th khuynh hng a chung tin mt s
thng. Khuynh hng a chung tin mt b chi phi bi 3 yu t:
ng c giao dch, d phng, u c. M=L(r) Khi lng tin t M,
Hm s a chung tin mt L, li sut r. Nh vy, khi lng tin t l
hm s ca li sut.
*Li sut c coi l mt cng c iu tit v m quan trng bi v:
Gia hiu qu gii hn TB v li sut c mi quan h mt thit,
n hnh thnh nn gii hn ca nhng cuc u t. Khi hiu q
gii hn TB ln hn li sut th ngi ta s tip tc u t, khi
hiu q gii hn TB nh hn li sut th ngi ta s k u t
na.
Khi khi lng tin t lu thng ln: nu gim li sut -> chi
ph SX gim -> hiu qu gii hn ca TB tng ln -> doanh
50

nghip lc quan u t thm -> to vc lm mi, gii quyt tht

nghip, khng hong.
Cu 61: Cho bit ngha ca l thuyt s nhn u t trong hc thuyt
ca Keynes?
-M hnh s nhn u t phn nh mi quan h gia gia tng u t v
gia tng thu nhp.
-S nhn l h s khuch i thu thu nhp. K = dR/dI = 1/(1-dC/dR).
Phn nh mi 1 s gia tng ca u t s khuch i thu nhp ln bao
nhiu ln.
T Keynes suy ra, nu khuynh hng tiu dng gii hn gn ti 1
(dC/dR->1 do K-> v cng) th nhng bin i nh v u t s
dn n bin ng ln v cng vic lm ngha l mt lng tng thm
u t tng i nh s dn n tnh trng c vic lm y . Mt
khc, nu khuynh hng tiu dng gii hn khng ln hn s 0 bao
nhiu, th vic ny c th i hi mt gia lng ln v u t to ra
tnh trng c vic lm y .
Tng u t, tng cu b sung cng nhn, tng qu lng, tng
tiu dng, tng gi c, tng vic lm, tng thu nhp. T tht
nghip v khng hong c ngn chn.
Cu 62: Cho bit s tc ng ca nhng khuynh hng tm l n u t
v vic lm trong l thuyt chung v vic lm?
Phng php lun nghin cu ca Keynes da trn c s tm l,
nhng k phi da trn tm l c bit m l tm l s ng, tm l x
hi.
* Phm tr khuynh hng tiu dng v khuynh hng tit kim c
coi l tm l s ng.
Khuynh hng tiu dng phn nh mi tng quan gia thu nhp vi
s dnh cho tiu dng c rt ra t thu nhp . Tiu dng ph thuc
vo mc thu nhp, mc chi cho tiu dng ca x hi v cc khuynh
hng tm l tiu dng c nhn.
-Khuynh hng tit kim: phn nh mi tng quan gia thu nhp &
tit kim
-Keyness tin tng su sc rng con ngi lun sn sang tng mc
tiu dng, nhng con ngi k tng mc tiu dng bng vi mc thu
nhp. ng ni rng quy lut tm l thng thng ca chng ta khi thu
nhp thc t ca cng ng tng hay gim, th tiu dng ca cng
ng thc t s tng hay gim nhng k nhanh bng. T a ra cc
khi nim:
51

+ Khuynh hng tiu dng gii hn l khuynh hng c nhn c xu

hng mun phn chia phn thu nhp tng thm cho tiu dng theo t
l gim dn.
+ Khuynh hng tit kim gii hn l khuynh hng c nhn mun
phn chia phn thu nhp tng thm cho tit kim theo t l tng dn.
*Li sut:
-Li sut l khon th lao cho vic mt kh nng chuyn hon trong
mt thi gian nht nh, chnh l khon tin thng cho hnh vi dm
chp nhn chia li vi ti sn di hnh thi tin t ca ngi c tin
C 2 nhn t nh hng n li sut: khi lng tin t v s a thch
gi tin mt. Thc t, ngi c tin ch b tin ra cho vay khi c li
sut cao, cn khi li sut thp th khuynh hng a chung tin mt s
thng. Khuynh hng a chung tin mt b chi phi bi 3 yu t:
ng c giao dch, d phng, u c.
Keynes cho rng li sut l mt hin tng tm l cao , c tnh quy c.
Nu ngi ta tin rng mc li sut c ko di, th n c duy tr lu
Cu 63: Trnh by ni dung v l thuyt s can thip nh nc v KT ca
Keynes. Cho bit vai tr ca nh nc trong l thuyt ny? V sao
Keynes c nh gi l cng trnh s v ch ngha t bn nh nc?
- Chng trnh kinh t ca Keynest th hin r nt 4 biu hin ca ch
ngha t bn c quyn nh nc:
+ S kt hp nhn s gia t chc c quyn v nh nc
+ S hnh thnh v pht trin s hu nh nc
+ Nh nc c chng trnh u t c quy m ln tng cu c hiu
qu, qua Nh nc can thip vo kinh t.
+ S hnh thnh v pht trin th trng nh nc
- ng ch trng s dng ngn sch ca nh nc duy tr cu u t.
Thng qua cc n t hng ca nh nc, tr cp v ti chnh, m bo
tn dng nhm m bo li nhun cho c quyn t nhn.
- S iu tit v m ca nh nc
gim li sut v tng li nhun, Keynes ch trng a thm tin
vo lu thng, thc hin lm pht c kim sot gim li sut nh
kch thch u t t nhn v cc hot ng kinh t khc. Theo
Keynes, lm pht c kim sot k c j nguy him m lm nh vy s
duy tr c tnh hnh th trng trong thi k sn xut v vc lm gim
st.

52

Cu 64: Cho bit c im ch yu ca l thuyt Keynes. Nhng c

im c th hin trong l thuyt v s can thip ca nh nc vo
kinh t nh th no? Cho bit hc thuyt kinh t no hn ch bn tay ca
nh nc, hc thuyt no coi trng c hai bn tay?
*c im: xem cu 53.
*Th hin trong l thuyt v s can thip ca Nh nc vo kinh t:
S dng phng php v m trong phn tch kinh t:
i tng m cc chnh sch ca nh nc quan tm n l nhng
tng lng ln ca nn kinh t nh tng cu, u t, tiu dng ton
x hi, tng sn lng ca nn kt...
L thuyt trng cu:
ng cho rng gii quyt cc vn khng hong, tht nghip ca
nn kinh t ch cn tc ng n tng cu. Nh nc cn phi thc
hin cc bin php tng cu c hiu qu, kch thch tiu dng. C th:
+ng ch trng s dng ngn sch ca nh nc duy tr cu u
t. Thng qua cc n t hng ca nh nc, tr cp v ti chnh,
m bo tn dng m bo li nhun cho c quyn t nhn.
+ gim li sut v tng li nhun, Keynes ch trng a thm tin
vo lu thng, thc hin lm pht c kim sot gim li sut nh
kch thch u t t nhn v cc hot ng kinh t khc. Theo
Keynes, lm pht c kim sot k c j nguy him m lm nh vy s
duy tr c tnh hnh th trng trong thi k sn xut v vc lm gim
st.
+Keynes coi chnh sch ti chnh l cng c ch yu gii quyt cc
vn kinh t. ng nh gi cao h thng thu kha v cng tri nh
nc, nh chng m b sung thu nhp cho ngn sch.
+ng khuyn khch mi hot ng nng cao tng cu v khi lng
vic lm, thm ch cc hot ng u t cho chin tranh, qun s ha
nn kinh t.
+Khuyn khch tiu dng c nhn ca tt c cc tng lp x hi.
- Hc thuyt kinh t no hn ch bn tay ca nh nc: Tn c
in, hc thuyt no coi trng c hai bn tay: Chnh hin i
Cu 65: Cho bit nhng cng hin v hn ch ca L thuyt KT ca
Keynes.
* Nhng cng hin:
- V mt l lun: Hc thuyt Keynes m ra mt giai on mi trong
lch s cc hc thuyt kinh t. N gp phn lm thay i nhng quan
53

im v cc hot ng kinh t, nht l quan im coi trng vai tr ca

Nh nc trong vic iu tit kinh t. N c nhiu nh l lun t sn
tip thu, truyn b, pht trin. L c s ca kinh t hc v m hin i.
- V mt thc tin: Hc thuyt Keynes gip ch ngha t bn thot khi
khng hong kinh t nhng nm 30 ca th k XX, gip nn kinh t tng
trng, pht trin; cu ch ngha t bn bn b ph sn, to iu kin cho
s ra i ca ch ngha t bn c quyn nh nc. ng c nh gi l
cng trnh s ca ch ngha t bn c quyn nh nc.
* Nhng hn ch:
- Hc thuyt Keynes ch c ngha khi sn lng thc t nh hn sn
lng tim nng, lc ny vic gia tng tng cu mi c tc dng lm gia
tng tng cung, mc d gi c c tng, nhng vic tng gi mc va
phi nn kinh t c th chp nhn c. Cn khi sn lng thc t bng
sn lng tim nng, nu tip tc gia tng tng cu s lm gi c tng
nhanh dn n lm pht.
- L thuyt s nhn ca Keynes cng c hn ch. Trong thc t, vic gia
tng u t khng lm tng cng n vic lm ngay nht l trong iu kin
cu to hu c ca t bn ngy cng tng.
- Chnh sch gim li sut kch thch u t cng khng hiu qu, nht
l trong iu kin t do di chuyn t bn trn phm vi ton cu nh hin
nay. Khi mt nc no gim li sut, s xy ra hin tng rt vn khi
nc di chuyn sang nc c li sut cao hn dn n u t trong
nc khng nhng khng tng ln tri li cn gim xung.
- Chnh sch tng gi to lm pht gii quyt tht nghip cng khng
hiu qu. VD cuc khng hong kinh t 1969-1975: gi c tng song tht
nghip vn xy ra hng lot.
Qu nhn mnh vai tr iu tit kinh t ca Nh nc, xem nh,
thm ch b qua vai tr t iu tit ca th trng. S chuyn
quyn ca Nh nc km hm s pht trin kinh t.
Cu 66: Chng minh rng l thuyt kinh t ca Keynes l c s hnh
thnh kinh t v m.
C th ni l thuyt kt hc ca Keynes l c s hnh thnh kt hc v
m, bi c th tm thy s k tha l thuyt Keynes ca kt hc v m
hin i cc ni dung: i tng, phng php nghin cu, thut
ng c bn, l thuyt c bn.
i tng nghin cu: lnh vc trao i tiu dng l trng tm nghin
cu.

54

Phng php nghin cu: phn tch nn kt phi xut pht t tng
lng ln nn kt, nghin cu mqh gia cc tng lng v s vn ng
ca chng.
Thut ng c bn: tng cung, tng cu, tng sn lng nn kt, s nhn
u t, khuynh hng tiu dng gii hn, khuynh hng tit kim gii
hn...
L thuyt c bn:
L thuyt kt ca Keynes
Khuynh hng tiu dng gii hn:
Khuynh hng tiu dng phn nh mi
tng quan gia thu nhp vi s dnh cho
td c rt ra t thu nhp .
Khuynh hng tit kim: phn nh mi
tng quan gia thu nhp v tit kim.
Khuynh hng tiu dng gii hn
(dC/dR): c nhn c xu hng phn chia
phn thu nhp tng thm cho tiu dng
theo t l gim dn. 0<dC/dR<1.
Khuynh hng tit kim gii hn (dS/dR) c
nhn c xu hng phn chia phn thu nhp
tng thm cho tit kim theo t l tng dn =>
xu hng tit kim gii hn ngy cng tng.

Kt hc v m hin i
Xu hng tiu dng cn bin
(MPC): lng tiu dng tng
thm khi thu nhp kh dng
tng thm 1 n v.

S nhn u t: l mqh gia gia tng thu nhp

(dR) vi gia tng u t (dI). N xc nh s
gia tng u t s lm gia tng thu nhp ln
bn ln.
K=1/(1-dC/dR)

S nhn chi tiu: mqh gia s

thay i bt k ca tng chi
tiu u t v s thay i cui
cng ca thu nhp quc dn
to ra.
m= 1/(1-MPC) = 1/MPS

Hm tiu dng c dng:

C=a+MPC.Yd
a:tiu dng t nh
Yd: thu nhp kh dng
0<MPC<1
Xu hng tit kim cn bin
(MPS)
MPC+MPS=1

Keynes ch trng thm tin vo lu thng, ng Philip: mqh t l

thc hin lm pht c kim sot gim li nghch gia lm pht v tht
sut nh kch thch u t
nghip.
Cu 67: Cho bit nguyn nhn dn n s khi phc li l thuyt t do
kinh t v c trng ni bt ca ch ngha t do mi.
a. Nguyn nhn khi phc li:
- Khng hong kinh t th gii 1929-1933 cho thy k th coi nn KT l 1
h thng t iu chnh.
- S xut hin v pht trin mnh m ca CNTB c quyn NN.

55

- Xut hin khuynh hng ph phn hc thuyt Keynes v do phc hi

t tng t do KT nhng c sa i thch ng vs tnh hnh mi.
- Thnh tu ca qun l KT theo KHH tp trung cc nc XHCN.
- Tt c nhng biu hin u cho thy mt nn KT ch t di s iu
tit ca bn tay th trng hay bn tay NN u c nhng thnh cng v
khuyt tt nht nh m nu k c s can thip ca bn tay cn li th k th
t khc phc c
CN t do mi ra i da trn s tha nhn s iu tit ca c 2
bn tay th trng v bn tay NN.
b.c trng ni bt:
- y l mt tro lu t tng KT t sn. CN t do KT gm cc l thuyt
cao t do kinh doanh, t do tham gia th trng, coi nn KTTBCN l
h thng t ng do cc quy lut kinh t khch quan t pht iu tit.
- CN t do mi: da trn nn tng lp trng t do TS c in ng thi
li mun p dng v kt hp quan im ca trng phi Keynes, trng
phi trng thng mc nht nh hnh thnh h t tng mi iu
tit nn KT TBCN. T tng c bn ca hc thuyt KT trng phi t do
mi: c ch th trng c s iu tit ca NN mc nht nh ( ng
h t do kinh doanh nhng tha nhn s iu tit nht nh ca NN, khu
hiu T do kinh doanh nhiu hn, th trng nhiu hn, NN can thip t
hn )
- Trong vic l gii cc hin tng v qu trnh KT trng phi ny nhn
mnh yu t tm l c nhn trong vic quy nh sn xut v tiu dng,
ng thi s dng cc cng c ton hc chng minh cho l thuyt ca
mnh.
- Trng phi KT ca CN t do mi pht trin rng ri cc nc t bn
vi mu sc khc nhau, tn gi khc nhau.
Cu 68: Phn tch c im phng lun ca ch ngha t do mi, so
snh nhng c im ging v khc nhau v c im ca 2 trng phi
t do c v t do mi.
* c im v phng php lun ca ch ngha t do mi:
- Ch ngha t do mi l tro lu t tng t sn hin i, h da trn
nn tng lp trng t do t sn c in ng thi li mun p dng v
kt hp quan im ca trng phi Keynes, trng phi trng thng
mc nht nh hnh thnh h t tng mi iu tit nn kinh t
TBCN.
- T tng c bn: C ch th trng c s iu tit ca NN mc
nht nh (ng h t do kinh doanh nhng tha nhn s iu tit nht
nh ca nh nc).
+ Phng php lun:

56

H s dng tng hp cc phng php c th m ch yu l nghin

cu s lng, tm l m khng th hin bn cht. H khng phn tch cc
quan h sn xut m xem xt cc hin tng kinh t t gc ch quan,
a ra tng th cc nhn t ph thuc vo t cht tinh thn con ngi.
H phn nh b ngoi v xuyn tc ti sn TBCN nhng li t ra
mong mun m t mt cch y v ton din cc quy lut kinh t
khch quan. Phng php phn tch kinh t ny ph hp vi vic bin h
cho CNTB, loi b cc vn giai cp, x hi.
S dng phng php phn tch vi m truyn thng. Gii thch c
nhn cc phm tr kinh t theo nh gi ch quan ca mi ngi v coi
l xut pht im ca phn tch kinh t, cn x hi l php cng cc
kinh t c th.
Hng vo phn tch qu trnh k thut , t chc hot ng ca cc t
chc c quyn m khng phn tch quan h s hu trong h thng kinh
t.
H a thch m hnh ha tng, xem xt cc quan h kinh t mt
cch phi lch s nhm che y s khc bit cn bn gia CNXH v
CNTB.
Chng li ch ngha Mc Lenin, h gii thch mt cch phn khoa hc
cc phm tr KT
* So snh
+ Ging: Phn tch nn kinh t th trng TBCN, u pht trin l lun
trn quan im t do, coi trng vai tr t do kinh doanh, t do cnh tranh,
t nim tin vo c ch iu tit ca th trng.
u phn tch t do kinh doanh ca c nhn bng cch i lp vi vai tr
KT ca NN
+ Khc:
T do c
T do mi
- Tuyt i ha vai tr ca c ch - cao c ch th trng song
th trng, cho rng th trng c vn nhn thy nhng tc ng tiu
th gii quyt c mi vn , cc do n sinh ra
t to ra cn bng cung cu, s
vn hnh ca c ch th trng l
l tng, khng c khuyt tt g
- Hon ton ph nhn bn tay
ca NN can thip vo nn KT khi - ngh NN can thip vo nn
cho rng khng cn thit v KT th trng nhm khc phc cc
khng mong mun .
khuyt tt ca c ch th trng vi
khu hiu th trng nhiu hn,
NN can thip t hn

57

Cu 69: Trnh by nhng c im c bn ca ch ngha t do mi,

c im ny c th hin nh th no trong l thuyt nn kinh t th
trng x hi ca CHLB c?
- Ch ngha t do mi l mt trong nhng tro lu t tng t sn
hin i. H mun p dng v kt hp tt c cc quan im cng nh
phng php lun ca trng phi t do c, trng phi trng thng
mi, trng phi Keyns thnh mt h t tng mi iu tit nn kinh
t t bn ch ngha.
- T tng c bn ca ch ngha t do mi l c ch th trng c s
iu tit ca Nh nc mt mc nht nh. Khu hiu ca h l
th trng nhiu hn, nh nc can thip t hn h c bit nhn mnh
yu t tm l ca cc c nhn q sn xut v tiu dng.
* Hc thuyt v nn kinh t tp th x hi cng ho lin bang c:
- Theo cc nh kinh t hc cng ho lin bng c, nn kinh t tp th
x hi khng phi l s kt hp gia nn kinh t tp th hat ng
theo phng thc c ca ch ngha t bn trc y v nn kinh t x
hi ch ngha c k hoch thnh mt th thng nht. N l nn kinh t
tp th , theo nh cch din t ca Muller- ArmacK th hin mt ch
d c mc tiu kt hp nguyn tc t do vi nguyn tc cng bng x
hi trn th trng.
- Nguyn tc t do v nguyn tc cng bng x hi c kt hp mt
cch cht ch trong khun kh mc tiu ca nn kinh t tp th x hi.
Mc tiu th hin ch, mt mt khuyn khch v ng vin nhng
ng lc do sng kin c nhn m bo li ch ca nn kinh t, mt
khc n c gng loi tr nhng hin tng tiu cc khi iu kin cho
php, vn dng s ngho kh ca mt s tng lp dn c, lm pht,
tht nghip.
- Su tiu chun ca kinh t tp th x hi:
+ m bo quyn t do c nhn.
+ m bo cng bng x hi
+ C c s kinh doanh theo chu k.
+ X dng c s tng trng nhm to ra khun kh p/y v kt cu h
tng cn thit i vi qu trnh pht trin kinh t lin tc.
+ Thc hin c s c cu thch hp.
+ m bo tnh tng hp ca tp th.
-Cnh tranh: cnh tranh c hiu qu c coi l mt yu t trung tm
v khng th thiu c trong h thng kinh t tp th x hi c.
Khng c n th khng c nn kinh t tp th x hi. Cnh tranh c

58

hiu qu vi t cch l mt qu trnh din bin ca tp th, i hi

phi c s bo h v h tr ca c phn . duy tr cnh tranh c hiu
qu cn tn trng quyn t do ca cc x nghp trong cnh tranh cc
x nghip c c hi thnh cng, v c th gp ri ro.
Chc nng ca cnh tranh
+ S dng ngun ti nguyn mt cch ti u.
+ Khuyn khch tin b kinh t
+ Phn phi TN.
+ Tho mn nhu cu ngi tiu dng .
+ m bo tnh linh hot ca s iu chnh.
+ Thc hin kim sot sc mnh kinh t v ch th.
+ m bo quyn t do la chn v hot ng c nhn.
Tuy nhin c nhng nhn t e do cnh tranh, nhng nhn t
ny c th do Nh nc gy ra c th do t nhn gy ra. V vy cn
c bin php bo v cnh tranh.
- Yu t x hi: Nhn dn v/ x hi nhm nng cao mc sng ca cc
nhm dn c c mc thu nhp thp nht, ng thi bov tt c cc
thnh vin x hi, khc phc nhng kh khn v kinh t v au kh v
x hi do gp phi nhng ri ro trong cuc sng.
Do phi nng cao mc tng trng kinh t, phng php thu nhp
cng bng, xy dng h thng bo him x hi nh bo him tht
nghip, tui th... xy dng ch phc li x hi c bit l ch
tr cp x hi cho ngi ngho i , c n khng ni nng ta .
- Vai tr ca c phn: c xy dng trn c s sng kin c nhn v
sc cnh tranh c hiu qu. S can thip ca Nh nc ch cn thit
nhng ni cnh tranh khng c hiu qu v nhng ni c chc nng
bo v cnh tranh nhm kch thch cc nguyn tc c bn ca kinh t
tp th x hi m khng th trao vo tay t nhn. Nh nc ch can
thip khi cnt hit vi mc hp l v theo nguyn tc tng hp
vi th trng
Cu 70: Phn tch l thuyt trng tin hin i ca Mitol Friedman. Phn
bit s khc nhau c bn vi l thuyt kinh t ca Keynes.
* L thuyt trng tin hin i ca Mitol Friedman
+ Th nht, mc cung tin t l nhn t quyt nh s tng trng ca sn
lng quc gia v do nh hng n cc bin s ca KT v m nh
vic lm, gi c.

59

V bn cht: nn KT TBCN l tng i n nh, c ch th trng t n

s m bo cn bng cung cu v khng nht thit phi tri qua cc chu k
kinh doanh.
Suy thoi v lm php cao l do NN cung qu t hoc nhiu tin cho nn
KT.
=> Bin ng trong cung ng tin t s dn n bin ng trong thu nhp,
trong hot ng sn xut kinh doanh v gi c cng vi nhng bin ng
trong c cu KT v cnh tranh dn ti khng hong KT.
C th tc ng vo chu k KT TBCN bng vic ch ng iu tit mc
cung tin t. Vic iu tit ny do NN thc hin thng qua NHTW. Hiu
qu ph thuc vo trnh v nng lc ca NN.
+ Th 2, gi c ph thuc vo khi lng tin t trong lu thng nn c
th thng qua chnh sch tin t n nh gi c, chng lm pht.
T cng thc: MV=PQ
Ta c: V=PQ/M

M: mc cung tin t
V: tc lu thng tin t
P: Gi c trung bnh ca hng ha v dch

v
Q: sn lng
PQ: GNP danh ngha
V V c tnh n nh, Q khng ph thuc hoc ph thuc rt t vo M =>
M thay i tc ng trc tip n P => tc ng n gi c, lm pht v
s pht trin KT
Ch trng: u tin chng lm pht hn l chng tht nghip, lm pht l
cn bnh nan gii ca XH ch khng phi tht nghip
Ch c chnh sch tin t mi gi vai tr ch o tc ng n n nh v
pht trin kinh t.
T tng iu tit tin t (Friedman) l ch ng iu tit mc cung tin
t trong cng thi k pht trin, trong thi k khng hong KT nn tng
khi lng tin t, trong thi k n nh nn gim mc cung tin t
+ Th 3, ng h v bo v quan im t do kinh doanh, ng h ch t
hu, bo v quyn t do hot ng ca doanh nghip. NN khng nn can
thip nhiu vo KT
=> Nhn xt: L thuyt trng tin c nh hng su sc trong nhiu nc
TB pht trin c bit l Anh M. Nhng ch t c hiu qu Kt nht
thi sau li a n nhng hu qu mi.
*So snh trng tin vi trng cu ca Keynes:
- Ging: i tng nghin cu: nn KT th trng TBCN; p dng
phng php KT v m; coi trng vai tr KT nh nc v cc cng c
NN iu tit nn KT; ch trng lm tng mc cung tin t hng
60

nm theo mt t l nht nh; mc tiu: hng vo to s n nh v

thc y tng trng sn lng nn KT TBCN.
- Khc:
Friedman
Sn
- Cung tin t l nhn t quyt
lng nh s gia tng sn lng ca
nn KT nn KT.
- Nu sn lng thc t nh hn
sn lng tim nng th nn tng
cung tin v ngc li.
- Chnh sch ti chnh ch lin
quan n phn phi thu nhp
quc dn cho quc phng v
hng ha cng cng, cn cc
bin s KT v m ph thuc vo
cung tin t.
- C tnh n nh cao
- l nhn t ngoi sinh
- khng ph thuc vo li sut
Cu tin m ch ph thuc thu nhp.

ng x
ca
ngi
tiu
dng

- khng phi l nhn t hot

ng ca qu trnh sn xut
- khi c khon thu nhp n nh
chc chn th mc tng tiu dng
cao hn mc tng thu nhp tc
thi

Lm pht l cn bnh nan gii

ca nn KT.
Lm
Tht nghip l hin tng bnh
pht tht thng trn th trng.
nghip Tnh cht k n nh ca lm pht
l nhn t mt n nh chung,
nh hng n gi c v sinh ra
tht nghip
C ch ng h v bo v quan im t
iu tit do kinh doanh da vo th
kinh t trng, ngh NN khng nn
can thip nhiu m ch gii hn
vc iu chnh mc cung tin t.
61

Keyness
- Tng cu quyt nh tng
cung v thc y tng trng
sn lng ca nn KT.
- Ch trng tng cung tin t
l gim li sut, kch thch
u t v qua tng tng cu
=> tng trng sn lng nn
KT
- Chnh sch ti chnh c nh
hng quan trng n cc bin
s KT v m.
- khng c tnh n nh
- l nhn t ni sinh
- ph thuc vo li sut v tm
l thch s dng tin mt hay
cc nhn t khc
- l nhn t quyt nh ti sn
xut
- tiu dng ph thuc vo thu
nhp nhng tng chm hn thu
nhp (dC<dR) v khuynh
hng gia tng tit kim.
Tht nghip l nhn t gy bt
n nh cho nn kinh t v th
khuyn khch mi hot ng c
th m rng vic lm, chng
tht nghip.
Lm pht l phng tin chng
tht nghip
nh gi cao vai tr ca NN,
b qua vai tr ca c ch th
trng.

Cu 71: Trnh by nhng quan im ca trng phi trng cung ng

thi ch r l thuyt trng cung i lp vi hc thuyt kinh t ca
Keynes nhng im no.
*L thuyt trng cung ca A.Laffer.
- L thuyt trng cng xut hin khong u nhng nm 80 M. Sau 1
thi gian di, tt c cc l thuyt KT ch tp trung vo gii quyt lnh vc
lu thng & tng quan cung cu. Lnh vc SX dng nh b lng qun.
Cui nhng nm 1970, tc tng trng KT M c xu hng chm
li. M nguyn nhn l do nhng ng lc KT, nhng ng lc SX b yu
i. L thuyt trng cung xut hin vi mong mun l tm kim1 con
ng, 1 gii php thc y tng trng KT & tng NSL.
*Ni dung l thuyt trng cung:
- Theo h, 1 chnh ph khn ngoan th ch nn duy tr thu sut ti 1 im
m thu nhp cho php t mc cao nht (tc l n 50% l cng).
Laffer cng a ra nhng kh nng: Trong khong 0-50% s c li ch
cho nn KT hn. Mun c thu nhp A, c th t thu sut l 30% hoc
70%. Th nn chn mc 30% hn, vn m bo thu nhp, cc hot ng
KT vn hp php.
- Trng phi trng cung ph phn quan im ca Keyness trong ngh
v chnh sch thu & chnh sch iu khin cu. Theo h, khng phi vn
ch iu chnh cu m phi tm ra c cc yu t kch thch KT.
Bi nhng yu t kch thch KT ny s lm tng chi ph, m chi ph quyt
nh cung, tng chi ph s lm tng cung. Cung mi s to ra cu mi.
- H cng ph phn quan im ca Keyness khi coi trng tit kim nh l
nguyn nhn lm gim cu, dn ti lm thu hp qui m SX, gim vic
lm, gim thu nhp. Theo h, nhng khon tit kim ca ngy hm nay
li chnh l thu nhp trong tng lai, cho nn vn cn phi khuyn khch
tit kim, khuyn khch lao ng, khuyn khch u t. Keyness ch
trng tng thu, tc l lm gim i phn tit kim ca dn c. iu ny
s lm cho thu nhp trong tng lai s gim, khng c ng lc KT. V
vy, phi trng cung a ra ngh l gim thu, m cng c phn tch
l th ng cong Laffer.
+Khi thu sut bng 0%, khng c thu nhp t thu. Khi thu sut tng
ln, thu nhp t thu s tng. Nhng n 1 chng mc nht nh no
th tc tng ca thu nhp b chm li, khng tng xng vi tc
tng ca thu sut.

62

+Khi vt qu gii hn thu sut (Vd: 50%) th tc tng ca thu nhp

gim dn. Nguyn nhn l do cc ng lc KT gim. Khi thu sut l
100%, thu nhp t thu bng 0, ngang vi vic khng thu thu.
* S i lp ca trng phi trng cu v trng cung
Trng phi trng cu
Mc ch a nn KT thot khi khng
ra i
hong v tht nghip
Bin php Coi trng cc bin php tc ng
vo tng cu kch thch s tng
trng sn lng v thu nhp quc
dn. Do vy phi gim tit kim,
tng u t tc l kch cu
Bn v
thu

Thu sut cao i vi cc khon

tit kim cu dn c.
Gim thu i vi doanh nghip

Vai tr
ca NN

cao vai tr ca NN trong nn

KT, b qua vai tr ca th trng;
cc chnh sch KT l lm tng
tng cu v vic lm

Tit kim Tit kim l ngun gc pht sinh

ra sn xut tha, l nhn t lm
gim vic lm v quy m hot
ng KT
Tc ng
ca cung,
cu i
vi nn
KT

Khi thu nhp tng ln, tiu dng

cng tng ln nhng tng chm
hn lm gim cu tng i, tc
l gim cu cso hiu qu => nh
hng n quy m sn xut v
khi lng vic lm
iu chnh s thiu ht ny cn
tng u t hoc NN can thip
bng cc chnh sch kch cu =>
Cu c hiu qu tng ln, gi c
hng ha tng, hiu qu gii hn
t bn tng => khuyn khch m
63

Trng phi trng cung

Tm kim con ng tng
trng KT
cao vai tr ca cung
i vi s tng trng KT
Tng nng sut lao ng
bng con ng kch thch
lao ng, u t v tit
kim => kch cung
Gim thu sut kch
thch tch cc ca con
ngi, tng u t, to
vic lm, tng sn lng
v tng thu ngn sch
C s iu tit ca NN
mc nht nh, th trng
nhiu hn, NN t hn; cc
chnh sch KT l kch
thch vic tng cung
Vi c nhn, tit kim l
khon thu nhp ca tng
lai. Tit kim thu nhp
hin ti cng nhiu th thu
nhp tng lai cng ln
Khi lng sn xut cng
ln, lng cung cng ln.
n lt n, cung mi s
to ra cu mi, nh vy
nn KT t trng thi l
tng => Khng hong Kt
v sn xut tha b loi tr

rng sn xut => KT ti pht trin,

khng hong v tht nghip b
ngn chn
Cu 72: Phn tch nguyn nhn xut hin v c im phng php lun
ca trng phi chnh hin i.
* Nguyn nhn xut hin:
- Cc l thuyt kinh t ca trng phi c in mi u tp trung cao
vai tr ca c ch th trng t do cnh tranh.
- Trng phi Keynes v Keynes mi li cao vai tr iu tit v m
kinh t ca Nh nc v ph phn nhng khuyt tt ca th trng.
- Thc t, nn kinh t s pht trin khng hiu qu nu nh cao qu
ng vai tr ca th trng hoc vai tr nh nc. S ph phn cc trng
phi dn n s xch li gn nhau gia hai chiu hng (T nhng 60
70 ca th k XX).
T hnh thnh Trng phi chnh hin i.
- Mm mng v nn kinh t hn hp c t nhng nm cui th k th
XIX, sau chin tranh th gii th hai n c nh kinh t hc M tn l
Hassen nghin cu v t tng ny tip tc c pht trin mnh m t
nhng nm 70 ca th k XX
- c im ca hc thuyt kinh t trng phi chnh hin i: T tng
ch yu ca h l iu hnh mt nn kinh t hin i m thiu vng bn
tay ca nh nc hay bn tay ca th trng ch khc no v tay bng 1
bn tay.
* c im ni bt ca hc thuyt kinh t trng phi chnh hin i l:
- Vn dng mt cch tng hp cc l thuyt v phng php ca cc
trng phi kinh t trong lch s nhm a ra l thuyt lm c s cho cc
hot ng ca doanh nghip v chnh sch kinh t ca Nh nc t sn.
- S dng c phng php phn tch vi m v phn tch v m trnh
by cc vn kinh t.
- S dng nhiu cng thc ton hc, th l gii cc hin tng v
qu trnh kinh t. Theo , nn kinh t th trng cn c s iu tit ca
Nh nc
Cu 73: Phn tch c im phng php lun ca trng phi chnh
hin i. So snh vi c im phng php lun ca ch ngha t do
mi.
* c im phng php lun

64

 H vn dng tng hp cc phng php lun v trng ni dung l

lun ca cc trng phi kt hc trong lch s phn tch nn kt th
trng hin i. H phn tch c v m v vi m nn kinh t
H vn dng cng c ca kt hc hin i l cng c ton hc
pitch nn kt th trgf nh th cng thc m hnh
Vn dng t tng gii han trong phn tch kt. Chong vic t
chc nn sn xut phi tun theo quy lut khan him la chn cc
kh nng sx phi tnh ti quy lut nng sut cn bin gim dn
iu hnh nn kt hin i phi c s kt hp ca c 2 bn tay th
trng v s iu tit ca nh nc
* So snh vi CN t do mi:
Trng phi Tn c in
Trng phi chnh hin i
Ch nghin cu lnh vc trao i, C gng nghin cu mi vn
lu thng, nhu cu
ca nn kinh t ( c bit
c thm lnh vc ti chnh
tn dng)
cao s t pht ca c Coi trng c hai bn tay iu
ch th, coi nh s can thip tit ca th trng v nh
ca Nh nc vo kinh t, nc: iu hnh nn kinh t
h tin tng c ch th m thiu vng bn tay ca
trng t pht m bo cn nh nc hay bn tay ca th
bng kinh t.
trng ch khc no v tay
bng 1 bn tay.
S dng phng php vi S dng c phng php vi
m: t s phn tch kinh t m v v m: h s dng tng
trong cc x nghip rt ra hp cc quan im v phng
kt lun cho ton b nn php ca cc TP kinh t trc
kinh t.
a ra l thuyt kinh t ca
mnh nhm lm c s cho
hot ng ca doanh nghip
v chnh sch kinh t ca nh
nc t sn.
S dng cng c ton hc Ging nhau.
trong phn tch kinh t
(cng c, m hnh, th)
t nn mng cho t tng Chu nh hng bi t tng
gii hn
gii hn: vic t chc nn
kinh t phi tun theo quy
lut khan him, phi la chn
kh nng sn xut, phi tnh
65

n quy lut nng sut gim

dn v chi ph tng i ngy
cng cao
Cu 74: C ch th trng c Paul A.Samuelson cp nh th no
trong l thuyt v nn kinh t hn hp? Cho bit trong s pht trin ca
kinh t hc, trng phi no nhn mnh v c ch thi trng?
L thuyt nn kinh t th trng nh nc l t tng trung tm ca TP
kinh t hc hin i.
Nu nh cc nh kinh t trng phi c in v tn c in say m vi
bn tay v hnh v cn bng tng qut ca th trng, trng phi
Keynes say sa vi bn tay hu hnh ca nh nc th P.Samuelson ch
trng phn tch nn kinh t da trn c 2 bn tay ca th trng v nh
nc.
ng cho rng iu hnh nn kinh t khng c chnh ph hoc th
trng cng nh nh v tay bng mt bn tay. C th, ng cp n
c ch th trng nh sau:
Theo Samuelson, c ch th trng l mt hnh thc t chc kinh t,
trong c nhn ngi tiu dng v cc nh kinh doanh tc ng ln
nhau qua th trng xc nh ba vn trung tm ca t chc kinh t.
- Sn xut hng ha g? vi s lng bao nhiu?
- Sn xut hng ha nh th no? Ai l ngi sn xut, sn xut bng
ngun lc no, s dng k thut sn xut no?
- Sn xut cho ai? Ai l ngi c hng cc thnh qu ca nhng n
lc kinh t, hay sn phm quc dn c phn chia nh th no?
Nhng c trng ca c ch th trng l:
- Khng phi l s hn n m l mt trt t kinh t
- L phng tin giao tip tp hp tri thc v hnh ng ca hng triu
c nhn khc nhau. Khng c b no trung tm, n vn gii c nhng
bi ton m my tnh ln nht ngy nay khng th gii ni (gii quyt
nhng vn sn xut phn phi).
- Khng ai thit k ra, xut hin t nhin v cng thay i (lun lun thay
i) nh x hi loi ngi. Khng c nhn hay t chc n l no c
trch nhim sn xut, tiu dng, phn phi hay nh gi.
Th trng l mt qu trnh m trong ngi mua v ng bn mt th
hng ha no tc ng qua li ln nhau xc nh gi c v s lng
hng ha.
Cc yu t c bn ca c ch th trng:
66

- Hng ha v dch v: hng ha yu t u vo nh t ai, lao ng t

bn v hng ha tiu dng, dch v.
- Cung cu v hng ha trn th trng.
- Gi c ca hng ha.
C ch th trng chu s iu khin ca hai ng vua l ngi tiu
dng v k thut. (Ngi tiu dng thng tr, iu khin th trng nhng
li b k thut hn ch v kinh t khng th vt qua gii hn ca kh
nng sn xut) Do ch ngi tiu dng khng quyt nh c sn
xut ci g m cn do: chi ph sn xut, cc qui nh kinh doanh.
V th th trng ng vai tr trung gian ha gii s thch ngi tiu dng
v hn ch ca k thut.
c im ca c ch vn hnh:
- C ch th trng t pht m bo cn bng cung cu hng ha.
- Li nhun va l ng lc va l mc tiu ca ngi sn xut kinh
doanh. H b li cun vo nhng mt hng li cao lng trnh nhng mt
hng li thp v khng c li.
u im ca c ch th trng:
- C ch th trng gip huy ng c hiu qu cc ngun lc.
- Kch thch ci tin k thut cng ngh, nng cao nng sut lao ng
nhm tit kim chi ph sn xut
- Thc y qu trnh phn cng lao ng x hi.
- Lm cho khi lng hng ha trn th trng ngy cng phong ph a
dng, nng cao cht lng sn phm
Nhc im: C ch th trng c th gy nn cc hin tng:
- Lm pht
- Tht nghip
- Ph hoi t do cnh tranh
- nhim mi trng: nh sn xut chy ua theo li nhun m khng
quan tm n cc tc ng tiu cc n mi trng ca cng ngh sn
xut.
- Phn ha giu ngho: c ch th trng c th em li s phn phi thu
nhp bt bnh ng.
- Khng hong kinh t.
- nh hng ca c quyn: sn lng thp, gi c hng ha b y cao,
hn ch s ci tin k thut
- Ngoi ra cn cc khuyt tt ca th trng khc nh: ngoi ng (tch cc
va tiu cc, khng c nh cung ng hng ha cng cng).

67

 i ph vi nhng khuyt tt, sai lm ca c ch th trng, nn

kinh t hin i cn phi hp bn tay v hnh ca th trng vi bn tay
hu hnh ca nh nc nh thu kha, ch tiu, php lut
Cu 75: Theo Paul A.Samuelson: sau khi tm hiu k v bn tay v
hnh chng ta khng nn qu say m vi v p ca c ch th trng,
coi l hin thn ca s hon ho, l tinh ty ca s hi ha nm ngoi
tm tay ca mi ngi. Hy phn tch lun im trn v cho bit hc
thuyt kinh t ca trng phi no nhn mnh bn tay v hnh.
Cu ni trn th hin quan im ca P.S v c ch th trng. ng mt
mt khng nh v p ca c ch th trng nhng cho rng khng
nn qu say m, tin tng vo n v bn thn c ch th trng cng c
th a nn kinh t n vi nhng sai lm. C th:
(xem phn c im ca cu 74)
Cu 76: Ti sao khi nn kinh t vn ng theo c ch th trng, nh
nc li phi can thip vo kinh t? Trong lch s cc trng phi no
cao vai tr t iu tit ca c ch th trng? trng phi no cao c
ch ca nh nc?
Nghin cu s hot ng ca nn kinh t th trng, P.S ch r: bn tay
v hnh nhiu khi cng a nn kinh t n sai lm. chnh l nhng
khuyt tt vn c ca c ch th trng. Nhng tht bi ny c th l do
tc ng bn ngoi gy ra nh nhim mi trng m doanh nghip k
phi tr gi cho s hy hoi ; hoc nhng tht bi ca th trng do
tnh trng c quyn; khng hong kinh t, tht nghip, lm pht v phn
phi thu nhp bt bnh ng
i ph vi nhng khuyt tt, sai lm ca c ch th trng, nn
kinh t hin i cn phi hp bn tay v hnh ca th trng vi bn tay
hu hnh ca nh nc nh thu kha, ch tiu, php lut
Nh nc c 4 chc nng chnh trong nn kinh t th trng:
- Th nht, thit lp khun kh php lut: ra cc quy tc ca tr chi
kinh t m ngi tiu dng, doanh nghip v bn thn chnh ph phi
tun theo
- Th hai, sa cha cc tht bi ca th trng th trng hot ng c
hiu qu. C th:
+ a ra cc lut l nhm hn ch c quyn, m bo tnh cnh
tranh.
+ nh thu hoc a ra cc tiu chun, thng s cho php nhm hn
ch ngoi ng tiu cc. Tr cp, khuyn khch ngoi ng tch cc.

68

+ m bo cung ng hng ha cng cng thng qua hot ng ca cc

DN cng ch, tr cp v ti chnh tn dng cho cc DN hot ng hiu
qu.
- Th ba, m bo s cng bng. C ch th trng sinh ra s phn ha,
bt bnh ng v thu nhp. Chnh ph c nhim v phn phi li thu nhp
thng qua cng c thu i vi ngi c thu nhp cao, tr cp cho ngi
c thu nhp thp (tem phiu thc phm, h tr y t, nh x hi) h
thng h tr chm sc ngi gi, ngi tn tt, ng tht nghip
- Th t, n nh kinh t v m thng qua cc cng c thu sut, chi tiu
chnh ph, li sut thnh ton chuyn nhng, chnh sch tin t nhm
khuyn khch hoc hn ch cc hot ng kinh t.
Cu 77: Trnh by khi qut v l thuyt nn kinh t hn hp ca Paul
A.Samuelson. Lin h vi nn kinh t nc ta hin nay
* L thuyt v nn kinh t hn hp (L t tng trung tm ca kinh t
hc trng phi chnh hin i)
- Nn kinh t hn hp l nn kinh t kt hp trong kinh t t nhn v
kinh t Nh nc, n c iu hnh bi c ch th trng c s iu tit
ca Nh nc.
- Ni dung ca l thuyt v nn kinh t hn hp (c trnh by r trong
cun Kinh t hc ca P.A.Samuelson), c th l: Ba vn ca t chc
kinh t
Mi x hi, mi nn kinh t u phi i ph vi ba vn :
+ Sn xut hng ha g? vi s lng bao nhiu?
+ Sn xut hng ha nh th no? Ai l ngi sn xut, sn xut bng
ngun lc no, s dng k thut sn xut no?
+ Sn xut cho ai? Ai l ngi c hng cc thnh qu ca nhng n
lc kinh t, hay sn phm quc dn c phn chia nh th no?
(Do sn xut ca nn kinh t b hn ch bi cc ngun lc v kin thc
cng ngh, mi x hi d giu hay ngho u phi la chn).
C hai phng thc u c u im v hn ch, khng nn tuyt i ha
mt phng thc no m cn kt hp: c ch th trng v iu tit ca
Nh nc.
-C ch th trng
Theo Samuelson, c ch th trng l mt hnh thc t chc kinh t,
trong c nhn ngi tiu dng v cc nh kinh doanh tc ng ln
nhau qua th trng xc nh ba vn trung tm ca t chc kinh t.

69

C ch th trng l c ch tinh vi, phi hp mt cch khng t gic mi

ngi, mi hot ng v mi doanh nghip thng qua h thng gi c th
trng.
+ Khng phi l s hn n m l mt trt t kinh t
+ L phng tin giao tip tp hp tri thc v hnh ng ca hng
triu c nhn khc nhau. Khng c b no trung tm, n vn gii c
nhng bi ton m my tnh ln nht ngy nay khng th gii ni (gii
quyt nhng vn sn xut phn phi).
+ Khng ai thit k ra, xut hin t nhin v cng thay i (lun lun
thay i) nh x hi loi ngi. Khng c nhn hay t chc n l no c
trch nhim sn xut, tiu dng, phn phi hay nh gi.
Th trng: L c ch trong ngi mua v ngi bn tng tc vi
nhau xc nh gi c v sn lng hng ha hay dch v. Trong th
trng bao gm:
+ Cc yu t: hng ha, tin t, ngi bn, ngi mua, gi c hng ha.
+ S hot ng ca gi c hng ha l tn hiu i vi ngi sn xut v
tiu dng, gi l qu cn trong c ch th trng l biu hin s hot ng
ca quy lut gi tr.
Quan h cung - cu: L khi qut ca hai lc lng c bn ngi bn v
ngi mua trn th trng. S bin i ca gi c dn n bin i cung
- cu.
C ch th trng chu s iu khin ca hai ng vua l ngi tiu
dng v k thut (Ngi tiu dng thng tr, iu khin th trng nhng
li b k thut hn ch v kinh t khng th vt qua gii hn ca kh
nng sn xut) Do ch ngi tiu dng khng quyt nh c sn
xut ci g m cn thm cn thm: chi ph sn xut, cc qui nh kinh
doanh.
V th th trng ng vai tr trung gian ha gii s thch ngi tiu dng
v hn ch ca k thut.
Sn xut ci g phi do c chi ph kinh doanh ln cc qui nh cung v
cu ca ngi tiu dng quy nh V vy trong khi nghin cu khng ch
c vai tr ca cu m cn c vai tr ca cung.

70

ng lc ca c ch th trng l li nhun (Chi phi hot ng ca

ngi sn xut kinh doanh).
Mi trng ca c ch th trng l cnh tranh.
C ch th trng khng phi lc no cng a ti kt qu ti u m c
nhng khuyt tt nht nh, nhiu vn th trng khng gii quyt ni
(c quyn, nhim mi trng, khng hong, tht nghip, s phn phi
bt bnh ng). Do theo Samuelson cn c s can thip ca chnh ph
(Nh nc) khc phc cc khuyt tt.
Vai tr kinh t ca chnh ph
Chnh ph (nh nc) c 4 chc nng:
+ Thit lp khun kh php lut: ra cc quy tc m doanh nghip,
ngi tiu dng v c chnh ph cng phi tun theo. Bao gm: cc quy
nh v ti sn, cc quy tc v hp ng v hot ng kinh doanh, cc
trch nhim h tr ca cc lin on lao ng, ban qun l v cc lut l
xc nh mi trng kinh t.
+Sa cha,khc phc nhng khuyt tt ca c ch th trng.
- Can thip hn ch c quyn (ph v cnh tranh hon ho, cho php
mt c nhn hay t chc n l c th quy nh gi c hng ha t lm
bin dng cu v sn xut, xut hin li nhun siu ngch c quyn v
c th c s dng vo nhng hot ng v ch, do lm gim hiu
qu nn kinh t).
- Can thip vo cc tc ng bn ngoi.
s nhim mi trng, s khai thc ba bi ti nguyn...
- m nhim vic sn xut cc hng ha cng cng: cn thit, c ngha
quan trng, m t nhn khng mun hoc khng th sn xut (quc
phng, an ninh, ...)
- Thu thu: m bo hot ng ca Chnh ph.
+m bo s cng bng: c ch th trng tt yu dn n s phn ha
v bt bnh ng (V thu nhp, s bt cng,...) do nhiu nguyn nhn.
- Cng c quan trng nht: Thu ly tin (thu nhp), ngi c thu nhp
cao (giu) thu ln hn ngi c thu nhp thp (ngho).

71

- Cng c th hai: H tr thu nhp (tr cp ngi cao tui, tn tt, tht
nghip,...) bng h thng thanh ton chuyn nhng.
- Cng c th ba: Tr cp tiu dng cho nhm ngi c thu nhp thp
bng cch pht tem phiu mua thc phm, chm sc y t c tr cp, gim
tin nh,...
+ Tng trng v n nh kinh t v m: Chnh ph s dng cc chnh
sch tin t, ti chnh tc ng ti chu k kinh doanh, gii quyt nn tht
nghip, chng tr tr, lm pht,...
Nhn xt:Trong nhiu trng hp, s can thip ca Nh nc cng c
nhng hn ch nh c nhiu vn Nh nc khng la chon ng, s
ti tr ca Chnh ph c lc km hiu qu (do chng trnh qu ln, thi
gian qu di), s nh hng ca ch quan (Chnh ph b chi phi bi
thiu s ngi, hoc bi nhng ngi bt ti, tham nhng,...) dn n
vic a ra nhng quyt nh sai lm, khng ph hp vi quy lut khch
quan, khng phn nh ng s vn ng ca th trng. V vy theo
Samuelson s can thip ca Nh nc ch nn gii hn trong khun kh
khn ngoan ca cnh tranh.
Tm li, pht trin kinh t c hiu qu l phi da vo c hai bn tay:
+ C ch th trng(bn tay v hnh): xc nh gi c, sn lng trong
nhiu lnh vc.
+ S iu tit ca Chnh ph (bn tay hu hnh): bng cc chng trnh
thu, chi tiu v lut l.

Cu 78: Theo Samueslson: iu hnh mt nn kinh t khng c chnh

ph hoc th trng th cng nh nh v tay bng mt bn tay vy Hy
nhn xt lun im ni trn v rt ra ngha thc tin t lun im .
V tay phi c c 2 bn tay v vo nhau mi to ra ting ku, vic v tay
bng mt bn tay th khng th pht ra ting, cng ging nh vy. P.S
khng nh vai tr ca c hai bn tay trong iu tit mt nn kinh t, nu
thiu mt trong 2 bn tay th nn kinh t khng th vn hnh mt cch
khe mnh c. C th
C ch th trng c nhng u im m bn tay ca nh nc khng th
c c:
C ch th trng gip huy ng c hiu qu cc ngun lc.

72

Kch thch ci tin k thut cng ngh, nng cao nng sut lao ng
nhm tit kim chi ph sn xut
Thc y qu trnh phn cng lao ng x hi.
Lm cho khi lng hng ha trn th trng ngy cng phong ph
a dng, nng cao cht lng sn phm
Tuy nhin, nu khng c bn tay ca nh nc can thip, c ch th
trng c th gy nn cc hin tng:
Lm pht
Tht nghip
Ph hoi t do cnh tranh
nhim mi trng: nh sn xut chy ua theo li nhun m
khng quan tm n cc tc ng tiu cc n mi trng ca cng ngh
sn xut.
Phn ha giu ngho: c ch th trng c th em li s phn phi
thu nhp bt bnh ng.
Khng hong kinh t.
nh hng ca c quyn: sn lng thp, gi c hng ha b y
cao, hn ch s ci tin k thut
Ngoi ra cn cc khuyt tt ca th trng khc nh: ngoi ng
(tch cc va tiu cc, khng c nh cung ng hng ha cng cng).
i ph vi nhng khuyt tt, sai lm ca c ch th trng, nn kinh
t hin i cn phi hp bn tay v hnh ca th trng vi bn tay hu
hnh ca nh nc nh thu kha, ch tiu, php lut
Nh nc c 4 chc nng chnh trong nn kinh t th trng:
Th nht, thit lp khun kh php lut: ra cc quy tc ca tr chi
kinh t m ngi tiu dng, doanh nghip v bn thn chnh ph phi
tun theo
Th hai, sa cha cc tht bi ca th trng th trng hot ng c
hiu qu. C th:
a ra cc lut l nhm hn ch c quyn, m bo tnh cnh
tranh.
nh thu hoc a ra cc tiu chun, thng s cho php nhm hn
ch ngoi ng tiu cc. Tr cp, khuyn khch ngoi ng tch cc.
m bo cung ng hng ha cng cng thng qua hot ng ca
cc DN cng ch, tr cp v ti chnh tn dng cho cc DN hot ng
hiu qu.
Th ba, m bo s cng bng. C ch th trng sinh ra s phn ha, bt
bnh ng v thu nhp. Chnh ph c nhim v phn phi li thu nhp
thng qua cng c thu i vi ngi c thu nhp cao, tr cp cho ngi
c thu nhp thp (tem phiu thc phm, h tr y t, nh x hi) h
thng h tr chm sc ngi gi, ngi tn tt, ng tht nghip

73

Th t, n nh kinh t v m thng qua cc cng c thu sut, chi tiu

chnh ph, li sut thnh ton chuyn nhng, chnh sch tin t nhm
khuyn khch hoc hn ch cc hot ng kinh t.
Trong nhiu trng hp, s can thip ca Nh nc cng c nhng hn
ch nh c nhiu vn Nh nc khng la chon ng, s ti tr ca
Chnh ph c lc km hiu qu (do chng trnh qu ln, thi gian qu
di), s nh hng ca ch quan (Chnh ph b chi phi bi thiu s
ngi, hoc bi nhng ngi bt ti, tham nhng,) dn n vic a ra
nhng quyt nh sai lm, khng ph hp vi quy lut khch quan, khng
phn nh ng s vn ng ca th trng. V vy theo Samuelson s can
thip ca Nh nc ch nn gii hn trong khun kh khn ngoan ca
cnh tranh.
Tm li, pht trin kinh t c hiu qu l phi da vo c hai bn tay:
C ch th trng(bn tay v hnh): xc nh gi c, sn lng trong
nhiu lnh vc.
S iu tit ca Chnh ph (bn tay hu hnh): bng cc chng trnh
thu, chi tiu v lut l.
ngha thc tin vi nc ta:
S can thip ca nh nc vo nn kinh t th trng l cn thit ngn
nga v khc phc nhng khuyt tt ca th trng, th trng hot
ng c hiu qu.Thc cht y l s m rng chc nng ca nh nc
khi lc lng sn xut pht trin trnh x hi ho cao.
Cc chc nng kinh t ca nh nc c Samuelson quan tm nh thit lp
khun kh php lut,sa cha tht bi ca th trng,m bo cng bng
x hi v n nh nn KT v m.y l nhng ni dung quan trng m
cc NN u phi quan tm khi xy dng th ch KTTT m chng ta
nghin cu vn dng.
lm tt chc nng trn, NN cn s dng cc cng c KT v m.
Samuelson ch ra cc cng c nh php lut, chng trnh KT, chnh
sch KT trong rt coi trng chnh sch ti chnh tin t v cc cng c
KT khc. y l nhng cng c khng th thiu c NN qun l 1 nn
KT th trng hin i
Samuelson nu quan im khng nn tuyt i ho vai tr Kt ca NN,
cng khng nn tuyt i ho vai tr ca th trng trong vn hnh 1 nn
KT. y l 1 tng kt thc tin rt quan trng m chng ta cn quan tm
nghin cu,vn dng trong cng cuc i mi vn hnh nn KTTT
nh hng XHCN c hiu qu.
Cu 79:
c trng c bn ca cc nc ang pht trin:
- Nn KT ch yu l SX nng nghip truyn thng, SX nh, phn tn, lao
ng th cng lc hu.
74

- Dn s tng nhanh, trnh hc vn thp, tui th TB thp, suy dinh

dng, bnh tt, dn c ch yu nng thn, t l lao ng trong nng
nghip chim 67 75% tng s lao ng. T trng gi tr nng sn phm
chim a s trong GDP.
Trong khi nc pht trin th t l l < 10% (nh M ch 2%).
- Thiu vn v CN hin i, thu nhp bnh qun u ngi thp, tit kim
v tch ly thp.
- Ngoi thng km, thng l nhp siu.
Cu 80:
* Tng tng KT l s gia tng v tng sn phm XH v thu nhp quc
dn hng nm tnh chung cho c XH v tnh bnh qun u ngi.
- Tng trng KT bn vng l s tng trng mc tng i cao v n
nh trong mt thi gian tng i di, thng l 20 30 nm.
* Pht trin KT l s tng trng KT i km vi s tahy i c cu KT,
th ch KT v cht lng cuc sng:
+ thu nhp bnh qun u ngi
+ c cu KT phi bin i theo hng t trng ngnh nng nghip
gim, t trng ngnh CN XD v dch v tng dn.
+ i sng NG cao v phc li XH, tiu chun sng, GD, SK, bnh
ng gii.
- Pht trin KT bn vng l s pht trin p ng cc nhu cu ca hin ti
m khng lm tn thng n kh nng p ng nhu cu ca cc th h
tng lai.
* Cc nhn t nh hng n tng trng KT:
- Vn: y l yu t rt quan trng trong tng trng KT. Ni n yu t
vn y bao gm c tng lng vn v c bit l tng hiu qu s
dng vn.
- Con ngi: l nhn t c bn nht, quan trng nht. phi l con
ngi c sc khe, c tr tu, c tay ngh cao, c ng lc v nhit tnh
lao ng c t chc cht ch.
- K thut v cng ngh: k thut tin tin, cng ngh hin i l nhn
quyt nh cht lng ca s tng trng KT, v n to ra nng sut lao
ng cao, do tch ly u t ln.
- C cu KT: XD c c cu KT cng hin i th tng trng KT cng
nhanh chng v bn vng.
- Th ch chnh tr v qun l nh nc: th ch chnh tr cng n nh,
tin b th tng trng KT cng nhanh. Nh nc cng ra c cc
ng li, chnh sch pht trin KT ng n th tng tng KT cng
nhanh.

75

Cu 81:
* Ni dung l thuyt ct cnh ca W.W.Rostow:
Theo ng, qu trnh tng trng KT i vi mt t nc phi tri qua 5
giai on:
- Giai on XH truyn thng: c trng ca XH l nng sut lao ng XH
thp, vt cht thiu thn, XH km linh hot, nng nghip thng tr.
- Giai on chun b ct cnh:
+ tng lp ch x nghip c kh nng i mi, pht trin c cu h
tng, c bit l giao thng
+ xut hin cc nhn t tng trng
+ mt s khu vc tc ng thc y KT nh ngn hng, ti chnh, tn
dng pht trin
+ hot ng xut nhp khu tng cng, cng ngh gia tng.
- Giai on ct cnh: l giai on quyt nh, ging nh mt my bay, ch
c th ct cnh khi t mt tc ti hn nht nh. C th y l 3
iu kin:
+ t l u t tng t 5 10% thu nhp quc dn thun ty.
+ XD c nhng lnh vc cng nghip c kh nng pht trin nhanh,
c kh nng ng vai tr u tu.
+ XD b my chnh tr XH, to iu hin pht trin, pht huy nng lc
ca cc khu vc hin i, tng cng quan h i ngoi.
- Giai on trng thnh: khong 50 nm
+ u t t 10 20% thu nhp quc dn
+ xut hin nhiu ngng cng nghip mi, hin i
+ c cu XH bin i, cc ch doanh nghip tham gia vo b my
lnh o t nc, i sng tinh thn nhn dn nng cao
- Giai on tiu dng cao:
+ giai on quc gia thnh vng, XH ha SX cao
+ SX hng lot hng tiu dng v dch v tinh vi
+ dn c giu c, thu nhp bnh qun u ngi tng cao
* Nhn xt: hn ch ca l thuyt ny l ch tng trng KT l mt qu
trnh lin tc ch khng phi t on nn khng th chia thnh 5 giai
on mt cch chnh xc nh vy. Mt khc s tng trng KT nhiu
nc khng ging nh cch chia giai on trn. Cch tip cn cn
phin din, hn ch ch gii quyt vn : ti sao giai on ct cnh xy
ra nc ny m khng xy ra nc khc, khi c 5 giai on nh
trn m xy ra khng hong KT th s nh th no, v.v
Tuy nhin l thuyt ny vn cn nhiu im tin b v c ngha thc
tin i vi cc nc ang pht trin ni chung v i vi VN ni ring.
* YN i vi nc ta:

76

Theo l thuyt ny, nc ta ang giai on 2: giai on chun b ct

cnh. c th sang giai on ct cnh (g 3) cn chun b nhng iu
kin:
- u t tng.
thu ht u t, chnh ph cn
+ n gin ha cc th tc hnh chnh (bi hin nay cc th tc hnh
chnh ca VN cn phc tp, d gy cn tr).
+ tho d cc ro cn do qui hoch (xa b c quyn v bo h KT
trong nc)
+ hon thin h thng lut php, chnh sch v u t nc ngoi, to
iu kin thun li, ph hp vi yu cu hi nhp quc t (VD: c chnh
sch li sut hp l)
- XD c nhng lnh vc cng nghip c kh nng pht trin nhanh, c
kh nng ng vai tr u tu.
Vi VN, lnh vc CN c kh nng ng vai tr u tu cn ch
trng pht trin l cc ngnh CN trng im nh hng tiu dng, dt may,
ch bin lng thc thc phm, ha cht, v.v
- XD b my chnh tr XH, to iu kin pht trin, pht huy nng lc ca
cc khu vc hin i, tng cng quan h i ngoi.
Vit Nam hin nay rt cn thay gii lnh o bo th bng nhng
ngi cm quyn tin b bit s dng k thut v tng cng quan h
quc t (hin nay VN c quan h vi 171 nc v ang y mnh thm).
Cu 82:
Theo l thuyt c huch t bn ngoi ca Samuelson, mt QG mun
tng trng KT cn 4 nhn t:
- V nhn lc: nhng nc ang pht trin v km pht trin, c im
dn s ng, cht lng thp, ngun nhn lc ch yu nng thn, tht
nghip ch yu l tht nghip tr hnh; tui th TB thp, suy dinh dng,
bnh tt.
- Ti nguyn: cc nc ngho thng ngho ti nguyn, t ai cht hp.
- C cu TB: cc nc ngho, khng c vn u t cho k thut mi,
c s h tng, nn nng sut thp, cht lng thp.
- K thut: trnh k thut thp.
Theo Samuelson, i vi cc nc ang pht trin, km pht trin, c 4
nhn t trn u kh khn, nn cc nc ny ri vo ci vng lun qun
ca s ngho kh.
ph v ci vng lun qun ny phi c c huch t bn ngoi, m
hiu qu nht l t t bn nc ngoi:
+ Vn
+ cng ngh hin i
+ kinh nghim qun l

77

 chnh ph cn c chnh sch ci thin mi trng u t thu ht

u t nc ngoi.
Bi c 3 iu kin VN u thiu thn: thiu vn u t, CN
cn c, lc hu, khng theo kp nhp ca TG, kinh nghim qun l cn
non km, nhiu bt cp; 4 nhn t cn pht trin KT theo Samuelson,
tr ti nguyn u km. Do c huch t bn ngoi l rt cn thit i
vi nc ta hin nay, nht l vn u t trc tip t nc ngoi FDI.
Mun vy, nc ta phi to iu kin thun li nhm kch thch tch cc
u t nc ngoi.
Cu 83: ging 82.
Cu 84: So snh s khc nhau gia l thuyt m hnh KT nh nguyn v
chu gi ma. Theo anh/ch, l thuyt no hiu qu, ph hp vi VN
hn?

78