TRNG I HC KINH T TP.

HCM
KHOA O TO SAU I HC
SkGQI^gs'

i
-

sk

? ,&

TIU LUN KINH T v M:

1976

THT NGHIP
TRNG
PHP

VIT NAM THC

NGUYN NHN V GII
GVHD
Lp
Nhm thc hin

: TS Trn Th Bch Dung :

m 3 - K22 : Nhm 7
1.

ng Tun Duy

2.

Phm Hong Hnh

3.

L Th M u Huy n

4.

Nguyn

Hunh Nh Trc

5.

Trn

M Yn

6.

L Trc Vit

7. Vn Hu

Tp. H Ch Minh - Thng 04/2013

y
, # X i i l K i L ' X K i l 1XKil#1XKilKiLtXIKL'XKil'XKilt1xtXKiL'#'iiliilKiLtXiil1xtXxtXKil'#'XtiilKiLtXiil1iil
litlittiCi Lr

Tiu lun kinh t V M

Chng 1 - C S L T HUY T ........................................................................................................ 2

1.1

Khi nim ................................................................................................................................. 2

1.2

Phn loi ................................................................................................................................... 2

12.1

Phn theo hnh thc tht nghip: ........................................................................................... 2

12.2

Phn loi ldo tht nghip: ..................................................................................................... 3

Phn loi theo ngun gc tht nghip

12.4 T l tht nghip t nhin: tht nghip t nhii bao gm tht nghip tm thi v tht
nghip c cu......................................................................................................................................... 5
1.3

Tc ng catht nghi p ......................................................................................................... 6

1.4

nh lut Okun: v mi quan h gia sn lungvtht nghip ........................................... 6

1.5

ng cong Phillips ................................................................................................................ 7

Llun ca trng phi kinh t hc v m tng hp

7
Llun ca ch nghatn t-

Chng 2 - TH c T RNG V N GUY N NHN ........................................................................ 10

2.1
Thtnghip ti Vit Nam, thctrng v nguyi nhn ........................................10
2.2

Nguyn nhn tht nghp Vitnam.... .............................. .. ................................... ..

13

Khong thi gian tht nghip:

13

22.1
Do cnh tranh mnh m ca c ch th trng, vic rm rng sn xut to nhiu vic
lm tt, thu nhp kh v n nh lun gn lin ri nng sut ngy cng caa mi mc tin
cng s thu ht nhiu lao ng s tng ln v khong thi gian tht nghip cng s gim xung.
14
Tc hi ca thtnghp:
Chng

15
3-

GII

PHP

.................................................................................................................................................................. 1
8
3.1

H thp t l tht nghip theo l thuyt: ................................................................................... 18

3.2

Vic u t hay ni ng hn I k di cu..- ........................... ....................................

18

3.3

To mi iu ki cho lao ng mt vic .............................................................................. 19

3.4

Hng nghp ........................................................................ ............................... ................ 20

Nhm 7

Page 1

Tiu lun kinh t V M

3.5
3.6

1.1

Nhng bin php khc .......................................................................................................... 20

Nhng cng c v gii php la chn ................................ ..................................... .............

Chng 1 - C S L THUYT

Khi nim
Nhng ngi trong tu i lao ng l nhng ngi tui c ngha v v quyn li lao
ng c quy nh trong hin php.
Nhng ngi ngoi lc lung lao ng bao gm nhng ngi ang i hc, ngi ni tr gia
nh, nhng ngi khng c kh nng lao ng do m au, bnh tt v c mt b phn khng
mun tm vic lm vi nhng l do khc nhau.
Lc lung lao ng l mt b phn dn s trong tui lao ng thc t c tham gia lao ng
v nhng ngi cha c vic lm nhng ang tm kim vic lm
Ngi c vic lm l nhng ngi lm mt vic g c c tr tin cng, li nhun hoc
c thanh ton bng hin vt, hoc nhng ngi tham gia vo cc hot ng mang tnh cht t
to vic lm v li ch hay v thu nhp ga nh khng c nhn tin cng hoc hin vt.
Lao ng thiu vic lm l nhng ngi m trong tun nghin cu c xc nh l c vic lm
nhng c thi gian lm vic thc t di 35 gj, c nhu cu v sn sng lm thm gi.
T l thiu \iclm l t l phn trm lao ng thiu vic lm trongtng s lao ng c vic lm.
Ngi tht nghip l ngi hin ang chua c vic lm nhng mong mun v ang tm vic lm.
Tht nghip l tnh trng ngi lao ng mun c vic lm m khng tm c vic lm. Lch s
ca tnh trngtht n$iip chnh l lch s ca cng cuc cng nghip ha
T l tht nghip l phn trm s ngi lao ng khng c vic lm trn tng s lc lng lao
ng x hi.
S ngui khng c vic lm
T l tht nghip = 100% X
_______________
Tng s lao ng x hi
T l tht nghip tnhin lmcm cc th trng lao ng khc bit trngthi cn
bng, mt s th trng th cu qu mc (hoc nhiu vic khng c ngi lm) trong khi
nhng th trng khc th cung qu mc (hay tht nghip). Gp li, tt c cc nhn t hot ng
sc p i vi tin lngvgic trn tt c cc th trng u cn bng.
T l tht nghip t nhin lun phi ln hon s 0. V trongmt nc rng ln, mc c ng
cao, th hiu v ti nng a dng, mc cung cu v s loi hng hodch v thng xuyn thay
i, tt yu c tht nghip tm thi v c cu. T l tht ngiip t nhin c lii quan cht ch
vi lm pht v ngy cng o xu hng tng. e gim t l tht ngiip t nhin, cn ci thin
dch v th trng lao ng m cc lp o to, loi b nhng tr ngi v chnh sch ca chnh
ph; to vic m cng cng.

1.2

Phn loi

1.2.1

Phn theo hnh thc tht nghip:

Cn c vo tnh trng trng phn b tht ngiip trong dn c c cc dng sau:
- Tht nghip chia theo gii tnh(nam, n)
- Tht n^iip chia theo latui (tui-ngh)
- Tht n^iip chia theo vng lnh th (thnh th -nng thn)
- Tht n^iip chia theonghnh ngh(nghnh sn xut,dch v)
- Tht nghip chia theo dn tc, chng tc
Nhm 7

Page 2

21

Tiu lun kinh t V M

Thng thng trong x hi, t ] tht nghip i vi n gi cao hn nam gii, t l tht nghip
nhng ngi tr tui cao hn so vi ngi c tui vi tay ngh v kinh nghim lu nm...Vic
nm c con s ny s gip cho nh lnh o vch ra nhng chnh sch thch hp c th s
ng tt hon lc lng lao ng d tha trong tng bi hnh tht n^iip c th.
1.2.2

Phn loi l do tht nghip:

C th chia lm bn bi nh sau:
- B vic : mt s ngi t nguy n b vic hin ti ca mnh v nhng do khc nhau, nh
cho rng lng thp, iu kin lm vic khng thch hp...
- M vic: M t s ngi b sa thi hoc tr nn d tha do nhng kh khn ca hng trong
kinh doanh.
- Mi vo L nhng ngi ln u b xung vo lng lao ng nhng cha tm c vic lm
(thanh nin n tui lao ng ang tm vic, sinh vin tt nghip ang ch cng tc ...)
- Quay li: Nhng ngi tng c vic lm, sau y thi vic v thm ch khng ng k
tht nghip, nay mun quay li lm vic nhng cha tm c vic lm.
K cc nhng ngi tht n^iip khng phi l vmh vin. Ngrita ra khi i qun tht nghip
theo cc hng ngc li. Mt s tm c vic lm, mt s khc t b vic tm kim cng vic
v hon ton rt ra khi con s lc lng lao ng. Mc d trong nhm rt lui hon ton ny c
mt s ngi do iu kin bn thn hon ton khngph hp so vi yu cu ca th trng lao
ng, nhng a phn trong s h khng hng th lm vic, nhng ngi chn nn v trin vng
c th tm c vic lm v quyt nh khng lm vic na.
Nh vy s ngi tht nghip khng phi l con s c nh m l con s mang tnh thi im.
N lun bin i khng ngng theo thi gan. Tht nghip l mt qu trnh vn ng t c vic,
mi trng thnh tr li tht ngiip ri ra khi thng thi .

1.2.3

Phn loi theo ngun gc tht ngiip

Vic tm hiu ngun gc tht nghip c ngjia phn tch su sc v thc trang tht n^iip, t
tm ra hng gi quy k.

a. Tht nghipc xt (tht nghip tm thi):

Tht nghip c xt cp n vic ngi lao ng c k nng lao ng p ng c nhu cu
ca th trng nhng li b thl nghip trong mt thi gian ngn no do h thay i vic lm
mt cch t nguyn v mun tm kim cng vic hoc ni lm vic tt hn, ph hp vi mun
ring (lng cao hn, gn nh hon...) hoc do s thay i cung cu trong hng ho dn n vic
phi thay i cng vic t mt doanh nghip, mt ngnh sn xut hay mt vng lnh tho sang
ni khc.
Trong mi quan h vi dng tht ngjiip tm thi cn c dng tht nghip tm kim xy ra c
trong trng hp chuyn i ch lm vic mang tnh t nguyn hoc do b ui
vic. Khi ngi lao ng lun cn c thi gan ch i tm kim ch lm vic mi. Thi gan
ca qu trnh tm kim s lm tng chi ph (phi tm nhiu ngun thng tin, ngi tht ngjiip s mt
i thu nhp, mt dn kinh ngiim, s thnh tho n^i nghip v cc mi quan h x hi...).
Mi x hi trongbtk thi im no cng tn ti loi thai n^iip ny.
b. Tht nghip do yu t ngoi th trng:
Loi tht nghip ny cn c gi l tht nghip theo l thuyt c in. N xy ra khi tii lng
c n nh khng bi cc lc lng th trng v cao hn mc ln cn bng thc t ca th
trng lao ng. V tin lng khng ch quan h n s phn b thu nhp gan lin vi kt qu n
lao ng m cn quan h n mc sng ti thiu nn nhiu quc ga (chnh ph hoc cng on) do
c quy nh cng nhc v mc lng ti thiu, hn ch s linh hot ca tin lng (ngrc li vi s
nng ng ca th trng lao ng) dn n mt b phn lao ng mt vic lm.
c. Tht nghip c cu:
Nhm 7

Page 3

Tiu lun kinh t V M

Tht nghip CO cu ] t l nhng ngi khng lm vic do c cu ca nn kinh t c mt s ngnh

khng to vic lm cho tt c nhng ngi mun c vic. Tht nghip do c cu tn ti khi s
ngi tm vic trong mt ngnh vt qu s lng vic lm c sn trong ngnh . Tht ngjiip do
c cu din ra khi mc lng ca ngnh vt cao hon mc lng cn bng th trng Ni cch khc,
v lng cao hon mc cn bng, nhiu ngi mun c vic lm hn so vi mc sn sng tuyn dng
ca doanh nghip. Ngoi ra, do lng l mt yu t chm iu chnh, nn th trng lao ng khng
th cn bng mt cch linh hot. Chnh v vy ngi ta thng ni tht ngiip do c cu l h qu
ca tnh km linh hot ca lng
d. Tht nghipchuk:
Tht nghip chu k cn c gi l tht nghip do nhu cu thp. Loi tht nghip ny xy ra do s
st gm trong nhu cu i vi sn phm ca nn kinh t so vi sn lng (hay nng hc sn xut).
S st gm trong nhu cu dn n s sa thi lao ng c the bt u mt vi thnh ph ln ca nn
kinh t v sau gy ra s st gim trongnhu cu i vi sn lng ca ton b nn kinh t. y
ltht nghip theo l thuyt ca Keynes khi tng cu gm m tin lng v gi c cha kp iu
chnh phc hi mc hu ngjhip ton phn Khi tin lng v gi c c iu chnh theo mc
cn bng di hn mi, nhu cu thp hon sn lng th tn kho s tng ln nn cc nh sn xut buc
phi ct gim sn lng v sa thi lao ng. Mt s cng nhn mun lm vic ti mc lng thc t
hin hnh nhung khng th tm c vic lm. Ch c trong di hn, tin lng v gj c s gim n
mc tng nhanh mc lng v gi c s gim l xut n mc cn thit phc hi tng cu
mc hu nglhip ton phn v ch c lc th tht nghip do thiu cu mi b trit tiu. Tht ngjiip
chu k thng gn Hen vi nng lc cnh tranh quc gja, nht l trong thi k hi nhp.
Tht nghip do nhu cu thp c quan h mt thit vi tc tng tr ng kinh t thp. C th d
dng thy rng nu sn lng tng trng chm hn tc tng trng ca nng lc sn xut ca
nn kinh t, k c s lng lao ng, th tht nghip s tng. Suy thoi s lm tng tht nghip v
phc hi hay tng trng s lm gim tht nghip. S tng gim ca tht nghip do nhu cu thp s
lm tng gim t l tht nghip trong cc chu k kinh t.
Ng)i ra, tht nghip cn c chia ra tht nghip di hn v tht ngliip ngn hn. Tht nghip di
hn l nhng ngi tht nghip lin tc t 12 thng ti ln tnh t ngy ng
k tht ngjiip hoc t tun l tham kho tr v trc, cn nhng ngi tht nghip ngn hn l
nhng ngi tht nghip d i 12 thng tnh t ngy ng k tht nglhip hoc t tun l tham
kho tr v trc. Tht nghip tr hnh l dng tht nghip ca nhng ngi lao ng khng
c s dng ng hoc khng c s dng ht k nng Thuc loi ny bao gm c nhng
ngi lm ngh nng trong thi im nng nhn (i khi nhng ngi ny c tch ring thnh
nhng ngi tht nghip theo thi v). Tht nghip n: l dng tht nghip khng c bo co.
Theo tnh cht, tht nghip chia thnh tht nghip t nguyn (tht nghip ny sinh do ngi lao
ng khng chp nhn nhngcng vic hin thi vi mc lng tng ng) v tht ngiip
khng t nguyn.
1.2.4

T l tht nghip t nhin: tht nghip t nhin bao gm tht nghip tm thi v tht n^iip
c cu.

Nhm 7

Page 4

Tiu lun kinh t V M

Hnh trn y trnh by v th trng lao ng. ng cu v lao ng L dc xung cho thy
rng cc hng s thu nhiu nhn cng hon khi tin long thc t thp hn. th LF cho bit c
bao nhiu ngi mun tham gia lc lng lao ng ti mi mc lng thc t. Chng ta i thit
rng mt mc ga tng tin lng thc t s lm tng s ngi mun lm vic. th AJ cho bi
c bao nhiu ngi chp nhn cng vic sn c ti mi mc lng thc t. th ny nm bn
tri ng LF v lun c mt s ngLrinm trong giai on chuyn cng vic tai k thi im
no, va v mt mc long lao ng mc h ch chp nhn lm vic nu h tm ra c vic
mang li mc lng cao hon mt t so vi mc trung bnh. Cn bng th trng lao ng xy ra
ti im E.
Mc hu nghip N* l mc cn bng hay l mc hu nghip ton phn. Khong cch EF gi l
t l tht nghip t nhin.
T l tht nghip t nhin l t l tht nghip khi th trng lao ng cn bng
Con s tht nghip ny l hon ton t nguyn. Ti mc tin l ong cn bng thc t w* c N1
ngi mun trong lc lng lao ng nhng ch c N* ngi chp nhn cng vic ti mc
lng cn bng thc t.
C th ni tht nghip t- nguy n bao gm s ngi tht nghip tm thi v s ngi tht
nghip c cu v l nhng ngi cha sn sng lm vic vi mc lng tng ng cn ang
tm kim nhng c hi tt hn. Neu x hi c ch quy nh mc bong ti thiu, gi s W2
cao hn mc lng cn bng ca th trng lao ng (W*). mc long W2 cung lao ng sn
sng chap nhn vic lm (AJ) s ln hon cu lao ng on AB trn hnh v biu th s chnh
lch ny. Tng con s tht nghip by gi c xc nh bng on AC. Vi t cch c nhn,
mt s AB cng nhn vn mun lm vic ti mc lng W2 nhng khng th tm c vic lm
v cc hng ch cn s cng nhn ti mc ca im A. C nhn ny b tht nghip mt cch
khng t nguyn. Mt cng nhn gpi l tht nghip khng t nguyn nu h vn mun lm vic
mc lng hin hnh. Tuy nhin thng qua cng on cc cng nhn quy nh theo tp
th cho mc tii lng W2 ln hn so vi mc cn bng, do vy lm gim mc hu nglhip. V
vy i vi cng nhn ni chung, chng ta phi coi con s tht nghip thm nh l t nguyn.
Do chng ta cng tnh tht nghip theo l thuyt c in vo con s ca t l tht nghip t
nhin. Neu nh trong di hn cng on uy tr mc tin lng W2 th nn kinh t s vn tn ti
im A v AC l t l tht nghip t nhiti. Tht nghip do thiu cu hay tht nghip theo l
thuyt Keynes xy ra khi tng cu suy gim, sn xut nh tr, cng nhn mt vic ... nn loi
tht nghip ny gi l khng t nguyn. Tht ngiip dng ny c gy ra bi s iu chnh
chm hn ca th trng lao ng so vi s iu khin ca cc c nhn hoc ca cng on.
1.3

Tc ng ca tht nghip
Li ch ca tht nghip
Tht nghip ngn hn gp ngi lao ng tm cng vic ng v ph hp vi nguyn vng
Nhm 7

Page 5

Tiu lun kinh t V M

v nng lc lm tng hiu qu x hi.

Li ch x hi: Lm cho vic phn b cc ngun lc mt cch hiu qu hon v gp phn lm
tng tng sn lng ca nn kinh t trongdihii
Tht ng]hip mang li thi gian ngh ngoi v sc khe.
Tht ng]hip mang li thi gian cho hc hnh v trau di thm k nng
Tht nghip to s cnh tranh v tng hiu qu.
Chi ph tht nghip
Hao ph ngun lc x hi: con ngi v my mc. Quy lut Okun p ng cho nn kinh t
M ni rng 1% th ngjhip chu k lm sn lng gim 2,5% so vi mc sn lng tim
nng (xung di mc t nhin).
Cng nhn tuy t vng khi khng th c vic lm sau mt thi gian di
Khng hong gia nh do khng c thu nhp.
C nhn tht nghip b mt tin lng v nhn tr cp tht nghip.
Chnh p h mt thu nhp t thu v ph tr thm tr cp.
T l tht nghip cao ng ngjia vi tng sn phm quc ni (GDP) thp - cc ngun lc
con ngi khng c s dng, b ph c hi sn xut thm sn phm v dch v.
Tht nghip cn c ngha l sn xut t hn. Gim tnh hiu qu ca sn xut theo quy m.
Tht nghip dn n nhu cu x hi gim. Hng ha v dch v khng c ngi tiu dng,
c hi kinh doanh t i, cht lng sn phm v gi c tt gim. Hon na, tnh trng tht
nghip cao a n nhu cu tiu dng t i so vi khi nhiu vic lm, do m c hi u t
cng t hon. Cc doanh n^iip b gim li nhun.
1.4

nh lut Okun: v mi quan h gia sn lng v tht nghip.

Nhm 7

Page 6

Tiu lun kinh t V M

nh
lut Okun ra i nhm kho st s bin ng cachu k kinh t, sgao ng ca
mc sn lng thc t quanh sn lng tim nng v mi quan
hgia chng, trn c s
, d bo mc t l tht nghip k vng trong s rng buc vi hai bin s nu trn
- nh lut Okun 1 .Kh sn lng thc t (Yt) thp hon sn ng tin nng (Yp) 2% th
tht nghip thc t (U) tng thm 1% so vi tht nghip t nhin ().
Ut= un + 50/frac (Yp - Y) (Yp)
- nh lut Okun 2: Kh tc ca sn lung tng nhanh hon tc tng ca sn lng tim
nng 2,5% th tht nghip thc t gim bt 1% so vi thi k trc .
t=Uo-0,4(g-p)
Trong:
- ut l t l tht ngjiip thc t nm ang tnh
- 0 l t l tht ngjiip thxt ca thi k trc
- g tc tng trng ca sn lng Y
1.5

- p: tc tng trng ca sn lng tim nm Yp

ng cong Phillips
ng cong Phillips biu th quan h gia t l tht n^iip v t l lm pht (ng cong
Phillips phin bn lm pht) hoc gia t l tht nglhip v tc tng trng GDP (ng cong
Phillips phin bn GDP). ng ny c
t theo tn Alban William
Phillips, ngi m vo nm 1958 tin hnh nghin cu thc
nghim da trn d liu
ca nc Anh t nm 1861 n nm 1957 v pht hin ra tng quan m gia t l tht ngiip
v tc tng tin lng danh ngha .
L lun ca trng phi kinh t hc v m tng hp
ng cong Phillips dc xung pha phi

Kinh t M thp nin 1960 c hin tng t l lm pht kh cao mc d tc tng trng GDP cng cao.
e gii thch hin tng , cc nh kinh t ca trng phi kinh

Nhm 7

Page 7

Tiu lun kinh t V M

t hc v m tng hp s ng k qu ngjiin cu ca Phillips v dng nn ng cong

Phillips dc xung pha phi trn mt th hai chiu vi trc honh l cc mc t l tht nghip
v trc tung l cc mc t l lm pht. Trn ng ny l cc kt hp gia t l lm pht v t l
tht nghip. Dc theo ng cong Phillips, h t l tht nghip gim xung th t l lm pht s
tng ln; v ngc li.
T , trng phi kinh t hc v m tng hp l lun rng gim t l tht nghip chnh ph
s dng chnh sch qun l tng cu, song do t l tht n^ii) c quan h ngc chiu bn
vng vi t l lm pht, nn tng trng kinh t cao ngnhin gy ra lm pht. Lm pht l
ci gi phi tr gim t ltht nghip.
L lun ca ch ngha tin t
ng cong Philips ngn hn v ng cong Phillips di hn
'l
'.iir.
-..hil

Dug
_v*ci,
Pllif 5 hiiri
V

Dtfvug -Vtig.
Philip ? di
Lan

V
'vT* l ' nnp

T' Ifi tHt l^ii

w Iiliin

Ch ngha tin t bc b
l lun ni trn ca trng phi kinh t hc v
m tnghp. H cho rng ng cong Phillips nh trn ch l ng cong Phillips ngn hn.
Friedman a ra khi nim t l tht nghip t nhin, theo khi th trng lao ng trng
thi cn bng vn c tht nglhip. y l dng tht ngjiip t nguyn. V th, trng thi cn
bng, t l tht nghip vn l mt s dng V khi ni kinh t cn bng, th lm pht khng xy
ra. ng cong Philips ngn hn dc xung pha phi v ct trc honh gi tr ca t l tht
nghip t nhin. H chnh ph p dng cc bin php nhm a t l tht n^iip xung di
mc ny, th gi c s tng ln (lm pht), v c s dch chuyn ln pha tri dc theo ng
cong Phillips ngn hn.
Sau khi lm pht tng tc, c nhn vi hnh vi kinh t in hnh (hnh vi duy l) s d tnh lm
pht tip tc tng toc. Trong khi tin cng danh ngha khng i, lm pht tng ngfra l tin
cng thc t tr cho h gim i. H s gim cung cp lao ng thm ch t nguyn tht nghip.
T l tht nghip li tng li n m -c t l tht nghip t nhin, trong khi t l lm p ht vn
gi mc cao.
Neu nh nc vn c gng gm t l tht nghip xung di mc t nhin, c ch nh trn li
xy ra Hu qu l, trong di hn, t l tht ngjiip vn mc t nhin m t l lm pht li b
nng ln lin tc. Chnh sch ca nh nc nh vy l ch c tc dng trong ngn hn, cn v
di hn l tht bi.
T p hp cc im tng ng vi t l tht nghip t nhin v cc mc t l lm p ht lin tc b
y ln cao to thnh mt ng thng ng. ng ny c gi l ng Phillips di hn.

Nhm

Page 8

Tiu lun kinh t V M

Tng trng kinh t thng c xu h ng gim t l tht nghip. Trn thc t, mi nn kinh t lun c
mt t l tht nghip t nhin, hay t l tht nglhip di hn, chang hn 3%, k c khi vn c rt nhiu
cng ty cn tm ngLTi v doanh nghip cha tuyn lao ng. e gii thch iu ny, chng ta cn
tm hiu r bn cht ca th trng lao ng v ti sao lun tn ti mt s ngi khng c vic lm, k
c khi c rt nhiu c hi vic lm trong nn kinh t.
Th nht, lun tn ti mt s ngi khng c vic lm do qu trnh tm vic thng mt thi gan. Neu
tt c nhng ngi tm vic v cc nh tuyn ng u ging nhau, v thng tin l hon ton cn xng
mi ngi s c th tm vic nhanh chng Nhng bn cht ca th trng lao ng l c rt nhiu ngi
bn v rt nhiu ngi mua, h u rt khc nhau v nhu cu, k nng, v thong tin trn th trng lao
ng l khng hon ho. Vic gip mt ngi c nhu cu tm vic vi mt doanh nghip cn tuyn
ng chnh v vy mt mt thi gian, v ti bt k thi im quan st no th mt nn kinh t cng lun
c nhng ngi tht nghip nh vy.
Thng thng trong cc ch s kinh t v m, t l tht nghip thng c theo di cht ch cng vi t
l lm pht. Hai ch s ny quan h vi nhau nh th no? Nh va phn tch, trong di hn, t l tht
ngiip ph thuc vo nhiu yu t ca th trng lao ng v d nh tnh linh hot ca lng, mc
lng ti thiu, ma st ca th trng, hay hiu qu ca qu trnh tm vic. Cn t l lm pht trong di
hn ph thuc vo mc gia tng cung tin. Trong di hn, tht nghip v lm pht khng c quan h cht
ch vi nhau. Trong ngn hn th ngc li. Trong ngan hn, khi chnh sch m rng ti kha v tin t
c tin hnh, tng cu gia tng, nhiu sn lng c sn xut hon, c nhiu ngi c vic lm hn,
t l tht nghip trong ngn hn gm xung, nhng ng thi mc gi chung ca ni kinh t tng ln.
Trong ngn hn, mi quan h ga tht nglhip v lm pht l t l nghch: khi lm pht cao, tht nghip
l thp, v ngc li. Mi quan h ny trong ngn hn c th hin trn ng cong PhilHp s ngn hn.

Chng 2 - THC TRNG V NGUYN NHN

2.1

Tht nghip ti Vit Nam, thc trng v nguyn nhn

Theo , t l tht nghip v t l thiu vic lm ca lao ng trong tui u tng ng gim
nh ln lt 1,99 v 2,8% so vi cc mc 2,22% v 2,96% trong nm 2011.
Ring i vi khu vc thnh th, t l ny, vn cao hn mc tht nghip bnh qun chung,
nhng li th hin s gim nh t 3,6% nm 2011 xung cn 3,25% trong nm 2012.
V, nm 2013, ch tiu c t ra l t l tht nghip khu vc thnh th i 4%, tao vic lm
cho khong 1,6 triu lao ng, vn l nhng con s kh quen thuc, cho d nn kinh t ang
c nhn nh vi mc kh khn ngy thm trm trng.
Nm 2010:
Tng cc Thng k va cho bi, nm 2010, t l tht ngjiip ca lao ng trong tui l
2,88%, trong tnh trng khng c vic lm khu vc thnh th l 4,43% v nng thn l
2,27%. So snh vi nm 2009, t ltht ngiip chung gm0,02%, tht ngiip thnh th gm
0,17% trong khi tht nghip nng thn li tng thm 0,02%.
Bn cnh t l tht nghip ca lao ng trong tui, t l thiu vic lm nm 2010 ca lao
ng trong tui l 4,5%; trong khu vc thnh th l2,04%, khu vc nngthn l
5,47%.Theo Tng cc Thng k, nm 2010, lc lng lao ngtrong tui t 15 tr ln l hn
50,5 triu ngi, tng 2,68% so vi nm 2009, trong lc lng lao ng trong tui lao
ng l hon 46,2 triu ngi, tng 2,12%.T l dn s c nc 15 tui tr ln tham ga lc lng
lao ng tng t 76,5% nm 2009 ln 77,3% nm 2010. T ] lao ng khu vc nng, lm
nghip v thy sn gm t 51,9% nm 2009 xung 48,2% nm 2010; khu vc cng nghip v
xy dng tng t 21,6% ln 22,4%; khu vc dch vu tng t 26,5% ln 29,4%.T l tht nghip
ti thnh th gp i nngthn.T l tht ngjiip ca lao ng trong tui l 2,88%, khu vc
thnh th c t l tht nghip trong tui cao gp hai ln so vi khu vc nng thn (thnh th l
4,43%, khu vc nngthn l 2,27%). l mt thng tin trch t kt qu tng hp v tnh hnh
lao ng vic lm 9 thng nm 2010 ca Tng cc Thng k. Theo , hin c nc c nc c
Nhm 7

Page 9

Tiu lun kinh t V M

77,3% ngi t 15 tui tr ln tham ga lc lng lao ng, trong khu vc thnh th l 69,4%;
khu vc nng thn 80,8%.T trng lao ng t 15 tui tr ln qua o to chuyn mn k
thut l 14,6%, ch yu l khu vc thnh th, chim khong 30%; khu vc nng thn ch
8,6%.Tng hp tnh hnh kinh t x hi trong 9 thng nm 2010 ca c quan ny cng cho thy,
t l thiu vic lm ca lao ng trong tui hin l 4,31%, trong khu vc thnh th l
1,95%; khu vc nng thn l 5,24%. T l lao ng n thiu vic lm cao hon lao ng
nam.Trong khi , theo mt bo co mi y ca B Ke hoch v u t, c nc gii quy
c gn 1,2 triu vic lm trong 9 thng u nm, song t \ tht nghip ca lao ng trong
tui vn mc kh cao.Cth, trongthng, c nc c gii quy vic lm cho khong
141.500 ngi, trong xut khu lao ngc t trn 6.500 ng'i.Tnh chung 9 thng u
nm 2010, tng s lt lao ng c gii quyt vic lm c t 1.186,1 nghn lt ngi, t
74,13% k hoch nm; xut khau lao ng c t 58.075 ngi, t trn 68,3% k hoch nm.
Nm 2011:
en thi im 1/7/201 1, c nc c 51,4 triu ngi t 15 tui tr ln thuc lc lng lao
ng, chim 58,5% tng dn s, bao gm 50,35 triu ngi c vic lm v 1,05 triu ngi tht
nghip.
Nm 2011, c nc c 1,05 triu ngi tht nghip, trong khu vc thnh th chim 49,8% v s n
chim 57,7% tng s tht nghip, s lao ng tht nghip c khu vc thnh th v nng thn u tp
trung ch yu vo nhm thanh nin di 30 tui. T l tht nghip trong tui lao ng ca khu vc
thnh th l 3,6% v t l thiu vic lm trong tui lao ng ca khu vc nng thn mc 3,56%.
Lao ng cha c o to chuy n mn k thut c t l tht nghip cao hn so vi mc chung ca
khu vc thnh th c nc (3,82% so vi 3,6%). i vi lao ng qua o to, t l tht n^iip ca
nhng ngi c nh i hc tr ln l thp nht (2,28%).
Nm 2011, c nc c khong 15,7 triu ngi t 15 tui tr ln khng hot ng kinh t, chim 17,9%
tng dn s. Phn ln (91,6%) dn s cha c o to chuyn mn k thut.
Tht nghip l vn kinh t-x hi ph bin i vi hu ht cc quc gia v Vit Nam cng khng phi
l trng hp ngoi l. Nghin cu mc tht nghip gp nh gi chnh xc mc sng v tnh hnh n
nh kinh t, x hi...ca mt quc gia. Cuc iu tra v lao ng v vic lm cung cp thng tin thch
hp phc v cng tc nghin cu v nh g vn tht nghip. e c c bc tranh thc v tnh trng
vic lm, c bit l nhng nc ang pht trin, ni c mc an sinh x hi thp, th vic xem xt
ngthi hai ch tiu tht nghip v thiu vic lm l cn thit. Theo khuyn ngh ca T chc Lao ng
Th gii (ILO) th hai ch tiu ny c ngha b sung v gii thch cho nhau. T l thiu vic lm v t
l tht nghip nghin cu di y c tnh cho dn s trong tui lao ng, tc gm nhng ngri t
15-59 tui i vi nam v 15-54 tui i vi n.
K qu iu tra Lao ng Vic lm nm 2011 cho thy, c nc c hn 1 triu ngi tht nghip, trong
khu vc thnh th chim 49,8% v s n chim 57,7% tng s tht nghip. S ngi thl nghip tr
tui t 15-29 tuoi chim ti 59,2%, trong khi nhm dn s t 15-29 tui ch chim 32,8% tng dn s
t 15 tui tr ln ca c nc.
S liu cho thy s lao ng tht nghip c khu vc thnh th v nng thn u tp trung ch yu vo
nhm thanh nin di 30 tui. Nh vy, vn tht ngiip c t ra vi lao ng tr tui, mt trong
nhng nhm lao ng d b nh hng nht bi cc bin ng trn th trng lao ng
T l th nghip khu vc thnh th lun cao hn khu vc nng thn v ngc li tnh trng thiu vic
lm khu vc nng thn thng cao hon khu vc thnh th Nm 2011, t l tht nghip trong tui
lao ng ca khu vc thnh th l 3,6% v t l thiu vic lm trong tui lao ng ca khu vc nng
thn l 3,56%. y l mt trong nhng nt c th ca th trng lao ng nc ta trong nhiu nm gn
y.
Tht nghip trong thanh nin ang tr thnh mt vn quan tm ca x hi. Ngiy n nhn chnh dn
n tnh trng tht nghip trong thanh nin tng cao mt phn xut pht t vic th trng lao ng c
Nhm 7

Page 10

Tiu lun kinh t V M

b sung thm nhiu nhn lc trongkhi nn kinh t cha t ti tc tng trng ph hp p ng

nhu cu vic lm .
Hin t l tht ngjhip ca Vit Nam v mt s nc trn th gii s liu cho thy, hu h cc quc gia
t l tht ngiip ca Qu 1 l cao nh trongnm. Quan st s bin ng t l tht nghip, nhn thy xu
hng t l tht nghip gm dn trong nm v thp nht vo Qu 4 ca nm din ra hu h cc
quc gia. Din bin tnh hnh tht n^iip ca nc ta gn gng vi tnh hnh ca Hn Quc, Philipine,
Nht Bn, Macao, i Loan. Biu 3.6 cng cho thy, t l tht ngjhip ca Vit Nam mc trung bnh
so vi cc nc trong khu vc.
Nm 2011, c nc c khong 15,7 triu ngi t 15 tui tr ln khng hot ng kinh t. S lng ny
chim khong 17,9% tng dn s. Trong s ngi t 15 tui tr ln khng tham ga hot ng kinh t, n
nhiu hn nam (61,3% so vi 38,7%).Phn ln (91,6%) dn s 15 tui tr ln khng hot ng kinh t
cha c o to chuyn mn k thut. iu ny cho thy o to ngh s l mt bin php tng c hi
vic lm cho ngi lao ng. Trong s nhng ngi cha c o to, n gii nhiu hn nam gii.
9 thng u nm 2012
Tnh n thi im 1/10/2012, dn s c nc c 68,7 triungLTi t 15 tui tr ln, trong c 53,1
triu ngi t 15 tui tr ln thuc lc lng lao ng (bao gm 52,1 triu ngi c vic lm v gn 1
triu ngi tht nghip). Lc lng lao ng ca khu vc nng thn l ch yu v chim 69,4%. T l
tham gia lc lng lao ng ca nng thn cao hon thnh th. en thi im 1/10/2012, c nc c 984
nghn ngi tht nghip v 1369 nghn ngi thiu vic lm Trong 9 thng u nm 2012, s ngi tht
nghip t 15-24 tui chim gn mt na (46,8%) trong tng s ngi tht nghip, t trng ny khu
vc thnh th l 38,1% v khu vc nng thn l 56,2%. Trong khi , s 1 ngi thiu vic lm t 1524 tui ch chim 24,2% trong tng s ngi thiu vic lm v khng c s khc bit nhiu gia thnh
th v nng thn. Trong 9 thng u nm 2012, s ngi tht nghip t 15-24 tui chim 46,8% trong
tng s ngi tht nghip, t trng ny khu vc thnh th l 38,1% v khu vc nng thn l 56,2%.
Trong khi , s ngi thiu vic lm t 15-24 tui ch chim 24,2% trongtng s ngi thiu vic lm
v khng c s khc bit nhiu gia thnh th v nng thn, ht nghip trong thanh nin v ph n ang
tr thnh vn ng quan tm vi x hi, thanh nin v ph n l nhng nhm lao ng c xem l
d b nh hng nht bi cc bin ng trn th trng lao ng. Nhng thng u nm 2012, mc
kinh t tng trng chm nhng t l tht nghip ca nc ta khng cao, c th t l tht nghip khu vc
thnh th ca qu 1 nm 2012 cao hn cht t so vi qu 3 v qu 4 nm 2011 (3,46% so vi 3,43% v
2,99%). iu ny c th gii thch l do trnh pht trin cann kinh t cn thp, i sng ca ngi
dn cha cao, h thng an sinh x hi cha pht trin nn ngi lao ng khng chu cnh tht nghip
lu di, h chp nhn lm mt s cng vic no , thng l trong khu vc phi chnh thc vi mc thu
nhp thp, bp bnh nui sng bn thn v gia nh.
e c c bc tranh v tnh trng vic lm, c bit l nhng nc ang pht trin, ni c mc an
sinh x hi thp, th vic xem xt ng thi hai ch tiu tht nghip v thiu vic lm l cn thi. Theo
khuy en ngi ca T 0 chc Lao ng Th gii hai ch tiu ny c ngji b sung v gii thch cho nhau.

Nhm 7

Page 11

Tiu lun kinh t V M

ltiu 7: TY l thii-u vi(*c 1.1 m V4 (\ l lh.it nghicp. giai (lon 2009-2012

DamVI tnh *
TY Ur Ihicii VJC lAm
Ty le tht (!jiK>
KHI*
N.tfu :ow
N.Uu 2010
XB! 2011
Qu 1 uku 2011
Quy 2 ukm 2011
Qii ? ntau 2011
Qu 4 utou 2011
9 thB2 il.ni uam 2<I|2
<Ju 1 u.Nm 2012
Qu : uiin 2012
Qu 5 uAiu 2012

5.41
3-57
2.96
.6
2.
2 *5
2-5*
174
3.0*
2J9
2.75

llunli ibi
3.19
1.82
1.5*
2.06
1.55
IJ7
135
1.60
114
I.W
1.46

NOUE
(hon
6.30
.26
4M
3J7
3.06
3.12
..26
3.51
2.93
3J3

Tug s
2.90
2,88
y 22
2
1 > -

1.9*
ISO
2.01
20
urr
106

Humh thi ' NtSi

IIKXI
4.60
2.25
4.29
2J0
3.60
1,60
4.W
2,14
J.59
1.62
1,43
I..M
2.99
1 .26
SJO
M2
1.46
>.46
3.12
1.29
UI
1.48

Nguyn nhn tht nghip Vit nam.

S hn ch kh nng gii quy vic lm cho ngi lao ng nc ta nhng nguy I nhn c
bn sau y:

2.2

Ngiyn nhn bao trm l trong h thng cu trc kinh t x hi c, chngtac nhng sai lm,
khuyt im trong qu trnh xy ng ch ngha x hi, nh i hi VI ch r: duy tr qu
lu nn kinh t ch c hai thnh phn, khng coi trng c cu kinh t nhiu thnh p han, kinh t
m ca dn n sai lm trong b tr kinh t, cha quan tm ngmc n chin lc xy ng
kinh t x hi, hng vo pht trin nhng ngnh cng nglhip vi quy m nh thu ht c
nhiu lao ng dn n hn ch kh nng khai thc cc tim nng hin c pht trin vic lm
v to nhiu iu kin ngi lao ng t to vic lm cho mnh v do ngi khc. Chc nng
ca Nh nc trong vic t chc lao ng gi quyt vic lm cho x hi cha c pht huy y
.
Hai nguyn nhn na cng khng km phn quan trng gy ra hin tng tht nghip l:
2.2.1

2.2.2

Khong thi gian tht nghip:

Gi s rng thng xuyn c mt lng ngi tht n^iip nht nh b xung vo i ng tm
kim vic lm v nu mi ngi phi ch i qu nhiu thi gian mi tm c vic lm th
trong mt thi gian no s lng ngi tht nghip tng ln, t l tht ngiip s b nng cao.
Thi gian ch i trn c gi l khong thi gian tht nghip v n ph thuc vo:
Cch thc t chc th trng lao ng
Cu to nhn khu ca nhng ngi tht nghip (tui i, tui ngh, ngnh ngjie)
C cu cc loi vic lm v kh nng sn c vic lm.
Mi chnh sch ci thin cc yu t trn s dn n rt ngn khong thi gian tht ngiip.
Do cnh tranh mnh m ca c ch th trng, vic m rng sn xut to nhiu vic lm tt, thu
nhp kh v n nh lun gn lin vi nng su ngy cng cao. mi mc tin cng s thu ht
nhiu lao ngs tng ln v khong thi gian tht nghip cng s gim xung.
Phn tch mt cch su sc cc nguyn nhn su xa dn n tnh trnh thl n^iip bao gm c
nhng chuyn bin tch cc sau i Hi ng ton quc ln th VI l iu h sc cn thit cho
vic ra nhng ch o thc hin gii quyt vic lm y c hiu qu.
Th' tiht: ngy t au, trong c nc, mt thi k kh di sau chng ta cha thy c
(ng hn l khng mun thy) vai tr ngha ca cc thnh phn kinh t i vi pht trin lc

Nhm 7

Page 12

Tiu lun kinh t V M

lng sn xut, m mang vic lm cho nhn dn, nn hn ch ht mc gn nh xo b cc

thnh phn kinh t c, pht trin qu nhanh v c phn 0 t thnh phn quc doanh v tp th.
en nm 1975, sau khi gii phng nim nam thng nht t nc vi hai bi hc kinh ngjhim
mii Bc, chng ta mong mun trong tng lai pht trin mnh m nn kinh t quc dn.
Th' hai: Chm "m ca" trong pht trin kinh t i ngoi cng nh trong m rng giao lu,
thng tin quc t ni chung, l mt trong nhng nguyn nhn nh hng r rt n vic s dng
c hiu qu ngun lao ng v p ht trin vic lm.
Nc ta l nc nng nghip, chm pht trin, thuc vo nhng nc ngho nht th gii khi t
ra chng trnh m mang, pht trin vic lm l thiu vn, thiu k thut v my mc trang thit
b, thiu kinh nghim kinh doanh, thiu th trng tiu th sn phm hng ho. Trong khi mt
s nc pht trin li thiu sc lao ng, thiu th trng u t. V vy, "m ca" pht trin
kinh t i ngoi l c li cho c hai bn.
Th' ba: nguyn nhn nh hng ln l nhng sai lm, thiu st trongvic xc nh c cu
kinh t, c cu kinh t bao gm ba b nhn ln:
- C cu tnnh phn kinh t
- Co cu ngnh kinh t
- GD' cu ..........kinh t
Ng)i nh hng ca c cu thnh phn kinh t n gii quyt vic lm nh ni trn, nh
hng ca c cu ngnh kinh t cng rt ln.
Trongi hi ng ln th VI xc nh r trong nhng nm 1986 - 1991, nhngnncn li trong
thi k qu , phi tp trung vn v vic thc hin mc tiu v lng thc, thc phm, hng
tiu ng v hnh xut khu. S iu chnh, sp xp li c cu cc ngnh kinh t nh
hng mnh m n qu trnh s ng lao ng v gii quy vic lm. Bt u t nm 1986 tr
i, cc quan h t l phn b lao ng gia cc ngnh c chuyn bin theo xu hng tin b, tnh
trng cng n vic lm c ci thin, tht nghip gim i mt bc ng k.
Th' t: duy tr qu lu c ch qun l kinh t tp trung, quan liu bao cp cng l nguy n nhn
ln nh hng nng n, n hiu qu s ng ngun lao ng v kt qu gii quyt cng n vic
lm. Tri tm v m chng ta cn thiu mt h thng tng i cc lut l chnh sch nhm s
dng c hiu qu ngun lao ng v m mang pht trin vic lm. tm v m c ch c c
phn nngn hn. Hng bt cc quy ch, chnh sch, cc hnh thc t chc, cc chc danh tiu
chun, cc bin php khuyn khch vt cht v tinh thn, cc ch , cc n np lao ng, sn
xut, hc tp nghin cu khoa hc nhm cao tinh thn tn ty, trch nhim vi cng vic,
khuyn khch mnh m tnh ch ng tch cc, sng to ca con ngi ang cn thiu. Tnh
trng t chc cn chng cho km hiu qu, tnh trng tr cng phn phi bnh qun bt hp l
cn ph bin lm cho hiu sut lm vic km.
Trn y l nhng nguyn nhn chnh nh hng n vn tng gim tht nghip .Trn c s
i hi ng lm th VI v nhng ch th ngh quyt ca ng v Nh nc trong thi k gian
gn y, chung ta hy i vo nghin cu con ng v p h ong hng s dng c hiu qu lc
lng lao ng tng thm hng nm.
2.3

Tc hi ca tht nghip:
Tht nghip khng ch nh hng n tc tng trng kinh t m cn tc ng v gy nhiu
vn bt cp nh: T nn x hi ngy cng gia tng, t l lam pht ng cng cao, t l phn
ha giu ngho ngy cng su sac, ... Tht nghip mc cao dn n sn xut st km, ti
nguyn khng c s dng ht, thu nhp ca dn c gm xung ko theo tng g tr sn phm
quc dn cng gim. S thit hi v kinh t do tht nghip gy ra nc ta l r ln n hn hn
cc nhn t v m khc. Chnh v nhng iu ny t t nc ta trc thc trng: Tht nghip
lun l ni lo cho ton x hi, quan trng hon l lm cho kinh t nc ta gim i. Bn cnh
Nhm 7

Page 13

Tiu lun kinh t V M

tht nghip cn nh hng ti tm l ngi lao ng v lm gm tc tng trng kinh t.

Bn v ng cong Phillips v nh lut oKull
Cc th theo cc hnh sau, s liu mi nht l 9 thng u nm 2012
'U 6: T l thiiU vic lm Vii t\ l tli.it nchi-p trong tui liu t!C'

9 (hing ilju nm 2012

Cm *t tfnA *

Gtrti tmh WJJ c tui MUI

( u ntror
riut tin
Neo# ibo
(crt lmb
Nmn
N
(M
Ttisi du s;t uufli um plu. BAc
fXxig Inng vng Hag ( )
lic Innit bo v Dll luieii Ituii
Tn Npivn
og Nn b(*)
np twij VOO Cuti L1I1
H 'Si
Tuuli pK) H Chi Muii

T 1 tluvi Vhc 1.TIII

T l tll uclucj)

chun* Qu 2 Ou\ (lunii 1 uv Qu 2

j
|

2.74
3.0
2 7ft
:.01
:J
1J7
160
2,14
1.19 1.46
i.io
3.46
J.I2
26
J.51
2.93
3J3
1.4
1.46
1.29
2

Oij
3
L6
J.JJ
1.4*

2JM

3.29
2.85

161
2.14

2.94
2 52

UI
2.4
6

6
2_M

1.54
2.25

1.72
2,45

IS6
i.45
3.0J
2.90
iJ2
4.60
0.94
0 V*

2,li
.55
3.5"
2*
2J5
.
0.77
0,9

U*
3.45
232
2.20
1,14
4.J
M
0^6

2.0?
..M
3.16
3 26
1.10
4.55
112
0J2

0.T
T
IA
::i
1.5
51.7
52.2
12.1
5
J.92

0.S2
1.91
2.1$
L?6

0 *2
I.K1
S3
IJI
1.83
MI
2.05
1(4

0 75
1,?#
2.46
l,?8
IJS6
129
2.46
*.80

2-02
4.4

1*1 {ktttg A*Jry >jr Otg ittng tkM) Jfrtot ffit S(*t lit Drt .Vvuu h ktig Uto fOrti Mrfrnb pho H chi ,1tint

Biu 4: S ngurri ihicu vic Lim v so ngi thi nghip.

9 thiing u ntni 2012
tkm f nh Xjfhim

*|MD

Gi tinh um cu tr VUU

C ninrr
lluMih tlu
No rlkxi
t.i rinh
Nam
N
f r wifi
Tnciu lu va Iiuu 111 t pl:
B.v
Dng kVifi SHV Hng ()
BAc Tntni b v DH IIUC1I
Tniap
Tiy
NBUCM
ott N.tm bo (>
tXxig h&itg MfHt Cu Long
K Ni
lluuh ph H Clui Mmh

S li tiucii vic Um
(
turns
1 M7
2M>
1 100

Qu

Qu 2 Qu 3

14941
321
1 IT4

17 1 .v
182
225
992 1 144

746

82*

600

666

124

142
266
36*
92
100
46'

309
ti
6
448
35
21

3$

M6
50

7
615

91
257
238
65
50
428
36
10

MO
324
94

451
42
12

So IIKU tht uciucp

< hsinc Qu Qu 2 Quy
1
981
xa:

:496
494
510 464
459
4'0
419
m
4JI
522
91
128
45
T5
206

74

153

4
6514

585
497

130
220
44
i2
:of
c6

46
126
192
39
78
198
69

17
4

134

439

545
50
i:s

250
52

211
85
MS

*> orrg Mrtg I0*tg Hang khH bao gom Hit St VI /-Wt Stm b khng tkio Otu tkiVib ph H CTbi XI/iH

Nhm 7

Page 14

Tiu lun kinh t V M

Cbi tcu

1.1)n sfr 15 (11 "hill ngirii

Nam
Nt
rhnh th
KAftj* rhftfi
2. I lIX lull'll* Un riling (uphill rifciriVi)
Kuti
Kfr
TilMill li
Kcinv hliri
3. Lno <T'jn c6 V1C liu (D?UI itl)

Rinh C|'i;i 9 hag Qixl Qu 2 lv ir .

(1/1)
(1.40)
',1
71
1UITI
I
h'.S.
<fl U 62
6 742
9
f>11
>T '1 .T'fl t i?-a
1 79
77?

174 34
\7"
f*
VM4.
4'f ?? SCO
* ? 3s
xr 4 P 45
vo
4^ 717
^2
520

51 0?A 1

5.1 fiOS

Cl /(li f: *)r } > ! .1 s

V* t *. : ; *
*4
<!lX
I6i:fi6
l Si Mi IIS
ir> iva
*6
4"*4
51

-ii%
..l*
5I>
V9H
v> *
%4*M
'4
l 1'J

Afi
M 49-9
fi VXi
10*

52 114

Nam
M
r) nh til

Yt ii-
V*.
i::i'

NAit rltin

*:
Si':
53

SI 352

Nam
Kir
Hi;ill Ih

1 J>L

156

1?1

19/
5J0 161

lis
M.s
1f>s

K;"ir < lilil!

1SS

1?l -lis

1&D

4. Ihir nghip (nghn ngmVl

5. Thirn >r lim <IIJ1II Iignifi)

K.un
Kir
Til ill ill th
N;ir. : lilil

Nhm 7

tyj 36 12*

1 347

1 4P4 1175

7-16
in
216
. 151

20
6Sd
321
L 17J

<66
509
52
?s;*

6 K/'
VA 41
Utos
K-:&
9W

7 <4
SI 5
225
l 114

Page 15

Tiu lun kinh t V M

Chng 3 - GII PHP

3.1

H thp t l tht nghip theo l thuyt i vi

loi tht nghip t nguyn:
Cu to ra nhiu cng n vic lm v c mc tin lng tt hon ti mi mc lng thu ht
c nhiu lao ng hon.
Tng cng hon thin cc chng trnh dy ngh, o to li, t chc tt th trng lao ng.
i vi loi tht nghip chu k:
Cn p ng chnh sch ti kho, tin t lm gia tng tng cu nhm kch thch cc doanh
nghip m rng quy m sn xut, theo thu ht c nhiu lao ng.
Tht nghip chu k thng l mt thm ho i vi nn kinh t v n xy ra trn quy m ln.
Tng cu v sn lng suy gim, i sng ngi lao ng b tht nghip gp nhiu kh khn.
Gnh nng ny thng dn vo nhng ngi ngjio, bt cng x trong hi cng tng ln. Cc
chnh sch ti chnh, tin t m rng nhm tng tng cu v sn lng s dn n phc hi nn
kinh t tng s vic lm th mi c th gim bt c t l tht ngjiip chu k.

3.2

Vic u t hay ni ng hn l kch cu

Vic bm vn v p ng cc chnh sch u i cho khu vc doanh nghip ny trc h l
nhm kch thch sn xut, t to ra vic lm. Bn cnh , kch cu bng vic u t vo pht
trin v hon thin c s h tng ang c nh gi l gii php ti u hon c
y mnh au t xy ng c bn, thc hin kch cu cc ngnh thp, vt liux ng
giy, ha cht; sn xut hng tiu dng ni a; u tin h tr cc ngnh hng sn xut c
li th thay th hng nhp khu, s ngnhiu lao ng
Tng u t, h tr pht trin khu vc nng nghip - nng thn: nng cp h thng c s h
tng phc v pht trin nngnghip; h tr u vo, phn phi v ch bin cho cc mt
hng nng sn, thy sn; tm kim th trng tiu th, h tr vn vay cho cc lng ngji, x
ngh tiu th cng ngjiip,u t, xy dng cc khu cng nghip ph hp vi tng vng,
to lc ko cho cc ngnh khc pht trin cng ] gim tnh trng tht nghip.
u i i vi cc doanh nghip thuc mi thnh phn kinh t tham gia u t cc d n,
cng trnh c quy m ln, to nhiu vic lm; h tr cc doanh ngjiip thng qua vic gim
thu, hon thu, khoanh n song song vi cam kt phi duy tr vic lm cho s lao ng
hin ti v thu ht thm lao ngnu c th; h tr vn vay cho cc doanh nglhip gp kh
khn duy tr sn xut, bo m vic lm cho ngi lao ng.
Pht trin kinh t nhiu thnh phn, thu ht vn u t nc ngoi vo cc khu cng nghip
cc n kinh t. gip tng trng kinh t v to vic lm cho cng nhn.

3.3

a dng ha cc hot ng kinh t nngthn.

M rng v tch cc tham ga vo th trng xut khu lao ng Cn ay mnh cng tc nghin
cu th trng lao ng trn th gi t a ra cc chnh sch ph hp cho xut khu lao
ng sang cc nc.
To mi iu kin cho lao ng mt vic
Lao ng b mt vic cng c tc ng khng nh n i sng kinh t x hi
Tng lin on lao ng cc tnh, inh ph gip ngi lao ng sm tm c vic lm mi
iong qua trung tm t vn vic lm.
Trung tm dch v vic lm l mt n v s nghip hot ng v mc tiu x hi. N ] chic
cu rt quan trng v khng th thiu gia cung v cu lao ng. Chc nng c bn ca n l t
vn cung cp thong tin cho ngi lao ng v s ng lao ng, hc ngh vic lm v nhng
vn c lien quan n tuyn dng v s ng lao ng, gi thiu vic lm cung ng lao ng

Nhm 7

Page 16

Tiu lun kinh t V M

dy ngh gn vs vic lm t chc sng xut quy m thch hp tn dng nng lc thit b
thc hnh. N cn l cch nh nc thong qua cung v cu vic lm lao ng chnh v l , cn
pht trien nng cao chai lng hot ngj ca h thng trung tm dch v vic lm.
Cc trng dy ngh ca t chc cng on c nhim v nng cao tay ngh cho ngi lao ng
hoc thu ht ngi lao ng vo hc ngh, tranh th lc khng c vic. Bn cnh vic gii
quyt vic lm th u t cho cng tc dy ngh cng l bin php kch cu khng km phn
quan trng. Trong bi cnh lc lng lao ng mt vic lm tng nhanh nh hin nay, hng nm
chng ta phi gii quyt ti thiu cho khong 1,2 triu vic lm mi, khong trn 1 triu lao
ng chuyn t khu vc nng thn ra thnh th th sc p gii quyt vic lm cng tr nn nng
n hn.
B sung ngun vn vay cho Qu Quc gia gii quyt vic lm (d kin 500 t ng) h tr
to vic lm cho lao ng b mt vic lm v y mnh to vic lm tong khu vc ph chnh
thc', Nhng ngi lao ng mt vic do suy thoi kinh t s c vay vn h c thu nhp
gii quy kh khn trc mt. Ngoi ra, mt s tnh, thnh pho con c thm qu tr von cho
lao ng ngho. Qu ny cng cho ngi lao ng mt vic lm vay vn to cng vic. iu
ny mang li hiu qu tng i tt, gip ngi lao ng n nh cuc sng.
Tng cng iu thp thng tin lin quan n lao ng b mt vic lm, thiu vic lm, thu thp
thng tin th trng lao ng, kt ni cung cu lao ng thng qua h thng cc trung tm gii
thiu vic lm, cc phng tin thng tin i chng. Thng tin tuy I truyn su rng trong cc
cp, cc ngnh v ngi dn v cc chnh sch nhm hn ch tc ng tiu cc ca khng hong
i vi vic lm.
Hon thin h thng bo him tht nghip v an sinh x hi:
Bo him tht nghip l mt chnh sch ca ng v Nh nc mi c ban hnh, nhm hon
thin h thng cc chnh sch an sinh x hi nc ta. Mc tiu ca chnh sch bo him tht
nghip l b p mt phn thu nhp cho ngi lao ng khi b mt vic lm hoc chm dt hp
ng lao ng, hp ng lm vic, ng thi to iu kin h c c hi tm kim c vic
lm mi thch hp v n nh trong thi gian sm nht. Bo him tht nghip ra i s gp
phn on nh i sng v h t cho ngi lao ng c hc ngh v tm vic lm, sm a h
tr li lm vic. Chnh sch bo him tht nghip nc ta c hiu lc t 01/01/2009
nhngtheo thng k ca ILO, Vit Nam l nc th 2 ng Nam thc hin ch bo him
tht nghip. Cc ni dung ca chnh sch bo him tht ngtiip nc ta c quy nh trong
Lut BIIXII c thng qua ti k hp th 9, Quc hi KhoXI, Ngh nh s 127/2008/N-CP
ngy 12/12/2008 ca Chnh ph v c B Lao ng-Thng binh vXhi hng dn ti
Thng t s 04/2009/TT-BLTBXH ngy 22/01/2009. T 1-1- 2009, lao ng s c h tr
60% m c tin ong, tin cng thng ng bo him tht nghip ca 6 thng lin k trc kh
bm tvic lm .
H thong cc chnh sch an sinh x hi v phc li x hi ngy cng ng b v hon thin trn
cc lnh vc: xo i gim ngho, gii quyt vic lm, pht trin h thng bo him, u i
ngi c cng vi nc, tr gip x hi, m rng cc dch v x hi cng cng, to iu kin
ngi dn c hng th nhiu hon v vn ho, y t v go dc.
H thng bo him x hi v bo him y t c quan tm pht trin vi ni dung v hnh thc
ngy cng phong ph, nhm chia s ri ro v tr gip thit thc cho nhng ngi tham gia c
bit, thc hin chnh sch bo him y t min ph cho tr em n 6 tui, mt s i tng
chnh sch, ngi ngho v h tr bo him y t cho cc h cn ngho,... Cc chnh sch tr gip
x hi, c thng xuyn v t xut c thc hin rng hn v quy m, itng th hng
vi mc tr gip ngy cng tng.
Thng qua cc chng trnh k hoch x hi, thng qua qu quc gia v gii quyt vic lm cho
ngi dn.

Nhm 7

Page 17

Tiu lun kinh t V M

Cng vi ngun lc khng ngng tng ln v nhng n lc trong t chc th -c hin, an sinh x
hi v phc li x hi ngy cng c bo m tt hn, gp phn quan trng vo nng cao i
sng vt cht v tinh thn ca nhn dn, n nh v pht trin kinh t - x hi ca l nc.
3.4

Hng nghip
Tnh trng tht nghip sau khi tt nghip i hc ang din ra. e khc phc tnh trng ny th
vic lm tt cngtchngnghip trong nh trng pho thng, phi hp gia gia nh, nh
trng v x hi l ht sc cn thit.
Mt l, gia nh nn sm c nh hng ngh nghip cho cc em v quan tm n vic chn
ngh ca cc em sau khi tt nghip PTTH.
Hai l, nh trng nn c ch ong trnh, k hoch v phn cng go vin ph trch cng tc
hng nghip.
T m rng cc trng cao ng ngh trung cp ngh nhng cn tp trung nh hng Cn
tng cng hn na cc hot ng tuyn truyn cc thong tin vic lm nhu cu lao ng ca
doanh nghip, nh cc hi ch vic lm, cc din n v lao ng... v hin nai mc d c
nhng chong trik ny nhng hin cn qu t v mng cha p ng c yu cu.
Nh nc cn a ra cc chnh sch nhm khuy n khch thanh nin t to vic lm, t lp
ngjhip.
Cn xy dng cc chng trnh dy ngh, cc ch ong trnh gim ngho v cc chng trnh
khc.
Cn tp trung pht trin ngh ngn hn v ph cp ngh cho lao ng nng thn, ng bo dn
tc thiu s, lao ng vng chuyn i c cu s dng t nng nghip sang cng nghip v
dch v.

3.5

Nhng bin php khc

y mnh thc hin cc nhm gii php ca Chnh ph nhm ngn chn suy gim knh t, duy
tr tng tmTig kinh t, bo m an sinh x hi. y chnh l tin quan trng gp phn ngn
chn suy gim kinh t, thc y sn xu kinh doanh, ay mnh xut khu, kch cu u tu - v
tiu ng, bo m an sinh x hi, trong c to vic lm;
Tr cp mt t l nht nh trong qu ong cc doanh nghip. H cng c th h tr doanh
nghip trong ngha v np bo him x hi, qu lng hu v.v... m mc ch khng g khc
ngoi vic gip doanh nghip ct gim c chi ph nhn lc lin quan m khng cn phi sa
thi nhn cng
Ct gim thu tiu th cng gip gim gnh nng chi tiu cho ngui tiu dng vi hy vng rng
tng cu s c duy tr mc kh d, tc ng tch cc ngc li n doanh nghip v do
gm thiu c nn sa thi nhn lc do sn xut kinh doanh nh n.
Thng qua cc to ch: cng on iuy phc ngi lao ng v ch doanh nghip chp nhn
mt mc ct gim trong tin lng duy tr s cng n vic lm trong doanh nghip. Tuy
nhin, bin php ny cngli ch c p dng c nhng noi c t chc cng on v vn
cn hot ng
M rng th trng xut khu lao ng l noi m khng nhng gii quyt c tnh trng tht
nghip trong nuc m cn thu c ngun ngoi t khng nh cho quc gia.
Nh nc cn to iu kin gn gi nhng ngnh ngh truy thong, ci tin cng ngh sn xut,
khuyn khch thanh nin li lm giu ngay trn qu hng mnh noi c tim nng nhng cha
c s dng
Hn ch tng dn s.
e xy ra mt tnh trng tht ngiip trn lan s nh hng rt nng n n pht trin kinh t x
hi. cn l s lng ph to ln ngun nhn lc ang tui lao ng v tn ti mt lng

Nhm 7

Page 18

Tiu lun kinh t V M

ln ngi mt vic lm, h roi vo tnh cnh ngio kh s lmnv sinh nhiu vn x hi
phc tp. Do , cn phi c nhng chnh sch, k hoch bi bn hon ngn nga nguy c nn
tht nghip tip tc lan rng
3.6

Nhng cng c v gii php achn

Bng 2. gii thiu nhng cng c, gi php c la chn hn ch tht nghip. ] nhng
cng c c th cho tng loi hnh tht nghip, chng gpp phn lm gm v thm ch ngn nga
tng loi hnh tht nghip xy ra.
Bng 2. Nhng cng c, gii php c s dng hn ch tht nghip
Nguyi nhn tht nghip
Tht
Tht
Tht
nghip
nghip c nghip
tm thi cu
nhu cu
1. Nhng cng c thuc chnh sch vic lm v
chnh sch th trng lao ng
* nh hrg ngh nghip

++

++

* T vn ngi nghip

++

++

* Gii thiu vic lm, t chc sn giao dch vic lm

* Pht trin thrg tin th trng lao ng

+++
++

* Ko di thi gian hc ngh v nng cao trnh o to +

trung bnh

+++
+++

* o to v o to li
* o to v nng cao nng lc h thng qun l lao

Nhm 7

+-H++

+++

++

Page 19

Tiu lun kinh t V M

Nguy I nhn tht nghip

rg - vic lm

Tht
nghip
tam thi
+

Tht Tht
nghip nghip
c
nhu cu
cu
+++ +

* H ti DN trong vic to iu kin cho ngui lao ng

hc tp sut i

* S dng Qu Gii quy vi lm h tr c: DN tuyn

dung lao ng l ngi yu th.

+++

* Cho vay i vi nhng lao ng ph ngji vic do +

++

++

+++

++

nhng flgu)n nhn t pha DN

* Cho nhng ngi th nghip, ngi thiu vi lm vay

vn t to vic lm

* Cho EN vay uu m rng sn xut

++
4

* y manh xu khu lao ng

+++

* Lng gh cc chrg trnh mc tiu v vic lm vi +

+++

+++

* T chc vic lm can thip

+++

+++

+++

+++

* Quy hoch pht trin vng kinh t, ngnh kinh t

+++

+++

* Ci c:h DNNN

++

+++

cc chong trnh, d n khc

* T chc vic lm cng cng

* Hon thin lut php, c ch, chnh sch \ lao flg vic lm

2. Nhng cng cu v gii php khc

* u tin khi vc DN va v nh
* Chnh sch u t pht trin kinh t - x hi vng mih +

+++
++

ni, bin gii, hi o, vrg nng thn ngho.

* Ch ngi hu linh hoat
* Ngha v phc v qun i, cng an

+++
++

+++

* Chnh sch ti chnh v tin t

+++

* Chnh sch tin lung ti thiu

+++

+++

* Hi nhp kinh t quc t

+++

+++

Nhng cng c v gi php nu c tp hp trong chng trnh vic lm quc gia gm nhng
chnh sch vic lm v chnh sch th trng lao ng cng nhng chnh sch khc nhm nng cao
cht lng cung iu chnh cung lao ng ph hp vi cu lao ng, y mnh kt ni cung - cu v
tr-c tip lm tng quy m vic lm hay gin tip to ra vic lm mi.
Tuy nhin, vic nh gi nhng nguyn nhn, mc nh hng v la chn cng c ni mi
mang tnh nghin cu, chng cn c kim chng v nh g trong thc t kinh t - x hi./.

Nhm 7

Page 20